Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Namık Kemal (Osmanlıca: نامق كمال, romanize: Nâmiḳ Kemâl) (21 Aralık 1840; Tekirdağ - 2 Aralık 1888; Sakız Adası), Türk milliyetçiliğine esin kaynağı olmuş, Genç Osmanlı hareketine bağlı yazar, gazeteci, devlet adamı ve şairdir.
| Namık Kemal | |
|---|---|
 | |
| Doğum | Mehmet Kemal 21 Aralık 1840 Tekirdağ, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 2 Aralık 1888 (47 yaşında) Sakız Adası, Osmanlı İmparatorluğu |
| Defin yeri | Bolayır Mahallesi, Çanakkale |
| Takma ad | Vatan Şairi |
| Meslek | Şair, roman ve tiyatro yazarı, gazeteci |
| Milliyet | Osmanlı |
| Dönem | 19. yüzyıl |
| Tür | Roman, tiyatro, şiir |
| Edebî akım | Romantizm |
Etkilendikleri | |
Yurtseverlik, özgürlük, ulus kavramlarına bağlı bir Tanzimat aydınıdır. Bu kavramları Türk düşün hayatına ve edebiyatına sokan kişi kabul edilir. Heyecanlı, kavgacı kişiliği, akıcı ve parlak biçemi nedeniyle döneminin diğer yazarlarından daha fazla tanındı. “Vatan Şairi” ve “Hürriyet Şairi” olarak anılan Namık Kemal, şiirin yanı sıra eleştiri, yaşam öyküsü, tiyatro, roman, tarih ve makale türlerinde eserler verdi. Özellikle Türk edebiyatının ilk edebî romanı olan İntibah ve Türk edebiyatının sahnelenen Batılı tarzdaki ilk tiyatro eserlerinden olan Vatan yahut Silistre eserleriyle ünlüdür. Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ü eserleri ve düşünceleriyle etkiledi. Hatta Atatürk'ün bir biyografisini yazmış olan yazar Andrew Mango, Atatürk'ün Kemal adını Namık Kemal'in adında "Kemal" bulunduğu için kendisinin koyduğunu iddia etmektedir.
Yaşam öyküsü
Namus ile irfanı yetişmez mi mükâfat
İkbal yolu gerçi Kemal'in kapanıktır
Çok ak göremezsen de saçında sakalında
Elminnetülillâh yüzü ak, alnı açıktır
21 Aralık 1840 tarihinde Tekirdağ’da dünyaya geldi. Babası Yenişehirli Mustafa Asım Bey, annesi bir Arnavut olan Fatma Zehra Hanım’dır.
Tekirdağ’daki evlerinin yakınında bulunan tekkenin şeyhi Tokatlı Hafız Ali Rıza Efendi kendisine “Mehmet Kemal” adını verdi. Çocukluğu annesinin babası Abdülatif Paşa'nın yanında geçti. Abdülatif Paşa, Tekirdağ (Tekfurdağ) Sancağında vali yardımcısı idi; Afyonkarahisar Sancağına atandığında ailece Afyon'a taşındılar. 1848 yılında annesi Fatma Zehra Hanım'ı Afyon’da kaybetti. Mehmet Kemal, dedesinin yanında yaşamını sürdürdü.
Abdülatif Paşa'nın değişik kentlerde görev yapması nedeniyle düzenli bir eğitime devam edemedi. Özel dersler aldı ve kendi kendini yetiştirmeye çalıştı. Arapça ve Farsça öğrendi. Dedesi Afyon'daki vali yardımcılığı görevinin ardından ailesiyle İstanbul'a gelmişti. Orada, üç ay Bayezid Rüştiyesi'ne ve ardından dokuz ay Valide Mektebi'ne devam etme fırsatı buldu.
Kars yılları
Dedesinin Kars’a mutasarrıf olarak atanması sebebiyle 1,5 yıl Kars’ta yaşadı. Karslı şair ve müderris Vaizzade Seyid Mehmet Hamid Efendi'den divan edebiyatını öğrendi. Avcılık, atıcılık, cirit dersleri aldı. Kars’ta görevi sona eren dedesi ile 1854’te İstanbul’a döndü. Burada görüp yaşadıkları ileride yazacağı tiyatro eserlerine ilham vermiştir. Namık Kemal, Midilli'de sürgüne gönderildiği sırada Abdülhak Hamit'e gönderdiği bir mektupta nişanlısının arkasına düşerek, gönüllü nefer yazılmış, Kars'a kadar gelmiş ve bir taburun trampetçiliğinde bulunduğu halde şehit olmuş Kürt kızın cenazesini gördüğünden bahseder. Vatan yahut Silistre piyesinin konusunu oluşturan erkek kıyafetine girip nişanlısının ardından Silistre'ye giden Zekiye'yi buradan etkilenerek yarattığı düşünülür.
Sofya yılları
1855’te babasının Bulgaristan Filibe mal müdürü, dedesinin Sofya kaymakamı olması ile Sofya'ya gitti. Kars’ta öğrendiği aruz ve hece vezinlerini Sofya'da kaldığı dört sene boyunca pekiştirdi. Sofya’da evlerine ziyarete gelen dedesinin arkadaşı şair Binbaşı Eşref Bey, şiirlerini okuduktan sonra Mehmet Kemal’e yazıcı, kâtip anlamlarındaki “Namık” adını verdi. O günden sonra Namık Kemal olarak anılmaya başladı. 18 yaşına kadar kaldığı Sofya'da komşuları Niş Kadısı Mustafa Ragıp Efendi’nin kızı Nesime Hanım ile evlendi. Bu evlilikten Feride ve Ulviye adında iki kızı ve Ali Ekrem adında bir oğlu dünyaya geldi.
İstanbul yılları
1857’de İstanbul’a döndü ve Bab-ı Ali'de Tercüme Odası stajyer olarak memurluğa başladı. 1858’de büyükannesi Mahmude Hanım’ı, 1859’da büyükbabası Abdülatif Paşa’yı kaybetti. Babasının ikinci evliliğini yaptığı Dürrüye Hanım’ın Kocamustafapaşa’daki evinde yaşadı. Babasının bu evliliğinden Naşit adında bir kardeşi oldu. 1859’da Gümrük Kalemi’nde çalışmaya başladı.
İlk şiirlerini Sofya’da yazan Namık Kemal, İstanbul’a geldiğinde kısa sürede şairler arasında tanınmıştı. Henüz Batı edebiyatı ile bir teması yoktu. İstanbul’da divan edebiyatı geleneğini takip ettiren şairlerle tanıştı. Arap ve Fars edebiyatlarını öğrenmeye çalıştı. Divan şiirinin son temsilcilerinden Leskofçalı Galip Bey ile yakın dostluk kurdu. Bu şairin başkanlığında kurulan Encümen-i Şuara adlı şairler topluluğuna katıldı.
1863’ten itibaren dört yıl yeniden Tercüme Odası’nda görev aldı. Bu yeni görevi sırasında Batı'yı tanıyanlarla tanışma imkânı buldu ve gözlerini Batı kültürüne çevirdi. Edebiyatta Batılılaşmanın ilk adımlarını atan İbrahim Şinasi ile tanışması hayatını değiştirdi. Sanat ve hayat görüşü değişti. Batı edebiyatını öğrenmeye başladı, ilgisi nesre yöneldi. Tarih ve hukuk alanında kendini geliştirmeye çalıştı. Tercüme odasının bir kâtibinden Fransızca dersleri aldı. Tasvir-i Efkar’da fıkra ve tercüme yazılar kaleme aldı. İlk defa Şinasi’de gördüğü “hak, millet, vatan, hürriyet, millet meclisi” gibi kelimeleri yaygınlaştırdı.
Genç (Yeni) Osmanlılar
1865’te Şinasi, Tasvir-i Efkar gazetesini kendisine bırakarak Fransa’ya gidince Namık Kemal, tek başına gazeteyi çıkardı. Aynı dönemde İttifak-i Hamiyet adlı (daha sonra Yeni Osmanlılar Cemiyeti adını alacak) gizli derneğin kurucuları arasına girdi. (Sağırahmetbeyzâde Mehmet Bey'in öncülüğündeki derneğin diğer kurucuları Menâpirzâde Nuri Bey, Kayazade Reşat Bey, Mir'at mecmuasının sahibi Mustafa Refik Bey, Suphipaşazade Ayetullah Bey ve Ziya Bey'dir). Derneğin amacı bir anayasa hazırlanmasını ve parlamenter bir yönetim sistemi kurulmasını sağlamaktı. Namık Kemal, gazetesinde bu görüşler doğrultusunda ve hükûmet aleyhine şiddetli makaleler yayınladı. “Şark Meselesi” üzerine yazdığı bir makale, gazetenin 1867’de kapatılmasına ve kendisinin Erzurum vali muavini olarak atanmasına yol açtı.
Namık Kemal, hükûmet tarafından gönderildiği Erzurum’a gitmek yerine Ziya Paşa ile birlikte Paris’e kaçtı. O ve arkadaşlarını Paris’te yaşayan Mısırlı prens Mustafa Fazıl Paşa davet etmiş ve maddi himayesine almıştı. Mısır Valisi Kavalalı Mehmet Ali Paşa’nın torunu olan ancak Sultan Abdülaziz’in bir fermanıyla Mısır yönetimindeki haklarından mahrum edilen Mustafa Fazıl Paşa, kendisini Yeni Osmanlılar Cemiyeti’nin reisi ilan etmiş ve Avrupa’ya davet ettiği örgüt üyelerinin finansörlüğünü üstlenmiş birisiydi. M. Fazıl Paşa’nın desteğiyle Londra’da "Muhbir" adlı gazeteyi çıkardılar ancak Namık Kemal, Ali Suavi ile yaşadığı anlaşmazlık üzerine Muhbir'den ayrıldı. Aynı yıl Sultan Abdülaziz Uluslararası Paris Sergisi’ni görmek üzere şehre gelince Fransız hükûmeti Genç Osmanlılar’ı ülkeyi terk etmeye davet etti. Namık Kemal, bazı arkadaşlarıyla birlikte Londra’ya gitti ve orada Hürriyet gazetesini çıkardılar. Bu arada Mustafa Fazıl Paşa, Paris’e gelen Abdülaziz’le ilişkilerini düzeltmiş ve onunla İstanbul’a dönmüştü. Giderken gazeteyi çıkarmaya devam etmelerini, desteğinin süreceğini söylediyse de İstanbul’a döndükten sonra fikrini değiştirdi ve geçici olarak Hürriyet’i kapatmalarını istedi. Bunun üzerine Namık Kemal ile Ziya Paşa gazeteyi kendi imkânları ile çıkarmayı denediler. Bir süre sonra arkadaşları ile arası bozulan Namık Kemal vazgeçti ve 1870’te Sadrazam Âli Paşa ile barışıp yurda döndü.
Sürgün yaşamı
Siyasetten uzak durmak, yazı yazmamak koşuluyla affedilmiş olan Namık Kemal, İstanbul’a döndükten sonra Diyojen adlı mizah dergisinde imzasız fıkralar yazdı; Sadrazam Ali Paşa’nın ölümünden sonra 1872’de İbret gazetesini çıkararak yeniden muhalefete başladı. Gazete sık sık kapatıldı ve sonunda Sadrazam Mahmut Nedim Paşa’yı eleştiren yazılar yüzünden Namık Kemal, İstanbul’dan uzaklaşması için mutasarrıf olarak Gelibolu’ya atandı.
Birkaç ay kaldığı Gelibolu’da "Vatan yahut Silistre" adlı oyunu ile "Evrâk-ı Perişan" adlı eserini tamamladı. Gelibolu’nun bazı sorunları ile ilgilendi ve su davasını halletti. Rumeli Fatihi Gazi Süleyman Paşa'nın Bolayır’daki kabrini ziyaret etti. Ebüzziya Tevfik Bey'e burada gömülmeyi vasiyet etti.
Namık Kemal, bir yandan da İbret gazetesine “BM” (Baş muharrir) ve Ebuzziya’nın çıkardığı Hadika gazetesine “N.K” imzası ile yazı göndermeye de devam ediyordu. Gelibolu’da salgın haline gelen kuduz hastalığını önlemek için köpekleri sürgün etmesi bahane edilerek Gelibolu mutasarrıflığı görevinden alındı.
Vatan yahut Silistre
Osmanlı hükûmeti tarafından açığa alınan Namık Kemal 1872’nin son günlerinde Gelibolu’dan İstanbul’a döndü, İbret’in başına geçti. Çok geçmeden bir makalesi nedeniyle hakkında soruşturma açılıp gazetesi tekrar kapatılınca tiyatro ile ilgilenmeye başladı. Vatan yahut Silistre oyunu, 1 Nisan 1873 gecesi İstanbul’da Güllü Agop’un Gedikpaşa’daki tiyatrosunda sahnelendi. Oyunun sahnelenmesi halkı coşturup olaylar çıkmasına neden olmuştu. Bu konuda İbret’te yayınlanan yazılardan sonra gazete kapatıldı; Namık Kemal ve dört arkadaşı yargılanmadan sürgüne gönderildiler. Namık Kemal Mağusa'ya, Ahmet Mithat ile Ebüzziya Tevfik Bey Rodos'a, Menapirzade Nuri ve Bereketzade Hakkı Beyler de Akka'ya sürüldü.
Mağusa (Kıbrıs) sürgünlüğü
Namık Kemal'in Mağusa (Kıbrıs) sürgünlüğü 38 ay sürdü. Mağusa'da son derece olumsuz koşullar altında yaşamak zorunda kaldı, pek çok kez sıtmaya ve başka hastalıklara yakalandı. Namık Kemal, eserlerinin çoğunu bu dönemde Kıbrıs'ta kaleme almıştı.
Midilli sürgünlüğü
Sürgün dönüşü İstanbul’da bir kahraman gibi karşılandı. Hürriyet Kasidesi adlı eserini sürgün sonrasında tekrar başkente geldiği dönemde kaleme aldı. Tahta çıkışından 93 gün sonra akıl bozukluğu gerekçesiyle indirilen V. Murat’ın yerine Osmanlı tahtına oturan II. Abdülhamit, ilk Osmanlı anayasasını oluşturmak için bir komisyon kurdu. Namık Kemal, bu komisyonun bir üyesi oldu ancak padişahın aleyhine bir tehdit beyti yazıp bunu mecliste okuyunca mahkemede yargılandı. Söylediği Arapça beyit, “Bir şey, ikilendi mi, muhakkak üçlenir de” anlamındaydı ve tıpkı Abdülaziz ve V. Murat gibi Abdülhamit’in de tahttan indirilebileceğini ima ediyordu. Namık Kemal, asayişi bozduğu gerekçesiyle suçlu bulunup 6 ay hapis cezasına çarptırıldıysa da sonradan beraat etti. Girit Adası’nda ikamete mecbur edildi. Kendi isteği üzerine ikameti Midilli Adası'na çevrildi. 2.5 yıl sonra Midilli mutasarrıfı olarak görevlendirildi. Midilli'de tanıdığı genç yaştaki Hüseyin Hilmi Paşa'yı ömrü boyunca koruyup destekledi. Hüseyin Hilmi Paşa, yıllar sonra 1909'da sadrazamlığa kadar yükselmiştir.
1879'dan itibaren 5 yıl süren Midilli’deki görevi sırasında kaçakçılığı önledi; hazine gelirini arttırdı. 20 Türk ilkokulu açtı. Türklerin hayat şartlarını iyileştirdi. Adalarda yaşayan Türk ahalisinin sorunlarını dile getiren bir rapor hazırlayıp Bâb-ı Âli'ye sundu. 1882’de Nişan-i Osmanlı madalyası ile ödüllendirildi. "Vaveyla", "Murabba", "Vatan Mersiyesi" gibi şiirlerini burada yazdı. Mağusa’da yazmaya başladığı Celaleddin Herzemşah adlı eserini tamamladı. Bu eser, okunmak için yazılmış 15 perdelik tarihi bir oyundur. Harzemşahlar Devleti’nin son hükümdarı Celaleddin Harzemşah etrafında gelişen oyunda İslam birliği düşüncesini işledi. Abdülhamit, bu eserinden ötürü onu bâlâ rütbesi ile ödüllendirdi.
Namık Kemal’in Midilli’de kaçakçılıkla mücadelesinden çıkarları zarar görenlerin şikâyetinden sonra 1884’te Rodos mutasarrıfı oldu. Rodos Adası'ndaki çalışmaları da padişahın imtiyaz madalyası ile ödüllendirildi. Rodos’ta, Osmanlı tarihi hakkında eser yazmaya başladı. İngiliz ve Yunanların şikayeti üzerine 1887’de Rodos’taki görevi sona erdi. Sakız Adası mutasarrıfı oldu.
Ölümü
Sakız Adası’nın kuru havası nedeniyle rahatsızlanan Namık Kemal, 2 Aralık 1888 günü 47 yaşında hayatını kaybetti. Adada bir caminin haziresine defnedildi. Arkadaşı Ebüziyya Tevfik, şairin Bolayır’da gömülme arzusunu Padişah II. Abdülhamit’e iletince naaşı Gelibolu’ya nakledildi. Bolayır’da Orhan Gazi’nin oğlu Şehzade Gazi Süleyman Paşa’nın türbesinin yanına gömüldü. Birkaç yıl sonra Sultan Abdülhamit bir türbe yaptırdı. Türbenin planını Tevfik Fikret çizdi. 1912 Mürefte-Şarköy Depremi'nde sütunlar zedelendiği için hâlen mermer kaplı bir kabirde bulunmaktadır.
Namık Kemal’in ölümünden sonra II. Abdülhamit, Şair'in oğlu Ali Ekrem’i sarayda görevlendirdi, babası Mustafa Asım’ı ise saraya müneccimbaşı tayin etti.
Sanatçı özellikleri
Tanzimat döneminin en önemli düşünce, sanat ve siyaset adamlarından birisidir. “Toplum için sanat” anlayışını benimsemiştir. Sanatı, toplumun Batılılaşması için bir araç olarak kullanmıştır. Eserlerini halkın anlayabileceği sade bir dille yazmayı amaçlamıştır. Divan edebiyatının süslü, sanatlı düz yazısı yerine, belli bir düşünceyi iletmeyi amaçlayan yeni bir düzyazıyı kullanmıştır. Eserlerinde noktalama işaretlerini kullanmıştır. Gençliğinde divan edebiyatı tarzında şiirler yazmış, Avrupa’ya gittikten sonra yeni edebiyatı benimsemiş ve o yolda yapıtlar vermiştir. Namık Kemal, Fransız edebiyatını örnek almış, romantizmin etkisinde kalmıştır. Şiirleri biçim bakımından eski, konu bakımından yenidir. Yurt, ulus, özgürlük gibi konuları işlemiştir. Ayrıca şiirlerinde mücadeleci tipte bir insan yaratmıştır.
Celaleddin Harzemşah adlı tiyatrosunda tiyatro ile ilgili düşüncelerini açıklamış, tiyatroyu “eğlencelerin en faydalısı” olarak nitelemiş, halkın eğitilmesinde okul gibi görmüş, sahne dili ve tekniği yönünden başarılı yapıtlar vermiştir. Tiyatrolarının hepsi dram türündedir.[]
Eserleri
Oyunları
RomanlarıTarihî eserleri
| Edebi tenkitleri
Makaleleri
|
Namık Kemal Evi
Tekirdağ'da 1994 yılında hizmete giren yapıda Namık Kemal hakkında yazılmış eserler teşhir edilmektedir.
Ayrıca bakınız
| Wikimedia Commons'ta Namık Kemal ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Vikikaynak'ta Namık Kemal ile ilgili metin bulabilirsiniz. |
Kaynakça
- ^ Ülgen, Erol. "Namık Kemal (1840-1888)". Atatürk Ansiklopedisi. 23 Mart 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Mart 2024.
- ^ "Ahmet Demir, Süleyman Nazif Şiirinde Namık Kemal Etkisi, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi cilt 5 Sayı 22 Yaz 2012" (PDF). 3 Ocak 2015 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 3 Ocak 2015.
- ^ "Oğuzhan Karaburgu, "Etkilenme Endişesi" Bağlamında Namık Kemal ve Abdülhak Hâmid Tarhan Üzerine Bir Değerlendirme, Journal of Turkish Studies, Cilt 8/9 Yaz 2013" (PDF). 3 Ocak 2015 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 3 Ocak 2015.
- ^ "Abdülhalim Aydın, Namık Kemal'in Sanat/Sanatçı Algısında Victor Hugo Etkisi, Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or TurkicVolume 7/3, Summer 2012" (PDF). 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 3 Ocak 2015.
- ^ , Gül Akyılmaz, Birinci Jön Türk Hareketinin (Yeni Osmanlılar Cemiyeti) İdeolojisine Bir Örnek:Namık Kemal ve Fikirleri, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 2(233), 1999 3 Ocak 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ a b c . 3 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2015.
- ^ a b c d e f g . 29 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2010.
- ^ Namık Kemal Hayatı Ve Şiirleri 25 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Radikal, Erişim tarihi: 5 Haziran 2016
- ^ E-arşiv 19 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Erişim tarihi: 5 Haziran 2016
- ^ Mango, Andrew (2004). Atatürk. Londra: John Murray. , s. 37.
- ^ Lewis, Bernard (1968). The Emergence of Modern Turkey. Oxford U.P. s. 141. ISBN . 2 Ekim 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Eylül 2013.
- ^ a b Rahime Baş, Namık Kemal’in Midilli, Rodos ve Sakız Mutasarrıflıkları, Yüksek Lisans Tezi, İzmir, 2008
- ^ a b F.A.Tansel, Namık Kemal'in Hususi Mektupları, C. IV, s. 416, TTK Basımevi, Ankara, 1986. ( Aynı eserin c. II, s.423, 1969 basımı)
- ^ F. Abdullah Tansel, İstiklal Harbinde Kadın Mücahitlerimiz, ATKDT kurumu, Atatürk Kültür Merkezi, Ankara, 1991; Kültür ve Turizm Bakanlığı, Namık Kemal, Ankara, 2011
- ^ "Hüseyin Çelik, Türkiye'de İlk Laiklik Teklifi ve Arka Planı, Türkiye Günlüğü 19, Yaz 1992". 25 Ağustos 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Haziran 2010.
- ^ . 15 Ocak 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2010.
- ^ a b c Bedri Aydoğan, Namık Kemal’in Mağusa Sürgünlüğü, Çukurova Üniversitesi Türkoloji Araştırmaları Merkezi,2004[]
- ^ . 28 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2010.
- ^ Hürriyet kasidesi (Milliyet bas.). İstanbul: Büyük Larousse Sözlük ve Ansiklopedisi c.11. s. 5448.
- ^ Osman Toprak, 2. Abdülhamit’in Namık Kemal Düşmanlığı, Millî Gazete, 26.01.2008[]
- ^ . 20 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Namik Kemal Osmanlica نامق كمال romanize Namiḳ Kemal 21 Aralik 1840 Tekirdag 2 Aralik 1888 Sakiz Adasi Turk milliyetciligine esin kaynagi olmus Genc Osmanli hareketine bagli yazar gazeteci devlet adami ve sairdir Namik KemalDogumMehmet Kemal 21 Aralik 1840 1840 12 21 Tekirdag Osmanli ImparatorluguOlum2 Aralik 1888 47 yasinda Sakiz Adasi Osmanli ImparatorluguDefin yeriBolayir Mahallesi CanakkaleTakma adVatan SairiMeslekSair roman ve tiyatro yazari gazeteciMilliyetOsmanliDonem19 yuzyilTurRoman tiyatro siirEdebi akimRomantizmEtkiledikleri Mustafa Kemal Ataturk Suleyman Nazif Samipasazade Sezai Recaizade Mahmut Ekrem Abdulhak Hamit Tarhan Doktor Nazim Nazim Hikmet Ziya Gokalp Omer Naci Ali Fethi Okyar Riza Nur Nihal AtsizEtkilendikleri Victor Hugo RousseauLocke Montesquieu Hobbes Sinasi Voltaire Yurtseverlik ozgurluk ulus kavramlarina bagli bir Tanzimat aydinidir Bu kavramlari Turk dusun hayatina ve edebiyatina sokan kisi kabul edilir Heyecanli kavgaci kisiligi akici ve parlak bicemi nedeniyle doneminin diger yazarlarindan daha fazla tanindi Vatan Sairi ve Hurriyet Sairi olarak anilan Namik Kemal siirin yani sira elestiri yasam oykusu tiyatro roman tarih ve makale turlerinde eserler verdi Ozellikle Turk edebiyatinin ilk edebi romani olan Intibah ve Turk edebiyatinin sahnelenen Batili tarzdaki ilk tiyatro eserlerinden olan Vatan yahut Silistre eserleriyle unludur Turkiye Cumhuriyeti nin kurucusu Mustafa Kemal Ataturk u eserleri ve dusunceleriyle etkiledi Hatta Ataturk un bir biyografisini yazmis olan yazar Andrew Mango Ataturk un Kemal adini Namik Kemal in adinda Kemal bulundugu icin kendisinin koydugunu iddia etmektedir Yasam oykusuOgluna ithaf ettigi dortluk Kendi el yazisiyla Namus ile irfani yetismez mi mukafat Ikbal yolu gerci Kemal in kapaniktir Cok ak goremezsen de sacinda sakalinda Elminnetulillah yuzu ak alni aciktir 21 Aralik 1840 tarihinde Tekirdag da dunyaya geldi Babasi Yenisehirli Mustafa Asim Bey annesi bir Arnavut olan Fatma Zehra Hanim dir Tekirdag daki evlerinin yakininda bulunan tekkenin seyhi Tokatli Hafiz Ali Riza Efendi kendisine Mehmet Kemal adini verdi Cocuklugu annesinin babasi Abdulatif Pasa nin yaninda gecti Abdulatif Pasa Tekirdag Tekfurdag Sancaginda vali yardimcisi idi Afyonkarahisar Sancagina atandiginda ailece Afyon a tasindilar 1848 yilinda annesi Fatma Zehra Hanim i Afyon da kaybetti Mehmet Kemal dedesinin yaninda yasamini surdurdu Abdulatif Pasa nin degisik kentlerde gorev yapmasi nedeniyle duzenli bir egitime devam edemedi Ozel dersler aldi ve kendi kendini yetistirmeye calisti Arapca ve Farsca ogrendi Dedesi Afyon daki vali yardimciligi gorevinin ardindan ailesiyle Istanbul a gelmisti Orada uc ay Bayezid Rustiyesi ne ve ardindan dokuz ay Valide Mektebi ne devam etme firsati buldu Tekirdag daki Namik Kemal heykeliNamik Kemal in Gelibolu nun Bolayir koyundeki mezari Kars yillari Dedesinin Kars a mutasarrif olarak atanmasi sebebiyle 1 5 yil Kars ta yasadi Karsli sair ve muderris Vaizzade Seyid Mehmet Hamid Efendi den divan edebiyatini ogrendi Avcilik aticilik cirit dersleri aldi Kars ta gorevi sona eren dedesi ile 1854 te Istanbul a dondu Burada gorup yasadiklari ileride yazacagi tiyatro eserlerine ilham vermistir Namik Kemal Midilli de surgune gonderildigi sirada Abdulhak Hamit e gonderdigi bir mektupta nisanlisinin arkasina duserek gonullu nefer yazilmis Kars a kadar gelmis ve bir taburun trampetciliginde bulundugu halde sehit olmus Kurt kizin cenazesini gordugunden bahseder Vatan yahut Silistre piyesinin konusunu olusturan erkek kiyafetine girip nisanlisinin ardindan Silistre ye giden Zekiye yi buradan etkilenerek yarattigi dusunulur Sofya yillari 1855 te babasinin Bulgaristan Filibe mal muduru dedesinin Sofya kaymakami olmasi ile Sofya ya gitti Kars ta ogrendigi aruz ve hece vezinlerini Sofya da kaldigi dort sene boyunca pekistirdi Sofya da evlerine ziyarete gelen dedesinin arkadasi sair Binbasi Esref Bey siirlerini okuduktan sonra Mehmet Kemal e yazici katip anlamlarindaki Namik adini verdi O gunden sonra Namik Kemal olarak anilmaya basladi 18 yasina kadar kaldigi Sofya da komsulari Nis Kadisi Mustafa Ragip Efendi nin kizi Nesime Hanim ile evlendi Bu evlilikten Feride ve Ulviye adinda iki kizi ve Ali Ekrem adinda bir oglu dunyaya geldi Istanbul yillari 1857 de Istanbul a dondu ve Bab i Ali de Tercume Odasi stajyer olarak memurluga basladi 1858 de buyukannesi Mahmude Hanim i 1859 da buyukbabasi Abdulatif Pasa yi kaybetti Babasinin ikinci evliligini yaptigi Durruye Hanim in Kocamustafapasa daki evinde yasadi Babasinin bu evliliginden Nasit adinda bir kardesi oldu 1859 da Gumruk Kalemi nde calismaya basladi Ilk siirlerini Sofya da yazan Namik Kemal Istanbul a geldiginde kisa surede sairler arasinda taninmisti Henuz Bati edebiyati ile bir temasi yoktu Istanbul da divan edebiyati gelenegini takip ettiren sairlerle tanisti Arap ve Fars edebiyatlarini ogrenmeye calisti Divan siirinin son temsilcilerinden Leskofcali Galip Bey ile yakin dostluk kurdu Bu sairin baskanliginda kurulan Encumen i Suara adli sairler topluluguna katildi 1863 ten itibaren dort yil yeniden Tercume Odasi nda gorev aldi Bu yeni gorevi sirasinda Bati yi taniyanlarla tanisma imkani buldu ve gozlerini Bati kulturune cevirdi Edebiyatta Batililasmanin ilk adimlarini atan Ibrahim Sinasi ile tanismasi hayatini degistirdi Sanat ve hayat gorusu degisti Bati edebiyatini ogrenmeye basladi ilgisi nesre yoneldi Tarih ve hukuk alaninda kendini gelistirmeye calisti Tercume odasinin bir katibinden Fransizca dersleri aldi Tasvir i Efkar da fikra ve tercume yazilar kaleme aldi Ilk defa Sinasi de gordugu hak millet vatan hurriyet millet meclisi gibi kelimeleri yayginlastirdi Genc Yeni Osmanlilar Namik Kemal sagda ile arkadasi Hikmet 1865 te Sinasi Tasvir i Efkar gazetesini kendisine birakarak Fransa ya gidince Namik Kemal tek basina gazeteyi cikardi Ayni donemde Ittifak i Hamiyet adli daha sonra Yeni Osmanlilar Cemiyeti adini alacak gizli dernegin kuruculari arasina girdi Sagirahmetbeyzade Mehmet Bey in onculugundeki dernegin diger kuruculari Menapirzade Nuri Bey Kayazade Resat Bey Mir at mecmuasinin sahibi Mustafa Refik Bey Suphipasazade Ayetullah Bey ve Ziya Bey dir Dernegin amaci bir anayasa hazirlanmasini ve parlamenter bir yonetim sistemi kurulmasini saglamakti Namik Kemal gazetesinde bu gorusler dogrultusunda ve hukumet aleyhine siddetli makaleler yayinladi Sark Meselesi uzerine yazdigi bir makale gazetenin 1867 de kapatilmasina ve kendisinin Erzurum vali muavini olarak atanmasina yol acti Namik Kemal hukumet tarafindan gonderildigi Erzurum a gitmek yerine Ziya Pasa ile birlikte Paris e kacti O ve arkadaslarini Paris te yasayan Misirli prens Mustafa Fazil Pasa davet etmis ve maddi himayesine almisti Misir Valisi Kavalali Mehmet Ali Pasa nin torunu olan ancak Sultan Abdulaziz in bir fermaniyla Misir yonetimindeki haklarindan mahrum edilen Mustafa Fazil Pasa kendisini Yeni Osmanlilar Cemiyeti nin reisi ilan etmis ve Avrupa ya davet ettigi orgut uyelerinin finansorlugunu ustlenmis birisiydi M Fazil Pasa nin destegiyle Londra da Muhbir adli gazeteyi cikardilar ancak Namik Kemal Ali Suavi ile yasadigi anlasmazlik uzerine Muhbir den ayrildi Ayni yil Sultan Abdulaziz Uluslararasi Paris Sergisi ni gormek uzere sehre gelince Fransiz hukumeti Genc Osmanlilar i ulkeyi terk etmeye davet etti Namik Kemal bazi arkadaslariyla birlikte Londra ya gitti ve orada Hurriyet gazetesini cikardilar Bu arada Mustafa Fazil Pasa Paris e gelen Abdulaziz le iliskilerini duzeltmis ve onunla Istanbul a donmustu Giderken gazeteyi cikarmaya devam etmelerini desteginin surecegini soylediyse de Istanbul a dondukten sonra fikrini degistirdi ve gecici olarak Hurriyet i kapatmalarini istedi Bunun uzerine Namik Kemal ile Ziya Pasa gazeteyi kendi imkanlari ile cikarmayi denediler Bir sure sonra arkadaslari ile arasi bozulan Namik Kemal vazgecti ve 1870 te Sadrazam Ali Pasa ile barisip yurda dondu Surgun yasami Siyasetten uzak durmak yazi yazmamak kosuluyla affedilmis olan Namik Kemal Istanbul a dondukten sonra Diyojen adli mizah dergisinde imzasiz fikralar yazdi Sadrazam Ali Pasa nin olumunden sonra 1872 de Ibret gazetesini cikararak yeniden muhalefete basladi Gazete sik sik kapatildi ve sonunda Sadrazam Mahmut Nedim Pasa yi elestiren yazilar yuzunden Namik Kemal Istanbul dan uzaklasmasi icin mutasarrif olarak Gelibolu ya atandi Birkac ay kaldigi Gelibolu da Vatan yahut Silistre adli oyunu ile Evrak i Perisan adli eserini tamamladi Gelibolu nun bazi sorunlari ile ilgilendi ve su davasini halletti Rumeli Fatihi Gazi Suleyman Pasa nin Bolayir daki kabrini ziyaret etti Ebuzziya Tevfik Bey e burada gomulmeyi vasiyet etti Namik Kemal bir yandan da Ibret gazetesine BM Bas muharrir ve Ebuzziya nin cikardigi Hadika gazetesine N K imzasi ile yazi gondermeye de devam ediyordu Gelibolu da salgin haline gelen kuduz hastaligini onlemek icin kopekleri surgun etmesi bahane edilerek Gelibolu mutasarrifligi gorevinden alindi Vatan yahut Silistre Osmanli hukumeti tarafindan aciga alinan Namik Kemal 1872 nin son gunlerinde Gelibolu dan Istanbul a dondu Ibret in basina gecti Cok gecmeden bir makalesi nedeniyle hakkinda sorusturma acilip gazetesi tekrar kapatilinca tiyatro ile ilgilenmeye basladi Vatan yahut Silistre oyunu 1 Nisan 1873 gecesi Istanbul da Gullu Agop un Gedikpasa daki tiyatrosunda sahnelendi Oyunun sahnelenmesi halki costurup olaylar cikmasina neden olmustu Bu konuda Ibret te yayinlanan yazilardan sonra gazete kapatildi Namik Kemal ve dort arkadasi yargilanmadan surgune gonderildiler Namik Kemal Magusa ya Ahmet Mithat ile Ebuzziya Tevfik Bey Rodos a Menapirzade Nuri ve Bereketzade Hakki Beyler de Akka ya suruldu Magusa Kibris surgunlugu Namik Kemal in Magusa Kibris surgunlugu 38 ay surdu Magusa da son derece olumsuz kosullar altinda yasamak zorunda kaldi pek cok kez sitmaya ve baska hastaliklara yakalandi Namik Kemal eserlerinin cogunu bu donemde Kibris ta kaleme almisti Midilli surgunlugu Surgun donusu Istanbul da bir kahraman gibi karsilandi Hurriyet Kasidesi adli eserini surgun sonrasinda tekrar baskente geldigi donemde kaleme aldi Tahta cikisindan 93 gun sonra akil bozuklugu gerekcesiyle indirilen V Murat in yerine Osmanli tahtina oturan II Abdulhamit ilk Osmanli anayasasini olusturmak icin bir komisyon kurdu Namik Kemal bu komisyonun bir uyesi oldu ancak padisahin aleyhine bir tehdit beyti yazip bunu mecliste okuyunca mahkemede yargilandi Soyledigi Arapca beyit Bir sey ikilendi mi muhakkak uclenir de anlamindaydi ve tipki Abdulaziz ve V Murat gibi Abdulhamit in de tahttan indirilebilecegini ima ediyordu Namik Kemal asayisi bozdugu gerekcesiyle suclu bulunup 6 ay hapis cezasina carptirildiysa da sonradan beraat etti Girit Adasi nda ikamete mecbur edildi Kendi istegi uzerine ikameti Midilli Adasi na cevrildi 2 5 yil sonra Midilli mutasarrifi olarak gorevlendirildi Midilli de tanidigi genc yastaki Huseyin Hilmi Pasa yi omru boyunca koruyup destekledi Huseyin Hilmi Pasa yillar sonra 1909 da sadrazamliga kadar yukselmistir 1879 dan itibaren 5 yil suren Midilli deki gorevi sirasinda kacakciligi onledi hazine gelirini arttirdi 20 Turk ilkokulu acti Turklerin hayat sartlarini iyilestirdi Adalarda yasayan Turk ahalisinin sorunlarini dile getiren bir rapor hazirlayip Bab i Ali ye sundu 1882 de Nisan i Osmanli madalyasi ile odullendirildi Vaveyla Murabba Vatan Mersiyesi gibi siirlerini burada yazdi Magusa da yazmaya basladigi Celaleddin Herzemsah adli eserini tamamladi Bu eser okunmak icin yazilmis 15 perdelik tarihi bir oyundur Harzemsahlar Devleti nin son hukumdari Celaleddin Harzemsah etrafinda gelisen oyunda Islam birligi dusuncesini isledi Abdulhamit bu eserinden oturu onu bala rutbesi ile odullendirdi Namik Kemal in Midilli de kacakcilikla mucadelesinden cikarlari zarar gorenlerin sikayetinden sonra 1884 te Rodos mutasarrifi oldu Rodos Adasi ndaki calismalari da padisahin imtiyaz madalyasi ile odullendirildi Rodos ta Osmanli tarihi hakkinda eser yazmaya basladi Ingiliz ve Yunanlarin sikayeti uzerine 1887 de Rodos taki gorevi sona erdi Sakiz Adasi mutasarrifi oldu Olumu Namik Kemal in Canakkale nin Bolayir beldesinde bulunan kabri Sakiz Adasi nin kuru havasi nedeniyle rahatsizlanan Namik Kemal 2 Aralik 1888 gunu 47 yasinda hayatini kaybetti Adada bir caminin haziresine defnedildi Arkadasi Ebuziyya Tevfik sairin Bolayir da gomulme arzusunu Padisah II Abdulhamit e iletince naasi Gelibolu ya nakledildi Bolayir da Orhan Gazi nin oglu Sehzade Gazi Suleyman Pasa nin turbesinin yanina gomuldu Birkac yil sonra Sultan Abdulhamit bir turbe yaptirdi Turbenin planini Tevfik Fikret cizdi 1912 Murefte Sarkoy Depremi nde sutunlar zedelendigi icin halen mermer kapli bir kabirde bulunmaktadir Namik Kemal in olumunden sonra II Abdulhamit Sair in oglu Ali Ekrem i sarayda gorevlendirdi babasi Mustafa Asim i ise saraya muneccimbasi tayin etti Sanatci ozellikleriTanzimat doneminin en onemli dusunce sanat ve siyaset adamlarindan birisidir Toplum icin sanat anlayisini benimsemistir Sanati toplumun Batililasmasi icin bir arac olarak kullanmistir Eserlerini halkin anlayabilecegi sade bir dille yazmayi amaclamistir Divan edebiyatinin suslu sanatli duz yazisi yerine belli bir dusunceyi iletmeyi amaclayan yeni bir duzyaziyi kullanmistir Eserlerinde noktalama isaretlerini kullanmistir Gencliginde divan edebiyati tarzinda siirler yazmis Avrupa ya gittikten sonra yeni edebiyati benimsemis ve o yolda yapitlar vermistir Namik Kemal Fransiz edebiyatini ornek almis romantizmin etkisinde kalmistir Siirleri bicim bakimindan eski konu bakimindan yenidir Yurt ulus ozgurluk gibi konulari islemistir Ayrica siirlerinde mucadeleci tipte bir insan yaratmistir Celaleddin Harzemsah adli tiyatrosunda tiyatro ile ilgili dusuncelerini aciklamis tiyatroyu eglencelerin en faydalisi olarak nitelemis halkin egitilmesinde okul gibi gormus sahne dili ve teknigi yonunden basarili yapitlar vermistir Tiyatrolarinin hepsi dram turundedir kaynak belirtilmeli EserleriOyunlari Vatan Yahut Silistre 1873 yeni harflerle 1940 Gulnihal 1875 Akif Bey Zavalli Cocuk 1873 Kara Bela Celaleddin HarzemsahRomanlari Intibah 1876 Cezmi 1880 Tarihi eserleri Barika i Zafer Devr i Istila Evrak i Perisan Serisi 1872 Silistre Muhasarasi 1873 Kanije Muhasarasi 1874 Osmanli Tarihi Medhali 1888 Edebi tenkitleri Lisan i Osmani nin Edebiyati Hakkinda Bazi Mulahazati Samildir Bahar i Danis Mukaddimesi 1874 Terceme i Hal i Nevruz Bey 1875 Mukaddime i Celal 1888 Tahrib i Harabat Takip Irfan Pasa ya Mektup Renan Mudafaanamesi Intibah Mukaddimesi Mes Prison MuahezenesiMakaleleri Lisan i Osmani nin Edebiyati Hakkinda Bazi Mulahazati SamildirNamik Kemal EviTekirdag da 1994 yilinda hizmete giren yapida Namik Kemal hakkinda yazilmis eserler teshir edilmektedir Ayrica bakinizMEB 100 Turk EdebiyatcisiWikimedia Commons ta Namik Kemal ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Vikikaynak ta Namik Kemal ile ilgili metin bulabilirsiniz Kaynakca Ulgen Erol Namik Kemal 1840 1888 Ataturk Ansiklopedisi 23 Mart 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Mart 2024 Ahmet Demir Suleyman Nazif Siirinde Namik Kemal Etkisi Uluslararasi Sosyal Arastirmalar Dergisi cilt 5 Sayi 22 Yaz 2012 PDF 3 Ocak 2015 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 3 Ocak 2015 Oguzhan Karaburgu Etkilenme Endisesi Baglaminda Namik Kemal ve Abdulhak Hamid Tarhan Uzerine Bir Degerlendirme Journal of Turkish Studies Cilt 8 9 Yaz 2013 PDF 3 Ocak 2015 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 3 Ocak 2015 Abdulhalim Aydin Namik Kemal in Sanat Sanatci Algisinda Victor Hugo Etkisi Turkish Studies International Periodical For The Languages Literature and History of Turkish or TurkicVolume 7 3 Summer 2012 PDF 5 Mart 2016 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 3 Ocak 2015 Gul Akyilmaz Birinci Jon Turk Hareketinin Yeni Osmanlilar Cemiyeti Ideolojisine Bir Ornek Namik Kemal ve Fikirleri Selcuk Universitesi Sosyal Bilimler Meslek Yuksekokulu Dergisi 2 233 1999 3 Ocak 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde a b c 3 Ocak 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Ocak 2015 a b c d e f g 29 Nisan 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Haziran 2010 Namik Kemal Hayati Ve Siirleri 25 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Radikal Erisim tarihi 5 Haziran 2016 E arsiv 19 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Erisim tarihi 5 Haziran 2016 Mango Andrew 2004 Ataturk Londra John Murray ISBN 978 0 7195 6592 2 s 37 Lewis Bernard 1968 The Emergence of Modern Turkey Oxford U P s 141 ISBN 9780195134605 2 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Eylul 2013 a b Rahime Bas Namik Kemal in Midilli Rodos ve Sakiz Mutasarrifliklari Yuksek Lisans Tezi Izmir 2008 a b F A Tansel Namik Kemal in Hususi Mektuplari C IV s 416 TTK Basimevi Ankara 1986 Ayni eserin c II s 423 1969 basimi F Abdullah Tansel Istiklal Harbinde Kadin Mucahitlerimiz ATKDT kurumu Ataturk Kultur Merkezi Ankara 1991 Kultur ve Turizm Bakanligi Namik Kemal Ankara 2011 Huseyin Celik Turkiye de Ilk Laiklik Teklifi ve Arka Plani Turkiye Gunlugu 19 Yaz 1992 25 Agustos 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Haziran 2010 15 Ocak 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Haziran 2010 a b c Bedri Aydogan Namik Kemal in Magusa Surgunlugu Cukurova Universitesi Turkoloji Arastirmalari Merkezi 2004 olu kirik baglanti 28 Eylul 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Haziran 2010 Hurriyet kasidesi Milliyet bas Istanbul Buyuk Larousse Sozluk ve Ansiklopedisi c 11 s 5448 Osman Toprak 2 Abdulhamit in Namik Kemal Dusmanligi Milli Gazete 26 01 2008 olu kirik baglanti 20 Temmuz 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi