Karbon Dünya üzerinde bilinen tüm yaşamın birincil bileşenidir ve tüm kuru biyokütlenin yaklaşık 45 50 sini te

Karbon, Dünya üzerinde bilinen tüm yaşamın birincil bileşenidir ve tüm kuru biyokütlenin yaklaşık %45-50'sini temsil eder. Karbon bileşikleri Dünya'da doğal olarak bol miktarda bulunur. Karmaşık biyolojik moleküller, diğer elementlerle, özellikle oksijen ve hidrojenle ve sıklıkla nitrojen, fosfor ve kükürt ile (topluca CHNOPS olarak bilinir) bağlı karbon atomlarından oluşur.

Bir karbon atomunun dört değerlik elektronunu gösteren Lewis yapısı

Hafif ve nispeten küçük boyutlu olduğundan, karbon moleküllerinin enzimler tarafından işlenmesi kolaydır. Karbonik anhidraz bu sürecin bir parçasıdır. Periyodik tabloda karbonun atom numarası 6'dır. Karbon döngüsü, Dünya üzerindeki yaşamın uzun bir süre boyunca sürdürülmesinde önemli olan biyojeokimyasal bir döngüdür. Döngü, karbon tutulmasını ve karbon yutaklarını içerir.Levha tektoniği, uzun bir zaman dilimi boyunca yaşam için gereklidir ve levha tektoniği sürecinde karbon bazlı yaşam önemlidir. Dünya'da 3,80 ile 3,85 milyar yıl önce yaşamış olan demir ve kükürt bazlı Anoksijenik fotosentez yaşam formlarının bolluğu, bol miktarda siyah şeyl yatakları üretmektedir. Bu şeyl birikintileri, özellikle deniz tabanında ısı akışını ve kabuğun kaldırma kuvvetini artırarak levha tektoniğinin artmasına yardımcı oluyor. Talk, plaka tektoniğini yönlendirmeye yardımcı olan başka bir organik mineraldir.İnorganik süreçler aynı zamanda levha tektoniğinin yönlendirilmesine de yardımcı olur. Karbon bazlı fotosentez yaşamı, Dünya'daki oksijenin artmasına neden oldu. Oksijendeki bu artış levha tektoniğinin ilk kıtaları oluşturmasına yardımcı oldu.Astrobiyolojide, eğer evrenin başka yerlerinde yaşam varsa, bunun da karbon temelli olacağı sıklıkla varsayılır. 1973'teki Carl Sagan gibi eleştirmenler bu varsayıma karbon şovenizmi adını veriyor.

Özellikler

Karbon, bugüne kadar açıklanan neredeyse on milyon bileşikle diğer elementlerden daha fazla çok sayıda bileşik oluşturma kapasitesine sahiptir ve yine de bu, standart koşullar altında teorik olarak mümkün olan bileşik sayısının yalnızca bir kısmıdır. Organik bileşikler olarak bilinen karbon bileşiklerinin muazzam çeşitliliği, bunlarla karbon içermeyen inorganik bileşikler arasında bir ayrıma yol açmıştır. Organik bileşikleri inceleyen kimya dalına organik kimya denir.

Karbon, yerkabuğunda en çok bulunan 15. elementtir ve kütle bakımından evrende hidrojen, helyum ve oksijenden sonra en çok bulunan dördüncü elementtir. Karbonun yaygın bolluğu, çok sayıda başka elementle kararlı bağlar oluşturma yeteneği ve Dünya'da yaygın olarak karşılaşılan sıcaklıklarda alışılmadık polimer oluşturma yeteneği, onun bilinen tüm canlı organizmaların ortak bir elementi olarak hizmet etmesini sağlar. 2018 yılında yapılan bir araştırmada, karbonun Dünya üzerindeki tüm yaşamın yaklaşık 550 milyar tonunu oluşturduğu tespit edildi.İnsan vücudunda kütlece oksijenden sonra en çok bulunan ikinci elementtir (yaklaşık %18,5).

Hücresel yaşamın kimyasının temeli olarak karbonun en önemli özellikleri, her bir karbon atomunun diğer atomlarla aynı anda dört değerlik bağı oluşturabilmesi ve bir karbon atomuyla bağ kurmak veya kırmak için gereken enerjinin hem kararlı hem de reaktif olabilen büyük ve karmaşık moleküllerin oluşturulması için uygun bir seviyededir. Karbon atomları kolaylıkla diğer karbon atomlarına bağlanır; bu, katenasyon olarak bilinen bir işlemle keyfi uzunlukta makromoleküllerin ve polimerlerin oluşturulmasına olanak tanır.Stephen Hawking'in 2008'deki bir konferansında "Normalde 'yaşam' olarak düşündüğümüz şey, nitrojen veya fosfor gibi diğer birkaç atomla birlikte karbon atomu zincirlerine dayanır", "karbon [...] en zengin kimyaya sahiptir" demiştir.

Norman Horowitz, Mars yüzeyine insansız bir araştırmayı başarıyla indirmek için 1976'daki ilk ABD misyonu olan Viking Lander'ın Jet İtki Laboratuvarı'nın biyobilim bölümünün başkanıydı. Karbon atomunun çok yönlülüğünün, onu diğer gezegenlerde hayatta kalma sorunlarına çözümler, hatta egzotik çözümler sağlama olasılığı en yüksek olan element haline getirdiğini düşünüyordu. Ancak bu görevin sonuçları, Mars'ın şu anda karbon temelli yaşama son derece düşman olduğunu gösterdi. Ayrıca, genel olarak, karbon olmayan yaşam formlarının, kendi kendini kopyalayabilen ve uyum sağlayabilen genetik bilgi sistemleriyle evrimleşebilmesinin çok uzak bir ihtimal olduğunu da düşünüyordu.

Önemli moleküller

Canlı organizmaların temel süreçlerinde kullanılan biyolojik makromoleküllerin en dikkate değer sınıfları şunları içerir:

Canlı organizmaların yapılarının oluşturulduğu yapı taşları olan proteinler (organik kimyasal reaksiyonları katalize eden hemen hemen tüm enzimler buna dahildir).
Amino asit, proteinleri oluşturan, yaşamın genetik kodunda kullanımını içeriyordu.
Genetik bilgiyi taşıyan nükleik asitler.
Ribonükleik asit (RNA), protein üretimi.
Deoksiriboznükleik asit (DNA), genetik formdaki nükleik asit.
Peptit, proteinlerin yapı taşı.
Aynı zamanda enerjiyi de depolayan, ancak daha konsantre bir biçimde olan ve hayvanların vücutlarında uzun süre depolanabilen lipitler.
Hücre zarında kullanılan fosfolipit .
Enerjiyi canlı hücrelerin kullanabileceği biçimde depolayan karbonhidratlar.
Proteinleri bağlamak için Lektin.
Monosakkarit, glikoz ve fruktoz dahil basit şekerler.
Disakkaritler, suda çözünebilen şekerler; laktoz, maltoz ve sükroz dahil.
Amiloz ve amilopektinden oluşan nişasta, bitkilerin enerji deposudur.
Glikojen, hayvanlarda enerji.
Bitkilerin hücre duvarlarında bulunan bir biyopolimer olan selüloz.
Yağ asidi, doymuş yağ ve doymamış yağ (yağ) olmak üzere iki türde enerji depolanır.
İnsan vücudunun ihtiyaç duyduğu fakat sentezleyemediği esansiyel yağ asidi.
Steroidt, hormon ve hücre zarında kullanılır.
Nörotransmitter, sinyal molekülleridir.
Kolesterol, hayvanların beyin ve omuriliğinde kullanılır.
Balmumu, balmumu ve lanolinde bulunur. Koruma amaçlı kullanılan bitki mumu.

Su

Bitkilerde fotosentezin şeması. Üretilen karbonhidratlar bitkide depolanır veya bitki tarafından kullanılır. Fotosentez Dünyadaki gıdanın temelidir

Karbon temelli yaşam için sıvı su şarttır. Karbon moleküllerinin kimyasal bağlanması sıvı su gerektirir. Su, bileşik-çözücü eşleşmesi yapabilecek kimyasal özelliğe sahiptir.İnsanlarda vücudun %55 ila %60'ı sudur. Su, karbondioksitin geri dönüşümlü hidrasyonunu sağlar. Karbon temelli yaşamda karbondioksitin hidrasyonuna ihtiyaç vardır. Dünyadaki tüm yaşam aynı karbon biyokimyasını kullanır. Su, yaşamın karbonik anhidrazının karbondioksit ve su arasındaki etkileşiminde önemlidir. Karbonik anhidraz, yaşamdaki PH seviyelerini düzenleyen karbondioksitin hidrasyonu ve asit-baz homeostazisi için bir karbon bazlı enzim ailesine ihtiyaç duyar.Bitki yaşamında, bitkilerin ışık enerjisini ve karbondioksiti kimyasal enerjiye dönüştürmek için kullandıkları biyolojik süreç olan fotosentez için sıvı suya ihtiyaç vardır.

Diğer adaylar

Karbonun yaptığı gibi temel olarak biyolojik sistemleri ve süreçleri (mesela metabolizma gibi süreçleri) desteklemek için aday olarak birkaç başka element daha önerilmiştir. En sık önerilen alternatif ise silikondur. Atom numarası 14 olan ve karbonun iki katından daha büyük olan silikon, periyodik tabloda karbonla aynı grubu paylaşır, ayrıca dört değerlik bağı oluşturabilir ve ayrıca kendisine kolayca bağlanır, ancak genellikle uzun zincirler yerine kristal kafesler şeklindedir. Bu benzerliklere rağmen silikon, karbondan önemli ölçüde daha elektropozitiftir ve silikon bileşikleri, gerçekçi süreçleri makul bir şekilde destekleyecek şekilde farklı permütasyonlarla kolayca yeniden birleşmezler . Silikon Dünya'da bol miktarda bulunur, ancak daha elektropozitif olduğu için Si-Si bağları yerine esas olarak Si-O bağları oluşturur.Bor asitlerle reaksiyona girmez ve doğal olarak zincir oluşturmaz. Bu nedenle bor yaşama aday değildir.Arsenik yaşam için zehirlidir ve olası adaylığı reddedilmiştir. Geçmişte (1960'lar-1970'ler) yaşam için başka adaylar da makuldü, ancak zamanla ve daha fazla araştırmayla, yaşamın karmaşıklığı ve kararlılığı olarak yalnızca karbonun, polimerler gibi çok büyük moleküller oluşturması mümkün oldu. Bu nedenle yaşamın karbon temelli olması gerekir.

Kurgu

Karbon temelli olmayan varsayımsal yaşamın kimyasal yapısı ve özelliklerine ilişkin spekülasyonlar, bilim kurguda yinelenen bir tema olmuştur. Silikon, kimyasal benzerlikleri nedeniyle kurgusal yaşam formlarında sıklıkla karbonun yerine kullanılır. Sinema ve edebiyat bilim kurgularında, insan yapımı makinelerin cansızdan canlıya geçişi sırasında, bu yeni form çoğu zaman karbon temelli olmayan yaşamın bir örneği olarak sunuluyor. 1960'ların sonlarında mikroişlemcilerin ortaya çıkışından bu yana, bu tür makineler genellikle "silikon temelli yaşam" olarak sınıflandırıldı. Kurgusal "silikon temelli yaşamın" diğer örnekleri, yaşayan bir kaya yaratığının biyokimyasının silikona dayandığı Star Trek: The Original Series'in 1967 tarihli "Karanlıktaki Şeytan" bölümünde görülebilir. 1994 yılında The X-Files'ın "Firewalker" bölümünde, bir yanardağda silikon bazlı bir organizmanın keşfedildiği anlatılıyor.

Arthur C. Clarke'ın 1982 tarihli romanı 2010: Odyssey Two'nun 1984 tarihindeki film uyarlamasında bir karakter şunu savunuyor: "Karbon mu yoksa silikon temelli olmamız hiçbir temel fark yaratmaz; her birimize uygun saygıyla davranılmalıdır."

Daha büyük JoJo's Bizarre Adventure serisinin sekizinci bölümü olan JoJolion'da, silikon temelli yaşam formlarından oluşan gizemli bir ırk olan "Rock Humans", birincil düşmanlar olarak hizmet ediyor.

Galeri

Karbon döngüsü ileorganik bileşennoluşumu arasındaki ilişki.
Bitki hücre duvarı (selüloz) ve kloroplastlar, bitki hücrelerinde ve diğer ökaryotik organizmalarda fotosentezi gerçekleştirir.
Bitki hücre duvarındaki selüloz ve diğer polisakkaritlerindizilişi
Hücre türleri: ökaryotik hücre (solda) ve prokaryotik hücre (sağda)
Karbonun kara ve atmosfer arasındaki hareketini gösteren hızlı karbon döngüsü
Ekosistemlerde depolanan karbon
Su aktığında karbonun nereye gittiği
Okyanus karbon sorunu
Küresel karbonların basitleştirilmiş diyagramı
Karbon döngüsü diyagramı
Benzendeki üçlü karbon bağı
Organoalüminyum kimyasında alüminyumu pembe, karbona bağlı siyah ve hidrojeni beyaz olarak gösteren diizobütilalüminyum hidrür modeli
Uzun karbon zincirlerinden oluşanyağ asitleri

Ayrıca bakınız

Karbon kaynağı (biyoloji)
Hücre biyolojisi
CHNOPS, canlı organizmalardaki en yaygın elementlerin sırasının nimonik bir kısaltmasıdır: karbon, hidrojen, nitrojen, oksijen, fosfor ve kükürt
Karmaşık yaşam için yaşanabilir bölge

Kaynakça

^ . www.fao.org. 13 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2019.
^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r Molnar, Charles; Gair, Jane (14 Mayıs 2015). "2.3 Biological Molecules". Introduction to the Chemistry of Life. 18 Mart 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Mayıs 2024 – opentextbc.ca vasıtasıyla.
^ Education (2010). . Pearson Education. Pearson BioCoach. 27 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2010. Most biological molecules are made from covalent combinations of six important elements, whose chemical symbols are CHNOPS. ... Although more than 25 types of elements can be found in biomolecules, six elements are most common. These are called the CHNOPS elements; the letters stand for the chemical abbreviations of carbon, hydrogen, nitrogen, oxygen, phosphorus, and sulfur.
^ Riebeek, Holli (16 Haziran 2011). . Earth Observatory. NASA. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2018.
^ Archer, David (2010). The global carbon cycle. Princeton: Princeton University Press. ISBN .
^ "How plate tectonics have maintained Earth's 'Goldilocks' climate". The University of Sydney. 23 Nisan 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Mayıs 2024.
^ "Talc Processing". www.soapstonetalc.com. 6 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Mayıs 2024.
^ Sidder, Aaron (23 Ağustos 2023). "Talc May Make Mexico's Subduction Zone More Slippery". Eos. 6 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Mayıs 2024.
^ "Geology, Age and Origin of Supracrustal Rocks at Akilia, West Greenland".
^ Bressan, David. "Rise Of Oxygen On Early Earth Linked To The Formation Of First Continents". Forbes. 28 Ocak 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Mayıs 2024.
^ "Astrobiology". Biology Cabinet. 26 Eylül 2006. 12 Aralık 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Ocak 2011.
^ . Astrobiology magazine. 2000. 20 Haziran 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2008.
^ Darling, David. "Carbon-based life". Encyclopedia of Life. 2 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Eylül 2007.
^ "There are close to ten million known carbon compounds, many thousands of which are vital to organic and life processes." Chemistry Operations (15 Aralık 2003). . Los Alamos National Laboratory. 13 Eylül 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ekim 2008.
^ Clayden, J.; Greeves, N. and Warren, S. (2012) Organic Chemistry. Oxford University Press. pp. 1–15. .
^ Bar-On, Yinon M.; Phillips, Rob; Milo, Ron (21 Mayıs 2018). "The biomass distribution on Earth". Proceedings of the National Academy of Sciences. 115 (25): 6506-6511. doi:10.1073/pnas.1711842115. (PMC) 6016768 $2. (PMID) 29784790. Tarih değerini gözden geçirin: |erişimtarihi= ();
^ Carrington, Damian (21 Mayıs 2018). "Humans just 0.01% of all life but have destroyed 83% of wild mammals – study". The Guardian. 11 Eylül 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Şubat 2019 – www.theguardian.com vasıtasıyla.
^ Reece, Jane B. (31 Ekim 2013). Campbell Biology. 10. Pearson. ISBN .
^ "Carbon and hydrocarbons (article)". Khan Academy. 6 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Mayıs 2024.
^ Oxford English Dictionary, 1st edition (1889) [http://www.oed.com/view/Entry/30197 s.v. 'chain', definition 4g
^ "27.8: Polymers and Polymerization Reactions". Chemistry LibreTexts. 18 Ocak 2015. 6 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Mayıs 2024.
^ "Polymers". www2.chemistry.msu.edu. 8 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Mayıs 2024.
^ Stephen Hawking (1 Ekim 2008). "Life in the Universe, 50th anniversary celebration of NASA". NASA. 23 Eylül 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Ağustos 2015.
^ Horowitz, N.H. (1986). Utopia and Back and the search for life in the solar system. New York: W.H. Freeman and Company.
^ Molnar, Charles; Gair, Jane (14 Mayıs 2015). "2.3 Biological Molecules". Introduction to the Chemistry of Life (İngilizce). 18 Mart 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Mayıs 2024.
^ "RNA: The Versatile Molecule". University of Utah. 2015. 10 Nisan 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Mayıs 2024.
^ "deoxyribonucleic acid". Merriam-Webster Dictionary.
^ URS Rutishauser; Leo Sachs (1 Mayıs 1975). "Cell-to-Cell Binding Induced by Different Lectins". Journal of Cell Biology. 65 (2): 247-257. doi:10.1083/jcb.65.2.247. (PMC) 2109424 $2. (PMID) 805150.
^ Smelser, Neil J.; Baltes, Paul B. (2001). International encyclopedia of the social & behavioral sciences. 1st. Amsterdam New York: Elsevier. ISBN .
^ "Eight ingredients for life in space". www.nhm.ac.uk. 22 Nisan 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Mayıs 2024.
^ Westall, Frances; Brack, André (1 Mart 2018). "The Importance of Water for Life". Space Science Reviews. 214 (2): 50. doi:10.1007/s11214-018-0476-7 – NASA ADS vasıtasıyla.
^ "The Water in You: Water and the Human Body | U.S. Geological Survey". www.usgs.gov. 13 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Mayıs 2024.
^ "Reactome | Reversible hydration of carbon dioxide". reactome.org. 6 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Mayıs 2024.
^ "Carbon-Based Life - an overview | ScienceDirect Topics". www.sciencedirect.com. 6 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Mayıs 2024.
^ . UK English Dictionary. Oxford University Press. 11 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2023.
^ Pace, NR (2001). "The universal nature of biochemistry". Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. 98 (3): 805-8. doi:10.1073/pnas.98.3.805. (PMC) 33372 $2. (PMID) 11158550. Tarih değerini gözden geçirin: |erişimtarihi= ();
^ "Silicon (Si) - Chemical properties, Health and Environmental effects". www.lenntech.com. 6 Nisan 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Mayıs 2024.
^ "The Boron Family & Its Physical and Chemical Properties | PDF | Carbon | Silicon". Scribd. 6 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Mayıs 2024.
^ Check Hayden, Erika (20 Ocak 2012). "Study challenges existence of arsenic-based life". Nature. doi:10.1038/nature.2012.9861. 4 Şubat 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Mayıs 2024 – www.nature.com vasıtasıyla.
^ Sheridan, Kerry. "Scientists say NASA's 'new arsenic form of life' was untrue". phys.org. 3 Şubat 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Mayıs 2024.
^ Aono, Masashi; Kitadai, Norio; Oono, Yoshi (12 Şubat 2015). "A Principled Approach to the Origin Problem". Origins of Life and Evolution of the Biosphere. 45 (3): 327-338. doi:10.1007/s11084-015-9444-3. (PMC) 4510921 $2. (PMID) 26177711.
^ "The Unique Carbon Atom, National Oceanic and Atmospheric Administration, noaa.gov" (PDF). 17 Nisan 2024 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 6 Mayıs 2024.
^ "Biology, The Chemistry of Life, The Chemical Foundation of Life, Carbon". OERTX. 12 Şubat 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Mayıs 2024.
^ Petkowski, Janusz Jurand; Bains, William; Seager, Sara (10 Haziran 2020). "On the Potential of Silicon as a Building Block for Life". Life. 10 (6): 84. doi:10.3390/life10060084. (PMC) 7345352 $2. (PMID) 32532048. Tarih değerini gözden geçirin: |erişimtarihi= ();
^ "Star Trek | The Science of Silicon-Based Life". The Companion. 30 Mart 2022. 15 Mart 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Mayıs 2024.
^ Lowry, Brian (1995). The Truth is Out There: The Official Guide to the X-Files. Harper Prism. ISBN .
^ Edwards, Ted (1996). X-Files Confidential. Little, Brown and Company. ISBN .
^ . IMDb. 12 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2017.
^ "Rock Organism". JoJo's Bizarre Encyclopedia - JoJo Wiki. 23 Kasım 2023. 2 Ocak 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Mayıs 2024.

Dış bağlantılar

. 19 Haziran 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2006.
"School of Chemistry, University of Bristol, United Kingdom".

[1] . www.fao.org. 13 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2019.

[auto-2] ^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r Molnar, Charles; Gair, Jane (14 Mayıs 2015). "2.3 Biological Molecules". Introduction to the Chemistry of Life. 18 Mart 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Mayıs 2024 – opentextbc.ca vasıtasıyla.

[Education-3] Education (2010). . Pearson Education. Pearson BioCoach. 27 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2010. Most biological molecules are made from covalent combinations of six important elements, whose chemical symbols are CHNOPS. ... Although more than 25 types of elements can be found in biomolecules, six elements are most common. These are called the CHNOPS elements; the letters stand for the chemical abbreviations of carbon, hydrogen, nitrogen, oxygen, phosphorus, and sulfur.

[nasacc-4] Riebeek, Holli (16 Haziran 2011). . Earth Observatory. NASA. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2018.

[5] Archer, David (2010). The global carbon cycle. Princeton: Princeton University Press. ISBN .

[6] "How plate tectonics have maintained Earth's 'Goldilocks' climate". The University of Sydney. 23 Nisan 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Mayıs 2024.

[7] "Talc Processing". www.soapstonetalc.com. 6 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Mayıs 2024.

[8] Sidder, Aaron (23 Ağustos 2023). "Talc May Make Mexico's Subduction Zone More Slippery". Eos. 6 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Mayıs 2024.

[9] "Geology, Age and Origin of Supracrustal Rocks at Akilia, West Greenland".

[10] Bressan, David. "Rise Of Oxygen On Early Earth Linked To The Formation Of First Continents". Forbes. 28 Ocak 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Mayıs 2024.

[BC-11] "Astrobiology". Biology Cabinet. 26 Eylül 2006. 12 Aralık 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Ocak 2011.

[12] . Astrobiology magazine. 2000. 20 Haziran 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2008.

[darling-13] Darling, David. "Carbon-based life". Encyclopedia of Life. 2 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Eylül 2007.

[lanl-14] "There are close to ten million known carbon compounds, many thousands of which are vital to organic and life processes." Chemistry Operations (15 Aralık 2003). . Los Alamos National Laboratory. 13 Eylül 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ekim 2008.

[J._Clayden,_N._Greeves_2012_pp._1-15-15] Clayden, J.; Greeves, N. and Warren, S. (2012) Organic Chemistry. Oxford University Press. pp. 1–15. .

[16] Bar-On, Yinon M.; Phillips, Rob; Milo, Ron (21 Mayıs 2018). "The biomass distribution on Earth". Proceedings of the National Academy of Sciences. 115 (25): 6506-6511. doi:10.1073/pnas.1711842115. (PMC) 6016768 $2. (PMID) 29784790. Tarih değerini gözden geçirin: |erişimtarihi= ();

[17] Carrington, Damian (21 Mayıs 2018). "Humans just 0.01% of all life but have destroyed 83% of wild mammals – study". The Guardian. 11 Eylül 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Şubat 2019 – www.theguardian.com vasıtasıyla.

[18] Reece, Jane B. (31 Ekim 2013). Campbell Biology. 10. Pearson. ISBN .

[19] "Carbon and hydrocarbons (article)". Khan Academy. 6 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Mayıs 2024.

[20] Oxford English Dictionary, 1st edition (1889) [http://www.oed.com/view/Entry/30197 s.v. 'chain', definition 4g

[21] "27.8: Polymers and Polymerization Reactions". Chemistry LibreTexts. 18 Ocak 2015. 6 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Mayıs 2024.

[22] "Polymers". www2.chemistry.msu.edu. 8 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Mayıs 2024.

[nasa-23] Stephen Hawking (1 Ekim 2008). "Life in the Universe, 50th anniversary celebration of NASA". NASA. 23 Eylül 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Ağustos 2015.

[Horowitz1986-24] Horowitz, N.H. (1986). Utopia and Back and the search for life in the solar system. New York: W.H. Freeman and Company.

[25] Molnar, Charles; Gair, Jane (14 Mayıs 2015). "2.3 Biological Molecules". Introduction to the Chemistry of Life (İngilizce). 18 Mart 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Mayıs 2024.

[University_of_Utah-2015-26] "RNA: The Versatile Molecule". University of Utah. 2015. 10 Nisan 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Mayıs 2024.

[27] "deoxyribonucleic acid". Merriam-Webster Dictionary.

[28] URS Rutishauser; Leo Sachs (1 Mayıs 1975). "Cell-to-Cell Binding Induced by Different Lectins". Journal of Cell Biology. 65 (2): 247-257. doi:10.1083/jcb.65.2.247. (PMC) 2109424 $2. (PMID) 805150.

[29] Smelser, Neil J.; Baltes, Paul B. (2001). International encyclopedia of the social & behavioral sciences. 1st. Amsterdam New York: Elsevier. ISBN .

[30] "Eight ingredients for life in space". www.nhm.ac.uk. 22 Nisan 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Mayıs 2024.

[31] Westall, Frances; Brack, André (1 Mart 2018). "The Importance of Water for Life". Space Science Reviews. 214 (2): 50. doi:10.1007/s11214-018-0476-7 – NASA ADS vasıtasıyla.

[32] "The Water in You: Water and the Human Body | U.S. Geological Survey". www.usgs.gov. 13 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Mayıs 2024.

[33] "Reactome | Reversible hydration of carbon dioxide". reactome.org. 6 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Mayıs 2024.

[34] "Carbon-Based Life - an overview | ScienceDirect Topics". www.sciencedirect.com. 6 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Mayıs 2024.

[35] . UK English Dictionary. Oxford University Press. 11 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2023.

[Pace-36] Pace, NR (2001). "The universal nature of biochemistry". Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. 98 (3): 805-8. doi:10.1073/pnas.98.3.805. (PMC) 33372 $2. (PMID) 11158550. Tarih değerini gözden geçirin: |erişimtarihi= ();

[37] "Silicon (Si) - Chemical properties, Health and Environmental effects". www.lenntech.com. 6 Nisan 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Mayıs 2024.

[38] "The Boron Family & Its Physical and Chemical Properties | PDF | Carbon | Silicon". Scribd. 6 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Mayıs 2024.

[39] Check Hayden, Erika (20 Ocak 2012). "Study challenges existence of arsenic-based life". Nature. doi:10.1038/nature.2012.9861. 4 Şubat 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Mayıs 2024 – www.nature.com vasıtasıyla.

[40] Sheridan, Kerry. "Scientists say NASA's 'new arsenic form of life' was untrue". phys.org. 3 Şubat 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Mayıs 2024.

[41] Aono, Masashi; Kitadai, Norio; Oono, Yoshi (12 Şubat 2015). "A Principled Approach to the Origin Problem". Origins of Life and Evolution of the Biosphere. 45 (3): 327-338. doi:10.1007/s11084-015-9444-3. (PMC) 4510921 $2. (PMID) 26177711.

[42] "The Unique Carbon Atom, National Oceanic and Atmospheric Administration, noaa.gov" (PDF). 17 Nisan 2024 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 6 Mayıs 2024.

[43] "Biology, The Chemistry of Life, The Chemical Foundation of Life, Carbon". OERTX. 12 Şubat 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Mayıs 2024.

[44] Petkowski, Janusz Jurand; Bains, William; Seager, Sara (10 Haziran 2020). "On the Potential of Silicon as a Building Block for Life". Life. 10 (6): 84. doi:10.3390/life10060084. (PMC) 7345352 $2. (PMID) 32532048. Tarih değerini gözden geçirin: |erişimtarihi= ();

[45] "Star Trek | The Science of Silicon-Based Life". The Companion. 30 Mart 2022. 15 Mart 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Mayıs 2024.

[46] Lowry, Brian (1995). The Truth is Out There: The Official Guide to the X-Files. Harper Prism. ISBN .

[47] Edwards, Ted (1996). X-Files Confidential. Little, Brown and Company. ISBN .

[48] . IMDb. 12 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2017.

[49] "Rock Organism". JoJo's Bizarre Encyclopedia - JoJo Wiki. 23 Kasım 2023. 2 Ocak 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Mayıs 2024.