Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
I. Zidanta, Eski Krallık döneminde, yaklaşık olarak MÖ 1560-1545 yıllarında hüküm sürmüş Hitit kralıdır.
| I. Zidanta | |
|---|---|
| Hitit Kralı | |
| Hüküm süresi | MÖ 1560-1545 |
| Önce gelen | I. Hantili |
| Sonra gelen | Ammuna |
| Eş(ler)i | I. Hantili'nin kızı |
| Çocuk(lar)ı | Ammuna |
| Hitit kralları listesi |
|---|
| Hititler-Dönemler MÖ 23. yüzyıl- MÖ 12. yüzyıl (Orta kronoloji) |
Hatti Kralları (Beylikler Dönemi) |
| Pamba |
| Pithana |
| Piyusti |
| Anitta |
Eski Krallık MÖ 17. yüzyıl - MÖ 16. yüzyıl |
| Labarna |
| I. Hattuşili |
| I. Murşili |
| I. Hantili I. Zidanta Ammuna I. Huzziya Telepinu |
Orta Krallık MÖ 15. yüzyıl |
| Alluvamna |
| Tahurvaili |
| II. Hantili |
| II. Zidanta |
| II. Huzziya |
| I. Muvatalli |
Yeni (Büyük) Krallık Dönemi MÖ 14. yüzyıl - MÖ 12. yüzyıl |
| I. Tuthaliya |
| I. Arnuvanda |
| II. Hattuşili(?) |
| II. Tuthaliya |
| Genç Tuthaliya(?) |
| I. Şuppiluliuma |
| II. Arnuvanda |
| II. Murşili |
| II. Muvatalli |
| III. Murşili |
| III. Hattuşili |
| IV. Tuthaliya |
| Kurunta(?) |
| III. Arnuvanda |
| II. Şuppiluliuma |
Hükümdarlığı
Boğazköy arşivlerinde I. Zidanta dönemine ait bir doküman bulunmamıştır. Hakkındaki en önemli bilgileri olarak bilinen doküman sağlar. Buna göre Zidanta, I. Murşili'nin krallığı döneminde Murşili'nin kızkardeşiyle evli bir saray görevlisi olan Hantili'nin kızıyla evlenmiştir. Hantili ile iş birliği yaparak Murşili'yi öldürür ve kayinpederinin tahta geçmesine yardımcı olur:
"Hantili Murşili'nin yanında bir sâkiydi. Murşili'nin kızkardeşi Harapsili'yi eş olarak aldı. Zidanta [...] Hantili'nin kızı [...] ile evlendi ve Hantili ile iş birliği yapıp çok kötü bir günah işlediler. Murşili'yi öldürdüler, kan döktüler."
Gene Telipinu Fermanı'na göre Zidanta'nın günahları bununla da bitmez. Zidanta, Hantili'nin ölümüne yakın bir zamanda taht varisi olan Piseni'yi ve ailesini öldürerek kendisi tahta çıkmıştır:
"Hantili yaşlandığı zaman ve neredeyse tanrı olmak üzereyken Zidanta, Hantili'nin oğlu Piseni'yi ve oğullarını öldürdü ve önde gelen hizmetkarlarını da öldürdü. Sonra Zidanta kral oldu."
Zidanta'nin hükümdarlığı sırasındaki olaylarla ilgili başka bir bilgi yoktur ve tam olarak ne kadar tahtta kaldığı da bilinmemektedir. Büyük ihtimalle önceki krallar zamanında güneyde Hurriler'le yaşanan çatışmalar artarak Hittitler aleyhine gelişmeye devam etmiştir. Zidanta'nın oğlu Ammuna zamanındaki ayaklanmalar göz önüne alınarak devletin durumunun iyi olmadığı söylenebilir. Torosların güneyinde kalan bölgelerin bu dönemde kaybedildiği düşünülmektedir.
Telipinu'nun Zidanta hakkında aktardığı son bilgi tanrıların onu nasıl cezalandırdığıdır:
"Ama tanrılar Piseni'nin öcünü aldılar. Tanrılar oğlu Ammuna'yı ona düşman yaptılar ve (Ammuna) babası Zidanta'yı öldürdü."
I. Zidanta'nın ardından Ammuna kral olmuştur.
Kaynakça
- Brandau, B. & Schickert, H. (2003) Hititler, Ankara: Arkadaş Yayınları.
- (İngilizce) Bryce, T. (2005) Kingdom of the Hittites, 2nd Edition, Oxford; Oxford University Press.
- (Almanca) Klengel, H. (1999) Geschichte des hethitischen Reichs, Leiden: Brill.
Notlar
- ^ Bu tarihler takribidir ve "orta" kronolojiye dayanmaktadır: (İngilizce) Bryce, s. xv.
Hitit krallarının 'uzun', 'orta' ve 'kısa' kronolojiye göre karşılaştırmalı bir listesi için: Alpaslan, M. (2009) Hititolojiye Giriş, s. 155. - ^ Sâki bazı üst düzey saray görevlileri için kullanılan bir unvandı.
- ^ Telipinu Fermanı §10-11, bakınız: (İngilizce) Telipinu Proclamation 16 Ağustos 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ ‘Tanrı olmak’ Hititçe'de ‘ölmek’ manasına gelen ancak sadece krallar için kullanılan bir deyimdir.
- ^ Telipinu Fermanı §18-19
- ^ Klengel, s. 72
- ^ Telipinu Fermanı §19
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
- (İngilizce) I. Zidanta'nın hükümdarlığı10 Mayıs 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
I Zidanta Eski Krallik doneminde yaklasik olarak MO 1560 1545 yillarinda hukum surmus Hitit kralidir I ZidantaHitit KraliHukum suresiMO 1560 1545Once gelenI HantiliSonra gelenAmmunaEs ler iI Hantili nin kiziCocuk lar iAmmunaHitit krallari listesiHititler Donemler MO 23 yuzyil MO 12 yuzyil Orta kronoloji Hatti Krallari Beylikler Donemi PambaPithanaPiyustiAnittaEski Krallik MO 17 yuzyil MO 16 yuzyilLabarnaI HattusiliI MursiliI Hantili I Zidanta Ammuna I Huzziya TelepinuOrta Krallik MO 15 yuzyilAlluvamnaTahurvailiII HantiliII ZidantaII HuzziyaI MuvatalliYeni Buyuk Krallik Donemi MO 14 yuzyil MO 12 yuzyilI TuthaliyaI ArnuvandaII Hattusili II TuthaliyaGenc Tuthaliya I SuppiluliumaII ArnuvandaII MursiliII MuvatalliIII MursiliIII HattusiliIV TuthaliyaKurunta III ArnuvandaII SuppiluliumaHukumdarligiBogazkoy arsivlerinde I Zidanta donemine ait bir dokuman bulunmamistir Hakkindaki en onemli bilgileri olarak bilinen dokuman saglar Buna gore Zidanta I Mursili nin kralligi doneminde Mursili nin kizkardesiyle evli bir saray gorevlisi olan Hantili nin kiziyla evlenmistir Hantili ile is birligi yaparak Mursili yi oldurur ve kayinpederinin tahta gecmesine yardimci olur Hantili Mursili nin yaninda bir sakiydi Mursili nin kizkardesi Harapsili yi es olarak aldi Zidanta Hantili nin kizi ile evlendi ve Hantili ile is birligi yapip cok kotu bir gunah islediler Mursili yi oldurduler kan doktuler Gene Telipinu Fermani na gore Zidanta nin gunahlari bununla da bitmez Zidanta Hantili nin olumune yakin bir zamanda taht varisi olan Piseni yi ve ailesini oldurerek kendisi tahta cikmistir Hantili yaslandigi zaman ve neredeyse tanri olmak uzereyken Zidanta Hantili nin oglu Piseni yi ve ogullarini oldurdu ve onde gelen hizmetkarlarini da oldurdu Sonra Zidanta kral oldu Zidanta nin hukumdarligi sirasindaki olaylarla ilgili baska bir bilgi yoktur ve tam olarak ne kadar tahtta kaldigi da bilinmemektedir Buyuk ihtimalle onceki krallar zamaninda guneyde Hurriler le yasanan catismalar artarak Hittitler aleyhine gelismeye devam etmistir Zidanta nin oglu Ammuna zamanindaki ayaklanmalar goz onune alinarak devletin durumunun iyi olmadigi soylenebilir Toroslarin guneyinde kalan bolgelerin bu donemde kaybedildigi dusunulmektedir Telipinu nun Zidanta hakkinda aktardigi son bilgi tanrilarin onu nasil cezalandirdigidir Ama tanrilar Piseni nin ocunu aldilar Tanrilar oglu Ammuna yi ona dusman yaptilar ve Ammuna babasi Zidanta yi oldurdu I Zidanta nin ardindan Ammuna kral olmustur KaynakcaBrandau B amp Schickert H 2003 Hititler Ankara Arkadas Yayinlari Ingilizce Bryce T 2005 Kingdom of the Hittites 2nd Edition Oxford Oxford University Press Almanca Klengel H 1999 Geschichte des hethitischen Reichs Leiden Brill Notlar Bu tarihler takribidir ve orta kronolojiye dayanmaktadir Ingilizce Bryce s xv Hitit krallarinin uzun orta ve kisa kronolojiye gore karsilastirmali bir listesi icin Alpaslan M 2009 Hititolojiye Giris s 155 Saki bazi ust duzey saray gorevlileri icin kullanilan bir unvandi Telipinu Fermani 10 11 bakiniz Ingilizce Telipinu Proclamation 16 Agustos 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Tanri olmak Hititce de olmek manasina gelen ancak sadece krallar icin kullanilan bir deyimdir Telipinu Fermani 18 19 Klengel s 72 Telipinu Fermani 19Ayrica bakinizHitit krallari listesi Hitit ImparatorluguDis baglantilar Ingilizce I Zidanta nin hukumdarligi10 Mayis 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde