Bu maddede birçok sorun bulunmaktadır. Lütfen sayfayı geliştirin veya bu sorunlar konusunda bir yorum yapın.
|
Arap Sosyalist Baas Partisi - Irak Bölgesi (Arapça: حزب البعث العربي الاشتراكي في العراق Ḥizb al-Ba'th al-'Arabī al-Ishtirākī fī al-'Irāq), resmi olarak Irak Bölgesel Şubesi, 1951 yılında Fuad er-Rikabi tarafından kurulmuş bir Irak Baasçı siyasi partisidir. Orijinal parti içindeki 1966 bölünmesinin ardından Irak egemenliğindeki Baas hareketine olan bağlılığını değiştirmeden önce, orijinal Baas Partisi'nin Irak bölgesel şubesiydi. Parti, 2003 yılında Amerika'nın Irak'ı istilasından sonra resmen yasaklandı, ancak buna rağmen hâlâ yeraltında çalışmaya devam ediyor.
Arap Sosyalist Baas Partisi - Irak Bölgesi حزب البعث العربي الاشتراكي في العراق | |
---|---|
Kurucu | Fuad er-Rikabi Sa'dun Hammadi |
Yüksek Organ | |
Bölge Sekreteri | (2020-günümüz) Liste
|
Slogan(lar) | "(Birlik, özgürlük, sosyalizm)" |
Kuruluş tarihi | Geç 1940'lar veya erken 1950'ler |
Kapanış tarihi | Haziran 2003 () Aralık 2005 () |
Önceli | Baas Partisi (birleşik) |
Merkez | Bağdat, Irak (2003'e kadar) |
Gazete(ler) | |
Paramiliter kol | (1963) (1970-1991) (1995-2003) |
Üyelik | 50 (1951) 300 (1958) 1.250.000 (1981) 102.900 (2013) |
İdeoloji | Neo-Baasçılık |
Ulusal üyelik | (2003'e kadar) |
Uluslararası üyelik | Baas Partisi (1966'ya kadar) Irak merkezli Baas Partisi (1966-günümüz) |
Resmî renkler | (resmi, Pan-Arap renkleri) |
Çoğu milletvekili () | 165 / 250 |
İnternet sitesi | |
Arap Sosyalist Baas Partisinin Açıklamaları | |
Parti bayrağı | |
Irak |
Tarihi
İlk yıllar ve 14 Temmuz Devrimi: 1951–1958
Baas Partisi'nin Irak Bölge Şubesi 1951 veya 1952'de Bazı tarihçiler, Irak Bölge Şubesinin 1947'de Suriye'nin Şam kentinde düzenlenen Baas Partisi'nin kuruluş kongresindeki dönüşlerinden sonra Abdurrahman ed-Damin ve Adulhalik el-Hudeyri tarafından kurulduğunu iddia ediyor. Başka bir versiyonda, Fuad er-Rikabi, 1948'de Şii bir Müslüman olan Sadun Hamadi ile Irak Bölge Şubesini kurdu, ancak 1952'de sekreteri oldu.
Irak Bölgesel Şubesi Arap milliyetçisiydi ve sosyalist yönelimi belirsizdi. 1961'de Nasırcı olduğu için partiden ihraç edilen Rikabi,Baasçılığın kurucusu Mişel Eflak'ın ilk takipçilerindendi. Partinin ilk günlerinde üyeler Arap milliyetçiliği, İngiliz ""nden doğan toplumsal eşitsizlikler ve Irak Parlamentosu'nun 1932 tarihli "Kültivatörlerin Hak ve Görevlerini Yönetme Yasası" ile ilgili konuları tartıştılar. 1953 yılına gelindiğinde, Rikabi liderliğindeki parti, hükûmete karşı yıkıcı faaliyetlerde bulundu.
Rikabi öncelikle arkadaşlarını ve ailesini topladığı için parti başlangıçta çoğunlukla Şii Müslümanların oluşuyordu, ancak yavaş yavaş Sünni ağırlıklı hale geldi. Baas Partisi ve pan-Arap yönelimli diğerleri, parti örgütü içinde Şii üye toplamayı giderek zorlaştırdı. Arapların çoğu Sünni olduğundan, Şiilerin çoğu pan-Arap'ı büyük ölçüde Sünni olarak gördü. Sonuç olarak, Irak Komünist Partisi'ne Baas Partisi'nden daha fazla Şii katıldı. 1950'lerin ortalarında, Baas liderliğinin 17 üyesinden sekizi Şii idi.
Ahmed Hasan el-Bekir hükûmetinin Baas dışişleri bakanı göre, önde gelen Baas üyelerinin mezhepsel arka planı çok az önemli kabul edildi çünkü çoğu Baasçı birbirlerinin mezhebini bilmiyordu. 1952 ve 1963 yılları arasında, Baas Bölge Komutanlığı üyelerinin %54'ü Şii Müslümanlardı, bunun nedeni büyük ölçüde Rikabi'nin Şii bölgelerindeki etkili üye toplama hamlesiydi. 1963 ile 1970 arasında, Rikabi'nin istifasının ardından Bölge Komutanlığı'ndaki Şii temsili yüzde 14'e düştü. Ancak Baas Partisi içindeki üç liderinden ikisi Şii idi.
1951 yılı sonunda partinin en az 50 üyesi vardı. Pan-Arabist Birleşik Arap Cumhuriyeti'nin (BAC) çöküşüyle birlikte Rikabi de dahil olmak üzere birçok önde gelen Baas üyesi protesto amacıyla partiden istifa etti.Haşimi monarşisini deviren 14 Temmuz Devrimi'nin yılı olan 1958'de Baas Partisi'nin ülke çapında 300 üyesi vardı.Kralı deviren Hür Subaylar Hareketi'nin lideri General Abdülkerim Kasım, BAC'ye katılmayı destekledi, ancak iktidara geldiğinde pozisyonunu değiştirdi. Hür Subaylar Hareketi'nin birçok üyesi aynı zamanda Baas Partisi'nin de üyesiydi. Baas Partisi, pan-Arap hareketinin lideri olan Mısır Cumhurbaşkanı Cemal Abdünnasır'ı en başarılı lider olarak gördü ve Irak'ın birliğe katılımını destekledi. Kasım'ın kabinesinin 16 üyesinden 12'si Baas Partisi üyesiydi. Ancak Baas Partisi, Kasım'ı Nasır'ın BAC'sine katılacağı gerekçesiyle destekledi.
Kasım'ın Irak'ı: 1958-1963
Bu madde tümüyle ya da çoğunluğuyla dayanıyor.Haziran 2020) ( |
İktidara geldikten kısa bir süre sonra Kasım, BAC'ye katılma konusundaki tutumunu değiştirdi ve "önce Irak politikası" için kampanya yürütmeye başladı.[] Hükûmet içinde kendi konumunu güçlendirmek için Kasım, Irak Komünist Partisi ile ittifak oluşturdu ve pan-Arabizm kavramına karşı çıktı. Politika değişikliği, başta Baas Partisi olmak üzere birçok pan-Arap örgütünü kışkırttı. O yılın ilerleyen zamanlarında Baas Partisi liderliği, Kasım'a suikast düzenlemeyi ve pan-Arabizm politikasını sürdürmek için iktidarı ele geçirmeyi planlıyordu.
Saddam Hüseyin operasyonun bir üyesiydi. O zamanlar Baas Partisi, güçlü, hükûmet karşıtı bir savaş makinesinden çok ideolojik bir deneydi. Üyelerinin çoğu ya eğitimli profesyoneller ya da öğrencilerdi ve Saddam Hüseyin bu tasarıya uyuyordu. Operasyonun lideri Abdülkerim eş-Şeyhli, ekip üyelerinden biri ayrıldığı için Hüseyin'den operasyona katılmasını istedi. Kasım'a suikast yapma fikri Nasır'a ait olabilir ve operasyondaki bazı katılımcıların o zamanlar BAC'nin bir parçası olan Şam'da eğitim aldığına dair spekülasyonlar var. Ancak, "Nasır'ı doğrudan komploya dahil etmek için hiçbir kanıt üretilmedi."
Suikastçılar, 7 Ekim 1959'da Kasım'ı er-Raşid Caddesi'nde pusuya düşürmeyi planladılar. Bir adam arabanın arkasında oturanları öldürecekti, gerisi öndekileri öldürecekti. Pusu sırasında, Hüseyin erken ateş etmeye başladı ve bu da tüm operasyonu dağıttı. Kasım'ın şoförü öldürüldü ve Kasım kolundan ve omzundan vuruldu. Suikastçılar onu öldürdüklerini düşündüler ve çabucak karargahlarına çekildiler, ancak Kasım hayatta kaldı.
Saldırı sırasında Baas Partisi'nin 1000'den az üyesi vardı. Entrikacılardan bazıları ülkeyi hızla terk ederek, Mişel Eflak'ın Hüseyin'e tam parti üyeliği verdiği Suriye'ye gitti. Irak hükûmeti operasyonun bazı üyelerini tutuklayarak gözaltına aldı. sanıklardan altısı ölüm cezasına çarptırıldı ve bilinmeyen nedenlerle cezalar infaz edilmedi. Baasçı hareketin lideri Eflak, Kasım'a yönelik suikast girişimini partinin başlatmaması gerektiği gerekçesiyle Fuad er-Rikabi gibi önde gelen Iraklı Baasçı üyelerin sınır dışı edilmesini organize etti. Aynı zamanda Eflak, Hüseyin de dahil olmak üzere destekçileri için Irak Baas liderliğinde koltuk aldı.
Kasım 1963'te, iddiaya göre ABD Merkezi İstihbarat Teşkilatı (CIA) tarafından desteklenen ve sahada Ahmed Hasan el-Bekir tarafından yönetilen Ramazan Devrimi'nde Kasım devrildi. Gizliliği kaldırılan belgeler ve eski CIA görevlilerinin ifadeleri, CIA'in daha önce parti içindeki yüksek rütbeli bir muhbir tarafından Temmuz 1962'de daha önceki bir Baasçı darbe planı hakkında bilgilendirilmiş olmasına rağmen, doğrudan bir Amerikan müdahalesi olmadığını gösteriyor. ile birlikte Kasım'a karşı bir askeri darbe başlatmaya yönelik ayrı bir plan üzerinde çalışan ve daha sonra CIA'in Irak ve Suriye'deki operasyonlarının "1968 sonlarından Haziran 1970'e kadar" başına geçen CIA yetkilisi, "Baas Partisi'nin eylemlerinde herhangi bir müdahaleyi reddetti", bunun yerine CIA'in Kasım'a yönelik çabalarının o sırada hala planlama aşamasında olduğunu belirtti. Birkaç ordu birimi Baasçı darbeyi desteklemeyi reddetti. Çatışmalar iki gün sürdü ve bu sırada 1.500-5.000 kişi öldü. Kasım yakalandı ve bir saat sonra kurşuna dizilerek öldürüldü. Irak halkını Kasım'ın öldüğüne inandırmak için, komplocular Kasım'in cesedinin parçalandığını gösteren bir film yayınladılar.
İktidar: Şubat-Eylül 1963
Ramazan Devrimi'ndne sonra Abdüsselam Arif Irak cumhurbaşkanı oldu ve Ahmed Hasan el-Bekir başbakan oldu. Irak Baas Partisi Bölge Komutanlığı genel sekreteri Ali Salih es-Sadi, ve oldu – 11 Mayıs'ta kaybettiği bir pozisyon. Başbakan olmamasına rağmen, Sadi Irak Baas Partisi üzerinde etkili bir kontrole sahipti. Dokuz üyeden yedisi partinin Bölge Komutanlığındaki liderliğini destekledi.
Coughlin'e göre, darbenin ardından , tüm komünist unsurlara ve bazı sol güçlere karşı bir "şiddet cümbüşü" başlattı. Bu dönem Bağdat'ta birkaç sorgu odasının kurulmasına yol açtı. Hükûmet birkaç özel ev ve kamu tesisine el koydu ve Kifah Caddesi'nin tamamı Ulusal Muhafızlar tarafından kullanıldı. Katliamın kurbanlarının çoğu masumdu ya da kişisel kan davalarının kurbanıydı. Coughlin'e göre, en kötü şöhretli , kraliyet ailesinin 1958'de öldürüldüğü "Sonun Sarayı"nda bulunuyordu. atanan Nadhim Kazzer burada işlenen eylemlerden sorumluydu.
Parti, hizipçilik nedeniyle Kasım 1963'te hükûmetten çıkarıldı. Baas Partisi içindeki sorun, ideolojik amacını Suriye, Mısır veya her ikisiyle de bir birlik kurma yönünde sürdürüp sürdüremeyeceğiydi. Sadi, Baas Partisi tarafından yönetilen Suriye ile bir birliği desteklerken, daha muhafazakar askeri kanat, Kasım'ın "önce Irak politikası"nı destekledi. Hizipçilik ve Ulusal Muhafızların disiplinsiz davranışları, askeri kanadı parti liderliğine karşı bir darbe başlatmaya yöneltti. Sadi İspanya'ya sürgüne zorlandı.
El-Bekir, partiyi kurtarmak amacıyla Baas Partisi Ulusal Komutanlığı'nı toplantıya çağırdı. Toplantı, partinin sorunlarını şiddetlendirdi. Kendisini pan-Arap Baas hareketinin lideri olarak gören Eflak, Irak Baas Partisi'nin kontrolünü ele geçirme niyetini ilan etti. Bu niyet, "önce Irak" kanadı çileden çıkardı. Cumhurbaşkanı Arif, Irak Baas Partisi'ne karşı sabrını yitirdi ve parti 18 Kasım 1963'te partiyi hükûmetten kovdu. Hükûmetin 12 Baas üyesi istifaya zorlandı, Ulusal Muhafızlar feshedildi ve yerine Cumhuriyet Muhafızları atandı. Bazı yetkililer Eflak'ın, Sadi'nin parti içindeki konumunu zayıflatmak ve kendisininkini güçlendirmek için Baas hükûmetine karşı Arif'in darbesini desteklediğine inanır.
Suriye ile birlik görüşmeleri
Sadi'nin İçişleri Bakanlığı görevinden alındığı sırada, parti içinde hizipçilik ve hoşnutsuzluk büyüyordu. Baas Partisi Ulusal Muhafızları lideri Sadi ve Mundur el-Vindavi sivil kanadı yönetti. Cumhurbaşkanı Arif askeri kanadı, ise Eflak yanlısı kanadı yönetti. Bununla birlikte, uluslararası Baas hareketinde daha büyük bir bölünme yaşanıyordu. Dört büyük grup oluşuyordu:
- Eflak liderliğindeki Eski Muhafılar;
- Suriye ve Irak Bölge Komutanlıklarının genel sekreterleri arasında, sırasıyla ve es-Sadi tarafından yönetilen bir sivil ittifak;
- Salah Cedid, Muhammed Ümran, Hafız Esad, Salim Hatum ve Emin el-Hafız tarafından temsil edilen Suriye Baas Askeri Komitesi;
- Arif'in cumhurbaşkanlığını destekleyen el-Bekir, , Tahir Yahya ve Hardan Tikriti tarafından temsil edilen Irak askeri kanadı.
Suriye ve Irak'taki askeri kanatlar, bir pan-Arap devletinin kurulmasına karşı çıkarken, eş-Şufi ve es-Sadi bunu destekledi. Eflak resmi olarak destekledi, ancak özel olarak buna karşı çıktı; çünkü Sadi'nin uluslararası Baas hareketinin lideri olan Baas Partisi Ulusal Komutanlığı genel sekreteri olarak pozisyonuna meydan okumasından korkuyordu.
İkili birlik
Hem Suriye hem de Irak, 1963'te Baas yönetimi altındaydı. Cumhurbaşkanı Arif, bir devlet ziyareti için Suriye'yi ziyaret ettiğinde, Suriye kabine bakanı , iki ülke arasında kurulmasını önerdi. Hem Arif hem de Suriye Devlet Başkanı Emin el-Hafız bu fikri destekledi. El-Cundi'ye, birliği kurmaya başlamak için bir komite kurma görevi verildi. El-Cundi, es-Sadi'nin Baas Partisi içindeki konumunu güçlendirmek amacıyla komitede Irak'ın baş temsilcisi olarak es-Sadi'yi seçti.
Birlik çalışmaları, Suriye ve Irak ordusunun entegrasyonunu ve kontrolünü denetleyen bir organ olan Yüksek Askeri Konsey'i kuran Askeri Birlik Tüzüğü'nün imzalanmasıyla devam etti. Ammaş, Yüksek Askeri Konsey'in başkanı oldu. Birleşik karargah Suriye'deydi. Askerî birliğin kuruluşu, 20 Ekim 1963'te Suriye askerlerinin Irak Kürdistanı'nda Irak Ordusunun yanında savaşırken bulunmasıyla ortaya çıktı. Bu aşamada hem Iraklı hem de Suriyeli Baasçılar, Nasır'ın geniş bir takipçi kitlesine sahip olması nedeniyle Nasır'ın birlik görüşmelerinin dışında bırakılmasından korktular.
Suriye devleti ve ona bağlı Baas Partisi, el-Bekir'in ilk hükûmetinin düşüşünü eleştirdi; ancak Irak kabinesinin bazı üyelerinin Baas Partisi üyesi olduğunu öğrenince yumuşadı. Ancak, kalan Baasçılar yavaş yavaş görevden alındı. Suriye Devrim Komuta Konseyi, 26 Nisan 1964'te Askeri Birlik Şartı'nı feshederek, Irak ile Suriye arasındaki ikili birleşme sürecini sona erdirdi.
Yeraltı: 1963–1968
Baas Partisi'ne karşı yürütülen darbenin ardından el-Bekir, partinin baskın itici gücü haline geldi ve 1964'te Bölge Komutanlığı genel sekreteri seçildi. Saddam Hüseyin, Irak Baas Partisinin Bölge Komutanlığında tam parti üyeliği ve bir koltuk aldı çünkü Hüseyin, el-Bekir'in yakın bir akrabasıydı. Hüseyin, el-Bekir'in rızasıyla partinin iç güvenliğini geliştirmek için bir girişim başlattı. 1964'te Hüseyin, partideki subaylara karşı bir ağırlık olarak hareket etmek ve ordunun parti üzerindeki kontrolünü zayıflatmak için partinin gizli güvenlik aygıtı olan Cihaz Hanin'i kurdu.
Baas döneminde Irak: 1968-2003
1963 darbesinin aksine, 1968 darbesi sivil Baas Partisi üyeleri tarafından yönetildi. Tarihçi Con Coughlin'e göre, yönetimi kardeşinden devralan Irak Cumhurbaşkanı Abdürrahman Arif, zayıf bir liderdi. Darbeden önce Hüseyin, Cihaz Hanin aracılığıyla Baas Partisi'ni destekleyen ya da onu iktidar için bir araç olarak kullanmak isteyen birkaç askeri yetkiliyle temasa geçti. gibi bazı subaylar zaten partinin üyesiyken, askeri istihbarat başkan yardımcısı ve Cumhuriyet Muhafızları komutanı Albay İbrahim Davud ne parti üyesi ne de sempatizanıydı.
16 Temmuz 1968'de el-Naif ve Davud, Arif tarafından çağırıldı ve kendisine karşı olası bir darbeyi bilip bilmediklerini sordu. El-Naif ve Davud, herhangi bir darbe bilgisini yalanladılar. Ancak Baas Partisi liderliği bu bilgiyi alınca, hızla el-Bekir'in evinde bir toplantı düzenlediler. Sırasıyla Naif ve Davud'a Başbakanlık ve Savunma Bakanı görevlerini vermek zorunda kalsalar bile darbenin mümkün olan en kısa sürede başlatılması gerekiyordu. Hüseyin toplantıda yaptığı açıklamada, "İki subayın bize dayatıldığını ve şu veya bu menfaatin hizmetinde partiyi sırtından bıçaklamak istediklerinin farkındayım ama başka seçeneğimiz yok. Onlarla işbirliği yapmalı ve devrim sırasında veya sonrasında derhal tasfiye etmeliyiz. Ben de görevi yerine getirmek için gönüllüyüm."
17 Temmuz Devrimi, görevdeki hükûmete karşı bir halk isyanı değil, askeri bir darbeydi. Coughlin'e göre, 1958 ve 1963 darbeleriyle karşılaştırıldığında, 1968 darbesi "nispeten sivil bir olaydı". Darbe, 17 Temmuz sabahının erken saatlerinde ordu ve Baas Partisi aktivistlerinin Bağdat'ta Savunma Bakanlığı karargahı, televizyon ve radyo istasyonları ve elektrik istasyonu gibi bazı kilit noktaları ele geçirmesiyle başladı. Şehrin tüm köprüleri ele geçirildi, tüm telefon hatları kesildi ve saat tam 03.00'da Cumhurbaşkanlığı Sarayı'na yürüyüş emri verildi. Cumhurbaşkanı Arif uyuyordu ve durumu kontrol edemiyordu. El-Bekir komployu, Hüseyin ve , ise sahadaki operasyonları yönetti. Naif liderliğindeki Baas Partisi ile Davud liderliğindeki ordu arasında, el-Bekir'in öngördüğü ve planladığı bir güç mücadelesi başladı. Davud, Ürdün'e yaptığı resmi bir ziyaret sırasında bakanlığını kaybederken; Naif, Hüseyin'in kendisini ve ailesini ölümle tehdit etmesi üzerine sürgüne gönderildi.
1968 darbesi sırasında partiye sadece 5.000 kişi üyeydi; 1970'lerin sonunda üye sayısı 1,2 milyona yükseldi. 1974'te Iraklı Baasçılar, hükûmetin girişimlerine desteği genişletmek için kurdular. Parti içindeki çekişmeler devam etti ve hükûmet, partinin Bölge Komutanlığının ilk genel sekreteri Fuad er-Rikabi de dahil olmak üzeremuhalif üyelerini periyodik olarak tasfiye etti. Partinin güçlü adamı olarak ortaya çıkan Hüseyin, artan gücünü 1979'da el-Bekir'i bir kenara itmek için kullandı ve 2003 Irak İstilası'na kadar Irak'ı yönetti.
El-Bekir'in görev süresi boyunca Irak, vatandaşlarının sağlık, barınma, eğitim ve kazanç standartlarında Avrupa ülkeleriyle kıyaslanabilir düzeylere sahip olmasıyla en dramatik ve başarılı ekonomik büyüme dönemini yaşadı[] Ülkenin büyümesine yardımcı olmak için birçok büyük altyapı oluşturuldu ve Irak petrol endüstrisi Sovyetler Birliği'nin yardımıyla kamulaştırıldı. SSCB Bakanlar Konseyi Başkanı Alexey Kosıgin, 1972'de ikili Dostluk ve İşbirliği Antlaşması'nı imzaladı.
2003 istilası ve yeni Irak hükûmeti
Çöküş ve Baassızlaştırma
Haziran 2003'te, ABD liderliğindeki Geçici Koalisyon Yönetimi Baas Partisi'ni yasakladı ve partinin ilk dört kademesinin tüm üyelerini yeni hükûmetten, devlet okullarından ve kolejlerden yasakladı. Bu hareket, çok fazla deneyimli insanı yeni hükûmete katılmaya engellediği için çeşitli kişilerin eleştirisini aldı. Doktorlar, profesörler, okul öğretmenleri ve bürokratlar da dahil olmak üzere binlerce kişi görevlerinden alındı. Birçok öğretmen işini kaybetti, okullarda ve üniversitelerde protestolara ve gösterilere neden oldu.
Baas yönetiminde, partiye üye olmadan hükûmette veya okullarda yüksek mevkilere ulaşmak mümkün değildi. Üyelik parti üyeliği üniversiteye kabul için bir ön koşuldu. Birçok Baasçı ideolojik nedenlerle katılırken, daha birçoğu seçeneklerini iyileştirmenin bir yolu olarak katıldı. ABD'nin yoğun baskısından sonra, politikası, Ocak 2008'de Irak hükûmeti tarafından politikayı kolaylaştırması beklenen, ancak birçok kişinin daha fazla görevden almaya yol açmasından korkan oldukça tartışmalı "Hesap Verebilirlik ve Adalet Yasası"nda ele alındı.
15 Ekim 2005'te referandumla onaylanan yeni , Baas Partisi yasağını yeniden teyit ederek, "Hiçbir kurum veya program, ne ad altında olursa olsun, ırkçılığı, terörizmi, başkalarını kafir olarak ilan etmeyi, etnik temizliği benimseyemez veya bunları, özellikle Irak'taki Saddamcı Baas ve sembollerini, kışkırtamaz, kolaylaştıramaz, yüceltemez, teşvik edemez veya haklı çıkaramaz. Bu, Irak'taki bir parçası olmayabilir."
Irak Baas Partisi'ndeki tasfiye edilen ve görevden alınan üyelerinin bir kısmı veya çoğu, daha sonraları İslam Devleti'ne dönüşen Irak el-Kaidesi'ne katıldı .
Saddam'ın ölümü ve parti bölünmesi: 2006-günümüz
31 Aralık 2006'da, Saddam Hüseyin'in asılarak infazından bir gün sonra, daha önce bilinmeyen Bağdat Vatandaşları Buluşması adlı bir grup tarafından, Ürdün'ün Amman şehrinde Baas Partisi'nin Ürdün Bölge Şubesinde, İzzet İbrahim ed-Duri, ardından Irak'ın yeni cumhurbaşkanı ve partinin genel sekreteri ilan edildi.İran'la 1980-88 savaşında, 1991'de Kuveyt'e karşı yapılan Körfez Savaşı'nda ve sonrasındaki 13 yıllık yaptırımlarda öldürülen Iraklılara atıfta bulunulan açıklamada, "Ülkemizi hain suçlulardan, neo-Siyonistlerden ve Persler'den, Irak'ın birliğini yeniden sağlamak için kurtarmaya yemin ediyoruz" denildi. Ed-Duri'nin yükselişinden bu yana partinin silahlı kanadı Nakşibendi Ordusu'dur.
Saddam'ın ölümünün arifesinde, ed-Duri'nin hizbinden bir Baas Partisi sözcüsü Ebu Muhammed'e göre, "Yoldaş İzzet, 2003'ten beri Baas Partisinin siyasi ve direniş gruplarına liderlik ediyor, ancak onu partinin genel sekreteri olarak resmen atamak bir protokol ve iç düzenleme meselesi." Ed-Duri, ocak ayı başlarında partinin genel sekreteri seçildi.
