Muhammed bin Selman Âl-i Suud (Arapça: محمد بن سلمان آل سعود, romanize: Muḥammad bin Salmān Āl Su‘ūd, d. 31 Ağustos 1985), halk arasında MBS olarak bilinen, Suudi Arabistan veliaht prensi ve başbakanı olan bir politikacıdır. Aynı zamanda ve konseylerinin başkanı olarak görev yapmaktadır. Başbakan olarak atanmadan önce 2015'ten 2022'ye kadar olarak görev yaptı. Muhammed bin Selman, babasının hükûmetini kontrol ediyor ve Suudi Arabistan'ın fiili hükümdarı olarak kabul ediliyor.
Muhammed bin Selman Âl-i Suud | |||||
---|---|---|---|---|---|
Muhammed bin Selman, 2023 | |||||
Suudi Arabistan Veliaht Prensi | |||||
Hüküm süresi | 21 Haziran 2017 - günümüz | ||||
Önce gelen | Muhammed bin Nayif | ||||
Kral | Selman bin Abdülaziz Âl-i Suud | ||||
Hüküm süresi | 27 Eylül 2022 - günümüz | ||||
Önce gelen | Selman bin Abdülaziz Âl-i Suud | ||||
Kral | Selman bin Abdülaziz Âl-i Suud | ||||
Suudi Arabistan Birinci Başbakan Yardımcısı | |||||
Hüküm süresi | 21 Haziran 2017 - 27 Eylül 2022 | ||||
Önce gelen | Muhammed bin Nayif | ||||
Sonra gelen | Boş | ||||
Kral | Selman bin Abdülaziz Âl-i Suud | ||||
| |||||
Hüküm süresi | 29 Nisan 2015 - 21 Haziran 2017 | ||||
Önce gelen | Muhammed bin Nayif | ||||
Sonra gelen | Boş | ||||
Kral | Selman bin Abdülaziz Âl-i Suud | ||||
Hüküm süresi | 23 Ocak 2015 - 27 Eylül 2022 | ||||
Önce gelen | Selman bin Abdülaziz el-Suud | ||||
Sonra gelen | Halid bin Selman | ||||
Kral | Selman bin Abdülaziz el-Suud | ||||
Doğum | 31 Ağustos 1985 Riyad, Suudi Arabistan | ||||
Eş(ler)i | (e. 2008) | ||||
Çocuk(lar)ı |
| ||||
| |||||
Hanedan | Suud Hanedanı | ||||
Babası | Selman bin Abdülaziz el-Suud | ||||
Annesi |
Muhammed bin Selman, Prens Selman bin Abdülaziz ve üçüncü karısı 'in altı çocuğundan en büyüğü olarak dünyaya geldi. hukuk diploması aldıktan sonra babasına danışmanlık yaptı. Selman, 2015 yılında tahta çıktı ve yeğeni İçişleri Bakanı Muhammed bin Nayif el-Suud'u veliaht prens, oğlu Muhammed bin Selman'ı ise veliaht prens yardımcısı ve savunma bakanı olarak atadı. Kral Selman, 2017 yılında Muhammed bin Nayif'i görevinden aldı ve Muhammed bin Selman veliaht prens oldu. Bin Selman, 2022'de başbakan olarak atandı.
Bin Selman otoriter bir rejim yönetiyor. Suudi Arabistan'da hiçbir demokratik kurum yok ve baskı unsurları ortada. İnsan hakları ve kadın hakları aktivistleri, gazeteciler, eski mahkûmlar ve muhalifler; işkence, hapse atma ve öldürme gibi taktiklerle sistematik olarak bastırılıyor. Bin Selman'ın yargısız infazlar gerçekleştirmek için olarak bilinen bir grup suikastçıyı kullandığı söyleniyor. Suudi hükûmetini eleştiren Suudi Arabistanlı Washington Post köşe yazarı Cemal Kaşıkçı'nin suikastıyla kişisel olarak bağlantılıydı, ancak cinayetle ilgisi olduğunu reddetti. Bin Selman, Yemen'deki insani krizi ve kıtlığı şiddetlendiren Suudi bombalama kampanyasının arkasındaydı. Hükûmeti feministlere yönelik bir baskıyı yönetti. Bin Selman ayrıca Katar diplomatik krizinin tırmanması, Lübnan Başbakanı Saad Hariri'nin , Kanada ile diplomatik bir tartışmanın başlaması, Suudi prensler ve milyarderlerin Kasım 2017'de ve Amazon Başkanı Jeff Bezos'a karşı iddia edilen 'i ve Mart 2020'de kuzeni ve rakibi Muhammed bin Nayif'e karşı ihanet suçlamalarına da dahil oldu.
Bin Selman, rejimin imajını Krallık içi ve dışında yeniden markalaştırma çabasıyla reform çığırtkanlığı yaptı. Bunlar arasında, Haziran 2018'de kadın sürücü yasağının kaldırılması ve Ağustos 2019'da zayıflatılması gibi yetkilerini kısıtlayan ve kadın haklarını iyileştiren düzenlemeler de yer alıyor. Saltanatı altındaki diğer kültürel gelişmeler arasında bir kadın şarkıcının ilk Suudi halk konserleri, kadınları kabul eden ilk Suudi spor stadyumu, kadınların işgücünde artan varlığı ve bir e-vize sistemi getirerek ülkeyi uluslararası turistlere açması, yabancı vizelerin internet üzerinden başvuru ve verilmesine izin vermek bulunuyor. Suudi Vizyon 2030 programı, teknoloji ve turizm dahil olmak üzere petrol dışı sektörlere yatırım yaparak ülke ekonomisini çeşitlendirmeyi amaçlıyor.
İlk yılları
Muhammed bin Selman, 31 Ağustos 1985 tarihinde Prens Selman bin Abdulaziz ve üçüncü eşi'den doğdu. Fahda, Rakan bin Hıslin'in torunu ve kabilesinin reisi olan 'in büyük torunudur. 1915'te Daydan'ın liderliğindeki Ecman kabilesi, Kanzan'da İbn Suud'a karşı ve İbn Suud'un kardeşi bu savaşta öldürüldü.
Bin Selman, annesinin altı çocuğunun en büyüğü, babasının sekizinci çocuğu ve yedinci oğludur. Tam kardeşleri ve Halid bin Selman'dır. Muhammed, hukuk alaında lisans derecesine sahiptir.
Erken kariyer
Bin Selman üniversiteden mezun olduktan sonra, özel sektörde birkaç yıl geçirdi. Suud Kabinesi Uzmanlar Komisyonunda danışman olarak çalıştı. 15 Aralık 2009'da, 24 yaşındayken, babası Riyad Bölgesi valisiyken, babasının özel danışmanı olarak siyasete girdi. Bu sırada, Riyad Rekabet Konseyi genel sekreteri, Kral Abdülaziz Araştırma ve Arşiv Vakfı yönetim kurulu başkanının özel danışmanı ve yönetim kurulu üyesi gibi bir pozisyondan diğerine yükselmeye başladı. Ekim 2011'de Veliaht Prens Sultan bin Abdülaziz öldü. Prens Selman, iktidara yükselişine ikinci başbakan yardımcısı ve savunma bakanı olarak başladı. Oğlu Muhammed'i özel danışmanı yaptı.
Mahkeme başkanı
Haziran 2012'de Veliaht Prens Nayif bin Abdülaziz öldü. Muhammed bin Selman, babasının yeni veliaht prens ve ilk başbakan yardımcısı olmasıyla birlikte hiyerarşide ikinci sıraya yükseldi. Kısa süre sonra mahkemeyi kendi görüntüsünde yeniden yapmaya başladı. 2 Mart 2013'te, Veliaht Prens Mahkemesinin Başkanı Prens Suud bin Nayif, Doğu Bölgesi valisi olarak atandı ve göreve bin Selman geçti. Bakan rütbesi de verildi. 25 Nisan 2014'te bin Selman devlet bakanı olarak atandı.
İktidara yükselişi
Savunma Bakanı
23 Ocak 2015'te Kral Abdullah öldü ve Selman tahta çıktı. Oğlu Muhammed bin Selman, savunma bakanı ve Kraliyet Mahkemesi genel sekreteri olarak atandı. Ayrıca, devlet bakanı olarak görevine devam etti.
Yemen'de 2011'de tırmanmaya başlayan siyasi huzursuzluk, yeni atanan savunma bakanı için önemli bir sorun haline geldi. 2014'ün sonlarında Husiler, Kuzey Yemen'in kontrolünü ele geçirdi, ardından Yemen Cumhurbaşkanı Abdurabbu Mansur el-Hadi ve kabinesi istifa etti. Bin Selman'ın bakan olarak ilk hamlesi, San'a'da Husilere karşı hava yoluyla bir dizi saldırı ardından bir pan-KİK koalisyonunu harekete geçirmek ve bir deniz ablukası uygulamak oldu. Mart 2015'te Suudi Arabistan, Husi isyancılara karşı müttefik ülkeler koalisyonuna liderlik etmeye başladı. Güvenlik servislerinin başındaki Suudi prensler arasında, Husilere bir yanıt verilmesinin gerekliliği konusunda anlaşma varken, bin Selman, güvenlik servisleri arasında tam bir koordinasyon olmadan müdahaleyi başlattı. Ülke dışında bulunan Suudi Ulusal Muhafız Bakanı Prens , operasyon döngüsünün dışında bırakıldı. Bin Selman, savaşı Yemen'deki Husi isyancılara karşı hızlı bir zafer ve Cumhurbaşkanı Hadi'yi yeniden iktidara getirmenin bir yolu olarak satarken, savaş uzun bir yıpratma savaşına dönüştü.
Nisan 2015'te Kral Selman, yeğeni Muhammed bin Nayif'i veliaht prens, oğlu Muhammed bin Selman'ı veliaht prens yardımcısı olarak atadı. 2015 yılının sonlarında, babası ve ABD Başkanı Barack Obama arasındaki bir toplantıda bin Selman, eleştiren bir monolog sunmak için protokolü bozdu. Aralık 2015'te İslam ülkelerinin terörle mücadele askeri ittifakını ilan ettiğinde, ilgili ülkelerden bazıları kendilerine danışılmadığını söylediler.
Bin Selman, askeri müdahaledeki rolüyle ilgili olarak, 4 Ocak 2016'da, kendisine "Yemen'deki savaşın mimarı" diyen The Economist'e kayda değer ilk röportajını verdi. Başlığı reddederek, Suudi tarafından Güvenlik ve Siyasi İşler Konseyi ve Dışişleri Bakanlığı da dahil olmak üzere müdahalede fiilen pay sahibi olan karar alma kurumlarının mekanizmasını açıkladı. Husilerin, kendisi savunma bakanı olarak görev yapmadan önce Yemen'in başkenti San'a'daki gücü gasp ettiğini de sözlerine ekledi.
Bin Selman IŞİD tehdidine yanıt olarak, Aralık 2015'te Suudi liderliğindeki terörizme karşı İslami bir ittifak olan İslami Askeri Terörle Mücadele Koalisyonunu (IMCTC) kurdu. IMCTC'nin ilk toplantısı Kasım 2017'de Riyad'da, 41 ülkeden savunma bakanları ve yetkililerin katılımıyla gerçekleşti.
Veliaht prens
Bin Selman, babasının bin Nayif'i tahttan indirerek tahtın varisi haline getirme kararının ardından 21 Haziran 2017'de veliaht prens olarak atandı. Aralık 2015'te, Alman Federal İstihbarat Teşkilatı tarafından yayınlanan ve daha sonra Alman hükûmeti tarafından azarlanan alışılmadık derecede açık sözlü ve halka açık bir notta, ardıllığın değişimi tahmin edilmişti.
Bin Selman'ın veliaht prens olduğu gün, ABD Başkanı Donald Trump onu "son yükselişinden dolayı tebrik etmek" için çağırdı. Beyaz Saray'a göre, Trump ve yeni veliaht prens güvenlik ve ekonomik konularda "yakın işbirliği" sözü verdi ve iki lider ayrıca terörizme desteğin kesilmesi gereğini, Katar ile son diplomatik anlaşmazlığı ve güvenliği sağlama yönündeki baskıyı, İsrail ve Filistinliler arasındaki barışı tartıştı. Bin Selman, Nisan 2017'de Washington Post'a, "Amerika'nın Suudi Arabistan üzerindeki kültürel etkisi olmasaydı sonumuz Kuzey Kore gibi olurdu" dedi.
2017 tasfiyesi
Mayıs 2017'de bin Selman, "Sizi bilgilendiriyorum, kimse bir yolsuzluk davasında hayatta kalamaz - kim olursa olsun, prens veya bakan bile olsa" uyarısında bulundu. Kasım 2017'de yaklaşık 200 zengin iş insanı ve prensin Riyad'daki otelinde ev hapsine alınmasını emretti. 4 Kasım 2017'de Suudi basını, sık sık İngilizce konuşan bir haber yorumcusu ve Citi, News Corp ve Twitter'ın büyük hissedarı olan Suudi prens ve milyarder El-Velid bin Talal'ın yanı sıra Veliaht Prens'in talimatıyla yolsuzluk ve kara para aklama suçlamalarıyla ilgili 40'tan fazla prens ve bakanın tutuklandığını duyurdu.
Tasfiyede tutuklanan ya da işten atılan diğer kişiler arasında Suudi Arabistan Ulusal Muhafızları Komutanı Mutaib bin Abdullah; Ekonomi ve Planlama Bakanı Adil Fakih ve Suudi Deniz Kuvvetleri Komutanı Amiral Abdullah bin Sultan bin Muhammed el-Sultan bulunuyor.
Ritz Carlton'da tutuklananlar, "dayak gecesi" olarak adlandırılan olayın konusu oldular. Çoğu dövüldü ve bazıları Suudi ajanlar tarafından işkencenin bir parçası olarak stres pozisyonlarında duvarlara bağlandı. Sorgulayıcılar, kurbanların Suudi Arabistan'daki varlıkları dışında çok az şey biliyorlardı ve off-shore varlıkları hakkında daha fazla bilgi edinmek isterken, kurbanlar neden gözaltına alındıklarını bilmiyorlardı. Gözaltına alınanlar şantajla tehdit edildi. Bir noktada, sorgucular kurbanlara Cenevre ve başka yerlerdeki banka müdürleriyle iletişime geçmelerini ve büyük miktarda para istemelerini söylediler ve varlıkların çoğunun nakit olmadığı konusundaki deneyimsizlikleri nedeniyle şaşırdılar. İsviçre bankaları bazı işlemleri "baskı altında" şeklinde tanımladı ve bazılarını durdu. Duruşma sırasında herhangi bir yasal süreç ya da savunma pazarlığı yapılmadı. Amerikalı yetkililer, eylemleri "zorlama, taciz ve işkence" olarak nitelendirdi. Tutukluların uyumaları engellendi, başları kapatıldı ve dövüldü. On yedisi hastaneye kaldırılmak zorunda kaldı. Günler sonra, kalan tutuklular nakledilirken, serbest bırakılanların bazılarının yurt dışına çıkmaları yasaklandı.
Tutuklamalarla ilgili bir hipotez, bunların bin Selman'ın iktidarı ele geçirmesinin bir parçası olduklarıydı. New York Times şöyle yazdı:
“ | Kapsamlı tutuklama kampanyası, Kral Selman'ın en sevdiği oğlu ve baş danışmanı bin Selman'ın gücünü pekiştirmek için yapılan son hamle gibi görünüyor. Komite tutuklama emrini vermeden sadece birkaç saat önce Kral, Veliaht Prens'in başkanlığında yeni ve güçlü bir yolsuzlukla mücadele komitesinin kurulmasına karar vermişti. | „ |
The Huffington Post için yazan Delaware Üniversitesi İslam ve Küresel İlişkiler profesörü , Donald Trump'ı eleştiren Velid bin Talal'ın görevden alınmasının bir darbe olup olmadığı konusunda spekülasyon yaptı.BBC muhabiri , "Prens Muhammed bir reform programına öncülük ederken artan gücünü pekiştirmek için hareket ediyor. Yine de gözaltına alınanların neyin şüphelisi oldukları belli değil." dedi.
Başka bir hipotez, tasfiyenin reforma yönelik hareketin bir parçası olduğuydu. The Washington Post'tan Steven Mufson, bin Selman'ın "ancak kraliyet ailesini geçmişte olduğu gibi kanunun üstünde değil, altına sokabilirse, tüm ülkeden vergiler [ve] sübvansiyonlarla ilgili tutumlarını değiştirmesini isteyebileceğini bilir" dedi.CBC'den yapılan bir analizde, "yolsuzluğa karşı uygulanan kısıtlama, devletin onlardan kemer sıkmayı kabul etmelerini istediğini düşünürken aynı zamanda yolsuzluğu ve iktidar seçkinlerinin daha fazla servet biriktirdiğini gören sıradan Suudiler arasında yankı buluyor" iddiasında bulundu. Bin Selman'ın reform gündemi, Suudi Arabistan'ın genç nüfusu arasında oldukça popüler, ancak krallığın eski yönetme gelenekleriyle daha rahat olan bazı eski muhafızların direnişiyle de karşı karşıya. Eski bir İngiliz Riyad büyük elçisine göre, bin Selman "modern Suudi tarihinde kraliyet ailesi içinde olmayan, onun dışında olan ilk prenstir. 2018 Arap Gençlik Anketi, ODKA bölgesindeki 18-24 yaşındaki on kişiden dokuzunun bin Selman'ın yolsuzluğa karşı kampanyasını desteklediğini ortaya koydu.
ABD'nin Suudi Arabistan eski büyükelçisi , "Suudi Arabistan'ın bir yolsuzluk sorunu yıllardır kesinlikle var. Bence nüfus, özellikle prenslerin gelip iş anlaşmaları yapmasından, kamu fonlarının taşkınlara gitmesi ve hiçbir zaman inşa edilemeyecek gibi görünen kontrol projelerinden çok mutsuz olduğunu düşünüyorum... Bazen rakiplerinizi ve potansiyel rakiplerinizi yolsuzluk bahanesiyle tutuklamak için klasik bir güç kapma hareketi olduğunu da söyleyebilirim". dedi.
Trump, harekete destek verdiğini tweet'leyerek, "Kral Selman'a ve Suudi Arabistan Veliaht Prensi'ne büyük güvenim var, ne yaptıklarını tam olarak biliyorlar... Sert davrandıkları bazı kişiler yıllardır ülkelerini 'sağıyor'!" dedi. Tasfiyeden günler sonra Riyad'ı ziyaret eden Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, tasfiyeyle ilgili bir soru sorulduğunda, "Bu bir cumhurbaşkanının görevi değildir ve benzer şekilde yabancı bir ülkenin liderinin gelip iç meseleleri ihlal etmesini de beklemezdim" dedi.
30 Ocak 2019'da Suudi hükûmeti, Yolsuzlukla Mücadele Komitesinin çalışmalarının sonuçlandığını duyurdu. Yolsuzluk Algılama Endeksi'ne göre, Suudi Arabistan kamu sektörünü yavaş yavaş iyileştirirken, 2016 rakamları 46 puana işaret ediyor, burada 0, yüksek oranda yolsuzluk ve 100'ün temiz olduğu anlamına gelirken, endeks Suudi Arabistan'a 2017 ve 2018'de 49 ve 2019'da 53 puan veriyor. Suudi Arabistan'ın şimdiye kadar elde ettiği en yüksek puandır.
Başbakan
Muhammed, 27 Eylül 2022 tarihinde Kral Selman tarafından olarak atandı. Geleneksel olarak başbakanlık unvanı krala aittir.
Yönetimi
Bin Selman'ın ideolojisi milliyetçi ve popülist, siyasi olarak muhafazakar, ekonomik ve sosyal konularda liberal bir duruş olarak tanımlanır. Eski danışmanı ve Abu Dabi Veliaht Prensi Muhammed bin Zayid'in görüşlerinden büyük ölçüde etkilenmiştir. Onun yönetim tarzı gazeteci tarafından son derece acımasız ve Cemal Kaşıkçı ve Theodor Winkler tarafından otoriter olarak tanımlandı. Muhammed bin Selman aynı zamanda içeride ve dış politikada Arap milliyetçisi bir ideolojiyi savunuyor; İslamcı hareketlere karşı çıkmaya odaklanıyor.
29 Ocak 2015'te bin Selman, dağılan Yüksek Ekonomik Komisyonun yerine yeni kurulan Ekonomik ve Kalkınma İşleri Konseyi'nin başkanlığına atandı. Nisan 2015'te bin Selman'a, veliaht prens yardımcısı olarak atanmasının ardından kraliyet kararnamesi ile Suudi Aramco'nun kontrolü verildi.
Aralık 2017'de bin Selman, ABD'nin Kudüs'ü İsrail'in eleştirdi. Mart 2018'de Türkiye'den, İran ve Müslüman Kardeşler ile birlikte bir "şer üçgeni"nin parçası olarak bahsetti. 2018'de bir olarak İsrail'e desteğini dile getirdi. Bu, üst düzey bir Suudi kraliyetinin ilk kez bu tür duygularını alenen ifade etmesidir. Eylül 2019'da bin Selman, İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu'nun işgal altındaki Batı Şeria'nın Ürdün Vadisi olarak bilinen doğu kısmını ilhak etme planlarını kınadı.
Bin Selman'ın liderliğinde Suudi Arabistan, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile ilişkisini güçlendirdi. 2016 yılında bin Selman, küresel petrol piyasalarında Rusya ile işbirliği yapmak için bir anlaşma imzaladı. Bin Selman, Cemal Kaşıkçı'yı öldürmekle suçlandıktan sonra; Putin, bin Selman'ı alenen kucaklayan birkaç dünya liderinden biriydi. 2021'de bin Selman, Rusya ile bir askeri işbirliği anlaşması imzaladı.
Vizyon 2030
Bin Selman, Nisan 2016'da ülkenin önümüzdeki 15 yıl için stratejik yönelimi olan Vizyon 2030'u tanıttığı resmi olarak duyurduğu Suudi Arabistan ekonomisinin yeniden yapılandırılmasında liderliği üstlendi. Vizyon 2030, Suudi ekonomisini daha çeşitlendirilmiş ve özelleştirilmiş bir yapıya doğru reforme etmeyi planlıyor. Petrol dışı gelirlerin geliştirilmesi ve ekonominin özelleştirilmesinden e-devlet ve sürdürülebilir kalkınmaya kadar çeşitli alanlarda hedef ve önlemleri detaylandırıyor.
Vizyon 2030 aracılığıyla bu ekonomik yeniden yapılanmanın arkasındaki en büyük motivasyonlardan biri, Suudi Arabistan'ın rantiye ekonomisine olan bağımlılığına kadar uzanabilir, çünkü petrol kaynaklarındaki bir sınırlama, sürdürülebilirliğini gelecekte bir sorun haline getirir. Ülke, kanıtlanmış 266,58 milyar varil ham petrol rezervine sahip olduğunu iddia etse de enerji analisti Matthew R. Simmons, 1978'de Suudi Arabistan dışındaki son raporunda yalnızca 110 milyar varilden söz ettiğinden, gerçek sayının çok daha az olduğunu tahmin ediyor.
Ekim 2017'de Riyad'da düzenlenen Future Investment Initiative konferansının açılışında bin Selman, 500 milyar dolarlık Neom yaratma planlarını açıkladı. Suudi Arabistan'ın Kızıldeniz kıyısında Ürdün ve Mısır'a kadar uzanan 26.000 kilometrekarelik bir alanı kapsayacak milyarlık bir ekonomik bölge. Neom, yenilenebilir enerji, biyoteknoloji (özellikle genetiği değiştirilmiş tarım ), robotik ve ileri üretim gibi sektörlerde yatırım çekmeyi hedefliyor. Duyuru, Suudi Arabistan'ın Kızıldeniz kıyı şeridindeki 50 adadan oluşan bir lagün boyunca 34.000 kilometrekarelik bir alanı uluslararası standartlara uygun yasalarla lüks bir turizm destinasyonu haline getirme planlarının ardından geldi.Turizm endüstrisini canlandırmak için bir başka çaba olarak, Kasım 2017'de Suudi Arabistan'ın 2018'den itibaren yabancılara turist vizesi vermeye başlayacağı açıklandı.
Bin Selman'ın en büyük bahsi, petrol fiyatını yeterince uzun bir süre düşük tutarak yeni rekabeti iflasa sürükleyerek küresel petrol piyasalarında Suudi egemenliğini yeniden kurma planıydı. Suudi Arabistan OPEC'i de aynısını yapmaya ikna etti. Birkaç küçük oyuncu iflas etti, ancak daha az kârlı operasyonlarını geçici olarak durdurdu ve petrol fiyatlarının tekrar yükselmesini bekledi. Hizmetleri ve sübvansiyonları sürdürmek için yılda 100 milyar dolar harcayan Suudi Arabistan, Kasım 2016'da yenilgiyi kabul etmek zorunda kaldı. Ardından üretimi önemli ölçüde azalttı ve OPEC ortaklarından da aynısını yapmalarını istedi.
Eylül 2018'in son haftasında bin Selman, İslam'ın en kutsal iki şehri olan Mekke ve Medine'yi birbirine bağlayan 6,7 milyar dolarlık yüksek hızlı demiryolu hattının açılışını yaptı. Haremeyn Ekspresi, yılda yaklaşık 60 milyon yolcu taşıyabilen, 300 km/s hıza ulaşan 450 km'lik bir hattır. Demiryolunun ticari faaliyetleri 11 Ekim 2018 tarihinde başladı.
Ekim 2018'de bin Selman, 400 milyar dolara yaklaştığını ve 2020 yılına kadar 600 milyar doları geçeceğini duyurdu.
Suudi Arabistan'ın ilk nükleer reaktörünü inşa etme projesi, Kasım 2018'de bin Selman tarafından açıklandı. Krallık, önümüzdeki 20 yıl içinde 16 nükleer tesis inşa etmeyi hedefliyor. Suudi enerji sektörünü çeşitlendirme çabaları, SoftBank ile ortaklaşa yürütülen uzun vadeli bir projenin parçası olarak aynı ay açıklanan 1.8 gigawatt'lık bir güneş enerjisi santrali de dahil olmak üzere rüzgar ve güneş enerjisini de içeriyor.
