Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Teşkîlât-ı Mahsûsa (Osmanlıca: تشكیلات مخصوصه, romanize: Özel Oluşum), İttihat ve Terakki Cemiyeti bünyesinde Enver Paşa'ya bağlı olarak kurulan gizli teşkilattır. II. Meşrutiyet dönemi sonrası 1913-1918 yılları arasında etkinlik gösteren istihbarat ve propaganda işleri yürüten bir topluluktur. İttihat ve Terakki'nin Türkçü ve İslamcı siyasi görüşleri doğrultusunda, yurt içi ve yurt dışında, karşı istihbarat, propaganda, örgütlenme, suikast eylemlerinde bulunmuştur. Oluşumun isim babası Miralay Rasim Bey’dir. Çeşitli şahit ifadelerine göre 1911'den itibaren etkin olmuş, 17 Kasım 1913’te resmen kurulmuş ve daha sonrasında da 5 Ağustos 1914'te Harbiye Nezareti'ne bağlı resmî bir örgüte dönüştürülmüştür. 8 Ekim 1918'de İttihat ve Terakki hükûmetinin iktidardan ayrılması ile birlikte Teşkîlât-ı Mahsûsa da resmen tasfiye edilmiştir.
Ayrıca Teşkîlât-ı Mahsûsa, hala varlığı tartışılan bir teşkilattır. Kimi tarihçiler var olduğunu, kimi tarihçiler ise böyle bir teşkilatın asla kurulmadığını ve var olmadığını ileri sürmektedir.[]
Teşkîlât-ı Mahsûsa'nın Trablusgarp'ta İtalyanlar'a, Batı Trakya'da Bulgar ve Yunanlar'a, Mısır ve Irak'ta İngilizler'e karşı direniş örgütleme çalışmaları kısmen belgelenmiştir. Buna karşılık 1915 Ermeni Kırımı'nda Teşkîlât-ı Mahsûsa'nın oynadığı rol, sık sık dile getirildiği hâlde ayrıntılarıyla ortaya konabilmiş değildir. Teşkîlât-ı Mahsûsa hakkında tek köklü araştırmanın yazarı olan Philipp Stoddard'a göre Teşkîlât-ı Mahsûsa, Ermeni tehcirinde hiçbir rol oynamamıştır. Guenter Lewy Stoddard'la 2001 senesinde görüştüğünü ve Stoddard'ın hâlâ aynı görüşü savunduğunu bildiriyor.
I. Dünya Savaşı'ndan sonra Anadolu'da oluşturulan Kuvâ-yi Milliye, Karakol Cemiyeti ve Müdâfaa-i hukuk gruplarının önde gelen liderlerinin hemen hepsi Teşkîlât-ı Mahsûsa üyesi olduğu bilinen kişilerdir. Buna rağmen Teşkîlât-ı Mahsûsa ile Millî Mücadele arasındaki örgütsel ilişki yeterince incelenmemiştir. Teşkilatın kurucusu Enver Paşa'dır. Başında ise Hüsamettin (Ertürk) Bey bulunmaktaydı. Teşkilatın ideolojik yapısını ise Dr. Bahaeddin Şakir ve Dr. Nâzım oluşturmuştur.
Bilgi Kaynakları
Teşkîlât-ı Mahsûsa'ya ilişkin tek akademik çalışma, Dr. Philip Stoddard'ın 1963 tarihli doktora tezidir. Teşkilat ileri gelenlerinden Eşref Kuşçubaşı ve Hüsamettin Ertürk'ün anıları yayımlanmıştır. Rauf Orbay'ın anılarında da İran-Afganistan operasyonları hakkında bilgi bulunur. Galip Vardar'ın İttihat ve Terakki İçinde Dönenler (1960) kitabı, yanlı olmakla birlikte değerli bir bilgi kaynağıdır. Hamza Erkan, Bir Avuç Kahraman (1946) kitabında, Süleyman Askerî'nin Irak macerasına ilişkin geniş bilgi verir. Mustafa Balcıoğlu'nun da Teşkîlât-ı Mahsûsa ile ilgili kitapları vardır.
Teşkîlât-ı Mahsûsa arşivi elde değildir; 1918'de İttihat ve Terakki liderlerinin yurt dışına gitmeden önce imha ettiği ileri sürülür. Mütareke döneminde İstanbul'da yapılan Divan-ı Harb-i Örfi mahkemelerinde teşkilata ilişkin birçok iddia dile getirilmiş ve tanıklar dinlenmiştir. Divan-ı Harp tutanaklarının bir kısmı Taner Akçam tarafından yayımlanmıştır. Taner Akçam'ın yaptığı araştırmaya göre Teşkîlât-ı Mahsûsa'nın koruması altında olan bir aile Manisa'ya yerleştirilmiştir. Ailenin kimliği gizli tutulmakta ve CIA kayıtlarına göre Yunt Dağları civarında bulunmaktadır.
Amaç ve Örgütlenme
Örgütün son başkanı olan Hüsamettin (Ertürk) Bey Teşkîlât-ı Mahsûsa'nın kuruluş amacını şöyle tanımlar:
| “ | "Bu teşkilatın gayesi, bir taraftan bütün İslamları bir bayrak altında toplamak, bu suretle Panislamizme vasıl olmaktır. Diğer taraftan da Türk ırkını siyasi bir birlik içinde bulundurmak, bu bakımdan da Pantürkizmi hakikat sahasına sokmaktır. Enver Paşa'nın bir yandan Emiri Efendi'nin İttihat ve Terakki programındaki panislamizminden, diğer taraftan da Ziya Gökalp'in pantürkizminden ilham aldığı muhakkaktır." | „ |
Teşkîlât-ı Mahsûsa'nın kurucusu olan bu kişinin kimliğinin gizlenmesi kafalarda hep soru işareti olarak kalmıştır. I. Dünya Savaşı'nda İngilizlerin Basra'yı ele geçirmesi üzerine, Teşkîlât-ı Mahsûsa liderlerinden Süleyman Askerî, Kürt ve Arap aşiretlerinden derlenmiş bir çeteyle İngilizler'e karşı vur-kaç saldırıları düzenlemiş, Abadan'daki petrol tesislerini yakmıştır. Buna tepki olarak harekete geçen İngilizler, 12-14 Nisan 1915'te Türk ordusunu Şuaybe'de ağır bir yenilgiye uğrattılar. Süleyman Askerî, yenilgi üzerine 14 Nisan tarihinde tabancasıyla intihar etmiştir.
29 Nisan 1916'da Halil Paşa komutasındaki Osmanlı 6. Ordusu'nun İngiliz birliklerini Kut'ül Ammare'de yenilgiye uğratıp esir almalarından sonra, Nuri Paşa ve Rauf Bey yönetiminde bir Teşkîlât-ı Mahsûsa birliği savaşta tarafsız olan İran ve Afganistan'a girerek burada yerli kuvvetlerden oluşturacağı birliklerle İngilizleri arkadan vurmayı denedi. Mareşal Liman von Sanders'e göre bu macera, Irak'taki Türk yenilgisinin nedenlerinden biri oldu.
Ermeni ayaklanmasında Teşkîlât-ı Mahsûsa
Ermeni Soykırımı tezini savunan tarihçilere göre, bu gizli teşkilat, iddia edilen tehciri gerçekleştirmekte kullanılmıştır. İddialara göre, Talat Paşa hükûmetinden sonra yeni hükûmeti kuran Ahmet İzzet Paşa teşkilatın tüm belgelerini yok etme emri vermiştir. Teşkîlât-ı Mahsûsa'nın iddia edilen soykırımı gerçekleştirmiş olan örgüt olduğu iddiası, Andonyan Belgeleri ve 1919/1920 İstanbul savaş mahkemeleri yanında, soykırım tezini ispatta kullanılan başlıca iddialardan biri. Guenter Lewy'nin verdiği bilgilere göre, Teşkîlât-ı Mahsûsa hakkındaki iddiaların belgelerde doğrudan dayanağı bulunmuyor, ancak bu iddialar, bu belgeleri okuduğunu belirtenlerin kuşkulu varsayımlarına dayanmaktadır. Lewy, soykırım tezinin savunucularından olan Vahakn Dadrian'ın, orijinal kaynakların olanak vermeyeceği varsayımlarda bulunduğunu bildiriyor.
Stoddard'a göre, Teşkîlât-ı Mahsûsa, Ermeniler'in sınır dışı edilmesinde herhangi bir rol oynamamıştır.
Teşkîlât-ı Mahsûsa'nın Kadrosu
14 Kasım - 23 Kasım 2005 tarihleri arasında Yeni Şafak gazetesinde tarafından Teşkîlât-ı Mahsûsa hakkında 10 bölümlük bir yazı dizisi yayınlanmıştır. Bu yazı dizisine göre Teşkîlât-ı Mahsûsa'da görev yapmış ünlü kişilerden bazıları şunlardır: Enver Paşa, Kaymakam Süleyman Askerî, Eşref Sencer Kuşçubaşı, Zenci Musa, Yakub Cemil, Dr. Bahaddin Şakir, Mithat Şükrü Bleda, Ohrili Eyüb Sabri, Fuat Balkan, Teğmen , İsmail Canbulat, Piyade Subayı Rüsuhi (Savaşçı) Bey, Filibeli Hilmi Bey, , Arabistan'da İbn-i Reşid, Nuri Killigil Paşa ve Halil Kut Paşa, Ali Fethi Okyar, , "Kel Ali" lakaplı Ali Çetinkaya, ilk tayyareci şehitlerden Sadık Bey, Çerkes Reşit Bey, Ahmet Fuat Bulca, Nuri Conker Paşa ve Rauf Orbay Paşa.
Yaygın örgütlenen, hatta I. Dünya Savaşı sırasında askerî birlikler oluşturulan Teşkîlât-ı Mahsûsa'nın, en geniş örgütlendiği zamanda çeşitli İslam ülkelerindekilerle birlikte 30 bin üyeye ulaştığı öne sürülür.
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
- Yeni Şafak Gazetesi, Abdullah Muradoğlu 1 9 Haziran 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., 2 15 Haziran 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., 3 16 Haziran 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., 4 3 Ağustos 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., 5 3 Ağustos 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., 6 28 Haziran 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., 7 22 Mayıs 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., 8 3 Ağustos 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., 9 22 Mayıs 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., 10 3 Ağustos 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Kaynakça
- ^ "Teşkîlat-ı Mahsusa ve Birinci Dünya Savaşı Yıllarındaki Faaliyetleri" (PDF). Hacettepe Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü. 4 Mart 2013. 1 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 4 Mart 2013.
- ^ a b Guenter Lewy The Armenian Massacres in Ottoman Turkey: A Disputed Genocide (Osmanlı Türkiye'sinde Ermeni Katliamları: Tartışmalı bir soykırım), Salt Lake City 2005, sayfa 291
- ^ Philip H. Stoddard, Teşkilât-ı Mahsusa (trc. Tansel Demirel), İstanbul 1993.
- ^ Philip H. Stoddard, The Ottoman Government and the Arabs, 1911 to 1918: A Study of the Teskilat-i Mahsusa, Princeton University, 1963 (yayınlanmamış doktora tezi). Türkçesi: Teşkilât-ı Mahsusa, Arba Yay., 1993.
- ^ Taner Akçam Armenien und der Völkermord - Die Istanbuler Prozesse und die türkische Nationalbewegung, Hamburg 2004.
- ^ Hüsamettin Ertürk, İki Devrin Perde Arkası, İstanbul 1957, sf. 115-116.
- ^ Liman von Sanders, Türkiye'de Beş Sene, Yeditepe Yay. 2006, s. 164-169 ve 194 vd.
- ^ "Guenter Lewy Ermeni Soykırımına Yeniden Bir Bakış". 10 Aralık 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Ağustos 2007.
- ^ Philip H. Stoddard’ın önsözü. Eşref Kuşçubaşı, The Turkish Battle of Khaybar (Hayber Savaşı) Philip H. Stoddard and H. Basri Danışman, (İstanbul: Arba Yayınları, 1999), ss. 21-32
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Teskilat i Mahsusa Osmanlica تشكیلات مخصوصه romanize Ozel Olusum Ittihat ve Terakki Cemiyeti bunyesinde Enver Pasa ya bagli olarak kurulan gizli teskilattir II Mesrutiyet donemi sonrasi 1913 1918 yillari arasinda etkinlik gosteren istihbarat ve propaganda isleri yuruten bir topluluktur Ittihat ve Terakki nin Turkcu ve Islamci siyasi gorusleri dogrultusunda yurt ici ve yurt disinda karsi istihbarat propaganda orgutlenme suikast eylemlerinde bulunmustur Olusumun isim babasi Miralay Rasim Bey dir Cesitli sahit ifadelerine gore 1911 den itibaren etkin olmus 17 Kasim 1913 te resmen kurulmus ve daha sonrasinda da 5 Agustos 1914 te Harbiye Nezareti ne bagli resmi bir orgute donusturulmustur 8 Ekim 1918 de Ittihat ve Terakki hukumetinin iktidardan ayrilmasi ile birlikte Teskilat i Mahsusa da resmen tasfiye edilmistir Teskilat i Mahsusa adli gizli orgutun logosu Ayrica Teskilat i Mahsusa hala varligi tartisilan bir teskilattir Kimi tarihciler var oldugunu kimi tarihciler ise boyle bir teskilatin asla kurulmadigini ve var olmadigini ileri surmektedir kaynak belirtilmeli Teskilat i Mahsusa nin Trablusgarp ta Italyanlar a Bati Trakya da Bulgar ve Yunanlar a Misir ve Irak ta Ingilizler e karsi direnis orgutleme calismalari kismen belgelenmistir Buna karsilik 1915 Ermeni Kirimi nda Teskilat i Mahsusa nin oynadigi rol sik sik dile getirildigi halde ayrintilariyla ortaya konabilmis degildir Teskilat i Mahsusa hakkinda tek koklu arastirmanin yazari olan Philipp Stoddard a gore Teskilat i Mahsusa Ermeni tehcirinde hicbir rol oynamamistir Guenter Lewy Stoddard la 2001 senesinde gorustugunu ve Stoddard in hala ayni gorusu savundugunu bildiriyor I Dunya Savasi ndan sonra Anadolu da olusturulan Kuva yi Milliye Karakol Cemiyeti ve Mudafaa i hukuk gruplarinin onde gelen liderlerinin hemen hepsi Teskilat i Mahsusa uyesi oldugu bilinen kisilerdir Buna ragmen Teskilat i Mahsusa ile Milli Mucadele arasindaki orgutsel iliski yeterince incelenmemistir Teskilatin kurucusu Enver Pasa dir Basinda ise Husamettin Erturk Bey bulunmaktaydi Teskilatin ideolojik yapisini ise Dr Bahaeddin Sakir ve Dr Nazim olusturmustur Bilgi KaynaklariTeskilat i Mahsusa ya iliskin tek akademik calisma Dr Philip Stoddard in 1963 tarihli doktora tezidir Teskilat ileri gelenlerinden Esref Kuscubasi ve Husamettin Erturk un anilari yayimlanmistir Rauf Orbay in anilarinda da Iran Afganistan operasyonlari hakkinda bilgi bulunur Galip Vardar in Ittihat ve Terakki Icinde Donenler 1960 kitabi yanli olmakla birlikte degerli bir bilgi kaynagidir Hamza Erkan Bir Avuc Kahraman 1946 kitabinda Suleyman Askeri nin Irak macerasina iliskin genis bilgi verir Mustafa Balcioglu nun da Teskilat i Mahsusa ile ilgili kitaplari vardir Teskilat i Mahsusa arsivi elde degildir 1918 de Ittihat ve Terakki liderlerinin yurt disina gitmeden once imha ettigi ileri surulur Mutareke doneminde Istanbul da yapilan Divan i Harb i Orfi mahkemelerinde teskilata iliskin bircok iddia dile getirilmis ve taniklar dinlenmistir Divan i Harp tutanaklarinin bir kismi Taner Akcam tarafindan yayimlanmistir Taner Akcam in yaptigi arastirmaya gore Teskilat i Mahsusa nin korumasi altinda olan bir aile Manisa ya yerlestirilmistir Ailenin kimligi gizli tutulmakta ve CIA kayitlarina gore Yunt Daglari civarinda bulunmaktadir Amac ve OrgutlenmeOrgutun son baskani olan Husamettin Erturk Bey Teskilat i Mahsusa nin kurulus amacini soyle tanimlar Bu teskilatin gayesi bir taraftan butun Islamlari bir bayrak altinda toplamak bu suretle Panislamizme vasil olmaktir Diger taraftan da Turk irkini siyasi bir birlik icinde bulundurmak bu bakimdan da Panturkizmi hakikat sahasina sokmaktir Enver Pasa nin bir yandan Emiri Efendi nin Ittihat ve Terakki programindaki panislamizminden diger taraftan da Ziya Gokalp in panturkizminden ilham aldigi muhakkaktir Teskilat i Mahsusa nin kurucusu olan bu kisinin kimliginin gizlenmesi kafalarda hep soru isareti olarak kalmistir I Dunya Savasi nda Ingilizlerin Basra yi ele gecirmesi uzerine Teskilat i Mahsusa liderlerinden Suleyman Askeri Kurt ve Arap asiretlerinden derlenmis bir ceteyle Ingilizler e karsi vur kac saldirilari duzenlemis Abadan daki petrol tesislerini yakmistir Buna tepki olarak harekete gecen Ingilizler 12 14 Nisan 1915 te Turk ordusunu Suaybe de agir bir yenilgiye ugrattilar Suleyman Askeri yenilgi uzerine 14 Nisan tarihinde tabancasiyla intihar etmistir 29 Nisan 1916 da Halil Pasa komutasindaki Osmanli 6 Ordusu nun Ingiliz birliklerini Kut ul Ammare de yenilgiye ugratip esir almalarindan sonra Nuri Pasa ve Rauf Bey yonetiminde bir Teskilat i Mahsusa birligi savasta tarafsiz olan Iran ve Afganistan a girerek burada yerli kuvvetlerden olusturacagi birliklerle Ingilizleri arkadan vurmayi denedi Maresal Liman von Sanders e gore bu macera Irak taki Turk yenilgisinin nedenlerinden biri oldu Ermeni ayaklanmasinda Teskilat i MahsusaErmeni Soykirimi tezini savunan tarihcilere gore bu gizli teskilat iddia edilen tehciri gerceklestirmekte kullanilmistir Iddialara gore Talat Pasa hukumetinden sonra yeni hukumeti kuran Ahmet Izzet Pasa teskilatin tum belgelerini yok etme emri vermistir Teskilat i Mahsusa nin iddia edilen soykirimi gerceklestirmis olan orgut oldugu iddiasi Andonyan Belgeleri ve 1919 1920 Istanbul savas mahkemeleri yaninda soykirim tezini ispatta kullanilan baslica iddialardan biri Guenter Lewy nin verdigi bilgilere gore Teskilat i Mahsusa hakkindaki iddialarin belgelerde dogrudan dayanagi bulunmuyor ancak bu iddialar bu belgeleri okudugunu belirtenlerin kuskulu varsayimlarina dayanmaktadir Lewy soykirim tezinin savunucularindan olan Vahakn Dadrian in orijinal kaynaklarin olanak vermeyecegi varsayimlarda bulundugunu bildiriyor Stoddard a gore Teskilat i Mahsusa Ermeniler in sinir disi edilmesinde herhangi bir rol oynamamistir Teskilat i Mahsusa nin Kadrosu14 Kasim 23 Kasim 2005 tarihleri arasinda Yeni Safak gazetesinde tarafindan Teskilat i Mahsusa hakkinda 10 bolumluk bir yazi dizisi yayinlanmistir Bu yazi dizisine gore Teskilat i Mahsusa da gorev yapmis unlu kisilerden bazilari sunlardir Enver Pasa Kaymakam Suleyman Askeri Esref Sencer Kuscubasi Zenci Musa Yakub Cemil Dr Bahaddin Sakir Mithat Sukru Bleda Ohrili Eyub Sabri Fuat Balkan Tegmen Ismail Canbulat Piyade Subayi Rusuhi Savasci Bey Filibeli Hilmi Bey Arabistan da Ibn i Resid Nuri Killigil Pasa ve Halil Kut Pasa Ali Fethi Okyar Kel Ali lakapli Ali Cetinkaya ilk tayyareci sehitlerden Sadik Bey Cerkes Resit Bey Ahmet Fuat Bulca Nuri Conker Pasa ve Rauf Orbay Pasa Yaygin orgutlenen hatta I Dunya Savasi sirasinda askeri birlikler olusturulan Teskilat i Mahsusa nin en genis orgutlendigi zamanda cesitli Islam ulkelerindekilerle birlikte 30 bin uyeye ulastigi one surulur Ayrica bakinizTurk istihbarati Milli Istihbarat Teskilati Milli Emniyet Hizmeti Yildiz Istihbarat Teskilati Karakol CemiyetiDis baglantilarYeni Safak Gazetesi Abdullah Muradoglu 1 9 Haziran 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde 2 15 Haziran 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde 3 16 Haziran 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde 4 3 Agustos 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde 5 3 Agustos 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde 6 28 Haziran 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde 7 22 Mayis 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde 8 3 Agustos 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde 9 22 Mayis 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde 10 3 Agustos 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kaynakca Teskilat i Mahsusa ve Birinci Dunya Savasi Yillarindaki Faaliyetleri PDF Hacettepe Universitesi Ataturk Ilkeleri ve Inkilap Tarihi Enstitusu 4 Mart 2013 1 Agustos 2014 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 4 Mart 2013 a b Guenter Lewy The Armenian Massacres in Ottoman Turkey A Disputed Genocide Osmanli Turkiye sinde Ermeni Katliamlari Tartismali bir soykirim Salt Lake City 2005 sayfa 291 Philip H Stoddard Teskilat i Mahsusa trc Tansel Demirel Istanbul 1993 Philip H Stoddard The Ottoman Government and the Arabs 1911 to 1918 A Study of the Teskilat i Mahsusa Princeton University 1963 yayinlanmamis doktora tezi Turkcesi Teskilat i Mahsusa Arba Yay 1993 Taner Akcam Armenien und der Volkermord Die Istanbuler Prozesse und die turkische Nationalbewegung Hamburg 2004 Husamettin Erturk Iki Devrin Perde Arkasi Istanbul 1957 sf 115 116 Liman von Sanders Turkiye de Bes Sene Yeditepe Yay 2006 s 164 169 ve 194 vd Guenter Lewy Ermeni Soykirimina Yeniden Bir Bakis 10 Aralik 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Agustos 2007 Philip H Stoddard in onsozu Esref Kuscubasi The Turkish Battle of Khaybar Hayber Savasi Philip H Stoddard and H Basri Danisman Istanbul Arba Yayinlari 1999 ss 21 32