Düşbere, Orta Asya, Güney Kafkasya ve Orta Doğu'da popüler olan bir tür etli hamur yemeğidir. Kare şekilde kesilmiş hamur içerisine konan kıyma ve çeşni karışımıyla doldurulur. İslami beslenme kurallarına uygun olarak, kıyma genellikle domuz etinden olmaz.
Düşbere | |
---|---|
Alternatif isim | Çuçvara, çüçüre, çüçbere, düşbere, şişbarak, şuşbarak, tatarbari, tushbera, tushpara |
Bölgesi | Batı Asya, Orta Asya |
Tipi | Etli hamur |
Servis şekli | Sıcak veya soğuk |
Ana malzemeler | Hamur, kıyma, soğan, ot, tuz, karabiber |
Etimoloji
Düş, "kaynatmak" anlamına gelirken bere, Eski Farsça'da "bit" için kullanılan bir terimdir. Bu sözcük 10. yüzyıldan önce yaygın olarak kullanılmış ve yerini modern Farsça'da "kuzu kulağı" anlamına gelen gosh e-barreh sözcüğüne bırakmıştır; Azerice (düşbərə, dushbara), Başkurtça (сөсбәрә, süsbərə) Kazakça (тұшпара) Kırgızca (чүчпара, chuchpara), Tacikçe (тушбера, tushbera), Özbekçe (chuchvara) ve Uygurca (چۆچۈرە, chöchürä).Arapça şişbarak (شيشبرك) veya şuşbarak (شُشْبَرَك) sözcüklerinin İslam öncesi dönemlerde düşbereden türediği düşünülmektedir.
Sözcüğün etimolojisine ilişkin bir başka teori de sözcüğün Türk dillerindeki düşbərə sözcüğünden geldiğidir. Toş ve daş kelimeleri "dolmak" ve "dökülmek", berek ise "yemek" (hamurdan yapılan yemekler) anlamına gelir. Bu, düşbərə'nin su kaynarken ve tencereden dökülürken eklenmesi gerektiği gerçeğini ima eder.
Bölgesel türleri
Türk dünyası ve İran mutfağı
Bu yemek Azerbaycan, İran, Tacik, Özbek, Uygur ve diğer Orta Asya mutfaklarında bulunur.
Orta Asya'da tüketiken chuchvara veya tushbera hamuru un, yumurta, su ve tuz ile yapılır. İnce bir tabaka halinde açılır ve kare olarak kesilir. Doğranmış soğan, karabiber, tuz ve kekikle tatlandırılmış kıyma, her bir karenin ortasına yerleştirilir ve hamurun köşeleri sıkıştırılarak katlanır. Hamurlar yüzeye çıkana kadar et suyunda kaynatılır. Chuchvara, çorba içinde veya tek başına, sirke veya ince kıyılmış yeşillik, domates ve acı biber bazlı sos ile servis edilebilir. Chuchvara'yı servis etmenin bir diğer popüler yolu da üzerine syuzma (süzülmüş katık) veya smetana (ekşi krema) eklemektir.
Azerbaycan'da kıymalar daha küçük ve hamur daha kalındır. Düşbərə tipik olarak hamur (buğday unu, yumurta, su), kemiksiz koyun eti, soğan, sirke, kuru nane, biber ve tuzdan yapılır. Su veya et suyu ile haşlanır. İsteğe bağlı olarak koyun eti yerine sığır veya tavuk eti de kullanılabilir. Et suyu, koyun kemiklerinden yapılır ve kıyma, soğan ve çeşitli baharatlarla harmanlanır. Hamur daha sonra yuvarlanır, küçük kareler halinde kesilir ve kıyma ile doldurulur. Kareler üçgen şeklinde sıkıştırılır ve kenarları birbirine yapıştırılarak kabuk şeklinde figürler oluşturulur. Hamur kaynayan tuzlu suyun içine atılır ve yüzeye çıkana dek pişirilir.Düşbərə üzerine kuru nane serpilerek servis edilir. Rendelenmiş sarımsak ile karıştırılmış sirke de eklenebilir veya ayrı olarak servis edilebilir. Bir kaşığa genellikle 5-8 düşbərə sığar; ancak Abşeron'un kırsal kesimlerinde bir kaşığa 20 kadar düşbərə sığabilecek kadar küçük yapılır.
Arap mutfağı
Şişbarak Irak, Ürdün, Lübnan, Filistin, Suriye, Hicaz ve Suudi Arabistan'ın kuzey bölgesinde hazırlanmaktadır. Kıyma ve baharatlarla doldurulduktan sonra yoğurtta pişirilen ince hamurlar, sosuyla birlikte sıcak olarak servis edilir. Yüzyıllardır Arap mutfağının bir parçası olan şuşbarak tarifi, 15. yüzyılda Şam'da basılan Kitab al-tibakha adlı Arapça yemek kitabında da yer almaktadır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b c d e Davidson, Alan (2014). Jaine, Tom (Ed.). The Oxford companion to food. 3. ed. / ed. by Tom Jaine. Oxford: Oxford Univ. Press. s. 434. ISBN .
- ^ a b Uvezian, Sonia (2001). Recipes and Remembrances from an Eastern Mediterranean Kitchen: A Culinary Journey Through Syria, Lebanon, and Jordan (İngilizce). Siamanto Press. s. 261. ISBN .
- ^ a b c d e Azerbaycan Mutfagi. Ministry of Culture and Tourism Republic of Azerbaijan. 2014. s. 93. ISBN . 24 Nisan 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Nisan 2024.
- ^ 1001 foods to die for. Kansas City, Mo: Andrews McMeel. 2007. s. 215. ISBN . OCLC 154800158.
- ^ Basan, Ghillie (2006). Middle Eastern Kitchen (İngilizce). Hippocrene Books. s. 42. ISBN . 24 Nisan 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Nisan 2024.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Dusbere Orta Asya Guney Kafkasya ve Orta Dogu da populer olan bir tur etli hamur yemegidir Kare sekilde kesilmis hamur icerisine konan kiyma ve cesni karisimiyla doldurulur Islami beslenme kurallarina uygun olarak kiyma genellikle domuz etinden olmaz DusbereAlternatif isimCucvara cucure cucbere dusbere sisbarak susbarak tatarbari tushbera tushparaBolgesiBati Asya Orta AsyaTipiEtli hamurServis sekliSicak veya sogukAna malzemelerHamur kiyma sogan ot tuz karabiberEtimolojiDus kaynatmak anlamina gelirken bere Eski Farsca da bit icin kullanilan bir terimdir Bu sozcuk 10 yuzyildan once yaygin olarak kullanilmis ve yerini modern Farsca da kuzu kulagi anlamina gelen gosh e barreh sozcugune birakmistir Azerice dusbere dushbara Baskurtca sosbәrә susbere Kazakca tushpara Kirgizca chүchpara chuchpara Tacikce tushbera tushbera Ozbekce chuchvara ve Uygurca چۆچۈرە chochura Arapca sisbarak شيشبرك veya susbarak ش ش ب ر ك sozcuklerinin Islam oncesi donemlerde dusbereden turedigi dusunulmektedir Sozcugun etimolojisine iliskin bir baska teori de sozcugun Turk dillerindeki dusbere sozcugunden geldigidir Tos ve das kelimeleri dolmak ve dokulmek berek ise yemek hamurdan yapilan yemekler anlamina gelir Bu dusbere nin su kaynarken ve tencereden dokulurken eklenmesi gerektigi gercegini ima eder Bolgesel turleriTurk dunyasi ve Iran mutfagi Ozbek cucvarasi Bu yemek Azerbaycan Iran Tacik Ozbek Uygur ve diger Orta Asya mutfaklarinda bulunur Orta Asya da tuketiken chuchvara veya tushbera hamuru un yumurta su ve tuz ile yapilir Ince bir tabaka halinde acilir ve kare olarak kesilir Dogranmis sogan karabiber tuz ve kekikle tatlandirilmis kiyma her bir karenin ortasina yerlestirilir ve hamurun koseleri sikistirilarak katlanir Hamurlar yuzeye cikana kadar et suyunda kaynatilir Chuchvara corba icinde veya tek basina sirke veya ince kiyilmis yesillik domates ve aci biber bazli sos ile servis edilebilir Chuchvara yi servis etmenin bir diger populer yolu da uzerine syuzma suzulmus katik veya smetana eksi krema eklemektir Azerbaycan da kiymalar daha kucuk ve hamur daha kalindir Dusbere tipik olarak hamur bugday unu yumurta su kemiksiz koyun eti sogan sirke kuru nane biber ve tuzdan yapilir Su veya et suyu ile haslanir Istege bagli olarak koyun eti yerine sigir veya tavuk eti de kullanilabilir Et suyu koyun kemiklerinden yapilir ve kiyma sogan ve cesitli baharatlarla harmanlanir Hamur daha sonra yuvarlanir kucuk kareler halinde kesilir ve kiyma ile doldurulur Kareler ucgen seklinde sikistirilir ve kenarlari birbirine yapistirilarak kabuk seklinde figurler olusturulur Hamur kaynayan tuzlu suyun icine atilir ve yuzeye cikana dek pisirilir Dusbere uzerine kuru nane serpilerek servis edilir Rendelenmis sarimsak ile karistirilmis sirke de eklenebilir veya ayri olarak servis edilebilir Bir kasiga genellikle 5 8 dusbere sigar ancak Abseron un kirsal kesimlerinde bir kasiga 20 kadar dusbere sigabilecek kadar kucuk yapilir Arap mutfagi Arap mutfagindan yogurt sosuyla servis edilen sisbarak Sisbarak Irak Urdun Lubnan Filistin Suriye Hicaz ve Suudi Arabistan in kuzey bolgesinde hazirlanmaktadir Kiyma ve baharatlarla doldurulduktan sonra yogurtta pisirilen ince hamurlar sosuyla birlikte sicak olarak servis edilir Yuzyillardir Arap mutfaginin bir parcasi olan susbarak tarifi 15 yuzyilda Sam da basilan Kitab al tibakha adli Arapca yemek kitabinda da yer almaktadir Ayrica bakinizPelmeni MantiKaynakca a b c d e Davidson Alan 2014 Jaine Tom Ed The Oxford companion to food 3 ed ed by Tom Jaine Oxford Oxford Univ Press s 434 ISBN 978 0 19 967733 7 a b Uvezian Sonia 2001 Recipes and Remembrances from an Eastern Mediterranean Kitchen A Culinary Journey Through Syria Lebanon and Jordan Ingilizce Siamanto Press s 261 ISBN 978 0 9709716 8 5 a b c d e Azerbaycan Mutfagi Ministry of Culture and Tourism Republic of Azerbaijan 2014 s 93 ISBN 978 9952 486 00 1 24 Nisan 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Nisan 2024 1001 foods to die for Kansas City Mo Andrews McMeel 2007 s 215 ISBN 978 0 7407 7043 2 OCLC 154800158 Basan Ghillie 2006 Middle Eastern Kitchen Ingilizce Hippocrene Books s 42 ISBN 978 0 7818 1190 3 24 Nisan 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Nisan 2024