Ed-Duri'ye rağmen, bir başka yüksek rütbeli Baasçı, , Irak Baas partisinin Suriye'de yeni bir liderlik seçmesi için bir Genel Konferans çağrısında bulundu (hizbin silahlı kanadının adı ). Bu hareket, parti içinde önemli miktarda tartışmaya neden oldu ve ed-Duri, Irak Baas partisini baltalamak için Amerikan destekli bir girişim olduğunu iddia etti ve bu konuda Suriye'yi eleştiren bir açıklama yayınladı, ancak bu ifade daha sonra önemsiz gösterildi. Konferans, el-Ahmed'i genel sekreter olarak seçti ve el-Ahmed, ed-Duri'yi partiden ihraç eden bir emir yayınladı. Ed-Duri ise el-Ahmed ve diğer 150 parti üyesini ihraç etmek için bir karşı emir yayınladı. Bu olaylar aslında iki Irak Baas Partisi'nin varlığına yol açtı: ed-Duri liderliğindeki ana parti ve ed-Ahmed liderliğindeki bir ayrılık partisi.
el-Ahmed'in Baas Partisi Suriye'de bulunuyor. Mezher Mutni Avad, Tuma Diaiyef Getan, Cabbar Hadduş, Sacir Zübeyir ve Nihad el-Dulaymi de dahil olmak üzere tutuklanmayan veya idam edilmeyen kalan önde gelen parti isimlerini içerdiğine inanılıyor. Ed-Duri'nin grubunun aksine, el-Ahmed'ın hizbi Şiileri partiye katmada başarılı oldu. El-Ahmed ve hizbin üst düzey liderleri Sünni iken, örgütün orta kademesinde çalışan çok sayıda Şii var. Lider olarak seçilmesi üzerine, bir el-Ahmed'in hizip açıklaması, kendisinin "Şii kökenli olduğunu ve Ninova vilayetindeki Şii bölgelerinden geldiğini" söyledi. El-Ahmed'in aksine, ed-Duri daha muhafazakar bir politikaya bağlı kaldı ve büyük ölçüde Sünni ağırlıklı bölgelerden üyeler topladı.
El-Ahmed'in Baas Partisinin orijinal laik pan-Arap milliyetçiliği ideolojisine geri döndüğü söylenebilir; bu ideoloji birçok durumda Irak'ın Şii ağırlıklı güney eyaletlerinde başarılı olduğunu kanıtlamıştır. Ancak, girişimlerine rağmen el-Ahmed, ed-Duri'yi devirme hedefinde başarısız oldu. Ed-Duri'nin fraksiyonu internetteki en büyük ve en aktif olanıdır ve Baasçı web sitelerinin büyük çoğunluğu ed-Duri ile uyumludur. Diğer bir başarısızlık ise, Suriye merkezli el-Ahmed'in hizbinin münhasır Suriye desteğine sahip olmaması ve Suriye merkezli olduğu düşünüldüğünde, partinin Suriye'nin parti işlerine müdahalesine açık olmasıdır. Ancak, ed-Duri ve el-Ahmed grupları arasındaki farklılıklara rağmen, her ikisi de Baas düşüncesine bağlı kalmaktadırlar.
2 Ocak 2012'de, Hamid Menfi el-Karafi'nin başkanlığında olduğuna inanılan Orta Fırat ve Güney Örgütleri (OFGÖ), parti içindeki kınayan ve özellikle ed-Duri'nin hizbini eleştiren bir bildiri yayınladı. OFGÖ, liderliğin birincil Sünni liderliği ve yedek Şii liderliği oluşturma kararını kınadı.
Ed-Duri hizip liderliğinin bu kararı, Şii nüfusun çoğunlukta olduğu bölgelerdeki Baasçı örgütlerin Şii üyelerin marjinalleşmesine ve dışlanmasına yol açan politika hataları olarak gördüklerine ilişkin şikayetlerine bir yanıttı. OFGÖ kararı reddetti ve onları gayri meşru gördü. OFGÖ yaptığı açıklamada, "kararlarını uygulamadaki başarısızlığın meşru otoriteye isyan" ve "bilinçli ve açık bir tehdit ve mezhepsel ve bölgesel motivasyonlarla lekelenmiş kararlar yoluyla acı bir gerçekliği dayatma girişimi olarak değerlendirildiğini" belirtti. Ed-Duri'nin hizbinden kopmasına rağmen, el-Karafi'nin hizbi ne el-Ahmed'in hizbiyle ne de üçüncü bir Baasçı grup olan Diriliş ve Yenilenme Hareketi ile ittifak kurmadı.
Ed-Duri daha çok bir sembol olarak kabul edildi, ancak aslında parti üzerinde o kadar fazla güce sahip değil. 2007'de Ürdün'ün Amman kentindeki Amerikan büyükelçiliği ile yaptığı bir tartışmada emekli Korgeneral Halid el-Ciburi, "Duri'nin arkasında hizbinin operasyonel liderliğini gerçekten oluşturan güçlü bir gölge personel grubu olduğuna" inandığını belirtti. Ayrıca, partinin tek başına iktidara geri dönmesinin imkansız olacağını kabul ettiği ve aynı zamanda eski Baasçı ideolojik köklerine geri döndüğü anlamında modernleştiğini kaydetti. Bir başka notta el-Ciburi, Baas Partisi'nin Irak'taki el-Kaide'nin büyük bir düşmanı haline geldiğini kaydetti.
Muammer Kaddafi'nin düşüşünün ardından, yeni Libya hükûmeti Irak hükûmetine Baasçıların Kaddafi'nin yardımıyla bir darbe planladıklarını iddia eden belgeler gönderdi. İfşalar nedeniyle, Irak hükûmeti binlerce kamu görevlisini tasfiye etmeye başladı. Tasfiye, birçok kişinin Irak'ta Sünni özerklik çağrısı yaptığı Sünni protestolarını tetikledi. Dış gözlemciler şaşırtıcı bir şekilde, ed-Duri'nin Baas Partisinin Sünni özerkliğine karşı çıktı ve bir açıklamada bunu "Irak'ı mezhepsel hatlar boyunca bölmek için tehlikeli bir plan" olarak nitelendirdiği belirtti. Bununla birlikte, ed-Duri'nin grubu, Sünni özerklik çağrılarının yapıldığı ve özerkliğe inanan ve ajite eden gruplarla ittifak yapan protestolara katıldığı için bu kınama çoğunlukla sembolikti.[]
Temmuz 2012'de Baas Partisi, ed-Duri'nin mevcut hükûmeti ve Irak'taki Amerikan müdahalesini kınadığı, videoya alınmış bir konuşma yayınladı. Ancak bir ton değişikliğiyle ed-Duri, Amerikan kuvvetleri geri çekildiğinde ve hükûmet devrildiğinde ABD ile iyi ilişkiler kurmak istediğini belirtti. 2013 yılı itibarıyla devam eden iç savaş nedeniyle Suriye'den ayrılan ed-Duri'nin Musul şehrinde yaşadığı bildirildi. Pek çok analist, ed-Duri'nin Sünni çoğunluklu bölgelerdeki popülaritesi nedeniyle Baas Partisi'nin Irak'ta yeni bir iç savaş başlatma potansiyeline sahip olduğundan korkuyor.
Organizasyon ve yapı
Bu madde tümüyle ya da çoğunluğuyla dayanıyor.Ocak 2020) ( |
Bölgesel (merkezi) seviye
Bölge Komutanlığı (BK) (Arapça: al-qiyada al-qutriyya) Irak Bölge Şubesi'nin en yüksek karar alma organıydı. Tarihi boyunca, BK normalde 19-21 üyeye sahipti. İktidardayken Başkan ve Bölge Komutanlığı kıdemli üyelerinin güvenliğinden Emniyet İşleri Müdürlüğü sorumluydu. Bölgesel Kongre, (teorik olarak) oturum sırasında Irak'ın bölgesel meseleleri hakkında de jure karar alma organıydı; ancak (pratikte) Kongre, Bölge Komutanlığının kontrolündeki bir araçtı.
- Yapılan kongreler
|
|
Baas Partisinin kendi sekreterliği vardı (Arapça: maktab amanat sir al-qutr), bu sayede ülkedeki her önemli karar kanalize ediliyordu. Joseph Sassoon'a göre sekreterlik, ülke çapında sivil ve askeri yaşam hakkında bilgi toplayan ve denetleyen parti şubelerinin işleyişini denetleyen "partinin yönetim kurulu" olarak işlev görüyordu. 8. Bölge Kongresi'nde liderlik, "güçlü ve merkezi bir ulusal otorite" oluşturmaya vurgu yaptı. Parti liderliğinin partinin bariz merkezileşme eksikliğine yanıtı, "devlet bakanlıkları ve parti örgütleri arasındaki tüm yazışmaların parti sekreterliği aracılığıyla gönderileceğini" belirten bir Devrim Komuta Konseyi kararıyla geldi.
Sekreterlik başkanı, göre ikinci olan bir müdür yardımcısıydı. Sekreterlik müdürlüğü, kurumdaki en önde gelen organdı. Sekreterlikte 11 bölüm vardı: Askeri ve Silahlanma Dairesi, Meslek Yüksekokulları Dairesi, Kurslar Dairesi, Maliye Dairesi, Örgütsel ve Siyasi Daire, Parti İşleri ve Enformasyon Dairesi, Personel ve İdari Daire, Teknik Daire, Enformasyon ve Etütler Dairesi, Hukuk Dairesi ve Denetim Dairesi. Sekreterliğin doğrudan sorumluluğu altında olmayan tek bölüm Saddam Kuran Araştırmaları Enstitüsü idi.
Sekreterliğin görev ve sorumlulukları ayrıntılı bir şekilde düzenlenmiştir. Başkanlık, hiyerarşisini formüle etmek için bir yönerge yayınladı ve bölümlerin işlevleri açıkça belirlendi. Sekretarya tüm parti dallarını kapsıyordu. Bu sistem partinin bürokratikleşmesine yol açtı ve karar alma genellikle hantal ve verimsizdi. Bu verimsizlik, Saddam'ın hiçbir rakipten korkmadan yönetebileceği anlamına geliyordu.
Örgütsel ve Siyasi İşler Dairesi (ÖSİD) sekreterliğin en önemli dairesiydi. Partinin lideri olan (Arapça: amin sir) bizzat istediği tartışma için materyal hazırladı. ÖSİD ayrıca parti şubelerindeki siyasi konuları takip etmekten de sorumluydu. ÖSİD'in bölümlerinden biri, parti veya hükûmet içindeki önemli pozisyon adayları için bilgi toplamaktan sorumluydu. Bazı bölümlerin ÖSİD bölümüne benzer bir işi vardı ve askeri kolejlere, yüksek öğrenim kurumlarına ve Saddam Kuran Araştırmaları Enstitüsüne kabulden sorumluydu. Parti bu kurumları kontrol etmeye çalıştı, böylece hiçbir muhalefet partisi bu kurumlarda tutunamayacaktı.
Daha düşük seviyeler
Bölge Komutanlığının altında, tüm parti faaliyetlerini tek bir coğrafi alanda tek bir birimin sorumluluğunda toplayacak büro yapıları (Arapça: mekteb al-tandhimat) vardı. 1989 yılına kadar ülkede altı büro yapısı vardı: Bağdat, el-Forat, merkez, güney ve kuzey Irak ve bir askeri işler bürosu. 2002 yılında, 17 adet vardı. Büro yapılarının altında bölümlerin ve hücrelerin faaliyetlerini denetleyen şubeler (Arapça: Fir) vardı. Bu organların birçoğu zamanla birleştirildi veya bölündü ve şube sayısı 2002 yılına kadar 69'a yükseldi. Bölüm sayıları iller arasında değişiyordu. Üye sayısı arttıkça yeni bölümler kuruldu.Maysan ilinde, 1989'da beş olan bölüm sayısı 2002'de 20'ye yükseldi ve her bölüm sırasıyla 93 alt bölüme sahiptir. Eylül 2002'ye kadar ülkede 4.468 parti ofisi ve 32.000 hücre vardı.
Güvenlik işlevleri
Ulusal olarak Baas Partisi, hükûmetin gözü ve kulağı olarak hareket eden bir kurum olarak işlev gördü. İktidarı sırasında parti ordu, hükûmet bürokrasisi, emek ve meslek birlikleri ve en önemlisi Saddam kültünün inşası üzerinde nüfuz kazandı. 1990'lardan Baas Partisi'nin 2003'teki düşüşüne kadar gıda dağıtımının idaresi, asker kaçaklarının takibi ve yakalanması ile uğraştı ve en son olarak,2003 Irak İstilası'ndaki hazırlıklarından sorumluydu. Şubeler ve bölümler, polisinkine benzer yetkilere sahipti. Bağdat dışında, "şüphelileri yargısız prosedürler kullanarak hapsetmeye yasal olarak yetkiliydiler".
Partinin en önemli işlevlerinden biri muhalifler hakkında bilgi toplamaktı. Kuzey Irak'ta Baas, yerel halk arasındaki faaliyetlerini takip ederek Kürdistan Demokrat Partisi hakkında bilgi topladı. Yiyecek temini veya okuma yazma kampanyası yoluyla Kürtlerin çoğunlukta olduğu bölgelerden üye toplamaya çalıştılar.Kürdistan'ı Araplaştırmak için yapılan yolculuk sırasında parti, bölgedeki etkisini güçlendirmek için birkaç yüz sadık parti yetkilisini oraya yerleştirdi. Kürdistan'dan taşınan Kürtlerin çoğu durumda sadık Baas Partisi üyeleri olmadıkça geri dönmelerine izin verilmeyecekti. Ordu ve Silahlanma Dairesi, silahların parti yetkililerine dağıtımını koordine etmekten sorumluydu.
Yönetim
Disiplin
Baas Partisi, üyelerine parti aşıladı. Devrimci Komuta Konseyi'nde (DKK) yapılan açıklamaya göre, "Parti üyelerinden örnek davranışları, disiplin anlayışları, siyasi bilinçleri, parti ve devletin çıkarları için kendilerini feda etme isteklilikleri ile başkalarına ilham vermeleri bekleniyor." Saddam disipline çok inanıyordu ve herhangi bir başarısızlığın arkasında disiplin ve organizasyon eksikliğinin olduğuna inanıyordu. Parti, bu görüşe uygun olarak tembellik, yolsuzluk ve görevi kötüye kullanma ile mücadele etmek için sayısız kural ve yönetmelik çıkarmıştır. Parti kodunu ihlal ettiği tespit edilen üyelerin ya üyelikleri düşürüldü ya da partiden ihraç edildiler.
Finans
Baas Partisi, hükûmetin en yüksek yürütme ve yasama organı olan DKK tarafından mali olarak desteklendi. Üyelerin rütbeleriyle orantılı ücretler ödemeleri istendi. Örneğin, bir destekleyici üye üyelik için 25 Irak dinarı öderken, bir şube üyesi 3.000 Irak dinarı ödeyecekti. Partinin bilançosunda ücretler önemliydi. Merkez parti liderliği genellikle üyelerin mali yeteneklerinin önemini vurguladı. Liderlik, üyeleri parti finansmanına daha fazla katkıda bulunmaya teşvik etti. Eski Planlama Bakanı ve DKK Ekonomi Danışmanı Cevad Haşim'e göre Saddam, daha önce Gulbenkin Vakfı'na ait olan Irak petrol gelirlerinin yüzde beşini Baas Partisi'ne verdi. Saddam'ın mantığı, Kasım 1963'te olduğu gibi bir karşı darbe olursa ve Baas Partisi iktidardan düşerse, partinin iktidarı geri alabilmesi için mali güvenceye ihtiyacı olduğuydu. Haşim'in tahminlerine göre, Baas Partisi 1989'a kadar 10 milyar ABD doları dış gelir elde etmişti.
Üyelik
Parti, 1968'de 17 Temmuz Devrimi ile iktidara geldiğinde, Irak Komünist Partisi gibi ideolojik muhaliflerle rekabet edebilmek için parti üyeliğini artırmaya kararlıydı. Saddam'ın net bir planı vardı ve 25 Şubat 1976'da, "Ülkedeki tüm Iraklıları üyelik ve inanç bakımından ya da sadece ikincisinde Baasçı yapmak bizim hırsımız olmalı" dedi. Bu, Baas ideolojisine bağlı üyeleri toplamaktan daha önemli olan üyeliği artırmanın daha önemli olduğu 1990'lardaki açıklamalarına aykırıdır.
Çoğu parti gibi Baas üyeliği de hiyerarşik bir şekilde örgütlendi. Bir şube veya bölüm başkanı, sekreterliğe karşı sorumlu olan genel sekreterdi. En altta sempatizan - aktif üye statüsü ile parti saflarına tırmanmak isteyen bir üye - vardı. Sempatizanlık 5-10 yıl sürebiliyordu. Bazı illerde "milli faaliyet" hiyerarşinin en alt düzeyine verilen statüydü. Bu seviyenin olduğu yerde, sempatizan rütbesine tırmanmak iki ila üç yıl alabilirdi. 10. Ulusal Kongre'ye sunulan raporda, "Bir üyenin sadece parti fikrine inanması yeterli değildir, ancak gerekli olan sadece siyasi bir bağlantı değil, tam bir bağlılıktır." denildi.
Şeçimler
Cumhurbaşkanlığı seçimleri
Seçim | Parti adayı | Oy | % | Sonuç |
---|---|---|---|---|
Saddam Hüseyin | 8.348.700 | %99,99 | Kazandı | |
11.445.638 | %100 | Kazandı |
Ulusal Meclis seçimleri
Seçim | Parti lideri | Sandalye | +/– |
---|---|---|---|
Saddam Hüseyin | 187 / 250 | 187 | |
183 / 250 | 4 | ||
207 / 250 | 24 | ||
161 / 250 | 46 | ||
165 / 250 | 4 | ||
Yasaklı | |||
2010 | İzzet İbrahim ed-Duri | ||
Kaynakça
- ^ Sheffer & Ma'oz 2002, s. 174.
- ^ Ghareeb & Dougherty 2004, s. 194.
- ^ Ghareeb, Edmund A.; Dougherty, Beth K. (2004). Historical Dictionary of Iraq. , Ltd. p. 174. .
- ^ Sassoon, Joseph (2012). Saddam Hussein's Ba'th Party: Inside an Authoritarian Regime (1st ed.). Cambridge University Press. pp. 36, 99. .
- ^ Battle for New Leader Likely The Guardian, 1 January 2007
- ^ Coughlin 2005, s. 150.
- ^ a b (5 Ocak 2007). . Aljazeera. 29 Aralık 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2013.
- ^ Salem 1994, s. 62.
- ^ Bengio 1998, s. 35.
- ^ * Sheffer, Gabriel; Ma'oz, Moshe (2002). Middle Eastern Minorities and Diasporas. . p. 174. .
- Metz, Helen Chapin. "Iraq – Politics: The Baath Party". . 12 Ekim 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Ekim 2011.
- Ghareeb, Edmund A.; Dougherty, Beth K. (2004). Historical Dictionary of Iraq. , Ltd. p. 194. .
- ^
- Polk, William Roe (2006). Understanding Iraq: A Whistlestop Tour from Ancient Babylon to Occupied Baghdad. I.B. Tauris. p. 109. .
- Sheffer, Gabriel; Ma'oz, Moshe (2002). Middle Eastern Minorities and Diasporas. Sussex Academic Press. p. 174. .
- Ali, Tariq (2004). Bush in Babylon: The Recolonisation of Iraq. . ss. 106-107. ISBN .
- ^ (PDF). Coalition Provisional Authority. 21 Haziran 2004 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Eylül 2010.
- ^ Constitution of Iraq, Article 7 (1st)
- ^ Ismael, Tareq (2008). The Rise and Fall of the Communist Party of Iraq. Cambridge University Press. ss. 172-173. ISBN .
- ^ . 30 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2021.
- ^ "Fedayeen Enforces Loyalty Among Iraq Army" 4 Ağustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Washington Post, March 24, 2003
- ^ Tucker 2008, s. 185.
- ^ Coughlin 2005, s. 22.
- ^ Farouk-Sluglett & Sluglett 2001, s. 90.
- ^ * Colin Freeman (18 Mayıs 2013). . The Telegraph. 19 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- Heras, Nicholas A. "The Tribal Component of Iraq's Sunni Rebellion: The General Military Council for Iraqi Revolutionaries". The Jamestown Foundation. 2 Eylül 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Eylül 2014.
- Daniel Cassman. . Stanford.edu. 3 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2012.
- . Al Jazeera English. 16 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2014.
- ^ Blamires, Cyprian; Jackson, Paul (2006). World Fascism: A Historical Encyclopedia 2 Mayıs 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Volume 1. ABC-CLIO. p. 82-84. .
- ^ Kieran, Matthew (1998). The myth of Saddam Hussein: new militarism and the propaganda function of the human interest story. .
- ^ Niblock, Tim (1982). Iraq, the contemporary state. Croom Helm, Ltd. p. 65. .
- ^
- Kienle, Eberhard (1991). Ba'th versus Ba'th: The Conflict between Syria and Iraq 1968–1989. I.B. Tauris. p. 38. .
- Motyl, Alexander J. (2001). Encyclopedia of Nationalism: Leaders, Movements, and Concepts: Volume II. . Academic Press. p. 240. .
- ^
- (2002). A History of Iraq. Cambridge University Press. p. 143. .
- Niblock, Tim (1982). Iraq, the contemporary state. Croom Helm, Ltd. p. 64. .
- ^ "Requiem for Arab Nationalism 9 Eylül 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ." by Adeed Dawisha, Middle East Quarterly, Winter 2003
- ^ Alnasrawi 1994, ss. 72–73.
- ^ Alnasrawi 1994, s. 55.
- ^ , (2002). A History of Iraq. Cambridge University Press. p. 143. .
- ^ . CNN. 12 Eylül 2001. 13 Ağustos 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2007.
- ^ February 24, 1972. Report on the Visit of Saddam Hussein to the USSR 14 Nisan 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. History and Public Policy: Program Digital Archive, Translated for CWIHP by Daniel Rozas. . p. 3.
- ^ * Baram, Amatzia (October 2011). "" (PDF). Occasional Papers. : History & Public Policy Program. Archived from the original (PDF) on 22 July 2015.
- Lewis, Paul (21 Ağustos 1994). "Iraq Bans Public Use Of Alcohol". The New York Times. 6 Aralık 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Kasım 2021.
- "Saddam and Islam Interview With Univ of Penn's Dr Samuel Helfont". Musings on Iraq. BlogSpot. 2 Temmuz 2018. 3 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Temmuz 2019.
Throughout the 1990s, it appears that Iraqi society became more religious, more sectarian, and more prone toward Islamism, Salafism, and other militant ideologies.
- Archive, Wilson Center Digital. "Wilson Center Digital Archive". digitalarchive.wilsoncenter.org (İngilizce). 21 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Mart 2018.
- Rayburn, Joel (2014). Saddam's Faith Campaign and the promotion of Salafism 13 Haziran 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Iraq after America: Strongmen, Sectarians, Resistance. . pp. 101–104. .
- ^ "The Jews started the War – Again (this time it's the Iraq war)". 20 Aralık 2005 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Nisan 2015.
- ^ "Saddam to be formally charged" 12 Mart 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., The Washington Times, July 1, 2004. Retrieved 2011-10-09.
- ^ "Saddam calls for jihad against Israel" 13 Haziran 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. The Guardian, 25 Dec 2000.
- ^ Saddamcı Baasçılık olarak da anılır.
- ^
- Bengio, Ofra (1998). Saddam's Word: Political Discourse in Iraq. Oxford University Press. p. 208. .
- Niblock, Tim (1982). Iraq, the contemporary state. Croom Helm, Ltd. p. 62. .
- al-Marashi, Ibrahim; Salama, Sammy (2008). Iraq's Armed Forces: an Analytical History (Paperback). Oxon, England, UK; New York, New York, USA: Routledge. s. 108. ISBN .
- ^ a b Polk 2006.
- ^ Ghareeb & Dougherty 2004.
- ^ Metz, Helen Chapin. . . 23 Eylül 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2011.
- ^ a b Sheffer & Ma'oz 2002.
- ^ Tripp 2002.
- ^ a b Davies 2005.
- ^ Patterson 2010.
- ^ Nakash 2003.
- ^ a b c d Dawisha 2005.
- ^ Tucker 2008.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae af ag ah ai aj ak al am an Coughlin 2005.
- ^ Sold Out? US Foreign Policy, Iraq, the Kurds, and the Cold War. . 2015. ss. xxi, 45, 49, 57-58, 121, 200. ISBN .
- ^ a b c d e f g Mufti 1996.
- ^ Paley (23 Ocak 2008). "Iraq's New Law on Ex-Baathists Could Bring Another Purge". The Washington Post. 19 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Nisan 2009.
- ^ a b . Fox News. Associated Press. 31 Aralık 2006. 3 Ocak 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2013.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o . Jamestown Foundation. 5 Ocak 2007. 26 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2009.
- ^ a b c d e f g . . 18 Ocak 2012. 21 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2013.
- ^ . Cablegate. 17 Nisan 2007. 10 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2013.
- ^ a b c d . . 1 Kasım 2011. 2 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2013.
- ^ a b . The Huffington Post. 4 Temmuz 2012. 15 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2013.
- ^ a b . The Daily Telegraph. 18 Mayıs 2013. 19 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2013.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa Sassoon 2012.
Konuyla ilgili yayınlar
- (2005). Saddam: His Rise and Fall. . ISBN .
- Davies, Eric (2005). Memories of State: Politics, History, and Collective Identity in modern Iraq. University of California Press. ISBN .
- Dawisha, Addid (2005). Arab nationalism in the Twentieth Century: From Triumph to Despair. Princeton University Press. s. 224. ISBN .
- Ghareeb, Edmund A.; Dougherty, Beth K. (2004). Historical Dictionary of Iraq. The Scarecrow Press, Ltd. ISBN .
- Malik, Mufti (1996). Sovereign Creations: pan-Arabism and Political order in Syria and Iraq (1. bas.). Cornell University Press. ISBN .
- Nakash, Yitzhak (2003). The Shi'is of Iraq (Revised bas.). Princeton University Press. ISBN .
- Patterson, David (2010). A Genealogy of Evil: Anti-Semitism from Nazism to Islamic Jihad. Cambridge University Press. ISBN .
- (2006). Understanding Iraq: A Whistlestop Tour from Ancient Babylon to Occupied Baghdad. I.B. Tauris. ISBN .
- Sassoon, Joseph (2012). Saddam Hussein's Ba'th Party: Inside an Authoritarian Regime (1. bas.). Cambridge University Press. ISBN .
- Sheffer, Gabriel; Ma'oz, Moshe (2002). Middle Eastern Minorities and Diasporas. . ISBN .
- (2002). A History of Iraq. Cambridge University Press. s. 143. ISBN .
- Tucker, Spencer C; Roberts, Priscilla Mary (2008). The encyclopedia of the Arab–Israeli conflict: a Political, Social, and Military History: A–F. 1 (1. bas.). ABC-CLIO. ISBN .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddede bircok sorun bulunmaktadir Lutfen sayfayi gelistirin veya bu sorunlar konusunda tartisma sayfasinda bir yorum yapin Bu maddedeki bilgilerin dogrulanabilmesi icin ek kaynaklar gerekli Lutfen guvenilir kaynaklar ekleyerek maddenin gelistirilmesine yardimci olun Kaynaksiz icerik itiraz konusu olabilir ve kaldirilabilir Kaynak ara Arap Sosyalist Baas Partisi Irak Bolgesi haber gazete kitap akademik JSTOR Haziran 2020 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Bu maddede 2012 sonrasi parti faaliyetleri konusunun eksik oldugu dusunulmektedir Lutfen bu bilgileri ekleyerek maddeyi gelistirin Eksik oldugu dusunulen bilgileri maddenin tartisma sayfasinda bulabilirsiniz Eylul 2018 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Arap Sosyalist Baas Partisi Irak Bolgesi Arapca حزب البعث العربي الاشتراكي في العراق Ḥizb al Ba th al Arabi al Ishtiraki fi al Iraq resmi olarak Irak Bolgesel Subesi 1951 yilinda Fuad er Rikabi tarafindan kurulmus bir Irak Baasci siyasi partisidir Orijinal parti icindeki 1966 bolunmesinin ardindan Irak egemenligindeki Baas hareketine olan bagliligini degistirmeden once orijinal Baas Partisi nin Irak bolgesel subesiydi Parti 2003 yilinda Amerika nin Irak i istilasindan sonra resmen yasaklandi ancak buna ragmen hala yeraltinda calismaya devam ediyor Arap Sosyalist Baas Partisi Irak Bolgesi حزب البعث العربي الاشتراكي في العراقKurucuFuad er Rikabi Sa dun HammadiYuksek OrganBolge Sekreteri 2020 gunumuz Liste Fahri Kadduri 1954 Fuad er Rikabi 1954 1959 1959 1962 Ali Salih es Sadi 1962 1963 Hamdi Abdulmecid 1963 Ahmed Hasan el Bekir 1963 1964 1966 1979 Saddam Huseyin 1964 1966 1979 2006 Izzet Ibrahim ed Duri 2007 2020 Slogan lar Birlik ozgurluk sosyalizm Kurulus tarihiGec 1940 lar veya erken 1950 lerKapanis tarihiHaziran 2003 Aralik 2005 OnceliBaas Partisi birlesik MerkezBagdat Irak 2003 e kadar Gazete ler Paramiliter kol 1963 1970 1991 1995 2003 Uyelik50 1951 300 1958 1 250 000 1981 102 900 2013 IdeolojiNeo Baascilik Saddamcilik MilitarizmArap milliyetciligiArap sosyalizmiAntiemperyalizmIslamcilik hizip AntisiyonizmUlusal uyelik 2003 e kadar Uluslararasi uyelikBaas Partisi 1966 ya kadar Irak merkezli Baas Partisi 1966 gunumuz Resmi renkler resmi Pan Arap renkleri Cogu milletvekili 165 250Internet sitesiArap Sosyalist Baas Partisinin AciklamalariParti bayragiIrakTarihiIlk yillar ve 14 Temmuz Devrimi 1951 1958 Rikabi erken Baas tarihinin onde gelen isimlerinden biriydi Baas Partisi nin Irak Bolge Subesi 1951 veya 1952 de Bazi tarihciler Irak Bolge Subesinin 1947 de Suriye nin Sam kentinde duzenlenen Baas Partisi nin kurulus kongresindeki donuslerinden sonra Abdurrahman ed Damin ve Adulhalik el Hudeyri tarafindan kuruldugunu iddia ediyor Baska bir versiyonda Fuad er Rikabi 1948 de Sii bir Musluman olan Sadun Hamadi ile Irak Bolge Subesini kurdu ancak 1952 de sekreteri oldu Irak Bolgesel Subesi Arap milliyetcisiydi ve sosyalist yonelimi belirsizdi 1961 de Nasirci oldugu icin partiden ihrac edilen Rikabi Baasciligin kurucusu Misel Eflak in ilk takipcilerindendi Partinin ilk gunlerinde uyeler Arap milliyetciligi Ingiliz nden dogan toplumsal esitsizlikler ve Irak Parlamentosu nun 1932 tarihli Kultivatorlerin Hak ve Gorevlerini Yonetme Yasasi ile ilgili konulari tartistilar 1953 yilina gelindiginde Rikabi liderligindeki parti hukumete karsi yikici faaliyetlerde bulundu Rikabi oncelikle arkadaslarini ve ailesini topladigi icin parti baslangicta cogunlukla Sii Muslumanlarin olusuyordu ancak yavas yavas Sunni agirlikli hale geldi Baas Partisi ve pan Arap yonelimli digerleri parti orgutu icinde Sii uye toplamayi giderek zorlastirdi Araplarin cogu Sunni oldugundan Siilerin cogu pan Arap i buyuk olcude Sunni olarak gordu Sonuc olarak Irak Komunist Partisi ne Baas Partisi nden daha fazla Sii katildi 1950 lerin ortalarinda Baas liderliginin 17 uyesinden sekizi Sii idi Ahmed Hasan el Bekir hukumetinin Baas disisleri bakani gore onde gelen Baas uyelerinin mezhepsel arka plani cok az onemli kabul edildi cunku cogu Baasci birbirlerinin mezhebini bilmiyordu 1952 ve 1963 yillari arasinda Baas Bolge Komutanligi uyelerinin 54 u Sii Muslumanlardi bunun nedeni buyuk olcude Rikabi nin Sii bolgelerindeki etkili uye toplama hamlesiydi 1963 ile 1970 arasinda Rikabi nin istifasinin ardindan Bolge Komutanligi ndaki Sii temsili yuzde 14 e dustu Ancak Baas Partisi icindeki uc liderinden ikisi Sii idi 1951 yili sonunda partinin en az 50 uyesi vardi Pan Arabist Birlesik Arap Cumhuriyeti nin BAC cokusuyle birlikte Rikabi de dahil olmak uzere bircok onde gelen Baas uyesi protesto amaciyla partiden istifa etti Hasimi monarsisini deviren 14 Temmuz Devrimi nin yili olan 1958 de Baas Partisi nin ulke capinda 300 uyesi vardi Krali deviren Hur Subaylar Hareketi nin lideri General Abdulkerim Kasim BAC ye katilmayi destekledi ancak iktidara geldiginde pozisyonunu degistirdi Hur Subaylar Hareketi nin bircok uyesi ayni zamanda Baas Partisi nin de uyesiydi Baas Partisi pan Arap hareketinin lideri olan Misir Cumhurbaskani Cemal Abdunnasir i en basarili lider olarak gordu ve Irak in birlige katilimini destekledi Kasim in kabinesinin 16 uyesinden 12 si Baas Partisi uyesiydi Ancak Baas Partisi Kasim i Nasir in BAC sine katilacagi gerekcesiyle destekledi Kasim in Irak i 1958 1963 Bu madde tumuyle ya da cogunluguyla tek kaynaga dayaniyor Konuya dair fikir alisverisi tartisma sayfasinda bulunabilir Lutfen baska kaynaklar ekleyerek bu maddeyi gelistirmeye yardim ediniz Haziran 2020 Saddam Huseyin ve Baas Partisi ogrenci hucresi Kahire 1959 1963 doneminde Iktidara geldikten kisa bir sure sonra Kasim BAC ye katilma konusundaki tutumunu degistirdi ve once Irak politikasi icin kampanya yurutmeye basladi daha iyi kaynak gerekli Hukumet icinde kendi konumunu guclendirmek icin Kasim Irak Komunist Partisi ile ittifak olusturdu ve pan Arabizm kavramina karsi cikti Politika degisikligi basta Baas Partisi olmak uzere bircok pan Arap orgutunu kiskirtti O yilin ilerleyen zamanlarinda Baas Partisi liderligi Kasim a suikast duzenlemeyi ve pan Arabizm politikasini surdurmek icin iktidari ele gecirmeyi planliyordu Saddam Huseyin operasyonun bir uyesiydi O zamanlar Baas Partisi guclu hukumet karsiti bir savas makinesinden cok ideolojik bir deneydi Uyelerinin cogu ya egitimli profesyoneller ya da ogrencilerdi ve Saddam Huseyin bu tasariya uyuyordu Operasyonun lideri Abdulkerim es Seyhli ekip uyelerinden biri ayrildigi icin Huseyin den operasyona katilmasini istedi Kasim a suikast yapma fikri Nasir a ait olabilir ve operasyondaki bazi katilimcilarin o zamanlar BAC nin bir parcasi olan Sam da egitim aldigina dair spekulasyonlar var Ancak Nasir i dogrudan komploya dahil etmek icin hicbir kanit uretilmedi Suikastcilar 7 Ekim 1959 da Kasim i er Rasid Caddesi nde pusuya dusurmeyi planladilar Bir adam arabanin arkasinda oturanlari oldurecekti gerisi ondekileri oldurecekti Pusu sirasinda Huseyin erken ates etmeye basladi ve bu da tum operasyonu dagitti Kasim in soforu olduruldu ve Kasim kolundan ve omzundan vuruldu Suikastcilar onu oldurduklerini dusunduler ve cabucak karargahlarina cekildiler ancak Kasim hayatta kaldi Saldiri sirasinda Baas Partisi nin 1000 den az uyesi vardi Entrikacilardan bazilari ulkeyi hizla terk ederek Misel Eflak in Huseyin e tam parti uyeligi verdigi Suriye ye gitti Irak hukumeti operasyonun bazi uyelerini tutuklayarak gozaltina aldi saniklardan altisi olum cezasina carptirildi ve bilinmeyen nedenlerle cezalar infaz edilmedi Baasci hareketin lideri Eflak Kasim a yonelik suikast girisimini partinin baslatmamasi gerektigi gerekcesiyle Fuad er Rikabi gibi onde gelen Irakli Baasci uyelerin sinir disi edilmesini organize etti Ayni zamanda Eflak Huseyin de dahil olmak uzere destekcileri icin Irak Baas liderliginde koltuk aldi Kasim 1963 te iddiaya gore ABD Merkezi Istihbarat Teskilati CIA tarafindan desteklenen ve sahada Ahmed Hasan el Bekir tarafindan yonetilen Ramazan Devrimi nde Kasim devrildi Gizliligi kaldirilan belgeler ve eski CIA gorevlilerinin ifadeleri CIA in daha once parti icindeki yuksek rutbeli bir muhbir tarafindan Temmuz 1962 de daha onceki bir Baasci darbe plani hakkinda bilgilendirilmis olmasina ragmen dogrudan bir Amerikan mudahalesi olmadigini gosteriyor ile birlikte Kasim a karsi bir askeri darbe baslatmaya yonelik ayri bir plan uzerinde calisan ve daha sonra CIA in Irak ve Suriye deki operasyonlarinin 1968 sonlarindan Haziran 1970 e kadar basina gecen CIA yetkilisi Baas Partisi nin eylemlerinde herhangi bir mudahaleyi reddetti bunun yerine CIA in Kasim a yonelik cabalarinin o sirada hala planlama asamasinda oldugunu belirtti Birkac ordu birimi Baasci darbeyi desteklemeyi reddetti Catismalar iki gun surdu ve bu sirada 1 500 5 000 kisi oldu Kasim yakalandi ve bir saat sonra kursuna dizilerek olduruldu Irak halkini Kasim in oldugune inandirmak icin komplocular Kasim in cesedinin parcalandigini gosteren bir film yayinladilar Iktidar Subat Eylul 1963 Ramazan Devrimi ndne sonra Abdusselam Arif Irak cumhurbaskani oldu ve Ahmed Hasan el Bekir basbakan oldu Irak Baas Partisi Bolge Komutanligi genel sekreteri Ali Salih es Sadi ve oldu 11 Mayis ta kaybettigi bir pozisyon Basbakan olmamasina ragmen Sadi Irak Baas Partisi uzerinde etkili bir kontrole sahipti Dokuz uyeden yedisi partinin Bolge Komutanligindaki liderligini destekledi Coughlin e gore darbenin ardindan tum komunist unsurlara ve bazi sol guclere karsi bir siddet cumbusu baslatti Bu donem Bagdat ta birkac sorgu odasinin kurulmasina yol acti Hukumet birkac ozel ev ve kamu tesisine el koydu ve Kifah Caddesi nin tamami Ulusal Muhafizlar tarafindan kullanildi Katliamin kurbanlarinin cogu masumdu ya da kisisel kan davalarinin kurbaniydi Coughlin e gore en kotu sohretli kraliyet ailesinin 1958 de olduruldugu Sonun Sarayi nda bulunuyordu atanan Nadhim Kazzer burada islenen eylemlerden sorumluydu Parti hizipcilik nedeniyle Kasim 1963 te hukumetten cikarildi Baas Partisi icindeki sorun ideolojik amacini Suriye Misir veya her ikisiyle de bir birlik kurma yonunde surdurup surduremeyecegiydi Sadi Baas Partisi tarafindan yonetilen Suriye ile bir birligi desteklerken daha muhafazakar askeri kanat Kasim in once Irak politikasi ni destekledi Hizipcilik ve Ulusal Muhafizlarin disiplinsiz davranislari askeri kanadi parti liderligine karsi bir darbe baslatmaya yoneltti Sadi Ispanya ya surgune zorlandi El Bekir partiyi kurtarmak amaciyla Baas Partisi Ulusal Komutanligi ni toplantiya cagirdi Toplanti partinin sorunlarini siddetlendirdi Kendisini pan Arap Baas hareketinin lideri olarak goren Eflak Irak Baas Partisi nin kontrolunu ele gecirme niyetini ilan etti Bu niyet once Irak kanadi cileden cikardi Cumhurbaskani Arif Irak Baas Partisi ne karsi sabrini yitirdi ve parti 18 Kasim 1963 te partiyi hukumetten kovdu Hukumetin 12 Baas uyesi istifaya zorlandi Ulusal Muhafizlar feshedildi ve yerine Cumhuriyet Muhafizlari atandi Bazi yetkililer Eflak in Sadi nin parti icindeki konumunu zayiflatmak ve kendisininkini guclendirmek icin Baas hukumetine karsi Arif in darbesini destekledigine inanir Suriye ile birlik gorusmeleri Ahmed Hasan el Bekir 1974 1963 ve 1968 deki Baasci darbelere onderlik etti Sadi nin Icisleri Bakanligi gorevinden alindigi sirada parti icinde hizipcilik ve hosnutsuzluk buyuyordu Baas Partisi Ulusal Muhafizlari lideri Sadi ve Mundur el Vindavi sivil kanadi yonetti Cumhurbaskani Arif askeri kanadi ise Eflak yanlisi kanadi yonetti Bununla birlikte uluslararasi Baas hareketinde daha buyuk bir bolunme yasaniyordu Dort buyuk grup olusuyordu Eflak liderligindeki Eski Muhafilar Suriye ve Irak Bolge Komutanliklarinin genel sekreterleri arasinda sirasiyla ve es Sadi tarafindan yonetilen bir sivil ittifak Salah Cedid Muhammed Umran Hafiz Esad Salim Hatum ve Emin el Hafiz tarafindan temsil edilen Suriye Baas Askeri Komitesi Arif in cumhurbaskanligini destekleyen el Bekir Tahir Yahya ve Hardan Tikriti tarafindan temsil edilen Irak askeri kanadi Suriye ve Irak taki askeri kanatlar bir pan Arap devletinin kurulmasina karsi cikarken es Sufi ve es Sadi bunu destekledi Eflak resmi olarak destekledi ancak ozel olarak buna karsi cikti cunku Sadi nin uluslararasi Baas hareketinin lideri olan Baas Partisi Ulusal Komutanligi genel sekreteri olarak pozisyonuna meydan okumasindan korkuyordu Ikili birlik Hem Suriye hem de Irak 1963 te Baas yonetimi altindaydi Cumhurbaskani Arif bir devlet ziyareti icin Suriye yi ziyaret ettiginde Suriye kabine bakani iki ulke arasinda kurulmasini onerdi Hem Arif hem de Suriye Devlet Baskani Emin el Hafiz bu fikri destekledi El Cundi ye birligi kurmaya baslamak icin bir komite kurma gorevi verildi El Cundi es Sadi nin Baas Partisi icindeki konumunu guclendirmek amaciyla komitede Irak in bas temsilcisi olarak es Sadi yi secti Birlik calismalari Suriye ve Irak ordusunun entegrasyonunu ve kontrolunu denetleyen bir organ olan Yuksek Askeri Konsey i kuran Askeri Birlik Tuzugu nun imzalanmasiyla devam etti Ammas Yuksek Askeri Konsey in baskani oldu Birlesik karargah Suriye deydi Askeri birligin kurulusu 20 Ekim 1963 te Suriye askerlerinin Irak Kurdistani nda Irak Ordusunun yaninda savasirken bulunmasiyla ortaya cikti Bu asamada hem Irakli hem de Suriyeli Baascilar Nasir in genis bir takipci kitlesine sahip olmasi nedeniyle Nasir in birlik gorusmelerinin disinda birakilmasindan korktular Suriye devleti ve ona bagli Baas Partisi el Bekir in ilk hukumetinin dususunu elestirdi ancak Irak kabinesinin bazi uyelerinin Baas Partisi uyesi oldugunu ogrenince yumusadi Ancak kalan Baascilar yavas yavas gorevden alindi Suriye Devrim Komuta Konseyi 26 Nisan 1964 te Askeri Birlik Sarti ni feshederek Irak ile Suriye arasindaki ikili birlesme surecini sona erdirdi Yeralti 1963 1968 Baas Partisi ne karsi yurutulen darbenin ardindan el Bekir partinin baskin itici gucu haline geldi ve 1964 te Bolge Komutanligi genel sekreteri secildi Saddam Huseyin Irak Baas Partisinin Bolge Komutanliginda tam parti uyeligi ve bir koltuk aldi cunku Huseyin el Bekir in yakin bir akrabasiydi Huseyin el Bekir in rizasiyla partinin ic guvenligini gelistirmek icin bir girisim baslatti 1964 te Huseyin partideki subaylara karsi bir agirlik olarak hareket etmek ve ordunun parti uzerindeki kontrolunu zayiflatmak icin partinin gizli guvenlik aygiti olan Cihaz Hanin i kurdu Baas doneminde Irak 1968 2003 Selahaddin Kartali Baas gazetesi et Tevra nin logosu olarak kullanildi 1963 darbesinin aksine 1968 darbesi sivil Baas Partisi uyeleri tarafindan yonetildi Tarihci Con Coughlin e gore yonetimi kardesinden devralan Irak Cumhurbaskani Abdurrahman Arif zayif bir liderdi Darbeden once Huseyin Cihaz Hanin araciligiyla Baas Partisi ni destekleyen ya da onu iktidar icin bir arac olarak kullanmak isteyen birkac askeri yetkiliyle temasa gecti gibi bazi subaylar zaten partinin uyesiyken askeri istihbarat baskan yardimcisi ve Cumhuriyet Muhafizlari komutani Albay Ibrahim Davud ne parti uyesi ne de sempatizaniydi 16 Temmuz 1968 de el Naif ve Davud Arif tarafindan cagirildi ve kendisine karsi olasi bir darbeyi bilip bilmediklerini sordu El Naif ve Davud herhangi bir darbe bilgisini yalanladilar Ancak Baas Partisi liderligi bu bilgiyi alinca hizla el Bekir in evinde bir toplanti duzenlediler Sirasiyla Naif ve Davud a Basbakanlik ve Savunma Bakani gorevlerini vermek zorunda kalsalar bile darbenin mumkun olan en kisa surede baslatilmasi gerekiyordu Huseyin toplantida yaptigi aciklamada Iki subayin bize dayatildigini ve su veya bu menfaatin hizmetinde partiyi sirtindan bicaklamak istediklerinin farkindayim ama baska secenegimiz yok Onlarla isbirligi yapmali ve devrim sirasinda veya sonrasinda derhal tasfiye etmeliyiz Ben de gorevi yerine getirmek icin gonulluyum Daha sonra Irak Cumhurbaskani Ahmed Hasan el Bekir sagda ve Saddam Huseyin Bagdat 1978 17 Temmuz Devrimi gorevdeki hukumete karsi bir halk isyani degil askeri bir darbeydi Coughlin e gore 1958 ve 1963 darbeleriyle karsilastirildiginda 1968 darbesi nispeten sivil bir olaydi Darbe 17 Temmuz sabahinin erken saatlerinde ordu ve Baas Partisi aktivistlerinin Bagdat ta Savunma Bakanligi karargahi televizyon ve radyo istasyonlari ve elektrik istasyonu gibi bazi kilit noktalari ele gecirmesiyle basladi Sehrin tum kopruleri ele gecirildi tum telefon hatlari kesildi ve saat tam 03 00 da Cumhurbaskanligi Sarayi na yuruyus emri verildi Cumhurbaskani Arif uyuyordu ve durumu kontrol edemiyordu El Bekir komployu Huseyin ve ise sahadaki operasyonlari yonetti Naif liderligindeki Baas Partisi ile Davud liderligindeki ordu arasinda el Bekir in ongordugu ve planladigi bir guc mucadelesi basladi Davud Urdun e yaptigi resmi bir ziyaret sirasinda bakanligini kaybederken Naif Huseyin in kendisini ve ailesini olumle tehdit etmesi uzerine surgune gonderildi 1968 darbesi sirasinda partiye sadece 5 000 kisi uyeydi 1970 lerin sonunda uye sayisi 1 2 milyona yukseldi 1974 te Irakli Baascilar hukumetin girisimlerine destegi genisletmek icin kurdular Parti icindeki cekismeler devam etti ve hukumet partinin Bolge Komutanliginin ilk genel sekreteri Fuad er Rikabi de dahil olmak uzeremuhalif uyelerini periyodik olarak tasfiye etti Partinin guclu adami olarak ortaya cikan Huseyin artan gucunu 1979 da el Bekir i bir kenara itmek icin kullandi ve 2003 Irak Istilasi na kadar Irak i yonetti El Bekir in gorev suresi boyunca Irak vatandaslarinin saglik barinma egitim ve kazanc standartlarinda Avrupa ulkeleriyle kiyaslanabilir duzeylere sahip olmasiyla en dramatik ve basarili ekonomik buyume donemini yasadi kaynak belirtilmeli Ulkenin buyumesine yardimci olmak icin bircok buyuk altyapi olusturuldu ve Irak petrol endustrisi Sovyetler Birligi nin yardimiyla kamulastirildi SSCB Bakanlar Konseyi Baskani Alexey Kosigin 1972 de ikili Dostluk ve Isbirligi Antlasmasi ni imzaladi 2003 istilasi ve yeni Irak hukumeti Cokus ve Baassizlastirma Haziran 2003 te ABD liderligindeki Gecici Koalisyon Yonetimi Baas Partisi ni yasakladi ve partinin ilk dort kademesinin tum uyelerini yeni hukumetten devlet okullarindan ve kolejlerden yasakladi Bu hareket cok fazla deneyimli insani yeni hukumete katilmaya engelledigi icin cesitli kisilerin elestirisini aldi Doktorlar profesorler okul ogretmenleri ve burokratlar da dahil olmak uzere binlerce kisi gorevlerinden alindi Bircok ogretmen isini kaybetti okullarda ve universitelerde protestolara ve gosterilere neden oldu Baas yonetiminde partiye uye olmadan hukumette veya okullarda yuksek mevkilere ulasmak mumkun degildi Uyelik parti uyeligi universiteye kabul icin bir on kosuldu Bircok Baasci ideolojik nedenlerle katilirken daha bircogu seceneklerini iyilestirmenin bir yolu olarak katildi ABD nin yogun baskisindan sonra politikasi Ocak 2008 de Irak hukumeti tarafindan politikayi kolaylastirmasi beklenen ancak bircok kisinin daha fazla gorevden almaya yol acmasindan korkan oldukca tartismali Hesap Verebilirlik ve Adalet Yasasi nda ele alindi 15 Ekim 2005 te referandumla onaylanan yeni Baas Partisi yasagini yeniden teyit ederek Hicbir kurum veya program ne ad altinda olursa olsun irkciligi terorizmi baskalarini kafir olarak ilan etmeyi etnik temizligi benimseyemez veya bunlari ozellikle Irak taki Saddamci Baas ve sembollerini kiskirtamaz kolaylastiramaz yuceltemez tesvik edemez veya hakli cikaramaz Bu Irak taki bir parcasi olmayabilir Irak Baas Partisi ndeki tasfiye edilen ve gorevden alinan uyelerinin bir kismi veya cogu daha sonralari Islam Devleti ne donusen Irak el Kaidesi ne katildi Saddam in olumu ve parti bolunmesi 2006 gunumuz 31 Aralik 2006 da Saddam Huseyin in asilarak infazindan bir gun sonra daha once bilinmeyen Bagdat Vatandaslari Bulusmasi adli bir grup tarafindan Urdun un Amman sehrinde Baas Partisi nin Urdun Bolge Subesinde Izzet Ibrahim ed Duri ardindan Irak in yeni cumhurbaskani ve partinin genel sekreteri ilan edildi Iran la 1980 88 savasinda 1991 de Kuveyt e karsi yapilan Korfez Savasi nda ve sonrasindaki 13 yillik yaptirimlarda oldurulen Iraklilara atifta bulunulan aciklamada Ulkemizi hain suclulardan neo Siyonistlerden ve Persler den Irak in birligini yeniden saglamak icin kurtarmaya yemin ediyoruz denildi Ed Duri nin yukselisinden bu yana partinin silahli kanadi Naksibendi Ordusu dur Saddam in olumunun arifesinde ed Duri nin hizbinden bir Baas Partisi sozcusu Ebu Muhammed e gore Yoldas Izzet 2003 ten beri Baas Partisinin siyasi ve direnis gruplarina liderlik ediyor ancak onu partinin genel sekreteri olarak resmen atamak bir protokol ve ic duzenleme meselesi Ed Duri ocak ayi baslarinda partinin genel sekreteri secildi Ed Duri ye ragmen bir baska yuksek rutbeli Baasci Irak Baas partisinin Suriye de yeni bir liderlik secmesi icin bir Genel Konferans cagrisinda bulundu hizbin silahli kanadinin adi Bu hareket parti icinde onemli miktarda tartismaya neden oldu ve ed Duri Irak Baas partisini baltalamak icin Amerikan destekli bir girisim oldugunu iddia etti ve bu konuda Suriye yi elestiren bir aciklama yayinladi ancak bu ifade daha sonra onemsiz gosterildi Konferans el Ahmed i genel sekreter olarak secti ve el Ahmed ed Duri yi partiden ihrac eden bir emir yayinladi Ed Duri ise el Ahmed ve diger 150 parti uyesini ihrac etmek icin bir karsi emir yayinladi Bu olaylar aslinda iki Irak Baas Partisi nin varligina yol acti ed Duri liderligindeki ana parti ve ed Ahmed liderligindeki bir ayrilik partisi el Ahmed in Baas Partisi Suriye de bulunuyor Mezher Mutni Avad Tuma Diaiyef Getan Cabbar Haddus Sacir Zubeyir ve Nihad el Dulaymi de dahil olmak uzere tutuklanmayan veya idam edilmeyen kalan onde gelen parti isimlerini icerdigine inaniliyor Ed Duri nin grubunun aksine el Ahmed in hizbi Siileri partiye katmada basarili oldu El Ahmed ve hizbin ust duzey liderleri Sunni iken orgutun orta kademesinde calisan cok sayida Sii var Lider olarak secilmesi uzerine bir el Ahmed in hizip aciklamasi kendisinin Sii kokenli oldugunu ve Ninova vilayetindeki Sii bolgelerinden geldigini soyledi El Ahmed in aksine ed Duri daha muhafazakar bir politikaya bagli kaldi ve buyuk olcude Sunni agirlikli bolgelerden uyeler topladi El Ahmed in Baas Partisinin orijinal laik pan Arap milliyetciligi ideolojisine geri dondugu soylenebilir bu ideoloji bircok durumda Irak in Sii agirlikli guney eyaletlerinde basarili oldugunu kanitlamistir Ancak girisimlerine ragmen el Ahmed ed Duri yi devirme hedefinde basarisiz oldu Ed Duri nin fraksiyonu internetteki en buyuk ve en aktif olanidir ve Baasci web sitelerinin buyuk cogunlugu ed Duri ile uyumludur Diger bir basarisizlik ise Suriye merkezli el Ahmed in hizbinin munhasir Suriye destegine sahip olmamasi ve Suriye merkezli oldugu dusunuldugunde partinin Suriye nin parti islerine mudahalesine acik olmasidir Ancak ed Duri ve el Ahmed gruplari arasindaki farkliliklara ragmen her ikisi de Baas dusuncesine bagli kalmaktadirlar 2 Ocak 2012 de Hamid Menfi el Karafi nin baskanliginda olduguna inanilan Orta Firat ve Guney Orgutleri OFGO parti icindeki kinayan ve ozellikle ed Duri nin hizbini elestiren bir bildiri yayinladi OFGO liderligin birincil Sunni liderligi ve yedek Sii liderligi olusturma kararini kinadi Ed Duri hizip liderliginin bu karari Sii nufusun cogunlukta oldugu bolgelerdeki Baasci orgutlerin Sii uyelerin marjinallesmesine ve dislanmasina yol acan politika hatalari olarak gorduklerine iliskin sikayetlerine bir yanitti OFGO karari reddetti ve onlari gayri mesru gordu OFGO yaptigi aciklamada kararlarini uygulamadaki basarisizligin mesru otoriteye isyan ve bilincli ve acik bir tehdit ve mezhepsel ve bolgesel motivasyonlarla lekelenmis kararlar yoluyla aci bir gercekligi dayatma girisimi olarak degerlendirildigini belirtti Ed Duri nin hizbinden kopmasina ragmen el Karafi nin hizbi ne el Ahmed in hizbiyle ne de ucuncu bir Baasci grup olan Dirilis ve Yenilenme Hareketi ile ittifak kurmadi Ed Duri daha cok bir sembol olarak kabul edildi ancak aslinda parti uzerinde o kadar fazla guce sahip degil 2007 de Urdun un Amman kentindeki Amerikan buyukelciligi ile yaptigi bir tartismada emekli Korgeneral Halid el Ciburi Duri nin arkasinda hizbinin operasyonel liderligini gercekten olusturan guclu bir golge personel grubu olduguna inandigini belirtti Ayrica partinin tek basina iktidara geri donmesinin imkansiz olacagini kabul ettigi ve ayni zamanda eski Baasci ideolojik koklerine geri dondugu anlaminda modernlestigini kaydetti Bir baska notta el Ciburi Baas Partisi nin Irak taki el Kaide nin buyuk bir dusmani haline geldigini kaydetti Muammer Kaddafi nin dususunun ardindan yeni Libya hukumeti Irak hukumetine Baascilarin Kaddafi nin yardimiyla bir darbe planladiklarini iddia eden belgeler gonderdi Ifsalar nedeniyle Irak hukumeti binlerce kamu gorevlisini tasfiye etmeye basladi Tasfiye bircok kisinin Irak ta Sunni ozerklik cagrisi yaptigi Sunni protestolarini tetikledi Dis gozlemciler sasirtici bir sekilde ed Duri nin Baas Partisinin Sunni ozerkligine karsi cikti ve bir aciklamada bunu Irak i mezhepsel hatlar boyunca bolmek icin tehlikeli bir plan olarak nitelendirdigi belirtti Bununla birlikte ed Duri nin grubu Sunni ozerklik cagrilarinin yapildigi ve ozerklige inanan ve ajite eden gruplarla ittifak yapan protestolara katildigi icin bu kinama cogunlukla sembolikti kaynak belirtilmeli Temmuz 2012 de Baas Partisi ed Duri nin mevcut hukumeti ve Irak taki Amerikan mudahalesini kinadigi videoya alinmis bir konusma yayinladi Ancak bir ton degisikligiyle ed Duri Amerikan kuvvetleri geri cekildiginde ve hukumet devrildiginde ABD ile iyi iliskiler kurmak istedigini belirtti 2013 yili itibariyla devam eden ic savas nedeniyle Suriye den ayrilan ed Duri nin Musul sehrinde yasadigi bildirildi Pek cok analist ed Duri nin Sunni cogunluklu bolgelerdeki popularitesi nedeniyle Baas Partisi nin Irak ta yeni bir ic savas baslatma potansiyeline sahip oldugundan korkuyor Organizasyon ve yapiBu madde tumuyle ya da cogunluguyla tek kaynaga dayaniyor Konuya dair fikir alisverisi tartisma sayfasinda bulunabilir Lutfen baska kaynaklar ekleyerek bu maddeyi gelistirmeye yardim ediniz Ocak 2020 Bolgesel merkezi seviye Bolge Komutanligi BK Arapca al qiyada al qutriyya Irak Bolge Subesi nin en yuksek karar alma organiydi Tarihi boyunca BK normalde 19 21 uyeye sahipti Iktidardayken Baskan ve Bolge Komutanligi kidemli uyelerinin guvenliginden Emniyet Isleri Mudurlugu sorumluydu Bolgesel Kongre teorik olarak oturum sirasinda Irak in bolgesel meseleleri hakkinda de jure karar alma organiydi ancak pratikte Kongre Bolge Komutanliginin kontrolundeki bir aracti Yapilan kongreler1 Bolgesel Kongre Aralik 1955 2 Bolgesel Kongre gec 1957 3 Bolgesel Kongre Temmuz 1960 4 Bolgesel Kongre Mayis 1962 5 Bolgesel Kongre 13 25 Eylul 1963 6 Bolgesel Kongre Ekim 1966 7 Bolgesel Kongre 1969 8 Bolgesel Kongre 1974 9 Bolgesel Kongre Haziran 1982 10 Bolgesel Kongre Eylul 1991 11 Bolgesel Kongre 1993 12 Bolgesel Kongre Mayis 2001 Baas Partisinin kendi sekreterligi vardi Arapca maktab amanat sir al qutr bu sayede ulkedeki her onemli karar kanalize ediliyordu Joseph Sassoon a gore sekreterlik ulke capinda sivil ve askeri yasam hakkinda bilgi toplayan ve denetleyen parti subelerinin isleyisini denetleyen partinin yonetim kurulu olarak islev goruyordu 8 Bolge Kongresi nde liderlik guclu ve merkezi bir ulusal otorite olusturmaya vurgu yapti Parti liderliginin partinin bariz merkezilesme eksikligine yaniti devlet bakanliklari ve parti orgutleri arasindaki tum yazismalarin parti sekreterligi araciligiyla gonderilecegini belirten bir Devrim Komuta Konseyi karariyla geldi Sekreterlik baskani gore ikinci olan bir mudur yardimcisiydi Sekreterlik mudurlugu kurumdaki en onde gelen organdi Sekreterlikte 11 bolum vardi Askeri ve Silahlanma Dairesi Meslek Yuksekokullari Dairesi Kurslar Dairesi Maliye Dairesi Orgutsel ve Siyasi Daire Parti Isleri ve Enformasyon Dairesi Personel ve Idari Daire Teknik Daire Enformasyon ve Etutler Dairesi Hukuk Dairesi ve Denetim Dairesi Sekreterligin dogrudan sorumlulugu altinda olmayan tek bolum Saddam Kuran Arastirmalari Enstitusu idi Sekreterligin gorev ve sorumluluklari ayrintili bir sekilde duzenlenmistir Baskanlik hiyerarsisini formule etmek icin bir yonerge yayinladi ve bolumlerin islevleri acikca belirlendi Sekretarya tum parti dallarini kapsiyordu Bu sistem partinin burokratiklesmesine yol acti ve karar alma genellikle hantal ve verimsizdi Bu verimsizlik Saddam in hicbir rakipten korkmadan yonetebilecegi anlamina geliyordu Orgutsel ve Siyasi Isler Dairesi OSID sekreterligin en onemli dairesiydi Partinin lideri olan Arapca amin sir bizzat istedigi tartisma icin materyal hazirladi OSID ayrica parti subelerindeki siyasi konulari takip etmekten de sorumluydu OSID in bolumlerinden biri parti veya hukumet icindeki onemli pozisyon adaylari icin bilgi toplamaktan sorumluydu Bazi bolumlerin OSID bolumune benzer bir isi vardi ve askeri kolejlere yuksek ogrenim kurumlarina ve Saddam Kuran Arastirmalari Enstitusune kabulden sorumluydu Parti bu kurumlari kontrol etmeye calisti boylece hicbir muhalefet partisi bu kurumlarda tutunamayacakti Daha dusuk seviyeler Bolge Komutanliginin altinda tum parti faaliyetlerini tek bir cografi alanda tek bir birimin sorumlulugunda toplayacak buro yapilari Arapca mekteb al tandhimat vardi 1989 yilina kadar ulkede alti buro yapisi vardi Bagdat el Forat merkez guney ve kuzey Irak ve bir askeri isler burosu 2002 yilinda 17 adet vardi Buro yapilarinin altinda bolumlerin ve hucrelerin faaliyetlerini denetleyen subeler Arapca Fir vardi Bu organlarin bircogu zamanla birlestirildi veya bolundu ve sube sayisi 2002 yilina kadar 69 a yukseldi Bolum sayilari iller arasinda degisiyordu Uye sayisi arttikca yeni bolumler kuruldu Maysan ilinde 1989 da bes olan bolum sayisi 2002 de 20 ye yukseldi ve her bolum sirasiyla 93 alt bolume sahiptir Eylul 2002 ye kadar ulkede 4 468 parti ofisi ve 32 000 hucre vardi Guvenlik islevleri Ulusal olarak Baas Partisi hukumetin gozu ve kulagi olarak hareket eden bir kurum olarak islev gordu Iktidari sirasinda parti ordu hukumet burokrasisi emek ve meslek birlikleri ve en onemlisi Saddam kultunun insasi uzerinde nufuz kazandi 1990 lardan Baas Partisi nin 2003 teki dususune kadar gida dagitiminin idaresi asker kacaklarinin takibi ve yakalanmasi ile ugrasti ve en son olarak 2003 Irak Istilasi ndaki hazirliklarindan sorumluydu Subeler ve bolumler polisinkine benzer yetkilere sahipti Bagdat disinda suphelileri yargisiz prosedurler kullanarak hapsetmeye yasal olarak yetkiliydiler Partinin en onemli islevlerinden biri muhalifler hakkinda bilgi toplamakti Kuzey Irak ta Baas yerel halk arasindaki faaliyetlerini takip ederek Kurdistan Demokrat Partisi hakkinda bilgi topladi Yiyecek temini veya okuma yazma kampanyasi yoluyla Kurtlerin cogunlukta oldugu bolgelerden uye toplamaya calistilar Kurdistan i Araplastirmak icin yapilan yolculuk sirasinda parti bolgedeki etkisini guclendirmek icin birkac yuz sadik parti yetkilisini oraya yerlestirdi Kurdistan dan tasinan Kurtlerin cogu durumda sadik Baas Partisi uyeleri olmadikca geri donmelerine izin verilmeyecekti Ordu ve Silahlanma Dairesi silahlarin parti yetkililerine dagitimini koordine etmekten sorumluydu YonetimDisiplin Baas Partisi uyelerine parti asiladi Devrimci Komuta Konseyi nde DKK yapilan aciklamaya gore Parti uyelerinden ornek davranislari disiplin anlayislari siyasi bilincleri parti ve devletin cikarlari icin kendilerini feda etme isteklilikleri ile baskalarina ilham vermeleri bekleniyor Saddam disipline cok inaniyordu ve herhangi bir basarisizligin arkasinda disiplin ve organizasyon eksikliginin olduguna inaniyordu Parti bu goruse uygun olarak tembellik yolsuzluk ve gorevi kotuye kullanma ile mucadele etmek icin sayisiz kural ve yonetmelik cikarmistir Parti kodunu ihlal ettigi tespit edilen uyelerin ya uyelikleri dusuruldu ya da partiden ihrac edildiler Finans Baas Partisi hukumetin en yuksek yurutme ve yasama organi olan DKK tarafindan mali olarak desteklendi Uyelerin rutbeleriyle orantili ucretler odemeleri istendi Ornegin bir destekleyici uye uyelik icin 25 Irak dinari oderken bir sube uyesi 3 000 Irak dinari odeyecekti Partinin bilancosunda ucretler onemliydi Merkez parti liderligi genellikle uyelerin mali yeteneklerinin onemini vurguladi Liderlik uyeleri parti finansmanina daha fazla katkida bulunmaya tesvik etti Eski Planlama Bakani ve DKK Ekonomi Danismani Cevad Hasim e gore Saddam daha once Gulbenkin Vakfi na ait olan Irak petrol gelirlerinin yuzde besini Baas Partisi ne verdi Saddam in mantigi Kasim 1963 te oldugu gibi bir karsi darbe olursa ve Baas Partisi iktidardan duserse partinin iktidari geri alabilmesi icin mali guvenceye ihtiyaci olduguydu Hasim in tahminlerine gore Baas Partisi 1989 a kadar 10 milyar ABD dolari dis gelir elde etmisti Uyelik Parti 1968 de 17 Temmuz Devrimi ile iktidara geldiginde Irak Komunist Partisi gibi ideolojik muhaliflerle rekabet edebilmek icin parti uyeligini artirmaya kararliydi Saddam in net bir plani vardi ve 25 Subat 1976 da Ulkedeki tum Iraklilari uyelik ve inanc bakimindan ya da sadece ikincisinde Baasci yapmak bizim hirsimiz olmali dedi Bu Baas ideolojisine bagli uyeleri toplamaktan daha onemli olan uyeligi artirmanin daha onemli oldugu 1990 lardaki aciklamalarina aykiridir Cogu parti gibi Baas uyeligi de hiyerarsik bir sekilde orgutlendi Bir sube veya bolum baskani sekreterlige karsi sorumlu olan genel sekreterdi En altta sempatizan aktif uye statusu ile parti saflarina tirmanmak isteyen bir uye vardi Sempatizanlik 5 10 yil surebiliyordu Bazi illerde milli faaliyet hiyerarsinin en alt duzeyine verilen statuydu Bu seviyenin oldugu yerde sempatizan rutbesine tirmanmak iki ila uc yil alabilirdi 10 Ulusal Kongre ye sunulan raporda Bir uyenin sadece parti fikrine inanmasi yeterli degildir ancak gerekli olan sadece siyasi bir baglanti degil tam bir bagliliktir denildi SecimlerCumhurbaskanligi secimleri Secim Parti adayi Oy SonucSaddam Huseyin 8 348 700 99 99 Kazandi11 445 638 100 KazandiUlusal Meclis secimleri Secim Parti lideri Sandalye Saddam Huseyin 187 250 187183 250 4207 250 24161 250 46165 250 4Yasakli2010 Izzet Ibrahim ed DuriKaynakca Sheffer amp Ma oz 2002 s 174 Ghareeb amp Dougherty 2004 s 194 Ghareeb Edmund A Dougherty Beth K 2004 Historical Dictionary of Iraq Ltd p 174 978 0810865686 Sassoon Joseph 2012 Saddam Hussein s Ba th Party Inside an Authoritarian Regime 1st ed Cambridge University Press pp 36 99 978 0 521 14915 0 Battle for New Leader Likely The Guardian 1 January 2007 Coughlin 2005 s 150 a b 5 Ocak 2007 Aljazeera 29 Aralik 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Haziran 2013 Salem 1994 s 62 Bengio 1998 s 35 Sheffer Gabriel Ma oz Moshe 2002 Middle Eastern Minorities and Diasporas p 174 978 1 902210 84 1 Metz Helen Chapin Iraq Politics The Baath Party 12 Ekim 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Ekim 2011 Ghareeb Edmund A Dougherty Beth K 2004 Historical Dictionary of Iraq Ltd p 194 978 0810865686 Polk William Roe 2006 Understanding Iraq A Whistlestop Tour from Ancient Babylon to Occupied Baghdad I B Tauris p 109 978 1 84511 123 6 Sheffer Gabriel Ma oz Moshe 2002 Middle Eastern Minorities and Diasporas Sussex Academic Press p 174 978 1 902210 84 1 Ali Tariq 2004 Bush in Babylon The Recolonisation of Iraq ss 106 107 ISBN 978 1 84467 512 8 PDF Coalition Provisional Authority 21 Haziran 2004 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 24 Eylul 2010 Constitution of Iraq Article 7 1st Ismael Tareq 2008 The Rise and Fall of the Communist Party of Iraq Cambridge University Press ss 172 173 ISBN 978 0 521 87394 9 30 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Kasim 2021 Fedayeen Enforces Loyalty Among Iraq Army 4 Agustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Washington Post March 24 2003 Tucker 2008 s 185 Coughlin 2005 s 22 Farouk Sluglett amp Sluglett 2001 s 90 Colin Freeman 18 Mayis 2013 The Telegraph 19 Mayis 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Heras Nicholas A The Tribal Component of Iraq s Sunni Rebellion The General Military Council for Iraqi Revolutionaries The Jamestown Foundation 2 Eylul 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Eylul 2014 Daniel Cassman Stanford edu 3 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Eylul 2012 Al Jazeera English 16 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Agustos 2014 Blamires Cyprian Jackson Paul 2006 World Fascism A Historical Encyclopedia 2 Mayis 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Volume 1 ABC CLIO p 82 84 978 1576079409 Kieran Matthew 1998 The myth of Saddam Hussein new militarism and the propaganda function of the human interest story 978 0203003619 Niblock Tim 1982 Iraq the contemporary state Croom Helm Ltd p 65 978 0 7099 1810 3 Kienle Eberhard 1991 Ba th versus Ba th The Conflict between Syria and Iraq 1968 1989 I B Tauris p 38 1 85043 192 2 Motyl Alexander J 2001 Encyclopedia of Nationalism Leaders Movements and Concepts Volume II Academic Press p 240 978 0122272325 2002 A History of Iraq Cambridge University Press p 143 978 0 521 52900 6 Niblock Tim 1982 Iraq the contemporary state Croom Helm Ltd p 64 978 0 7099 1810 3 Requiem for Arab Nationalism 9 Eylul 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde by Adeed Dawisha Middle East Quarterly Winter 2003 Alnasrawi 1994 ss 72 73 Alnasrawi 1994 s 55 2002 A History of Iraq Cambridge University Press p 143 978 0 521 52900 6 CNN 12 Eylul 2001 13 Agustos 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Mart 2007 February 24 1972 Report on the Visit of Saddam Hussein to the USSR 14 Nisan 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde History and Public Policy Program Digital Archive Translated for CWIHP by Daniel Rozas p 3 Baram Amatzia October 2011 PDF Occasional Papers History amp Public Policy Program Archived from the original PDF on 22 July 2015 Lewis Paul 21 Agustos 1994 Iraq Bans Public Use Of Alcohol The New York Times 6 Aralik 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Kasim 2021 Saddam and Islam Interview With Univ of Penn s Dr Samuel Helfont Musings on Iraq BlogSpot 2 Temmuz 2018 3 Temmuz 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Temmuz 2019 Throughout the 1990s it appears that Iraqi society became more religious more sectarian and more prone toward Islamism Salafism and other militant ideologies Archive Wilson Center Digital Wilson Center Digital Archive digitalarchive wilsoncenter org Ingilizce 21 Temmuz 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Mart 2018 Rayburn Joel 2014 Saddam s Faith Campaign and the promotion of Salafism 13 Haziran 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Iraq after America Strongmen Sectarians Resistance pp 101 104 978 0 8179 1694 7 The Jews started the War Again this time it s the Iraq war 20 Aralik 2005 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Nisan 2015 Saddam to be formally charged 12 Mart 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde The Washington Times July 1 2004 Retrieved 2011 10 09 Saddam calls for jihad against Israel 13 Haziran 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde The Guardian 25 Dec 2000 Saddamci Baascilik olarak da anilir Bengio Ofra 1998 Saddam s Word Political Discourse in Iraq Oxford University Press p 208 978 0195151855 Niblock Tim 1982 Iraq the contemporary state Croom Helm Ltd p 62 978 0 7099 1810 3 al Marashi Ibrahim Salama Sammy 2008 Iraq s Armed Forces an Analytical History Paperback Oxon England UK New York New York USA Routledge s 108 ISBN 978 0 415 40078 7 a b Polk 2006 Ghareeb amp Dougherty 2004 Metz Helen Chapin 23 Eylul 2006 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Ekim 2011 a b Sheffer amp Ma oz 2002 Tripp 2002 a b Davies 2005 Patterson 2010 Nakash 2003 a b c d Dawisha 2005 Tucker 2008 a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae af ag ah ai aj ak al am an Coughlin 2005 Sold Out US Foreign Policy Iraq the Kurds and the Cold War 2015 ss xxi 45 49 57 58 121 200 ISBN 978 1 137 48711 7 a b c d e f g Mufti 1996 Paley 23 Ocak 2008 Iraq s New Law on Ex Baathists Could Bring Another Purge The Washington Post 19 Temmuz 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Nisan 2009 a b Fox News Associated Press 31 Aralik 2006 3 Ocak 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Haziran 2013 a b c d e f g h i j k l m n o Jamestown Foundation 5 Ocak 2007 26 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Subat 2009 a b c d e f g 18 Ocak 2012 21 Temmuz 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Haziran 2013 Cablegate 17 Nisan 2007 10 Haziran 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Temmuz 2013 a b c d 1 Kasim 2011 2 Kasim 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Haziran 2013 a b The Huffington Post 4 Temmuz 2012 15 Nisan 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Haziran 2013 a b The Daily Telegraph 18 Mayis 2013 19 Mayis 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Haziran 2013 a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa Sassoon 2012 Konuyla ilgili yayinlar 2005 Saddam His Rise and Fall ISBN 978 0 06 050543 1 Davies Eric 2005 Memories of State Politics History and Collective Identity in modern Iraq University of California Press ISBN 978 0 520 23546 5 Dawisha Addid 2005 Arab nationalism in the Twentieth Century From Triumph to Despair Princeton University Press s 224 ISBN 978 0691102733 Ghareeb Edmund A Dougherty Beth K 2004 Historical Dictionary of Iraq The Scarecrow Press Ltd ISBN 978 0 8108 4330 1 Malik Mufti 1996 Sovereign Creations pan Arabism and Political order in Syria and Iraq 1 bas Cornell University Press ISBN 978 0 8014 3168 5 Nakash Yitzhak 2003 The Shi is of Iraq Revised bas Princeton University Press ISBN 978 0 691 11575 7 Patterson David 2010 A Genealogy of Evil Anti Semitism from Nazism to Islamic Jihad Cambridge University Press ISBN 978 0 521 13261 9 2006 Understanding Iraq A Whistlestop Tour from Ancient Babylon to Occupied Baghdad I B Tauris ISBN 978 1 84511 123 6 Sassoon Joseph 2012 Saddam Hussein s Ba th Party Inside an Authoritarian Regime 1 bas Cambridge University Press ISBN 978 0 521 14915 0 Sheffer Gabriel Ma oz Moshe 2002 Middle Eastern Minorities and Diasporas ISBN 978 1 902210 84 1 2002 A History of Iraq Cambridge University Press s 143 ISBN 978 0 521 52900 6 Tucker Spencer C Roberts Priscilla Mary 2008 The encyclopedia of the Arab Israeli conflict a Political Social and Military History A F 1 1 bas ABC CLIO ISBN 978 1 85109 841 5