Bu maddedeki bilgilerin için ek kaynaklar gerekli.Aralık 2022) () ( |
Türk-Ermeni gazeteci Hrant Dink'in 19 Ocak 2007 tarihinde İstanbul'da öldürülmesinin ardından, 20. yüzyılın başlarından bu yana Türkiye'de öldürülen gazetecilerin çeşitli listeleri yayınlandı. Bu listelerden biri Türkiye Gazeteciler Cemiyeti tarafından yayınlandı. Listede 1909-2022 yılları arasında öldürülen 68 gazetecinin ismi yer almaktadır. "Hapisteki Gazeteciler Platformu" Nisan 2012'de 112 isim içeren bir liste yayınlamıştır. Ancak, ölümlerin kurbanların meslekleriyle doğrudan bağlantılı suikastlar olup olmadığını belirlemek için özellikle ilk vakalar hakkında ayrıntılı bilgi edinmek zordur.
Eylül 1980 öncesi cinayetler
Cumhuriyetin ilanı ile 12 Eylül 1980 askeri darbesi arasında Türkiye'de öldürülen gazetecilerle ilgili sadece birkaç vaka listelendi. Ancak bu cinayetlerin bazıları, Türk ordusunun müdahalesinin ana nedeni olarak kullandığı siyasi şiddet ortamına (genellikle "iç savaş" olarak adlandırılır) katkıda bulunan yüksek profilli suikastlardı. Bu dönem için rapor edilen 15 vakadan bazıları hakkında biraz daha fazla bilgi mevcuttur:
Ad | Yayın | Konum | Tarih | Açıklamalar |
---|---|---|---|---|
1930 | ||||
Sabahattin Ali | Markopaşa | Edirne | 2 Nisan 1948 | |
KAWA | İstanbul | 21 Mart 1978 | Kürtçe bir gazetenin yazı işleri müdürü ve üyesiydi. Selimiye (İstanbul) askeri cezaevinde işkence gördüğü ve öldürüldüğü iddia edildi. | |
Aydınlık | 10 Mayıs 1978 | Kürtçeden Türkçeye kitap çevirmeni. | ||
Politika | İstanbul | 21 Kasım 1978 | Politika önce DİSK, daha sonra TKP tarafından çıkarıldı. Ali İhsan Özgür ortadan kaybolunca ailesi onu teşhis etmekte zorlandı. | |
Hafta Sonu | Ankara | 1 Aralık 1978 | ||
Abdi İpekçi | Milliyet | İstanbul | 1 Şubat 1979 | Aşırı milliyetçi Ülkü Ocaklarının iki üyesi, Oral Çelik ve Mehmet Ali Ağca (daha sonra Papa II. Ioannes Paulus'u vurdu), Abdi İpekçi'yi ofisinden evine dönerken İstanbul'daki apartmanının önünde arabasında öldürdüler. Ağca bir muhbir sayesinde yakalandı ve müebbet hapis cezasına çarptırıldı. Altı ay İstanbul'da askeri cezaevinde yatan Ağca, bir subayın yardımıyla firar etti. |
İlhan Darendelioğlu | Ortadoğu | İstanbul | 19 Kasım 1979 | MHP üyesiydi |
İsmail Gerçeksöz | Ortadoğu | İstanbul | 4 Nisan 1980 | Aynı zamanda kitap yazarıydı. |
Halkın Birliği | Kayseri | 1 Mayıs 1980 | (TKP/ML Hareketi) üyesi, sağcılar tarafından öldürüldü. | |
Ümit Kaftancıoğlu | TRT | İstanbul | 11 Nisan 1980 | Sağcı , polis sorgusunda Ümit Kaftancıoğlu'nu "solcu" olduğu için öldürdüğünü söyledi, ancak daha sonra bu ifadeyi reddetti. Dört ay tutuklu kaldıktan sonra serbest bırakıldı. Saldırganlar bulunamadı. |
Hizmet | Trabzon | 15 Nisan 1980 | ||
Demokrat | İstanbul | 22 Temmuz 1980 | Kaçırıldığı ve işkence gördüğü iddia ediliyor. |
1980'lerde ve 1990'larda laik gazetecilerin hedef alındığı cinayetler
1980'deki askeri darbeden sonra aşırı sol ve aşırı sağ arasındaki mücadelede daha az gazeteci öldürüldü. 1980'lerin sonundan itibaren hükûmet karşıtı ve laiklik yanlısı tutumlarıyla tanınan çok sayıda gazeteci öldürüldü. Bazı durumlarda radikal İslami örgüt üyeleri bu cinayetlerden dolayı yargılandı ve kınandı. Bir vakada bir PKK militanının böyle bir cinayeti işlediğini itiraf ettiği iddia edildi. 1980'ler ve 1990'lardaki diğer cinayetler şunlardır:
Ad | Yayın | Konum | Tarih | Açıklamalar |
---|---|---|---|---|
Türkiye | Ankara | 1 Haziran 1988 | ||
Gazete | İstanbul | 28 Şubat 1989 | Habercilik tarzını beğenmeyen bir restoran sahibi tarafından vuruldu. | |
Hürriyet | Nusaybin, Mardin | 29 Haziran 1989 | ||
Gazete | İstanbul | 7 Kasım 1989 | Vurulduğu Aksaray'daki ofisinde Mardinli bir Kürt aşiretinin lideriyle röportaj yapmıştı. | |
Çetin Emeç | Hürriyet | İstanbul | 7 Mart 1990 | İki kişi arabasına girerek onu ve şoförü Sinan Ercan'ı vurdu. dört üyesi üyesi dört kişi müebbet hapis cezasına çarptırıldı, ancak kardeşi gerçek katillerin yakalandığına inanmıyor. |
Turan Dursun | 2000'e Doğru | İstanbul | 4 Eylül 1990 | İslami Hareket Örgütünün bir üyesi üyesi ömür boyu hapis cezasına çarptırıldı, ancak katil olduğuna inanılan kişi serbest kaldı. |
Uğur Mumcu | Cumhuriyet | Ankara | 24 Ocak 1993 | Cinayetin arkasında kimin olduğuna dair farklı hipotezler olsa da Ankara'daki savcılık iki katilin cezalandırıldığını ve üçüncü şüpheli hakkında dava açıldığını, her üçünün de cinayetin arkasında olduğu iddia edilen Tevhid-Selam Kudüs Örgütünün üyeleri olduğunu savunuyor. |
Onat Kutlar | Cumhuriyet | İstanbul | 11 Ocak 1995 | Aynı bombalı saldırıda hayatını kaybeden arkeolog Yasemin Cebenoyan'ın kardeşi , birçok kişinin cinayetin çözülemediğinden ya da arkasında İslami bir örgütün olduğundan şüphelendiğinden yakındı. Zanlı, 2005 yılında hüküm giydi, ancak itirafçı olarak 9,5 yıl hapis yattıktan sonra serbest bırakıldı. Saldırının daha sonra PKK tarafından gerçekleştirildiği ortaya çıktı. |
Ahmet Taner Kışlalı | Cumhuriyet | Ankara | 21 Ekim 1999 | Dr. Ahmet Taner Kışlalı, Dr. Muammer Aksoy ve Yardımcı Doçent Dr. Bahriye Üçok'un öldürülmeleri Ankara 11. Ağır Ceza Mahkemesi'nde Umut Davası olarak bilinen davaya konu oldu. Mahkeme, sanıkların "Kudüs Ordusu" ve "Tevhid Selam" adı altında yasadışı bir örgüt kurduklarına ve Türkiye'de şiddet eylemleri gerçekleştirdiklerine hükmetti. 28 Temmuz 2005 tarihinde, bir sanık ömür boyu hapis cezasına çarptırılırken diğer yedi sanık yasadışı örgüt lideri veya üyesi olarak ceza aldı. Yargıtay, 11 Kasım 2006 tarihinde baş zanlının cezasını onadı. |
Türkiye-PKK çatışmasında öldürülen gazeteciler
1990'larda Türkiye-PKK çatışması her iki tarafın da çok sayıda kayıp vermesiyle daha da sertleşti. Aynı zamanda giderek daha fazla sayıda sivil; yargısız infazlara, faili meçhul cinayetlere ve kayıp vakalarına kurban gitti. Kürt yanlısı basının "Özgür Gündem" adlı ilk günlük gazeteyi yayınlamaya başlamasından kısa bir süre sonra Kürt gazetecilere yönelik cinayetler başladı. Birçok vakada cinayetlerden devlet sorumlu tutuldu, bazı vakalarda radikal İslamcı örgüt Hizbullah, bazılarında ise PKK suçlandı, ancak çoğu ölümcül saldırının arkasındaki kişiler net bir şekilde belirlenemedi. Bunların neredeyse hiçbiri açıklığa kavuşturulmadı ya da saldırganlar için yaptırımla sonuçlanmadı. 1990'ların ilk yarısında öldürülen 33 gazeteci arasında Kürt çatışmasıyla ilgili olmayan vakalar da bulunmaktadır. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi 2008 yılında Türkiye'yi Kürt gazeteci ve yazarları infaz ettiği ve öldürdüğü için kınadı. Tanınmış bir Kürt yazar olan Musa Anter 1992 yılında JİTEM tarafından öldürüldü.
Özgür Gündem ile başlayan "gelenek" genellikle "özgür basın tarihi" olarak anılır. Bu bağlamda 76 kurban (basın şehitleri olarak anılır) rakamından sıklıkla bahsedilir. 2008'de AİHM, Türkiye'yi Özgür Gündem'de çalışan Musa Anter'i öldürmekten kınadı.
Yine de özellikle Türkiye'de Kürt sorunuyla ilgili haberlerin ilk aşamalarında "görev başında" öldürülen "özgür basın" çalışanları ve "Kürt özgür basını" olarak adlandırılan gazete ve haftalık dergileri dağıtan gönüllülerin sayısı yüksektir. Özgür Gündem ve ardıllarının öldürülen dağıtımcılarının isim listesi (failler çoğunlukla meçhul kalırken) 18 isimden oluşuyor. 1990-1995 yılları arasında öldürülen 33 gazetecinin çoğu sözde Kürt Özgür Basını için çalışıyordu.
Ad | Yayın | Konum | Tarih | Açıklamalar |
---|---|---|---|---|
Yeni Günaydın | İstanbul | 18 Eylül 1991 | ||
2000'e Doğru | Diyarbakır | 18 Şubat 1992 | Görgü tanıkları ve Hizbullah sempatizanlarının, örgüt üyelerinin Türkiye'nin Diyarbakır'daki Çevik Kuvvet karargâhında eğitim gördüklerini söyledikleri haberinden iki gün sonra kimliği belirsiz kişiler tarafından öldürüldü. | |
Yeni Ülke | Batman | 25 Şubat 1992 | İşe giderken sırtına isabet eden altı kurşunla öldürüldü. | |
İzzet Kezer | Sabah | Cizre, Şırnak | 23 Mart 1992 | Kürtlerin yeni yıl kutlamalarını takip eden şiddet olayları sırasında güvenlik güçleri tarafından vurularak öldürüldü. Devletin uyguladığı sokağa çıkma yasağı sırasında Kezer ve diğer gazeteciler otellerinden beyaz bayraklar sallayarak çıktılar. O sırada herhangi bir çatışma yaşanmıyordu. Grubun başındaki Kezer bir kavşağa ulaştı ve zırhlı bir personel taşıyıcıdan ateş açan güvenlik güçleri tarafından vurularak öldürüldü. Ölümünden sorumlu olan güvenlik güçlerine karşı herhangi bir işlem yapılmadı. |
Körfeze Bakış | Bursa | 1 Nisan 1992 | Uludağ yakınlarında 1 Nisan'da yaralı olarak bulundu ve kısa bir süre sonra öldü. Otopside parmaklarında kelepçe ve mürekkep izleri tespit edildi. Yetkililer onun sol örgütler arasındaki bir iç anlaşmazlığın kurbanı olduğunu iddia etti, ancak arkadaşları bunu yalanladılar. | |
2000'e Doğru | Nusaybin, Mardin | 2 Haziran 1992 | Cesedi Nusaybin'in Çölova köyü yakınlarında bir telefon direğine asılı olarak bulundu. Cesedinin üzerinde "hain olduğu için cezalandırıldığına" dair bir ifade bulunduğu ve bunun PKK tarafından imzalandığı iddia edildi. | |
Özgür Gündem | Diyarbakır | 8 Haziran 1992 | Diyarbakır'daki evinden elli metre uzakta, başının arkasına isabet eden tek bir kurşunla öldürüldü. Özgür Gündem, muhabirleri birkaç gün boyunca telefonla tehditler aldıklarını ve bu tehditlerin birçoğunun Akdemir'e yönelik olduğunu belirttiler. İslami örgüt Hizbullah ve Türk kontrgerillaları hakkında yazmıştı. | |
Özgür Halk | Batman | 29 Temmuz 1992 | Batman'da evine giderken kimliği belirsiz üç kişi tarafından başından vuruldu. | |
Özgür Gündem | Gercüş, Batman | 31 Temmuz 1992 | Kimliği belirsiz saldırganlar tarafından vurularak öldürüldü. Özgür Gündem, sokakta durdurulduğunu ve tehdit edildiğini bildirdi. | |
Özgür Gündem | Ceylanpınar, Şanlıurfa | 9 Ağustos 1992 | Boynuna isabet eden bir kurşunla ağır yaralandı. Kendisi aynı zamanda Cumhuriyet gazetesinin bölge muhabiriydi. | |
Musa Anter | Özgür Gündem | Diyarbakır | 20 Eylül 1992 | Özgür Gündem ve Yeni Ülke'nin yanı sıra Kürtçe Welat gazetesinde yazdı. Aynı zamanda İstanbul'daki Mezopotamya Kültür Merkezinin yönetim kurulu başkanıydı. Sahte bahanelerle otelinden kaçırıldığı ve Diyarbakır'ın dış mahallelerinde vurulduğu bildirildi. Kendisine eşlik eden bir yakını da aynı anda vurularak yaralandı. |
Azadi-Denk | Diyarbakır | 3 Kasım 1992 | ||
Hani, Diyarbakır | 9 Kasım 1992 | PKK militanları ile hükûmet güçleri arasındaki çatışmalar sırasında öldürüldü. | ||
Serbest/Hürriyet | Mazıdağı, Mardin | 18 Kasım 1992 | Yerel bir gazete olan Söz ve haftalık Gerçek dergisinin Mardin muhabiri. Mardin'in Mazıdağı ilçesinde 18 Kasım'da uğradığı silahlı saldırı sonucu öldürüldü. Güvenlik güçleriyle bağlantıları olduğu iddia edilen Hizbullah örgütünün faaliyetleri hakkında araştırma yapıyor ve haber yapıyordu. Kendisi 1980 askeri darbesinin ardından siyasi suçlamalarla altı yıl hapis yatmıştı. Serbest bırakıldıktan sonra Güneş gazetesinde ve daha sonra Hürriyet gazetesinde yazmıştı. | |
Namık Tarancı | Gerçek | Diyarbakır | 20 Kasım 1992 | İşe giderken vurularak öldürüldü. İki saldırganın saldırısı sonrasında başına üç kurşun isabet ettiği ve olay yerinde öldüğü bildirildi. |
Yeni Ülke | Şanlıurfa | 18 Şubat 1993 | Dört saldırgan tarafından başından iki kurşunla vurularak öldürüldü. Ocak ayında Özgür Gündem'in yayınına son verilmesinden bu yana Yeni Ülke gazetesinde yazıyordu. Aynı zamanda Türkiye İnsan Hakları Derneği Urfa Şubesi yönetim kurulu üyesiydi. Özgür Gündem Diyarbakır temsilcisi , Kılıç'ın silah ruhsatı için başvurduğunu ancak başvurusunun reddedildiğini bildirdi. Şanlıurfa yakınlarındaki Külünçe Köyü'nde kimliği belirsiz saldırganlar tarafından vurularak öldürüldü. Polis kendisini Şanlıurfa'da gazete dağıtımcılarının satışta karşılaştığı zorluklarla ilgili yayınladığı bir haber bülteni hakkında sorgulamıştı. | |
Silvan, Diyarbakır | 13 Mart 1993 | Yerel Silvan gazetesinin sahibi. 1993'ün sonuna kadar kimliği belirlenemeyen saldırganlar tarafından öldürüldü. | ||
Hürriyet | Bergama, İzmir | 20 Mayıs 1993 | Katil zanlısı olarak gözaltına alınan Veysel Özakıncı, Gürel'ı arazi anlaşmazlığı nedeniyle öldürdüğünü söyledi. | |
Milli Gazete | Saraybosna | 26 Haziran 1993 | Bosna Savaşı'nı takip ederken Sırp mevzilerinden açılan ateş sonucu öldürüldü. | |
Sabah | İstanbul | 6 Temmuz 1993 | ||
Halkın Gücü | İstanbul | 14 Temmuz 1993 | Sol görüşlü "Halkın Gücü" dergisinin sahibiydi. Cinayetin Devrimci Sol'dan ayrılan "Bedri Yağan grubu" tarafından işlendiğine inanılıyor. | |
Özgür Gündem | Bitlis | 28 Temmuz 1993 | Bildirildiğine göre bir arabaya binmeye zorlandığında ortadan kayboldu. O sırada birkaç polis ekibinin sokaklarda devriye gezdiği görülmesine rağmen, polisler olayla ilgili herhangi bir bilgileri olduğunu reddettiler. 8 Ağustos'ta Elazığ yakınlarındaki Hazar Gölü'nde bulunan bir cesedin Tepe'ye ait olduğu tespit edildi. 9 Mayıs 2003 tarihinde Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, dava dosyasındaki materyallerin, başvuranın oğlunun herhangi bir devlet görevlisi veya devlet yetkilileri adına hareket eden bir kişi tarafından kaçırıldığı ve öldürüldüğü sonucuna makul şüphenin ötesinde varılmasını sağlamadığına karar verdi. | |
Milliyet | Bingöl | 20 Eylül 1993 | Bilinmeyen saldırganlar tarafından öldürüldü. | |
Hürriyet | Kırıkkale | 14 Ocak 1994 | Ankara'dan Samsun'a giden bir otobüste bomba patlaması sonucu öldü. Üç kişi daha öldürüldü. Saldırıyı PKK'nın üstlendiği iddia edildi. | |
Gündem | Siverek, Şanlıurfa | 12 Mart 1994 | Şanlıurfa yakınlarındaki küçük bir kasaba olan Siverek'te kaybolduktan sonra öldüğü tahmin ediliyor. Daha sonra kendisini aradığını reddeden bir meslektaşının ihbarını değerlendirmek üzere oraya gitmişti. | |
Zaman | Erzurum | 19 Mart 1994 | Çalıştığı gazeteye göre, bir fotoğrafçıda serseri bir kurşunla öldürüldü. | |
Özgür Ülke | Batman | 29 Mayıs 1994 | Soyadı Ağaya olabilir. Batman Barosuna göre Aralık 1994'ten beri "kayıp". | |
Devrimci Çözüm | Gebze, Kocaeli | 8 Eylül 1994 | Sol görüşlü haftalık Devrimci Çözüm dergisinin genel yayın yönetmeniydi. İstanbul yakınlarındaki Gebze'deki evinden çıkarken kimliği belirsiz saldırganlar tarafından öldürüldü. Gazetedeki meslektaşları, rakip bir sol grubun onu haftalık derginin editörü olduğu için öldürdüğüne inanıyorlar. | |
Çağdaş Marmara | İstanbul | 17 Eylül 1994 | ||
Özgür Ülke | İstanbul | 3 Aralık 1994 | Gazetesinin İstanbul'daki ofisinin kimliği belirsiz kişiler tarafından yerleştirilen bir bombayla tahrip edilmesi sonucu hayatını kaybetti, 19 çalışan da yaralandı. | |
Yeni Günaydın | İstanbul | 23 Mayıs 1995 | Yerel gazetenin sahibiydi, ancak organize suç işlerine karıştığı bildirildi. Cinayetten bir rakibi sorumlu tutuldu. | |
Son Haber | Giresun | 28 Temmuz 1995 | ||
Yeni Politika | Bitlis | 28 Ağustos 1995 | Safyettin Tepe olarak da yazılır. 22 Ağustos'ta gözaltına alındı. Dört gün sonra Bitlis Emniyet Müdürlüğüne götürüldü. Gözaltında 29 Ağustos'ta hayatını kaybetti. Ailesine intihar ettiği söylendi ancak ailesi bu resmi açıklamayı reddetti. |
Aynı zamanda olağanüstü hal uygulanan bölgede Kürt yanlısı gazete dağıtan çok sayıda kişi de öldürüldü.
1995'ten beri gazeteci cinayetleri
Türkiye'de 1995'ten bu yana işlenen gazeteci cinayetleri aşağı yukarı münferit vakalardır. Kurbanlar arasında en öne çıkanı 2007 yılında öldürülen Hrant Dink'tir, ancak Metin Göktepe'nin ölümü de büyük endişe yarattı, çünkü polis memurları onu döverek öldürdü. 2014 yılından bu yana, Türkiye'den çalışan ve IŞİD'in yükselişini haberleştiren çok sayıda Suriyeli gazeteci suikasta kurban gitti.
'ın 2010 yılındaki ölümü de bir anlaşmazlık kaynağıdır - otopsi intihar olduğunu iddia ederken, ailesi ve meslektaşları soruşturma açılmasını talep etti. Daha önce ölüm tehditleri almış ve şiddetli saldırıya uğramıştı.
Ad | Yayın | Konum | Tarih | Açıklamalar |
---|---|---|---|---|
Metin Göktepe | Evrensel | İstanbul | 8 Ocak 1996 | Polis tarafından dövülerek öldürülmesi, gazeteciler arasında büyük bir tepkiye yol açtı. Birkaç duruşma, yeniden yargılama ve temyizden sonra, Ocak 2000'de bir temyiz mahkemesi cinayete karışan beş polis memuruna verilen yedi buçuk yıllık hapis cezalarını onadı. |
Halkın Gücü | İstanbul | 27 Temmuz 1996 | Halkın Gücü dergisinin sahibi ve genel yayın yönetmeni. Cezaevi koşullarına karşı başlattığı açlık grevi sonucunda öldü. DHKP-C üyeliği suçlamasıyla 1995'ten beri cezaevindeydi. | |
İstanbul | 9 Eylül 1996 | Fatsa ((Fatsa'da özyönetim)) hakkında kitapların yazarı olarak bilinir. Evinde öldürüldü. | ||
AA, TRT | 20 Haziran 1997 | |||
Candan Fm | Konya | 13 Temmuz 1997 | ||
TRT | Manisa | 8 Kasım 1997 | ||
Kurtuluş | Adana | 28 Ocak 1998 | Kurtuluş gazetesi Adana temsilcisi. Aynı gazetenin bayisi Selahattin Akıncı ve Bülent Dil ile birlikte 28 Ocak gecesi evlerine yapılan baskın sırasında polis memurları tarafından öldürüldü. | |
Devrimci Hareket | İstanbul | 3 Mart 2004 | Üç arkadaşıyla birlikte gazetesinin Beyoğlu'ndaki (İstanbul) ofisinden çıktıktan sonra 9 mm'lik bir tabancayla başından vuruldu. Saldırganların kim olduğu, nereden geldikleri ve onu neden vurdukları öğrenilemedi. AİHM, dava dosyasındaki materyallerin, Önder Babat'ın herhangi bir devlet görevlisi veya devlet yetkilileri adına hareket eden bir kişi tarafından öldürüldüğü konusunda makul şüphenin ötesinde bir sonuca varmasını sağlamadığını değerlendirdi. Bu nedenle, 2. maddenin ihlal edilmediği sonucuna vardı. | |
Silvan Mücadele | Silvan, Diyarbakır | 18 Ağustos 2004 | Gazeteciliğe 1973 yılında Günaydın'da amatör olarak başladı. 1976'dan sonra Akdeniz Haber Ajansı'nda çalıştı. İlk kitabı "Silvan Tarihi" 1980'de yayımlandı. Silvan'daki faili meçhul cinayetlerle ilgili araştırması "Şehitler Şehri Silvan" 2004 yılında yayımlandı, ancak valilik tarafından dağıtımı yasaklandı. Nisan 2004'te bir kızı (annesine bakan genç bir kadın) kaçırdığı iddiasıyla gözaltına alındı. Bir ay sonra serbest bırakıldı. İki ay sonra boynundan tek kurşunla vuruldu ve saldırganlar tespit edildi. | |
Hrant Dink | Agos | İstanbul | 19 Ocak 2007 | Haftalık Türkçe-Ermenice iki dilde yayın yapan Agos'un genel yayın yönetmeni, gazetesinin İstanbul'daki ofisinin önünde vuruldu. Bir gün sonra polis, silahlı saldırgan olduğu iddia edilen 17 yaşındaki Ogün Samast'ı tutukladı ve Samast'ın suçunu itiraf ettiği bildirildi.Uluslararası Af Örgütü, yetkililerin Samast'ın öldürülmesinde devlet görevlilerinin dahli olduğu iddiasını ele almakta başarısız olduğunu belirtiyor. Ailesinin, 2010 yılında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi tarafından verilen kararla da desteklenen, cinayette devlet görevlilerinin ihmali ve işbirliğinin soruşturulması yönündeki çağrıları dikkate alınmadı. |
Güney Marmara Yaşam | Bandırma, Balıkesir | 19 Aralık 2009 | 12 kişi İstanbul'da işlenen cinayetle ilgili olarak yargılandı. İlk Haber gazetesinin kurucusu , Hayırsevener'in öldürülmesi için 'a talimat vermekle suçlandı. Mahkeme 1 Ağustos 2013 tarihinde Kuruoğlu'nu 27 yıl hapis cezasına mahkûm etti. | |
Nuh Köklü | İstanbul | 17 Şubat 2015 | Kadıköy'de arkadaşlarıyla kar topu oynarken, kar topunun bir esnafın dükkanının camına denk gelmesi sonucu yaşanan arbede esnasında bıçaklanarak öldürüldü. | |
Ayn Watan | Şanlıurfa | 27 Aralık 2015 | Suriyeli mülteci. Olayı IŞİD üstlendi. | |
Ayn Watan | Şanlıurfa | 27 Aralık 2015 | Suriyeli mülteci. Olayı IŞİD üstlendi. | |
Hentah | Gaziantep | 27 Aralık 2015 | Suriyeli mülteci. Ailesi Fransa'da sığınma ararken meydana gelen suikastı kimse üstlenmedi. | |
Azadiya Welat | Cizre, Şırnak | 24 Şubat 2016 | Türk ordusu ve PKK arasındaki çapraz ateşin ortasında kaldı. | |
Aleppo Today | Gaziantep | 12 Nisan 2016 | Haberlere göre Suriyeli gazeteci Zaher al-Shurqat, 10 Nisan'da Türkiye'nin güneyindeki Gaziantep'te bir sokakta maskeli bir kişi tarafından başından vurulduktan sonra 12 Nisan 2016 tarihinde hastanede hayatını kaybetti. Shurqat 36 yaşındaydı. Cinayetin sorumluluğunu IŞİD üstlendi. | |
Mustafa Cambaz | Yeni Şafak | İstanbul | 15 Temmuz 2016 | 2016 Türkiye askerî darbe girişimi esnasında Çengelköy Karakolu yakınlarınlarında cuntacı askerlerin ateş açması sonucu, hayatını kaybeden foto muhabiri ve kayıt fotoğrafçısıdır. |
ABC News | İstanbul | 21 Eylül 2017 | Türk makamları Halla ve annesinin öldürülmesiyle ilgili olarak uzak bir akrabasını maddi nedenlerden dolayı tutuklayıp itirafçı olmasını sağlamış olsa da Halla'nın ailesi, arkadaşları ve meslektaşları "Halla'nın yaptığı işin güçlü kişileri susturma güdüsü ve araçlarıyla tehdit etmiş olabileceğinden" şüpheleniyor. Dava hakkında bilgi sahibi olan dışarıdan uzmanlar, belgelerin resmi anlatıdaki birçok tutarsızlığı ve açık çelişkileri ortaya koyduğunu söyledi. | |
Cemal Kaşıkçı | The Washington Post | İstanbul | 2 Ekim 2018 | İstanbul'daki Suudi Arabistan konsolosluğunda Suudi ajanlar tarafından öldürüldü. |
Ses Kocaeli | İzmit, Kocaeli | 19 Şubat 2022 | 19 Şubat 2022 tarihinde bir saldırgan, yerel internet gazetesi Ses Kocaeli'nin yayıncısı ve haber editörü gazeteci Güngör Arslan'ı ofisinde sağ bacağından ve göğsünden vurdu. Arslan hastaneye kaldırıldı ancak kurtarılamadı. İddianameye göre Türk savcılar Arslan'ın, yerel yönetim faaliyetlerinde yolsuzluk iddialarını konu alan köşe yazıları da dahil olmak üzere gazetecilik faaliyetleri nedeniyle öldürüldüğünü iddia ediyor. |
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ . www.tgc.org.tr. 19 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2022.
- ^ a b . www.gazeteciler.com. 4 Nisan 2012. 17 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2022.
- ^ See an article written by his friends at Newroz Şehidi Hüseyin Şen Yoldaş!! 29 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .; here the date of death is given as 21 March 1979; Retrieved 31 October 2012
- ^ Aras, Turgay. . Politika Gazetesi. 21 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2022.
- ^ Ganser, Daniele, NATO's secret armies: operation Gladio and terrorism in Western Europe, (Routledge, 2005), 238.
- ^ . www.biyografi.net. 27 Ağustos 2002 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2022.
- ^ Pelek, Semra (10 Nisan 2010). "Kaftancıoğlu'nun Katili 30 Yıl Sonra Hala Cezasız". Bianet. 11 Şubat 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Aralık 2022.
- ^ Temelkuran, Ece. . birgun.net. 4 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2022.
- ^ a b . İstanbul Gerçeği. 11 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2022.
- ^ "Wall around Murder of Journalist Mumcu Holds". Bianet. 12 Mayıs 2011. 8 Ocak 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Aralık 2022.
- ^ CEBENOYAN, CÜNEYT. . birgun.net. 1 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2022.
- ^ . 17 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2022.
- ^ . www.tuerkeiforum.net. 4 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2022.
- ^ . www.tuerkeiforum.net. 12 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2022.
- ^ a b . Archived from the original on 6 Haziran 2012. Erişim tarihi: 7 Eylül 2016.
- ^ See a film produced on the 20th anniversary of Özgür Gündem reproduced on the Wiki "B-Ob8ungen" under Freie Presse oder Partei im Kurdenkonflikt? 1 Ekim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (text in Turkish and German); accessed on 30 October 2012
- ^ "What is Turkey's Hizbullah?". Human Rights Watch (İngilizce). 16 Şubat 2000. 4 Aralık 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Aralık 2022.
- ^ a b c d e f g h i j k The report of Human Rights Watch: The Kurds of Turkey: Killings, Disappearances and Torture of March 1993 can be found as google-books or as a PDF file 16 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .; accessed on 31 October 2012
- ^ a b See the annual report of the Human Rights Foundation for 1992 (Turkish), Ankara January 1993, pages 143-148
- ^ See an article of 22 September 2011 20 Temmuz 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . and a comment in "sosyalist barikat" of September 1992 Basına Saldırılar Sistemleşiyor 6 Ekim 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde .; accessed on 1 November 2012
- ^ . 22 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . Committee to Protect Journalists (İngilizce). 24 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2022.
- ^ a b c d e See the annual report of the Human Rights Foundation for 1993 (Turkish), Ankara June 1995, pages 230-238
- ^ . Committee to Protect Journalists (İngilizce). 24 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2022.
- ^ . hudoc.echr.coe.int. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2022.
- ^ a b See the annual report of the Human Rights Foundation for 1992 (English), Ankara September 1995, , pages 247-249
- ^ . Committee to Protect Journalists (İngilizce). 24 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2022.
- ^ Gazetesi, Batman Haberler Çağdaş. . 23 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2022.
- ^ . Committee to Protect Journalists (İngilizce). 24 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2022.
- ^ See an article in Zaman of 2 June 1995 Kutmangil cinayeti aydınlandı; accessed on 1 November 2012 and a comment of Tuncay Özkan in Radikal of 30 June 2000 Cici oldu, sorularsa ortada; accessed on 1 November 2012
- ^ . Committee to Protect Journalists (İngilizce). 24 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2022.
- ^ Information was taken from a page called Onlarin Sayesinde -4 5 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Because of them -4), a page at Newededersim called Kürt basını 114 yaşında 30 Ocak 2013 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi (Kurdish press aged 114) and annual reports of the .
- ^ . 3 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . Committee to Protect Journalists (İngilizce). 16 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2022.
- ^ See the annual report of the Human Rights Foundation for 1996 (Turkish), Ankara September 1998, , page 371
- ^ See the annual report of the Human Rights Foundation for 1998 (Turkish), Ankara 2000 , page 148/149
- ^ Önderoğlu, Erol (13 Ocak 2010). "Turkey Sentenced by ECHR for Önder Babat Murder Case". Bianet. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Aralık 2022.
- ^ . hudoc.echr.coe.int. 27 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2022.
- ^ Yazıcıoğlu, Ümit. . Yüksekova Haber Portalı. 4 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2022.
- ^ . Committee to Protect Journalists (İngilizce). 23 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2022.
- ^ . Amnesty International (İngilizce). 16 Ocak 2012. 4 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2022.
- ^ Haberleri, Balıkesir. . 28 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2022.
- ^ Önderolu, Erol (26 Ocak 2015). "BİA Medya Gözlem Raporu - Tam Metin". Bianet. 27 Ekim 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Aralık 2022.
- ^ "Gazeteci Nuh Köklü öldürüldü". Hürriyet Gazetesi. Demirören Haber Ajansı. 18 Şubat 2015. 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Kasım 2016.
- ^ a b Services, Compiled from Wire (30 Ekim 2015). . Daily Sabah (İngilizce). 4 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2022.
- ^ "Anti-Islamic State journalist murdered in Turkey". BBC News (İngilizce). 28 Aralık 2015. 4 Aralık 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Aralık 2022.
- ^ . 24 Şubat 2016. 27 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . Committee to Protect Journalists. 23 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . Committee to Protect Journalists (İngilizce). 21 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Mart 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Mart 2017.
- ^ . abcnews. 9 Ekim 2020. 9 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Jamal Khashoggi: An unauthorized Turkey source says journalist was murdered in Saudi consulate". BBC News. 7 Ekim 2018. 9 Ekim 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Aralık 2018.
- ^ . Committee to Protect Journalists (İngilizce). 6 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2022.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddedeki bilgilerin dogrulanabilmesi icin ek kaynaklar gerekli Lutfen guvenilir kaynaklar ekleyerek maddenin gelistirilmesine yardimci olun Kaynaksiz icerik itiraz konusu olabilir ve kaldirilabilir Kaynak ara Turkiye de oldurulen gazeteciler listesi haber gazete kitap akademik JSTOR Aralik 2022 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Turk Ermeni gazeteci Hrant Dink in 19 Ocak 2007 tarihinde Istanbul da oldurulmesinin ardindan 20 yuzyilin baslarindan bu yana Turkiye de oldurulen gazetecilerin cesitli listeleri yayinlandi Bu listelerden biri Turkiye Gazeteciler Cemiyeti tarafindan yayinlandi Listede 1909 2022 yillari arasinda oldurulen 68 gazetecinin ismi yer almaktadir Hapisteki Gazeteciler Platformu Nisan 2012 de 112 isim iceren bir liste yayinlamistir Ancak olumlerin kurbanlarin meslekleriyle dogrudan baglantili suikastlar olup olmadigini belirlemek icin ozellikle ilk vakalar hakkinda ayrintili bilgi edinmek zordur Eylul 1980 oncesi cinayetlerCumhuriyetin ilani ile 12 Eylul 1980 askeri darbesi arasinda Turkiye de oldurulen gazetecilerle ilgili sadece birkac vaka listelendi Ancak bu cinayetlerin bazilari Turk ordusunun mudahalesinin ana nedeni olarak kullandigi siyasi siddet ortamina genellikle ic savas olarak adlandirilir katkida bulunan yuksek profilli suikastlardi Bu donem icin rapor edilen 15 vakadan bazilari hakkinda biraz daha fazla bilgi mevcuttur Ad Yayin Konum Tarih Aciklamalar1930Sabahattin Ali Markopasa Edirne 2 Nisan 1948KAWA Istanbul 21 Mart 1978 Kurtce bir gazetenin yazi isleri muduru ve uyesiydi Selimiye Istanbul askeri cezaevinde iskence gordugu ve olduruldugu iddia edildi Aydinlik 10 Mayis 1978 Kurtceden Turkceye kitap cevirmeni Politika Istanbul 21 Kasim 1978 Politika once DISK daha sonra TKP tarafindan cikarildi Ali Ihsan Ozgur ortadan kaybolunca ailesi onu teshis etmekte zorlandi Hafta Sonu Ankara 1 Aralik 1978Abdi Ipekci Milliyet Istanbul 1 Subat 1979 Asiri milliyetci Ulku Ocaklarinin iki uyesi Oral Celik ve Mehmet Ali Agca daha sonra Papa II Ioannes Paulus u vurdu Abdi Ipekci yi ofisinden evine donerken Istanbul daki apartmaninin onunde arabasinda oldurduler Agca bir muhbir sayesinde yakalandi ve muebbet hapis cezasina carptirildi Alti ay Istanbul da askeri cezaevinde yatan Agca bir subayin yardimiyla firar etti Ilhan Darendelioglu Ortadogu Istanbul 19 Kasim 1979 MHP uyesiydiIsmail Gerceksoz Ortadogu Istanbul 4 Nisan 1980 Ayni zamanda kitap yazariydi Halkin Birligi Kayseri 1 Mayis 1980 TKP ML Hareketi uyesi sagcilar tarafindan olduruldu Umit Kaftancioglu TRT Istanbul 11 Nisan 1980 Sagci polis sorgusunda Umit Kaftancioglu nu solcu oldugu icin oldurdugunu soyledi ancak daha sonra bu ifadeyi reddetti Dort ay tutuklu kaldiktan sonra serbest birakildi Saldirganlar bulunamadi Hizmet Trabzon 15 Nisan 1980Demokrat Istanbul 22 Temmuz 1980 Kacirildigi ve iskence gordugu iddia ediliyor 1980 lerde ve 1990 larda laik gazetecilerin hedef alindigi cinayetler1980 deki askeri darbeden sonra asiri sol ve asiri sag arasindaki mucadelede daha az gazeteci olduruldu 1980 lerin sonundan itibaren hukumet karsiti ve laiklik yanlisi tutumlariyla taninan cok sayida gazeteci olduruldu Bazi durumlarda radikal Islami orgut uyeleri bu cinayetlerden dolayi yargilandi ve kinandi Bir vakada bir PKK militaninin boyle bir cinayeti isledigini itiraf ettigi iddia edildi 1980 ler ve 1990 lardaki diger cinayetler sunlardir Ad Yayin Konum Tarih AciklamalarTurkiye Ankara 1 Haziran 1988Gazete Istanbul 28 Subat 1989 Habercilik tarzini begenmeyen bir restoran sahibi tarafindan vuruldu Hurriyet Nusaybin Mardin 29 Haziran 1989Gazete Istanbul 7 Kasim 1989 Vuruldugu Aksaray daki ofisinde Mardinli bir Kurt asiretinin lideriyle roportaj yapmisti Cetin Emec Hurriyet Istanbul 7 Mart 1990 Iki kisi arabasina girerek onu ve soforu Sinan Ercan i vurdu dort uyesi uyesi dort kisi muebbet hapis cezasina carptirildi ancak kardesi gercek katillerin yakalandigina inanmiyor Turan Dursun 2000 e Dogru Istanbul 4 Eylul 1990 Islami Hareket Orgutunun bir uyesi uyesi omur boyu hapis cezasina carptirildi ancak katil olduguna inanilan kisi serbest kaldi Ugur Mumcu Cumhuriyet Ankara 24 Ocak 1993 Cinayetin arkasinda kimin olduguna dair farkli hipotezler olsa da Ankara daki savcilik iki katilin cezalandirildigini ve ucuncu supheli hakkinda dava acildigini her ucunun de cinayetin arkasinda oldugu iddia edilen Tevhid Selam Kudus Orgutunun uyeleri oldugunu savunuyor Onat Kutlar Cumhuriyet Istanbul 11 Ocak 1995 Ayni bombali saldirida hayatini kaybeden arkeolog Yasemin Cebenoyan in kardesi bircok kisinin cinayetin cozulemediginden ya da arkasinda Islami bir orgutun oldugundan suphelendiginden yakindi Zanli 2005 yilinda hukum giydi ancak itirafci olarak 9 5 yil hapis yattiktan sonra serbest birakildi Saldirinin daha sonra PKK tarafindan gerceklestirildigi ortaya cikti Ahmet Taner Kislali Cumhuriyet Ankara 21 Ekim 1999 Dr Ahmet Taner Kislali Dr Muammer Aksoy ve Yardimci Docent Dr Bahriye Ucok un oldurulmeleri Ankara 11 Agir Ceza Mahkemesi nde Umut Davasi olarak bilinen davaya konu oldu Mahkeme saniklarin Kudus Ordusu ve Tevhid Selam adi altinda yasadisi bir orgut kurduklarina ve Turkiye de siddet eylemleri gerceklestirdiklerine hukmetti 28 Temmuz 2005 tarihinde bir sanik omur boyu hapis cezasina carptirilirken diger yedi sanik yasadisi orgut lideri veya uyesi olarak ceza aldi Yargitay 11 Kasim 2006 tarihinde bas zanlinin cezasini onadi Turkiye PKK catismasinda oldurulen gazeteciler1990 larda Turkiye PKK catismasi her iki tarafin da cok sayida kayip vermesiyle daha da sertlesti Ayni zamanda giderek daha fazla sayida sivil yargisiz infazlara faili mechul cinayetlere ve kayip vakalarina kurban gitti Kurt yanlisi basinin Ozgur Gundem adli ilk gunluk gazeteyi yayinlamaya baslamasindan kisa bir sure sonra Kurt gazetecilere yonelik cinayetler basladi Bircok vakada cinayetlerden devlet sorumlu tutuldu bazi vakalarda radikal Islamci orgut Hizbullah bazilarinda ise PKK suclandi ancak cogu olumcul saldirinin arkasindaki kisiler net bir sekilde belirlenemedi Bunlarin neredeyse hicbiri acikliga kavusturulmadi ya da saldirganlar icin yaptirimla sonuclanmadi 1990 larin ilk yarisinda oldurulen 33 gazeteci arasinda Kurt catismasiyla ilgili olmayan vakalar da bulunmaktadir Avrupa Insan Haklari Mahkemesi 2008 yilinda Turkiye yi Kurt gazeteci ve yazarlari infaz ettigi ve oldurdugu icin kinadi Taninmis bir Kurt yazar olan Musa Anter 1992 yilinda JITEM tarafindan olduruldu Ozgur Gundem ile baslayan gelenek genellikle ozgur basin tarihi olarak anilir Bu baglamda 76 kurban basin sehitleri olarak anilir rakamindan siklikla bahsedilir 2008 de AIHM Turkiye yi Ozgur Gundem de calisan Musa Anter i oldurmekten kinadi Yine de ozellikle Turkiye de Kurt sorunuyla ilgili haberlerin ilk asamalarinda gorev basinda oldurulen ozgur basin calisanlari ve Kurt ozgur basini olarak adlandirilan gazete ve haftalik dergileri dagitan gonullulerin sayisi yuksektir Ozgur Gundem ve ardillarinin oldurulen dagitimcilarinin isim listesi failler cogunlukla mechul kalirken 18 isimden olusuyor 1990 1995 yillari arasinda oldurulen 33 gazetecinin cogu sozde Kurt Ozgur Basini icin calisiyordu Ad Yayin Konum Tarih AciklamalarYeni Gunaydin Istanbul 18 Eylul 19912000 e Dogru Diyarbakir 18 Subat 1992 Gorgu taniklari ve Hizbullah sempatizanlarinin orgut uyelerinin Turkiye nin Diyarbakir daki Cevik Kuvvet karargahinda egitim gorduklerini soyledikleri haberinden iki gun sonra kimligi belirsiz kisiler tarafindan olduruldu Yeni Ulke Batman 25 Subat 1992 Ise giderken sirtina isabet eden alti kursunla olduruldu Izzet Kezer Sabah Cizre Sirnak 23 Mart 1992 Kurtlerin yeni yil kutlamalarini takip eden siddet olaylari sirasinda guvenlik gucleri tarafindan vurularak olduruldu Devletin uyguladigi sokaga cikma yasagi sirasinda Kezer ve diger gazeteciler otellerinden beyaz bayraklar sallayarak ciktilar O sirada herhangi bir catisma yasanmiyordu Grubun basindaki Kezer bir kavsaga ulasti ve zirhli bir personel tasiyicidan ates acan guvenlik gucleri tarafindan vurularak olduruldu Olumunden sorumlu olan guvenlik guclerine karsi herhangi bir islem yapilmadi Korfeze Bakis Bursa 1 Nisan 1992 Uludag yakinlarinda 1 Nisan da yarali olarak bulundu ve kisa bir sure sonra oldu Otopside parmaklarinda kelepce ve murekkep izleri tespit edildi Yetkililer onun sol orgutler arasindaki bir ic anlasmazligin kurbani oldugunu iddia etti ancak arkadaslari bunu yalanladilar 2000 e Dogru Nusaybin Mardin 2 Haziran 1992 Cesedi Nusaybin in Colova koyu yakinlarinda bir telefon diregine asili olarak bulundu Cesedinin uzerinde hain oldugu icin cezalandirildigina dair bir ifade bulundugu ve bunun PKK tarafindan imzalandigi iddia edildi Ozgur Gundem Diyarbakir 8 Haziran 1992 Diyarbakir daki evinden elli metre uzakta basinin arkasina isabet eden tek bir kursunla olduruldu Ozgur Gundem muhabirleri birkac gun boyunca telefonla tehditler aldiklarini ve bu tehditlerin bircogunun Akdemir e yonelik oldugunu belirttiler Islami orgut Hizbullah ve Turk kontrgerillalari hakkinda yazmisti Ozgur Halk Batman 29 Temmuz 1992 Batman da evine giderken kimligi belirsiz uc kisi tarafindan basindan vuruldu Ozgur Gundem Gercus Batman 31 Temmuz 1992 Kimligi belirsiz saldirganlar tarafindan vurularak olduruldu Ozgur Gundem sokakta durduruldugunu ve tehdit edildigini bildirdi Ozgur Gundem Ceylanpinar Sanliurfa 9 Agustos 1992 Boynuna isabet eden bir kursunla agir yaralandi Kendisi ayni zamanda Cumhuriyet gazetesinin bolge muhabiriydi Musa Anter Ozgur Gundem Diyarbakir 20 Eylul 1992 Ozgur Gundem ve Yeni Ulke nin yani sira Kurtce Welat gazetesinde yazdi Ayni zamanda Istanbul daki Mezopotamya Kultur Merkezinin yonetim kurulu baskaniydi Sahte bahanelerle otelinden kacirildigi ve Diyarbakir in dis mahallelerinde vuruldugu bildirildi Kendisine eslik eden bir yakini da ayni anda vurularak yaralandi Azadi Denk Diyarbakir 3 Kasim 1992Hani Diyarbakir 9 Kasim 1992 PKK militanlari ile hukumet gucleri arasindaki catismalar sirasinda olduruldu Serbest Hurriyet Mazidagi Mardin 18 Kasim 1992 Yerel bir gazete olan Soz ve haftalik Gercek dergisinin Mardin muhabiri Mardin in Mazidagi ilcesinde 18 Kasim da ugradigi silahli saldiri sonucu olduruldu Guvenlik gucleriyle baglantilari oldugu iddia edilen Hizbullah orgutunun faaliyetleri hakkinda arastirma yapiyor ve haber yapiyordu Kendisi 1980 askeri darbesinin ardindan siyasi suclamalarla alti yil hapis yatmisti Serbest birakildiktan sonra Gunes gazetesinde ve daha sonra Hurriyet gazetesinde yazmisti Namik Taranci Gercek Diyarbakir 20 Kasim 1992 Ise giderken vurularak olduruldu Iki saldirganin saldirisi sonrasinda basina uc kursun isabet ettigi ve olay yerinde oldugu bildirildi Yeni Ulke Sanliurfa 18 Subat 1993 Dort saldirgan tarafindan basindan iki kursunla vurularak olduruldu Ocak ayinda Ozgur Gundem in yayinina son verilmesinden bu yana Yeni Ulke gazetesinde yaziyordu Ayni zamanda Turkiye Insan Haklari Dernegi Urfa Subesi yonetim kurulu uyesiydi Ozgur Gundem Diyarbakir temsilcisi Kilic in silah ruhsati icin basvurdugunu ancak basvurusunun reddedildigini bildirdi Sanliurfa yakinlarindaki Kulunce Koyu nde kimligi belirsiz saldirganlar tarafindan vurularak olduruldu Polis kendisini Sanliurfa da gazete dagitimcilarinin satista karsilastigi zorluklarla ilgili yayinladigi bir haber bulteni hakkinda sorgulamisti Silvan Diyarbakir 13 Mart 1993 Yerel Silvan gazetesinin sahibi 1993 un sonuna kadar kimligi belirlenemeyen saldirganlar tarafindan olduruldu Hurriyet Bergama Izmir 20 Mayis 1993 Katil zanlisi olarak gozaltina alinan Veysel Ozakinci Gurel i arazi anlasmazligi nedeniyle oldurdugunu soyledi Milli Gazete Saraybosna 26 Haziran 1993 Bosna Savasi ni takip ederken Sirp mevzilerinden acilan ates sonucu olduruldu Sabah Istanbul 6 Temmuz 1993Halkin Gucu Istanbul 14 Temmuz 1993 Sol goruslu Halkin Gucu dergisinin sahibiydi Cinayetin Devrimci Sol dan ayrilan Bedri Yagan grubu tarafindan islendigine inaniliyor Ozgur Gundem Bitlis 28 Temmuz 1993 Bildirildigine gore bir arabaya binmeye zorlandiginda ortadan kayboldu O sirada birkac polis ekibinin sokaklarda devriye gezdigi gorulmesine ragmen polisler olayla ilgili herhangi bir bilgileri oldugunu reddettiler 8 Agustos ta Elazig yakinlarindaki Hazar Golu nde bulunan bir cesedin Tepe ye ait oldugu tespit edildi 9 Mayis 2003 tarihinde Avrupa Insan Haklari Mahkemesi dava dosyasindaki materyallerin basvuranin oglunun herhangi bir devlet gorevlisi veya devlet yetkilileri adina hareket eden bir kisi tarafindan kacirildigi ve olduruldugu sonucuna makul suphenin otesinde varilmasini saglamadigina karar verdi Milliyet Bingol 20 Eylul 1993 Bilinmeyen saldirganlar tarafindan olduruldu Hurriyet Kirikkale 14 Ocak 1994 Ankara dan Samsun a giden bir otobuste bomba patlamasi sonucu oldu Uc kisi daha olduruldu Saldiriyi PKK nin ustlendigi iddia edildi Gundem Siverek Sanliurfa 12 Mart 1994 Sanliurfa yakinlarindaki kucuk bir kasaba olan Siverek te kaybolduktan sonra oldugu tahmin ediliyor Daha sonra kendisini aradigini reddeden bir meslektasinin ihbarini degerlendirmek uzere oraya gitmisti Zaman Erzurum 19 Mart 1994 Calistigi gazeteye gore bir fotografcida serseri bir kursunla olduruldu Ozgur Ulke Batman 29 Mayis 1994 Soyadi Agaya olabilir Batman Barosuna gore Aralik 1994 ten beri kayip Devrimci Cozum Gebze Kocaeli 8 Eylul 1994 Sol goruslu haftalik Devrimci Cozum dergisinin genel yayin yonetmeniydi Istanbul yakinlarindaki Gebze deki evinden cikarken kimligi belirsiz saldirganlar tarafindan olduruldu Gazetedeki meslektaslari rakip bir sol grubun onu haftalik derginin editoru oldugu icin oldurdugune inaniyorlar Cagdas Marmara Istanbul 17 Eylul 1994Ozgur Ulke Istanbul 3 Aralik 1994 Gazetesinin Istanbul daki ofisinin kimligi belirsiz kisiler tarafindan yerlestirilen bir bombayla tahrip edilmesi sonucu hayatini kaybetti 19 calisan da yaralandi Yeni Gunaydin Istanbul 23 Mayis 1995 Yerel gazetenin sahibiydi ancak organize suc islerine karistigi bildirildi Cinayetten bir rakibi sorumlu tutuldu Son Haber Giresun 28 Temmuz 1995Yeni Politika Bitlis 28 Agustos 1995 Safyettin Tepe olarak da yazilir 22 Agustos ta gozaltina alindi Dort gun sonra Bitlis Emniyet Mudurlugune goturuldu Gozaltinda 29 Agustos ta hayatini kaybetti Ailesine intihar ettigi soylendi ancak ailesi bu resmi aciklamayi reddetti Ayni zamanda olaganustu hal uygulanan bolgede Kurt yanlisi gazete dagitan cok sayida kisi de olduruldu 1995 ten beri gazeteci cinayetleriTurkiye de 1995 ten bu yana islenen gazeteci cinayetleri asagi yukari munferit vakalardir Kurbanlar arasinda en one cikani 2007 yilinda oldurulen Hrant Dink tir ancak Metin Goktepe nin olumu de buyuk endise yaratti cunku polis memurlari onu doverek oldurdu 2014 yilindan bu yana Turkiye den calisan ve ISID in yukselisini haberlestiren cok sayida Suriyeli gazeteci suikasta kurban gitti in 2010 yilindaki olumu de bir anlasmazlik kaynagidir otopsi intihar oldugunu iddia ederken ailesi ve meslektaslari sorusturma acilmasini talep etti Daha once olum tehditleri almis ve siddetli saldiriya ugramisti Ad Yayin Konum Tarih AciklamalarMetin Goktepe Evrensel Istanbul 8 Ocak 1996 Polis tarafindan dovulerek oldurulmesi gazeteciler arasinda buyuk bir tepkiye yol acti Birkac durusma yeniden yargilama ve temyizden sonra Ocak 2000 de bir temyiz mahkemesi cinayete karisan bes polis memuruna verilen yedi bucuk yillik hapis cezalarini onadi Halkin Gucu Istanbul 27 Temmuz 1996 Halkin Gucu dergisinin sahibi ve genel yayin yonetmeni Cezaevi kosullarina karsi baslattigi aclik grevi sonucunda oldu DHKP C uyeligi suclamasiyla 1995 ten beri cezaevindeydi Istanbul 9 Eylul 1996 Fatsa Fatsa da ozyonetim hakkinda kitaplarin yazari olarak bilinir Evinde olduruldu AA TRT 20 Haziran 1997Candan Fm Konya 13 Temmuz 1997TRT Manisa 8 Kasim 1997Kurtulus Adana 28 Ocak 1998 Kurtulus gazetesi Adana temsilcisi Ayni gazetenin bayisi Selahattin Akinci ve Bulent Dil ile birlikte 28 Ocak gecesi evlerine yapilan baskin sirasinda polis memurlari tarafindan olduruldu Devrimci Hareket Istanbul 3 Mart 2004 Uc arkadasiyla birlikte gazetesinin Beyoglu ndaki Istanbul ofisinden ciktiktan sonra 9 mm lik bir tabancayla basindan vuruldu Saldirganlarin kim oldugu nereden geldikleri ve onu neden vurduklari ogrenilemedi AIHM dava dosyasindaki materyallerin Onder Babat in herhangi bir devlet gorevlisi veya devlet yetkilileri adina hareket eden bir kisi tarafindan olduruldugu konusunda makul suphenin otesinde bir sonuca varmasini saglamadigini degerlendirdi Bu nedenle 2 maddenin ihlal edilmedigi sonucuna vardi Silvan Mucadele Silvan Diyarbakir 18 Agustos 2004 Gazetecilige 1973 yilinda Gunaydin da amator olarak basladi 1976 dan sonra Akdeniz Haber Ajansi nda calisti Ilk kitabi Silvan Tarihi 1980 de yayimlandi Silvan daki faili mechul cinayetlerle ilgili arastirmasi Sehitler Sehri Silvan 2004 yilinda yayimlandi ancak valilik tarafindan dagitimi yasaklandi Nisan 2004 te bir kizi annesine bakan genc bir kadin kacirdigi iddiasiyla gozaltina alindi Bir ay sonra serbest birakildi Iki ay sonra boynundan tek kursunla vuruldu ve saldirganlar tespit edildi Hrant Dink Agos Istanbul 19 Ocak 2007 Haftalik Turkce Ermenice iki dilde yayin yapan Agos un genel yayin yonetmeni gazetesinin Istanbul daki ofisinin onunde vuruldu Bir gun sonra polis silahli saldirgan oldugu iddia edilen 17 yasindaki Ogun Samast i tutukladi ve Samast in sucunu itiraf ettigi bildirildi Uluslararasi Af Orgutu yetkililerin Samast in oldurulmesinde devlet gorevlilerinin dahli oldugu iddiasini ele almakta basarisiz oldugunu belirtiyor Ailesinin 2010 yilinda Avrupa Insan Haklari Mahkemesi tarafindan verilen kararla da desteklenen cinayette devlet gorevlilerinin ihmali ve isbirliginin sorusturulmasi yonundeki cagrilari dikkate alinmadi Guney Marmara Yasam Bandirma Balikesir 19 Aralik 2009 12 kisi Istanbul da islenen cinayetle ilgili olarak yargilandi Ilk Haber gazetesinin kurucusu Hayirsevener in oldurulmesi icin a talimat vermekle suclandi Mahkeme 1 Agustos 2013 tarihinde Kuruoglu nu 27 yil hapis cezasina mahkum etti Nuh Koklu Istanbul 17 Subat 2015 Kadikoy de arkadaslariyla kar topu oynarken kar topunun bir esnafin dukkaninin camina denk gelmesi sonucu yasanan arbede esnasinda bicaklanarak olduruldu Ayn Watan Sanliurfa 27 Aralik 2015 Suriyeli multeci Olayi ISID ustlendi Ayn Watan Sanliurfa 27 Aralik 2015 Suriyeli multeci Olayi ISID ustlendi Hentah Gaziantep 27 Aralik 2015 Suriyeli multeci Ailesi Fransa da siginma ararken meydana gelen suikasti kimse ustlenmedi Azadiya Welat Cizre Sirnak 24 Subat 2016 Turk ordusu ve PKK arasindaki capraz atesin ortasinda kaldi Aleppo Today Gaziantep 12 Nisan 2016 Haberlere gore Suriyeli gazeteci Zaher al Shurqat 10 Nisan da Turkiye nin guneyindeki Gaziantep te bir sokakta maskeli bir kisi tarafindan basindan vurulduktan sonra 12 Nisan 2016 tarihinde hastanede hayatini kaybetti Shurqat 36 yasindaydi Cinayetin sorumlulugunu ISID ustlendi Mustafa Cambaz Yeni Safak Istanbul 15 Temmuz 2016 2016 Turkiye askeri darbe girisimi esnasinda Cengelkoy Karakolu yakinlarinlarinda cuntaci askerlerin ates acmasi sonucu hayatini kaybeden foto muhabiri ve kayit fotografcisidir ABC News Istanbul 21 Eylul 2017 Turk makamlari Halla ve annesinin oldurulmesiyle ilgili olarak uzak bir akrabasini maddi nedenlerden dolayi tutuklayip itirafci olmasini saglamis olsa da Halla nin ailesi arkadaslari ve meslektaslari Halla nin yaptigi isin guclu kisileri susturma gudusu ve araclariyla tehdit etmis olabileceginden supheleniyor Dava hakkinda bilgi sahibi olan disaridan uzmanlar belgelerin resmi anlatidaki bircok tutarsizligi ve acik celiskileri ortaya koydugunu soyledi Cemal Kasikci The Washington Post Istanbul 2 Ekim 2018 Istanbul daki Suudi Arabistan konsoloslugunda Suudi ajanlar tarafindan olduruldu Ses Kocaeli Izmit Kocaeli 19 Subat 2022 19 Subat 2022 tarihinde bir saldirgan yerel internet gazetesi Ses Kocaeli nin yayincisi ve haber editoru gazeteci Gungor Arslan i ofisinde sag bacagindan ve gogsunden vurdu Arslan hastaneye kaldirildi ancak kurtarilamadi Iddianameye gore Turk savcilar Arslan in yerel yonetim faaliyetlerinde yolsuzluk iddialarini konu alan kose yazilari da dahil olmak uzere gazetecilik faaliyetleri nedeniyle olduruldugunu iddia ediyor Ayrica bakinizOldurulen Gazeteciler Gunu Turkiye de insan haklari Turkiye de sansur Turkiye den suikasta kurban gidenlerin listesi Turkiye de tutuklanan gazeteciler listesiKaynakca www tgc org tr 19 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Aralik 2022 a b www gazeteciler com 4 Nisan 2012 17 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Aralik 2022 See an article written by his friends at Newroz Sehidi Huseyin Sen Yoldas 29 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde here the date of death is given as 21 March 1979 Retrieved 31 October 2012 Aras Turgay Politika Gazetesi 21 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Aralik 2022 Ganser Daniele NATO s secret armies operation Gladio and terrorism in Western Europe Routledge 2005 238 www biyografi net 27 Agustos 2002 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Aralik 2022 Pelek Semra 10 Nisan 2010 Kaftancioglu nun Katili 30 Yil Sonra Hala Cezasiz Bianet 11 Subat 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Aralik 2022 Temelkuran Ece birgun net 4 Aralik 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Aralik 2022 a b Istanbul Gercegi 11 Haziran 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Aralik 2022 Wall around Murder of Journalist Mumcu Holds Bianet 12 Mayis 2011 8 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Aralik 2022 CEBENOYAN CUNEYT birgun net 1 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Aralik 2022 17 Temmuz 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Aralik 2022 www tuerkeiforum net 4 Aralik 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Aralik 2022 www tuerkeiforum net 12 Temmuz 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Aralik 2022 a b Archived from the original on 6 Haziran 2012 Erisim tarihi 7 Eylul 2016 KB1 bakim BOT esas url durumu bilinmeyen link See a film produced on the 20th anniversary of Ozgur Gundem reproduced on the Wiki B Ob8ungen under Freie Presse oder Partei im Kurdenkonflikt 1 Ekim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde text in Turkish and German accessed on 30 October 2012 What is Turkey s Hizbullah Human Rights Watch Ingilizce 16 Subat 2000 4 Aralik 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Aralik 2022 a b c d e f g h i j k The report of Human Rights Watch The Kurds of Turkey Killings Disappearances and Torture of March 1993 can be found as google books or as a PDF file 16 Eylul 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde accessed on 31 October 2012 a b See the annual report of the Human Rights Foundation for 1992 Turkish Ankara January 1993 pages 143 148 See an article of 22 September 2011 20 Temmuz 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde and a comment in sosyalist barikat of September 1992 Basina Saldirilar Sistemlesiyor 6 Ekim 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde accessed on 1 November 2012 22 Aralik 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Committee to Protect Journalists Ingilizce 24 Temmuz 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Aralik 2022 a b c d e See the annual report of the Human Rights Foundation for 1993 Turkish Ankara June 1995 pages 230 238 Committee to Protect Journalists Ingilizce 24 Temmuz 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Aralik 2022 hudoc echr coe int 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Aralik 2022 a b See the annual report of the Human Rights Foundation for 1992 English Ankara September 1995 975 7217 04 2 pages 247 249 Committee to Protect Journalists Ingilizce 24 Temmuz 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Aralik 2022 Gazetesi Batman Haberler Cagdas 23 Eylul 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Aralik 2022 Committee to Protect Journalists Ingilizce 24 Temmuz 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Aralik 2022 See an article in Zaman of 2 June 1995 Kutmangil cinayeti aydinlandi accessed on 1 November 2012 and a comment of Tuncay Ozkan in Radikal of 30 June 2000 Cici oldu sorularsa ortada accessed on 1 November 2012 Committee to Protect Journalists Ingilizce 24 Temmuz 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Aralik 2022 Information was taken from a page called Onlarin Sayesinde 4 5 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Because of them 4 a page at Newededersim called Kurt basini 114 yasinda 30 Ocak 2013 tarihinde Archive is sitesinde arsivlendi Kurdish press aged 114 and annual reports of the 3 Temmuz 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Committee to Protect Journalists Ingilizce 16 Mart 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Aralik 2022 See the annual report of the Human Rights Foundation for 1996 Turkish Ankara September 1998 975 7217 19 0 page 371 See the annual report of the Human Rights Foundation for 1998 Turkish Ankara 2000 975 7217 25 5 page 148 149 Onderoglu Erol 13 Ocak 2010 Turkey Sentenced by ECHR for Onder Babat Murder Case Bianet 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Aralik 2022 hudoc echr coe int 27 Haziran 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Aralik 2022 Yazicioglu Umit Yuksekova Haber Portali 4 Aralik 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Aralik 2022 Committee to Protect Journalists Ingilizce 23 Eylul 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Aralik 2022 Amnesty International Ingilizce 16 Ocak 2012 4 Temmuz 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Aralik 2022 Haberleri Balikesir 28 Kasim 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Aralik 2022 Onderolu Erol 26 Ocak 2015 BIA Medya Gozlem Raporu Tam Metin Bianet 27 Ekim 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Aralik 2022 Gazeteci Nuh Koklu olduruldu Hurriyet Gazetesi Demiroren Haber Ajansi 18 Subat 2015 24 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Kasim 2016 a b Services Compiled from Wire 30 Ekim 2015 Daily Sabah Ingilizce 4 Aralik 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Aralik 2022 Anti Islamic State journalist murdered in Turkey BBC News Ingilizce 28 Aralik 2015 4 Aralik 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Aralik 2022 24 Subat 2016 27 Subat 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Committee to Protect Journalists 23 Aralik 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Committee to Protect Journalists Ingilizce 21 Nisan 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Aralik 2022 Arsivlenmis kopya 14 Mart 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Mart 2017 abcnews 9 Ekim 2020 9 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Jamal Khashoggi An unauthorized Turkey source says journalist was murdered in Saudi consulate BBC News 7 Ekim 2018 9 Ekim 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Aralik 2018 Committee to Protect Journalists Ingilizce 6 Aralik 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Aralik 2022