Bu madde İngilizce Holy Roman Empire Wikipedia maddesinden çevrilmiştir ve tashih edilmesi gerekmektedir.Ocak 2023) ( |
Kutsal Roma Germen İmparatorluğu, 962-1806 yılları arasında 844 yıl boyunca Orta Avrupa'da hüküm sürmüş bir monarşi. Alman Krallığı temelinde olsa da, aslında bir devletçikler bütünüdür. Daha doğrusu imparatorluk toprakları tek bir hanedanın malı değildi. Ülke toprakları birçok federal hanedanlık tarafından yönetiliyordu. Kutsal Roma İmparatorluğu'nu oluşturan bu hanedanlıklar şunlardı:
- Habsburg Hanedanı (Avusturya, Bohemya ve İspanya Kolu)
- Hohenzollern Hanedanı (Brandenburg ve Frankonya Kolu)
- Wettin Hanedanı ( ve Kolu)
- Wittelsbach Hanedanı (Bavyera ve Kolu
- Oldenburg Hanedanı (Danimarka ve ) Kolu
Kutsal Roma İmparatorluğu | |||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
962-1806 | |||||||||||||||
1430-1806 civarında imparatorluk bayrağı Arma (15. yüzyıl tasarımı) | |||||||||||||||
Kutsal Roma İmparatorluğu 13. yüzyılın başlarından ortalarına kadar en geniş topraklarına sahipti (yaklaşık 1200 - yaklaşık 1250) | |||||||||||||||
Başkent | Roma (de jure) Aachen (800-1562) Palermo (1194-1254) Innsbruck (1508-1519) Viyana (yaklaşık 1550'ler-1583, 1612-1806) Frankfurt (1562-1806) Prag (1583-1612) Regensburg (1594-1806) Wetzlar (1689-1806) | ||||||||||||||
Yaygın dil(ler) | Almanca | ||||||||||||||
Resmî din | Katolik Kilisesi (11. yüzyıl-1806) Lütercilik (1555-1806) Kalvinizm (1648-1806) | ||||||||||||||
Hükûmet | Konfederal feodal seçimli monarşi | ||||||||||||||
İmparator | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Tarihçe | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Yüzölçümü | |||||||||||||||
1050 | 1.000.000 km2 | ||||||||||||||
Nüfus | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Para birimi | Thaler, Groschen | ||||||||||||||
Ayrıca İmparatorlukta bu hanedan topraklarının dışında İsveç ve Kilise Eyaletleri toprakları ile özel statüye sahip bâzı de vardı. İmparatorluğun idarî yapısı böyleydi ama Kutsal Roma İmparatorları sadece Habsburg Hanedanı'ndan seçilmekteydi.
Orta Çağ'daki imparatorları antik Roma İmparatorluğu'nun geleneklerini taşıdıklarını iddia etseler de imparatorluğun birçok vatandaşı Almanlardan oluşuyordu ve imparatorluk, modern Almanya ve Avusturya'nın habercisiydi. Geniş yetkili hanedanlıkla yönetilen imparatorluk olarak kurulmasına rağmen devlet, sonunda küçük devletlerin ve şehir devletlerinin gevşek konfederasyonuna dönüştü.
I. Otto 962'de Alman Kralı olarak taç giymiş olmasına karşın, bazı tarihçiler tarafından ilk Kutsal Roma İmparatoru olarak kabul edilir (Almanca: Römisch-Deutscher Kaiser). İlk Roma imparatoru unvanı ise Şarlman tarafından kullanılmıştır. Otto, ülkenin Karolenj Hanedanı'ndan olmayan ilk imparatoruydu.
Son Kutsal Roma imparatoru, Napolyon Savaşları sırasında tahtından ferâgat eden ve İmparatorluğu fesheden İkinci Franz'dır.
İmparatorluğun sınırları tarih boyunca değişikliklere uğradı. En güçlü döneminde imparatorluk bugünkü Almanya, Avusturya, İsviçre, Lihtenştayn, Lüksemburg, Çekya, Slovenya, Belçika, Hollanda toprakları ile Polonya, Fransa ve İtalya topraklarının bir bölümünü kapsıyordu. Tarihinin büyük bir bölümünde imparatorluk yüzlerce küçük krallığı, prensliği, dükalığı, kontluğu ve şehir devletini hâkimiyeti altına almıştır.
Kökeni
Orta Çağ Roma İmparatorluğu'yla bağlantılı olan sacrum ("kutsal" anlamında) terimi, 1157'den itibaren I. Friedrich tarafından kullanılmaya başlanmıştır. 1157 öncesinde bölge sadece Roma İmparatorluğu bölgesi olarak anılmaktaydı.
1512'de Köln emperyal yasama organının bir kararnamesi ile imparatorluğun ismi resmen Alman Milletinin Kutsal Roma İmparatorluğu'na (Almanca: Heiliges Römisches Reich Deutscher Nation, Latince: Imperium Romanum Sacrum Nationis Germanicæ) çevrildi.
Kutsal Roma İmparatorluğu, adını Roma İmparatorluğu'ndan aldı ve onun devamı olarak düşünüldü. Bu düşünce translatio imperii olarak adlandırılan Orta Çağ anlayışına dayanır.
Fransız Aydınlanmacı yazar Voltaire alaycı bir şekilde şöyle yazar: "Bu kendine Kutsal Roma İmparatorluğu diyen ve demeye de devam eden yığın, hiçbir şekilde ne kutsal, ne Roma, ne de bir imparatorluk."
Tarihçe
VIII. yüzyıldan 1806'ya uzanan Avrupa İmparatorluğu 476'da Batı Roma İmparatorluğu'nun son bulmasından sonra Hristiyan dünyasındaki biricik laik yüksek önder olarak Konstantinopolis'teki (İstanbul) Doğu Roma İmparatoru kaldı. Oysa Rum olan imparator Latinler ve Cermenler'den oluşan Batı halkları için bir yabancıydı. Bu dönemde Batı dünyasında imparatorluk geleneği henüz oldukça canlıydı. Düzeni sağlayacak, iyi bir yönetim kuracak ve İspanya'yı fetheden Müslüman Arapları yenilgiye uğratacak güçte bir İmparator arayışı güçlüydü. Öte yandan 'nin ayrılmasından sonra Papalar, çok sayıdaki düşmanlarına karşı kendilerini koruyacak ve ruhânî güçlerini savunmalarına yardımcı olacak güçlü bir prensin desteğine ve bağlaşıklığına gereksinim duyuyorlardı. Bu niteliklere en uygun aday olarak Şarlman, 800'de Papa III. Leo tarafından imparator ilan edildi. 'un 899 yılındaki ölümüne dek imparatorluk tacı Karolenjler'de kaldı.
900 yıllarından sonra Almanya, İtalya ve Fransa'da bir alt-üstlük dönemi yaşandı. Doğmakta olan feodal soylular, krallara karşı savaşıma giriştiler. Bu arada Macar ve Norman kabileleri Batı devletlerini yıkıma uğrattı. Bu süreçte Almanya ve İtalya'da otorite I. Otto tarafından sağlandı ve 962'de Papa tarafından kendisine imparatorluk tacı verildi. I. Otto'da Alman ve İtalyan feodal soylarına karşı savaşım yürütmek için, feodal hiyerarşi içinde yeni yeni yer almaya başlayan ruhbanların desteğine gereksinim duyuyordu. Böylece Katolik dünyasında bir yandan dünyevî bir önder olarak imparator, öte yandan manevî önder olarak papa belirginleşti. Bu durum Kutsal Roma İmparatorluğu'nun doğuşunu sağladı. İmparator Almanya, İtalya, Macaristan, Fransa, İngiltere ve İspanya'da en yüksek otorite olma, hatta Papalığa egemen olma iddiasını taşıyordu. Ancak imparatorlar bu arzularını hiçbir zaman gerçekleştiremediler. Bir yandan Papalığın, öte yandan Alman ve İtalyan feodal beylerinin ve nihayet Fransa, İngiltere ve Macaristan krallarının direnişleriyle karşılaştılar. Bu çerçevede imparatorluk hiçbir zaman sağlam ve süreğen merkezî kurumlara sahip olamadı. Almanya ve İtalya çok sayıda küçük feodal egemenliğe bölünmüş durumdaydı. Vasallar, imparatorun mutlak otoritesini kabul etmiyorlardı. Onlara göre imparatorluğun egemenleri hükümdar değildi; süzerenleri, feodalitenin en yüksek önderiydi, yani kendilerinin de içinde yer aldığı feodal hiyerarşinin en üstünde yer alıyordu. Kendileri üzerinde imparatorun hiçbir fiili kuvvetini tanımıyorlardı. Nitekim her önemli adımın atılışında imparator, imparatorluk kurulunda bir araya gelen vasalların görüşünü almak durumundaydı. Aynı süreçte Papalar da imparatorların üstünlüğüne karşı çıktılar. Nitekim başlangıçta imparatorlar Kilise üzerinde egemenlik kurmuşken XI. yüzyıldan başlayarak Papalar, Hristiyan dünyasının en üst önderleri olduklarını ileri sürdüler. Öte yandan değişik halklar da kendi milliyetlerinden bir kral çevresinde birleşiyorlardı. Bütün bunlar alt alta geldiğinde aşağı Orta Çağ tarihi, imparatorlar, vasallar, Papalar ve değişik milliyetlerden halklar arasında bir mücadeleler tarihi olarak belirir. Bu mücadelelerde ne imparatorlar, ne de Papalar Hristiyan dünyasında kesin üstünlük sağlayabildiler. Mücadele, XVI. yüzyıl reformlarıyla Katolik imparator ile Protestanlığı kabul eden Alman prenslikleri arasındaki bölünme sonucu imparatorluğun zayıflamasıyla sonuçlandı. İmparatorluk bir dizi çatışma içine girdi. Bu çatışmaların en önemlisi Otuz Yıl Savaşları'dır. 1618-1648 arasındaki dönemde Almanya'nın yıpranması sonucu İmparatorluk, imparatorun biçimsel otoritesi altında toplanmış yarı-bağımsız devletler topluluğu durumuna geldi.
XVI. yüzyılın başına dek lider Alman prensliği tarafından Alman kralı olarak seçilen kişiye tacını Papa taktı. Papa tarafından taç giydirilmemiş ilk kral I. Maximillian (hükümdarlık dönemi 1493-1519) oldu. Ancak onu izleyen Şarlken'e 1530'da taç, Papa tarafından takıldı. Bu gelenek Şarlken'den sonraki savaş döneminde terk edildi. XV. yüzyıl başlarında başlayarak İmparatorluk ünvânı ve Alman krallığı, şeklen seçimler yapılmakla birlikte veraset yoluyla aktarıldı. 1804'te I. Napolyon Kutsal Roma Cermen İmparatoluğu'nun geleneksel üstünlüğüne son verip kendini imparator ilan edince son imparator II. Franz, 1806'da Kutsal Roma İmparatoru ünvânından vazgeçip yalnızca Avusturya İmparatoru unvanını aldı. Böylece bin yıllık Kutsal Roma İmparatorluğu resmen son buldu.
Erken Orta Çağ
Karolenj dönemi
Galya'daki Roma gücü 5. yüzyılda azaldıkça, yerel Germen kabileleri kontrolü ele geçirdi. 5. yüzyılın sonlarında ve 6. yüzyılın başlarında, Clovis I ve halefleri yönetimindeki Merovenjler, Kuzey Galya ve Orta Ren Nehri vadisi bölgesinin kontrolünü ele geçirmek için Frank kabilelerini konsolide etti ve diğerleri üzerindeki hegemonyasını genişletti. Ancak 8. yüzyılın ortalarına doğru Merovenjler kuklalara indirgendi ve Charles Martel liderliğindeki Karolenjler fiili bir devlet oldular. 751'de Martel'in oğlu Pepin, Frankların Kralı oldu ve daha sonra Papa'nın onayını aldı. Karolenjliler Papalık ile yakın bir ittifak sürdüreceklerdi.
768'de Pepin'in oğlu Charlemagne, Frankların Kralı oldu ve krallığın kapsamlı bir genişlemesine başladı. Sonunda günümüz Fransa, Almanya, kuzey İtalya, Aşağı Ülkeler ve ötesini birleştirdi ve Frank krallığını Papalık topraklarına bağladı. 797'de Doğu Roma İmparatoru VI. Konstantin, kendisini İmparatoriçe ilan eden annesi İrini tarafından tahttan indirildi. Latin Kilisesi, Hristiyan âleminin başı olarak yalnızca erkek bir Roma İmparatoru gördüğünden, Papa III Leo, Konstantinopolis Patriği ile istişare dışında, onur için yeni bir aday aradı.
Bu, papalığın gerileyen Bizans İmparatorluğu'ndan Carolingian Francia'nın yeni gücüne yönelmesinin simgesi olarak görülebilir. Charlemagne, Renovatio imperii Romanorum ("Roma İmparatorluğu'nun yenilenmesi") formülünü benimsedi. 802'de Irini, I. Nikephoros tarafından devrildi ve sürgüne gönderildi ve bundan böyle iki Roma İmparatoru vardı.
Charlemagne 814'te öldükten sonra imparatorluk tacı oğlu Dindar Louis'e geçti. Louis'in 840 yılında ölümü üzerine, onun eş hükümdarı olan oğlu Lothair'e geçti. Bu noktada Charlemagne toprakları birkaç bölgeye ayrıldı (bkz. Verdun Antlaşması, Prüm Antlaşması, Meerssen Antlaşması ve Ribemont Antlaşması) ve dokuzuncu yüzyılın sonlarında İmparator unvanı Karolenjliler tarafından tartışıldı. Batı Frank Krallığı veya Batı Francia ve Doğu Frank Krallığı veya Doğu Francia hükümdarları, ilk olarak batı kralı (Kel Charles) ve daha sonra İmparatorluğu kısaca yeniden bir araya getiren ve ödülü alan Şişman Charles. Dokuzuncu yüzyılda, Charlemagne ve halefleri, Karolenj Rönesansı olarak bilinen entelektüel canlanmayı desteklediler. Mortimer Chambers gibi bazıları Karolenj Rönesansının müteakip rönesansları mümkün kıldığını düşünüyorlar (onuncu yüzyılın başlarında canlanma zaten azalmış olsa da).
Charles'ın ölümünden sonra, 888'de Karolenj İmparatorluğu dağıldı ve bir daha asla restore edilmedi. Prüm'den Regino'ya göre, krallığın parçaları "krallar kustu" ve her bir kısım "kendi bağırsaklarından" bir krallık seçti.
Zamanın bu noktasında, papa tarafından imparator olarak taç giyenler yalnızca İtalya'daki bölgeleri kontrol ediyordu. Bu tür son imparator, 924'te ölen İtalya'nın I. Berengar'ıydı.
Karolenj Sonrası Doğu Frank Krallığı
900 civarında, Doğu Francia'nın özerk kök düklükleri (Frankonia, Bavyera, Swabia, Saksonya ve Lotharingia) yeniden ortaya çıktı. Karolenj kralı Çocuk Louis 911'de sorunsuz bir şekilde öldükten sonra, Doğu Francia, krallığı ele geçirmek için Batı Francia'nın Karolenj hükümdarına başvurmadı, bunun yerine düklerden biri olan Conrad of Franconia'yı Rex Francorum Orientalium olarak seçti. Ölüm döşeğinde, Conrad tacı, Fritzlar Diyetinde kral seçilen başlıca rakibi Saksonya'lı Henry the Fowler'a (h. 919-36) verdi. Henry, baskın Macarlarla bir ateşkes yaptı ve 933'te Riade Savaşı'nda onlara karşı ilk zaferini kazandı.
Kutsal Roma İmparatorluğu'nun oluşumu
951'de Otto, İtalya'nın dul kraliçesi Adelaide'nin yardımına geldi, düşmanlarını yendi, onunla evlendi ve İtalya'nın kontrolünü ele geçirdi. 955'te Otto, Lechfeld Muharebesi'nde Macarlara karşı kesin bir zafer kazandı. Otto, Papa XII. Otto'nun İmparator olarak taç giyme töreni, Alman krallarını, translatio imperii kavramı aracılığıyla Şarlman İmparatorluğu'nun halefleri olarak belirledi., aynı zamanda kendilerini Antik Roma'nın halefleri olarak görmelerini sağladı. Büyük Otto'nun saltanatı ile başlayan sanatın çiçeklenmesi, merkezi Almanya'da olan ama aynı zamanda Kuzey İtalya ve Fransa'da da gerçekleşen Otton Rönesansı olarak bilinir.
Otto, büyük imparatorluk kiliselerini ve onların temsilcilerini imparatorluk hizmetine bağlayan ve böylece "Almanya için istikrarlı ve uzun ömürlü bir çerçeve" sağlayan, genellikle "Reich'in Otton kilise sistemi" olarak adlandırılan imparatorluk kilise sistemini yarattı. Otton dönemi boyunca, imparatorluk kadınları siyasi ve dini meselelerde önemli bir rol oynadılar, genellikle dini lider ve danışman, naip veya yardımcı hükümdar olarak işlevlerini birleştirdiler, özellikle Matilda of Ringelheim, Eadgyth, İtalya'nın Adelaide'si, Theophanu, Quedlinburg'lu Matilda önemli rol oynayanlardandır.
963'te Otto, mevcut Papa XII. Bu, özellikle Otto'nun oğlu II. Otto'nun (taht. 967–83) imparator Romanorum unvanını benimsemesinden sonra, Konstantinopolis'teki Doğu İmparatoru ile olan çatışmayı da yeniledi. Yine de II. Otto, Bizans prensesi Theophanu ile evlendiğinde doğuyla evlilik bağları kurdu. Oğulları III. Otto, sadece üç yaşında tahta çıktı ve 994'te reşit olana kadar bir güç mücadelesine ve bir dizi naipliklere maruz kaldı. O zamana kadar Almanya'da kaldı, devrik bir dük olan Crescentius II Roma'yı yönetti.
996'da III. Otto, kuzeni V. Gregory'yi ilk Alman Papa olarak atadı. Bir yabancı papa ve yabancı papalık memurları, II. Crescentius tarafından isyana yönlendirilen Roma soyluları tarafından şüpheyle görüldü. III. Otto'nun eski akıl hocası Antipope John XVI, Kutsal Roma İmparatoru şehri ele geçirene kadar Roma'yı elinde tuttu.
Otto 1002'de genç yaşta öldü ve yerine Almanya'ya odaklanan kuzeni II. Heinrich geçti. Otto III'ün (ve akıl hocası Papa Sylvester'ın) diplomatik faaliyetleri, Avrupa'nın farklı bölgelerinde Latin kültürünün Hristiyanlaştırılması ve yayılmasıyla çakıştı ve bunu kolaylaştırdı. Yeni bir milletler grubunu (Slav) Avrupa çerçevesine aldılar ve bazılarının dediği gibi, imparatorlukları "bir milletler ailesi üzerinde Bizans benzeri bir başkanlık, merkezde papa ve imparator üzerinde yoğunlaştı. Otto'nun erken ölümü, saltanatını "büyük ölçüde gerçekleşmemiş potansiyelin hikayesi" haline getirdi.
II. Heinrich 1024'te öldü ve Salian hanedanının ilki olan II. Conrad, ancak dükler ve soylular arasındaki bazı tartışmalardan sonra kral seçildi. Bu grup sonunda Seçmenler Koleji'ne dönüştü.
Kutsal Roma İmparatorluğu sonunda dört krallıktan oluşuyordu. krallıklar vardı:
- Alman Krallığı (962'den beri imparatorluğun bir parçası),
- İtalya Krallığı (962'den 1801'e kadar),
- Bohemya Krallığı (1002'den Bohemya Dükalığı olarak ve 1198'de krallığa yükseltildi),
- Burgonya Krallığı (1032'den 1378'e kadar),
Orta Çağ
Yatırım Tartışması
Krallar genellikle idari işlerde piskoposlar kullandılar ve çoğu zaman dini görevlere kimin atanacağını belirlediler. Cluniac Reformlarının ardından, bu müdahale Papalık tarafından giderek uygunsuz olarak görüldü. Reformcu Papa Gregory VII, bu tür uygulamalara karşı çıkmaya kararlıydı, bu da Roma Kralı ve Kutsal Roma İmparatoru IV. Heinrich'i sinirlendirdi. IV. Heinrich, Papa'nın müdahalesini reddetti ve piskoposlarını, kraliyet adı "Papa Gregory VII" yerine "Hildebrand" adıyla hitap ettiği ünlü Papa'yı aforoz etmeye ikna etti. Papa da kralı aforoz etti, tahttan indirildiğini ilan etti ve Henry'ye yapılan sadakat yeminlerini feshetti. Kral, neredeyse hiçbir siyasi destekle karşılaşmadı ve 1077'de ünlü Canossa Yürüyüşü'nü yapmak zorunda kaldı, bu sayede aşağılanma pahasına aforozun kaldırılmasını sağladı. Bu arada, Alman prensleri başka bir kral, Swabia'lı Rudolf'u seçmişti.
Henry, Rudolf'u yenmeyi başardı, ancak daha sonra daha fazla ayaklanma, yenilenen aforoz ve hatta oğullarının isyanıyla karşı karşıya kaldı. Ölümünden sonra, ikinci oğlu V. Heinrich, 1122 Concordat of Worms'ta Papa ve piskoposlarla bir anlaşmaya vardı. İmparatorluğun siyasi gücü korundu, ancak çatışma, özellikle Kilise ile ilgili olarak hükümdarın gücünün sınırlarını gösterdi ve kralın daha önce sahip olduğu kutsal statüden mahrum kaldı. Papa ve Alman prensleri, imparatorluğun siyasi sisteminde önemli oyuncular olarak ortaya çıkmıştı.
Ostsiedlung
Ostsiedlung'un bir sonucu olarak, Orta Avrupa'nın daha az nüfuslu bölgeleri (yani günümüz Polonya ve Çek Cumhuriyeti'ndeki seyrek nüfuslu sınır bölgeleri) önemli sayıda Almanca konuşan kişi aldı. Silezya, yerel Piast düklerinin Polonya Tacı'ndan özerklik istemesi sonucunda Kutsal Roma İmparatorluğu'nun bir parçası oldu. 12. yüzyılın sonlarından itibaren, Pomeranya Dükalığı Kutsal Roma İmparatorluğu'nun egemenliği altındaydı ve Cermen Düzeni'nin fetihleri bu bölgeyi Almanca konuşulan hale getirdi.
Hohenstaufen hanedanı
Salian hanedanı 1125'te V. Henry'nin ölümüyle sona erdiğinde, prensler bir sonraki akrabayı değil, orta derecede güçlü ama zaten yaşlı olan Saksonya Dükü Lothair'i seçmeyi seçtiler. 1137'de öldüğünde, prensler yeniden kraliyet gücünü kontrol etmeyi amaçladılar; buna göre Lothair'in gözde varisi, damadı Welf ailesinin Gururu Henry'yi değil, Hohenstaufen ailesinden Conrad III, İmparator IV. Henry'nin torunu ve dolayısıyla İmparator Henry V'nin yeğeni olarak seçtiler. iki ev arasında bir asırlık çekişme. Conrad, Welfleri mülklerinden uzaklaştırdı, ancak 1152'de ölümünden sonra yeğeni I. Friedrich "Barbarossa"onun yerine geçti ve Welf'lerle barışarak kuzeni Aslan Henry'yi -azalmış da olsa- mülklerine geri verdi.
Hohenstaufen yöneticileri, Frederich'in düklerden daha güvenilir olacağını umduğu, eskiden özgür olmayan askerler olan bakanlara giderek daha fazla toprak ödünç verdi. Başlangıçta esas olarak savaş hizmetleri için kullanılan bu yeni insan sınıfı, emperyal gücün bir başka temeli olan sonraki şövalyelerin temelini oluşturacaktı. Roncaglia'daki bir diğer önemli anayasal hareket, tüm imparatorluk için yeni bir barış mekanizması olan Landfrieden'in kurulmasıydı ve ilk emperyal mekanizma 1103'te Mainz'de IV . Henry altında yayınlandı.
Bu, birçok dük ve diğer insanlar arasındaki özel kan davalarını ortadan kaldırma ve imparatorun astlarını, modern " hukukun üstünlüğü " kavramının öncüsü olan bir yargı yetkisi ve cezai fiillerin kamu kovuşturması için yasal bir sisteme bağlama girişimiydi . Dönemin bir başka yeni konsepti de İmparator ve yerel dükler tarafından sistematik olarak yeni şehirler kurulmasıydı. Bunlar kısmen nüfustaki patlamanın bir sonucuydu; ekonomik gücü de stratejik noktalarda yoğunlaştırdılar. Bundan önce, şehirler yalnızca eski Roma vakıfları veya eski piskoposluklar şeklinde var olmuştu. 12. yüzyılda kurulan şehirler arasında muhtemelen daha sonraki birçok şehir için ekonomik model olan Freiburg ve Münih bulunmaktadır.
Frederich Barbarossa olarak da adlandırılan I. Friedrich, 1155'te imparator olarak taç giydi. Kısmen (şimdi güçlenen) papadan bağımsız olarak imparatorun gücünü haklı çıkarmak amacıyla imparatorluğun "Romalılığını" vurguladı. 1158'de Roncaglia tarlalarında bir imparatorluk meclisi, I. Justinianus'un Corpus Juris Civilis'ine atıfta bulunarak imparatorluk haklarını geri aldı. İmparatorluk hakları, Investiture Controversy'den bu yana regalia olarak adlandırılmıştı, ancak ilk kez Roncaglia'da numaralandırıldı. Bu kapsamlı liste, halka açık yolları, tarifeleri, madeni paraları, cezai ücretleri toplamayı ve ofis sahiplerinin oturma ve koltuklarını boşaltmalarını içeriyordu. Bu haklar artık açıkça Roma hukukuna dayanıyordu.
Frederich'in politikaları öncelikle İtalya'ya yönelikti ve burada kuzeyin giderek daha zengin ve özgür fikirli şehirleriyle, özellikle de Milano'yla çatıştı. Aynı zamanda, bir azınlık tarafından seçilen bir adayı Papa III. Frederich, 1177'de nihayet İskender ile barış yapmadan önce bir dizi antipopu destekledi. Almanya'da, İmparator, Aslan Henry'yi rakip prensler veya şehirlerin şikayetlerine karşı defalarca korumuştu (özellikle Münih ve Lübeck davalarında).). Henry, Frederich'in politikalarına yalnızca cansız bir destek verdi ve İtalyan savaşları sırasında kritik bir durumda Henry, İmparator'un askeri destek talebini reddetti. Almanya'ya döndükten sonra, hayata küsmüş bir Frederich, Dük'e karşı dava açtı ve bu da halka açık bir yasakla ve Henry'nin tüm bölgelerine el konulmasıyla sonuçlandı. 1190'da Friedrich, Kilikya Ermeni Krallığı'nda ölen Üçüncü Haçlı Seferi'ne katıldı.
Hohenstaufen döneminde, Alman prensleri, Batı Slavlar tarafından ıssız veya seyrek olarak iskan edilen toprakların başarılı ve barışçıl bir doğuya yerleşimini kolaylaştırdı. İmparatorluğun batı kesiminden Almanca konuşan çiftçiler, tüccarlar ve zanaatkarlar, hem Hristiyanlar hem de Yahudiler bu bölgelere taşındı. Bu toprakların kademeli olarak Almanlaştırılması, 19. yüzyıl milliyetçiliğinin önyargılı terimleriyle yorumlanmaması gereken karmaşık bir fenomendi. Doğuya doğru yerleşim, imparatorluğun etkisini Pomeranya ve Silezya'yı kapsayacak şekilde genişletti, tıpkı yerel, hâlâ çoğunlukla Slav olan yöneticilerin Alman eşleriyle evlilikleri gibi. Töton Şövalyeleri1226'da Masovia Dükü Konrad tarafından Prusyalıları Hristiyanlaştırmak için Prusya'ya davet edildiler. Töton Düzeninin (Almanca : Deutschordensstaat) manastır devleti ve daha sonraki Alman halefi Prusya Dükalığı devleti hiçbir zaman Kutsal Roma İmparatorluğu'nun bir parçası olmadı.
Frederich Barbarossa'nın oğlu ve halefi Henry VI altında, Hohenstaufen hanedanı, VI. Bohemya ve Polonya feodal bağımlılık altındayken, Kıbrıs ve Küçük Ermenistan da saygılarını sundular. İber-Fas halifesi, Tunus ve Trablusgarp üzerindeki hükümranlık üzerindeki iddialarını kabul etti ve haraç ödedi. Avrupa'nın Charlemagne'den bu yana en güçlü hükümdarı olan Henry'nin gücünden korkan diğer Avrupa kralları bir ittifak kurdular. Ancak Henry, İngiliz kralı Aslan Yürekli Richard'a şantaj yaparak bu koalisyonu bozdu. Bizans imparatoru, Henry'nin Haçlı Seferi planını imparatorluğuna karşı çevireceğinden endişelendi ve Alamanikon beklenen istilaya karşı hazırlanmak için. Henry'nin ayrıca İmparatorluğu kalıtsal bir monarşiye dönüştürme planları vardı, ancak bu bazı prenslerin ve Papa'nın muhalefetiyle karşılaştı. İmparator aniden 1197'de öldü ve imparatorluğunun kısmi çöküşüne yol açtı. Oğlu II. Frederich, zaten kral seçilmiş olmasına rağmen hala küçük bir çocuktu ve Sicilya'da yaşıyordu, Alman prensleri yetişkin bir kral seçmeyi seçti ve bu da Frederich Barbarossa'nın en küçük oğlunun ikili olarak seçilmesiyle sonuçlandı Swabia Philip ve Henry Aslan oğlu Brunswick Otto, kim taç için yarıştı. Philip, 1208'de özel bir kavgada öldürüldükten sonra, Otto Sicilya'yı da talep etmeye başlayana kadar bir süre galip geldi.
İmparatorluk ve Sicilya birliğinin yarattığı tehditten korkan III. Innocentius zaferinden sonra, Frederich iki diyarı ayrı tutma sözünü tutmadı. Almanya üzerine yürümeden önce oğlu Henry'yi Sicilya kralı yapmış olmasına rağmen, yine de gerçek siyasi gücü kendisine ayırdı. Bu, Frederich'in 1220'de İmparator olarak taç giymesinden sonra da devam etti. Frederich'in gücün yoğunlaşmasından korkan Papa, sonunda onu aforoz etti. Bir başka çekişme noktası, Frederich'in söz verdiği, ancak tekrar tekrar ertelediği Haçlı Seferiydi. Şimdi, aforoz edilmesine rağmen, Frederich 1228'de Altıncı Haçlı Seferi'ne liderlik etti ve bu, müzakerelerle ve Kudüs Krallığı'nın geçici olarak restorasyonuyla sona erdi.
İmparatorluk iddialarına rağmen, Frederick'in yönetimi, İmparatorluktaki merkezi yönetimin dağılması yönünde önemli bir dönüm noktasıydı. Sicilya'da modern, merkezi bir devlet kurmaya odaklanırken, çoğunlukla Almanya'da yoktu ve Almanya'nın laik ve dini prenslerine geniş kapsamlı ayrıcalıklar verdi: 1220 Confoederatio cum principibus ecclesiasticis'te, Frederick bir dizi regalia'dan vazgeçti. piskoposlar, aralarında tarifeler, madeni para ve tahkimat. 1232 Statutum in favorem principumçoğunlukla bu ayrıcalıkları laik bölgelere genişletti. Bu ayrıcalıkların birçoğu daha önce mevcut olmasına rağmen, şimdi, Frederick İtalya'ya konsantre olurken Alman prenslerinin Alplerin kuzeyinde düzeni korumalarına izin vermek için küresel olarak ve bir kez ve herkes için verildi. 1232 belgesi, ilk kez Alman düklerine, topraklarının sahipleri olan domini terræ olarak adlandırıldığını ve terminolojide de dikkate değer bir değişiklik olduğunu gösteriyordu.
Bohemya Krallığı
Bohemya Krallığı, Orta Çağ boyunca önemli bir bölgesel güçtü. 1212'de Kral I. Ottokar (1198'den beri "kral" unvanını taşıyordu) imparator II. Frederich'ten bir Sicilya Altın Boğası (resmi bir ferman) çıkardı ve Ottokar ve onun soyundan gelenlerin kraliyet unvanını doğruladı ve Bohemya Dükalığı yükseltildi. bir krallığa. Bohem kralları, imparatorluk konseylerine katılım dışında Kutsal Roma İmparatorluğu'na karşı gelecekteki tüm yükümlülüklerden muaf tutulacaktı. IV. Karl, Prag'ı Kutsal Roma İmparatoru'nun koltuğu olarak belirledi.
Fetret
1250'de II. Frederick'in ölümünden sonra, Alman krallığı oğlu IV. Conrad (1254 öldü) ve anti-kral, Hollandalı William (1256 öldü) arasında bölündü. Conrad'ın ölümünü, hiçbir kralın evrensel tanınma sağlayamadığı, prenslerin varlıklarını pekiştirmelerine ve hükümdarlar olarak daha da bağımsız hale gelmelerine izin veren Interregnum izledi. 1257'den sonra, taç, Guelph partisi tarafından desteklenen Cornwall'lı Richard ile Hohenstaufen partisi tarafından tanınan ancak Alman topraklarına asla ayak basmayan Kastilya'dan Alfonso X arasında çekişme oldu. 1273'te Richard'ın ölümünden sonra, Almanya Kralı I. Rudolf Hohenstaufen yanlısı küçük bir kontu seçildi. Habsburglar arasında kraliyet unvanına sahip ilk kişiydi, ancak hiçbir zaman imparator olarak taç giymedi. 1291'de Rudolf'un ölümünden sonra, Adolf ve Albert, hiçbir zaman imparator olarak taçlandırılmayan iki zayıf kraldı.
Albert 1308'de öldürüldü. Neredeyse hemen, Fransa Kralı IV. Philip, Romalıların bir sonraki Kralı seçilmesi için kardeşi Valois'li Charles için agresif bir şekilde destek aramaya başladı. Philip, Fransız Papa Clement V'nin (1309'da Avignon'da kurulan) desteğine sahip olduğunu ve imparatorluğu Fransız kraliyet evinin yörüngesine getirme umutlarının iyi olduğunu düşündü. Alman seçmenlere rüşvet verme umuduyla Fransız parasını cömertçe yaydı. Valois'li Charles, Fransız yanlısı Köln Başpiskoposu Henry'nin desteğine sahip olsa da, çoğu Fransız gücünün genişlemesini görmek istemiyordu, en azından Clement V. Karl'ın başlıca rakibi, Kont Palatine Rudolf gibi görünüyordu.
Ancak seçmenler, on yıllardır taç giymeyen bir imparator olmadan yaşayan büyük toprak kodamanları, hem Charles'tan hem de Rudolf'tan memnun değildi. Bunun yerine Lüksemburg Kontu Henry, kardeşi Trier Başpiskoposu Baldwin'in yardımıyla 27 Kasım 1308'de Frankfurt'ta altı oyla VII. ve bu nedenle bir uzlaşma adayı olarak uygundur. VII. Heinrich, 6 Ocak 1309'da Aachen'de kral ve 29 Haziran 1312'de Roma'da Papa V. Clement tarafından imparator olarak taç giydi ve fetret dönemi sona erdi.
Siyasi Yapıdaki Değişiklikler
13. yüzyıl boyunca, toprağın yönetilme biçimindeki genel bir yapısal değişiklik, Geç Orta Çağ'ı karakterize edecek aristokratik feodalizm pahasına siyasi iktidarın yükselen burjuvaziye doğru kaymasını hazırladı. Şehirlerin yükselişi ve yeni kentli sınıfının ortaya çıkışı, feodalizmin toplumsal, yasal ve ekonomik düzenini aşındırdı. Kişisel görevler yerine para, tarımda ekonomik değeri temsil etmek için giderek daha yaygın bir araç haline geldi.
Köylülerin giderek toprak sahiplerine haraç ödemeleri istendi. Hâlâ birbirine çok bağlı olmalarına rağmen, "mülkiyet" kavramı, daha eski yargı biçimlerinin yerini almaya başladı. Topraklarda (İmparatorluk düzeyinde değil), güç giderek daha fazla bir araya geldi: Toprağın sahibi kim olursa olsun, diğer güçlerin türetildiği yargı yetkisine sahipti. Ancak, o zamanki yargı yetkisi, 15. yüzyıla kadar neredeyse var olmayan yasaları içermiyordu. Mahkeme uygulaması, büyük ölçüde geleneksel geleneklere veya örf olarak tanımlanan kurallara dayanıyordu.
Bu süre zarfında, bölgeler modern devletlerin öncüllerine dönüşmeye başladı. Süreç, çeşitli topraklar arasında büyük farklılıklar gösterdi ve en çok, eski Germen kabilelerinin topraklarıyla neredeyse aynı olan topraklarda, örneğin Bavyera'da gelişti. Emperyal ayrıcalıklarla kurulan dağınık topraklarda daha yavaştı.
12. yüzyılda Hansa Birliği, imparatorluktaki ve tüm Kuzey ve Orta Avrupa'daki kasaba ve şehirlerden oluşan tüccar loncalarının ticari ve savunmacı bir ittifakı olarak kendini kurdu. Baltık Denizi, Kuzey Denizi ve bağlantılı gezilebilir nehirler boyunca deniz ticaretine egemen oldu. Bağlı şehirlerin her biri, egemenliğinin yasal sistemini korudu, özgür imparatorluk şehirleri hariç, özgür imparatorluk şehirleri yalnızca sınırlı bir siyasi özerkliğe sahipti. 14. yüzyılın sonlarında, güçlü birlik, çıkarlarını gerekirse askeri yollarla dayatırdı.
Geç Orta Çağ
Hohenstaufens'ten sonra bölgelerin yükselişi
Kral seçimindeki zorluklar sonunda, IV. Karl'ın prosedürleri 1806'ya kadar geçerli kaldı. Bu gelişme muhtemelen imparator ve krallık (Kaiser und Reich ) arasında ortaya çıkan ikiliği en iyi şekilde sembolize ediyor. Altın Boğa ayrıca Kutsal Roma İmparatoru'nun seçilmesi için bir sistem ortaya koydu. Artık imparator, yedi seçmenin tümünün rızasıyla değil, çoğunluk tarafından seçilecekti. Seçmenler için unvan kalıtsal hale geldi ve onlara madeni para basma ve yargı yetkisini kullanma hakkı verildi. Ayrıca oğullarının imparatorluk dillerini – Almanca, Latince, İtalyanca ve Çekçe – öğrenmeleri tavsiye edildi. IV. Karl'ın kararı tartışmalara konu oldu: bir yandan Hohenstaufen döneminin sona ermesinden sonra iç çatışmalara sürüklenen İmparatorluğun topraklarında barışın yeniden sağlanmasına yardımcı oldu; öte yandan, "merkezi otoriteye darbe çok açıktı". Thomas Brady Jr., IV. Charles'ın çekişmeli kraliyet seçimlerini sona erdirmek olduğu görüşündedir (Lüksemburg Hanedanı'nın bakış açısına göre, Bohemya Kralı'nın daimi ve seçkin bir Seçmen statüsüne sahip olması avantajına da sahiptiler). Aynı zamanda, Lüksemburg Hanedanı'nın İmparatorluğun ana toprakları ve hanedan üssü olarak Bohemya'yı kurdu. Bohemya'daki saltanatı genellikle ülkenin Altın Çağı olarak kabul edilir. Yine de Brady Jr.'a göre, tüm parıltılar altında bir sorun ortaya çıktı: hükûmet, Bohemya'ya gelen Alman göçmen dalgalarıyla baş edemediğini gösterdi ve bu da dini gerilimlere ve zulme yol açtı. Lüksemburg Hanedanı'nın imparatorluk projesi, Charles'ın oğlu Wenceslaus'un (1378-1419 Bohemya Kralı, 1376-1400 Roma Kralı olarak hüküm sürdü) altında durdu ve 150 yerel baron ailesinin muhalefetiyle karşılaştı.
Gücün imparatordan uzaklaşması, Hohenstaufen sonrası kralların güçlerini sürdürme çabalarında da ortaya çıkıyor. Daha önce, İmparatorluğun gücü (ve maliyesi) büyük ölçüde İmparatorluğun kendi topraklarına, yani Reichsgut olarak adlandırılan, her zaman günün kralına ait olan ve birçok İmparatorluk Şehrini içeren topraklarına dayanıyordu. 13. yüzyıldan sonra, bazı kısımları İmparatorluğun 1806'daki sonuna kadar kalmasına rağmen, Reichsgut'un önemi azaldı. Bunun yerine, Reichsgut giderek yerel düklere, bazen İmparatorluk için para toplamak için, ancak daha sık sadık görevi ödüllendirmek veya dükler üzerinde kontrol sağlama girişimi olarak. Reichsgut'un doğrudan yönetimi artık ne kralın ne de düklerin ihtiyaçlarını karşılamıyordu.
Almanya'nın I. Rudolf'u ile başlayan krallar, güçlerini desteklemek için kendi hanedanlarının topraklarına giderek daha fazla güveniyorlardı. Çoğunlukla dağınık ve yönetimi zor olan Reichsgut'un aksine, bu bölgeler nispeten kompakttı ve bu nedenle kontrol edilmesi daha kolaydı. 1282'de I. Rudolf böylece Avusturya ve Steiermark'ı kendi oğullarına ödünç verdi. 1312'de Lüksemburg Hanedanı VII. Heinrich, II. Frederich'ten bu yana ilk Kutsal Roma İmparatoru olarak taç giydi. Ondan sonra tüm krallar ve imparatorlar kendi ailelerinin (Hausmacht) topraklarına güvendiler: Wittelsbach'lı IV. Louis (kral 1314, imparator 1328-47) Bavyera'daki topraklarına güveniyordu; VII. Henry'nin torunu Lüksemburglu IV. Karl, gücünü Bohemya'daki kendi topraklarından aldı. Bu nedenle, kral kendi topraklarında da böyle bir faydadan yararlandığından, bölgelerin gücünü güçlendirmek giderek kralın kendi çıkarınaydı.
İmparatorluk Reformu
İmparatorluğun "anayasa"sı, 15. yüzyılın başında hala büyük ölçüde kararsız kaldı. Yerel yöneticiler arasında sık sık kan davası olur. " Hırsız baron " (Raubritter) sosyal bir faktör haline geldi.
Eşzamanlı olarak, Katolik Kilisesi, İmparatorlukta geniş kapsamlı etkileri olan kendi krizlerini yaşadı. Birkaç papalık davacısı (iki papa karşıtı ve "meşru" Papa) arasındaki çatışma yalnızca Konstanz Konseyi (1414-1418) ile sona erdi; 1419'dan sonra Papalık enerjisinin çoğunu Hussitleri bastırmaya yöneltti. Tüm Hristiyanlığı tek bir siyasi varlıkta birleştirme, Kilise ve İmparatorluğun önde gelen kurumları olduğu Orta Çağ fikri azalmaya başladı.
Bu sert değişikliklerle birlikte, 15. yüzyılda İmparatorluğun kendisi hakkında çok fazla tartışma ortaya çıktı. Geçmişten gelen kurallar artık zamanın yapısını yeterince tanımlamıyordu ve daha önceki Landfrieden'in acilen güçlendirilmesine ihtiyaç vardı.
İmparatorluk ve Kilise'nin merkezi düzeyde eş zamanlı reformu vizyonu, tarihçi Thomas Brady Jr.'a göre "geniş bir vizyona ve 13. yüzyıldan beri bir Alman hükümdarında görülmeyen bir ihtişam duygusu". Ancak dış zorluklar, kendi kendine yapılan hatalar ve Lüksemburg erkek soyunun yok olması bu vizyonun gerçekleşmesini engelledi.
III. Friedrich imparatorluktaki reform hareketi konusunda çok dikkatliydi. Saltanatının çoğu için reformu emperyal ayrıcalıklarına bir tehdit olarak gördü. Prensler boyun eğmeyi reddederse aşağılanmaya yol açabilecek doğrudan çatışmalardan kaçınırdı. 1440'tan sonra, İmparatorluk ve Kilise reformu, yerel ve bölgesel güçler, özellikle de bölgesel prensler tarafından sürdürüldü ve yönetildi. Bununla birlikte, son yıllarında, daha yüksek bir seviyeden harekete geçme konusunda daha fazla baskı vardı. Berthold von Henneberg, (imparatorluğun elini güçlendirmeden İmparatorluğu reforme etmek isteyen) reformcu prensler adına konuşan Mainz Başpiskoposu, Frederich'in Maximilian için imparatorluk seçimini güvence altına alma arzusundan yararlandı. Böylece, son yıllarında, esas olarak oğlu Maximilian'ın altında ortaya çıkacak olan İmparatorluk Reformu'nun ilk aşamasına başkanlık etti. Maximilian, doğal olarak imparatorluk ayrıcalıklarını korumak ve geliştirmek istemesine rağmen, reforma daha açıktı. Frederich 1488'de bir uzlaşma olarak Linz'e emekli olduktan sonra, Maximilian prensler ve babası arasında arabuluculuk yaptı. Frederich'in ölümünden sonra tek kuralı elde ettiğinde, prensler tarafından önerilen seçenekler arasında tarafsız bir yargıç olarak hareket ederek bu aracılık politikasını sürdürecekti.
Kurumların Oluşturulması
Reform için önemli önlemler Worms'daki 1495 Reichstag'da başlatıldı.
İmparatordan büyük ölçüde bağımsız olacak yeni bir organ olan Reichskammergericht tanıtıldı. Bunu finanse etmek için yeni bir vergi, Gemeine Pfennig başlatıldı.
Maximilian, Reichskammergericht'e rakip yaratmak için 1497'de Viyana'da bulunan Aulic Council'i kurdu. Maximilian'ın saltanatı sırasında bu konsey popüler değildi. Uzun vadede, iki Mahkeme paralel olarak, bazen de birlikte işlev gördü.
1500'de Maximilian, ilk kez 1501'de Nürnberg'de düzenlenen Reichsregiment (Seçmenler de dahil olmak üzere yirmi üyeden oluşan ve imparatorun veya temsilcisinin başkanı olduğu merkezi imparatorluk hükûmeti) adlı bir organ kurmayı kabul etti. Ama Maximilian yeni organizasyona içerledi, oysa Estates onu desteklemedi. Yeni organın siyasi olarak zayıf olduğu kanıtlandı ve gücü 1502'de Maximilian'a geri döndü.
En önemli hükûmet değişiklikleri rejimin kalbini hedef aldı: Şansölye. Maximilian'ın saltanatının başlarında, Innsbruck'taki Mahkeme Kançılaryası, İmparatorluk Şansölyesi (kıdemli İmparatorluk şansölyesi Mainz'in seçmen-başpiskoposu altında olan) ile rekabet etti. Maximilian, Avusturya'nın Tirol kentindeki siyasi meseleleri ve İmparatorluk sorunlarını Mahkeme Kançılaryasına havale ederek, otoritesini kademeli olarak merkezileştirdi. Bu iki meclis 1502'de birleştirildi. 1496'da imparator, Innsbruck'ta tüm kalıtsal topraklardan sorumlu olan bir genel hazine (Hofkammer ) oluşturdu. Viyana'daki hesap odası (Raitkammer) bu organa bağlı hale getirildi. Paul von Lihtenştayn Yönetiminde, Hofkammer sadece kalıtsal toprakların işleriyle değil, aynı zamanda Alman kralı olarak Maximilian'ın işleriyle de görevlendirildi.
Roma Hukukunun Kabulü
1495 Worms Diyetinde, Roma Hukukunun Kabulü hızlandırıldı ve resmileştirildi. Roma Hukuku, yerel yasalara aykırı olduğu durumlar dışında, Alman mahkemelerinde bağlayıcı hale getirildi. Uygulamada, Alman hukuku alt mahkemelerde hala geçerli olmasına rağmen, Alman yerel hukukunun yerini büyük ölçüde alarak Almanya genelinde temel yasa haline geldi. Yasal birliğe ulaşma arzusu ve diğer faktörlerin yanı sıra, evlat edinme, Antik Roma imparatorluğu ile Kutsal Roma İmparatorluğu arasındaki sürekliliği de vurguladı. Hukuk sistemini reforme etme ve birleştirme konusundaki kararlılığını gerçekleştirmek için imparator, yerel yasaları ve gelenekleri geçersiz kılarak yerel yasal meselelere kişisel olarak sık sık müdahale etti. Bu uygulama, yerel yasaları korumak isteyen yerel meclisler tarafından genellikle ironi ve küçümseme ile karşılandı.
Yasal reform, eski Vehmic mahkemesini ciddi şekilde zayıflattı (Vehmgericht veya Westphalia Gizli Mahkemesi, geleneksel olarak Charlemagne tarafından kurulduğu kabul edilir, ancak bu teori şimdi olası görülmemektedir.) ancak 1811'e kadar tamamen kaldırılmayacaktı.
Ulusal Siyasi Kültür
Maximilian ve V. Karl (her iki imparatorun da kişisel olarak enternasyonalist olmasına rağmen), çağdaş hümanistler tarafından Reich ile sıkı bir şekilde özdeşleştirilen Ulus'un retorikini harekete geçiren ilk kişilerdi. Maximilian ve hümanistlerinin teşvikiyle, ikonik manevi figürler yeniden tanıtıldı veya dikkate değer hale geldi. Hümanistler, Tacitus tarafından yazılan Germania adlı eseri yeniden keşfettiler. Peter H. Wilson'a göre, Germania'nın kadın figürü imparator tarafından Alman Ulusunun Kutsal Roma İmparatorluğu'nun erdemli pasifik anası olarak yeniden icat edildi. Whaley ayrıca, daha sonraki dini bölünmeye rağmen, "Maximilian'ın saltanatı sırasında hem Maximilian'ın kendisi hem de ona yanıt veren hümanist yazarlar tarafından geliştirilen vatansever motiflerin ulusal bir siyasi kültürün çekirdeğini oluşturduğunu" öne sürüyor.
Maximilian'ın saltanatı, imparatorluk meclisinin dikkate değer rolleri ve Bilge Wettin Seçmen Frederick'in şansölyeliği ile Alman ortak dilinin kademeli olarak ortaya çıkmasına da tanık oldu. Maximilian tarafından bizzat III. Friedrich iletişimde devrim yarattı ve fikirlerin yayılmasına izin verdi. Daha merkezi ülkelerdeki durumun aksine, İmparatorluğun ademi merkeziyetçi yapısı sansürü zorlaştırıyordu.
Terence McIntosh, erken modern Alman ulusunun başlangıcında I. Maximilian ve V. Karl tarafından izlenen yayılmacı, saldırgan politikanın (kendi başına Alman ulusuna özgü amaçları ilerletmemekle birlikte), Alman insan gücüne dayandığını ve aynı zamanda korkunç Landsknechte ve paralı askerler, komşuların Alman yönetimine bakışını etkileyecekti, ancak Almanya barış içinde olma eğilimindeydi.
İmparatorluk Gücü
Maximilian, "250 yıl sonra hem yöneten hem de hüküm süren ilk Kutsal Roma İmparatoru" idi. 1500'lerin başında, ölümünden önceki son on yılda gücü zayıflamış olsa da, İmparatorluğun gerçek efendisiydi. Whaley, mücadelelere rağmen, Maximilian'ın yönetiminin sonunda ortaya çıkan şeyin bir prens oligarşisi değil, güçlendirilmiş bir monarşi olduğunu belirtiyor. Benjamin Curtis, Maximilian'ın toprakları için tam olarak ortak bir hükûmet oluşturamamasına rağmen (her ne kadar kançılarya ve mahkeme konseyi krallıklar arasındaki ilişkileri koordine edebilmiş olsa da), Avusturya'daki kilit idari işlevleri güçlendirdiğini ve mali konularla ilgilenmek için merkez ofisler oluşturduğunu düşünüyor. Siyasi ve adli meseleler - bu ofisler feodal sistemin yerini aldı ve profesyonelleşmiş memurlar tarafından yönetilen daha modern bir sistemin temsilcisi oldu. Yirmi yıllık reformlardan sonra, imparator eşitler arasında birinci konumunu korurken, imparatorluk, imparatorun gücü mülklerle paylaştığı ortak kurumlar kazandı.
On altıncı yüzyılın başlarında, Habsburg hükümdarları Avrupa'nın en güçlüleri haline gelmişlerdi, ancak güçleri yalnızca Kutsal Roma İmparatorluğu'na değil, bir bütün olarak bileşik monarşilerine dayanıyordu. Maximilian, güçlü bir çekirdek oluşturmak için (aynı zamanda doğuya doğru uzanırken) Burgonya topraklarını (eşi Burgonyalı Mary'den miras kalan) Avusturya topraklarıyla birleştirmeyi ciddi olarak düşünmüştü. İspanya'nın Habsburg İmparatorluğu'na beklenmedik bir şekilde eklenmesinden sonra, bir noktada Avusturya'yı (bir krallığa yükseltildi) küçük torunu Ferdinand'a bırakma niyetindeydi. Karl daha sonra Burgonya topraklarının çoğunu İspanyol şubesine verdi.
Erken Kapitalizm
Tikelcilik, İmparatorluğun merkezileşmesini engellerken, kapitalizmin erken dönem gelişmelerine yol açtı. Cenova ve Venedik, Hamburg ve Lübeck gibi İtalyan ve Hansa şehirlerinde, savaşçı tüccarlar ortaya çıktı ve denizcilik imparatorluklarına baskın ve ticarete öncülük etti. Bu uygulamalar 1500'den önce azaldı, ancak Portekiz, İspanya, Hollanda ve İngiltere'deki deniz çevresine yayılmayı başardılar ve burada "daha büyük, okyanus ölçeğinde öykünmeye neden oldular". William Thompson, bu belirgin Avrupa olgusunun, kaynakları olmayan ve "büyüklük ve nüfus olarak küçük" olan İtalyan ve Hansa şehirlerinde, sosyal statüleri tüccarlardan çok daha yüksek olmayan yöneticilerin dikkat etmek zorunda kaldıkları için gerçekleştiği konusunda MN Pearson ile aynı fikirdedir. Böylece, savaşçı tüccarlar, devletin Babür veya diğer Asya krallıklarında kazanamadıkları zorlayıcı güçlerini elde ettiler - yöneticilerin tüccar sınıfına yardım etmek için çok az teşviki vardı, çünkü önemli kaynakları kontrol ettiler ve gelirleri karaya bağlıydı.
1450'lerde Güney Almanya'daki ekonomik gelişme, Ulm, Regensburg ve Augsburg gibi şehirlerde bankacılık imparatorluklarına, kartellerine ve tekellerine yol açtı. Özellikle Fugger, Welser ve Baumgartner ailelerinin itibarıyla ilişkilendirilen Augsburg, erken kapitalizmin başkenti olarak kabul edilir. Augsburg, 15. yüzyılın sonlarında ve 16. yüzyılın başlarında Kaiserliche Reichspost'un kurulmasından ve genişletilmesinden büyük ölçüde yararlandı. Habsburg İmparatorluğu Avrupa'nın diğer bölgelerine yayılmaya başladığında bile, Maximilian'ın pek çok çabasını yürüttüğü Augsburg'a olan bağlılığı, imparatorluk kentinin 16. yüzyılın "erken kapitalizmin baskın merkezi" haline gelmesi anlamına geliyordu. Kutsal Roma İmparatorluğu içindeki en önemli postanenin yeri". Maximilian'ın zamanından itibaren, "ilk kıtalararası posta hatlarının terminalleri" Innsbruck'tan Venedik'e ve Brüksel'den Antwerpt'e kaymaya başladığında, bu şehirlerde iletişim sistemi ve haber pazarı yakınsamaya başladı. Fuggers ve diğer ticaret şirketleri en önemli şubelerini bu şehirlerde kurduklarından, Habsburgların İspanyol şubesinin 1557, 1575 ve 1607 iflasları Fuggers'a önemli ölçüde zarar verdi. Dahası, "Hindistan'a ve Yeni Dünya'ya giden su yollarının keşfi, Avrupa'nın ekonomik kalkınmasının odağını Akdeniz'den Atlantik'e kaydırdı - vurgu Venedik ve Cenova'dan Lizbon ve Anvers'e kaydı. Sonunda Amerikan maden gelişmeleri Macar ve Tirol minerallerinin önemini azalttı. Avrupa kıtasının bağlantı noktası, büyüme potansiyeli sınırlı olan, öncelikle raylı ve kanallı sistemler şeklindeki amaca uygun kara ulaşımı zamanına kadar karayla çevriliyken, yeni kıtada ise limanlara bolca vardı.
İmparatorluğun Hollanda kısmında, finans merkezleri emtia piyasalarıyla birlikte gelişti. On beşinci yüzyıldaki topografik gelişme, Antwerp'i bir liman kenti yaptı. Maximilian'a karşı Flaman isyanlarından sonra sadık bir şehir olarak aldığı ayrıcalıklarla güçlenen şehir, Kuzey Avrupa'nın önde gelen liman kenti oldu ve "dünya ticaretinin dikkate değer bir %40'ının kanalı" olarak hizmet etti. 1576 ve 1585'te Habsburg-İspanyol hükûmetiyle yaşanan çatışmalar, tüccarların Amsterdam'a yerleşmesine neden oldu ve sonunda Amsterdam'ın önde gelen liman kenti olarak yerini aldı.
Protestan Reformu Ve Rönesans
1516'da, geleceğin Kutsal Roma İmparatoru V. Karl'ın dedesi Aragon Kralı II. Ferdinand öldü. Karl, annesi Kastilyalı Joanna ile birlikte İspanya'ya dönüşen bir birlik olan Kastilya ve Aragon'da saltanatını başlattı.
1519'da, zaten İspanya'da I. Carlos olarak hüküm süren Charles, imparatorluk unvanını V. Karl olarak aldı. Kutsal Roma İmparatorluğu, Charles'ın kardeşi Ferdinand'ın şahsında Habsburgların daha küçük bir koluna giderken, kıdemli dal İspanya'da hüküm sürmeye ve Charles'ın oğlu İspanya'nın II. Felipe'inin şahsında Burgonya mirasına devam edecekti. Bu sonuca birçok faktör katkıda bulunur. James D.Tracy'ye göre, "toprakları Aşağı Ülkelerden Sicilya'ya ve İspanya'dan Macaristan'a kadar kıtayı en çok işgal eden bir hanedanlığın" sürdürülmesini zorlaştıran şey, Avrupa uygarlığının çok merkezli karakteriydi. Diğerleri dini gerilimlere, mali sorunlara ve Fransa ve Osmanlılar da dahil olmak üzere dış güçlerden kaynaklanan engellere işaret ediyor. Daha kişisel bir düzeyde, Karl Alman prenslerini "garip ve içine kapanık karakteri ve Almanca dil becerilerinin eksikliği bu girişimi başarısızlığa mahkum eden" oğlu Philip'i desteklemeye ikna edemedi.
Charles'ın Kutsal Roma İmparatorluğu'ndaki saltanatı başlamadan önce, 1517'de Martin Luther, daha sonra Reform olarak bilinecek olanı başlattı. İmparatorluk daha sonra dini hatlar boyunca bölündü, kuzey, doğu ve büyük şehirlerin çoğu - Strazburg, Frankfurt ve Nürnberg - Protestan olurken, güney ve batı bölgeleri büyük ölçüde Katolik kaldı.
Karl'ın saltanatının başlangıcında, başka bir Reichs alayı yeniden kuruldu (1522), ancak Karl buna yalnızca onun yokluğunda müsamaha edeceğini ve başkanının kendisinin temsilcisi olması gerektiğini ilan etti. V. Karl, 1521'den 1530'a kadar Almanya'da yoktu. 1500'lerin başında kurulana benzer şekilde, Reichs alayı, istikrarsız katılım ve prensler arasındaki farklılıklar nedeniyle imparatordan bağımsız bir federal otorite oluşturamadı. V. Karl, 1547'de Schmalkaldic Savaşı'nda Protestan prensleri yendi, ancak ivme kaybedildi ve Protestan mülkleri askeri yenilgiye rağmen siyasi olarak hayatta kalmayı başardı. 1555 Augsburg Barışı'nda V. Karl, kardeşi Ferdinand aracılığıyla, yöneticilerin Katolikliği veya Lutheranizmi seçme hakkını resmen tanıdı. 1555'te Paul IV papa seçildi ve Fransa'nın tarafını tuttu, bunun üzerine bitkin Karl sonunda bir dünya Hristiyan imparatorluğuna dair umutlarından vazgeçti.
Barok Dönem
Almanya önümüzdeki altmış yıl boyunca görece barışın tadını çıkaracaktı. Doğu cephesinde, savaş Protestan prenslerle daha fazla uzlaşma anlamına gelse de, Türkler bir tehdit olarak görünmeye devam etti ve bu yüzden İmparator bundan kaçınmaya çalıştı. Batıda, Rheinland giderek Fransız etkisi altına girdi. Hollanda'nın İspanya'ya karşı isyanı patlak verdikten sonra, İmparatorluk tarafsız kaldı ve fiilen Hollanda'nın 1581'de imparatorluğu terk etmesine izin verdi. Bir yan etki, yukarı Ren'in çoğunu harap eden Köln Savaşıydı. İmparator III. Ferdinand, 1728'de Reichstag tarafından onaylanan bir karar olan 1653'te Hollanda tarafsızlığını resmen kabul etti.
Ferdinand 1564'te öldükten sonra, oğlu II. Maximilian İmparator oldu ve babası gibi Protestanlığın varlığını ve zaman zaman onunla uzlaşma gereğini kabul etti. Maximilian'ın yerine 1576'da klasik Yunan felsefesini Hristiyanlığa tercih eden ve Bohemya'da izole bir varlık yaşayan Rudolf II geçti. Katolik Kilisesi Avusturya ve Macaristan'da kontrolü zorla yeniden ele geçirdiğinde harekete geçmekten korkmaya başladı ve Protestan prensler buna üzüldü.
İmparatorluğun gücü, Rudolf'un 1612'de ölümüyle keskin bir şekilde kötüleşti. Bohemyalılar İmparator'a isyan ettiğinde, hemen sonuç, İmparatorluğu harap eden Otuz Yıl Savaşları (1618-48) olarak bilinen bir dizi çatışma oldu. Fransa ve İsveç de dahil olmak üzere yabancı güçler, çatışmaya müdahale etti ve İmparatorluk gücüyle savaşanları güçlendirdi, ancak aynı zamanda kendileri için önemli miktarda toprak ele geçirdi.
İmparatorluğun gerçek sonu iki yüzyıl boyunca gelmedi. Otuz Yıl Savaşlarını sona erdiren 1648'deki Westphalia Barışı, Kalvinizm'e izin verdi, ancak Anabaptistler, Arminianlar ve diğer Protestan topluluklar hala herhangi bir destekten yoksun kalacak ve İmparatorluğun sonuna kadar zulme uğramaya devam edeceklerdi. Habsburg İmparatorları, Avusturya ve başka yerlerdeki kendi mülklerini sağlamlaştırmaya odaklandı.
II. Viyana Kuşatması'nda (1683), Polonya Kralı III. Jan Sobieski Ordu, Polonya-Litvanya Topluluğu'nun üçte biri ve Kutsal Roma İmparatorluğu'nun üçte ikisi kuvvetleriydi.
Modern Çağ
Prusya Ve Avusturya
XIV. Louis'in yükselişiyle, Habsburg'lar, İmparatorluk içinde topraklara sahip olan Prusya'nın yükselişine karşı koymak için esas olarak kalıtsal topraklarına bağımlıydı. 18. yüzyıl boyunca Habsburg'lar, İspanya Veraset Savaşı (1701-1714), Lehistan Veraset Savaşı (1733–1735) ve Avusturya Veraset Savaşı (1740- 1748). Avusturya ve Prusya arasındaki Alman ikiliği, 1740'tan sonra imparatorluk tarihine egemen oldu.
Fransız Devrim Savaşları ve Nihai Çözülme
1792'den itibaren Fransız Devrim Savaşları, imparatorluğun çeşitli bölgeleriyle aralıklı olarak savaş halindeydi.
Alman medyatizasyonu, 1795 ile 1814 yılları arasında, Fransız Devrimi döneminin ikinci yarısında ve ardından Napolyon Döneminde meydana gelen bir dizi medyatizasyon ve sekülerleşmeydi. "Arabuluculaştırma" denen bu kavram bir imparatorluk mülkünün topraklarını diğerine ilhak etme, çoğu zaman ilhak edilen bazı hakları bırakma süreciydi. Örneğin, İmparatorluk Şövalyelerinin mülkleri, 1803'te sözde Rittersturm'da büyük bölgesel devletler tarafından fiilen ele geçirildikten sonra, 1806'da resmi olarak medyatikleştirildi. "Sekülerleşme", bir devlette piskopos veya diğer dini figürlerin etkisinin ortadan kalkmasıdır.
İmparatorluk, 6 Ağustos 1806'da, son Kutsal Roma İmparatoru II. Franz'ın (1804'ten, Avusturya İmparatoru I. Franz) Fransızlar tarafından Austerlitz'de Napolyon'un askeri yenilgisinden sonra tahttan çekilmesiyle dağıldı. Napolyon, İmparatorluğun çoğunu bir Fransız uydusu olan Ren Konfederasyonu olarak yeniden düzenledi. Franz'ın Habsburg-Lorraine Hanedanı imparatorluğun çöküşünden sağ çıktı ve Avusturya İmparatorları ve Macaristan Kralları olarak hüküm sürmeye devam etti ve Habsburg imparatorluğunun I. Dünya Savaşı sonrasında 1918'deki nihai dağılmasına kadar hüküm sürdü.
Ren Napolyon Konfederasyonu, Napolyon Savaşlarının sona ermesinin ardından 1815'te yeni bir birlik olan Alman Konfederasyonu ile değiştirildi. Prusya, 1871'de Prusya liderliği altında Avusturya ve İsviçre dışındaki Almanca konuşulan bölgeleri birleştiren Alman İmparatorluğu'nun öncüsü olan Kuzey Alman Konfederasyonu'nu kurduğunda 1866'ya kadar sürdü. Daha sonrasında bu devlet modern Almanya'ya dönüştü.
Kutsal Roma İmparatorluğu'nun monarşi statüsünü bugüne kadar koruyan tek prens üye devletleri, Lüksemburg Büyük Dükalığı ve Lihtenştayn Prensliği'dir. Almanya'da eyalet olarak hala var olan tek Özgür İmparatorluk Şehirleri Hamburg ve Bremen'dir. Kutsal Roma İmparatorluğu'nun diğer tüm tarihi üye devletleri ya feshedildi ya da cumhuriyetçi hükûmet sistemlerini benimsedi.
Kurumlar
Kutsal Roma İmparatorluğu bugünkü birçok devlet gibi merkezi bir devlet değildi. Düzinelerce, hatta yüzlerce farklı kurumun bir araya gelmesinden oluşuyordu. Bunlar arasında krallıklar,dükalıklar, kontluklar, piskoposluklar, manastırlıklar vardı, bunların hepsi topluca prenslikler olarak bilinir. Aynı zamanda direkt olarak imparator tarafından yönetilen bölgeler de vardı. İmparator hiçbir zaman sınırsız şekilde kontrol sahibi olmadı, yetkileri çok sayıda yerel kuruluş tarafından sınırlandırılmıştı.
Orta Çağ'ın sonlarından itibaren Kutsal Roma İmparatorluğu yerel güçlerin birbirleriyle egemenlik için mücadele ettikleri gevşek bir birlik oldu. Orta Çağ'ın Fransa ve İngiltere gibi diğer imparatorluklarıyla karşılaştırıldığında imparatorların ülkesi üzerinde kontrol kazanmakta başarılı olamadıkları görülür. Tam tersine birçok imparator iktidardaki konumunu güvenceye alabilmek için yerel yöneticilere, soylulara ve piskoposlara giderek daha çok otonomi vermek zorunda kalmıştır. Bu süreç 11. yüzyılda imparator ataması konusunda yaşanan (Investitura) ile başladı ve 1648'deki Vestfalya (Westphalia) Anlaşması ile bir sonuca bağlandı. Birçok imparator otoriteyi merkezileştirme girişiminde bulunduysa da, sürekli Papalığın ve imparatorluk içindeki prenslerin direnişiyle karşılaştılar.
İmparatorluk devletleri
İmparatorluk diyeti içinde temsil edilen bölgeler, ki bunların sayısı Vestfalya Anlaşması sırasında 300 kadardı, birçoğu "küçük devletler" (Almanca: "Kleinstaaterei") denilen birkaç kilometre kareyi geçmeyen, ve/veya birbirine bitişik olmayan bölgelerden oluşuyordu. Bu yüzden imparatorluğa sık sık "yamalı bohça" (Almanca: "Flickenteppich") deniyordu. Eğer bir birimin feodal kanuna göre kendi üstünde imparatordan başka bir birim yoksa, yani direkt imparatorun altındaki bir vassallık ise o birim Reichsstand (imperial estate, imparatorluk devleti) olarak nitelenirdi. İmparatorluk devletleri şunlardan oluşuyordu:
- Prens, arşidük, dük, miras yoluyla soylu biri tarafından yönetilen bölgeler.
- Laik otoritelerin piskoposluk, manastırlık gibi ruhani yönetimler tarafından elde tutulduğu bölgeler. Bu bölgelerde prens-piskoposlar bulunur ve hem ruhani hem laik gücü ellerinde bulundururlardı. Köln Elektörlüğü bu tür devletlere bir örnektir.
- Özgür imparatorluk şehirleri (Almanca: Reichsstadt) ve imparatorluk köyleri gibi direkt olarak imparatorun yargı alanındaki bölgeler.
- İmparatorluk şövalyelikleri ve kontlukları gibi dağınık bölgeler. İmparatorluğa dahil olmalarına karşın İmparatorluk diyetinde temsil edilmezlerdi.
Roma Kralları
Olası imparator önce Roma kralı olarak seçilirdi. (Latince: Rex Romanorum; Almanca: König der Römer) 9. yüzyıldan itibaren Alman kralları seçildi ve en önemli beş soyun liderleri (Lorraine Düklüğünden Sal Frankları, Frankonya'dan Ren Frankları, Saksonlar, Bavyeralılar ve Svabyalılar) arasından seçildiler. İmparatorluğun en önemli dük veya piskoposu Roma kralı seçilirdi. İmparator IV. Karl 1356'da çıkardığı "Altın Ferman" (Almanca: "Goldene Bulle") ile elektörlüklerin sayısını yedi olarak sınırladı: Bohemya krallığı, Ren Palatinate Elektörlüğü, Saksonya Düklüğü, Brandenburg Elektörlüğü ve Cologne, Mainz ve Trier başpiskoposlukları. Otuz Yıl Savaşları sırasında Bavyera Dükalığına sekizinci, dükalığına (konuşma dilinde Hanover) da dokuzuncu elektörlük verildi. Ayrıca Napolyon savaşları sonucunda elektörlükler yeniden düzenlendi, fakat yeni elektörlükler imparatorluk dağılana kadar oy kullanamadı. Elektörülüğe aday olanın var olan elektörlere toprak ya da maddi imtiyazlar sunması gerekiyordu.
Roma kralı seçilen kişin teorik olarak Papa tarafından taç giydirilmesini talep edebilirdi. Ancak birçok durumda kralın önce yıllar süren başka bazı sorunları halletmesi gerekiyordu: isyancı Kuzey İtalya'daki çatışmaları veya Papa ile yaşadığı çekişmeyi dindirmek gibi.
İmparator erkek ve soylu bir aileden olmak zorunda idi. İmparatorun Katolik olmasını zorunlu kılan bir yasa yoktu ama elektörlerin çoğu dinlerine çok bağlı olduklarından hiçbir zaman bir Protestan imparator seçilmedi. İmparator ya da elektörlerin hangi düzeyde Alman olması gerektiği de tartışmalı bir konuydu. Orta Çağ'da, bazı krallar ve imparatorlar Alman kökenli değildi, ancak Rönesans'tan sonra Alman soyundan gelmek adeta bir gereklilik haline geldi.
İmparatorluk Diyeti (Reichstag)
İmparatorluk diyeti (Reichstag veya Reichsversammlung) bugünkü meclisler gibi bir yasama meclisi değildi, üyelerinin karar verme hakları yoktu ve müzakere amacıyla toplanmış bir merkezi foruma benziyordu. Diyet teorik olarak imparatorun üstünde idi. 3 organdan oluşurdu:
- Elekörler meclisi (Kurfürstenrat): Roma Kralını seçme yetkisi olan elektör prenslerden oluşurdu. Bunların sayısı 1356'da çıkarılan "Golden Bull" ile yedi olarak saptanmış, 1648'de (Vestfalya Barışı) sekiz, 1692'de dokuz olmuş, 1777'de iki prensliğin birleştirilmesinden dolayı yeniden sekize düşürülmüştü.
- Prensler meclisi (Reichfürstenrat): Elektör olmayan prensler bu meclisi oluştururdu. İki gruba (Bank) ayrılırdı: Laik prenler ve ruhani prensler. Büyük prenslerin bireysel oy hakları vardı, küçük prenslikler ise coğrafi olarak "college" adıyla gruplanarak bir oya sahip olurlardı. Her college bir oya sahipti. Meclisin yönetimi Salzburg başpiskoposluğu ile Avusturya arşidüklüğü arasında gidip gelirdi. 1800 yılında bu meclisteki 100 sandalyenin 37'si ruhani prenslik, 63'ü laik prenslikti.
- İmparatorluk şehirleri meclisi (Städterat): Özgür imparatorluk şehirlerinden oluşan bu meclis de iki gruba (Bank) ayrılırdı: Svabya (Schwäbische Städtebank) ve Ren (Rheinische Städtebank). Bu meclis diğerleriyle aynı yetkilere sahip değildi. Yeni bölgelerin imparatorluğa katılması gibi konularda oy verme hakları yoktu. Diyetin bir parçası olarak kabul edilmeleri Orta Çağ'ın sonlarına doğru yaygınlaştı. Ancak resmi olarak diyete katılmaları 1648 (Vestfalya barışı) gibi geç bir tarihte oldu.
İmparatorluk mahkemeleri
İmparatorluğun iki mahkemesi vardı: Reichshofrat (Aulic Konseyi) ve 1495'teki ile kurulan Reichskammergericht (İmparatorluk Daire Mahkemesi). İmparatorluk daire mahkemesinin yapısı hem Kutsal Roma İmparatoru hem de İmparatorluğa tabi devletler tarafından belirlenmekteydi. Bu mahkemeye İmparator, her zaman soylu bir aristokrat olan başyargıcı, birkaç bölüm başyargıcını ve diğer bazı küçük yargıçları atardı.
Aulic Konseyi, hem İmparatorluk Daire Mahkemesi ile birlikte hem de kendi başına, devletle ilgili pek çok adli anlaşmazlığa bakardı. Eyaletlerdeki İmparatorluk Daire Mahkemesi, kamu barışının ihlali, keyfi haciz veya hapis davaları, hazineyi ilgilendiren davalar, İmparator’un kararnamelerinin veya İmparatorluk Diyeti tarafından kabul edilen yasaların ihlali, İmparatorluğun birinci dereceden kiracıları(imparatorluğun yüksek dereceli asilzadeleri) veya farklı hükümdarların tebaaları arasındaki mülkiyet anlaşmazlıkları ve son olarak, Aulic Konseyi'ne giden cezai suçlamalar ve imparatorluk tımarlarıyla ilgili meseleler hariç olmak üzere, İmparatorluğun birinci dereceden kiracılarına karşı açılan davaları kapsamaktaydı. Aulic Konseyi, imparatorlara beklentileri karşılayamayan yöneticileri görevden alma imkânı bile tanıyordu.
İmparatorluk çemberi
İmparatorluk reformunun bir parçası olarak 1500 yılında altı imparatorluk çemberi oluşturuldu, 1512'de bunlara dört çember daha eklendi. Bunların çoğunluğu imparatorluk içindeki devletlerin savunma, vergi, para basma, kamu güvenliği gibi amaçlarla yapılmış bölgesel gruplardı. Her çemberin Kreistag denilen kendi meclisleri (çember diyeti) vardı ve çemberin ilişkilerini koordine eden bir veya daha fazla yöneticisi vardı. Bütün imparatorluk bölgeleri bu çemberler içinde değildi. Bohemya Krallığı ve İsviçre Konfederasyonu bu çemberlerin dışında olduğu gibi, kuzey İtalya'daki imparatorluk fiefleri, imparatorun şövalyelerine ait topraklar ve Jever Lordluğu gibi diğer bazı küçük bölgeler de çemberlerde değildi.
Ordu
Kutsal Roma İmparatorluğu ordusu (Almanca Reichsarmee, Reichsheer veya Reichsarmatur; Latince exercitus imperii) 1422'de oluşturuldu ve Napolyon Savaşlarının hemen öncesinde ortadan kalktı. İmparatora ait olan İmparator ordusu (Kaiserliche Armee) ile karıştırılmamalıdır. İmparatorluk ordusu daimi bir ordu değildi ve tehlike durumlarında yerel askerî birliklerin bir araya getirilmesi ile oluşturulurdu. Askerî birlikler imparatordan daha çok kendi yerel ittifaklarına sadıktılar.
İdari merkezler
Mahkemelerden Reichshofrat (Aulic Konsili) Viyana'da idi. Reichskammergerich ise kalıcı olarak Wetzlar'a taşınana kadar Worms, Augsburg, Nürnberg, Regensburg, Speyer ve Esslingen'de idi.
İmparatorluk Diyeti (Reichstag) ise kalıcı olarak Regensburg'a taşınana kadar Paderborn, Bad Lippspringe, Ingelheim am Rhein, Diedenhofen (şimdiki Thionville), Aachen, Worms, Forchheim, Trebur, Fritzlar, Ravenna, Quedlinburg, Dortmund, Verona, Minden, Mainz, Frankfurt am Main, Merseburg, Goslar, Würzburg, Bamberg, Schwäbisch Hall, Augsburg, Nürnberg, Quierzy-sur-Oise, Speyer, Gelnhausen, Erfurt, Eger (şimdiki Cheb), Esslingen, Lindau, Freiburg, Köln, Konstanz ve Trier gibi pek çok şehirde toplandı. Kutsal Roma İmparatorluğunun hiçbir zaman bir başkenti olmadı. İmparator genellikle istediği yerden ülkeyi yönetirdi. Buna imparatorluk tahtı denirdi. Taht değişik şehirlerde olmuştur: Aachen (794'ten sonra), Münih (1328-1347 ve 1744-1745), Prag (1355-1437 ve 1576-1611), Viyana (1438-1576, 1611-1740 ve 1745-1806) ve Frankfurt (1742-1744).
Elektörler tarafından yapılan imparatorluk seçimi genellikle Frankfurt'ta yapılırdı ama Augsburg, Rhens, Cologne ve Regensburg'da da yapılmıştır. 16. yüzyıla kadar Kutsal Roma İmparatoru olarak seçilen kişilere Roma'da Papa tarafından taç giydirilirdi, diğer kralların taç giydirme törenleri ise Ravenna, Bologna ve Reims'ta da yapılırdı.
Demografi
Nüfus
Yıl | Nüfus | Kaynak |
---|---|---|
1500 | 16,000,000 | |
1618 | 21,000,000 | |
1648 | 16,000,000 | |
1786 | 26,265,000 | |
1800 | 24,000,000 |
Kutsal Roma İmparatorluğu için genel nüfus rakamları son derece belirsizdir ve çok çeşitlidir. Cermen İmparatorluğunun 20 milyon kadar nüfusu olabilir. Daha sonraki İmparatorluğun siyasi parçalanması göz önüne alındığında, bu tür rakamları derleyebilecek hiçbir merkezi kurum yoktu. Yine de, Otuz Yıl Savaşları'nın demografik felaketinin, 17. yüzyılın başlarındaki İmparatorluğun nüfusunun 18. yüzyılın başlarındakine benzer olduğu anlamına geldiğine inanılıyor; Bir tahmine göre, İmparatorluk 1750 yılına kadar 1618 nüfus seviyesini geçmedi.
17. yüzyılın başlarında, seçmenler kendi yönetimleri altında şu sayıda İmparatorluk tebaasını elinde tutuyorlardı:
- Habsburg Monarşisi: 5.350.000 (Bohemya tacı topraklarındaki 3 milyon dahil)
- Saksonya Seçmen Sayısı: 1.200.000
- Bavyera Dükalığı (daha sonra Bavyera Seçmenliği): 800.000
- Pfalz Seçmenleri : 600.000
- Brandenburg Seçmenleri: 350.000
- Mainz, Trier ve Köln Seçmenleri: Toplamda 300–400.000
İspanyol Habsburgları, seçmen olmasalar da, 17. yüzyılın başlarında Burgonya Çevresi ve Milano Dükalığı'nda 3 milyondan fazla kişiyle Avusturya Habsburglarından sonra İmparatorluk içinde en yüksek ikinci tebaa sayısına sahipti.
Peter Wilson, İmparatorluğun nüfusunun 1700'de 25 milyon olduğunu tahmin ediyor ve bunların 5 milyonu İmparatorluk İtalya'sında yaşıyordu. 1800'e gelindiğinde, İmparatorluğun nüfusunun 29 milyon (İtalya hariç) olduğunu ve 12.6 milyonunun da Avusturyalılar ve Prusyalılar tarafından İmparatorluğun dışında tutulduğunu tahmin ediyor.
18. yüzyılın ilk on yılı için Avusturya Savaş Arşivlerinin aşırı cömert çağdaş tahminine göre, İmparatorluğun -Bohemya ve İspanyol Hollanda'sı dahil- 28 milyona yakın bir nüfusu vardı ve aşağıdaki gibi bir dağılım vardı:
- Toplam arazi alanının yüzde 14'ü ve nüfusun yüzde 12'si ile 65 dini devlet;
- Topraklarının yüzde 80'ine ve nüfusun yüzde 80'ine sahip 45 hanedan beyliği
- Toprağın yüzde 3'ü ve nüfusun yüzde 3,5'i ile 60 hanedan ilçesi ve beylikler;
- Toprağın yüzde 1'i ve nüfusun yüzde 3,5'i ile 60 imparatorluk şehri;
- Yüzde 2'si ve nüfusun yüzde 1'i ile imparatorluk şövalyelerinin toprakları.
Alman demografik tarihçiler geleneksel olarak Kutsal Roma İmparatorluğu'nun 1871 veya 1914'te Almanya sınırları içindeki varsayılan nüfusa dayalı nüfus tahminleri üzerinde çalışmışlardır. Daha yeni tahminler daha az eski ölçütler kullanır, ancak bunlar varsayım olarak kalır. 1870'de Almanya'nın sınırlarına dayanan bir tahmin, 1600 civarında 15-17 milyonluk bir nüfus verir, 1650'de (Otuz Yıl Savaşlarının ardından) 10-13 milyona düşmüştür. Erken modern İmparatorluğun nüfusuyla ilgili tahminler üzerinde çalışan diğer tarihçiler, nüfusun 1650'ye kadar 20 milyondan 16-17 milyona düştüğünü öne sürüyorlar.
1800 için güvenilir bir tahmin, İmparatorluk için 27-28 milyon nüfus verir (bu noktada 1797 Campo Fornio Antlaşması'nda kalan Alçak Ülkeleri, İtalya'yı ve Ren'in Sol Kıyısını çoktan kaybetmiştir) aşağıdaki gibi genel bir dağılım gösterir.
- 9 milyon Avusturyalı denek (Silezya, Bohemya ve Moravya dahil);
- 4 milyon Prusyalı denek;
- İmparatorluğun geri kalanı için 14-15 milyon nüfus.
Resmi olarak İmparatorluğun bir parçası olan İtalyan devletleri için de çok sayıda tahmin bulunmaktadır:
17. yüzyıl başlarında nüfusa göre İmparatorluk İtalya'sı devletleri | |
---|---|
Devlet | Nüfus |
Milano Dükalığı | 1,350,000 |
Savoy Dükalığı | 1,200,000 |
Ceneviz Cumhuriyeti | 650,000 |
Toskana Büyük Dükalığı | 649,000 |
Parma ve Piacenza Dükalığı | 250,000 |
Modena ve Reggio Dükalığı | 250,000 |
Gorizia ve Gradisca Kontluğu | 130,000 |
Lucca Cumhuriyeti | 110,000 |
Toplam | y. 4,600,000 |
18. yüzyıl sonlarında nüfusa göre İmparatorluk İtalya'sı devletleri | |
---|---|
Devlet | Nüfus |
Savoy Dükalığı | 2,400,000 |
Milano Dükalığı | 1,100,000 |
Toskana Büyük Dükalığı | 1,000,000 |
Ceneviz Cumhuriyeti | 500,000 |
Parma ve Piacenza Dükalığı | 500,000 |
Modena ve Reggio Dükalığı | 350,000 |
Lucca Cumhuriyeti | 100,000 |
Toplam | y. 6,000,000 |
En büyük şehirler
Yıllarına göre İmparatorluğun en büyük şehirleri veya kasabaları:
- 1050 : Regensburg 40.000 kişi. Roma 35.000. Mainz 30.000. Speyer 25.000. Köln 21.000. Trier 20.000. Worms 20.000. Lyon 20.000. Verona 20.000. Floransa 15.000.
- 1300-1350 : Prag 77.000 kişi. Köln 54.000 kişi. Aachen 21.000 kişi. Magdeburg 20.000 kişi. Nürnberg 20.000 kişi. Viyana 20.000 kişi. Danzig (şimdi Gdansk) 20.000 kişi. Strasbourg 20.000 kişi. Lübeck 15.000 kişi. Regensburg 11.000 kişi.
- 1500 : Prag 70.000. Köln 45.000. Nürnberg 38.000. Augsburg 30.000. Danzig (şimdi Gdansk) 30.000. Lübeck 25.000. Breslau (şimdi Wroclaw) 25.000. Regensburg 22.000. Viyana 20.000. Strasbourg (şimdi Strasbourg) 20.000. Magdeburg 18.000. 16,000. Hamburg 15.000.
- 1600 : Milano 130.000. Prag 100.000. Viyana 50.000. Augsburg 45.000. Köln 40.000. Nürnberg 40.000. Hamburg 40.000. Magdeburg 40.000. Breslau (şimdi Wroclaw) 40.000. Strasbourg (şimdi Strasbourg) 25.000. Lübeck 23.000. Ulm 21.000. Regensburg 20.000. Frankfurt 20.000. Münih 20.000.
Din
1555 yılına kadar imparatorlukta Katolik Kilisesi tek resmi dindi. İmparator da hep Katolik'ti.
1555 yılında Augsburg Barışı ile Lütercilik, 1648'deki Vestfalya Barışı ile Kalvinizm de resmi olarak tanınan dinler oldular. Bu iki Protestan mezhebi resmi olarak kabul edilmişti ama bunların dışında da Anabaptizm ve Arminyanizm gibi mezhepler de imparatorluk çapında yasa dışı şekilde varlıklarını sürdürüyorlardı. Anabaptizm farklı mezheplerde ortaya çıkarak Mennonitler, , , Amişler ve çok sayıda başka grubu da bünyesinde barındırmıştır.
Augsburg Barışı'ndan sonra Cuius regio, eius religio adı verilen bir sisteme geçilmiştir. Bu durumda İmparatorluğun topraklarının resmi dini o toprağın yöneticisinin dini olarak kabul ediliyordu. Vestfalya Barışı, bir bölgenin resmi dininin, “normal bir yıl” olarak kabul edilen 1 Ocak 1624'te ne ise o olmasını şart koşarak bu ilkeyi yürürlükten kaldırmıştır. Bu tarihten itibaren, bir hükümdarın başka bir dine geçmesi, onun tebaasının da din değiştirmesini gerektirmemiştir.
Buna ek olarak, Katolik bir hükümdarın Protestan tebaası ya da tam aksinin o tarihte sahip oldukları haklar güvence altına alınmıştır. Bir bölgenin resmi dininin mensupları kamusal ibadet hakkından yararlanabilirken diğerleri (kulesi ya da çanı olmayan şapellerde) özel ibadet hakkına sahip olmuştur. Teorik olarak, hiç kimse dini nedenlerle ayrımcılığa uğramayacak ya da ticaretten, zanaattan ya da kamusal defin işlemlerinden men edilmeyecekti. Böylece ilk kez, imparatorluktaki Hristiyan kiliseleri arasındaki ayrımın kalıcı olduğu kabul edilmiştir.
İmparatorlukta bir Yahudi azınlığı da bulunuyordu. Kutsal Roma İmparatorları tüm imparatorluk Yahudilerini koruma ve vergilendirme hakkına sahip olduklarını iddia etmişlerdir. Bununla birlikte, özellikle Birinci Haçlı Seferi ve on altıncı yüzyıldaki din savaşları sırasında Yahudilere yönelik büyük çaplı katliamlar da gerçekleştirilmiştir.
Kaynakça
- ^ Martin Arbage, "Otto I", in Medieval Italy: An Encyclopedia (Routledge, 2004), p. 810 online 27 Mayıs 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .: "Otto can be considered the first ruler of the Holy Roman empire, though that term was not used until the twelfth century."
- ^ Peter Moraw, Heiliges Reich, in: Lexikon des Mittelalters, Munich & Zurich: Artemis 1977–1999, vol. 4, col. 2025–2028.
- ^ Peter Hamish Wilson, The Holy Roman Empire, 1495-1806, MacMillan Press 1999, London, page 2; The Holy Roman Empire of the German Nation 29 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . at the Embassy of the Federal Republic of Germany in London website
- ^ Original text: Ce corps qui s'appelait et qui s'appelle encore le saint empire romain n'était en aucune manière ni saint, ni romain, ni empire. In Essai sur l'histoire générale et sur les mœurs et l'esprit des nations, Chapter 70 (1756)
- ^ Büyük Ansiklopedi, Milliyet, 1990. Cilt 12. Sayfa 4714-4715.
- ^ Innes 2000. ss. 167-170.
- ^ Innes, Matthew (24 Nisan 2000). State and Society in the Early Middle Ages: The Middle Rhine Valley, 400–1000 (İngilizce). Cambridge University Press. ISBN . 19 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Ekim 2022.
- ^ Bryce (1913). s. 35.
- ^ Davies 1996. ss. 232-234.
- ^ Bryce (1913). ss. 35-36 38.
- ^ McKitterick 2018. ss. 48-50.
- ^ . www.britannica.com (İngilizce). 14 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ekim 2022.
- ^ Bryce (1913). ss. 38-42.
- ^ Johnson 1996. s. 22.
- ^ Kohn 2006. ss. 113-114.
- ^ Bryce. s. 44 50-52.
- ^ McKitterick 2018,. s. 70.
- ^ Collins 2014. s. 131.
- ^ Chambers, Mortimer (1974). The Western Experience (İngilizce). Knopf. ISBN . 19 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Ekim 2022.
- ^ Witt, Ronald G. (19 Mart 2012). The Two Latin Cultures and the Foundation of Renaissance Humanism in Medieval Italy (İngilizce). Cambridge University Press. ISBN . 19 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Ekim 2022.
- ^ Taylor & Hansen-Taylor 1894. s. 117.
- ^ Taylor & Hansen-Taylor 1894. s. 118.
- ^ Taylor & Hansen-Taylor 1894. s. 121.
- ^ Cantor 1993. ss. 214-15.
- ^ Magill 1998. s. 707.
- ^ Tucker, Spencer C. (23 Aralık 2009). A Global Chronology of Conflict: From the Ancient World to the Modern Middle East [6 volumes]: From the Ancient World to the Modern Middle East (İngilizce). ABC-CLIO. ISBN . 21 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ekim 2022.
- ^ Geanakoplos, Deno John (1979). Medieval Western Civilization and the Byzantine and Islamic Worlds: Interaction of Three Cultures (İngilizce). D. C. Heath. ISBN . 21 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ekim 2022.
- ^ . www.britannica.com (İngilizce). 16 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2022.
- ^ Biographie, Deutsche. . www.deutsche-biographie.de (Almanca). 2 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2022.
- ^ Davids, Adelbert (15 Ağustos 2002). The Empress Theophano: Byzantium and the West at the Turn of the First Millennium (İngilizce). Cambridge University Press. ISBN . 21 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ekim 2022.
- ^ Jansen, S. (17 Ekim 2002). The Monstrous Regiment of Women: Female Rulers in Early Modern Europe (İngilizce). Springer. ISBN . 21 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ekim 2022.
- ^ MacLean, Simon (2017). Ottonian Queenship (İngilizce). Oxford University Press. ISBN . 21 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ekim 2022.
- ^ Digby, Kenelm Henry (1891). Mores Catholici: Books VII-IX (İngilizce). P. O'Shea. 21 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ekim 2022.
- ^ Magill 1998. s. 708.
- ^ McBrien 2000. s. 138.
- ^ Sladen 1914.
- ^ Cantor 1993. ss. 215-17.
- ^ Bideleux, Robert; Jeffries, Ian (10 Nisan 2006). A History of Eastern Europe: Crisis and Change (İngilizce). Routledge. ISBN . 21 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ekim 2022.
- ^ Lewis, Archibald Ross (1988). Nomads and Crusaders, A.D. 1000-1368 (İngilizce). Georgetown University Press. ISBN . 21 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ekim 2022.
- ^ Fried, Johannes (13 Ocak 2015). The Middle Ages (İngilizce). Harvard University Press. ISBN . 21 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ekim 2022.
- ^ Rowland, Christopher; Barton, John (2002). Apocalyptic in History and Tradition (İngilizce). Bloomsbury Academic. ISBN . 21 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ekim 2022.
- ^ Arnason, Johann P.; Wittrock, Björn (1 Ocak 2005). Eurasian Transformations, Tenth to Thirteenth Centuries: Crystallizations, Divergences, Renaissances (İngilizce). BRILL. ISBN . 21 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ekim 2022.
- ^ German Polish Dialogue: Letters of the Polish and German Bishops and International Statements (İngilizce). Ed. Atlantic-Forum. 1966. 21 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ekim 2022.
- ^ Emmerson, Richard K. (18 Ekim 2013). Key Figures in Medieval Europe: An Encyclopedia (İngilizce). Routledge. ISBN . 21 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ekim 2022.
- ^ Muldoon, J. (19 Ağustos 1999). Empire and Order: The Concept of Empire, 800–1800 (İngilizce). Springer. ISBN . 21 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ekim 2022.
- ^ Barraclough 1984,. ss. 101-134.
- ^ Barraclough 1984. s. 109.
- ^ . www.historyworld.net. 9 Mart 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2022.
- ^ Barraclough 1984. ss. 122-124.
- ^ Barraclough 1984. s. 123.
- ^ Barraclough 1984. ss. 123-134.
- ^ Chisholm, Hugh, ed. (1911). ((Ed.)). Polish Succession War. Encyclopædia Britannica. Cilt 21 (11. baskı). Cambridge University Press. ss. 981-982. 20 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2023.
- ^ Hermann 1970. s. 530.
- ^ Haffner 2019. ss. 6-10.
- ^ Smail, Daniel Lord; Gibson, Kelly (1 Ocak 2009). Vengeance in Medieval Europe: A Reader (İngilizce). University of Toronto Press. ISBN . 21 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ekim 2022.
- ^ . 21 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2022.
- ^ Hunyadi, Zsolt; Laszlovszky, J¢zsef; Studies, Central European University Dept of Medieval (1 Ocak 2001). The Crusades and the Military Orders: Expanding the Frontiers of Medieval Latin Christianity (İngilizce). Central European University Press. ISBN . 21 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ekim 2022.
- ^ Boettcher, Carl-Heinz (2005). Europas Weg in die Neuzeit: vom Weltstaat zur Staatenwelt (Almanca). Röhrig Universitätsverlag. ISBN . 21 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ekim 2022.
- ^ Schneidmüller, Bernd; Weinfurter, Stefan (2003). Die deutschen Herrscher des Mittelalters: historische Portraits von Heinrich I. bis Maximilian I. (919-1519) (Almanca). C.H.Beck. ISBN . 21 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ekim 2022.
- ^ Koenigsberger, H. G. (14 Ocak 2014). Medieval Europe 400 - 1500 (İngilizce). Routledge. ISBN . 21 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ekim 2022.
- ^ Rothstein, Stanley William (1995). Class, Culture, and Race in American Schools: A Handbook (İngilizce). Greenwood Publishing Group. ISBN . 21 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ekim 2022.
- ^ Szepesi, Istvan (1 Haziran 2015). "Reflecting the Nation: The Historiography of Hanseatic Institutions". Waterloo Historical Review (İngilizce). 7. doi:10.15353/whr.v7.33. ISSN 2369-615X. 21 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ekim 2022.
- ^ kanopiadmin (12 Kasım 2009). . Mises Institute (İngilizce). 28 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2022.
- ^ Žůrek, Václav (31 Aralık 2014). "Les langues du roi. Le rôle de la langue dans la communication de propagande dynastique à l'époque de Charles IV". Revue de l'IFHA. Revue de l'Institut français d'histoire en Allemagne (Fransızca) (6). doi:10.4000/ifha.8045. ISSN 2190-0078. 21 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ekim 2022.
- ^ Schwartzwald, Jack L. (20 Kasım 2015). The Collapse and Recovery of Europe, AD 476-1648 (İngilizce). McFarland. ISBN . 21 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ekim 2022.
- ^ Jr, Thomas A. Brady (13 Temmuz 2009). German Histories in the Age of Reformations, 1400–1650 (İngilizce). Cambridge University Press. ISBN . 21 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ekim 2022.
- ^ Mahoney, William (18 Şubat 2011). The History of the Czech Republic and Slovakia (İngilizce). ABC-CLIO. ISBN . 21 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ekim 2022.
- ^ Brady 2009. ss. 73-74.
- ^ Whaley 2011. s. 278.
- ^ Whaley, Joachim (24 Kasım 2011). Germany and the Holy Roman Empire: Volume II: The Peace of Westphalia to the Dissolution of the Reich, 1648-1806 (İngilizce). OUP Oxford. ISBN . 21 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ekim 2022.
- ^ Hardy, Duncan (29 Ağustos 2018). Associative Political Culture in the Holy Roman Empire: Upper Germany, 1346-1521 (İngilizce). Oxford University Press. ISBN . 21 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ekim 2022.
- ^ Brady 2009. ss. 75-81.
- ^ Wilson, Peter H. (28 Ocak 2016). The Holy Roman Empire: A Thousand Years of Europe's History (İngilizce). Penguin Books Limited. ISBN . 21 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ekim 2022.
- ^ Smith, William Bradford (2008). Reformation and the German Territorial State: Upper Franconia, 1300-1630 (İngilizce). University Rochester Press. ISBN . 21 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ekim 2022.
- ^ Brady 2009. ss. 104-106.
- ^ Wilson 2016. s. 79.
- ^ Tracy, James D. (29 Temmuz 2016). Balkan Wars: Habsburg Croatia, Ottoman Bosnia, and Venetian Dalmatia, 1499–1617 (İngilizce). Rowman & Littlefield. ISBN . 21 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ekim 2022.
- ^ Ágoston, Gábor (22 Haziran 2021). The Last Muslim Conquest: The Ottoman Empire and Its Wars in Europe (İngilizce). Princeton University Press. ISBN . 21 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ekim 2022.
- ^ . web.archive.org. 29 Haziran 2016. 29 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2022.
- ^ Pavlac, Brian A.; Lott, Elizabeth S. (1 Haziran 2019). The Holy Roman Empire: A Historical Encyclopedia [2 volumes] (İngilizce). ABC-CLIO. ISBN . 21 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ekim 2022.
- ^ Brady 2009,. s. 429.
- ^ Erbe 2000. ss. 19-30.
- ^ Whaley 2011. s. 61.
- ^ Brady 2011. s. 211.
- ^ Berenger, Jean; Simpson, C. A. (22 Temmuz 2014). A History of the Habsburg Empire 1273-1700 (İngilizce). Routledge. ISBN . 21 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ekim 2022.
- ^ Gosman, Martin; MacDonald, A. Alasdair A.; Macdonald, Alasdair James; Vanderjagt, Arie Johan (1 Ekim 2003). Princes and Princely Culture: 1450-1650 (İngilizce). BRILL. ISBN . 21 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ekim 2022.
- ^ Burdick, William Livesey (2004). The Principles of Roman Law and Their Relation to Modern Law (İngilizce). The Lawbook Exchange, Ltd. ISBN . 21 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ekim 2022.
- ^ Lee, Daniel (19 Şubat 2016). Popular Sovereignty in Early Modern Constitutional Thought (İngilizce). Oxford University Press. ISBN . 21 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ekim 2022.
- ^ Thornhill, Chris (24 Ocak 2007). German Political Philosophy: The Metaphysics of Law (İngilizce). Routledge. ISBN . 21 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ekim 2022.
- ^ Haivry, Ofir (29 Haziran 2017). John Selden and the Western Political Tradition (İngilizce). Cambridge University Press. ISBN . 21 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ekim 2022.
- ^ Mousourakis, George (2 Mart 2017). The Historical and Institutional Context of Roman Law (İngilizce). Routledge. ISBN . 21 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ekim 2022.
- ^ Zoller, Élisabeth (2008). Introduction to Public Law: A Comparative Study (İngilizce). BRILL. ISBN . 21 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ekim 2022.
- ^ Hodnet 2018. ss. 79-81.
- ^ Spence, Lewis (1993). Encyclopedia of Occultism (İngilizce). Carol Publishing Group. ISBN . 21 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ekim 2022.
- ^ Palgrave, Francis (5 Aralık 2013). The Collected Historical Works of Sir Francis Palgrave, K.H. (İngilizce). Cambridge University Press. ISBN . 21 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ekim 2022.
- ^ Beccaria, Cesare marchese di; Beccaria, Cesare; Stevenson, Bryan (1 Ocak 2008). On Crimes and Punishments and Other Writings (İngilizce). University of Toronto Press. ISBN . 21 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ekim 2022.
- ^ Ripley, George; Dana, Charles Anderson (1869). The New American Cyclopædia: A Popular Dictionary of General Knowledge (İngilizce). D. Appleton. 21 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ekim 2022.
- ^ Jr, Albert Rabil (11 Kasım 2016). Renaissance Humanism, Volume 2: Foundations, Forms, and Legacy (İngilizce). University of Pennsylvania Press. ISBN . 21 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ekim 2022.
- ^ Francisco de Quevedo: Dreams and Discourses (İngilizce). Liverpool University Press. 1 Ocak 1989. ISBN . 21 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ekim 2022.
- ^ Wilson 2016. s. 263.
- ^ . networks.h-net.org. 21 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2022.
- ^ Tennant, Elaine C.; Johnson, Carroll B. (1 Ocak 1985). The Habsburg Chancery Language in Perspective (İngilizce). University of California Press. ISBN . 21 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ekim 2022.
- ^ . www.e-scoala.ro. 23 Ocak 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2022.
- ^ a b Metzig, Gregor (21 Kasım 2016). Kommunikation und Konfrontation: Diplomatie und Gesandtschaftswesen Kaiser Maximilians I. (1486–1519) (Almanca). Walter de Gruyter GmbH & Co KG. ISBN . 21 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ekim 2022.
- ^ Scott, Hamish M. (2015). The Oxford Handbook of Early Modern European History, 1350-1750 (İngilizce). Oxford University Press. ISBN . 21 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ekim 2022.
- ^ Headrick, Daniel R. (28 Aralık 2000). When Information Came of Age: Technologies of Knowledge in the Age of Reason and Revolution, 1700-1850 (İngilizce). Oxford University Press. ISBN . 21 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ekim 2022.
- ^ Whaley 2011. s. 370.
- ^ . networks.h-net.org. 26 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2022.
- ^ Brady 2009. ss. 110-128.
- ^ . networks.h-net.org. 5 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2022.
- ^ . web.archive.org. 21 Eylül 2021. 21 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2022.
- ^ Curtis 2013. ss. 46-52.
- ^ Griffey, Erin (29 Kasım 2021). Early Modern Court Culture (İngilizce). Routledge. ISBN . 21 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ekim 2022.
- ^ Thackeray, Frank W.; Findling, John E. (31 Mayıs 2012). Events That Formed the Modern World: From the European Renaissance through the War on Terror [5 volumes]: From the European Renaissance through the War on Terror (İngilizce). ABC-CLIO. ISBN . 21 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ekim 2022.
- ^ Holleger 2012. s. 34.
- ^ Brady, Thomas A.; Jr, Thomas A. Brady (13 Temmuz 2009). German Histories in the Age of Reformations, 1400-1650 (İngilizce). Cambridge University Press. ISBN . 21 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ekim 2022.
- ^ Wilson 2016. s. 27.
- ^ Tracy, James D. (13 Eylül 1997). The Political Economy of Merchant Empires: State Power and World Trade, 1350-1750 (İngilizce). Cambridge University Press. ISBN . 21 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ekim 2022.
- ^ (PDF). 19 Eylül 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2022.
- ^ Ertl, Alan (Mayıs 2007). The Political Economic Foundation of Democratic Capitalism: From Genesis to Maturation (İngilizce). Universal-Publishers. ISBN . 21 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ekim 2022.
- ^ Kypta, Ulla; Bruch, Julia; Skambraks, Tanja (15 Ekim 2019). Methods in Premodern Economic History: Case studies from the Holy Roman Empire, c.1300-c.1600 (İngilizce). Springer Nature. ISBN . 21 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ekim 2022.
- ^ Meinel, Christoph; Sack, Harald (21 Şubat 2014). Digital Communication: Communication, Multimedia, Security (İngilizce). Springer Science & Business Media. ISBN . 21 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ekim 2022.
- ^ (PDF). 15 Ekim 2022 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2022.
- ^ Ertl 2007. ss. 189-191.
- ^ Ertl 2007. s. 188-189.
- ^ Poitras, Geoffrey (2000). The Early History of Financial Economics, 1478-1776: From Commercial Arithmetic to Life Annuities and Joint Stocks (İngilizce). Edward Elgar. ISBN . 21 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ekim 2022.
- ^ Glaeser, Edward; Kourtit, Karima; Nijkamp, Peter (23 Eylül 2020). Urban Empires: Cities as Global Rulers in the New Urban World (İngilizce). Routledge. ISBN . 21 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ekim 2022.
- ^ . 15 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2022.
- ^ Smith, Alan K. (2 Nisan 2019). Creating A World Economy: Merchant Capital, Colonialism, And World Trade, 1400-1825 (İngilizce). Routledge. ISBN . 21 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ekim 2022.
- ^ Mullett, Michael (30 Nisan 2010). Historical Dictionary of the Reformation and Counter-Reformation (İngilizce). Scarecrow Press. ISBN . 21 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ekim 2022.
- ^ Tracy, James D. (23 Ekim 2018). Holland Under Habsburg Rule, 1506-1566: The Formation of a Body Politic (İngilizce). Univ of California Press. ISBN . 21 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ekim 2022.
- ^ Nexon, Daniel H. (20 Nisan 2009). The Struggle for Power in Early Modern Europe: Religious Conflict, Dynastic Empires, and International Change (İngilizce). Princeton University Press. ISBN . 21 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ekim 2022.
- ^ Whaley 2011. s. 326.
- ^ Holborn, Hajo (21 Aralık 1982). A History of Modern Germany: The Reformation (İngilizce). Princeton University Press. ISBN . 21 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ekim 2022.
- ^ Whaley 2012a. s. 334.
- ^ MacCulloch, Diarmaid (25 Mart 2005). The Reformation (İngilizce). Penguin. ISBN . 21 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ekim 2022.
- ^ Isom-Verhaaren, Christine (30 Mayıs 2011). Allies with the Infidel: The Ottoman and French Alliance in the Sixteenth Century (İngilizce). Bloomsbury Publishing. ISBN . 21 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ekim 2022.
- ^ İmparatorluk içindeki yönetim alanında kendisine "kral" denilmesine izin verilen tek prens Bohemya kralı idi (1556'dan sonra kendisi imparator oldu) Diğer bazı prensler imparatorluk dışında krallık gücüne sahip olduklarından kral idi.
- ^ Caspar Hirschi, Wettkampf der Nationen, Wallstein Verlag 2005, Göttingen, p. 393–399.
- ^ Klaus Malettke, Les relations entre la France et le Saint-Empire au XVIIe siècle, Honoré Champion, Paris, 2001, p. 22.
- ^ "Society for Imperial Chamber Court Research, Wetzlar". 29 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Haziran 2024.
- ^ Thomas A. Brady Jr. (2009). German Histories in the Age of Reformations, 1400–1650. Cambridge University Press.
- ^ Brian A. Pavlac ve Elizabeth S. Lott (2019). The Holy Roman Empire: A Historical Encyclopedia [2 volumes].
- ^ André Corvisier, John Childs, A dictionary of military history and the art of war(1994), p. 306
- ^ John Pike. "Holy Roman Empire – 1500 – The German Empire 19 Temmuz 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde .".
- ^ "Reich und Glaubensspaltung, Deutschland 1500–1600 24 Temmuz 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde .".
- ^ a b "Introduction to Global Politics 24 Temmuz 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde .".
- ^ "Nation und Nationalismus in Deutschland, 1770–1990 24 Temmuz 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde .".
- ^ "The German Myth of the East: 1800 to the Present 24 Temmuz 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde .".
- ^ Fried 2016. s. 56.
- ^ Parker 2008. s. 1058.
- ^ Wilson 2009. ss. 18-23.
- ^ Wilson. s. 788.
- ^ Wilson, Peter H. (30 Temmuz 2009). Europe's Tragedy: A New History of the Thirty Years War (İngilizce). Penguin UK. ISBN . 18 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Ekim 2022.
- ^ Wilson 2016. s. 496.
- ^ Benecke 1974. s. 162.
- ^ Whaley 2012a. s. 633.
- ^ Whaley 2012b. s. 351.
- ^ Smith, Preserved (1920). The Social Background of the Reformation.
- ^ Wilson, p. 788
- ^ de Las Cases. Journal of the Private Life and Conversations of the Emperor Napoleon at Saint Helena. 6 Haziran 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Haziran 2024.
- ^ (PDF). web.archive.org. 3 Eylül 2015. 3 Eylül 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2022.
- ^ Tellier 2009. s. 290.
- ^ Baba 1997.
- ^ Kurian 2010. s. 290.
- ^ Legauy 1995. s. 104.
- ^ Sel 2011. s. 118.
- ^ Cipolla 1981.
- ^ a b Whaley, Joachim (2012). Germany and the Holy Roman Empire, Volume I: Maximilian I to the Peace of Westphalia, 1493–1648. OUP Oxford. ISBN . 6 Haziran 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Haziran 2024.
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Kutsal Roma İmparatorluğu ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- The constitutional structure of the Reich28 Ağustos 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- List of Wars of the Holy Roman Empire28 Eylül 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- The Holy Roman Empire8 Aralık 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Haritalar
- Kutsal Roma İmparatorluğu, 1138–12543 Eylül 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Kutsal Roma İmparatorluğu yak. 150029 Ağustos 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Kutsal Roma İmparatorluğu 16488 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Kutsal Roma İmparatorluğu 1789 (interaktif harita)20 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu madde Ingilizce Holy Roman Empire Wikipedia maddesinden cevrilmistir ve tashih edilmesi gerekmektedir Turkce ve Ingilizce dilindeki akiciliginiza yeterince guveniyorsaniz bu ceviriye katilmaktan cekinmeyin Ocak 2023 Kutsal Roma Germen Imparatorlugu 962 1806 yillari arasinda 844 yil boyunca Orta Avrupa da hukum surmus bir monarsi Alman Kralligi temelinde olsa da aslinda bir devletcikler butunudur Daha dogrusu imparatorluk topraklari tek bir hanedanin mali degildi Ulke topraklari bircok federal hanedanlik tarafindan yonetiliyordu Kutsal Roma Imparatorlugu nu olusturan bu hanedanliklar sunlardi Habsburg Hanedani Avusturya Bohemya ve Ispanya Kolu Hohenzollern Hanedani Brandenburg ve Frankonya Kolu Wettin Hanedani ve Kolu Wittelsbach Hanedani Bavyera ve Kolu Oldenburg Hanedani Danimarka ve KoluKutsal Roma ImparatorluguSacrum Imperium Romanum Latince Heiliges Romisches Reich Almanca 962 18061430 1806 civarinda imparatorluk bayragi Arma 15 yuzyil tasarimi Kutsal Roma Imparatorlugu 13 yuzyilin baslarindan ortalarina kadar en genis topraklarina sahipti yaklasik 1200 yaklasik 1250 BaskentRoma de jure Aachen 800 1562 Palermo 1194 1254 Innsbruck 1508 1519 Viyana yaklasik 1550 ler 1583 1612 1806 Frankfurt 1562 1806 Prag 1583 1612 Regensburg 1594 1806 Wetzlar 1689 1806 Yaygin dil ler AlmancaResmi dinKatolik Kilisesi 11 yuzyil 1806 Lutercilik 1555 1806 Kalvinizm 1648 1806 HukumetKonfederal feodal secimli monarsiImparator 962 973I Otto ilk 1792 1806II Franz son Tarihce I Otto nun tac giymesi2 Subat 962 II Konrad in Burgonya taci giymesi2 Subat 1033 Augsburg Barisi25 Eylul 1555 Vestfalya Antlasmasi24 Ekim 1648 Kabine savaslari1648 1789 Austerlitz Muharebesi2 Aralik 1805 Dagilisi6 Agustos 1806Yuzolcumu10501 000 000 km2Nufus 170025 000 000 180029 000 000Para birimiThaler GroschenOnculler ArdillarDogu Frank KralligiKarolenj Hanedani Ren KonfederasyonuAvusturya ImparatorluguPrusya KralligiPapalik DevletiEski Isvicre KonfederasyonuSardinya KralligiSavoy DukaligiBirlesik Hollanda Cumhuriyeti1648 yilinda Kutsal Roma Germen Imparatorlugu nun sinirlari Ayrica Imparatorlukta bu hanedan topraklarinin disinda Isvec ve Kilise Eyaletleri topraklari ile ozel statuye sahip bazi de vardi Imparatorlugun idari yapisi boyleydi ama Kutsal Roma Imparatorlari sadece Habsburg Hanedani ndan secilmekteydi Orta Cag daki imparatorlari antik Roma Imparatorlugu nun geleneklerini tasidiklarini iddia etseler de imparatorlugun bircok vatandasi Almanlardan olusuyordu ve imparatorluk modern Almanya ve Avusturya nin habercisiydi Genis yetkili hanedanlikla yonetilen imparatorluk olarak kurulmasina ragmen devlet sonunda kucuk devletlerin ve sehir devletlerinin gevsek konfederasyonuna donustu I Otto 962 de Alman Krali olarak tac giymis olmasina karsin bazi tarihciler tarafindan ilk Kutsal Roma Imparatoru olarak kabul edilir Almanca Romisch Deutscher Kaiser Ilk Roma imparatoru unvani ise Sarlman tarafindan kullanilmistir Otto ulkenin Karolenj Hanedani ndan olmayan ilk imparatoruydu Son Kutsal Roma imparatoru Napolyon Savaslari sirasinda tahtindan feragat eden ve Imparatorlugu fesheden Ikinci Franz dir Imparatorlugun sinirlari tarih boyunca degisikliklere ugradi En guclu doneminde imparatorluk bugunku Almanya Avusturya Isvicre Lihtenstayn Luksemburg Cekya Slovenya Belcika Hollanda topraklari ile Polonya Fransa ve Italya topraklarinin bir bolumunu kapsiyordu Tarihinin buyuk bir bolumunde imparatorluk yuzlerce kucuk kralligi prensligi dukaligi kontlugu ve sehir devletini hakimiyeti altina almistir KokeniOrta Cag Roma Imparatorlugu yla baglantili olan sacrum kutsal anlaminda terimi 1157 den itibaren I Friedrich tarafindan kullanilmaya baslanmistir 1157 oncesinde bolge sadece Roma Imparatorlugu bolgesi olarak anilmaktaydi 1512 de Koln emperyal yasama organinin bir kararnamesi ile imparatorlugun ismi resmen Alman Milletinin Kutsal Roma Imparatorlugu na Almanca Heiliges Romisches Reich Deutscher Nation Latince Imperium Romanum Sacrum Nationis Germanicae cevrildi Kutsal Roma Imparatorlugu adini Roma Imparatorlugu ndan aldi ve onun devami olarak dusunuldu Bu dusunce translatio imperii olarak adlandirilan Orta Cag anlayisina dayanir Fransiz Aydinlanmaci yazar Voltaire alayci bir sekilde soyle yazar Bu kendine Kutsal Roma Imparatorlugu diyen ve demeye de devam eden yigin hicbir sekilde ne kutsal ne Roma ne de bir imparatorluk TarihceVIII yuzyildan 1806 ya uzanan Avrupa Imparatorlugu 476 da Bati Roma Imparatorlugu nun son bulmasindan sonra Hristiyan dunyasindaki biricik laik yuksek onder olarak Konstantinopolis teki Istanbul Dogu Roma Imparatoru kaldi Oysa Rum olan imparator Latinler ve Cermenler den olusan Bati halklari icin bir yabanciydi Bu donemde Bati dunyasinda imparatorluk gelenegi henuz oldukca canliydi Duzeni saglayacak iyi bir yonetim kuracak ve Ispanya yi fetheden Musluman Araplari yenilgiye ugratacak gucte bir Imparator arayisi gucluydu Ote yandan nin ayrilmasindan sonra Papalar cok sayidaki dusmanlarina karsi kendilerini koruyacak ve ruhani guclerini savunmalarina yardimci olacak guclu bir prensin destegine ve baglasikligina gereksinim duyuyorlardi Bu niteliklere en uygun aday olarak Sarlman 800 de Papa III Leo tarafindan imparator ilan edildi un 899 yilindaki olumune dek imparatorluk taci Karolenjler de kaldi 900 yillarindan sonra Almanya Italya ve Fransa da bir alt ustluk donemi yasandi Dogmakta olan feodal soylular krallara karsi savasima giristiler Bu arada Macar ve Norman kabileleri Bati devletlerini yikima ugratti Bu surecte Almanya ve Italya da otorite I Otto tarafindan saglandi ve 962 de Papa tarafindan kendisine imparatorluk taci verildi I Otto da Alman ve Italyan feodal soylarina karsi savasim yurutmek icin feodal hiyerarsi icinde yeni yeni yer almaya baslayan ruhbanlarin destegine gereksinim duyuyordu Boylece Katolik dunyasinda bir yandan dunyevi bir onder olarak imparator ote yandan manevi onder olarak papa belirginlesti Bu durum Kutsal Roma Imparatorlugu nun dogusunu sagladi Imparator Almanya Italya Macaristan Fransa Ingiltere ve Ispanya da en yuksek otorite olma hatta Papaliga egemen olma iddiasini tasiyordu Ancak imparatorlar bu arzularini hicbir zaman gerceklestiremediler Bir yandan Papaligin ote yandan Alman ve Italyan feodal beylerinin ve nihayet Fransa Ingiltere ve Macaristan krallarinin direnisleriyle karsilastilar Bu cercevede imparatorluk hicbir zaman saglam ve suregen merkezi kurumlara sahip olamadi Almanya ve Italya cok sayida kucuk feodal egemenlige bolunmus durumdaydi Vasallar imparatorun mutlak otoritesini kabul etmiyorlardi Onlara gore imparatorlugun egemenleri hukumdar degildi suzerenleri feodalitenin en yuksek onderiydi yani kendilerinin de icinde yer aldigi feodal hiyerarsinin en ustunde yer aliyordu Kendileri uzerinde imparatorun hicbir fiili kuvvetini tanimiyorlardi Nitekim her onemli adimin atilisinda imparator imparatorluk kurulunda bir araya gelen vasallarin gorusunu almak durumundaydi Ayni surecte Papalar da imparatorlarin ustunlugune karsi ciktilar Nitekim baslangicta imparatorlar Kilise uzerinde egemenlik kurmusken XI yuzyildan baslayarak Papalar Hristiyan dunyasinin en ust onderleri olduklarini ileri surduler Ote yandan degisik halklar da kendi milliyetlerinden bir kral cevresinde birlesiyorlardi Butun bunlar alt alta geldiginde asagi Orta Cag tarihi imparatorlar vasallar Papalar ve degisik milliyetlerden halklar arasinda bir mucadeleler tarihi olarak belirir Bu mucadelelerde ne imparatorlar ne de Papalar Hristiyan dunyasinda kesin ustunluk saglayabildiler Mucadele XVI yuzyil reformlariyla Katolik imparator ile Protestanligi kabul eden Alman prenslikleri arasindaki bolunme sonucu imparatorlugun zayiflamasiyla sonuclandi Imparatorluk bir dizi catisma icine girdi Bu catismalarin en onemlisi Otuz Yil Savaslari dir 1618 1648 arasindaki donemde Almanya nin yipranmasi sonucu Imparatorluk imparatorun bicimsel otoritesi altinda toplanmis yari bagimsiz devletler toplulugu durumuna geldi XVI yuzyilin basina dek lider Alman prensligi tarafindan Alman krali olarak secilen kisiye tacini Papa takti Papa tarafindan tac giydirilmemis ilk kral I Maximillian hukumdarlik donemi 1493 1519 oldu Ancak onu izleyen Sarlken e 1530 da tac Papa tarafindan takildi Bu gelenek Sarlken den sonraki savas doneminde terk edildi XV yuzyil baslarinda baslayarak Imparatorluk unvani ve Alman kralligi seklen secimler yapilmakla birlikte veraset yoluyla aktarildi 1804 te I Napolyon Kutsal Roma Cermen Imparatolugu nun geleneksel ustunlugune son verip kendini imparator ilan edince son imparator II Franz 1806 da Kutsal Roma Imparatoru unvanindan vazgecip yalnizca Avusturya Imparatoru unvanini aldi Boylece bin yillik Kutsal Roma Imparatorlugu resmen son buldu Erken Orta Cag Karolenj donemi Galya daki Roma gucu 5 yuzyilda azaldikca yerel Germen kabileleri kontrolu ele gecirdi 5 yuzyilin sonlarinda ve 6 yuzyilin baslarinda Clovis I ve halefleri yonetimindeki Merovenjler Kuzey Galya ve Orta Ren Nehri vadisi bolgesinin kontrolunu ele gecirmek icin Frank kabilelerini konsolide etti ve digerleri uzerindeki hegemonyasini genisletti Ancak 8 yuzyilin ortalarina dogru Merovenjler kuklalara indirgendi ve Charles Martel liderligindeki Karolenjler fiili bir devlet oldular 751 de Martel in oglu Pepin Franklarin Krali oldu ve daha sonra Papa nin onayini aldi Karolenjliler Papalik ile yakin bir ittifak surdureceklerdi 768 de Pepin in oglu Charlemagne Franklarin Krali oldu ve kralligin kapsamli bir genislemesine basladi Sonunda gunumuz Fransa Almanya kuzey Italya Asagi Ulkeler ve otesini birlestirdi ve Frank kralligini Papalik topraklarina bagladi 797 de Dogu Roma Imparatoru VI Konstantin kendisini Imparatorice ilan eden annesi Irini tarafindan tahttan indirildi Latin Kilisesi Hristiyan aleminin basi olarak yalnizca erkek bir Roma Imparatoru gordugunden Papa III Leo Konstantinopolis Patrigi ile istisare disinda onur icin yeni bir aday aradi Bu papaligin gerileyen Bizans Imparatorlugu ndan Carolingian Francia nin yeni gucune yonelmesinin simgesi olarak gorulebilir Charlemagne Renovatio imperii Romanorum Roma Imparatorlugu nun yenilenmesi formulunu benimsedi 802 de Irini I Nikephoros tarafindan devrildi ve surgune gonderildi ve bundan boyle iki Roma Imparatoru vardi Charlemagne 814 te oldukten sonra imparatorluk taci oglu Dindar Louis e gecti Louis in 840 yilinda olumu uzerine onun es hukumdari olan oglu Lothair e gecti Bu noktada Charlemagne topraklari birkac bolgeye ayrildi bkz Verdun Antlasmasi Prum Antlasmasi Meerssen Antlasmasi ve Ribemont Antlasmasi ve dokuzuncu yuzyilin sonlarinda Imparator unvani Karolenjliler tarafindan tartisildi Bati Frank Kralligi veya Bati Francia ve Dogu Frank Kralligi veya Dogu Francia hukumdarlari ilk olarak bati krali Kel Charles ve daha sonra Imparatorlugu kisaca yeniden bir araya getiren ve odulu alan Sisman Charles Dokuzuncu yuzyilda Charlemagne ve halefleri Karolenj Ronesansi olarak bilinen entelektuel canlanmayi desteklediler Mortimer Chambers gibi bazilari Karolenj Ronesansinin muteakip ronesanslari mumkun kildigini dusunuyorlar onuncu yuzyilin baslarinda canlanma zaten azalmis olsa da Charles in olumunden sonra 888 de Karolenj Imparatorlugu dagildi ve bir daha asla restore edilmedi Prum den Regino ya gore kralligin parcalari krallar kustu ve her bir kisim kendi bagirsaklarindan bir krallik secti Zamanin bu noktasinda papa tarafindan imparator olarak tac giyenler yalnizca Italya daki bolgeleri kontrol ediyordu Bu tur son imparator 924 te olen Italya nin I Berengar iydi Karolenj Sonrasi Dogu Frank Kralligi 900 civarinda Dogu Francia nin ozerk kok duklukleri Frankonia Bavyera Swabia Saksonya ve Lotharingia yeniden ortaya cikti Karolenj krali Cocuk Louis 911 de sorunsuz bir sekilde oldukten sonra Dogu Francia kralligi ele gecirmek icin Bati Francia nin Karolenj hukumdarina basvurmadi bunun yerine duklerden biri olan Conrad of Franconia yi Rex Francorum Orientalium olarak secti Olum doseginde Conrad taci Fritzlar Diyetinde kral secilen baslica rakibi Saksonya li Henry the Fowler a h 919 36 verdi Henry baskin Macarlarla bir ateskes yapti ve 933 te Riade Savasi nda onlara karsi ilk zaferini kazandi Kutsal Roma Imparatorlugu nun olusumu 951 de Otto Italya nin dul kralicesi Adelaide nin yardimina geldi dusmanlarini yendi onunla evlendi ve Italya nin kontrolunu ele gecirdi 955 te Otto Lechfeld Muharebesi nde Macarlara karsi kesin bir zafer kazandi Otto Papa XII Otto nun Imparator olarak tac giyme toreni Alman krallarini translatio imperii kavrami araciligiyla Sarlman Imparatorlugu nun halefleri olarak belirledi ayni zamanda kendilerini Antik Roma nin halefleri olarak gormelerini sagladi Buyuk Otto nun saltanati ile baslayan sanatin ciceklenmesi merkezi Almanya da olan ama ayni zamanda Kuzey Italya ve Fransa da da gerceklesen Otton Ronesansi olarak bilinir Otto buyuk imparatorluk kiliselerini ve onlarin temsilcilerini imparatorluk hizmetine baglayan ve boylece Almanya icin istikrarli ve uzun omurlu bir cerceve saglayan genellikle Reich in Otton kilise sistemi olarak adlandirilan imparatorluk kilise sistemini yaratti Otton donemi boyunca imparatorluk kadinlari siyasi ve dini meselelerde onemli bir rol oynadilar genellikle dini lider ve danisman naip veya yardimci hukumdar olarak islevlerini birlestirdiler ozellikle Matilda of Ringelheim Eadgyth Italya nin Adelaide si Theophanu Quedlinburg lu Matilda onemli rol oynayanlardandir 963 te Otto mevcut Papa XII Bu ozellikle Otto nun oglu II Otto nun taht 967 83 imparator Romanorum unvanini benimsemesinden sonra Konstantinopolis teki Dogu Imparatoru ile olan catismayi da yeniledi Yine de II Otto Bizans prensesi Theophanu ile evlendiginde doguyla evlilik baglari kurdu Ogullari III Otto sadece uc yasinda tahta cikti ve 994 te resit olana kadar bir guc mucadelesine ve bir dizi naipliklere maruz kaldi O zamana kadar Almanya da kaldi devrik bir duk olan Crescentius II Roma yi yonetti 996 da III Otto kuzeni V Gregory yi ilk Alman Papa olarak atadi Bir yabanci papa ve yabanci papalik memurlari II Crescentius tarafindan isyana yonlendirilen Roma soylulari tarafindan supheyle goruldu III Otto nun eski akil hocasi Antipope John XVI Kutsal Roma Imparatoru sehri ele gecirene kadar Roma yi elinde tuttu Otto 1002 de genc yasta oldu ve yerine Almanya ya odaklanan kuzeni II Heinrich gecti Otto III un ve akil hocasi Papa Sylvester in diplomatik faaliyetleri Avrupa nin farkli bolgelerinde Latin kulturunun Hristiyanlastirilmasi ve yayilmasiyla cakisti ve bunu kolaylastirdi Yeni bir milletler grubunu Slav Avrupa cercevesine aldilar ve bazilarinin dedigi gibi imparatorluklari bir milletler ailesi uzerinde Bizans benzeri bir baskanlik merkezde papa ve imparator uzerinde yogunlasti Otto nun erken olumu saltanatini buyuk olcude gerceklesmemis potansiyelin hikayesi haline getirdi II Heinrich 1024 te oldu ve Salian hanedaninin ilki olan II Conrad ancak dukler ve soylular arasindaki bazi tartismalardan sonra kral secildi Bu grup sonunda Secmenler Koleji ne donustu Kutsal Roma Imparatorlugu sonunda dort kralliktan olusuyordu kralliklar vardi Alman Kralligi 962 den beri imparatorlugun bir parcasi Italya Kralligi 962 den 1801 e kadar Bohemya Kralligi 1002 den Bohemya Dukaligi olarak ve 1198 de kralliga yukseltildi Burgonya Kralligi 1032 den 1378 e kadar Orta Cag Yatirim Tartismasi Krallar genellikle idari islerde piskoposlar kullandilar ve cogu zaman dini gorevlere kimin atanacagini belirlediler Cluniac Reformlarinin ardindan bu mudahale Papalik tarafindan giderek uygunsuz olarak goruldu Reformcu Papa Gregory VII bu tur uygulamalara karsi cikmaya kararliydi bu da Roma Krali ve Kutsal Roma Imparatoru IV Heinrich i sinirlendirdi IV Heinrich Papa nin mudahalesini reddetti ve piskoposlarini kraliyet adi Papa Gregory VII yerine Hildebrand adiyla hitap ettigi unlu Papa yi aforoz etmeye ikna etti Papa da krali aforoz etti tahttan indirildigini ilan etti ve Henry ye yapilan sadakat yeminlerini feshetti Kral neredeyse hicbir siyasi destekle karsilasmadi ve 1077 de unlu Canossa Yuruyusu nu yapmak zorunda kaldi bu sayede asagilanma pahasina aforozun kaldirilmasini sagladi Bu arada Alman prensleri baska bir kral Swabia li Rudolf u secmisti Henry Rudolf u yenmeyi basardi ancak daha sonra daha fazla ayaklanma yenilenen aforoz ve hatta ogullarinin isyaniyla karsi karsiya kaldi Olumunden sonra ikinci oglu V Heinrich 1122 Concordat of Worms ta Papa ve piskoposlarla bir anlasmaya vardi Imparatorlugun siyasi gucu korundu ancak catisma ozellikle Kilise ile ilgili olarak hukumdarin gucunun sinirlarini gosterdi ve kralin daha once sahip oldugu kutsal statuden mahrum kaldi Papa ve Alman prensleri imparatorlugun siyasi sisteminde onemli oyuncular olarak ortaya cikmisti Ostsiedlung Ostsiedlung un bir sonucu olarak Orta Avrupa nin daha az nufuslu bolgeleri yani gunumuz Polonya ve Cek Cumhuriyeti ndeki seyrek nufuslu sinir bolgeleri onemli sayida Almanca konusan kisi aldi Silezya yerel Piast duklerinin Polonya Taci ndan ozerklik istemesi sonucunda Kutsal Roma Imparatorlugu nun bir parcasi oldu 12 yuzyilin sonlarindan itibaren Pomeranya Dukaligi Kutsal Roma Imparatorlugu nun egemenligi altindaydi ve Cermen Duzeni nin fetihleri bu bolgeyi Almanca konusulan hale getirdi Hohenstaufen hanedani Salian hanedani 1125 te V Henry nin olumuyle sona erdiginde prensler bir sonraki akrabayi degil orta derecede guclu ama zaten yasli olan Saksonya Duku Lothair i secmeyi sectiler 1137 de oldugunde prensler yeniden kraliyet gucunu kontrol etmeyi amacladilar buna gore Lothair in gozde varisi damadi Welf ailesinin Gururu Henry yi degil Hohenstaufen ailesinden Conrad III Imparator IV Henry nin torunu ve dolayisiyla Imparator Henry V nin yegeni olarak sectiler iki ev arasinda bir asirlik cekisme Conrad Welfleri mulklerinden uzaklastirdi ancak 1152 de olumunden sonra yegeni I Friedrich Barbarossa onun yerine gecti ve Welf lerle barisarak kuzeni Aslan Henry yi azalmis da olsa mulklerine geri verdi Hohenstaufen yoneticileri Frederich in duklerden daha guvenilir olacagini umdugu eskiden ozgur olmayan askerler olan bakanlara giderek daha fazla toprak odunc verdi Baslangicta esas olarak savas hizmetleri icin kullanilan bu yeni insan sinifi emperyal gucun bir baska temeli olan sonraki sovalyelerin temelini olusturacakti Roncaglia daki bir diger onemli anayasal hareket tum imparatorluk icin yeni bir baris mekanizmasi olan Landfrieden in kurulmasiydi ve ilk emperyal mekanizma 1103 te Mainz de IV Henry altinda yayinlandi Bu bircok duk ve diger insanlar arasindaki ozel kan davalarini ortadan kaldirma ve imparatorun astlarini modern hukukun ustunlugu kavraminin oncusu olan bir yargi yetkisi ve cezai fiillerin kamu kovusturmasi icin yasal bir sisteme baglama girisimiydi Donemin bir baska yeni konsepti de Imparator ve yerel dukler tarafindan sistematik olarak yeni sehirler kurulmasiydi Bunlar kismen nufustaki patlamanin bir sonucuydu ekonomik gucu de stratejik noktalarda yogunlastirdilar Bundan once sehirler yalnizca eski Roma vakiflari veya eski piskoposluklar seklinde var olmustu 12 yuzyilda kurulan sehirler arasinda muhtemelen daha sonraki bircok sehir icin ekonomik model olan Freiburg ve Munih bulunmaktadir Frederich Barbarossa olarak da adlandirilan I Friedrich 1155 te imparator olarak tac giydi Kismen simdi guclenen papadan bagimsiz olarak imparatorun gucunu hakli cikarmak amaciyla imparatorlugun Romaliligini vurguladi 1158 de Roncaglia tarlalarinda bir imparatorluk meclisi I Justinianus un Corpus Juris Civilis ine atifta bulunarak imparatorluk haklarini geri aldi Imparatorluk haklari Investiture Controversy den bu yana regalia olarak adlandirilmisti ancak ilk kez Roncaglia da numaralandirildi Bu kapsamli liste halka acik yollari tarifeleri madeni paralari cezai ucretleri toplamayi ve ofis sahiplerinin oturma ve koltuklarini bosaltmalarini iceriyordu Bu haklar artik acikca Roma hukukuna dayaniyordu Frederich in politikalari oncelikle Italya ya yonelikti ve burada kuzeyin giderek daha zengin ve ozgur fikirli sehirleriyle ozellikle de Milano yla catisti Ayni zamanda bir azinlik tarafindan secilen bir adayi Papa III Frederich 1177 de nihayet Iskender ile baris yapmadan once bir dizi antipopu destekledi Almanya da Imparator Aslan Henry yi rakip prensler veya sehirlerin sikayetlerine karsi defalarca korumustu ozellikle Munih ve Lubeck davalarinda Henry Frederich in politikalarina yalnizca cansiz bir destek verdi ve Italyan savaslari sirasinda kritik bir durumda Henry Imparator un askeri destek talebini reddetti Almanya ya dondukten sonra hayata kusmus bir Frederich Duk e karsi dava acti ve bu da halka acik bir yasakla ve Henry nin tum bolgelerine el konulmasiyla sonuclandi 1190 da Friedrich Kilikya Ermeni Kralligi nda olen Ucuncu Hacli Seferi ne katildi Hohenstaufen doneminde Alman prensleri Bati Slavlar tarafindan issiz veya seyrek olarak iskan edilen topraklarin basarili ve bariscil bir doguya yerlesimini kolaylastirdi Imparatorlugun bati kesiminden Almanca konusan ciftciler tuccarlar ve zanaatkarlar hem Hristiyanlar hem de Yahudiler bu bolgelere tasindi Bu topraklarin kademeli olarak Almanlastirilmasi 19 yuzyil milliyetciliginin onyargili terimleriyle yorumlanmamasi gereken karmasik bir fenomendi Doguya dogru yerlesim imparatorlugun etkisini Pomeranya ve Silezya yi kapsayacak sekilde genisletti tipki yerel hala cogunlukla Slav olan yoneticilerin Alman esleriyle evlilikleri gibi Toton Sovalyeleri1226 da Masovia Duku Konrad tarafindan Prusyalilari Hristiyanlastirmak icin Prusya ya davet edildiler Toton Duzeninin Almanca Deutschordensstaat manastir devleti ve daha sonraki Alman halefi Prusya Dukaligi devleti hicbir zaman Kutsal Roma Imparatorlugu nun bir parcasi olmadi Frederich Barbarossa nin oglu ve halefi Henry VI altinda Hohenstaufen hanedani VI Bohemya ve Polonya feodal bagimlilik altindayken Kibris ve Kucuk Ermenistan da saygilarini sundular Iber Fas halifesi Tunus ve Trablusgarp uzerindeki hukumranlik uzerindeki iddialarini kabul etti ve harac odedi Avrupa nin Charlemagne den bu yana en guclu hukumdari olan Henry nin gucunden korkan diger Avrupa krallari bir ittifak kurdular Ancak Henry Ingiliz krali Aslan Yurekli Richard a santaj yaparak bu koalisyonu bozdu Bizans imparatoru Henry nin Hacli Seferi planini imparatorluguna karsi cevireceginden endiselendi ve Alamanikon beklenen istilaya karsi hazirlanmak icin Henry nin ayrica Imparatorlugu kalitsal bir monarsiye donusturme planlari vardi ancak bu bazi prenslerin ve Papa nin muhalefetiyle karsilasti Imparator aniden 1197 de oldu ve imparatorlugunun kismi cokusune yol acti Oglu II Frederich zaten kral secilmis olmasina ragmen hala kucuk bir cocuktu ve Sicilya da yasiyordu Alman prensleri yetiskin bir kral secmeyi secti ve bu da Frederich Barbarossa nin en kucuk oglunun ikili olarak secilmesiyle sonuclandi Swabia Philip ve Henry Aslan oglu Brunswick Otto kim tac icin yaristi Philip 1208 de ozel bir kavgada olduruldukten sonra Otto Sicilya yi da talep etmeye baslayana kadar bir sure galip geldi Imparatorluk ve Sicilya birliginin yarattigi tehditten korkan III Innocentius zaferinden sonra Frederich iki diyari ayri tutma sozunu tutmadi Almanya uzerine yurumeden once oglu Henry yi Sicilya krali yapmis olmasina ragmen yine de gercek siyasi gucu kendisine ayirdi Bu Frederich in 1220 de Imparator olarak tac giymesinden sonra da devam etti Frederich in gucun yogunlasmasindan korkan Papa sonunda onu aforoz etti Bir baska cekisme noktasi Frederich in soz verdigi ancak tekrar tekrar erteledigi Hacli Seferiydi Simdi aforoz edilmesine ragmen Frederich 1228 de Altinci Hacli Seferi ne liderlik etti ve bu muzakerelerle ve Kudus Kralligi nin gecici olarak restorasyonuyla sona erdi Imparatorluk iddialarina ragmen Frederick in yonetimi Imparatorluktaki merkezi yonetimin dagilmasi yonunde onemli bir donum noktasiydi Sicilya da modern merkezi bir devlet kurmaya odaklanirken cogunlukla Almanya da yoktu ve Almanya nin laik ve dini prenslerine genis kapsamli ayricaliklar verdi 1220 Confoederatio cum principibus ecclesiasticis te Frederick bir dizi regalia dan vazgecti piskoposlar aralarinda tarifeler madeni para ve tahkimat 1232 Statutum in favorem principumcogunlukla bu ayricaliklari laik bolgelere genisletti Bu ayricaliklarin bircogu daha once mevcut olmasina ragmen simdi Frederick Italya ya konsantre olurken Alman prenslerinin Alplerin kuzeyinde duzeni korumalarina izin vermek icin kuresel olarak ve bir kez ve herkes icin verildi 1232 belgesi ilk kez Alman duklerine topraklarinin sahipleri olan domini terrae olarak adlandirildigini ve terminolojide de dikkate deger bir degisiklik oldugunu gosteriyordu Bohemya Kralligi Bohemya Kralligi Orta Cag boyunca onemli bir bolgesel guctu 1212 de Kral I Ottokar 1198 den beri kral unvanini tasiyordu imparator II Frederich ten bir Sicilya Altin Bogasi resmi bir ferman cikardi ve Ottokar ve onun soyundan gelenlerin kraliyet unvanini dogruladi ve Bohemya Dukaligi yukseltildi bir kralliga Bohem krallari imparatorluk konseylerine katilim disinda Kutsal Roma Imparatorlugu na karsi gelecekteki tum yukumluluklerden muaf tutulacakti IV Karl Prag i Kutsal Roma Imparatoru nun koltugu olarak belirledi Fetret 1250 de II Frederick in olumunden sonra Alman kralligi oglu IV Conrad 1254 oldu ve anti kral Hollandali William 1256 oldu arasinda bolundu Conrad in olumunu hicbir kralin evrensel taninma saglayamadigi prenslerin varliklarini pekistirmelerine ve hukumdarlar olarak daha da bagimsiz hale gelmelerine izin veren Interregnum izledi 1257 den sonra tac Guelph partisi tarafindan desteklenen Cornwall li Richard ile Hohenstaufen partisi tarafindan taninan ancak Alman topraklarina asla ayak basmayan Kastilya dan Alfonso X arasinda cekisme oldu 1273 te Richard in olumunden sonra Almanya Krali I Rudolf Hohenstaufen yanlisi kucuk bir kontu secildi Habsburglar arasinda kraliyet unvanina sahip ilk kisiydi ancak hicbir zaman imparator olarak tac giymedi 1291 de Rudolf un olumunden sonra Adolf ve Albert hicbir zaman imparator olarak taclandirilmayan iki zayif kraldi Albert 1308 de olduruldu Neredeyse hemen Fransa Krali IV Philip Romalilarin bir sonraki Krali secilmesi icin kardesi Valois li Charles icin agresif bir sekilde destek aramaya basladi Philip Fransiz Papa Clement V nin 1309 da Avignon da kurulan destegine sahip oldugunu ve imparatorlugu Fransiz kraliyet evinin yorungesine getirme umutlarinin iyi oldugunu dusundu Alman secmenlere rusvet verme umuduyla Fransiz parasini comertce yaydi Valois li Charles Fransiz yanlisi Koln Baspiskoposu Henry nin destegine sahip olsa da cogu Fransiz gucunun genislemesini gormek istemiyordu en azindan Clement V Karl in baslica rakibi Kont Palatine Rudolf gibi gorunuyordu Ancak secmenler on yillardir tac giymeyen bir imparator olmadan yasayan buyuk toprak kodamanlari hem Charles tan hem de Rudolf tan memnun degildi Bunun yerine Luksemburg Kontu Henry kardesi Trier Baspiskoposu Baldwin in yardimiyla 27 Kasim 1308 de Frankfurt ta alti oyla VII ve bu nedenle bir uzlasma adayi olarak uygundur VII Heinrich 6 Ocak 1309 da Aachen de kral ve 29 Haziran 1312 de Roma da Papa V Clement tarafindan imparator olarak tac giydi ve fetret donemi sona erdi Siyasi Yapidaki Degisiklikler 13 yuzyil boyunca topragin yonetilme bicimindeki genel bir yapisal degisiklik Gec Orta Cag i karakterize edecek aristokratik feodalizm pahasina siyasi iktidarin yukselen burjuvaziye dogru kaymasini hazirladi Sehirlerin yukselisi ve yeni kentli sinifinin ortaya cikisi feodalizmin toplumsal yasal ve ekonomik duzenini asindirdi Kisisel gorevler yerine para tarimda ekonomik degeri temsil etmek icin giderek daha yaygin bir arac haline geldi Koylulerin giderek toprak sahiplerine harac odemeleri istendi Hala birbirine cok bagli olmalarina ragmen mulkiyet kavrami daha eski yargi bicimlerinin yerini almaya basladi Topraklarda Imparatorluk duzeyinde degil guc giderek daha fazla bir araya geldi Topragin sahibi kim olursa olsun diger guclerin turetildigi yargi yetkisine sahipti Ancak o zamanki yargi yetkisi 15 yuzyila kadar neredeyse var olmayan yasalari icermiyordu Mahkeme uygulamasi buyuk olcude geleneksel geleneklere veya orf olarak tanimlanan kurallara dayaniyordu Bu sure zarfinda bolgeler modern devletlerin oncullerine donusmeye basladi Surec cesitli topraklar arasinda buyuk farkliliklar gosterdi ve en cok eski Germen kabilelerinin topraklariyla neredeyse ayni olan topraklarda ornegin Bavyera da gelisti Emperyal ayricaliklarla kurulan daginik topraklarda daha yavasti 12 yuzyilda Hansa Birligi imparatorluktaki ve tum Kuzey ve Orta Avrupa daki kasaba ve sehirlerden olusan tuccar loncalarinin ticari ve savunmaci bir ittifaki olarak kendini kurdu Baltik Denizi Kuzey Denizi ve baglantili gezilebilir nehirler boyunca deniz ticaretine egemen oldu Bagli sehirlerin her biri egemenliginin yasal sistemini korudu ozgur imparatorluk sehirleri haric ozgur imparatorluk sehirleri yalnizca sinirli bir siyasi ozerklige sahipti 14 yuzyilin sonlarinda guclu birlik cikarlarini gerekirse askeri yollarla dayatirdi Gec Orta Cag Hohenstaufens ten sonra bolgelerin yukselisi Kral secimindeki zorluklar sonunda IV Karl in prosedurleri 1806 ya kadar gecerli kaldi Bu gelisme muhtemelen imparator ve krallik Kaiser und Reich arasinda ortaya cikan ikiligi en iyi sekilde sembolize ediyor Altin Boga ayrica Kutsal Roma Imparatoru nun secilmesi icin bir sistem ortaya koydu Artik imparator yedi secmenin tumunun rizasiyla degil cogunluk tarafindan secilecekti Secmenler icin unvan kalitsal hale geldi ve onlara madeni para basma ve yargi yetkisini kullanma hakki verildi Ayrica ogullarinin imparatorluk dillerini Almanca Latince Italyanca ve Cekce ogrenmeleri tavsiye edildi IV Karl in karari tartismalara konu oldu bir yandan Hohenstaufen doneminin sona ermesinden sonra ic catismalara suruklenen Imparatorlugun topraklarinda barisin yeniden saglanmasina yardimci oldu ote yandan merkezi otoriteye darbe cok acikti Thomas Brady Jr IV Charles in cekismeli kraliyet secimlerini sona erdirmek oldugu gorusundedir Luksemburg Hanedani nin bakis acisina gore Bohemya Krali nin daimi ve seckin bir Secmen statusune sahip olmasi avantajina da sahiptiler Ayni zamanda Luksemburg Hanedani nin Imparatorlugun ana topraklari ve hanedan ussu olarak Bohemya yi kurdu Bohemya daki saltanati genellikle ulkenin Altin Cagi olarak kabul edilir Yine de Brady Jr a gore tum pariltilar altinda bir sorun ortaya cikti hukumet Bohemya ya gelen Alman gocmen dalgalariyla bas edemedigini gosterdi ve bu da dini gerilimlere ve zulme yol acti Luksemburg Hanedani nin imparatorluk projesi Charles in oglu Wenceslaus un 1378 1419 Bohemya Krali 1376 1400 Roma Krali olarak hukum surdu altinda durdu ve 150 yerel baron ailesinin muhalefetiyle karsilasti Gucun imparatordan uzaklasmasi Hohenstaufen sonrasi krallarin guclerini surdurme cabalarinda da ortaya cikiyor Daha once Imparatorlugun gucu ve maliyesi buyuk olcude Imparatorlugun kendi topraklarina yani Reichsgut olarak adlandirilan her zaman gunun kralina ait olan ve bircok Imparatorluk Sehrini iceren topraklarina dayaniyordu 13 yuzyildan sonra bazi kisimlari Imparatorlugun 1806 daki sonuna kadar kalmasina ragmen Reichsgut un onemi azaldi Bunun yerine Reichsgut giderek yerel duklere bazen Imparatorluk icin para toplamak icin ancak daha sik sadik gorevi odullendirmek veya dukler uzerinde kontrol saglama girisimi olarak Reichsgut un dogrudan yonetimi artik ne kralin ne de duklerin ihtiyaclarini karsilamiyordu Almanya nin I Rudolf u ile baslayan krallar guclerini desteklemek icin kendi hanedanlarinin topraklarina giderek daha fazla guveniyorlardi Cogunlukla daginik ve yonetimi zor olan Reichsgut un aksine bu bolgeler nispeten kompaktti ve bu nedenle kontrol edilmesi daha kolaydi 1282 de I Rudolf boylece Avusturya ve Steiermark i kendi ogullarina odunc verdi 1312 de Luksemburg Hanedani VII Heinrich II Frederich ten bu yana ilk Kutsal Roma Imparatoru olarak tac giydi Ondan sonra tum krallar ve imparatorlar kendi ailelerinin Hausmacht topraklarina guvendiler Wittelsbach li IV Louis kral 1314 imparator 1328 47 Bavyera daki topraklarina guveniyordu VII Henry nin torunu Luksemburglu IV Karl gucunu Bohemya daki kendi topraklarindan aldi Bu nedenle kral kendi topraklarinda da boyle bir faydadan yararlandigindan bolgelerin gucunu guclendirmek giderek kralin kendi cikarinaydi Imparatorluk Reformu Imparatorlugun anayasa si 15 yuzyilin basinda hala buyuk olcude kararsiz kaldi Yerel yoneticiler arasinda sik sik kan davasi olur Hirsiz baron Raubritter sosyal bir faktor haline geldi Eszamanli olarak Katolik Kilisesi Imparatorlukta genis kapsamli etkileri olan kendi krizlerini yasadi Birkac papalik davacisi iki papa karsiti ve mesru Papa arasindaki catisma yalnizca Konstanz Konseyi 1414 1418 ile sona erdi 1419 dan sonra Papalik enerjisinin cogunu Hussitleri bastirmaya yoneltti Tum Hristiyanligi tek bir siyasi varlikta birlestirme Kilise ve Imparatorlugun onde gelen kurumlari oldugu Orta Cag fikri azalmaya basladi Bu sert degisikliklerle birlikte 15 yuzyilda Imparatorlugun kendisi hakkinda cok fazla tartisma ortaya cikti Gecmisten gelen kurallar artik zamanin yapisini yeterince tanimlamiyordu ve daha onceki Landfrieden in acilen guclendirilmesine ihtiyac vardi Imparatorluk ve Kilise nin merkezi duzeyde es zamanli reformu vizyonu tarihci Thomas Brady Jr a gore genis bir vizyona ve 13 yuzyildan beri bir Alman hukumdarinda gorulmeyen bir ihtisam duygusu Ancak dis zorluklar kendi kendine yapilan hatalar ve Luksemburg erkek soyunun yok olmasi bu vizyonun gerceklesmesini engelledi III Friedrich imparatorluktaki reform hareketi konusunda cok dikkatliydi Saltanatinin cogu icin reformu emperyal ayricaliklarina bir tehdit olarak gordu Prensler boyun egmeyi reddederse asagilanmaya yol acabilecek dogrudan catismalardan kacinirdi 1440 tan sonra Imparatorluk ve Kilise reformu yerel ve bolgesel gucler ozellikle de bolgesel prensler tarafindan surduruldu ve yonetildi Bununla birlikte son yillarinda daha yuksek bir seviyeden harekete gecme konusunda daha fazla baski vardi Berthold von Henneberg imparatorlugun elini guclendirmeden Imparatorlugu reforme etmek isteyen reformcu prensler adina konusan Mainz Baspiskoposu Frederich in Maximilian icin imparatorluk secimini guvence altina alma arzusundan yararlandi Boylece son yillarinda esas olarak oglu Maximilian in altinda ortaya cikacak olan Imparatorluk Reformu nun ilk asamasina baskanlik etti Maximilian dogal olarak imparatorluk ayricaliklarini korumak ve gelistirmek istemesine ragmen reforma daha acikti Frederich 1488 de bir uzlasma olarak Linz e emekli olduktan sonra Maximilian prensler ve babasi arasinda arabuluculuk yapti Frederich in olumunden sonra tek kurali elde ettiginde prensler tarafindan onerilen secenekler arasinda tarafsiz bir yargic olarak hareket ederek bu aracilik politikasini surdurecekti Kurumlarin Olusturulmasi Reform icin onemli onlemler Worms daki 1495 Reichstag da baslatildi Imparatordan buyuk olcude bagimsiz olacak yeni bir organ olan Reichskammergericht tanitildi Bunu finanse etmek icin yeni bir vergi Gemeine Pfennig baslatildi Maximilian Reichskammergericht e rakip yaratmak icin 1497 de Viyana da bulunan Aulic Council i kurdu Maximilian in saltanati sirasinda bu konsey populer degildi Uzun vadede iki Mahkeme paralel olarak bazen de birlikte islev gordu 1500 de Maximilian ilk kez 1501 de Nurnberg de duzenlenen Reichsregiment Secmenler de dahil olmak uzere yirmi uyeden olusan ve imparatorun veya temsilcisinin baskani oldugu merkezi imparatorluk hukumeti adli bir organ kurmayi kabul etti Ama Maximilian yeni organizasyona icerledi oysa Estates onu desteklemedi Yeni organin siyasi olarak zayif oldugu kanitlandi ve gucu 1502 de Maximilian a geri dondu En onemli hukumet degisiklikleri rejimin kalbini hedef aldi Sansolye Maximilian in saltanatinin baslarinda Innsbruck taki Mahkeme Kancilaryasi Imparatorluk Sansolyesi kidemli Imparatorluk sansolyesi Mainz in secmen baspiskoposu altinda olan ile rekabet etti Maximilian Avusturya nin Tirol kentindeki siyasi meseleleri ve Imparatorluk sorunlarini Mahkeme Kancilaryasina havale ederek otoritesini kademeli olarak merkezilestirdi Bu iki meclis 1502 de birlestirildi 1496 da imparator Innsbruck ta tum kalitsal topraklardan sorumlu olan bir genel hazine Hofkammer olusturdu Viyana daki hesap odasi Raitkammer bu organa bagli hale getirildi Paul von Lihtenstayn Yonetiminde Hofkammer sadece kalitsal topraklarin isleriyle degil ayni zamanda Alman krali olarak Maximilian in isleriyle de gorevlendirildi Roma Hukukunun Kabulu 1495 Worms Diyetinde Roma Hukukunun Kabulu hizlandirildi ve resmilestirildi Roma Hukuku yerel yasalara aykiri oldugu durumlar disinda Alman mahkemelerinde baglayici hale getirildi Uygulamada Alman hukuku alt mahkemelerde hala gecerli olmasina ragmen Alman yerel hukukunun yerini buyuk olcude alarak Almanya genelinde temel yasa haline geldi Yasal birlige ulasma arzusu ve diger faktorlerin yani sira evlat edinme Antik Roma imparatorlugu ile Kutsal Roma Imparatorlugu arasindaki surekliligi de vurguladi Hukuk sistemini reforme etme ve birlestirme konusundaki kararliligini gerceklestirmek icin imparator yerel yasalari ve gelenekleri gecersiz kilarak yerel yasal meselelere kisisel olarak sik sik mudahale etti Bu uygulama yerel yasalari korumak isteyen yerel meclisler tarafindan genellikle ironi ve kucumseme ile karsilandi Yasal reform eski Vehmic mahkemesini ciddi sekilde zayiflatti Vehmgericht veya Westphalia Gizli Mahkemesi geleneksel olarak Charlemagne tarafindan kuruldugu kabul edilir ancak bu teori simdi olasi gorulmemektedir ancak 1811 e kadar tamamen kaldirilmayacakti Ulusal Siyasi Kultur Maximilian ve V Karl her iki imparatorun da kisisel olarak enternasyonalist olmasina ragmen cagdas humanistler tarafindan Reich ile siki bir sekilde ozdeslestirilen Ulus un retorikini harekete geciren ilk kisilerdi Maximilian ve humanistlerinin tesvikiyle ikonik manevi figurler yeniden tanitildi veya dikkate deger hale geldi Humanistler Tacitus tarafindan yazilan Germania adli eseri yeniden kesfettiler Peter H Wilson a gore Germania nin kadin figuru imparator tarafindan Alman Ulusunun Kutsal Roma Imparatorlugu nun erdemli pasifik anasi olarak yeniden icat edildi Whaley ayrica daha sonraki dini bolunmeye ragmen Maximilian in saltanati sirasinda hem Maximilian in kendisi hem de ona yanit veren humanist yazarlar tarafindan gelistirilen vatansever motiflerin ulusal bir siyasi kulturun cekirdegini olusturdugunu one suruyor Maximilian in saltanati imparatorluk meclisinin dikkate deger rolleri ve Bilge Wettin Secmen Frederick in sansolyeligi ile Alman ortak dilinin kademeli olarak ortaya cikmasina da tanik oldu Maximilian tarafindan bizzat III Friedrich iletisimde devrim yaratti ve fikirlerin yayilmasina izin verdi Daha merkezi ulkelerdeki durumun aksine Imparatorlugun ademi merkeziyetci yapisi sansuru zorlastiriyordu Terence McIntosh erken modern Alman ulusunun baslangicinda I Maximilian ve V Karl tarafindan izlenen yayilmaci saldirgan politikanin kendi basina Alman ulusuna ozgu amaclari ilerletmemekle birlikte Alman insan gucune dayandigini ve ayni zamanda korkunc Landsknechte ve parali askerler komsularin Alman yonetimine bakisini etkileyecekti ancak Almanya baris icinde olma egilimindeydi Imparatorluk Gucu Maximilian 250 yil sonra hem yoneten hem de hukum suren ilk Kutsal Roma Imparatoru idi 1500 lerin basinda olumunden onceki son on yilda gucu zayiflamis olsa da Imparatorlugun gercek efendisiydi Whaley mucadelelere ragmen Maximilian in yonetiminin sonunda ortaya cikan seyin bir prens oligarsisi degil guclendirilmis bir monarsi oldugunu belirtiyor Benjamin Curtis Maximilian in topraklari icin tam olarak ortak bir hukumet olusturamamasina ragmen her ne kadar kancilarya ve mahkeme konseyi kralliklar arasindaki iliskileri koordine edebilmis olsa da Avusturya daki kilit idari islevleri guclendirdigini ve mali konularla ilgilenmek icin merkez ofisler olusturdugunu dusunuyor Siyasi ve adli meseleler bu ofisler feodal sistemin yerini aldi ve profesyonellesmis memurlar tarafindan yonetilen daha modern bir sistemin temsilcisi oldu Yirmi yillik reformlardan sonra imparator esitler arasinda birinci konumunu korurken imparatorluk imparatorun gucu mulklerle paylastigi ortak kurumlar kazandi On altinci yuzyilin baslarinda Habsburg hukumdarlari Avrupa nin en gucluleri haline gelmislerdi ancak gucleri yalnizca Kutsal Roma Imparatorlugu na degil bir butun olarak bilesik monarsilerine dayaniyordu Maximilian guclu bir cekirdek olusturmak icin ayni zamanda doguya dogru uzanirken Burgonya topraklarini esi Burgonyali Mary den miras kalan Avusturya topraklariyla birlestirmeyi ciddi olarak dusunmustu Ispanya nin Habsburg Imparatorlugu na beklenmedik bir sekilde eklenmesinden sonra bir noktada Avusturya yi bir kralliga yukseltildi kucuk torunu Ferdinand a birakma niyetindeydi Karl daha sonra Burgonya topraklarinin cogunu Ispanyol subesine verdi Erken Kapitalizm Tikelcilik Imparatorlugun merkezilesmesini engellerken kapitalizmin erken donem gelismelerine yol acti Cenova ve Venedik Hamburg ve Lubeck gibi Italyan ve Hansa sehirlerinde savasci tuccarlar ortaya cikti ve denizcilik imparatorluklarina baskin ve ticarete onculuk etti Bu uygulamalar 1500 den once azaldi ancak Portekiz Ispanya Hollanda ve Ingiltere deki deniz cevresine yayilmayi basardilar ve burada daha buyuk okyanus olceginde oykunmeye neden oldular William Thompson bu belirgin Avrupa olgusunun kaynaklari olmayan ve buyukluk ve nufus olarak kucuk olan Italyan ve Hansa sehirlerinde sosyal statuleri tuccarlardan cok daha yuksek olmayan yoneticilerin dikkat etmek zorunda kaldiklari icin gerceklestigi konusunda MN Pearson ile ayni fikirdedir Boylece savasci tuccarlar devletin Babur veya diger Asya kralliklarinda kazanamadiklari zorlayici guclerini elde ettiler yoneticilerin tuccar sinifina yardim etmek icin cok az tesviki vardi cunku onemli kaynaklari kontrol ettiler ve gelirleri karaya bagliydi 1450 lerde Guney Almanya daki ekonomik gelisme Ulm Regensburg ve Augsburg gibi sehirlerde bankacilik imparatorluklarina kartellerine ve tekellerine yol acti Ozellikle Fugger Welser ve Baumgartner ailelerinin itibariyla iliskilendirilen Augsburg erken kapitalizmin baskenti olarak kabul edilir Augsburg 15 yuzyilin sonlarinda ve 16 yuzyilin baslarinda Kaiserliche Reichspost un kurulmasindan ve genisletilmesinden buyuk olcude yararlandi Habsburg Imparatorlugu Avrupa nin diger bolgelerine yayilmaya basladiginda bile Maximilian in pek cok cabasini yuruttugu Augsburg a olan bagliligi imparatorluk kentinin 16 yuzyilin erken kapitalizmin baskin merkezi haline gelmesi anlamina geliyordu Kutsal Roma Imparatorlugu icindeki en onemli postanenin yeri Maximilian in zamanindan itibaren ilk kitalararasi posta hatlarinin terminalleri Innsbruck tan Venedik e ve Bruksel den Antwerpt e kaymaya basladiginda bu sehirlerde iletisim sistemi ve haber pazari yakinsamaya basladi Fuggers ve diger ticaret sirketleri en onemli subelerini bu sehirlerde kurduklarindan Habsburglarin Ispanyol subesinin 1557 1575 ve 1607 iflaslari Fuggers a onemli olcude zarar verdi Dahasi Hindistan a ve Yeni Dunya ya giden su yollarinin kesfi Avrupa nin ekonomik kalkinmasinin odagini Akdeniz den Atlantik e kaydirdi vurgu Venedik ve Cenova dan Lizbon ve Anvers e kaydi Sonunda Amerikan maden gelismeleri Macar ve Tirol minerallerinin onemini azaltti Avrupa kitasinin baglanti noktasi buyume potansiyeli sinirli olan oncelikle rayli ve kanalli sistemler seklindeki amaca uygun kara ulasimi zamanina kadar karayla cevriliyken yeni kitada ise limanlara bolca vardi Imparatorlugun Hollanda kisminda finans merkezleri emtia piyasalariyla birlikte gelisti On besinci yuzyildaki topografik gelisme Antwerp i bir liman kenti yapti Maximilian a karsi Flaman isyanlarindan sonra sadik bir sehir olarak aldigi ayricaliklarla guclenen sehir Kuzey Avrupa nin onde gelen liman kenti oldu ve dunya ticaretinin dikkate deger bir 40 inin kanali olarak hizmet etti 1576 ve 1585 te Habsburg Ispanyol hukumetiyle yasanan catismalar tuccarlarin Amsterdam a yerlesmesine neden oldu ve sonunda Amsterdam in onde gelen liman kenti olarak yerini aldi Protestan Reformu Ve Ronesans 1516 da gelecegin Kutsal Roma Imparatoru V Karl in dedesi Aragon Krali II Ferdinand oldu Karl annesi Kastilyali Joanna ile birlikte Ispanya ya donusen bir birlik olan Kastilya ve Aragon da saltanatini baslatti 1519 da zaten Ispanya da I Carlos olarak hukum suren Charles imparatorluk unvanini V Karl olarak aldi Kutsal Roma Imparatorlugu Charles in kardesi Ferdinand in sahsinda Habsburglarin daha kucuk bir koluna giderken kidemli dal Ispanya da hukum surmeye ve Charles in oglu Ispanya nin II Felipe inin sahsinda Burgonya mirasina devam edecekti Bu sonuca bircok faktor katkida bulunur James D Tracy ye gore topraklari Asagi Ulkelerden Sicilya ya ve Ispanya dan Macaristan a kadar kitayi en cok isgal eden bir hanedanligin surdurulmesini zorlastiran sey Avrupa uygarliginin cok merkezli karakteriydi Digerleri dini gerilimlere mali sorunlara ve Fransa ve Osmanlilar da dahil olmak uzere dis guclerden kaynaklanan engellere isaret ediyor Daha kisisel bir duzeyde Karl Alman prenslerini garip ve icine kapanik karakteri ve Almanca dil becerilerinin eksikligi bu girisimi basarisizliga mahkum eden oglu Philip i desteklemeye ikna edemedi Charles in Kutsal Roma Imparatorlugu ndaki saltanati baslamadan once 1517 de Martin Luther daha sonra Reform olarak bilinecek olani baslatti Imparatorluk daha sonra dini hatlar boyunca bolundu kuzey dogu ve buyuk sehirlerin cogu Strazburg Frankfurt ve Nurnberg Protestan olurken guney ve bati bolgeleri buyuk olcude Katolik kaldi Karl in saltanatinin baslangicinda baska bir Reichs alayi yeniden kuruldu 1522 ancak Karl buna yalnizca onun yoklugunda musamaha edecegini ve baskaninin kendisinin temsilcisi olmasi gerektigini ilan etti V Karl 1521 den 1530 a kadar Almanya da yoktu 1500 lerin basinda kurulana benzer sekilde Reichs alayi istikrarsiz katilim ve prensler arasindaki farkliliklar nedeniyle imparatordan bagimsiz bir federal otorite olusturamadi V Karl 1547 de Schmalkaldic Savasi nda Protestan prensleri yendi ancak ivme kaybedildi ve Protestan mulkleri askeri yenilgiye ragmen siyasi olarak hayatta kalmayi basardi 1555 Augsburg Barisi nda V Karl kardesi Ferdinand araciligiyla yoneticilerin Katolikligi veya Lutheranizmi secme hakkini resmen tanidi 1555 te Paul IV papa secildi ve Fransa nin tarafini tuttu bunun uzerine bitkin Karl sonunda bir dunya Hristiyan imparatorluguna dair umutlarindan vazgecti Barok Donem Almanya onumuzdeki altmis yil boyunca gorece barisin tadini cikaracakti Dogu cephesinde savas Protestan prenslerle daha fazla uzlasma anlamina gelse de Turkler bir tehdit olarak gorunmeye devam etti ve bu yuzden Imparator bundan kacinmaya calisti Batida Rheinland giderek Fransiz etkisi altina girdi Hollanda nin Ispanya ya karsi isyani patlak verdikten sonra Imparatorluk tarafsiz kaldi ve fiilen Hollanda nin 1581 de imparatorlugu terk etmesine izin verdi Bir yan etki yukari Ren in cogunu harap eden Koln Savasiydi Imparator III Ferdinand 1728 de Reichstag tarafindan onaylanan bir karar olan 1653 te Hollanda tarafsizligini resmen kabul etti Ferdinand 1564 te oldukten sonra oglu II Maximilian Imparator oldu ve babasi gibi Protestanligin varligini ve zaman zaman onunla uzlasma geregini kabul etti Maximilian in yerine 1576 da klasik Yunan felsefesini Hristiyanliga tercih eden ve Bohemya da izole bir varlik yasayan Rudolf II gecti Katolik Kilisesi Avusturya ve Macaristan da kontrolu zorla yeniden ele gecirdiginde harekete gecmekten korkmaya basladi ve Protestan prensler buna uzuldu Imparatorlugun gucu Rudolf un 1612 de olumuyle keskin bir sekilde kotulesti Bohemyalilar Imparator a isyan ettiginde hemen sonuc Imparatorlugu harap eden Otuz Yil Savaslari 1618 48 olarak bilinen bir dizi catisma oldu Fransa ve Isvec de dahil olmak uzere yabanci gucler catismaya mudahale etti ve Imparatorluk gucuyle savasanlari guclendirdi ancak ayni zamanda kendileri icin onemli miktarda toprak ele gecirdi Imparatorlugun gercek sonu iki yuzyil boyunca gelmedi Otuz Yil Savaslarini sona erdiren 1648 deki Westphalia Barisi Kalvinizm e izin verdi ancak Anabaptistler Arminianlar ve diger Protestan topluluklar hala herhangi bir destekten yoksun kalacak ve Imparatorlugun sonuna kadar zulme ugramaya devam edeceklerdi Habsburg Imparatorlari Avusturya ve baska yerlerdeki kendi mulklerini saglamlastirmaya odaklandi II Viyana Kusatmasi nda 1683 Polonya Krali III Jan Sobieski Ordu Polonya Litvanya Toplulugu nun ucte biri ve Kutsal Roma Imparatorlugu nun ucte ikisi kuvvetleriydi Modern Cag Prusya Ve Avusturya XIV Louis in yukselisiyle Habsburg lar Imparatorluk icinde topraklara sahip olan Prusya nin yukselisine karsi koymak icin esas olarak kalitsal topraklarina bagimliydi 18 yuzyil boyunca Habsburg lar Ispanya Veraset Savasi 1701 1714 Lehistan Veraset Savasi 1733 1735 ve Avusturya Veraset Savasi 1740 1748 Avusturya ve Prusya arasindaki Alman ikiligi 1740 tan sonra imparatorluk tarihine egemen oldu Fransiz Devrim Savaslari ve Nihai Cozulme 1792 den itibaren Fransiz Devrim Savaslari imparatorlugun cesitli bolgeleriyle aralikli olarak savas halindeydi Alman medyatizasyonu 1795 ile 1814 yillari arasinda Fransiz Devrimi doneminin ikinci yarisinda ve ardindan Napolyon Doneminde meydana gelen bir dizi medyatizasyon ve sekulerlesmeydi Arabuluculastirma denen bu kavram bir imparatorluk mulkunun topraklarini digerine ilhak etme cogu zaman ilhak edilen bazi haklari birakma sureciydi Ornegin Imparatorluk Sovalyelerinin mulkleri 1803 te sozde Rittersturm da buyuk bolgesel devletler tarafindan fiilen ele gecirildikten sonra 1806 da resmi olarak medyatiklestirildi Sekulerlesme bir devlette piskopos veya diger dini figurlerin etkisinin ortadan kalkmasidir Imparatorluk 6 Agustos 1806 da son Kutsal Roma Imparatoru II Franz in 1804 ten Avusturya Imparatoru I Franz Fransizlar tarafindan Austerlitz de Napolyon un askeri yenilgisinden sonra tahttan cekilmesiyle dagildi Napolyon Imparatorlugun cogunu bir Fransiz uydusu olan Ren Konfederasyonu olarak yeniden duzenledi Franz in Habsburg Lorraine Hanedani imparatorlugun cokusunden sag cikti ve Avusturya Imparatorlari ve Macaristan Krallari olarak hukum surmeye devam etti ve Habsburg imparatorlugunun I Dunya Savasi sonrasinda 1918 deki nihai dagilmasina kadar hukum surdu Ren Napolyon Konfederasyonu Napolyon Savaslarinin sona ermesinin ardindan 1815 te yeni bir birlik olan Alman Konfederasyonu ile degistirildi Prusya 1871 de Prusya liderligi altinda Avusturya ve Isvicre disindaki Almanca konusulan bolgeleri birlestiren Alman Imparatorlugu nun oncusu olan Kuzey Alman Konfederasyonu nu kurdugunda 1866 ya kadar surdu Daha sonrasinda bu devlet modern Almanya ya donustu Kutsal Roma Imparatorlugu nun monarsi statusunu bugune kadar koruyan tek prens uye devletleri Luksemburg Buyuk Dukaligi ve Lihtenstayn Prensligi dir Almanya da eyalet olarak hala var olan tek Ozgur Imparatorluk Sehirleri Hamburg ve Bremen dir Kutsal Roma Imparatorlugu nun diger tum tarihi uye devletleri ya feshedildi ya da cumhuriyetci hukumet sistemlerini benimsedi KurumlarKutsal Roma Imparatorlugu bugunku bircok devlet gibi merkezi bir devlet degildi Duzinelerce hatta yuzlerce farkli kurumun bir araya gelmesinden olusuyordu Bunlar arasinda kralliklar dukaliklar kontluklar piskoposluklar manastirliklar vardi bunlarin hepsi topluca prenslikler olarak bilinir Ayni zamanda direkt olarak imparator tarafindan yonetilen bolgeler de vardi Imparator hicbir zaman sinirsiz sekilde kontrol sahibi olmadi yetkileri cok sayida yerel kurulus tarafindan sinirlandirilmisti Orta Cag in sonlarindan itibaren Kutsal Roma Imparatorlugu yerel guclerin birbirleriyle egemenlik icin mucadele ettikleri gevsek bir birlik oldu Orta Cag in Fransa ve Ingiltere gibi diger imparatorluklariyla karsilastirildiginda imparatorlarin ulkesi uzerinde kontrol kazanmakta basarili olamadiklari gorulur Tam tersine bircok imparator iktidardaki konumunu guvenceye alabilmek icin yerel yoneticilere soylulara ve piskoposlara giderek daha cok otonomi vermek zorunda kalmistir Bu surec 11 yuzyilda imparator atamasi konusunda yasanan Investitura ile basladi ve 1648 deki Vestfalya Westphalia Anlasmasi ile bir sonuca baglandi Bircok imparator otoriteyi merkezilestirme girisiminde bulunduysa da surekli Papaligin ve imparatorluk icindeki prenslerin direnisiyle karsilastilar Imparatorluk devletleri Imparatorluk diyeti icinde temsil edilen bolgeler ki bunlarin sayisi Vestfalya Anlasmasi sirasinda 300 kadardi bircogu kucuk devletler Almanca Kleinstaaterei denilen birkac kilometre kareyi gecmeyen ve veya birbirine bitisik olmayan bolgelerden olusuyordu Bu yuzden imparatorluga sik sik yamali bohca Almanca Flickenteppich deniyordu Eger bir birimin feodal kanuna gore kendi ustunde imparatordan baska bir birim yoksa yani direkt imparatorun altindaki bir vassallik ise o birim Reichsstand imperial estate imparatorluk devleti olarak nitelenirdi Imparatorluk devletleri sunlardan olusuyordu Prens arsiduk duk miras yoluyla soylu biri tarafindan yonetilen bolgeler Laik otoritelerin piskoposluk manastirlik gibi ruhani yonetimler tarafindan elde tutuldugu bolgeler Bu bolgelerde prens piskoposlar bulunur ve hem ruhani hem laik gucu ellerinde bulundururlardi Koln Elektorlugu bu tur devletlere bir ornektir Ozgur imparatorluk sehirleri Almanca Reichsstadt ve imparatorluk koyleri gibi direkt olarak imparatorun yargi alanindaki bolgeler Imparatorluk sovalyelikleri ve kontluklari gibi daginik bolgeler Imparatorluga dahil olmalarina karsin Imparatorluk diyetinde temsil edilmezlerdi Roma Krallari Olasi imparator once Roma krali olarak secilirdi Latince Rex Romanorum Almanca Konig der Romer 9 yuzyildan itibaren Alman krallari secildi ve en onemli bes soyun liderleri Lorraine Duklugunden Sal Franklari Frankonya dan Ren Franklari Saksonlar Bavyeralilar ve Svabyalilar arasindan secildiler Imparatorlugun en onemli duk veya piskoposu Roma krali secilirdi Imparator IV Karl 1356 da cikardigi Altin Ferman Almanca Goldene Bulle ile elektorluklerin sayisini yedi olarak sinirladi Bohemya kralligi Ren Palatinate Elektorlugu Saksonya Duklugu Brandenburg Elektorlugu ve Cologne Mainz ve Trier baspiskoposluklari Otuz Yil Savaslari sirasinda Bavyera Dukaligina sekizinci dukaligina konusma dilinde Hanover da dokuzuncu elektorluk verildi Ayrica Napolyon savaslari sonucunda elektorlukler yeniden duzenlendi fakat yeni elektorlukler imparatorluk dagilana kadar oy kullanamadi Elektoruluge aday olanin var olan elektorlere toprak ya da maddi imtiyazlar sunmasi gerekiyordu Roma krali secilen kisin teorik olarak Papa tarafindan tac giydirilmesini talep edebilirdi Ancak bircok durumda kralin once yillar suren baska bazi sorunlari halletmesi gerekiyordu isyanci Kuzey Italya daki catismalari veya Papa ile yasadigi cekismeyi dindirmek gibi Imparator erkek ve soylu bir aileden olmak zorunda idi Imparatorun Katolik olmasini zorunlu kilan bir yasa yoktu ama elektorlerin cogu dinlerine cok bagli olduklarindan hicbir zaman bir Protestan imparator secilmedi Imparator ya da elektorlerin hangi duzeyde Alman olmasi gerektigi de tartismali bir konuydu Orta Cag da bazi krallar ve imparatorlar Alman kokenli degildi ancak Ronesans tan sonra Alman soyundan gelmek adeta bir gereklilik haline geldi Imparatorluk Diyeti Reichstag Imparatorluk diyeti Reichstag veya Reichsversammlung bugunku meclisler gibi bir yasama meclisi degildi uyelerinin karar verme haklari yoktu ve muzakere amaciyla toplanmis bir merkezi foruma benziyordu Diyet teorik olarak imparatorun ustunde idi 3 organdan olusurdu Elekorler meclisi Kurfurstenrat Roma Kralini secme yetkisi olan elektor prenslerden olusurdu Bunlarin sayisi 1356 da cikarilan Golden Bull ile yedi olarak saptanmis 1648 de Vestfalya Barisi sekiz 1692 de dokuz olmus 1777 de iki prensligin birlestirilmesinden dolayi yeniden sekize dusurulmustu Prensler meclisi Reichfurstenrat Elektor olmayan prensler bu meclisi olustururdu Iki gruba Bank ayrilirdi Laik prenler ve ruhani prensler Buyuk prenslerin bireysel oy haklari vardi kucuk prenslikler ise cografi olarak college adiyla gruplanarak bir oya sahip olurlardi Her college bir oya sahipti Meclisin yonetimi Salzburg baspiskoposlugu ile Avusturya arsiduklugu arasinda gidip gelirdi 1800 yilinda bu meclisteki 100 sandalyenin 37 si ruhani prenslik 63 u laik prenslikti Imparatorluk sehirleri meclisi Stadterat Ozgur imparatorluk sehirlerinden olusan bu meclis de iki gruba Bank ayrilirdi Svabya Schwabische Stadtebank ve Ren Rheinische Stadtebank Bu meclis digerleriyle ayni yetkilere sahip degildi Yeni bolgelerin imparatorluga katilmasi gibi konularda oy verme haklari yoktu Diyetin bir parcasi olarak kabul edilmeleri Orta Cag in sonlarina dogru yayginlasti Ancak resmi olarak diyete katilmalari 1648 Vestfalya barisi gibi gec bir tarihte oldu Imparatorluk mahkemeleri Imparatorlugun iki mahkemesi vardi Reichshofrat Aulic Konseyi ve 1495 teki ile kurulan Reichskammergericht Imparatorluk Daire Mahkemesi Imparatorluk daire mahkemesinin yapisi hem Kutsal Roma Imparatoru hem de Imparatorluga tabi devletler tarafindan belirlenmekteydi Bu mahkemeye Imparator her zaman soylu bir aristokrat olan basyargici birkac bolum basyargicini ve diger bazi kucuk yargiclari atardi Reichskammergericht 1750 lerdeReichshofrat 1700 lerde Aulic Konseyi hem Imparatorluk Daire Mahkemesi ile birlikte hem de kendi basina devletle ilgili pek cok adli anlasmazliga bakardi Eyaletlerdeki Imparatorluk Daire Mahkemesi kamu barisinin ihlali keyfi haciz veya hapis davalari hazineyi ilgilendiren davalar Imparator un kararnamelerinin veya Imparatorluk Diyeti tarafindan kabul edilen yasalarin ihlali Imparatorlugun birinci dereceden kiracilari imparatorlugun yuksek dereceli asilzadeleri veya farkli hukumdarlarin tebaalari arasindaki mulkiyet anlasmazliklari ve son olarak Aulic Konseyi ne giden cezai suclamalar ve imparatorluk timarlariyla ilgili meseleler haric olmak uzere Imparatorlugun birinci dereceden kiracilarina karsi acilan davalari kapsamaktaydi Aulic Konseyi imparatorlara beklentileri karsilayamayan yoneticileri gorevden alma imkani bile taniyordu Imparatorluk cemberi Imparatorluk reformunun bir parcasi olarak 1500 yilinda alti imparatorluk cemberi olusturuldu 1512 de bunlara dort cember daha eklendi Bunlarin cogunlugu imparatorluk icindeki devletlerin savunma vergi para basma kamu guvenligi gibi amaclarla yapilmis bolgesel gruplardi Her cemberin Kreistag denilen kendi meclisleri cember diyeti vardi ve cemberin iliskilerini koordine eden bir veya daha fazla yoneticisi vardi Butun imparatorluk bolgeleri bu cemberler icinde degildi Bohemya Kralligi ve Isvicre Konfederasyonu bu cemberlerin disinda oldugu gibi kuzey Italya daki imparatorluk fiefleri imparatorun sovalyelerine ait topraklar ve Jever Lordlugu gibi diger bazi kucuk bolgeler de cemberlerde degildi Ordu Kutsal Roma Imparatorlugu ordusu Almanca Reichsarmee Reichsheer veya Reichsarmatur Latince exercitus imperii 1422 de olusturuldu ve Napolyon Savaslarinin hemen oncesinde ortadan kalkti Imparatora ait olan Imparator ordusu Kaiserliche Armee ile karistirilmamalidir Imparatorluk ordusu daimi bir ordu degildi ve tehlike durumlarinda yerel askeri birliklerin bir araya getirilmesi ile olusturulurdu Askeri birlikler imparatordan daha cok kendi yerel ittifaklarina sadiktilar Idari merkezler Mahkemelerden Reichshofrat Aulic Konsili Viyana da idi Reichskammergerich ise kalici olarak Wetzlar a tasinana kadar Worms Augsburg Nurnberg Regensburg Speyer ve Esslingen de idi Imparatorluk Diyeti Reichstag ise kalici olarak Regensburg a tasinana kadar Paderborn Bad Lippspringe Ingelheim am Rhein Diedenhofen simdiki Thionville Aachen Worms Forchheim Trebur Fritzlar Ravenna Quedlinburg Dortmund Verona Minden Mainz Frankfurt am Main Merseburg Goslar Wurzburg Bamberg Schwabisch Hall Augsburg Nurnberg Quierzy sur Oise Speyer Gelnhausen Erfurt Eger simdiki Cheb Esslingen Lindau Freiburg Koln Konstanz ve Trier gibi pek cok sehirde toplandi Kutsal Roma Imparatorlugunun hicbir zaman bir baskenti olmadi Imparator genellikle istedigi yerden ulkeyi yonetirdi Buna imparatorluk tahti denirdi Taht degisik sehirlerde olmustur Aachen 794 ten sonra Munih 1328 1347 ve 1744 1745 Prag 1355 1437 ve 1576 1611 Viyana 1438 1576 1611 1740 ve 1745 1806 ve Frankfurt 1742 1744 Elektorler tarafindan yapilan imparatorluk secimi genellikle Frankfurt ta yapilirdi ama Augsburg Rhens Cologne ve Regensburg da da yapilmistir 16 yuzyila kadar Kutsal Roma Imparatoru olarak secilen kisilere Roma da Papa tarafindan tac giydirilirdi diger krallarin tac giydirme torenleri ise Ravenna Bologna ve Reims ta da yapilirdi DemografiNufus Kutsal Roma Imparatorlugu nun Nufusu Yil Nufus Kaynak1500 16 000 0001618 21 000 0001648 16 000 0001786 26 265 0001800 24 000 000 Kutsal Roma Imparatorlugu icin genel nufus rakamlari son derece belirsizdir ve cok cesitlidir Cermen Imparatorlugunun 20 milyon kadar nufusu olabilir Daha sonraki Imparatorlugun siyasi parcalanmasi goz onune alindiginda bu tur rakamlari derleyebilecek hicbir merkezi kurum yoktu Yine de Otuz Yil Savaslari nin demografik felaketinin 17 yuzyilin baslarindaki Imparatorlugun nufusunun 18 yuzyilin baslarindakine benzer oldugu anlamina geldigine inaniliyor Bir tahmine gore Imparatorluk 1750 yilina kadar 1618 nufus seviyesini gecmedi 17 yuzyilin baslarinda secmenler kendi yonetimleri altinda su sayida Imparatorluk tebaasini elinde tutuyorlardi Habsburg Monarsisi 5 350 000 Bohemya taci topraklarindaki 3 milyon dahil Saksonya Secmen Sayisi 1 200 000 Bavyera Dukaligi daha sonra Bavyera Secmenligi 800 000 Pfalz Secmenleri 600 000 Brandenburg Secmenleri 350 000 Mainz Trier ve Koln Secmenleri Toplamda 300 400 000 Ispanyol Habsburglari secmen olmasalar da 17 yuzyilin baslarinda Burgonya Cevresi ve Milano Dukaligi nda 3 milyondan fazla kisiyle Avusturya Habsburglarindan sonra Imparatorluk icinde en yuksek ikinci tebaa sayisina sahipti Peter Wilson Imparatorlugun nufusunun 1700 de 25 milyon oldugunu tahmin ediyor ve bunlarin 5 milyonu Imparatorluk Italya sinda yasiyordu 1800 e gelindiginde Imparatorlugun nufusunun 29 milyon Italya haric oldugunu ve 12 6 milyonunun da Avusturyalilar ve Prusyalilar tarafindan Imparatorlugun disinda tutuldugunu tahmin ediyor 18 yuzyilin ilk on yili icin Avusturya Savas Arsivlerinin asiri comert cagdas tahminine gore Imparatorlugun Bohemya ve Ispanyol Hollanda si dahil 28 milyona yakin bir nufusu vardi ve asagidaki gibi bir dagilim vardi Toplam arazi alaninin yuzde 14 u ve nufusun yuzde 12 si ile 65 dini devlet Topraklarinin yuzde 80 ine ve nufusun yuzde 80 ine sahip 45 hanedan beyligi Topragin yuzde 3 u ve nufusun yuzde 3 5 i ile 60 hanedan ilcesi ve beylikler Topragin yuzde 1 i ve nufusun yuzde 3 5 i ile 60 imparatorluk sehri Yuzde 2 si ve nufusun yuzde 1 i ile imparatorluk sovalyelerinin topraklari Alman demografik tarihciler geleneksel olarak Kutsal Roma Imparatorlugu nun 1871 veya 1914 te Almanya sinirlari icindeki varsayilan nufusa dayali nufus tahminleri uzerinde calismislardir Daha yeni tahminler daha az eski olcutler kullanir ancak bunlar varsayim olarak kalir 1870 de Almanya nin sinirlarina dayanan bir tahmin 1600 civarinda 15 17 milyonluk bir nufus verir 1650 de Otuz Yil Savaslarinin ardindan 10 13 milyona dusmustur Erken modern Imparatorlugun nufusuyla ilgili tahminler uzerinde calisan diger tarihciler nufusun 1650 ye kadar 20 milyondan 16 17 milyona dustugunu one suruyorlar 1800 icin guvenilir bir tahmin Imparatorluk icin 27 28 milyon nufus verir bu noktada 1797 Campo Fornio Antlasmasi nda kalan Alcak Ulkeleri Italya yi ve Ren in Sol Kiyisini coktan kaybetmistir asagidaki gibi genel bir dagilim gosterir 9 milyon Avusturyali denek Silezya Bohemya ve Moravya dahil 4 milyon Prusyali denek Imparatorlugun geri kalani icin 14 15 milyon nufus Resmi olarak Imparatorlugun bir parcasi olan Italyan devletleri icin de cok sayida tahmin bulunmaktadir 17 yuzyil baslarinda nufusa gore Imparatorluk Italya si devletleriDevlet NufusMilano Dukaligi 1 350 000Savoy Dukaligi 1 200 000Ceneviz Cumhuriyeti 650 000Toskana Buyuk Dukaligi 649 000Parma ve Piacenza Dukaligi 250 000Modena ve Reggio Dukaligi 250 000Gorizia ve Gradisca Kontlugu 130 000Lucca Cumhuriyeti 110 000Toplam y 4 600 00018 yuzyil sonlarinda nufusa gore Imparatorluk Italya si devletleriDevlet NufusSavoy Dukaligi 2 400 000Milano Dukaligi 1 100 000Toskana Buyuk Dukaligi 1 000 000Ceneviz Cumhuriyeti 500 000Parma ve Piacenza Dukaligi 500 000Modena ve Reggio Dukaligi 350 000Lucca Cumhuriyeti 100 000Toplam y 6 000 000En buyuk sehirler Yillarina gore Imparatorlugun en buyuk sehirleri veya kasabalari 1050 Regensburg 40 000 kisi Roma 35 000 Mainz 30 000 Speyer 25 000 Koln 21 000 Trier 20 000 Worms 20 000 Lyon 20 000 Verona 20 000 Floransa 15 000 1300 1350 Prag 77 000 kisi Koln 54 000 kisi Aachen 21 000 kisi Magdeburg 20 000 kisi Nurnberg 20 000 kisi Viyana 20 000 kisi Danzig simdi Gdansk 20 000 kisi Strasbourg 20 000 kisi Lubeck 15 000 kisi Regensburg 11 000 kisi 1500 Prag 70 000 Koln 45 000 Nurnberg 38 000 Augsburg 30 000 Danzig simdi Gdansk 30 000 Lubeck 25 000 Breslau simdi Wroclaw 25 000 Regensburg 22 000 Viyana 20 000 Strasbourg simdi Strasbourg 20 000 Magdeburg 18 000 16 000 Hamburg 15 000 1600 Milano 130 000 Prag 100 000 Viyana 50 000 Augsburg 45 000 Koln 40 000 Nurnberg 40 000 Hamburg 40 000 Magdeburg 40 000 Breslau simdi Wroclaw 40 000 Strasbourg simdi Strasbourg 25 000 Lubeck 23 000 Ulm 21 000 Regensburg 20 000 Frankfurt 20 000 Munih 20 000 Din 1555 yilina kadar imparatorlukta Katolik Kilisesi tek resmi dindi Imparator da hep Katolik ti 1555 yilinda Augsburg Barisi ile Lutercilik 1648 deki Vestfalya Barisi ile Kalvinizm de resmi olarak taninan dinler oldular Bu iki Protestan mezhebi resmi olarak kabul edilmisti ama bunlarin disinda da Anabaptizm ve Arminyanizm gibi mezhepler de imparatorluk capinda yasa disi sekilde varliklarini surduruyorlardi Anabaptizm farkli mezheplerde ortaya cikarak Mennonitler Amisler ve cok sayida baska grubu da bunyesinde barindirmistir Augsburg Barisi ndan sonra Cuius regio eius religio adi verilen bir sisteme gecilmistir Bu durumda Imparatorlugun topraklarinin resmi dini o topragin yoneticisinin dini olarak kabul ediliyordu Vestfalya Barisi bir bolgenin resmi dininin normal bir yil olarak kabul edilen 1 Ocak 1624 te ne ise o olmasini sart kosarak bu ilkeyi yururlukten kaldirmistir Bu tarihten itibaren bir hukumdarin baska bir dine gecmesi onun tebaasinin da din degistirmesini gerektirmemistir Buna ek olarak Katolik bir hukumdarin Protestan tebaasi ya da tam aksinin o tarihte sahip olduklari haklar guvence altina alinmistir Bir bolgenin resmi dininin mensuplari kamusal ibadet hakkindan yararlanabilirken digerleri kulesi ya da cani olmayan sapellerde ozel ibadet hakkina sahip olmustur Teorik olarak hic kimse dini nedenlerle ayrimciliga ugramayacak ya da ticaretten zanaattan ya da kamusal defin islemlerinden men edilmeyecekti Boylece ilk kez imparatorluktaki Hristiyan kiliseleri arasindaki ayrimin kalici oldugu kabul edilmistir Imparatorlukta bir Yahudi azinligi da bulunuyordu Kutsal Roma Imparatorlari tum imparatorluk Yahudilerini koruma ve vergilendirme hakkina sahip olduklarini iddia etmislerdir Bununla birlikte ozellikle Birinci Hacli Seferi ve on altinci yuzyildaki din savaslari sirasinda Yahudilere yonelik buyuk capli katliamlar da gerceklestirilmistir Kaynakca Martin Arbage Otto I in Medieval Italy An Encyclopedia Routledge 2004 p 810 online 27 Mayis 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Otto can be considered the first ruler of the Holy Roman empire though that term was not used until the twelfth century Peter Moraw Heiliges Reich in Lexikon des Mittelalters Munich amp Zurich Artemis 1977 1999 vol 4 col 2025 2028 Peter Hamish Wilson The Holy Roman Empire 1495 1806 MacMillan Press 1999 London page 2 The Holy Roman Empire of the German Nation 29 Subat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde at the Embassy of the Federal Republic of Germany in London website Original text Ce corps qui s appelait et qui s appelle encore le saint empire romain n etait en aucune maniere ni saint ni romain ni empire In Essai sur l histoire generale et sur les mœurs et l esprit des nations Chapter 70 1756 Buyuk Ansiklopedi Milliyet 1990 Cilt 12 Sayfa 4714 4715 Innes 2000 ss 167 170 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Innes Matthew 24 Nisan 2000 State and Society in the Early Middle Ages The Middle Rhine Valley 400 1000 Ingilizce Cambridge University Press ISBN 978 1 139 42558 2 19 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Ekim 2022 Bryce 1913 s 35 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Davies 1996 ss 232 234 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Bryce 1913 ss 35 36 38 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim McKitterick 2018 ss 48 50 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim www britannica com Ingilizce 14 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Ekim 2022 Bryce 1913 ss 38 42 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Johnson 1996 s 22 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Kohn 2006 ss 113 114 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Bryce s 44 50 52 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim McKitterick 2018 s 70 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Collins 2014 s 131 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Chambers Mortimer 1974 The Western Experience Ingilizce Knopf ISBN 978 0 394 31806 6 19 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Ekim 2022 Witt Ronald G 19 Mart 2012 The Two Latin Cultures and the Foundation of Renaissance Humanism in Medieval Italy Ingilizce Cambridge University Press ISBN 978 0 521 76474 2 19 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Ekim 2022 Taylor amp Hansen Taylor 1894 s 117 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Taylor amp Hansen Taylor 1894 s 118 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Taylor amp Hansen Taylor 1894 s 121 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Cantor 1993 ss 214 15 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Magill 1998 s 707 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Tucker Spencer C 23 Aralik 2009 A Global Chronology of Conflict From the Ancient World to the Modern Middle East 6 volumes From the Ancient World to the Modern Middle East Ingilizce ABC CLIO ISBN 978 1 85109 672 5 21 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ekim 2022 Geanakoplos Deno John 1979 Medieval Western Civilization and the Byzantine and Islamic Worlds Interaction of Three Cultures Ingilizce D C Heath ISBN 978 0 669 00868 5 21 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ekim 2022 www britannica com Ingilizce 16 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Ekim 2022 Biographie Deutsche www deutsche biographie de Almanca 2 Temmuz 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Ekim 2022 Davids Adelbert 15 Agustos 2002 The Empress Theophano Byzantium and the West at the Turn of the First Millennium Ingilizce Cambridge University Press ISBN 978 0 521 52467 4 21 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ekim 2022 Jansen S 17 Ekim 2002 The Monstrous Regiment of Women Female Rulers in Early Modern Europe Ingilizce Springer ISBN 978 0 230 60211 3 21 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ekim 2022 MacLean Simon 2017 Ottonian Queenship Ingilizce Oxford University Press ISBN 978 0 19 880010 1 21 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ekim 2022 Digby Kenelm Henry 1891 Mores Catholici Books VII IX Ingilizce P O Shea 21 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ekim 2022 Magill 1998 s 708 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim McBrien 2000 s 138 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Sladen 1914 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Cantor 1993 ss 215 17 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Bideleux Robert Jeffries Ian 10 Nisan 2006 A History of Eastern Europe Crisis and Change Ingilizce Routledge ISBN 978 1 134 71985 3 21 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ekim 2022 Lewis Archibald Ross 1988 Nomads and Crusaders A D 1000 1368 Ingilizce Georgetown University Press ISBN 978 0 253 34787 9 21 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ekim 2022 Fried Johannes 13 Ocak 2015 The Middle Ages Ingilizce Harvard University Press ISBN 978 0 674 74467 7 21 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ekim 2022 Rowland Christopher Barton John 2002 Apocalyptic in History and Tradition Ingilizce Bloomsbury Academic ISBN 978 0 8264 6208 4 21 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ekim 2022 Arnason Johann P Wittrock Bjorn 1 Ocak 2005 Eurasian Transformations Tenth to Thirteenth Centuries Crystallizations Divergences Renaissances Ingilizce BRILL ISBN 978 90 474 1467 4 21 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ekim 2022 German Polish Dialogue Letters of the Polish and German Bishops and International Statements Ingilizce Ed Atlantic Forum 1966 21 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ekim 2022 Emmerson Richard K 18 Ekim 2013 Key Figures in Medieval Europe An Encyclopedia Ingilizce Routledge ISBN 978 1 136 77518 5 21 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ekim 2022 Muldoon J 19 Agustos 1999 Empire and Order The Concept of Empire 800 1800 Ingilizce Springer ISBN 978 0 230 51223 8 21 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ekim 2022 Barraclough 1984 ss 101 134 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Barraclough 1984 s 109 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim www historyworld net 9 Mart 2006 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Ekim 2022 Barraclough 1984 ss 122 124 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Barraclough 1984 s 123 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Barraclough 1984 ss 123 134 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Chisholm Hugh ed 1911 Ed Polish Succession War Encyclopaedia Britannica Cilt 21 11 baski Cambridge University Press ss 981 982 20 Mayis 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Mayis 2023 KB1 bakim Birden fazla ad editor listesi link Hermann 1970 s 530 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Haffner 2019 ss 6 10 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Smail Daniel Lord Gibson Kelly 1 Ocak 2009 Vengeance in Medieval Europe A Reader Ingilizce University of Toronto Press ISBN 978 1 4426 0126 0 21 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ekim 2022 21 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Ekim 2022 Hunyadi Zsolt Laszlovszky J zsef Studies Central European University Dept of Medieval 1 Ocak 2001 The Crusades and the Military Orders Expanding the Frontiers of Medieval Latin Christianity Ingilizce Central European University Press ISBN 978 963 9241 42 8 21 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ekim 2022 Boettcher Carl Heinz 2005 Europas Weg in die Neuzeit vom Weltstaat zur Staatenwelt Almanca Rohrig Universitatsverlag ISBN 978 3 86110 390 5 21 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ekim 2022 Schneidmuller Bernd Weinfurter Stefan 2003 Die deutschen Herrscher des Mittelalters historische Portraits von Heinrich I bis Maximilian I 919 1519 Almanca C H Beck ISBN 978 3 406 50958 2 21 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ekim 2022 Koenigsberger H G 14 Ocak 2014 Medieval Europe 400 1500 Ingilizce Routledge ISBN 978 1 317 87088 3 21 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ekim 2022 Rothstein Stanley William 1995 Class Culture and Race in American Schools A Handbook Ingilizce Greenwood Publishing Group ISBN 978 0 313 29102 9 21 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ekim 2022 Szepesi Istvan 1 Haziran 2015 Reflecting the Nation The Historiography of Hanseatic Institutions Waterloo Historical Review Ingilizce 7 doi 10 15353 whr v7 33 ISSN 2369 615X 21 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ekim 2022 kanopiadmin 12 Kasim 2009 Mises Institute Ingilizce 28 Kasim 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Ekim 2022 Zurek Vaclav 31 Aralik 2014 Les langues du roi Le role de la langue dans la communication de propagande dynastique a l epoque de Charles IV Revue de l IFHA Revue de l Institut francais d histoire en Allemagne Fransizca 6 doi 10 4000 ifha 8045 ISSN 2190 0078 21 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ekim 2022 Schwartzwald Jack L 20 Kasim 2015 The Collapse and Recovery of Europe AD 476 1648 Ingilizce McFarland ISBN 978 1 4766 6230 5 21 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ekim 2022 Jr Thomas A Brady 13 Temmuz 2009 German Histories in the Age of Reformations 1400 1650 Ingilizce Cambridge University Press ISBN 978 1 139 48115 1 21 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ekim 2022 Mahoney William 18 Subat 2011 The History of the Czech Republic and Slovakia Ingilizce ABC CLIO ISBN 978 0 313 36306 1 21 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ekim 2022 Brady 2009 ss 73 74 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Whaley 2011 s 278 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Whaley Joachim 24 Kasim 2011 Germany and the Holy Roman Empire Volume II The Peace of Westphalia to the Dissolution of the Reich 1648 1806 Ingilizce OUP Oxford ISBN 978 0 19 162822 1 21 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ekim 2022 Hardy Duncan 29 Agustos 2018 Associative Political Culture in the Holy Roman Empire Upper Germany 1346 1521 Ingilizce Oxford University Press ISBN 978 0 19 256217 3 21 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ekim 2022 Brady 2009 ss 75 81 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Wilson Peter H 28 Ocak 2016 The Holy Roman Empire A Thousand Years of Europe s History Ingilizce Penguin Books Limited ISBN 978 0 14 195691 6 21 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ekim 2022 Smith William Bradford 2008 Reformation and the German Territorial State Upper Franconia 1300 1630 Ingilizce University Rochester Press ISBN 978 1 58046 274 7 21 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ekim 2022 Brady 2009 ss 104 106 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Wilson 2016 s 79 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Tracy James D 29 Temmuz 2016 Balkan Wars Habsburg Croatia Ottoman Bosnia and Venetian Dalmatia 1499 1617 Ingilizce Rowman amp Littlefield ISBN 978 1 4422 1360 9 21 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ekim 2022 Agoston Gabor 22 Haziran 2021 The Last Muslim Conquest The Ottoman Empire and Its Wars in Europe Ingilizce Princeton University Press ISBN 978 0 691 20538 0 21 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ekim 2022 web archive org 29 Haziran 2016 29 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Ekim 2022 Pavlac Brian A Lott Elizabeth S 1 Haziran 2019 The Holy Roman Empire A Historical Encyclopedia 2 volumes Ingilizce ABC CLIO ISBN 978 1 4408 4856 8 21 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ekim 2022 Brady 2009 s 429 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Erbe 2000 ss 19 30 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Whaley 2011 s 61 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Brady 2011 s 211 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Berenger Jean Simpson C A 22 Temmuz 2014 A History of the Habsburg Empire 1273 1700 Ingilizce Routledge ISBN 978 1 317 89570 1 21 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ekim 2022 Gosman Martin MacDonald A Alasdair A Macdonald Alasdair James Vanderjagt Arie Johan 1 Ekim 2003 Princes and Princely Culture 1450 1650 Ingilizce BRILL ISBN 978 90 04 13572 7 21 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ekim 2022 Burdick William Livesey 2004 The Principles of Roman Law and Their Relation to Modern Law Ingilizce The Lawbook Exchange Ltd ISBN 978 1 58477 253 8 21 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ekim 2022 Lee Daniel 19 Subat 2016 Popular Sovereignty in Early Modern Constitutional Thought Ingilizce Oxford University Press ISBN 978 0 19 106244 5 21 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ekim 2022 Thornhill Chris 24 Ocak 2007 German Political Philosophy The Metaphysics of Law Ingilizce Routledge ISBN 978 1 134 38280 4 21 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ekim 2022 Haivry Ofir 29 Haziran 2017 John Selden and the Western Political Tradition Ingilizce Cambridge University Press ISBN 978 1 107 01134 2 21 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ekim 2022 Mousourakis George 2 Mart 2017 The Historical and Institutional Context of Roman Law Ingilizce Routledge ISBN 978 1 351 88840 0 21 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ekim 2022 Zoller Elisabeth 2008 Introduction to Public Law A Comparative Study Ingilizce BRILL ISBN 978 90 04 16147 4 21 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ekim 2022 Hodnet 2018 ss 79 81 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Spence Lewis 1993 Encyclopedia of Occultism Ingilizce Carol Publishing Group ISBN 978 0 8065 1401 7 21 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ekim 2022 Palgrave Francis 5 Aralik 2013 The Collected Historical Works of Sir Francis Palgrave K H Ingilizce Cambridge University Press ISBN 978 1 107 62636 2 21 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ekim 2022 Beccaria Cesare marchese di Beccaria Cesare Stevenson Bryan 1 Ocak 2008 On Crimes and Punishments and Other Writings Ingilizce University of Toronto Press ISBN 978 0 8020 8990 8 21 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ekim 2022 Ripley George Dana Charles Anderson 1869 The New American Cyclopaedia A Popular Dictionary of General Knowledge Ingilizce D Appleton 21 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ekim 2022 Jr Albert Rabil 11 Kasim 2016 Renaissance Humanism Volume 2 Foundations Forms and Legacy Ingilizce University of Pennsylvania Press ISBN 978 1 5128 0576 5 21 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ekim 2022 Francisco de Quevedo Dreams and Discourses Ingilizce Liverpool University Press 1 Ocak 1989 ISBN 978 1 80034 588 1 21 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ekim 2022 Wilson 2016 s 263 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim networks h net org 21 Eylul 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Ekim 2022 Tennant Elaine C Johnson Carroll B 1 Ocak 1985 The Habsburg Chancery Language in Perspective Ingilizce University of California Press ISBN 978 0 520 09694 3 21 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ekim 2022 www e scoala ro 23 Ocak 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Ekim 2022 a b Metzig Gregor 21 Kasim 2016 Kommunikation und Konfrontation Diplomatie und Gesandtschaftswesen Kaiser Maximilians I 1486 1519 Almanca Walter de Gruyter GmbH amp Co KG ISBN 978 3 11 045673 8 21 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ekim 2022 Scott Hamish M 2015 The Oxford Handbook of Early Modern European History 1350 1750 Ingilizce Oxford University Press ISBN 978 0 19 959725 3 21 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ekim 2022 Headrick Daniel R 28 Aralik 2000 When Information Came of Age Technologies of Knowledge in the Age of Reason and Revolution 1700 1850 Ingilizce Oxford University Press ISBN 978 0 19 803108 6 21 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ekim 2022 Whaley 2011 s 370 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim networks h net org 26 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Ekim 2022 Brady 2009 ss 110 128 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim networks h net org 5 Subat 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Ekim 2022 web archive org 21 Eylul 2021 21 Eylul 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Ekim 2022 Curtis 2013 ss 46 52 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Griffey Erin 29 Kasim 2021 Early Modern Court Culture Ingilizce Routledge ISBN 978 1 000 48032 0 21 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ekim 2022 Thackeray Frank W Findling John E 31 Mayis 2012 Events That Formed the Modern World From the European Renaissance through the War on Terror 5 volumes From the European Renaissance through the War on Terror Ingilizce ABC CLIO ISBN 978 1 59884 902 8 21 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ekim 2022 Holleger 2012 s 34 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Brady Thomas A Jr Thomas A Brady 13 Temmuz 2009 German Histories in the Age of Reformations 1400 1650 Ingilizce Cambridge University Press ISBN 978 0 521 88909 4 21 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ekim 2022 Wilson 2016 s 27 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Tracy James D 13 Eylul 1997 The Political Economy of Merchant Empires State Power and World Trade 1350 1750 Ingilizce Cambridge University Press ISBN 978 0 521 57464 8 21 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ekim 2022 PDF 19 Eylul 2013 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Ekim 2022 Ertl Alan Mayis 2007 The Political Economic Foundation of Democratic Capitalism From Genesis to Maturation Ingilizce Universal Publishers ISBN 978 1 59942 424 8 21 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ekim 2022 Kypta Ulla Bruch Julia Skambraks Tanja 15 Ekim 2019 Methods in Premodern Economic History Case studies from the Holy Roman Empire c 1300 c 1600 Ingilizce Springer Nature ISBN 978 3 030 14660 3 21 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ekim 2022 Meinel Christoph Sack Harald 21 Subat 2014 Digital Communication Communication Multimedia Security Ingilizce Springer Science amp Business Media ISBN 978 3 642 54331 9 21 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ekim 2022 PDF 15 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Ekim 2022 Ertl 2007 ss 189 191 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Ertl 2007 s 188 189 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Poitras Geoffrey 2000 The Early History of Financial Economics 1478 1776 From Commercial Arithmetic to Life Annuities and Joint Stocks Ingilizce Edward Elgar ISBN 978 1 84064 455 5 21 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ekim 2022 Glaeser Edward Kourtit Karima Nijkamp Peter 23 Eylul 2020 Urban Empires Cities as Global Rulers in the New Urban World Ingilizce Routledge ISBN 978 0 429 89236 3 21 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ekim 2022 15 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Ekim 2022 Smith Alan K 2 Nisan 2019 Creating A World Economy Merchant Capital Colonialism And World Trade 1400 1825 Ingilizce Routledge ISBN 978 0 429 71042 1 21 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ekim 2022 Mullett Michael 30 Nisan 2010 Historical Dictionary of the Reformation and Counter Reformation Ingilizce Scarecrow Press ISBN 978 0 8108 7393 3 21 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ekim 2022 Tracy James D 23 Ekim 2018 Holland Under Habsburg Rule 1506 1566 The Formation of a Body Politic Ingilizce Univ of California Press ISBN 978 0 520 30403 1 21 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ekim 2022 Nexon Daniel H 20 Nisan 2009 The Struggle for Power in Early Modern Europe Religious Conflict Dynastic Empires and International Change Ingilizce Princeton University Press ISBN 978 0 691 13793 3 21 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ekim 2022 Whaley 2011 s 326 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Holborn Hajo 21 Aralik 1982 A History of Modern Germany The Reformation Ingilizce Princeton University Press ISBN 978 0 691 00795 3 21 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ekim 2022 Whaley 2012a s 334 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim MacCulloch Diarmaid 25 Mart 2005 The Reformation Ingilizce Penguin ISBN 978 1 101 56395 3 21 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ekim 2022 Isom Verhaaren Christine 30 Mayis 2011 Allies with the Infidel The Ottoman and French Alliance in the Sixteenth Century Ingilizce Bloomsbury Publishing ISBN 978 0 85773 227 9 21 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ekim 2022 Imparatorluk icindeki yonetim alaninda kendisine kral denilmesine izin verilen tek prens Bohemya krali idi 1556 dan sonra kendisi imparator oldu Diger bazi prensler imparatorluk disinda krallik gucune sahip olduklarindan kral idi Caspar Hirschi Wettkampf der Nationen Wallstein Verlag 2005 Gottingen p 393 399 Klaus Malettke Les relations entre la France et le Saint Empire au XVIIe siecle Honore Champion Paris 2001 p 22 Society for Imperial Chamber Court Research Wetzlar 29 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Haziran 2024 Thomas A Brady Jr 2009 German Histories in the Age of Reformations 1400 1650 Cambridge University Press Brian A Pavlac ve Elizabeth S Lott 2019 The Holy Roman Empire A Historical Encyclopedia 2 volumes Andre Corvisier John Childs A dictionary of military history and the art of war 1994 p 306 John Pike Holy Roman Empire 1500 The German Empire 19 Temmuz 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde Reich und Glaubensspaltung Deutschland 1500 1600 24 Temmuz 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde a b Introduction to Global Politics 24 Temmuz 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde Nation und Nationalismus in Deutschland 1770 1990 24 Temmuz 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde The German Myth of the East 1800 to the Present 24 Temmuz 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde Fried 2016 s 56 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Parker 2008 s 1058 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Wilson 2009 ss 18 23 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Wilson s 788 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Wilson Peter H 30 Temmuz 2009 Europe s Tragedy A New History of the Thirty Years War Ingilizce Penguin UK ISBN 978 0 14 193780 9 18 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Ekim 2022 Wilson 2016 s 496 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Benecke 1974 s 162 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Whaley 2012a s 633 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Whaley 2012b s 351 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Smith Preserved 1920 The Social Background of the Reformation Wilson p 788 de Las Cases Journal of the Private Life and Conversations of the Emperor Napoleon at Saint Helena 6 Haziran 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Haziran 2024 PDF web archive org 3 Eylul 2015 3 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 18 Ekim 2022 Tellier 2009 s 290 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Baba 1997 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Kurian 2010 s 290 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Legauy 1995 s 104 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Sel 2011 s 118 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Cipolla 1981 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim a b Whaley Joachim 2012 Germany and the Holy Roman Empire Volume I Maximilian I to the Peace of Westphalia 1493 1648 OUP Oxford ISBN 978 0 1987 3101 6 6 Haziran 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Haziran 2024 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Kutsal Roma Imparatorlugu ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir The constitutional structure of the Reich28 Agustos 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde List of Wars of the Holy Roman Empire28 Eylul 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde The Holy Roman Empire8 Aralik 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Haritalar Kutsal Roma Imparatorlugu 1138 12543 Eylul 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kutsal Roma Imparatorlugu yak 150029 Agustos 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kutsal Roma Imparatorlugu 16488 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kutsal Roma Imparatorlugu 1789 interaktif harita 20 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde