Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Sovyetler Birliği ekonomisi, Sovyetler Birliği'nin ekonomik yapısını tanımlar. Merkezi sosyalist planlamaya dayalı bir ekonomiye sahip olan SSCB'nin ekonomik temelini üretim araçlarının sosyalist mülkiyeti oluşturur. Tüm üretimin kamusal mülkiyette olduğu sistemde yatırımlar da merkezi planlama uyarınca devlet tarafından yapılırdı. İşsizlik ve enflasyon olmayan bu ekonomik sistemin özellikle son yirmi yıllık döneminde yolsuzluk ve durgunluk yaşandığına dair eleştiriler bulunmaktadır.
| Sovyetler Birliği ekonomisi | |
|---|---|
 1932 yılında tamamlanan hidroelektrik santrali Sovyetler Birliği'nin ekonomik simgelerinden biridir. | |
| Derece | 3. (Nominal) / 2. (SAGP) (1989 tah.) (1991 ekonomik ve siyasi çöküş) |
| Para birimi | Sovyet rublesi (SUR) |
| Mali yıl | 1 Ocak - 31 Aralık (takvim yılı) |
| Ticaret organizasyonları | Comecon, ESCAP ve diğer |
| İstatistikler | |
| GSYİH | 820 milyar $ (1977) (Nominal; 2.) 1.212 trilyon $ (1980) (Nominal; 2.) 1.57 trilyon $ (1982) (Nominal; 2.) 2.2 trilyon $ (1985) (Nominal; 2.) 2.6595 trilyon $ (1989 tah.) (SAGP; 2.) |
| Kişi başı GSYİH | 5,800 $ (1982 tah.) (Nominal; 32.) 9,130 $ (1991 tah.) (SAGP; 33.) |
| Sektörel GSYİH dağılımı | tarım: (% 1-2, 1991), endüstri: (% -2.4, 1991) (1991 tah.) |
| Enflasyon (TÜFE) | % 14 (43.) (1991) |
| Gini katsayısı | Düşük |
| İşgücü | 152.3 milyon (3.) (1989 tah.) |
| Sektörel işgücü dağılımı | % 80 endüstri ve diğer tarım dışı sektörler; % 20 tarım; kalifiye işgücü sıkıntısı (1989 tah.) |
| İşsizlik | % 1-2 |
| Ana endüstriler | petrol, çelik, motorlu taşıtlar, havacılık ve uzay, telekomünikasyon, kimyasallar, ağır sanayiler, elektronik, gıda işleme, ahşap, madencilik ve askeri teçhizatlar (1989 tah.) |
| Dış ticaret | |
| İhracat | $110.7 milyar (9.) (1989 tah.) |
| İhraç malları | petrol ve petrol ürünleri, doğalgaz, metaller, , tarım ürünleri ve çeşitli imal edilmiş mallar (1989 tah.) |
| Ana ihracat ortakları |  Doğu Bloku % 49 Avrupa Ekonomik Topluluğu % 14 Küba % 5 ABD Afganistan (1988) |
| İthalat | 114.7 milyar $ (10.) (1989 tah.) |
| İthalat malları | tahıl ve diğer tarım ürünleri, makine ve ekipmanlar, çelik ürünleri (geniş çaplı borular dahil), tüketim ürünleri |
| Ana ithalat ortakları | Doğu Bloku % 54 Avrupa Ekonomik Topluluğu % 11 Küba Çin ABD (1988 tah.) |
| Gayrisafi dış borç | 55 milyar $ (11.) (1989 tah.) 27.3 milyar $ (1988 tah.) |
| Kamu maliyesi | |
| Gelirler | 422 milyar $ (5.) (1990 tah.) |
| Giderler | 510 milyar $ (1989 tah.) 53 milyon $ (2., sermaye artırımı) (1991 tah.) |
| Ekonomik yardım | 147.6 milyar $ (1954-88) |
| Diğer bir bilgi verilmemiş, değerlerin tümü ABD Doları ile ifade edilmiştir. | |
Tarım
SSCB'de tarım önemli etkinlik alanlarından birini oluşturmaktaydı. Etkin nüfusun %15'lik bir bölümünün çalıştığı tarımda, ana işletme biçimleri kolhozlar ve sovhozlardı. 1981'de 1/3,3 milyon hektar toprağı işleyen 25.900 kolhoz ve 327,5 milyon hektar toprağı işleyen 21.600 sovhoz vardı. Tarım yapılan toprakların %60'ının riskli bölgelerde yer alması, tarım üretiminde öngörülen hedeflere ulaşılamamasına yol açmaktaydı. Tarım alanlarının önemli bir bölümü buğday ekimine ayrılmaktaydı.
Tarım Üretimi
| Adı | Üretilen Miktar(ton) | Yılı | Adı | Üretilen Miktar(ton) | Yılı |
|---|---|---|---|---|---|
| Buğday | 83 milyon | 1982 | Patates | 83 milyon | 1982 |
| Çavdar | 12,5 milyon | 1982 | Şeker pancarı | 71 milyon | 1982 |
| Arpa | 55 milyon | 1982 | Pirinç | 2,5 milyon | 1983 |
| Yulaf | 14 milyon | 1983 | Darı | 2 milyon | 1983 |
| Mısır | 16 milyon | 1982 | Çay | 0,1 milyon | 1983 |
Sebze ve meyve üretimi de özellikle iklimin elverdiği bölgelerde yoğun biçimde yapılmaktaydı.
Hayvancılık
Tarımsal etkinlik içinde önemli bir yer tutan hayvancılık alanında kolhoz ve sovhozların yanı sıra buralarda çalışanların sahip oldukları bireysel topraklarda yapılan üretim de önem taşır. Nitekim sığır üretiminin %43,2’si kolhozlarda, %35,8’i sovhozlarda, %21’i özel bahçelerde; domuz üretiminin %43,2’si kolhozlarda, %34,5 sovhozlarda, %22,3’ü özel bahçelerde; koyun üretiminin %36’sı kolhozlarda, %46’sı sovhozlarda, %17,5’u özel bahçelerde gerçekleştirilir.
Balıkçılık
Balıkçılıkta dünyada 2. sırada yer alan SSCB’de bu alanda 400’ü aşkın kolhoz etkinlik göstermekteydi. Dünyadaki balıkçılık tekniklerinin %22’sine sahip olan SSCB’de 600 olan gemi ve balık taşıma gemisi vardı. 260’a yakın bilimsel araştırma gemisi bu alanda etkinlik göstermekteydi. Tutulan balık miktarı 1981’de 9,412 milyon ton dolayındaydı.
Ormancılık
Ülke yüzölçümünün %40’a yakın bölümünü kaplayan ormanlar da 1984'te 280 milyon metreküplük üretimde dünya üretiminde SSCB’nin birinci sırada yer almasını sağladı.
Madencilik
SSCB dünyanın en zengin yer altı kaynaklarına sahip ve en büyük maden üreticisi ülkesiydi. Taşkömürü, turba, petrol, doğalgaz, demir cevheri,çinko, nikel ve boksit rezervleri bakımından dünyada birinci ya da ilk birkaç ülke arasında yer alır. En büyük petrol yatakları Volga ile Ural arasında, Kafkasya’da(Bakü, Groznyj) Batı Kazakistan’da (Emba) ve Sahlin adasında yer alır. Doğalgaz yatakları ise, Kuzey Kafkasya’da (Stavropol), Ukrayna’da (), Özbekistan’da () ve Volga bölgesinde yoğunlaşır. En önemli taş kömürü havzaları Donbas, , , , İrkutsk, Peçora ve Güney Yakutistan’dır. Demir cevheri yatakları, Kursk bölgesinde, Krivoy-Rog havzası’nda, Urallar’da, Kazakistan’da ve Sibirya’da yoğunlaşır. Manganez Cevheri yatakları, Gürcistan’da (Çiatursk) ve Ukrayna’da (Nikopolsk); Güney Urallar’da ve Batı Kazakistan’da; titan, Urallar, Ukrayna ve Sibirya’da; bakır, Kazakistan’da, Urallar’da ve Transbaykal’da; kurşun ve çinko, Kazakistan’da; nikel, Kola Yarımadası’nda, Sibirya’da Norilsk bölgesinde ve Urallar’da; Kobalt Tuva’da; Kalay, Transbaykal’da ve Uzakdoğu’da bulunur; elmas, Yakutistan’da çıkartılır.
Sanayi
Ağır sanayi temeline dayalı Sovyet sanayisi, ülke çapında bağlı olarak gelişti. Bellibaşlı metalürji tesisleri, Donbas-Kriyov-Rog, Ural-Kuzbas, Ural Karaganda kombinalarıdır. Moskova, Leningrad ve Kriyov-Rog’da demiryolu malzemesi, otomobil, tekstil makinaları ve silah fabrikaları; Volga Vadisi’nde(Gorki, , Saratov ve Volgograd) otomobil, traktör, tarım makinaları işletmeleri; Urallar’da (Nijni-Tagil, Sverdlovsk, Çelihabinsk) silah, otomobil, iş makinaları fabrikaları; Türkistan’da(Taşkent) tarım makinaları işletmeleri; Sibirya’da (Novosibirsk, İrkutsk, ) işmakinaları, tarım ve demiryolu araçları fabrikaları metakürjiye bağlı imalat sanayisini oluşturur. Makina yapımında ABD’den sonra 2. sırada yer alan SSCB, 1975'te 232.000 dolayında takım tezgâhı üretmekteydi. 1982’de üretilen türbinlerin toplam gücü 17.300.000 kw’dı. ABD’den sonra dünya üretiminde kimya sanayisi alanında 2. sırada yer alan SSCB, bu dalda birçok ürün bakımında en önde bulunmaktadır.
Hafif sanayi çerçevesinde 1984'te 11,8 milyar m2 tekstil ürünü, 1982’de 730 milyon çift ayakkabı, 1984'te 118.000 biçerdöver, 1,2 milyon motosiklet, 5,5 milyon bisiklet ve motorlu bisiklet 4,4 milyon fotoğraf makinası, 70 milyon saat, 9,4 milyon radyo ve pikap, 9 milyon televizyon, 4,5 milyon çamaşır makinası, 5,7 milyon buzdolabı üretildi. Son yıllarında SSCB petrol, dökme demir, (yapay gübre), çimento, traktör, biçerdöver, (dizel) ve (elektrikli lokomotif), yünlü kumaş ve deri ayakkabı üretiminde dünyada birinci sıradaydı. SSCB'nin son yıllarında, dünya sanayi üretiminin %20’si SSCB’de gerçekleştirilmekteydi.
| SSCB ve ABD ekonomilerinin bir karşılaştırması(1989) CIA The World Factbook, 1990 verilerine göre | ||
|---|---|---|
| SSCB | ABD | |
| GSYİH (PPP) (1989 - milyon $) | 2,659,500 | 5,233,300 |
| Nüfus (Temmuz 1990) | 290,938,469 | 250,410,000 |
| Kişi Başına GSYİH(PPP) ($) | 9,211 | 21,082 |
| İşgücü (1989) | 152,300,000 | 125,557,000 |
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b . CIA Factbook. 1991. 9 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2016.
- ^ . KayLee: CIA Factbook. 1992. 12 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2016.
- ^ a b c d e f g h i j k l m . CIA Factbook. 1992. 29 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2016.
- ^ . CIA Factbook. 1992. 19 Ağustos 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2016.
- ^ Inflation Rate % 1991. CIA Factbook. 1992. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Ocak 2016.
- ^ Labor Force 1991. CIA Factbook. 1992. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Ocak 2016.
- ^ Exports Million 1991. CIA Factbook. 1992. 2 Ekim 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Ocak 2016.
- ^ Imports Million 1991. CIA Factbook. 1992. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Ocak 2016.
- ^ . CIA Factbook. 1992. 2 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2016.
- ^ a b "1990 CIA World Factbook". Central Intelligence Agency. 27 Nisan 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Temmuz 2010.
- ^ Budget Revenues Million Million 1991. CIA Factbook. 1992. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Ocak 2016.
- ^ . CIA Factbook. 1992. 1 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2016.
- ^ a b c d e f g h Büyük Ansiklopedi, Milliyet, 1990. Cilt 13. Sayfa 5015-5016.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sovyetler Birligi ekonomisi Sovyetler Birligi nin ekonomik yapisini tanimlar Merkezi sosyalist planlamaya dayali bir ekonomiye sahip olan SSCB nin ekonomik temelini uretim araclarinin sosyalist mulkiyeti olusturur Tum uretimin kamusal mulkiyette oldugu sistemde yatirimlar da merkezi planlama uyarinca devlet tarafindan yapilirdi Issizlik ve enflasyon olmayan bu ekonomik sistemin ozellikle son yirmi yillik doneminde yolsuzluk ve durgunluk yasandigina dair elestiriler bulunmaktadir Sovyetler Birligi ekonomisi1932 yilinda tamamlanan hidroelektrik santrali Sovyetler Birligi nin ekonomik simgelerinden biridir Derece3 Nominal 2 SAGP 1989 tah 1991 ekonomik ve siyasi cokus Para birimiSovyet rublesi SUR Mali yil1 Ocak 31 Aralik takvim yili Ticaret organizasyonlariComecon ESCAP ve digerIstatistiklerGSYIH820 milyar 1977 Nominal 2 1 212 trilyon 1980 Nominal 2 1 57 trilyon 1982 Nominal 2 2 2 trilyon 1985 Nominal 2 2 6595 trilyon 1989 tah SAGP 2 Kisi basi GSYIH5 800 1982 tah Nominal 32 9 130 1991 tah SAGP 33 Sektorel GSYIH dagilimitarim 1 2 1991 endustri 2 4 1991 1991 tah Enflasyon TUFE 14 43 1991 Gini katsayisiDusukIsgucu152 3 milyon 3 1989 tah Sektorel isgucu dagilimi 80 endustri ve diger tarim disi sektorler 20 tarim kalifiye isgucu sikintisi 1989 tah Issizlik 1 2Ana endustrilerpetrol celik motorlu tasitlar havacilik ve uzay telekomunikasyon kimyasallar agir sanayiler elektronik gida isleme ahsap madencilik ve askeri techizatlar 1989 tah Dis ticaretIhracat 110 7 milyar 9 1989 tah Ihrac mallaripetrol ve petrol urunleri dogalgaz metaller tarim urunleri ve cesitli imal edilmis mallar 1989 tah Ana ihracat ortaklariDogu Bloku 49 Avrupa Ekonomik Toplulugu 14 Kuba 5 ABD Afganistan 1988 Ithalat114 7 milyar 10 1989 tah Ithalat mallaritahil ve diger tarim urunleri makine ve ekipmanlar celik urunleri genis capli borular dahil tuketim urunleriAna ithalat ortaklariDogu Bloku 54 Avrupa Ekonomik Toplulugu 11 Kuba Cin ABD 1988 tah Gayrisafi dis borc55 milyar 11 1989 tah 27 3 milyar 1988 tah Kamu maliyesiGelirler422 milyar 5 1990 tah Giderler510 milyar 1989 tah 53 milyon 2 sermaye artirimi 1991 tah Ekonomik yardim147 6 milyar 1954 88 Diger bir bilgi verilmemis degerlerin tumu ABD Dolari ile ifade edilmistir TarimSovyetler Birligi nde tahil uretimini arttirma amacli uygulanmis 7 yillik planla ilgili bir posta pulu SSCB de tarim onemli etkinlik alanlarindan birini olusturmaktaydi Etkin nufusun 15 lik bir bolumunun calistigi tarimda ana isletme bicimleri kolhozlar ve sovhozlardi 1981 de 1 3 3 milyon hektar topragi isleyen 25 900 kolhoz ve 327 5 milyon hektar topragi isleyen 21 600 sovhoz vardi Tarim yapilan topraklarin 60 inin riskli bolgelerde yer almasi tarim uretiminde ongorulen hedeflere ulasilamamasina yol acmaktaydi Tarim alanlarinin onemli bir bolumu bugday ekimine ayrilmaktaydi Tarim Uretimi Adi Uretilen Miktar ton Yili Adi Uretilen Miktar ton YiliBugday 83 milyon 1982 Patates 83 milyon 1982Cavdar 12 5 milyon 1982 Seker pancari 71 milyon 1982Arpa 55 milyon 1982 Pirinc 2 5 milyon 1983Yulaf 14 milyon 1983 Dari 2 milyon 1983Misir 16 milyon 1982 Cay 0 1 milyon 1983 Sebze ve meyve uretimi de ozellikle iklimin elverdigi bolgelerde yogun bicimde yapilmaktaydi HayvancilikTarimsal etkinlik icinde onemli bir yer tutan hayvancilik alaninda kolhoz ve sovhozlarin yani sira buralarda calisanlarin sahip olduklari bireysel topraklarda yapilan uretim de onem tasir Nitekim sigir uretiminin 43 2 si kolhozlarda 35 8 i sovhozlarda 21 i ozel bahcelerde domuz uretiminin 43 2 si kolhozlarda 34 5 sovhozlarda 22 3 u ozel bahcelerde koyun uretiminin 36 si kolhozlarda 46 si sovhozlarda 17 5 u ozel bahcelerde gerceklestirilir BalikcilikBalikcilikta dunyada 2 sirada yer alan SSCB de bu alanda 400 u askin kolhoz etkinlik gostermekteydi Dunyadaki balikcilik tekniklerinin 22 sine sahip olan SSCB de 600 olan gemi ve balik tasima gemisi vardi 260 a yakin bilimsel arastirma gemisi bu alanda etkinlik gostermekteydi Tutulan balik miktari 1981 de 9 412 milyon ton dolayindaydi OrmancilikUlke yuzolcumunun 40 a yakin bolumunu kaplayan ormanlar da 1984 te 280 milyon metrekupluk uretimde dunya uretiminde SSCB nin birinci sirada yer almasini sagladi MadencilikSSCB dunyanin en zengin yer alti kaynaklarina sahip ve en buyuk maden ureticisi ulkesiydi Taskomuru turba petrol dogalgaz demir cevheri cinko nikel ve boksit rezervleri bakimindan dunyada birinci ya da ilk birkac ulke arasinda yer alir En buyuk petrol yataklari Volga ile Ural arasinda Kafkasya da Baku Groznyj Bati Kazakistan da Emba ve Sahlin adasinda yer alir Dogalgaz yataklari ise Kuzey Kafkasya da Stavropol Ukrayna da Ozbekistan da ve Volga bolgesinde yogunlasir En onemli tas komuru havzalari Donbas Irkutsk Pecora ve Guney Yakutistan dir Demir cevheri yataklari Kursk bolgesinde Krivoy Rog havzasi nda Urallar da Kazakistan da ve Sibirya da yogunlasir Manganez Cevheri yataklari Gurcistan da Ciatursk ve Ukrayna da Nikopolsk Guney Urallar da ve Bati Kazakistan da titan Urallar Ukrayna ve Sibirya da bakir Kazakistan da Urallar da ve Transbaykal da kursun ve cinko Kazakistan da nikel Kola Yarimadasi nda Sibirya da Norilsk bolgesinde ve Urallar da Kobalt Tuva da Kalay Transbaykal da ve Uzakdogu da bulunur elmas Yakutistan da cikartilir Sanayi1930 larda bir celik fabrikasi MagnitogorskLada Niva Agir sanayi temeline dayali Sovyet sanayisi ulke capinda bagli olarak gelisti Bellibasli metalurji tesisleri Donbas Kriyov Rog Ural Kuzbas Ural Karaganda kombinalaridir Moskova Leningrad ve Kriyov Rog da demiryolu malzemesi otomobil tekstil makinalari ve silah fabrikalari Volga Vadisi nde Gorki Saratov ve Volgograd otomobil traktor tarim makinalari isletmeleri Urallar da Nijni Tagil Sverdlovsk Celihabinsk silah otomobil is makinalari fabrikalari Turkistan da Taskent tarim makinalari isletmeleri Sibirya da Novosibirsk Irkutsk ismakinalari tarim ve demiryolu araclari fabrikalari metakurjiye bagli imalat sanayisini olusturur Makina yapiminda ABD den sonra 2 sirada yer alan SSCB 1975 te 232 000 dolayinda takim tezgahi uretmekteydi 1982 de uretilen turbinlerin toplam gucu 17 300 000 kw di ABD den sonra dunya uretiminde kimya sanayisi alaninda 2 sirada yer alan SSCB bu dalda bircok urun bakiminda en onde bulunmaktadir Hafif sanayi cercevesinde 1984 te 11 8 milyar m2 tekstil urunu 1982 de 730 milyon cift ayakkabi 1984 te 118 000 bicerdover 1 2 milyon motosiklet 5 5 milyon bisiklet ve motorlu bisiklet 4 4 milyon fotograf makinasi 70 milyon saat 9 4 milyon radyo ve pikap 9 milyon televizyon 4 5 milyon camasir makinasi 5 7 milyon buzdolabi uretildi Son yillarinda SSCB petrol dokme demir yapay gubre cimento traktor bicerdover dizel ve elektrikli lokomotif yunlu kumas ve deri ayakkabi uretiminde dunyada birinci siradaydi SSCB nin son yillarinda dunya sanayi uretiminin 20 si SSCB de gerceklestirilmekteydi SSCB ve ABD ekonomilerinin bir karsilastirmasi 1989 CIA The World Factbook 1990 verilerine goreSSCB ABDGSYIH PPP 1989 milyon 2 659 500 5 233 300Nufus Temmuz 1990 290 938 469 250 410 000Kisi Basina GSYIH PPP 9 211 21 082Isgucu 1989 152 300 000 125 557 000Ayrica bakinizSovyetler Birligi nde 1956 1962 ucret reformu Sovyet tipi ekonomik planlama Dogu Bloku ekonomileri StahanovizmKaynakca a b CIA Factbook 1991 9 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Ocak 2016 KayLee CIA Factbook 1992 12 Haziran 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Ocak 2016 a b c d e f g h i j k l m CIA Factbook 1992 29 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Ocak 2016 CIA Factbook 1992 19 Agustos 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Ocak 2016 Inflation Rate 1991 CIA Factbook 1992 3 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Ocak 2016 Labor Force 1991 CIA Factbook 1992 3 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Ocak 2016 Exports Million 1991 CIA Factbook 1992 2 Ekim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Ocak 2016 Imports Million 1991 CIA Factbook 1992 3 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Ocak 2016 CIA Factbook 1992 2 Ekim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Ocak 2016 a b 1990 CIA World Factbook Central Intelligence Agency 27 Nisan 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Temmuz 2010 Budget Revenues Million Million 1991 CIA Factbook 1992 3 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Ocak 2016 CIA Factbook 1992 1 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Ocak 2016 a b c d e f g h Buyuk Ansiklopedi Milliyet 1990 Cilt 13 Sayfa 5015 5016