Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Dekonstrüktivizm ya da yapısal analiz, 1980'lerin sonlarında ortaya çıkan postmodern mimari akımı. Yapıyı oluşturan mimari unsurların bütünlüğünün parçalanması, yüzeylerle yapılan oyunlar, dış cephe gibi mimari unsurların dikaçılı olmayan köşelerle yamultulması ve kaydırılması gibi yöntemlere dayanır. Dekonstrüktivist tarza sahip binalar bakanlara belirsizlik ve kargaşa hissi verir.
Dekonstrüktivist mimarlar başlangıçta Fransız filozof Jacques Derrida'nın fikirlerinden etkilendiler. Her ne kadar Peter Eisenman ile Jacques Derrida birbirlerine oldukça yakın olsalar da Eisenman'ın mimariye yaklaşımı, tanışmalarından ve dekonstrüktivist olmasından çok önce gelişti. Peter Eisenman'a göre dekonstrüktivizm, radikal şekilciliğe ilgisinin bir uzantısı olarak ele alınmalıdır. Dekonstrüktivizmin bazı uygulayıcıları, konstrüktivizmin geometrik dengesizlikleri ve biçimsel deneylerinden de etkilenmişlerdir.
Dekonstrüktivizm hareketinin tarihinin erken dönemlerinde olan ve de gelişimini etkilemiş önemli üç olay vardır. Bunlardan ilki, 1982 yılına ait Parc de la Villette mimari tasarım yarışmasıdır. Özellikle Jacques Derrida ve Peter Eisenman'in tasarımları ile Bernard Tschumi'nin ödül alan tasarımı, dekonstrüktivizm akımına önemli etkileri olmuştur. İkinci önemli olay olan Modern Sanatlar Müzesi'nin; 1988'de, Philip Johnson ve Mark Wigley tarafından düzenlediği New York Dekonstrüktivist Mimarlığı sergisi hem bu akımın tanınması hem de bu akımla özdeşleşdirilecek mimarların ortaya çıkması bağlamında dönüm noktası olan etkinliklerden birisidir. Modern Sanatlar Müzesi'nin New York sergisi; Frank Gehry, Daniel Libeskind, Rem Koolhaas, Peter Eisenman, Zaha Hadid, Coop Himmelb(l)au, Paul Pogbave Bernard Tschumi tarafından yapılan çalışmaları sergilemiştir. Bu sergiden sonra dekonstrüktivizim akımı ile özdeşleştirilmiş birçok mimar bu kavrama mesafe koymuştur. Fakat bu terim genel olarak kabul görmüş ve bugünün mimarisinde yaygın kullanılan bir akım olarak kendine yer bulmuştur. Bu akıma önemli katkısı olmuş üçüncü olay da ABD'nin Ohio eyaletindeki Columbus şehrinde yer alan Peter Eisenman tarafından tasarlanmış Wexner Sanat Merkezi'nin, 1989 yılında tamamlanıp hizmete sunulmasıdır.
Dekonstrüktivizm akımında modernizm-postmodernizm karşılıklı etkileşimi; dışavurumculuk, kübizm, minimalizm ve çağdaş sanat gibi diğer 20. yüzyıl hareketlerine de referans olmuştur. Dekonstrüktivizmin uygulamacılarının "biçim işlevi takip eder", "biçimin saflığı" ve "malzemelere dürüstlük" gibi prensipleri daraltıcı modernizm "kuralları" olarak görür ve mimariyi bu kavramlardan uzaklaşmayı amaçlar.
Tarihsel gelişimi, etkilendiği fikirler ve akımlar
Modernizm ve postmodernizm
Günümüzdeki çağdaş mimaride dekonstrüktivizm akımı, düzenli ve rasyonel olan modernizm akımının karşı tarafında yer almaktadır. Benzer şekilde postmodernizm ile de genel olarak karşıt kutuplarda bulunur. Her ne kadar postmodern kuramcılar ile henüz fikirleri olgunlaşmamış ilk dekonstrüktivistler Oppositions dergisinde birlikte yazılar yazmış olsalar da; bu yazıların içeriği incelendiğinde, aslında bu iki akımın kesin olarak birbirinden ayrılmaya başlamasının işaretleri de gözlemlenebilmektedir. Dekonstrüksyon, mimarlık ve mimarlık tarihine son derece asi bir şekilde karşı çıkarken; mimariyi parçalamayı ve yeniden bir araya getirmeyi amaçlar. Postmodernizm ise modernizm akımının uzak durmaya çalıştığı ve dekonstrüktivizim akımının tamamen reddettiği tarihi mimari referansları, biraz çelişkili ve gizlice de olsa benimsemeye çalışır. Postmodernizmin dekonstrüktivizm akımından bir başka farkı da süslemenin, sonradan düşünülen veya bir dekorasyon olduğu fikrini de reddetmesidir.
Oppositions 'taki yazılara ek olarak dekonstrüktivizm akımını modernizm ve postmodernizmden ayıran başka bir yayın da 1966 yılında Robert Venturi tarafından yazılan Mimaride Karmaşa ve Çelişki (İngilizce: Complexity and Contradiction in Architecture) adlı basımdır. Bu yayımda modernizmin ana unsurlarından olan saflık, netlik ve basitlik kavramları eleştirilir ki bu kavramların eleştirilmesi hem postmodern hem de dekonstrüktivist akımın başlangıç nedenlerindendir. Yine aynı yayın ile modernizmin alt dallarından ikisi olan fonksiyonalizm ve rasyonalizm akımları olumsuz paradigmalar olarak nitelendirilmiştir. Kendisi de postmodernist olan Robert Venturi'nin yazılarında mimarlık ürünlerine tarihsel süsler eklemek yoluyla modernizmin mimarlığa zenginlik kazandırdığı belirtilmektedir. Bazı postmodern mimarlar, süslemeyi ekonomik ve minimal yapılara dahi uygulamaya çabalamışlardır. Bu teşebbüs, Robert Venturi tarafından "dekore edilmiş ahır" ifadesiyle açıklanır. Bu kavrama göre tasarımın rasyonel olması şart değildir; fakat yapının işlevselliği hâlen önemlidir. Bu bakış açısı Robert Venturi'nin bir sonraki önemli yapıtının ana tezine çok yakındır. Bu teze göre bazı semboller ve süsler uygulamacı olan mimariye uygulanabilir ve semiyolojinin karmaşık felsefesi ile uyum içindedir.
Robert Venturi tarafından yazılan Mimaride Karmaşa ve Çelişki adlı yayımındaki dekonstrüktivizm yorumu oldukça farklıdır. İşlev ve süslemeyi ayırmak yerine Robert Venturi gibi postmodernistler yapıların işlevsel yanları sorgulanmıştır. Postmodernistler için süsleme ne ise geometri de dekonstrüktivistler için de oydu. Karmaşanın konusu ve geometrinin kendine has kaotik yapısı dekonstrüktivist yapıların işlevsel, yapısal ve uzaysal boyutlarına yansıtılmıştır. Dekonstrüktivist karmaşa ile tasarlanmış örnekler arasında Frank Gehry'nin tasarladığı ve Almanya'nın Weil-am-Rhein şehrinde yer alan Vitra Design Museum gösterilebilir. Bu müzede Frank Gehry, kübizm ve soyut dışavurumculuğu kullanarak tipik beyaz küplerden oluşan modern sanat galeri parçalara ayrılıp, yeniden bir araya getirilmiştir. Bu bakış açısı, basit modernist bakış açısının işlevsellik kavramını tamamen göz ardı ederken; beyaz stükko kaplaması ile özellikle uluslararası üslup başta olmak üzere modernizm stiline gönderme yapmaktadır. Dekonstrüktivist eser Mimaride Karmaşa ve Çelişki 'de verilen başka bir örnek de Peter Eisenman'ın tasarladığı Wexner Sanat Merkezi'dir. Wexner Sanat Merkezi'nde tasarımında kale şeklinde bir formdan yola çıkılmış; daha sonra bu form birçok kesinti ve form değişikliği ile daha da karmaşık bir forma bürünmüştür. Üç boyutlu iskelet taşıyıcı sistemi yapı içinde gelişigüzel olarak uzanmaktadır. Modernist bir tasarım olan iskelet sistem antik bir Orta Çağ tasarımı olan kale yapısı ile çarpışmaktadır. İskelet sistemde yer alan bazı kolonlar özellikle yere değmeyerek ve merdivenlerin arasından dolaşarak nevrotik bir kaygı hissi yaratmayı amaçlarlar. Wexner Sanat Merkezi bir kale örneğinin parçalanıp yeniden bir araya gelmesiyle oluşan bir tasarım olup; boşlukların ve yapının çelişki ve farklılık ile bir araya gelmesinin sağlamayı amaçlamıştır.
Dekonstrüktivist felsefe
Dekonstrüktivist felsefenin mimarlık teorisine yansıması Peter Eisenman'nın filozof Jacques Derrida'nın görüşlerinden etkilenmesiyle başlamıştır. Peter Eisenman bu hususta görüşlerini oluştururken yapısöküm düşünce hareketini felsefi bir başlangıç noktası olarak kabul etmiş ve Jacques Derrida ile Parc de la Villette projesinin yarışması dahil olmak üzere pratik alanda çalışmalar yürütmüştür. Yürütülen tüm bu çalışmalar Chora L Works adlı bir kitapta toplandı. Jacques Derrida ve Peter Eisenman'a ek olarak Daniel Libeskind de “bulunuş metafiziği” konusuna ilgi duyuyorlardı ki bu kavram dekonstrüktivist felsefenin mimari teori ile açıklanmasının en önemli ve ana konusudur. Mimarlığın dil felsefesinin metotları kullanarak iletişim kurma kapasitesine sahip bir dil olduğu kabul edilmektedir. Varlık ve yokluğun veya doluluk ve boşluğun diyalektiği kavramları Peter Eisenman'ın uygulama fırsatı bulan veya bulmayan tüm tasarımlarında yer alan kavramlardır. Hem Jacques Derrida hem de Peter Eisenman bulunulan mekânının mimarlık olduğu ve de var olmak ile yok olmak diyaletiklerinin hem inşaat (İngilizce: construction) hem de dekonstrüksiyon (İngilizce: deconstruction) kavramlarından bulunduğu görüşünü benimsemektedir.
Jacques Derrida'ya göre metinlerin anlaşılması en kolay klasik açıklamalar ile mümkün olabilir. Bu bağlamda bakıldığında dekonstrüksiyon stilinde tasarlanmış herhangi bir mimarlık eseri de var olabilmesi için son derece köklü bir geçmişten gelen geleneksel bir yapının varlığına ihtiyaç duyar; böylece o yapının varlığına karşı esnek bir tasarım olduğunu ortaya koyabilir.
Frank Gehry'nin 1978 yılında Santa Monica'da kendisi için tasarladığı konut projesi dekonstrüktivist stilde tasarlanmış örnek bir yapı olarak nitelendirilmektedir. Bu yapının tasarımında başlangıç noktası olarak tipik bir banliyö evi ve o evin sahip olması beklenen tipik sosyal anlamlardan yola çıkılmıştır. Daha sonra Frank Gehry bu yapının kütlesini, üç boyutlu biçimini ve diğer tasarım unsurlarını adeta bir oyuncak ile oynar gibi parçalamış ve yapıyı yeniden inşa etmiştir.
Jacques Derrida oluşturduğu ve sıklıkla kullandığı bulunuş metafiziği ve dekonstrüksiyon kavramlarına ek olarak söküme almak (under erasure veya sous rature) kavramlarını de mimarlıkla ilgili yazılarına yansıtmış ve dekonstrüksivist düşünce yapısına katkıda bulunmuştur.Daniel Libeskind mimarlık kariyerindeki ilk tasarımlarını adeta bir yazı şekli şeklinde yarattığını belirtmiş ve bir inşaat malzemesi olan betonu bir nevi şiir gibi tasarımlarına yansıttığını söylemiştir. Tasarımlarını oluştururken kitapları mimari şekiller gibi tasvir etmiş ve yazı biçimlerini bu yapı kütlelerinin üzerine uygulamış ve bu şekilde mimarlık stilini edebiyata gönderme yapmıştır. Bu bağlamda Daniel Libeskind'in söküme almak (under erasure veya sous rature) ve iz sürme (trace) kavramlarına özellikle Berlin Yahudi Müzesi tasarımında yansımalarını gözlemlemek mümkündür.Holokost dönemini hatırlatması amaçlanan bu yapıda olduğu gibi Maya Lin'in Vietnam Şehitleri Anıtı veya Peter Eisenman'ın Katledilen Avrupalı Yahudiler Anıtı projeleri de söküme almak ve iz kavramlarının uygulamaya yansıtıldığı örneklerdir.
Konstrüktivizm ve Rus Fütürizmi
Dekonstrüktivizmi mimari stil olarak benimseyen bir grup mimar da 20. yüzyılın başlarında ortaya çıkmış, daha çok grafiksel ve hayalperest mimari tasarımları olan ve çok azının inşa edildiği Konstrüktivizm ve Rus Fütürizmi akımlarından etkilenmişlerdir.
Naum Gabo, El Lissitzky, Kazimir Malevich ve Alexander Rodchenko gibi sanatçılar dekonstrüktivizmi uygulayan Zaha Hadid ve Coop Himmelb(l)au gibi mimarların tasarımlarındaki geometrik biçimlerinin gelişiminde etkili olmuşlardır. Bu mimarlar hem Dekonstrüktivizim hem de Konstrüktivizm akımlarını benimseyerek soyut mimari biçimler oluşturmakla ilgilenmişlerdir. Her iki mimari akımın başka bir ortak yanı, tıpkı grafik sanatları veya heykeltıraşlıkta olduğu gibi, geometrik şekillerin temelden basitleştirilmesine önem vermeleridir. Ancak iki akım belli noktalarda birbirlerinden ayrılırlar. Konstrüktivizm genelde kavramların ve biçimlerin saflaştırılması yani özlerine dönülmesine önem verirken bu kavrama dekonstrüktivizmde önem verilmez. Dekonstrüktivizm akımını benimseyenler biçim ne kadar bozulursa (İngilizce: deformed) tasarım da o kadar parçalanmış (İngilizce: deconstructed) olur fikrini benimsemektedirler.
Konstrüktivizmde yaygın olarak kullanılan grafik motifler dikdörtgen çizgiler ve üçgenimsi şekillerdir; ayrıcı kare ve daire gibi basit şekiller de kullanılmıştır. Prouns adı verilen soyut resimler dizisinde El Lissitzky birçok geometrik şekli farklı açılardan uzayda asılı göstermiştir. El Lizzitzky Bunu yaparken de betornarme çeliği veya biçilmiş kerestenin son derece sıkı bir şekilde veya gevşek bir şekilde birbirine bağlandığı; ya da ortalığa saçılmış bir şekilde durdukları sembolize edilmek istemiştir. Aynı kompozisyonları Daniel Libeskind'nin dekonstrüktivist çalışması olan Micromegas'da da görmek mümkündür.
Konstrüktivist eğik ve çapraz çizgi motifleri kullanılarak duvarın sembolik olarak parçalanması çizgileri tanımlayan duvarın yok olmasına sebep oluyor….Son derece belirgin olan bu kaotik durum çizgiyi tanımlayan duvarın inşa edilmesini yani çizginin alyapısının oluşmasını sağlıyor. Bu içsel karmaşıklık çizginin varolmasını sağlarken aynı zamanda o çizginin, duvar üzerinde çentikler gibi, parçalanmasını da beraberinde getiriyor.
—Phillip Johnson ve Mark Wigley, Dekonstrüktif Mimari adlı kitaptan alıntı (sayfa 34)
Konstrüktivizm akımı ile dekonstrüktivizm arasındaki önemli başka bir fark da siyasi ideolojileridir. Konstrüktivizm akımı mevcut teknolojinin 1920'lerin SSCB'sinin kuruluş ve komünist ideolojisine uygun bir sosyal amaçla kullanmayı amaçlarken, dekonstrüktivizm akımının böylesi bir sosyal amacı yoktur. Tasarımlarının bazılarının dekonstrüktivizm akımı ile özdeşleştirildiği Hollanda kökenli bir mimar olan Rem Koolhaas, 1977 yılında yayınladığı The Story of the Pool (Türkçesi: Havuzun Hikâyesi) adlı kitapta Konstrüktivistlerin kendi kendine enerji üreten bir Modernist bir havuzun içinde SSCB'den kaçtığını ve ABD'ye vardığını kurgusal bir hikâyede tasvir eder. Bu hikâyeye göre, tıpkı Stalinizm altında olduğu gibi Konstrüktivizm akımı ABD'de de ölmeye mahkûmdur.
Çağdaş sanat
Çağdaş sanatın dallarından en fazla minimalizm ve kübizm akımlarının dekonstrüktivizme etkisi olmuştur. Form ve içeriğin birbirinden ayrılması ve de farklı bakış açılarından aynı anda bakılması nedeniyle Kübizm akımının bir parçası olan Analitik Kübizm'in, bu mimarlık akımına etkisi daha fazla olmuştur. Frank Gehry ve Bernard Tschumi'nin birçok tasarımında parçalanmış boşlukların eşzamanlı yer alması son derece sık rastlanan bir durumdur. Kübizm akımı içindeki başka bir alt akım olan Sentetik Kübizm'in dekonstrüktivizime etkisi Analitik Kübizm kadar olmasa bile Frank Gehry'nin mimari kariyerinin ileriki dönemlerindeki tarzında kendini göstermektedir. Dekonstrüktivizm akımı tıpkı Minimalizm gibi kültürel referanslardan kendini bağımsız kılmayı amaçlar.
Deformasyon yani biçiminin bozulması ve dislokasyon yani altüst olma kavramlarına yatkın olan dekonstrüktivizm akımı bunlara ek olarak Dışavurumculuk ve Dışavurumcu Mimarlık akımlarımdan da etkilenmiştir. Dekonstrüktivist bazı tasarımların Dışavurumculuk, Yeni-Dışavurumculuk ve Soyut Dışavurumculuk akımlarının taşıdığı özellikleri aynen taşıdıkları bazı örneklere de zaman zaman rastlanmıştır. Bu duruma bir örnek vermek gerekirse Coop Himmelb(l)au tarafından tasarlanmış ve farklı açılardan oluşmuş şekillerden oluşan Ufa-Kristallpalast soyut geometrik şekillerden oluşan resimler yapmış Franz Kline'nin çalışmalarını anımsatmaktadır. Ufa-Kristallpalast açısal şekilleri ile Almanya kökenli dışavurumcu bir ressam olan Ernst Ludwig Kirchner tarafından tasarlanmış Almanya kasabalarının caddelerini anımsatır.Wassily Kandinsky'nin çalışmaları da dekonstrüktivist mimariye benzerlikler göstermektedir. Kandinsky'nin figüratif ve somut sanattan uzaklaşıp soyut dışavurumculuğa yönelmesi de dekonstrüktivist mimarların aşina olunan geometriyi süs olarak kullanmaktan vazgeçmesi arasında da oldukça belirgin bir benzerlik vardır.
1980'li ve 1990'lı yıllarda oluşturulmuş bazı sanat eserleri ve mimari yapılarda da dekonstrüktivizimin izlerini bulmak mümkündür. Buna en iyi iki örnek Maya Lin ve Rachel Whiteread'in çalışmalarıdır. Maya Lin'in 1982 yılında tasarladığı Vietnam Şehitleri Anıtı'nın granit plakaların yer döşemesi ile çok keskin bir biçimde pozisyonlanması bu duruma güzel bir örnektir. Bu plakaların adeta kırılmış dağılmış gibi gözükmeleri ve üzerlerindeki yazıların minimalist bir şekilde sınırlanmış olması ile bu tasarımın dağılmış, parçalanmış hissi verilmek istenmiş ve tasarımın kendisine yazıdan daha fazla okunması ve anlanması amaçlanmıştır ki bu dekonstrüktivizm anlayaşı ile birebir örtüşmektedir. Maya Lin dekonstrüktivist bir yapı olan ve Peter Eisenman tarafından tasarlanmış Wexner Sanat Merkezi'nin tasarlanması çalışmalarına da katılmıştır.Büyük Britanyalı bir heykeltıraş ve sanatçı olan Rachel Whiteread'in tasarladığı mimari mekân düzenlemeleri de çağdaş sanatın mimari ile bir araya geldikleri tasarımlar olarak nitelendirilirler. Mesela 1990 yılında yaptığı bir çalışma olan Ghost tüm bir mekânı alçı ile kaplanmasıyla tüm boşlukların kapatılması simgelenmişti ki bu Jacques Derrida'nın mimarlığın var olma kavramı ile uyumludur.
Dekonstrüktivizim akımına etkisi olan veya birbirini etkileyan başka birisi de Amerikalı bir sanatçı olan Gordon Matta-Clark'dır. Eğitimi sırasında Fransız kökenli dekonstrüksiyon felsefecilerinden etkilenen Gordon Matta-Clark; süreç içinde détournement adı verilen var olan sanatsal unsurların yeni bir oluşum için kullanılması anlayışını ortaya koymuş ve tasarımlarını da bu yönde oluşturmuştur.Bina parçaları/kesikleri (İngilizce: Building cuts) adını verdiği; terk edilmiş kullanılmayan binaları bazen içlerindeki yer döşemeleri, tavanları, taşıyıcı sistemleri veya duvarlarını yıkarak sergi mekânı olarak yeniden oluşturması (dekonstrüktive etmesi) ile sanat galerileri ve sanat eserlerini sergileme olanaklarını sunmuştur. Bu uygulama biçimleri sonradan hem dekonstrüktivizm felsefesine, hem de bunun mimarlıkta uygulanmasına oldukça önemli etkileri olmuştur.
1988 MoMa sergisi
Küratörlüğünü Yeni Zelandalı bir mimar olan Mark Wigley ve Amerikalı bir mimar olan Philip Johnson'un yaptığı, 1988 yılına ait Modern Sanatlar Müzesi (MoMa) sergisi dekonstrüktivist akıma enerji vermiş ve onun takipçilerinin birçoğunun ün kazanmasına yardımcı olmuştur. Sergiyle ilgili duyuru makalesini yazan Mark Wigley genelde birbirlerinden farklı olduğu için tanınmış bu mimarların ortak noktalarını bu duyuru makelesinde işlemiştir.
{{Quote2| Bu sergide yer alan projeler son derece farklı bir hassasiyete işaret ediyorlar. Bu hassasiyet saf formun rahatsız edilmesi rüyasıdır. Düşünme şeklimizi rahatsız edebilme yeteneğimiz bu projeleri dekonstrüktivist yapan önemli bir unsurdur. Bu sergi modernizmin gizli potensiyelini incelen birçok mimarın sıra dışı bina tasarımlarının birbiri ile bağlantısıni incelemektedir.|Phillip Johnson ve Mark Wigley, Dekonstrüktif Mimari adlı kitaptan alıntı
23 Haziran 1988 ile 30 Ağustos 1988 tarihleri arasında düzenlenen ve Deconstructivist Architecture (Türkçesi: Dekonstrüvist Mimarlık) isimli bu MoMa sergisinde döneminde oldukça tanınmış yedi mimarın dekonsrüktivist öğeler içeren bazı tasarımları yer almıştır. Sergiye katılan mimarlar arasında Peter Eisenman, Frank Gehry, Zaha Hadid, Coop Himmelblau, Rem Koolhaas, Daniel Libeskind ve Bernard Tschumi vardı. Mark Antony Wigley ve Philip Johnson bu sergiyi düzenlerken Fransız felsefeci Jacques Derrida'nın Dekonstrüksiyon felsefesi görüşlerinden ayrıca Konstrüktivizm'den etkilenmişlerdir. Ancak sergiye katılan yedi mimardan sadece Peter Eisenman ve Bernard Tschumi tasarımlarının Jacques Derrida'nın görüşleri ile bağlantısının olduğunu kabul etmiştir. Ayrıca sadece Zaha Hadid tasarımlarının sadece Konstrüktivizm akımından etkilendiğini kabul etmiştir. Diğer mimarlar zamanla bu kavramların yaygınlaşmasıyla kendilerinin bu akımlarla ilgisi olmadığı görüşünu savunmuşlarsa da, dekonstrüktivizm akımı denilince akla gelen mimarların başında gelmeye devam etmişlerdir.
Bilgisayar destekli tasarım
Bilgisayar Destekli Tasarım günümüzün çağdaş mimarlık eserlerinin inşaatı için oldukça önemli bir araçtır. Dekonstrüktivizm stilinde tasarlanmış projelerde bu teknolojinin kullanılması diğer mimari stillere kıyasla daha fazla önem taşımaktadır. Üç boyutlu modelleme ve hem kurgusal hem de gerçek animasyonlarda son derece karmaşık mekânların tasarlanması Bilgisayar Destekle Tasarım ile (İngilizce: CAD veya Computer Aided Design) mümkün olmasının yanı sıra bu teknoloji ile tasarlanmış eserlerin Bilgisayar Destekli Üretim (İngilizce: CAM veya Computer Aided Manufacturing) ile son derece karmaşık bina detaylarının birebir ve ekonomik olarak üretilmesi mümkündür.
Ayrıca zaman içinde teknolojinin gelişmesi ile daha karmaşık mimari modellerin oluşturulması imkânı doğmuştur. Bu yazılımlardan en popüler olanlarından birisi ve Frank Gehry tarafından da kullanılan Digital Project hem CAD programlarının, hem de CATIA adı verilen eşgüdümlü üç boyutlu etkileşimli uygulama programlarının bir araya getirilmesi ile oluşmuş programdır.VectorWorks,ArchiCAD,SolidWorks,Revit gibi farklı yazılımlar da bu amaçla kullanılmaktadır.
Geçmişte inşa edilmiş birçok dekonstrüktivist yapıya bakıldığında bunların tamamımın bilgisayar desteği ile inşa edildikleri düşünülebilir ancak bunun istisnaları da mevcuttur. Örneğin Zaha Hadid'in birçok tasarımı bilgisayar ortamında üretilmemiştir. Ayrıca Frank Gehry'nin birçok eseri, her ne kadar bilgisayar da kullanılmışsa da, daha çok üzerinde çalıştığı maketler ile tasarlanmıştır. Ayrıca hatırlanması gereken başka bir husus bilgisayarlar her ne kadar dekonstrüktivist tasarımların gerçekleşmesini kolaylaştırsalar da her tuhaf gözüken bilgisayar tasarımı dekonstrüktivist değildir.
Dekonstrüktivizm hakkındaki eleştiriler
Kenneth Frampton'a ait Modern Mimari: Bir Eleştiriler Tarihi (İngilizcesi: Modern Architecture: A Critical History) adlı kitabın 1980 yılındaki ilk basımında beri mimarlık teorisinin eleştirilmesi hususunda genel bir bilinçlenme mevcuttur. Bu bağlamda dekonstrüktivizm akımı da Jacques Derrida'nın felsefi bakış açısı baz alınarak postmodernizmin diğer akımları gibi eleştirilmiştir. Bu teorik bakış açısında dekonstrüktivizmin aciliyet ve analiz kavramları baz alınarak eleştirildiği gözlemlenebilir. Ayrıca dekonstrüktivizm akımının eleştirileri incelendiğinde geçmişte inşa edilmiş diğer çalışmaların da yeniden analiz edildiği ve estetk kaygıların arka planda kaldığı görülmektedir; bu bağlamda Wexner Sanat Merkezi iyi bir örnek sayılabilir. Eleştiri Teorisi özünde kapitalizmin eleştirir; oldukça pahalı olan ve genel elit bir tabakanın faydalanabildiği dekonstrüktivist yapılar, teoride ne iddia ederlerse etsinler uygulamada bu beklentiyi karşılamaktan son derece uzaktadır. Yapılan tüm eleştirilerde Frank Gehry'nin dekonstrüktivzim akımının en önemli temsilcilerinden birisi olduğu kabul edilse de mimarın kendisi tasarımlarınin dekonstrüktivist olduğu görüşünü reddetmektedir.
Dekonstrüktivizm akımını eleştirenler bu tasarım biçiminin tamamen fiziksel bir çalışma olduğunu; sosyal hiçbir mesaj içermediğini ve sosyal bağlamda önemsiz oldukları yorumunu getirmektedir. Bu görüşü paylaşan Kenneth Frampton dekonstrüktivizmi “elitist ve gerçeklerden uzak” olarak nitelendirirken;Nikos Salingaros ise bu akımın yıkılmış formları inşa etmek için tasarımın düşüncesini ele geçirmiş bir “virütik dışavurumculuk” olduğunu söylemiştir. Nikos Salingaros'un eleştirileri Derrida ve Philip Johnson'un tanımları ile benzerlik gösterse de, kendisi bu tanımı dekonstrüktivizmi tamamen olumsuz bir şekilde eleştirmek için yapmıştır. Mimari alanda uygulanan dekonstrüktivizme getirilen diğer eleştiriler dekonstrütivist felsefeye getirilen eleştiriler ile benzerlikler göstermektedir. Yani yeniden inşaat (İngilizce: deconstruction) planlanmış bir aşamalar zinciri değildi, mimar nasıl isterse öyle sonuçlanabilir; hatta mimarın eserlerinde tutarsızlığa da yol açabilir.
Bu bağlamda getirilen başa bir eleştiride günümüzdeki dekonstrüktivizm uygulamalarının ilk felsefi kökeninin tamamen uzaklaştığı ve elimizde sadece dekonstrütivizmin estetik yani görsel yanının kaldığıdır. Bazı eleştirmenler ise mimarlığın dilsel felsefenin konusu olamayacağı veya geçmişte mümkünse bugün artık bunun mümkün olmadığını, bu bağlamda dekonstrüktivizmin felsefi bağlamlarda eleştirilemeyeceği görüşünü savunmaktadırlar. Başka bir grup ise geçmişi reddeden ve yerine başka bir alternatif önermeyen bir mimarlık akımı olan ve tasarım stratejilerinin insanlara vahşi gelebilen dekonstrüktivizmin gelecek nesillere ne tür bir etki yaratacağını sorgulamaktadır.
Dekonstrüktivizm stilinde yapılardan seçmeler
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- Derrida, Jacques (1976). Of Grammatology, (hardcover: , paperback: , corrected edition: ) trans. Gayatri Chakravorty Spivak. Johns Hopkins University Press.
- Derrida, Jacques & Eisenman, Peter (1997). Chora l Works. Monacelli Press. .
- Derrida, Jacques & Husserl, Edmund (1989). Edmund Husserl's Origin of Geometry: An Introduction. University of Nebraska Press.
- Frampton, Kenneth (1992). Modern Architecture, a critical history. Thames & Hudson- Third Edition.
- Johnson, Phillip & Wigley, Mark (1988). Deconstructivist Architecture: The Museum of Modern Art, New York. Little, Brown and Company.
- Hays, K.M. (edited) (1998). Oppositions Reader. Princeton Architectural Press.
- Kandinsky, Wassily. Point and Line to Plane. Dover Publications, New York.
- Rickey, George (1995). Constructivism: Origins and Evolution. George Braziller; Revised edition.
- Salingaros, Nikos (2008). "Anti-Architecture and Deconstruction", 3rd edition. Umbau-Verlag, Solingen, Germany. ISBN13 9783937954-097
- Tschumi, Bernard (1994). Architecture and Disjunction. The MIT Press. Cambridge.
- Van der Straeten, Bart. Retrieved April, 2006.
- Venturi, Robert (1966). Complexity and Contradiction in Architecture, The Museum of Modern Art Press, New York.
- Venturi, Robert (1977). Learning from Las Vegas (with D. Scott Brown and S. Izenour), Cambridge MA, 1972, revised 1977.
- Wigley, Mark (1995). The Architecture of Deconstruction: Derrida's Haunt. The MIT Press. .
Dipnotlar
- ^ a b "Jacques Derrida, Abstruse Theorist, Dies at 74". New York Times. 10 Ekim 2004. Erişim tarihi: 12 Eylül 2010.
- ^ a b Sima Ingberman. ABC: International Constructivist Architecture, 1922-1939 (İngilizce). 25 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Eylül 2010.
- ^ a b c Jacques Derrida ve Peter Eisenman (1997). Chora L Works. Monacelli Press. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2010.
- ^ a b c (PDF). Baruch College. 13 Haziran 2010 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2010.
- ^ a b c Andreas Papadakis, Catherine Cooke ve Andrew Benjamin (1989). Deconstruction: omnibus volume (İngilizce). Academy Editions. Erişim tarihi: 4 Kasım 2010.
- ^ a b c Philip Johnson, Mark Wigley, Museum of Modern Art (New York, N.Y.) (1988). Deconstructivist architecture. Modern Sanatlar Müzesi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2010.
- ^ a b c d e Neil Edward Brooks ve Josh Toth. The mourning after: attending the wake of postmodernism (İngilizce). ss. sf. 126. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2010.
- ^ K. Michael Hays. "Oppositions Reader: Selected Essays 1973-1984". Erişim tarihi: 2 Kasım 2010.
- ^ Oppositions (1973-1984). The Institute for Architecture and Urban Studies. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2010.
- ^ Bernard Tschumi (1996). Architecture and Disjunction. The MIT Press. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2010.
- ^ a b c d Robert Venturi. Complexity and Contradiction in Architecture (İngilizce). Modern Sanatlar Müzesi. 1 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Temmuz 2010.
- ^ Robert Venturi, Denise Scott Brown, Steven Izenour (Haziran 1977). . The MIT Press. 20 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2010.
- ^ a b J. Fiona Ragheb, Jean-Louis Cohen (2003). Frank Gehry (İngilizce). Solomon R. Guggenheim Museum. Erişim tarihi: 2 Kasım 2010.
- ^ . Daniel Libeskind'den alıntı: "This project develops the realm of the in between, the inter-est.... Pointing to that which is absent". 28 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2010.
- ^ a b c James Stevens Curl, (Ed.) (2006). A Dictionary of Architecture and Landscape Architecture (2. basım bas.). Oxford University Press, . ss. 880 sayfa.
- ^ a b Jacques Derrida, (Ed.) (1967). Of Grammatology. Johns Hopkins University Press. ss. 360 sayfa.
- ^ . Robert Holloway. 14 Haziran 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2010.
- ^ a b . Berlin Yahudi Müzesi web sitesi. 2 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ağustos 2010.
- ^ a b "Vietnam Veterans Memorial". American Treasures of The Library of Congress. 29 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Kasım 2010.
- ^ . ArchiPlanet.org. 28 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Kasım 2010.
- ^ Madan Sarup (1993). An introductory guide to post-structuralism and postmodernism (İngilizce). University of Georgia Press. Erişim tarihi: 3 Kasım 2010.
- ^ Victor Terras (1990). Handbook of Russian Literature (İngilizce). Yale University Press. 9 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Kasım 2010.
- ^ "Design by El Lissitzky". Getty Research Institute. 13 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Kasım 2010.
- ^ Daniel Libeskind ve Andrea P. A. Belloli (1997). Radix-Matrix: architecture and writings (İngilizce). Prestel. Erişim tarihi: 4 Kasım 2010.
- ^ Rem Koolhaas, (Ed.) (1977). The Story of the Pool. Monacelli Press.
- ^ "Architecture in the Age of Gehry". Vanity Fair. 5 Kasım 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Kasım 2010.
- ^ Franco Bertoni (2002). Minimalist architecture (İngilizce). Birkhäuser. Erişim tarihi: 3 Kasım 2010.
- ^ . Das-Neue-Dresden.de. 27 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2010.
- ^ Wassily Kandinsky ((Ed.)). Point and Line to Plane (1979 bas.). New York: Dover Publications, . ss. 146 sayfa.
- ^ . Canadian Centre for Architecture. 4 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ekim 2010.
- ^ "Gordon Matta-Clark at the Whitney". William Hanley, ARTINFO (11 Nisan 2007). 10 Ekim 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Ekim 2010.
- ^ (PDF). Louise Désy ve Gwendolyn Owens. 15 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ekim 2010.
- ^ a b Mark Wigley. The Architecture of Deconstruction: Derrida's Haunt (İngilizce). Erişim tarihi: 4 Kasım 2010.
- ^ Gerald E. Farin, Josef Hoschek ve Myung-Soo Kim. Handbook of Computer Aided Geometric Design (İngilizce). 28 Haziran 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Kasım 2010.
- ^ . Gerald Farin, Morgan-Kaufmann, 2002. 22 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2010.
- ^ . Kazimierz Butelski, Cracow University of Technology. 1 Kasım 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2010.
- ^ a b . 15 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2010.
- ^ . 26 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2010.
- ^ . GraphiSoft.com. 3 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2010.
- ^ "SolidWorks". 14 Aralık 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Kasım 2010.
- ^ . Autodesk. 22 Şubat 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2010.
- ^ a b Kenneth Frampton (1992). Modern Architecture: A Critical History (İngilizce). Thames & Hudson. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2010.
- ^ Geoffrey Bennington ve Jacques Derrida. Jacques Derrida (İngilizce). Erişim tarihi: 4 Kasım 2010.
- ^ "Peter Eisenman: 1990-1997, Richard C. Levene ve Fernando Márquez Cecilia (Madrid: El Croquis Editorial, 1997)". Frank Gehry'den alıntı: "The best thing about Peter's buildings is the insane spaces he ends up with.... All that other stuff, the philosophy and all, is just bullshit as far as I'm concerned.". Erişim tarihi: 17 Temmuz 2010.
- ^ Nikos Salingaros (2008). Anti-Architecture and Deconstruction (İngilizce). Umbau-Verlag. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2010.
- ^ (PDF). Alıntı: "Today, in the mid 90's the term 'deconstruction' is used casually to label any work that favours complexity over simplicity and dramatises the formal possibilities of digital production.". 15 Mart 2007 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2010.
- ^ . 30 Eylül 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2010.
- ^ "Weisman Art Museum, Frank Gehry designs the building". University of Minnesota, Frederick R. Weisman Art Museum, 2003. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2010.
- ^ . ArcSpace.com. 5 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2010.
- ^ . Guggenheim Müzesi Bilbao web sitesi. 14 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ağustos 2010.
- ^ . En.Structura.de. 27 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ağustos 2010.
- ^ "War and peace and quiet". Guardian (22 Nisan 2002). 24 Eylül 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Ağustos 2010.
- ^ . ArcSpace.com. 25 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2010.
- ^ "New L.A. concert hall raises temperatures of neighbors (24 Şubat 2004)". USA Today. 11 Ekim 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Eylül 2010.
- ^ "Dizzying heights". Boston Globe. 5 Ekim 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Eylül 2010.
- ^ "Six funny buildings". Guardian. 19 Mart 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Eylül 2010.
- ^ "High-Tech Bibliophilia". The New Yorker. 23 Nisan 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Eylül 2010.
- ^ . MillenniumPark.org. 5 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Eylül 2010.
- ^ . Santiago Calatrava web sitesi. 29 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Eylül 2010.
- ^ "Science Center Celebrates an Industrial Cityscape". New York Times. 7 Nisan 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Eylül 2010.
- ^ . Akron Art Museum. 16 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Eylül 2010.
- ^ "IAC Building". IACbuilding.com. 8 Mart 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Eylül 2010.
- ^ "Avaz Twist Tower". Avaz Twist Tower web sitesi. 4 Ekim 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Eylül 2010.
- ^ "Forbidden Cities: Beijing's great new architecture is a mixed blessing for the city". The New Yorker. 27 Ocak 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Eylül 2010.
- ^ . ExpoZaragoza2008.es. 22 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2010.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Dekonstruktivizm ya da yapisal analiz 1980 lerin sonlarinda ortaya cikan postmodern mimari akimi Yapiyi olusturan mimari unsurlarin butunlugunun parcalanmasi yuzeylerle yapilan oyunlar dis cephe gibi mimari unsurlarin dikacili olmayan koselerle yamultulmasi ve kaydirilmasi gibi yontemlere dayanir Dekonstruktivist tarza sahip binalar bakanlara belirsizlik ve kargasa hissi verir Daniel Libeskind tarafindan tasarlanan ve Birlesik Krallik in Manchester sehrinde yer alan Imperial War Museum North binasi birbiriyle kesisiyor gibi gorunen uc egrisel kutle icerir Dekonstruktivist mimarlar baslangicta Fransiz filozof Jacques Derrida nin fikirlerinden etkilendiler Her ne kadar Peter Eisenman ile Jacques Derrida birbirlerine oldukca yakin olsalar da Eisenman in mimariye yaklasimi tanismalarindan ve dekonstruktivist olmasindan cok once gelisti Peter Eisenman a gore dekonstruktivizm radikal sekilcilige ilgisinin bir uzantisi olarak ele alinmalidir Dekonstruktivizmin bazi uygulayicilari konstruktivizmin geometrik dengesizlikleri ve bicimsel deneylerinden de etkilenmislerdir Dekonstruktivizm hareketinin tarihinin erken donemlerinde olan ve de gelisimini etkilemis onemli uc olay vardir Bunlardan ilki 1982 yilina ait Parc de la Villette mimari tasarim yarismasidir Ozellikle Jacques Derrida ve Peter Eisenman in tasarimlari ile Bernard Tschumi nin odul alan tasarimi dekonstruktivizm akimina onemli etkileri olmustur Ikinci onemli olay olan Modern Sanatlar Muzesi nin 1988 de Philip Johnson ve Mark Wigley tarafindan duzenledigi New York Dekonstruktivist Mimarligi sergisi hem bu akimin taninmasi hem de bu akimla ozdeslesdirilecek mimarlarin ortaya cikmasi baglaminda donum noktasi olan etkinliklerden birisidir Modern Sanatlar Muzesi nin New York sergisi Frank Gehry Daniel Libeskind Rem Koolhaas Peter Eisenman Zaha Hadid Coop Himmelb l au Paul Pogbave Bernard Tschumi tarafindan yapilan calismalari sergilemistir Bu sergiden sonra dekonstruktivizim akimi ile ozdeslestirilmis bircok mimar bu kavrama mesafe koymustur Fakat bu terim genel olarak kabul gormus ve bugunun mimarisinde yaygin kullanilan bir akim olarak kendine yer bulmustur Bu akima onemli katkisi olmus ucuncu olay da ABD nin Ohio eyaletindeki Columbus sehrinde yer alan Peter Eisenman tarafindan tasarlanmis Wexner Sanat Merkezi nin 1989 yilinda tamamlanip hizmete sunulmasidir Dekonstruktivizm akiminda modernizm postmodernizm karsilikli etkilesimi disavurumculuk kubizm minimalizm ve cagdas sanat gibi diger 20 yuzyil hareketlerine de referans olmustur Dekonstruktivizmin uygulamacilarinin bicim islevi takip eder bicimin safligi ve malzemelere durustluk gibi prensipleri daraltici modernizm kurallari olarak gorur ve mimariyi bu kavramlardan uzaklasmayi amaclar Tarihsel gelisimi etkilendigi fikirler ve akimlarModernizm ve postmodernizm Rem Koolhaas tarafindan tasarlanan Seattle Merkez Kutuphanesi Seattle Washington ABD Gunumuzdeki cagdas mimaride dekonstruktivizm akimi duzenli ve rasyonel olan modernizm akiminin karsi tarafinda yer almaktadir Benzer sekilde postmodernizm ile de genel olarak karsit kutuplarda bulunur Her ne kadar postmodern kuramcilar ile henuz fikirleri olgunlasmamis ilk dekonstruktivistler Oppositions dergisinde birlikte yazilar yazmis olsalar da bu yazilarin icerigi incelendiginde aslinda bu iki akimin kesin olarak birbirinden ayrilmaya baslamasinin isaretleri de gozlemlenebilmektedir Dekonstruksyon mimarlik ve mimarlik tarihine son derece asi bir sekilde karsi cikarken mimariyi parcalamayi ve yeniden bir araya getirmeyi amaclar Postmodernizm ise modernizm akiminin uzak durmaya calistigi ve dekonstruktivizim akiminin tamamen reddettigi tarihi mimari referanslari biraz celiskili ve gizlice de olsa benimsemeye calisir Postmodernizmin dekonstruktivizm akimindan bir baska farki da suslemenin sonradan dusunulen veya bir dekorasyon oldugu fikrini de reddetmesidir Oppositions taki yazilara ek olarak dekonstruktivizm akimini modernizm ve postmodernizmden ayiran baska bir yayin da 1966 yilinda Robert Venturi tarafindan yazilan Mimaride Karmasa ve Celiski Ingilizce Complexity and Contradiction in Architecture adli basimdir Bu yayimda modernizmin ana unsurlarindan olan saflik netlik ve basitlik kavramlari elestirilir ki bu kavramlarin elestirilmesi hem postmodern hem de dekonstruktivist akimin baslangic nedenlerindendir Yine ayni yayin ile modernizmin alt dallarindan ikisi olan fonksiyonalizm ve rasyonalizm akimlari olumsuz paradigmalar olarak nitelendirilmistir Kendisi de postmodernist olan Robert Venturi nin yazilarinda mimarlik urunlerine tarihsel susler eklemek yoluyla modernizmin mimarliga zenginlik kazandirdigi belirtilmektedir Bazi postmodern mimarlar suslemeyi ekonomik ve minimal yapilara dahi uygulamaya cabalamislardir Bu tesebbus Robert Venturi tarafindan dekore edilmis ahir ifadesiyle aciklanir Bu kavrama gore tasarimin rasyonel olmasi sart degildir fakat yapinin islevselligi halen onemlidir Bu bakis acisi Robert Venturi nin bir sonraki onemli yapitinin ana tezine cok yakindir Bu teze gore bazi semboller ve susler uygulamaci olan mimariye uygulanabilir ve semiyolojinin karmasik felsefesi ile uyum icindedir Frank Gehry tarafindan tasarlanmis ve Almanya nin Weil am Rhein sehrinde yer alan Vitra Design Museum binasi Robert Venturi tarafindan yazilan Mimaride Karmasa ve Celiski adli yayimindaki dekonstruktivizm yorumu oldukca farklidir Islev ve suslemeyi ayirmak yerine Robert Venturi gibi postmodernistler yapilarin islevsel yanlari sorgulanmistir Postmodernistler icin susleme ne ise geometri de dekonstruktivistler icin de oydu Karmasanin konusu ve geometrinin kendine has kaotik yapisi dekonstruktivist yapilarin islevsel yapisal ve uzaysal boyutlarina yansitilmistir Dekonstruktivist karmasa ile tasarlanmis ornekler arasinda Frank Gehry nin tasarladigi ve Almanya nin Weil am Rhein sehrinde yer alan Vitra Design Museum gosterilebilir Bu muzede Frank Gehry kubizm ve soyut disavurumculugu kullanarak tipik beyaz kuplerden olusan modern sanat galeri parcalara ayrilip yeniden bir araya getirilmistir Bu bakis acisi basit modernist bakis acisinin islevsellik kavramini tamamen goz ardi ederken beyaz stukko kaplamasi ile ozellikle uluslararasi uslup basta olmak uzere modernizm stiline gonderme yapmaktadir Dekonstruktivist eser Mimaride Karmasa ve Celiski de verilen baska bir ornek de Peter Eisenman in tasarladigi Wexner Sanat Merkezi dir Wexner Sanat Merkezi nde tasariminda kale seklinde bir formdan yola cikilmis daha sonra bu form bircok kesinti ve form degisikligi ile daha da karmasik bir forma burunmustur Uc boyutlu iskelet tasiyici sistemi yapi icinde gelisiguzel olarak uzanmaktadir Modernist bir tasarim olan iskelet sistem antik bir Orta Cag tasarimi olan kale yapisi ile carpismaktadir Iskelet sistemde yer alan bazi kolonlar ozellikle yere degmeyerek ve merdivenlerin arasindan dolasarak nevrotik bir kaygi hissi yaratmayi amaclarlar Wexner Sanat Merkezi bir kale orneginin parcalanip yeniden bir araya gelmesiyle olusan bir tasarim olup bosluklarin ve yapinin celiski ve farklilik ile bir araya gelmesinin saglamayi amaclamistir Dekonstruktivist felsefe Santiago Calatrava nin tasarladigi ve Isvec in Malmo sehrinde yer alan Turning Torso Dekonstruktivist felsefenin mimarlik teorisine yansimasi Peter Eisenman nin filozof Jacques Derrida nin goruslerinden etkilenmesiyle baslamistir Peter Eisenman bu hususta goruslerini olustururken yapisokum dusunce hareketini felsefi bir baslangic noktasi olarak kabul etmis ve Jacques Derrida ile Parc de la Villette projesinin yarismasi dahil olmak uzere pratik alanda calismalar yurutmustur Yurutulen tum bu calismalar Chora L Works adli bir kitapta toplandi Jacques Derrida ve Peter Eisenman a ek olarak Daniel Libeskind de bulunus metafizigi konusuna ilgi duyuyorlardi ki bu kavram dekonstruktivist felsefenin mimari teori ile aciklanmasinin en onemli ve ana konusudur Mimarligin dil felsefesinin metotlari kullanarak iletisim kurma kapasitesine sahip bir dil oldugu kabul edilmektedir Varlik ve yoklugun veya doluluk ve boslugun diyalektigi kavramlari Peter Eisenman in uygulama firsati bulan veya bulmayan tum tasarimlarinda yer alan kavramlardir Hem Jacques Derrida hem de Peter Eisenman bulunulan mekaninin mimarlik oldugu ve de var olmak ile yok olmak diyaletiklerinin hem insaat Ingilizce construction hem de dekonstruksiyon Ingilizce deconstruction kavramlarindan bulundugu gorusunu benimsemektedir Jacques Derrida ya gore metinlerin anlasilmasi en kolay klasik aciklamalar ile mumkun olabilir Bu baglamda bakildiginda dekonstruksiyon stilinde tasarlanmis herhangi bir mimarlik eseri de var olabilmesi icin son derece koklu bir gecmisten gelen geleneksel bir yapinin varligina ihtiyac duyar boylece o yapinin varligina karsi esnek bir tasarim oldugunu ortaya koyabilir Frank Gehry nin 1978 yilinda Santa Monica da kendisi icin tasarladigi konut projesi dekonstruktivist stilde tasarlanmis ornek bir yapi olarak nitelendirilmektedir Bu yapinin tasariminda baslangic noktasi olarak tipik bir banliyo evi ve o evin sahip olmasi beklenen tipik sosyal anlamlardan yola cikilmistir Daha sonra Frank Gehry bu yapinin kutlesini uc boyutlu bicimini ve diger tasarim unsurlarini adeta bir oyuncak ile oynar gibi parcalamis ve yapiyi yeniden insa etmistir Jacques Derrida olusturdugu ve siklikla kullandigi bulunus metafizigi ve dekonstruksiyon kavramlarina ek olarak sokume almak under erasure veya sous rature kavramlarini de mimarlikla ilgili yazilarina yansitmis ve dekonstruksivist dusunce yapisina katkida bulunmustur Daniel Libeskind mimarlik kariyerindeki ilk tasarimlarini adeta bir yazi sekli seklinde yarattigini belirtmis ve bir insaat malzemesi olan betonu bir nevi siir gibi tasarimlarina yansittigini soylemistir Tasarimlarini olustururken kitaplari mimari sekiller gibi tasvir etmis ve yazi bicimlerini bu yapi kutlelerinin uzerine uygulamis ve bu sekilde mimarlik stilini edebiyata gonderme yapmistir Bu baglamda Daniel Libeskind in sokume almak under erasure veya sous rature ve iz surme trace kavramlarina ozellikle Berlin Yahudi Muzesi tasariminda yansimalarini gozlemlemek mumkundur Holokost donemini hatirlatmasi amaclanan bu yapida oldugu gibi Maya Lin in Vietnam Sehitleri Aniti veya Peter Eisenman in Katledilen Avrupali Yahudiler Aniti projeleri de sokume almak ve iz kavramlarinin uygulamaya yansitildigi orneklerdir Konstruktivizm ve Rus Futurizmi Dekonstruktivizmi mimari stil olarak benimseyen bir grup mimar da 20 yuzyilin baslarinda ortaya cikmis daha cok grafiksel ve hayalperest mimari tasarimlari olan ve cok azinin insa edildigi Konstruktivizm ve Rus Futurizmi akimlarindan etkilenmislerdir Naum Gabo El Lissitzky Kazimir Malevich ve Alexander Rodchenko gibi sanatcilar dekonstruktivizmi uygulayan Zaha Hadid ve Coop Himmelb l au gibi mimarlarin tasarimlarindaki geometrik bicimlerinin gelisiminde etkili olmuslardir Bu mimarlar hem Dekonstruktivizim hem de Konstruktivizm akimlarini benimseyerek soyut mimari bicimler olusturmakla ilgilenmislerdir Her iki mimari akimin baska bir ortak yani tipki grafik sanatlari veya heykeltiraslikta oldugu gibi geometrik sekillerin temelden basitlestirilmesine onem vermeleridir Ancak iki akim belli noktalarda birbirlerinden ayrilirlar Konstruktivizm genelde kavramlarin ve bicimlerin saflastirilmasi yani ozlerine donulmesine onem verirken bu kavrama dekonstruktivizmde onem verilmez Dekonstruktivizm akimini benimseyenler bicim ne kadar bozulursa Ingilizce deformed tasarim da o kadar parcalanmis Ingilizce deconstructed olur fikrini benimsemektedirler Konstruktivizmde yaygin olarak kullanilan grafik motifler dikdortgen cizgiler ve ucgenimsi sekillerdir ayrici kare ve daire gibi basit sekiller de kullanilmistir Prouns adi verilen soyut resimler dizisinde El Lissitzky bircok geometrik sekli farkli acilardan uzayda asili gostermistir El Lizzitzky Bunu yaparken de betornarme celigi veya bicilmis kerestenin son derece siki bir sekilde veya gevsek bir sekilde birbirine baglandigi ya da ortaliga sacilmis bir sekilde durduklari sembolize edilmek istemistir Ayni kompozisyonlari Daniel Libeskind nin dekonstruktivist calismasi olan Micromegas da da gormek mumkundur Konstruktivist egik ve capraz cizgi motifleri kullanilarak duvarin sembolik olarak parcalanmasi cizgileri tanimlayan duvarin yok olmasina sebep oluyor Son derece belirgin olan bu kaotik durum cizgiyi tanimlayan duvarin insa edilmesini yani cizginin alyapisinin olusmasini sagliyor Bu icsel karmasiklik cizginin varolmasini saglarken ayni zamanda o cizginin duvar uzerinde centikler gibi parcalanmasini da beraberinde getiriyor Phillip Johnson ve Mark Wigley Dekonstruktif Mimari adli kitaptan alinti sayfa 34 Konstruktivizm akimi ile dekonstruktivizm arasindaki onemli baska bir fark da siyasi ideolojileridir Konstruktivizm akimi mevcut teknolojinin 1920 lerin SSCB sinin kurulus ve komunist ideolojisine uygun bir sosyal amacla kullanmayi amaclarken dekonstruktivizm akiminin boylesi bir sosyal amaci yoktur Tasarimlarinin bazilarinin dekonstruktivizm akimi ile ozdeslestirildigi Hollanda kokenli bir mimar olan Rem Koolhaas 1977 yilinda yayinladigi The Story of the Pool Turkcesi Havuzun Hikayesi adli kitapta Konstruktivistlerin kendi kendine enerji ureten bir Modernist bir havuzun icinde SSCB den kactigini ve ABD ye vardigini kurgusal bir hikayede tasvir eder Bu hikayeye gore tipki Stalinizm altinda oldugu gibi Konstruktivizm akimi ABD de de olmeye mahkumdur Cagdas sanat Coop Himmelb l au nin tasarladigi ve Almanya nin Dresden sehrinde yer alan Ufa Kristallpalast binasi Cagdas sanatin dallarindan en fazla minimalizm ve kubizm akimlarinin dekonstruktivizme etkisi olmustur Form ve icerigin birbirinden ayrilmasi ve de farkli bakis acilarindan ayni anda bakilmasi nedeniyle Kubizm akiminin bir parcasi olan Analitik Kubizm in bu mimarlik akimina etkisi daha fazla olmustur Frank Gehry ve Bernard Tschumi nin bircok tasariminda parcalanmis bosluklarin eszamanli yer almasi son derece sik rastlanan bir durumdur Kubizm akimi icindeki baska bir alt akim olan Sentetik Kubizm in dekonstruktivizime etkisi Analitik Kubizm kadar olmasa bile Frank Gehry nin mimari kariyerinin ileriki donemlerindeki tarzinda kendini gostermektedir Dekonstruktivizm akimi tipki Minimalizm gibi kulturel referanslardan kendini bagimsiz kilmayi amaclar Deformasyon yani biciminin bozulmasi ve dislokasyon yani altust olma kavramlarina yatkin olan dekonstruktivizm akimi bunlara ek olarak Disavurumculuk ve Disavurumcu Mimarlik akimlarimdan da etkilenmistir Dekonstruktivist bazi tasarimlarin Disavurumculuk Yeni Disavurumculuk ve Soyut Disavurumculuk akimlarinin tasidigi ozellikleri aynen tasidiklari bazi orneklere de zaman zaman rastlanmistir Bu duruma bir ornek vermek gerekirse Coop Himmelb l au tarafindan tasarlanmis ve farkli acilardan olusmus sekillerden olusan Ufa Kristallpalast soyut geometrik sekillerden olusan resimler yapmis Franz Kline nin calismalarini animsatmaktadir Ufa Kristallpalast acisal sekilleri ile Almanya kokenli disavurumcu bir ressam olan Ernst Ludwig Kirchner tarafindan tasarlanmis Almanya kasabalarinin caddelerini animsatir Wassily Kandinsky nin calismalari da dekonstruktivist mimariye benzerlikler gostermektedir Kandinsky nin figuratif ve somut sanattan uzaklasip soyut disavurumculuga yonelmesi de dekonstruktivist mimarlarin asina olunan geometriyi sus olarak kullanmaktan vazgecmesi arasinda da oldukca belirgin bir benzerlik vardir 1980 li ve 1990 li yillarda olusturulmus bazi sanat eserleri ve mimari yapilarda da dekonstruktivizimin izlerini bulmak mumkundur Buna en iyi iki ornek Maya Lin ve Rachel Whiteread in calismalaridir Maya Lin in 1982 yilinda tasarladigi Vietnam Sehitleri Aniti nin granit plakalarin yer dosemesi ile cok keskin bir bicimde pozisyonlanmasi bu duruma guzel bir ornektir Bu plakalarin adeta kirilmis dagilmis gibi gozukmeleri ve uzerlerindeki yazilarin minimalist bir sekilde sinirlanmis olmasi ile bu tasarimin dagilmis parcalanmis hissi verilmek istenmis ve tasarimin kendisine yazidan daha fazla okunmasi ve anlanmasi amaclanmistir ki bu dekonstruktivizm anlayasi ile birebir ortusmektedir Maya Lin dekonstruktivist bir yapi olan ve Peter Eisenman tarafindan tasarlanmis Wexner Sanat Merkezi nin tasarlanmasi calismalarina da katilmistir Buyuk Britanyali bir heykeltiras ve sanatci olan Rachel Whiteread in tasarladigi mimari mekan duzenlemeleri de cagdas sanatin mimari ile bir araya geldikleri tasarimlar olarak nitelendirilirler Mesela 1990 yilinda yaptigi bir calisma olan Ghost tum bir mekani alci ile kaplanmasiyla tum bosluklarin kapatilmasi simgelenmisti ki bu Jacques Derrida nin mimarligin var olma kavrami ile uyumludur Dekonstruktivizim akimina etkisi olan veya birbirini etkileyan baska birisi de Amerikali bir sanatci olan Gordon Matta Clark dir Egitimi sirasinda Fransiz kokenli dekonstruksiyon felsefecilerinden etkilenen Gordon Matta Clark surec icinde detournement adi verilen var olan sanatsal unsurlarin yeni bir olusum icin kullanilmasi anlayisini ortaya koymus ve tasarimlarini da bu yonde olusturmustur Bina parcalari kesikleri Ingilizce Building cuts adini verdigi terk edilmis kullanilmayan binalari bazen iclerindeki yer dosemeleri tavanlari tasiyici sistemleri veya duvarlarini yikarak sergi mekani olarak yeniden olusturmasi dekonstruktive etmesi ile sanat galerileri ve sanat eserlerini sergileme olanaklarini sunmustur Bu uygulama bicimleri sonradan hem dekonstruktivizm felsefesine hem de bunun mimarlikta uygulanmasina oldukca onemli etkileri olmustur Frank Gehry ve Vlado Milunic in Cekya nin baskenti Prag da tasarladiklari Dans Eden Ev1988 MoMa sergisi Kuratorlugunu Yeni Zelandali bir mimar olan Mark Wigley ve Amerikali bir mimar olan Philip Johnson un yaptigi 1988 yilina ait Modern Sanatlar Muzesi MoMa sergisi dekonstruktivist akima enerji vermis ve onun takipcilerinin bircogunun un kazanmasina yardimci olmustur Sergiyle ilgili duyuru makalesini yazan Mark Wigley genelde birbirlerinden farkli oldugu icin taninmis bu mimarlarin ortak noktalarini bu duyuru makelesinde islemistir Quote2 Bu sergide yer alan projeler son derece farkli bir hassasiyete isaret ediyorlar Bu hassasiyet saf formun rahatsiz edilmesi ruyasidir Dusunme seklimizi rahatsiz edebilme yetenegimiz bu projeleri dekonstruktivist yapan onemli bir unsurdur Bu sergi modernizmin gizli potensiyelini incelen bircok mimarin sira disi bina tasarimlarinin birbiri ile baglantisini incelemektedir Phillip Johnson ve Mark Wigley Dekonstruktif Mimari adli kitaptan alinti 23 Haziran 1988 ile 30 Agustos 1988 tarihleri arasinda duzenlenen ve Deconstructivist Architecture Turkcesi Dekonstruvist Mimarlik isimli bu MoMa sergisinde doneminde oldukca taninmis yedi mimarin dekonsruktivist ogeler iceren bazi tasarimlari yer almistir Sergiye katilan mimarlar arasinda Peter Eisenman Frank Gehry Zaha Hadid Coop Himmelblau Rem Koolhaas Daniel Libeskind ve Bernard Tschumi vardi Mark Antony Wigley ve Philip Johnson bu sergiyi duzenlerken Fransiz felsefeci Jacques Derrida nin Dekonstruksiyon felsefesi goruslerinden ayrica Konstruktivizm den etkilenmislerdir Ancak sergiye katilan yedi mimardan sadece Peter Eisenman ve Bernard Tschumi tasarimlarinin Jacques Derrida nin gorusleri ile baglantisinin oldugunu kabul etmistir Ayrica sadece Zaha Hadid tasarimlarinin sadece Konstruktivizm akimindan etkilendigini kabul etmistir Diger mimarlar zamanla bu kavramlarin yayginlasmasiyla kendilerinin bu akimlarla ilgisi olmadigi gorusunu savunmuslarsa da dekonstruktivizm akimi denilince akla gelen mimarlarin basinda gelmeye devam etmislerdir Bilgisayar destekli tasarim Bilgisayar Destekli Tasarim urunu olan ve Frank Gehry tarafindan tasarlanan ve Massachusetts Teknoloji Enstitusu nun bir parcasi olan Stata Merkezi nin insaati 16 Mart 2004 tarihinde tamamlanmistir Bilgisayar Destekli Tasarim gunumuzun cagdas mimarlik eserlerinin insaati icin oldukca onemli bir aractir Dekonstruktivizm stilinde tasarlanmis projelerde bu teknolojinin kullanilmasi diger mimari stillere kiyasla daha fazla onem tasimaktadir Uc boyutlu modelleme ve hem kurgusal hem de gercek animasyonlarda son derece karmasik mekanlarin tasarlanmasi Bilgisayar Destekle Tasarim ile Ingilizce CAD veya Computer Aided Design mumkun olmasinin yani sira bu teknoloji ile tasarlanmis eserlerin Bilgisayar Destekli Uretim Ingilizce CAM veya Computer Aided Manufacturing ile son derece karmasik bina detaylarinin birebir ve ekonomik olarak uretilmesi mumkundur Ayrica zaman icinde teknolojinin gelismesi ile daha karmasik mimari modellerin olusturulmasi imkani dogmustur Bu yazilimlardan en populer olanlarindan birisi ve Frank Gehry tarafindan da kullanilan Digital Project hem CAD programlarinin hem de CATIA adi verilen esgudumlu uc boyutlu etkilesimli uygulama programlarinin bir araya getirilmesi ile olusmus programdir VectorWorks ArchiCAD SolidWorks Revit gibi farkli yazilimlar da bu amacla kullanilmaktadir Gecmiste insa edilmis bircok dekonstruktivist yapiya bakildiginda bunlarin tamamimin bilgisayar destegi ile insa edildikleri dusunulebilir ancak bunun istisnalari da mevcuttur Ornegin Zaha Hadid in bircok tasarimi bilgisayar ortaminda uretilmemistir Ayrica Frank Gehry nin bircok eseri her ne kadar bilgisayar da kullanilmissa da daha cok uzerinde calistigi maketler ile tasarlanmistir Ayrica hatirlanmasi gereken baska bir husus bilgisayarlar her ne kadar dekonstruktivist tasarimlarin gerceklesmesini kolaylastirsalar da her tuhaf gozuken bilgisayar tasarimi dekonstruktivist degildir Dekonstruktivizm hakkindaki elestirilerFrank Gehry nin tasarladigi ve Nervion Nehri nde yer alan Guggenheim Muzesi Bilbao Ispanya Kenneth Frampton a ait Modern Mimari Bir Elestiriler Tarihi Ingilizcesi Modern Architecture A Critical History adli kitabin 1980 yilindaki ilk basiminda beri mimarlik teorisinin elestirilmesi hususunda genel bir bilinclenme mevcuttur Bu baglamda dekonstruktivizm akimi da Jacques Derrida nin felsefi bakis acisi baz alinarak postmodernizmin diger akimlari gibi elestirilmistir Bu teorik bakis acisinda dekonstruktivizmin aciliyet ve analiz kavramlari baz alinarak elestirildigi gozlemlenebilir Ayrica dekonstruktivizm akiminin elestirileri incelendiginde gecmiste insa edilmis diger calismalarin da yeniden analiz edildigi ve estetk kaygilarin arka planda kaldigi gorulmektedir bu baglamda Wexner Sanat Merkezi iyi bir ornek sayilabilir Elestiri Teorisi ozunde kapitalizmin elestirir oldukca pahali olan ve genel elit bir tabakanin faydalanabildigi dekonstruktivist yapilar teoride ne iddia ederlerse etsinler uygulamada bu beklentiyi karsilamaktan son derece uzaktadir Yapilan tum elestirilerde Frank Gehry nin dekonstruktivzim akiminin en onemli temsilcilerinden birisi oldugu kabul edilse de mimarin kendisi tasarimlarinin dekonstruktivist oldugu gorusunu reddetmektedir Dekonstruktivizm akimini elestirenler bu tasarim biciminin tamamen fiziksel bir calisma oldugunu sosyal hicbir mesaj icermedigini ve sosyal baglamda onemsiz olduklari yorumunu getirmektedir Bu gorusu paylasan Kenneth Frampton dekonstruktivizmi elitist ve gerceklerden uzak olarak nitelendirirken Nikos Salingaros ise bu akimin yikilmis formlari insa etmek icin tasarimin dusuncesini ele gecirmis bir virutik disavurumculuk oldugunu soylemistir Nikos Salingaros un elestirileri Derrida ve Philip Johnson un tanimlari ile benzerlik gosterse de kendisi bu tanimi dekonstruktivizmi tamamen olumsuz bir sekilde elestirmek icin yapmistir Mimari alanda uygulanan dekonstruktivizme getirilen diger elestiriler dekonstrutivist felsefeye getirilen elestiriler ile benzerlikler gostermektedir Yani yeniden insaat Ingilizce deconstruction planlanmis bir asamalar zinciri degildi mimar nasil isterse oyle sonuclanabilir hatta mimarin eserlerinde tutarsizliga da yol acabilir Bu baglamda getirilen basa bir elestiride gunumuzdeki dekonstruktivizm uygulamalarinin ilk felsefi kokeninin tamamen uzaklastigi ve elimizde sadece dekonstrutivizmin estetik yani gorsel yaninin kaldigidir Bazi elestirmenler ise mimarligin dilsel felsefenin konusu olamayacagi veya gecmiste mumkunse bugun artik bunun mumkun olmadigini bu baglamda dekonstruktivizmin felsefi baglamlarda elestirilemeyecegi gorusunu savunmaktadirlar Baska bir grup ise gecmisi reddeden ve yerine baska bir alternatif onermeyen bir mimarlik akimi olan ve tasarim stratejilerinin insanlara vahsi gelebilen dekonstruktivizmin gelecek nesillere ne tur bir etki yaratacagini sorgulamaktadir Dekonstruktivizm stilinde yapilardan secmelerAcilis yili Yapinin ismi Sehir ve ulke Gorsel Amac Mimar Ref1987 Parc de la Villette Paris Fransa Park Tschumi Bernard Bernard Tschumi1989 Wexner Sanat Merkezi Columbus Ohio ABD Sanat Merkezi Eisenman Peter Peter Eisenman1989 Vitra Design Museum Weil am Rhein Almanya Muze Gehry Frank Frank Gehry1993 Weisman Art Museum Minneapolis Minnesota ABD Muze Gehry Frank Frank Gehry1996 Dans Eden Ev Prag Cekya Ofis Milunic Vlado Vlado Milunic ve Gehry Frank Frank Gehry1997 Guggenheim Muzesi Bilbao Bilbao Ispanya Muze Gehry Frank Frank Gehry2001 Berlin Yahudi Muzesi Berlin Almanya Muze Libeskind Daniel Daniel Libeskind2001 Gehry Tower Hannover Almanya Ofis Gehry Frank Frank Gehry2002 Imperial War Museum North Manchester Birlesik Krallik Muze Libeskind Daniel Daniel Libeskind2003 Rosenthal Cagdas Sanatlar Merkezi Cincinnati Ohio ABD Muze Hadid Zaha Zaha Hadid2003 Walt Disney Concert Hall Los Angeles Kaliforniya ABD Konser salonu Gehry Frank Frank Gehry2004 Stata Merkezi Cambridge Massachusetts ABD Universite kampus binasi Gehry Frank Frank Gehry2004 Krzywy Domek Sopot Polonya Alisveris merkezi Szotynscy amp Zaleski2004 Seattle Merkez Kutuphanesi Seattle Washington ABD Kutuphane Koolhaas Rem Rem Koolhaas2004 Jay Pritzker Pavyonu Chicago Illinois ABD Park Gehry Frank Frank Gehry2005 Turning Torso Malmo Isvec Gokdelen sadece iskan amacli Calatrava Santiago Santiago Calatrava2005 Phaeno Bilim Merkezi Wolfsburg Almanya Muze Hadid Zaha Zaha Hadid2007 Akron Art Museum Akron Ohio ABD Muze Himmelb l au Coop Coop Himmelb l au2007 IAC Binasi New York New York ABD Ofis Gehry Frank Frank Gehry2008 Avaz Twist Tower Saraybosna Bosna Hersek Ofis Faruk Kapidzic2008 CCTV Genel Merkezi Pekin Cin Medya merkezi Koolhaas Rem Rem Koolhaas ve Scheeren Ole Ole Scheeren2008 Kopru Pavyonu Zaragoza Ispanya Kopru Hadid Zaha Zaha HadidAyrica bakinizDekonstruksiyon Konstruktivizm Oppositions Rus FuturizmiKaynakcaDerrida Jacques 1976 Of Grammatology hardcover ISBN 0 8018 1841 9 paperback ISBN 0 8018 1879 6 corrected edition ISBN 0 8018 5830 5 trans Gayatri Chakravorty Spivak Johns Hopkins University Press Derrida Jacques amp Eisenman Peter 1997 Chora l Works Monacelli Press ISBN 1 885254 40 7 Derrida Jacques amp Husserl Edmund 1989 Edmund Husserl s Origin of Geometry An Introduction University of Nebraska Press ISBN 0 8032 6580 8 Frampton Kenneth 1992 Modern Architecture a critical history Thames amp Hudson Third Edition ISBN 0 500 20257 5 Johnson Phillip amp Wigley Mark 1988 Deconstructivist Architecture The Museum of Modern Art New York Little Brown and Company ISBN 0 87070 298 X Hays K M edited 1998 Oppositions Reader Princeton Architectural Press ISBN 1 56898 153 8 Kandinsky Wassily Point and Line to Plane Dover Publications New York ISBN 0 486 23808 3 Rickey George 1995 Constructivism Origins and Evolution George Braziller Revised edition ISBN 0 8076 1381 9 Salingaros Nikos 2008 Anti Architecture and Deconstruction 3rd edition Umbau Verlag Solingen Germany ISBN13 9783937954 097 Tschumi Bernard 1994 Architecture and Disjunction The MIT Press Cambridge ISBN 0 262 20094 5 Van der Straeten Bart Retrieved April 2006 Venturi Robert 1966 Complexity and Contradiction in Architecture The Museum of Modern Art Press New York ISBN 0 87070 282 3 Venturi Robert 1977 Learning from Las Vegas with D Scott Brown and S Izenour Cambridge MA 1972 revised 1977 ISBN 0 262 72006 X Wigley Mark 1995 The Architecture of Deconstruction Derrida s Haunt The MIT Press ISBN 0 262 73114 2 Dipnotlar a b Jacques Derrida Abstruse Theorist Dies at 74 New York Times 10 Ekim 2004 Erisim tarihi 12 Eylul 2010 a b Sima Ingberman ABC International Constructivist Architecture 1922 1939 Ingilizce 25 Temmuz 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Eylul 2010 a b c Jacques Derrida ve Peter Eisenman 1997 Chora L Works Monacelli Press Erisim tarihi 10 Temmuz 2010 a b c PDF Baruch College 13 Haziran 2010 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 9 Eylul 2010 a b c Andreas Papadakis Catherine Cooke ve Andrew Benjamin 1989 Deconstruction omnibus volume Ingilizce Academy Editions Erisim tarihi 4 Kasim 2010 a b c Philip Johnson Mark Wigley Museum of Modern Art New York N Y 1988 Deconstructivist architecture Modern Sanatlar Muzesi Erisim tarihi 9 Eylul 2010 KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link a b c d e Neil Edward Brooks ve Josh Toth The mourning after attending the wake of postmodernism Ingilizce ss sf 126 Erisim tarihi 12 Agustos 2010 K Michael Hays Oppositions Reader Selected Essays 1973 1984 Erisim tarihi 2 Kasim 2010 Oppositions 1973 1984 The Institute for Architecture and Urban Studies Erisim tarihi 17 Temmuz 2010 Bernard Tschumi 1996 Architecture and Disjunction The MIT Press Erisim tarihi 10 Temmuz 2010 a b c d Robert Venturi Complexity and Contradiction in Architecture Ingilizce Modern Sanatlar Muzesi 1 Agustos 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Temmuz 2010 Robert Venturi Denise Scott Brown Steven Izenour Haziran 1977 The MIT Press 20 Temmuz 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Temmuz 2010 KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link a b J Fiona Ragheb Jean Louis Cohen 2003 Frank Gehry Ingilizce Solomon R Guggenheim Museum Erisim tarihi 2 Kasim 2010 Daniel Libeskind den alinti This project develops the realm of the in between the inter est Pointing to that which is absent 28 Eylul 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Temmuz 2010 a b c James Stevens Curl Ed 2006 A Dictionary of Architecture and Landscape Architecture 2 basim bas Oxford University Press ISBN 0 19 860678 8 ss 880 sayfa erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim a b Jacques Derrida Ed 1967 Of Grammatology Johns Hopkins University Press ss 360 sayfa erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Robert Holloway 14 Haziran 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Temmuz 2010 a b Berlin Yahudi Muzesi web sitesi 2 Ekim 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Agustos 2010 a b Vietnam Veterans Memorial American Treasures of The Library of Congress 29 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Kasim 2010 ArchiPlanet org 28 Temmuz 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Kasim 2010 Madan Sarup 1993 An introductory guide to post structuralism and postmodernism Ingilizce University of Georgia Press Erisim tarihi 3 Kasim 2010 Victor Terras 1990 Handbook of Russian Literature Ingilizce Yale University Press 9 Mayis 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Kasim 2010 Design by El Lissitzky Getty Research Institute 13 Temmuz 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Kasim 2010 Daniel Libeskind ve Andrea P A Belloli 1997 Radix Matrix architecture and writings Ingilizce Prestel Erisim tarihi 4 Kasim 2010 Rem Koolhaas Ed 1977 The Story of the Pool Monacelli Press erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Architecture in the Age of Gehry Vanity Fair 5 Kasim 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Kasim 2010 Franco Bertoni 2002 Minimalist architecture Ingilizce Birkhauser Erisim tarihi 3 Kasim 2010 Das Neue Dresden de 27 Ocak 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2010 Wassily Kandinsky Ed Point and Line to Plane 1979 bas New York Dover Publications ISBN 0 486 23808 3 ss 146 sayfa erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Canadian Centre for Architecture 4 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Ekim 2010 Gordon Matta Clark at the Whitney William Hanley ARTINFO 11 Nisan 2007 10 Ekim 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Ekim 2010 PDF Louise Desy ve Gwendolyn Owens 15 Mayis 2012 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 29 Ekim 2010 a b Mark Wigley The Architecture of Deconstruction Derrida s Haunt Ingilizce Erisim tarihi 4 Kasim 2010 Gerald E Farin Josef Hoschek ve Myung Soo Kim Handbook of Computer Aided Geometric Design Ingilizce 28 Haziran 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Kasim 2010 Gerald Farin Morgan Kaufmann 2002 22 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Kasim 2010 Kazimierz Butelski Cracow University of Technology 1 Kasim 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Kasim 2010 a b 15 Temmuz 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Kasim 2010 26 Agustos 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Kasim 2010 GraphiSoft com 3 Mayis 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Kasim 2010 SolidWorks 14 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Kasim 2010 Autodesk 22 Subat 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Kasim 2010 a b Kenneth Frampton 1992 Modern Architecture A Critical History Ingilizce Thames amp Hudson Erisim tarihi 17 Temmuz 2010 Geoffrey Bennington ve Jacques Derrida Jacques Derrida Ingilizce Erisim tarihi 4 Kasim 2010 Peter Eisenman 1990 1997 Richard C Levene ve Fernando Marquez Cecilia Madrid El Croquis Editorial 1997 Frank Gehry den alinti The best thing about Peter s buildings is the insane spaces he ends up with All that other stuff the philosophy and all is just bullshit as far as I m concerned Erisim tarihi 17 Temmuz 2010 Nikos Salingaros 2008 Anti Architecture and Deconstruction Ingilizce Umbau Verlag Erisim tarihi 17 Temmuz 2010 PDF Alinti Today in the mid 90 s the term deconstruction is used casually to label any work that favours complexity over simplicity and dramatises the formal possibilities of digital production 15 Mart 2007 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 17 Temmuz 2010 30 Eylul 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Agustos 2010 Weisman Art Museum Frank Gehry designs the building University of Minnesota Frederick R Weisman Art Museum 2003 Erisim tarihi 14 Agustos 2010 ArcSpace com 5 Agustos 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Agustos 2010 Guggenheim Muzesi Bilbao web sitesi 14 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Agustos 2010 En Structura de 27 Mayis 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Agustos 2010 War and peace and quiet Guardian 22 Nisan 2002 24 Eylul 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Agustos 2010 ArcSpace com 25 Ocak 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Agustos 2010 New L A concert hall raises temperatures of neighbors 24 Subat 2004 USA Today 11 Ekim 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Eylul 2010 Dizzying heights Boston Globe 5 Ekim 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Eylul 2010 Six funny buildings Guardian 19 Mart 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Eylul 2010 High Tech Bibliophilia The New Yorker 23 Nisan 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Eylul 2010 MillenniumPark org 5 Aralik 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Eylul 2010 Santiago Calatrava web sitesi 29 Agustos 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Eylul 2010 Science Center Celebrates an Industrial Cityscape New York Times 7 Nisan 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Eylul 2010 Akron Art Museum 16 Ekim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Eylul 2010 IAC Building IACbuilding com 8 Mart 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Eylul 2010 Avaz Twist Tower Avaz Twist Tower web sitesi 4 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Eylul 2010 Forbidden Cities Beijing s great new architecture is a mixed blessing for the city The New Yorker 27 Ocak 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Eylul 2010 ExpoZaragoza2008 es 22 Mart 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Eylul 2010