İç reformlar
Bin Selman, komedi gösterileri, profesyonel güreş etkinlikleri ve canavar kamyon mitinglerine ev sahipliği yapmaya başlayan bir eğlence otoritesi kurdu. 2016 yılında Suudi olmayan yabancılar için "Yeşil kart" fikrini El-Arabiye gazetecisi ile paylaştı. 2019'da Suudi Kabinesi, yabancılar için yeni bir ikamet planını () onayladı. Plan, gurbetçilerin kalıcı olarak ikamet etmelerini, mülk sahibi olmalarını ve Krallık'a yatırım yapmalarını sağlayacak.
Nisan 2017'de bin Selman, Riyad'ın güneybatısındaki 'da dünyanın en büyük kültür, spor ve eğlence şehirlerinden birini inşa etme projesini duyurdu. 334 kilometrekarelik bir şehir için planlar arasında ve Six Flags tema parkı yer alıyor.
Aralık 2017'de Suudi Arabistan'da bir kadın şarkıcının ilk halka açık konseri ile daha fazla kültürel gelişme yaşandı ve Ocak 2018'de Cidde'deki bir spor stadyumu Krallık'ta kadınları kabul eden ilk stadyum oldu. Nisan 2018'de, 35 yıllık bir yasağın ardından Suudi Arabistan'da ilk halka açık sinema açıldı ve 2030 yılına kadar 2000'den fazla gösterime sahip olması planlandı.
Nisan 2016'da alınan ilk önlemler arasında yeni vergiler ve sübvansiyonlarda kesintiler, bir çeşitlendirme planı, 2 trilyon Amerikan doları tutarında bir Suudi ulusal varlık fonu oluşturulması ve Ulusal Dönüşüm Programı adı verilen bir dizi stratejik ekonomik reform yer aldı. Bin Selman'ın ulusal varlık fonu için sermaye artırma planları arasında, devlete ait petrol ve doğal gaz şirketi Saudi Aramconun hisselerinin satılması ve sermayenin çeşitlendirme planlarını uygulamak gibi diğer sektörlere yeniden yatırılması yer alıyordu. Ekim 2017'de, Aramco'nun halka arz listeleme planı The Economist tarafından "karmaşa" olarak nitelendirilerek eleştirdi. Bin Selman, sert kemer sıkma önlemlerinin bir parçası olarak devlet bütçesini kıstı, hükûmet sözleşmelerini dondurdu ve kamu çalışanlarının maaşlarını düşürdü.
Ekim 2017'de bin Selman, aşırı muhafazakar Suudi devletinin son 30 yıldır "normal olmadığını" söyledi ve birbirini izleyen liderlerin "nasıl başedeceğini bilmediği" İran Devrimi'ne tepki olarak toplumu yöneten katı doktrinleri suçladı. Kendisine göre, Suudi Arabistan'ın "önceki, tüm dinlere ve dünyaya açık, ılımlı İslam ülkesine" geri dönmesini amaçlıyordu. Ülkenin din adamlarına, 1979 Kabe Baskını sonrası kraliyet ailesinin kendileriyle yaptığı anlaşmanın yeniden müzakere edileceğini söylüyordu. Sanayi kültürü inşa etmek Vehhabilikle bağdaşmadı. Vehhabiler sabit sosyal ve cinsiyet ilişkilerine bağlıydılar. Bunlar, petrol satışları üzerine kurulu bir ekonomi ile tutarlıydı, ancak sanayileşme, sosyal ilişkilerin sürekli değiştiği dinamik bir kültürü gerektiriyor. Rejimin "ılımlı İslam" taahhüdü sorgulandı.
29 Eylül 2019'da yayınlanan bir CBS 60 Minutes ile yaptığı röportajda bin Selman, insanları dönüşümü görmek için Krallığı ziyaret etmeye davet etti ve insanlardan Suudi vatandaşlarıyla bizzat tanışmalarını istedi.
26 Nisan 2020'de , kararın "Kral Selman'ın yönetimi ve bin Selman'ın doğrudan denetimi altında başlatılan insan hakları reformlarının bir uzantısı" olduğunu belirterek ülkede ceza olarak kaldırdı. Ertesi gün, , reşit olmayanlar tarafından işlenen suçlar için ölüm cezasını kaldıran bir kraliyet kararnamesinin yürürlüğe girdiğini bildirdi.
Suudi petrol endüstrisi
OPEC'in en büyük üreticisi olan Suudi Arabistan, dünyanın en büyük ikinci petrol rezervine sahip ülkesi. 28 Eylül 2021'de ABD Başkanı Joe Biden'ın ulusal güvenlik danışmanı , yüksek görüşmek üzere Suudi Arabistan'da bin Selman ile bir araya geldi. Ekim 2022'de Suudi Arabistan'ın petrol üretimini kısmasını protesto eden ABD Ulusal Güvenlik Konseyi Sözcüsü John Kirby, Suudi Arabistan'ın bu kesintinin "Rusya'nın gelirlerini arttıracağını ve etkisini azaltacağını" bildiğini söyledi ve Suudi Arabistan'ı diğer petrol üreticisi ülkeleri anlaşmaya "zorlamakla" suçladı. Rekor yüksek enerji fiyatları, özellikle Asya'daki güçlü enerji talebi nedeniyle, dünya COVID-19'un neden olduğu ekonomik durgunluktan çıkarken talepteki küresel artıştan kaynaklandı.
Rusya ve Suudi Arabistan arasındaki ilişkiler, Muhammed bin Selman'ın yönetiminde gelişti ve iki ülkeye petrol ihracatı kararlarında birlik olma yeteneği verdi.
Otoriteryanizm
Bin Selman, Suudi Arabistan'da baskıcı bir otoriter rejimin başında. Suudi Arabistan'daki insan hakları aktivistleri ve kadın hakları aktivistleri rutin olarak rejim tarafından taciz ve işkenceyle karşı karşıya. Eleştirmenler, gazeteciler ve eski içerdekiler işkence görüyor ve öldürülüyor. Rejim, yurtdışında bulunan Suudi muhalifleri hedef aldı. En ünlüsü, Washington Post köşe yazarı ve rejim tarafından öldürülen Cemal Kaşıkçı'dır. Bin Selman, insan hakları aktivistlerinin toplu olarak tutuklanmasını Suudi Arabistan'daki reformları yürürlüğe koymak için gerekli olduğunu söyleyerek savundu.
Bin Selman, lider olarak görev yaptığı süre boyunca Suudi Arabistan'daki gücünü giderek artırdı. yetkilerini önemli ölçüde kısıtladı.
İnsan hakları
Bin Selman, liderlik görevinin başlarında, çeşitli reformları uygulayan bir Suudi Arabistan imajı geliştirmeye çalıştı. İnsan hakları grupları, onun görev süresi boyunca baskının daha da kötüleştiğini söylüyorlar. İnsan hakları gruplarına göre, insan hakları aktivistlerinin tutuklanması bin Selman'ın yönetimi altında arttı. Suudi Arabistanın, içinde ve dışında Suudileri eleştirenler dönük ölüm mangası olarak hareket eden bir suikastçılar ekibi olan 'nı kurduğu bildirildi. Eylül 2017'de tutuklananlar arasında (ACPRA) kurucu üyesi , akademisyen ve romancı Mustafa el-Hasan; ve bir girişimci olan Essam el-Zamel bulunuyor. Haziran 2018'de kadınların araba kullanma yasağının kaldırılmasından önce, araba kullanan kadınlar ve kampanyacısı Luceyn el-Hezlul da dahil olmak üzere 17 kadın hakları aktivisti tutuklandı. 17 kişiden sekizi daha sonra serbest bırakıldı. Kral Suud Üniversitesinde kadın tarihi doçenti olan kısa bir süre sonra tutuklandı.
O yılın Ağustos ayında, insan hakları aktivisti ve kocası - ikisi de 2015'te tutuklanmıştı - yasal olarak kafaları kesmekle tehdit edildi.İnsan Hakları İzleme Örgütü, el-Hugham davasının diğer tutuklu kadın aktivistler için "tehlikeli bir emsal" oluşturduğu konusunda uyardı. HRW'nin Orta Doğu Direktörü , "Hepsi gibi şiddet içeren davranışlarla suçlanmayan İsra el-Humham gibi aktivistler için ölüm cezası talep etmek korkunç. Suudi monarşisinin dizginsiz despotizmi, halkla ilişkiler ekiplerinin 'reform' masalını müttefiklerine ve uluslararası iş dünyasına yaymasını zorlaştırıyor." dedi. 23 Nisan 2019'da, çoğu karışan Şii insan hakları aktivistlerinden oluşan 37 kişi, krallık tarihinde azınlık mezhebinin en büyük toplu infazlarından birinde edildiler.
Ağustos 2019'da Loujain al-Hathloul'un erkek kardeşi Valid, kız kardeşinin Suudi hapishanesinde kendisine karşı işlenen insan hakları ihlallerini reddetmesi karşılığında serbest bırakılmasının teklif edildiğini bildirdi. Valid Twitter'da, Suudi devlet güvenliğinin Loujain'e hapishanede işkence ettiini ve Loujain'in cinsel tacize uğradığını inkâr eden bir belge imzalaması ve kameraya görünmesi teklifinde bulunduğunu yazdı. Loujain'in ailesine; kamçılandığı, dövüldüğü, bir sandalyede elektrik verildiği, maskeli adamlar tarafından taciz edildiği ve gecenin bir yarısı hücrede tehditler yağdırmak üzere uyandırıldığını belirtti. Valid ayrıca, Loujain'in Suudi yetkililer tarafından önerilen teklifi reddettiğini ve "belgeyi hemen yırttığını" tweet'ledi.
Dış eleştirilere ve kadın hakları aktivizmine yanıt olarak bin Selman, Suudi Arabistan'da kadın haklarını iyileştirmek üzere mütevazı reformlar gerçekleştirdi. Eylül 2017'de, kadın sürücüler üzerindeki onlarca yıllık araç kullanma yasağını kaldırmak üzere harekete geçti. Suudi Arabistan'ın aynı zamanda kadın hakları aktivistleri tarafından on yıllardır süren kampanyanın bir konusu olan sisteminin bazı unsurlarına karşı yasalar çıkardı. Suudi erkek vesayetine karşı kampanyaya yanıt olarak, Hükûmet 21 yaşından büyük kadınların erkek vasilerinin iznine ihtiyaç duymadan pasaport almalarına ve yurtdışına seyahat etmelerine izin veren bir yasa çıkardı. Şubat 2018'de Suudi kadınların bir erkeğin izni olmadan kendi işlerini açmaları yasal olarak mümkün hale geldi. Enformasyon Bakanlığına göre (Mart 2018 itibarıyla), Suudi Arabistan'daki anneler, boşandıktan sonra herhangi bir dava açmak zorunda kalmadan çocuklarının velayetini elinde tutma yetkisine sahip oldular.
Şubat 2017'de Suudi Arabistan, Suudi Menkul Kıymetler Borsası başkanlığına ilk kez bir kadını atadı.
Tartışmalar
Suriye ve Yemen'deki Müdahaleler
Bazıları bin Selman'ı Yemen'deki savaşın mimarı olarak adlandırıyor. 10 Ocak 2016'da The Independent, "Alman istihbarat teşkilatı BND'nin Suudi Savunma Bakanı ve Veliaht Prens Muhammed bin Selman'ı "... Yemen ve Suriye'deki vekalet savaşları yoluyla Arap dünyasını istikrarsızlaştıran siyasi bir kumarbaz olarak" tasvir ettiğini bildirdi. Alman yetkililer BND'nin notuna tepki göstererek yayınlanan açıklamanın "federal hükûmetin pozisyonu olmadığını" söyledi.
Bin Selman, San'a'da yönetime el koyan, Suudi destekli Hadi hükûmetini deviren, 2011 Yemen Devrimi sonrası siyasi çözüme yönelik çok taraflı çabaları sona erdiren Husilere karşı Suudi liderliğindeki müdahaleye öncülük etti. Koalisyonun hava saldırıları binlerce sivilin ölmesine veya yaralanmasına neden oldu ve müdahalede savaş suçu işlendiği suçlamalarına yol açtı. Aralık 2017'de Suudi hava savunması tarafından önlenen Riyad'a yönelik bir Husi füze saldırısının ardından, hava saldırılarında on bir gün içinde 136 Yemenli sivil öldü ve 87 kişi de yaralandı. Ağustos 2018'de Birleşmiş Milletler, çatışmadaki tüm tarafların insan hakları ihlallerinden ve savaş suçu sayılabilecek eylemlerden sorumlu olduğunu bildirdi.
Yemen savaşı ve ablukası Suudi Arabistan'a on milyarlarca dolara mal oldu, Yemen'in altyapısının çoğunu yok etti, insani krizi daha da kötüleştirdi, ancak Şii Husileri ve müttefiklerini Yemenin başkentinden çıkarmayı başaramadı. Yemen'de 2017'de 50.000'den fazla çocuk açlıktan öldü. 2015'ten Mayıs 2019'a kadar toplam çocuk ölümlerinin yaklaşık 85.000 olduğu söyleniyor. Yemen'deki kıtlık, Suudi liderliğindeki müdahalenin ve isyancıların elindeki bölgenin ablukasının doğrudan sonucudur. Ekim 2018'de Birleşmiş Milletler Yemen İnsani Yardım Koordinatörü , savaşın üç ay daha devam etmesi halinde 12 ile 13 milyon Yemenlinin açlık tehlikesiyle karşı karşıya kalacağı konusunda uyardı. 28 Mart 2018'de Suudi Arabistan, koalisyon ortağı BAE ile birlikte Birleşmiş Milletlere 930 milyon Amerikan doları bağışladı ve BM Genel Sekreteri António Guterres'e göre, "Yemen genelinde milyonlarca savunmasız insanın acısını hafifletmeye yardımcı olacak". Fonlar, BM'nin 2018 Yemen İnsani Müdahale Planı'nı uygulamak için gereken 2,96 milyar ABD dolarının neredeyse üçte birini karşılıyor. Aralık 2017'de Riyad'a yönelik ve Suudi hava savunması tarafından önlenen Husi füze saldırısının ardından, bin Selman, Yemen'de Husi güçlerinin yönettiği sivil bölgelere yönelik, ayrım gözetmeksizin on günlük bir misilleme yaptı ve düzinelerce çocuğu öldürdü.
Ağustos 2018'de tarafından yayınlanan bir raporda, eski ABD Dışişleri Bakanı Rex Tillerson'ın Haziran 2017'de Suudi-Emirlik'in Katar'ı işgal etme planını durdurmak için müdahale ettiğini isimsiz kaynaklara atıfta bulunarak iddia etti.
Cemal Kaşıkçı'nın öldürülmesinin ardından , Yemen'de insani yardıma erişimi engelleyen kişilere yaptırım uygulanması ve Suudilere silah satışının askıya alınması kararını onayladı. Senatör Lindsey Graham, "bir yük olarak" nitelendirdi ve "[Suudi] veliaht prens çok zehirli, çok lekeli, çok kusurlu" dedi.
Silah Ticaretine Karşı Kampanya'dan (CAAT) Andrew Smith; Jeremy Hunt ve Boris Johnson'ın "Suudilerin Yemen'deki yıkımı desteklemede son derece merkezi bir rol oynadıklarını" söyledi. Hunt'ın Muhafazakâr Parti , kısmen bin Selman'ın yakın bir ortağı tarafından finanse edildi.
16 Ağustos 2020'de eski bir üst düzey istihbarat yetkilisi olan tarafından açılan bir dava, 2015'te bin Selman'ın Beşşar Esad rejiminin dağılmaya yakın olduğu bir zamanda Rusya'ya Suriye'ye müdahale etmesi için gizlice çağrıda bulunduğunu ortaya koydu. Suudi monarşisi Esad karşıtı isyancıları desteklerken, Ruslar Esad'ı desteklemek için isyancıların elindeki şehirleri bombalıyor ve bu süreçte on binlerce Suriyeli sivili öldürüyordu. Batılı diplomatlar, bin Selman'ın, Abu Dabi'nin Eski Veliaht Prensi Şeyh Muhammed bin Zayid'den güçlü bir şekilde etkilendiğini söylüyorlar. BAE, Rusya'nın Suriye'yi istikrara kavuşturmasına yardım etme ve Esad rejimini ülkede etkinleştirme fikrini savunuyordu. 2017 yılında Suudi Arabistan'ın Beşşar Esad rejimine karşı savaşan Suriyeli muhalif gruplara silah sağladığı bildirildi. (CAR), bu silahların sıklıkla IŞİD üyelerinin eline geçtiğini bildirdi. 2018'de, Başkan Donald Trump'ın Amerikan güçlerini savaşın parçaladığı ülkeden çekildiğini ilan etmesine rağmen, bin Selman'ın ABD askeri varlığının Suriye'de kalmasını istediği bildirildi.
Din
'dan David Ottaway'e göre, bin Selman'ın "bütün reformları" arasında en önemlisi ve özellikle riskli olanı, "krallığın Vehhabi alimleri ve milyonlarca takipçiyi komuta etmekte olan vaizlerini dışlayan" çalışmasıydı. Bin Selman'ın "Batılı erkek ve kadın şarkıcılar, gruplar, dansçılar ve hatta Amerikalı kadın güreşçileri" Suudi Arabistan'a sürekli davet etmesi, tam da böyle bir "açılıma" karşı vaaz veren dini muhafazakarlarla zıtlaşan ve krallığı "laik Batı kültürü"ne açma yolunda tam bir çatışmadır. Gazeteci , "İslam hukukunun bu şekilde dışlanmasının Suudi Arabistan'ı ne ölçüde değiştirebileceği zor" diye yazıyor.
Din polisine kısıtlama
2016'da bin Selman, "Erdemin Teşviki ve Ahlaksızlığın Önlenmesi Komitesi" (ETAÖK) veya diğer adıyla İslami din polisinin yetkilerini büyük ölçüde kısıtlamak üzere adımlar attı. Sokaklarda binlerce memuru bulunan ve şeriatı ihlal ettiğinden şüphelenilenleri tutuklama, gözaltına alma ve sorgulama yetkisine sahip olan "korkulan" ETAÖK'nin şeriatı ihlal ettiklerinden "şüphelenilen" kişileri takip etmesi, sorgulaması, kimlik sorması, tutuklaması ve gözaltına alması yasaklandı.
İslam teolojisindeki değişim
Bin Selman, "İslam hukukunda İslami düzenin başı, hükümdar, veli el-emr'dir. (Arapça: وَلِيّ الأمر) Suudi yöneticiler "tarihsel olarak dinden uzak dururken" ve teoloji ve din hukuku konularını geleneksel olarak muhafazakar ve ortodoks din adamlarına "dış kaynak" sağlarken, bin Selman " hukuk diplomasına" sahip ve Gazeteci Wood'a göre, "din adamları üzerindeki bilgisini ve egemenliğini sergiliyor". Seküler bir İslam hukuku bilgini 'a göre, o, "muhtemelen Arap dünyasında İslami epistemoloji ve hukuk hakkında bir şeyler bilen tek liderdir". 25 Nisan 2021'de Suudi Arabistan'da televizyonda yayınlanan bir röportajda bin Selman, "bir Suudi hükümdarı tarafından daha önce hiç kullanılmamış bir dilde" Suudi dini liderlerinin Vehhabi doktrinlerine bağlılıklarını eleştirdi ve "sabit bir düşünce okulu ve yanılmaz bir şey yok", "fetvalar değiştirilemez değildir", "verildiği zaman, yer ve anlayışa dayanmalıdır" dedi.
Wood ile yaptığı röportajlarda, bin Selman
İslam hukukunun iki metinsel kaynağa dayandığını açıkladı: Kuran ve Sünnet veya Peygamber Muhammed'in hayatı ve sözlerinden on binlerce parça halinde toplanan örneği. Bazı kuralların - pek çok değil - Kuran'ın açık yasama içeriğinden geldiğini ve istese bile onlar hakkında hiçbir şey yapamayacağını söyledi. Ancak Peygamber'in (hadis olarak adlandırılan) bu sözlerinin hepsinin hukuk kaynakları olarak eşit değere sahip olmadığını ve kendisinin, 1400 yıl sonra güvenilirliği şüphe götürmez olan sadece çok küçük bir sayıya bağlı olduğunu söyledi. İslam hukukunun diğer tüm kaynaklarının yoruma açık ve kendisinin onları uygun gördüğü şekilde yorumlamaya yetkili olduğunu söyledi. Bu manevranın etkisi, İslam hukukunun yaklaşık yüzde 95'ini Suudi tarihinin kum havuzuna atmak ve MBS'yi istediğini yapmakta özgür bırakmaktır. Haykel, "Geleneği kısa devre yapıyor ama bunu İslami bir şekilde yapıyor. 'İslam'da tartışılmayacak şekilde sabit olan çok az şey olduğunu' söylüyor. Bu, Müslüman cemaatin çıkarına olanın ne olduğunu belirlemesini ona bırakıyor. Bu, sinemalar açmak, turistlere ya da Kızıldeniz sahillerinde kadınlara izin vermek anlamına geliyorsa, öyle olsun."
2021'in başlarından itibaren bin Selman, "Vehhabi yargıçların, kendi şeriat yorumlarını sona erdirecek olan Suudi yasalarının kodlanmasını" emretti. Wood'a göre, pek çok muhafazakar din adamı, hükûmete uygun şekilde dini konumlarını tersine çevirmek ve "sinemaların açılması ve Vehhabi imamların toplu işten çıkarılması" gibi konularda hükûmet çizgisini desteklemek ile "eski moda gözdağı"na şiddetle yenik düşmüş görünüyor.
Abaye yasağı
Aralık 2022'de Suudi Arabistan (ETEC), Müslüman kız öğrencilerin sınav merkezlerine geleneksel abaye kıyafetiyle gelmelerini yasakladığını ilan etti ve öğrencilerin sadece okul üniforması giymeleri gerektiğinde ısrar etti.
Donald Trump ile ilişkiler
Donald Trump Jr., Ağustos 2016'da Abu Dabi'den Muhammed bin Selman ve Muhammed bin Zayid'i temsil eden bir elçiyle bir toplantı yaptı. Elçi, Trump'ın başkanlık kampanyasına yardım teklif etti. Toplantıda İsrailli sosyal medya manipülasyon uzmanı Joel Zamel, Lübnan asıllı Amerikalı iş insanı ve Blackwater kurucusu Erik Prince yer aldı.
Trump'ın seçilmesinin ardından, bin Selman'a destek, Beyaz Saray danışmanları Jared Kushner ve Steve Bannon'ın üzerinde anlaştıkları birkaç konudan biri olarak tanımlandı. Bin Selman daha sonra Beyaz Saray'a davet edildi ve o sırada yalnızca veliaht prens vekili pozisyonundayken, diplomatik protokol tarafından yabancı devlet başkanlarına tipik olarak sağlanan muameleye tabi tutuldu. Ardından, Trump yönetiminin savundu ve "Suudi Arabistan, bu önlemin Müslüman ülkeleri veya İslam dinini hedef aldığına inanmıyor" dedi. Kushner, ABD'nin veraset sürecinde Prens Muhammed'i destekleyebileceğini ifade etti. Bin Selman'ın veliaht prensliğe katılmasının ardından Trump'ın "Adamımızı zirveye koyduk" dediği bildirildi. ABD Dışişleri Bakanı Rex Tillerson ve Savunma Bakanı James Mattis'in muhalefetine rağmen, Trump başlangıçta Suudi liderliğindeki Katar ablukasını destekledi, ancak daha sonra pozisyonunu değiştirdi. Bin Selman, sırasında, Trump'ın şahsen tasfiyeleri desteklediğini ve yerli rakipleri hakkında Kushner'in istihbarat yardımı sağladığını iddia etti. Trump ve yönetimi, Cemal Kaşıkçı suikastının ardından küresel tepki sırasında bin Selman'ı sıkı bir şekilde destekledi.
Biden yönetimi ile ilişkiler
2019'da, Trump yönetimi sırasında Joe Biden, Suudi Gazeteci Cemal Kaşıkçı'nın 2018'de öldürülmesi nedeniyle bin Selman'ı parya olarak nitelendirdi. Temmuz 2021'de, Biden başkanlığına altı ay kala, bin Selman'ın kardeşi Suudi Savunma BakanYardımcısı Prens Halid ABD'yi ziyaret etti. Bu, Cemal Kaşıkçı'nın 2018'de öldürülmesinden sonra üst düzey Amerikalı ve Suudi yetkililer arasındaki ilk görüşme oldu. Eylül 2021'de Biden'in ulusal güvenlik danışmanı , bin Selman ile bir araya geldi. Toplantıda bin Selman, Kaşıkçı'nın öldürülmesini gündeme getiren Sullivan'a bağırmaya başladı.
Rusya, 2022'de Ukrayna'yı istila ettikten sonra, Suudi Arabistan, ABD'nin artırma taleplerini reddetti ve böylece Rusya'nın ekonomik zararını azalttı.The Wall Street Journal Nisan 2022'de ABD-Suudi ilişkilerinin "on yılların en düşük noktasında" olduğunu yazdı. Nisan 2022'de CIA Direktörü , bin Selman ile görüşmek üzere Suudi Arabistan'a gitti ve ondan ülkenin petrol üretimini artırmasını istedi. Ayrıca Çin'den alınan Suudi silahlarını da görüştüler.
OPEC'in petrol üretimini günde iki milyon varil azaltacağını açıklamasının ardından ABD ile Suudi Arabistan arasındaki ilişkiler zayıfladı. ABD hükûmeti bu hamleye öfkelenerek Suudi Arabistan'ı Ukrayna'ya karşı savaşında Rusya'nın yanında yer almakla suçladı. Suudi hükûmeti ise bu iddiaları reddederek hamlenin siyasi amaçlı olmadığını, küresel petrol piyasalarına istikrar getirmek için yapıldığını iddia etti.
Katar ile kopan ilişkiler
Reuters, bin Selman'ın "Katar ile olan anlaşmazlığın 60 yıl önce ABD'nin Küba'ya kıyasla uzun süreli olabileceğini söylediğini, ancak Katar'ı "Kahire caddesinden daha küçük" olarak reddederek etkisini küçümsediğini söyledi. Suudi Arabistan, BAE, Mısır ve Bahreyn, Haziran 2017'de Katar ile diplomatik ve ticari bağlantılarını keserek, bölgenin en büyük ABD askeri üssüne ev sahipliği yapan, dünyanın en büyük sıvılaştırılmış doğalgaz ihracatçısı Katar ile hava ve nakliye rotalarını askıya aldı.
Saad Hariri'nin istifası
Kasım 2017'de bin Selman, Suudi Arabistan'ı ziyaret ettiğinde Lübnan Başbakanı Saad Hariri'yi istifaya zorladı. Bin Selman, Hariri'nin Lübnan'da önemli bir siyasi güç olan İran destekli Hizbullah'ın cebinde olduğuna inanıyordu. Hariri sonunda serbest bırakıldı, Lübnan'a geri döndü ve istifasını iptal etti.
Suudi Arabistan-Kanada anlaşmazlığı
Kanada Dışişleri Bakanı , 2 Ağustos 2018'de Twitter üzerinden bir açıklama yaparak, Kanada'nın bir insan hakları aktivisti ve tutuklu Suudi blog yazarı Raif Bedevi'nin kız kardeşi 'nin yakın zamanda tutuklanmasından duyduğu endişeyi dile getirdi ve insan hakları aktivistlerinin serbest bırakılması çağrısında bulundu. Kanada'nın eleştirilerine yanıt olarak, Suudi Arabistan Kanada'nın büyükelçisini sınır dışı etti ve Kanada ile ticareti dondurdu.Toronto Star, analistler arasındaki fikir birliğinin, bin Selman'ın eylemlerinin "dünyaya ve Suudi insan hakları aktivistlerine, Suudi Arabistan'ın hafife alınmaması gerektiğine dair bir uyarı" olduğunu gösterdiğini bildirdi.
Cemal Kaşıkçı suikastı
Ekim 2018'de bin Salman'ı eleştiren Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı, İstanbul'daki Suudi konsolosluğuna girdikten sonra kayboldu. Türk yetkililer, Kaşıkçı'nın konsoloslukta öldürüldüğüne inandıklarını, önce işkence gördüğünü ve ardından öldürüldüğünü kanıtlayan belirli video ve ses kayıtlarına sahip olduklarını ve adli tıp uzmanının, gazetecinin kaybolduğu sırada konsolosluğa girip çıkarken görülen 15 kişilik Suudi ekibinin bir parçası olduğunu bildiklerini söylediler. Suudi Arabistan suçlamaları reddetti ve 13 gün sonra bin Selman, Türk makamlarını "saklayacak hiçbir şeyleri olmadığı" için binayı aramaya davet etti. Suudi yetkililer, "onu aramak için çalıştıklarını" söylediler.The Washington Post, bin Selman'ın daha önce Kaşıkçı'yı Suudi Arabistan'a geri çekmeye ve onu tutuklamaya çalıştığını bildirdi.
'a göre, Kaşıkçı'yı öldürdüğünden şüphelenilen on beş kişiden yedisi bin Selman'ın kişisel korumasının üyeleri. İngiliz MI6'nın eski bir başkanı olan John Sawers, delilleri değerlendirirken, Kaşıkçı'nın öldürülmesi emrini bin Selman'ın vermesinin "çokça muhtemel" olduğunu belirtti.
Kaşıkçı'nın ölümünün ardından, birçok yorumcu bin Selman'ı MBS baş harfleriyle oynayarak "Mister Bone Saw" (Bay Kemik Testeresi) olarak adlandırdı. İsim, Kaşıkçı'nın kalıntılarını elden çıkarmak için bir kemik testeresinin kullanıldığı iddiasına atıfta bulunuyor.
Bin Selman, cinayetle herhangi bir ilgisi olduğunu reddetti ve suikasttan haydut operatörleri sorumlu tuttu. Ancak Batılı ülkeler ikna olmadılar ve bunun Prens'in bilgisi veya onayı olmadan gerçekleşemeyeceğine inanıyorlar. Donald Trump, Suudi Arabistan'ın cinayete verdiği yanıtı "örtbas etme tarihinin en kötülerinden biri" olarak nitelendirdi. Trump ayrıca, Veliaht Prens'in en azından planı bildiğine inanıyor ve "Şey, bu aşamada Prens orada işleri daha çok yönetiyor. İşleri o yönetiyor ve eğer biri olacaksa, o olurdu" dedi.
Cinayetten sonra, bin Selman'ın yakın sırdaşı Ahmed Asiri ve eski danışmanı görevden alındı.
Kaşıkçı cinayetinin Türk istihbaratı tarafından toplanan kaydının, öldürme ekibi üyelerinden birinin telefonda birisine "işin yapıldığını patronuna söyle" talimatını verdiğini ortaya koyduğu bildiriliyor. Amerikan istihbarat yetkilileri, "patron" kelimesinin Veliaht Prens'e atıfta bulunduğuna inanıyor. Aramayı yapan kişinin, Prens ile sık sık seyahat ettiği görülen güvenlik görevlisi Mahir Abdülaziz Mutreb olduğu belirlendi.
Suudi Arabistan, Kaşıkçı'nın ölümünden yedi hafta sonra, "... Veliaht Prens Muhammed bin Selman'ı korkunç cinayetten uzaklaştırmak" için "suç emri vermek ve infaz etmekle" suçlanan beş şüpheli için ölüm cezasına çarptırılacağını belirtti.
16 Kasım 2018'de Merkezi İstihbarat Teşkilatının (CIA), Kaşıkçı'nın öldürülmesi emrini bin Selman'ın verdiğine "yüksek güvenle" karar verdiği bildirildi. CIA, vardığı sonucu, bin Selman'ın kardeşi Halid'in, gazetecinin Suudi Arabistan'ın İstanbul'daki konsolosluğuna girmesinin güvenli olacağına dair Kaşıkçı'ya güvence verdiği bir görüşme de dahil olmak üzere çeşitli kanıtlara dayandırdı. CIA'in, Halid'in konsolosluğa girdikten sonra Kaşıkçı'nın nihai kaderi hakkında önceden bilgisi olup olmadığını belirlemediği bildirilse de Halid'in bu mesajı Muhammed'in emriyle Kaşıkçı'ya ilettiğine inanıyordu. CIA'in analizine göre, cinayet büyük olasılıkla Prens Muhammed'in özel olarak ifade ettiği Kaşıkçı'nın Müslüman Kardeşler ile sorunlu bağlantıları olan bir İslamcı olduğuna dair inancından kaynaklanıyordu.
4 Aralık 2018'de, bir grup , Kaşıkçı cinayeti hakkında CIA Direktörü Gina Haspel'den brifing aldı. Brifingden sonra, senatörler bin Selman'ın cinayette önemli bir rol oynadığından emindiler. Senatör Lindsey Graham, "Bunun MBS'nin komutası altındaki kişiler tarafından düzenlendiği ve organize edildiği ve kendisinin Kaşıkçı'nın ölümünde özünde rol oynadığı sonucuna varmamak için kasten kör olmanız gerekiyor" dedi. Senatör , Prens'in "öldürmeyi emrettiğini, izlediğini" ve "Jüri önünde olsaydı, yaklaşık 30 dakika içinde cinayetten hüküm giyeceğini" söyledi. 5 Aralık 2018'de BM İnsan Hakları Şefi Michelle Bachelet, Kaşıkçı cinayetinin arkasında kimin olduğunu belirlemek için uluslararası bir soruşturma istedi.
Eski bir Suudi istihbarat şefi ve Suudi kraliyet ailesinin üst düzey bir üyesi olan Prens , CIA'in gazetecinin öldürülmesi emrini bin Selman'ın verdiği yönündeki haberlerini reddetti ve "CIA'nin daha önce yanıldığı kanıtlandı. Irak'ın işgalinden bahsetmek gerekirse örneğin."
Mart 2019'da Amerikalı senatörler, Suudi Arabistan'ı bir dizi tekrarlayan kabahatle suçladılar ve bin Selman'ı "tam bir gangster" olduğunu söyleyerek eleştirdiler. Senatörler, Suudilerin insan hakları ihlallerinin listesinin çok uzun olduğunu ve krallıkta neler olduğunu anlamanın ve hatta bin Selman ile çalışmanın zorlaştığını söylediler.
Haziran 2019'da, "Yargısız, kısa yoldan veya keyfi infazlara ilişkin Özel Raportörün Raporuna Ek: Bay Cemal Kaşıkçı'nın yasa dışı ölümüne ilişkin soruşturma" başlıklı bir BM raporu, bin Selman'ı suikastla ilişkilendirdi.
Haziran 2019 tarihli bir makalede The Guardian, Kaşıkçı'nın öldürülmesinden sonra medya grubunun Suudi siber güvenlik alt birimi tarafından yapılan ve altta Suud el-Kahtani'nin imzası bulunan grup tarafından elde edilen bir iç düzen belgesine göre gerçekleştirilen hack'leme girişimlerinin hedefi haline geldiğini iddia etti. Aralık 2018'de kaydedilen bir PBS belgesel filminde ve Eylül 2019'da yayınlanan bazı bölümlerde yayınlanan bir röportaja göre, bin Selman, Kaşıkçı'nın kendi gözetiminde gerçekleştiği için öldürülmesinin sorumluluğunu üstleniyor, ancak cinayetle ilgili herhangi bir önceden bilgiyi reddediyor. 29 Eylül 2019'da CBS'de yayınlanan 60 Minutes ile yaptığı röportajda, cinayetle herhangi bir kişisel ilgisi olduğunu reddetti ve "bir kişiye karşı suçlamalar kanıtlandığında, rütbesine bakılmaksızın, mahkemeye götürüleceğini, istisna yapılmayacağını" söyledi ve "olanların tüm sorumluluğunu" almak zorunda olduğunu sözlerine ekledi.
25 Şubat 2021'de Ulusal İstihbarat Direktörü Ofisi, Direktör Avril Haines tarafından onaylanan gizliliği kaldırılmış bir rapor yayınladı. "Cemal Kaşıkçı'nın Öldürülmesinde Suudi Hükümetinin Rolünün Değerlendirilmesi" başlıklı raporda, "Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman'ın Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı'nın yakalanması veya öldürülmesi için İstanbul, Türkiye'de bir operasyona onay verdiğini değerlendiriyoruz" ifadesi yer aldı.
26 Şubat 2021'de Birleşmiş Milletler Yargısız, Acele veya Keyfi İnfazlar Özel Raportörü , "Amerika Birleşik Devletleri Hükûmeti, kişisel varlıklarını ve aynı zamanda uluslararası ilişkilerini hedef alan diğer failler için yaptığı gibi, Veliaht Prens'e karşı yaptırımlar uygulamalıdır" çağrısında bulunan bir bildiri yayınladı.
18 Kasım 2022'de Muhammed, Suudi başbakanı olarak üstlendiği yeni rol nedeniyle Kaşıkçı cinayeti konusunda ABD'den dokunulmazlık aldı. Ancak Biden yönetimi bunun bir masumiyet tespiti olmadığını vurguladı.
Saad el-Cabri
9 Temmuz 2020'de dört ABD Senatörü, Başkan Trump'ı 'nin çocukları Ömer ve Sarah'ın özgürlüğünü güvence altına almaya çağırdı ve yıllarca ABD istihbaratına yardım eden ve Suudi kraliyet ailesinden kilit üyelerle yakın bağları olan bir adamı desteklemeyi "ahlaki bir yükümlülük" olarak nitelendirdiler. Bin Selman hükûmeti, Mart 2020'de Ömer ve Sarah'ı gözaltına almıştı ve bugüne kadar nerede oldukları bilinmiyor. Suudi Arabistan, ABD'nin Orta Doğu'daki terörle mücadele kontağı olan ve 2018'den beri Kanada'da kalan Saad el-Cabri'nin geri getirilmesi için ve Interpol bildirileri yayınlamıştı. El-Cabri aleyhindeki Interpol bildirisi, onun bin Selman'ın siyasi bir rakibi olduğu öne sürülerek kaldırıldı.
Ağustos 2020'de el-Cabri, Washington DC'de, bin Selman'ın, Ekim 2018'de, baş rakibi eski Veliaht Prens Muhammed bin Nayif'in en yakın danışmanı olan el-Cabri'ye suikast düzenlemek için Kanada'ya bir '' gönderdiği iddiasıyla federal bir dava açtı. Kadro tespit edildi ve Kanada makamları tarafından iade edildi. Davanın ardından ABD Kolombiya Bölge Mahkemesi, bin Selman ve diğer 11 kişi hakkında celp çıkardı. Çağrıda, cevap vermemeleri halinde ilgililer hakkında temerrüt halinde karar verileceği belirtildi. ABD federal mahkemesine sunulan belgeler, davanın 22 Eylül 2020'de saat 16.05'te bin Selman'a tebliğ edildiğini ortaya koydu. WhatsApp aracılığıyla ET ve yirmi dakika sonra mesaj "okundu" olarak işaretlendi.
Çin'deki Müslümanlar için toplama kampları
Şubat 2019'da bin Selman, Çin'in Sincan'daki Uygurlar ve Müslümanlar için kurulan yeniden eğitim kamplarını savundu ve "Çin'in ulusal güvenliği için terörle mücadele ve aşırıcılıktan arındırma çalışmaları yürütme hakkı var" dedi. Bin Salman'ın yorumları dünya çapında ciddi eleştiriler aldı.Çin Komünist Partisi, Çin'in kuzey batısındaki Sincan eyaletinde 2 milyon kadar Uygur'u ve ağırlıklı olarak Müslüman olan diğer etnik azınlıkları, istismar ve işkenceye maruz kaldıkları iddia edilen toplama kamplarına hapsetmişti. sözcüsü , bin Selman'ın açıklamalarını "iğrenç" ve "Uygur Müslümanlarına karşı toplama kamplarının kullanımının savunulması" olarak nitelendirdi.
Jeff Bezos'un telefonunun hack'lenmesi
Mart 2019'da Jeff Bezos için çalışan bir güvenlik uzmanı olan , Suudi Arabistan'ı Bezos'un telefonunu hack'lemekle suçladı. Bezos, Amazon şirketinin lideri ve o zamanlar dünyanın en zengin adamı olarak The Washington Post'un sahibiydi.
Ocak 2020'de, 'in Bezos'un telefonuyla ilgili adli soruşturmasının sonuçları kamuoyuna açıklandı. Şirket, Bezos'un telefonunun Mayıs 2018'de bin Selman'ın WhatsApp hesabından gönderilen bir multimedya mesajı tarafından saldırıya uğradığı ve ardından telefonun önemli ölçüde daha yüksek miktarda veri aktarmaya başladığı "orta ile yüksek gizlilik" sonucuna vardı. Rapor ikinci derece kanıtlara işaret ediyor: ilk olarak, bin Selman'ın Bezos'a Kasım 2018 tarihli bir mesajı, Bezos'un ilişki yaşadığı kadına benzeyen bir görüntü içeriyor. İkincisi, Bezos'a Suudiler tarafından kendisine karşı yürütülen bir internet kampanyası hakkında telefonda bilgi verildikten sonra, bin Selman'dan Bezos'a Şubat 2019'da gönderilen bir metin, Bezos'u her şeye inanmamaya çağırıyor.
Birleşmiş Milletlerin özel raportörleri ve , iddia edilen hack'in bin Selman'ın "The Washington Post'un Suudi Arabistan hakkındaki haberlerini susturma olmasa da etkileme çabasına" katıldığını öne sürdüğüne tepki gösterdiler. İddia edilen bilgisayar korsanlığının The Washington Post için çalışan Cemal Kaşıkçı'nin öldürülmesine bin Selman'ın karışıp karışmadığı konusuyla ilgili olduğunu açıkladılar.
Çevrecilik
Bin Selman'ın liderliğinde Suudi Arabistan, küresel karbon emisyonlarını azaltma anlaşmalarını zayıflatmak için lobi yaptı. Yurt içinde, Suudi Arabistan, çevresel çabalar hakkında, sonuç vermeyen cesur duyurular yapma konusunda bir geçmişe sahiptir.
Muhammed bin Nayif'in tutuklanması
Eski Suudi Veliaht Prensi Muhammed bin Nayif, üvey kardeşi ve Kral Salman'ın kardeşi Prens ile birlikte 6 Mart 2020'de tutuklandı. Üç prens vatana ihanetle suçlandı. Suudi hükûmeti, prenslerin bin Selman'ı devirmeye çalıştığını iddia etti.
Kral Abdullah'ı zehirleme girişimi iddiası
2021'de eski Suudi istihbarat yetkilisi Saad el-Cabri CBS ile yaptığı röportajda bin Selman'ın İçişleri Bakanı Muhammed bin Nayif el-Suud'a 2014 yılında Kral Abdullah'ı öldürmeyi planladığını söyledi. Bu plan, bin Salman'ın babasının tahta geçmesine izin verecekti. El-Cabri, bin Salman'ı "halkına, Amerikalılara ve gezegene tehdit oluşturan, sonsuz kaynakları olan bir psikopat, katil" olarak nitelendirdi. Prens, tüm iddiaları reddetti ve Suudi büyükelçiliği, el-Cabri'yi "uzun bir [fabrikasyon] geçmişi olan itibarsız eski bir hükûmet yetkilisi" olarak nitelendirdi.
Kişisel yaşam
6 Nisan 2008'de bin Selman, amcası 'in kızı olan ile evlendi. Prens Muhammed ve Prenses Sare'nın beş çocuğu var. İlk dördü büyükanne ve büyükbabalarının, beşincisi ise Suudi Arabistan'ın kurucusu olan büyük dedesi Kral Abdülaziz'in adını aldı. 2022'de The Economist, en az bir olayda bin Selman'ın karısını tıbbi tedavi görecek kadar şiddetli dövdüğünü bildirdi.
2018'de bin Selman'ın kişisel serveti 3,0 milyar Amerikan doları olarak tahmin edildi.
2015 yılında bin Selman, İtalyan yapımı ve Bermuda tescilli yat 'yi Rus votka kralı 'dan 500 milyon € karşılığında satın aldı. 2015'te Fransa'da 'ü 300 milyon doların üzerinde satın aldı.
Aralık 2017'de bazı kaynaklar bin Selman'ın - yakın ortağı Prens 'ı aracı olarak kullanarak - Leonardo da Vinci'nin Salvator Mundi eserini satın aldığını bildirdi. Satış, Kasım ayında 450,3 milyon dolar olarak gerçekleşti. Bir sanat eseri için yeni bir rekor fiyat oldu. Bu haber, müzayedeci Christie's, Suudi Arabistan Büyükelçiliği ve resmin gerçek sahibi olduğunu açıklayan Birleşik Arap Emirlikleri Hükûmeti tarafından yalanlandı. Müzayededen bu yana halka açık olarak görülmediği için resmin şu anki tam yeri bilinmiyor. Ancak bin Selman'ın yatı Serene'nin muhtemelen Salvator Mundi'ye ev sahipliği yaptığı öne sürüldü.
Bin Salman, politikacılar, iş dünyası liderleri ve ünlülerle buluşarak dünyayı kapsamlı bir şekilde dolaştı. Haziran 2016'da Silikon Vadisi'ne gitti ve Facebook'un kurucusu Mark Zuckerberg de dahil olmak üzere ABD yüksek teknoloji endüstrisindeki önemli insanlarla tanıştı. 2018'in başlarında Amerika Birleşik Devletleri'ni ziyaret etti ve burada dönemin ABD Başkanı Donald Trump, Bill ve Hillary Clinton, Henry Kissinger, Michael Bloomberg, George W. Bush, George H. W. Bush, Bill Gates, Jeff Bezos, Oprah Winfrey, Rupert Murdoch, Richard Branson, Los Angeles Belediye Başkanı , Michael Douglas, Morgan Freeman ve Dwayne Johnson dahil olmak üzere birçok politikacı, iş insanı ve Hollywood yıldızıyla bir araya geldi. Trump, bin Selman ile olan ilişkisini övdü. Prens ayrıca Birleşik Krallık'ı ziyaret etti ve burada Başbakan Theresa May, Kraliçe II. Elizabeth ve Cambridge Dükü Prens William ile bir araya geldi.
25 Aralık 2020'de ulusal COVID-19 aşı planının bir parçası olarak, tarafından yayınlanan bir videoda Veliaht Prens'in aşıyı yaptırdığı gösterildi.
Aralık 2020'de bin Selman, Suudi Arabistan'ın egemen servet fonu aracılığıyla Take-Two Interactive, Electronic Arts ve Activision Blizzard'a para yatırdı. Yatırımlar Activision Blizzard'da 14,9 milyon hisse, Electronic Arts'ta 7,4 milyon hisse ve Take-Two Interactive'de 3,9 milyon hisseye ulaştı. Bin Selman, video oyunları oynayarak büyüdüğünü belirtti.
19 Kasım 2022'de Mohammed'e tarafından sürdürülebilir kalkınma için arazi bilgisi alanında fahri doktora unvanı verildi.
Ödüller
- Bahreyn: İsa bin Selman el-Halife Nişanı'nın Olağanüstü Sınıfı Üyesi (25 Kasım 2018)
- Tunus: Büyük Kordonu (28 Kasım 2018)
- Pakistan: Nişan-ı Pakistan (18 Şubat 2019)
- Umman: Birinci Sınıf Sivil (7 Aralık 2021)
- Birleşik Arap Emirlikleri: (7 Aralık 2021)
- Ürdün: (21 Haziran 2022)
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ . Royal Embassy of Saudi Arabia – Washington, D.C. 30 Nisan 2003. 1 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2018.
- ^ . BBC News. 6 Kasım 2017. 14 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2018.
- ^ Tisdall, Simon (24 June 2017). "Mohammed bin Salman Al Saud: The young hothead who would be king". The Guardian. 26 October 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 January 2018.
- ^ a b Kirkpatrick, David D. (6 Haziran 2015). "Surprising Saudi Rises as a Prince Among Princes". The New York Times. 6 Eylül 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Ekim 2015.
- ^ a b . Al Jazeera. 21 Haziran 2017. 22 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2018.
- ^ Al Labbad, Mustafa (27 Ocak 2016). . Al Monitor. 25 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2017.
- ^ House, Karen Elliott (27 Nisan 2019). "Profile of a Prince: Promise and Peril in bin Salman's Vision 2030". Belfer Center. 23 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Eylül 2020.
- ^ Alexander Bligh (2018). "Changes in the Domestic-Foreign Policies Relationship in the Saudi Context in the Wake of the Change of the Guard". The Journal of the Middle East and Africa. 9 (1): 110. doi:10.1080/21520844.2018.1450015. 15 Şubat 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Eylül 2022.
- ^ . saudiembassy.net. Embassy of Saudi Arabia, Washington DC. 16 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2015.
- ^ . web.archive.org. 23 Aralık 2015. 23 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2022.
- ^ . AMEinfo.com. 31 Ekim 2011. 1 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2013.
- ^ a b . MISK.org.sa. . 28 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2015.
- ^ . Bahrain News Agency. 22 Nisan 2012. 27 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2012.
- ^ . . 3 Mart 2013. 20 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2013.
- ^ . Saudi Business News. 2 Mart 2013. 3 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2013.
- ^ . Asharq Alawsat. 3 Mart 2013. 11 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2013.
- ^ . Al Arabiya. 23 Ocak 2015. 23 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2015.
- ^ . Al Arabiya English (İngilizce). 23 Ocak 2015. 25 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2022.
- ^ . Al Arabiya. 27 Ocak 2015. 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Şubat 2015.
- ^ Cordesman, Anthony H. (24 Ocak 2015). "Saudi Succession: The King Is Dead, Long Live the King". Newsweek. 26 Ocak 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ocak 2015.
- ^ "Yemen profile - Timeline". BBC News (İngilizce). 6 Kasım 2019. 10 Eylül 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Eylül 2022.
- ^ . Al Jazeera. 26 Mart 2015. 26 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b c d Mazzetti (16 Ekim 2016). . The New York Times. s. A1. 16 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2016.
- ^ Law, Bill (8 Ocak 2016). "The most dangerous man in the world?". The Independent. 15 Haziran 2017 tarihinde kaynağından .
- ^ Osborne, Samuel (22 Ocak 2016). "King Salman: The man in charge of the 'most dangerous man in the world'". The Independent. 15 Haziran 2017 tarihinde kaynağından .
- ^ . The Economist. 6 Ocak 2016. 10 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2016.
- ^ a b . The Independent. 10 Ocak 2016. 10 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Browning (15 Aralık 2015). . Reuters. 8 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2018.
- ^ McKernan (27 Kasım 2017). . The Independent. 18 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2018.
- ^ . Al Jazeera. 21 Haziran 2017. 21 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Huggler, Justin (2 Aralık 2015). "Saudi Arabia 'destabilising Arab world', German intelligence warns". The Telegraph. 9 Ocak 2016 tarihinde kaynağından .
- ^ Cockburn, Patrick (9 Ocak 2016). "Prince Mohammed bin Salman: Naive, arrogant Saudi prince is playing with fire: German intelligence memo shows the threat from the kingdom's headstrong defence minister". The Independent. 10 Ocak 2016 tarihinde kaynağından .
- ^ a b Smaledec, Alison (3 Aralık 2015). "Germany Rebukes Its Own Intelligence Agency for Criticizing Saudi Policy". The New York Times. 7 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından .
- ^ Miller, Jake (21 Haziran 2017). "Trump congratulates newly-elevated Saudi Arabian crown prince". CBS News. 12 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Ağustos 2019.
- ^ Ignatius, David (20 Nisan 2017). "A young prince is reimagining Saudi Arabia. Can he make his vision come true?". The Washington Post. 10 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından .
- ^ . Bloomberg Businessweek. 9 Kasım 2017. 11 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2017.
- ^ a b . CNN. 17 Kasım 2018. 4 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2019.
- ^ a b . Daily Sabah. 4 Kasım 2017. 5 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b Kirkpatrick, David D. (4 Kasım 2017). . The New York Times. 8 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b c d e f g . The Guardian (İngilizce). 19 Kasım 2020. 19 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ekim 2021.
- ^ a b c d . NBC News (İngilizce). 19 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ekim 2021.
- ^ Khan, Muqtedar (4 Kasım 2017). "Power Consolidation Or Failed Coup In Saudi Arabia?". HuffPost. 5 Kasım 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Kasım 2017.
- ^ (5 Kasım 2017). . BBC. 5 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Mufson, Steven (6 Kasım 2017). "What the royal purge means for Saudi Arabia — and its oil". The Washington Post. 6 Kasım 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Kasım 2017.
- ^ Stoffel, Derek (6 Kasım 2017). "Saudi Arabia 'at a crossroads': What the arrests of several princes mean for the kingdom's future". CBC. 6 Kasım 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Kasım 2017.
- ^ Pfeffer, Anshel (8 Kasım 2017). "The Saudi purge: The real reason behind Mohammed bin Salman's unprecedented crackdown". Middle East News. 11 Kasım 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Kasım 2017.
- ^ Malsin, Jared (6 Kasım 2017). "Inside the Arrest of Saudi Arabia's Alwaleed bin Talal". Time. 9 Kasım 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Kasım 2017.
- ^ Langton (8 Mayıs 2018). . www.thenational.ae. 12 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2018.
- ^ Belvedere, Matthew J. (6 Kasım 2017). "Saudi crackdown 'would be like' the US arresting Warren Buffett". CNBC. 8 Kasım 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Kasım 2017.
- ^ Trump, Donald J. (6 Kasım 2017). "I have great confidence in King Salman and the Crown Prince of Saudi Arabia, they know exactly what they are doing....Some of those they are harshly treating have been 'milking' their country for years!". Twitter. 10 Kasım 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Kasım 2017.
- ^ Al-Shihri (25 Ekim 2017). . Chicago Tribune. Associated Press. 11 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Kasım 2017.
- ^ . spa.gov.sa. 31 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2019.
- ^ . Al Arabiya (İngilizce). 30 Ocak 2019. 3 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2019.
- ^ . Transparency.org (İngilizce). 18 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2021.
- ^ . Al Arabiya English (İngilizce). 27 Eylül 2022. 27 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2023.
- ^ . The New York Times. 10 Ağustos 2018. 12 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2018.
Prince Mohammed is a Saudi nationalist
- ^ . The Atlantic. 2 Haziran 2018. 12 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2018.
- ^ . Politico. 22 Eylül 2017. 24 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2017.
- ^ . Financial Times. 30 Ocak 2018. 12 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2018.
MbS, who also controls foreign and defence policy, has combined populism at home with hawkish nationalism abroad
- ^ . The Times. 22 Haziran 2017. 12 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2018.
Prince Mohammed's vision is conservative in a political sense — he will be an autocratic king — but it is socially more liberal.
- ^ . Reuters. 22 Ekim 2018. 26 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2019.
- ^ . GQ. 27 Aralık 2018. 13 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2019.
- ^ . Politico. 13 Haziran 2017. 3 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2018.
- ^ a b . The New Yorker. 9 Nisan 2018. 9 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2018.
- ^ (19 Ekim 2018). "Jamal Khashoggi Secret Interview: The Saudi Journalist's Views of Islam, America and the 'Reformist' Prince Implicated in His Murder". Newsweek. 21 Ekim 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ekim 2018.
- ^ Duran, Burhanettin (31 Ekim 2017). . SETA. 28 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b Simeon Kerr (30 Ocak 2015). . Financial Times. Riyad. 1 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2015.
- ^ a b Waldman (21 Nisan 2016). . Bloomberg Businessweek. 15 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2016.
- ^ . J Street. 12 Aralık 2017. 7 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Eylül 2019.
- ^ . Al-Monitor. 8 Mart 2018. 11 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2018.
- ^ a b . Reuters. 7 Mart 2018. 20 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2018.
- ^ . Reuters. 3 Nisan 2018. 14 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2018.
- ^ . The Times of Israel. 25 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2018.
- ^ Goldberg, Jeffrey (2 Nisan 2018). "Saudi Crown Prince: Iran's Supreme Leader 'Makes Hitler Look Good". The Atlantic. 24 Haziran 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Haziran 2018.
- ^ . CBC News. 11 Eylül 2019. 11 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Eylül 2019.
- ^ a b Klippenstein, Ken (23 Şubat 2022). . The Intercept (İngilizce). 23 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2022.
- ^ Kerr (28 Şubat 2022). "Gulf states' neutrality on Ukraine reflect deeper Russian ties". Financial Times. 2 Ocak 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Şubat 2022.
- ^ . Deutsche Welle (İngilizce). 16 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2022.
- ^ . Al Arabiya. Saudi Vision 2030. 13 Mayıs 2016. 24 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2016.
- ^ Alboaouh. "Religious and Political Authority in the Kingdom of Saudi Arabia: Challenges and Prospects". Manas Journal for Social Studies: 248. 14 Eylül 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Eylül 2022 – dergipark.org vasıtasıyla.
- ^ Al Omran (24 Ekim 2017). . Financial Times. 10 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2018.
- ^ . Neom. 6 Eylül 2021. 23 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2021.
- ^ Wachman, Richard (24 Ekim 2017). "Robots to roam $500 billion Saudi city". Arab News. 25 Ekim 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Şubat 2018.
- ^ Glen (26 Ekim 2017). . . 5 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2018.
- ^ Shahine (1 Ağustos 2017). . . 27 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2018.
- ^ . Arab News. 1 Ağustos 2017. 4 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2018.
- ^ . Reuters. 23 Kasım 2017. 2 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2018.
- ^ . BBC News. 25 Eylül 2018. 25 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2018.
- ^ . Reuters. 5 Ekim 2018. 6 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ekim 2018.
- ^ . The National. 6 Kasım 2018. 6 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2018.
- ^ Martin (6 Kasım 2018). . . 8 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2018.
- ^ bin Salman, Mohammed. . Turki Al-Dakhil tarafından görüşme yapıldı. Al Arabia. 10 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi – mohammadbinsalman.com vasıtasıyla.
- ^ . ArabNews.com (İngilizce). 14 Mayıs 2019. 16 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2019.
- ^ . mohammadbinsalman.com. 8 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2019.
- ^ . Arab News (İngilizce). 20 Mayıs 2019. 14 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2019.
- ^ . Al Arabiya. 8 Nisan 2017. 28 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2018.
- ^ . Saudi Gazette. 26 Ekim 2017. 9 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2018.
- ^ . The New York Post. 12 Ocak 2018. 10 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2018.
- ^ Smith, Lydia (9 Aralık 2017). "Saudi Arabia hosts first-ever concert by female performer". The Independent. 10 Şubat 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Şubat 2018.
- ^ Ellyat, Holly (18 Nisan 2018). "Saudi Arabia brings back movie theaters — and 'staggering' demand is expected". CNBC. 12 Haziran 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Haziran 2018.
- ^ Reid, David (11 Aralık 2017). "Saudi Arabia to reopen public cinemas for the first time in 35 years". CNBC. 25 Ocak 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Şubat 2018.
- ^ Ian Black (25 Nisan 2016). . The Guardian. United Kingdom. 17 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2016.
- ^ "Saudi Aramco IPO part of Kingdom's diversification plan" (PDF). 20 Eylül 2022 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 16 Eylül 2022.
- ^ . The Economist. 19 Ekim 2017. 20 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b . The Times of India. 17 Ekim 2016. 2 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Chulov, Martin (24 Ekim 2017). "I will return Saudi Arabia to moderate Islam, says crown prince". The Guardian. 5 Kasım 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Kasım 2017.
- ^ . saudigazette.com.sa. 24 Ekim 2017. 25 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Kasım 2017.
- ^ Denning, Liam (5 Kasım 2017). "Saudi Sweep Is a Double-Edged Sword". 6 Kasım 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Kasım 2017.
- ^ . Geopolitical Futures. 8 Kasım 2017. 15 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Uniacke, Robert (2020). "Authoritarianism in the information age: state branding, depoliticizing and 'de-civilizing' of online civil society in Saudi Arabia and the United Arab Emirates". British Journal of Middle Eastern Studies. 48 (5): 979-999. doi:10.1080/13530194.2020.1737916. ISSN 1353-0194.
- ^ a b . cbsnews.com (İngilizce). 2 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2019.
- ^ . The Guardian (İngilizce). 25 Nisan 2020. ISSN 0261-3077. 29 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2020.
- ^ . The Guardian (İngilizce). 27 Nisan 2020. ISSN 0261-3077. 29 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2020.
- ^ . Reuters. 1 Ekim 2021. 26 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ekim 2021.
- ^ "The White House accuses Saudi Arabia of aiding Russia and coercing OPEC oil producers". NPR.org (İngilizce). 13 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Ocak 2023.
- ^ . Al-Jazeera. 27 Eylül 2021. 28 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ekim 2021.
- ^ . CNBC. 5 Ekim 2021. 26 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ekim 2021.
- ^ . Natural Gas Intelligence. 6 Ekim 2021. 28 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ekim 2021.
- ^ "Exclusive: Saudi Arabia doubles second-quarter Russian fuel oil imports for power generation". Reuters. 15 Temmuz 2022. 7 Eylül 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Eylül 2022.
- ^ "Putin discusses oil market with Saudi crown prince who hosted Biden last week". Reuters. 21 Temmuz 2022. 28 Eylül 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Eylül 2022.
- ^ a b c . Los Angeles Times (İngilizce). 1 Ekim 2020. 6 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2021.
- ^ a b . Freedom House (İngilizce). 18 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2021.
- ^ a b c . Human Rights Watch (İngilizce). 4 Kasım 2019. 18 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2021.
- ^ . Reuters. 15 Eylül 2017. 18 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2018.
- ^ . Middle East Eye. 22 Ekim 2018. 22 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ekim 2018.
- ^ . Middle East Eye. 22 Ekim 2018. 22 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ekim 2018.
- ^ . Amnesty International. 18 Eylül 2017. 14 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2017.
- ^ Al Omran (19 Eylül 2017). . Financial Times. 22 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2018.
- ^ Batrawy, Aya; Al-Shihri, Abdullah (3 Haziran 2018). "Saudi Prosecutor Says 17 Detained in Case Against Activists". Bloomberg. Riyad. 16 Ekim 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ekim 2018.
- ^ McKernan, Bethan (23 Mayıs 2018). "Saudi police arrest three more women's rights activists". The Guardian. 24 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Mayıs 2018.
- ^ . Reuters. Riyad. 2 Haziran 2018. 16 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2018.
- ^ (2011). . . 29 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2011.
- ^ Dadouch, Sarah (27 Haziran 2018). "Prominent Saudi women's rights activist detained as driving ban lifted: sources". Reuters. Riyad. 16 Ekim 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ekim 2018.
- ^ "Saudis arrest another women's right activist". Al Jazeera. 27 Haziran 2018. 27 Haziran 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Haziran 2018.
- ^ Graham-Harrison, Emma (22 Ağustos 2018). "Saudi Arabia seeks death penalty against female human rights activist". The Guardian. 1 Ekim 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ekim 2018.
- ^ a b . BBC News. 22 Ağustos 2018. 23 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2018.
- ^ "Saudi Prosecution Seeks Death Penalty for Female Activist". Human Rights Watch. 21 Ağustos 2018. 23 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Ağustos 2018.
- ^ Brennan, David (21 Ağustos 2018). "Who Is Israa al-Ghomgham? Female Saudi Activist May Be Beheaded After Death Sentence". Newsweek. 24 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Ağustos 2018.
- ^ . Al-Monitor. 4 Haziran 2019. 5 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2019.
- ^ . The Washington Post. 2 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2019.
- ^ . The Economist. 27 Eylül 2017. 28 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . The Economist. 30 Eylül 2017. 29 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ (2 Ağustos 2019). "Saudi women can now travel without consent – but this progress is fragile". The Guardian. 2 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Ağustos 2019.
- ^ . bloomberg.com. 1 Ağustos 2019. 4 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2019.
- ^ Jessie Yeung and Hamdi Alkhshali. . CNN. 2 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ağustos 2019.
- ^ . Al Arabiya. 18 Şubat 2018. 31 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2018.
- ^ . CNN. 22 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2018.
- ^ . Reuters. 31 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2018.
- ^ . Independent. 31 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2018.
- ^ . The Guardian. 11 Haziran 2018. 20 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2018.
- ^ . Time. 6 Nisan 2018. 26 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2018.
- ^ . London Free Press. 8 Şubat 2017. 14 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2019.
- ^ . News. 13 Ocak 2016. 25 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Robertson, Nic (21 Haziran 2018). "Mohammed bin Salman is on a make or break mission". CNN. 31 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Eylül 2018.
- ^ . BBC. 23 Ocak 2015. 20 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2018.
- ^ Carapico, Sheila (25 Şubat 2015). "Yemen on brink as Gulf Co-operation Council initiative fails". BBC. 31 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Eylül 2018.
- ^ Raghavan, Sudarsan (29 July 2018). "US allies have killed thousands of Yemenis – including 22 at a wedding". The Independent. 30 July 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Eylül 2018.
- ^ . The Herald. 10 Mart 2018. 20 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2018.
- ^ MacAskill, Ewen (27 Ocak 2016). "UN report into Saudi-led strikes in Yemen raises questions over UK role". The Guardian. 2 Şubat 2016 tarihinde kaynağından .
- ^ . the Guardian (İngilizce). 27 Ekim 2015. 28 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2022.
- ^ Paul (19 Aralık 2017). . Reuters. Riyad. 1 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2018.
- ^ . United Nations. 19 Aralık 2017. 27 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2018.
- ^ Vonberg (28 Ağustos 2018). . CNN. 30 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2018.
- ^ a b Kristof, Nicholas (31 Ağustos 2017). "The Photos the U.S. and Saudi Arabia Don't Want You to See". The New York Times. 24 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Mayıs 2018.
- ^ Kara Fox. . CNN. 7 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2019.
- ^ Wintour, Patrick (16 Kasım 2017). "Saudis must lift Yemen blockade or 'untold' thousands will die, UN agencies warn". The Guardian. 23 Aralık 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ekim 2018.
- ^ . Chicago Tribune. Associated Press. 16 Kasım 2017. 1 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2018.
- ^ . The New Yorker. 11 Temmuz 2018. 20 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2018.
- ^ . Reuters. 11 Ekim 2017. 15 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2018.
- ^ Summers, Hannah (15 Ekim 2018). "Yemen on brink of 'world's worst famine in 100 years' if war continues". The Guardian. 21 Ekim 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ekim 2018.
- ^ . United Nations. 28 Mart 2018. 29 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2018.
- ^ . CNBC. 19 Aralık 2017. 3 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ekim 2018.
- ^ Emily Thornberry (7 Mart 2018). . The Guardian. 23 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ekim 2018.
- ^ Emmons, Alex (1 Ağustos 2018). "Saudi Arabia planned to invade Qatar last summer. Rex Tillerson's efforts to stop it may have cost him his job". . 13 Ekim 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ekim 2018.
- ^ . Fox News Channel. 12 Aralık 2018. 13 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2018.
- ^ a b . . 5 Temmuz 2019. 15 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2019.
- ^ . Business Insider. 5 Temmuz 2019. 14 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2019.
- ^ . The Guardian. 16 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2020.
- ^ . Reuters. 14 Aralık 2017. 14 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2017.
- ^ . Time. 11 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2018.
- ^ a b c d . Wilson Center, Viewpoint Series. 6 Mayıs 2021. 7 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2022.
- ^ a b c d Wood (3 Mart 2022). "ABSOLUTE POWER". The Atlantic. 10 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Mart 2022.
- ^ . arabnews.com. 14 Nisan 2016. 21 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2016.
- ^ Commins, David Dean (2015). Islam in Saudi Arabia. I.B. Tauris. s. 66. ISBN . 15 Şubat 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Eylül 2022.
- ^ Bashraheel (22 Eylül 2019). "Rise and fall of the Saudi religious police". Arab News. 3 Aralık 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Şubat 2021.
- ^ Brown, Nathan J. (5 Mart 2019). "Who or What Is the Wali al Amr: the Unposed Question". SSRN. 3346372 $2. 5 Mart 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Mart 2022.
- ^ . Arabian Business. 21 Aralık 2022. 24 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . Gulf Business. 21 Aralık 2022. 21 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Fatima, Sakina (19 Aralık 2022). . The Siasat Daily. 19 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b Mazzetti, Mark; Bergman, Ronen; Kirkpatrick, David D. (19 Mayıs 2018). "Trump Jr. and Other Aides Met With Gulf Emissary Offering Help to Win Election". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 28 Mart 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Eylül 2022.
- ^ "Trump Jr. met Gulf princes' emissary in 2016 who offered campaign help". Reuters (İngilizce). 19 Mayıs 2018. 3 Nisan 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Eylül 2022.
- ^ a b . The New York Times. 8 Aralık 2018. 4 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2019.
- ^ . The Atlantic. 20 Mayıs 2017. 4 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2019.
- ^ . Al-Jazeera. 5 Ocak 2018. 4 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2019.
- ^ . The Guardian. 24 Haziran 2017. 4 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2019.
- ^ . The Guardian. 6 Haziran 2017. 2 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2019.
- ^ . The New York Times. 9 Nisan 2018. 4 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2019.
- ^ . . 21 Mart 2018. 4 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2019.
- ^ . Reuters. 7 Kasım 2017. 4 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2019.
- ^ . CNBC. 20 Kasım 2018. 4 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2019.
- ^ a b c d Cloud, Stephen Kalin, Summer Said and David S. (19 Nisan 2022). "How U.S.-Saudi Relations Reached the Breaking Point". The Wall Street Journal (İngilizce). ISSN 0099-9660. 19 Nisan 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Nisan 2022.
- ^ Gardner, Frank (14 Temmuz 2021). "Khashoggi murder: US softens towards Saudi leader". BBC News. 17 Kasım 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Kasım 2021.
- ^ Lonas, Lexi (8 Mart 2022). "Saudi, UAE leaders declined calls with Biden amid Ukraine conflict: report". . 13 Mart 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Eylül 2022.
- ^ "Mohammed bin Salman Has Leverage on Biden—and Is Using It". Foreign Policy. 24 Mart 2022. 14 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Eylül 2022.
- ^ "Inside the Secret Meeting Between the CIA Director and Saudi Crown Prince". The Intercept. 13 Mayıs 2022. 11 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Eylül 2022.
- ^ . . 5 Ekim 2022. 5 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Jon Gambrell (5 Ağustos 2018). "Saudi Arabia expels Canadian ambassador, freezes trade in human rights dispute". Toronto Star. Associated Press. 24 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ekim 2018.
- ^ "'We don't have a single friend': Canada's Saudi spat reveals country is alone". The Guardian. 11 Ağustos 2018. 22 Ekim 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ekim 2018.
- ^ "U.S. refuses to back Canada in Saudi Arabia dispute". The Globe and Mail. 7 Ağustos 2018. 30 Ekim 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ekim 2018.
- ^ "On Saudi Arabia, Canada's stance is principled — but conflicted". Toronto Star. 10 Ağustos 2018. 10 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Ağustos 2018.
- ^ "Turkey 'has recording proving Saudi murder'". BBC News. 12 Ekim 2018. 12 Ekim 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Ekim 2018.
- ^ "Jamal Khashoggi: Turkey says journalist was murdered in Saudi consulate". BBC News. 7 Ekim 2018. 9 Ekim 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Ekim 2018.
- ^ Harris, Shane (10 Ekim 2018). . The Washington Post. 17 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2018.
- ^ . Middle East Eye. 17 Ekim 2018. 18 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Sawers, John (19 Ekim 2018). "Evidence suggests crown prince ordered Khashoggi killing, says ex-MI6 chief". The Guardian. 20 Ekim 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ekim 2018.
- ^ Rutenberg, Jim (14 Ekim 2018). "Reality Breaks Up a Saudi Prince Charming's Media Narrative". The New York Times. 21 Ekim 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ekim 2018.
- ^ Lhatoo, Yonden (20 Ekim 2018). "What's the life of Saudi journalist Jamal Khashoggi to US President Donald Trump? Nothing". South China Morning Post. 20 Ekim 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ekim 2018.
- ^ "Jamal Khashoggi: Trump says if anyone knew about plot to kill journalist 'it would be Mohammed bin Salman'". The Independent. 24 Ekim 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Ekim 2018.
- ^ "Who is Ahmed al-Asiri, the sacked Saudi intelligence chief?". Al Jazeera. 19 Ekim 2018. 8 Kasım 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Kasım 2018.
- ^ Benner, Katie; Mazzetti, Mark; Hubbard, Ben; Isaac, Mike. "Saudis' Image Makers: A Troll Army and a Twitter Insider". The New York Times. 6 Kasım 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Kasım 2018.
- ^ Jacinto, Leela (25 Ekim 2018). "Saudi 'Mr. Hashtag' becomes fall guy in Khashoggi case, but is he really down?". France 24. 7 Kasım 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Kasım 2018.
- ^ "'Tell Your Boss': Recording Is Seen to Link Saudi Crown Prince More Strongly to Khashoggi Killing". The New York Times. 12 Kasım 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Kasım 2018.
- ^ "Saudis shield crown prince as death penalty sought over Khashoggi murder". The Guardian. 15 Kasım 2018. 15 Kasım 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Kasım 2018.
- ^ "Saudi prosecutor seeks death penalty for Khashoggi murder, says journalist was killed by sedative overdose". CNN. 15 Kasım 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Kasım 2018.
- ^ Harris, Shane; Miller, Greg; Dawsey, Josh (16 Kasım 2018). "CIA concludes Saudi crown prince ordered Jamal Khashoggi's assassination". The Washington Post. 17 Kasım 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Kasım 2018.
- ^ "Khashoggi murder: Saudi crown prince crazy, says US senator". BBC News. 4 Aralık 2018. 4 Aralık 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Aralık 2018.
- ^ "Saudi crown prince 'ordered, monitored' killing of Khashoggi, Corker says". CNN. 5 Aralık 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Aralık 2018.
- ^ "U.N. rights boss Bachelet seeks international inquiry into Khashoggi murder". Reuters. 13 Ocak 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Aralık 2018.
- ^ "Saudi Prince Slams CIA Assessment Report on Khashoggi Murder". Bloomberg. 24 Kasım 2018. 28 Kasım 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Aralık 2018.
- ^ "U.S. senators say Saudi crown prince has gone 'full gangster'". Reuters. 6 Mart 2019. 6 Mart 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Mart 2019.
- ^ Gaouette, Nicole; Conte, Michael (7 Mart 2019). "Saudi prince has gone 'full gangster,' says Rubio, as lawmakers decry kingdom's abuses". CNN. 7 Mart 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Mart 2019.
- ^ . . 19 Haziran 2019. 19 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Callamard, Agnes. "Annex to the Report of the Special Rapporteur on extrajudicial, summary or arbitrary executions: Investigation into the unlawful death of Mr. Jamal Khashoggi" (PDF). United Nations Human Rights Office of the High Commissioner (OHCHR). 30 Nisan 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 26 Şubat 2021.
- ^ "Guardian told it was target of Saudi hacking unit after Khashoggi killing". The Guardian. 19 Haziran 2019. 19 Haziran 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Haziran 2019.
- ^ Malsin, Jared (26 Eylül 2019). "Saudi Crown Prince Says Khashoggi Was Killed 'Under My Watch'". The Wall Street Journal (İngilizce). 27 Eylül 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Eylül 2019.
- ^ "Mohammad Bin Salman: Jamal Khashoggi murder 'happened under my watch,' Saudi crown prince tells PBS". The Times of India (İngilizce). Reuters. 26 Eylül 2010. 26 Eylül 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Eylül 2019.
- ^ "Mohammed bin Salman accepts responsibility for Jamal Khashoggi murder". Salon (İngilizce). 26 Eylül 2019. 28 Eylül 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Eylül 2019.
- ^ Christina Maxouris. "Mohammed bin Salman denies personal involvement in Khashoggi killing in '60 Minutes' interview but says it was carried out by Saudi officials". CNN.com. 1 Ekim 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Eylül 2019.
- ^ (PDF). . 11 Şubat 2021. 26 Şubat 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ Reuters Staff (26 Şubat 2021). "U.S. should sanction MbS, lead bid for justice in Khashoggi murder – U.N. expert". U.S. (İngilizce). 26 Şubat 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Şubat 2021.
Agnes Callamard, U.N. investigator for summary executions, in a statement posted on Twitter after a declassified U.S. intelligence assessment was released, urged the U.S. government to impose sanctions on Saudi Crown Prince Mohammed bin Salman "targeting his personal assets but also his international engagements."
- ^ "Mohammed bin Salman: Saudi leader given US immunity over Khashoggi killing". BBC News. 18 Kasım 2022. 18 Kasım 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Kasım 2022.
- ^ Kirchgaessner, Stephanie (3 Haziran 2020). "'Sarah and Omar have disappeared': children of ex-Saudi official missing since March". The Guardian. 7 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Ağustos 2020.
- ^ "Senators Press Trump to Help Free Children of Saudi Ex-Official". Bloomberg. 19 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Temmuz 2020.
- ^ "Saudi Arabia Wants Its Fugitive Spymaster Back". The Wall Street Journal. 17 Temmuz 2020. 18 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Temmuz 2020.
- ^ Ignatius, David. "The Saudi crown prince, Interpol and an alleged assassination plot". The Washington Post (7 August 2020). 7 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Ağustos 2020.
- ^ "Aljabri Complaint: Case 1.20-cv-02146-TJK Document 1" (PDF). Court House News. 16 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 7 Ağustos 2020.
- ^ "US court issues summons for Saudi Arabia's Mohammed bin Salman". Al Jazeera. 10 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Ağustos 2020.
- ^ Haroun, Azmi. "Saudi Crown Prince Mohammed bin Salman got served a lawsuit via WhatsApp. Court documents show that he received and read the message". Business Insider. 4 Kasım 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Kasım 2020.
- ^ (PDF). (PDF). 29 Ekim 2020. 30 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ a b Ensor, Josie (22 Şubat 2019). "Saudi crown prince defends China's right to put Uighur Muslims in concentration camps". The Daily Telegraph. 14 Kasım 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Mart 2019.
- ^ "Saudi Arabia's Mohammed bin Salman Defends China's Use of Concentration Camps for Muslims During Visit to Beijing". Newsweek. 22 Şubat 2019. 10 Ekim 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Mart 2019.
- ^ a b "Saudi crown prince defended China's imprisonment of a million Muslims in internment camps, giving Xi Jinping a reason to continue his 'precursors to genocide'". Business Insider. 23 Şubat 2019. 14 Eylül 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Mart 2019.
- ^ "Saudi crown prince defends China's right to fight 'terrorism'". al-Jazeera. 23 Şubat 2019. 19 Haziran 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Mart 2019.
- ^ a b Bond, Shannon (31 Mart 2019). . Financial Times. 19 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2021.
- ^ a b Zetter, Kim; Cox, Joseph (23 Ocak 2020). "Here Is the Technical Report Suggesting Saudi Arabia's Prince Hacked Jeff Bezos' Phone". . 28 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Mart 2021.
- ^ O'Neill, Patrick (22 Ocak 2020). . . 8 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2021.
- ^ Bowman, Verity (22 Ocak 2020). "Jeff Bezos phone hacking: UN calls for investigation after Saudi Crown Prince implicated". The Daily Telegraph. 17 Mart 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Mart 2021.
- ^ a b "How real is Saudi Arabia's interest in renewable energy?". The Guardian (İngilizce). 12 Ekim 2019. 9 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Ekim 2021.
- ^ Summer Said; Justin Scheck; WarrenStrobel. "Top Saudi Royal Family Members Detained". The Wall Street Journal. 30 Mart 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Mart 2020.
- ^ Pelley, Scott (24 Ekim 2021). "Former Saudi official calls Mohammed bin Salman a "psychopath," says Saudi crown prince fears what he knows". CBS News. 25 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Ekim 2021.
- ^ "Saudi crown prince suggested killing King Abdullah, ex-official says". BBC News. 25 Ekim 2021. 25 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Ekim 2021.
- ^ Al Ahmed, Ali (16 Mart 2018). "Reports of Saudi Crown Prince's Domestic Violence Emerge". GulfInstitute.org. 27 Kasım 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Kasım 2020.
- ^ Langer, Marko (5 Kasım 2017). "Saudi Arabia's Mohammed bin Salman: Reformer and hard-liner". Deutsche Welle. 17 Ocak 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Ocak 2018 – dw.com vasıtasıyla.
- ^ Kurtz, Steve (15 Mart 2018). "Mohammed bin Salman – the reformer behind Saudi Arabia's shakeup". FoxNews.com. 25 Mart 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Mayıs 2019.
- ^ Pelham, Nicolas (28 Temmuz 2022). "MBS: despot in the desert". The Economist. ISSN 0013-0613. 28 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Temmuz 2022.
- ^ . The Sydney Morning Herald. 4 Nisan 2018. 23 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "A 30-year-old Saudi prince could jump-start the kingdom – or drive it off a cliff". The Washington Post. 28 Haziran 2016. 29 Haziran 2016 tarihinde kaynağından .
- ^ a b Mazzetti, Mark; Hubbard, Ben (15 Ekim 2016). "Rise of Saudi Prince Shatters Decades of Royal Tradition". The New York Times. 1 Şubat 2017 tarihinde kaynağından .
- ^ "World's Most Expensive Home? Another Bauble for a Saudi Prince". The New York Times. 21 Mart 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Mart 2018.
- ^ Mulholland, Rory (16 Aralık 2017). "Pro-austerity Saudi prince buys world's most expensive home". The Telegraph. 24 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Mayıs 2019.
- ^ Harris, Shane; Crow, Kelly; Said, Summer (7 Aralık 2017). "Saudi Arabia's Crown Prince Identified as Buyer of Record-Breaking da Vinci". The Wall Street Journal. 7 Aralık 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Aralık 2017.
- ^ Meixler, Eli (7 Aralık 2017). "The Mystery Buyer of a $450 Million Leonardo da Vinci Painting Was a Saudi Prince". Fortune. 7 Aralık 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Aralık 2017.
- ^ "Mystery Buyer of $450 Million 'Salvator Mundi' Was a Saudi Prince". The New York Times. 17 April 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 March 2018.
- ^ "Mystery buyer of famed da Vinci is Saudi prince: Report". CBS News. 31 March 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 March 2018.
- ^ "Embassy Statement on Art Work Purchase". saudiembassy.net. Embassy of the Kingdom of Saudi Arabia. 28 Mart 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Mart 2018.
- ^ "Louvre Abu Dhabi: UAE has acquired Da Vinci's Salvator Mundi". The National. 9 Aralık 2017. 28 Mart 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Mart 2018.
- ^ "The $450 million question: Where is Leonardo da Vinci's 'Salvator Mundi'?". CNN.com. 8 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Muhammed bin Selman Al i Suud Arapca محمد بن سلمان آل سعود romanize Muḥammad bin Salman Al Su ud d 31 Agustos 1985 halk arasinda MBS olarak bilinen Suudi Arabistan veliaht prensi ve basbakani olan bir politikacidir Ayni zamanda ve konseylerinin baskani olarak gorev yapmaktadir Basbakan olarak atanmadan once 2015 ten 2022 ye kadar olarak gorev yapti Muhammed bin Selman babasinin hukumetini kontrol ediyor ve Suudi Arabistan in fiili hukumdari olarak kabul ediliyor Muhammed bin Selman Al i SuudMuhammed bin Selman 2023Suudi Arabistan Veliaht PrensiHukum suresi21 Haziran 2017 gunumuzOnce gelenMuhammed bin NayifKralSelman bin Abdulaziz Al i SuudHukum suresi27 Eylul 2022 gunumuzOnce gelenSelman bin Abdulaziz Al i SuudKralSelman bin Abdulaziz Al i SuudSuudi Arabistan Birinci Basbakan YardimcisiHukum suresi21 Haziran 2017 27 Eylul 2022Once gelenMuhammed bin NayifSonra gelenBosKralSelman bin Abdulaziz Al i SuudSuudi Arabistan Ikinci Veliaht Prensi Ikinci Basbakan YardimcisiHukum suresi29 Nisan 2015 21 Haziran 2017Once gelenMuhammed bin NayifSonra gelenBosKralSelman bin Abdulaziz Al i SuudHukum suresi23 Ocak 2015 27 Eylul 2022Once gelenSelman bin Abdulaziz el SuudSonra gelenHalid bin SelmanKralSelman bin Abdulaziz el SuudDogum31 Agustos 1985 38 yasinda Riyad Suudi ArabistanEs ler i e 2008 Cocuk lar iPrens Selman Prens Meshur Prenses Fehda Prenses Nura Prens AbdulazizTam adiMuhammed bin Selman bin Abdulaziz bin AbdurrahmanHanedanSuud HanedaniBabasiSelman bin Abdulaziz el SuudAnnesi Muhammed bin Selman Prens Selman bin Abdulaziz ve ucuncu karisi in alti cocugundan en buyugu olarak dunyaya geldi hukuk diplomasi aldiktan sonra babasina danismanlik yapti Selman 2015 yilinda tahta cikti ve yegeni Icisleri Bakani Muhammed bin Nayif el Suud u veliaht prens oglu Muhammed bin Selman i ise veliaht prens yardimcisi ve savunma bakani olarak atadi Kral Selman 2017 yilinda Muhammed bin Nayif i gorevinden aldi ve Muhammed bin Selman veliaht prens oldu Bin Selman 2022 de basbakan olarak atandi Bin Selman otoriter bir rejim yonetiyor Suudi Arabistan da hicbir demokratik kurum yok ve baski unsurlari ortada Insan haklari ve kadin haklari aktivistleri gazeteciler eski mahkumlar ve muhalifler iskence hapse atma ve oldurme gibi taktiklerle sistematik olarak bastiriliyor Bin Selman in yargisiz infazlar gerceklestirmek icin olarak bilinen bir grup suikastciyi kullandigi soyleniyor Suudi hukumetini elestiren Suudi Arabistanli Washington Post kose yazari Cemal Kasikci nin suikastiyla kisisel olarak baglantiliydi ancak cinayetle ilgisi oldugunu reddetti Bin Selman Yemen deki insani krizi ve kitligi siddetlendiren Suudi bombalama kampanyasinin arkasindaydi Hukumeti feministlere yonelik bir baskiyi yonetti Bin Selman ayrica Katar diplomatik krizinin tirmanmasi Lubnan Basbakani Saad Hariri nin Kanada ile diplomatik bir tartismanin baslamasi Suudi prensler ve milyarderlerin Kasim 2017 de ve Amazon Baskani Jeff Bezos a karsi iddia edilen i ve Mart 2020 de kuzeni ve rakibi Muhammed bin Nayif e karsi ihanet suclamalarina da dahil oldu Bin Selman rejimin imajini Krallik ici ve disinda yeniden markalastirma cabasiyla reform cigirtkanligi yapti Bunlar arasinda Haziran 2018 de kadin surucu yasaginin kaldirilmasi ve Agustos 2019 da zayiflatilmasi gibi yetkilerini kisitlayan ve kadin haklarini iyilestiren duzenlemeler de yer aliyor Saltanati altindaki diger kulturel gelismeler arasinda bir kadin sarkicinin ilk Suudi halk konserleri kadinlari kabul eden ilk Suudi spor stadyumu kadinlarin isgucunde artan varligi ve bir e vize sistemi getirerek ulkeyi uluslararasi turistlere acmasi yabanci vizelerin internet uzerinden basvuru ve verilmesine izin vermek bulunuyor Suudi Vizyon 2030 programi teknoloji ve turizm dahil olmak uzere petrol disi sektorlere yatirim yaparak ulke ekonomisini cesitlendirmeyi amacliyor Ilk yillariMuhammed bin Selman 31 Agustos 1985 tarihinde Prens Selman bin Abdulaziz ve ucuncu esi den dogdu Fahda Rakan bin Hislin in torunu ve kabilesinin reisi olan in buyuk torunudur 1915 te Daydan in liderligindeki Ecman kabilesi Kanzan da Ibn Suud a karsi ve Ibn Suud un kardesi bu savasta olduruldu Bin Selman annesinin alti cocugunun en buyugu babasinin sekizinci cocugu ve yedinci ogludur Tam kardesleri ve Halid bin Selman dir Muhammed hukuk alainda lisans derecesine sahiptir Erken kariyer Bin Selman universiteden mezun olduktan sonra ozel sektorde birkac yil gecirdi Suud Kabinesi Uzmanlar Komisyonunda danisman olarak calisti 15 Aralik 2009 da 24 yasindayken babasi Riyad Bolgesi valisiyken babasinin ozel danismani olarak siyasete girdi Bu sirada Riyad Rekabet Konseyi genel sekreteri Kral Abdulaziz Arastirma ve Arsiv Vakfi yonetim kurulu baskaninin ozel danismani ve yonetim kurulu uyesi gibi bir pozisyondan digerine yukselmeye basladi Ekim 2011 de Veliaht Prens Sultan bin Abdulaziz oldu Prens Selman iktidara yukselisine ikinci basbakan yardimcisi ve savunma bakani olarak basladi Oglu Muhammed i ozel danismani yapti Mahkeme baskani Muhammed bin Selman mahkemesi baskani olarak 2014 Haziran 2012 de Veliaht Prens Nayif bin Abdulaziz oldu Muhammed bin Selman babasinin yeni veliaht prens ve ilk basbakan yardimcisi olmasiyla birlikte hiyerarside ikinci siraya yukseldi Kisa sure sonra mahkemeyi kendi goruntusunde yeniden yapmaya basladi 2 Mart 2013 te Veliaht Prens Mahkemesinin Baskani Prens Suud bin Nayif Dogu Bolgesi valisi olarak atandi ve goreve bin Selman gecti Bakan rutbesi de verildi 25 Nisan 2014 te bin Selman devlet bakani olarak atandi Iktidara yukselisiSavunma Bakani Muhammed bin Selman ABD Disisleri Bakani John Kerry ve Adil el Cubeyr ile 13 Haziran 2016 23 Ocak 2015 te Kral Abdullah oldu ve Selman tahta cikti Oglu Muhammed bin Selman savunma bakani ve Kraliyet Mahkemesi genel sekreteri olarak atandi Ayrica devlet bakani olarak gorevine devam etti Yemen de 2011 de tirmanmaya baslayan siyasi huzursuzluk yeni atanan savunma bakani icin onemli bir sorun haline geldi 2014 un sonlarinda Husiler Kuzey Yemen in kontrolunu ele gecirdi ardindan Yemen Cumhurbaskani Abdurabbu Mansur el Hadi ve kabinesi istifa etti Bin Selman in bakan olarak ilk hamlesi San a da Husilere karsi hava yoluyla bir dizi saldiri ardindan bir pan KIK koalisyonunu harekete gecirmek ve bir deniz ablukasi uygulamak oldu Mart 2015 te Suudi Arabistan Husi isyancilara karsi muttefik ulkeler koalisyonuna liderlik etmeye basladi Guvenlik servislerinin basindaki Suudi prensler arasinda Husilere bir yanit verilmesinin gerekliligi konusunda anlasma varken bin Selman guvenlik servisleri arasinda tam bir koordinasyon olmadan mudahaleyi baslatti Ulke disinda bulunan Suudi Ulusal Muhafiz Bakani Prens operasyon dongusunun disinda birakildi Bin Selman savasi Yemen deki Husi isyancilara karsi hizli bir zafer ve Cumhurbaskani Hadi yi yeniden iktidara getirmenin bir yolu olarak satarken savas uzun bir yipratma savasina donustu Nisan 2015 te Kral Selman yegeni Muhammed bin Nayif i veliaht prens oglu Muhammed bin Selman i veliaht prens yardimcisi olarak atadi 2015 yilinin sonlarinda babasi ve ABD Baskani Barack Obama arasindaki bir toplantida bin Selman elestiren bir monolog sunmak icin protokolu bozdu Aralik 2015 te Islam ulkelerinin terorle mucadele askeri ittifakini ilan ettiginde ilgili ulkelerden bazilari kendilerine danisilmadigini soylediler source source source source source source source track Baskan Barack Obama CIA Direktoru John O Brennan Kral Selman bin Abdulaziz ve Prens Muhammed bin Selman 21 Nisan 2016 da Riyad daki KIK ABD Zirvesi ndeBaskan Donald Trump bin Selman ile konusuyor Washington DC 14 Mart 2017 Bin Selman askeri mudahaledeki roluyle ilgili olarak 4 Ocak 2016 da kendisine Yemen deki savasin mimari diyen The Economist e kayda deger ilk roportajini verdi Basligi reddederek Suudi tarafindan Guvenlik ve Siyasi Isler Konseyi ve Disisleri Bakanligi da dahil olmak uzere mudahalede fiilen pay sahibi olan karar alma kurumlarinin mekanizmasini acikladi Husilerin kendisi savunma bakani olarak gorev yapmadan once Yemen in baskenti San a daki gucu gasp ettigini de sozlerine ekledi Bin Selman ISID tehdidine yanit olarak Aralik 2015 te Suudi liderligindeki terorizme karsi Islami bir ittifak olan Islami Askeri Terorle Mucadele Koalisyonunu IMCTC kurdu IMCTC nin ilk toplantisi Kasim 2017 de Riyad da 41 ulkeden savunma bakanlari ve yetkililerin katilimiyla gerceklesti Veliaht prens Bin Selman babasinin bin Nayif i tahttan indirerek tahtin varisi haline getirme kararinin ardindan 21 Haziran 2017 de veliaht prens olarak atandi Aralik 2015 te Alman Federal Istihbarat Teskilati tarafindan yayinlanan ve daha sonra Alman hukumeti tarafindan azarlanan alisilmadik derecede acik sozlu ve halka acik bir notta ardilligin degisimi tahmin edilmisti Bin Selman in veliaht prens oldugu gun ABD Baskani Donald Trump onu son yukselisinden dolayi tebrik etmek icin cagirdi Beyaz Saray a gore Trump ve yeni veliaht prens guvenlik ve ekonomik konularda yakin isbirligi sozu verdi ve iki lider ayrica terorizme destegin kesilmesi geregini Katar ile son diplomatik anlasmazligi ve guvenligi saglama yonundeki baskiyi Israil ve Filistinliler arasindaki barisi tartisti Bin Selman Nisan 2017 de Washington Post a Amerika nin Suudi Arabistan uzerindeki kulturel etkisi olmasaydi sonumuz Kuzey Kore gibi olurdu dedi 2017 tasfiyesi Mayis 2017 de bin Selman Sizi bilgilendiriyorum kimse bir yolsuzluk davasinda hayatta kalamaz kim olursa olsun prens veya bakan bile olsa uyarisinda bulundu Kasim 2017 de yaklasik 200 zengin is insani ve prensin Riyad daki otelinde ev hapsine alinmasini emretti 4 Kasim 2017 de Suudi basini sik sik Ingilizce konusan bir haber yorumcusu ve Citi News Corp ve Twitter in buyuk hissedari olan Suudi prens ve milyarder El Velid bin Talal in yani sira Veliaht Prens in talimatiyla yolsuzluk ve kara para aklama suclamalariyla ilgili 40 tan fazla prens ve bakanin tutuklandigini duyurdu Tasfiyede tutuklanan ya da isten atilan diger kisiler arasinda Suudi Arabistan Ulusal Muhafizlari Komutani Mutaib bin Abdullah Ekonomi ve Planlama Bakani Adil Fakih ve Suudi Deniz Kuvvetleri Komutani Amiral Abdullah bin Sultan bin Muhammed el Sultan bulunuyor Ritz Carlton da tutuklananlar dayak gecesi olarak adlandirilan olayin konusu oldular Cogu dovuldu ve bazilari Suudi ajanlar tarafindan iskencenin bir parcasi olarak stres pozisyonlarinda duvarlara baglandi Sorgulayicilar kurbanlarin Suudi Arabistan daki varliklari disinda cok az sey biliyorlardi ve off shore varliklari hakkinda daha fazla bilgi edinmek isterken kurbanlar neden gozaltina alindiklarini bilmiyorlardi Gozaltina alinanlar santajla tehdit edildi Bir noktada sorgucular kurbanlara Cenevre ve baska yerlerdeki banka mudurleriyle iletisime gecmelerini ve buyuk miktarda para istemelerini soylediler ve varliklarin cogunun nakit olmadigi konusundaki deneyimsizlikleri nedeniyle sasirdilar Isvicre bankalari bazi islemleri baski altinda seklinde tanimladi ve bazilarini durdu Durusma sirasinda herhangi bir yasal surec ya da savunma pazarligi yapilmadi Amerikali yetkililer eylemleri zorlama taciz ve iskence olarak nitelendirdi Tutuklularin uyumalari engellendi baslari kapatildi ve dovuldu On yedisi hastaneye kaldirilmak zorunda kaldi Gunler sonra kalan tutuklular nakledilirken serbest birakilanlarin bazilarinin yurt disina cikmalari yasaklandi Tutuklamalarla ilgili bir hipotez bunlarin bin Selman in iktidari ele gecirmesinin bir parcasi olduklariydi New York Times soyle yazdi Kapsamli tutuklama kampanyasi Kral Selman in en sevdigi oglu ve bas danismani bin Selman in gucunu pekistirmek icin yapilan son hamle gibi gorunuyor Komite tutuklama emrini vermeden sadece birkac saat once Kral Veliaht Prens in baskanliginda yeni ve guclu bir yolsuzlukla mucadele komitesinin kurulmasina karar vermisti The Huffington Post icin yazan Delaware Universitesi Islam ve Kuresel Iliskiler profesoru Donald Trump i elestiren Velid bin Talal in gorevden alinmasinin bir darbe olup olmadigi konusunda spekulasyon yapti BBC muhabiri Prens Muhammed bir reform programina onculuk ederken artan gucunu pekistirmek icin hareket ediyor Yine de gozaltina alinanlarin neyin suphelisi olduklari belli degil dedi Baska bir hipotez tasfiyenin reforma yonelik hareketin bir parcasi olduguydu The Washington Post tan Steven Mufson bin Selman in ancak kraliyet ailesini gecmiste oldugu gibi kanunun ustunde degil altina sokabilirse tum ulkeden vergiler ve subvansiyonlarla ilgili tutumlarini degistirmesini isteyebilecegini bilir dedi CBC den yapilan bir analizde yolsuzluga karsi uygulanan kisitlama devletin onlardan kemer sikmayi kabul etmelerini istedigini dusunurken ayni zamanda yolsuzlugu ve iktidar seckinlerinin daha fazla servet biriktirdigini goren siradan Suudiler arasinda yanki buluyor iddiasinda bulundu Bin Selman in reform gundemi Suudi Arabistan in genc nufusu arasinda oldukca populer ancak kralligin eski yonetme gelenekleriyle daha rahat olan bazi eski muhafizlarin direnisiyle de karsi karsiya Eski bir Ingiliz Riyad buyuk elcisine gore bin Selman modern Suudi tarihinde kraliyet ailesi icinde olmayan onun disinda olan ilk prenstir 2018 Arap Genclik Anketi ODKA bolgesindeki 18 24 yasindaki on kisiden dokuzunun bin Selman in yolsuzluga karsi kampanyasini destekledigini ortaya koydu ABD nin Suudi Arabistan eski buyukelcisi Suudi Arabistan in bir yolsuzluk sorunu yillardir kesinlikle var Bence nufus ozellikle prenslerin gelip is anlasmalari yapmasindan kamu fonlarinin taskinlara gitmesi ve hicbir zaman insa edilemeyecek gibi gorunen kontrol projelerinden cok mutsuz oldugunu dusunuyorum Bazen rakiplerinizi ve potansiyel rakiplerinizi yolsuzluk bahanesiyle tutuklamak icin klasik bir guc kapma hareketi oldugunu da soyleyebilirim dedi Trump harekete destek verdigini tweet leyerek Kral Selman a ve Suudi Arabistan Veliaht Prensi ne buyuk guvenim var ne yaptiklarini tam olarak biliyorlar Sert davrandiklari bazi kisiler yillardir ulkelerini sagiyor dedi Tasfiyeden gunler sonra Riyad i ziyaret eden Fransa Cumhurbaskani Emmanuel Macron tasfiyeyle ilgili bir soru soruldugunda Bu bir cumhurbaskaninin gorevi degildir ve benzer sekilde yabanci bir ulkenin liderinin gelip ic meseleleri ihlal etmesini de beklemezdim dedi 30 Ocak 2019 da Suudi hukumeti Yolsuzlukla Mucadele Komitesinin calismalarinin sonuclandigini duyurdu Yolsuzluk Algilama Endeksi ne gore Suudi Arabistan kamu sektorunu yavas yavas iyilestirirken 2016 rakamlari 46 puana isaret ediyor burada 0 yuksek oranda yolsuzluk ve 100 un temiz oldugu anlamina gelirken endeks Suudi Arabistan a 2017 ve 2018 de 49 ve 2019 da 53 puan veriyor Suudi Arabistan in simdiye kadar elde ettigi en yuksek puandir Basbakan Muhammed 27 Eylul 2022 tarihinde Kral Selman tarafindan olarak atandi Geleneksel olarak basbakanlik unvani krala aittir YonetimiBin Selman in ideolojisi milliyetci ve populist siyasi olarak muhafazakar ekonomik ve sosyal konularda liberal bir durus olarak tanimlanir Eski danismani ve Abu Dabi Veliaht Prensi Muhammed bin Zayid in goruslerinden buyuk olcude etkilenmistir Onun yonetim tarzi gazeteci tarafindan son derece acimasiz ve Cemal Kasikci ve Theodor Winkler tarafindan otoriter olarak tanimlandi Muhammed bin Selman ayni zamanda iceride ve dis politikada Arap milliyetcisi bir ideolojiyi savunuyor Islamci hareketlere karsi cikmaya odaklaniyor 2016 G20 Hangzhou zirvesinde Hindistan Basbakani Narendra Modi ile Bin Selman 29 Ocak 2015 te bin Selman dagilan Yuksek Ekonomik Komisyonun yerine yeni kurulan Ekonomik ve Kalkinma Isleri Konseyi nin baskanligina atandi Nisan 2015 te bin Selman a veliaht prens yardimcisi olarak atanmasinin ardindan kraliyet kararnamesi ile Suudi Aramco nun kontrolu verildi Aralik 2017 de bin Selman ABD nin Kudus u Israil in elestirdi Mart 2018 de Turkiye den Iran ve Musluman Kardesler ile birlikte bir ser ucgeni nin parcasi olarak bahsetti 2018 de bir olarak Israil e destegini dile getirdi Bu ust duzey bir Suudi kraliyetinin ilk kez bu tur duygularini alenen ifade etmesidir Eylul 2019 da bin Selman Israil Basbakani Benjamin Netanyahu nun isgal altindaki Bati Seria nin Urdun Vadisi olarak bilinen dogu kismini ilhak etme planlarini kinadi Bin Selman in liderliginde Suudi Arabistan Rusya Devlet Baskani Vladimir Putin ile iliskisini guclendirdi 2016 yilinda bin Selman kuresel petrol piyasalarinda Rusya ile isbirligi yapmak icin bir anlasma imzaladi Bin Selman Cemal Kasikci yi oldurmekle suclandiktan sonra Putin bin Selman i alenen kucaklayan birkac dunya liderinden biriydi 2021 de bin Selman Rusya ile bir askeri isbirligi anlasmasi imzaladi Vizyon 2030 Bin Selman Baskan Trump in damadi Jared Kushner ve kizi Ivanka Trump ABD Ticaret Bakani ABD Disisleri Bakani Rex Tillerson ve Beyaz Saray Genel Sekreteri Riyad Mayis 2017 Bin Selman Nisan 2016 da ulkenin onumuzdeki 15 yil icin stratejik yonelimi olan Vizyon 2030 u tanittigi resmi olarak duyurdugu Suudi Arabistan ekonomisinin yeniden yapilandirilmasinda liderligi ustlendi Vizyon 2030 Suudi ekonomisini daha cesitlendirilmis ve ozellestirilmis bir yapiya dogru reforme etmeyi planliyor Petrol disi gelirlerin gelistirilmesi ve ekonominin ozellestirilmesinden e devlet ve surdurulebilir kalkinmaya kadar cesitli alanlarda hedef ve onlemleri detaylandiriyor Vizyon 2030 araciligiyla bu ekonomik yeniden yapilanmanin arkasindaki en buyuk motivasyonlardan biri Suudi Arabistan in rantiye ekonomisine olan bagimliligina kadar uzanabilir cunku petrol kaynaklarindaki bir sinirlama surdurulebilirligini gelecekte bir sorun haline getirir Ulke kanitlanmis 266 58 milyar varil ham petrol rezervine sahip oldugunu iddia etse de enerji analisti Matthew R Simmons 1978 de Suudi Arabistan disindaki son raporunda yalnizca 110 milyar varilden soz ettiginden gercek sayinin cok daha az oldugunu tahmin ediyor Ekim 2017 de Riyad da duzenlenen Future Investment Initiative konferansinin acilisinda bin Selman 500 milyar dolarlik Neom yaratma planlarini acikladi Suudi Arabistan in Kizildeniz kiyisinda Urdun ve Misir a kadar uzanan 26 000 kilometrekarelik bir alani kapsayacak milyarlik bir ekonomik bolge Neom yenilenebilir enerji biyoteknoloji ozellikle genetigi degistirilmis tarim robotik ve ileri uretim gibi sektorlerde yatirim cekmeyi hedefliyor Duyuru Suudi Arabistan in Kizildeniz kiyi seridindeki 50 adadan olusan bir lagun boyunca 34 000 kilometrekarelik bir alani uluslararasi standartlara uygun yasalarla luks bir turizm destinasyonu haline getirme planlarinin ardindan geldi Turizm endustrisini canlandirmak icin bir baska caba olarak Kasim 2017 de Suudi Arabistan in 2018 den itibaren yabancilara turist vizesi vermeye baslayacagi aciklandi Bin Selman in en buyuk bahsi petrol fiyatini yeterince uzun bir sure dusuk tutarak yeni rekabeti iflasa surukleyerek kuresel petrol piyasalarinda Suudi egemenligini yeniden kurma planiydi Suudi Arabistan OPEC i de aynisini yapmaya ikna etti Birkac kucuk oyuncu iflas etti ancak daha az karli operasyonlarini gecici olarak durdurdu ve petrol fiyatlarinin tekrar yukselmesini bekledi Hizmetleri ve subvansiyonlari surdurmek icin yilda 100 milyar dolar harcayan Suudi Arabistan Kasim 2016 da yenilgiyi kabul etmek zorunda kaldi Ardindan uretimi onemli olcude azaltti ve OPEC ortaklarindan da aynisini yapmalarini istedi Eylul 2018 in son haftasinda bin Selman Islam in en kutsal iki sehri olan Mekke ve Medine yi birbirine baglayan 6 7 milyar dolarlik yuksek hizli demiryolu hattinin acilisini yapti Haremeyn Ekspresi yilda yaklasik 60 milyon yolcu tasiyabilen 300 km s hiza ulasan 450 km lik bir hattir Demiryolunun ticari faaliyetleri 11 Ekim 2018 tarihinde basladi Bin Selman Brezilya Devlet Baskani Jair Bolsonaro ile Ekim 2018 de bin Selman 400 milyar dolara yaklastigini ve 2020 yilina kadar 600 milyar dolari gececegini duyurdu Suudi Arabistan in ilk nukleer reaktorunu insa etme projesi Kasim 2018 de bin Selman tarafindan aciklandi Krallik onumuzdeki 20 yil icinde 16 nukleer tesis insa etmeyi hedefliyor Suudi enerji sektorunu cesitlendirme cabalari SoftBank ile ortaklasa yurutulen uzun vadeli bir projenin parcasi olarak ayni ay aciklanan 1 8 gigawatt lik bir gunes enerjisi santrali de dahil olmak uzere ruzgar ve gunes enerjisini de iceriyor Ic reformlar Bin Selman komedi gosterileri profesyonel gures etkinlikleri ve canavar kamyon mitinglerine ev sahipligi yapmaya baslayan bir eglence otoritesi kurdu 2016 yilinda Suudi olmayan yabancilar icin Yesil kart fikrini El Arabiye gazetecisi ile paylasti 2019 da Suudi Kabinesi yabancilar icin yeni bir ikamet planini onayladi Plan gurbetcilerin kalici olarak ikamet etmelerini mulk sahibi olmalarini ve Krallik a yatirim yapmalarini saglayacak Nisan 2017 de bin Selman Riyad in guneybatisindaki da dunyanin en buyuk kultur spor ve eglence sehirlerinden birini insa etme projesini duyurdu 334 kilometrekarelik bir sehir icin planlar arasinda ve Six Flags tema parki yer aliyor festivalinde Kral Selman ve Prens Muhammed in portreleri Aralik 2017 de Suudi Arabistan da bir kadin sarkicinin ilk halka acik konseri ile daha fazla kulturel gelisme yasandi ve Ocak 2018 de Cidde deki bir spor stadyumu Krallik ta kadinlari kabul eden ilk stadyum oldu Nisan 2018 de 35 yillik bir yasagin ardindan Suudi Arabistan da ilk halka acik sinema acildi ve 2030 yilina kadar 2000 den fazla gosterime sahip olmasi planlandi Nisan 2016 da alinan ilk onlemler arasinda yeni vergiler ve subvansiyonlarda kesintiler bir cesitlendirme plani 2 trilyon Amerikan dolari tutarinda bir Suudi ulusal varlik fonu olusturulmasi ve Ulusal Donusum Programi adi verilen bir dizi stratejik ekonomik reform yer aldi Bin Selman in ulusal varlik fonu icin sermaye artirma planlari arasinda devlete ait petrol ve dogal gaz sirketi Saudi Aramconun hisselerinin satilmasi ve sermayenin cesitlendirme planlarini uygulamak gibi diger sektorlere yeniden yatirilmasi yer aliyordu Ekim 2017 de Aramco nun halka arz listeleme plani The Economist tarafindan karmasa olarak nitelendirilerek elestirdi Bin Selman sert kemer sikma onlemlerinin bir parcasi olarak devlet butcesini kisti hukumet sozlesmelerini dondurdu ve kamu calisanlarinin maaslarini dusurdu Ekim 2017 de bin Selman asiri muhafazakar Suudi devletinin son 30 yildir normal olmadigini soyledi ve birbirini izleyen liderlerin nasil basedecegini bilmedigi Iran Devrimi ne tepki olarak toplumu yoneten kati doktrinleri sucladi Kendisine gore Suudi Arabistan in onceki tum dinlere ve dunyaya acik ilimli Islam ulkesine geri donmesini amacliyordu Ulkenin din adamlarina 1979 Kabe Baskini sonrasi kraliyet ailesinin kendileriyle yaptigi anlasmanin yeniden muzakere edilecegini soyluyordu Sanayi kulturu insa etmek Vehhabilikle bagdasmadi Vehhabiler sabit sosyal ve cinsiyet iliskilerine bagliydilar Bunlar petrol satislari uzerine kurulu bir ekonomi ile tutarliydi ancak sanayilesme sosyal iliskilerin surekli degistigi dinamik bir kulturu gerektiriyor Rejimin ilimli Islam taahhudu sorgulandi 29 Eylul 2019 da yayinlanan bir CBS 60 Minutes ile yaptigi roportajda bin Selman insanlari donusumu gormek icin Kralligi ziyaret etmeye davet etti ve insanlardan Suudi vatandaslariyla bizzat tanismalarini istedi 26 Nisan 2020 de kararin Kral Selman in yonetimi ve bin Selman in dogrudan denetimi altinda baslatilan insan haklari reformlarinin bir uzantisi oldugunu belirterek ulkede ceza olarak kaldirdi Ertesi gun resit olmayanlar tarafindan islenen suclar icin olum cezasini kaldiran bir kraliyet kararnamesinin yururluge girdigini bildirdi Suudi petrol endustrisi Bin Selman Rusya Devlet Baskani Vladimir Putin ile 14 Haziran 2018 de Moskova Rusya da OPEC in en buyuk ureticisi olan Suudi Arabistan dunyanin en buyuk ikinci petrol rezervine sahip ulkesi 28 Eylul 2021 de ABD Baskani Joe Biden in ulusal guvenlik danismani yuksek gorusmek uzere Suudi Arabistan da bin Selman ile bir araya geldi Ekim 2022 de Suudi Arabistan in petrol uretimini kismasini protesto eden ABD Ulusal Guvenlik Konseyi Sozcusu John Kirby Suudi Arabistan in bu kesintinin Rusya nin gelirlerini arttiracagini ve etkisini azaltacagini bildigini soyledi ve Suudi Arabistan i diger petrol ureticisi ulkeleri anlasmaya zorlamakla sucladi Rekor yuksek enerji fiyatlari ozellikle Asya daki guclu enerji talebi nedeniyle dunya COVID 19 un neden oldugu ekonomik durgunluktan cikarken talepteki kuresel artistan kaynaklandi Rusya ve Suudi Arabistan arasindaki iliskiler Muhammed bin Selman in yonetiminde gelisti ve iki ulkeye petrol ihracati kararlarinda birlik olma yetenegi verdi OtoriteryanizmBin Selman Suudi Arabistan da baskici bir otoriter rejimin basinda Suudi Arabistan daki insan haklari aktivistleri ve kadin haklari aktivistleri rutin olarak rejim tarafindan taciz ve iskenceyle karsi karsiya Elestirmenler gazeteciler ve eski icerdekiler iskence goruyor ve olduruluyor Rejim yurtdisinda bulunan Suudi muhalifleri hedef aldi En unlusu Washington Post kose yazari ve rejim tarafindan oldurulen Cemal Kasikci dir Bin Selman insan haklari aktivistlerinin toplu olarak tutuklanmasini Suudi Arabistan daki reformlari yururluge koymak icin gerekli oldugunu soyleyerek savundu Bin Selman lider olarak gorev yaptigi sure boyunca Suudi Arabistan daki gucunu giderek artirdi yetkilerini onemli olcude kisitladi Insan haklari Bin Selman liderlik gorevinin baslarinda cesitli reformlari uygulayan bir Suudi Arabistan imaji gelistirmeye calisti Insan haklari gruplari onun gorev suresi boyunca baskinin daha da kotulestigini soyluyorlar Insan haklari gruplarina gore insan haklari aktivistlerinin tutuklanmasi bin Selman in yonetimi altinda artti Suudi Arabistanin icinde ve disinda Suudileri elestirenler donuk olum mangasi olarak hareket eden bir suikastcilar ekibi olan ni kurdugu bildirildi Eylul 2017 de tutuklananlar arasinda ACPRA kurucu uyesi akademisyen ve romanci Mustafa el Hasan ve bir girisimci olan Essam el Zamel bulunuyor Haziran 2018 de kadinlarin araba kullanma yasaginin kaldirilmasindan once araba kullanan kadinlar ve kampanyacisi Luceyn el Hezlul da dahil olmak uzere 17 kadin haklari aktivisti tutuklandi 17 kisiden sekizi daha sonra serbest birakildi Kral Suud Universitesinde kadin tarihi docenti olan kisa bir sure sonra tutuklandi O yilin Agustos ayinda insan haklari aktivisti ve kocasi ikisi de 2015 te tutuklanmisti yasal olarak kafalari kesmekle tehdit edildi Insan Haklari Izleme Orgutu el Hugham davasinin diger tutuklu kadin aktivistler icin tehlikeli bir emsal olusturdugu konusunda uyardi HRW nin Orta Dogu Direktoru Hepsi gibi siddet iceren davranislarla suclanmayan Isra el Humham gibi aktivistler icin olum cezasi talep etmek korkunc Suudi monarsisinin dizginsiz despotizmi halkla iliskiler ekiplerinin reform masalini muttefiklerine ve uluslararasi is dunyasina yaymasini zorlastiriyor dedi 23 Nisan 2019 da cogu karisan Sii insan haklari aktivistlerinden olusan 37 kisi krallik tarihinde azinlik mezhebinin en buyuk toplu infazlarindan birinde edildiler Agustos 2019 da Loujain al Hathloul un erkek kardesi Valid kiz kardesinin Suudi hapishanesinde kendisine karsi islenen insan haklari ihlallerini reddetmesi karsiliginda serbest birakilmasinin teklif edildigini bildirdi Valid Twitter da Suudi devlet guvenliginin Loujain e hapishanede iskence ettiini ve Loujain in cinsel tacize ugradigini inkar eden bir belge imzalamasi ve kameraya gorunmesi teklifinde bulundugunu yazdi Loujain in ailesine kamcilandigi dovuldugu bir sandalyede elektrik verildigi maskeli adamlar tarafindan taciz edildigi ve gecenin bir yarisi hucrede tehditler yagdirmak uzere uyandirildigini belirtti Valid ayrica Loujain in Suudi yetkililer tarafindan onerilen teklifi reddettigini ve belgeyi hemen yirttigini tweet ledi Dis elestirilere ve kadin haklari aktivizmine yanit olarak bin Selman Suudi Arabistan da kadin haklarini iyilestirmek uzere mutevazi reformlar gerceklestirdi Eylul 2017 de kadin suruculer uzerindeki onlarca yillik arac kullanma yasagini kaldirmak uzere harekete gecti Suudi Arabistan in ayni zamanda kadin haklari aktivistleri tarafindan on yillardir suren kampanyanin bir konusu olan sisteminin bazi unsurlarina karsi yasalar cikardi Suudi erkek vesayetine karsi kampanyaya yanit olarak Hukumet 21 yasindan buyuk kadinlarin erkek vasilerinin iznine ihtiyac duymadan pasaport almalarina ve yurtdisina seyahat etmelerine izin veren bir yasa cikardi Subat 2018 de Suudi kadinlarin bir erkegin izni olmadan kendi islerini acmalari yasal olarak mumkun hale geldi Enformasyon Bakanligina gore Mart 2018 2018 03 itibariyla Suudi Arabistan daki anneler bosandiktan sonra herhangi bir dava acmak zorunda kalmadan cocuklarinin velayetini elinde tutma yetkisine sahip oldular Subat 2017 de Suudi Arabistan Suudi Menkul Kiymetler Borsasi baskanligina ilk kez bir kadini atadi TartismalarSuriye ve Yemen deki Mudahaleler Filistinlilerin Gazze Seridi nde protesto gosterisi 9 Aralik 2017 Bazilari bin Selman i Yemen deki savasin mimari olarak adlandiriyor 10 Ocak 2016 da The Independent Alman istihbarat teskilati BND nin Suudi Savunma Bakani ve Veliaht Prens Muhammed bin Selman i Yemen ve Suriye deki vekalet savaslari yoluyla Arap dunyasini istikrarsizlastiran siyasi bir kumarbaz olarak tasvir ettigini bildirdi Alman yetkililer BND nin notuna tepki gostererek yayinlanan aciklamanin federal hukumetin pozisyonu olmadigini soyledi Londra da bin Selman in Birlesik Krallik a resmi ziyareti protesto edildi 7 Mart 2018 Bin Selman San a da yonetime el koyan Suudi destekli Hadi hukumetini deviren 2011 Yemen Devrimi sonrasi siyasi cozume yonelik cok tarafli cabalari sona erdiren Husilere karsi Suudi liderligindeki mudahaleye onculuk etti Koalisyonun hava saldirilari binlerce sivilin olmesine veya yaralanmasina neden oldu ve mudahalede savas sucu islendigi suclamalarina yol acti Aralik 2017 de Suudi hava savunmasi tarafindan onlenen Riyad a yonelik bir Husi fuze saldirisinin ardindan hava saldirilarinda on bir gun icinde 136 Yemenli sivil oldu ve 87 kisi de yaralandi Agustos 2018 de Birlesmis Milletler catismadaki tum taraflarin insan haklari ihlallerinden ve savas sucu sayilabilecek eylemlerden sorumlu oldugunu bildirdi Yemen savasi ve ablukasi Suudi Arabistan a on milyarlarca dolara mal oldu Yemen in altyapisinin cogunu yok etti insani krizi daha da kotulestirdi ancak Sii Husileri ve muttefiklerini Yemenin baskentinden cikarmayi basaramadi Yemen de 2017 de 50 000 den fazla cocuk acliktan oldu 2015 ten Mayis 2019 a kadar toplam cocuk olumlerinin yaklasik 85 000 oldugu soyleniyor Yemen deki kitlik Suudi liderligindeki mudahalenin ve isyancilarin elindeki bolgenin ablukasinin dogrudan sonucudur Ekim 2018 de Birlesmis Milletler Yemen Insani Yardim Koordinatoru savasin uc ay daha devam etmesi halinde 12 ile 13 milyon Yemenlinin aclik tehlikesiyle karsi karsiya kalacagi konusunda uyardi 28 Mart 2018 de Suudi Arabistan koalisyon ortagi BAE ile birlikte Birlesmis Milletlere 930 milyon Amerikan dolari bagisladi ve BM Genel Sekreteri Antonio Guterres e gore Yemen genelinde milyonlarca savunmasiz insanin acisini hafifletmeye yardimci olacak Fonlar BM nin 2018 Yemen Insani Mudahale Plani ni uygulamak icin gereken 2 96 milyar ABD dolarinin neredeyse ucte birini karsiliyor Aralik 2017 de Riyad a yonelik ve Suudi hava savunmasi tarafindan onlenen Husi fuze saldirisinin ardindan bin Selman Yemen de Husi guclerinin yonettigi sivil bolgelere yonelik ayrim gozetmeksizin on gunluk bir misilleme yapti ve duzinelerce cocugu oldurdu Agustos 2018 de tarafindan yayinlanan bir raporda eski ABD Disisleri Bakani Rex Tillerson in Haziran 2017 de Suudi Emirlik in Katar i isgal etme planini durdurmak icin mudahale ettigini isimsiz kaynaklara atifta bulunarak iddia etti ABD Savunma Bakani James Mattis ile bin Selman 22 Mart 2018 Cemal Kasikci nin oldurulmesinin ardindan Yemen de insani yardima erisimi engelleyen kisilere yaptirim uygulanmasi ve Suudilere silah satisinin askiya alinmasi kararini onayladi Senator Lindsey Graham bir yuk olarak nitelendirdi ve Suudi veliaht prens cok zehirli cok lekeli cok kusurlu dedi Silah Ticaretine Karsi Kampanya dan CAAT Andrew Smith Jeremy Hunt ve Boris Johnson in Suudilerin Yemen deki yikimi desteklemede son derece merkezi bir rol oynadiklarini soyledi Hunt in Muhafazakar Parti kismen bin Selman in yakin bir ortagi tarafindan finanse edildi 16 Agustos 2020 de eski bir ust duzey istihbarat yetkilisi olan tarafindan acilan bir dava 2015 te bin Selman in Bessar Esad rejiminin dagilmaya yakin oldugu bir zamanda Rusya ya Suriye ye mudahale etmesi icin gizlice cagrida bulundugunu ortaya koydu Suudi monarsisi Esad karsiti isyancilari desteklerken Ruslar Esad i desteklemek icin isyancilarin elindeki sehirleri bombaliyor ve bu surecte on binlerce Suriyeli sivili olduruyordu Batili diplomatlar bin Selman in Abu Dabi nin Eski Veliaht Prensi Seyh Muhammed bin Zayid den guclu bir sekilde etkilendigini soyluyorlar BAE Rusya nin Suriye yi istikrara kavusturmasina yardim etme ve Esad rejimini ulkede etkinlestirme fikrini savunuyordu 2017 yilinda Suudi Arabistan in Bessar Esad rejimine karsi savasan Suriyeli muhalif gruplara silah sagladigi bildirildi CAR bu silahlarin siklikla ISID uyelerinin eline gectigini bildirdi 2018 de Baskan Donald Trump in Amerikan guclerini savasin parcaladigi ulkeden cekildigini ilan etmesine ragmen bin Selman in ABD askeri varliginin Suriye de kalmasini istedigi bildirildi Din dan David Ottaway e gore bin Selman in butun reformlari arasinda en onemlisi ve ozellikle riskli olani kralligin Vehhabi alimleri ve milyonlarca takipciyi komuta etmekte olan vaizlerini dislayan calismasiydi Bin Selman in Batili erkek ve kadin sarkicilar gruplar danscilar ve hatta Amerikali kadin gurescileri Suudi Arabistan a surekli davet etmesi tam da boyle bir acilima karsi vaaz veren dini muhafazakarlarla zitlasan ve kralligi laik Bati kulturu ne acma yolunda tam bir catismadir Gazeteci Islam hukukunun bu sekilde dislanmasinin Suudi Arabistan i ne olcude degistirebilecegi zor diye yaziyor Din polisine kisitlama 2016 da bin Selman Erdemin Tesviki ve Ahlaksizligin Onlenmesi Komitesi ETAOK veya diger adiyla Islami din polisinin yetkilerini buyuk olcude kisitlamak uzere adimlar atti Sokaklarda binlerce memuru bulunan ve seriati ihlal ettiginden suphelenilenleri tutuklama gozaltina alma ve sorgulama yetkisine sahip olan korkulan ETAOK nin seriati ihlal ettiklerinden suphelenilen kisileri takip etmesi sorgulamasi kimlik sormasi tutuklamasi ve gozaltina almasi yasaklandi Islam teolojisindeki degisim Bin Selman Islam hukukunda Islami duzenin basi hukumdar veli el emr dir Arapca و ل ي الأمر Suudi yoneticiler tarihsel olarak dinden uzak dururken ve teoloji ve din hukuku konularini geleneksel olarak muhafazakar ve ortodoks din adamlarina dis kaynak saglarken bin Selman hukuk diplomasina sahip ve Gazeteci Wood a gore din adamlari uzerindeki bilgisini ve egemenligini sergiliyor Sekuler bir Islam hukuku bilgini a gore o muhtemelen Arap dunyasinda Islami epistemoloji ve hukuk hakkinda bir seyler bilen tek liderdir 25 Nisan 2021 de Suudi Arabistan da televizyonda yayinlanan bir roportajda bin Selman bir Suudi hukumdari tarafindan daha once hic kullanilmamis bir dilde Suudi dini liderlerinin Vehhabi doktrinlerine bagliliklarini elestirdi ve sabit bir dusunce okulu ve yanilmaz bir sey yok fetvalar degistirilemez degildir verildigi zaman yer ve anlayisa dayanmalidir dedi Wood ile yaptigi roportajlarda bin SelmanIslam hukukunun iki metinsel kaynaga dayandigini acikladi Kuran ve Sunnet veya Peygamber Muhammed in hayati ve sozlerinden on binlerce parca halinde toplanan ornegi Bazi kurallarin pek cok degil Kuran in acik yasama iceriginden geldigini ve istese bile onlar hakkinda hicbir sey yapamayacagini soyledi Ancak Peygamber in hadis olarak adlandirilan bu sozlerinin hepsinin hukuk kaynaklari olarak esit degere sahip olmadigini ve kendisinin 1400 yil sonra guvenilirligi suphe goturmez olan sadece cok kucuk bir sayiya bagli oldugunu soyledi Islam hukukunun diger tum kaynaklarinin yoruma acik ve kendisinin onlari uygun gordugu sekilde yorumlamaya yetkili oldugunu soyledi Bu manevranin etkisi Islam hukukunun yaklasik yuzde 95 ini Suudi tarihinin kum havuzuna atmak ve MBS yi istedigini yapmakta ozgur birakmaktir Haykel Gelenegi kisa devre yapiyor ama bunu Islami bir sekilde yapiyor Islam da tartisilmayacak sekilde sabit olan cok az sey oldugunu soyluyor Bu Musluman cemaatin cikarina olanin ne oldugunu belirlemesini ona birakiyor Bu sinemalar acmak turistlere ya da Kizildeniz sahillerinde kadinlara izin vermek anlamina geliyorsa oyle olsun 2021 in baslarindan itibaren bin Selman Vehhabi yargiclarin kendi seriat yorumlarini sona erdirecek olan Suudi yasalarinin kodlanmasini emretti Wood a gore pek cok muhafazakar din adami hukumete uygun sekilde dini konumlarini tersine cevirmek ve sinemalarin acilmasi ve Vehhabi imamlarin toplu isten cikarilmasi gibi konularda hukumet cizgisini desteklemek ile eski moda gozdagi na siddetle yenik dusmus gorunuyor Abaye yasagi Aralik 2022 de Suudi Arabistan ETEC Musluman kiz ogrencilerin sinav merkezlerine geleneksel abaye kiyafetiyle gelmelerini yasakladigini ilan etti ve ogrencilerin sadece okul uniformasi giymeleri gerektiginde israr etti Donald Trump ile iliskiler Donald Trump Jr Agustos 2016 da Abu Dabi den Muhammed bin Selman ve Muhammed bin Zayid i temsil eden bir elciyle bir toplanti yapti Elci Trump in baskanlik kampanyasina yardim teklif etti Toplantida Israilli sosyal medya manipulasyon uzmani Joel Zamel Lubnan asilli Amerikali is insani ve Blackwater kurucusu Erik Prince yer aldi Baskan Donald Trump Haziran 2019 da Bin Selman ile Trump in secilmesinin ardindan bin Selman a destek Beyaz Saray danismanlari Jared Kushner ve Steve Bannon in uzerinde anlastiklari birkac konudan biri olarak tanimlandi Bin Selman daha sonra Beyaz Saray a davet edildi ve o sirada yalnizca veliaht prens vekili pozisyonundayken diplomatik protokol tarafindan yabanci devlet baskanlarina tipik olarak saglanan muameleye tabi tutuldu Ardindan Trump yonetiminin savundu ve Suudi Arabistan bu onlemin Musluman ulkeleri veya Islam dinini hedef aldigina inanmiyor dedi Kushner ABD nin veraset surecinde Prens Muhammed i destekleyebilecegini ifade etti Bin Selman in veliaht prenslige katilmasinin ardindan Trump in Adamimizi zirveye koyduk dedigi bildirildi ABD Disisleri Bakani Rex Tillerson ve Savunma Bakani James Mattis in muhalefetine ragmen Trump baslangicta Suudi liderligindeki Katar ablukasini destekledi ancak daha sonra pozisyonunu degistirdi Bin Selman sirasinda Trump in sahsen tasfiyeleri destekledigini ve yerli rakipleri hakkinda Kushner in istihbarat yardimi sagladigini iddia etti Trump ve yonetimi Cemal Kasikci suikastinin ardindan kuresel tepki sirasinda bin Selman i siki bir sekilde destekledi Biden yonetimi ile iliskiler Bin Selman ABD Baskani Joe Biden ile Cidde Suudi Arabistan daki GCC 3 zirvesinde 16 Temmuz 2022 2019 da Trump yonetimi sirasinda Joe Biden Suudi Gazeteci Cemal Kasikci nin 2018 de oldurulmesi nedeniyle bin Selman i parya olarak nitelendirdi Temmuz 2021 de Biden baskanligina alti ay kala bin Selman in kardesi Suudi Savunma BakanYardimcisi Prens Halid ABD yi ziyaret etti Bu Cemal Kasikci nin 2018 de oldurulmesinden sonra ust duzey Amerikali ve Suudi yetkililer arasindaki ilk gorusme oldu Eylul 2021 de Biden in ulusal guvenlik danismani bin Selman ile bir araya geldi Toplantida bin Selman Kasikci nin oldurulmesini gundeme getiren Sullivan a bagirmaya basladi Rusya 2022 de Ukrayna yi istila ettikten sonra Suudi Arabistan ABD nin artirma taleplerini reddetti ve boylece Rusya nin ekonomik zararini azaltti The Wall Street Journal Nisan 2022 de ABD Suudi iliskilerinin on yillarin en dusuk noktasinda oldugunu yazdi Nisan 2022 de CIA Direktoru bin Selman ile gorusmek uzere Suudi Arabistan a gitti ve ondan ulkenin petrol uretimini artirmasini istedi Ayrica Cin den alinan Suudi silahlarini da gorustuler OPEC in petrol uretimini gunde iki milyon varil azaltacagini aciklamasinin ardindan ABD ile Suudi Arabistan arasindaki iliskiler zayifladi ABD hukumeti bu hamleye ofkelenerek Suudi Arabistan i Ukrayna ya karsi savasinda Rusya nin yaninda yer almakla sucladi Suudi hukumeti ise bu iddialari reddederek hamlenin siyasi amacli olmadigini kuresel petrol piyasalarina istikrar getirmek icin yapildigini iddia etti Katar ile kopan iliskiler Reuters bin Selman in Katar ile olan anlasmazligin 60 yil once ABD nin Kuba ya kiyasla uzun sureli olabilecegini soyledigini ancak Katar i Kahire caddesinden daha kucuk olarak reddederek etkisini kucumsedigini soyledi Suudi Arabistan BAE Misir ve Bahreyn Haziran 2017 de Katar ile diplomatik ve ticari baglantilarini keserek bolgenin en buyuk ABD askeri ussune ev sahipligi yapan dunyanin en buyuk sivilastirilmis dogalgaz ihracatcisi Katar ile hava ve nakliye rotalarini askiya aldi Saad Hariri nin istifasi Kasim 2017 de bin Selman Suudi Arabistan i ziyaret ettiginde Lubnan Basbakani Saad Hariri yi istifaya zorladi Bin Selman Hariri nin Lubnan da onemli bir siyasi guc olan Iran destekli Hizbullah in cebinde olduguna inaniyordu Hariri sonunda serbest birakildi Lubnan a geri dondu ve istifasini iptal etti Suudi Arabistan Kanada anlasmazligi Kanada Disisleri Bakani 2 Agustos 2018 de Twitter uzerinden bir aciklama yaparak Kanada nin bir insan haklari aktivisti ve tutuklu Suudi blog yazari Raif Bedevi nin kiz kardesi nin yakin zamanda tutuklanmasindan duydugu endiseyi dile getirdi ve insan haklari aktivistlerinin serbest birakilmasi cagrisinda bulundu Kanada nin elestirilerine yanit olarak Suudi Arabistan Kanada nin buyukelcisini sinir disi etti ve Kanada ile ticareti dondurdu Toronto Star analistler arasindaki fikir birliginin bin Selman in eylemlerinin dunyaya ve Suudi insan haklari aktivistlerine Suudi Arabistan in hafife alinmamasi gerektigine dair bir uyari oldugunu gosterdigini bildirdi Cemal Kasikci suikasti Bin Salman ve ABD Disisleri Bakani Mike Pompeo 16 Ekim 2018Ahmed Asiri sagda ve bin Salman solda 2016 da Ekim 2018 de bin Salman i elestiren Suudi gazeteci Cemal Kasikci Istanbul daki Suudi konsolosluguna girdikten sonra kayboldu Turk yetkililer Kasikci nin konsoloslukta olduruldugune inandiklarini once iskence gordugunu ve ardindan olduruldugunu kanitlayan belirli video ve ses kayitlarina sahip olduklarini ve adli tip uzmaninin gazetecinin kayboldugu sirada konsolosluga girip cikarken gorulen 15 kisilik Suudi ekibinin bir parcasi oldugunu bildiklerini soylediler Suudi Arabistan suclamalari reddetti ve 13 gun sonra bin Selman Turk makamlarini saklayacak hicbir seyleri olmadigi icin binayi aramaya davet etti Suudi yetkililer onu aramak icin calistiklarini soylediler The Washington Post bin Selman in daha once Kasikci yi Suudi Arabistan a geri cekmeye ve onu tutuklamaya calistigini bildirdi a gore Kasikci yi oldurdugunden suphelenilen on bes kisiden yedisi bin Selman in kisisel korumasinin uyeleri Ingiliz MI6 nin eski bir baskani olan John Sawers delilleri degerlendirirken Kasikci nin oldurulmesi emrini bin Selman in vermesinin cokca muhtemel oldugunu belirtti Kasikci nin olumunun ardindan bircok yorumcu bin Selman i MBS bas harfleriyle oynayarak Mister Bone Saw Bay Kemik Testeresi olarak adlandirdi Isim Kasikci nin kalintilarini elden cikarmak icin bir kemik testeresinin kullanildigi iddiasina atifta bulunuyor Bin Selman cinayetle herhangi bir ilgisi oldugunu reddetti ve suikasttan haydut operatorleri sorumlu tuttu Ancak Batili ulkeler ikna olmadilar ve bunun Prens in bilgisi veya onayi olmadan gerceklesemeyecegine inaniyorlar Donald Trump Suudi Arabistan in cinayete verdigi yaniti ortbas etme tarihinin en kotulerinden biri olarak nitelendirdi Trump ayrica Veliaht Prens in en azindan plani bildigine inaniyor ve Sey bu asamada Prens orada isleri daha cok yonetiyor Isleri o yonetiyor ve eger biri olacaksa o olurdu dedi Cinayetten sonra bin Selman in yakin sirdasi Ahmed Asiri ve eski danismani gorevden alindi Kasikci cinayetinin Turk istihbarati tarafindan toplanan kaydinin oldurme ekibi uyelerinden birinin telefonda birisine isin yapildigini patronuna soyle talimatini verdigini ortaya koydugu bildiriliyor Amerikan istihbarat yetkilileri patron kelimesinin Veliaht Prens e atifta bulunduguna inaniyor Aramayi yapan kisinin Prens ile sik sik seyahat ettigi gorulen guvenlik gorevlisi Mahir Abdulaziz Mutreb oldugu belirlendi Suudi Arabistan Kasikci nin olumunden yedi hafta sonra Veliaht Prens Muhammed bin Selman i korkunc cinayetten uzaklastirmak icin suc emri vermek ve infaz etmekle suclanan bes supheli icin olum cezasina carptirilacagini belirtti 16 Kasim 2018 de Merkezi Istihbarat Teskilatinin CIA Kasikci nin oldurulmesi emrini bin Selman in verdigine yuksek guvenle karar verdigi bildirildi CIA vardigi sonucu bin Selman in kardesi Halid in gazetecinin Suudi Arabistan in Istanbul daki konsolosluguna girmesinin guvenli olacagina dair Kasikci ya guvence verdigi bir gorusme de dahil olmak uzere cesitli kanitlara dayandirdi CIA in Halid in konsolosluga girdikten sonra Kasikci nin nihai kaderi hakkinda onceden bilgisi olup olmadigini belirlemedigi bildirilse de Halid in bu mesaji Muhammed in emriyle Kasikci ya ilettigine inaniyordu CIA in analizine gore cinayet buyuk olasilikla Prens Muhammed in ozel olarak ifade ettigi Kasikci nin Musluman Kardesler ile sorunlu baglantilari olan bir Islamci olduguna dair inancindan kaynaklaniyordu 4 Aralik 2018 de bir grup Kasikci cinayeti hakkinda CIA Direktoru Gina Haspel den brifing aldi Brifingden sonra senatorler bin Selman in cinayette onemli bir rol oynadigindan emindiler Senator Lindsey Graham Bunun MBS nin komutasi altindaki kisiler tarafindan duzenlendigi ve organize edildigi ve kendisinin Kasikci nin olumunde ozunde rol oynadigi sonucuna varmamak icin kasten kor olmaniz gerekiyor dedi Senator Prens in oldurmeyi emrettigini izledigini ve Juri onunde olsaydi yaklasik 30 dakika icinde cinayetten hukum giyecegini soyledi 5 Aralik 2018 de BM Insan Haklari Sefi Michelle Bachelet Kasikci cinayetinin arkasinda kimin oldugunu belirlemek icin uluslararasi bir sorusturma istedi Eski bir Suudi istihbarat sefi ve Suudi kraliyet ailesinin ust duzey bir uyesi olan Prens CIA in gazetecinin oldurulmesi emrini bin Selman in verdigi yonundeki haberlerini reddetti ve CIA nin daha once yanildigi kanitlandi Irak in isgalinden bahsetmek gerekirse ornegin Mart 2019 da Amerikali senatorler Suudi Arabistan i bir dizi tekrarlayan kabahatle sucladilar ve bin Selman i tam bir gangster oldugunu soyleyerek elestirdiler Senatorler Suudilerin insan haklari ihlallerinin listesinin cok uzun oldugunu ve krallikta neler oldugunu anlamanin ve hatta bin Selman ile calismanin zorlastigini soylediler Haziran 2019 da Yargisiz kisa yoldan veya keyfi infazlara iliskin Ozel Raportorun Raporuna Ek Bay Cemal Kasikci nin yasa disi olumune iliskin sorusturma baslikli bir BM raporu bin Selman i suikastla iliskilendirdi Haziran 2019 tarihli bir makalede The Guardian Kasikci nin oldurulmesinden sonra medya grubunun Suudi siber guvenlik alt birimi tarafindan yapilan ve altta Suud el Kahtani nin imzasi bulunan grup tarafindan elde edilen bir ic duzen belgesine gore gerceklestirilen hack leme girisimlerinin hedefi haline geldigini iddia etti Aralik 2018 de kaydedilen bir PBS belgesel filminde ve Eylul 2019 da yayinlanan bazi bolumlerde yayinlanan bir roportaja gore bin Selman Kasikci nin kendi gozetiminde gerceklestigi icin oldurulmesinin sorumlulugunu ustleniyor ancak cinayetle ilgili herhangi bir onceden bilgiyi reddediyor 29 Eylul 2019 da CBS de yayinlanan 60 Minutes ile yaptigi roportajda cinayetle herhangi bir kisisel ilgisi oldugunu reddetti ve bir kisiye karsi suclamalar kanitlandiginda rutbesine bakilmaksizin mahkemeye goturulecegini istisna yapilmayacagini soyledi ve olanlarin tum sorumlulugunu almak zorunda oldugunu sozlerine ekledi 25 Subat 2021 de Ulusal Istihbarat Direktoru Ofisi Direktor Avril Haines tarafindan onaylanan gizliligi kaldirilmis bir rapor yayinladi Cemal Kasikci nin Oldurulmesinde Suudi Hukumetinin Rolunun Degerlendirilmesi baslikli raporda Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman in Suudi gazeteci Cemal Kasikci nin yakalanmasi veya oldurulmesi icin Istanbul Turkiye de bir operasyona onay verdigini degerlendiriyoruz ifadesi yer aldi 26 Subat 2021 de Birlesmis Milletler Yargisiz Acele veya Keyfi Infazlar Ozel Raportoru Amerika Birlesik Devletleri Hukumeti kisisel varliklarini ve ayni zamanda uluslararasi iliskilerini hedef alan diger failler icin yaptigi gibi Veliaht Prens e karsi yaptirimlar uygulamalidir cagrisinda bulunan bir bildiri yayinladi 18 Kasim 2022 de Muhammed Suudi basbakani olarak ustlendigi yeni rol nedeniyle Kasikci cinayeti konusunda ABD den dokunulmazlik aldi Ancak Biden yonetimi bunun bir masumiyet tespiti olmadigini vurguladi Saad el Cabri 9 Temmuz 2020 de dort ABD Senatoru Baskan Trump i nin cocuklari Omer ve Sarah in ozgurlugunu guvence altina almaya cagirdi ve yillarca ABD istihbaratina yardim eden ve Suudi kraliyet ailesinden kilit uyelerle yakin baglari olan bir adami desteklemeyi ahlaki bir yukumluluk olarak nitelendirdiler Bin Selman hukumeti Mart 2020 de Omer ve Sarah i gozaltina almisti ve bugune kadar nerede olduklari bilinmiyor Suudi Arabistan ABD nin Orta Dogu daki terorle mucadele kontagi olan ve 2018 den beri Kanada da kalan Saad el Cabri nin geri getirilmesi icin ve Interpol bildirileri yayinlamisti El Cabri aleyhindeki Interpol bildirisi onun bin Selman in siyasi bir rakibi oldugu one surulerek kaldirildi Agustos 2020 de el Cabri Washington DC de bin Selman in Ekim 2018 de bas rakibi eski Veliaht Prens Muhammed bin Nayif in en yakin danismani olan el Cabri ye suikast duzenlemek icin Kanada ya bir gonderdigi iddiasiyla federal bir dava acti Kadro tespit edildi ve Kanada makamlari tarafindan iade edildi Davanin ardindan ABD Kolombiya Bolge Mahkemesi bin Selman ve diger 11 kisi hakkinda celp cikardi Cagrida cevap vermemeleri halinde ilgililer hakkinda temerrut halinde karar verilecegi belirtildi ABD federal mahkemesine sunulan belgeler davanin 22 Eylul 2020 de saat 16 05 te bin Selman a teblig edildigini ortaya koydu WhatsApp araciligiyla ET ve yirmi dakika sonra mesaj okundu olarak isaretlendi Cin deki Muslumanlar icin toplama kamplari Subat 2019 da bin Selman Cin in Sincan daki Uygurlar ve Muslumanlar icin kurulan yeniden egitim kamplarini savundu ve Cin in ulusal guvenligi icin terorle mucadele ve asiriciliktan arindirma calismalari yurutme hakki var dedi Bin Salman in yorumlari dunya capinda ciddi elestiriler aldi Cin Komunist Partisi Cin in kuzey batisindaki Sincan eyaletinde 2 milyon kadar Uygur u ve agirlikli olarak Musluman olan diger etnik azinliklari istismar ve iskenceye maruz kaldiklari iddia edilen toplama kamplarina hapsetmisti sozcusu bin Selman in aciklamalarini igrenc ve Uygur Muslumanlarina karsi toplama kamplarinin kullaniminin savunulmasi olarak nitelendirdi Jeff Bezos un telefonunun hack lenmesi Mart 2019 da Jeff Bezos icin calisan bir guvenlik uzmani olan Suudi Arabistan i Bezos un telefonunu hack lemekle sucladi Bezos Amazon sirketinin lideri ve o zamanlar dunyanin en zengin adami olarak The Washington Post un sahibiydi Ocak 2020 de in Bezos un telefonuyla ilgili adli sorusturmasinin sonuclari kamuoyuna aciklandi Sirket Bezos un telefonunun Mayis 2018 de bin Selman in WhatsApp hesabindan gonderilen bir multimedya mesaji tarafindan saldiriya ugradigi ve ardindan telefonun onemli olcude daha yuksek miktarda veri aktarmaya basladigi orta ile yuksek gizlilik sonucuna vardi Rapor ikinci derece kanitlara isaret ediyor ilk olarak bin Selman in Bezos a Kasim 2018 tarihli bir mesaji Bezos un iliski yasadigi kadina benzeyen bir goruntu iceriyor Ikincisi Bezos a Suudiler tarafindan kendisine karsi yurutulen bir internet kampanyasi hakkinda telefonda bilgi verildikten sonra bin Selman dan Bezos a Subat 2019 da gonderilen bir metin Bezos u her seye inanmamaya cagiriyor Birlesmis Milletlerin ozel raportorleri ve iddia edilen hack in bin Selman in The Washington Post un Suudi Arabistan hakkindaki haberlerini susturma olmasa da etkileme cabasina katildigini one surdugune tepki gosterdiler Iddia edilen bilgisayar korsanliginin The Washington Post icin calisan Cemal Kasikci nin oldurulmesine bin Selman in karisip karismadigi konusuyla ilgili oldugunu acikladilar Cevrecilik Bin Selman in liderliginde Suudi Arabistan kuresel karbon emisyonlarini azaltma anlasmalarini zayiflatmak icin lobi yapti Yurt icinde Suudi Arabistan cevresel cabalar hakkinda sonuc vermeyen cesur duyurular yapma konusunda bir gecmise sahiptir Muhammed bin Nayif in tutuklanmasi Eski Suudi Veliaht Prensi Muhammed bin Nayif uvey kardesi ve Kral Salman in kardesi Prens ile birlikte 6 Mart 2020 de tutuklandi Uc prens vatana ihanetle suclandi Suudi hukumeti prenslerin bin Selman i devirmeye calistigini iddia etti Kral Abdullah i zehirleme girisimi iddiasi 2021 de eski Suudi istihbarat yetkilisi Saad el Cabri CBS ile yaptigi roportajda bin Selman in Icisleri Bakani Muhammed bin Nayif el Suud a 2014 yilinda Kral Abdullah i oldurmeyi planladigini soyledi Bu plan bin Salman in babasinin tahta gecmesine izin verecekti El Cabri bin Salman i halkina Amerikalilara ve gezegene tehdit olusturan sonsuz kaynaklari olan bir psikopat katil olarak nitelendirdi Prens tum iddialari reddetti ve Suudi buyukelciligi el Cabri yi uzun bir fabrikasyon gecmisi olan itibarsiz eski bir hukumet yetkilisi olarak nitelendirdi Kisisel yasamBin Salman eski Fransa Cumhurbaskani Nicolas Sarkozy ve Juan Carlos Varela ile 2018 FIFA Dunya Kupasi nda 6 Nisan 2008 de bin Selman amcasi in kizi olan ile evlendi Prens Muhammed ve Prenses Sare nin bes cocugu var Ilk dordu buyukanne ve buyukbabalarinin besincisi ise Suudi Arabistan in kurucusu olan buyuk dedesi Kral Abdulaziz in adini aldi 2022 de The Economist en az bir olayda bin Selman in karisini tibbi tedavi gorecek kadar siddetli dovdugunu bildirdi 2018 de bin Selman in kisisel serveti 3 0 milyar Amerikan dolari olarak tahmin edildi 2015 yilinda bin Selman Italyan yapimi ve Bermuda tescilli yat yi Rus votka krali dan 500 milyon karsiliginda satin aldi 2015 te Fransa da u 300 milyon dolarin uzerinde satin aldi Aralik 2017 de bazi kaynaklar bin Selman in yakin ortagi Prens i araci olarak kullanarak Leonardo da Vinci nin Salvator Mundi eserini satin aldigini bildirdi Satis Kasim ayinda 450 3 milyon dolar olarak gerceklesti Bir sanat eseri icin yeni bir rekor fiyat oldu Bu haber muzayedeci Christie s Suudi Arabistan Buyukelciligi ve resmin gercek sahibi oldugunu aciklayan Birlesik Arap Emirlikleri Hukumeti tarafindan yalanlandi Muzayededen bu yana halka acik olarak gorulmedigi icin resmin su anki tam yeri bilinmiyor Ancak bin Selman in yati Serene nin muhtemelen Salvator Mundi ye ev sahipligi yaptigi one suruldu Bin Salman politikacilar is dunyasi liderleri ve unlulerle bulusarak dunyayi kapsamli bir sekilde dolasti Haziran 2016 da Silikon Vadisi ne gitti ve Facebook un kurucusu Mark Zuckerberg de dahil olmak uzere ABD yuksek teknoloji endustrisindeki onemli insanlarla tanisti 2018 in baslarinda Amerika Birlesik Devletleri ni ziyaret etti ve burada donemin ABD Baskani Donald Trump Bill ve Hillary Clinton Henry Kissinger Michael Bloomberg George W Bush George H W Bush Bill Gates Jeff Bezos Oprah Winfrey Rupert Murdoch Richard Branson Los Angeles Belediye Baskani Michael Douglas Morgan Freeman ve Dwayne Johnson dahil olmak uzere bircok politikaci is insani ve Hollywood yildiziyla bir araya geldi Trump bin Selman ile olan iliskisini ovdu Prens ayrica Birlesik Krallik i ziyaret etti ve burada Basbakan Theresa May Kralice II Elizabeth ve Cambridge Duku Prens William ile bir araya geldi 25 Aralik 2020 de ulusal COVID 19 asi planinin bir parcasi olarak tarafindan yayinlanan bir videoda Veliaht Prens in asiyi yaptirdigi gosterildi Aralik 2020 de bin Selman Suudi Arabistan in egemen servet fonu araciligiyla Take Two Interactive Electronic Arts ve Activision Blizzard a para yatirdi Yatirimlar Activision Blizzard da 14 9 milyon hisse Electronic Arts ta 7 4 milyon hisse ve Take Two Interactive de 3 9 milyon hisseye ulasti Bin Selman video oyunlari oynayarak buyudugunu belirtti 19 Kasim 2022 de Mohammed e tarafindan surdurulebilir kalkinma icin arazi bilgisi alaninda fahri doktora unvani verildi Oduller Bahreyn Isa bin Selman el Halife Nisani nin Olaganustu Sinifi Uyesi 25 Kasim 2018 Tunus Buyuk Kordonu 28 Kasim 2018 Pakistan Nisan i Pakistan 18 Subat 2019 Umman Birinci Sinif Sivil 7 Aralik 2021 Birlesik Arap Emirlikleri 7 Aralik 2021 Urdun 21 Haziran 2022 Ayrica bakinizKaynakca Royal Embassy of Saudi Arabia Washington D C 30 Nisan 2003 1 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Ocak 2018 BBC News 6 Kasim 2017 14 Ekim 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Ocak 2018 Tisdall Simon 24 June 2017 Mohammed bin Salman Al Saud The young hothead who would be king The Guardian 26 October 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 January 2018 a b Kirkpatrick David D 6 Haziran 2015 Surprising Saudi Rises as a Prince Among Princes The New York Times 6 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Ekim 2015 a b Al Jazeera 21 Haziran 2017 22 Haziran 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Ocak 2018 Al Labbad Mustafa 27 Ocak 2016 Al Monitor 25 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Nisan 2017 House Karen Elliott 27 Nisan 2019 Profile of a Prince Promise and Peril in bin Salman s Vision 2030 Belfer Center 23 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Eylul 2020 Alexander Bligh 2018 Changes in the Domestic Foreign Policies Relationship in the Saudi Context in the Wake of the Change of the Guard The Journal of the Middle East and Africa 9 1 110 doi 10 1080 21520844 2018 1450015 15 Subat 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Eylul 2022 saudiembassy net Embassy of Saudi Arabia Washington DC 16 Haziran 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Ocak 2015 web archive org 23 Aralik 2015 23 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Eylul 2022 AMEinfo com 31 Ekim 2011 1 Kasim 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Mart 2013 a b MISK org sa 28 Ocak 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Ocak 2015 Bahrain News Agency 22 Nisan 2012 27 Eylul 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Nisan 2012 3 Mart 2013 20 Agustos 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Mart 2013 Saudi Business News 2 Mart 2013 3 Agustos 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Mart 2013 Asharq Alawsat 3 Mart 2013 11 Mart 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Nisan 2013 Al Arabiya 23 Ocak 2015 23 Ocak 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Ocak 2015 Al Arabiya English Ingilizce 23 Ocak 2015 25 Subat 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Eylul 2022 Al Arabiya 27 Ocak 2015 2 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Subat 2015 Cordesman Anthony H 24 Ocak 2015 Saudi Succession The King Is Dead Long Live the King Newsweek 26 Ocak 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Ocak 2015 Yemen profile Timeline BBC News Ingilizce 6 Kasim 2019 10 Eylul 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Eylul 2022 Al Jazeera 26 Mart 2015 26 Mart 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi a b c d Mazzetti 16 Ekim 2016 The New York Times s A1 16 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Ekim 2016 Law Bill 8 Ocak 2016 The most dangerous man in the world The Independent 15 Haziran 2017 tarihinde kaynagindan Osborne Samuel 22 Ocak 2016 King Salman The man in charge of the most dangerous man in the world The Independent 15 Haziran 2017 tarihinde kaynagindan The Economist 6 Ocak 2016 10 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Ocak 2016 a b The Independent 10 Ocak 2016 10 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Browning 15 Aralik 2015 Reuters 8 Haziran 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Temmuz 2018 McKernan 27 Kasim 2017 The Independent 18 Mart 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Temmuz 2018 Al Jazeera 21 Haziran 2017 21 Haziran 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Huggler Justin 2 Aralik 2015 Saudi Arabia destabilising Arab world German intelligence warns The Telegraph 9 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan Cockburn Patrick 9 Ocak 2016 Prince Mohammed bin Salman Naive arrogant Saudi prince is playing with fire German intelligence memo shows the threat from the kingdom s headstrong defence minister The Independent 10 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan a b Smaledec Alison 3 Aralik 2015 Germany Rebukes Its Own Intelligence Agency for Criticizing Saudi Policy The New York Times 7 Temmuz 2017 tarihinde kaynagindan Miller Jake 21 Haziran 2017 Trump congratulates newly elevated Saudi Arabian crown prince CBS News 12 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Agustos 2019 Ignatius David 20 Nisan 2017 A young prince is reimagining Saudi Arabia Can he make his vision come true The Washington Post 10 Temmuz 2017 tarihinde kaynagindan Bloomberg Businessweek 9 Kasim 2017 11 Kasim 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Kasim 2017 a b CNN 17 Kasim 2018 4 Kasim 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Ocak 2019 a b Daily Sabah 4 Kasim 2017 5 Kasim 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi a b Kirkpatrick David D 4 Kasim 2017 The New York Times 8 Kasim 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi a b c d e f g The Guardian Ingilizce 19 Kasim 2020 19 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Ekim 2021 a b c d NBC News Ingilizce 19 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Ekim 2021 Khan Muqtedar 4 Kasim 2017 Power Consolidation Or Failed Coup In Saudi Arabia HuffPost 5 Kasim 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Kasim 2017 5 Kasim 2017 BBC 5 Kasim 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Mufson Steven 6 Kasim 2017 What the royal purge means for Saudi Arabia and its oil The Washington Post 6 Kasim 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Kasim 2017 Stoffel Derek 6 Kasim 2017 Saudi Arabia at a crossroads What the arrests of several princes mean for the kingdom s future CBC 6 Kasim 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Kasim 2017 Pfeffer Anshel 8 Kasim 2017 The Saudi purge The real reason behind Mohammed bin Salman s unprecedented crackdown Middle East News 11 Kasim 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Kasim 2017 Malsin Jared 6 Kasim 2017 Inside the Arrest of Saudi Arabia s Alwaleed bin Talal Time 9 Kasim 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Kasim 2017 Langton 8 Mayis 2018 www thenational ae 12 Haziran 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Haziran 2018 Belvedere Matthew J 6 Kasim 2017 Saudi crackdown would be like the US arresting Warren Buffett CNBC 8 Kasim 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Kasim 2017 Trump Donald J 6 Kasim 2017 I have great confidence in King Salman and the Crown Prince of Saudi Arabia they know exactly what they are doing Some of those they are harshly treating have been milking their country for years Twitter 10 Kasim 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Kasim 2017 Al Shihri 25 Ekim 2017 Chicago Tribune Associated Press 11 Kasim 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Kasim 2017 spa gov sa 31 Ocak 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Subat 2019 Al Arabiya Ingilizce 30 Ocak 2019 3 Subat 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Subat 2019 Transparency org Ingilizce 18 Mart 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Subat 2021 Al Arabiya English Ingilizce 27 Eylul 2022 27 Eylul 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Ocak 2023 The New York Times 10 Agustos 2018 12 Agustos 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Agustos 2018 Prince Mohammed is a Saudi nationalist The Atlantic 2 Haziran 2018 12 Agustos 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Agustos 2018 Politico 22 Eylul 2017 24 Kasim 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Kasim 2017 Financial Times 30 Ocak 2018 12 Agustos 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Agustos 2018 MbS who also controls foreign and defence policy has combined populism at home with hawkish nationalism abroad The Times 22 Haziran 2017 12 Agustos 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Agustos 2018 Prince Mohammed s vision is conservative in a political sense he will be an autocratic king but it is socially more liberal a b Winkler Theodor 2018 The Dark Side of Globalization LIT Verlag Munster s 192 combines a more liberal economic and societal system with reinforced authoritarian rule Reuters 22 Ekim 2018 26 Kasim 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Ocak 2019 GQ 27 Aralik 2018 13 Ocak 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Ocak 2019 Politico 13 Haziran 2017 3 Temmuz 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Agustos 2018 a b The New Yorker 9 Nisan 2018 9 Agustos 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Agustos 2018 19 Ekim 2018 Jamal Khashoggi Secret Interview The Saudi Journalist s Views of Islam America and the Reformist Prince Implicated in His Murder Newsweek 21 Ekim 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Ekim 2018 Duran Burhanettin 31 Ekim 2017 SETA 28 Subat 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi a b Simeon Kerr 30 Ocak 2015 Financial Times Riyad 1 Subat 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Subat 2015 a b Waldman 21 Nisan 2016 Bloomberg Businessweek 15 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Ekim 2016 J Street 12 Aralik 2017 7 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Eylul 2019 Al Monitor 8 Mart 2018 11 Mart 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Aralik 2018 a b Reuters 7 Mart 2018 20 Aralik 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Aralik 2018 Reuters 3 Nisan 2018 14 Haziran 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Haziran 2018 The Times of Israel 25 Haziran 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Haziran 2018 Goldberg Jeffrey 2 Nisan 2018 Saudi Crown Prince Iran s Supreme Leader Makes Hitler Look Good The Atlantic 24 Haziran 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Haziran 2018 CBC News 11 Eylul 2019 11 Eylul 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Eylul 2019 a b Klippenstein Ken 23 Subat 2022 The Intercept Ingilizce 23 Subat 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Subat 2022 Kerr 28 Subat 2022 Gulf states neutrality on Ukraine reflect deeper Russian ties Financial Times 2 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Subat 2022 Deutsche Welle Ingilizce 16 Subat 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Subat 2022 Al Arabiya Saudi Vision 2030 13 Mayis 2016 24 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Mayis 2016 Alboaouh Religious and Political Authority in the Kingdom of Saudi Arabia Challenges and Prospects Manas Journal for Social Studies 248 14 Eylul 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Eylul 2022 dergipark org vasitasiyla Al Omran 24 Ekim 2017 Financial Times 10 Subat 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Subat 2018 Neom 6 Eylul 2021 23 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Aralik 2021 Wachman Richard 24 Ekim 2017 Robots to roam 500 billion Saudi city Arab News 25 Ekim 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Subat 2018 Glen 26 Ekim 2017 5 Kasim 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Subat 2018 Shahine 1 Agustos 2017 27 Ocak 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Subat 2018 Arab News 1 Agustos 2017 4 Ekim 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Subat 2018 Reuters 23 Kasim 2017 2 Ocak 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Subat 2018 BBC News 25 Eylul 2018 25 Eylul 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Eylul 2018 Reuters 5 Ekim 2018 6 Ekim 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Ekim 2018 The National 6 Kasim 2018 6 Kasim 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Kasim 2018 Martin 6 Kasim 2018 8 Kasim 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Kasim 2018 bin Salman Mohammed Turki Al Dakhil tarafindan gorusme yapildi Al Arabia 10 Kasim 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi mohammadbinsalman com vasitasiyla ArabNews com Ingilizce 14 Mayis 2019 16 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Temmuz 2019 mohammadbinsalman com 8 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Temmuz 2019 Arab News Ingilizce 20 Mayis 2019 14 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Temmuz 2019 Al Arabiya 8 Nisan 2017 28 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Subat 2018 Saudi Gazette 26 Ekim 2017 9 Subat 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Subat 2018 The New York Post 12 Ocak 2018 10 Subat 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Subat 2018 Smith Lydia 9 Aralik 2017 Saudi Arabia hosts first ever concert by female performer The Independent 10 Subat 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Subat 2018 Ellyat Holly 18 Nisan 2018 Saudi Arabia brings back movie theaters and staggering demand is expected CNBC 12 Haziran 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Haziran 2018 Reid David 11 Aralik 2017 Saudi Arabia to reopen public cinemas for the first time in 35 years CNBC 25 Ocak 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Subat 2018 Ian Black 25 Nisan 2016 The Guardian United Kingdom 17 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Mayis 2016 Saudi Aramco IPO part of Kingdom s diversification plan PDF 20 Eylul 2022 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 16 Eylul 2022 The Economist 19 Ekim 2017 20 Ekim 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi a b The Times of India 17 Ekim 2016 2 Subat 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Chulov Martin 24 Ekim 2017 I will return Saudi Arabia to moderate Islam says crown prince The Guardian 5 Kasim 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Kasim 2017 saudigazette com sa 24 Ekim 2017 25 Ekim 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Kasim 2017 Denning Liam 5 Kasim 2017 Saudi Sweep Is a Double Edged Sword 6 Kasim 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Kasim 2017 Geopolitical Futures 8 Kasim 2017 15 Kasim 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Uniacke Robert 2020 Authoritarianism in the information age state branding depoliticizing and de civilizing of online civil society in Saudi Arabia and the United Arab Emirates British Journal of Middle Eastern Studies 48 5 979 999 doi 10 1080 13530194 2020 1737916 ISSN 1353 0194 a b cbsnews com Ingilizce 2 Ekim 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Eylul 2019 The Guardian Ingilizce 25 Nisan 2020 ISSN 0261 3077 29 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Nisan 2020 The Guardian Ingilizce 27 Nisan 2020 ISSN 0261 3077 29 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Nisan 2020 Reuters 1 Ekim 2021 26 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Ekim 2021 The White House accuses Saudi Arabia of aiding Russia and coercing OPEC oil producers NPR org Ingilizce 13 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Ocak 2023 Al Jazeera 27 Eylul 2021 28 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Ekim 2021 CNBC 5 Ekim 2021 26 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Ekim 2021 Natural Gas Intelligence 6 Ekim 2021 28 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Ekim 2021 Exclusive Saudi Arabia doubles second quarter Russian fuel oil imports for power generation Reuters 15 Temmuz 2022 7 Eylul 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Eylul 2022 Putin discusses oil market with Saudi crown prince who hosted Biden last week Reuters 21 Temmuz 2022 28 Eylul 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Eylul 2022 a b c Los Angeles Times Ingilizce 1 Ekim 2020 6 Agustos 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Temmuz 2021 a b Freedom House Ingilizce 18 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Temmuz 2021 a b c Human Rights Watch Ingilizce 4 Kasim 2019 18 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Temmuz 2021 Reuters 15 Eylul 2017 18 Eylul 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Ekim 2018 Middle East Eye 22 Ekim 2018 22 Ekim 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Ekim 2018 Middle East Eye 22 Ekim 2018 22 Ekim 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Ekim 2018 Amnesty International 18 Eylul 2017 14 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Aralik 2017 Al Omran 19 Eylul 2017 Financial Times 22 Ekim 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Ekim 2018 Batrawy Aya Al Shihri Abdullah 3 Haziran 2018 Saudi Prosecutor Says 17 Detained in Case Against Activists Bloomberg Riyad 16 Ekim 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Ekim 2018 McKernan Bethan 23 Mayis 2018 Saudi police arrest three more women s rights activists The Guardian 24 Mayis 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Mayis 2018 Reuters Riyad 2 Haziran 2018 16 Ekim 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Ekim 2018 2011 29 Agustos 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Mayis 2011 Dadouch Sarah 27 Haziran 2018 Prominent Saudi women s rights activist detained as driving ban lifted sources Reuters Riyad 16 Ekim 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Ekim 2018 Saudis arrest another women s right activist Al Jazeera 27 Haziran 2018 27 Haziran 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Haziran 2018 Graham Harrison Emma 22 Agustos 2018 Saudi Arabia seeks death penalty against female human rights activist The Guardian 1 Ekim 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Ekim 2018 a b BBC News 22 Agustos 2018 23 Agustos 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Agustos 2018 Saudi Prosecution Seeks Death Penalty for Female Activist Human Rights Watch 21 Agustos 2018 23 Agustos 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Agustos 2018 Brennan David 21 Agustos 2018 Who Is Israa al Ghomgham Female Saudi Activist May Be Beheaded After Death Sentence Newsweek 24 Agustos 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Agustos 2018 Al Monitor 4 Haziran 2019 5 Haziran 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Haziran 2019 The Washington Post 2 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Agustos 2019 The Economist 27 Eylul 2017 28 Eylul 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi The Economist 30 Eylul 2017 29 Eylul 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi 2 Agustos 2019 Saudi women can now travel without consent but this progress is fragile The Guardian 2 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Agustos 2019 bloomberg com 1 Agustos 2019 4 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Agustos 2019 Jessie Yeung and Hamdi Alkhshali CNN 2 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Agustos 2019 Al Arabiya 18 Subat 2018 31 Mart 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Mart 2018 CNN 22 Mart 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Mart 2018 Reuters 31 Mart 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Mart 2018 Independent 31 Mart 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Mart 2018 The Guardian 11 Haziran 2018 20 Ekim 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Ekim 2018 Time 6 Nisan 2018 26 Nisan 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Ekim 2018 London Free Press 8 Subat 2017 14 Agustos 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Ocak 2019 News 13 Ocak 2016 25 Temmuz 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Robertson Nic 21 Haziran 2018 Mohammed bin Salman is on a make or break mission CNN 31 Agustos 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Eylul 2018 BBC 23 Ocak 2015 20 Agustos 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Eylul 2018 Carapico Sheila 25 Subat 2015 Yemen on brink as Gulf Co operation Council initiative fails BBC 31 Agustos 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Eylul 2018 Raghavan Sudarsan 29 July 2018 US allies have killed thousands of Yemenis including 22 at a wedding The Independent 30 July 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Eylul 2018 The Herald 10 Mart 2018 20 Ekim 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Ekim 2018 MacAskill Ewen 27 Ocak 2016 UN report into Saudi led strikes in Yemen raises questions over UK role The Guardian 2 Subat 2016 tarihinde kaynagindan the Guardian Ingilizce 27 Ekim 2015 28 Ekim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Eylul 2022 Paul 19 Aralik 2017 Reuters Riyad 1 Ekim 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Ekim 2018 United Nations 19 Aralik 2017 27 Eylul 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Ekim 2018 Vonberg 28 Agustos 2018 CNN 30 Agustos 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Eylul 2018 a b Kristof Nicholas 31 Agustos 2017 The Photos the U S and Saudi Arabia Don t Want You to See The New York Times 24 Mayis 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Mayis 2018 Kara Fox CNN 7 Haziran 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Temmuz 2019 Wintour Patrick 16 Kasim 2017 Saudis must lift Yemen blockade or untold thousands will die UN agencies warn The Guardian 23 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Ekim 2018 Chicago Tribune Associated Press 16 Kasim 2017 1 Kasim 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Ekim 2018 The New Yorker 11 Temmuz 2018 20 Ekim 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Ekim 2018 Reuters 11 Ekim 2017 15 Aralik 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Ekim 2018 Summers Hannah 15 Ekim 2018 Yemen on brink of world s worst famine in 100 years if war continues The Guardian 21 Ekim 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ekim 2018 United Nations 28 Mart 2018 29 Mart 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Mart 2018 CNBC 19 Aralik 2017 3 Eylul 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Ekim 2018 Emily Thornberry 7 Mart 2018 The Guardian 23 Kasim 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Ekim 2018 Emmons Alex 1 Agustos 2018 Saudi Arabia planned to invade Qatar last summer Rex Tillerson s efforts to stop it may have cost him his job 13 Ekim 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ekim 2018 Fox News Channel 12 Aralik 2018 13 Aralik 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Aralik 2018 a b 5 Temmuz 2019 15 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Temmuz 2019 Business Insider 5 Temmuz 2019 14 Agustos 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Temmuz 2019 The Guardian 16 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Agustos 2020 Reuters 14 Aralik 2017 14 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Aralik 2017 Time 11 Ekim 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Mart 2018 a b c d Wilson Center Viewpoint Series 6 Mayis 2021 7 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Mart 2022 a b c d Wood 3 Mart 2022 ABSOLUTE POWER The Atlantic 10 Temmuz 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Mart 2022 arabnews com 14 Nisan 2016 21 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Nisan 2016 Commins David Dean 2015 Islam in Saudi Arabia I B Tauris s 66 ISBN 9781848858015 15 Subat 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Eylul 2022 Bashraheel 22 Eylul 2019 Rise and fall of the Saudi religious police Arab News 3 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Subat 2021 Brown Nathan J 5 Mart 2019 Who or What Is the Wali al Amr the Unposed Question SSRN 3346372 2 5 Mart 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Mart 2022 Arabian Business 21 Aralik 2022 24 Aralik 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Gulf Business 21 Aralik 2022 21 Aralik 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Fatima Sakina 19 Aralik 2022 The Siasat Daily 19 Aralik 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi a b Mazzetti Mark Bergman Ronen Kirkpatrick David D 19 Mayis 2018 Trump Jr and Other Aides Met With Gulf Emissary Offering Help to Win Election The New York Times Ingilizce ISSN 0362 4331 28 Mart 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Eylul 2022 Trump Jr met Gulf princes emissary in 2016 who offered campaign help Reuters Ingilizce 19 Mayis 2018 3 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Eylul 2022 a b The New York Times 8 Aralik 2018 4 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Nisan 2019 The Atlantic 20 Mayis 2017 4 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Nisan 2019 Al Jazeera 5 Ocak 2018 4 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Nisan 2019 The Guardian 24 Haziran 2017 4 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Nisan 2019 The Guardian 6 Haziran 2017 2 Subat 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Nisan 2019 The New York Times 9 Nisan 2018 4 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Nisan 2019 21 Mart 2018 4 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Nisan 2019 Reuters 7 Kasim 2017 4 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Nisan 2019 CNBC 20 Kasim 2018 4 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Nisan 2019 a b c d Cloud Stephen Kalin Summer Said and David S 19 Nisan 2022 How U S Saudi Relations Reached the Breaking Point The Wall Street Journal Ingilizce ISSN 0099 9660 19 Nisan 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Nisan 2022 Gardner Frank 14 Temmuz 2021 Khashoggi murder US softens towards Saudi leader BBC News 17 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Kasim 2021 Lonas Lexi 8 Mart 2022 Saudi UAE leaders declined calls with Biden amid Ukraine conflict report 13 Mart 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Eylul 2022 Mohammed bin Salman Has Leverage on Biden and Is Using It Foreign Policy 24 Mart 2022 14 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Eylul 2022 Inside the Secret Meeting Between the CIA Director and Saudi Crown Prince The Intercept 13 Mayis 2022 11 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Eylul 2022 5 Ekim 2022 5 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Jon Gambrell 5 Agustos 2018 Saudi Arabia expels Canadian ambassador freezes trade in human rights dispute Toronto Star Associated Press 24 Agustos 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Ekim 2018 We don t have a single friend Canada s Saudi spat reveals country is alone The Guardian 11 Agustos 2018 22 Ekim 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Ekim 2018 U S refuses to back Canada in Saudi Arabia dispute The Globe and Mail 7 Agustos 2018 30 Ekim 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Ekim 2018 On Saudi Arabia Canada s stance is principled but conflicted Toronto Star 10 Agustos 2018 10 Agustos 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Agustos 2018 Turkey has recording proving Saudi murder BBC News 12 Ekim 2018 12 Ekim 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Ekim 2018 Jamal Khashoggi Turkey says journalist was murdered in Saudi consulate BBC News 7 Ekim 2018 9 Ekim 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Ekim 2018 Harris Shane 10 Ekim 2018 The Washington Post 17 Ekim 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ekim 2018 Middle East Eye 17 Ekim 2018 18 Ekim 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Sawers John 19 Ekim 2018 Evidence suggests crown prince ordered Khashoggi killing says ex MI6 chief The Guardian 20 Ekim 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Ekim 2018 Rutenberg Jim 14 Ekim 2018 Reality Breaks Up a Saudi Prince Charming s Media Narrative The New York Times 21 Ekim 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Ekim 2018 Lhatoo Yonden 20 Ekim 2018 What s the life of Saudi journalist Jamal Khashoggi to US President Donald Trump Nothing South China Morning Post 20 Ekim 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Ekim 2018 Jamal Khashoggi Trump says if anyone knew about plot to kill journalist it would be Mohammed bin Salman The Independent 24 Ekim 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Ekim 2018 Who is Ahmed al Asiri the sacked Saudi intelligence chief Al Jazeera 19 Ekim 2018 8 Kasim 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Kasim 2018 Benner Katie Mazzetti Mark Hubbard Ben Isaac Mike Saudis Image Makers A Troll Army and a Twitter Insider The New York Times 6 Kasim 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Kasim 2018 Jacinto Leela 25 Ekim 2018 Saudi Mr Hashtag becomes fall guy in Khashoggi case but is he really down France 24 7 Kasim 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Kasim 2018 Tell Your Boss Recording Is Seen to Link Saudi Crown Prince More Strongly to Khashoggi Killing The New York Times 12 Kasim 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Kasim 2018 Saudis shield crown prince as death penalty sought over Khashoggi murder The Guardian 15 Kasim 2018 15 Kasim 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Kasim 2018 Saudi prosecutor seeks death penalty for Khashoggi murder says journalist was killed by sedative overdose CNN 15 Kasim 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Kasim 2018 Harris Shane Miller Greg Dawsey Josh 16 Kasim 2018 CIA concludes Saudi crown prince ordered Jamal Khashoggi s assassination The Washington Post 17 Kasim 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Kasim 2018 Khashoggi murder Saudi crown prince crazy says US senator BBC News 4 Aralik 2018 4 Aralik 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Aralik 2018 Saudi crown prince ordered monitored killing of Khashoggi Corker says CNN 5 Aralik 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Aralik 2018 U N rights boss Bachelet seeks international inquiry into Khashoggi murder Reuters 13 Ocak 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Aralik 2018 Saudi Prince Slams CIA Assessment Report on Khashoggi Murder Bloomberg 24 Kasim 2018 28 Kasim 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Aralik 2018 U S senators say Saudi crown prince has gone full gangster Reuters 6 Mart 2019 6 Mart 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Mart 2019 Gaouette Nicole Conte Michael 7 Mart 2019 Saudi prince has gone full gangster says Rubio as lawmakers decry kingdom s abuses CNN 7 Mart 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Mart 2019 19 Haziran 2019 19 Haziran 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Callamard Agnes Annex to the Report of the Special Rapporteur on extrajudicial summary or arbitrary executions Investigation into the unlawful death of Mr Jamal Khashoggi PDF United Nations Human Rights Office of the High Commissioner OHCHR 30 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 26 Subat 2021 Guardian told it was target of Saudi hacking unit after Khashoggi killing The Guardian 19 Haziran 2019 19 Haziran 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Haziran 2019 Malsin Jared 26 Eylul 2019 Saudi Crown Prince Says Khashoggi Was Killed Under My Watch The Wall Street Journal Ingilizce 27 Eylul 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Eylul 2019 Mohammad Bin Salman Jamal Khashoggi murder happened under my watch Saudi crown prince tells PBS The Times of India Ingilizce Reuters 26 Eylul 2010 26 Eylul 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Eylul 2019 Mohammed bin Salman accepts responsibility for Jamal Khashoggi murder Salon Ingilizce 26 Eylul 2019 28 Eylul 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Eylul 2019 Christina Maxouris Mohammed bin Salman denies personal involvement in Khashoggi killing in 60 Minutes interview but says it was carried out by Saudi officials CNN com 1 Ekim 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Eylul 2019 PDF 11 Subat 2021 26 Subat 2021 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Reuters Staff 26 Subat 2021 U S should sanction MbS lead bid for justice in Khashoggi murder U N expert U S Ingilizce 26 Subat 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Subat 2021 Agnes Callamard U N investigator for summary executions in a statement posted on Twitter after a declassified U S intelligence assessment was released urged the U S government to impose sanctions on Saudi Crown Prince Mohammed bin Salman targeting his personal assets but also his international engagements Mohammed bin Salman Saudi leader given US immunity over Khashoggi killing BBC News 18 Kasim 2022 18 Kasim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Kasim 2022 Kirchgaessner Stephanie 3 Haziran 2020 Sarah and Omar have disappeared children of ex Saudi official missing since March The Guardian 7 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Agustos 2020 Senators Press Trump to Help Free Children of Saudi Ex Official Bloomberg 19 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Temmuz 2020 Saudi Arabia Wants Its Fugitive Spymaster Back The Wall Street Journal 17 Temmuz 2020 18 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Temmuz 2020 Ignatius David The Saudi crown prince Interpol and an alleged assassination plot The Washington Post 7 August 2020 7 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Agustos 2020 Aljabri Complaint Case 1 20 cv 02146 TJK Document 1 PDF Court House News 16 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 7 Agustos 2020 US court issues summons for Saudi Arabia s Mohammed bin Salman Al Jazeera 10 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Agustos 2020 Haroun Azmi Saudi Crown Prince Mohammed bin Salman got served a lawsuit via WhatsApp Court documents show that he received and read the message Business Insider 4 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Kasim 2020 PDF PDF 29 Ekim 2020 30 Agustos 2021 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi a b Ensor Josie 22 Subat 2019 Saudi crown prince defends China s right to put Uighur Muslims in concentration camps The Daily Telegraph 14 Kasim 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Mart 2019 Saudi Arabia s Mohammed bin Salman Defends China s Use of Concentration Camps for Muslims During Visit to Beijing Newsweek 22 Subat 2019 10 Ekim 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Mart 2019 a b Saudi crown prince defended China s imprisonment of a million Muslims in internment camps giving Xi Jinping a reason to continue his precursors to genocide Business Insider 23 Subat 2019 14 Eylul 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Mart 2019 Saudi crown prince defends China s right to fight terrorism al Jazeera 23 Subat 2019 19 Haziran 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Mart 2019 a b Bond Shannon 31 Mart 2019 Financial Times 19 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Mart 2021 a b Zetter Kim Cox Joseph 23 Ocak 2020 Here Is the Technical Report Suggesting Saudi Arabia s Prince Hacked Jeff Bezos Phone 28 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Mart 2021 O Neill Patrick 22 Ocak 2020 8 Mart 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Mart 2021 Bowman Verity 22 Ocak 2020 Jeff Bezos phone hacking UN calls for investigation after Saudi Crown Prince implicated The Daily Telegraph 17 Mart 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Mart 2021 a b How real is Saudi Arabia s interest in renewable energy The Guardian Ingilizce 12 Ekim 2019 9 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Ekim 2021 Summer Said Justin Scheck WarrenStrobel Top Saudi Royal Family Members Detained The Wall Street Journal 30 Mart 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Mart 2020 Pelley Scott 24 Ekim 2021 Former Saudi official calls Mohammed bin Salman a psychopath says Saudi crown prince fears what he knows CBS News 25 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Ekim 2021 Saudi crown prince suggested killing King Abdullah ex official says BBC News 25 Ekim 2021 25 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Ekim 2021 Al Ahmed Ali 16 Mart 2018 Reports of Saudi Crown Prince s Domestic Violence Emerge GulfInstitute org 27 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Kasim 2020 Langer Marko 5 Kasim 2017 Saudi Arabia s Mohammed bin Salman Reformer and hard liner Deutsche Welle 17 Ocak 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Ocak 2018 dw com vasitasiyla Kurtz Steve 15 Mart 2018 Mohammed bin Salman the reformer behind Saudi Arabia s shakeup FoxNews com 25 Mart 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Mayis 2019 Pelham Nicolas 28 Temmuz 2022 MBS despot in the desert The Economist ISSN 0013 0613 28 Temmuz 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Temmuz 2022 The Sydney Morning Herald 4 Nisan 2018 23 Mayis 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi A 30 year old Saudi prince could jump start the kingdom or drive it off a cliff The Washington Post 28 Haziran 2016 29 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan a b Mazzetti Mark Hubbard Ben 15 Ekim 2016 Rise of Saudi Prince Shatters Decades of Royal Tradition The New York Times 1 Subat 2017 tarihinde kaynagindan World s Most Expensive Home Another Bauble for a Saudi Prince The New York Times 21 Mart 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Mart 2018 Mulholland Rory 16 Aralik 2017 Pro austerity Saudi prince buys world s most expensive home The Telegraph 24 Mayis 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Mayis 2019 Harris Shane Crow Kelly Said Summer 7 Aralik 2017 Saudi Arabia s Crown Prince Identified as Buyer of Record Breaking da Vinci The Wall Street Journal 7 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Aralik 2017 Meixler Eli 7 Aralik 2017 The Mystery Buyer of a 450 Million Leonardo da Vinci Painting Was a Saudi Prince Fortune 7 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Aralik 2017 Mystery Buyer of 450 Million Salvator Mundi Was a Saudi Prince The New York Times 17 April 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 March 2018 Mystery buyer of famed da Vinci is Saudi prince Report CBS News 31 March 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 March 2018 Embassy Statement on Art Work Purchase saudiembassy net Embassy of the Kingdom of Saudi Arabia 28 Mart 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Mart 2018 Louvre Abu Dhabi UAE has acquired Da Vinci s Salvator Mundi The National 9 Aralik 2017 28 Mart 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Mart 2018 The 450 million question Where is Leonardo da Vinci s Salvator Mundi CNN com 8 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan