Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ekvador (İspanyolca: Ecuador) veya resmî adıyla Ekvador Cumhuriyeti (İspanyolca: República del Ecuador), Güney Amerika'da temsilî demokrasi ile yönetilen bir cumhuriyettir. Kuzeyde Kolombiya, doğu ve güneyde Peru ile komşudur ve batısında Büyük Okyanus vardır. Anakaradan 965 kilometre batıda, Büyük Okyanus'ta bulunan Galapagos Adaları da ülkenin sınırları dâhilindedir. Adını aldığı ekvatorla ülke ikiye bölünmüştür.
Ekvador República del Ecuador (İspanyolca) Ekvador Cumhuriyeti | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
Slogan "Dios, patria y libertad" (İspanyolca) "Pro Deo, Patria et Libertate" (Latince) "Tanrı, vatan ve hürriyet" | |||||||
 | |||||||
| Başkent | Quito 00°9′G 78°21′B / 0.150°G 78.350°B | ||||||
| En büyük şehir | Guayaquil | ||||||
| Resmî dil(ler) | İspanyolca | ||||||
| Etnik gruplar (2012) | %65 mestizo, %25 Ekvador Kızılderilileri, %7 Beyaz, %3 Siyahi | ||||||
| Demonim | Ekvadorlu | ||||||
| Hükûmet | Üniter Cumhuriyet | ||||||
| |||||||
| Tarihçe | |||||||
| |||||||
| Yüzölçümü | |||||||
• Toplam | 256.370 km2 (73.) | ||||||
• Su (%) | 5 | ||||||
| Nüfus | |||||||
• 2020 tahminî | 17.084.358 (67..) | ||||||
• Sayılan | 17.300.000 | ||||||
• Yoğunluk | 61/km2 (151.) | ||||||
| GSYİH (SAGP) | 2020 tahminî | ||||||
• Toplam | 185.913 milyar $ (66.) | ||||||
• Kişi başına | 10.617 $ (107..) | ||||||
| GSYİH (nominal) | 2020 tahminî | ||||||
• Toplam | 93.078 milyar $ (65.) | ||||||
• Kişi başına | 5.316 $ (88.) | ||||||
| Gini (2014) | ▼ 45.4 orta | ||||||
| İGE (2019) |  0.759yüksek · 86. | ||||||
| Para birimi | Amerikan doları ($, USD) | ||||||
| Zaman dilimi | UTC-5, -6 (, ) | ||||||
| Trafik akışı | sağ | ||||||
| Telefon kodu | +593 | ||||||
| ISO 3166 kodu | |||||||
| İnternet alan adı | .ec | ||||||
Günümüzün Ekvador toprakları, bir zamanlar 15. yüzyılda yavaş yavaş İnka İmparatorluğu'na dahil olan çeşitli Yerli gruplara ev sahipliği yapıyordu. Bölge, 16. yüzyılda İspanyol İmparatorluğu tarafından sömürgeleştirildi ve 1830'da kendi egemen devleti olarak ortaya çıktığı Büyük Kolombiya'nın bir parçası olarak 1820'de bağımsızlığını kazandı.
Ekvador devleti, temsili bir demokratik cumhuriyettir ve ekonomisi büyük ölçüde petrol ve tarım ürünleri gibi emtia ihracatına bağımlı olan gelişmekte olan bir ülkedir. Demokratik bir başkanlık cumhuriyeti olarak yönetilir. Ülke, Birleşmiş Milletler, Amerikan Devletleri Örgütü, Mercosur, ve Bağlantısızlar Hareketi'nin kurucu üyesidir.
Etimoloji
Ülkenin adı coğrafî bir terim olan ekvator'dan ve topraklarının tamamı Büyük Kolombiya'nın bir parçasıyken ülkenin çoğunluğunun bağlı bulunduğu Ekvator Departmanı'ndan gelir. Ekvator çizgisi ülkenin sınırlarından geçer.
Tarih
Yaklaşık 3 ayrı bağımsızlık tarihleri vardır.
İspanya hâkimiyetinin ardından Quito on bin kişinin yaşadığı bir şehirdi. 10 Ağustos 1809 yılında Quito'da, Carlos Montúfar, Eugenio Espejo ve Piskopos Cuero y Caicedo liderliği altında İspanya'dan bağımsızlık için halkın talebi olmuştur.
Ekvador, aynı zamanda İspanya'dan ayrılmak için ilk çağrıyı yapan Latin Amerika ülkesidir. 9 Ekim 1820'de Guayaquil, bağımsızlığını kazanan ilk Ekvador şehridir. 24 Mayıs 1822'de Mareşal Antonio José de Sucre komutasındaki Ekvador ordusu, Quito yakınlarındaki Pichincha Savaşı'nda İspanya'yı mağlup ederek bağımsızlığını elde etmiştir.
19. yüzyılda Ekvador'da yöneticilerin çabuk değişmesinden kaynaklanan bir dengesizlik vardır. 1941 yılında ise Peru ile aralarında yaşanan tansiyon savaşa dönüşmüştür. Peru, kendi toprakları olarak beyan ettiği yerlerde, Ekvador'un askeri varlığının bulunduğunu, bunun da işgal olduğunu ileri sürmektedir. Ekvador ise tam tersini iddia etmektedir. 1941 Temmuz'unda iki ordu da harekete geçti. Peru, 11.681 asker ile savaşa girerken, karşılarında kötü eğitilmiş ve yeterince takviye yapılamamış 5.300 askerli Ekvador ordusyla karşılaştılar. 5 Temmuz 1941'de Peru güçleri Zarumilla ırmağını yerleşti. 23 Temmuz 1941'de ırmağı aşıp Ell Oro'nun içlerine doğru ilerlemeye başladı. Ekvador, böylece savaştan çekilmek zorunda kaldı.
1960'larda piyasalardaki durgunluk ve toplumsal husursuzluk popülist politikalara ve askeri müdahalelere neden oldu. Bu arada yabancı şirketler Amazon'a yakın yerlerde petrol yatakları keşfetti. 1972'de, petrolü doğudan sahil şeridine taşıyan And Dağları boru hattının inşaatı, Ekvador'u Güney Amerika'nın ikinci büyük petrol ihraç eden ülkesi haline getirdi. 1970'li yıllarda askeri rejim döneminde ülkenin borçlarının kötü idare edilmesi ile başlayan kötü yönetim altındaki birçok yıl, ülkeyi esasen yönetilemez hale getirmiştir. 1990'lı yılların ortalarından itibaren, Ekvador hükûmeti, yasama ve yargıda temsil edilen idare sınıfını yatıştırmayla uğraşan zayıf bir sınıf olarak karakterize edildi.
Yerli halkın etken seçmenler olarak ortaya çıkması, son yıllarda ülkenin demokratik oynaklığına etki etti. Nüfus, hükûmetteki daha önceki hataları telafi etmek için toprak reformu, işsizlikte azalma ve sosyal hizmetleri sağlamakla motive edildi. Bu hareket, yürütmenin bozulmasına neden oldu.
Coğrafya
Ekvador, Galapagos Adaları da dâhil olmak üzere toplam 283.561 km² (109.484 sq mi) alana sahiptir. Bunun 276.841 km²'si (106.889 sq mi) kara ve 6.720 km²'si (2.595 sq mi) sudur. Galapagos Adaları bazen Okyanusya'nın bir parçası olarak kabul edilir. Bu nedenle Ekvador'u belirli tanımlar altında kıtalararası ülke yapar.
Ekvador, 2°K ve 5°G enlemleri arasında yer alır, batıda Pasifik Okyanusu tarafından sınırlanır ve 2.337 km (1.452 mil) kıyı şeridine sahiptir. Kuzeyde Kolombiya (590 km (367 mil) sınır ile) ve doğu ve güneyde Peru (1.420 km (882 mil) sınır ile) olmak üzere 2.010 km (1.250 mil) kara sınırına sahiptir. Ekvator çizgisi üzerinde yer alan en batıdaki ülkedir.
