|
Anadolu Eyaleti veya Anadolu Beylerbeyliği, 1393 yılında kurulan Osmanlı Devleti eyaleti. 16. yüzyılda nüfusu 5.455.000 olup bunun 5.410.000'i Müslüman, 45.000'i gayrimüslimdir ve yüzölçümü 223.114 km² kadardır.
Tarihi
Anadolu Eyaleti, I. Bayezid, 1393 yılında Rumeli'ye geçerken Sarı Timurtaş Paşa'yı Anadolu Beylerbeyi olarak Ankara'da bırakması ile Batı Anadolu'da kurulmuştur. Anadolu Eyaleti'nin merkezi, Fatih Sultan Mehmed zamanında İshak Paşa'nın Kütahya'ya tayinine kadar Ankara olmuştur. 1451'de merkez Kütahya olmuştur. Osmanlı şehzadelerinde Yıldırım Bayezid, Şehzade Bayezid ve kardeşi II. Selim Kütahya'da vali olarak bulunmuşlardır. Karamanoğulları Beyliği'nden alınan Akşehir, Beyşehir ve çevresi önce 1451-1466 yılları arası Anadolu Eyaleti'ne bağlanmış, daha sonra bu topraklar yeni kurulan Karaman Eyaleti'ne bağlanmıştır.
Beylerbeyi hassı 1.000.000 akça olup eyalet 299 zeamet ve 7166 tımara taksim edilmiş olup, zemaet ve tımar sahiplerinin askerleriyle beraber 17.000 donanımlı süvari içeriyordu. Beylerbeyi vezirlik rütbesine sahip değilse Rumeli Beylerbeyi'nden sonra gelirdi.
Anadolu Eyaleti, 1826 yılında Yeniçeri Ocağı'nın kaldırılması yani Vaka-i Hayriye'nin ardından Aydın (İzmir), Hüdevandigar (Bursa), Kastamonu ve Ankara olmak üzere 4 eyalete bölünmüştür.
Askeri teşkilât
Osmanlı Devleti'nin esas kuvveti, "Kapıkulu" denilen piayade ve süvari birlikleri ile yerli kulu denilen eyalet askerlerinden oluşuyordu. Yeniçeri askeri İstanbul'dan başka bazı vilâyetlerde de bulunurdu. Eyalet merkezi Kütahya'da da bulunan bu askerlerin kethüda yeri, serdarı ve saire subayları vardı. Bu asker ve subaylar, maaşlarını ocaklık olarak verilen aşar ve cizye vergisi gibi gelirlerden alırlardı. Bunlardan başka humbaracı, cebeci ve topçu bölüklerinden bir kısmı da eyalette ikamet ederlerdi. Eyalet askeri, yerli kulu piyadesiyle akıncılar ve delilerden oluşan serhat kulu piyadelerinden oluşurdu. Yerli kulu askerleri vali ve sancak beyinin kumandasında idi ve subayları vali tayin ederdi. Olağanüstü durumlarda ihtiyaca binaen gönüllü olarak orduya "sekban" isminde dışarıdan askerler dahil edilirdi ve bunlar da sonradan yerli kulu sınıfına dahil edildiler. Daha sonraları bunların yerine "tüfekçi" ismi verilen bir sınıf piyade görevine getirilmiştir. Sekbanların ve tüfekçilerin eyaletlerde en büyük zabitlerine "Serçeşme" denirdi. Serçeşme subayı merkezde bulunurdu. 50-60 tüfekçi bir bayrak altında toplanarak "gönüllü subayı" ve "bölük başı" nın idaresine bırakılırdı.
Yerli kulu askerlerinden müsellem adı verilen askerî sınıfı, şimdiki istihkâm taburları tarzında ordunun geçeceği yolları açar ve bunun haricinde top çekme ve zahire tedarik etme gibi vazifelerle yükümlüydüler. Müsellemlere bulundukları memleketlerde seksener-yüzer dönümlük arazi verilerek oranın hasılatıyla geçinirler ve sefer zamanı "Benevbet" tabiri ile beşte biri sefere giderdi.
Mahallî düzeni sağlamakla da yükümlü olan topraklı süvariye tımarlı sipahi de denirdi. Savaş zamanında zeâmet ve tımar başkanından onda biri memlekette kalarak hem savaşta bulunan arkadaşlarının işlerini düzeltme, hem de bulunduğu mahalin muhafazasıyla yükümlü olan kişilere de "korucu" denirdi.
Tımar sahiplerinden vefat eden olursa, vefat edenin arazisi; gönüllü olarak savaşa giden ve yararlı işler yapan askerlere verilirdi. Vefat eden tımar sahiplerinin oğlu varsa ve o da savaşa gidebilecek ise tımar ona verilirdi. Eğer çocuk küçük ise askerlik çağına gelinceye kadar kendi yerine donanımlı bir süvari gönderilme şartıyla tımarı kendine bırakılırdı.
İstanbul'da kışlaları olmayıp at beslemek için başkente yakın mahallerde ikamet eden kapıkulu süvarileri altı bölük idi. Bunlar sipah, silahtar, sağ ulufeciler, sol ulufeciler, sağ gureba ve sol gureba grupları idi. Bu altı bölük süvari askeri, yeniçeri; yani piyade devşirme ocağından ve saray acemi ocağından yetişerek bölüklere dağıtılırlardı. Bunların vilayetlerde en büyük subayı kethüda yeri idi.
Hayvan besleme mecburiyetinde olan süvari birlikleri İstanbul'a yakın Bursa, Edirne, Kütahya yörelerinde otururlardı.
Sancakları
1609'daki eyaletin sancakları:
| Eyaletin 1700 ile 1740 arasındaki sancakları:
|
Anadolu beylerbeyliği yapan kişiler
İsmail Hakkı Uzunçarşılı merhumun Bizans ve Selçukilerle Germiyan ve Osmanoğulları Zamanında Kütahya Şehri isimli eserinde listesini verdiği Anadolu Valileri şunlardır:
1451 Öncesi:
1451 Sonrası:
Cenabi Ahmed Paşa'dan Zal Mahmud Paşa'nın son dönemine kadar geçici süreliğine beylerbeylik merkezinin Ankara'ya taşınmasının sebebi olarak bu dönemde Kütahya'da önce Şehzade Bayezid'in daha sonra da II. Selim'in vali olarak bulunmalarıdır. Sonra merkez yine Kütahya'ya taşınmıştır.
|
|
Kaynakça
- ^ Yılmaz Öztuna "Başlangıcından zamanımıza kadar Büyük Türkiye tarihi" cilt 12, sf. 12, Ötüken Yayınevi (1977).
- ^ Yılmaz Öztuna a.g.e., cilt 12, sf. 18.
- ^ Mehmet İpşirli, "Beylerbeyi", İslam Ansiklopedisi, c.6, İstanbul 1992, s.69.
- ^ Uzunçarşılı, İ.H. Kütahya Şehri, İstanbul Devlet Matbaası, 1932, sayfa, 88-89-93
- ^ Asaf Gökbel, Hikmet Şölen "Aydın İli tarihi" sf. 110, Ahmed İhsan Basımevi Ltd. (1936).
- ^ Bölük başı tayinine dâir olan bir emir Kütahya mahkemei şer'iyye sicilinden aynen alınmıştır: İzzet karin rif'at rehin haliyâ Kütahya mütesellimi olan izzetlu ağa hazretlerinin bölükbaşısı olan Genç Ali bölükbaşı inha ilâm olunur ki haliyâ sadır olan hattı hümayunı şevketmakrun ve beratı âlişan mucebince şer'i şerif ve tarikatimiz ve marifetimiz üzere mumaileyh hazretlerinin kapusına seni vekil nasb ve tayin etmişizdir. İmdi gerekdir ki silâha müstahak olanları kuşadasın ve kapunızda senin kuşattığın bölükbaşıların herbirisine kırkar yiğiy kuşatmağa izin virüb anlara dahi silâha müstahak olanları kuşattırasın ve âyin ve erkân bilmiyen erkad kısmına kuşatmayub, kuşattırmıyasın ve siz ki bölükbaşılar vesekban yoldaşları haliyâ Genç Ali bölükbaşıyı üzerlerinize zabit bilüb ve zabitlerinize badelyevm kanunı kadîm üzere dahi yeniçeri serdarlarından ve ocağımız ihiyarlarından olup anları dahi zabit bilüb ve yeniçeri taifesini dahi ocak yoldaşu bilüb birbiriniz ile bulunduğunuz mahallerde birbirinize sahib çıkub yoldaşlık idesiz ve bundan böyle kendüleriniz oturduğu mahalde ve taşrada kendilerinizden birisi kurban, konakçı, çavuş akçesi namiyle bir dürlü bahane ile riâya fukarasından ve bir kimseden bir akçe ve bir habbelerin almayup ve aldırmıyasın ve hilâfı kanun bir işiniz zuhûru istima' olunursa ve zabitleriniz sizlerin birinden şikâyet ederlerse devleti padişahide tüfenkci kanunu üzere kurşuna tutulub haklarınızdan gelinmek asan ve emri mukarrer bilüb ana göre basıret ve intibah üzere olub kanunı kadîme mügayir zabitlerinize ve bir kimseye bir dürlü iş itmeyüb ve ittirmeyesiz ve badelyevm ol havalide kat'ı tarik ve gareti emval ve sair şekavet eden sekban tâifesine ve türkmen ve ekrad ve şayed ihtilât eden her kim olursa olsun kapunızda ve sâir yerde sekban deyu bu misillû ,i idenleri cümle tüfenkci yoldaşları ittifakiyle ele getirüb devletlû ve inâyetlû veliyyüniam sahibi devlet efendimiz hazretlerinin fermanı âlileri mucebince haklarından gelinmesine sâyü ihtimam eyleyesin ve bermucibi mahzar amel eyleyesin (Serçeşmei dergâhı âli Hafız Receb)
- ^ Bir Müsellemin ocakta kanunı kadîm üzere birer çiftlik yerleri vardır. Ol çiftlikte vaki olan gallâttan, bağdan, bahçeden, değirmenden öşür ve rusum vermez. Ol yer satılmak ve tapu verilmek caiz değildir (Kanunnamei âli Osman)
- ^ Benevbet: Tımar arazisine birden fazla kişinin sahip olması bunların nöbetleşe savaşa gitmesi
- ^ Uzunçarşılı, İ.H. Kütahya Şehri, İstanbul Devlet Matbaası, 1932, s, 93-94-95
- ^ Çetin Varlık, Anadolu Eyaleti Kuruluşu ve Gelişmesi, Osmanlı, Cilt 6: Teşkilât, Yeni Türkiye Yayınları, Ankara, 1999, , sf. 125.
- ^ Orhan Kılıç, XVII. Yüzyılın İlk Yarısında Osmanlı Devleti'nin Eyalet ve Sancak Teşkilatlanması, Osmanlı, Cilt 6: Teşkilât, Yeni Türkiye Yayınları, Ankara, 1999, , sf. 93.
- ^ İsmail Hakkı Uzunçarşılı, Bizans ve Selçukilerle Germiyan ve Osmanoğulları Zamanında Kütahya Şehri sf. 158, Maarif Matbası. (1932).
- ^ a b Afyoncu, Erhan yıl= 2010. "Süleyman Paşa, Hadım". Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. Cilt 38. Türkiye Diyanet Vakfı. ss. 96-98. 30 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Mart 2022.
- ^ Müverrih Âli
- ^ İsmail Hakkı Uzunçarşılı, Kütahya Şehri, İstanbul Devlet Matbaası, 1932, sayfa, 158 - 173
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Eyalet i AnadoluOsmanli Imparatorlugu Eyaleti 1393 1827 Anadolu Eyaleti harita uzerindeAnadolu Eyaleti 1609 Merkez Ankara 1393 1451 Kutahya 1451 1827 Tarih Kurulus 1393 Kaldirilis 1827Bugun parcasi Turkiye Anadolu Eyaleti veya Anadolu Beylerbeyligi 1393 yilinda kurulan Osmanli Devleti eyaleti 16 yuzyilda nufusu 5 455 000 olup bunun 5 410 000 i Musluman 45 000 i gayrimuslimdir ve yuzolcumu 223 114 km kadardir TarihiAnadolu Eyaleti I Bayezid 1393 yilinda Rumeli ye gecerken Sari Timurtas Pasa yi Anadolu Beylerbeyi olarak Ankara da birakmasi ile Bati Anadolu da kurulmustur Anadolu Eyaleti nin merkezi Fatih Sultan Mehmed zamaninda Ishak Pasa nin Kutahya ya tayinine kadar Ankara olmustur 1451 de merkez Kutahya olmustur Osmanli sehzadelerinde Yildirim Bayezid Sehzade Bayezid ve kardesi II Selim Kutahya da vali olarak bulunmuslardir Karamanogullari Beyligi nden alinan Aksehir Beysehir ve cevresi once 1451 1466 yillari arasi Anadolu Eyaleti ne baglanmis daha sonra bu topraklar yeni kurulan Karaman Eyaleti ne baglanmistir Beylerbeyi hassi 1 000 000 akca olup eyalet 299 zeamet ve 7166 timara taksim edilmis olup zemaet ve timar sahiplerinin askerleriyle beraber 17 000 donanimli suvari iceriyordu Beylerbeyi vezirlik rutbesine sahip degilse Rumeli Beylerbeyi nden sonra gelirdi Anadolu Eyaleti 1826 yilinda Yeniceri Ocagi nin kaldirilmasi yani Vaka i Hayriye nin ardindan Aydin Izmir Hudevandigar Bursa Kastamonu ve Ankara olmak uzere 4 eyalete bolunmustur Askeri teskilatOsmanli Devleti nin esas kuvveti Kapikulu denilen piayade ve suvari birlikleri ile yerli kulu denilen eyalet askerlerinden olusuyordu Yeniceri askeri Istanbul dan baska bazi vilayetlerde de bulunurdu Eyalet merkezi Kutahya da da bulunan bu askerlerin kethuda yeri serdari ve saire subaylari vardi Bu asker ve subaylar maaslarini ocaklik olarak verilen asar ve cizye vergisi gibi gelirlerden alirlardi Bunlardan baska humbaraci cebeci ve topcu boluklerinden bir kismi da eyalette ikamet ederlerdi Eyalet askeri yerli kulu piyadesiyle akincilar ve delilerden olusan serhat kulu piyadelerinden olusurdu Yerli kulu askerleri vali ve sancak beyinin kumandasinda idi ve subaylari vali tayin ederdi Olaganustu durumlarda ihtiyaca binaen gonullu olarak orduya sekban isminde disaridan askerler dahil edilirdi ve bunlar da sonradan yerli kulu sinifina dahil edildiler Daha sonralari bunlarin yerine tufekci ismi verilen bir sinif piyade gorevine getirilmistir Sekbanlarin ve tufekcilerin eyaletlerde en buyuk zabitlerine Sercesme denirdi Sercesme subayi merkezde bulunurdu 50 60 tufekci bir bayrak altinda toplanarak gonullu subayi ve boluk basi nin idaresine birakilirdi Yerli kulu askerlerinden musellem adi verilen askeri sinifi simdiki istihkam taburlari tarzinda ordunun gececegi yollari acar ve bunun haricinde top cekme ve zahire tedarik etme gibi vazifelerle yukumluyduler Musellemlere bulunduklari memleketlerde seksener yuzer donumluk arazi verilerek oranin hasilatiyla gecinirler ve sefer zamani Benevbet tabiri ile beste biri sefere giderdi Mahalli duzeni saglamakla da yukumlu olan toprakli suvariye timarli sipahi de denirdi Savas zamaninda zeamet ve timar baskanindan onda biri memlekette kalarak hem savasta bulunan arkadaslarinin islerini duzeltme hem de bulundugu mahalin muhafazasiyla yukumlu olan kisilere de korucu denirdi Timar sahiplerinden vefat eden olursa vefat edenin arazisi gonullu olarak savasa giden ve yararli isler yapan askerlere verilirdi Vefat eden timar sahiplerinin oglu varsa ve o da savasa gidebilecek ise timar ona verilirdi Eger cocuk kucuk ise askerlik cagina gelinceye kadar kendi yerine donanimli bir suvari gonderilme sartiyla timari kendine birakilirdi Istanbul da kislalari olmayip at beslemek icin baskente yakin mahallerde ikamet eden kapikulu suvarileri alti boluk idi Bunlar sipah silahtar sag ulufeciler sol ulufeciler sag gureba ve sol gureba gruplari idi Bu alti boluk suvari askeri yeniceri yani piyade devsirme ocagindan ve saray acemi ocagindan yetiserek boluklere dagitilirlardi Bunlarin vilayetlerde en buyuk subayi kethuda yeri idi Hayvan besleme mecburiyetinde olan suvari birlikleri Istanbul a yakin Bursa Edirne Kutahya yorelerinde otururlardi Sancaklari1609 daki eyaletin sancaklari Usak Egrigoz Emet Gokoyuk Simav Seyhlu Isikli Gedos Gediz Kula Altintas ve Lazkiye bucaklari Saruhan Sancagi Manisa Aydin Sancagi Hudavendigar Sancagi Bursa Kastamonu Sancagi Mentese Sancagi Mugla Bolu Sancagi Ankara Sancagi Karahisar i Sahib Sancagi Afyonkarahisar Teke Sancagi Antalya Kangiri Sancagi Cankiri Hamideli Sancagi Isparta Burdur Sultanonu Sancagi Eskisehir Karesi Sancagi Balikesir Eyaletin 1700 ile 1740 arasindaki sancaklari Hudavendigar Sancagi Bursa Bolu Sancagi Kastamonu Sancagi Karesi Sancagi Sultanonu Sancagi Eskisehir Saruhan Sancagi Manisa Karahisar i Sahib Sancagi Afyonkarahisar Hamid Sancagi Isparta Burdur Ankara Sancagi Kankiri Sancagi Cankiri Aydin Sancagi Aydin Teke Sancagi Antalya Mentese Sancagi Mugla Beypazari SancagiAnadolu beylerbeyligi yapan kisilerIsmail Hakki Uzuncarsili merhumun Bizans ve Selcukilerle Germiyan ve Osmanogullari Zamaninda Kutahya Sehri isimli eserinde listesini verdigi Anadolu Valileri sunlardir 1451 Oncesi Yildirim Bayezid Devlet Sah Hatun ile evlendikten sonra Kutahya valiligi yapmistir Sari Timurtas Pasa Ilk Anadolu valisidir Yildirim Beyazid Kosova Savasi icin Kutahya dan ayrildiktan sonra geride Timurtas Pasa yi Anadolu ya sahip cikmasi icin birakmistir Pasa nin Kutahya da mi yoksa Ankara da mi birakildigi ihtilaf konusudur Cunku resmi kayitlarda Ankara adi gecmesine karsin Pasa nin Timur tarafindan Kutahya da ele gecirildigi bilinir Pasa nin adina Kutahya da kendi yaptirdigi bir camii bulunmaktadir Oguzoglu Isa Bey Merkezi Ankara olan Son Anadolu Eyaleti valisi 1451 Sonrasi Ishak Pasa Kutahya Anadolu Beylerbeyligi merkezi olduktan sonraki ilk validir Iki defa sadrazam olmustur Gedik Ahmet Pasa 1472 senesinde Anadolu valisi olduktan bir sene sonra sadrazamlik yapmistir Davut Pasa 1473 te vali oldu 1 kez Istanbul da yaptirdigi han hamam medrese sibyan mektebi cami ve turbeden olusan kulliyesi vardir Kendi adiyla anilan okulu gunumuzde Istanbul da egitim veren en eski Turk okuludur Suleyman Pasa 1478 yilinda valilik yapmistir Mehmet Pasa 1479 da vali oldu Sinan Pasa 1481 de vali oldu 1 kez Hersekzade Ahmet Pasa 1481 de vali oldu 1 kez Davut Pasa 1483 te Anadolu valisi olduktan sonra 2 kez sadaret makamina getirilmistir Sinan Pasa 1486 da vali oldu 2 kez Hersekzade Ahmet Pasa 1484 te vali oldu 2 kez 4 defa Anadolu valisi olup yine ayni sayida sadrazamlik yapmistir Hersekzade Ahmet Pasa 1486 da vali oldu 3 kez Sinan Pasa 1497 de vali oldu 3 kez Hersekzade Ahmet Pasa 1498 de vali oldu 4 kez Sinan Pasa 1501 de vali oldu 4 kez 1502 de vali olmustur 1503 te Anadolu valisi olmustur Karagoz Ahmed Pasa 1505 te Anadolu valisi olmus 1511 de Sahkulu isyaninda oldurulmustur Yunus Pasa Karagoz Pasa nin oldurulmesinden sonra 6 ay valisiz kalan eyalete vali atanmistir Eski yeniceri agasidir 1514 te Anadolu valisi olmus daha sonra azledilmistir Hadim Sinan Pasa Mart 1514 te Mustafa Pasa nin azlinden sonra vali olmus Caldiran Muharebesinde olen Hasan Pasa nin yerine Eylul 1514 te Rumeli beylerbeyi olmustur Zeynel Pasa 1514 te vali olmus Ekim Kasim 1516 da gorevden alinmistir Ekim Kasim 1516 da vali oldu 1517 de Rumeli Beylerbeyligi ne nakledildi 1517 de vali olmustur 1517 de vali oldu Vali oldugu tarih belli olmamakla birlikte 1520 de Sam a vali olarak atanmistir Ayas Mehmed Pasa 1520 de vali oldu Guzelce Kasim Pasa 1520 ya da 1521 de vali oldu Tavsanli da bulunan Kasim Pasa Camii nin banisi oldugu dusunulmektedir 1523 te vali olmustur Malkocoglu Bali Pasa 1528 de vali olmustur Yakup Pasa 1529 da vali olmustur 1532 senesinde vali olmustur Mustafa Pasa 1535 yili Temmuz ayinda Rumeli beylerbeyi oldu Hadim Suleyman Pasa Mustafa Pasa nin yerine 1535 yilinda beylerbeyi oldu 1536 yilinda kubbe veziri oldu Mehmed Pasa Diyarbakir beylerbeyiyken Anadolu beylerbeyi olmustur Damat Rustem Pasa Temmuz 1538 de vali oldu Kanuni Sultan Suleyman in kizi Mihrimah Sultan ile evlenip damadi olmus ve iki defa sadrazam olmustur Suleyman Pasa 1539 senesinde vali olmustur Yahyapasazade Mehmet Bey 1541 de vali oldu ayni sene emekliye ayrildi Ibrahim Pasa 1541 de vali oldu Cenabi Ahmed Pasa 1562 de olene kadar 20 yil beylerbeyi gorevinde bulunmustur Ankara Suleyman Pasa 1565 senesinde vali oldu Ankara Iskender Pasa 1565 senesinde vali oldu Ankara 1566 da Istanbul kaymakamligina nakledildi Zal Mahmud Pasa 1566 da vali oldu Ankara Sehzade Bayezid 1542 1558 arasi Kutahya valisi Sehzade Selim 1558 1566 arasi Kutahya valisi Cenabi Ahmed Pasa dan Zal Mahmud Pasa nin son donemine kadar gecici sureligine beylerbeylik merkezinin Ankara ya tasinmasinin sebebi olarak bu donemde Kutahya da once Sehzade Bayezid in daha sonra da II Selim in vali olarak bulunmalaridir Sonra merkez yine Kutahya ya tasinmistir 1566 da Sehzade Selim in Sultan olmasinin ardindan vali olmus ve merkez yeniden Kutahya ya tasinmistir Iskender Pasa 1569 da vali olmustur Hasan Pasa 1571 de vali olmustur 1579 da vali olmustur Ridvan Pasa 1582 de vali olmus Kutahya da oldu Hasan Pasa 1585 te vali oldu 1586 da Rumeli Eyaleti ne nakledildi Cafer Pasa 1587 de Yeniceri agaligindan vali oldu 1589 da Rumeli ye nakledildi Sokolluzade Hasan Pasa 1589 da vali olmustur Sokolluzade Lala Mehmed Pasa 1590 da vali olmustur Satirci Mehmed Pasa 1592 de yeniceri agasi iken pasalik verilip vali olmustur Eylul 1594 te azledildi Lala Mehmed Pasa 1594 te vali olmustur Toplamda iki defa Anadolu valiligi yapmis olup sadrazamlik yapmistir Sofu Sinan Pasa 1598 de vali olmustur 1600 de vali olmustur Destari Mustafa Pasa 1603 te vali olmustur Hafiz Ahmet Pasa Bizzat Anadolu Valisi olmayip 1601 de sadrazam tarafindan Celali isyanlari nedeniyle gorevlendirilmis fakat daha sonra hapsedilmistir Kasim Pasa 1603 te Celali ayaklanmalarindan dolayi az muddet Kutahya muhafizligi yapmistir Bu tarihlerde Anadolu beylerbeyleri Avusturya Harbi dolayisiyla harp mevkiinde idiler 1604 te Anadolu valisi olmustur Kara Davut Pasa 1605 te Anadolu valisi idi Dislenk Huseyin Pasa 1606 da Anadolu valisi oldu 1 kez 1607 de vali olmustur Rizeli Hasan Pasa 1620 de vali olmustur 1621 de vali olmustur 1623 te vali olmustur Dislenk Huseyin Pasa 1626 da vali oldu 2 kez 1627 de vali olmustur Gurcu Mehmet Pasa 1631 de vali oldu 1 kez Tayyar Mehmed Pasa 1632 de vali olmustur 1632 de vali olmustur Dilaver Pasa 1633 te vali olup bir sene sonra Varna ya nakledildi Varvar Ali Pasa 1637 de vali oldu 1 kez Deli Huseyin Pasa 1638 de vali oldu Gurcu Mehmet Pasa 1638 de vali oldu 2 kez 1639 da vali oldu Biyikli Mustafa Pasa 1639 da vali oldu 1641 de vali oldu 1643 te vali oldu 1 kez Dilaver Pasa 1643 te Mustafa Pasa nin yerine vali oldu Varvar Ali Pasa 1643 te vali oldu 2 kez Melek Ahmed Pasa 1644 te vali oldu Ibrahim Pasa 1644 te vali oldu Koca Dervis Mehmed Pasa 1644 te vali oldu 1 kez 1644 te vali oldu 2 kez 1645 te Mustafa Pasa nin yerine vali oldu Koca Dervis Mehmed Pasa 1646 da vali oldu 2 kez Siyavus Pasa 1646 da vali oldu Subat 1648 de vali oldu Ibsir Mustafa Pasa 1648 de vali oldu 1648 de vali oldu 1648 de vali oldu Omer Pasa 1648 de vali oldu Ahmet Pasa 1649 da vali oldu 1650 de Girit muharebesinde Venedikliler tarafindan olduruldu Koprulu Mehmed Pasa 1650 de Ahmet Pasa nin yerine vali oldu Koca Dervis Mehmed Pasa 1650 de vali oldu 3 kez Ridvan Pasa 1651 de vali oldu 1652 de vali oldu 1654 te Mustafa Pasa nin Anadolu Valiligi ni kabul etmemesi uzerine Kibris tan geleerek vali oldu 1655 te vali oldu Seydi Ahmed Pasa Maras Beylerbeyi iken 1655 te vali oldu 1655 te vali oldu 1657 de vali oldu 1657 de vali oldu Isyan eden Can Mirza Pasa nin yerine 1658 1660 1 kez 1662 de vali oldu 1664 te vali oldu Mustafa Pasa Halicizade Damadi 1665 ten 1667 ye kadar vali olduktan sonra Rumeli ye nakledildi 1667 de vali oldu ayni sene ayrildi 1667 de vali oldu Katircioglu Mehmed Pasa 1667 de vali oldu 1672 de vali oldu Ibrahim Pasa 1672 de vali oldu 1672 de vali oldu 1675 te vali oldu 1676 da vali oldu 2 kez Sarhos Ahmed Pasa 1677 de vali oldu Osman Pasa 1677 de vali oldu ayni sene icerisinde Misir valisi oldu Huseyin Pasa 1678 de vali oldu Sonra Babadagi seraskerligine gitti 1679 da vali oldu 1680 de vali oldu 1682 de vali oldu 1686 da ayrildi 1686 da vali oldu 1687 de vali oldu 1688 de vali oldu 1689 da vali oldu 1690 da vali oldu 1690 da vali oldu Celebi Ismail Pasa 1691 de vali oldu 1691 de vali oldu Misirlizade Ibrahim Pasa 1693 te vali oldu Daltaban Mustafa Pasa 1695 te vali oldo 1 kez 1696 da vali oldu 1697 1699 Biyikli Mehmed Pasa 1699 da vali oldu ayni sene icerisinde Diyarbekir e tayin olundu 1699 da vali oldu Abdi Pasa 1700 de vali oldu Daltaban Mustafa Pasa 1702 de vali oldu 2 kez Kopruluzade Numan Pasa 1703 te vali oldu 1703 te vali oldu Osman Pasa 1704 te vali oldu Nisan 1706 da birakti Mehmed Pasa 1706 Nisan da vali oldu Palabiyik Yusuf Pasa Nisan 1707 de vali oldu Suleyman Pasa 1707 de vali oldu ayni sene ayrildi 1707 de vali oldu 1708 de vali oldu Koca Hasan Pasa 1710 da vali oldu 1711 de Van a nakledildi 1714 te vali oldu 1714 sonlarinda vali oldu 1716 da vali oldu Menlikli Ali Pasa Eylul 1717 de vali oldu 1718 de vali oldu Osman Pasa 1723 ten 1724 senesine kadar kaldi ve oradan Revan muhafizligina gonderildi Silahtar Mehmet Pasa Ekim 1724 te vali oldu 1725 te Halep e tayin olundu Hekimoglu Ali Pasa 1725 te vali olmustur 1 kez Abdulaziz Pasa 1725 te vali oldu Haci Mustafa Pasa 1727 de vali oldu daha sonra Tebriz e gonderildi 1731 de vali oldu Mayis 1732 de vali oldu Osman Pasa 1733 te vali oldu Ahmet Pasa 1735 te vali oldu 1736 da vali oldu Veli Pasa 1740 ta vali oldu 1741 de Erzurum a nakledildi 1737 de vali oldu 1 kez Hekimoglu Ali Pasa Eylul 1741 de vali olmustur 2 kez 1741 de vali oldu 2 kez Nisanci Sehla Haci Ahmed Pasa 1744 te vali oldu Yegen Mehmed Pasa 1744 te vali olmustur Hekimoglu Ali Pasa 1745 te vali oldu 3 kez 1746 da vali oldu 1748 de vali oldu 1 kez Yahya Pasa 1748 de vali olmustur 1752 de vali oldu Hekimoglu Ali Pasa 1754 te vali olmustur 4 kez 1756 da vali olmustur Yirmisekizzade Mehmed Said Pasa 1756 da vali oldu Hekimoglu Ali Pasa 1757 de vali oldu 5 kez Muhsinzade Mehmed Pasa Agustos 1758 de vali oldu Kucuk Musahip Mustafa Pasa 1760 ta vali oldu 1761 Haziran da Mora ya naklolundu Silahdar Mehmed Pasa 1761 de vali oldu Silahdar Mahir Hamza Pasa 1762 baslangicinda vali oldu Mayis ayinda birakti 1 kez 1762 Mayis ta vali oldu 1763 te vali oldu 1763 te vali oldu 2 kez Silahdar Mehmed Pasa 1764 te vali oldu 2 defa Haci Ali Pasa 1764 te vali oldu Moldovanci Ali Pasa 1767 de vali olmustur Huseyin Pasa 1768 de vali oldu Silahdar Mahir Hamza Pasa 1768 devali oldu 2 kez 1768 de vali oldu 1769 da vali oldu 1 kez 1771 de vali oldu 2 kez Sunullah Pasa 1771 de vali oldu Deli Omer Pasa 1772 de vali oldu Cezayirli Gazi Hasan Pasa 1773 te vali oldu 1774 te vali oldu 1 kez Yegen Seyyid Mehmed Pasa 1774 te vali oldu Ali Pasa 1776 da vali oldu 1777 baslarinda ayrildi Hazinedar Sahin Ali Pasa 1777 de vali oldu Agustos 1777 de ayrildi 1 kez Haseki Mehmed Pasa 1778 de vali oldu 1779 da ayrildi Silahdar Mehmed Pasa 1780 de vali oldu 3 defa 1781 de vali oldu 2 kez 1784 te vali oldu 1785 te ayrildi Hazinedar Sahin Ali Pasa 1786 da vali oldu 1878 de ayrildi 2 kez Seyyid Ahmed Pasa 1786 da vali oldu 1787 de Konya ya naklolundu 1787 de vali oldu 1790 da vali oldu 1790 da vali oldu Kara Mahmud Pasa 1790 da vali oldu 1792 de vali oldu 1793 te vali oldu Safranbolulu Izzet Mehmed Pasa 1794 te vali oldu Gediz de iken sadrazam olup Kutahya ya gelmeden Istanbul a celbedildi 1794 te vali oldu 1 kez Haci Ebubekir Pasa 1794 te Alo Pasa nin yerine vali oldu 1796 da Misir valiligine atandi 1796 da vali oldu 2 kez Seyyid Ahmed Pasa 1797 de vali oldu ayni sene ayrildi 1798 Temmuz da vali oldu 1 kez 1798 de vali oldu 1 kez Abdullah Pasa 1798 de vali olmustur 1802 de vali oldu 1802 de vali oldu 1802 de vali oldu 2 kez Agustos 1803 te vali oldu 1 kez Abdurrahman Pasa 1804 Haziran da vali oldu 1805 baslarinda ayrildi Yusuf Pasa 1805 te vali oldu 1806 baslarinda birakti 1806 da vali oldu 1807 baslarinda birakti 2 kez Celebi Mustafa Pasa 1807 de vali oldu 1807 de vali olmustur 2 kez 1808 de vali oldu 1809 da birakti 1809 da vali oldu 1810 da birakti Halil Pasa 1810 Nisan da vali oldu ayni sene Agustos ayinda birakti 1810 Agustos ta vali oldu 1812 de birakti 1 kez 1812 de vali oldu 1813 te ayrildi Aralik 1813 te vali oldu 2 kez 1814 te Mora ya tayin edildi 1814 te vali oldu Seyyid Ahmed Pasa 1815 te valiligi birakti Laz Aziz Ahmed Pasa 1815 te vali oldu Eylul 1816 da Halep e gitti Hursid Ahmed Pasa Kasim 1816 da vali oldu Subat 1818 de Halep e tayin edildi 1817 de vali oldu 3 kez Burdurlu Dervis Mehmed Pasa 1817 de vali oldu 1 kez Mayis 1818 de vali oldu 1819 da vali oldu 1823 te vali oldu Burdurlu Dervis Mehmed Pasa 1823 te vali oldu 2 kez Darendeli Topal Izzet Mehmet Pasa 1824 te vali olmustur Husrev Pasa Subat 1827 de vali oldu Mehmed Emin Rauf Pasa 1827 Subati nda vali oldu bes ay kadar kaldiKaynakca Yilmaz Oztuna Baslangicindan zamanimiza kadar Buyuk Turkiye tarihi cilt 12 sf 12 Otuken Yayinevi 1977 Yilmaz Oztuna a g e cilt 12 sf 18 Mehmet Ipsirli Beylerbeyi Islam Ansiklopedisi c 6 Istanbul 1992 s 69 Uzuncarsili I H Kutahya Sehri Istanbul Devlet Matbaasi 1932 sayfa 88 89 93 Asaf Gokbel Hikmet Solen Aydin Ili tarihi sf 110 Ahmed Ihsan Basimevi Ltd 1936 Boluk basi tayinine dair olan bir emir Kutahya mahkemei ser iyye sicilinden aynen alinmistir Izzet karin rif at rehin haliya Kutahya mutesellimi olan izzetlu aga hazretlerinin bolukbasisi olan Genc Ali bolukbasi inha ilam olunur ki haliya sadir olan hatti humayuni sevketmakrun ve berati alisan mucebince ser i serif ve tarikatimiz ve marifetimiz uzere mumaileyh hazretlerinin kapusina seni vekil nasb ve tayin etmisizdir Imdi gerekdir ki silaha mustahak olanlari kusadasin ve kapunizda senin kusattigin bolukbasilarin herbirisine kirkar yigiy kusatmaga izin virub anlara dahi silaha mustahak olanlari kusattirasin ve ayin ve erkan bilmiyen erkad kismina kusatmayub kusattirmiyasin ve siz ki bolukbasilar vesekban yoldaslari haliya Genc Ali bolukbasiyi uzerlerinize zabit bilub ve zabitlerinize badelyevm kanuni kadim uzere dahi yeniceri serdarlarindan ve ocagimiz ihiyarlarindan olup anlari dahi zabit bilub ve yeniceri taifesini dahi ocak yoldasu bilub birbiriniz ile bulundugunuz mahallerde birbirinize sahib cikub yoldaslik idesiz ve bundan boyle kenduleriniz oturdugu mahalde ve tasrada kendilerinizden birisi kurban konakci cavus akcesi namiyle bir durlu bahane ile riaya fukarasindan ve bir kimseden bir akce ve bir habbelerin almayup ve aldirmiyasin ve hilafi kanun bir isiniz zuhuru istima olunursa ve zabitleriniz sizlerin birinden sikayet ederlerse devleti padisahide tufenkci kanunu uzere kursuna tutulub haklarinizdan gelinmek asan ve emri mukarrer bilub ana gore basiret ve intibah uzere olub kanuni kadime mugayir zabitlerinize ve bir kimseye bir durlu is itmeyub ve ittirmeyesiz ve badelyevm ol havalide kat i tarik ve gareti emval ve sair sekavet eden sekban taifesine ve turkmen ve ekrad ve sayed ihtilat eden her kim olursa olsun kapunizda ve sair yerde sekban deyu bu misillu i idenleri cumle tufenkci yoldaslari ittifakiyle ele getirub devletlu ve inayetlu veliyyuniam sahibi devlet efendimiz hazretlerinin fermani alileri mucebince haklarindan gelinmesine sayu ihtimam eyleyesin ve bermucibi mahzar amel eyleyesin Sercesmei dergahi ali Hafiz Receb Bir Musellemin ocakta kanuni kadim uzere birer ciftlik yerleri vardir Ol ciftlikte vaki olan gallattan bagdan bahceden degirmenden osur ve rusum vermez Ol yer satilmak ve tapu verilmek caiz degildir Kanunnamei ali Osman Benevbet Timar arazisine birden fazla kisinin sahip olmasi bunlarin nobetlese savasa gitmesi Uzuncarsili I H Kutahya Sehri Istanbul Devlet Matbaasi 1932 s 93 94 95 Cetin Varlik Anadolu Eyaleti Kurulusu ve Gelismesi Osmanli Cilt 6 Teskilat Yeni Turkiye Yayinlari Ankara 1999 ISBN 975 6782 09 9 sf 125 Orhan Kilic XVII Yuzyilin Ilk Yarisinda Osmanli Devleti nin Eyalet ve Sancak Teskilatlanmasi Osmanli Cilt 6 Teskilat Yeni Turkiye Yayinlari Ankara 1999 ISBN 975 6782 09 9 sf 93 Ismail Hakki Uzuncarsili Bizans ve Selcukilerle Germiyan ve Osmanogullari Zamaninda Kutahya Sehri sf 158 Maarif Matbasi 1932 a b Afyoncu Erhan yil 2010 Suleyman Pasa Hadim Turkiye Diyanet Vakfi Islam Ansiklopedisi Cilt 38 Turkiye Diyanet Vakfi ss 96 98 30 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Mart 2022 Muverrih Ali Ismail Hakki Uzuncarsili Kutahya Sehri Istanbul Devlet Matbaasi 1932 sayfa 158 173