Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu madde veya sayfa başka bir dilden kötü bir biçimde tercüme edilmiştir. Sayfa makine çevirisi veya dilde yetkinliği bulunmayan bir çevirmen tarafından oluşturulmuş olabilir. (Haziran 2020) |
Tayland (Tayca: ประเทศไทย), resmî adıyla Tayland Krallığı, eski adıyla Siyam, Hindiçin yarımadasının orta kısmında bulunan Güneydoğu Asya ülkesi. Batıda Myanmar (1.800 km), doğuda Kamboçya (803 km), kuzeyde Laos (1.754 km) ve güneyde Malezya (506 km) ile sınırları bulunmaktadır. Güney kısmında Tayland Körfezi, batı kısmında ise Andaman Denizi yer almaktadır.
Tayland | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Slogan ชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์ Chat Satsana Phramahakasat "Ulus, Din, Kral" | |||||||||||
 | |||||||||||
| Başkent ve en büyük şehir | Bangkok 13°45′K 100°29′D / 13.750°K 100.483°D | ||||||||||
| Resmî dil(ler) | Tayca | ||||||||||
| Tanınan bölgesel dil(ler) | Çince, Laoca, Malayca, Khmerce | ||||||||||
| Resmi alfabe | Tay alfabesi | ||||||||||
| Etnik gruplar | Tay, Çinli, Lao, Khmer, Malay, Akha, Hmong, Karen | ||||||||||
| Hükûmet | Parlamenter monarşi | ||||||||||
| |||||||||||
| Tarihçe | |||||||||||
| |||||||||||
| Yüzölçümü | |||||||||||
• Toplam | 513.120 km2 (51.) | ||||||||||
| Nüfus | |||||||||||
• 2018 tahminî | 69.799.978 (22..) | ||||||||||
• Yoğunluk | 132,1/km2 | ||||||||||
| GSYİH (SAGP) | 2021 tahminî | ||||||||||
• Toplam | 1,329 trilyon $ (22.) | ||||||||||
• Kişi başına | 19.004 $ (69..) | ||||||||||
| GSYİH (nominal) | 2021 tahminî | ||||||||||
• Toplam | 538,735 milyar $ (25.) | ||||||||||
• Kişi başına | 7.702 $ (80.) | ||||||||||
| Gini (2015) | 36 orta | ||||||||||
| İGE (2019) |  0.777yüksek · 79. | ||||||||||
| Para birimi | Tayland Bahtı (฿, THB) | ||||||||||
| Zaman dilimi | UTC+7 | ||||||||||
| Trafik akışı | sol | ||||||||||
| Telefon kodu | +66 | ||||||||||
| ISO 3166 kodu | |||||||||||
| İnternet alan adı | |||||||||||
Tayland, 513.120 km² yüzölçümü ile dünyanın en büyük 51. ülkesidir. Nüfusu ise yaklaşık 67 milyondur ve bu Tayland'ı dünyanın en kalabalık 20. ülkesi yapmaktadır. Ülkenin başkenti ve en kalabalık şehri Bangkok'tur. Etnik Tayların yanı sıra Çin, Khmer, Laos ve Malay kökenli halklar da Tayland'da yaşamaktadır.
Ülkenin resmî dili Taycadır. Nüfusun % 95'lik bir bölümü Budizm dininin Theravada koluna mensuptur. Ayrıca animizm inanışı ve İslâm dîni de yaygındır.
Tayland Krallığı Parlamenter Monarşi ile yönetilmektedir. 2016 yılından beri tahtta bulunan Çakri Hanedanı mensubu kral Maha Vajiralongkorn [X.Rama] devlet başkanı ve silahlı kuvvetler başkanı unvanlarına sahiptir.
Tarihçe
Tayland'da bilinen en eski insan yerleşimi 40.000 yıl öncesine dayanmaktadır. Bölgedeki bilinen ilk uygarlıklar 6. yüzyıldan itibaren hüküm sürmüş Dvaravati Krallığı ve 8. yüzyıldan itibaren hüküm sürmüş Sumatra kökenli Srivijaya Krallığıdır. 9. yüzyıldan itibarense bölge Kamboçya merkezli Khmer İmparatorluğu'nun kontrolüne geçmiştir.
Güney Çin'de bulunan Yünnan kökenli oldukları düşünülen Taylar 10. yüzyıldan itibaren bölgeye göç etmeye başlamışlar ve 12. yüzyıl itibarıyla baskın nüfus olmuşlardır. Khmer İmparatorluğunun 13. yüzyılda zayıflamaya başlamasıyla birlikte bölgede çeşitli Tay şehir devletleri ortaya çıkmıştır.
Sukotay Krallığı
Hindiçin bölgesinin büyük bölümünü kontrol eden Khmer İmparatorluğunun 13. yüzyılda zayıflamaya başlamasıyla birlikte bölgede çeşitli Tay şehir devletleri ortaya çıkmıştır.
1238 yılında kurulan Budist Sukhothai krallığı ilk önemli Siyam devleti olarak kabul edilmektedir. Aynı dönemlerde kurulmuş olan Chiang Mai merkezli Lanna krallığı diğer bir Siyam şehir devletidir.
Krallığın başkenti olan Sukhothai şehri yaklaşık 140 yıl boyunca önemli bir ticaret merkezi olmuştur. Şehirde çok sayıda tapınak ve saray inşa edilmiştir.
Uzun süren bir refah dönemi yaşayan Sukhothai krallığı, sonraki dönemlerde ortaya çıkmış olan rakip Siyam şehir devleti Ayutthaya Krallığı tarafından 1378 yılında işgal edilmiştir. Sukhothai krallığının sona ermesiyle birlikte Siyam'ın başkenti Ayutthaya şehri olmuştur.
Ayutthaya Krallığı
1350 yılında kurulan rakip Siyam şehir devleti Ayutthaya Krallığı zamanla topraklarını genişletmiştir. Uzun bir refah dönemi süren Sukhothai ve Lanna krallıkları, Ayutthaya Krallığı tarafından 1378 yılında işgal edilmişlerdir. Sukhothai krallığının sona ermesiyle birlikte Siyam'ın başkenti Ayutthaya şehri olmuştur.
Asya'daki en önemli ticaret merkezlerinden biri haline gelen Ayutthaya şehri başta Portekiz olmak üzere birçok Avrupa ülkesi ile ticari faaliyette bulunmuştur. 1700 yılında 1 milyon kişilik bir nüfusa ulaşmıştır ve dünyanın en kalabalık şehirlerinden birisi olmuştur.
Yaklaşık 400 yıl süren bir refah döneminin ardından Ayutthaya şehri komşu Myanmar'dan gelen istilacılar tarafından 1767 yılında işgal edilmiş ve tamamıyla yakılıp yıkılmıştır.
Thonburi Krallığı
Ayutthaya'nın işgalinden sonra yetenekli bir askeri lider olan Chao Tak asker toplamış ve yalnızca yedi ay sonra şehri almıştır. Ardından Taksin adıyla kendisini kral ilan etmiş ve başkenti günümüzde Bangkok sınırları içerisinde yer alan Thonburi'ye taşımıştır. Kaybedilen toprakların büyük bölümünü geri alan Kral Taksin Thonburi Krallığını kurmuştur ve birkaç yıl sonra General Chao Phraya Chakri tarafından bir darbe sonucu idam edilmiştir. Darbeden sonra General Chao Phraya Chakri kendisini I.Rama adıyla kral ilan etmiştir.
Rattanakosin Krallığı
Chao Phraya nehrinin batı kıyısında bulunan Thonburi Burma'dan gelebilecek saldırılara karşı korunmasız olduğu için, I.Rama başkenti nehrin doğu kıyısındaki Rattanakosin'e taşımıştır. Rattanakosin Krallığının başkenti olmuş olan bu bölge doğuya kazılan bir kanal sayesinde bir ada halini almıştır ve Bangkok'un temelleri burada atılmıştır. Günümüzdeki Tayland kralı X. Rama, Bangkok'u kuran I. Rama'nın da dahil olduğu Çakri Hanedanına mensuptur.
Avrupa ülkelerinin Hindiçin bölgesinde kolonileştiremedikleri tek ülke, Mongkut olarak bilinen kral IV. Rama'nın izlediği denge politikaları sayesinde Tayland olmuştur. Hayatı ünlü Kral ve Ben filminde işlenmiş olan Mongkut Fransa ve İngiltere'nin arasındaki rekabetten yararlanmıştır ve bu sayede Tayland, komşuları Burma, Kamboçya, Laos ve Vietnam'ın aksine asla bir Avrupa kolonisi olmamıştır. Bu durum günümüzde dahi Taylar için büyük bir gurur kaynağıdır.
Çulalongkorn olarak da bilinen Kral V. Rama ülkesini batı standartlarına getirmek için önemli reformlara imza atmıştır ve bu yüzden Tay toplumunda kendisine karşı büyük bir saygı beslenmektedir. Neredeyse bir yarı-tanrı olarak kabul edilen Çulalongkorn'un heykelleri kimi tapınaklarda Buda heykelleri ile yan yana bulunmaktadır. Çulalongkorn babasının denge politikasını devam ettirmiştir, ancak Tayland bu dönemde toprak kaybına uğramıştır. Başta Mekong nehrinin doğusunda yer alan günümüz Laos sınırları içerisindeki bölge ve Malay Yarımadası olmak üzere, daha önce Siyam sınırları içinde bulunan bazı bölgeler Avrupalı devletlerin yönetimine geçmiştir ve Tayland günümüzdeki sınırlarına çekilmiştir.
Anayasal monarşi
Prajadhipok olarak da bilinen Kral VII. Rama Tayland'ı mutlakiyetle yöneten son kral olmuştur. 1932 yılında kansız bir devrim sonucunda mutlak monarşiden parlamenter monarşiye geçilmiştir. 1939 yılında ise ülkenin adı Siyam yerine Tayland ile değiştirilmiştir.
II. Dünya Savaşı sırasında Tayland kısa bir dönem Japon İmparatorluğu işgali altında kalmıştır. Japonların, daha önce Fransız ve İngiliz devletlerine kaybedilen toprakları geri kazanma vaadi üzerine Tayland Mihver Devletlerine katılmış ve 1942 yılında Müttefik Devletlere savaş ilan etmiştir. Bu dönemin izleri Kanchanaburi gibi şehirlerde gözlenebilir. Bu şehirdeki ünlü Kwai Köprüsünün inşası sırasında 200.000 Asyalı işçi ve 60.000 savaş esiri ölmüştür.
1946 yılında VIII. Rama unvanlı Kral Ananda Mahidol'un yatağında tabanca ile öldürülmüş olarak bulunması üzerine başlayan tartışmalar sivil anayasal hükûmetin zayıflamasında etkili olmuş ve Tayland'da askeri yönetimin yeniden işbaşına gelmesini hızlandırmıştır. Mareşal Plaek Phibunsongkhram'ın 1948'de yeniden başbakanlığa getirilmesiyle birlikte Tayland Soğuk Savaş süresince Amerika Birleşik Devletleri müttefiki olmuş ve askerî darbelerin damgasını vurduğu bir dönem geçirmiştir.
Çağdaş tarih
Thai Rak Thai partisinin lideri olan eski polis memuru Taksin Şinavatra'nın 2001 yılında başbakan seçilmesi ülkenin yakın dönem tarihine damgasını vuracak bir gelişme olmuştur.
Güney Tayland'daki Pattani ili ve civarındaki bölgelerde yaşayan Malay kökenli müslümanların bir kısmı, 2001 yılında otonomi talebiyle silahlı mücadeleye başlamıştır. Chakri Hanedanı kralları tarafından işgal edilmeden önce Pattani Sultanlığı adında bağımsız bir krallığın bulunduğu bölge, Tayland hükûmetlerinin asimilasyon politikalarına karşı tepkinin odağı olmuştur. Daha sonra Yala ve Narathiwat illerine de sıçrayan şiddet dalgası günümüze değin hız kesmeden devam etmektedir.
2004 Hint Okyanusu depremi ve tsunamisi sırasında en çok can kaybı yaşanan ülkelerden birisi de Tayland olmuştur. Felaket sonrasında ülkenin turizm endüstrisi de büyük zarar görmüştür.
Askerler tarafından yönetime yapılmış en son müdahale olan 2006 Tayland darbesi başbakan Taksin Şinavatra yurtdışında iken yapılmıştır. Büyük çapta yolsuzluk yapmakla suçlanan devrik başbakan hâlen sürgünde yaşamaktadır.
Darbe döneminden sonra Tay toplumunda derin bir kamplaşma meydana gelmiştir. Bangkok merkezli orta kesim ve burjuvazi Sarı Gömlekliler olarak da bilinen PAD içerisinde, özellikle kuzey ve kuzeydoğudaki kırsal kesimlerde yaşayan Taksin yanlıları ve diğer rejim muhalifleri ise Kırmızı Gömlekliler olarak da bilinen UDD içerisinde örgütlenmişlerdir. İki kesim çeşitli zamanlarda birbirleriyle ve güvenlik güçleriyle karşı karşıya gelmiştir.
Darbe sonrasında yapılan seçimlerde yönetime Taksin yanlısı Samak Sundaravej'in gelmesi üzerine Sarı Gömlekliler büyük protesto gösterileri düzenlemiş ve Suvarnabhumi Uluslararası Havaalanını haftalarca işgal etmişlerdir. Olaylar sonrasında seçimlerde hile yapıldığı gerekçesiyle anayasa mahkemesi Samak Sundaravej'in görevine son vermiş ve Sarı Gömleklilerin olumlu baktığı Demokrat Parti lideri Abhisit Vejjajiva başbakanlık görevine getirilmiştir.
Ancak bu değişiklikten memnun olmayan Kırmızı Gömlekliler Bangkok şehir merkezini aylarca işgal altında tutmuşlardır. 2010 Mayıs ayında doruğa ulaşan şiddet dalgası sonucunda yüze yakın sivil ve asker ölmüştür. Bangkok'ta büyük bir maddi zarar meydana gelmiş ve turizm endüstrisi de büyük darbe almıştır.
Olaylar sonrasında erken seçime gidilmesi kararlaştırılmıştır. 3 Temmuz 2011 tarihinde yapılan seçimleri Taksin yanlısı Pheu Thai partisi kazanmıştır. Devrik lider Taksin Şinavatra'nın kız kardeşi Yingluck Şinavatra ülkenin ilk kadın başbakanı olmuş ve bir koalisyon hükûmeti kurulmuştur.
2013 yılı Kasım ayında, Sarı Gömlekli göstericiler başbakan Yingluck Şinavatra'nın istifası talebiyle başkent Bangkok'ta sokak gösterileri düzenlemeye ve devlet binalarını işgal etmeye başlamışlardır. Başbakanı Şinavatra, ülkede günlerdir süren gösteriler üzerine 9 Aralık tarihinde parlamentoyu feshettiğini duyurmuş ve seçim çağrısı yapmıştır.
İdarî bölümler
Tayland 76 ilden oluşmaktadır. Her il ilçelere, ilçeler ise alt ilçelere bölünmüştür. 2006 yılı itibarı ile 877 ilçe bulunmaktadır. Bangkok ise 50 ilçeye sahiptir.
Coğrafya
Tayland 6 coğrafi bölgeden oluşmaktadır. Bu bölgeler Kuzey Tayland, Kuzeydoğu Tayland, Güney Tayland, Batı Tayland, Orta Tayland ve Doğu Tayland'dır.
İklim
Tayland tropik iklime sahip bir ülkedir. Mevsimler kabaca üçe ayrılmaktadır. Kasım ve Şubat ayları arasındaki dönem serin mevsim olarak adlandırılmaktadır. Bu mevsimde sıcaklık ve nem aşırı yüksek değildir ve yağışlı gün sayısı azdır. Mart ve Nisan ayları arasındaki dönem sıcak mevsim olarak adlandırılmaktadır. Bu döneme yüksek sıcaklık ve nem damgasını vurur. Mayıs ve Ekim ayları arasındaki dönem ise yağışlı mevsim olarak adlandırılmaktadır. Bu dönemde muson yağmurları etkili olur.
Ekonomi
Turizm
Dünya'nın en turistik ülkelerinden birisi olan Tayland 2011 yılında 20 milyona yakın ziyaretçiyi ağırlamıştır. Turizm ülke ekonomisinin yaklaşık % 6.7'sini oluşturmaktadır.
Ülkenin turizm merkezi başkent Bangkok şehridir. Suvarnabhumi Uluslararası Havaalanı vasıtasıyla her yıl milyonlarca turist ülkeye giriş yapmaktadır. Bangkok'taki Büyük Saray ve Wat Pho gibi tarihi yapıların ve müzelerin büyük bölümü Ko Rattanakosin bölgesinde bulunmaktadır. Çin Mahallesi ve Dusit tarihî eserler açısından zengin diğer bölgelerdir. Siam bölgesi Bangkok'un merkezi olarak kabul edilmektedir ve Tayland'ın en yüksek binası olan Baiyoke Kulesi II'ye de ev sahipliği yapmaktadır.Sukhumvit ve Silom gibi bölgelerde çok sayıda alışveriş merkezi ve otel bulunmaktadır. Sırt çantalı gezginler ise ünlü Khao San Road bölgesini tercih etmektedirler. Ulaşım için raylı sistemlerim ve taksilerin yanı sıra Tuk-Tuk adı verilen araçlar da kullanılmaktadır.
Bangkok'tan günübirlik turlarla gidilebilen Kanchanaburi şehri başta Kwai Köprüsü olmak üzere önemli II. Dünya Savaşından kalma eserlere ev sahipliği yapmaktadır. Evcil kaplanların barındığı ünlü Kaplan Tapınağı da bu bölgede yer almaktadır.
Tayland'ın zengin tarihi geçmişi Ayutthaya ve Sukhothai antik şehirlerinde gözlemlenebilir. Her iki şehirde de antik Siyam krallıklarının görkemli günlerinden kalma önemli tapınaklar ve heykeller bulunmaktadır.
Bangkok'a yaklaşık bir saat mesafede bulunan ve Chonburi iline bağlı olan Pattaya ülkenin en turistik şehirlerindendir. Günümüzde daha çok seks turizmi ile özdeşleşmiş olsa da aileleri de kendine çekmeye başlamıştır. Pattaya yakınlarındaki Ko Samet ve Ko Chang adaları da önemli turizm merkezlerindendir.
Tropik bir iklime sahip olan Tayland'ın adaları ve plajları Dünya'nın en güzellerinden olarak kabul edilmektedir. Andaman denizinde bulunan Phuket Tayland'ın en büyük ve turistik adasıdır. Phuket yakınlarındaki Phang Nga Körfezi denizden yükselen yüzlerce kalker tepesi ile meşhurdur.Krabi bölgesi ve The Beach filminin çekildiği Phi Phi Adaları diğer ünlü turizm merkezlerindendir.
Başta Andaman denizi olmak üzere Tayland'ın büyük bölümü dalış turizmi için son derece elverişlidir. Similan Adaları Dünya'nın en ünlü dalış bölgelerindendir birisidir.
Tayland Körfezinde bulunan Samui takımadaları diğer bir önemli turizm bölgesidir. Grubun en büyük adası olan Ko Samui her kesimden ziyaretçiyi ağırlamaktadır. Her ay dolunay gecesinde yapılan Full Moon Party ile meşhur olmuş Ko Pha Ngan adası ise daha çok sırt çantalı gezginleri kendisine çekmektedir. Grubun en küçük adası olan Ko Tao ise Tayland'ın önemli dalış merkezlerindendir.
Kuzey Tayland'da bulunan Chiang Mai, Chiang Rai ve Mae Hong Son gibi şehirler ise dağ kabilesi yürüyüşleri ile ünlüdürler. Bu turlarda Akha, Mon, Hmong, Karen, Lahu gibi dağ kabilelerinin köyleri ziyaret edilmektedir.
Demografi
Temmuz 2012 itibarı ile Tayland'ın nüfusu 67.091.089 kişiden oluşmaktadır. Etnik Taylar nüfusun yaklaşık % 75'ini oluşturmaktadır. Çin asıllı Taylar ise % 14 civarındadır. Geri kalan % 11 ise Khmer, Lao, Malay gibi gruplardan oluşmaktadır. Ayrıca özellikle kuzey Tayland sınır kesimlerinde Akha, Mon, Hmong, Karen, Lahu gibi dağ kabilelerine mensup azınlıklar yaşamaktadır.
Din
Budizm ülkenin resmî dinidir. Ülke nüfusunun yaklaşık %95'i Budizmin Theravada koluna mensuptur. Tayland Budizmi animizm, Hinduizm ve Konfüçyüsçülük inanışları ile iç içe geçmiştir. Nüfusun yaklaşık %5'i ise Müslümandır. İslam dini özellikle ülkenin güneyindeki Pattani gibi bölgelerde yaygındır. Tayland'da Hristiyanlık, Sihizm ve Hinduizm dinlerine mensup halklar da yaşamaktadır. Tayland'daki Yahudilerin tarihi ise 17.yy'a kadar uzanmaktadır.
Theravada Budizmi'nin kültür üzerinde yoğun bir etkisi vardır. Erkek çocukların birkaç ay süresince Budist manastırlarında kalmaları beklenmektedir. Budist keşişler her sabah erken saatlerde ellerindeki taslarla kapı kapı dolaşarak yemek ve bağış toplarlar. Kadınların Budist keşişlere dokunmaları yasaktır.
Wat adı verilen Budist tapınaklarının toplumda önemli bir yeri vardır. Bu tapınaklarda insanlar ibadet etmenin yanı sıra gönüllü olarak çalışarak topluma hizmet ederler. Budist tapınaklarına girmeden önce ayakkabıları çıkartmak gerekmektedir. Tapınaklarda şort, kolsuz t-shirt, mini etek gibi kıyafetleri giymekten kaçınmak gerekir. Ayak insan vücudunun en değersiz yeri olarak kabul edildiği için, ayak tabanının Buda heykellerine veya diğer insanlara dönük olmaması gerekmektedir. Baş insan vücudunun en kutsal noktası olarak kabul edilir, bu yüzden çocukların başını okşamak hoş karşılanmaz.
Güneydoğu Asya'daki erken dönem inanış biçimi olan animizmin hâlen büyük etkisi vardır. Bu inanışa göre her türlü her nesne bir ruhi varlık veya ruh tarafından yönetilir. Hemen her Tayland evinin önünde bulunan ve ruh evi olarak bilinen kuş kulübesi benzeri yapılar, önceden evin inşa edildiği arazide yaşadıklarına inanılan ruhlar için tahsis edilirler. Ruhları mutlu kılmak için bu yapılara düzenli olarak adaklar adanır. Aksi takdirde ruhlar eve gelerek huzursuzluk çıkartabilirler. Ayrıca Tay toplumunda hayaletlere de yoğun bir şekilde inanılır.
Güneydoğu Asya'da uzun süre baskın din olmuş Hinduizm'in de kültür üzerinde etkisi vardır. Ganeşa gibi kimi Hindu tanrıları Tay toplumunda oldukça büyük saygı görürler. Ünlü Hindu destanı Ramayana'nın Tay versiyonu olan Ramakien Tayland kültüründe önemli bir yere sahiptir. Bangkok'taki ünlü Wat Phra Kaew tapınağının duvarları Ramakien destanın resimleri ile süslenmiştir. Ayrıca Tayland'ın millî sembolü olan Garuda Hint mitolojisine göre tanrı Vişnu'nun bineğidir.
Nüfusun % 14'ünü oluşturan Çin asıllı Taylar da kendi dini geleneklerini sürdürmektedirler. Bangkok'taki Çin Mahallesi ve Phuket Kasabası gibi Çin kökenli Tayların yoğun olarak yaşadığı bölgelerde Taoizm, Konfüçyüsçülük ve Mahayana Budizmi inanışlarına adanmış tapınaklar bulunmaktadır. Merhamet Tanrıçası Guan Yin'e adanmış tapınaklar özellikle yaygındır. Taoist Vejetaryen Festivali özellikle Phuket'teki Çin kökenli Taylar tarafından her yıl görkemli bir şekilde kutlanmaktadır.
Kültür
Tayland kültürü Hindistan, Çin, Kamboçya, Laos, Myanmar ve diğer Güneydoğu Asya ülkeleri kültürlerinden yoğun bir biçimde etkilenmiştir.
Tayland'da insanlar birbirlerini selamlarken veya dua ederken avuç içlerini birleştirir ve başlarını öne eğerler. Wai adı verilen bu selamlama biçimi Hindistan kökenlidir.
Tayland'da ikili bir hiyerarşi sistemi vardır. Buna göre gençler yaşlılara, fakirler zenginlere, öğrenciler öğretmenlere vb kesinlikle saygı göstermek zorundadırlar.
Tayland kültüründe anne, baba ve diğer aile büyüklerine saygının büyük önemi vardır. Çocuklar ailelerine destek olmakla yükümlüdürler. Tayland'daki seks turizminin en önemli sebeplerinden biri de, özellikle Isan gibi fakir kırsal kesimlerde yaşayan kadınların ve kathoeylerin ailelerine destek olmak için fuhuş sektörüne dahil olmalarıdır.
Tayland'da çoğu Hindu veya Budist kökenli birçok festival kutlanmaktadır. Tayland yeni yılında yapılan su festivali Songkran ve su ruhlarını onurlandırmak için yapılan Loi Krathong önemli festivallerdendir.
Tayland kralları bölgedeki eski tanrı-kral geleneğinin de etkisiyle son derece fazla saygı görmektedirler. Krala hakaret etmek veya eleştirmek yasaktır. Bu kurala uymayan Taylar veya yabancılar lese-majesty yasası sebebiyle hapis cezasına çarptırılabilirler.
Tayland kültüründe başkalarına karşı tolerans göstermek ve çatışmadan kaçınmak son derece önemlidir. İnsanları eleştirmek, azarlamak, kavga etmek son derece ayıp sayılmaktadır.
Tayland'da LGBT bireylere karşı da büyük bir hoşgörü gösterilmektedir. Kathoey adı verilen transseksüel ve travestiler dışlanmadan her türlü işte çalışabilmektedirler. Ayrıca kathoey kabareleri ve güzellik yarışmaları da son derece meşhurdur.
Sanuk adı verilen kavram Tayland kültüründe önemli bir yer tutmaktadır. Buna göre çalışılan işi mutlaka eğlenceli bir hale getirmek gerekmektedir. Aksi takdirde iş sıkıcı ve tekdüze olacaktır.
Batılı devletlerin Hindiçin'de tek kolonileştiremedikleri ülke Tayland olmuştur ve bu Tayland halkı için büyük bir gurur kaynağıdır. Batılılar farang olarak küçümsenmektedir.
Mutfak
Hint, Çin ve Güneydoğu Asya mutfaklarının bir karışımı olan Tayland mutfağı dünya çapında meşhurdur. Hindistan cevizi gibi meyveler ve baharatlar yemeklerde yoğun bir biçimde kullanılır. Tayland mutfağı güçlü aromatik unsurlar ihtiva eden yemekleriyle tanınır. Tayland mutfağında baharatlar çok yaygın kullanılmaktadır. Diğer Asya mutfaklarında olduğu gibi Taylandlı şefler de yemeklerde denge, detay ve çeşitliliğe çok önem verirler. Tayland yemeklerinde, her bir yemekte ya da tüm sofrada, ekşi, tatlı, tuzlu ve acı olmak üzere dört ana lezzetin dengesi gözetilir.
-
![image]()
Pad Thai -
![image]()
Pad Grapow Gai -
![image]()
Tom yum -
![image]()
Tom yam keow teow -
![image]()
Phanaeng -
![image]()
Som tam -
![image]()
Khao niao mamuang
Tayland Mutfağı ile komşu ülkelerin mutfakları ve yemek ile ilgili gelenekleri yüzyıllar boyunca karşılıklı olarak bir etkileşim içinde olmuşlardır. Bölgesel farklılıklar genelde sınırlarının iki yakasında benzer coğrafya klima ve etnisiteye sahip komşu eyaletleri birbiriyle ilintilendirir. Örneğin güney Tayland yemeklerinde hindistan cevizi sütü ve taze zerdeçal kullanılırken kuzeydoğu yemeklerinde genellikle Misket limonu suyu kullanılır. Kuzeydoğu Tayland (Isan) mutfağı Güney Laos mutfağıyla benzerlik göstermesine rağmen Kuzey Tayland mutfağı Kuzey Laos mutfağıyla ve Burma'daki Shan eyaleti mutfağı ile pek çok ortak yemeğe sahiptir. Tayland'da yenen popüler yemeklerin pek çoğu Çin kökenli Tayland'lıların çoğunluğunu oluşturan "Teochew" halkı tarafından tanıtılmış Çin kökenli yemeklerdir. Bunlara örnek olarak Chok (pirinç peltesi), Kuai-tiao rat na (kızarmış pirinş eriştesi) ve Khao kha mu (pirinçli domuz kapama) gösterilebilir. Çinliler ayrıca çin tavası kullanımını, tavada ve kızgın yağda pişirme tekniklerini, erişte yi, istridye sosu ve soya fasulyesi ürünlerini de Tayland'a getirmişlerdir.Kaeng kari (sarı köri) ve Kaeng matsaman (massaman körisi) gibi yemekler Hint ve İran mutfaklarından Tayland'a uyarlanan yemeklerdir.
Ayrıca 2011 yılında CNN tarafından hazırlanan "Dünyanın en lezzetli 50 yiyeceği" listesinde som tam 46. sırada, nam tok mu 19. sırada, tom yam kung 8. sırada yer almış, massaman körisi ise dünyanın en lezzetli yiyeceği olarak 1. sırada gösterilmiştir. Yine CNN tarafından birkaç ay sonra düzenlenen okuyucu anketinde ise mu nam tok 36., kızarmış Tayland pirinci 24., yeşil köri 19., massaman körisi 10., som tam, pad Thai ve tom yam kung 6,5 ve 4. sırada çıkmıştır.
Eğlence
2000'li yıllardan sonra Tayland filmleri uluslararası alanda tanındı ve uluslararası ilgi gördü. Özellikle Tony Jaa gibi dublör dövüş sanatları filmleri. Ong Bak,Koruyucu, Ong Bak 2, Ong Bak 3.Ong Bak ve Koruyucu adlı iki film dünya çapında 47 milyon doların üzerinde kazanç elde etti. Ve ayrıca ABD gişede. Uluslararası olarak oldukça ünlü dövüş sanatları filmleri hariç. Korku filmleri Asya'da da popüler Shutter (2004), daha sonra aynı adı taşıyan 20th Century Fox tarafından uyarlanmış ve çoğaltılmıştır.The Uneeable (2006), Alone (2007), Body (2007), Coming Soon (2008), 4bia (2008), Phobia 2 (2009), Ladda Land (2011), The Swimmer (2013). Tayland filmleri ayrıca, Güneydoğu Asya'da ve Asya'daki diğer ülkelerde çok başarılı olan Pee Mak (2013) gibi korku filmlerine romantik komediler ekleyerek yenilik yaratmayı başlattı. Pee Mak'in dünya çapında 33 milyon dolardan fazla satışları var (özellikle Asya'da). Buna ek olarak, Bad Genius (2017) Asya'da popüler. ve 42 milyon doları aştı. Tüm zamanların en başarılı Tayland filmidir.
Tayland eğlence endüstrisinde Film ülkede oldukça iyi büyüdü. Luk Thung dans sanatçısı Pumpuang Duangjan (1961-1992) gibi dans sanatçıları da popülerdir. Bugün, dans sanatçıları Tayland'da hâlâ popülerdir.[] Daha uluslararası bir üne sahip olan, 2004-2007 yılları arasında ünlü olan dans-pop sanatçısı Tata Young.Lalisa Manoban ve gibi Dans-pop sanatçıları gibi dünya çapında üne kavuştu.
Lakhon(Tay televizyon pembe dizisi), Tayland ve Tayland dışında popüler hale geldi,Ugly Duckling (2015), U-Prince (2016), Khluen Chiwit (2017), The Crown Princess (2018), My Ambulance (2019), My Husband in Law (2020). Genç Lakhon, SOTUS: The Series (2016),The Gifted (2018), 2gether: The Series (2020).
Spor
Asıl adı Muay Thai olan Tayland boksu da dünyaca ünlüdür ve Tayland'daki en popüler spor dallarından biridir. Muay Thai'de eller, dirsekler, tekmeler ve dizler temel saldırı tekniklerinde kullanılmaktadır. Muay Thai'de tekme, yumruk ve blokların hepsinde bütün bedenin kalçanın dönüşüyle birlikte kullanılması söz konusudur ve bu tekniklere diğer savaş sanatlarından daha yavaşlık vermekle birlikte daha büyük bir güç kazandırmaktadır, Muay Thai, "diz, dirsek, yumruk ve tekme" vuruşlarından dolayı 8 organ dövüşü olarak da adlandırılır. Geleneksel Muay Thai, Muay Boran ve Bando sistemlerinde kafa vuruş teknikleri de olduğundan bazen 9 organ sistemi olarak da isimlendirilir, Tayland'da uygulanan profesyonel sistem dövüşleri için ise "Lumpini, Rachandamnern, TV 7 vb." gibi özel olarak inşa edilmiş stadyumlar mevcuttur. Bunlar arasında özellikle Rachandamnern dünyada yalnızca "Boks" amacı için inşa edilmiş en büyük stadyumdur. Buralarda her hafta gün aşırı dövüşler düzenlenir ve yoğun olarak ilgi çeker. Buakaw Banchamek, Samart Payakaroon gibi ünlü uygulayıcılar. Ayrıca Formula 1'de 2019, 2020 ve 2022 sezonlarında yarışan Alexander Albon da Taylandlıdır. Ayrıca Tayland, elektronik sporları (espor) resmi bir spor dalı olarak tanımıştır.
Dış bağlantılar
- Tayland hükûmeti resmî web sitesi20 Ağustos 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- CIA World Factbook "Tayland" girdisi29 Aralık 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Kaynakça
- ^ için, Antalya'da babası tarafından darbedildiği öne sürülen 3 aylık bebek hayatını kaybettiAntalya'nın Serik ilçesinde babası tarafından darbedildiği öne sürülen 3 aylık bebek hayatını kaybetti daha fazla video. . Milliyet. 20 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b c d e f g h i j k . 29 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2013.
- ^ . www.bbc.co.uk. 11 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . www.bbc.co.uk. 18 Şubat 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . www.bbc.co.uk. 13 Ocak 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . www.bbc.co.uk. 11 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . www.bbc.co.uk. 21 Ağustos 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . BBC News Türkçe. 22 Nis 2010. 16 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . www.bbc.co.uk. 24 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . www.bbc.co.uk. 5 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . www.bbc.co.uk. 4 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . www.bbc.co.uk. 11 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . BBC News Türkçe. 14 Mayıs 2010. 16 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . BBC News Türkçe. 4 Tem 2011. 16 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . BBC News Türkçe. 9 Ara 2013. 16 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Eylül 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Ekim 2012.
- ^ . thailand-guide.com. 10 Ekim 2003 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 23 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2012.
- ^ "World Tourism rankings". 14 Kas 2021 – Wikipedia vasıtasıyla.
- ^ "Tourism in Thailand". 9 Eyl 2021 – Wikipedia vasıtasıyla.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Aralık 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ekim 2012.
- ^ . 21 Oca 2012. 31 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 21 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 21 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Ekim 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Mart 2013.
- ^ . 29 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 6 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2013.
- ^ . 28 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2013.
- ^ . 29 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 21 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 22 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 21 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 12 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 23 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2013.
- ^ . 18 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2013.
- ^ . 25 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2013.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Aralık 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Şubat 2012.
- ^ . www.joshuaproject.net. 29 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Demographics of Thailand". 22 Ocak 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2020.
- ^ "Thailand". 3 Şubat 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2020.
- ^ . 22 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 1 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2012.
- ^ a b . 16 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 1 Oca 2012. 31 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 1 Oca 2012. 31 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 3 Tem 2012. 22 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b . 1 Oca 2012. 22 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 5 Mayıs 2012. 27 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 31 Ara 2011. 22 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 6 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2012.
- ^ . 8 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2012.
- ^ http://singaporelocalfavourites.blogspot.nl/2009/09/singapore-chinese-food-recipes.html []
- ^ . Thai Consulate General in Vancouver. 11 Kasım 1998 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 21 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2012.
- ^ . 11 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2012.
- ^ . Thaifoodmaster. 29 Ağu 2016. 16 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 9 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2012.
- ^ . 28 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2012.
- ^ Grady Hendrix (2009-10-22). "Bow down before the awesomeness of Tony Jaa in Ong Bak 2" (İngilizce). 4 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . . 4 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2020.
- ^ "How 'Ong Bak' Star Tony Jaa Stays in Fighting Shape". Men's Journal (İngilizce). 2015-05-04. 4 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . . 4 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2020.
- ^ "Jack Slack: Ong Bak in the Real World". Fightland (İngilizce). 4 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . . 4 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2020.
- ^
- ^
- ^ Bangkok Post Public Company Limited. "New 'Mae Nak' packs cinemas" (Almanca). 25 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . . 25 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2020.
- ^ ""Pee Mak" rides high on horror-comedy blend". The Malaysian Times (İngilizce). 2013-06-07. 4 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . . 4 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2020.
- ^ Bangkok Post Public Company Limited. "Journey to the top" (Almanca). 25 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . . 25 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2020.
- ^
- ^ Asaree Thaitrakulpanich, Staff Reporter (2018-06-14). "Fans Throng Temple to Pay Tribute to Luk Thung Legend (Video)". Khaosod English (İngilizce). 9 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . . 9 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2020.
- ^ Janelle Okwodu. "7 Rising Style Stars to Watch in 2020" (İngilizce). 3 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . . 3 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2020.
- ^ Allan Policarpio. "Thailand's 'lakorn' soap operas come to PH" (İngilizce). 3 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . . 3 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2020.
- ^ "Young Chinese increasingly drawn to Thai pop culture and traditions - Global Times" (Almanca). 14 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . . 14 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2020.
- ^ . 27 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . Formula 1® - The Official F1® Website (İngilizce). 9 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2021.
- ^ "Buakaw Banchamek and the Life of a Muay Thai Celebrity". 20 Ekim 2018 tarihinde kaynağından .
- ^ . 30 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 4 Ekim 2021. 16 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2021.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu madde veya sayfa baska bir dilden kotu bir bicimde tercume edilmistir Sayfa makine cevirisi veya dilde yetkinligi bulunmayan bir cevirmen tarafindan olusturulmus olabilir Lutfen ceviriyi gelistirmek icin yardim edin Haziran 2020 Tayland Tayca praethsithy resmi adiyla Tayland Kralligi eski adiyla Siyam Hindicin yarimadasinin orta kisminda bulunan Guneydogu Asya ulkesi Batida Myanmar 1 800 km doguda Kambocya 803 km kuzeyde Laos 1 754 km ve guneyde Malezya 506 km ile sinirlari bulunmaktadir Guney kisminda Tayland Korfezi bati kisminda ise Andaman Denizi yer almaktadir TaylandTayca rachxanackrithy Ratcha Anachak Thai Tayland praethsithy Prathet Thai Tayland KralligiBayrak ArmaSlogan chati sasna phramhakstriy Chat Satsana Phramahakasat Ulus Din Kral Milli mars Phleng Chat Thai source source track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track noiconKraliyet marsi Sansoen Phra Barami source source track track track track noiconBaskent ve en buyuk sehirBangkok 13 45 K 100 29 D 13 750 K 100 483 D 13 750 100 483Resmi dil ler TaycaTaninan bolgesel dil ler Cince Laoca Malayca KhmerceResmi alfabeTay alfabesiEtnik gruplarTay Cinli Lao Khmer Malay Akha Hmong KarenHukumetParlamenter monarsi KralMaha Vajiralongkorn BasbakanSrettha ThavisinTarihce Sukhothai Kralligi1238 1448 Ayutthaya Kralligi1351 1767 Thonburi Kralligi1768 1782 Rattanakosin Kralligi1782 1932 Parlamenter Monarsi24 Haziran 1932Yuzolcumu Toplam513 120 km2 51 Nufus 2018 tahmini69 799 978 22 Yogunluk132 1 km2GSYIH SAGP 2021 tahmini Toplam1 329 trilyon 22 Kisi basina19 004 69 GSYIH nominal 2021 tahmini Toplam538 735 milyar 25 Kisi basina7 702 80 Gini 2015 36 ortaIGE 2019 0 777 yuksek 79 Para birimiTayland Bahti THB Zaman dilimiUTC 7Trafik akisisolTelefon kodu 66ISO 3166 koduInternet alan adi th Tayland 513 120 km yuzolcumu ile dunyanin en buyuk 51 ulkesidir Nufusu ise yaklasik 67 milyondur ve bu Tayland i dunyanin en kalabalik 20 ulkesi yapmaktadir Ulkenin baskenti ve en kalabalik sehri Bangkok tur Etnik Taylarin yani sira Cin Khmer Laos ve Malay kokenli halklar da Tayland da yasamaktadir Ulkenin resmi dili Taycadir Nufusun 95 lik bir bolumu Budizm dininin Theravada koluna mensuptur Ayrica animizm inanisi ve Islam dini de yaygindir Tayland Kralligi Parlamenter Monarsi ile yonetilmektedir 2016 yilindan beri tahtta bulunan Cakri Hanedani mensubu kral Maha Vajiralongkorn X Rama devlet baskani ve silahli kuvvetler baskani unvanlarina sahiptir TarihceTayland da bilinen en eski insan yerlesimi 40 000 yil oncesine dayanmaktadir Bolgedeki bilinen ilk uygarliklar 6 yuzyildan itibaren hukum surmus Dvaravati Kralligi ve 8 yuzyildan itibaren hukum surmus Sumatra kokenli Srivijaya Kralligidir 9 yuzyildan itibarense bolge Kambocya merkezli Khmer Imparatorlugu nun kontrolune gecmistir Guney Cin de bulunan Yunnan kokenli olduklari dusunulen Taylar 10 yuzyildan itibaren bolgeye goc etmeye baslamislar ve 12 yuzyil itibariyla baskin nufus olmuslardir Khmer Imparatorlugunun 13 yuzyilda zayiflamaya baslamasiyla birlikte bolgede cesitli Tay sehir devletleri ortaya cikmistir Sukotay Kralligi Wat Mahathat Sukhothai Tarih Parki Buda goruntu Hindicin bolgesinin buyuk bolumunu kontrol eden Khmer Imparatorlugunun 13 yuzyilda zayiflamaya baslamasiyla birlikte bolgede cesitli Tay sehir devletleri ortaya cikmistir 1238 yilinda kurulan Budist Sukhothai kralligi ilk onemli Siyam devleti olarak kabul edilmektedir Ayni donemlerde kurulmus olan Chiang Mai merkezli Lanna kralligi diger bir Siyam sehir devletidir Kralligin baskenti olan Sukhothai sehri yaklasik 140 yil boyunca onemli bir ticaret merkezi olmustur Sehirde cok sayida tapinak ve saray insa edilmistir Uzun suren bir refah donemi yasayan Sukhothai kralligi sonraki donemlerde ortaya cikmis olan rakip Siyam sehir devleti Ayutthaya Kralligi tarafindan 1378 yilinda isgal edilmistir Sukhothai kralliginin sona ermesiyle birlikte Siyam in baskenti Ayutthaya sehri olmustur Ayutthaya Kralligi Ayutthaya Kralligi saltanat sirasinda NaraiAyutthaya Siam c 1686 Kral Narai ve Fransiz Cizvit 1685 Lopburi de ay tutulmasini gozlemledi Fransa Temsilcisi Narai 1350 yilinda kurulan rakip Siyam sehir devleti Ayutthaya Kralligi zamanla topraklarini genisletmistir Uzun bir refah donemi suren Sukhothai ve Lanna kralliklari Ayutthaya Kralligi tarafindan 1378 yilinda isgal edilmislerdir Sukhothai kralliginin sona ermesiyle birlikte Siyam in baskenti Ayutthaya sehri olmustur Asya daki en onemli ticaret merkezlerinden biri haline gelen Ayutthaya sehri basta Portekiz olmak uzere bircok Avrupa ulkesi ile ticari faaliyette bulunmustur 1700 yilinda 1 milyon kisilik bir nufusa ulasmistir ve dunyanin en kalabalik sehirlerinden birisi olmustur Yaklasik 400 yil suren bir refah doneminin ardindan Ayutthaya sehri komsu Myanmar dan gelen istilacilar tarafindan 1767 yilinda isgal edilmis ve tamamiyla yakilip yikilmistir Thonburi Kralligi Thonburi KralligiBuyuk Taksin aniti Kral Taksin heykeli ve Chanthaburi deki dort guvenilir askeri heykeli Ayutthaya nin isgalinden sonra yetenekli bir askeri lider olan Chao Tak asker toplamis ve yalnizca yedi ay sonra sehri almistir Ardindan Taksin adiyla kendisini kral ilan etmis ve baskenti gunumuzde Bangkok sinirlari icerisinde yer alan Thonburi ye tasimistir Kaybedilen topraklarin buyuk bolumunu geri alan Kral Taksin Thonburi Kralligini kurmustur ve birkac yil sonra General Chao Phraya Chakri tarafindan bir darbe sonucu idam edilmistir Darbeden sonra General Chao Phraya Chakri kendisini I Rama adiyla kral ilan etmistir Rattanakosin Kralligi Chao Phraya nehrinin bati kiyisinda bulunan Thonburi Burma dan gelebilecek saldirilara karsi korunmasiz oldugu icin I Rama baskenti nehrin dogu kiyisindaki Rattanakosin e tasimistir Rattanakosin Kralliginin baskenti olmus olan bu bolge doguya kazilan bir kanal sayesinde bir ada halini almistir ve Bangkok un temelleri burada atilmistir Gunumuzdeki Tayland krali X Rama Bangkok u kuran I Rama nin da dahil oldugu Cakri Hanedanina mensuptur III Napolyon 1864 te Fontainebleau Sarayi nda Siyam mesaji aldi Avrupa ulkelerinin Hindicin bolgesinde kolonilestiremedikleri tek ulke Mongkut olarak bilinen kral IV Rama nin izledigi denge politikalari sayesinde Tayland olmustur Hayati unlu Kral ve Ben filminde islenmis olan Mongkut Fransa ve Ingiltere nin arasindaki rekabetten yararlanmistir ve bu sayede Tayland komsulari Burma Kambocya Laos ve Vietnam in aksine asla bir Avrupa kolonisi olmamistir Bu durum gunumuzde dahi Taylar icin buyuk bir gurur kaynagidir Culalongkorn olarak da bilinen Kral V Rama ulkesini bati standartlarina getirmek icin onemli reformlara imza atmistir ve bu yuzden Tay toplumunda kendisine karsi buyuk bir saygi beslenmektedir Neredeyse bir yari tanri olarak kabul edilen Culalongkorn un heykelleri kimi tapinaklarda Buda heykelleri ile yan yana bulunmaktadir Culalongkorn babasinin denge politikasini devam ettirmistir ancak Tayland bu donemde toprak kaybina ugramistir Basta Mekong nehrinin dogusunda yer alan gunumuz Laos sinirlari icerisindeki bolge ve Malay Yarimadasi olmak uzere daha once Siyam sinirlari icinde bulunan bazi bolgeler Avrupali devletlerin yonetimine gecmistir ve Tayland gunumuzdeki sinirlarina cekilmistir Wat Phra Kaew Rattanakosin donemi mimarisiAnayasal monarsi Prajadhipok olarak da bilinen Kral VII Rama Tayland i mutlakiyetle yoneten son kral olmustur 1932 yilinda kansiz bir devrim sonucunda mutlak monarsiden parlamenter monarsiye gecilmistir 1939 yilinda ise ulkenin adi Siyam yerine Tayland ile degistirilmistir II Dunya Savasi sirasinda Tayland kisa bir donem Japon Imparatorlugu isgali altinda kalmistir Japonlarin daha once Fransiz ve Ingiliz devletlerine kaybedilen topraklari geri kazanma vaadi uzerine Tayland Mihver Devletlerine katilmis ve 1942 yilinda Muttefik Devletlere savas ilan etmistir Bu donemin izleri Kanchanaburi gibi sehirlerde gozlenebilir Bu sehirdeki unlu Kwai Koprusunun insasi sirasinda 200 000 Asyali isci ve 60 000 savas esiri olmustur 1946 yilinda VIII Rama unvanli Kral Ananda Mahidol un yataginda tabanca ile oldurulmus olarak bulunmasi uzerine baslayan tartismalar sivil anayasal hukumetin zayiflamasinda etkili olmus ve Tayland da askeri yonetimin yeniden isbasina gelmesini hizlandirmistir Maresal Plaek Phibunsongkhram in 1948 de yeniden basbakanliga getirilmesiyle birlikte Tayland Soguk Savas suresince Amerika Birlesik Devletleri muttefiki olmus ve askeri darbelerin damgasini vurdugu bir donem gecirmistir Cagdas tarih Thai Rak Thai partisinin lideri olan eski polis memuru Taksin Sinavatra nin 2001 yilinda basbakan secilmesi ulkenin yakin donem tarihine damgasini vuracak bir gelisme olmustur Guney Tayland daki Pattani ili ve civarindaki bolgelerde yasayan Malay kokenli muslumanlarin bir kismi 2001 yilinda otonomi talebiyle silahli mucadeleye baslamistir Chakri Hanedani krallari tarafindan isgal edilmeden once Pattani Sultanligi adinda bagimsiz bir kralligin bulundugu bolge Tayland hukumetlerinin asimilasyon politikalarina karsi tepkinin odagi olmustur Daha sonra Yala ve Narathiwat illerine de sicrayan siddet dalgasi gunumuze degin hiz kesmeden devam etmektedir 2004 Hint Okyanusu depremi ve tsunamisi sirasinda en cok can kaybi yasanan ulkelerden birisi de Tayland olmustur Felaket sonrasinda ulkenin turizm endustrisi de buyuk zarar gormustur Askerler tarafindan yonetime yapilmis en son mudahale olan 2006 Tayland darbesi basbakan Taksin Sinavatra yurtdisinda iken yapilmistir Buyuk capta yolsuzluk yapmakla suclanan devrik basbakan halen surgunde yasamaktadir UDD 2010 da protesto Darbe doneminden sonra Tay toplumunda derin bir kamplasma meydana gelmistir Bangkok merkezli orta kesim ve burjuvazi Sari Gomlekliler olarak da bilinen PAD icerisinde ozellikle kuzey ve kuzeydogudaki kirsal kesimlerde yasayan Taksin yanlilari ve diger rejim muhalifleri ise Kirmizi Gomlekliler olarak da bilinen UDD icerisinde orgutlenmislerdir Iki kesim cesitli zamanlarda birbirleriyle ve guvenlik gucleriyle karsi karsiya gelmistir Darbe sonrasinda yapilan secimlerde yonetime Taksin yanlisi Samak Sundaravej in gelmesi uzerine Sari Gomlekliler buyuk protesto gosterileri duzenlemis ve Suvarnabhumi Uluslararasi Havaalanini haftalarca isgal etmislerdir Olaylar sonrasinda secimlerde hile yapildigi gerekcesiyle anayasa mahkemesi Samak Sundaravej in gorevine son vermis ve Sari Gomleklilerin olumlu baktigi Demokrat Parti lideri Abhisit Vejjajiva basbakanlik gorevine getirilmistir Ancak bu degisiklikten memnun olmayan Kirmizi Gomlekliler Bangkok sehir merkezini aylarca isgal altinda tutmuslardir 2010 Mayis ayinda doruga ulasan siddet dalgasi sonucunda yuze yakin sivil ve asker olmustur Bangkok ta buyuk bir maddi zarar meydana gelmis ve turizm endustrisi de buyuk darbe almistir Yingluck Shinawatra Tayland da Basbakan olan ilk kadin Olaylar sonrasinda erken secime gidilmesi kararlastirilmistir 3 Temmuz 2011 tarihinde yapilan secimleri Taksin yanlisi Pheu Thai partisi kazanmistir Devrik lider Taksin Sinavatra nin kiz kardesi Yingluck Sinavatra ulkenin ilk kadin basbakani olmus ve bir koalisyon hukumeti kurulmustur 2013 yili Kasim ayinda Sari Gomlekli gostericiler basbakan Yingluck Sinavatra nin istifasi talebiyle baskent Bangkok ta sokak gosterileri duzenlemeye ve devlet binalarini isgal etmeye baslamislardir Basbakani Sinavatra ulkede gunlerdir suren gosteriler uzerine 9 Aralik tarihinde parlamentoyu feshettigini duyurmus ve secim cagrisi yapmistir Idari bolumlerTayland 76 ilden olusmaktadir Her il ilcelere ilceler ise alt ilcelere bolunmustur 2006 yili itibari ile 877 ilce bulunmaktadir Bangkok ise 50 ilceye sahiptir CografyaKuzey Tayland Chiang Mai bir dag tepe Tayland 6 cografi bolgeden olusmaktadir Bu bolgeler Kuzey Tayland Kuzeydogu Tayland Guney Tayland Bati Tayland Orta Tayland ve Dogu Tayland dir Iklim Tayland tropik iklime sahip bir ulkedir Mevsimler kabaca uce ayrilmaktadir Kasim ve Subat aylari arasindaki donem serin mevsim olarak adlandirilmaktadir Bu mevsimde sicaklik ve nem asiri yuksek degildir ve yagisli gun sayisi azdir Mart ve Nisan aylari arasindaki donem sicak mevsim olarak adlandirilmaktadir Bu doneme yuksek sicaklik ve nem damgasini vurur Mayis ve Ekim aylari arasindaki donem ise yagisli mevsim olarak adlandirilmaktadir Bu donemde muson yagmurlari etkili olur EkonomiBaskent Bangkok ayni zamanda ulkenin en buyuk sehri ve ekonomik ve finansal merkezidir Turizm Koh Ngai Krabi Dunya nin en turistik ulkelerinden birisi olan Tayland 2011 yilinda 20 milyona yakin ziyaretciyi agirlamistir Turizm ulke ekonomisinin yaklasik 6 7 sini olusturmaktadir Ulkenin turizm merkezi baskent Bangkok sehridir Suvarnabhumi Uluslararasi Havaalani vasitasiyla her yil milyonlarca turist ulkeye giris yapmaktadir Bangkok taki Buyuk Saray ve Wat Pho gibi tarihi yapilarin ve muzelerin buyuk bolumu Ko Rattanakosin bolgesinde bulunmaktadir Cin Mahallesi ve Dusit tarihi eserler acisindan zengin diger bolgelerdir Siam bolgesi Bangkok un merkezi olarak kabul edilmektedir ve Tayland in en yuksek binasi olan Baiyoke Kulesi II ye de ev sahipligi yapmaktadir Sukhumvit ve Silom gibi bolgelerde cok sayida alisveris merkezi ve otel bulunmaktadir Sirt cantali gezginler ise unlu Khao San Road bolgesini tercih etmektedirler Ulasim icin rayli sistemlerim ve taksilerin yani sira Tuk Tuk adi verilen araclar da kullanilmaktadir Tayland a bircok turisti ceken kulturel bir anitWat Arun BangkokVat Phrakeo BangkokWat Phrathat Doi Suthep Chiang Mai Bangkok tan gunubirlik turlarla gidilebilen Kanchanaburi sehri basta Kwai Koprusu olmak uzere onemli II Dunya Savasindan kalma eserlere ev sahipligi yapmaktadir Evcil kaplanlarin barindigi unlu Kaplan Tapinagi da bu bolgede yer almaktadir Tayland in zengin tarihi gecmisi Ayutthaya ve Sukhothai antik sehirlerinde gozlemlenebilir Her iki sehirde de antik Siyam kralliklarinin gorkemli gunlerinden kalma onemli tapinaklar ve heykeller bulunmaktadir Bangkok a yaklasik bir saat mesafede bulunan ve Chonburi iline bagli olan Pattaya ulkenin en turistik sehirlerindendir Gunumuzde daha cok seks turizmi ile ozdeslesmis olsa da aileleri de kendine cekmeye baslamistir Pattaya yakinlarindaki Ko Samet ve Ko Chang adalari da onemli turizm merkezlerindendir Tropik bir iklime sahip olan Tayland in adalari ve plajlari Dunya nin en guzellerinden olarak kabul edilmektedir Andaman denizinde bulunan Phuket Tayland in en buyuk ve turistik adasidir Phuket yakinlarindaki Phang Nga Korfezi denizden yukselen yuzlerce kalker tepesi ile meshurdur Krabi bolgesi ve The Beach filminin cekildigi Phi Phi Adalari diger unlu turizm merkezlerindendir Basta Andaman denizi olmak uzere Tayland in buyuk bolumu dalis turizmi icin son derece elverislidir Similan Adalari Dunya nin en unlu dalis bolgelerindendir birisidir Tayland Korfezinde bulunan Samui takimadalari diger bir onemli turizm bolgesidir Grubun en buyuk adasi olan Ko Samui her kesimden ziyaretciyi agirlamaktadir Her ay dolunay gecesinde yapilan Full Moon Party ile meshur olmus Ko Pha Ngan adasi ise daha cok sirt cantali gezginleri kendisine cekmektedir Grubun en kucuk adasi olan Ko Tao ise Tayland in onemli dalis merkezlerindendir Kuzey Tayland da bulunan Chiang Mai Chiang Rai ve Mae Hong Son gibi sehirler ise dag kabilesi yuruyusleri ile unludurler Bu turlarda Akha Mon Hmong Karen Lahu gibi dag kabilelerinin koyleri ziyaret edilmektedir DemografiTemmuz 2012 itibari ile Tayland in nufusu 67 091 089 kisiden olusmaktadir Etnik Taylar nufusun yaklasik 75 ini olusturmaktadir Cin asilli Taylar ise 14 civarindadir Geri kalan 11 ise Khmer Lao Malay gibi gruplardan olusmaktadir Ayrica ozellikle kuzey Tayland sinir kesimlerinde Akha Mon Hmong Karen Lahu gibi dag kabilelerine mensup azinliklar yasamaktadir Din Budizm ulkenin resmi dinidir Ulke nufusunun yaklasik 95 i Budizmin Theravada koluna mensuptur Tayland Budizmi animizm Hinduizm ve Konfucyusculuk inanislari ile ic ice gecmistir Nufusun yaklasik 5 i ise Muslumandir Islam dini ozellikle ulkenin guneyindeki Pattani gibi bolgelerde yaygindir Tayland da Hristiyanlik Sihizm ve Hinduizm dinlerine mensup halklar da yasamaktadir Tayland daki Yahudilerin tarihi ise 17 yy a kadar uzanmaktadir Budist kesisler her sabah erken saatlerde ellerindeki taslarla kapi kapi dolasarak yemek ve bagis toplarlar Theravada Budizmi nin kultur uzerinde yogun bir etkisi vardir Erkek cocuklarin birkac ay suresince Budist manastirlarinda kalmalari beklenmektedir Budist kesisler her sabah erken saatlerde ellerindeki taslarla kapi kapi dolasarak yemek ve bagis toplarlar Kadinlarin Budist kesislere dokunmalari yasaktir Wat adi verilen Budist tapinaklarinin toplumda onemli bir yeri vardir Bu tapinaklarda insanlar ibadet etmenin yani sira gonullu olarak calisarak topluma hizmet ederler Budist tapinaklarina girmeden once ayakkabilari cikartmak gerekmektedir Tapinaklarda sort kolsuz t shirt mini etek gibi kiyafetleri giymekten kacinmak gerekir Ayak insan vucudunun en degersiz yeri olarak kabul edildigi icin ayak tabaninin Buda heykellerine veya diger insanlara donuk olmamasi gerekmektedir Bas insan vucudunun en kutsal noktasi olarak kabul edilir bu yuzden cocuklarin basini oksamak hos karsilanmaz Guneydogu Asya daki erken donem inanis bicimi olan animizmin halen buyuk etkisi vardir Bu inanisa gore her turlu her nesne bir ruhi varlik veya ruh tarafindan yonetilir Hemen her Tayland evinin onunde bulunan ve ruh evi olarak bilinen kus kulubesi benzeri yapilar onceden evin insa edildigi arazide yasadiklarina inanilan ruhlar icin tahsis edilirler Ruhlari mutlu kilmak icin bu yapilara duzenli olarak adaklar adanir Aksi takdirde ruhlar eve gelerek huzursuzluk cikartabilirler Ayrica Tay toplumunda hayaletlere de yogun bir sekilde inanilir Bangkok taki unlu Wat Phra Kaew tapinaginin duvarlari Ramakien destanin resimleri ile suslenmistir Guneydogu Asya da uzun sure baskin din olmus Hinduizm in de kultur uzerinde etkisi vardir Ganesa gibi kimi Hindu tanrilari Tay toplumunda oldukca buyuk saygi gorurler Unlu Hindu destani Ramayana nin Tay versiyonu olan Ramakien Tayland kulturunde onemli bir yere sahiptir Bangkok taki unlu Wat Phra Kaew tapinaginin duvarlari Ramakien destanin resimleri ile suslenmistir Ayrica Tayland in milli sembolu olan Garuda Hint mitolojisine gore tanri Visnu nun binegidir Nufusun 14 unu olusturan Cin asilli Taylar da kendi dini geleneklerini surdurmektedirler Bangkok taki Cin Mahallesi ve Phuket Kasabasi gibi Cin kokenli Taylarin yogun olarak yasadigi bolgelerde Taoizm Konfucyusculuk ve Mahayana Budizmi inanislarina adanmis tapinaklar bulunmaktadir Merhamet Tanricasi Guan Yin e adanmis tapinaklar ozellikle yaygindir Taoist Vejetaryen Festivali ozellikle Phuket teki Cin kokenli Taylar tarafindan her yil gorkemli bir sekilde kutlanmaktadir KulturTayland kulturu Hindistan Cin Kambocya Laos Myanmar ve diger Guneydogu Asya ulkeleri kulturlerinden yogun bir bicimde etkilenmistir Budizm de gorevlendirilmeden once Taylandli cocuklar Songkran Festivali nde buyuklerine saygi duyuyorlar Tayland da insanlar birbirlerini selamlarken veya dua ederken avuc iclerini birlestirir ve baslarini one egerler Wai adi verilen bu selamlama bicimi Hindistan kokenlidir Tayland da ikili bir hiyerarsi sistemi vardir Buna gore gencler yaslilara fakirler zenginlere ogrenciler ogretmenlere vb kesinlikle saygi gostermek zorundadirlar Tayland kulturunde anne baba ve diger aile buyuklerine sayginin buyuk onemi vardir Cocuklar ailelerine destek olmakla yukumludurler Tayland daki seks turizminin en onemli sebeplerinden biri de ozellikle Isan gibi fakir kirsal kesimlerde yasayan kadinlarin ve kathoeylerin ailelerine destek olmak icin fuhus sektorune dahil olmalaridir Tayland da cogu Hindu veya Budist kokenli bircok festival kutlanmaktadir Tayland yeni yilinda yapilan su festivali Songkran ve su ruhlarini onurlandirmak icin yapilan Loi Krathong onemli festivallerdendir Tayland krallari bolgedeki eski tanri kral geleneginin de etkisiyle son derece fazla saygi gormektedirler Krala hakaret etmek veya elestirmek yasaktir Bu kurala uymayan Taylar veya yabancilar lese majesty yasasi sebebiyle hapis cezasina carptirilabilirler Tayland daki yerel okul cocuklari Muay Thai yi gosteriyor Tayland kulturunde baskalarina karsi tolerans gostermek ve catismadan kacinmak son derece onemlidir Insanlari elestirmek azarlamak kavga etmek son derece ayip sayilmaktadir Tayland da LGBT bireylere karsi da buyuk bir hosgoru gosterilmektedir Kathoey adi verilen transseksuel ve travestiler dislanmadan her turlu iste calisabilmektedirler Ayrica kathoey kabareleri ve guzellik yarismalari da son derece meshurdur Sanuk adi verilen kavram Tayland kulturunde onemli bir yer tutmaktadir Buna gore calisilan isi mutlaka eglenceli bir hale getirmek gerekmektedir Aksi takdirde is sikici ve tekduze olacaktir Batili devletlerin Hindicin de tek kolonilestiremedikleri ulke Tayland olmustur ve bu Tayland halki icin buyuk bir gurur kaynagidir Batililar farang olarak kucumsenmektedir Mutfak Hint Cin ve Guneydogu Asya mutfaklarinin bir karisimi olan Tayland mutfagi dunya capinda meshurdur Hindistan cevizi gibi meyveler ve baharatlar yemeklerde yogun bir bicimde kullanilir Tayland mutfagi guclu aromatik unsurlar ihtiva eden yemekleriyle taninir Tayland mutfaginda baharatlar cok yaygin kullanilmaktadir Diger Asya mutfaklarinda oldugu gibi Taylandli sefler de yemeklerde denge detay ve cesitlilige cok onem verirler Tayland yemeklerinde her bir yemekte ya da tum sofrada eksi tatli tuzlu ve aci olmak uzere dort ana lezzetin dengesi gozetilir Pad Thai Pad Grapow Gai Tom yum Tom yam keow teow Phanaeng Som tam Khao niao mamuang Tayland Mutfagi ile komsu ulkelerin mutfaklari ve yemek ile ilgili gelenekleri yuzyillar boyunca karsilikli olarak bir etkilesim icinde olmuslardir Bolgesel farkliliklar genelde sinirlarinin iki yakasinda benzer cografya klima ve etnisiteye sahip komsu eyaletleri birbiriyle ilintilendirir Ornegin guney Tayland yemeklerinde hindistan cevizi sutu ve taze zerdecal kullanilirken kuzeydogu yemeklerinde genellikle Misket limonu suyu kullanilir Kuzeydogu Tayland Isan mutfagi Guney Laos mutfagiyla benzerlik gostermesine ragmen Kuzey Tayland mutfagi Kuzey Laos mutfagiyla ve Burma daki Shan eyaleti mutfagi ile pek cok ortak yemege sahiptir Tayland da yenen populer yemeklerin pek cogu Cin kokenli Tayland lilarin cogunlugunu olusturan Teochew halki tarafindan tanitilmis Cin kokenli yemeklerdir Bunlara ornek olarak Chok pirinc peltesi Kuai tiao rat na kizarmis pirins eristesi ve Khao kha mu pirincli domuz kapama gosterilebilir Cinliler ayrica cin tavasi kullanimini tavada ve kizgin yagda pisirme tekniklerini eriste yi istridye sosu ve soya fasulyesi urunlerini de Tayland a getirmislerdir Kaeng kari sari kori ve Kaeng matsaman massaman korisi gibi yemekler Hint ve Iran mutfaklarindan Tayland a uyarlanan yemeklerdir Ayrica 2011 yilinda CNN tarafindan hazirlanan Dunyanin en lezzetli 50 yiyecegi listesinde som tam 46 sirada nam tok mu 19 sirada tom yam kung 8 sirada yer almis massaman korisi ise dunyanin en lezzetli yiyecegi olarak 1 sirada gosterilmistir Yine CNN tarafindan birkac ay sonra duzenlenen okuyucu anketinde ise mu nam tok 36 kizarmis Tayland pirinci 24 yesil kori 19 massaman korisi 10 som tam pad Thai ve tom yam kung 6 5 ve 4 sirada cikmistir Eglence Tony JaaLalisa Manoban 2000 li yillardan sonra Tayland filmleri uluslararasi alanda tanindi ve uluslararasi ilgi gordu Ozellikle Tony Jaa gibi dublor dovus sanatlari filmleri Ong Bak Koruyucu Ong Bak 2 Ong Bak 3 Ong Bak ve Koruyucu adli iki film dunya capinda 47 milyon dolarin uzerinde kazanc elde etti Ve ayrica ABD gisede Uluslararasi olarak oldukca unlu dovus sanatlari filmleri haric Korku filmleri Asya da da populer Shutter 2004 daha sonra ayni adi tasiyan 20th Century Fox tarafindan uyarlanmis ve cogaltilmistir The Uneeable 2006 Alone 2007 Body 2007 Coming Soon 2008 4bia 2008 Phobia 2 2009 Ladda Land 2011 The Swimmer 2013 Tayland filmleri ayrica Guneydogu Asya da ve Asya daki diger ulkelerde cok basarili olan Pee Mak 2013 gibi korku filmlerine romantik komediler ekleyerek yenilik yaratmayi baslatti Pee Mak in dunya capinda 33 milyon dolardan fazla satislari var ozellikle Asya da Buna ek olarak Bad Genius 2017 Asya da populer ve 42 milyon dolari asti Tum zamanlarin en basarili Tayland filmidir Tayland eglence endustrisinde Film ulkede oldukca iyi buyudu Luk Thung dans sanatcisi Pumpuang Duangjan 1961 1992 gibi dans sanatcilari da populerdir Bugun dans sanatcilari Tayland da hala populerdir kaynak belirtilmeli Daha uluslararasi bir une sahip olan 2004 2007 yillari arasinda unlu olan dans pop sanatcisi Tata Young Lalisa Manoban ve gibi Dans pop sanatcilari gibi dunya capinda une kavustu Lakhon Tay televizyon pembe dizisi Tayland ve Tayland disinda populer hale geldi Ugly Duckling 2015 U Prince 2016 Khluen Chiwit 2017 The Crown Princess 2018 My Ambulance 2019 My Husband in Law 2020 Genc Lakhon SOTUS The Series 2016 The Gifted 2018 2gether The Series 2020 Spor Muay ThaiRam Muay dovus oncesi rituelleri Bangkok taki Muay Thai maci Buakaw unlu uluslararasi muay thai uygulayicilari Asil adi Muay Thai olan Tayland boksu da dunyaca unludur ve Tayland daki en populer spor dallarindan biridir Muay Thai de eller dirsekler tekmeler ve dizler temel saldiri tekniklerinde kullanilmaktadir Muay Thai de tekme yumruk ve bloklarin hepsinde butun bedenin kalcanin donusuyle birlikte kullanilmasi soz konusudur ve bu tekniklere diger savas sanatlarindan daha yavaslik vermekle birlikte daha buyuk bir guc kazandirmaktadir Muay Thai diz dirsek yumruk ve tekme vuruslarindan dolayi 8 organ dovusu olarak da adlandirilir Geleneksel Muay Thai Muay Boran ve Bando sistemlerinde kafa vurus teknikleri de oldugundan bazen 9 organ sistemi olarak da isimlendirilir Tayland da uygulanan profesyonel sistem dovusleri icin ise Lumpini Rachandamnern TV 7 vb gibi ozel olarak insa edilmis stadyumlar mevcuttur Bunlar arasinda ozellikle Rachandamnern dunyada yalnizca Boks amaci icin insa edilmis en buyuk stadyumdur Buralarda her hafta gun asiri dovusler duzenlenir ve yogun olarak ilgi ceker Buakaw Banchamek Samart Payakaroon gibi unlu uygulayicilar Ayrica Formula 1 de 2019 2020 ve 2022 sezonlarinda yarisan Alexander Albon da Taylandlidir Ayrica Tayland elektronik sporlari espor resmi bir spor dali olarak tanimistir Dis baglantilarTayland hukumeti resmi web sitesi20 Agustos 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde CIA World Factbook Tayland girdisi29 Aralik 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kaynakca icin Antalya da babasi tarafindan darbedildigi one surulen 3 aylik bebek hayatini kaybettiAntalya nin Serik ilcesinde babasi tarafindan darbedildigi one surulen 3 aylik bebek hayatini kaybetti daha fazla video Milliyet 20 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi a b c d e f g h i j k 29 Kasim 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Temmuz 2013 www bbc co uk 11 Ekim 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi www bbc co uk 18 Subat 2005 tarihinde kaynagindan arsivlendi www bbc co uk 13 Ocak 2005 tarihinde kaynagindan arsivlendi www bbc co uk 11 Ekim 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi www bbc co uk 21 Agustos 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi BBC News Turkce 22 Nis 2010 16 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi www bbc co uk 24 Aralik 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi www bbc co uk 5 Aralik 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi www bbc co uk 4 Aralik 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi www bbc co uk 11 Ekim 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi BBC News Turkce 14 Mayis 2010 16 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi BBC News Turkce 4 Tem 2011 16 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi BBC News Turkce 9 Ara 2013 16 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Arsivlenmis kopya 25 Eylul 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Ekim 2012 thailand guide com 10 Ekim 2003 tarihinde kaynagindan arsivlendi 23 Ocak 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ekim 2012 World Tourism rankings 14 Kas 2021 Wikipedia vasitasiyla Tourism in Thailand 9 Eyl 2021 Wikipedia vasitasiyla Arsivlenmis kopya 19 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ekim 2012 21 Oca 2012 31 Mart 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi 21 Ocak 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi 21 Ocak 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Arsivlenmis kopya 19 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Mart 2013 29 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi 6 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Mart 2013 28 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Mart 2013 29 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi 21 Ocak 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi 22 Ocak 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi 21 Ocak 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi 12 Eylul 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi 23 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Mart 2013 18 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Mart 2013 25 Kasim 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Mart 2013 Arsivlenmis kopya 29 Aralik 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Subat 2012 www joshuaproject net 29 Mart 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Demographics of Thailand 22 Ocak 2004 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Haziran 2020 Thailand 3 Subat 2004 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Haziran 2020 22 Ocak 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi 1 Temmuz 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Ekim 2012 a b 16 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi 1 Oca 2012 31 Ocak 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi 1 Oca 2012 31 Ocak 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi 3 Tem 2012 22 Ocak 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi a b 1 Oca 2012 22 Ocak 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi 5 Mayis 2012 27 Mart 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi 31 Ara 2011 22 Ocak 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi 6 Nisan 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Haziran 2012 8 Subat 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Haziran 2012 http singaporelocalfavourites blogspot nl 2009 09 singapore chinese food recipes html olu kirik baglanti Thai Consulate General in Vancouver 11 Kasim 1998 tarihinde kaynagindan arsivlendi 21 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Haziran 2012 11 Mayis 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Haziran 2012 Thaifoodmaster 29 Agu 2016 16 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi 9 Ekim 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Temmuz 2012 28 Agustos 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Temmuz 2012 Grady Hendrix 2009 10 22 Bow down before the awesomeness of Tony Jaa in Ong Bak 2 Ingilizce 4 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde 4 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Haziran 2020 How Ong Bak Star Tony Jaa Stays in Fighting Shape Men s Journal Ingilizce 2015 05 04 4 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde 4 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Haziran 2020 Jack Slack Ong Bak in the Real World Fightland Ingilizce 4 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde 4 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Haziran 2020 Bangkok Post Public Company Limited New Mae Nak packs cinemas Almanca 25 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde 25 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Haziran 2020 Pee Mak rides high on horror comedy blend The Malaysian Times Ingilizce 2013 06 07 4 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde 4 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Haziran 2020 Bangkok Post Public Company Limited Journey to the top Almanca 25 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde 25 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Haziran 2020 Asaree Thaitrakulpanich Staff Reporter 2018 06 14 Fans Throng Temple to Pay Tribute to Luk Thung Legend Video Khaosod English Ingilizce 9 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde 9 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Haziran 2020 Janelle Okwodu 7 Rising Style Stars to Watch in 2020 Ingilizce 3 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde 3 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Haziran 2020 Allan Policarpio Thailand s lakorn soap operas come to PH Ingilizce 3 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde 3 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Haziran 2020 Young Chinese increasingly drawn to Thai pop culture and traditions Global Times Almanca 14 Agustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde 14 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Haziran 2020 27 Ekim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Formula 1 The Official F1 Website Ingilizce 9 Ocak 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Ocak 2021 Buakaw Banchamek and the Life of a Muay Thai Celebrity 20 Ekim 2018 tarihinde kaynagindan 30 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi 4 Ekim 2021 16 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Kasim 2021