Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ayvalık (Yunanca: Αϊβαλί Aivali, Grekçe: Κυδωνίες Kydonies), Türkiye'nin Balıkesir ilinin bir ilçesidir. Balıkesir'in en batısında, Ege Denizi kıyısında bulunan ilçe, Türkiye'nin en önemli turizm merkezlerinden biridir. Ayvalık kış mevsimlerinde büyük bir kasaba nüfusuna sahip olmakla birlikte, yaz mevsimlerinde turizmin de etkisiyle dönemsel nüfus artışı yaşamaktadır. Tarihte çeşitli uygarlıklara ev sahipliği yapmış olan Ayvalık, 2017'den beri UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi'nde yer almaktadır.
| Ayvalık | |
|---|---|
 | |
 | |
 İlçe sınırları haritası | |
| Ülke | Türkiye |
| İl | Balıkesir |
| Coğrafi bölge | Ege Bölgesi |
| İdare | |
| • Kaymakam | Hasan Yaman |
| • Belediye başkanı | Mesut Ergin (CHP) |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 265 km² |
| Rakım | 10 m |
| Nüfus (2018) | |
| • Toplam | 71,063 |
| • Kır | - |
| • Şehir | - |
| Zaman dilimi | (TSİ) |
| Posta kodu | 10400 |
| İl alan kodu | 0266 |
| İl plaka kodu | 10 |
Resmî site ayvalik.gov.tr | |
Köken bilimi
Ayvalık, Antik Çağ'da bir tür yabani ayva anlamına gelen Kidonia (Antik Yunanca: Κυδωνίαι) olarak anılıyordu. Bölgeye ilk yerleşenlerinin Midilli'nin Kydona köyünden ya da Girit'in bölgesinden gelmiş olabilecekleri düşünülmektedir. İsim konusunda bazı görüşler de Ayvalık'ın Aioliki'nin (Eolya'nın) bozulmuş şekli olduğudur. Ayvalık anlamına gelen Kydonie ismi ise, MÖ 330'dan beri süregelmektedir. Kentin adı Osmanlıcada "آيوالق" olarak geçmekteydi.
Tarihçe
Eski Çağlarda Ayvalık
Antikçağ'da, Ayvalık Adaları'na Hekatonisa ismi veriliyordu. Bu isim, adaların en büyüğü Nesos (Moshonisi, Cunda veya Alibey Adası) aynı isimle söylenen Nesos ya da Nasos antik kentinin baş tanrısı olan Hekatos olarak da anılan Apollon'dan gelmekteydi. Apollon Adaları'nda Nesos dışında Chalkis, Pordoselene ve Kydonia antik yerleşmeleri vardı. Antik kaynaklar Chalkis, Pordoselene ve Nasos'tan çok söz etmelerine karşılık, Kydonia hakkında yazan sadece yazları akan ünlü bir sıcak su kaynağına sahip olduğunu bildiren Plinius olmuştur. Bu dört antik kentten Chalkis ve Pordoselene yok olmuşlar; ancak Kydonia ve Nesos, sırasıyla Ayvalık ve Cunda (Alibey) olarak günümüze ulaşmışlardır.
Bugün, eski Kydonia olduğu düşünülen alanda, ciddi bir arkeolojik çalışma olmamasına karşılık hâlen antik devre ait bol miktarda çanak çömlek parçalarına rastlanmaktadır. Bu parçalar üzerinden yapılan ön çalışmalar, Helenistik (MÖ 330-30) ve Roma (MÖ 30-MS 395) çağlarına ait yerleşim yerleri bulunduğunu işaret etmektedir.Doğu Roma verilerine dayanılarak Roma döneminde en parlak çağını yaşadığı düşünülen şehrin, Bizans döneminde önemini yavaşça kaybettiği, yerleşimin Ayvalık'ta yer alan İlkkurşun Tepesi eteklerine kaydığı düşünülmektedir. Kentin daha sonraki çağlardaki gelişimi bu bölge merkezli olmuştur.
İlkçağda Misya, Hititler, Frigler, Lidya, Orta Çağ'da Roma İmparatorluğu ve Doğu Roma İmparatorluğu, 14. yüzyıldan itibaren de Osmanlı İmparatorluğu egemenliğine girmiştir. 19. ve 20. yüzyılın başlarında en parlak dönemini geçiren kentte yaşayan Rum ahalinin, 1821 yılında Yunan ayaklanmasına katılması sonucu ilçenin büyük bir kısmı boşaltılmış, daha sonra dönmelerine izin verilmekle beraber kent eski canlılığına kavuşamamıştır. Bugün eski dönemlerden fazlaca kalıntıya rastlanmamasına rağmen, yer yer Antik Yunanistan ve Antik Roma çağlarına ait çanak ve çömlek parçacıkları görülmektedir. Ayvalık'ta birçok tarihi yapının yanı sıra ve Rumlardan kalma ev ve kiliseler bulunmaktadır.
Osmanlı İmparatorluğu dönemi
Kent dokusu Osmanlı döneminde formunu kazanmıştır. Bugünkü Ayvalık'ın kurulması 1430-1440 yıllarına rastlar. Ayvalık o zamanlar limana hakim bir tepe üzerinde kurulu idi. Doğu Roma İmparatorluğu'nu sıkıştıran Osmanlı İmparatorluğu, Alibey Adası'nda bir deniz üssü kurmuştur. Daha sonraları şehre Rumlar yerleşmeye başlamış ve kısa sürede Türk nüfusu aşmışlardır. Osmanlı kaynaklarında Ayvalık adına ilk kez 1772 yılında yayınlanan bir fermanla rastlanır. Bu fermanın, 1770'te Çeşme önlerinde Rus donanmasıyla yapılan bir savaştan dönerken Ayvalık'a uğrayan, daha sonra sadrazam olan Cezayirli Hasan Paşa tarafından çıkarttıldığı düşünülmektedir. Bölge, 1789'dan itibaren gayrimüslimlerin yaşadığı bir özerk bölge olmuştur. Bu özerklik 1821'deki Yunan ayaklanmasına dek sürmüş, bu ayaklanma sonucunda Ayvalık boşaltılarak 1840'ta Karesi Sancağı'na bağlı bir ilçe yapılmıştır. Daha sonra Rumların dönmesine izin verilmesine rağmen, ilçe eski canlılığına kavuşamamıştır. Osmanlı İmparatorluğu yönetiminin Anadolu'da incelemeler yapmak için gönderdiği Vital Guinet tarafından yayımlanan 1891 tarihli istatistiğe göre 21.666 olan kent nüfusunun 21.486'sı Rum, 180'i Türk'tür.
1900-1914 tarihli bir Fransız yıllığında Ayvalık'ın o zamanki sosyo-ekonomik yapısı hakkında şu bilgiler verilmektedir; "30.000 nüfusludur. Postasını Avusturya-Macaristan İmparatorluğu işletmektedir. Zeytinyağı, balmumu, yerli ipek, şarap, sabun dışsatımı yapılır ve şeker, kahve, yün, pamuklu kumaş, ham deri ithal eder. Fransa, Büyük Britanya ve İrlanda Birleşik Krallığı, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu, İtalya Krallığı'nın kentte konsoloslukları bulunur. Bankalar; Osmanlı Bankası, Atina Bankası, Viyana Kredi Bankası'dır. Aynı zamanda bir akademi, iki oteli bulunan ilçede içinde eczanesi de olan bir genel hastane ve cüzzam hastanesi faaliyet göstermektedir."
Mayıs 1917'de Otto Liman von Sanders'in komutası altındaki Alman kuvvetlerinin yardımı ile 12,000-23,000 Rum, Ayvalık'tan Anadolu'nun iç bölgelerine tehcir edildi.
Kurtuluş Savaşı ve Türkiye Cumhuriyeti dönemi
İlçe I. Dünya Savaşı sonrası İzmir'in işgali ile birlikte 29 Mayıs 1919'da Yunan egemenliğine girmiştir. İşgal sonrası Anadolu'da ilk direniş 172. Alay Komutanı Yarbay Ali Çetinkaya tarafından başlatılmıştır. İşgalin ilk günlerinde bazı Rum çeteciler ve Yunan askerler 2 köyü yakmakla suçlanmıştır. Bu işgal 15 Eylül 1922'ye kadar sürmüştür. Tetkik Heyeti Raporu'na göre işgal sırasında Ayvalık çevresinde Rum çeteleri pek çok Türkü öldürmüş ve soymuştur. Eylül 1922'de, Ayvalık'ta 3,000 Rum erkek İç Anadolu'ya tehcir edilmiş, 23'ü hariç hepsi yolda ölmüştür. 24 Temmuz 1923'te imzalanan Lozan Antlaşması'nda belirtilen Türkiye-Yunanistan Nüfus Mübadelesi gereğince, Girit, Makedonya ve Midilli Türkleri ilçeye yerleştirilmiştir. Burhaniye'ye bağlı varlık gösteren Ayvalık, 19 Mayıs 1928 tarihinde ilçe olmuştur. İlçede Girit göçmenleri çoğunluğu oluşturmaktadır. Bunların yanında yerli yörükler, Bosna muhacirleri ve Arnavutlar da bulunmaktadır.
Coğrafya
Ayvalık, Türkiye'nin Balıkesir ilinin Ege Bölgesi'nde kalan bir ilçesi olup Midilli'nin tam karşısında kurulmuştur. Çam ormanları ve Zeytin bakımından zengin olan ilçe Ege Denizi kıyısında olup Ayvalık Adaları adı verilen takımadalara sahiptir. Ayvalık'ın kuzeydoğusunda Gömeç, güneyinde İzmir iline bağlı Dikili ve Bergama ilçeleri, batısında ise Ege Denizi bulunur.
Ayvalık'ın karşısında ise ondan Midilli Boğazı ile ayırılan, Yunanistan Cumhuriyeti'nin, Kuzey Ege Adaları coğrafi bölgesinin Midilli iline bağlı olan ve hem Midilli ilinin hem de Kuzey Ege Adaları coğrafi bölgesinin yönetim merkezi olan Midilli şehri çıplak gözle görülebilecek yakınlıkta yer almaktadır.
Ayvalık, bir adalar topluluğudur. Kaşık, Poyraz, Kamış, Büyükkuruada ve Güvercinada bunlardan bazılarıdır.
Ayvalık ilçesinde dağlar denize dik uzandığından kıyılar girintili çıkıntılıdır. Bu kıyılar boyunca burunlar ve koylar meydana gelmiştir. İlçenin Ege Denizi'ne olan kıyıları 34 km'dir.
İklim
İlçede Akdeniz iklimi hüküm sürer.Ege Bölgesi'nde yer alması nedeniyle kışları ılık ve yağışlı, yazları sıcak ve kuraktır. Devamlı hafif rüzgarlı günler mevcuttur. Yaz sıcaklığı ortalama 24-34 °C'dir. Kışlar ise ılıktır. Özellikle yazları tüm çevre kavurucu sıcaklıkta iken Ayvalık'ta batıdan esen ve genellikle öğleleri başlayan imbat ilçeyi serinletir. Bazı yazlar da "meltem" rüzgarları eser.Kazdağı yönünden gelen esintinin haftalarca sürdüğü de olur.
Adalar
Ayvalık ilçesine bağlı irili ufaklı 22 kadar ada vardır. Bu adaların en büyüğü Alibey Adası ya da diğer ismi ile Cunda Adası olup 1964 yılında bir köprü ile Lale Adası'na oradan da ilçe merkezine bağlanmıştır. Bu köprülerden biri aynı zamanda Türkiye'nin ilk boğaz köprüsü olma özelliğini taşır. Alibey Adası dışındaki tüm Ayvalık Adaları 1995 yılında millî park ilan edilmiş ve yerleşim yasaklanmıştır. Adalar içinde tarihi ve turistik öneme sahip olan bir diğeri de Tımarhane Adası'dır. Bu adaya Türkler eski zamanlarda Taşlı Manastır olarak da adlandırmışlardır. Bu ada özellikle Osmanlı İmparatorluğu döneminde Ayvalık'ta yaşayan Rumların içkiyi fazla kaçırması üzerine sert esen rüzgarı ile akıllarını başlarına toplamaları için gönderildikleri bir mekân olduğundan bu ismi almıştır.
Nüfus
Bölgede ilk nüfus sayımı 1891'de Vital Guinet yönetiminde yapılmış, 21.666 olan kent nüfusunun 21.486'sının Rum, 180'inin Türk olduğu belirtilmiştir. İlçe nüfusu 1975 sayımına göre 33.000 kişidir. Belediye nüfusu 1980 yılı sayımında 19.371, 1985'te 21.381, 1990'da 25.687, 1997'de ise 29.342 kişi olarak belirlenmiştir. Bu rakamlara göre yıllık ortalama nüfus artış hızı %2,5 dolaylarındadır.
İlçe nüfusu 2020 sayımlarına göre 71.725 kişidir. Yazları gelen turistlerle nüfus oldukça artar. Ayvalık Türkiye'nin en kalabalık 207. yerleşim birimidir.
| Yıl | Toplam | Şehir | Kır |
|---|---|---|---|
| 1927 | 16.873 | 13.549 | 3.324 |
| 1935 | 22.539 | 13.088 | 9.451 |
| 1940 | 22.263 | 12.286 | 9.977 |
| 1945 | 24.742 | 13.650 | 11.092 |
| 1950 | 24.819 | 13.101 | 11.718 |
| 1955 | 28.561 | 16.754 | 11.807 |
| 1960 | 28.266 | 16.087 | 12.179 |
| 1965 | 30.213 | 16.283 | 13.930 |
| 1970 | 31.957 | 17.661 | 14.296 |
| 1975 | 33.104 | 18.041 | 15.063 |
| 1980 | 34.543 | 19.371 | 15.172 |
| 1985 | 38.879 | 21.381 | 17.498 |
| 1990 | 46.827 | 25.687 | 21.140 |
| 2000 | 58.738 | 31.986 | 26.752 |
| 2007 | 58.638 | 34.651 | 23.987 |
| 2008 | 61.730 | 34.968 | 26.762 |
| 2009 | 62.460 | 35.986 | 26.474 |
| 2010 | 63.627 | 36.718 | 26.909 |
| 2011 | 64.349 | 37.182 | 27.167 |
| 2012 | 64.153 | 37.197 | 26.956 |
| 2013 | 64.462 | 64.462 | veri yok |
| 2014 | 69.880 | 69.880 | veri yok |
| 2015 | 67.902 | 67.902 | veri yok |
| 2016 | 68.457 | 68.457 | veri yok |
| 2017 | 68.831 | 68.831 | veri yok |
| 2018 | 71.063 | 71.063 | veri yok |
| 2019 | 70.720 | 70.720 | veri yok |
| 2020 | 71.725 | 71.725 | veri yok |
Not: Büyükşehir yasası nedeniyle köyler mahalle statüsüne geçtiğinden 2013'ten itibaren kır nüfusu tabloda yer almamıştır.
Ekonomi
Tarım ve sanayi
İlçe ekonomisi büyük ölçüde zeytin ve turizme bağlıdır. Ayvalık'ta zeytin dışında pamuk, çam fıstığı ve mandalina gibi tarım ürünleri de yetiştirilir. Ayrıca bölgede, Bağyüzü Köyü'nde yetiştirilen Kozak üzümü tanınmış bir üründür. Son yıllarda turfanda sebzecilik ve Kozak çam balı üretimi de yapılmaktadır. Arazinin %70'i zeytinlik olan Ayvalık'ta zeytinden sabun ve zeytinyağı üreten sanayi kuruluşları bulunmaktadır. Türkiye'de 110 milyon zeytin ağacı vardır ve bunun 2.500.000'i ilçede bulunur. Balıkçılık ve balık restoranları da önemli bir gelir kaynağıdır.
Turizm
Turizm alanında büyük bir potansiyele sahip olan ilçede başta Şeytan Sofrası olmak üzere çeşitli doğal güzellikler olmakla birlikte, özellikle eski Rum evleri ve yapılarına dayanan kültür turizmi de gelişmiştir. Özellikle Sarımsaklı Plajları ve Alibey Adası'nda ise deniz turizmi gelişmiştir.
İlçede 1994 yılında yapılan bir çalışmaya göre 1842-1914 yılları arasından kalma toplam 363 bina bulunmaktadır.
İlçe son yıllarda Ege Adaları'ndan çok sayıda günübirlik misafir ağırlamaktadır. Bu ziyaretlerin amacı genellikle alışveriştir. Bu durumun ciddi ekonomik girdisinin oluşmaya başlaması ardından ilçe dükkânlarının vitrinleri Yunanca yazılar ile dolmuştur. Ayvalık'ın merkezinde her perşembe günü büyük bir pazar kurulur. Özellikle Yunanistan'ın Midilli ilinden olmak üzere, on binlerce Yunan turist günü birlik ziyarette bulunur. Yunan turistlerin ziyarette bulunduğu en önemli yerler ise Ayvalık pazarıdır. Son yıllarda Ayvalık'a gelen turistlerin çevre ilçelere de uğraması özellikle Ayvalık-Edremit arasında rekabete yol açmıştır.
Kültür
Mutfak
Ayvalık doğal güzellikler bakımından zengin bir ilçe olmakla birlikte mutfağı ile de ünlüdür. İlçeye özgü en önemli yiyecek sosis, sucuk, kaşar, turşu, mayonez, ketçap gibi malzemelerle hazırlanan Ayvalık tostu'dur. Diğer önemli bir yiyecek tüm Balıkesir ilinde yaygın olarak yapılan Höşmerim tatlısıdır. Papalina olarak bilinen bir balık türünün (çaça), genellikle meze olarak tüketilen ızgarası ve zeytinyağında unla yapılan kızartması da Ayvalık'ın önemli yemekleri arasında sayılır. Deniz kıyısında olması nedeniyle deniz ürünlerinden yapılan mezeler ve zeytinyağlı yemekler Ayvalık mutfağının temelini oluşturur. Ayvalık'ta son zamanlarda zeytinli dondurma da ilgi odağı olmuştur.
Kültürel ve doğal zenginlikler
- Sarımsaklı Plajları: Ayvalık'ın Küçükköy beldesinde bulunan Ege Denizi kıyısındaki plajlardır. Ayvalık kent merkezinin 6 km güneyinde bulunan plajlar 12 km uzunluğundadır.
- Alibey Adası: Ayvalık Adaları grubuna dahil olan ve yerleşime açık olan tek adadır. 1995 yılında inşa edilen bir köprü sayesinde bu adaya karayolu ile geçmek mümkündür.
- Ayvalık Adaları: En büyüğü Alibey Adası olan takımada. Bu adalar millî park ilan edilmiştir ve Alibey Adası dışında yerleşime açık değildir.
- Şeytan Sofrası: Ayvalık'a hakim büyük kayalık tepelerin üzerinde bulunan, bakıldığında tüm Ayvalık Adaları ve Midilli Adası'nın manzarası gözüken, üzerinde Şeytan'ın ayak izi bulunduğuna inanılan eski bir lav birikintisi.
Cami ve kiliseler
- Manastırı Tımarhane adasında bulunan bu manastırdan geriye en iç kısımda bulunan küçük bir kısım kalmıştır. Burayla ilgili türlü türlü efsaneler mevcuttur. Bunlardan biri de Meryem Ananın mezarının burada bulunduğu ile ilgilidir. Birçok hazine avcısı tarafından zarar gören manastır günümüzde harabe niteliğinde olmasına karşın yerli ve yabancı turistler tarafından ilgi duyulmaktadır ve her yaz yüzlerce kişiyi kendine çekmektedir.
- Saatli Cami (Agios Yannis Kilisesi): İlçe merkezinde yer alan İsmet Paşa Mahallesi'nde yer alır. Kilise olarak inşa edilmiş, 1928'den sonra camiye dönüştürülmüştür. Camiye çevrilmesinin ardından içindeki ikonalar boyayla kapatılmıştır. 1944'teki depremde çan kulesinin üstü yıkılmıştır.
- Taksiyarhis Kilisesi: 1873 yılında inşa edilen bir kilise. İçerisinde bulunan çan, II. Dünya Savaşı yıllarında yerinden çıkarılarak halka haber vermesi için kullanılmıştır. Daha sonraları bu çanın dünyanın en büyük çanı olduğu ortaya çıkmıştır.
- : Sakarya Mahallesi'nde yer alan bu cami, Ayvalık'ın tarihsel değerini yansıtan bir cami olarak yapılmış tek özgün yapıttır. Sultan II. Abdülhamid tarafından 19. yüzyılın ikinci yarısında yaptırılmıştır. Yorgala Oteli'ni yaptıran kişinin zamanın yönetimine armağan etmek zorunda kaldığına ilişkin iddialar da vardır. Kırmızı taştan, kare planla inşa edilmiştir, kubbesi tuğladandır.
- Ayazma Kilisesi: Kemal Paşa Mahallesinde bulunan kilisenin adı içinde bulunan suyun kutsal olarak kabul görmesinden gelmektedir. Ayazma kelime anlamıyla kutsal su anlamına gelir. Neo-klasik üslûpta, 1890 yılında yapılmış geç tarihli bir yapı. Kilisenin girişi Yunan tapınaklarını anımsatmakta. Yapı malzemesi olarak Sarımsak taşı kullanılmış olan kilise bir dönem zeytinyağı fabrikası olarak kullanıldığından farklı eklentiler yapılmış. Bu yüzden iç kısımlarda anıtsal özelliklerini tamamen yitirmiş. Kilise günümüzde müze haline getirilmek için kamulaştırılmış.
Diğer
Ayrıca Ayvalık'ta her yıl kış aylarında geleneksel olarak deve güreşleri de düzenlenmektedir. Ayvalık'ta engellilere yönelik bir takım etkinlikler düzenlenmekle birlikte bazı kesimlerce ilçe Engelliler Başkenti olarak adlandırılmaktadır. Ayrıca ilçede uluslararası bir müzik akademisi bulunmaktadır.
Spor
İlçenin en önemli spor kulübü, Ayvalık Belediyesi tarafından desteklenen Ayvalıkgücü Belediyespor'dur. Kulüp futbol, basketbol ve atletizm branşlarında hizmet vermektedir. Ayrıca ilçe civarı balıkadamlar tarafından oldukça tercih edilen bir dalış bölgesidir. Mercan rifleri açısından çok renkli zengin dip yapısı bulunan deniziyle, sualtı fotoğrafçıları tarafından tercih edilmektedir.
Yönetim
İlçe belediye teşkilatı 1963 yılında kurulmuştur. Şu an görevde olan Ayvalık belediye başkanı ise Cumhuriyet Halk Partisi'nden Mesut Ergin'dir. Eylül 2021'de Cumhuriyet Halk Partisi'ne katılmıştır.
| Ad | Yıllar | Parti |
|---|---|---|
| İzzet Aygüner | 1977-1989 | Cumhuriyet Halk Partisi, Sosyal Demokrasi Partisi |
| Ali Nedim Güreli | 1989-1994 | Anavatan Partisi |
| Ahmet Tüfekçi | 1994-2004 | Milliyetçi Hareket Partisi, Demokrat Türkiye Partisi |
| Hasan Bülent Türközen | 2004-2014 | Cumhuriyet Halk Partisi |
| Rahmi Gençer | 2014-2019 | Cumhuriyet Halk Partisi |
| Mesut Ergin | 2019 - günümüz | Demokrat Parti, Cumhuriyet Halk Partisi |
Eğitim
Ayvalık küçük bir yer olmasına karşın eski bir yerleşme mekânı olması sebebiyle, eğitim olanakları bakımından gelişmiştir. Cumhuriyet döneminde ilçede kurulan ilk okul Ayvalık Türk Ocağı Öksüz Yurdu Sanat Mektebi adında yatılı bir özel okuldur. 1926 yılında okullarda meslek derslerinin kaldırılması üzerine meslek eğitim eşyalarını Türkiye Cumhuriyeti Millî Eğitim Bakanlığı'na devreden okul, 1927 yılında adını Muhtelit İkmal Meslek Mektebi olarak değiştirdi. 1929'da Ayvalık Türk Ocağı Muhtelit Orta Mektebi adını alan okul, 1931'de Ayvalık Hususi Orta Mektebi olarak isim değiştirmiştir. Ortaokuldan mezun olanların okumaları için 1963 yılında Ayvalık Lisesi açılmıştır. 1994 yılında bu ilçeye Ayvalık Anadolu Lisesi adında bir lise daha açılmıştır. Bugün Ayvalıkta, Ayvalık Anadolu Lisesi ve Ayvalık Lisesi başta olmak üzere onlarca okul bulunmaktadır. Ayvalık ilçesinde Balıkesir Üniversitesi'ne bağlı Ayvalık Meslek Yüksekokulu bulunmaktadır.
Altyapı
Ulaşım
İlçe karayolu ile İzmir'e 155, Bursa'ya 277, Susurluk'a 170 km, Çanakkale'ye 167, Ankara'ya 657, Bergama'ya 45, Truva'ya 154, Behramkale'ye 155, Efes'e 239, Alibey Adası'na 8 kilometre mesafededir.
Yunanistan'dan gelen turistler ilçeye feribot ve deniz otobüsü ile yaklaşık iki saatte ulaşır. Yurt içinden Ayvalık'a ulaşım ise genellikle karayolu ile sağlanır. Hemen hemen tüm büyükşehirlerden direkt seferler mevcuttur. Taşradan gelecek olanlar ise Balıkesir veya İzmir üzerinden otobüs seferleri ile ilçeye ulaşabilir. Otogar kentin 1,5 km güneyindedir. Havayolunu tercih edenler uçakla Edremit'te bulunan Balıkesir Koca Seyit Havalimanından (45 km) ya da İzmir'e gelip ilçeye karayolu ile ulaşırlar. Ayvalık'a ayrıca Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları İzmir Mavi Treni ile Balıkesir'e kadar gelip daha sonra TCDD'nin ayarladığı aktarma otobüsleri ile gidilebilir. İstanbul'dan ulaşımda ise İstanbul-Bandırma arasındaki hızlı feribot farklı bir seçenek olarak sunulabilir.
Resimler
-
![image]()
Ayvalık'tan Ayvalık Adaları görüntüsü -
![image]()
-
![image]()
-
![image]()
Ayvalık görüntüsü -
![image]()
-
![image]()
Şeytan Sofrası'nda gün batımı -
![image]()
Ayvalık'ta bir sokak arası
Kaynaklar ve dipnotlar
Bu madde önerilmeyen biçimde kaynaklandırılmıştır. () |
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Ekim 2021.
- ^ . 12 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2008.
- ^ . 23 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2012.
- ^ a b c Cumhuriyet Ansiklopedisi, Cilt 1, sayfa 556
- ^ "Ayvalık Industrial Landscape". UNESCO. 15 Nisan 2017. 21 Mart 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Şubat 2021.
- ^ a b c d e f g . 4 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2020.
- ^ Tahir Sezen "Osmanlı yer adları" sf. 53, T.C. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü (2006).
- ^ Plinius'un İS 79'da Vezüv Yanardağı'nın patlaması sırasında öldüğü kaydedilmiştir.
- ^ a b c d e "Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı resmi sitesi, Ayvalık sayfası". 12 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Haziran 2009.
- ^ a b c d Hayat Ansiklopedisi 1. cilt sayfa 511
- ^ a b c . 26 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2008.
- ^ Freely, John (2010). (İngilizce). I.B.Tauris. ss. 205–206. ISBN . 6 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2020.
- ^ a b (Erişim tarihi: 27 Nisan 2011)
- ^ Clark, Bruce (2006). (İngilizce). Harvard University Press. s. 25. ISBN . 6 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2020.
- ^ . 29 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2015.
- ^ "Balıkesir". Yurt Ansiklopedisi. II. 1982. s. 1136.
- ^ Resim:Balıkesir districts.png ve Resim:İzmir districts.png resimlerine göre
- ^ a b . 26 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2009.
- ^ . 26 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2008.
- ^ . 2 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2020.
- ^ a b c "Balıkesir.gen.tr Ayvalık Adaları sayfası". 14 Şubat 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Şubat 2008.
- ^ . 16 Aralık 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2008.
- ^ . 3 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2009.
- ^ . "Fasikül I: Mufassal Neticeler İcmal Tabloları" (PDF). 28 Teşrinevvel 1927 Umumî Nüfus Tahriri. DİE. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2021.
- ^ (PDF). 20 İlkteşrin 1935 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . (PDF). 20 İlkteşrin 1940 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2016.
- ^ . (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021.
- ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ^ a b c d e f
- "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
- "Ayvalık Nüfusu - Balıkesir". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.
- "Balıkesir Ayvalık Nüfusu". nufusune.com.
- ^ a b . 18 Kasım 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2008.
- ^ a b c Yorulmaz, Ahmet (2000). Ayvalık'ı Gezerken. Geylan Kitabevi. ss. 25, 80. .
- ^ . 26 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2008.
- ^ Hürriyet Gazetesi haberi[]
- ^ Hürriyet gazetesi haberi[]
- ^ a b Istanbul to Kathmandu (İngilizce). Lonely Planet. 2001. ss. 183. ISBN .
- ^ . 26 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2008.
- ^ "Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı resmi sitesi". 14 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Şubat 2008.
- ^ . 5 Mart 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2008.
- ^ . 3 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2008.
- ^ Hürriyet Gazetesi haberi[]
- ^ Ayvalık Uluslararası Müzik Akademisi (Türkçe)
- ^ Cansever, Meltem (2003). Nil Yüzbaşıoğlu, Burçin Ünlü (Ed.). Türkiye Gezi Kitaplığı - Ayvalık-Altınoluk. Boyut Yayınları. s. 23. .
- ^ Resmî site (Türkçe)
- ^ . 14 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2020.
- ^ "Ayvalık Belediye Başkanı Mesut Ergin Demokrat Parti'den istifa etti". . 26 Şubat 2021. 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Temmuz 2021.
- ^ . 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Aralık 2008.
- ^ . 14 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2008.
- ^ a b . 1 Ağustos 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2020.
- ^ . 1 Ağustos 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2020.
- ^ . 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2008.
- ^ . 6 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2008.
- ^ . 14 Mart 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2009.
- ^ . 12 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2008.
- ^ . 1 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2011.
Konuyla ilgili yayınlar
- Cansever, Meltem (2003). Nil Yüzbaşıoğlu, Burçin Ünlü (Ed.). Türkiye Gezi Kitaplığı - Ayvalık-Altınoluk. Boyut Yayınları. .
- Başol, Pınar Atay. Lezzet Sırlarıyla Ayvalık ve Midilli Mutfağı. Alfa Yayınları. .
- Yorulmaz, Ahmet (2000). Ayvalık'ı Gezerken. Geylan Kitabevi. ss. 25, 80. .
Dış bağlantılar
Ayvalık hakkında daha fazla bilgi edinin | |
 | Vikisözlük'te tanımlar |
 | Commons'ta dosyalar |
 | Vikikaynak'ta belgeler |
- Wikivoyage'dan Ayvalık gezi rehberi 27 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
- Ayvalık Belediyesi
- Ayvalık Kaymakamlığı
- T.C. Kültür Bakanlığı Ayvalık tanıtımı 12 Temmuz 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Yerelnet'te Ayvalık 12 Temmuz 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- (Türkçe) (İngilizce)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ayvalik Yunanca Aibali Aivali Grekce Kydwnies Kydonies Turkiye nin Balikesir ilinin bir ilcesidir Balikesir in en batisinda Ege Denizi kiyisinda bulunan ilce Turkiye nin en onemli turizm merkezlerinden biridir Ayvalik kis mevsimlerinde buyuk bir kasaba nufusuna sahip olmakla birlikte yaz mevsimlerinde turizmin de etkisiyle donemsel nufus artisi yasamaktadir Tarihte cesitli uygarliklara ev sahipligi yapmis olan Ayvalik 2017 den beri UNESCO Dunya Mirasi Gecici Listesi nde yer almaktadir AyvalikIlceIlce sinirlari haritasiUlkeTurkiyeIlBalikesirCografi bolgeEge BolgesiIdare KaymakamHasan Yaman Belediye baskaniMesut Ergin CHP Yuzolcumu Toplam265 km Rakim10 mNufus 2018 Toplam71 063 Kir Sehir Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Posta kodu10400Il alan kodu0266Il plaka kodu10Resmi site ayvalik gov trKoken bilimiAyvalik Antik Cag da bir tur yabani ayva anlamina gelen Kidonia Antik Yunanca Kydwniai olarak aniliyordu Bolgeye ilk yerlesenlerinin Midilli nin Kydona koyunden ya da Girit in bolgesinden gelmis olabilecekleri dusunulmektedir Isim konusunda bazi gorusler de Ayvalik in Aioliki nin Eolya nin bozulmus sekli oldugudur Ayvalik anlamina gelen Kydonie ismi ise MO 330 dan beri suregelmektedir Kentin adi Osmanlicada آيوالق olarak gecmekteydi TarihceEski Caglarda Ayvalik Antikcag da Ayvalik Adalari na Hekatonisa ismi veriliyordu Bu isim adalarin en buyugu Nesos Moshonisi Cunda veya Alibey Adasi ayni isimle soylenen Nesos ya da Nasos antik kentinin bas tanrisi olan Hekatos olarak da anilan Apollon dan gelmekteydi Apollon Adalari nda Nesos disinda Chalkis Pordoselene ve Kydonia antik yerlesmeleri vardi Antik kaynaklar Chalkis Pordoselene ve Nasos tan cok soz etmelerine karsilik Kydonia hakkinda yazan sadece yazlari akan unlu bir sicak su kaynagina sahip oldugunu bildiren Plinius olmustur Bu dort antik kentten Chalkis ve Pordoselene yok olmuslar ancak Kydonia ve Nesos sirasiyla Ayvalik ve Cunda Alibey olarak gunumuze ulasmislardir Tarihi yerlesim merkezi Bugun eski Kydonia oldugu dusunulen alanda ciddi bir arkeolojik calisma olmamasina karsilik halen antik devre ait bol miktarda canak comlek parcalarina rastlanmaktadir Bu parcalar uzerinden yapilan on calismalar Helenistik MO 330 30 ve Roma MO 30 MS 395 caglarina ait yerlesim yerleri bulundugunu isaret etmektedir Dogu Roma verilerine dayanilarak Roma doneminde en parlak cagini yasadigi dusunulen sehrin Bizans doneminde onemini yavasca kaybettigi yerlesimin Ayvalik ta yer alan Ilkkursun Tepesi eteklerine kaydigi dusunulmektedir Kentin daha sonraki caglardaki gelisimi bu bolge merkezli olmustur Ilkcagda Misya Hititler Frigler Lidya Orta Cag da Roma Imparatorlugu ve Dogu Roma Imparatorlugu 14 yuzyildan itibaren de Osmanli Imparatorlugu egemenligine girmistir 19 ve 20 yuzyilin baslarinda en parlak donemini geciren kentte yasayan Rum ahalinin 1821 yilinda Yunan ayaklanmasina katilmasi sonucu ilcenin buyuk bir kismi bosaltilmis daha sonra donmelerine izin verilmekle beraber kent eski canliligina kavusamamistir Bugun eski donemlerden fazlaca kalintiya rastlanmamasina ragmen yer yer Antik Yunanistan ve Antik Roma caglarina ait canak ve comlek parcaciklari gorulmektedir Ayvalik ta bircok tarihi yapinin yani sira ve Rumlardan kalma ev ve kiliseler bulunmaktadir Osmanli Imparatorlugu donemi Piri Reis in hazirladigi Kitab i Bahriye de yer alan Ayvalik ve Midilli civarinin haritasi Kent dokusu Osmanli doneminde formunu kazanmistir Bugunku Ayvalik in kurulmasi 1430 1440 yillarina rastlar Ayvalik o zamanlar limana hakim bir tepe uzerinde kurulu idi Dogu Roma Imparatorlugu nu sikistiran Osmanli Imparatorlugu Alibey Adasi nda bir deniz ussu kurmustur Daha sonralari sehre Rumlar yerlesmeye baslamis ve kisa surede Turk nufusu asmislardir Osmanli kaynaklarinda Ayvalik adina ilk kez 1772 yilinda yayinlanan bir fermanla rastlanir Bu fermanin 1770 te Cesme onlerinde Rus donanmasiyla yapilan bir savastan donerken Ayvalik a ugrayan daha sonra sadrazam olan Cezayirli Hasan Pasa tarafindan cikarttildigi dusunulmektedir Bolge 1789 dan itibaren gayrimuslimlerin yasadigi bir ozerk bolge olmustur Bu ozerklik 1821 deki Yunan ayaklanmasina dek surmus bu ayaklanma sonucunda Ayvalik bosaltilarak 1840 ta Karesi Sancagi na bagli bir ilce yapilmistir Daha sonra Rumlarin donmesine izin verilmesine ragmen ilce eski canliligina kavusamamistir Osmanli Imparatorlugu yonetiminin Anadolu da incelemeler yapmak icin gonderdigi Vital Guinet tarafindan yayimlanan 1891 tarihli istatistige gore 21 666 olan kent nufusunun 21 486 si Rum 180 i Turk tur 1900 1914 tarihli bir Fransiz yilliginda Ayvalik in o zamanki sosyo ekonomik yapisi hakkinda su bilgiler verilmektedir 30 000 nufusludur Postasini Avusturya Macaristan Imparatorlugu isletmektedir Zeytinyagi balmumu yerli ipek sarap sabun dissatimi yapilir ve seker kahve yun pamuklu kumas ham deri ithal eder Fransa Buyuk Britanya ve Irlanda Birlesik Kralligi Avusturya Macaristan Imparatorlugu Italya Kralligi nin kentte konsolosluklari bulunur Bankalar Osmanli Bankasi Atina Bankasi Viyana Kredi Bankasi dir Ayni zamanda bir akademi iki oteli bulunan ilcede icinde eczanesi de olan bir genel hastane ve cuzzam hastanesi faaliyet gostermektedir Mayis 1917 de Otto Liman von Sanders in komutasi altindaki Alman kuvvetlerinin yardimi ile 12 000 23 000 Rum Ayvalik tan Anadolu nun ic bolgelerine tehcir edildi Kurtulus Savasi ve Turkiye Cumhuriyeti donemi Ilce I Dunya Savasi sonrasi Izmir in isgali ile birlikte 29 Mayis 1919 da Yunan egemenligine girmistir Isgal sonrasi Anadolu da ilk direnis 172 Alay Komutani Yarbay Ali Cetinkaya tarafindan baslatilmistir Isgalin ilk gunlerinde bazi Rum ceteciler ve Yunan askerler 2 koyu yakmakla suclanmistir Bu isgal 15 Eylul 1922 ye kadar surmustur Tetkik Heyeti Raporu na gore isgal sirasinda Ayvalik cevresinde Rum ceteleri pek cok Turku oldurmus ve soymustur Eylul 1922 de Ayvalik ta 3 000 Rum erkek Ic Anadolu ya tehcir edilmis 23 u haric hepsi yolda olmustur 24 Temmuz 1923 te imzalanan Lozan Antlasmasi nda belirtilen Turkiye Yunanistan Nufus Mubadelesi geregince Girit Makedonya ve Midilli Turkleri ilceye yerlestirilmistir Burhaniye ye bagli varlik gosteren Ayvalik 19 Mayis 1928 tarihinde ilce olmustur Ilcede Girit gocmenleri cogunlugu olusturmaktadir Bunlarin yaninda yerli yorukler Bosna muhacirleri ve Arnavutlar da bulunmaktadir CografyaAyvalik Turkiye nin Balikesir ilinin Ege Bolgesi nde kalan bir ilcesi olup Midilli nin tam karsisinda kurulmustur Cam ormanlari ve Zeytin bakimindan zengin olan ilce Ege Denizi kiyisinda olup Ayvalik Adalari adi verilen takimadalara sahiptir Ayvalik in kuzeydogusunda Gomec guneyinde Izmir iline bagli Dikili ve Bergama ilceleri batisinda ise Ege Denizi bulunur Seytan Sofrasi Ayvalik in karsisinda ise ondan Midilli Bogazi ile ayirilan Yunanistan Cumhuriyeti nin Kuzey Ege Adalari cografi bolgesinin Midilli iline bagli olan ve hem Midilli ilinin hem de Kuzey Ege Adalari cografi bolgesinin yonetim merkezi olan Midilli sehri ciplak gozle gorulebilecek yakinlikta yer almaktadir Ayvalik bir adalar toplulugudur Kasik Poyraz Kamis Buyukkuruada ve Guvercinada bunlardan bazilaridir Ayvalik ilcesinde daglar denize dik uzandigindan kiyilar girintili cikintilidir Bu kiyilar boyunca burunlar ve koylar meydana gelmistir Ilcenin Ege Denizi ne olan kiyilari 34 km dir Iklim Ilcede Akdeniz iklimi hukum surer Ege Bolgesi nde yer almasi nedeniyle kislari ilik ve yagisli yazlari sicak ve kuraktir Devamli hafif ruzgarli gunler mevcuttur Yaz sicakligi ortalama 24 34 C dir Kislar ise iliktir Ozellikle yazlari tum cevre kavurucu sicaklikta iken Ayvalik ta batidan esen ve genellikle ogleleri baslayan imbat ilceyi serinletir Bazi yazlar da meltem ruzgarlari eser Kazdagi yonunden gelen esintinin haftalarca surdugu de olur Adalar Alibey Adasindan bir sokak karesiAyvalik ilcesi ile Alibey Cunda adasi kopruler ve diger bazi adalarin genel goruntusu Ayvalik ilcesine bagli irili ufakli 22 kadar ada vardir Bu adalarin en buyugu Alibey Adasi ya da diger ismi ile Cunda Adasi olup 1964 yilinda bir kopru ile Lale Adasi na oradan da ilce merkezine baglanmistir Bu koprulerden biri ayni zamanda Turkiye nin ilk bogaz koprusu olma ozelligini tasir Alibey Adasi disindaki tum Ayvalik Adalari 1995 yilinda milli park ilan edilmis ve yerlesim yasaklanmistir Adalar icinde tarihi ve turistik oneme sahip olan bir digeri de Timarhane Adasi dir Bu adaya Turkler eski zamanlarda Tasli Manastir olarak da adlandirmislardir Bu ada ozellikle Osmanli Imparatorlugu doneminde Ayvalik ta yasayan Rumlarin ickiyi fazla kacirmasi uzerine sert esen ruzgari ile akillarini baslarina toplamalari icin gonderildikleri bir mekan oldugundan bu ismi almistir NufusBolgede ilk nufus sayimi 1891 de Vital Guinet yonetiminde yapilmis 21 666 olan kent nufusunun 21 486 sinin Rum 180 inin Turk oldugu belirtilmistir Ilce nufusu 1975 sayimina gore 33 000 kisidir Belediye nufusu 1980 yili sayiminda 19 371 1985 te 21 381 1990 da 25 687 1997 de ise 29 342 kisi olarak belirlenmistir Bu rakamlara gore yillik ortalama nufus artis hizi 2 5 dolaylarindadir Ilce nufusu 2020 sayimlarina gore 71 725 kisidir Yazlari gelen turistlerle nufus oldukca artar Ayvalik Turkiye nin en kalabalik 207 yerlesim birimidir Yil Toplam Sehir Kir1927 16 873 13 549 3 3241935 22 539 13 088 9 4511940 22 263 12 286 9 9771945 24 742 13 650 11 0921950 24 819 13 101 11 7181955 28 561 16 754 11 8071960 28 266 16 087 12 1791965 30 213 16 283 13 9301970 31 957 17 661 14 2961975 33 104 18 041 15 0631980 34 543 19 371 15 1721985 38 879 21 381 17 4981990 46 827 25 687 21 1402000 58 738 31 986 26 7522007 58 638 34 651 23 9872008 61 730 34 968 26 7622009 62 460 35 986 26 4742010 63 627 36 718 26 9092011 64 349 37 182 27 1672012 64 153 37 197 26 9562013 64 462 64 462 veri yok2014 69 880 69 880 veri yok2015 67 902 67 902 veri yok2016 68 457 68 457 veri yok2017 68 831 68 831 veri yok2018 71 063 71 063 veri yok2019 70 720 70 720 veri yok2020 71 725 71 725 veri yok Not Buyuksehir yasasi nedeniyle koyler mahalle statusune gectiginden 2013 ten itibaren kir nufusu tabloda yer almamistir EkonomiTarim ve sanayi Ilce ekonomisi buyuk olcude zeytin ve turizme baglidir Ayvalik ta zeytin disinda pamuk cam fistigi ve mandalina gibi tarim urunleri de yetistirilir Ayrica bolgede Bagyuzu Koyu nde yetistirilen Kozak uzumu taninmis bir urundur Son yillarda turfanda sebzecilik ve Kozak cam bali uretimi de yapilmaktadir Arazinin 70 i zeytinlik olan Ayvalik ta zeytinden sabun ve zeytinyagi ureten sanayi kuruluslari bulunmaktadir Turkiye de 110 milyon zeytin agaci vardir ve bunun 2 500 000 i ilcede bulunur Balikcilik ve balik restoranlari da onemli bir gelir kaynagidir Turizm Turizm ilce ekonomisinde buyuk oneme sahiptir Turizm alaninda buyuk bir potansiyele sahip olan ilcede basta Seytan Sofrasi olmak uzere cesitli dogal guzellikler olmakla birlikte ozellikle eski Rum evleri ve yapilarina dayanan kultur turizmi de gelismistir Ozellikle Sarimsakli Plajlari ve Alibey Adasi nda ise deniz turizmi gelismistir Ilcede 1994 yilinda yapilan bir calismaya gore 1842 1914 yillari arasindan kalma toplam 363 bina bulunmaktadir Ilce son yillarda Ege Adalari ndan cok sayida gunubirlik misafir agirlamaktadir Bu ziyaretlerin amaci genellikle alisveristir Bu durumun ciddi ekonomik girdisinin olusmaya baslamasi ardindan ilce dukkanlarinin vitrinleri Yunanca yazilar ile dolmustur Ayvalik in merkezinde her persembe gunu buyuk bir pazar kurulur Ozellikle Yunanistan in Midilli ilinden olmak uzere on binlerce Yunan turist gunu birlik ziyarette bulunur Yunan turistlerin ziyarette bulundugu en onemli yerler ise Ayvalik pazaridir Son yillarda Ayvalik a gelen turistlerin cevre ilcelere de ugramasi ozellikle Ayvalik Edremit arasinda rekabete yol acmistir KulturMutfak Ayvalik dogal guzellikler bakimindan zengin bir ilce olmakla birlikte mutfagi ile de unludur Ilceye ozgu en onemli yiyecek sosis sucuk kasar tursu mayonez ketcap gibi malzemelerle hazirlanan Ayvalik tostu dur Diger onemli bir yiyecek tum Balikesir ilinde yaygin olarak yapilan Hosmerim tatlisidir Papalina olarak bilinen bir balik turunun caca genellikle meze olarak tuketilen izgarasi ve zeytinyaginda unla yapilan kizartmasi da Ayvalik in onemli yemekleri arasinda sayilir Deniz kiyisinda olmasi nedeniyle deniz urunlerinden yapilan mezeler ve zeytinyagli yemekler Ayvalik mutfaginin temelini olusturur Ayvalik ta son zamanlarda zeytinli dondurma da ilgi odagi olmustur Kulturel ve dogal zenginlikler Sarimsakli Plajlari Ayvalik in Kucukkoy beldesinde bulunan Ege Denizi kiyisindaki plajlardir Ayvalik kent merkezinin 6 km guneyinde bulunan plajlar 12 km uzunlugundadir Alibey Adasi Ayvalik Adalari grubuna dahil olan ve yerlesime acik olan tek adadir 1995 yilinda insa edilen bir kopru sayesinde bu adaya karayolu ile gecmek mumkundur Ayvalik Adalari En buyugu Alibey Adasi olan takimada Bu adalar milli park ilan edilmistir ve Alibey Adasi disinda yerlesime acik degildir Seytan Sofrasi Ayvalik a hakim buyuk kayalik tepelerin uzerinde bulunan bakildiginda tum Ayvalik Adalari ve Midilli Adasi nin manzarasi gozuken uzerinde Seytan in ayak izi bulunduguna inanilan eski bir lav birikintisi Cami ve kiliseler Ayvalik geleneksel deve gureslerinden bir gorunum Eylul 2008 Manastiri Timarhane adasinda bulunan bu manastirdan geriye en ic kisimda bulunan kucuk bir kisim kalmistir Burayla ilgili turlu turlu efsaneler mevcuttur Bunlardan biri de Meryem Ananin mezarinin burada bulundugu ile ilgilidir Bircok hazine avcisi tarafindan zarar goren manastir gunumuzde harabe niteliginde olmasina karsin yerli ve yabanci turistler tarafindan ilgi duyulmaktadir ve her yaz yuzlerce kisiyi kendine cekmektedir Saatli Cami Agios Yannis Kilisesi Ilce merkezinde yer alan Ismet Pasa Mahallesi nde yer alir Kilise olarak insa edilmis 1928 den sonra camiye donusturulmustur Camiye cevrilmesinin ardindan icindeki ikonalar boyayla kapatilmistir 1944 teki depremde can kulesinin ustu yikilmistir Taksiyarhis Kilisesi 1873 yilinda insa edilen bir kilise Icerisinde bulunan can II Dunya Savasi yillarinda yerinden cikarilarak halka haber vermesi icin kullanilmistir Daha sonralari bu canin dunyanin en buyuk cani oldugu ortaya cikmistir Sakarya Mahallesi nde yer alan bu cami Ayvalik in tarihsel degerini yansitan bir cami olarak yapilmis tek ozgun yapittir Sultan II Abdulhamid tarafindan 19 yuzyilin ikinci yarisinda yaptirilmistir Yorgala Oteli ni yaptiran kisinin zamanin yonetimine armagan etmek zorunda kaldigina iliskin iddialar da vardir Kirmizi tastan kare planla insa edilmistir kubbesi tugladandir Ayazma Kilisesi Kemal Pasa Mahallesinde bulunan kilisenin adi icinde bulunan suyun kutsal olarak kabul gormesinden gelmektedir Ayazma kelime anlamiyla kutsal su anlamina gelir Neo klasik uslupta 1890 yilinda yapilmis gec tarihli bir yapi Kilisenin girisi Yunan tapinaklarini animsatmakta Yapi malzemesi olarak Sarimsak tasi kullanilmis olan kilise bir donem zeytinyagi fabrikasi olarak kullanildigindan farkli eklentiler yapilmis Bu yuzden ic kisimlarda anitsal ozelliklerini tamamen yitirmis Kilise gunumuzde muze haline getirilmek icin kamulastirilmis Diger Ayvalik geleneksel deve gureslerinden bir gorunum Ayrica Ayvalik ta her yil kis aylarinda geleneksel olarak deve guresleri de duzenlenmektedir Ayvalik ta engellilere yonelik bir takim etkinlikler duzenlenmekle birlikte bazi kesimlerce ilce Engelliler Baskenti olarak adlandirilmaktadir Ayrica ilcede uluslararasi bir muzik akademisi bulunmaktadir SporIlcenin en onemli spor kulubu Ayvalik Belediyesi tarafindan desteklenen Ayvalikgucu Belediyespor dur Kulup futbol basketbol ve atletizm branslarinda hizmet vermektedir Ayrica ilce civari balikadamlar tarafindan oldukca tercih edilen bir dalis bolgesidir Mercan rifleri acisindan cok renkli zengin dip yapisi bulunan deniziyle sualti fotografcilari tarafindan tercih edilmektedir YonetimIlce belediye teskilati 1963 yilinda kurulmustur Su an gorevde olan Ayvalik belediye baskani ise Cumhuriyet Halk Partisi nden Mesut Ergin dir Eylul 2021 de Cumhuriyet Halk Partisi ne katilmistir Ad Yillar PartiIzzet Ayguner 1977 1989 Cumhuriyet Halk Partisi Sosyal Demokrasi PartisiAli Nedim Gureli 1989 1994 Anavatan PartisiAhmet Tufekci 1994 2004 Milliyetci Hareket Partisi Demokrat Turkiye PartisiHasan Bulent Turkozen 2004 2014 Cumhuriyet Halk PartisiRahmi Gencer 2014 2019 Cumhuriyet Halk PartisiMesut Ergin 2019 gunumuz Demokrat Parti Cumhuriyet Halk PartisiEgitimAyvalik kucuk bir yer olmasina karsin eski bir yerlesme mekani olmasi sebebiyle egitim olanaklari bakimindan gelismistir Cumhuriyet doneminde ilcede kurulan ilk okul Ayvalik Turk Ocagi Oksuz Yurdu Sanat Mektebi adinda yatili bir ozel okuldur 1926 yilinda okullarda meslek derslerinin kaldirilmasi uzerine meslek egitim esyalarini Turkiye Cumhuriyeti Milli Egitim Bakanligi na devreden okul 1927 yilinda adini Muhtelit Ikmal Meslek Mektebi olarak degistirdi 1929 da Ayvalik Turk Ocagi Muhtelit Orta Mektebi adini alan okul 1931 de Ayvalik Hususi Orta Mektebi olarak isim degistirmistir Ortaokuldan mezun olanlarin okumalari icin 1963 yilinda Ayvalik Lisesi acilmistir 1994 yilinda bu ilceye Ayvalik Anadolu Lisesi adinda bir lise daha acilmistir Bugun Ayvalikta Ayvalik Anadolu Lisesi ve Ayvalik Lisesi basta olmak uzere onlarca okul bulunmaktadir Ayvalik ilcesinde Balikesir Universitesi ne bagli Ayvalik Meslek Yuksekokulu bulunmaktadir AltyapiUlasim Ilce karayolu ile Izmir e 155 Bursa ya 277 Susurluk a 170 km Canakkale ye 167 Ankara ya 657 Bergama ya 45 Truva ya 154 Behramkale ye 155 Efes e 239 Alibey Adasi na 8 kilometre mesafededir Yunanistan dan gelen turistler ilceye feribot ve deniz otobusu ile yaklasik iki saatte ulasir Yurt icinden Ayvalik a ulasim ise genellikle karayolu ile saglanir Hemen hemen tum buyuksehirlerden direkt seferler mevcuttur Tasradan gelecek olanlar ise Balikesir veya Izmir uzerinden otobus seferleri ile ilceye ulasabilir Otogar kentin 1 5 km guneyindedir Havayolunu tercih edenler ucakla Edremit te bulunan Balikesir Koca Seyit Havalimanindan 45 km ya da Izmir e gelip ilceye karayolu ile ulasirlar Ayvalik a ayrica Turkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryollari Izmir Mavi Treni ile Balikesir e kadar gelip daha sonra TCDD nin ayarladigi aktarma otobusleri ile gidilebilir Istanbul dan ulasimda ise Istanbul Bandirma arasindaki hizli feribot farkli bir secenek olarak sunulabilir Sehrin gorunumuResimlerAyvalik tan Ayvalik Adalari goruntusu Alibey Adasi Cunda Ayvalik goruntusu Ayvalik Adalari Seytan Sofrasi nda gun batimi Ayvalik ta bir sokak arasiKaynaklar ve dipnotlarBu madde onerilmeyen bicimde kaynaklandirilmistir Gosterilen kaynaklar kaynak gosterme sablonlari kullanilarak dipnot belirtme bicemine uygun olarak duzenlenmelidir Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Arsivlenmis kopya 19 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Ekim 2021 12 Temmuz 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Subat 2008 23 Mart 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Aralik 2012 a b c Cumhuriyet Ansiklopedisi Cilt 1 sayfa 556 Ayvalik Industrial Landscape UNESCO 15 Nisan 2017 21 Mart 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Subat 2021 a b c d e f g 4 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Mart 2020 Tahir Sezen Osmanli yer adlari sf 53 T C Basbakanlik Devlet Arsivleri Genel Mudurlugu 2006 Plinius un IS 79 da Vezuv Yanardagi nin patlamasi sirasinda oldugu kaydedilmistir a b c d e Turkiye Cumhuriyeti Kultur ve Turizm Bakanligi resmi sitesi Ayvalik sayfasi 12 Temmuz 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Haziran 2009 a b c d Hayat Ansiklopedisi 1 cilt sayfa 511 a b c 26 Mart 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Subat 2008 Freely John 2010 Ingilizce I B Tauris ss 205 206 ISBN 9781845119416 6 Subat 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Eylul 2020 a b Erisim tarihi 27 Nisan 2011 Clark Bruce 2006 Ingilizce Harvard University Press s 25 ISBN 9780674023680 6 Subat 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Eylul 2020 29 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Nisan 2015 Balikesir Yurt Ansiklopedisi II 1982 s 1136 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Resim Balikesir districts png ve Resim Izmir districts png resimlerine gore a b 26 Mart 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Haziran 2009 26 Mart 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Subat 2008 2 Nisan 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Ekim 2020 a b c Balikesir gen tr Ayvalik Adalari sayfasi 14 Subat 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Subat 2008 16 Aralik 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Subat 2008 3 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Eylul 2009 Fasikul I Mufassal Neticeler Icmal Tablolari PDF 28 Tesrinevvel 1927 Umumi Nufus Tahriri DIE Erisim tarihi 28 Mayis 2021 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link PDF 20 Ilktesrin 1935 Genel Nufus Sayimi DIE 2 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2021 PDF 20 Ilktesrin 1940 Genel Nufus Sayimi DIE 20 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 20 Ekim 2016 PDF 21 Ekim 1945 Genel Nufus Sayimi DIE 15 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2021 PDF 22 Ekim 1950 Umumi Nufus Sayimi DIE 15 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2021 PDF 23 Ekim 1955 Genel Nufus Sayimi DIE 2 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2021 PDF 23 Ekim 1960 Genel Nufus Sayimi DIE 15 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 19 Subat 2021 1965 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1970 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1975 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1980 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1985 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1990 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2000 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2007 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2008 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2009 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2010 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2011 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2012 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 20 Subat 2013 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 8 Mart 2013 2013 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 15 Subat 2014 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 15 Subat 2014 2014 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 10 Subat 2015 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 10 Subat 2015 a b c d e f Merkezi Dagitim Sistemi html Dogrudan bir kaynak olmayip ilgili veriye ulasmak icin sorgulama yapilmalidir Turkiye Istatistik Kurumu Erisim tarihi 13 Nisan 2016 Ayvalik Nufusu Balikesir nufusu com Erisim tarihi 5 Subat 2021 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Balikesir Ayvalik Nufusu nufusune com Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link a b 18 Kasim 2005 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Subat 2008 a b c Yorulmaz Ahmet 2000 Ayvalik i Gezerken Geylan Kitabevi ss 25 80 ISBN 975 97240 0 6 26 Mart 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Subat 2008 Hurriyet Gazetesi haberi olu kirik baglanti Hurriyet gazetesi haberi olu kirik baglanti a b Istanbul to Kathmandu Ingilizce Lonely Planet 2001 ss 183 ISBN 1 86450 214 2 26 Mart 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Subat 2008 Turkiye Cumhuriyeti Kultur ve Turizm Bakanligi resmi sitesi 14 Temmuz 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Subat 2008 5 Mart 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Subat 2008 3 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Subat 2008 Hurriyet Gazetesi haberi olu kirik baglanti Ayvalik Uluslararasi Muzik Akademisi Turkce Cansever Meltem 2003 Nil Yuzbasioglu Burcin Unlu Ed Turkiye Gezi Kitapligi Ayvalik Altinoluk Boyut Yayinlari s 23 ISBN 975 521 690 1 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Resmi site Turkce 14 Temmuz 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Nisan 2020 Ayvalik Belediye Baskani Mesut Ergin Demokrat Parti den istifa etti 26 Subat 2021 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Temmuz 2021 20 Subat 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Aralik 2008 14 Temmuz 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Subat 2008 a b 1 Agustos 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Nisan 2020 1 Agustos 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Nisan 2020 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2008 6 Ekim 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2008 14 Mart 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Agustos 2009 12 Eylul 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2008 1 Temmuz 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Ekim 2011 Konuyla ilgili yayinlarCansever Meltem 2003 Nil Yuzbasioglu Burcin Unlu Ed Turkiye Gezi Kitapligi Ayvalik Altinoluk Boyut Yayinlari ISBN 975 521 690 1 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Basol Pinar Atay Lezzet Sirlariyla Ayvalik ve Midilli Mutfagi Alfa Yayinlari ISBN 978 605 106 120 7 Yorulmaz Ahmet 2000 Ayvalik i Gezerken Geylan Kitabevi ss 25 80 ISBN 975 97240 0 6 Dis baglantilarVikipedi nin kardes projelerinden Ayvalik hakkinda daha fazla bilgi edininVikisozluk te tanimlarCommons ta dosyalarVikikaynak ta belgelerWikivoyage dan Ayvalik gezi rehberi 27 Agustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Ingilizce Ayvalik Belediyesi Ayvalik Kaymakamligi T C Kultur Bakanligi Ayvalik tanitimi 12 Temmuz 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Yerelnet te Ayvalik 12 Temmuz 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Turkce Ingilizce