Bu maddedeki bilgilerin için ek kaynaklar gerekli.Mayıs 2020) () ( |
Bu maddenin çok kısa olup uygun olmadığı düşünülmektedir. |
Bu madde okuyucular için kafa karıştırıcı içeriklere veya net olmayan ifadelere sahip olabilir. () |
Nusayrî inancı ya da Nusayrî Tarikâtı i'tikadı; Nusayrî i'tikadının asıl kurucusu "Şeyh Bayrak" nâmıyla ün salan ve Nusayrî mezhebinin ulûsu olarak addedilen, yaklaşık olarak 957/968 yılları arasında Halep'te vefât eden "Hüseyin bin Hâmdân-ı Hasîbî" (Arapça: الخصيبي) adındaki şâhıstır.Ghulat-i Şîʿa/İmamiye'den olduğu varsayılan Nusayriyye i'tikadında İsmailiyye, Dürzîlik, Hristiyanlık ve Suriye'nin yerel inançlarının birleştiği düşünülmektedir. Nusayrîler'e göre sadece kendileri gerçek Ehl-i Beyt inancına sahiptir. On İki İmâmlar'ın sonuncusu olan Muhammed Mehdi'nin bu tarikâtın i'tikadındaki yeri belirsizdir. Bu nedenledir ki, Anadolu Alevîliği ile Câferiyye Şiîliği'nden i'tikadî yönden ayrılmaktadırlar.
Tarihçe
- Nusayrî Tarikâtı / i'tikadının asıl kurucusu, Irak'ta Kûfe ile Vâsit arasında bir yerde bulunan Canbelâ Köyü doğumlu, Hasan el-Askerî ile yakın ilişkileri bulunan okumuş bir aileye mensup, "Şeyh Bayrak" nâmıyla tanınan ve 957 / 968 yılında Halep'te ölen Gâl’îyye fukahasından "Ebû Abd-Allâh el-Huseyin ibn Hemdân’ûl-Canbûlânî El-Hasîbî (Arapça: الحسين بن حمدان الخصيبي) ismindeki zâttır.
- Tarikâtın bâtıni i'tikadı, Şeyh Bayrak'ın Antakya köylüklerindeki hâlife ve mürîdlerinden olan "Muhammed bin Âliyy’ûl Cillî" ile "Meymûn bin Kâasım’ıt Tabarânî" tarafından çevreye yayılmıştır. (Nusayriyye Tarikâtı şeceresi .)
- "Muhammed ibn-i Cündeb" ve "Muhammed’ûl Cennân’îl Cünbûlânî" adındaki kişiler de Nusayriyye tarikâtı bâtıni-i'tikadının neşriyâtına büyük ölçüde katkıda bulunmuşlardır.
- İşte bu yukarıda zikredilen maddelerde anılan şahısların isimlerden dolayıdır ki, Ghulat-i Şîʿa/Ghulat-i İmamiye'den olan Nusayriyye tarikâtının öğretisinde "Hasîbî âkidesi", "Cillî i'tikadı-Meymûnî fıkhı" ve "Cündebî fikiri-Cünbûlânî tarikâtı" gibi ibârelere sıklıkla rastlanılmaktadır.
Nusayrî itikadı
Günümüzde, Nusayrî Tarîkatı'nın müntesipleri Nusayrî itikadına bağlı olan Nusayrîler'den müteşekkil olmakla beraber, her Nusayrî'nin bu tarikâta mensûp olduğunu kesin olarak söylemek ise pek mübalağalı bir iddia olur. Nusayrîler'in aralarında değişik mezheplerden olanlara da sıklıkla rastlamak mümkündür.
Nusayr’îyye Tarikâtı'nın temel i'tikadî ilkeleri
- İsmâilîyye, Dürzîlik, Hristiyanlık ve Suriye'nin yerel inançlarının bu inançta birleştirildiği düşünülmektedir.[]
- Ehl-i Beyt inancındadırlar. Anadolu Alevîliği ve Câferiyye Şiîliğine i'tikadî yönden kesinlikle benzememektedir.[]
- Kadın Nusayriler için çok kıymetlidir doğurgandır, anadır. Örneğin, Nusayriler inek eti yemezler, bunun nedeni de dişinin kutsal olduğuna inanmalarıdır. Çünkü kadın anadır, doğurur vb..[]
- Bu sebeple de Nusayrî i'tikadı ve inanışları erkeklerden oluşan bir topluluk içindeki sırlardan ibarettir.[]
- Nusayr’îyye i'tikadına göre Kur'an'ın iki manası bulunmaktadır. Gizliliği anlayamayanlar için zâhirî, (yani yüzünden okunan mana) geçerlidir. Ancak Nusayrîler, İsmâilîyye öğretisi gereği bâtıni te'villere göre hareket ederler. Dolayısıyla bazen Kur'an'a bir Sünnî ya da Şiî din adamının hiçbir zaman yükleyemeyeceği mânâları da verebilirler.
- Allah-u Teâlâ'nın bazen insan sıfatıyla ortaya çıktığına ve onun en son Dünya'ya geldiği zamanki sıfatının İmam Ali olduğuna inanırlar.
- Yani Nusayrîler'in inancına göre Ali’nin vücudunda Hakk Teâlâ’nın ruhâniyeti vardır. Allâh’ûr-Râhman’ûr-Râhîym ile özdeştirilen Ali'nin yerlerin ve göklerin yaratılmasından önce de var olduğuna inanılır. Ali el-Mûrtezâ her ne kadar görünüşte bir imâm ise de aslen bu bir mânâ olup bâtıni anlamda Cenâb-ı Hakk’ın yeryüzündeki tecellisidir.
- Nusayrîlik'te Allâh’û-Celle-Celâle’hû'nun nurunun Ali bin Ebâ Tâlib Merkedî'nin bedeniyle özdeşleşmiş olduğu inancı hâkimdir. Onların nûrlarından da Peygamber Muhammed'in yaratıldığına inanılır. Bu inançlarından dolayıdır ki, Nusayrîler İslâmiyet içerisinde i'tikaden Müşebbihe/Mücessime'den, siyâseten ise Gâl’îyye'den olarak sınıflandırılmaktadırlar.
- Ali mânâdır, Muhammed ise isimdir. Muhammed de kendi nûrundan Selmân-ı Farisî’yi yaratmıştır. Bu sır, Nusayrîler tarafından Hristiyanlıktaki “Baba-Oğul-Kutsal Ruh” sistemiyle açıklanır.:33 Bu inancın, Nusayrîler'in yaşadıkları yörelerdeki eski Hristiyan inançlarının bir kalıntısı olduğu tahmin edilmektedir.
- Nusayrîler, İmâmet (İsmâ‘ilî i'tikadı)'nda mevcût inanca göre, insanlık tarihinin yedi kademesini gerçekleştirdiğine inanılan "Sâmet" (susan)'ı "Nâtık" (konuşan)'ın üstünde tutarak Halife Ali'yi "Sâmet", Muhammed'i "Nâtık" ve sahabelerden Selmân-ı Farisî'yi "bâb" (büyük kapı) olarak tanırlar. Bunların baş harfleri Ayn ع, Mim م ve Sin س'i önemserler. Ayrıca bu üçlü Ay, Güneş ve gökyüzü olarak da bilinir.[]
- Ayrıca Bab’dan, yani Selmân’dan sonra beş “eytam” daha vardır. Bunlar, Bâb’ın mânevî çocukları olup, Bab tarafından yaratılmışlardır. Bunlar, tabiat olayları ve zelzeleyi yürüten Mikdad bin el-Esved, yıldızların hareketini idare eden Ebû Zer-el Gifârî, canlıların hayatlarıyla ilgilenen Abdullah bin Revâhâ, rızık ve hastalıklarla ilgilenen Osman bin Maz'un ve ruhları bedenlere gönderen 'dir. Bu beş eytam, aynı zamanda beş büyük yıldızdır.
- Nusayrî inancına göre, ilk üç halife ile birlikte bir kısım sahabe (Ayşe, Talha, Zübeyr vb.), Muâviye, Yezîd ve Haccâc da İblis'in sembolleridir ve lânetlidirler.
Tenasüh inancı
- Sadece erkekler için söz konusu olan tenasüh inancı dinin temel inancını oluşturur. Önceki hayatta sevap kazananların insan olarak ve kötülükleri işleyenlerin ise hayvan olarak tekrar Dünya'ya geleceğine inanırlar. Nusayrîler'e göre Cennet ve Cehennem bu Dünya'dadır.[]
- Yedi defa Nusayrî inancıyla Dünya'ya gelen inançlı bir Nusayrî gökyüzünde yıldız olarak mutlak iyiliğe (rahmete) kavuşacaktır.[]
- Nusayrîler'e göre kendileri, Ali bin Ebâ Tâlib Merkedî’nin ulûhiyetine inanmak ve onun yüceliğinin nimetine ermek şerefine ulaşan kişilerdir. Ali’ye inanan ukkâller, yani Nusayrî ulularının ruhları, öldükten sonra hareket yoluyla yıldızlar haline dönüşerek nûrlar âlemine yükselirken cuhhâl (sıradan) Nusayrîler'inki ise Güneş’in etrafında dönen gezegenlere intikal eder. Nusayrî olmayanların ruhları ise hayvan bedenlerine girer.
Sır inancı
Dînin şekillendiricisi olarak ashabdan Selmân-ı Fârisî kabul edilir. Dîn, temelinin ne zaman ortaya çıktığı belli olmayan bir sır üzerine şekillenir. Arap alfabesindeki üç harfle simgelenen sır, genel halk tarafından dahi bilinmez. Bu sırrı bilmek için ermek, "eve giden yola" gitmek gerekir. Bu sırrın yanı sıra, ibadet de gizlilik içinde yapılır. Hatay bölgesinde eski çağda yaygın bir "sır dini" olan Mithras öğretisinden günümüze ulaştığı düşünülebilecek bir saklı öğreti üzerine inanç biçimlenmiştir.
Nusayrî mezhepleri
Diğer birçok i'tikadî fırkada olduğu gibi Nusayrîlik de kendi arasında çeşitli fırkalara ayrılmıştır. Bunlar genel olarak dört kola ayrılmışlardır ki, bunlar; Haydarîyye, Şimalîyye (veya Şemsiyye) Kilazîyye (veya Kameriyye) ve Gaybîyye'dir. Ancak bunlar, esas itibarıyla, Şimalîyye ve Kilazîyye olmak üzere iki ana kol halinde yaygınlık kazanmışlardır.
Ali'nin bulunduğu yer konusunda üç gruba ayrılırlar. Hâydarîler'e göre "Ali bin Ebâ Tâlib Merkedî'nin makâmı ûlvîyyesi" göktedir. Güneş Muhammed'i, Ay da Selmân-ı Farisî'yi temsil eder. Şimâlîler'e göre iser Ali el-Mûrtezâ, Güneş’te mûkîmdir. Bu yüzden de bunlara "Şemsîler" de denilmektedir. Semadaki büyük yıldızlar da Nusayrîler'in ukkâli’nin ruhlarıdır. Bu nedenle Nusayrîler, Güneş’in doğuşu ve batışı zamanında Güneş’e ve yıldızlara hürmet gösterirler. Dualarında ihtiyaçlarını, görünen yıldızlar hürmetine en iyisinden isterler. İkinci kol olan Kilazilere göre ise Ali'nin yeri Ay'dır. Bu yüzden bunlara da "Kamerîler" ismi verilmektedir.
Nusayrîlik’te İbâdet
Nusayrî Tarikâtı'nın görüşleri incelendiğinde, inançlarının İslâm’dan kaynaklanmakla beraber tamamen bâtıni yorumlara dayandığı görülmektedir. Hatta görüşlerinde zaman zaman Hristiyan kültürünün izleri görülebilir. Bu sebeple ibâdet anlayışları bakımından fırka temel İslâmî ibâdetleri, genel kabulden farklı olarak, kendi bâtıni anlayışlarına paralel biçimde te’vil eder.
Nusayrî namazı
Nusayrîler, namazlarını kılmak için bir camide toplanırlar. Burası, günümüz anlamıyla bir cami de olabilir, bir türbe de, hatta birinin evi dahi olabilir. "Namaz" Sünni ya da Şia anlayışındaki namazla ilgisizdir. Soyla babadan oğula geçen "şeyh"lerin önderliğinde erkeklerin toplanıp dua ettikleri bir törendir. []Secde ve rükû gibi durumların da bulunduğu "Nusayrî Namazı" abdestsiz olarak icra edilmez. Tören şeklindeki cemaat halinde kılınacak namazlar için oldukça kapsamlı şehadet'le duş alarak hazırlanırlar.[]Kâbe'ye dönmek gibi bir şart da bulunmaz. Cemaat halinde kılınan namazlarda ise herkesin yüzü imama (şeyhe) doğrudur. "Namaz" için camide toplanma şartı da yoktur. Namaz kılınacak yer bir ev ya da temiz olan herhangi bir yer olabilir. Namaz şekillerle değil, sadece dua ile kılınır.
Bâtınî ferdi namaz
Bu fırkaya göre ibadetleri başında "bâtınî namaz" yahut kısaca "namaz" adı verilen ibadet gelmektedir. Bu da ferdi ve kolektif olarak iki şekilde yerine getirilir. Namaz; Ali'ye açılan bir kapı ve kalbin niyazı anlamında anlaşıldığından, özel bir mekâna, camiye ihtiyaç duyulmadığı gibi, herhangi bir tarafa yönelme yahut özel bir duruş da söz konusu değildir. Namaz sesle yapılan bir ibadet olup, sadece duadır. Namazın başında "Ali, Muhammed ve Selman'ı yüceltiriz." demek, namazı eda etmek olarak anlaşılır. Ayrıca Ali, Hasan, Hüseyin bin Ali ve Fatır (Fatıma) isimlerini anmak da beş vakit namaz sayılır. Namazın temel şartları beş seçkini (Muhammed, Fatır (Fatıma), Hasan, Hüseyin ve Muhassin) bilmek, dua esnasında gülmemek ve konuşmamak, Abbasi rengi olduğu için siyah takke giymemek, gizliliğe riayet etmek ve namazı "Ey yüce, büyük ve arıların efendisi Ali, bize merhamet et." diyerek bitirmektir. Namazın sayısı yine beştir ve beş masuma tahsis edilmiştir. Namazda Mekke'ye dönmek şart değildir. Öğleye kadar Güneş’in doğuş yönüne, öğleden sonra ise batıya doğru yönelinir. Bu namazın kılınması, mahiyet itibarıyla, Kur'an'dan Fatiha ve İhlâs sureleri ile öteki bazı kısa sureler, Kitâb el-Mecmû'daki sureler ve kuddâs adı verilen özel bazı duaları okumaktan ibarettir.
Bâtınî Cemaat namazı
Toplu olarak kılınan namaz ise büyük bir şeyhin ziyareti, bayramlar ve fırkaya giriş merasimleri gibi vesilelerle yerine getirilir. Kadınların ve topluma kabul edilmemişlerin alınmadığı bu ibadette, ferdi yapılandan farklı olarak ezan okunur, kutsallığına inanılarak şeyhlerden başlanarak cemaat kadehten birer yudum alır, bazı surelerin okunması sırasında secde edilir. Merasimin belirli yerlerinde kuddâsu'l-buhûr, kuddâsü't-tîb, kuddâsü't-teberri ve kuddâsu's-sin gibi dualar okunur ve selam verilerek ibadet tamamlanır.
Nusayrî Orucu
Namaz gibi İslâm'ın diğer temel ibâdetlerini de te'vil eden Nusayrîlik'te, Ramazan ayı'nda yapılan oruç ibadeti ile birebir aynıdır. Oruç 30 gün aralıksızdır. İslam peygamberi Muhammed'in babası Abdullah'ın sessizliğini temsil eder ve fırkaca kutsal sayılan sırları başkalarından gizlemek anlamına gelir. Ramazan ayında tutulan oruç ibadetini de hicri takvime uyarak yerine getirirler.
Zekât
Zekât, Selmân-ı Fârisî'yi temsil eder ve dini öğrenip aktarma anlamına gelir. Bununla birlikte fırkanın iç işleyişinde zekât çeşitli vesilelerle merasim sonrası şeyhe verilen paradır.
Zekât, genel islami anlayışla uyumludur, ancak 1/40 (%2,5) ile sınırlı değildir. Ayrıca din adamlarına verilen “hımız zekâtı” adı verilen bir bağış şekli de vardır.
Nusayri anlayışına göre zekât, dine bağlılık, Allah’ı, peygamberini ve Ehl-i beyti sevmeyi sürdürmektir. Selmân-ı Fârisî’yi temsil eder ve ‘dini öğrenip başkalarına nakletme’ manasındadır.
Nusayrîlik'te hac
Hac ibadetinden kasıt ise, fırkaca kutsal sayılan kişi ve yerleri ziyaret etmeyi sembolize eder ve Kâbe-i Mûazzama'nın tevaf edilmesiyle bir ilgisi yoktur. Ayrıca, Nusayrîlik'te ziyaret yerleri çok önemlidir. Buralar beyaza boyanır ve aynı zamanda ibadet yerleridir. Ziyaret yerleri ya su kenarlarında ya da ağaçlık yerlerdedir. Bu anlayışları eski Fenikeliler'den kalan bir inançtır.
Nusayrîlik'te Şeyhler
Nusayrîler'de, şeyhler tabir edilen din işlerini organize eden dört ayrı sınıf vardır ki, bunlar onlara göre büyük önem arz etmektedir. Bunları da sırasıyla şöyle sıralayabiliriz:
Büyük Şeyh
Ali'nin yeryüzündeki gölgesi durumunda olup, geniş ve büyük bir otoritesi vardır.Vazifesi, şeyh ve imam adaylarını seçmektir. Her bölgede ancak bir büyük şeyh bulunur.
Şeyh (İmam - İmem)
Cemaatin manevi önderleri durumunda bulunan şeyhlerin sayıları çoktur ve atalarının melekler olduğuna inanılır. Melekler onlara hülul etmiştir. Ahiret âleminde şefaat hakkına sahiptirler. Merasim ve ziyaretleri idare edip, hastalara dua eder, muhtaçlara yardım eder. Evleri herkese açıktır. Şeyh olabilmek için şeyh ailesinden gelmek şart olduğu gibi geniş bir kültüre de sahip olmak zorunludur.
Nüvvab
Bir nevi şeyh yardımcısı durumundadırlar. Şeyh olabilmeleri büyük şeyhin kararına bağlıdır. Bunun için geniş bir tecrübeden geçmesi gereklidir, şeyh olabileceği kanaati oluşuğunda bir başka bölgeye şeyh olarak atanır.
Nusayrîliğe intisâb merhaleleri
Nusayrîliğe Giriş Şartları
Erkekler ise mezhebe girmekle yükümlüdürler. Erkeklere bu inançlar, en geç 16 yaşında öğretilir. Bundan sonra öldürülseler bile bu sırrı kimseye söylemeyeceklerine yemin ederler. Giriş için, esas şart babanın Nusayrî olmasıdır. Erkek, sağlığı yerinde, en az 8-10 yaşından büyük olmak ve ölümle karşı karşıya kalsa bile sır saklayabilecek kabiliyet ve olgunlukta olmak da Nusayrîliğe giriş için gerekli şartlardandır. Nusayrîliğe girmenin şartlarına hâiz olup, Nusayrî inanç ve sırlarını öğrenen ve Nusayrî ibadetlerini yerine getiren Nusayrîlere "ukkâl" (akıllı) Nusayrîler denir. Nusayrilik'te Nusayrî soyundan gelip de Nusayrî inanç ve sırlarını öğrenmeye haiz olmayan veya hâiz olup da bu sırlar kendisine öğretilmeyen ya da bu inanç ve sırları bilmeyen Nusayrilere ise "cuhhâl" (cahil) Nusayrîler denir.
Nusayrîliğe Girişte Şehadet Kelimesi
Nusayrîlik'e girişte şehadet kelimesi; “Ben Nusayrî dininden, Cündübî itikâdından, Cünbülânî tarikatından, Hasîbî mezhebinden, Cillî görüşünden, Meymûnî fıkhından olduğuma şehâdet ederim.” Aynı sûrede geçen “Ben şehâdet ederim ki Ali bin Ebû Tâlib’den başka ilâh, Muhammed Mahmûd’dan başka hicâb, Selmân-ı Fârisî’den başka bab yoktur.” şeklinde söz söylenerek yerine getirilir. Böylelikle kişi Nusayrîlik'e girmiş olur. Ardından da törene geçilir.
Nusayrîliğe Giriş Töreni
Nusayrîliğe giriş birkaç merhaleden oluşmaktadır. Nusayrîliğe giriş töreni genel olarak aşağıda sıralanan dört merhaleden oluşmaktadır.
Ön Merhale
Mezhebe girecek yaşa gelen çocuğu babası, güvendiği bir Nusayrî’ye götürür ve ona tavassut etmesini ister. O şahıs onun manevi babası haline gelerek onu iyice tanır. Çocuğun durumu hakkında şahitler ve şeyhin huzurunda teminat alınır. Daha sonra o kişi çocuğun eğitimini sağlar. Namaz kılıp, oruç tutmasına özen göstermesi istenir. Zîrâ bu safhada o çocuk bir nevi ilk imtihandan geçmektedir.
Birinci Merhale
Bu ön hazırlık safhasından sonra çocuk, "Meşveret Cemiyeti" adı verilen bir toplantıya alınır ki, bu toplantı şeyhin veya ileri gelen bir Nusayrî’nin evinde yapılır. Çocuk içeri alınır ve nefsini alçaltma, itaatkâr olmanın bir nişanesi olarak, şeyhin ve orada bulunan büyüklerin ellerini öpüp başına koyar. Ortamda mevcut olanların birer yudum aldıkları, Ulûhiyet sembolü olan üzüm suyundan o da bir yudum içtikten sonra (aynı kadehten içmek kardeşliği simgeler), o, "Abdu'n-Nur" (Nurun kulu) adını alır. Bu arada ع (ayn), م (mim), س (sin) harfleri, manaları anlatılmadan bir mühür şeklinde tekrar ettirilir, tekrar el öpülür. Sonunda da bu merasimin ay, gün ve senesi kaydedilir.
İkinci Merhale
İlk merhaleden kırk gün sonra yapılan bu toplantının adı "Melik Cemiyeti"dir. Çok zengin ve görkemli bir toplantıdır. Nakip, çocuğa tekrar herkesin içmiş olduğu bir kadehten üzüm suyunu sunar ve ع (ayn), م (mim), س (sin) harflerinin sırrını öğreterek bunları her gün 500 defa tekrar etmesini emreder. Bu arada "Kitâb el-Mecmû"dan da bazı bölümler kendisine öğretilir.
Üçüncü Merhale
Bu ikinciden daha görkemlidir. Nusayrîliğe giren çocuk ailesinin maddi durumuna bağlı olarak yedi ay ile dokuz ay arasında icra edilir. Geniş bir salonda yapılan bu merasim bir hayli kurallara bağlıdır. Salonda ortada büyük şeyhi temsilen bir imam oturur, sağında nakip, solunda ise necip vardır. Bu şekil aynı zamanda ع (ayn), م (mim), س (sin) harflerini yani Ali, Muhammed ve Selman üçlüsünü temsil etmektedir. Ayrıca Salmân-ı Fârisî'den sonra beş tane de eytam vardır ki, bunlar; "Mikdad bin el-Esved" (tabiat olayları ve zelzeleyi yürütür), "Ebû Zerr'il-Gifâr'il-Gifârî" (yıldızların hareketini idare eder), "Abdullah bin Revâhâ" (canlıların hayatlarıyla uğraşır), "Osman bin Maz'un" (rızık ve hastalıklarla uğraşır) ve "" (ruhları cesetlere gönderir). Bu beş eytam, aynı zamanda beş büyük yıldızdır.
Nâkibin sağında da havarileri temsilen on iki kişi bulunur. Necibin solunda ise yirmi dört kişi yer almaktadır. Bu kişiler Kitâb el-Mecmû'nun beş defa tekrar edildiğine şahitlik ederler. Merasimin başında imam tekrar, sır saklayacağına dair söz ister, havariler de onun sözüne şahitlik ederler. Bu sırada on iki havari önlerindeki bardaktan birer yudum üzüm suyu alırlar, aday da alır ve böylece ulûhiyete erilmiş olur. Nusayrîliğe göre, gök gürültüsü ve şimşek çakması Ali’nin adının anılmasıdır.
Nusayrîlik'te kutsal kabul edilen bayram ve merasimler (gün ve geceler)
- Fıtr (Ramazan)
- Adhâ (Kurban)
- Gadîr (18 Zilhicce; Muhammed'in Ali'yi imam tayin ettiğine inanılan gün)
- Mubahale (21 Zilhicce, Necranlı Hristiyanlarla Muhammed arasındaki lânetleşme olayı)
- Firaş (29 Zilhicce; Muhammed'in Medine'ye hicret ettiği gece Ali'nin O'nun yatağına yatması)
- Aşure (10 Muharrem; Nusayrilere göre Hüseyin, Kerbela'da ölmemiş, İsa gibi göğe çekilmiştir)
- 9 Rebiulevvel (Halife Ömer'in öldürüldüğü gün)
- 15 Şaban (Selman'ın ölümü)
- Nevruz ve
- 24/25 Aralık gecesi İsa'nın doğumu ve "son yemek" ayini.
- Ayrıca Nusayriler, Hristiyanların bayramlarında (Noel, Paskalya vb...) da bayram yaparlar.
Kaynakça
- ^ a b Çağatay, Neşet, Çubukçu, İbrahim Agah (1985). Ankara Üniversitesi (Ed.). İslâm mezhepleri tarihi. Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi. ss. 67-75.[]
- ^ a b Mustafa Öz, Mezhepler Tarihi ve Terimleri Sözlüğü, Ensar, İstanbul, 2011.
- ^ "Encyclopædia Iranica, ḠOLĀT". 17 Kasım 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Nisan 2014.
- ^ "Encyclopædia Iranica, ḴAṢIBI". 17 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Nisan 2014.
- ^ Süleyman Efendi, El-Bâkûret’ûs Süleyman’îyye, Sahife 14-15, Beyrut, 1873.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n Büyükkara, Prof. Dr. Mehmet Ali: "İslam Mezhepleri Tarihi" sayfa 156. Anadolu Üniversitesi Yayınları Eskişehir, Eylül 2010
- ^ Meʼir Mikhaʼel Bar-Asher ve Arieh Kofsky (2002). Cambridge University (Ed.). The Nuṣayrī-ʻAlawī Religion: An Enquiry Into Its Theology and Liturgy (İngilizce). Hollanda: Brill NV Leiden. s. 33.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y Fığlalı, s.186
- ^ Bedri Ruhselman, İlâhî Nizam ve Kâinat, 317 sayfa, İstanbul, Nisan 2013 27 Ağustos 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde . .
- ^ a b c d "NUSAYRILIK". 26 Şubat 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Ağustos 2014.
- ^ a b c d e f g h i j k l Büyükkara, Prof. Dr. Mehmet Ali: "İslam Mezhepleri Tarihi" sayfa 157. Anadolu Üniversitesi Yayınları Eskişehir, Eylül 2010
- ^ Keser,2002
- ^ Uluçay, Ömer (2003). "Nusayrîlik, İnanç Esasları-Tenasuh (Reenkarnasyon)". s. 125.
- ^ Üzüm, İlyas (2000). "Türkiye'de Alevi/ Nusayrî Önderlerinin Eserlerinde İnanç Konularına Yaklaşım" İslam Araştırmaları Dergisi". İslam Araştırmaları Dergisi, 4. s. 173-187.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddedeki bilgilerin dogrulanabilmesi icin ek kaynaklar gerekli Lutfen guvenilir kaynaklar ekleyerek maddenin gelistirilmesine yardimci olun Kaynaksiz icerik itiraz konusu olabilir ve kaldirilabilir Kaynak ara Nusayrilik haber gazete kitap akademik JSTOR Mayis 2020 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Bu maddenin giris bolumu cok kisa olup ozetlemeye uygun olmadigi dusunulmektedir Giris bolumunu gelistirerek Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Goruslerinizi lutfen tartisma sayfasinda belirtin Bu madde okuyucular icin kafa karistirici iceriklere veya net olmayan ifadelere sahip olabilir Lutfen ifadeleri netlestirmeye yardimci olun Maddenin tartisma sayfasinda konuyu tartisin Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Nusayri inanci ya da Nusayri Tarikati i tikadi Nusayri i tikadinin asil kurucusu Seyh Bayrak namiyla un salan ve Nusayri mezhebinin ulusu olarak addedilen yaklasik olarak 957 968 yillari arasinda Halep te vefat eden Huseyin bin Hamdan i Hasibi Arapca الخصيبي adindaki sahistir Ghulat i Siʿa Imamiye den oldugu varsayilan Nusayriyye i tikadinda Ismailiyye Durzilik Hristiyanlik ve Suriye nin yerel inanclarinin birlestigi dusunulmektedir Nusayriler e gore sadece kendileri gercek Ehl i Beyt inancina sahiptir On Iki Imamlar in sonuncusu olan Muhammed Mehdi nin bu tarikatin i tikadindaki yeri belirsizdir Bu nedenledir ki Anadolu Aleviligi ile Caferiyye Siiligi nden i tikadi yonden ayrilmaktadirlar TarihceNusayri Tarikati i tikadinin asil kurucusu Irak ta Kufe ile Vasit arasinda bir yerde bulunan Canbela Koyu dogumlu Hasan el Askeri ile yakin iliskileri bulunan okumus bir aileye mensup Seyh Bayrak namiyla taninan ve 957 968 yilinda Halep te olen Gal iyye fukahasindan Ebu Abd Allah el Huseyin ibn Hemdan ul Canbulani El Hasibi Arapca الحسين بن حمدان الخصيبي ismindeki zattir Tarikatin batini i tikadi Seyh Bayrak in Antakya koyluklerindeki halife ve muridlerinden olan Muhammed bin Aliyy ul Cilli ile Meymun bin Kaasim it Tabarani tarafindan cevreye yayilmistir Nusayriyye Tarikati seceresi Muhammed ibn i Cundeb ve Muhammed ul Cennan il Cunbulani adindaki kisiler de Nusayriyye tarikati batini i tikadinin nesriyatina buyuk olcude katkida bulunmuslardir Iste bu yukarida zikredilen maddelerde anilan sahislarin isimlerden dolayidir ki Ghulat i Siʿa Ghulat i Imamiye den olan Nusayriyye tarikatinin ogretisinde Hasibi akidesi Cilli i tikadi Meymuni fikhi ve Cundebi fikiri Cunbulani tarikati gibi ibarelere siklikla rastlanilmaktadir Nusayri itikadiGunumuzde Nusayri Tarikati nin muntesipleri Nusayri itikadina bagli olan Nusayriler den mutesekkil olmakla beraber her Nusayri nin bu tarikata mensup oldugunu kesin olarak soylemek ise pek mubalagali bir iddia olur Nusayriler in aralarinda degisik mezheplerden olanlara da siklikla rastlamak mumkundur Nusayr iyye Tarikati nin temel i tikadi ilkeleri Ismailiyye Durzilik Hristiyanlik ve Suriye nin yerel inanclarinin bu inancta birlestirildigi dusunulmektedir kaynak belirtilmeli Ehl i Beyt inancindadirlar Anadolu Aleviligi ve Caferiyye Siiligine i tikadi yonden kesinlikle benzememektedir kaynak belirtilmeli Kadin Nusayriler icin cok kiymetlidir dogurgandir anadir Ornegin Nusayriler inek eti yemezler bunun nedeni de disinin kutsal olduguna inanmalaridir Cunku kadin anadir dogurur vb kaynak belirtilmeli Bu sebeple de Nusayri i tikadi ve inanislari erkeklerden olusan bir topluluk icindeki sirlardan ibarettir kaynak belirtilmeli Nusayr iyye i tikadina gore Kur an in iki manasi bulunmaktadir Gizliligi anlayamayanlar icin zahiri yani yuzunden okunan mana gecerlidir Ancak Nusayriler Ismailiyye ogretisi geregi batini te villere gore hareket ederler Dolayisiyla bazen Kur an a bir Sunni ya da Sii din adaminin hicbir zaman yukleyemeyecegi manalari da verebilirler Allah u Teala nin bazen insan sifatiyla ortaya ciktigina ve onun en son Dunya ya geldigi zamanki sifatinin Imam Ali olduguna inanirlar Yani Nusayriler in inancina gore Ali nin vucudunda Hakk Teala nin ruhaniyeti vardir Allah ur Rahman ur Rahiym ile ozdestirilen Ali nin yerlerin ve goklerin yaratilmasindan once de var olduguna inanilir Ali el Murteza her ne kadar gorunuste bir imam ise de aslen bu bir mana olup batini anlamda Cenab i Hakk in yeryuzundeki tecellisidir Nusayrilik te Allah u Celle Celale hu nun nurunun Ali bin Eba Talib Merkedi nin bedeniyle ozdeslesmis oldugu inanci hakimdir Onlarin nurlarindan da Peygamber Muhammed in yaratildigina inanilir Bu inanclarindan dolayidir ki Nusayriler Islamiyet icerisinde i tikaden Musebbihe Mucessime den siyaseten ise Gal iyye den olarak siniflandirilmaktadirlar Ali manadir Muhammed ise isimdir Muhammed de kendi nurundan Selman i Farisi yi yaratmistir Bu sir Nusayriler tarafindan Hristiyanliktaki Baba Ogul Kutsal Ruh sistemiyle aciklanir 33 Bu inancin Nusayriler in yasadiklari yorelerdeki eski Hristiyan inanclarinin bir kalintisi oldugu tahmin edilmektedir Nusayriler Imamet Isma ili i tikadi nda mevcut inanca gore insanlik tarihinin yedi kademesini gerceklestirdigine inanilan Samet susan i Natik konusan in ustunde tutarak Halife Ali yi Samet Muhammed i Natik ve sahabelerden Selman i Farisi yi bab buyuk kapi olarak tanirlar Bunlarin bas harfleri Ayn ع Mim م ve Sin س i onemserler Ayrica bu uclu Ay Gunes ve gokyuzu olarak da bilinir kaynak belirtilmeli Ayrica Bab dan yani Selman dan sonra bes eytam daha vardir Bunlar Bab in manevi cocuklari olup Bab tarafindan yaratilmislardir Bunlar tabiat olaylari ve zelzeleyi yuruten Mikdad bin el Esved yildizlarin hareketini idare eden Ebu Zer el Gifari canlilarin hayatlariyla ilgilenen Abdullah bin Revaha rizik ve hastaliklarla ilgilenen Osman bin Maz un ve ruhlari bedenlere gonderen dir Bu bes eytam ayni zamanda bes buyuk yildizdir Nusayri inancina gore ilk uc halife ile birlikte bir kisim sahabe Ayse Talha Zubeyr vb Muaviye Yezid ve Haccac da Iblis in sembolleridir ve lanetlidirler Tenasuh inanci Sadece erkekler icin soz konusu olan tenasuh inanci dinin temel inancini olusturur Onceki hayatta sevap kazananlarin insan olarak ve kotulukleri isleyenlerin ise hayvan olarak tekrar Dunya ya gelecegine inanirlar Nusayriler e gore Cennet ve Cehennem bu Dunya dadir kaynak belirtilmeli Yedi defa Nusayri inanciyla Dunya ya gelen inancli bir Nusayri gokyuzunde yildiz olarak mutlak iyilige rahmete kavusacaktir kaynak belirtilmeli Nusayriler e gore kendileri Ali bin Eba Talib Merkedi nin uluhiyetine inanmak ve onun yuceliginin nimetine ermek serefine ulasan kisilerdir Ali ye inanan ukkaller yani Nusayri ulularinin ruhlari oldukten sonra hareket yoluyla yildizlar haline donuserek nurlar alemine yukselirken cuhhal siradan Nusayriler inki ise Gunes in etrafinda donen gezegenlere intikal eder Nusayri olmayanlarin ruhlari ise hayvan bedenlerine girer Sir inanci Dinin sekillendiricisi olarak ashabdan Selman i Farisi kabul edilir Din temelinin ne zaman ortaya ciktigi belli olmayan bir sir uzerine sekillenir Arap alfabesindeki uc harfle simgelenen sir genel halk tarafindan dahi bilinmez Bu sirri bilmek icin ermek eve giden yola gitmek gerekir Bu sirrin yani sira ibadet de gizlilik icinde yapilir Hatay bolgesinde eski cagda yaygin bir sir dini olan Mithras ogretisinden gunumuze ulastigi dusunulebilecek bir sakli ogreti uzerine inanc bicimlenmistir Nusayri mezhepleriDiger bircok i tikadi firkada oldugu gibi Nusayrilik de kendi arasinda cesitli firkalara ayrilmistir Bunlar genel olarak dort kola ayrilmislardir ki bunlar Haydariyye Simaliyye veya Semsiyye Kilaziyye veya Kameriyye ve Gaybiyye dir Ancak bunlar esas itibariyla Simaliyye ve Kilaziyye olmak uzere iki ana kol halinde yayginlik kazanmislardir Ali nin bulundugu yer konusunda uc gruba ayrilirlar Haydariler e gore Ali bin Eba Talib Merkedi nin makami ulviyyesi goktedir Gunes Muhammed i Ay da Selman i Farisi yi temsil eder Simaliler e gore iser Ali el Murteza Gunes te mukimdir Bu yuzden de bunlara Semsiler de denilmektedir Semadaki buyuk yildizlar da Nusayriler in ukkali nin ruhlaridir Bu nedenle Nusayriler Gunes in dogusu ve batisi zamaninda Gunes e ve yildizlara hurmet gosterirler Dualarinda ihtiyaclarini gorunen yildizlar hurmetine en iyisinden isterler Ikinci kol olan Kilazilere gore ise Ali nin yeri Ay dir Bu yuzden bunlara da Kameriler ismi verilmektedir Nusayrilik te IbadetNusayri Tarikati nin gorusleri incelendiginde inanclarinin Islam dan kaynaklanmakla beraber tamamen batini yorumlara dayandigi gorulmektedir Hatta goruslerinde zaman zaman Hristiyan kulturunun izleri gorulebilir Bu sebeple ibadet anlayislari bakimindan firka temel Islami ibadetleri genel kabulden farkli olarak kendi batini anlayislarina paralel bicimde te vil eder Nusayri namazi Nusayriler namazlarini kilmak icin bir camide toplanirlar Burasi gunumuz anlamiyla bir cami de olabilir bir turbe de hatta birinin evi dahi olabilir Namaz Sunni ya da Sia anlayisindaki namazla ilgisizdir Soyla babadan ogula gecen seyh lerin onderliginde erkeklerin toplanip dua ettikleri bir torendir kaynak belirtilmeli Secde ve ruku gibi durumlarin da bulundugu Nusayri Namazi abdestsiz olarak icra edilmez Toren seklindeki cemaat halinde kilinacak namazlar icin oldukca kapsamli sehadet le dus alarak hazirlanirlar kaynak belirtilmeli Kabe ye donmek gibi bir sart da bulunmaz Cemaat halinde kilinan namazlarda ise herkesin yuzu imama seyhe dogrudur Namaz icin camide toplanma sarti da yoktur Namaz kilinacak yer bir ev ya da temiz olan herhangi bir yer olabilir Namaz sekillerle degil sadece dua ile kilinir Batini ferdi namaz Bu firkaya gore ibadetleri basinda batini namaz yahut kisaca namaz adi verilen ibadet gelmektedir Bu da ferdi ve kolektif olarak iki sekilde yerine getirilir Namaz Ali ye acilan bir kapi ve kalbin niyazi anlaminda anlasildigindan ozel bir mekana camiye ihtiyac duyulmadigi gibi herhangi bir tarafa yonelme yahut ozel bir durus da soz konusu degildir Namaz sesle yapilan bir ibadet olup sadece duadir Namazin basinda Ali Muhammed ve Selman i yuceltiriz demek namazi eda etmek olarak anlasilir Ayrica Ali Hasan Huseyin bin Ali ve Fatir Fatima isimlerini anmak da bes vakit namaz sayilir Namazin temel sartlari bes seckini Muhammed Fatir Fatima Hasan Huseyin ve Muhassin bilmek dua esnasinda gulmemek ve konusmamak Abbasi rengi oldugu icin siyah takke giymemek gizlilige riayet etmek ve namazi Ey yuce buyuk ve arilarin efendisi Ali bize merhamet et diyerek bitirmektir Namazin sayisi yine bestir ve bes masuma tahsis edilmistir Namazda Mekke ye donmek sart degildir Ogleye kadar Gunes in dogus yonune ogleden sonra ise batiya dogru yonelinir Bu namazin kilinmasi mahiyet itibariyla Kur an dan Fatiha ve Ihlas sureleri ile oteki bazi kisa sureler Kitab el Mecmu daki sureler ve kuddas adi verilen ozel bazi dualari okumaktan ibarettir Batini Cemaat namazi Toplu olarak kilinan namaz ise buyuk bir seyhin ziyareti bayramlar ve firkaya giris merasimleri gibi vesilelerle yerine getirilir Kadinlarin ve topluma kabul edilmemislerin alinmadigi bu ibadette ferdi yapilandan farkli olarak ezan okunur kutsalligina inanilarak seyhlerden baslanarak cemaat kadehten birer yudum alir bazi surelerin okunmasi sirasinda secde edilir Merasimin belirli yerlerinde kuddasu l buhur kuddasu t tib kuddasu t teberri ve kuddasu s sin gibi dualar okunur ve selam verilerek ibadet tamamlanir Nusayri Orucu Namaz gibi Islam in diger temel ibadetlerini de te vil eden Nusayrilik te Ramazan ayi nda yapilan oruc ibadeti ile birebir aynidir Oruc 30 gun araliksizdir Islam peygamberi Muhammed in babasi Abdullah in sessizligini temsil eder ve firkaca kutsal sayilan sirlari baskalarindan gizlemek anlamina gelir Ramazan ayinda tutulan oruc ibadetini de hicri takvime uyarak yerine getirirler Zekat Zekat Selman i Farisi yi temsil eder ve dini ogrenip aktarma anlamina gelir Bununla birlikte firkanin ic isleyisinde zekat cesitli vesilelerle merasim sonrasi seyhe verilen paradir Zekat genel islami anlayisla uyumludur ancak 1 40 2 5 ile sinirli degildir Ayrica din adamlarina verilen himiz zekati adi verilen bir bagis sekli de vardir Nusayri anlayisina gore zekat dine baglilik Allah i peygamberini ve Ehl i beyti sevmeyi surdurmektir Selman i Farisi yi temsil eder ve dini ogrenip baskalarina nakletme manasindadir Nusayrilik te hac Hac ibadetinden kasit ise firkaca kutsal sayilan kisi ve yerleri ziyaret etmeyi sembolize eder ve Kabe i Muazzama nin tevaf edilmesiyle bir ilgisi yoktur Ayrica Nusayrilik te ziyaret yerleri cok onemlidir Buralar beyaza boyanir ve ayni zamanda ibadet yerleridir Ziyaret yerleri ya su kenarlarinda ya da agaclik yerlerdedir Bu anlayislari eski Fenikeliler den kalan bir inanctir Nusayrilik te SeyhlerNusayriler de seyhler tabir edilen din islerini organize eden dort ayri sinif vardir ki bunlar onlara gore buyuk onem arz etmektedir Bunlari da sirasiyla soyle siralayabiliriz Buyuk Seyh Ali nin yeryuzundeki golgesi durumunda olup genis ve buyuk bir otoritesi vardir Vazifesi seyh ve imam adaylarini secmektir Her bolgede ancak bir buyuk seyh bulunur Seyh Imam Imem Cemaatin manevi onderleri durumunda bulunan seyhlerin sayilari coktur ve atalarinin melekler olduguna inanilir Melekler onlara hulul etmistir Ahiret aleminde sefaat hakkina sahiptirler Merasim ve ziyaretleri idare edip hastalara dua eder muhtaclara yardim eder Evleri herkese aciktir Seyh olabilmek icin seyh ailesinden gelmek sart oldugu gibi genis bir kulture de sahip olmak zorunludur Nuvvab Bir nevi seyh yardimcisi durumundadirlar Seyh olabilmeleri buyuk seyhin kararina baglidir Bunun icin genis bir tecrubeden gecmesi gereklidir seyh olabilecegi kanaati olusugunda bir baska bolgeye seyh olarak atanir Nusayrilige intisab merhaleleriNusayrilige Giris Sartlari Erkekler ise mezhebe girmekle yukumludurler Erkeklere bu inanclar en gec 16 yasinda ogretilir Bundan sonra oldurulseler bile bu sirri kimseye soylemeyeceklerine yemin ederler Giris icin esas sart babanin Nusayri olmasidir Erkek sagligi yerinde en az 8 10 yasindan buyuk olmak ve olumle karsi karsiya kalsa bile sir saklayabilecek kabiliyet ve olgunlukta olmak da Nusayrilige giris icin gerekli sartlardandir Nusayrilige girmenin sartlarina haiz olup Nusayri inanc ve sirlarini ogrenen ve Nusayri ibadetlerini yerine getiren Nusayrilere ukkal akilli Nusayriler denir Nusayrilik te Nusayri soyundan gelip de Nusayri inanc ve sirlarini ogrenmeye haiz olmayan veya haiz olup da bu sirlar kendisine ogretilmeyen ya da bu inanc ve sirlari bilmeyen Nusayrilere ise cuhhal cahil Nusayriler denir Nusayrilige Giriste Sehadet Kelimesi Nusayrilik e giriste sehadet kelimesi Ben Nusayri dininden Cundubi itikadindan Cunbulani tarikatindan Hasibi mezhebinden Cilli gorusunden Meymuni fikhindan olduguma sehadet ederim Ayni surede gecen Ben sehadet ederim ki Ali bin Ebu Talib den baska ilah Muhammed Mahmud dan baska hicab Selman i Farisi den baska bab yoktur seklinde soz soylenerek yerine getirilir Boylelikle kisi Nusayrilik e girmis olur Ardindan da torene gecilir Nusayrilige Giris Toreni Nusayrilige giris birkac merhaleden olusmaktadir Nusayrilige giris toreni genel olarak asagida siralanan dort merhaleden olusmaktadir On Merhale Mezhebe girecek yasa gelen cocugu babasi guvendigi bir Nusayri ye goturur ve ona tavassut etmesini ister O sahis onun manevi babasi haline gelerek onu iyice tanir Cocugun durumu hakkinda sahitler ve seyhin huzurunda teminat alinir Daha sonra o kisi cocugun egitimini saglar Namaz kilip oruc tutmasina ozen gostermesi istenir Zira bu safhada o cocuk bir nevi ilk imtihandan gecmektedir Birinci Merhale Bu on hazirlik safhasindan sonra cocuk Mesveret Cemiyeti adi verilen bir toplantiya alinir ki bu toplanti seyhin veya ileri gelen bir Nusayri nin evinde yapilir Cocuk iceri alinir ve nefsini alcaltma itaatkar olmanin bir nisanesi olarak seyhin ve orada bulunan buyuklerin ellerini opup basina koyar Ortamda mevcut olanlarin birer yudum aldiklari Uluhiyet sembolu olan uzum suyundan o da bir yudum ictikten sonra ayni kadehten icmek kardesligi simgeler o Abdu n Nur Nurun kulu adini alir Bu arada ع ayn م mim س sin harfleri manalari anlatilmadan bir muhur seklinde tekrar ettirilir tekrar el opulur Sonunda da bu merasimin ay gun ve senesi kaydedilir Ikinci Merhale Ilk merhaleden kirk gun sonra yapilan bu toplantinin adi Melik Cemiyeti dir Cok zengin ve gorkemli bir toplantidir Nakip cocuga tekrar herkesin icmis oldugu bir kadehten uzum suyunu sunar ve ع ayn م mim س sin harflerinin sirrini ogreterek bunlari her gun 500 defa tekrar etmesini emreder Bu arada Kitab el Mecmu dan da bazi bolumler kendisine ogretilir Ucuncu Merhale Bu ikinciden daha gorkemlidir Nusayrilige giren cocuk ailesinin maddi durumuna bagli olarak yedi ay ile dokuz ay arasinda icra edilir Genis bir salonda yapilan bu merasim bir hayli kurallara baglidir Salonda ortada buyuk seyhi temsilen bir imam oturur saginda nakip solunda ise necip vardir Bu sekil ayni zamanda ع ayn م mim س sin harflerini yani Ali Muhammed ve Selman uclusunu temsil etmektedir Ayrica Salman i Farisi den sonra bes tane de eytam vardir ki bunlar Mikdad bin el Esved tabiat olaylari ve zelzeleyi yurutur Ebu Zerr il Gifar il Gifari yildizlarin hareketini idare eder Abdullah bin Revaha canlilarin hayatlariyla ugrasir Osman bin Maz un rizik ve hastaliklarla ugrasir ve ruhlari cesetlere gonderir Bu bes eytam ayni zamanda bes buyuk yildizdir Nakibin saginda da havarileri temsilen on iki kisi bulunur Necibin solunda ise yirmi dort kisi yer almaktadir Bu kisiler Kitab el Mecmu nun bes defa tekrar edildigine sahitlik ederler Merasimin basinda imam tekrar sir saklayacagina dair soz ister havariler de onun sozune sahitlik ederler Bu sirada on iki havari onlerindeki bardaktan birer yudum uzum suyu alirlar aday da alir ve boylece uluhiyete erilmis olur Nusayrilige gore gok gurultusu ve simsek cakmasi Ali nin adinin anilmasidir Nusayrilik te kutsal kabul edilen bayram ve merasimler gun ve geceler Fitr Ramazan Adha Kurban Gadir 18 Zilhicce Muhammed in Ali yi imam tayin ettigine inanilan gun Mubahale 21 Zilhicce Necranli Hristiyanlarla Muhammed arasindaki lanetlesme olayi Firas 29 Zilhicce Muhammed in Medine ye hicret ettigi gece Ali nin O nun yatagina yatmasi Asure 10 Muharrem Nusayrilere gore Huseyin Kerbela da olmemis Isa gibi goge cekilmistir 9 Rebiulevvel Halife Omer in olduruldugu gun 15 Saban Selman in olumu Nevruz ve 24 25 Aralik gecesi Isa nin dogumu ve son yemek ayini Ayrica Nusayriler Hristiyanlarin bayramlarinda Noel Paskalya vb da bayram yaparlar Kaynakca a b Cagatay Neset Cubukcu Ibrahim Agah 1985 Ankara Universitesi Ed Islam mezhepleri tarihi Ankara Ankara Universitesi Basimevi ss 67 75 KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link olu kirik baglanti a b Mustafa Oz Mezhepler Tarihi ve Terimleri Sozlugu Ensar Istanbul 2011 Encyclopaedia Iranica ḠOLAT 17 Kasim 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Nisan 2014 Encyclopaedia Iranica ḴAṢIBI 17 Mayis 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Nisan 2014 Suleyman Efendi El Bakuret us Suleyman iyye Sahife 14 15 Beyrut 1873 a b c d e f g h i j k l m n Buyukkara Prof Dr Mehmet Ali Islam Mezhepleri Tarihi sayfa 156 Anadolu Universitesi Yayinlari Eskisehir Eylul 2010 ISBN 978 975 06 0738 7 Meʼir Mikhaʼel Bar Asher ve Arieh Kofsky 2002 Cambridge University Ed The Nuṣayri ʻAlawi Religion An Enquiry Into Its Theology and Liturgy Ingilizce Hollanda Brill NV Leiden s 33 a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y Figlali s 186 Bedri Ruhselman Ilahi Nizam ve Kainat 317 sayfa Istanbul Nisan 2013 27 Agustos 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 605 63845 0 9 a b c d NUSAYRILIK 26 Subat 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Agustos 2014 a b c d e f g h i j k l Buyukkara Prof Dr Mehmet Ali Islam Mezhepleri Tarihi sayfa 157 Anadolu Universitesi Yayinlari Eskisehir Eylul 2010 ISBN 978 975 06 0738 7 Keser 2002 Ulucay Omer 2003 Nusayrilik Inanc Esaslari Tenasuh Reenkarnasyon s 125 Uzum Ilyas 2000 Turkiye de Alevi Nusayri Onderlerinin Eserlerinde Inanc Konularina Yaklasim Islam Arastirmalari Dergisi Islam Arastirmalari Dergisi 4 s 173 187