Belgrad, MÖ 7000'e kadar giden bir tarihe sahiptir. MÖ 6. binyıldaki Vinča kültürünün izlerine ilk olarak Belgrad'da rastlanmıştır. Traklar ve Daçyalılar Roma'nın bölgeyi fethine kadar bölgeyi yönetmiş, adı 1. yüzyılda Romalılarca Singidunum yapılmış, 2. yüzyılın ortalarında kent Roma otoritelerince municipium ilan edilmiş ve yüzyılın sonunda tam teşekküllü bir koloniye (en yüksek düzeyde Roma şehri) evrilmiştir. Kent daha sonraki dönemlerde Habsburgların Macarların ve Osmanlı İmparatorluğu'nun ellerine geçmiş, 1830'dan itibaren bağımsız Sırp devletleri tarafından yönetilmiştir. Kent günümüzde Sırbistan'ın başkentidir.
Tarihöncesi
Zemun'da bulunan yontma taş aletler Belgrad civarının eski taş ve orta taş çağlarında avcı ve toplayıcı topluluklara ev sahipliği yaptığını göstermiştir. Bu aletlerin bir bölümü modern insanlardansa Neandertallerle özdeşleşen Mousterienlerdir. Bölgede ayrıca 50.000 ile 20.000 yıl öncesine tarihlenen Aurignacien ve Gravettien aletler bulunmuştur.
Tarımla uğraşan toplulukların bölgeye ilk yerleşimi MÖ 6200 ile 5200 yılları arasında Neolitik Starčevo kültürü ile olmuştur. Belgrad ve civarında kültüre ait birçok kazı alanı vardır, bunlar arasında kültürün adını taşıyan Starčevo da vardır. Starčevo kültürü MÖ 5500-4500 yılları arasında yerini adını yine bölgedeki Vinča-Belo Brdo'dan alan daha gelişmiş bir tarım kültürü olan ve Starčevo kültürünün etkisiyle ortaya çıkan Vinča kültürüne bırakmıştır. Vinča kültürü birçoğu tarihöncesi Avrupa'nın en büyüklerinden olan kurdukları büyük yerleşimlerle tanınır.Vinča Leydisi adlı insan biçimli buluntu, Avrupa'nın ilk işlenmiş bakır objesi olarak bilinir. Bazı bilginlere göre tarihöncesi Vinča işaretleri alfabenin bilinen ilk formudur.
Antik tarih
Tarihöncesi Balkanlardaki Traklar ve Daçyalılar Roma'nın bölgeyi fethine kadar bölgeyi yönetmişlerdir. Trako-Daçyalı Singi kabilesinin ikamet ettiği bölge, 279 yılındaki Kelt istilasında Scordisci tarafından ele geçirilmiş ve "Singidūn" (dūn, kale) olarak adlandırılmıştır. 34-33 yılları arasında Silanus tarafından yönetilen Roma ordusu kente gelmiştir. Kentin adı 1. yüzyılda Romalılarca Singidunum yapılmış, 2. yüzyılın ortalarında kent Roma otoritelerince municipium ilan edilmiş ve yüzyılın sonunda tam teşekküllü bir koloniye (en yüksek düzeyde Roma şehri) evrilmiştir. İlk hristiyan Roma İmparatoru olan Büyük Konstantin olarak da bilinen I. Konstantin'in modern Sırbistan'da bir bölgede doğmuş olmasıyla birlikte Hristiyanlığı dirilten Roma İmparatoru Flavius Iovianus da Singidunum'da doğmuştur. Jovian selefi Julianus dönemindeki geleneksel Roma dininin yükselişine son vererek Hristiyanlığı Roma İmparatorluğunun resmi dini olarak tekrar ilan etmiştir. 395 yılında bölge Doğu Roma İmparatorluğu hakimiyetine geçmiştir. Singidunum'dan sonra Sava kıyısında bir Kelt şehri olan Taurunum (Zemun) bulunuyordu ve Roma ve Bizans zamanından beri "ikiz kardeş" olarak anılan kentler bir köprüyle birbirine bağlandı.
Orta Çağ
442 yılında Hun İmparatoru Atilla tarafından tahrip edilen kent,. 471 yılında Yunanistan'a doğru ilerleyen Büyük Teoderik tarafından alınır.Ostrogotlar'ın İtalya'ya gitmek için bölgeden ayrılmasıyla kent Gepidler tarafından alınır ve 539 yılında tekrar Bizans hakimiyetine geçer. 577 yılında 100.000 kadar Slav Trakya ve İlirya'ya akın etmiş, kentleri yağmalamış ve kentlerin bir bölümüne yerleşmiştir. Kent 582 yılında Avar hükümdarı I. Bayan tarafından ele geçirilmiştir. Bizans kaynağı De Administrando Imperioya göre Beyaz Sırplar ana yurtlarına dönerken Belgrad'da durmuş, strategostan toprak talep etmiş, Adriyatik'e uzanan batıda toprak edinmiş ve İmparator Herakleios'a (610-641) bağımlı olmak kaydıyla bölgeyi yönetmişlerdir. Avarlar 9. yüzyılda Franklar tarafından yıkılınca, Taurunum Frank ülkesine katılıp Malevilla adını alırken, Singidunum Bizans egemenliğine geri dönmüştür. 878 yılında şehir ilk kez Birinci Bulgar Krallığı tarafından Beligrad olarak anılmıştır. 4 yüzyıl boyunca şehir Bizans İmparatorluğu, Macaristan Krallığı ve Birinci Bulgar Krallığı arasında savaşlara sahne olmuştur.II. Basileios (976-1025) şehirde bir garnizon kurmuştur.Birinci ve İkinci Haçlı seferinde orduların konakladığı kent;Üçüncü Haçlı seferinde Frederick Barbarossa ve 190.000 haçlı askeri Belgrad'ı harap olmuş gördüler.
Stephen Dragutin (1276-1282), kayınpederi Macar Kralı V. István aracılığıyla kenti 1284'te boyundurluğu altına almış ve Syrmia Krallığı'nın başkenti yapmıştır. Dragutin tarihte Belgrad'ı yöneten ilk Sırp kralı olarak bilinir. 1371'deki Çirmen Muharebesi'ni takiben 1389'da yapılan I. Kosova Muharebesi'yle birlikte Sırp İmparatorluğu, güney topraklarını fetheden Osmanlı İmparatorluğu karşısında parçalanmaya başlamıştır. Buna karşın başkenti Belgrad olan Sırp Despotluğu yönetimindeki kuzey toprakları direnmeye devam etmiş, kent ünlü Sırp prensi Lazar Hrebeljanović'in oğlu despot Stefan Lazarević zamanında bir gelişme kaydetmiştir. Lazarević, surları ve sadece despota ait kulesi olan bir kale inşa ettirmiş ve şehrin antik surlarını onartarak Osmanlılara neredeyse 70 yıl boyunca karşı koyabilmiştir. Onun zamanında şehir Osmanlı hakimiyetinden kaçan sayıları 40-50.000 olduğu düşünülen birçok Balkan kökenli insana sığınak olmuştur.
1427'de Stefan'ın halefi Đurađ Branković Belgrad'ı Macarlar'a vermek zorunda kaldı ve Smederevo yeni başkent yapıldı. Hükmü süresince Osmanlı İmparatorluğu, Sırp Despotluğunun çoğu bölgesine hakim oldu ve Belgrad başarısızlıkla sonuçlanan ilk Osmanlı kuşatmasına 1440'ta ve ikincisine 1456'da sahne oldu. Osmanlı'nın Orta Avrupa'ya ilerlemesine engel teşkil eden Belgrad 1456'da 100.000 Osmanlı askeri tarafından kuşatılmış Hristiyan komutan János Hunyadi komutasındaki ordular, şehri II. Mehmet'ten başarıyla savunmuştur. Bu savaş birçokları tarafından "Hristiyanlığın kaderinin kararı"nı vermiş;Papa III. Callixtus tarafından zafer anısına Hristiyan dünyası boyunca öğle çanı çalınmasını emredilmiştir.
Türk hâkimiyeti ve Avusturya istilaları
Kentin Osmanlı Sultanı Kanuni Sultan Süleyman ve 250.000 askeri tarafından fethedilmesi 28 Ağustos 1521'den önce olmadı (son kuşatmadan 7 onyıl sonra), şehir bu vesileyle yerle bir oldu ve neredeyse bütün Ortodoks Hristiyan nüfus İstanbul'a bugün Belgrad ormanları olarak bilinen bölgeye gönderildi. Belgrad bu dönemde Osmanlı Avrupası'nda İstanbul ile birlikte 100.000 nüfusu aşan 2 şehirden biriydi ve bir sancak haline getirildi. Türk hakimiyetiyle birlikte Osmanlı mimarisi bölgede ilk eserlerini vermeye başladı, birçok cami inşa edildi ve şehirdeki oryantal etki güçlendi. 1594'te Banat İsyanı Türkler tarafından bastırıldı. Sadrazam Koca Sinan Paşa Vračar Yaylasındaki Aziz Sava'nın kalıntılarının ateşe verilmesini emretti ve 20. yüzyılda Aziz Sava Katedrali bunu anmak için inşa edildi.
Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu prensleri II. Maximilian, Savoy Prensi Eugen ve mareşal Baron Ernst Gideon von Laudon önderliğinde Habsburg Monarşisi tarafından 1688-1690, 1717-1739, 1789-1791 yılları arasında 3 kez işgal edilen Belgrad her seferinde yerle bir edilerek Osmanlılar tarafından hızlıca geri alındı. Bu dönem boyunca kent 2 büyük göç dalgasından etkilendi. Patrik önderliğindeki yüz binlerce Sırp, Avusturyalılar ile birlikte Habsburg İmparatorluğu sınırları içine çekilerek bugünkü Vojvodina ve Slavonya topraklarına göçtüler.
Bağımsız Sırbistan'ın başkenti
Birinci Sırp Ayaklanması boyunca Sırp devrimciler kenti 8 Ocak 1807'den 1813'te Osmanlı İmparatorluğu'nun geri almasına kadar ellerinde tuttu. 1815'teki İkinci Sırp Ayaklanması'ndan sonra Sırbistan 1830'da Bâb-ı Âli tarafından yarı bağımsız olarak tanındı. 1841'de Prens , başkenti Kragujevac'tan Belgrad'a taşıdı.
10 Haziran 1868'de Prens Mihailo, Belgrad'ın dışındaki Košutnjak parkında eşi Katarina ve annesi Prenses Anka ile yürürken suikastçılar tarafından vuruldu. Mihailo ve Anka ölürken Katarina yaralandı.
1878'de Sırbistan Prensliğinin tam bağımsızlığına kavuşması ile birlikte ülke 1882'de Sırbistan Krallığı adını aldı ve Belgrad bir kez daha Balkanların anahtar kenti konumuna yükselerek hızla büyüdü. Bununla birlikte Sırbistan koşulları bir tarım ülkesi konumunu korudu ve ülkenin ikici büyük kenti Niş'e bir demiryolu hattı döşenmesine rağmen 1900'da başkentin nüfusu sadece 70.000 kadardı (aynı yıl ülke nüfusu yaklaşık 1.5 milyondu). 1915'e kadar kent nüfusu 80.000'e ulaştı ve I. Dünya Savaşı'nın patlak vermesi ile Avusturya-Macaristan İmparatorluğu yönetimindeki Zemun hariç 100.000'i aştı.
Balkanların ve Orta Avrupa'nın ilk hareketli görüntüleri Haziran 1896'da Lumiere kardeşlerden Andre Carr tarafından çekildi; ancak bu film korunamamıştır.
I. Dünya Savaşı ve kentin birleşmesi
Gavrilo Princip tarafından 28 Haziran 1914'te Saraybosna'da gerçekleştirilen Saraybosna Suikastı sonucu Avusturya Arşidükü Franz Ferdinand'ın ölmesiyle Avusturya-Macaristan Sırbistan'a savaş ilan etmiş, bu da I. Dünya Savaşı'nın çıkmasına neden olmuştur. Savaşın çıkması sonucu Balkanlarda gerçekleşen saldırıların çoğu Belgrad çevresinde gerçekleşmiştir. 29 Haziran 1914'te Avusturya-Macaristan monitorları tarafından bombalanan Belgrad, 30 Kasım tarihinde Oskar Potiorek önderliğindeki Avusturya-Macaristan Ordusu tarafından alınmıştır. 15 Aralıkta mareşal Radomir Putnik önderliğindeki Sırbistan kuvvetleri tarafından geri alınan kent, uzun savaşlar sonucu yerle bir edilmiş ve 6-9 Ekim 1915 tarihleri arasında feldmareşal August von Mackensen önderliğinde Alman ve Avusturya-Macaristan kuvvetlerine geçmiştir. Kent özgürlüğüne ancak Fransız Louis Franchet d'Espérey ve Sırp I. Aleksandar önderliğindeki kuvvetler tarafından 5 Kasım 1918'de kavuşmuştur. Savaştan sonra Belgrad, 1929 yılında Yugoslavya Krallığı adını alacak yeni Sırp, Hırvat ve Slovenlerin Krallığı'nın başkenti oldu. Yeni krallık alt birim olarak banovinalara bölünmüşken Belgrad, Zemun ve Pančevo ile birlikte ayrı bir idari birim oluşturdu.
Bu dönemde kent hızla gelişen kayda değer bir modernizasyona sahne oldu. Kentin nüfusu Avusturya-Macaristan'dan kazanılan Zemun'un eklenmesiyle 1931 yılında 239.000'e, 1940'ta 320.000'e yükseldi. Kent nüfusu 1921-1948 yılları arasında yıllık ortalama %4.08 artış gösterdi. 1927 yılında ilk havaalanına kavuşan kent, 1929'da ilk radyo istasyonu ile tanıştı. Tuna'nın iki yakasını birleştiren Pančevo Köprüsü 1935 yılında açıldı.
II. Dünya Savaşı
25 Mart 1941'de hükûmet naibi Prens Pavle Yugoslavya'yı II. Dünya Savaşı'nda tarafsız tutmaya çalışırken Tripartite Paktı'nı imzalayarak Mihver Devletleri'nin yanında saf tutmuştur. Bu durum kentte protestolara neden olmuş, Hava Kuvvetleri Komutanı General Dušan Simović, II. Petar'ın yönetimi devralacak yaşa eriştiğini beyan ederek bir askerî darbe düzenlemiştir. Olaydan kısa süre sonra kent, 6 Nisan 1941'de Luftwaffe tarafından ağır bir şekilde bombalanmış, 24.000 kadar kişi ölmüştür. Bunun ardından Yugoslavya, Nazi Almanyası, İtalya Krallığı, Macaristan ve Bulgaristan kuvvetleri tarafından işgal edilmiş, kent Zemun'a kadar olan doğusu dahil Nazi devleti Hırvatistan Bağımsız Devleti'ne katılmıştır. Belgrad böylelikle General Milan Nedić tarafından yönetilen "Nedić rejimi"nin merkezi olmuştur.
1941'in yazı ve sonbaharında gerilla kuvvetlerinin saldırılarına misilleme olarak Sırbistan Alman Askeri Valiliği Generali Franz Böhme komutasındaki Almanlar kent sakinlerine, özellikle Yahudi topluluğuna yönelik birçok katliam yapmıştır. Böhme, yönetimi öldürülen her Alman'a karşılık 100 Sırp ya da Yahudi öldürülmesi konusunda zorladı. Belgrad'daki direniş 1941 ile tutuklandığı 1943 arası önderliğinde yönetilmiştir.
Kent, Alman ve Mihver Devletleri'nce iki kez bombalanan Rotterdam'daki gibi 16 Nisan 1944'te bu kez de Mihver Devletleri tarafından bombalandı ve yaklaşık 1000 kişi öldü. Bombalama Ortodoks Paskalyasına denk getirilmiştir. Kentin büyük bölümü 20 Ekim 1944'te Kızıl Ordu ve Yugoslav Partizanları'nca kurtarılana dek Alman işgalinde kalmıştır. 29 Kasım 1945'te Mareşal Josip Broz Tito Yugoslavya Federal Halk Cumhuriyetinin kuruluşunu Belgrad'da ilan etmiş, ülkenin adı 7 Nisan 1963'te Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti olarak değiştirilmiştir. Eski gizli polise göre Belgrad'da politik nedenlerle işkenceye uğrayan kişi sayısı 10.000'dir.
Savaş sonrası
Savaş sonrası dönemde Belgrad önemli bir endüstri merkezi olarak gelişen yeni Yugoslavya'nın başkenti olarak hızla büyüdü. 1958'de Belgrad'ın ilk televizyon istasyonu yayın yapmaya başladı. 1961'deki Bağlantısızlar Hareketi konferansı Tito önderliğinde Belgrad'da yapılmıştır. 1968'de Tito'ya karşı yapılan büyük öğrenci protestoları polis ve öğrenciler arasında birçok sokak çatışmasına neden olmuştur. Mart 1972'de Belgrad Avrupa'daki sonuncu büyük çiçek salgınının merkezi olmuş ve zorunlu Mayıs ayının sonlarına doğru zorunlu karantina ve aşılama uygulamalarına gidilmiştir.
Yugoslavya'nın dağılması
9 Mart 1991'de Slobodan Milošević'in yönetimine karşı insanlar Vuk Drašković önderliğinde ayaklanmıştır. Bazı medya kuruluşlarına göre 100.000 ile 150.000 arası kişi sokaklara dökülmüştür. Protestolar boyunca iki kişi ölmüş, 203 kişi yaralanmış ve 108 kişi tutuklanmış, ertesi gün sokaklardaki asayişi sağlamak üzere tanklar görevlendirilmiştir. Kasım 1996 ile Şubat 1997 arasında yerel seçimlere hile karıştırıldığı gerekçesiyle aynı hükûmete karşı protestolar düzenlenmiştir. Bu protestolar Yugoslavya Komünistler Ligi ya da ligden sonraki oluşum Sırbistan Sosyalist Partisi'ne hiçbir zaman üye olmamış eski Belgrad Valisi Zoran Đinđić'i başa getirdi.
1999'da Kosova Savaşı'nı takiben ülkenin NATO kuvvetlerince bombalanması kentte büyük yıkıma neden olmuştur. Bombalanan binalar arasında birçok bakanlık, 16 teknisyenin öldüğü Sırbistan Radyo Televizyonu binası, Hotel Jugoslavija, birçok hastane, Ušće Kulesi, Avala Kulesi ve Çin Halk Cumhuriyeti Büyükelçiliği de vardır.
2000 başkanlık seçimlerini takiben kent yarım milyonun üzerinde insanın katıldığı büyük çaplı protestolara neden olmuştur. Bu protestolar Milošević'in görevinden alınmasıyla sonuçlanmıştır.
Tarih boyunca adları
Belgrad tarih boyunca birçok ada sahip olmuştur. Belgrad adı Sırpçada beo ("beyaz, ışık") ve grad ("kent, kasaba") sözcüklerinin birleşmesinden oluşmuştur.
Ad | Notlar |
---|---|
Singidūn(o)- | Keltik bir kabile olan Scordisciler tarafından adlandırılmıştır. dūn(o)- 'arzetme, muhafaza, kale' anlamına gelirken 'singi' sözcüğünün üzerine iki teori vardır. Birincisi sözcüğün Keltçe yuvarlak anlamına gelmesinden dolayı kentin anlamının "yuvarlak kale" olmasıyken ikinci teori Scodorscilerin gelmesinden önce bölgeyi işgal eden Trakyalı bir kabile olan Paleo-Balkan kökenli 'singi'lerdir. Başka bir teoriye göre de Keltik ad kentin adının bugünkü anlamı olan Beyaz Kale (kasaba)dır. |
Singidūnum | Romalıların kente gelmesiyle Keltik sözcüğü Romanlaştırması sonucu oluşan ad. |
Beograd, Београд | İlk kez 878 yılında Papa VIII. John tarafından Bulgar kralı Boris'e yazılan bir mektupta sözü geçirilen "beyaz kent/kale" anlamına gelen Slavik sözcük. |
Alba Graeca | "Alba" Latince "Beyaz" demekken "Graeca" "Yunan" anlamında iyeliktir. |
Alba Bulgarica | Kent Bulgar hakimiyeti altındayken Latince adı. |
Griechisch-Weißenburg | Almanca "Beyaz Yunan kenti" anlamına gelen çeviri. Günümüz Almancasında Belgrad olarak kullanılır. |
Castelbianco | İtalyanca "Beyaz şato" anlamına gelen çeviri. Günümüz İtalyancasında Belgrado olarak kullanılır. |
Nandoralba, Nándorfehérvár, Lándorfejérvár | Orta Çağ Macaristanında kent için kullanılan sözcükler. "Fehérvár" beyaz şato anlamına gelir. Günümüz Macarcasında Belgrád olarak kullanılır. |
Veligradh(i)on ya da Velegradha/Βελέγραδα | Kentin Bizantik adı. Günümüz Yunancasında Veligradi (Βελιγράδι) olarak kullanılır. |
Dar-ül-Cihad | Osmanlı İmparatorluğu döneminde kentin Arapça adı. |
Prinz-Eugenstadt | Kentin II. Dünya Savaşı sonrası için Nazi Almanyasınca planlanan adı. Yeni ad kenti 1717'de Türklerden alan Avusturyalı ordu komutanı Savoy Prensi Eugen'in adına ithafen belirlenmiştir. |
Kaynakça
- ^ DOI:10.2298/STA0858009S
- ^ Chapman, John (2000). Fragmentation in Archaeology: People, Places, and Broken Objects. Londra: Routledge. s. 236. ISBN .
- ^ Chapman, John (1981). Güneydoğu Avrupa'nın Vinča kültürü: kronoloji, ekonomi ve toplum üzerine çalışmalar (2 cilt). BAR International Series. 117. Oxford: BAR. ISBN .
- ^ DOI:10.1016/j.jas.2010.06.012
- ^ Tasić, Nikola; Srejović, Dragoslav; Stojanović, Bratislav (1990). . Vladislav Popović (Ed.). Vinča: Centre of the Neolithic culture of the Danubian region. Smiljka Kjurin (translator). Belgrad. 16 Ocak 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2006.
- ^ a b . Resmi websitesi. 14 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2007.
- ^ Kitson, Peter (1999). Year's Work in English Studies Volume 77. Wiley-Blackwell. s. 5. ISBN . 8 Mart 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Mayıs 2009.
- ^ . Public Enterprise "Belgrade Fortress". 30 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2011.
- ^ "Discover Belgrade". City of Belgrade. 8 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Mayıs 2009.
- ^ Rich, John (1992). Geç Antik Dönemde Kent. CRC Press. s. 113. ISBN . Erişim tarihi: 5 Mayıs 2009.
- ^ "Constantine I - Britannica Online Encyclopedia". Britannica.com. 18 Haziran 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Temmuz 2009.
- ^ "Philologic Results-". Artfl.uchicago.edu. 13 Ağustos 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2009.
- ^ . Beograd.rs. 5 Ekim 2000. 14 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2009.
- ^ The Rome that did not fall: the survival of the East in the fifth century, p.67 21 Eylül 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .'
- ^ Roy E. H. Mellor, Eastern Europe: a geography of the Comecon countries, p. 43. Google Book 21 Eylül 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Procopius, De Bello Gothico, III:34, quoted in Pohl 1997, pp. 89–90
- ^ J. B. Bury (2009) [1889]. History of the Later Roman Empire from Arcadius to Irene Vol. II. New York: Cosimo Classics. s. 117. ISBN . Erişim tarihi: 15 Eylül 2011.
- ^ Warriors of the Steppe: a military history of Central Asia, 500 B.C. to 1700, p. 76 21 Eylül 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Bohlau, 1964, Slavistische Forschungen, Volume 6, p. 103. University of California.
- ^ . Geocities.com. 28 Temmuz 1914. 24 Ekim 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2009.
- ^ . Belgradenet.com. 19 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2010.
- ^ "Byzantium in the year 1000". 7 Nisan 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Ekim 2013.
- ^ a b c d . Beligrad.com. 16 Aralık 1934. 21 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2009.
- ^ . Belgradenet.com. 29 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2009.
- ^ a b . Official website. 24 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2007.
- ^ "Battle of Maritsa". Encyclopaedia Britannica. 16 Haziran 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Temmuz 2007.
- ^ "Battle of Kosovo". Encyclopaedia Britannica. 14 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Temmuz 2007.
- ^ Ćorović, Vladimir (1997). . Istorija srpskog naroda (Sırpça). Banja Luka / Belgrade: . ISBN . 19 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2007.
- ^ a b . Belgradenet.com. 24 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2009.
- ^ Tom R. Kovach. . Military History magazine. 7 Eylül 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2007.
- ^ . Wiki.viitorulroman.com. 15 Ekim 2006. 6 Ekim 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2009.
- ^ "Hungary: A Brief History". Mek.oszk.hu. 24 Ekim 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Kasım 2010.
- ^ "The Rough Guide to Turkey: Belgrade Forest". Rough Guides. 9 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2009.
- ^ a b . Official website. 24 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2007.
- ^ Aleksov, Bojan (Aralık 2003). . Balkanologie. VII (47). s. 52–53. 23 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2010.
- ^ . Razgledanje.tripod.com. 23 Ağustos 2004. 10 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2009.
- ^ Medaković, Dejan (1990). . Belgrad: (online reprint by Serbian Unity Congress library). ISBN . 30 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2007.
- ^ a b "History (Liberation of Belgrade)". Official website. 24 Eylül 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Temmuz 2007.
- ^ Pavkovic, Aleksandar (19 Ekim 2001). "Nations into States: National Liberations in Former Yugoslavia". The Australian National University.
- ^ "History". City of Kragujevac official website. 8 Aralık 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Eylül 2010.
- ^ . Official website. 24 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2007.
- ^ Celia Hawkesworth, Voices in the Shadows: Women and Verbal Art in Serbia and Bosnia, Google Books, 2000. Retrieved 16 June 2010.
- ^ a b "History (The Capital of Serbia and Yugoslavia)". Official website. 24 Eylül 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Temmuz 2007.
- ^ Jan Lahmeyer (3 Şubat 2003). . www.populstat.info. 26 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2007.
- ^ "Belgrade and Smederevo" in the 1913 Catholic Encyclopedia - Retrieved on 2007-10-16.
- ^ Kosanovic, Dejan (1995). . The history of Serbian Culture. Porthill Publishers. ISBN . 19 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2007.
- ^ : Kosta Nikolić, Nikola Žutić, Momčilo Pavlović, Zorica Špadijer: Историја за трећи разред гимназије, Belgrade, 2002, pg. 144
- ^ Arold, R; Petrović, Dragan (2001). . Industrija. 1–4 (21). ss. 87-94. ISSN 0350-0373. 17 Aralık 2008 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2007.
- ^ . Serbia-info.com (Government of Serbia website). 18 Ocak 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2007.
- ^ Stevenson, William (1976). A Man Called Intrepid, The Secret War. New York: Ballantine Books. s. 230. ISBN .
- ^ "Part Two the Yugoslav Campaign". The German campaign in the Balkans (Spring 1941). United States Army Center of Military History. 1986 [1953]. CMH Pub 104-4. 19 Haziran 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Temmuz 2009.
- ^ Rubenstein, Richard L (2003). Approaches to Auschwitz: The Holocaust and Its Legacy. Westminster John Knox Press. s. 170. ISBN . 28 Aralık 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Ekim 2013.
- ^ Zbornik dokumenata vojnoistorijskog instituta: TOM XIV, Knjiga 1 5 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ . Radio-Television of Serbia. 17 Nisan 2008. 6 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2009.
- ^ . Napredniklub.org. 2 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2010.
- ^ "Izmedju Srpa i Cekica (Between the hammer and sickle)". Scribd.com. 20 Nisan 2009. 6 Ocak 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Kasım 2010.
- ^ "Bioterrorism: Civil Liberties Under Quarantine". NPR. 23 Ekim 2001. 15 Nisan 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Mayıs 2007.
- ^ (Sırpça). Danas. 9 Mart 2006. 26 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2007.
- ^ James L. Graff (25 Mart 1991). "Yugoslavia: Mass bedlam in Belgrade". TIME. 29 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Temmuz 2007.
- ^ "Srbija na mitinzima (1990–1999)" (Sırpça). Vreme. 21 Ağustos 1999. 19 Haziran 2007 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Temmuz 2007.
- ^ . Resmi site. 24 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2007.
- ^ Jane Perlez (23 Şubat 1997). "New Mayor of Belgrade: A Serbian Chameleon". The New York Times. 7 Nisan 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Mayıs 2007.
- ^ "NATO bombing". Resmi websitesi. 16 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Mayıs 2007.
- ^ "Parties, citizens mark October 5". B92. 5 Ekim 2007. 18 Nisan 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Mayıs 2009.
- ^ . Belgrad Kenti. 24 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2009.
- ^ . Official website. 14 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2009.
- ^ a b c d e "History (Byzantine Empire)". Official website. 24 Eylül 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Mayıs 2007.
- ^ "Opasno neznanje ili nešto više". Danas. 31 Ekim 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Aralık 2008.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Belgrad MO 7000 e kadar giden bir tarihe sahiptir MO 6 binyildaki Vinca kulturunun izlerine ilk olarak Belgrad da rastlanmistir Traklar ve Dacyalilar Roma nin bolgeyi fethine kadar bolgeyi yonetmis adi 1 yuzyilda Romalilarca Singidunum yapilmis 2 yuzyilin ortalarinda kent Roma otoritelerince municipium ilan edilmis ve yuzyilin sonunda tam tesekkullu bir koloniye en yuksek duzeyde Roma sehri evrilmistir Kent daha sonraki donemlerde Habsburglarin Macarlarin ve Osmanli Imparatorlugu nun ellerine gecmis 1830 dan itibaren bagimsiz Sirp devletleri tarafindan yonetilmistir Kent gunumuzde Sirbistan in baskentidir TarihoncesiZemun da bulunan yontma tas aletler Belgrad civarinin eski tas ve orta tas caglarinda avci ve toplayici topluluklara ev sahipligi yaptigini gostermistir Bu aletlerin bir bolumu modern insanlardansa Neandertallerle ozdeslesen Mousterienlerdir Bolgede ayrica 50 000 ile 20 000 yil oncesine tarihlenen Aurignacien ve Gravettien aletler bulunmustur Tarimla ugrasan topluluklarin bolgeye ilk yerlesimi MO 6200 ile 5200 yillari arasinda Neolitik Starcevo kulturu ile olmustur Belgrad ve civarinda kulture ait bircok kazi alani vardir bunlar arasinda kulturun adini tasiyan Starcevo da vardir Starcevo kulturu MO 5500 4500 yillari arasinda yerini adini yine bolgedeki Vinca Belo Brdo dan alan daha gelismis bir tarim kulturu olan ve Starcevo kulturunun etkisiyle ortaya cikan Vinca kulturune birakmistir Vinca kulturu bircogu tarihoncesi Avrupa nin en buyuklerinden olan kurduklari buyuk yerlesimlerle taninir Vinca Leydisi adli insan bicimli buluntu Avrupa nin ilk islenmis bakir objesi olarak bilinir Bazi bilginlere gore tarihoncesi Vinca isaretleri alfabenin bilinen ilk formudur Antik tarihTarihoncesi Balkanlardaki Traklar ve Dacyalilar Roma nin bolgeyi fethine kadar bolgeyi yonetmislerdir Trako Dacyali Singi kabilesinin ikamet ettigi bolge 279 yilindaki Kelt istilasinda Scordisci tarafindan ele gecirilmis ve Singidun dun kale olarak adlandirilmistir 34 33 yillari arasinda Silanus tarafindan yonetilen Roma ordusu kente gelmistir Kentin adi 1 yuzyilda Romalilarca Singidunum yapilmis 2 yuzyilin ortalarinda kent Roma otoritelerince municipium ilan edilmis ve yuzyilin sonunda tam tesekkullu bir koloniye en yuksek duzeyde Roma sehri evrilmistir Ilk hristiyan Roma Imparatoru olan Buyuk Konstantin olarak da bilinen I Konstantin in modern Sirbistan da bir bolgede dogmus olmasiyla birlikte Hristiyanligi dirilten Roma Imparatoru Flavius Iovianus da Singidunum da dogmustur Jovian selefi Julianus donemindeki geleneksel Roma dininin yukselisine son vererek Hristiyanligi Roma Imparatorlugunun resmi dini olarak tekrar ilan etmistir 395 yilinda bolge Dogu Roma Imparatorlugu hakimiyetine gecmistir Singidunum dan sonra Sava kiyisinda bir Kelt sehri olan Taurunum Zemun bulunuyordu ve Roma ve Bizans zamanindan beri ikiz kardes olarak anilan kentler bir kopruyle birbirine baglandi Orta Cag1456 daki Kusatmasi 442 yilinda Hun Imparatoru Atilla tarafindan tahrip edilen kent 471 yilinda Yunanistan a dogru ilerleyen Buyuk Teoderik tarafindan alinir Ostrogotlar in Italya ya gitmek icin bolgeden ayrilmasiyla kent Gepidler tarafindan alinir ve 539 yilinda tekrar Bizans hakimiyetine gecer 577 yilinda 100 000 kadar Slav Trakya ve Ilirya ya akin etmis kentleri yagmalamis ve kentlerin bir bolumune yerlesmistir Kent 582 yilinda Avar hukumdari I Bayan tarafindan ele gecirilmistir Bizans kaynagi De Administrando Imperioya gore Beyaz Sirplar ana yurtlarina donerken Belgrad da durmus strategostan toprak talep etmis Adriyatik e uzanan batida toprak edinmis ve Imparator Herakleios a 610 641 bagimli olmak kaydiyla bolgeyi yonetmislerdir Avarlar 9 yuzyilda Franklar tarafindan yikilinca Taurunum Frank ulkesine katilip Malevilla adini alirken Singidunum Bizans egemenligine geri donmustur 878 yilinda sehir ilk kez Birinci Bulgar Kralligi tarafindan Beligrad olarak anilmistir 4 yuzyil boyunca sehir Bizans Imparatorlugu Macaristan Kralligi ve Birinci Bulgar Kralligi arasinda savaslara sahne olmustur II Basileios 976 1025 sehirde bir garnizon kurmustur Birinci ve Ikinci Hacli seferinde ordularin konakladigi kent Ucuncu Hacli seferinde Frederick Barbarossa ve 190 000 hacli askeri Belgrad i harap olmus gorduler Kalemegdan Stephen Dragutin 1276 1282 kayinpederi Macar Krali V Istvan araciligiyla kenti 1284 te boyundurlugu altina almis ve Syrmia Kralligi nin baskenti yapmistir Dragutin tarihte Belgrad i yoneten ilk Sirp krali olarak bilinir 1371 deki Cirmen Muharebesi ni takiben 1389 da yapilan I Kosova Muharebesi yle birlikte Sirp Imparatorlugu guney topraklarini fetheden Osmanli Imparatorlugu karsisinda parcalanmaya baslamistir Buna karsin baskenti Belgrad olan Sirp Despotlugu yonetimindeki kuzey topraklari direnmeye devam etmis kent unlu Sirp prensi Lazar Hrebeljanovic in oglu despot Stefan Lazarevic zamaninda bir gelisme kaydetmistir Lazarevic surlari ve sadece despota ait kulesi olan bir kale insa ettirmis ve sehrin antik surlarini onartarak Osmanlilara neredeyse 70 yil boyunca karsi koyabilmistir Onun zamaninda sehir Osmanli hakimiyetinden kacan sayilari 40 50 000 oldugu dusunulen bircok Balkan kokenli insana siginak olmustur 1427 de Stefan in halefi Đurađ Brankovic Belgrad i Macarlar a vermek zorunda kaldi ve Smederevo yeni baskent yapildi Hukmu suresince Osmanli Imparatorlugu Sirp Despotlugunun cogu bolgesine hakim oldu ve Belgrad basarisizlikla sonuclanan ilk Osmanli kusatmasina 1440 ta ve ikincisine 1456 da sahne oldu Osmanli nin Orta Avrupa ya ilerlemesine engel teskil eden Belgrad 1456 da 100 000 Osmanli askeri tarafindan kusatilmis Hristiyan komutan Janos Hunyadi komutasindaki ordular sehri II Mehmet ten basariyla savunmustur Bu savas bircoklari tarafindan Hristiyanligin kaderinin karari ni vermis Papa III Callixtus tarafindan zafer anisina Hristiyan dunyasi boyunca ogle cani calinmasini emredilmistir Turk hakimiyeti ve Avusturya istilalariKent Savoy Prensi Eugen onderliginde 1716 1718 Osmanli Avusturya savasi sirasinda 1717 de Avusturya tarafindan fethedildi Kentin Osmanli Sultani Kanuni Sultan Suleyman ve 250 000 askeri tarafindan fethedilmesi 28 Agustos 1521 den once olmadi son kusatmadan 7 onyil sonra sehir bu vesileyle yerle bir oldu ve neredeyse butun Ortodoks Hristiyan nufus Istanbul a bugun Belgrad ormanlari olarak bilinen bolgeye gonderildi Belgrad bu donemde Osmanli Avrupasi nda Istanbul ile birlikte 100 000 nufusu asan 2 sehirden biriydi ve bir sancak haline getirildi Turk hakimiyetiyle birlikte Osmanli mimarisi bolgede ilk eserlerini vermeye basladi bircok cami insa edildi ve sehirdeki oryantal etki guclendi 1594 te Banat Isyani Turkler tarafindan bastirildi Sadrazam Koca Sinan Pasa Vracar Yaylasindaki Aziz Sava nin kalintilarinin atese verilmesini emretti ve 20 yuzyilda Aziz Sava Katedrali bunu anmak icin insa edildi Kutsal Roma Cermen Imparatorlugu prensleri II Maximilian Savoy Prensi Eugen ve maresal Baron Ernst Gideon von Laudon onderliginde Habsburg Monarsisi tarafindan 1688 1690 1717 1739 1789 1791 yillari arasinda 3 kez isgal edilen Belgrad her seferinde yerle bir edilerek Osmanlilar tarafindan hizlica geri alindi Bu donem boyunca kent 2 buyuk goc dalgasindan etkilendi Patrik onderligindeki yuz binlerce Sirp Avusturyalilar ile birlikte Habsburg Imparatorlugu sinirlari icine cekilerek bugunku Vojvodina ve Slavonya topraklarina goctuler Bagimsiz Sirbistan in baskentiBirinci Sirp Ayaklanmasi boyunca Sirp devrimciler kenti 8 Ocak 1807 den 1813 te Osmanli Imparatorlugu nun geri almasina kadar ellerinde tuttu 1815 teki Ikinci Sirp Ayaklanmasi ndan sonra Sirbistan 1830 da Bab i Ali tarafindan yari bagimsiz olarak tanindi 1841 de Prens baskenti Kragujevac tan Belgrad a tasidi 10 Haziran 1868 de Prens Mihailo Belgrad in disindaki Kosutnjak parkinda esi Katarina ve annesi Prenses Anka ile yururken suikastcilar tarafindan vuruldu Mihailo ve Anka olurken Katarina yaralandi 1878 de Sirbistan Prensliginin tam bagimsizligina kavusmasi ile birlikte ulke 1882 de Sirbistan Kralligi adini aldi ve Belgrad bir kez daha Balkanlarin anahtar kenti konumuna yukselerek hizla buyudu Bununla birlikte Sirbistan kosullari bir tarim ulkesi konumunu korudu ve ulkenin ikici buyuk kenti Nis e bir demiryolu hatti dosenmesine ragmen 1900 da baskentin nufusu sadece 70 000 kadardi ayni yil ulke nufusu yaklasik 1 5 milyondu 1915 e kadar kent nufusu 80 000 e ulasti ve I Dunya Savasi nin patlak vermesi ile Avusturya Macaristan Imparatorlugu yonetimindeki Zemun haric 100 000 i asti Balkanlarin ve Orta Avrupa nin ilk hareketli goruntuleri Haziran 1896 da Lumiere kardeslerden Andre Carr tarafindan cekildi ancak bu film korunamamistir I Dunya Savasi ve kentin birlesmesi19 yuzyilin sonlarinda Knez Mihailova Caddesi Gavrilo Princip tarafindan 28 Haziran 1914 te Saraybosna da gerceklestirilen Saraybosna Suikasti sonucu Avusturya Arsiduku Franz Ferdinand in olmesiyle Avusturya Macaristan Sirbistan a savas ilan etmis bu da I Dunya Savasi nin cikmasina neden olmustur Savasin cikmasi sonucu Balkanlarda gerceklesen saldirilarin cogu Belgrad cevresinde gerceklesmistir 29 Haziran 1914 te Avusturya Macaristan monitorlari tarafindan bombalanan Belgrad 30 Kasim tarihinde Oskar Potiorek onderligindeki Avusturya Macaristan Ordusu tarafindan alinmistir 15 Aralikta maresal Radomir Putnik onderligindeki Sirbistan kuvvetleri tarafindan geri alinan kent uzun savaslar sonucu yerle bir edilmis ve 6 9 Ekim 1915 tarihleri arasinda feldmaresal August von Mackensen onderliginde Alman ve Avusturya Macaristan kuvvetlerine gecmistir Kent ozgurlugune ancak Fransiz Louis Franchet d Esperey ve Sirp I Aleksandar onderligindeki kuvvetler tarafindan 5 Kasim 1918 de kavusmustur Savastan sonra Belgrad 1929 yilinda Yugoslavya Kralligi adini alacak yeni Sirp Hirvat ve Slovenlerin Kralligi nin baskenti oldu Yeni krallik alt birim olarak banovinalara bolunmusken Belgrad Zemun ve Pancevo ile birlikte ayri bir idari birim olusturdu Bu donemde kent hizla gelisen kayda deger bir modernizasyona sahne oldu Kentin nufusu Avusturya Macaristan dan kazanilan Zemun un eklenmesiyle 1931 yilinda 239 000 e 1940 ta 320 000 e yukseldi Kent nufusu 1921 1948 yillari arasinda yillik ortalama 4 08 artis gosterdi 1927 yilinda ilk havaalanina kavusan kent 1929 da ilk radyo istasyonu ile tanisti Tuna nin iki yakasini birlestiren Pancevo Koprusu 1935 yilinda acildi II Dunya SavasiKente Nazi bombalarinin verdigi zarar 1941 25 Mart 1941 de hukumet naibi Prens Pavle Yugoslavya yi II Dunya Savasi nda tarafsiz tutmaya calisirken Tripartite Pakti ni imzalayarak Mihver Devletleri nin yaninda saf tutmustur Bu durum kentte protestolara neden olmus Hava Kuvvetleri Komutani General Dusan Simovic II Petar in yonetimi devralacak yasa eristigini beyan ederek bir askeri darbe duzenlemistir Olaydan kisa sure sonra kent 6 Nisan 1941 de Luftwaffe tarafindan agir bir sekilde bombalanmis 24 000 kadar kisi olmustur Bunun ardindan Yugoslavya Nazi Almanyasi Italya Kralligi Macaristan ve Bulgaristan kuvvetleri tarafindan isgal edilmis kent Zemun a kadar olan dogusu dahil Nazi devleti Hirvatistan Bagimsiz Devleti ne katilmistir Belgrad boylelikle General Milan Nedic tarafindan yonetilen Nedic rejimi nin merkezi olmustur 1941 in yazi ve sonbaharinda gerilla kuvvetlerinin saldirilarina misilleme olarak Sirbistan Alman Askeri Valiligi Generali Franz Bohme komutasindaki Almanlar kent sakinlerine ozellikle Yahudi topluluguna yonelik bircok katliam yapmistir Bohme yonetimi oldurulen her Alman a karsilik 100 Sirp ya da Yahudi oldurulmesi konusunda zorladi Belgrad daki direnis 1941 ile tutuklandigi 1943 arasi onderliginde yonetilmistir Kent Alman ve Mihver Devletleri nce iki kez bombalanan Rotterdam daki gibi 16 Nisan 1944 te bu kez de Mihver Devletleri tarafindan bombalandi ve yaklasik 1000 kisi oldu Bombalama Ortodoks Paskalyasina denk getirilmistir Kentin buyuk bolumu 20 Ekim 1944 te Kizil Ordu ve Yugoslav Partizanlari nca kurtarilana dek Alman isgalinde kalmistir 29 Kasim 1945 te Maresal Josip Broz Tito Yugoslavya Federal Halk Cumhuriyetinin kurulusunu Belgrad da ilan etmis ulkenin adi 7 Nisan 1963 te Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti olarak degistirilmistir Eski gizli polise gore Belgrad da politik nedenlerle iskenceye ugrayan kisi sayisi 10 000 dir Savas sonrasiSavas sonrasi donemde Belgrad onemli bir endustri merkezi olarak gelisen yeni Yugoslavya nin baskenti olarak hizla buyudu 1958 de Belgrad in ilk televizyon istasyonu yayin yapmaya basladi 1961 deki Baglantisizlar Hareketi konferansi Tito onderliginde Belgrad da yapilmistir 1968 de Tito ya karsi yapilan buyuk ogrenci protestolari polis ve ogrenciler arasinda bircok sokak catismasina neden olmustur Mart 1972 de Belgrad Avrupa daki sonuncu buyuk cicek salgininin merkezi olmus ve zorunlu Mayis ayinin sonlarina dogru zorunlu karantina ve asilama uygulamalarina gidilmistir Yugoslavya nin dagilmasi9 Mart 1991 de Slobodan Milosevic in yonetimine karsi insanlar Vuk Draskovic onderliginde ayaklanmistir Bazi medya kuruluslarina gore 100 000 ile 150 000 arasi kisi sokaklara dokulmustur Protestolar boyunca iki kisi olmus 203 kisi yaralanmis ve 108 kisi tutuklanmis ertesi gun sokaklardaki asayisi saglamak uzere tanklar gorevlendirilmistir Kasim 1996 ile Subat 1997 arasinda yerel secimlere hile karistirildigi gerekcesiyle ayni hukumete karsi protestolar duzenlenmistir Bu protestolar Yugoslavya Komunistler Ligi ya da ligden sonraki olusum Sirbistan Sosyalist Partisi ne hicbir zaman uye olmamis eski Belgrad Valisi Zoran Đinđic i basa getirdi 1999 da Kosova Savasi ni takiben ulkenin NATO kuvvetlerince bombalanmasi kentte buyuk yikima neden olmustur Bombalanan binalar arasinda bircok bakanlik 16 teknisyenin oldugu Sirbistan Radyo Televizyonu binasi Hotel Jugoslavija bircok hastane Usce Kulesi Avala Kulesi ve Cin Halk Cumhuriyeti Buyukelciligi de vardir 2000 baskanlik secimlerini takiben kent yarim milyonun uzerinde insanin katildigi buyuk capli protestolara neden olmustur Bu protestolar Milosevic in gorevinden alinmasiyla sonuclanmistir Tarih boyunca adlariBelgrad tarih boyunca bircok ada sahip olmustur Belgrad adi Sirpcada beo beyaz isik ve grad kent kasaba sozcuklerinin birlesmesinden olusmustur Ad NotlarSingidun o Keltik bir kabile olan Scordisciler tarafindan adlandirilmistir dun o arzetme muhafaza kale anlamina gelirken singi sozcugunun uzerine iki teori vardir Birincisi sozcugun Keltce yuvarlak anlamina gelmesinden dolayi kentin anlaminin yuvarlak kale olmasiyken ikinci teori Scodorscilerin gelmesinden once bolgeyi isgal eden Trakyali bir kabile olan Paleo Balkan kokenli singi lerdir Baska bir teoriye gore de Keltik ad kentin adinin bugunku anlami olan Beyaz Kale kasaba dir Singidunum Romalilarin kente gelmesiyle Keltik sozcugu Romanlastirmasi sonucu olusan ad Beograd Beograd Ilk kez 878 yilinda Papa VIII John tarafindan Bulgar krali Boris e yazilan bir mektupta sozu gecirilen beyaz kent kale anlamina gelen Slavik sozcuk Alba Graeca Alba Latince Beyaz demekken Graeca Yunan anlaminda iyeliktir Alba Bulgarica Kent Bulgar hakimiyeti altindayken Latince adi Griechisch Weissenburg Almanca Beyaz Yunan kenti anlamina gelen ceviri Gunumuz Almancasinda Belgrad olarak kullanilir Castelbianco Italyanca Beyaz sato anlamina gelen ceviri Gunumuz Italyancasinda Belgrado olarak kullanilir Nandoralba Nandorfehervar Landorfejervar Orta Cag Macaristaninda kent icin kullanilan sozcukler Fehervar beyaz sato anlamina gelir Gunumuz Macarcasinda Belgrad olarak kullanilir Veligradh i on ya da Velegradha Belegrada Kentin Bizantik adi Gunumuz Yunancasinda Veligradi Beligradi olarak kullanilir Dar ul Cihad Osmanli Imparatorlugu doneminde kentin Arapca adi Prinz Eugenstadt Kentin II Dunya Savasi sonrasi icin Nazi Almanyasinca planlanan adi Yeni ad kenti 1717 de Turklerden alan Avusturyali ordu komutani Savoy Prensi Eugen in adina ithafen belirlenmistir Kaynakca DOI 10 2298 STA0858009S Chapman John 2000 Fragmentation in Archaeology People Places and Broken Objects Londra Routledge s 236 ISBN 978 0 415 15803 9 Chapman John 1981 Guneydogu Avrupa nin Vinca kulturu kronoloji ekonomi ve toplum uzerine calismalar 2 cilt BAR International Series 117 Oxford BAR ISBN 0 86054 139 8 DOI 10 1016 j jas 2010 06 012 Tasic Nikola Srejovic Dragoslav Stojanovic Bratislav 1990 Vladislav Popovic Ed Vinca Centre of the Neolithic culture of the Danubian region Smiljka Kjurin translator Belgrad 16 Ocak 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Ekim 2006 a b Resmi websitesi 14 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Temmuz 2007 Kitson Peter 1999 Year s Work in English Studies Volume 77 Wiley Blackwell s 5 ISBN 978 0 631 21293 5 8 Mart 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Mayis 2009 Public Enterprise Belgrade Fortress 30 Kasim 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Ocak 2011 Discover Belgrade City of Belgrade 8 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Mayis 2009 Rich John 1992 Gec Antik Donemde Kent CRC Press s 113 ISBN 978 0 203 13016 2 Erisim tarihi 5 Mayis 2009 Constantine I Britannica Online Encyclopedia Britannica com 18 Haziran 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Temmuz 2009 Philologic Results Artfl uchicago edu 13 Agustos 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Temmuz 2009 Beograd rs 5 Ekim 2000 14 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Temmuz 2009 The Rome that did not fall the survival of the East in the fifth century p 67 21 Eylul 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Roy E H Mellor Eastern Europe a geography of the Comecon countries p 43 Google Book 21 Eylul 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Procopius De Bello Gothico III 34 quoted in Pohl 1997 pp 89 90 J B Bury 2009 1889 History of the Later Roman Empire from Arcadius to Irene Vol II New York Cosimo Classics s 117 ISBN 978 1 60520 405 5 Erisim tarihi 15 Eylul 2011 Warriors of the Steppe a military history of Central Asia 500 B C to 1700 p 76 21 Eylul 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Bohlau 1964 Slavistische Forschungen Volume 6 p 103 University of California Geocities com 28 Temmuz 1914 24 Ekim 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Temmuz 2009 Belgradenet com 19 Ekim 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Kasim 2010 Byzantium in the year 1000 7 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Ekim 2013 a b c d Beligrad com 16 Aralik 1934 21 Mayis 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Temmuz 2009 Belgradenet com 29 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Temmuz 2009 a b Official website 24 Eylul 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Temmuz 2007 Battle of Maritsa Encyclopaedia Britannica 16 Haziran 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Temmuz 2007 Battle of Kosovo Encyclopaedia Britannica 14 Mayis 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Temmuz 2007 Corovic Vladimir 1997 Istorija srpskog naroda Sirpca Banja Luka Belgrade ISBN 86 7119 101 X 19 Mart 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Temmuz 2007 a b Belgradenet com 24 Ocak 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Temmuz 2009 Tom R Kovach Military History magazine 7 Eylul 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Temmuz 2007 Wiki viitorulroman com 15 Ekim 2006 6 Ekim 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Temmuz 2009 Hungary A Brief History Mek oszk hu 24 Ekim 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Kasim 2010 The Rough Guide to Turkey Belgrade Forest Rough Guides 9 Eylul 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Mayis 2009 a b Official website 24 Eylul 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Temmuz 2007 Aleksov Bojan Aralik 2003 Balkanologie VII 47 s 52 53 23 Temmuz 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Eylul 2010 Razgledanje tripod com 23 Agustos 2004 10 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Temmuz 2009 Medakovic Dejan 1990 Belgrad online reprint by Serbian Unity Congress library ISBN 978 86 13 00903 0 30 Eylul 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Mayis 2007 a b History Liberation of Belgrade Official website 24 Eylul 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Temmuz 2007 Pavkovic Aleksandar 19 Ekim 2001 Nations into States National Liberations in Former Yugoslavia The Australian National University erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim History City of Kragujevac official website 8 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Eylul 2010 Official website 24 Eylul 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Temmuz 2007 Celia Hawkesworth Voices in the Shadows Women and Verbal Art in Serbia and Bosnia Google Books 2000 Retrieved 16 June 2010 a b History The Capital of Serbia and Yugoslavia Official website 24 Eylul 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Temmuz 2007 Jan Lahmeyer 3 Subat 2003 www populstat info 26 Haziran 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Mayis 2007 Belgrade and Smederevo in the 1913 Catholic Encyclopedia Retrieved on 2007 10 16 Kosanovic Dejan 1995 The history of Serbian Culture Porthill Publishers ISBN 1 870732 31 6 19 Mart 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Temmuz 2007 ISBN 86 17 09287 4 Kosta Nikolic Nikola Zutic Momcilo Pavlovic Zorica Spadijer Istoriјa za treћi razred gimnaziјe Belgrade 2002 pg 144 Arold R Petrovic Dragan 2001 Industrija 1 4 21 ss 87 94 ISSN 0350 0373 17 Aralik 2008 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 10 Temmuz 2007 Serbia info com Government of Serbia website 18 Ocak 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Temmuz 2007 Stevenson William 1976 A Man Called Intrepid The Secret War New York Ballantine Books s 230 ISBN 0 345 27254 4 Part Two the Yugoslav Campaign The German campaign in the Balkans Spring 1941 United States Army Center of Military History 1986 1953 CMH Pub 104 4 19 Haziran 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Temmuz 2009 Rubenstein Richard L 2003 Approaches to Auschwitz The Holocaust and Its Legacy Westminster John Knox Press s 170 ISBN 0 664 22353 2 28 Aralik 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Ekim 2013 Zbornik dokumenata vojnoistorijskog instituta TOM XIV Knjiga 1 5 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Radio Television of Serbia 17 Nisan 2008 6 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Mayis 2009 Napredniklub org 2 Nisan 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Kasim 2010 Izmedju Srpa i Cekica Between the hammer and sickle Scribd com 20 Nisan 2009 6 Ocak 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Kasim 2010 Bioterrorism Civil Liberties Under Quarantine NPR 23 Ekim 2001 15 Nisan 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Mayis 2007 Sirpca Danas 9 Mart 2006 26 Mart 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Temmuz 2007 James L Graff 25 Mart 1991 Yugoslavia Mass bedlam in Belgrade TIME 29 Temmuz 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Temmuz 2007 Srbija na mitinzima 1990 1999 Sirpca Vreme 21 Agustos 1999 19 Haziran 2007 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Temmuz 2007 Resmi site 24 Eylul 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Temmuz 2007 Jane Perlez 23 Subat 1997 New Mayor of Belgrade A Serbian Chameleon The New York Times 7 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Mayis 2007 NATO bombing Resmi websitesi 16 Agustos 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Mayis 2007 Parties citizens mark October 5 B92 5 Ekim 2007 18 Nisan 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Mayis 2009 Belgrad Kenti 24 Eylul 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Mayis 2009 Official website 14 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Ocak 2009 a b c d e History Byzantine Empire Official website 24 Eylul 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Mayis 2007 Opasno neznanje ili nesto vise Danas 31 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Aralik 2008