Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Poğaça, bir çörek türüdür. Balkan, Levant ve Macaristan mutfaklarında bulunur, mayalı veya mayasız yapılabilir. Genellikle buğday unundan yapılır, ancak arpa ve bazen çavdar eklenebilir. Poğaçanın içi haşlanmış patates, pişmiş kıyma, zeytin veya peynirle doldurulabilir. Poğaça hamurunda susam, siyah çörek otu veya kurutulmuş dereotu gibi tahıllar ve otlar bulunabilir veya üstüne serpilebilir.
| Poğaça | |
|---|---|
 Lor peyniri ve dere otu ile doldurulmuş poğaça | |
| Ülke(ler) | Türkiye |
| Türü | çörek |
| Ana malzemeler | Beyaz un veya tam buğday unu, genellikle maya, yumurta, tereyağı |
| Çeşitleri | Beyaz peynirli iç harcı, sucuk, pastırma, kıyma, patates, zeytin |
| Kalori | 45 gr'da 196 kcal |
Etimoloji
İtalyancada "külde pişmiş küçük hamur işi" anlamına gelen focaccia kelimesinden Türkçeye geçmiştir.
Kelimenin kökeni, temelde Latince Latince: panis focacius, yani ocakta veya şöminede (Latince: focus) pişirilen ekmek (Latince: panis) kelimesinden, Bizans Yunancası πογάτσα (pogátsa) yoluyla, Güney Slav dillerine pogača / погача olarak girmiştir.[]
Bir çeşidi pogačice (küçültme hali) olarak bilinir, Bosna Hersek, Bulgaristan, Hırvatistan, Kosova, Karadağ, Kuzey Makedonya, Sırbistan, Slovenya ve Türkiye'de (burada poğaça denir) yenen bir tür puf böreğidir; karaköy gibi çeşitleri de vardır. Avusturya'da pogatschen ve Slovakya'da pagáče denir.
Diğer dillerde de benzer isimlerle bilinir: pogácsa (Macarca), pogace (Rumence), (Yunanca) μπουγάτσα bughátsa, Bulgarca, Makedonca ve Sırp Kiril Alfabesi: Sırpça: погача, Arapça بغاجة (baghajah).
Sloven pogačası, yerel olarak "belokranjska pogača", "ocvirkovca", "gerpa", "oprešak" ve "postržjača" gibi çeşitli isimlerle bilinen Beyaz Carniola ve Prlekija'dan gelen bölgesel bir yiyecektir. Doldurulmuş tuzlu hamur işi yerine bu yiyecek genellikle ocvirki ile kaplı geleneksel bir yassı ekmek türüdür.
Tarihçe
İlknur Haydaroğlu’nun 2009 yılında yayınlamış olduğu Osmanlı Saray Mutfağından Notlar kitabında Sultan III. Murat döneminden poğaçanın önemli konuklar için hazırlandığı, sofralarda yer aldığını ve bohça olarak adlandırdığını bildirmektedir. Bunun yanı sıra çeşitli, yörelerde çeşitli şekilde poğaçaların hazırlandığını belirtmiştir.
Hamur işi
Farklı yöreler poğaçanın biraz farklı çeşitlerini yapar ve bu nedenle çok çeşitli dokular ve tatlar vardır. Bazıları sadece yaklaşık 22 mm çapında, bazıları da daha büyüktür. Diğerlerinin içinde ufalanan scone benzeri kıvam vardır, diğerleri ise taze bir akşam yemeği ekmeği veya kruvasan gibi daha yumuşaktır.
Hamurun içine birçok farklı malzeme konulabilir, fırına verilmeden önce orta sertlikte taze peynirler, yaşlandırılmış kuru sert peynir (ler), çıtır domuz eti (tepertő), lahana, karabiber, tatlı veya acı kırmızı biber, sarımsak, kırmızı soğan, kimyon tohumu, susam tohumu, ayçiçeği veya haşhaş tohumu poğaçanın üzerine serpilebilir veya her ikisi de yapılabilir:
Macaristan'da kültürel bir spesiyalite ve Hungarikum olarak kabul edilir. Küçük yassı ekmeklerden evrilmiştir. Hamur işi Türklerden alınmış olsa da, domuz kabuklu pogácsa (tepertős pogácsa) gibi birçok çeşidi Macaristan'da doğmuştur ve Orta Çağ'dan beri popüler bir yiyecek olmuştur. Popüler tatlar arasında patates, peynir, domuz pastırması, tejföl, túró, juhtúró, Haşhaş tohumu (mákos pogácsa), kırmızı biber (paprikás pogácsa), kabak çekirdeği, ramson ve lahana bulunur.
Macar Piarist rahibi Kristóf Simai'nin 1795-1799 yılları arasında Selmecbánya'da yazdığı yemek kitabında ballı pogácsa, tereyağlı pogácsa, baharatlı çörekler ve çikolatalı çörekler gibi çok çeşitli pogácsalar yer almaktadır.
Macaristan'da boszorkánypogácsa (cadıların pogácsa'sı) da popülerdir, küçük, tatlı, genellikle yaban mersini veya şeftali reçeli veya vanilya dolgulu bir bisküvidir.
Suriye ve Türk mutfağında poğaça, beyaz peynir veya siyah zeytin, patates, soğan veya kıyma gibi diğer dolgularla doldurulabilir.
Mayasız poğaça, yumuşak poğaça, kuru poğaça gibi çeşitleri bulunmaktadır.
Mücebbene Endülüs mutfağında yapılan bir çeşit poğaçadır.
Türkiye'de Yörelere Göre Çeşitleri
Karaköy poğaçası, İstanbul Karaköy'de yapılan poğaça çeşitidir.
Kültürde
Macaristan'da çoğu pastanede ve metro istasyonunda bulunur. Ayrıca Macar kültürünün önemli bir parçasıdır. Örneğin Hamubasűlt Pogácsa, açık ateşin közlerinde yapılan bir pogácsa, kahramanın çantasında bu tek şeyi taşıyarak bir yolculuğa çıktığı Macar halk masallarında sıklıkla görülür. Aynı zamanda yetişkinliğin sembolüdür çünkü mezunlara hayat yolculuklarına başlamaları için benzer bir çanta (tarisznya) verilir. Bunlar Mezuniyet sırasında verilir (Ballagás, kelime anlamıyla: gezinme) ve bunu bütün gün yanlarında taşırlar.
Ayrıca bakınız
| Wikimedia Commons'ta Poğaça ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
 | Türk mutfağı ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
Kaynakça
- ^ "Poğaça". 20 Nisan 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ocak 2016.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 16 Şubat 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Nisan 2012.
- ^ "English Scones Online". 12 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Haziran 2024. Çarşamba, 27 Ekim 2021
- ^ "Hungarikumok". www.hungarikum.net. 25 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Mayıs 2024.
- ^ "Simai, Kristóf (Márton); früher Sima". dx.doi.org. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2024.
- ^ "Flower Poğaça Rolls". King Arthur Baking. 17 Aralık 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Haziran 2024.
- ^ . Independent Türkçe. 18 Nisan 2022. 18 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2023.
- ^ Abdülhak Şinasi Hisar'ın eserlerinde geçmiş zaman ve İstanbul.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Pogaca bir corek turudur Balkan Levant ve Macaristan mutfaklarinda bulunur mayali veya mayasiz yapilabilir Genellikle bugday unundan yapilir ancak arpa ve bazen cavdar eklenebilir Pogacanin ici haslanmis patates pismis kiyma zeytin veya peynirle doldurulabilir Pogaca hamurunda susam siyah corek otu veya kurutulmus dereotu gibi tahillar ve otlar bulunabilir veya ustune serpilebilir PogacaLor peyniri ve dere otu ile doldurulmus pogacaUlke ler TurkiyeTurucorekAna malzemelerBeyaz un veya tam bugday unu genellikle maya yumurta tereyagiCesitleriBeyaz peynirli ic harci sucuk pastirma kiyma patates zeytinKalori45 gr da 196 kcalpogacaAnne pogacasiMacar peynirli pogacaEtimolojiItalyancada kulde pismis kucuk hamur isi anlamina gelen focaccia kelimesinden Turkceye gecmistir Macaristan dan pogacsa Tipik cesitleri patates peynir veya citir citir ing cracklings ile hazirlanir Kelimenin kokeni temelde Latince Latince panis focacius yani ocakta veya sominede Latince focus pisirilen ekmek Latince panis kelimesinden Bizans Yunancasi pogatsa pogatsa yoluyla Guney Slav dillerine pogaca pogachaolarak girmistir kaynak belirtilmeli Bir cesidi pogacice kucultme hali olarak bilinir Bosna Hersek Bulgaristan Hirvatistan Kosova Karadag Kuzey Makedonya Sirbistan Slovenya ve Turkiye de burada pogaca denir yenen bir tur puf boregidir karakoy gibi cesitleri de vardir Avusturya da pogatschen ve Slovakya da pagace denir Diger dillerde de benzer isimlerle bilinir pogacsa Macarca pogace Rumence Yunanca mpoygatsa bughatsa Bulgarca Makedonca ve Sirp Kiril Alfabesi Sirpca pogacha Arapca بغاجة baghajah Slovenya mutfagindan belokranjska pogaca Sloven pogacasi yerel olarak belokranjska pogaca ocvirkovca gerpa opresak ve postrzjaca gibi cesitli isimlerle bilinen Beyaz Carniola ve Prlekija dan gelen bolgesel bir yiyecektir Doldurulmus tuzlu hamur isi yerine bu yiyecek genellikle ocvirki ile kapli geleneksel bir yassi ekmek turudur TarihceIlknur Haydaroglu nun 2009 yilinda yayinlamis oldugu Osmanli Saray Mutfagindan Notlar kitabinda Sultan III Murat doneminden pogacanin onemli konuklar icin hazirlandigi sofralarda yer aldigini ve bohca olarak adlandirdigini bildirmektedir Bunun yani sira cesitli yorelerde cesitli sekilde pogacalarin hazirlandigini belirtmistir Hamur isiTurk cayi ve peynirli pogaca Farkli yoreler pogacanin biraz farkli cesitlerini yapar ve bu nedenle cok cesitli dokular ve tatlar vardir Bazilari sadece yaklasik 22 mm capinda bazilari da daha buyuktur Digerlerinin icinde ufalanan scone benzeri kivam vardir digerleri ise taze bir aksam yemegi ekmegi veya kruvasan gibi daha yumusaktir Hamurun icine bircok farkli malzeme konulabilir firina verilmeden once orta sertlikte taze peynirler yaslandirilmis kuru sert peynir ler citir domuz eti teperto lahana karabiber tatli veya aci kirmizi biber sarimsak kirmizi sogan kimyon tohumu susam tohumu aycicegi veya hashas tohumu pogacanin uzerine serpilebilir veya her ikisi de yapilabilir Domuz etli citir pogaca Macaristan da kulturel bir spesiyalite ve Hungarikum olarak kabul edilir Kucuk yassi ekmeklerden evrilmistir Hamur isi Turklerden alinmis olsa da domuz kabuklu pogacsa tepertos pogacsa gibi bircok cesidi Macaristan da dogmustur ve Orta Cag dan beri populer bir yiyecek olmustur Populer tatlar arasinda patates peynir domuz pastirmasi tejfol turo juhturo Hashas tohumu makos pogacsa kirmizi biber paprikas pogacsa kabak cekirdegi ramson ve lahana bulunur Macar Piarist rahibi Kristof Simai nin 1795 1799 yillari arasinda Selmecbanya da yazdigi yemek kitabinda balli pogacsa tereyagli pogacsa baharatli corekler ve cikolatali corekler gibi cok cesitli pogacsalar yer almaktadir Macaristan da boszorkanypogacsa cadilarin pogacsa si da populerdir kucuk tatli genellikle yaban mersini veya seftali receli veya vanilya dolgulu bir biskuvidir Suriye ve Turk mutfaginda pogaca beyaz peynir veya siyah zeytin patates sogan veya kiyma gibi diger dolgularla doldurulabilir Mayasiz pogaca yumusak pogaca kuru pogaca gibi cesitleri bulunmaktadir Mucebbene Endulus mutfaginda yapilan bir cesit pogacadir Turkiye de Yorelere Gore Cesitleri Karakoy pogacasi Istanbul Karakoy de yapilan pogaca cesitidir KulturdeMacaristan da cogu pastanede ve metro istasyonunda bulunur Ayrica Macar kulturunun onemli bir parcasidir Ornegin Hamubasult Pogacsa acik atesin kozlerinde yapilan bir pogacsa kahramanin cantasinda bu tek seyi tasiyarak bir yolculuga ciktigi Macar halk masallarinda siklikla gorulur Ayni zamanda yetiskinligin semboludur cunku mezunlara hayat yolculuklarina baslamalari icin benzer bir canta tarisznya verilir Bunlar Mezuniyet sirasinda verilir Ballagas kelime anlamiyla gezinme ve bunu butun gun yanlarinda tasirlar Ayrica bakinizBoyoz Kumru yiyecek Nokul Pirojki Wikimedia Commons ta Pogaca ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Turk mutfagi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz Kaynakca Pogaca 20 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Ocak 2016 Arsivlenmis kopya 16 Subat 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Nisan 2012 English Scones Online 12 Mayis 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Haziran 2024 Carsamba 27 Ekim 2021 Hungarikumok www hungarikum net 25 Mayis 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Mayis 2024 Simai Kristof Marton fruher Sima dx doi org Erisim tarihi 25 Mayis 2024 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Flower Pogaca Rolls King Arthur Baking 17 Aralik 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Haziran 2024 Independent Turkce 18 Nisan 2022 18 Nisan 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Ocak 2023 Abdulhak Sinasi Hisar in eserlerinde gecmis zaman ve Istanbul