Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
1961–1975 kolera pandemisi (yedinci kolera pandemisi olarak da bilinir) yedinci büyük kolera salgını ve esas olarak 1961 ile 1975 yılları arasında meydana gelmiş ancak etkisi günümüze kadar devam etmiş salgındır. El Tor adlı türe dayanan bu salgın, 1961'de Endonezya'da başladı ve 1963'te Bangladeş'e daha sonra 1964'te Hindistan'a, ardından 1966'da Sovyetler Birliği'ne sıçradı. Temmuz 1970'te Odessa'da bir salgın oldu ve 1972'de Bakü'de salgın raporları ortaya çıkmış ancak Sovyetler Birliği bu bilgiyi saklamıştır. 1973 yılında Kuzey Afrika'dan İtalya'ya ulaştı. Japonya ve Güney Pasifik'te, 1970'lerin sonlarında birkaç salgın görüldü. 1971'de dünya çapında bildirilen vaka sayısı 155.000 idi. 1991 yılında 570.000'e ulaştı. Hastalığın yayılmasına modern ulaşım ve toplu göçler yardımcı oldu. Ancak ölüm oranları hükûmetler modern tedavi edici ve önleyici tedbirler almaya başladıkça belirgin bir şekilde düştü. %50 olan olağan ölüm oranı, 1980'lerde %10'a ve 1990'larda %3'ün altına düştü.
1991 yılında tür Latin Amerika'da geri döndü. Yaklaşık 10.000 kişiyi öldürdüğü Peru'da ortaya çıktı. Araştırmalar suşun kökenini yedinci kolera pandemisine kadar takip etti. Türün kontamine sudan Asya üzerinden Latin Amerika'ya geldiğinden şüphelenildi, ancak Latin Amerika'dan alınan örneklerle Afrika'dan alınan örneklerin aynı olduğu bulundu.
Patojenin 20. yüzyılda dünya çapında bu hızlı yayılımı hastalığın yayıldığı ana yer olan Bengal Körfezi'nin ana merkezine bağlanabilir.
Daha önce altı kolera salgını yaşandı. Yedinci pandemi 1961'de başladı ve 2020'de hala devam etmektedir. Önceki altı pandemi klasik kolera biyotipi Vibrio cholerae'den kaynaklanmış olsa da, El Tor soyu yedinci pandemideki baskın türdür.
Bu pandemi iki döneme ayrılabilir. 1. Dönemde (1961–1969), 24 Asya ülkesi 419.968 kolera vakası bildirdi. 2. dönemde (1970–1975), Asya, Afrika, Avrupa ve Amerika'dan 73 ülke 706.261 vaka bildirdi.Kolera hastalığı, bakteri V. cholerae ile kontamine olan yiyecek veya içme suyunun kullanılmasından kaynaklanır. Hem çocukları hem de yetişkinleri etkiler ve dehidrasyon ile şiddetli sulu ishale neden olur.
Genel bilgiler
Kolera, Vibrio cholerae bakterisi ile kontamine olmuş yiyecek veya suyun kullanılmasından kaynaklanan akut bir ishal enfeksiyonudur. En yaygın olarak gıda veya su ile kontamine olmuş fekal madde yoluyla meydana gelir ve enfeksiyon fekal-oral yolla yayılır. Kolera'nın çiğ kabuklu deniz ürünleri yenmesinden de kaynaklandığı bulunmuştur. Hastalığın semptomları enfeksiyondan 12 saat ila 5 gün sonra ortaya çıkar ancak enfekte kişilerin sadece %10'u şiddetli sulu ishal, kusma ve bacak krampları belirtileri gösterir. Kolera, dışkı testi veya rektal sürüntü ile teşhis edilir ve ana tedavisi oral rehidrasyon solüsyonu (ORS) şeklindedir. ORS, ince bağırsakta sodyum alımını en üst düzeye çıkarmak için eşmolar konsantrasyonlarda sodyum ve glikoz kullanır ve sıvı kayıplarını azaltır. Ağır vakalarda vücut sıvılarının hızlı kaybı dehidratasyona yol açar ve hastalar şok riski altındadır. Bu durum intravenöz sıvıların ve antibiyotiklerin uygulanmasını gerektirir. Kolera bulaşması temiz su ve sanitasyon tesislerine yetersiz erişimle yakından bağlantılıdır ve bu nedenle risk altındaki alanlar genellikle gecekondular ve yoksul topluluklardır. Kolera'nın 1961'den 1975'e kadar yayılmasında rol oynayan ana faktörler, Terörizm, sel, uygunsuz kanalizasyon bertarafı ve çevre hijyeni eksikliği olarak gösterilmiştir.
Kaynaklar
7. pandeminin tarihi 1961'in başına kadar izlenebilir. İlk 6 pandemiden klasik kolera türünün evrimi genetik analiz yoluyla ortaya çıkarılmıştır. Yeni neslin ilk gözlemi 1897'de El Tor, Mısır'daki bir laboratuvarda yapılmıştır. 'El Tor' suşu akrabalarından %30 farklı saptanmıştır.Suş ilk Güney Asya'da ortaya çıktı ve daha sonra 1900'de Ortadoğu'da patojenik olmayan formuna geçti. El Tor türünün insanlarda hastalığa neden olma yeteneğini tetikleyen DNA'yı alması 1903 ve 1908 yılları arasındaydı. Bu şekilde etken El Tor pandemik suşuna dönüşmüştü.Makassar, Güney Sulawesi, El Tor suşunun 1960 salgınının kaynağıydı ve burada muhtemelen bulaşıcılığı artıran yeni genler kazandı. Kolera daha sonra 1961'de diğer ülkelere yayıldı ve pandemik bir suş olduğunu gösterdi. Birçok çalışma 7. kolera pandemisinin kaynağı olarak Endonezya'yı işaret ediyor, ancak araştırmalar Çin'de 1960 ve 1990 yılları arasındaki salgınların aynı alt soylarla ilişkili olduğunu gösteriyor. Bu suşlar birçok kez Bengal Körfezi'nden küresel olarak yayıldı. Bu durum, Çin'i 1960'lar ve 1970'ler boyunca kolera salgınının yayılması sırasında hem bir çöküş hem de kaynak olarak sınıflandırır. Çin'in komşu ülkeler için bir kaynak olarak adlandırılmasına ek olarak, kolera salgınının yayılmasının Çin vakaları tarafından artırılmış olabileceğine dair bu bilgi birçok kaynağın aktardığı gibi pandeminin Endonezya'da başladığı görüşüyle çelişiyor.
Yayılma ve ölüm
El Tor kolera salgını ilk olarak Mayıs 1961'de Makassar'dan gelen gezginler tarafından ziyaret edilen Kendal yakınlarındaki bir sahil topluluğu olan Java'da Kısa bir süre sonra Semarang ve Cakarta'da, Haziran ayında ortaya çıktı.
Bu salgın 2 hafta sürdü ve 79 ölümle 582 kişiye bulaştı (%17 ölüm). Ağustos ayına kadar salgın Kalimantan ve Makao'ya ulaştı (13 hasta ve 6 ölüm). Hong Kong'daki ilk vaka 15 Ağustos'ta bir balıkçı bölgesi olan Kwangtung yakınlarındaki bir toplulukta ortaya çıktı. İkinci vaka, Kwangtung'dan Hong Kong'a giden teknedeki bir kişiydi. Hong Kong'da 15 ölümle 72 vaka görüldü (%20.8 ölüm).
1 Şubat 1962'ye kadar, 4107 kişiye kolera bulaştı ve 897 ölüm görüldü (%21.8 ölüm). Eylül ayına kadar büyük bir aşı kampanyasına rağmen kolera hızla Filipinlere geçti ve enfekte insan sayısı Mart 1962'ye kadar 2,005 ölümle 15.000'e ulaştı. Yalnızca Filipinler'de ölüm oranı 1962'de 1.682'ye ulaştı. Daha sonra Jolo Adası'ndan asemptomatik bir gezgin tarafından İngiliz Borneo'da yeniden ortaya çıktı. Daha sonra Kamboçya, Tayland, Singapur ve Hindistan'da salgınlar meydana geldi.
1963 yılında WHO, kolerayı uluslararası bir numaralı katil hastalık ilan etmiştir. Tayvan, Pakistan, Afganistan, İran, Güney Rusya, Irak, Kore, Burma, Kamboçya, Güney Vietnam, Malezya, Singapur, Nepal, Tayland, Özbekistan ve Hong Kong'da karantina uygulamaları yapılmıştır.
1960'ların ortalarında kolera, 1964'te Chittagong, Bangladeş, Kamboçya, Tayland ve Malezya ve Hindistan'da salgınlarla Güneydoğu Asya'ya sızdı. El Tor suşu daha sonra batıya doğru ilerledi ve 1965'te Pakistan, Nepal, Afganistan, İran ve Özbekistan da dahil olmak üzere Güney Asya'yı işgal etti. İran, 1939'dan beri koleradan uzaktı ve Ekim ortasına kadar toplam 2.704 vaka bildirmişti. İran'da bu salgınlar meydana geldiğinde, İran Pasteur Enstitüsü, İran'ın doğu bölgelerinin nüfusunu korumak için 9,5 milyon kolera aşısı üretti. 1966'da Irak ilk vakasını bildirdi.
Kolera suşu 1970 yılında Orta Doğu ve Afrika'ya ulaştı ve hızla yayıldı. Asya veya Ortadoğu'dan dönen bir yolcunun hastalığı Afrika'ya bulaştırdığı düşünülüyor.Arap Yarımadası, Suriye ve Ürdün enfekte oldu, bunu Ağustos 1970'te Gine izledi. Kolera'nın ilk olarak kıyı boyunca su yolları boyunca ve nehirler boyunca iç kısımlara yayıldığı düşünüldü. Kasım 1970'te enfekte bireylerin modernize hızlı taşınması görüldü. Daha sonra, büyük toplantılar kolera'nın dışa yayılmasını kolaylaştırdı ve 1970'ten 1971'e kadar Sierra Leone, Liberya, Fildişi Sahili, Gana, Togo, Benin, Nijerya ve Güney Kamerun'da salgınlar yaşandı. 1970-1971 yılları arasında Batı Afrika'daki kolera salgını 400.000'den fazla kişiye ulaştı. Afrika, 1962'de %16'lık yüksek bir kolera ölüm oranına sahipti. 1971'in sonunda 25 ülke enfekte oldu. 1972 ile 1991 arasında kolera Afrika'nın geri kalanının çoğuna yayıldı.
Araştırmalar
1970 yılında Dacca'daki araştırma laboratuvarı, Güneydoğu Asya Antlaşması Örgütü (SEATO), Birleşik Krallık, Avustralya ve çeşitli Amerikan ajanslarını içeren uluslararası bir kampanya başladı. İnsan gönüllüler, etkili bir kolera aşısı geliştirmek için NIH sponsorluğundaki bir dizi testte yer aldı. Bu sırada Mısır, Güney Kore ve Sovyetler Birliği'nde yeni kolera salgınları meydana geliyordu.
1964'te icad edilen ORS, 1980'lerde DSÖ tarafından onaylandı. Kolera ile enfekte olan 40 milyon kişinin hayatını kurtardığı tahmin ediliyor. ORS'nin başarılarının bir sonucu olarak son 30 yılda, kısa vadede etkilenen bireyleri tedavi etmeye ve uzun vadede güvenli su ve daha iyi hijyen sağlamaya çalışan bir kolera çalışması görüldü.
Ayrıca, 1962'de başlayan kolera pandemisi, bu spesifik kolera türü hakkında önemli araştırmaları teşvik eden 'El Tor' biyotipi aracılığıyla tanımlanır. Bu salgın, El Tor'un artan direncini çevreye aktardı. İlk altı kolera pandemisine neden olan klasik biyotipin aksine, insanlarda asemptomatik taşıyıcılıktan habersiz bulaşma riskini artırdı.[]
Kolera aşısının uygulanmasına karşı olan araştırmacılar, asıl olarak kaynakların rehidrasyona ve güvenli su sağlanmasına ve iyileştirilmiş sanitasyona yönlendirilmesi gerektiğini dile getirdi. Bunun nedeni, sterilize edilmiş ortamların, gıdaların tüketilmeden önce uygun şekilde pişirilmesinin, steril su kullanılmasının ve genel kişisel hijyene uyulmasının kolera yayılımını azaltmasıdır. Şimdiye kadar kolera kontrol faaliyetleri, gelecekte tekrarları önleyebilecek altta yatan nedenlere sınırlı dikkat ile salgınlara acil müdahalelere odaklanmıştır. Bununla birlikte, yeni ve geliştirilmiş kolera aşılarının bulunması bu yaklaşımın revize edilmesine olanak sağlamıştır. Ayrıca son araştırmalar kolera bulaşması ve bağışıklık tepkisi konusundaki anlayışımızı geliştirdi. Bu ilerlemelerin sonucu cansız ve atenüe canlı suşlardan elde edilen deneysel kolera aşılarının geliştirilmesi olmuştur. FDA kısa süre önce aktif kolera bulaşma alanına seyahat eden 18-64 yaş arası yetişkinler için Vaxchora adlı tek doz canlı oral kolera aşısını onayladı. Ayrıca bir Haiti çalışması, iki dozluk bir kolera aşısından kalıcı koruma olduğunu göstermektedir. Haiti'deki 2010-2017 kolera salgını sırasında iki doz aşı alanların hastalanma olasılığı %76 daha azdı. Bu koruma 4 yıl sürmüştür.[]
1962'de pandemik koleraya neden olan bu biyotipin klinik şiddeti bir salgının ilk aşamasında hedeflenen antimikrobiyallerin uygulanmasına yönelik modern araştırmalara yol açmıştır. Bu, 1970'lerde tetrasiklin ile test edildi ve bu antibiyotiğe karşı direnç nedeniyle yararlı bulunmadı. Bununla birlikte daha yeni ilaçlara atıfta bulunarak ve bunların uygulanmasının önceki girişimlerden daha yararlı olup olmayacağına dair sorular ortaya çıkmıştır.
Kaynakça
- ^ a b c Epidemics and Pandemics: Their Impacts on Human History (İngilizce). ABC-CLIO. 2005. s. 421. ISBN .
%22Seventh%20Cholera%20pandemic%22.
- ^ a b c . www.austincc.edu. 6 Mayıs 2008. 15 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2015.
- ^ . www.cbc.ca. 22 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2015.
- ^ . www.who.int. 26 Ocak 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2015.
- ^ "Evolution of seventh cholera pandemic and origin of 1991 epidemic, Latin America". Emerging Infectious Diseases. 16 (7): 1130-2. July 2010. doi:10.3201/eid1607.100131. (PMC) 3321917 $2. (PMID) 20587187.
- ^ "The seventh pandemic of cholera in the USSR, 1961-89". Bulletin of the World Health Organization. 71 (2): 189-96. 1993. (PMC) 2393457 $2. (PMID) 8490982.
- ^ . www.cdc.gov (İngilizce). 13 Aralık 2018. 20 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2020.
- ^ "Cholera". Lancet. 379 (9835): 2466-2476. June 2012. doi:10.1016/S0140-6736(12)60436-X. (PMC) 3761070 $2. (PMID) 22748592.
- ^ . www.who.int (İngilizce). 30 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2020.
- ^ a b c . Science (İngilizce). AAAS. 18 Kasım 2016. 19 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2020.
- ^ "Origins of the current seventh cholera pandemic". Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. 113 (48): E7730-E7739. November 2016. doi:10.1073/pnas.1608732113. (PMC) 5137724 $2. (PMID) 27849586.
- ^ "The role of China in the global spread of the current cholera pandemic". PLOS Genetics. 11 (3): e1005072. March 2015. doi:10.1371/journal.pgen.1005072. (PMC) 4358972 $2. (PMID) 25768799.
- ^ World Health Organization Regional Office for the Western Pacific (1962). "Meeting for the Exchange of Information on El Tor Vibrion Paracholera, Manila, Philippines, 16-19 April 1962 : final report" (İngilizce). 8 Eylül 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Eylül 2021.
- ^ a b "Some observations on the cholera (E1 Tor) epidemic in 1961-62". Bulletin of the World Health Organization. 28 (3): 289-96. 1963. (PMC) 2554714 $2. (PMID) 13962884. Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi: "Felsenfeld_1963" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: ) - ^ a b c d Cholera : a worldwide history. Jefferson, North Carolina. 3 Mart 2014. ISBN . OCLC 853310469. Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi: "Kotar_2014" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: ) - ^ "History of Cholera Outbreaks in Iran during the 19(th) and 20(th) Centuries". Middle East Journal of Digestive Diseases. 2 (1): 51-5. January 2010. (PMC) 4154910 $2. (PMID) 25197514.
- ^ a b c "Chapter 19 : The Epidemiology of Cholera in Africa". Vibrio cholerae and Cholera. American Society of Microbiology. 1 Ocak 1994. ss. 297-307. doi:10.1128/9781555818364.ch19. ISBN . 21 Eylül 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Eylül 2021.
- ^ "Cholera Outbreaks". Current Topics in Microbiology and Immunology. 379. 2014. doi:10.1007/978-3-642-55404-9. ISBN . ISSN 0070-217X.
- ^ a b c d "The cholera pandemic, still with us after half a century: time to rethink". PLOS Neglected Tropical Diseases. 5 (1): e1003. January 2011. doi:10.1371/journal.pntd.0001003. (PMC) 3026764 $2. (PMID) 21283611. Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi: "Ryan_2011" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: ) - ^ "Analysis of Factors Contributing to the Spread of Cholera in Developing Countries". The Eurasian Journal of Medicine. 51 (2): 121-127. June 2019. doi:10.5152/eurasianjmed.2019.18334. (PMC) 6592437 $2. (PMID) 31258350.
- ^ "Current views and challenges on clinical cholera". Bioinformation. 13 (12): 405-409. 31 Aralık 2017. doi:10.6026/97320630013405. (PMC) 5767916 $2. (PMID) 29379258.
- ^ "Recent advances in cholera research: memorandum from a WHO meeting". Bulletin of the World Health Organization. 63 (5): 841-9. 1985. (PMC) 2536442 $2. (PMID) 3879198.
- ^ . www.health.ny.gov. 6 Ekim 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2020.
- ^ "Tetracycline antibiotics: mode of action, applications, molecular biology, and epidemiology of bacterial resistance". Microbiology and Molecular Biology Reviews. 65 (2): 232-60 ; second page, table of contents. June 2001. doi:10.1128/MMBR.65.2.232-260.2001. (PMC) 99026 $2. (PMID) 11381101.
Dış bağlantılar
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
1961 1975 kolera pandemisi yedinci kolera pandemisi olarak da bilinir yedinci buyuk kolera salgini ve esas olarak 1961 ile 1975 yillari arasinda meydana gelmis ancak etkisi gunumuze kadar devam etmis salgindir El Tor adli ture dayanan bu salgin 1961 de Endonezya da basladi ve 1963 te Banglades e daha sonra 1964 te Hindistan a ardindan 1966 da Sovyetler Birligi ne sicradi Temmuz 1970 te Odessa da bir salgin oldu ve 1972 de Baku de salgin raporlari ortaya cikmis ancak Sovyetler Birligi bu bilgiyi saklamistir 1973 yilinda Kuzey Afrika dan Italya ya ulasti Japonya ve Guney Pasifik te 1970 lerin sonlarinda birkac salgin goruldu 1971 de dunya capinda bildirilen vaka sayisi 155 000 idi 1991 yilinda 570 000 e ulasti Hastaligin yayilmasina modern ulasim ve toplu gocler yardimci oldu Ancak olum oranlari hukumetler modern tedavi edici ve onleyici tedbirler almaya basladikca belirgin bir sekilde dustu 50 olan olagan olum orani 1980 lerde 10 a ve 1990 larda 3 un altina dustu 1991 yilinda tur Latin Amerika da geri dondu Yaklasik 10 000 kisiyi oldurdugu Peru da ortaya cikti Arastirmalar susun kokenini yedinci kolera pandemisine kadar takip etti Turun kontamine sudan Asya uzerinden Latin Amerika ya geldiginden suphelenildi ancak Latin Amerika dan alinan orneklerle Afrika dan alinan orneklerin ayni oldugu bulundu Bengal Korfezi Patojenin 20 yuzyilda dunya capinda bu hizli yayilimi hastaligin yayildigi ana yer olan Bengal Korfezi nin ana merkezine baglanabilir Daha once alti kolera salgini yasandi Yedinci pandemi 1961 de basladi ve 2020 de hala devam etmektedir Onceki alti pandemi klasik kolera biyotipi Vibrio cholerae den kaynaklanmis olsa da El Tor soyu yedinci pandemideki baskin turdur Bu pandemi iki doneme ayrilabilir 1 Donemde 1961 1969 24 Asya ulkesi 419 968 kolera vakasi bildirdi 2 donemde 1970 1975 Asya Afrika Avrupa ve Amerika dan 73 ulke 706 261 vaka bildirdi Kolera hastaligi bakteri V cholerae ile kontamine olan yiyecek veya icme suyunun kullanilmasindan kaynaklanir Hem cocuklari hem de yetiskinleri etkiler ve dehidrasyon ile siddetli sulu ishale neden olur Genel bilgilerKolera Vibrio cholerae bakterisi ile kontamine olmus yiyecek veya suyun kullanilmasindan kaynaklanan akut bir ishal enfeksiyonudur En yaygin olarak gida veya su ile kontamine olmus fekal madde yoluyla meydana gelir ve enfeksiyon fekal oral yolla yayilir Kolera nin cig kabuklu deniz urunleri yenmesinden de kaynaklandigi bulunmustur Hastaligin semptomlari enfeksiyondan 12 saat ila 5 gun sonra ortaya cikar ancak enfekte kisilerin sadece 10 u siddetli sulu ishal kusma ve bacak kramplari belirtileri gosterir Kolera diski testi veya rektal suruntu ile teshis edilir ve ana tedavisi oral rehidrasyon solusyonu ORS seklindedir ORS ince bagirsakta sodyum alimini en ust duzeye cikarmak icin esmolar konsantrasyonlarda sodyum ve glikoz kullanir ve sivi kayiplarini azaltir Agir vakalarda vucut sivilarinin hizli kaybi dehidratasyona yol acar ve hastalar sok riski altindadir Bu durum intravenoz sivilarin ve antibiyotiklerin uygulanmasini gerektirir Kolera bulasmasi temiz su ve sanitasyon tesislerine yetersiz erisimle yakindan baglantilidir ve bu nedenle risk altindaki alanlar genellikle gecekondular ve yoksul topluluklardir Kolera nin 1961 den 1975 e kadar yayilmasinda rol oynayan ana faktorler Terorizm sel uygunsuz kanalizasyon bertarafi ve cevre hijyeni eksikligi olarak gosterilmistir Kaynaklar7 pandeminin tarihi 1961 in basina kadar izlenebilir Ilk 6 pandemiden klasik kolera turunun evrimi genetik analiz yoluyla ortaya cikarilmistir Yeni neslin ilk gozlemi 1897 de El Tor Misir daki bir laboratuvarda yapilmistir El Tor susu akrabalarindan 30 farkli saptanmistir Sus ilk Guney Asya da ortaya cikti ve daha sonra 1900 de Ortadogu da patojenik olmayan formuna gecti El Tor turunun insanlarda hastaliga neden olma yetenegini tetikleyen DNA yi almasi 1903 ve 1908 yillari arasindaydi Bu sekilde etken El Tor pandemik susuna donusmustu Makassar Guney Sulawesi El Tor susunun 1960 salgininin kaynagiydi ve burada muhtemelen bulasiciligi artiran yeni genler kazandi Kolera daha sonra 1961 de diger ulkelere yayildi ve pandemik bir sus oldugunu gosterdi Bircok calisma 7 kolera pandemisinin kaynagi olarak Endonezya yi isaret ediyor ancak arastirmalar Cin de 1960 ve 1990 yillari arasindaki salginlarin ayni alt soylarla iliskili oldugunu gosteriyor Bu suslar bircok kez Bengal Korfezi nden kuresel olarak yayildi Bu durum Cin i 1960 lar ve 1970 ler boyunca kolera salgininin yayilmasi sirasinda hem bir cokus hem de kaynak olarak siniflandirir Cin in komsu ulkeler icin bir kaynak olarak adlandirilmasina ek olarak kolera salgininin yayilmasinin Cin vakalari tarafindan artirilmis olabilecegine dair bu bilgi bircok kaynagin aktardigi gibi pandeminin Endonezya da basladigi gorusuyle celisiyor Yayilma ve olumEl Tor kolera salgini ilk olarak Mayis 1961 de Makassar dan gelen gezginler tarafindan ziyaret edilen Kendal yakinlarindaki bir sahil toplulugu olan Java da Kisa bir sure sonra Semarang ve Cakarta da Haziran ayinda ortaya cikti Bu salgin 2 hafta surdu ve 79 olumle 582 kisiye bulasti 17 olum Agustos ayina kadar salgin Kalimantan ve Makao ya ulasti 13 hasta ve 6 olum Hong Kong daki ilk vaka 15 Agustos ta bir balikci bolgesi olan Kwangtung yakinlarindaki bir toplulukta ortaya cikti Ikinci vaka Kwangtung dan Hong Kong a giden teknedeki bir kisiydi Hong Kong da 15 olumle 72 vaka goruldu 20 8 olum 1 Subat 1962 ye kadar 4107 kisiye kolera bulasti ve 897 olum goruldu 21 8 olum Eylul ayina kadar buyuk bir asi kampanyasina ragmen kolera hizla Filipinlere gecti ve enfekte insan sayisi Mart 1962 ye kadar 2 005 olumle 15 000 e ulasti Yalnizca Filipinler de olum orani 1962 de 1 682 ye ulasti Daha sonra Jolo Adasi ndan asemptomatik bir gezgin tarafindan Ingiliz Borneo da yeniden ortaya cikti Daha sonra Kambocya Tayland Singapur ve Hindistan da salginlar meydana geldi 1963 yilinda WHO kolerayi uluslararasi bir numarali katil hastalik ilan etmistir Tayvan Pakistan Afganistan Iran Guney Rusya Irak Kore Burma Kambocya Guney Vietnam Malezya Singapur Nepal Tayland Ozbekistan ve Hong Kong da karantina uygulamalari yapilmistir 1960 larin ortalarinda kolera 1964 te Chittagong Banglades Kambocya Tayland ve Malezya ve Hindistan da salginlarla Guneydogu Asya ya sizdi El Tor susu daha sonra batiya dogru ilerledi ve 1965 te Pakistan Nepal Afganistan Iran ve Ozbekistan da dahil olmak uzere Guney Asya yi isgal etti Iran 1939 dan beri koleradan uzakti ve Ekim ortasina kadar toplam 2 704 vaka bildirmisti Iran da bu salginlar meydana geldiginde Iran Pasteur Enstitusu Iran in dogu bolgelerinin nufusunu korumak icin 9 5 milyon kolera asisi uretti 1966 da Irak ilk vakasini bildirdi Kolera susu 1970 yilinda Orta Dogu ve Afrika ya ulasti ve hizla yayildi Asya veya Ortadogu dan donen bir yolcunun hastaligi Afrika ya bulastirdigi dusunuluyor Arap Yarimadasi Suriye ve Urdun enfekte oldu bunu Agustos 1970 te Gine izledi Kolera nin ilk olarak kiyi boyunca su yollari boyunca ve nehirler boyunca ic kisimlara yayildigi dusunuldu Kasim 1970 te enfekte bireylerin modernize hizli tasinmasi goruldu Daha sonra buyuk toplantilar kolera nin disa yayilmasini kolaylastirdi ve 1970 ten 1971 e kadar Sierra Leone Liberya Fildisi Sahili Gana Togo Benin Nijerya ve Guney Kamerun da salginlar yasandi 1970 1971 yillari arasinda Bati Afrika daki kolera salgini 400 000 den fazla kisiye ulasti Afrika 1962 de 16 lik yuksek bir kolera olum oranina sahipti 1971 in sonunda 25 ulke enfekte oldu 1972 ile 1991 arasinda kolera Afrika nin geri kalaninin coguna yayildi Arastirmalar1970 yilinda Dacca daki arastirma laboratuvari Guneydogu Asya Antlasmasi Orgutu SEATO Birlesik Krallik Avustralya ve cesitli Amerikan ajanslarini iceren uluslararasi bir kampanya basladi Insan gonulluler etkili bir kolera asisi gelistirmek icin NIH sponsorlugundaki bir dizi testte yer aldi Bu sirada Misir Guney Kore ve Sovyetler Birligi nde yeni kolera salginlari meydana geliyordu 1964 te icad edilen ORS 1980 lerde DSO tarafindan onaylandi Kolera ile enfekte olan 40 milyon kisinin hayatini kurtardigi tahmin ediliyor ORS nin basarilarinin bir sonucu olarak son 30 yilda kisa vadede etkilenen bireyleri tedavi etmeye ve uzun vadede guvenli su ve daha iyi hijyen saglamaya calisan bir kolera calismasi goruldu Ayrica 1962 de baslayan kolera pandemisi bu spesifik kolera turu hakkinda onemli arastirmalari tesvik eden El Tor biyotipi araciligiyla tanimlanir Bu salgin El Tor un artan direncini cevreye aktardi Ilk alti kolera pandemisine neden olan klasik biyotipin aksine insanlarda asemptomatik tasiyiciliktan habersiz bulasma riskini artirdi kaynak belirtilmeli Kolera asisinin uygulanmasina karsi olan arastirmacilar asil olarak kaynaklarin rehidrasyona ve guvenli su saglanmasina ve iyilestirilmis sanitasyona yonlendirilmesi gerektigini dile getirdi Bunun nedeni sterilize edilmis ortamlarin gidalarin tuketilmeden once uygun sekilde pisirilmesinin steril su kullanilmasinin ve genel kisisel hijyene uyulmasinin kolera yayilimini azaltmasidir Simdiye kadar kolera kontrol faaliyetleri gelecekte tekrarlari onleyebilecek altta yatan nedenlere sinirli dikkat ile salginlara acil mudahalelere odaklanmistir Bununla birlikte yeni ve gelistirilmis kolera asilarinin bulunmasi bu yaklasimin revize edilmesine olanak saglamistir Ayrica son arastirmalar kolera bulasmasi ve bagisiklik tepkisi konusundaki anlayisimizi gelistirdi Bu ilerlemelerin sonucu cansiz ve atenue canli suslardan elde edilen deneysel kolera asilarinin gelistirilmesi olmustur FDA kisa sure once aktif kolera bulasma alanina seyahat eden 18 64 yas arasi yetiskinler icin Vaxchora adli tek doz canli oral kolera asisini onayladi Ayrica bir Haiti calismasi iki dozluk bir kolera asisindan kalici koruma oldugunu gostermektedir Haiti deki 2010 2017 kolera salgini sirasinda iki doz asi alanlarin hastalanma olasiligi 76 daha azdi Bu koruma 4 yil surmustur kaynak belirtilmeli 1962 de pandemik koleraya neden olan bu biyotipin klinik siddeti bir salginin ilk asamasinda hedeflenen antimikrobiyallerin uygulanmasina yonelik modern arastirmalara yol acmistir Bu 1970 lerde tetrasiklin ile test edildi ve bu antibiyotige karsi direnc nedeniyle yararli bulunmadi Bununla birlikte daha yeni ilaclara atifta bulunarak ve bunlarin uygulanmasinin onceki girisimlerden daha yararli olup olmayacagina dair sorular ortaya cikmistir Kaynakca a b c Epidemics and Pandemics Their Impacts on Human History Ingilizce ABC CLIO 2005 s 421 ISBN 9781851096589 22Seventh 20Cholera 20pandemic 22 a b c www austincc edu 6 Mayis 2008 15 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Kasim 2015 www cbc ca 22 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Kasim 2015 www who int 26 Ocak 2005 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Kasim 2015 Evolution of seventh cholera pandemic and origin of 1991 epidemic Latin America Emerging Infectious Diseases 16 7 1130 2 July 2010 doi 10 3201 eid1607 100131 PMC 3321917 2 PMID 20587187 The seventh pandemic of cholera in the USSR 1961 89 Bulletin of the World Health Organization 71 2 189 96 1993 PMC 2393457 2 PMID 8490982 www cdc gov Ingilizce 13 Aralik 2018 20 Mart 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Mayis 2020 Cholera Lancet 379 9835 2466 2476 June 2012 doi 10 1016 S0140 6736 12 60436 X PMC 3761070 2 PMID 22748592 www who int Ingilizce 30 Nisan 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Mayis 2020 a b c Science Ingilizce AAAS 18 Kasim 2016 19 Kasim 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Mayis 2020 Origins of the current seventh cholera pandemic Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America 113 48 E7730 E7739 November 2016 doi 10 1073 pnas 1608732113 PMC 5137724 2 PMID 27849586 The role of China in the global spread of the current cholera pandemic PLOS Genetics 11 3 e1005072 March 2015 doi 10 1371 journal pgen 1005072 PMC 4358972 2 PMID 25768799 World Health Organization Regional Office for the Western Pacific 1962 Meeting for the Exchange of Information on El Tor Vibrion Paracholera Manila Philippines 16 19 April 1962 final report Ingilizce 8 Eylul 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Eylul 2021 a b Some observations on the cholera E1 Tor epidemic in 1961 62 Bulletin of the World Health Organization 28 3 289 96 1963 PMC 2554714 2 PMID 13962884 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi Felsenfeld 1963 adi farkli icerikte birden fazla tanimlanmis Bkz Kaynak gosterme a b c d Cholera a worldwide history Jefferson North Carolina 3 Mart 2014 ISBN 978 0 7864 7242 0 OCLC 853310469 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi Kotar 2014 adi farkli icerikte birden fazla tanimlanmis Bkz Kaynak gosterme History of Cholera Outbreaks in Iran during the 19 th and 20 th Centuries Middle East Journal of Digestive Diseases 2 1 51 5 January 2010 PMC 4154910 2 PMID 25197514 a b c Chapter 19 The Epidemiology of Cholera in Africa Vibrio cholerae and Cholera American Society of Microbiology 1 Ocak 1994 ss 297 307 doi 10 1128 9781555818364 ch19 ISBN 978 1 55581 067 2 21 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Eylul 2021 Cholera Outbreaks Current Topics in Microbiology and Immunology 379 2014 doi 10 1007 978 3 642 55404 9 ISBN 978 3 642 55403 2 ISSN 0070 217X a b c d The cholera pandemic still with us after half a century time to rethink PLOS Neglected Tropical Diseases 5 1 e1003 January 2011 doi 10 1371 journal pntd 0001003 PMC 3026764 2 PMID 21283611 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi Ryan 2011 adi farkli icerikte birden fazla tanimlanmis Bkz Kaynak gosterme Analysis of Factors Contributing to the Spread of Cholera in Developing Countries The Eurasian Journal of Medicine 51 2 121 127 June 2019 doi 10 5152 eurasianjmed 2019 18334 PMC 6592437 2 PMID 31258350 Current views and challenges on clinical cholera Bioinformation 13 12 405 409 31 Aralik 2017 doi 10 6026 97320630013405 PMC 5767916 2 PMID 29379258 Recent advances in cholera research memorandum from a WHO meeting Bulletin of the World Health Organization 63 5 841 9 1985 PMC 2536442 2 PMID 3879198 www health ny gov 6 Ekim 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Mayis 2020 Tetracycline antibiotics mode of action applications molecular biology and epidemiology of bacterial resistance Microbiology and Molecular Biology Reviews 65 2 232 60 second page table of contents June 2001 doi 10 1128 MMBR 65 2 232 260 2001 PMC 99026 2 PMID 11381101 Dis baglantilarSalginlar ve Pandemiler