II. Murşili, Yeni Krallık Dönemi'nde Hitit hükümdarı (MÖ.1321–1295).
Hitit kralları listesi |
---|
Hititler-Dönemler MÖ 23. yüzyıl- MÖ 12. yüzyıl (Orta kronoloji) |
Hatti Kralları (Beylikler Dönemi) |
Pamba |
Pithana |
Piyusti |
Anitta |
Eski Krallık MÖ 17. yüzyıl - MÖ 16. yüzyıl |
Labarna |
I. Hattuşili |
I. Murşili |
I. Hantili I. Zidanta Ammuna I. Huzziya Telepinu |
Orta Krallık MÖ 15. yüzyıl |
Alluvamna |
Tahurvaili |
II. Hantili |
II. Zidanta |
II. Huzziya |
I. Muvatalli |
Yeni (Büyük) Krallık Dönemi MÖ 14. yüzyıl - MÖ 12. yüzyıl |
I. Tuthaliya |
I. Arnuvanda |
II. Hattuşili(?) |
II. Tuthaliya |
Genç Tuthaliya(?) |
I. Şuppiluliuma |
II. Arnuvanda |
II. Murşili |
II. Muvatalli |
III. Murşili |
III. Hattuşili |
IV. Tuthaliya |
Kurunta(?) |
III. Arnuvanda |
II. Şuppiluliuma |
Hükümdarlığı
Kardeşi II. Arnuvanda'nın babası gibi Hatti Ülkesi'ni saran veba salgını yüzünden erken ölümünü dolayısıyla tahta çıkan II. Murşili, tahta çıktığında henüz 20 yaşındaydı. Ülkenin kuzeyinde bulunan Kaşkalar ve Güneybatı'da bulunan Arzawa Krallığı Murşili'nin gençliğinden fırsat bularak onunla dalga geçtiler. Murşili saldırıya geçmeden önce güç bulmak için Arinna'nın Güneş Tanrıçası'na dua etmeye gitti ve Tanrıçaya düşmanlarını şikayet etti.
... Beni küçük gören ve her fırsatta senin topraklarını almak isteyen çevredeki düşman ülkeleri yok et...
Murşili, saldırıya geçmeden önce düşmanlarının hakaretlerine ve kötü davranışlarına katlanmak zorunda kaldı çünkü veba salgını ülkenin kaynaklarını bitirmişti. Babası Şuppiluliuma döneminden beri baş komutan görevinde olan ve Arzawalılar hakkında tecrübesi bulunan 'nin ölmesi de kralı oldukça çaresiz bırakmıştı. Murşili, dua edip moral bulduktan sonra düşmanlarını yendi ve Hatti ülkesine yeni topraklar kattı.
Veba salgını hala devam ediyordu. Ülke nüfusu oldukça azalmıştı. Ayrıca Kaşka saldırıları bazı bölgelerde nüfus boşalmalarına sebep olmuş, bu yerlerde tarım ve hayvancılık durmuştu. Murşili buna önlem olarak özellikle Batı Anadolu'dan getirdiği çalışacak yaşta olan erkek ve sayısı 66.000'e ulaşan savaş tutsaklarını alıp bu bölgelere yerleştirdi ve oraları tekrar yerleşime açtı.
Batı Anadolu yöresindeki küçük devletler, iyice başına buyruk hale gelmişlerdi. Arzawa kralı kendi ülkesine geçen Hitit uyruklarını geri vermek istemiyordu. Murşili ise sert bir mektup ile Arzawa'ya savaş açtı:
... Bana çocuk muamelesi yaptın, beni küçük gördün. Haydi öyleyse, şimdi savaşacağız...
Arzawa'da bu mektuba farklı bakış açıları vardı. Kimi teslim olmak, kimi de savaşmak istiyordu. Sonunda Murşili Arzawa'ya saldırdı ve onları yendi. Teslim olan Arzawa beyleri bağışlandı. Murşili dönüşte birçok ganimet topladığını şöyle anlatır:
...Hattuşa beylerinin savaş birliklerinin ve araba askerlerinin getirdikleri (esirler) sayılacak gibi değildi...
Yenilen Arzawa kralı Ahhiyawa'ya sığınsa da, Ahhiyawa kralı Hititlere teslim etti.
Kargamış'a kardeşini, kardeşi ölünce onun oğlunu; Halpa'ya yeğenini kral yaparak İmparatorluğun Yakındoğu'daki egemenliğini sürdürdü.
Resimler
- Murşili döneminde Hitit Krallığı
-
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ (1998). The Kingdom of the Hittites. Oxford University Press. ISBN . p.xiii
- ^ a b Ahmet Ünal, Hititler Devrinde Anadolu Cilt 2, syf.26
- ^ Ekrem Akurgal, Anadolu Kültür Tarihi, syf. 84
- ^ Ahmet Ünal, Hititler Devrinde Anadolu Cilt 1, syf.79
- ^ Ekrem Akurgal, Anadolu Kültür Tarihi, syf. 84-85
- ^ Ekrem Akurgal, Anadolu Kültür Tarihi, syf. 85
- ^ Ekrem Akurgal, Anadolu Kültür Tarihi, sf. 83
Tarih ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
II Mursili Yeni Krallik Donemi nde Hitit hukumdari MO 1321 1295 Hitit krallari listesiHititler Donemler MO 23 yuzyil MO 12 yuzyil Orta kronoloji Hatti Krallari Beylikler Donemi PambaPithanaPiyustiAnittaEski Krallik MO 17 yuzyil MO 16 yuzyilLabarnaI HattusiliI MursiliI Hantili I Zidanta Ammuna I Huzziya TelepinuOrta Krallik MO 15 yuzyilAlluvamnaTahurvailiII HantiliII ZidantaII HuzziyaI MuvatalliYeni Buyuk Krallik Donemi MO 14 yuzyil MO 12 yuzyilI TuthaliyaI ArnuvandaII Hattusili II TuthaliyaGenc Tuthaliya I SuppiluliumaII ArnuvandaII MursiliII MuvatalliIII MursiliIII HattusiliIV TuthaliyaKurunta III ArnuvandaII SuppiluliumaHukumdarligiKardesi II Arnuvanda nin babasi gibi Hatti Ulkesi ni saran veba salgini yuzunden erken olumunu dolayisiyla tahta cikan II Mursili tahta ciktiginda henuz 20 yasindaydi Ulkenin kuzeyinde bulunan Kaskalar ve Guneybati da bulunan Arzawa Kralligi Mursili nin gencliginden firsat bularak onunla dalga gectiler Mursili saldiriya gecmeden once guc bulmak icin Arinna nin Gunes Tanricasi na dua etmeye gitti ve Tanricaya dusmanlarini sikayet etti Beni kucuk goren ve her firsatta senin topraklarini almak isteyen cevredeki dusman ulkeleri yok et Mursili saldiriya gecmeden once dusmanlarinin hakaretlerine ve kotu davranislarina katlanmak zorunda kaldi cunku veba salgini ulkenin kaynaklarini bitirmisti Babasi Suppiluliuma doneminden beri bas komutan gorevinde olan ve Arzawalilar hakkinda tecrubesi bulunan nin olmesi de krali oldukca caresiz birakmisti Mursili dua edip moral bulduktan sonra dusmanlarini yendi ve Hatti ulkesine yeni topraklar katti Veba salgini hala devam ediyordu Ulke nufusu oldukca azalmisti Ayrica Kaska saldirilari bazi bolgelerde nufus bosalmalarina sebep olmus bu yerlerde tarim ve hayvancilik durmustu Mursili buna onlem olarak ozellikle Bati Anadolu dan getirdigi calisacak yasta olan erkek ve sayisi 66 000 e ulasan savas tutsaklarini alip bu bolgelere yerlestirdi ve oralari tekrar yerlesime acti Bati Anadolu yoresindeki kucuk devletler iyice basina buyruk hale gelmislerdi Arzawa krali kendi ulkesine gecen Hitit uyruklarini geri vermek istemiyordu Mursili ise sert bir mektup ile Arzawa ya savas acti Bana cocuk muamelesi yaptin beni kucuk gordun Haydi oyleyse simdi savasacagiz Arzawa da bu mektuba farkli bakis acilari vardi Kimi teslim olmak kimi de savasmak istiyordu Sonunda Mursili Arzawa ya saldirdi ve onlari yendi Teslim olan Arzawa beyleri bagislandi Mursili donuste bircok ganimet topladigini soyle anlatir Hattusa beylerinin savas birliklerinin ve araba askerlerinin getirdikleri esirler sayilacak gibi degildi Yenilen Arzawa krali Ahhiyawa ya siginsa da Ahhiyawa krali Hititlere teslim etti Kargamis a kardesini kardesi olunce onun oglunu Halpa ya yegenini kral yaparak Imparatorlugun Yakindogu daki egemenligini surdurdu ResimlerMursili doneminde Hitit Kralligi II Mursili nin veba duasi Hattusa Istanbul Arkeoloji MuzesiAyrica bakinizMursili nin tutulmasiKaynakca 1998 The Kingdom of the Hittites Oxford University Press ISBN 84 376 1918 1 p xiii a b Ahmet Unal Hititler Devrinde Anadolu Cilt 2 syf 26 Ekrem Akurgal Anadolu Kultur Tarihi syf 84 Ahmet Unal Hititler Devrinde Anadolu Cilt 1 syf 79 Ekrem Akurgal Anadolu Kultur Tarihi syf 84 85 Ekrem Akurgal Anadolu Kultur Tarihi syf 85 Ekrem Akurgal Anadolu Kultur Tarihi sf 83 Tarih ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz