Asya'daki Osmanlı savaşları, Osmanlı İmparatorluğu'nun Asya'da karıştığı savaşları ifade eder. Osmanlı İmparatorluğu 14. yüzyılın başında kuruldu. Ana rakibi Bizans İmparatorluğu idi. 1350'lerde Osmanlılar Çanakkale Boğazı'nı geçmeyi başardılar ve sonunda tüm Güneydoğu Avrupa'yı fethettiler. Çoğunlukla Avrupa'ya yoğunlaşmalarına rağmen, Asya'da da savaştılar.
Diğer beyliklerle savaşlar
14. yüzyılın ilk yıllarında Anadolu'da çok sayıda Türk beyliği vardı. İlk Osmanlı padişahı Osman Bey, komşu beylikleri kışkırtmamaya dikkat etti. İkinci sultan Orhan, diğer beyliklerle savaşa giren ilk Osmanlı hükümdarıydı. Osmanlı beyliğinin güneyindeki başka bir beylik olan Karesi beyliği'ndeki bir iç savaşa müdahale etti ve daha sonra topraklarını ilhak etti. Oğlu I. Murad, Anadolu'daki beyliklerin çoğunun üzerinde çoğu zaman diplomasi (çeyiz, satın alma vb.) ile hegemonya kurdu.I. Bayezid daha sert yöntemlerle genişleme politikasına devam etti. 14. yüzyılın sonunda beyliklerin çoğu Osmanlı topraklarına dahil edildi. Ancak 1402 yılında Beyazıt, Ankara Muharebesi'nde Türkistanlı Türk fatihi Timur'a yenildi ve yeni ilhak edilen beylikler (Karesi hariç) yeniden bağımsızlığını kazandı. Osmanlılar, I. Mehmed, II. Murad ve II.Mehmed dönemlerinde, Mısır'daki Memlûk Devleti'nin tebaası haline gelen tüm beylikleri (ikisi hariç) yeniden fethettiler.
Anadolu'da Hristiyan beyliklerine karşı savaşlar
Osmanlının genişlemesi sırasında sadece üç önemli Hristiyan bölgesi vardı; Çukurova'daki Ermeni Kilikya Krallığı, Hospitalier Şövalyeleri'ne bağlı İzmir ve Doğu Karadeniz'deki Trabzon İmparatorluğu. Ermeni Kilikya Krallığı 1375'te Mısır Memlûkleri tarafından, İzmir 1402'de Timur tarafından ele geçirildi. Timur, İzmir'i Aydınoğulları Beyliği'ne teslim etti ve Osmanlılar daha sonra onlardan aldı. Trabzon İmparatorluğu, 1461'de II.Mehmed tarafından fethedildi. Ayrıca bir kısmı Karamanoğulları Beyliği ile ittifak halinde olan bazı Hristiyan (Ceneviz Cumhuriyeti, Venedik Cumhuriyeti) kaleleri de vardı. Osmanlılar, II.Mehmed döneminde en önemli beylik olan Karamanoğulları'nı fethettiğinde bu kaleler de Osmanlı İmparatorluğu'na geçti.
Doğu Anadolu'daki Türkmenlere karşı savaşlar
14. yüzyılın sonlarına doğru İç Anadolu'nun doğusu, Kadı Burhaneddin adlı bir Türkmen liderin hegemonyası altındaydı. Bayezid, bu topraklarını fethetmeye çalıştı ancak başarılı olamadı. Onun ölümünden ve kısa süreli Timurlu egemenliğinden sonra Osmanlılar daha güçlü bir rakiple karşı karşıya kaldı. 15. yüzyılda doğudaki Türkmenler, Akkoyunlular'ın altında birleşti. 1473'te II. Mehmed, Otlukbeli Savaşı'nda Akkoyunlu sultanı Uzun Hasan'ı mağlup etti. Bu savaştan sonra İç Anadolu'nun tamamı ve Doğu Anadolu'nun bir kısmı Osmanlı toprakları haline geldi.
Memlûk Devletine karşı savaşlar
Mısır, askeri bir kast olan Memlûklerin egemenliği altındaydı. Memlûkler aslen Türk kökenliydi. Osmanlılar, II. Beyazıt dönemindeki ilk çatışmalarda Memlûkleri yenemediler. Ancak Memlûklerin, Osmanlılara karşı Safevileri desteklemesi Osmanlı padişahı Selim'e Mısır'a savaş açması için gerekli nedeni verdi. Sadrazam Hadım Sinan Paşa, 1516'da Güneydoğu Anadolu'da Memlûk vasalı olan Dulkadiroğulları Beyliği'ni mağlup etti. Çukurova'daki diğer Memluk vasalı Ramazanoğulları Beyliği, Osmanlı hükümdarlığını gönüllü olarak kabul etti. Selim'in 1516-18'de Mısır'a yaptığı uzun seferi sırasında Memlûkler üç kez yenilgiye uğradılar; Mercidâbık ,Han Yunus ve Ridaniye. (Birinci ve üçüncü savaşlar şahsen I. Selim, ikincisi Hadım Sinan Paşa tarafından yönetilmiştir). Suriye, İsrail, Filistin, Ürdün ve Lübnan'ın yanı sıra Mısır da Osmanlı egemenliğine girdi. Hicaz bölgesi (Suudi Arabistan) Osmanlı hükümdarlığını gönüllü olarak kabul etti.
Safeviler'e karşı savaşlar
Akkoyunlu hükümdarı Uzun Hasan'ın ölümünden sonra Safevi hükümdarı Şah İsmail, İran'ı ve Doğu Anadolu'yu kontrol etmeye başladı. İki ülke arasındaki mezhep farklılıkları savaşa yol açtı. 1514 Selim Çaldıran Savaşı'da Safevi ordusunu yendi ve Doğu Anadolu'nun çoğunu ilhak etti. Kanuni Sultan Süleyman döneminde savaşlar devam etti. Süleyman'ın seferlerinden üçü İran'a doğru yapıldı. (1534–35, 1548–49, 1553–55) Savaş, 1555'te Amasya Antlaşması ile sona erdi. Orta ve Kuzey Irak'ın yanı sıra tüm Doğu Anadolu, Osmanlı İmparatorluğu'nun bir parçası oldu. Bu arada güney Irak, Osmanlı hükümdarlığına gönüllü olarak girdi.
Osmanlılar, III. Murad döneminde 1578-1590 yıllarındaki savaş sonunda yapılan Ferhat Paşa Antlaşması ile Batı İran ve Kafkasya'nın çoğunu ilhak etti. Ancak I.Abbas'ın saldırısından sonra I. Ahmed döneminde 1612'de yapılan Nasuh Paşa Antlaşması ile 1590'daki kazanımlarını kaybettiler. 1623'te Safeviler, Bağdat'ı da ele geçirdi ancak IV. Murad şehri 1639'da tekrar aldı. Savaşın sonunda İran'ın günümüzdeki batı sınırı Kasr-ı Şirin Antlaşması ile çizilmiş oldu.
İran'daki diğer savaşlar
İran'ın Afşar ve Kaçar hanedanları yönetiminde olduğu sıralarda Osmanlılar sonunda küçük değişikliklerin olduğu savaşlarla İran'da defalarca savaştı. Nadir Şah döneminde ise büyük topraklar terk edilmek zorunda kalındı ancak ölümünün ardından tekrar ele geçirildi. Sonuncusu 1823'te sona eren savaşların sonunda, 1823'te çizilen sınır çizgisi neredeyse Kasr-ı Şirin ile aynıydı. (Günümüz Türkiye-İran ve Irak-İran sınırı.)
Hint Okyanusu'ndaki deniz savaşları
I. Süleyman, 1538'de Hint Okyanusu'na bir donanma gönderdi. Donanmanın kaptanı Hadım Süleyman Paşa, Hindistan'da herhangi bir stratejik nokta ele geçiremese de Aden'i ve Yemen'in büyük bölümünü ele geçirdi. Birkaç yıl sonra Süleyman Paşa'nın dönüşünden sonra bir Portekiz Donanması Kızıldeniz'e hakim olmaya çalıştı. Ancak Osmanlı kaptanı Piri Reis bu donanmayı yenerek 1548'de Kızıldeniz'deki Osmanlı hakimiyetini yeniden sağladı. 1552'de Maskat'ı ve Arap Yarımadası'nın güney kıyılarını ele geçirdi. Daha sonra Basra Körfezi'ndeki küçük kaleleri de ele geçirdi. Arap Yarımadası'nın çoğunda Osmanlı hakimiyeti 20. yüzyıla kadar devam etti.
Napolyon Savaşları
Fransız General Napolyon Bonapart, 1798'de Mısır'ı işgal etti ve Filistin'i de ilhak etmeye çalıştı. Yafa'yı kolayca ele geçirdi. Bir sonraki hedefi Akka idi çünkü şehir Suriye ve Mısır arasındaki rotayı kontrol ediyordu. Ancak Vali Cezzar Ahmed Paşa yönetimindeki şehrin inatçı savunmasından sonra geri çekilmek zorunda kaldı.
Sonrası
Kasr-ı Şirin antlaşmasından sonra Osmanlı İmparatorluğu Arap Yarımadası'nın tartışmalı gölgeleri dışında kalan Asyadaki bölgelerini 20. yüzyıla kadar tutmayı başardı. 20. yüzyılın ilk yıllarındaki asıl sorun, daha sonra bastırılacak olan Yemen'deki isyandı. Osmanlı Devleti, Birinci Dünya Savaşı'nda İtilaf devletlerine karşı savaşmış ve yenilmiştir. Mondros Mütarekesi'ne göre Osmanlı Devleti, Arap Yarımadası, Suriye, Filistin, Ürdün, Lübnan ve Irak'ın büyük bir bölümündeki tüm toprakların kaybedilmesini kabul etti. Türkiye ve Kuzey Irak hala Osmanlı yönetimi altında olmasına rağmen, kısa süre sonra Müttefikler Akdeniz kıyılarını ve Kuzey Irak'ı da işgal etti. Sevr Anlaşması ile Yunanistan'a Trakya'nın yanı sıra Ege kıyılarını ve yeni kurulan Ermenistan'a Doğu Anadolu'yu bıraktılar. Ancak Türk Kurtuluş Savaşı sonucu antlaşma etkisiz hale getirildi. Savaşın sonunda Osmanlı İmparatorluğu 1922'de sona erdi. Yeni kurulan Türkiye Cumhuriyeti , Lozan Antlaşması ile Akdeniz ve Ege kıyıları ile Doğu Anadolu'yu korudu.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
Kaynakça
- Kuruluş Dönemi Osmanlı Sultanları, 1302-1481. İstanbul: İslam Araştırmaları Merkezi. 2010. s. 262. ISBN .
- Geschichte des Osmanischen Reiches. trans by Nilüfer Epçeli. İstanbul: Yeditepe yayınları. 2009. ISBN .
- Encyclopaedia of the Ottoman Empire. 2009. s. 650. ISBN .
- The Ottoman Centuries. trans by Meral Gaspıralı. İstanbul: Altın Kitaplar. 2008. ISBN .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Asya daki Osmanli savaslari Osmanli Imparatorlugu nun Asya da karistigi savaslari ifade eder Osmanli Imparatorlugu 14 yuzyilin basinda kuruldu Ana rakibi Bizans Imparatorlugu idi 1350 lerde Osmanlilar Canakkale Bogazi ni gecmeyi basardilar ve sonunda tum Guneydogu Avrupa yi fethettiler Cogunlukla Avrupa ya yogunlasmalarina ragmen Asya da da savastilar II MehmedI SelimI SuleymanIV MuradDiger beyliklerle savaslar14 yuzyilin ilk yillarinda Anadolu da cok sayida Turk beyligi vardi Ilk Osmanli padisahi Osman Bey komsu beylikleri kiskirtmamaya dikkat etti Ikinci sultan Orhan diger beyliklerle savasa giren ilk Osmanli hukumdariydi Osmanli beyliginin guneyindeki baska bir beylik olan Karesi beyligi ndeki bir ic savasa mudahale etti ve daha sonra topraklarini ilhak etti Oglu I Murad Anadolu daki beyliklerin cogunun uzerinde cogu zaman diplomasi ceyiz satin alma vb ile hegemonya kurdu I Bayezid daha sert yontemlerle genisleme politikasina devam etti 14 yuzyilin sonunda beyliklerin cogu Osmanli topraklarina dahil edildi Ancak 1402 yilinda Beyazit Ankara Muharebesi nde Turkistanli Turk fatihi Timur a yenildi ve yeni ilhak edilen beylikler Karesi haric yeniden bagimsizligini kazandi Osmanlilar I Mehmed II Murad ve II Mehmed donemlerinde Misir daki Memluk Devleti nin tebaasi haline gelen tum beylikleri ikisi haric yeniden fethettiler Anadolu da Hristiyan beyliklerine karsi savaslarOsmanlinin genislemesi sirasinda sadece uc onemli Hristiyan bolgesi vardi Cukurova daki Ermeni Kilikya Kralligi Hospitalier Sovalyeleri ne bagli Izmir ve Dogu Karadeniz deki Trabzon Imparatorlugu Ermeni Kilikya Kralligi 1375 te Misir Memlukleri tarafindan Izmir 1402 de Timur tarafindan ele gecirildi Timur Izmir i Aydinogullari Beyligi ne teslim etti ve Osmanlilar daha sonra onlardan aldi Trabzon Imparatorlugu 1461 de II Mehmed tarafindan fethedildi Ayrica bir kismi Karamanogullari Beyligi ile ittifak halinde olan bazi Hristiyan Ceneviz Cumhuriyeti Venedik Cumhuriyeti kaleleri de vardi Osmanlilar II Mehmed doneminde en onemli beylik olan Karamanogullari ni fethettiginde bu kaleler de Osmanli Imparatorlugu na gecti Dogu Anadolu daki Turkmenlere karsi savaslar14 yuzyilin sonlarina dogru Ic Anadolu nun dogusu Kadi Burhaneddin adli bir Turkmen liderin hegemonyasi altindaydi Bayezid bu topraklarini fethetmeye calisti ancak basarili olamadi Onun olumunden ve kisa sureli Timurlu egemenliginden sonra Osmanlilar daha guclu bir rakiple karsi karsiya kaldi 15 yuzyilda dogudaki Turkmenler Akkoyunlular in altinda birlesti 1473 te II Mehmed Otlukbeli Savasi nda Akkoyunlu sultani Uzun Hasan i maglup etti Bu savastan sonra Ic Anadolu nun tamami ve Dogu Anadolu nun bir kismi Osmanli topraklari haline geldi Memluk Devletine karsi savaslarMisir askeri bir kast olan Memluklerin egemenligi altindaydi Memlukler aslen Turk kokenliydi Osmanlilar II Beyazit donemindeki ilk catismalarda Memlukleri yenemediler Ancak Memluklerin Osmanlilara karsi Safevileri desteklemesi Osmanli padisahi Selim e Misir a savas acmasi icin gerekli nedeni verdi Sadrazam Hadim Sinan Pasa 1516 da Guneydogu Anadolu da Memluk vasali olan Dulkadirogullari Beyligi ni maglup etti Cukurova daki diger Memluk vasali Ramazanogullari Beyligi Osmanli hukumdarligini gonullu olarak kabul etti Selim in 1516 18 de Misir a yaptigi uzun seferi sirasinda Memlukler uc kez yenilgiye ugradilar Mercidabik Han Yunus ve Ridaniye Birinci ve ucuncu savaslar sahsen I Selim ikincisi Hadim Sinan Pasa tarafindan yonetilmistir Suriye Israil Filistin Urdun ve Lubnan in yani sira Misir da Osmanli egemenligine girdi Hicaz bolgesi Suudi Arabistan Osmanli hukumdarligini gonullu olarak kabul etti Safeviler e karsi savaslarAkkoyunlu hukumdari Uzun Hasan in olumunden sonra Safevi hukumdari Sah Ismail Iran i ve Dogu Anadolu yu kontrol etmeye basladi Iki ulke arasindaki mezhep farkliliklari savasa yol acti 1514 Selim Caldiran Savasi da Safevi ordusunu yendi ve Dogu Anadolu nun cogunu ilhak etti Kanuni Sultan Suleyman doneminde savaslar devam etti Suleyman in seferlerinden ucu Iran a dogru yapildi 1534 35 1548 49 1553 55 Savas 1555 te Amasya Antlasmasi ile sona erdi Orta ve Kuzey Irak in yani sira tum Dogu Anadolu Osmanli Imparatorlugu nun bir parcasi oldu Bu arada guney Irak Osmanli hukumdarligina gonullu olarak girdi Osmanlilar III Murad doneminde 1578 1590 yillarindaki savas sonunda yapilan Ferhat Pasa Antlasmasi ile Bati Iran ve Kafkasya nin cogunu ilhak etti Ancak I Abbas in saldirisindan sonra I Ahmed doneminde 1612 de yapilan Nasuh Pasa Antlasmasi ile 1590 daki kazanimlarini kaybettiler 1623 te Safeviler Bagdat i da ele gecirdi ancak IV Murad sehri 1639 da tekrar aldi Savasin sonunda Iran in gunumuzdeki bati siniri Kasr i Sirin Antlasmasi ile cizilmis oldu Iran daki diger savaslarIran in Afsar ve Kacar hanedanlari yonetiminde oldugu siralarda Osmanlilar sonunda kucuk degisikliklerin oldugu savaslarla Iran da defalarca savasti Nadir Sah doneminde ise buyuk topraklar terk edilmek zorunda kalindi ancak olumunun ardindan tekrar ele gecirildi Sonuncusu 1823 te sona eren savaslarin sonunda 1823 te cizilen sinir cizgisi neredeyse Kasr i Sirin ile ayniydi Gunumuz Turkiye Iran ve Irak Iran siniri Hint Okyanusu ndaki deniz savaslariI Suleyman 1538 de Hint Okyanusu na bir donanma gonderdi Donanmanin kaptani Hadim Suleyman Pasa Hindistan da herhangi bir stratejik nokta ele geciremese de Aden i ve Yemen in buyuk bolumunu ele gecirdi Birkac yil sonra Suleyman Pasa nin donusunden sonra bir Portekiz Donanmasi Kizildeniz e hakim olmaya calisti Ancak Osmanli kaptani Piri Reis bu donanmayi yenerek 1548 de Kizildeniz deki Osmanli hakimiyetini yeniden sagladi 1552 de Maskat i ve Arap Yarimadasi nin guney kiyilarini ele gecirdi Daha sonra Basra Korfezi ndeki kucuk kaleleri de ele gecirdi Arap Yarimadasi nin cogunda Osmanli hakimiyeti 20 yuzyila kadar devam etti Napolyon SavaslariFransiz General Napolyon Bonapart 1798 de Misir i isgal etti ve Filistin i de ilhak etmeye calisti Yafa yi kolayca ele gecirdi Bir sonraki hedefi Akka idi cunku sehir Suriye ve Misir arasindaki rotayi kontrol ediyordu Ancak Vali Cezzar Ahmed Pasa yonetimindeki sehrin inatci savunmasindan sonra geri cekilmek zorunda kaldi SonrasiKasr i Sirin antlasmasindan sonra Osmanli Imparatorlugu Arap Yarimadasi nin tartismali golgeleri disinda kalan Asyadaki bolgelerini 20 yuzyila kadar tutmayi basardi 20 yuzyilin ilk yillarindaki asil sorun daha sonra bastirilacak olan Yemen deki isyandi Osmanli Devleti Birinci Dunya Savasi nda Itilaf devletlerine karsi savasmis ve yenilmistir Mondros Mutarekesi ne gore Osmanli Devleti Arap Yarimadasi Suriye Filistin Urdun Lubnan ve Irak in buyuk bir bolumundeki tum topraklarin kaybedilmesini kabul etti Turkiye ve Kuzey Irak hala Osmanli yonetimi altinda olmasina ragmen kisa sure sonra Muttefikler Akdeniz kiyilarini ve Kuzey Irak i da isgal etti Sevr Anlasmasi ile Yunanistan a Trakya nin yani sira Ege kiyilarini ve yeni kurulan Ermenistan a Dogu Anadolu yu biraktilar Ancak Turk Kurtulus Savasi sonucu antlasma etkisiz hale getirildi Savasin sonunda Osmanli Imparatorlugu 1922 de sona erdi Yeni kurulan Turkiye Cumhuriyeti Lozan Antlasmasi ile Akdeniz ve Ege kiyilari ile Dogu Anadolu yu korudu Ayrica bakinizAvrupa da Osmanli savaslari Afrika daki Osmanli savaslariKaynakca Inalcik p 52 Inalcik p 95 96 Agoston Masters p 82 Jorga p 291 Inalcik p 185 Inalcik p177 178 Jorga Vol 2 p 283 286 Agaston Masters p 280 Agoston Masters p 281 282 Lord Kinross p 237 240 Agaston Masters p 10KaynakcaKurulus Donemi Osmanli Sultanlari 1302 1481 Istanbul Islam Arastirmalari Merkezi 2010 s 262 ISBN 978 605 5586 06 5 Geschichte des Osmanischen Reiches trans by Nilufer Epceli Istanbul Yeditepe yayinlari 2009 ISBN 975 6480 18 1 Encyclopaedia of the Ottoman Empire 2009 s 650 ISBN 978 0 8160 6259 1 The Ottoman Centuries trans by Meral Gaspirali Istanbul Altin Kitaplar 2008 ISBN 978 975 21 0955 1