Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İtalya tarihi, İtalya yarımadasında yaşayan halkların antik çağlardan başlayarak günümüze kadar ulaşan tarihini kapsar.
İtalya'nın Magna Grecia (Büyük Yunan kültürü) ve Etrüsklerle başlayan tarihi, Roma Cumhuriyeti ve Roma İmparatorluğu döneminde Bütün Akdeniz bölgesine egemen olmuş, Rönesans döneminde Avrupa sanatı, kültürü ve felsefesine damgasını vurmuştur. Orta Çağ ve Yeni Çağ boyunca kent devletler tarafından yönetilen İtalya ancak 1861 yılında birleşerek çağdaş anlamda bir devlet haline gelmiştir. NATO, AB, OECD gibi örgütlerin kuruldukları tarihlerden beri üyesi olan İtalya günümüzde Avrupa'nın en gelişmiş ülkeleri arasında yer almaktadır.
Tarih öncesi dönem
Val Camonica vadisinde MÖ 8000 yılına ait kayalara oyulmuş resimler İtalya adı İtalya yarımadasının orta kısmındaki Abruzzo bölgesine yerleşmiş olan İtalik kavimlerden gelmektedir. Varlıkları MÖ 9. yüzyıla kadar uzanan bu kavimler arasında Sabinler, Samnitler ve Umbriler bulunmaktadır. Roma İmparatoru Caesar Augustus'un zamanına gelindiğinde bütün bu kavimler İtalya adı altında birleştirilerek Roma İmparatorluğunun çekirdeğini oluşturmuştur.
İtalya yarımadasındaki insan varlığının izleri bu İtalik kavimlerin yarımadaya ulaşmalarından çok öncelerine, örneğin Yeni Taş Çağı'na kadar dayanır. Lombardiya'daki Val Camonica vadisinde MÖ 8000 yılında kayalara oyulmuş resimler bulunmuştur. MÖ 1500-1100 yılları civarında kuzey İtalya'da izlerine rastlanan Terramare kültürü ise Tunç Çağına ait balta, kılıç ve hançer gibi cisimlerle günümüze kadar ulaşmıştır. Demir Çağının örnekleri ise MÖ 11.-7. yüzyıllar arasında Toskana civarında yerleşmiş Villinova kültürüne aittir.
Etrüsklerin kökeni hakkında birçok değişik hipotez mevcuttur. Konuştukları dilin bir Hint-Avrupa dili olmadığı bilinmektedir. Roma kentinin kendisi Etrüsk topraklarına dahildi. MÖ 396 yılında Etrüsklerin en büyük kenti olan Veio kentinin Romalılar tarafından istila edilmesiyle sona eren bu uygarlık Roma kültürüne damgasını vurmuş, Roma kültürü, mimarisi ve sanatına çok büyük bir etki yapmıştır.
İtalya yarımadasında Antik Roma'dan önce gelişmiş bir diğer kültür ise Magna Grecia kültürüdür. Yarımadanın güney ucunda Yunanlar tarafından geliştirilmiş bu kültürün izleri bölgede hala konuşulmakta olan antik bir Yunan lehçesi dolayısıyla günümüze kadar ulaşmıştır. Açlık, iklim koşulları, felaketler gibi nedenlerle Yunanistan'ı terkederek İtalya'nın güneyine yerleşen bu kavimler İtalya kültürüne önemli katkılarda bulunmuşlardır. Roma İmparatorluğu'nun yıkılmasından sonraki yıllarda dahi Bizans İmparatorluğu'ndan çeşitli nedenlerle ayrılan Yunanlar bu bölgeye yerleşerek İtalya'nın güney bölgesindeki Yunan uygarlığını canlı tutmuşlardır. Günümüzde bölge tamamen İtalyanlaşmış olmakla birlikte küçük bir azınlık Griko dili denen bir Yunan lehçesini hala konuşmaya devam etmiştir
Antik Roma
İtalya tarihi Antik Roma döneminde ilk altın çağını yaşamıştır. MÖ 9. yüzyılda İtalya Yarımadası'nda kurulan Roma şehir devletinden doğan bu uygarlık zamanla tüm Akdeniz'i çevreleyen muazzam bir imparatorluk haline gelmiştir. Yaklaşık 12 yüzyıl boyunca varlığını sürdürmüş olan Roma uygarlığı bir monarşiden oligarşi ve cumhuriyetin bileşimi bir demokrasiye ve daha sonra da otokratik bir imparatorluğa dönüşmüştür.
Fetih ve asimilasyon yollarıyla Batı Avrupa ve Akdeniz'i çevreleyen bölgede egemen olan Roma İmparatorluğu zaman içinde düşüşe geçmiş ve çökmüştür. Hispania, Galya ve İtalya'yı içine alan batı imparatorluğu 5. yüzyılda bağımsız krallıklara bölündü. Batı imparatorluğunun 476 yılında sona ermesi Roma'nın yıkılışı ve Orta Çağ'ın başlangıç tarihi kabul edilir. Öte yandan İstanbul'dan yönetilen doğu imparatorluğu, 1453 yılına kadar varlığını sürdürmüştür.
Roma uygarlığı, kültürel olarak yoğun biçimde ilham ve örnek aldığı Antik Yunan ile birlikte "klasik antikite"ye dahil edilir. Antik Roma Batı dünyasındaki hukuk, savaş, sanat, edebiyat, mimari, teknoloji ve dil konularının gelişimine büyük katkıda bulunmuştur ve hâlen de günümüz dünyası üzerinde büyük etkiye sahiptir.
Orta Çağ
Roma İmparatoru I. Theodosius'un 395 yılında ölmesi üzerine imparatorluk ikiye ayrıldı. İtalya bu iki devletten biri olan Batı Roma İmparatorluğu'nun bir parçası haline geldi. Batı Roma İmparatorluğu fazla yaşamadı. 410 yılında Vizigot kralı I. Alarik Roma'yı yağmaladı. En son (Batı Roma İmparatoru) olan Romulus Augustus 476 yılında Cermen komutanı Odoakr tarafından tahttan indirildi. 493 yılında İtalya Ostrogot kralı Theoderich'in orduları tarafından işgal edildi. 552 yılında Doğu Roma (Bizans) İmparatoru I. Justinianus'un komutanları Belisarius ve Narses Güney ve Orta İtalya'yı ele geçirdiler. 569 yılında ise bir Cermen ulusu olan Lombardlar Kuzey İtalya'da Milano gibi birçok kentleri ele geçirdiler.
Bizans egemenliği döneminde İtalya'da Katolik kilisesi ortaya çıktı. İtalya'daki otorite boşluğunı doldurarak sadece din açısından değil, siyasi açıdan da etkin bir kurum haline geldi. Papalar bir Cermen ulusu olan Frankları yöneten Karolenj hanedanıyla işbirliği yaparak kendilerini Lombardlardan korumaya çalıştılar. 751 yılında Lombardlar güneye inerek Ravenna'yı ele geçirdiler. Papa Franklardan yardım istedi. Franklar Lombardları yenerek Orta İtalya'yı Papa'ya geri verdiler. Böylece Roma kenti civarında bağımsız bir Papalık Devleti kurulmuş oldu. 774 yılında Franklar Lombardların İtalya'daki egemenliğine tamamen son vererek İtalya'yı kendilerine bağladılar. Frankların kralı Şarlman 800 yılında Papa'nın elinden taç giyerek Roma İmparatoru ilan edildi. Şarlman'ın 814 yılındaki ölümüne kadar geçen süre boyunca günümüzdeki İtalya, Almanya ve Fransa toprakları Karolenj İmparatorluğu'nun bayrağı altında birleşmiş oldu.
843 yılında Şarlman'ın oğlu Dindar Ludwig'in ölümünden sonra 3 oğlu Verdun Antlaşması'nı imzalayarak Karolenj İmparatorluğu'nu üç parçaya ayırdılar. Kuzey İtalya bu üç krallık arasında Orta Frank Krallığı'nın elinde kaldı. Aynı yıllarda Güney İtalya da Müslüman Arapların istilalarına hedef oldu. 827 yılında Sicilya Arapların eline geçti ve Sicilya Emirliği kuruldu. Güney İtalya'da ise Bari Emirliği kuruldu. 846 yılında Araplar Roma'yı yağmaladılar.
Normanlar önce Güney İtalya'yi ve sonra 1030'dan itibaren giderek 1091'de tümüyle Sicilya'yi Müslüman idarecilerden aldılar ve Sicilya'da Norman Sicilya Krallığı kurup Sicilya adası Hristiyanlar eline tekrar geçmiş oldu.
11. yüzyıl'da İtalya'da Roma İmparatorluğu'nun çökmesinden bu yana süren kargaşa dönemi bir nebze olsun azaldı. Çeşitli kentlerde irili ufaklı devletler ortaya çıktı. Venedik Cumhuriyeti, Ceneviz Cumhuriyeti, Papalık Devleti, Lombard Birliği, Napoli Krallığı, Floransa Cumhuriyeti, Siena Cumhuriyeti gibi bu devletler kendi aralarında ve diğer ülkelerle savaştılar. Bu devletlerin vatandaşı olan birçok İtalyan 1095 yılında başlayan Haçlı Seferlerine katılarak Orta Doğu'ya gittiler. İslam uygarlığıyla yapılan ticaret ve kültür alışverişi İtalyan kültürüne büyük katkılarda bulundu. 15. yüzyılda başlayan İtalyan Rönesansına zemin hazırladı.
Yeni Çağ
Rönesans
15. yüzyılda Rönesans İtalya'da doruğuna ulaşmıştır.
İşgal dönemi
Bu alt başlığın genişletilmesi gerekiyor. Sayfayı düzenleyerek yardımcı olabilirsiniz. |
İtalya'nın birleşmesi
19. yüzyılın ilk yıllarında İtalya I. Napolyon tarafından işgal edilerek Fransız etkisi altına girdi. Viyana Kongresi İtalya'nın Fransız işgalinden önce yöneten hanedanlara geri verilmesini öngörüyordu. Böylece Papalık Devleti, Sardinya-Piemonte Krallığı, Toskana Grandüklüğü, Modena Düklüğü ve Lombardiya-Venedik Krallığı tekrar kuruldu. Ancak Carbonari adı verilen gizli dernekler İtalya'nın birleşmesi için çalışmaya başladılar. Giuseppe Mazzini ve Giuseppe Garibaldi birleşme hareketinin öncüleri arasında yer alıyorlardı. Ayrıca Sardinya kralı II. Victor Emmanuel de bu birleşme hareketini destekleyenler arasındaydı.
1848 yılında Lombardiya Avusturya'nın elinde bulunuyordu. İtalya'yı birleştirmek konusunda Fransa'nın desteğini almayı başaran İtalya, 1859'da Fransa ile birlikte Avusturya'yı mağlup etti ve 11 Kasım 1859'da Avusturya ile Piyemonte arasında Zürih'te barış antlaşması yapıldı. Buna göre; Avusturya, Lombardiya'yı Piyemonte'ye verdi. Venedik dahil olmak üzere diğer İtalyan Devletleri arasında bir konfederasyon teşkil edilmesi ve konfederasyonun fahri başkanının papa, fiili başkanının Piyemonte olması kabul edildi. Bir süre sonra Kuzey İtalya'daki küçük devletler de Piyemonte'ye katılma kararı aldılar. Böylece bütün Kuzey ve Orta İtalya Piyemonte'ye katılmış oldu. 1870'te Roma ve 1886'da Venedik, İtalya birliğine dahil oldular. Bunların da iştiraki sonucu İtalyan Milli Birliği tamamlanmış oldu. İtalya Krallığı kuruldu.
Yakın Çağ
1861 yılında İtalya Krallığı kurulunca İtalya Roma döneminden sonra ilk defa tek bir ülke haline gelmiştir. Bundan sonra diğer Avrupa ülkeleri gibi kolonileşme yoluna giden İtalya Osmanlı Devleti'ne karşı yaptığı Trablusgarp Savaşı'nı kazandı.Libya, Etyopya ve Somali gibi bazı Afrika ülkelerini işgal etti.
I. Dünya Savaşı'ndan sonra Osmanlı İmparatorluğu'na ait Oniki Adaları eline geçirdi. 1922-1943 yılları arasında İtalya Benito Mussolini'nin liderliği altında Faşizme yöneldi. Mussolini döneminde ekonomik anlamda büyük başarılar elde edildi.II. Dünya Savaşı'nda yenilmesinden sonra büyük bir çöküntü yaşadı. İtalyan halkı 1 Ocak 1948 tarihinde yeni bir anayasayı onaylayarak cumhuriyeti ilan etti. 4 Nisan 1949 tarihinde NATO'nun, 25 Mart 1957 tarihinde de Avrupa Birliği'nin kurucu üyeleri arasında yer aldı.
Kaynakça
- ^ Toniolo, Gianni (2013). The Oxford handbook of the Italian economy since unification. New York: Oxford University Press. ISBN .
- ^ Davis, John A. (2000). Italy in the nineteenth century: 1796-1900. Oxford: Oxford University Press. ISBN .
- ^ Holmes, George (2001). The Oxford illustrated history of Italy. Oxford: Oxford University Press. ISBN .
- ^ Cento Bull, Anna (2016). Modern Italy: a very short introduction (1. bas.). Oxford, Birleşik Krallık: Oxford University Press. ISBN .
- ^ Lyttelton, Adrian (2002). Liberal and fascist Italy: 1900-1945. Oxford: Oxford University Press. ISBN .
- ^ Powell, Jim. . Forbes (İngilizce). 24 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2022.
- ^ Pasquino, Gianfranco (2015). The Oxford handbook of Italian politics (1. bas.). Oxford, Birleşik Krallık: Oxford University Press. ISBN .
Dış bağlantılar
- İtalya tarihi:Özgün Belgeler 14 Mayıs 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- İtalya'nın çağdaş tarihi (INSMLI, İtalya Bağımsızlık Hareketi Tarihi Milli Müzesi, Milano 29 Mayıs 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- İtalya'yı tekrar ziyaret (fotoğraf arşivi)19 Mayıs 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Italya tarihi Italya yarimadasinda yasayan halklarin antik caglardan baslayarak gunumuze kadar ulasan tarihini kapsar Italya nin Magna Grecia Buyuk Yunan kulturu ve Etrusklerle baslayan tarihi Roma Cumhuriyeti ve Roma Imparatorlugu doneminde Butun Akdeniz bolgesine egemen olmus Ronesans doneminde Avrupa sanati kulturu ve felsefesine damgasini vurmustur Orta Cag ve Yeni Cag boyunca kent devletler tarafindan yonetilen Italya ancak 1861 yilinda birleserek cagdas anlamda bir devlet haline gelmistir NATO AB OECD gibi orgutlerin kurulduklari tarihlerden beri uyesi olan Italya gunumuzde Avrupa nin en gelismis ulkeleri arasinda yer almaktadir Tarih oncesi donemVal Camonica vadisinde MO 8000 yilina ait kayalara oyulmus resimler Italya adi Italya yarimadasinin orta kismindaki Abruzzo bolgesine yerlesmis olan Italik kavimlerden gelmektedir Varliklari MO 9 yuzyila kadar uzanan bu kavimler arasinda Sabinler Samnitler ve Umbriler bulunmaktadir Roma Imparatoru Caesar Augustus un zamanina gelindiginde butun bu kavimler Italya adi altinda birlestirilerek Roma Imparatorlugunun cekirdegini olusturmustur Italya yarimadasindaki insan varliginin izleri bu Italik kavimlerin yarimadaya ulasmalarindan cok oncelerine ornegin Yeni Tas Cagi na kadar dayanir Lombardiya daki Val Camonica vadisinde MO 8000 yilinda kayalara oyulmus resimler bulunmustur MO 1500 1100 yillari civarinda kuzey Italya da izlerine rastlanan Terramare kulturu ise Tunc Cagina ait balta kilic ve hancer gibi cisimlerle gunumuze kadar ulasmistir Demir Caginin ornekleri ise MO 11 7 yuzyillar arasinda Toskana civarinda yerlesmis Villinova kulturune aittir Etrusklu Muzisyen Etrusklerin kokeni hakkinda bircok degisik hipotez mevcuttur Konustuklari dilin bir Hint Avrupa dili olmadigi bilinmektedir Roma kentinin kendisi Etrusk topraklarina dahildi MO 396 yilinda Etrusklerin en buyuk kenti olan Veio kentinin Romalilar tarafindan istila edilmesiyle sona eren bu uygarlik Roma kulturune damgasini vurmus Roma kulturu mimarisi ve sanatina cok buyuk bir etki yapmistir Italya yarimadasinda Antik Roma dan once gelismis bir diger kultur ise Magna Grecia kulturudur Yarimadanin guney ucunda Yunanlar tarafindan gelistirilmis bu kulturun izleri bolgede hala konusulmakta olan antik bir Yunan lehcesi dolayisiyla gunumuze kadar ulasmistir Aclik iklim kosullari felaketler gibi nedenlerle Yunanistan i terkederek Italya nin guneyine yerlesen bu kavimler Italya kulturune onemli katkilarda bulunmuslardir Roma Imparatorlugu nun yikilmasindan sonraki yillarda dahi Bizans Imparatorlugu ndan cesitli nedenlerle ayrilan Yunanlar bu bolgeye yerleserek Italya nin guney bolgesindeki Yunan uygarligini canli tutmuslardir Gunumuzde bolge tamamen Italyanlasmis olmakla birlikte kucuk bir azinlik Griko dili denen bir Yunan lehcesini hala konusmaya devam etmistirAntik RomaGun batiminda Kolezyum Italya tarihi Antik Roma doneminde ilk altin cagini yasamistir MO 9 yuzyilda Italya Yarimadasi nda kurulan Roma sehir devletinden dogan bu uygarlik zamanla tum Akdeniz i cevreleyen muazzam bir imparatorluk haline gelmistir Yaklasik 12 yuzyil boyunca varligini surdurmus olan Roma uygarligi bir monarsiden oligarsi ve cumhuriyetin bilesimi bir demokrasiye ve daha sonra da otokratik bir imparatorluga donusmustur Roma Imparatoru Jul Sezar Fetih ve asimilasyon yollariyla Bati Avrupa ve Akdeniz i cevreleyen bolgede egemen olan Roma Imparatorlugu zaman icinde dususe gecmis ve cokmustur Hispania Galya ve Italya yi icine alan bati imparatorlugu 5 yuzyilda bagimsiz kralliklara bolundu Bati imparatorlugunun 476 yilinda sona ermesi Roma nin yikilisi ve Orta Cag in baslangic tarihi kabul edilir Ote yandan Istanbul dan yonetilen dogu imparatorlugu 1453 yilina kadar varligini surdurmustur Roma uygarligi kulturel olarak yogun bicimde ilham ve ornek aldigi Antik Yunan ile birlikte klasik antikite ye dahil edilir Antik Roma Bati dunyasindaki hukuk savas sanat edebiyat mimari teknoloji ve dil konularinin gelisimine buyuk katkida bulunmustur ve halen de gunumuz dunyasi uzerinde buyuk etkiye sahiptir Orta CagRoma Imparatoru I Theodosius un 395 yilinda olmesi uzerine imparatorluk ikiye ayrildi Italya bu iki devletten biri olan Bati Roma Imparatorlugu nun bir parcasi haline geldi Bati Roma Imparatorlugu fazla yasamadi 410 yilinda Vizigot krali I Alarik Roma yi yagmaladi En son Bati Roma Imparatoru olan Romulus Augustus 476 yilinda Cermen komutani Odoakr tarafindan tahttan indirildi 493 yilinda Italya Ostrogot krali Theoderich in ordulari tarafindan isgal edildi 552 yilinda Dogu Roma Bizans Imparatoru I Justinianus un komutanlari Belisarius ve Narses Guney ve Orta Italya yi ele gecirdiler 569 yilinda ise bir Cermen ulusu olan Lombardlar Kuzey Italya da Milano gibi bircok kentleri ele gecirdiler Italya 550 Bizans egemenligi doneminde Italya da Katolik kilisesi ortaya cikti Italya daki otorite bosluguni doldurarak sadece din acisindan degil siyasi acidan da etkin bir kurum haline geldi Papalar bir Cermen ulusu olan Franklari yoneten Karolenj hanedaniyla isbirligi yaparak kendilerini Lombardlardan korumaya calistilar 751 yilinda Lombardlar guneye inerek Ravenna yi ele gecirdiler Papa Franklardan yardim istedi Franklar Lombardlari yenerek Orta Italya yi Papa ya geri verdiler Boylece Roma kenti civarinda bagimsiz bir Papalik Devleti kurulmus oldu 774 yilinda Franklar Lombardlarin Italya daki egemenligine tamamen son vererek Italya yi kendilerine bagladilar Franklarin krali Sarlman 800 yilinda Papa nin elinden tac giyerek Roma Imparatoru ilan edildi Sarlman in 814 yilindaki olumune kadar gecen sure boyunca gunumuzdeki Italya Almanya ve Fransa topraklari Karolenj Imparatorlugu nun bayragi altinda birlesmis oldu Papa II Urbanus Hristiyanlari Hacli Seferlerine cagiriyor 843 yilinda Sarlman in oglu Dindar Ludwig in olumunden sonra 3 oglu Verdun Antlasmasi ni imzalayarak Karolenj Imparatorlugu nu uc parcaya ayirdilar Kuzey Italya bu uc krallik arasinda Orta Frank Kralligi nin elinde kaldi Ayni yillarda Guney Italya da Musluman Araplarin istilalarina hedef oldu 827 yilinda Sicilya Araplarin eline gecti ve Sicilya Emirligi kuruldu Guney Italya da ise Bari Emirligi kuruldu 846 yilinda Araplar Roma yi yagmaladilar Italya 1494Italya 1796 Normanlar once Guney Italya yi ve sonra 1030 dan itibaren giderek 1091 de tumuyle Sicilya yi Musluman idarecilerden aldilar ve Sicilya da Norman Sicilya Kralligi kurup Sicilya adasi Hristiyanlar eline tekrar gecmis oldu 11 yuzyil da Italya da Roma Imparatorlugu nun cokmesinden bu yana suren kargasa donemi bir nebze olsun azaldi Cesitli kentlerde irili ufakli devletler ortaya cikti Venedik Cumhuriyeti Ceneviz Cumhuriyeti Papalik Devleti Lombard Birligi Napoli Kralligi Floransa Cumhuriyeti Siena Cumhuriyeti gibi bu devletler kendi aralarinda ve diger ulkelerle savastilar Bu devletlerin vatandasi olan bircok Italyan 1095 yilinda baslayan Hacli Seferlerine katilarak Orta Dogu ya gittiler Islam uygarligiyla yapilan ticaret ve kultur alisverisi Italyan kulturune buyuk katkilarda bulundu 15 yuzyilda baslayan Italyan Ronesansina zemin hazirladi Yeni CagRonesans 15 yuzyilda Ronesans Italya da doruguna ulasmistir Isgal donemi Bu alt basligin genisletilmesi gerekiyor Sayfayi duzenleyerek yardimci olabilirsiniz Italya nin birlesmesi Italya 1843Italya nin ilk krali II Victor Emanuele 19 yuzyilin ilk yillarinda Italya I Napolyon tarafindan isgal edilerek Fransiz etkisi altina girdi Viyana Kongresi Italya nin Fransiz isgalinden once yoneten hanedanlara geri verilmesini ongoruyordu Boylece Papalik Devleti Sardinya Piemonte Kralligi Toskana Granduklugu Modena Duklugu ve Lombardiya Venedik Kralligi tekrar kuruldu Ancak Carbonari adi verilen gizli dernekler Italya nin birlesmesi icin calismaya basladilar Giuseppe Mazzini ve Giuseppe Garibaldi birlesme hareketinin onculeri arasinda yer aliyorlardi Ayrica Sardinya krali II Victor Emmanuel de bu birlesme hareketini destekleyenler arasindaydi 1848 yilinda Lombardiya Avusturya nin elinde bulunuyordu Italya yi birlestirmek konusunda Fransa nin destegini almayi basaran Italya 1859 da Fransa ile birlikte Avusturya yi maglup etti ve 11 Kasim 1859 da Avusturya ile Piyemonte arasinda Zurih te baris antlasmasi yapildi Buna gore Avusturya Lombardiya yi Piyemonte ye verdi Venedik dahil olmak uzere diger Italyan Devletleri arasinda bir konfederasyon teskil edilmesi ve konfederasyonun fahri baskaninin papa fiili baskaninin Piyemonte olmasi kabul edildi Bir sure sonra Kuzey Italya daki kucuk devletler de Piyemonte ye katilma karari aldilar Boylece butun Kuzey ve Orta Italya Piyemonte ye katilmis oldu 1870 te Roma ve 1886 da Venedik Italya birligine dahil oldular Bunlarin da istiraki sonucu Italyan Milli Birligi tamamlanmis oldu Italya Kralligi kuruldu Italya 1860Yakin Cag1860 tan beri Italya nin Fransiz kolonilesmesi 1861 yilinda Italya Kralligi kurulunca Italya Roma doneminden sonra ilk defa tek bir ulke haline gelmistir Bundan sonra diger Avrupa ulkeleri gibi kolonilesme yoluna giden Italya Osmanli Devleti ne karsi yaptigi Trablusgarp Savasi ni kazandi Libya Etyopya ve Somali gibi bazi Afrika ulkelerini isgal etti I Dunya Savasi ndan sonra Osmanli Imparatorlugu na ait Oniki Adalari eline gecirdi 1922 1943 yillari arasinda Italya Benito Mussolini nin liderligi altinda Fasizme yoneldi Mussolini doneminde ekonomik anlamda buyuk basarilar elde edildi II Dunya Savasi nda yenilmesinden sonra buyuk bir cokuntu yasadi Italyan halki 1 Ocak 1948 tarihinde yeni bir anayasayi onaylayarak cumhuriyeti ilan etti 4 Nisan 1949 tarihinde NATO nun 25 Mart 1957 tarihinde de Avrupa Birligi nin kurucu uyeleri arasinda yer aldi Kaynakca Toniolo Gianni 2013 The Oxford handbook of the Italian economy since unification New York Oxford University Press ISBN 978 0199936694 Davis John A 2000 Italy in the nineteenth century 1796 1900 Oxford Oxford University Press ISBN 978 0198731276 Holmes George 2001 The Oxford illustrated history of Italy Oxford Oxford University Press ISBN 978 0192854445 Cento Bull Anna 2016 Modern Italy a very short introduction 1 bas Oxford Birlesik Krallik Oxford University Press ISBN 978 0198726517 Lyttelton Adrian 2002 Liberal and fascist Italy 1900 1945 Oxford Oxford University Press ISBN 978 0198731986 Powell Jim Forbes Ingilizce 24 Subat 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Nisan 2022 Pasquino Gianfranco 2015 The Oxford handbook of Italian politics 1 bas Oxford Birlesik Krallik Oxford University Press ISBN 978 0199669745 Dis baglantilarItalya tarihi Ozgun Belgeler 14 Mayis 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Italya nin cagdas tarihi INSMLI Italya Bagimsizlik Hareketi Tarihi Milli Muzesi Milano 29 Mayis 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Italya yi tekrar ziyaret fotograf arsivi 19 Mayis 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde