Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
1968 kuşağı, ağırlıklı olarak sol siyasetin yükselişi, savaş karşıtlığı, sivil hakların aciliyeti gibi sebeplerden ötürü, devlet ordularına ve bürokrasilerine karşı protestoların yapıldığı; sessiz kuşak ve baby boomer (bebek patlaması) kuşağı içindeki genç karşı kültürünün de içinde olduğu halk isyanlarıyla karakterize edilmiş sosyal çatışmaların ve eylemlerin dünya çapında tırmanışını içeren dönemdir.
| 1968 kuşağı protestoları | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1960'lardaki karşı kültür ve Soğuk Savaş | |||||||||||
 | |||||||||||
| Amsterdam'da Vietnam Savaşı'na karşıt olan protestolarından bir görüntü, 1968 | |||||||||||
| |||||||||||
Amerika Birleşik Devletleri'nde protestolar, Kara Panter Partisi gibi devrimci hareketleri ortaya çıkaran Sivil Haklar Hareketi için bir dönüm noktası olmuştur.
Tet Taarruzu'na tepki olarak, Amerika'nın yanı sıra Londra, Paris, Berlin ve Roma'da da Vietnam Savaşı'na karşı geniş çaplı bir protesto hareketi başlatılmıştır.
Kitle hareketleri Amerika Birleşik Devletleri'nin yanı sıra başka yerlerde de büyümüş, Batı Avrupa ülkelerinin çoğunda protesto hareketi öğrenciler tarafından domine edilmiştir.
Bunun en önemli tezahürü, Fransa'da öğrencilerin ve on milyon işçinin de katıldığı aynı zamanda vahşi grevlerin yaşandığı ve birkaç gün boyunca hareketin hükûmeti devirebilecek gibi göründüğü Mayıs 1968 protestolarıydı.
Kuzey İrlanda'da Troubles sorunlarının başlaması, Mexico City'deki Tlatelolco katliamı ve Brezilya'da askeri diktatörlüğe karşı gerilla savaşının tırmanması gibi, diğer birçok ülkede de diktatörlüklere, siyasi gerilimlere ve otoriter yönetime karşı mücadeleler 1968'deki protestolara damgasını vurmuştur.
Komünist partilerin yönetimindeki Doğu Avrupa ülkelerinde, komünist bürokratik ve askeri elitler tarafından ifade özgürlüğünün kısıtlanması ve diğer sivil hakların ihlal edilmesine karşı protestolar düzenlenmiştir. Orta ve Doğu Avrupa'da (özellikle Çekoslovakya'daki Prag Baharı), Varşova, Polonya ve Yugoslavya'da tırmanan yaygın protestolar yaşanmıştır.
Arka plan
1968'deki protestoları yaratan çok sayıda faktör vardı. Birçoğu hükûmetlerin -ABD'de Johnson yönetiminin- adaletsizliklerine tepki olarak ortaya çıkmıştı. Protestolar büyük ölçüde askere alınmaya ve ABD'nin Vietnam Savaşı'na katılmasına karşı çıkmıştır.
Savaş sonrası
II. Dünya Savaşı'ndan sonra, dünyanın büyük bir kısmında alışılmamış bir durum olarak doğumlarda artış yaşandı ve demografik yapıda büyük bir dalgalanma oldu. Bu bebekler çoğu ülke için barış ve refah döneminde doğdular ve televizyonların evlere girdiğini gören ilk kuşak oldular. Bu kuşak üzerinde televizyonun iki şekilde derin etkisi oldu; birincisi, televizyon sayesinde bu kuşak dünyayı görebilecekleri ortak bir bakış açısına sahip oldu. Bu dönemde büyüyen çocuklar sadece televizyonda izledikleri haberleri ve programları paylaşmadılar, aynı zamanda birbirlerinin dünyalarına da göz attılar. İkinci olarak, televizyon önemli kamusal olayları deneyimlemelerini sağladı. daha geniş katılımlı hâle geliyor ve başka bir ortak deneyim yaratıyordu. Zincir mağazalar ve franchised restoranlar dünyanın farklı bölgelerindeki insanlara ortak alışveriş ve yemek deneyimleri sunmaya başladı.
Küba Füze Krizi ve Soğuk Savaş bu kuşağın bir başka ortak deneyimiydi. Bir nükleer saldırının her an hayatlarına son verebileceği düşüncesi, sınıflardaki "eğil ve saklan" bomba tatbikatlarıyla pekiştirildi. Her yerde mevcut bir korku atmosferi yaratılmaya başlandı. Bu kuşağın yaşı ilerledikçe savaş karşıtlığı, sivil haklar, barış ve kadın-erkek eşitliği sonucu doğan feminist hareket dünyanın pek çok yerinde güç haline geldi.
Sosyal hareketler
İkinci Dünya Savaşı'nı izleyen on yıllarda Doğu Bloku, Macar Devrimi, Doğu Almanya'daki ayaklanma ve Polonya'daki birkaç işçi grevi, özellikle de 1956'daki Poznań Ayaklanması gibi önemli protestolar dâhil olmak üzere birçok kitlesel protestoya sahne olmuştur.
1960'lar boyunca yaşanan toplumsal hareket dalgaları, 1968'de öğrenci olan neslin kişisel değerlerini şekillendirmeye başladı. Amerika'da sivil haklar hareketi zirvedeydi, ancak aynı zamanda 4 Nisan'da beyaz üstünlüğünü savunan bir ırkçı tarafından Martin Luther King'e suikast düzenlenmesi ve bu gibi olaylar, protestoların en şiddetli dönemini oluşturmuştur.
Kuzey İrlanda'da dinî bölünme, İrlandalı cumhuriyetçiler ile arasında onlarca yıllık bir çatışmaya sebep oldu. İtalya ve Fransa sosyalist bir hareketin ortasındaydı. Yeni Sol siyasi hareketi birçok Avrupa ve Güney Amerika ülkesinde siyasi çalkantılara neden oluyordu. Çin'de Kültür Devrimi zirveye ulaşmıştı. İsrail-Filistin çatışması çoktan başlamış, İngiliz savaş karşıtı hareket gücünü korumuş ve Afrika bağımsızlık hareketileri sayıca artmaya devam etmişti. Polonya'da Mart 1968'de Varşova Üniversitesi'ndeki öğrenci gösterileri, hükûmetin Adam Mickiewicz'in 1824'te yazılan oyununun Varşova'daki Polonya Tiyatrosu'nda sahnelenmesini "Sovyet karşıtı referanslar" içerdiği gerekçesiyle yasaklaması üzerine patlak vermiştir. Bu olay Mart 1968 olayları olarak bilinir hale gelmiştir.
Kadın özgürlüğü hareketi sayesinde kadın kuşakları, kadınların eşit olmayan bir şekilde güçlendirildiği küresel statükoyu sorgulamaya başladı. Savaş sonrası bebek patlaması kuşağı, kadınların evlilik ve annelik konusundaki önceliklerinin yeniden değerlendirilmesini ve tanımlanmasını sağladı. Barış hareketi kadınların, otoriteyi her zamankinden daha fazla sorgulamalarına neden oldu.
Üniversiteye başlayan gençlerin çoğunluğu kuruluş karşıtı kültür ile özdeşleşmiş ve bu da kampüsleri ve tüm dünyayı kasıp kavuran isyan ve yeniden hayal etme dalgasının itici gücü olmuştur. 1968'in üniversite öğrencileri ilerici, liberal politikaları benimsemiş ve bu ilerici eğilimler ve otoriteye karşı şüphecilikler 1968'in küresel protestoları için önemli bir itici güç olmuştur.
Sovyet Bloğu'nda o yıl yaşanan dramatik olaylar radikal sol hareketin komünizm ile ilişkisi konusunda kararsız olduğunu ortaya koymuştur.
Yugoslavya'nın başkenti Belgrad'da 2-3 Haziran 1968 öğrenci gösterileri, İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra ülkedeki ilk kitlesel protestoydu. Yetkililer protestoları bastırırken, Devlet Başkanı Josip Broz Tito öğrencilerin bazı taleplerini kabul ederek protestoların yavaş yavaş sona ermesini sağlamıştır. Protestolar Yugoslav cumhuriyetlerinin diğer başkentlerinde de patlak verdi -Saraybosna, Zagreb ve Ljubljana- ancak Belgrad'dakinden daha küçük ve kısaydılar.
1968 yılında Çekoslovakya Prag Baharı olarak bilinen bir süreçten geçti. Ağustos 1968'de Sovyetlerin Çekoslovakya'yı işgali sırasında Çekoslovakya vatandaşları egemenliklerine yönelik saldırıya pasif direnişle karşılık verdi. Sokak tabelaları boyanırken, su tesisatları gizemli bir şekilde kesilirken ve binalar çiçekler, bayraklar ve "Bir fil bir kirpiyi yutamaz" (An elephant cannot swallow a hedgehog) gibi sloganlarla süslenirken Sovyet birlikleri hayal kırıklığına uğradı. Yoldan geçenler Sovyet tanklarının yanlarına gamalı haçlar çizdi. Kırsal kesimdeki yol işaretleri, Sovyet birliklerine ülkeyi terk etmeleri mesajını vermek için, Rusça "Москва" (Moskova) yazacak şekilde boyanmıştı.
25 Ağustos 1968'de sekiz Rus vatandaşı Sovyetlerin Çekoslovakya'yı işgalini protesto etmek için Moskova'nın Kızıl Meydanında bir gösteri düzenledi. Yaklaşık beş dakika sonra göstericiler dövüldü ve karakola götürüldü. İçlerinden yedisi birkaç yıla varan ağır hapis cezalarına çarptırıldı.[]
Protestolar
1968'deki protestolar, dünyanın dört bir yanında giderek şiddetlenen devlet baskısıyla karşı karşıya kalan çok sayıda işçi, öğrenci ve yoksul insanı içeriyordu. Devlet baskısından kurtulmanın kendisi, aşağıda listelenen tüm protestolarda en yaygın akımdı ve birincil amaçtı. Bunlar birbirleriyle yankılanan çeşitli sosyal nedenlere dönüştü: Örneğin sadece Amerika Birleşik Devletleri'nde sivil haklar, nükleer silahlara karşı, Vietnam Savaşı'na karşı ve kadınların kurtuluşu için yapılan protestolar bu yıl içinde bir araya gelmiştir. Bu kuşağın siyasi kimliğinin oluşmasında çok etkili olan televizyon, devrimcilerin tercih ettiği bir araç haline geldi. Savaşlarını sadece sokaklarda ve üniversite kampüslerinde değil, medya yayınlarıyla televizyon ekranlarında da verdiler.
1960'ların protesto dalgaları 1968'de yeni bir zirveye ulaşırken, Meksika, Brezilya, İspanya, Polonya, Çekoslovakya ve Çin'deki toplumsal çatışmalara yaygın polis baskısı, silahlı saldırılar, infazlar ve hatta katliamlar yoluyla baskıcı hükümetler damgasını vurdu. Batı Berlin, Roma, Londra, Paris, İtalya, birçok Amerikan şehri ve Arjantin'de işçi sendikaları ve öğrenciler önemli roller oynamış ve siyasi baskıya maruz kalmışlardır.
Kitle hareketleri
Çevreci hareketlerin başlangıcı 1968 protestolarına kadar uzanmaktadır. Çevrecilik hareketi nükleer karşıtı hareketten gelişmiştir. Fransa özellikle çevresel kaygılarla ilgili hareketler yapmaktaydı; 1968'de Fransız Doğa Koruma Dernekleri Federasyonu ve 'ün Fransa şubesi açıldı ve Fransız bilim topluluğu Survivre et Vivre (Hayatta Kal ve Yaşa) örgütü kuruldu. Roma Kulübü 1968 yılında kurulmuştur.
İskandinav ülkeleri çevreciliğin ön saflarında yer almıştır. İsveç'te öğrenciler hidroelektrik planlarını protesto etmiş, Danimarka ve Hollanda'da çevre eylem grupları çevre kirliliği ve diğer çevre sorunları hakkında protestolar düzenlemiştir.Kuzey İrlanda sivil haklar hareketi başlamış, ancak şimdi adı ile bilinen çatışmayla sonuçlanmıştır.
Ocak ayında polis, ABD Dışişleri Bakanı Rusk için verilen bir akşam yemeğinin dışında 400 savaş karşıtı/Vietnam Savaşı karşıtı protestocuya cop kullandı. Şubat ayında Harvard, ve Boston Üniversitesi öğrencileri Vietnam Savaşı'nı protesto etmek için dört günlük bir açlık grevi düzenledi. On bin Batı Berlin öğrencisi Amerika'nın Vietnam'a müdahalesine karşı bir oturma eylemi düzenledi. Kanada'daki insanlar Vietnam Savaşı'nı protesto etmek için "Kanada'daki Askerlik Çağındaki Göçmenler için El Kitabı" (Manual for Draft Age Immigrants to Canada) adlı ciltsiz kitabın 5.000 kopyasını Amerika Birleşik Devletleri'ne postaladı. 6 Mart'ta beş yüz New York Üniversitesi öğrencisi Dow Chemical aleyhinde gösteri yaptı çünkü şirket ABD ordusu tarafından Vietnam'da kullanılan napalmın ana üreticisiydi. 17 Mart'ta Londra'daki 'nda düzenlenen savaş karşıtı gösteri 86 kişinin yaralanması ve 200 göstericinin tutuklanmasıyla sonuçlandı.Japon öğrenciler Vietnam Savaşı nedeniyle Amerikan ordusunun Japonya'daki varlığını protesto etti. Mart ayında İngiliz öğrenciler (Vietnam Savaşı karşıtı), İngiliz Savunma Bakanı, Eğitimden Sorumlu Devlet Bakanı ve İçişleri Bakanı'na fiziksel saldırıda bulundu. Ağustos ayında, Chicago'daki , binlerce protestocunun beş gün süren sokak gösterileri ile kesintiye uğradı. Şikago Belediye Başkanı , protestoları bastırmak için Ulusal Muhafızlar ve orduya emir vererek ayaklanmaları tırmandırdı. 7 Eylül'de kadın özgürlüğü hareketi, yıllık Miss America güzellik yarışmasında protesto yaptığında uluslararası tanınırlık kazandı. Protesto ve yarışmanın kesintiye uğratılması, kadınlar için eşit haklar konusuna önemli ölçüde dikkat çekmiş ve "güzellik yarışmaları"nın sonunun başlangıcını işaret etmiştir.
Brezilya
28 Mart'ta Brezilya Askeri Polisi, bir restoranda "düşük gelirli öğrenciler için daha ucuz yemek" amacıyla yapılan protestoda lise öğrencisi Edson Luís de Lima Souto'yu öldürdü. Souto'nun ölümünün ardından (Brezilya'daki askeri diktatörlüğe) karşı ilk büyük protestolardan biri gerçekleşti ve yıl boyunca diktatörlük karşıtı ulusal öğrenci gösterileri yapıldı.
Çekoslovakya ve Sovyetler Birliği
Prag Baharı olarak bilinen olayda, Çekoslovakya'nın ilk sekreteri Alexander Dubček, yerini açık sivil protestolara bırakan ve ancak SSCB'nin Ağustos ayında ülkeyi işgal etmesiyle sona eren bir reform dönemi başlattı. 25 Ağustos'ta savaş karşıtı protestocular Kızıl Meydan'da toplandı ancak kalabalık zorla dağıtıldı. Bu olay 1968 Kızıl Meydan gösterisi olarak adlandırılmıştır.
Fransa
Fransız Mayıs protestoları üniversite reformu üzerine öğrenci protestolarıyla başladı ve protestolar bir ay sürdü. Sendikalar da protestolara katılarak genel grev yaptılar.[]
İtalya
1 Mart'ta Roma La Sapienza Üniversitesi mimarlık fakültesinde öğrenciler ve polis arasında olarak bilinen bir çatışma meydana geldi. Mart ayında İtalyan öğrenciler savaş karşıtı bir protesto sırasında Roma Üniversitesi'ni 12 gün boyunca kapattı.
Japonya
Japonya'da sosyalist öğrenci grubu tarafından organize edilen Vietnam Savaşı karşıtı protestolar, gemisinin Sasebo ziyaretiyle aynı zamana denk gelen 17 Ocak'ta başladı. Mayıs ayında, birçok Japon üniversitesinde şiddetli öğrenci protestoları patlak verdi; protestolar yılın başlarında daha fazla öğrenci hakkı ve daha düşük harç ücretleri için öğretim üyeleri ve öğrenciler arasında çıkan anlaşmazlıklarla başlamıştı. Öğrenciler binaları işgal etti, personelle çatıştı ve halka açık "duruşmalar" düzenledi.
Meksika
Meksikalı üniversite öğrencileri Meksika hükümetinin otoriterliğini protesto etmek için harekete geçti ve Meksika'da geniş çaplı siyasi ve kültürel değişiklikler istedi. 1968 Mexico City Olimpiyatları'nın açılışına kadar geçen yaz boyunca, geniş bir destekçi halk kitlesine sahip Meksikalı öğrenciler ile polis arasında bir dizi çatışma yaşandı. Meksika Devlet Başkanı Gustavo Díaz Ordaz kitlesel ve büyük ölçüde barışçıl gösterileri Meksika'nın dünya sahnesindeki imajına ve hükûmetinin düzeni sağlama becerisine yönelik bir tehdit olarak gördü. Meksika hükûmetine karşı yaz boyunca süren protestoların ve Meksika Ulusal Özerk Üniversitesi (UNAM)'nin merkez kampüsünün ordu tarafından işgal edilmesinin ardından 2 Ekim'de Mexico City'deki 'da düzenlenen bir öğrenci gösterisi polis, paraşütçüler ve paramiliter birliklerin öğrencilere ateş açması ve sayısı belirlenemeyen kişinin ölmesi ve yaralanmasıyla sona erdi.
Meksika seferberliğinin bastırılması 2 Ekim katliamıyla sona erdi ve olimpiyat oyunları başka gösteriler olmadan açıldı, ancak olimpiyatların kendisi başka siyasi meselelerin odağı oldu. Güney Afrika takımının kabul edilmesi Apartheid konusunu 1968 Yaz Olimpiyatlarına taşıdı. 40'tan fazla takımın boykot tehdidinde bulunmasının ardından komite yeniden düşündü ve Güney Afrika takımını tekrar yasakladı. Olimpiyatlar, Siyah Hareketini kamuoyunun dikkatine sunmak için yüksek profilli bir mekan olarak hedeflenmişti. Televizyonda yayınlanan madalya töreninde, ABD'li siyahi atletizm yıldızları ve siyah eldivenli ellerini kaldırarak siyah güç selamı verdi ve ABD Olimpiyat Komitesi, Uluslararası Olimpiyat Topluluğu'nun, USOC'nin bunu yapmaması halinde tüm atletizm takımını eve göndermekle tehdit etmesinin ardından da olsa, onları derhal evlerine gönderdi.
Pakistan
Kasım 1968'de Pakistan'da Eyüb Han'ın askeri diktatörlüğüne karşı kitlesel öğrenci hareketi patlak verdi. Harekete daha sonra işçiler, avukatlar, beyaz yakalılar, fahişeler ve diğer toplumsal katmanlar da katıldı. Eşi benzeri görülmemiş bir sınıf dayanışması sergilendi ve din, cinsiyet, etnik köken, ırk, milliyet, klan ya da kabile önyargıları devrimci mücadelenin kızıl sıcağında buharlaştı. 1968'de kendisine karşı hareketin zirvesindeyken, Karaçi ve Lahor'daki genç protestocular onu bir köpek (Ayub Khan Kutta!) olarak tanımlamaya başladı. Askerler ateş açarak onlarca kişiyi öldürdü ve yüzlerce öğrenci ve işçi yaralandı. Mart 1969'da Eyüp Han istifa etti ve iktidarı ordu şefi Yahya Han'a devretti.
Polonya
30 Ocak'ta Varşova Üniversitesi ve Ulusal Tiyatro Okulu'ndan 300 protestocu öğrenci, devlet tarafından ayarlanan anti-protestocular tarafından sopalarla dövüldü.
öğrenci hakları için yürüyen Varşova Üniversitesi öğrencilerinin sopalarla dövülmesiyle 8 Mart günü başlamıştır. Ertesi gün iki binden fazla öğrenci kampüsteki polis müdahalesini protesto etmek için yürüdü ve tekrar coplanıp tutuklandı. 11 Mart'a gelindiğinde halk da protestolara katılmış, sokaklarda öğrenciler ve polis arasında şiddetli çatışmalar yaşanmıştı. Hükûmet protestoculara karşı onları Siyonist olarak yaftalayan bir propaganda kampanyası yürüttü. Yirmi gün süren protestolar, devletin tüm üniversiteleri kapatması ve binden fazla öğrenciyi tutuklamasıyla sona erdi. Çoğu Polonya Yahudisi hükûmetin zulmünden kaçınmak için ülkeyi terk etmiştir.
Güney Afrika
Güney Afrika'da, (sadece beyazlara açık) Cape Town Üniversitesi (UCT) Konseyi'nin Apartheid hükûmetinin baskısı nedeniyle (siyah) kıdemli öğretim görevlisi pozisyonu teklifini iptal etme kararı öğrencileri kızdırdı ve 15 Ağustos 1968'de protestolara ve ardından UCT yönetim binasında dokuz gün oturma eylemi yapılmasına yol açtı. Protestocular hükûmetten, karşıt göstericilerden ve diğer üniversitelerden Afrikaans öğrencilerinden gelen gözdağıyla karşılaştı. Polis oturma eylemine verilen desteği hızla bastırdı. Olayların ardından Mafeje ülkeyi terk etti ve 2000 yılına kadar geri dönmedi.
İspanya
Diğer ülkelerle karşılaştırıldığında, 1968'in İspanya'daki yankıları çok daha küçük olmuş, çoğunlukla Franco rejimi tarafından bastırılan protestolar ve grevler yaşanmıştır. İşçilere Madrid Üniversitesi öğrencileri de katılarak polisin diktatör Francisco Franco rejimine karşı demokrasi, eğitim reformu, sendika ve işçi hakları talep eden gösterilere karışmasını protesto ettiler. Nisan ayında İspanyol öğrenciler Franco rejiminin Adolf Hitler için bir ayin yapılmasına izin vermesini protesto ettiler. Baharın başında Madrid Üniversitesi, öğrenci gösterileri nedeniyle otuz sekiz gün süreyle kapatıldı.
İsveç
3 Mayıs'ta aktivistler İsveç'in kentinde düzenlenen uluslararası tenis yarışmasına iki apartheid ülkesi olan Rodezya ve Güney Afrika'nın katılımını protesto etti. Protesto, 1960'larda İsveç polisi ile göstericiler arasında yaşanan en şiddetli protestolardan biriydi ve şiddetin tırmanmasını engellemek için ile organizatörler arasında bir görüşme yapıldı. Maç daha sonra gizlilik içinde oynandı ve İsveç 4-1 kazandı.
Stockholm Üniversitesi'nde solcu öğrenciler hükümete siyasi bir mesaj vermek amacıyla 24-27 Mayıs tarihleri arasında 'daki Öğrenci Birliği Binası'nı işgal etti. Aynı ayın başlarında Fransa'daki protestolardan esinlenen Stockholm protestoları Paris'tekilere kıyasla daha sakin geçti. Protestolara tepki olarak sağcı öğrenciler, liderleri arasında geleceğin başbakanları Carl Bildt ve Fredrik Reinfeldt'in de bulunduğu veya "Burjuva Öğrenciler" örgütünü kurdular. Öğrenci Birliği binası daha sonra Stockholm School of Economics tarafından kullanılacaktı.
Tunus
Tunus'ta, Polonya'daki protestolardan ve esinlenerek Mart ayında kampüslerin önünde öğrencilerin öncülüğünde gösteriler ve sokak protestoları başladı. Ancak öğrenci protestoları polis tarafından bastırıldı ve hareket ezildi; kısa süren dönemde bir hafta boyunca barışçıl protestolar ve gösteriler yapıldı.
Birleşik Krallık
1968 yılının Mayıs ve Temmuz aylarında Birleşik Krallık genelinde bir dizi sanat okulu işgali yapıldı. Hornsey Sanat Koleji'nin (şimdi Middlesex Üniversitesi) işgal edilmesi, İngiliz üniversitelerinin modern tarihinde sembolik bir olay olarak kalmıştır. Aynı zamanda Cambridge öğrencileri 13 Şubat 1970 tarihinde Garden House isyanına katılmışlardır.
Kuzey İrlanda
24 Ağustos 1968'de (Kuzey İrlanda sivil haklar hareketi) 'dan 'a ilk yürüyüşünü düzenledi. Takip eden yıl boyunca daha birçok yürüyüş düzenlendi. Ulster sadıkları (özellikle üyeleri) bazı yürüyüşlere saldırdı ve yürüyüşlerin yasaklanması için karşı gösteriler düzenledi. Polisin saldırılara tepki göstermemesi nedeniyle İrlanda milliyetçilerinin neredeyse tamamı Protestan olan Ulster Kraliyet Polisini sadıklara destek oluyor ve saldırıların gerçekleşmesine izin veriyor olarak gördü. 5 Ekim 1968'de Derry'de düzenlenen sivil haklar yürüyüşü Kuzey İrlanda hükümeti tarafından yasaklandı. Yürüyüşçüler yasağa karşı çıkınca RUC görevlileri yürüyüşçülerin etrafını sardı ve onları ayrım gözetmeksizin ve provokasyon olmaksızın dövdü. Aralarında çok sayıda milliyetçi siyasetçinin de bulunduğu 100'den fazla kişi yaralandı. Olay televizyon haber ekipleri tarafından filme alındı ve dünya çapında gösterildi. Olay, Katolikler ve milliyetçiler arasında öfkeye neden oldu ve Derry'de milliyetçiler ile RUC arasında iki gün süren ayaklanmalara yol açtı. Birkaç gün sonra Belfast'ta "" adlı bir öğrenci sivil haklar grubu kuruldu. Kasım ayı sonlarında O'Neill sivil haklar hareketine bazı tavizler sözü verdi, ancak bunlar milliyetçiler tarafından çok az, sadıklar tarafından ise çok fazla olarak görüldü.
Bu protestolar şiddete dönüşmeye başlamıştı. Bir yıl sonra başlayan , Kuzey İrlanda'yı yaklaşık 30 yıl boyunca bölecek olan mezhepsel bir çatışmanın başlangıcı olmuştur.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "A look back at the 1968 Democratic National Convention". MSNBC.com (İngilizce). 28 Ağustos 2014. 30 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Ekim 2023.
- ^ Twenge, Ph. D. Jean (2006). Generation Me. New York: Free Press. ss. 6.
- ^ Croker 2007 s. 19
- ^ Croker 2007 s. 12
- ^ Croker 2007 s. 32
- ^ Croker 2007 s. 124
- ^ . Thaindian.com. 5 Haziran 2008. 30 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2010.
- ^ "1968 in Europe - Online teaching and research guide". 17 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Aralık 2023.
- ^ a b Rootes, Christopher. "1968 ve Avrupa'da Çevre Hareketi" (PDF). 14 Nisan 2020 tarihinde kaynağından .
- ^ a b c Sean O'Hagan (19 Ocak 2008). "Everyone to the Barricades". The Observer. 1 Eylül 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Şubat 2008.
- ^ Kurlansky 2004 s. 42
- ^ a b Kurlansky 2004 p. 54
- ^ Kurlansky 2004 p. 55
- ^ Surak, Amy. "1968 Zaman Çizelgesi". New York University Press. 25 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Aralık 2023.
- ^ . 29 Ocak 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2008.
- ^ a b Kurlansky 2004 s. 84
- ^ Freeman, Jo. No More Miss America! (1968-1969). 1 Aralık 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Aralık 2023.
- ^ "Czechoslovakia, 1968 Prague Spring". Kongre Kütüphanesi Ülke Çalışması.
- ^ a b Kurlansky 2004 p. 82
- ^ Marotti, William (2009). Japonya 1968: Şiddet Performansı ve Protesto Tiyatrosu. The American Historical Review, (114, no. 1). 8 Mart 2021 tarihinde kaynağından .
- ^ KERSTEN, Rikki (2009). The Intellectual Culture of Postwar Japan and the 1968-1969 University of Tokyo Struggles: Savaş Sonrası Düşüncede Benliğin Yeniden Konumlandırılması. 12, no: 2. Social Science Japan Journal. ss. 227-45 JSTOR 40649684.
- ^ Jesús Vargas Valdez, "Student Movement of 1968" içinde Encyclopedia of Mexico, Chicago: Fitzroy Dearborn 1997, s. 1379-1382.
- ^ Erickson, Ric (4 Mayıs 1998). "Mayıs '68 Tarihleri". Metropole Paris. 6 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Aralık 2023.
- ^ Ali, Tariq (22 Mart 2008). "Tariq Ali considers the legacy of the 1968 uprising, 40 years after the Vietnam war". The Guardian (İngilizce). 1 Eylül 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Ağustos 2018.
- ^ Authors, Dawn Books And (18 Ağustos 2012). "REVIEW: Pakistan's Other Story: The Revolution of 1968-1969 by Lal Khan". DAWN.COM (İngilizce). 26 Aralık 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Ağustos 2018.
- ^ Zabala, Santiago. "What the May 1968 revolts did and did not do". www.aljazeera.com. 30 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Ağustos 2018.
- ^ InpaperMagazine, From (31 Ağustos 2014). "Exit stage left: the movement against Ayub Khan". DAWN.COM (İngilizce). 26 Aralık 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Ağustos 2018.
- ^ "1968: Barikatlar Yılı". Tarih Rehberi. 27 Haziran 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Ocak 2024.
- ^ Kurlansky 2004 s. 127
- ^ Hendricks, Fred (1 Aralık 2008). "The Mafeje Affair: The University of Cape Town and Apartheid". African Studies. ss. 423-451. doi:10.1080/00020180802505061. ISSN 0002-0184. 9 Şubat 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Mart 2024.
- ^ Kurlansky 2004 s. 16
- ^ Wijk, Johnny (7 Mart 2009). "Idrotten tjänar på de politiska aktionerna" (İsveççe). Dagens Nyheter. Erişim tarihi: 26 Haziran 2012.
- ^ Claes Fredelius: Kårhusockupationen. Kitap kaynağı: Det är rätt att göra uppror – Om klasskampen i Sverige. Stockholm 1970, Bonniers.
- ^ a b "Chronology of the Conflict: 1968". cain.ulst.ac.uk. Erişim tarihi: 12 Haziran 2013.
- ^ . Serve.com. 22 Kasım 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Kasım 2008.
- ^ a b c Melaugh, Martin. "The Derry March: Main events of the day". (CAIN). Erişim tarihi: 16 Şubat 2008.
- ^ Cathcart, Rex (1984). The Most Contrary Region. The Blackstaff Press. s. 208. ISBN .
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Demonstrations and protests in 1968 ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- 1968'de İtalya
- BBC Radyo 4 - 1968: Efsane mi Gerçek mi?
- 1968 Özel Raporu, The Guardian
- Herkes Barikatlara - Avrupa 1968 - Sean O'Hagen, The Guardian
- 1968'in Zaman Çizelgesi, International Socialism, Sonbahar 2008
- 1968'de İtalya: Devrim ya da Soğuk İç Savaş
- 1968'de Avrupa protest müziği - müzikte Avrupa kimliklerinin doğuşu
- 1968'den Occupy hareketine. Mappingthepresent.org 15 Temmuz 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- San Francisco bölgesindeki 1968/1969 protestolarının fotoğraflarını içeren bir arşiv
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
1968 kusagi agirlikli olarak sol siyasetin yukselisi savas karsitligi sivil haklarin aciliyeti gibi sebeplerden oturu devlet ordularina ve burokrasilerine karsi protestolarin yapildigi sessiz kusak ve baby boomer bebek patlamasi kusagi icindeki genc karsi kulturunun de icinde oldugu halk isyanlariyla karakterize edilmis sosyal catismalarin ve eylemlerin dunya capinda tirmanisini iceren donemdir 1968 kusagi protestolari1960 lardaki karsi kultur ve Soguk SavasAmsterdam da Vietnam Savasi na karsit olan protestolarindan bir goruntu 1968Tarih 5 Ocak 1968 29 Mart 1969Yer Bati dunyasiSebep Vietnam Savasi Irkcilik Revizyonizm Otoriteryanizm Cinsiyetcilik Che Guevara nin olumu Martin Luther King Jr suikastiHedef Anti otoriteryanizm Anti kapitalizm Irkcilik karsitligi Medeni ve siyasi haklar Cevrecilik Feminizm SosyalizmSonuc Sosyal devrimler Amerika Birlesik Devletleri nde protestolar Kara Panter Partisi gibi devrimci hareketleri ortaya cikaran Sivil Haklar Hareketi icin bir donum noktasi olmustur Tet Taarruzu na tepki olarak Amerika nin yani sira Londra Paris Berlin ve Roma da da Vietnam Savasi na karsi genis capli bir protesto hareketi baslatilmistir Kitle hareketleri Amerika Birlesik Devletleri nin yani sira baska yerlerde de buyumus Bati Avrupa ulkelerinin cogunda protesto hareketi ogrenciler tarafindan domine edilmistir Bunun en onemli tezahuru Fransa da ogrencilerin ve on milyon iscinin de katildigi ayni zamanda vahsi grevlerin yasandigi ve birkac gun boyunca hareketin hukumeti devirebilecek gibi gorundugu Mayis 1968 protestolariydi Kuzey Irlanda da Troubles sorunlarinin baslamasi Mexico City deki Tlatelolco katliami ve Brezilya da askeri diktatorluge karsi gerilla savasinin tirmanmasi gibi diger bircok ulkede de diktatorluklere siyasi gerilimlere ve otoriter yonetime karsi mucadeleler 1968 deki protestolara damgasini vurmustur Komunist partilerin yonetimindeki Dogu Avrupa ulkelerinde komunist burokratik ve askeri elitler tarafindan ifade ozgurlugunun kisitlanmasi ve diger sivil haklarin ihlal edilmesine karsi protestolar duzenlenmistir Orta ve Dogu Avrupa da ozellikle Cekoslovakya daki Prag Bahari Varsova Polonya ve Yugoslavya da tirmanan yaygin protestolar yasanmistir Arka plan1968 deki protestolari yaratan cok sayida faktor vardi Bircogu hukumetlerin ABD de Johnson yonetiminin adaletsizliklerine tepki olarak ortaya cikmisti Protestolar buyuk olcude askere alinmaya ve ABD nin Vietnam Savasi na katilmasina karsi cikmistir Savas sonrasi in 1968 Prag Bahari posteri II Dunya Savasi ndan sonra dunyanin buyuk bir kisminda alisilmamis bir durum olarak dogumlarda artis yasandi ve demografik yapida buyuk bir dalgalanma oldu Bu bebekler cogu ulke icin baris ve refah doneminde dogdular ve televizyonlarin evlere girdigini goren ilk kusak oldular Bu kusak uzerinde televizyonun iki sekilde derin etkisi oldu birincisi televizyon sayesinde bu kusak dunyayi gorebilecekleri ortak bir bakis acisina sahip oldu Bu donemde buyuyen cocuklar sadece televizyonda izledikleri haberleri ve programlari paylasmadilar ayni zamanda birbirlerinin dunyalarina da goz attilar Ikinci olarak televizyon onemli kamusal olaylari deneyimlemelerini sagladi daha genis katilimli hale geliyor ve baska bir ortak deneyim yaratiyordu Zincir magazalar ve franchised restoranlar dunyanin farkli bolgelerindeki insanlara ortak alisveris ve yemek deneyimleri sunmaya basladi Kuba Fuze Krizi ve Soguk Savas bu kusagin bir baska ortak deneyimiydi Bir nukleer saldirinin her an hayatlarina son verebilecegi dusuncesi siniflardaki egil ve saklan bomba tatbikatlariyla pekistirildi Her yerde mevcut bir korku atmosferi yaratilmaya baslandi Bu kusagin yasi ilerledikce savas karsitligi sivil haklar baris ve kadin erkek esitligi sonucu dogan feminist hareket dunyanin pek cok yerinde guc haline geldi Sosyal hareketler 1968 de Cekoslovakya nin isgaline karsi yapilan Helsinki gosterisi Ikinci Dunya Savasi ni izleyen on yillarda Dogu Bloku Macar Devrimi Dogu Almanya daki ayaklanma ve Polonya daki birkac isci grevi ozellikle de 1956 daki Poznan Ayaklanmasi gibi onemli protestolar dahil olmak uzere bircok kitlesel protestoya sahne olmustur 1960 lar boyunca yasanan toplumsal hareket dalgalari 1968 de ogrenci olan neslin kisisel degerlerini sekillendirmeye basladi Amerika da sivil haklar hareketi zirvedeydi ancak ayni zamanda 4 Nisan da beyaz ustunlugunu savunan bir irkci tarafindan Martin Luther King e suikast duzenlenmesi ve bu gibi olaylar protestolarin en siddetli donemini olusturmustur Kuzey Irlanda da dini bolunme Irlandali cumhuriyetciler ile arasinda onlarca yillik bir catismaya sebep oldu Italya ve Fransa sosyalist bir hareketin ortasindaydi Yeni Sol siyasi hareketi bircok Avrupa ve Guney Amerika ulkesinde siyasi calkantilara neden oluyordu Cin de Kultur Devrimi zirveye ulasmisti Israil Filistin catismasi coktan baslamis Ingiliz savas karsiti hareket gucunu korumus ve Afrika bagimsizlik hareketileri sayica artmaya devam etmisti Polonya da Mart 1968 de Varsova Universitesi ndeki ogrenci gosterileri hukumetin Adam Mickiewicz in 1824 te yazilan oyununun Varsova daki Polonya Tiyatrosu nda sahnelenmesini Sovyet karsiti referanslar icerdigi gerekcesiyle yasaklamasi uzerine patlak vermistir Bu olay Mart 1968 olaylari olarak bilinir hale gelmistir Kadin ozgurlugu hareketi sayesinde kadin kusaklari kadinlarin esit olmayan bir sekilde guclendirildigi kuresel statukoyu sorgulamaya basladi Savas sonrasi bebek patlamasi kusagi kadinlarin evlilik ve annelik konusundaki onceliklerinin yeniden degerlendirilmesini ve tanimlanmasini sagladi Baris hareketi kadinlarin otoriteyi her zamankinden daha fazla sorgulamalarina neden oldu Universiteye baslayan genclerin cogunlugu kurulus karsiti kultur ile ozdeslesmis ve bu da kampusleri ve tum dunyayi kasip kavuran isyan ve yeniden hayal etme dalgasinin itici gucu olmustur 1968 in universite ogrencileri ilerici liberal politikalari benimsemis ve bu ilerici egilimler ve otoriteye karsi suphecilikler 1968 in kuresel protestolari icin onemli bir itici guc olmustur Sovyet Blogu nda o yil yasanan dramatik olaylar radikal sol hareketin komunizm ile iliskisi konusunda kararsiz oldugunu ortaya koymustur Yugoslavya nin baskenti Belgrad da 2 3 Haziran 1968 ogrenci gosterileri Ikinci Dunya Savasi ndan sonra ulkedeki ilk kitlesel protestoydu Yetkililer protestolari bastirirken Devlet Baskani Josip Broz Tito ogrencilerin bazi taleplerini kabul ederek protestolarin yavas yavas sona ermesini saglamistir Protestolar Yugoslav cumhuriyetlerinin diger baskentlerinde de patlak verdi Saraybosna Zagreb ve Ljubljana ancak Belgrad dakinden daha kucuk ve kisaydilar 1968 yilinda Cekoslovakya Prag Bahari olarak bilinen bir surecten gecti Agustos 1968 de Sovyetlerin Cekoslovakya yi isgali sirasinda Cekoslovakya vatandaslari egemenliklerine yonelik saldiriya pasif direnisle karsilik verdi Sokak tabelalari boyanirken su tesisatlari gizemli bir sekilde kesilirken ve binalar cicekler bayraklar ve Bir fil bir kirpiyi yutamaz An elephant cannot swallow a hedgehog gibi sloganlarla suslenirken Sovyet birlikleri hayal kirikligina ugradi Yoldan gecenler Sovyet tanklarinin yanlarina gamali haclar cizdi Kirsal kesimdeki yol isaretleri Sovyet birliklerine ulkeyi terk etmeleri mesajini vermek icin Rusca Moskva Moskova yazacak sekilde boyanmisti 25 Agustos 1968 de sekiz Rus vatandasi Sovyetlerin Cekoslovakya yi isgalini protesto etmek icin Moskova nin Kizil Meydaninda bir gosteri duzenledi Yaklasik bes dakika sonra gostericiler dovuldu ve karakola goturuldu Iclerinden yedisi birkac yila varan agir hapis cezalarina carptirildi kaynak belirtilmeli ProtestolarGuney Fransa da Fabrika Isciler Tarafindan Isgal Edildi yazan bir pankart tasiyan grevciler Arkalarinda bir talep listesi var 1968 deki protestolar dunyanin dort bir yaninda giderek siddetlenen devlet baskisiyla karsi karsiya kalan cok sayida isci ogrenci ve yoksul insani iceriyordu Devlet baskisindan kurtulmanin kendisi asagida listelenen tum protestolarda en yaygin akimdi ve birincil amacti Bunlar birbirleriyle yankilanan cesitli sosyal nedenlere donustu Ornegin sadece Amerika Birlesik Devletleri nde sivil haklar nukleer silahlara karsi Vietnam Savasi na karsi ve kadinlarin kurtulusu icin yapilan protestolar bu yil icinde bir araya gelmistir Bu kusagin siyasi kimliginin olusmasinda cok etkili olan televizyon devrimcilerin tercih ettigi bir arac haline geldi Savaslarini sadece sokaklarda ve universite kampuslerinde degil medya yayinlariyla televizyon ekranlarinda da verdiler 1960 larin protesto dalgalari 1968 de yeni bir zirveye ulasirken Meksika Brezilya Ispanya Polonya Cekoslovakya ve Cin deki toplumsal catismalara yaygin polis baskisi silahli saldirilar infazlar ve hatta katliamlar yoluyla baskici hukumetler damgasini vurdu Bati Berlin Roma Londra Paris Italya bircok Amerikan sehri ve Arjantin de isci sendikalari ve ogrenciler onemli roller oynamis ve siyasi baskiya maruz kalmislardir Kitle hareketleri 1968 de Bati Berlin de Vietnam Savasi na karsi protesto Cevreci hareketlerin baslangici 1968 protestolarina kadar uzanmaktadir Cevrecilik hareketi nukleer karsiti hareketten gelismistir Fransa ozellikle cevresel kaygilarla ilgili hareketler yapmaktaydi 1968 de Fransiz Doga Koruma Dernekleri Federasyonu ve un Fransa subesi acildi ve Fransiz bilim toplulugu Survivre et Vivre Hayatta Kal ve Yasa orgutu kuruldu Roma Kulubu 1968 yilinda kurulmustur Iskandinav ulkeleri cevreciligin on saflarinda yer almistir Isvec te ogrenciler hidroelektrik planlarini protesto etmis Danimarka ve Hollanda da cevre eylem gruplari cevre kirliligi ve diger cevre sorunlari hakkinda protestolar duzenlemistir Kuzey Irlanda sivil haklar hareketi baslamis ancak simdi adi ile bilinen catismayla sonuclanmistir Ocak ayinda polis ABD Disisleri Bakani Rusk icin verilen bir aksam yemeginin disinda 400 savas karsiti Vietnam Savasi karsiti protestocuya cop kullandi Subat ayinda Harvard ve Boston Universitesi ogrencileri Vietnam Savasi ni protesto etmek icin dort gunluk bir aclik grevi duzenledi On bin Bati Berlin ogrencisi Amerika nin Vietnam a mudahalesine karsi bir oturma eylemi duzenledi Kanada daki insanlar Vietnam Savasi ni protesto etmek icin Kanada daki Askerlik Cagindaki Gocmenler icin El Kitabi Manual for Draft Age Immigrants to Canada adli ciltsiz kitabin 5 000 kopyasini Amerika Birlesik Devletleri ne postaladi 6 Mart ta bes yuz New York Universitesi ogrencisi Dow Chemical aleyhinde gosteri yapti cunku sirket ABD ordusu tarafindan Vietnam da kullanilan napalmin ana ureticisiydi 17 Mart ta Londra daki nda duzenlenen savas karsiti gosteri 86 kisinin yaralanmasi ve 200 gostericinin tutuklanmasiyla sonuclandi Japon ogrenciler Vietnam Savasi nedeniyle Amerikan ordusunun Japonya daki varligini protesto etti Mart ayinda Ingiliz ogrenciler Vietnam Savasi karsiti Ingiliz Savunma Bakani Egitimden Sorumlu Devlet Bakani ve Icisleri Bakani na fiziksel saldirida bulundu Agustos ayinda Chicago daki binlerce protestocunun bes gun suren sokak gosterileri ile kesintiye ugradi Sikago Belediye Baskani protestolari bastirmak icin Ulusal Muhafizlar ve orduya emir vererek ayaklanmalari tirmandirdi 7 Eylul de kadin ozgurlugu hareketi yillik Miss America guzellik yarismasinda protesto yaptiginda uluslararasi taninirlik kazandi Protesto ve yarismanin kesintiye ugratilmasi kadinlar icin esit haklar konusuna onemli olcude dikkat cekmis ve guzellik yarismalari nin sonunun baslangicini isaret etmistir Brezilya 28 Mart ta Brezilya Askeri Polisi bir restoranda dusuk gelirli ogrenciler icin daha ucuz yemek amaciyla yapilan protestoda lise ogrencisi Edson Luis de Lima Souto yu oldurdu Souto nun olumunun ardindan Brezilya daki askeri diktatorluge karsi ilk buyuk protestolardan biri gerceklesti ve yil boyunca diktatorluk karsiti ulusal ogrenci gosterileri yapildi Cekoslovakya ve Sovyetler Birligi Cekoslovakyalilar Prag da yanan bir Sovyet tankinin yanindan gecerek ulusal bayrak tasiyor Prag Bahari olarak bilinen olayda Cekoslovakya nin ilk sekreteri Alexander Dubcek yerini acik sivil protestolara birakan ve ancak SSCB nin Agustos ayinda ulkeyi isgal etmesiyle sona eren bir reform donemi baslatti 25 Agustos ta savas karsiti protestocular Kizil Meydan da toplandi ancak kalabalik zorla dagitildi Bu olay 1968 Kizil Meydan gosterisi olarak adlandirilmistir Fransa Sinifta duvar sloganiVive De Gaulle Hukuk Fakultesi binasinin uzerindeki duvar yazilarindan biridir Lyon Universitesi Mayis Haziran 1968 Fransiz Mayis protestolari universite reformu uzerine ogrenci protestolariyla basladi ve protestolar bir ay surdu Sendikalar da protestolara katilarak genel grev yaptilar kaynak belirtilmeli Italya 1 Mart ta Roma La Sapienza Universitesi mimarlik fakultesinde ogrenciler ve polis arasinda olarak bilinen bir catisma meydana geldi Mart ayinda Italyan ogrenciler savas karsiti bir protesto sirasinda Roma Universitesi ni 12 gun boyunca kapatti Japonya Japon ogrenci protestolari Haziran 1968 Japonya da sosyalist ogrenci grubu tarafindan organize edilen Vietnam Savasi karsiti protestolar gemisinin Sasebo ziyaretiyle ayni zamana denk gelen 17 Ocak ta basladi Mayis ayinda bircok Japon universitesinde siddetli ogrenci protestolari patlak verdi protestolar yilin baslarinda daha fazla ogrenci hakki ve daha dusuk harc ucretleri icin ogretim uyeleri ve ogrenciler arasinda cikan anlasmazliklarla baslamisti Ogrenciler binalari isgal etti personelle catisti ve halka acik durusmalar duzenledi Meksika Meksiko nun ana meydanindaki zirhli araclar 1968 civari Meksikali universite ogrencileri Meksika hukumetinin otoriterligini protesto etmek icin harekete gecti ve Meksika da genis capli siyasi ve kulturel degisiklikler istedi 1968 Mexico City Olimpiyatlari nin acilisina kadar gecen yaz boyunca genis bir destekci halk kitlesine sahip Meksikali ogrenciler ile polis arasinda bir dizi catisma yasandi Meksika Devlet Baskani Gustavo Diaz Ordaz kitlesel ve buyuk olcude bariscil gosterileri Meksika nin dunya sahnesindeki imajina ve hukumetinin duzeni saglama becerisine yonelik bir tehdit olarak gordu Meksika hukumetine karsi yaz boyunca suren protestolarin ve Meksika Ulusal Ozerk Universitesi UNAM nin merkez kampusunun ordu tarafindan isgal edilmesinin ardindan 2 Ekim de Mexico City deki da duzenlenen bir ogrenci gosterisi polis parasutculer ve paramiliter birliklerin ogrencilere ates acmasi ve sayisi belirlenemeyen kisinin olmesi ve yaralanmasiyla sona erdi Meksika seferberliginin bastirilmasi 2 Ekim katliamiyla sona erdi ve olimpiyat oyunlari baska gosteriler olmadan acildi ancak olimpiyatlarin kendisi baska siyasi meselelerin odagi oldu Guney Afrika takiminin kabul edilmesi Apartheid konusunu 1968 Yaz Olimpiyatlarina tasidi 40 tan fazla takimin boykot tehdidinde bulunmasinin ardindan komite yeniden dusundu ve Guney Afrika takimini tekrar yasakladi Olimpiyatlar Siyah Hareketini kamuoyunun dikkatine sunmak icin yuksek profilli bir mekan olarak hedeflenmisti Televizyonda yayinlanan madalya toreninde ABD li siyahi atletizm yildizlari ve siyah eldivenli ellerini kaldirarak siyah guc selami verdi ve ABD Olimpiyat Komitesi Uluslararasi Olimpiyat Toplulugu nun USOC nin bunu yapmamasi halinde tum atletizm takimini eve gondermekle tehdit etmesinin ardindan da olsa onlari derhal evlerine gonderdi Pakistan Kasim 1968 de Pakistan da Eyub Han in askeri diktatorlugune karsi kitlesel ogrenci hareketi patlak verdi Harekete daha sonra isciler avukatlar beyaz yakalilar fahiseler ve diger toplumsal katmanlar da katildi Esi benzeri gorulmemis bir sinif dayanismasi sergilendi ve din cinsiyet etnik koken irk milliyet klan ya da kabile onyargilari devrimci mucadelenin kizil sicaginda buharlasti 1968 de kendisine karsi hareketin zirvesindeyken Karaci ve Lahor daki genc protestocular onu bir kopek Ayub Khan Kutta olarak tanimlamaya basladi Askerler ates acarak onlarca kisiyi oldurdu ve yuzlerce ogrenci ve isci yaralandi Mart 1969 da Eyup Han istifa etti ve iktidari ordu sefi Yahya Han a devretti Polonya 30 Ocak ta Varsova Universitesi ve Ulusal Tiyatro Okulu ndan 300 protestocu ogrenci devlet tarafindan ayarlanan anti protestocular tarafindan sopalarla dovuldu ogrenci haklari icin yuruyen Varsova Universitesi ogrencilerinin sopalarla dovulmesiyle 8 Mart gunu baslamistir Ertesi gun iki binden fazla ogrenci kampusteki polis mudahalesini protesto etmek icin yurudu ve tekrar coplanip tutuklandi 11 Mart a gelindiginde halk da protestolara katilmis sokaklarda ogrenciler ve polis arasinda siddetli catismalar yasanmisti Hukumet protestoculara karsi onlari Siyonist olarak yaftalayan bir propaganda kampanyasi yuruttu Yirmi gun suren protestolar devletin tum universiteleri kapatmasi ve binden fazla ogrenciyi tutuklamasiyla sona erdi Cogu Polonya Yahudisi hukumetin zulmunden kacinmak icin ulkeyi terk etmistir Guney Afrika UCT ogrencileri 15 Agustos 1968 de Jameson salonunu cevreliyor Guney Afrika da sadece beyazlara acik Cape Town Universitesi UCT Konseyi nin Apartheid hukumetinin baskisi nedeniyle siyah kidemli ogretim gorevlisi pozisyonu teklifini iptal etme karari ogrencileri kizdirdi ve 15 Agustos 1968 de protestolara ve ardindan UCT yonetim binasinda dokuz gun oturma eylemi yapilmasina yol acti Protestocular hukumetten karsit gostericilerden ve diger universitelerden Afrikaans ogrencilerinden gelen gozdagiyla karsilasti Polis oturma eylemine verilen destegi hizla bastirdi Olaylarin ardindan Mafeje ulkeyi terk etti ve 2000 yilina kadar geri donmedi Ispanya Diger ulkelerle karsilastirildiginda 1968 in Ispanya daki yankilari cok daha kucuk olmus cogunlukla Franco rejimi tarafindan bastirilan protestolar ve grevler yasanmistir Iscilere Madrid Universitesi ogrencileri de katilarak polisin diktator Francisco Franco rejimine karsi demokrasi egitim reformu sendika ve isci haklari talep eden gosterilere karismasini protesto ettiler Nisan ayinda Ispanyol ogrenciler Franco rejiminin Adolf Hitler icin bir ayin yapilmasina izin vermesini protesto ettiler Baharin basinda Madrid Universitesi ogrenci gosterileri nedeniyle otuz sekiz gun sureyle kapatildi Isvec Stockholm deki Ogrenci Birligi Binasi nin isgali sirasinda Olof Palme ogrencileri demokratik degerleri benimsemeye tesvik ediyor 3 Mayis ta aktivistler Isvec in kentinde duzenlenen uluslararasi tenis yarismasina iki apartheid ulkesi olan Rodezya ve Guney Afrika nin katilimini protesto etti Protesto 1960 larda Isvec polisi ile gostericiler arasinda yasanan en siddetli protestolardan biriydi ve siddetin tirmanmasini engellemek icin ile organizatorler arasinda bir gorusme yapildi Mac daha sonra gizlilik icinde oynandi ve Isvec 4 1 kazandi Stockholm Universitesi nde solcu ogrenciler hukumete siyasi bir mesaj vermek amaciyla 24 27 Mayis tarihleri arasinda daki Ogrenci Birligi Binasi ni isgal etti Ayni ayin baslarinda Fransa daki protestolardan esinlenen Stockholm protestolari Paris tekilere kiyasla daha sakin gecti Protestolara tepki olarak sagci ogrenciler liderleri arasinda gelecegin basbakanlari Carl Bildt ve Fredrik Reinfeldt in de bulundugu veya Burjuva Ogrenciler orgutunu kurdular Ogrenci Birligi binasi daha sonra Stockholm School of Economics tarafindan kullanilacakti Tunus Tunus ta Polonya daki protestolardan ve esinlenerek Mart ayinda kampuslerin onunde ogrencilerin onculugunde gosteriler ve sokak protestolari basladi Ancak ogrenci protestolari polis tarafindan bastirildi ve hareket ezildi kisa suren donemde bir hafta boyunca bariscil protestolar ve gosteriler yapildi Birlesik Krallik 1968 yilinin Mayis ve Temmuz aylarinda Birlesik Krallik genelinde bir dizi sanat okulu isgali yapildi Hornsey Sanat Koleji nin simdi Middlesex Universitesi isgal edilmesi Ingiliz universitelerinin modern tarihinde sembolik bir olay olarak kalmistir Ayni zamanda Cambridge ogrencileri 13 Subat 1970 tarihinde Garden House isyanina katilmislardir Kuzey Irlanda 24 Agustos 1968 de Kuzey Irlanda sivil haklar hareketi dan a ilk yuruyusunu duzenledi Takip eden yil boyunca daha bircok yuruyus duzenlendi Ulster sadiklari ozellikle uyeleri bazi yuruyuslere saldirdi ve yuruyuslerin yasaklanmasi icin karsi gosteriler duzenledi Polisin saldirilara tepki gostermemesi nedeniyle Irlanda milliyetcilerinin neredeyse tamami Protestan olan Ulster Kraliyet Polisini sadiklara destek oluyor ve saldirilarin gerceklesmesine izin veriyor olarak gordu 5 Ekim 1968 de Derry de duzenlenen sivil haklar yuruyusu Kuzey Irlanda hukumeti tarafindan yasaklandi Yuruyusculer yasaga karsi cikinca RUC gorevlileri yuruyusculerin etrafini sardi ve onlari ayrim gozetmeksizin ve provokasyon olmaksizin dovdu Aralarinda cok sayida milliyetci siyasetcinin de bulundugu 100 den fazla kisi yaralandi Olay televizyon haber ekipleri tarafindan filme alindi ve dunya capinda gosterildi Olay Katolikler ve milliyetciler arasinda ofkeye neden oldu ve Derry de milliyetciler ile RUC arasinda iki gun suren ayaklanmalara yol acti Birkac gun sonra Belfast ta adli bir ogrenci sivil haklar grubu kuruldu Kasim ayi sonlarinda O Neill sivil haklar hareketine bazi tavizler sozu verdi ancak bunlar milliyetciler tarafindan cok az sadiklar tarafindan ise cok fazla olarak goruldu Bu protestolar siddete donusmeye baslamisti Bir yil sonra baslayan Kuzey Irlanda yi yaklasik 30 yil boyunca bolecek olan mezhepsel bir catismanin baslangici olmustur Ayrica bakinizSivil haklar hareketi Turkiye de 68 KusagiKaynakca A look back at the 1968 Democratic National Convention MSNBC com Ingilizce 28 Agustos 2014 30 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Ekim 2023 Twenge Ph D Jean 2006 Generation Me New York Free Press ss 6 Croker 2007 s 19 Croker 2007 s 12 Croker 2007 s 32 Croker 2007 s 124 Thaindian com 5 Haziran 2008 30 Aralik 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Agustos 2010 1968 in Europe Online teaching and research guide 17 Temmuz 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Aralik 2023 a b Rootes Christopher 1968 ve Avrupa da Cevre Hareketi PDF 14 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan a b c Sean O Hagan 19 Ocak 2008 Everyone to the Barricades The Observer 1 Eylul 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Subat 2008 Kurlansky 2004 s 42 a b Kurlansky 2004 p 54 Kurlansky 2004 p 55 Surak Amy 1968 Zaman Cizelgesi New York University Press 25 Temmuz 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Aralik 2023 29 Ocak 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Subat 2008 a b Kurlansky 2004 s 84 Freeman Jo No More Miss America 1968 1969 1 Aralik 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Aralik 2023 Czechoslovakia 1968 Prague Spring Kongre Kutuphanesi Ulke Calismasi Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link a b Kurlansky 2004 p 82 Marotti William 2009 Japonya 1968 Siddet Performansi ve Protesto Tiyatrosu The American Historical Review 114 no 1 8 Mart 2021 tarihinde kaynagindan KERSTEN Rikki 2009 The Intellectual Culture of Postwar Japan and the 1968 1969 University of Tokyo Struggles Savas Sonrasi Dusuncede Benligin Yeniden Konumlandirilmasi 12 no 2 Social Science Japan Journal ss 227 45 JSTOR 40649684 Jesus Vargas Valdez Student Movement of 1968 icinde Encyclopedia of Mexico Chicago Fitzroy Dearborn 1997 s 1379 1382 Erickson Ric 4 Mayis 1998 Mayis 68 Tarihleri Metropole Paris 6 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Aralik 2023 Ali Tariq 22 Mart 2008 Tariq Ali considers the legacy of the 1968 uprising 40 years after the Vietnam war The Guardian Ingilizce 1 Eylul 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Agustos 2018 Authors Dawn Books And 18 Agustos 2012 REVIEW Pakistan s Other Story The Revolution of 1968 1969 by Lal Khan DAWN COM Ingilizce 26 Aralik 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Agustos 2018 Zabala Santiago What the May 1968 revolts did and did not do www aljazeera com 30 Agustos 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Agustos 2018 InpaperMagazine From 31 Agustos 2014 Exit stage left the movement against Ayub Khan DAWN COM Ingilizce 26 Aralik 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Agustos 2018 1968 Barikatlar Yili Tarih Rehberi 27 Haziran 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Ocak 2024 Kurlansky 2004 s 127 Hendricks Fred 1 Aralik 2008 The Mafeje Affair The University of Cape Town and Apartheid African Studies ss 423 451 doi 10 1080 00020180802505061 ISSN 0002 0184 9 Subat 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Mart 2024 Kurlansky 2004 s 16 Wijk Johnny 7 Mart 2009 Idrotten tjanar pa de politiska aktionerna Isvecce Dagens Nyheter Erisim tarihi 26 Haziran 2012 Claes Fredelius Karhusockupationen Kitap kaynagi Det ar ratt att gora uppror Om klasskampen i Sverige Stockholm 1970 Bonniers a b Chronology of the Conflict 1968 cain ulst ac uk Erisim tarihi 12 Haziran 2013 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Serve com 22 Kasim 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Kasim 2008 a b c Melaugh Martin The Derry March Main events of the day CAIN Erisim tarihi 16 Subat 2008 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Cathcart Rex 1984 The Most Contrary Region The Blackstaff Press s 208 ISBN 0856403237 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Demonstrations and protests in 1968 ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir 1968 de Italya BBC Radyo 4 1968 Efsane mi Gercek mi 1968 Ozel Raporu The Guardian Herkes Barikatlara Avrupa 1968 Sean O Hagen The Guardian 1968 in Zaman Cizelgesi International Socialism Sonbahar 2008 1968 de Italya Devrim ya da Soguk Ic Savas 1968 de Avrupa protest muzigi muzikte Avrupa kimliklerinin dogusu 1968 den Occupy hareketine Mappingthepresent org 15 Temmuz 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde San Francisco bolgesindeki 1968 1969 protestolarinin fotograflarini iceren bir arsiv