İklimde, büyük ölçüde rakıma göre belirlenen büyük bir çeşitlilik vardır. Dağlık vadilerde yıl boyunca ılıman iklim, kıyı bölgelerinde ve ovalarda vardır. Pasifik kıyı bölgesi, şiddetli yağmur mevsimi ile tropikal bir iklime sahiptir. And dağlarındaki iklim ılıman ve nispeten kurudur ve dağların doğu tarafındaki , diğer yağmur ormanı bölgelerinin iklimini paylaşır.
Ekvador, üç temel bölgeden, bir de Büyük Okyanus'ta bulunan bir adadan meydana gelmiştir.
- La Costa, ülkenin batısındaki, Büyük Okyanus'u da kapsayan alçakta bulunan kıyı şeridini içerir.
- La Sierra, ülkenin ortasından geçen, kuzeyden güneye uzanan yüksek irtifadaki bölge.
- El Oriente, ülkenin doğusundaki Amazon yağmur ormanlarını kapsar. Ülke yüz ölçümünün yaklaşık yarısını kaplar.
- Región Insular, ülkenin batısındaki Büyük Okyanus'ta bulunan Galapagos Adaları.
Ekvador'un üç temel bölgeden meydana gelmesi ile oluşan coğrafi konumu aynı zamanda iklim farklılığını oluşturur. Bu iklim farklılığı; muz, ananas gibi tropikal meyvelerin yanında kakao ve kahve gibi bitkiler ile pirinç, şeker, tütün, mısır, patates, elma, mandalina gibi değişik iklim tarımsal ürünlerinin yetişmesini de sağlar.
Ülke, 22 eyaletten meydana gelir ve her eyaletin kendi idarî merkezi bulunur
-
![image]()
Chimborazo Dağı ve önünde duran bir alpaka -
![image]()
Ekvador Haritası -
![image]()
Ekvador Topoğrafik Haritası -
![image]()
Ekvador sınırları içinde Amazon Yağmur Ormanları
Siyaset
Ekvador Devleti, hükûmetin beş şubesinden oluşur: Yürütme Şubesi, Yasama Şubesi, Yargı Şubesi, Seçim Şubesi ve Şeffaflık ve Sosyal Kontrol.
Ekvador, dört yıllık bir dönem için demokratik olarak seçilmiş bir başkan tarafından yönetilmektedir. Ekvador'un şu anki başkanı Guillermo Lasso, gücünü Quito'daki cumhurbaşkanlığı sarayı 'ten kullanıyor. Mevcut anayasa, 2007'de seçilen tarafından yazılmış ve 2008'de referandumla onaylanmıştır. 1936'dan beri, 18-65 yaş arası tüm okuma yazma bilen kişiler için oy kullanmak zorunludur, diğer tüm vatandaşlar için isteğe bağlıdır.
Yürütme organı 23 bakanlığı içermektedir. İl valileri ve meclis üyeleri (belediye başkanları, belediye meclis üyeleri ve mahalle kurulları) doğrudan seçilir. , Temmuz ve Aralık aylarındaki tatiller dışında yıl boyunca toplanır. On üç daimi komite vardır. Ulusal Adalet Divanı üyeleri, Ulusal Yargı Konseyi tarafından dokuz yıllık dönemler için atanır.
Demografi
Ekvador'un nüfusu etnik olarak çeşitlidir ve 2021 tahminlerine göre Ekvador'un nüfusu 17.797.737'dir. En büyük etnik grup (2010 itibarıyla), tipik olarak İspanyol sömürgecilerden gelen, Amerikan ve Avrupa kökenli karışık ırk insanları olan Mestizo'lardır. Bazı durumlarda bu terim, kültürel olarak İspanyol etkisine sahip olan Kızılderilileri de içerebilir ve oran nüfusun yaklaşık %71'ini oluşturur. Beyaz Ekvadorlular (), Ekvador nüfusunun %6,1'ini oluşturan bir azınlıktır ve başta kentsel alanlar olmak üzere tüm Ekvador'da bulunabilirler. Ekvador'un sömürge dönemindeki beyaz nüfusu esas olarak İspanya'nın torunları olsa da bugün Ekvador'un beyaz nüfusu, ağırlıklı olarak İspanya'dan gelen Avrupalı göçmenlerin 20. yüzyılın başlarında yerleşen İtalya, Almanya, Fransa ve İsviçre'den gelen insanlarla karışımının bir sonucudur. Ek olarak, esas olarak Quito'da ve daha az ölçüde Guayaquil'de yerleşik küçük bir Avrupalı Yahudi nüfus bulunur. Hristiyan veya Müslüman olan Lübnanlı ve Filistinli göçmenler ve ataları 19. yüzyılın sonlarında madenci, çiftçi ve balıkçı olarak gelen Japon ve Çinli insanlar da ülkede yaşar.
Din
Ekvador Ulusal İstatistik ve Sayım Enstitüsü'ne göre, ülke nüfusunun %91,95'i bir dine sahip, %7,94'ü ateist ve %0,11'i agnostik'tir. Bir dine sahip insanların %80,44'ü Katoliklerden, %11,30'u Evanjelik Protestanlardan, %1,29'u Yehova'nın Şahitlerinden ve %6,97'si diğer dinlerden oluşur. Bu diğer dinler Asya ve Ortadoğu'dan gelen Müslüman, Yahudi ve Budistlerden oluşur.
Dil
İspanyolca, Ekvador'da resmi ve en çok konuşulan dildir. Başta Keçuva dilleri olmak üzere diğer sömürge öncesi Amerikan dilleri 2.500.000 kişi tarafından konuşulmaktadır. Etnologlar, ülkede yaşayan yaklaşık 24 yerel dile sahip olduğunu tahmin ediyor.
Kültür
Spor
Ülkedeki en popüler spor, diğer Güney Amerika ülkeleri gibi futboldur. maçları ülkedeki en çok izlenen spor olayıdır. 2007 Haziranında FIFA, deniz seviyesinden 2.500 metre veya üzeri yükseklikteki yerlerde maç yapılmasını yasakladı. Rafael Correa ve Peru, Bolivya ve Kolombiya'daki meslektaşları bu kuralı protesto etmek için ortak bir mektup hazırladılar.
Ekvador, 2002 FIFA Dünya Kupası ve 2006 FIFA Dünya Kupası'na katılma hakkı kazandı. 2006 FIFA Dünya Kupası'nda A Grubunda Polonya ve Kosta Rika'nın önünde bitirerek; Almanya'nın ardından ikinci sırada yer aldı. Futsal da toplum arasında popülerdir. Ekvador, ayrıca 2022 Katar dünya kupası'nda katılma hakkı gösterdi.
Mutfak
Ekvador'da yemek türleri çok çeşitlidir. Tarımsal şartlar ile yükseklikle birlikte değişir. Domuz eti, tavuk, sığır eti, engin çeşitlilikteki tahıllar, patates veya pirinçle birlikte, dağlık bölgelerde popülerdir. Ekvador'un dağlık bölgelerinde satılan sokak yiyeceği ise kavrulmuş domuz ile birlikte patatestir. Özellikle alçak bölgelerde birçok meyve çeşidi bulunur. Karides ve ıstakoz kıyı kesimlerin vazgeçilmez yiyecek maddesidir.
Medya
1991 yapımı film olan Sensaciones Ekvador'da çekilmiştir ve Ekvador'lu kardeşler Juan Esteban Cordero ve Viviana Cordero tarafından yönetilmiştir. Viviana Cordero, daha sonraları Ratas, Ratones, y Rateros ve Un Titán en el Ring adlı filmlerde görev almıştır.
Filmlerin dışında, Ekvador'da çok sayıda kitap basılmaktadır. Bunların en önemlileri 'in bilik kurgu romanı ve Kurt Vonnegut'un bilimkurgu romanı Galapagostur.
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 15 Şubat 2022 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 16 Şubat 2022.
- ^ . 11 Eylül 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b "Report for Selected Countries and Subjects". www.imf.org. 29 Kasım 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Ocak 2021.
- ^ "Gini Index". World Bank. 10 Kasım 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Kasım 2016.
- ^ Human Development Report 2020 The Next Frontier: Human Development and the Anthropocene (PDF). United Nations Development Programme. 15 Aralık 2020. ss. 343-346. ISBN . 15 Aralık 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 16 Aralık 2020.
- ^ a b c d Nijman, Jan (2020). Geography: Realms, Regions, and Concepts (20. bas.). Wiley. ISBN .
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Mart 2023.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Eylül 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Mart 2023.
- ^ (İspanyolca) El 80% de ecuatorianos es católico 11 Ağustos 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. lahora.com.ec. 15 August 2012
- ^ (İspanyolca) El 80% de los ecuatorianos afirma ser católico, según el INEC 19 Ağustos 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. eluniverso.com. 15 August 2012
Dış bağlantılar
- Ekvador 8 Ağustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Galapagos Adaları 28 Şubat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ekvador Ispanyolca Ecuador veya resmi adiyla Ekvador Cumhuriyeti Ispanyolca Republica del Ecuador Guney Amerika da temsili demokrasi ile yonetilen bir cumhuriyettir Kuzeyde Kolombiya dogu ve guneyde Peru ile komsudur ve batisinda Buyuk Okyanus vardir Anakaradan 965 kilometre batida Buyuk Okyanus ta bulunan Galapagos Adalari da ulkenin sinirlari dahilindedir Adini aldigi ekvatorla ulke ikiye bolunmustur EkvadorRepublica del Ecuador Ispanyolca Ekvador CumhuriyetiBayrak ArmaSlogan Dios patria y libertad Ispanyolca Pro Deo Patria et Libertate Latince Tanri vatan ve hurriyet Milli mars Ispanyolca source source track track track track BaskentQuito 00 9 G 78 21 B 0 150 G 78 350 B 0 150 78 350En buyuk sehirGuayaquilResmi dil ler IspanyolcaEtnik gruplar 2012 65 mestizo 25 Ekvador Kizilderilileri 7 Beyaz 3 SiyahiDemonimEkvadorluHukumetUniter Cumhuriyet CumhurbaskaniDaniel Noboa Cumhurbaskani YardimcisiTarihce Bagimsizlik ilani10 Agustos 1809 Ispanya dan bagimsiz olusu24 Mayis 1822 Buyuk Kolombiya dan bagimsiz olusu13 Mayis 1830Yuzolcumu Toplam256 370 km2 73 Su 5Nufus 2020 tahmini17 084 358 67 Sayilan17 300 000 Yogunluk61 km2 151 GSYIH SAGP 2020 tahmini Toplam185 913 milyar 66 Kisi basina10 617 107 GSYIH nominal 2020 tahmini Toplam93 078 milyar 65 Kisi basina5 316 88 Gini 2014 45 4 ortaIGE 2019 0 759 yuksek 86 Para birimiAmerikan dolari USD Zaman dilimiUTC 5 6 Trafik akisisagTelefon kodu 593ISO 3166 koduInternet alan adi ec Gunumuzun Ekvador topraklari bir zamanlar 15 yuzyilda yavas yavas Inka Imparatorlugu na dahil olan cesitli Yerli gruplara ev sahipligi yapiyordu Bolge 16 yuzyilda Ispanyol Imparatorlugu tarafindan somurgelestirildi ve 1830 da kendi egemen devleti olarak ortaya ciktigi Buyuk Kolombiya nin bir parcasi olarak 1820 de bagimsizligini kazandi Ekvador devleti temsili bir demokratik cumhuriyettir ve ekonomisi buyuk olcude petrol ve tarim urunleri gibi emtia ihracatina bagimli olan gelismekte olan bir ulkedir Demokratik bir baskanlik cumhuriyeti olarak yonetilir Ulke Birlesmis Milletler Amerikan Devletleri Orgutu Mercosur ve Baglantisizlar Hareketi nin kurucu uyesidir EtimolojiUlkenin adi cografi bir terim olan ekvator dan ve topraklarinin tamami Buyuk Kolombiya nin bir parcasiyken ulkenin cogunlugunun bagli bulundugu Ekvator Departmani ndan gelir Ekvator cizgisi ulkenin sinirlarindan gecer TarihYaklasik 3 ayri bagimsizlik tarihleri vardir Ispanya hakimiyetinin ardindan Quito on bin kisinin yasadigi bir sehirdi 10 Agustos 1809 yilinda Quito da Carlos Montufar Eugenio Espejo ve Piskopos Cuero y Caicedo liderligi altinda Ispanya dan bagimsizlik icin halkin talebi olmustur Ekvador ayni zamanda Ispanya dan ayrilmak icin ilk cagriyi yapan Latin Amerika ulkesidir 9 Ekim 1820 de Guayaquil bagimsizligini kazanan ilk Ekvador sehridir 24 Mayis 1822 de Maresal Antonio Jose de Sucre komutasindaki Ekvador ordusu Quito yakinlarindaki Pichincha Savasi nda Ispanya yi maglup ederek bagimsizligini elde etmistir 19 yuzyilda Ekvador da yoneticilerin cabuk degismesinden kaynaklanan bir dengesizlik vardir 1941 yilinda ise Peru ile aralarinda yasanan tansiyon savasa donusmustur Peru kendi topraklari olarak beyan ettigi yerlerde Ekvador un askeri varliginin bulundugunu bunun da isgal oldugunu ileri surmektedir Ekvador ise tam tersini iddia etmektedir 1941 Temmuz unda iki ordu da harekete gecti Peru 11 681 asker ile savasa girerken karsilarinda kotu egitilmis ve yeterince takviye yapilamamis 5 300 askerli Ekvador ordusyla karsilastilar 5 Temmuz 1941 de Peru gucleri Zarumilla irmagini yerlesti 23 Temmuz 1941 de irmagi asip Ell Oro nun iclerine dogru ilerlemeye basladi Ekvador boylece savastan cekilmek zorunda kaldi 1960 larda piyasalardaki durgunluk ve toplumsal husursuzluk populist politikalara ve askeri mudahalelere neden oldu Bu arada yabanci sirketler Amazon a yakin yerlerde petrol yataklari kesfetti 1972 de petrolu dogudan sahil seridine tasiyan And Daglari boru hattinin insaati Ekvador u Guney Amerika nin ikinci buyuk petrol ihrac eden ulkesi haline getirdi 1970 li yillarda askeri rejim doneminde ulkenin borclarinin kotu idare edilmesi ile baslayan kotu yonetim altindaki bircok yil ulkeyi esasen yonetilemez hale getirmistir 1990 li yillarin ortalarindan itibaren Ekvador hukumeti yasama ve yargida temsil edilen idare sinifini yatistirmayla ugrasan zayif bir sinif olarak karakterize edildi Yerli halkin etken secmenler olarak ortaya cikmasi son yillarda ulkenin demokratik oynakligina etki etti Nufus hukumetteki daha onceki hatalari telafi etmek icin toprak reformu issizlikte azalma ve sosyal hizmetleri saglamakla motive edildi Bu hareket yurutmenin bozulmasina neden oldu CografyaEkvador Galapagos Adalari da dahil olmak uzere toplam 283 561 km 109 484 sq mi alana sahiptir Bunun 276 841 km si 106 889 sq mi kara ve 6 720 km si 2 595 sq mi sudur Galapagos Adalari bazen Okyanusya nin bir parcasi olarak kabul edilir Bu nedenle Ekvador u belirli tanimlar altinda kitalararasi ulke yapar Ekvador 2 K ve 5 G enlemleri arasinda yer alir batida Pasifik Okyanusu tarafindan sinirlanir ve 2 337 km 1 452 mil kiyi seridine sahiptir Kuzeyde Kolombiya 590 km 367 mil sinir ile ve dogu ve guneyde Peru 1 420 km 882 mil sinir ile olmak uzere 2 010 km 1 250 mil kara sinirina sahiptir Ekvator cizgisi uzerinde yer alan en batidaki ulkedir Iklimde buyuk olcude rakima gore belirlenen buyuk bir cesitlilik vardir Daglik vadilerde yil boyunca iliman iklim kiyi bolgelerinde ve ovalarda vardir Pasifik kiyi bolgesi siddetli yagmur mevsimi ile tropikal bir iklime sahiptir And daglarindaki iklim iliman ve nispeten kurudur ve daglarin dogu tarafindaki diger yagmur ormani bolgelerinin iklimini paylasir Ekvador uc temel bolgeden bir de Buyuk Okyanus ta bulunan bir adadan meydana gelmistir La Costa ulkenin batisindaki Buyuk Okyanus u da kapsayan alcakta bulunan kiyi seridini icerir La Sierra ulkenin ortasindan gecen kuzeyden guneye uzanan yuksek irtifadaki bolge El Oriente ulkenin dogusundaki Amazon yagmur ormanlarini kapsar Ulke yuz olcumunun yaklasik yarisini kaplar Region Insular ulkenin batisindaki Buyuk Okyanus ta bulunan Galapagos Adalari Ekvador un uc temel bolgeden meydana gelmesi ile olusan cografi konumu ayni zamanda iklim farkliligini olusturur Bu iklim farkliligi muz ananas gibi tropikal meyvelerin yaninda kakao ve kahve gibi bitkiler ile pirinc seker tutun misir patates elma mandalina gibi degisik iklim tarimsal urunlerinin yetismesini de saglar Ulke 22 eyaletten meydana gelir ve her eyaletin kendi idari merkezi bulunur Chimborazo Dagi ve onunde duran bir alpaka Ekvador Haritasi Ekvador Topografik Haritasi Ekvador sinirlari icinde Amazon Yagmur OrmanlariSiyasetBaskent Quito daki Ekvador Ulusal Meclisi binasi Ekvador Devleti hukumetin bes subesinden olusur Yurutme Subesi Yasama Subesi Yargi Subesi Secim Subesi ve Seffaflik ve Sosyal Kontrol Ekvador dort yillik bir donem icin demokratik olarak secilmis bir baskan tarafindan yonetilmektedir Ekvador un su anki baskani Guillermo Lasso gucunu Quito daki cumhurbaskanligi sarayi ten kullaniyor Mevcut anayasa 2007 de secilen tarafindan yazilmis ve 2008 de referandumla onaylanmistir 1936 dan beri 18 65 yas arasi tum okuma yazma bilen kisiler icin oy kullanmak zorunludur diger tum vatandaslar icin istege baglidir Yurutme organi 23 bakanligi icermektedir Il valileri ve meclis uyeleri belediye baskanlari belediye meclis uyeleri ve mahalle kurullari dogrudan secilir Temmuz ve Aralik aylarindaki tatiller disinda yil boyunca toplanir On uc daimi komite vardir Ulusal Adalet Divani uyeleri Ulusal Yargi Konseyi tarafindan dokuz yillik donemler icin atanir DemografiYerel kiyafet ve sapkalariyla Ekvadorlu kadinlar Ekvador un nufusu etnik olarak cesitlidir ve 2021 tahminlerine gore Ekvador un nufusu 17 797 737 dir En buyuk etnik grup 2010 itibariyla tipik olarak Ispanyol somurgecilerden gelen Amerikan ve Avrupa kokenli karisik irk insanlari olan Mestizo lardir Bazi durumlarda bu terim kulturel olarak Ispanyol etkisine sahip olan Kizilderilileri de icerebilir ve oran nufusun yaklasik 71 ini olusturur Beyaz Ekvadorlular Ekvador nufusunun 6 1 ini olusturan bir azinliktir ve basta kentsel alanlar olmak uzere tum Ekvador da bulunabilirler Ekvador un somurge donemindeki beyaz nufusu esas olarak Ispanya nin torunlari olsa da bugun Ekvador un beyaz nufusu agirlikli olarak Ispanya dan gelen Avrupali gocmenlerin 20 yuzyilin baslarinda yerlesen Italya Almanya Fransa ve Isvicre den gelen insanlarla karisiminin bir sonucudur Ek olarak esas olarak Quito da ve daha az olcude Guayaquil de yerlesik kucuk bir Avrupali Yahudi nufus bulunur Hristiyan veya Musluman olan Lubnanli ve Filistinli gocmenler ve atalari 19 yuzyilin sonlarinda madenci ciftci ve balikci olarak gelen Japon ve Cinli insanlar da ulkede yasar Din Guayaquil Metropolitan Kilisesi Ekvador Ulusal Istatistik ve Sayim Enstitusu ne gore ulke nufusunun 91 95 i bir dine sahip 7 94 u ateist ve 0 11 i agnostik tir Bir dine sahip insanlarin 80 44 u Katoliklerden 11 30 u Evanjelik Protestanlardan 1 29 u Yehova nin Sahitlerinden ve 6 97 si diger dinlerden olusur Bu diger dinler Asya ve Ortadogu dan gelen Musluman Yahudi ve Budistlerden olusur Dil Ispanyolca Ekvador da resmi ve en cok konusulan dildir Basta Kecuva dilleri olmak uzere diger somurge oncesi Amerikan dilleri 2 500 000 kisi tarafindan konusulmaktadir Etnologlar ulkede yasayan yaklasik 24 yerel dile sahip oldugunu tahmin ediyor KulturSpor Isidro Romero Carbo Anitsal Satadi Ulkedeki en populer spor diger Guney Amerika ulkeleri gibi futboldur maclari ulkedeki en cok izlenen spor olayidir 2007 Haziraninda FIFA deniz seviyesinden 2 500 metre veya uzeri yukseklikteki yerlerde mac yapilmasini yasakladi Rafael Correa ve Peru Bolivya ve Kolombiya daki meslektaslari bu kurali protesto etmek icin ortak bir mektup hazirladilar Ekvador 2002 FIFA Dunya Kupasi ve 2006 FIFA Dunya Kupasi na katilma hakki kazandi 2006 FIFA Dunya Kupasi nda A Grubunda Polonya ve Kosta Rika nin onunde bitirerek Almanya nin ardindan ikinci sirada yer aldi Futsal da toplum arasinda populerdir Ekvador ayrica 2022 Katar dunya kupasi nda katilma hakki gosterdi Mutfak Fanesca Ekvador da yemek turleri cok cesitlidir Tarimsal sartlar ile yukseklikle birlikte degisir Domuz eti tavuk sigir eti engin cesitlilikteki tahillar patates veya pirincle birlikte daglik bolgelerde populerdir Ekvador un daglik bolgelerinde satilan sokak yiyecegi ise kavrulmus domuz ile birlikte patatestir Ozellikle alcak bolgelerde bircok meyve cesidi bulunur Karides ve istakoz kiyi kesimlerin vazgecilmez yiyecek maddesidir Medya 1991 yapimi film olan Sensaciones Ekvador da cekilmistir ve Ekvador lu kardesler Juan Esteban Cordero ve Viviana Cordero tarafindan yonetilmistir Viviana Cordero daha sonralari Ratas Ratones y Rateros ve Un Titan en el Ring adli filmlerde gorev almistir Filmlerin disinda Ekvador da cok sayida kitap basilmaktadir Bunlarin en onemlileri in bilik kurgu romani ve Kurt Vonnegut un bilimkurgu romani Galapagostur Kaynakca Arsivlenmis kopya PDF 15 Subat 2022 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 16 Subat 2022 11 Eylul 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi a b Report for Selected Countries and Subjects www imf org 29 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Ocak 2021 Gini Index World Bank 10 Kasim 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Kasim 2016 Human Development Report 2020 The Next Frontier Human Development and the Anthropocene PDF United Nations Development Programme 15 Aralik 2020 ss 343 346 ISBN 978 92 1 126442 5 15 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 16 Aralik 2020 a b c d Nijman Jan 2020 Geography Realms Regions and Concepts 20 bas Wiley ISBN 978 1119607410 Arsivlenmis kopya 6 Mart 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Mart 2023 Arsivlenmis kopya 24 Eylul 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Mart 2023 Ispanyolca El 80 de ecuatorianos es catolico 11 Agustos 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde lahora com ec 15 August 2012 Ispanyolca El 80 de los ecuatorianos afirma ser catolico segun el INEC 19 Agustos 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde eluniverso com 15 August 2012Dis baglantilarEkvador 8 Agustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Galapagos Adalari 28 Subat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde