Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bangladeş (Bengalce: বাংলাদেশ), resmî olarak Bangladeş Halk Cumhuriyeti (Bengalce: গণপ্রজাতন্ত্রী বাংলাদেশ - Gônoprojatontri Bangladeş), Güney Asya'da bir ülkedir. Myanmar ile Hindistan sınır komşusudur. Bangladeş'in anlamı "Bengal'in ülkesi" olup resmî dili Bengalcedir. Nüfusun %91'i Müslüman, resmî dini İslam'dır. Geri kalan kısmı çoğunlukla Hindu'dur. Budizm ve Hrıstiyanlık ülkedeki diğer yaygın dinlerdir.
Bangladeş গণপ্রজাতন্ত্রী বাংলাদেশ Gônoprojatontri Bangladesh Bangladeş Halk Cumhuriyeti | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 | |||||
| Başkent ve en büyük şehir | Dakka 23°42′K 90°21′D / 23.700°K 90.350°D | ||||
| Resmî dil(ler) | Bengalce | ||||
| Etnik gruplar (2022) |
| ||||
| Resmî din | İslam | ||||
| Demonim | Bengalliler | ||||
| Hükûmet | Üniter Parlamenter Cumhuriyet | ||||
| |||||
| Tarihçe | |||||
| |||||
| Yüzölçümü | |||||
• Toplam | 147.570 km2 (92.) | ||||
• Su (%) | 6,4 | ||||
| Nüfus | |||||
• 2022 sayımı | 165,158,616 (8.) | ||||
| GSYİH (SAGP) | 2020 tahminî | ||||
• Toplam | 864,883 milyar $ (30.) | ||||
• Kişi başına | 5.138 $ (135..) | ||||
| GSYİH (nominal) | 2020 tahminî | ||||
• Toplam | 317,768 milyar $ (35.) | ||||
• Kişi başına | 1.887 $ (140.) | ||||
| Gini (2016) | 32.4 orta | ||||
| İGE (2019) |  0.632orta · 133. | ||||
| Para birimi | Taka (BDT) | ||||
| Zaman dilimi | UTC+6 () | ||||
| Trafik akışı | sol | ||||
| Telefon kodu | |||||
| ISO 3166 kodu | |||||
| İnternet alan adı | .bd | ||||
| |||||
1971 senesine kadar Pakistan'ın "Doğu Pakistan" adlı eyaleti, daha önceleri de İngilizlerin Kıta Hindi'nde Bengal eyaleti idi. Kuzey-güney arası 625 kilometre, doğu-batı arası 304 kilometredir.
Tarihçe
Bangladeş, milattan önce bölgede hüküm süren büyük devletlerin, MS 750-1200 arasında yerel Palas hanedanlarının egemenliği altında kaldı. Onuncu asırdan itibaren Müslümanlar bölgeye egemen olmaya başladılar.
Bangladeş 12. yüzyıldan 1757 yılına kadar Müslümanların idaresinde, 1757'den 1905 yılına kadar İngilizlerin egemenliğinde kaldı. 1947 yılında da Müslüman kesimi "Doğu Pakistan" adıyla Pakistan'ın bir eyaleti oldu ve 1969 yılına kadar Pakistan'ın eyaleti olarak kaldı. 28 Kasım 1969'da meclis üyelerinin teşkili için yapılan seçim propagandaları esnasında Mucibü'r-Rahman ve onun "Avami Partisi" seçim propagandalarını Doğu Pakistan'a özerklik vereceği vaadi üzerine kurmuştu. Aralık 1970'te yapılan seçimler sonucunda Avami Partisi 313 sandalyeden 167'sini aldı. 1 Mart 1971'de Millet Meclisinin teşkili ertelendi. Bu durum Doğu Pakistan'da meşru hakların ihlali sayıldı ve genel greve gidildi. Bunun üzerine ordu, grevcilerin üzerine gitti ve iç savaş başladı. Bir kısım halk da Hindistan'a sığındı. Bu arada Hindistan-Pakistan Savaşı başladı.
1971 Aralık ayında savaş bittiğinde Hindistan, Doğu Pakistan'ın büyük bir bölümünü işgal etmişti. Hindistan burayı iki hafta kadar kontrol altında tuttu. 22 Aralık 1971'de Mucibü'r-Rahman'ın liderliğinde Bangladeş Müslüman Halk Cumhuriyeti kurulduktan sonra Hindistan ülkeyi terk etti. Mucibü'r-Rahman ve Avami Partisi'nin iktidara gelmesiyle karışıklıklar dinmedi. 15 Ağustos 1975'te yapılan darbe ile Mucibü'r-Rahman ve ailesi öldürüldü. İdareyi Kandahar Mustak Ahmed ele aldı. 3 Kasım 1975'te Dakka Garnizon Komutanı Tuğgeneral Halid Müşerref, Mustak Ahmed'i devirdi. Ancak kendi iktidarda sadece dört gün kalabildi.
7 Kasım 1975 tarihinde General Ziyaü'r-Rahman bir darbe ile Halid Müşerref'i devirdi. Ziyaü'r-Rahman zamanında ordu uzun müddet siyasetten uzak durdu. 1977 yılında yapılan seçimleri Ziyaü'r-Rahman kazandı ve geçici olsa da siyasi istikrar temin edildi. 30 Mayıs 1981 tarihinde bir grup subay ve askerî birlik başarısız bir darbe yaptılar. Ziyaü'r-Rahman'a bağlı birlikler darbeyi bastırdılar. Ancak darbe esnasında Ziyaü'r-Rahman öldürüldü. 15 Kasım 1981'de seçim yapıldı ve Millî Birlik Partisi lideri, öldürülen Ziyaü'r-Rahman'ın yardımcısı Abdüssettar, oyların % 66'sını alarak devlet başkanı oldu. Ancak siyasi istikrar yine temin edilememiş ve kargaşa bitmemişti. Nihayet hükûmet, Millî Güvenlik Kurulu kurulmasını kabul ettiyse de gerginlik durmadı. Sonunda Genelkurmay Başkanı Muhammed Erşad, askerî bir darbe ile Abdüssettar'ı devirerek idareye el koydu. Askerî idare iki sene iş başında kalacağını ilan etti. 21 Mart 1985'te yapılan referandumda Erşad'ın devlet başkanlığında kalması onaylandı. Diktatörlük ve otoriter bir rejimle ülkeyi yönettiği söylenen Muhammed Erşad'ın geniş çaplı kitle gösterileri neticesi istifa etmesi üzerine 6 Aralık 1990 senesinde Şahabeddin Ahmed devlet başkanlığına vekaleten getirildi. 19 Eylül 1991 senesinde yapılan seçimleri kazanan (Ziyaü'r-Rahman'ın dul eşi) Halide Ziya başbakan oldu.
Fiziki yapısı
Bangladeş daha ziyade Kıta Hindi'nin Ganj ("Padna"), () Nehrinin aşağı kolu ile Meghna gibi önemli nehirlerinin deltasında oluşan alüvyonlu ovalardan meydana gelir. Bu nehirler birleşerek Bengal Körfezinde bir delta içinde akarlar. Ovaların büyük bir kısmının denizden yüksekliği 9 metreyi geçmemektedir. Bu sebeple her yıl yağışlı mevsimlerde ırmakların kabarmasıyla ovalar seller altında kalırlar. Bu sel baskınlarının en büyüğü 1974 yılında olmuş ve ülkenin % 70'i sular altında kalmış, 2 bin insan ölüp, yüz binlerce insan evsiz, barksız ve aç kalmıştır. Jamuna Irmağının kolları olan ve ırmakları, ovanın kuzey bölümünden geçerler. Bu bölgede çok sayıda bataklık ve sazlık bulunmaktadır. 9300 kilometrekarelik bir yer kaplayan , orta kesimde 6350 kilometrekarelik yer kaplayan ve Meghna Irmağının doğusundaki , alüvyonların meydana getirdiği başlıca plato alanlarıdır. güneyinde uzanan , tepeler, vadiler ve ormanlarla kaplıdır. Buraları ülkenin başlıca dağlık bölgesidir. Yüksekliği ortalama 600 metredir.
İklimi
Ilıman bir iklime sahiptir. Muson yağmurları yoğun olur ve seller yaşanabilmektedir.
Doğal kaynakları
ormanlarla kaplı. Ekilecek alanları az olduğu için ormanların büyük bir kısmı yok edilmiş ve bugün sadece iki orman kalmıştır. Bunlardan birisi olup, ve 41,4 kilometrekarelik bir kısmı yapı malzemesi için elverişli ağaçlarla kaplıdır. İkinci orman ise güneydeki bölgesindeki ormanlardır. 59,6 kilometrekarelik bir alanı, bataklıklar arasındaki adacıklar ve Mangrov ormanlarıyla kaplıdır. Bu ormandaki ağaçlar kibrit ve kutu imalatına elverişlidir. Ayrıca sıradağlar tropikal ormanlarla kaplıdır. Buradaki ağaçlar, 100 metreye kadar uzunlukta olup, mobilyacılıkta ve kâğıt sanayisinde kullanılır. Ormanlarda; ceviz, badem ve hurma vb. ağaçlar bulunur.
Ormanlarda kedi, köpek, kanarya, maymun gibi evcil hayvanların yanı sıra, her çeşit ev hayvanları, ayrıca benekli köpek, çeşitli türlerde böcek vardır. Nehirlerde de bol balık bulunur.
Bangladeş'te fazla maden kaynağı yoktur. Ancak, otuz tane küçük tabii gaz ve çok ince bir kömür tabakası keşfedilmiştir. Bengal Körfezinde de petrol bulunmuştur.
2002 yılında alınan kararla Bangladeş'te plastik poşet kullanımı yasaklanmıştır. Bu sayede dünya üzerinde plastik poşet kullanımını yasaklayan ilk ülke olmuştur.
Nüfus ve sosyal hayat
Dakka Bangladeş'in başkenti ve en büyük kentidir. Diğer büyük kentler Çitagong, Khulna, Rajshahi, Barisal ve Sylhet'dir. Diğer belediyeler üyeleri seçerken bu metropolitan şehirler belediye başkanını seçerler. Başkanlar ve üyeler beş yıllığına seçilir.
| Şehir | Şehir Nüfusu | Metro Nüfusu |
|---|---|---|
| Dakka | 6.969.458 | 11.918.442 |
| Çitagong | 3.920.222 | 3.920.222 |
| Khulna | 1.400.689 | 1.410.000 |
| Rajshahi | 727.083 | 727.083 |
| Sylhet | 339.368 | 339.368 |
| Barisal | 291.769 | 291.769 |
Bangladeş, dünyanın nüfus yoğunluğu bakımından en kalabalık ülkelerindendir. Nüfus yoğunluğu kilometrekareye 290-770 kişi arasında değişir.Nüfusun % 90'ı köylerde, % 10'u şehirlerde yaşar. Güneydoğu sahilindeki Chitagong şehri, önemli bir limandır. Halkın % 60-70'i Müslümandır. Bangladeş'in resmî dili Bengal dilidir. Halkın çoğu bu dili konuşur. Ayrıca Urduca dili de yaygındır. Kuzey ve doğu dağlık bölgelerinde yaşayanlar da mahalli lisanları konuşurlar. Para birimi "Taka"dır. 11 birer askeri vali tarafından yönetilir. Bir radyo ve televizyon istasyonu vardır. Erkekler "" denilen bir elbise, kadınlar "Şalvar Kamiz" denilen bir elbise giyerler.
Halkın %79'u okuma-yazma bilmektedir. Ayrıca yeni nesilde bu oran %99'a yakındır. Köylerinde genellikle ilkokul bulunmaktadır. Dakka, Rajshani ve Çitagong üniversiteleri, batı tarzı eğitim yapan üç büyük üniversitesidir.
Ekonomi
Ekonomi tarıma dayalıdır. Başlıca ürünleri, pirinç, önemli dayanıklı gıda maddeleri, Hint keneviri ve çaydır. Bu alanda Çin ve Hindistan'dan sonra dünya üçüncüsüdür. Diğer zirai bazı sebzeler ve şekerpancarı iç tüketim için yetiştirilir. 10 milyon hektarlık alanda ekim yapılır. Bu alanların % 80'inde pirinç üretilir.
Tekstil
Ülkede tekstil son beş yıl içerisinde büyük ivme kaydetmiştir. Dünyaca ünlü tekstil firmaları buraya gelmekte, iş gücünden yararlanmakta ve ucuz maliyete istediği kalitede hazır giyim ürünü üretebilmektedir. Çoğu Avrupa ülkesinden tekstil amacıyla bu topraklara gelmiş iş adamları bulunmaktadır. Tekstil pazarında artık önemli bir yere sahiptir.
Sanayi ve taşımacılık
Bangladeş'te başlıca sanayi Hazır Giyim üretimidir. Bu ülkede ileri sanayi tam kurulmamış, hatta bulunan madenler dahi tam olarak işlenememektedir. Ülkede hazır giyim işleyen binlerce fabrika vardır.
Dış ticaret
Başlıca ihracat ürünleri; hazır giyim, Hint keneviri (jüt), çay ve balıktır. Ancak ihracatı hiçbir zaman ithalatını karşılamamakta ve ithalat ile ihracat arasındaki açık, gün geçtikçe artmaktadır. Çok az da olsa dış yardımlarla ayakta durmaya çalışmaktadır.
Dericilik
Bangladeş’in yıllık ham deri üretim miktarı yaklaşık 20 milyon metrekare olarak hesaplanmakta olup her sene belirli bir artış kaydetmektedir. Bangladeş'te hayvanların çoğu doğal beslendiği ve yapay olarak şişirilmediği için elde edilen derinin yüksek kalitede olduğu dünyaca bilinmektedir. Deri işleme, deri tekstil, deri ayakkabı sektörü el emeği gerektirdiği için ucuz iş gücünden istifade edilip karlı atölyeler kurulabilir. Diğer taraftan Bangladeş'te deri üretiminde kullanılan deri işleme kimyasallarının tamamı dışarıdan ithal edilmekte olup deri kimyasalları üreten firmalar için büyük bir pazar durumundadır ve Bangladeş’in ihracatının ortalama %2,6 sini deri ve ürünleri oluşturmaktadır.
Dondurulmuş gıda sanayii
Bengal körfezi ve sayısız nehir ve yerel olarak yapılan balık çiftliklerinde üretilen balık ve su ürünlerini işleyecek tesislere ihtiyaç duyulmaktadır. Balık, Bangladeş'in en önemli ihraç ürünlerinden biridir. Yeterince altyapı ve işleme tesisleri olmamasına rağmen, yıllık ihracatı 500 milyon dolardır. Balık konservesi henüz iç piyasaya girmiş değildir. Marketlerde satılanlar yurt dışından ithal edilen balık konservesidir, Bangladeş’in ihracatının %4.6 sini dondurulmuş gıda, su ürünleri oluşturmaktadır.
Ayrıca Bangladeş'te üretimi için bütün şartlar mevcut olan sucuk, sosis, pastırma ve salam gibi hazır ve dondurulmuş gıda ürünlerinin, üretimi de düşünülebilir. Bangladeş'te büyük baş hayvanlar çok ucuz olup, işgücünün ucuzluğuyla beraber karlı bir piyasa teşkil etmektedir.
Seramik Sanayii
Gelişmiş ülkelerde seramik maliyetinin gittikçe artmasının seramik yatırımcısını farklı arayışlara sevk ettiği bilinmektedir. Yoğun insan gücü ve doğalgaz kullanıldığı için, çok uluslu (, , ) şirketlerinin yüksek teknoloji yatırımı yapmalarına rağmen maliyetleri düşürme konusunda başarılı olamadıkları bilinmektedir.
Bangladeş’in zengin ve ucuz doğalgaz kaynağı ve ucuz insan gücünün bolluğu, bu sektörü yatırımcı için cazip hale getirmiş olup birçok firma fabrikasını kurmaktadır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 9 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Ağustos 2022.
- ^ Constitution of Bangladesh 30 Ocak 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Part V, Chapter 1, Article 66.
- ^ [1] 27 Temmuz 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ a b c d "World Economic Outlook Database, October 2020". International Monetary Fund. 27 Aralık 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Ekim 2020.
- ^ "Gini Index". . 7 Eylül 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ekim 2018.
- ^ . United Nations Development Programme. 15 Aralık 2020. 15 Aralık 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 9 Haziran 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Aralık 2015.
- ^ "From birth to ban: A history of the plastic shopping bag". UNEP (İngilizce). 25 Nisan 2018. 8 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Ekim 2022.
- ^ a b "Bangladesh: largest cities and towns and statistics of their population". world-gazetteer.com. 30 Nisan 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Mayıs 2007.
8.Bangladeş'in Siyasi Görünümü / T. C. Dışişleri Bakanlığı 10 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Dış bağlantılar
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Banglades Bengalce ব ল দ শ resmi olarak Banglades Halk Cumhuriyeti Bengalce গণপ রজ তন ত র ব ল দ শ Gonoprojatontri Banglades Guney Asya da bir ulkedir Myanmar ile Hindistan sinir komsusudur Banglades in anlami Bengal in ulkesi olup resmi dili Bengalcedir Nufusun 91 i Musluman resmi dini Islam dir Geri kalan kismi cogunlukla Hindu dur Budizm ve Hristiyanlik ulkedeki diger yaygin dinlerdir Bangladesগণপ রজ তন ত র ব ল দ শ Gonoprojatontri Bangladesh Banglades Halk CumhuriyetiBayrak ArmaMilli mars Amar Sonar Bangla Benim Altin Banglades im source source track track Baskent ve en buyuk sehirDakka 23 42 K 90 21 D 23 700 K 90 350 D 23 700 90 350Resmi dil ler BengalceEtnik gruplar 2022 99 Bengalliler 1 DigerResmi dinIslamDemonimBengallilerHukumetUniter Parlamenter Cumhuriyet CumhurbaskaniSahabuddin Cuppu BasbakanSeyh Hasina VecidTarihce Ilan26 Mart 1971 Zafer Gunu16 Aralik 1971Yuzolcumu Toplam147 570 km2 92 Su 6 4Nufus 2022 sayimi165 158 616 8 GSYIH SAGP 2020 tahmini Toplam864 883 milyar 30 Kisi basina5 138 135 GSYIH nominal 2020 tahmini Toplam317 768 milyar 35 Kisi basina1 887 140 Gini 2016 32 4 ortaIGE 2019 0 632 orta 133 Para birimiTaka BDT Zaman dilimiUTC 6 Trafik akisisolTelefon koduISO 3166 koduInternet alan adi bdDuzeltilmis nufus s 4 1971 senesine kadar Pakistan in Dogu Pakistan adli eyaleti daha onceleri de Ingilizlerin Kita Hindi nde Bengal eyaleti idi Kuzey guney arasi 625 kilometre dogu bati arasi 304 kilometredir TarihceBanglades milattan once bolgede hukum suren buyuk devletlerin MS 750 1200 arasinda yerel Palas hanedanlarinin egemenligi altinda kaldi Onuncu asirdan itibaren Muslumanlar bolgeye egemen olmaya basladilar Banglades 12 yuzyildan 1757 yilina kadar Muslumanlarin idaresinde 1757 den 1905 yilina kadar Ingilizlerin egemenliginde kaldi 1947 yilinda da Musluman kesimi Dogu Pakistan adiyla Pakistan in bir eyaleti oldu ve 1969 yilina kadar Pakistan in eyaleti olarak kaldi 28 Kasim 1969 da meclis uyelerinin teskili icin yapilan secim propagandalari esnasinda Mucibu r Rahman ve onun Avami Partisi secim propagandalarini Dogu Pakistan a ozerklik verecegi vaadi uzerine kurmustu Aralik 1970 te yapilan secimler sonucunda Avami Partisi 313 sandalyeden 167 sini aldi 1 Mart 1971 de Millet Meclisinin teskili ertelendi Bu durum Dogu Pakistan da mesru haklarin ihlali sayildi ve genel greve gidildi Bunun uzerine ordu grevcilerin uzerine gitti ve ic savas basladi Bir kisim halk da Hindistan a sigindi Bu arada Hindistan Pakistan Savasi basladi 1971 Aralik ayinda savas bittiginde Hindistan Dogu Pakistan in buyuk bir bolumunu isgal etmisti Hindistan burayi iki hafta kadar kontrol altinda tuttu 22 Aralik 1971 de Mucibu r Rahman in liderliginde Banglades Musluman Halk Cumhuriyeti kurulduktan sonra Hindistan ulkeyi terk etti Mucibu r Rahman ve Avami Partisi nin iktidara gelmesiyle karisikliklar dinmedi 15 Agustos 1975 te yapilan darbe ile Mucibu r Rahman ve ailesi olduruldu Idareyi Kandahar Mustak Ahmed ele aldi 3 Kasim 1975 te Dakka Garnizon Komutani Tuggeneral Halid Muserref Mustak Ahmed i devirdi Ancak kendi iktidarda sadece dort gun kalabildi 7 Kasim 1975 tarihinde General Ziyau r Rahman bir darbe ile Halid Muserref i devirdi Ziyau r Rahman zamaninda ordu uzun muddet siyasetten uzak durdu 1977 yilinda yapilan secimleri Ziyau r Rahman kazandi ve gecici olsa da siyasi istikrar temin edildi 30 Mayis 1981 tarihinde bir grup subay ve askeri birlik basarisiz bir darbe yaptilar Ziyau r Rahman a bagli birlikler darbeyi bastirdilar Ancak darbe esnasinda Ziyau r Rahman olduruldu 15 Kasim 1981 de secim yapildi ve Milli Birlik Partisi lideri oldurulen Ziyau r Rahman in yardimcisi Abdussettar oylarin 66 sini alarak devlet baskani oldu Ancak siyasi istikrar yine temin edilememis ve kargasa bitmemisti Nihayet hukumet Milli Guvenlik Kurulu kurulmasini kabul ettiyse de gerginlik durmadi Sonunda Genelkurmay Baskani Muhammed Ersad askeri bir darbe ile Abdussettar i devirerek idareye el koydu Askeri idare iki sene is basinda kalacagini ilan etti 21 Mart 1985 te yapilan referandumda Ersad in devlet baskanliginda kalmasi onaylandi Diktatorluk ve otoriter bir rejimle ulkeyi yonettigi soylenen Muhammed Ersad in genis capli kitle gosterileri neticesi istifa etmesi uzerine 6 Aralik 1990 senesinde Sahabeddin Ahmed devlet baskanligina vekaleten getirildi 19 Eylul 1991 senesinde yapilan secimleri kazanan Ziyau r Rahman in dul esi Halide Ziya basbakan oldu Fiziki yapisiBanglades daha ziyade Kita Hindi nin Ganj Padna Nehrinin asagi kolu ile Meghna gibi onemli nehirlerinin deltasinda olusan aluvyonlu ovalardan meydana gelir Bu nehirler birleserek Bengal Korfezinde bir delta icinde akarlar Ovalarin buyuk bir kisminin denizden yuksekligi 9 metreyi gecmemektedir Bu sebeple her yil yagisli mevsimlerde irmaklarin kabarmasiyla ovalar seller altinda kalirlar Bu sel baskinlarinin en buyugu 1974 yilinda olmus ve ulkenin 70 i sular altinda kalmis 2 bin insan olup yuz binlerce insan evsiz barksiz ve ac kalmistir Jamuna Irmaginin kollari olan ve irmaklari ovanin kuzey bolumunden gecerler Bu bolgede cok sayida bataklik ve sazlik bulunmaktadir 9300 kilometrekarelik bir yer kaplayan orta kesimde 6350 kilometrekarelik yer kaplayan ve Meghna Irmaginin dogusundaki aluvyonlarin meydana getirdigi baslica plato alanlaridir guneyinde uzanan tepeler vadiler ve ormanlarla kaplidir Buralari ulkenin baslica daglik bolgesidir Yuksekligi ortalama 600 metredir IklimiIliman bir iklime sahiptir Muson yagmurlari yogun olur ve seller yasanabilmektedir Dogal kaynaklariormanlarla kapli Ekilecek alanlari az oldugu icin ormanlarin buyuk bir kismi yok edilmis ve bugun sadece iki orman kalmistir Bunlardan birisi olup ve 41 4 kilometrekarelik bir kismi yapi malzemesi icin elverisli agaclarla kaplidir Ikinci orman ise guneydeki bolgesindeki ormanlardir 59 6 kilometrekarelik bir alani batakliklar arasindaki adaciklar ve Mangrov ormanlariyla kaplidir Bu ormandaki agaclar kibrit ve kutu imalatina elverislidir Ayrica siradaglar tropikal ormanlarla kaplidir Buradaki agaclar 100 metreye kadar uzunlukta olup mobilyacilikta ve kagit sanayisinde kullanilir Ormanlarda ceviz badem ve hurma vb agaclar bulunur Ormanlarda kedi kopek kanarya maymun gibi evcil hayvanlarin yani sira her cesit ev hayvanlari ayrica benekli kopek cesitli turlerde bocek vardir Nehirlerde de bol balik bulunur Banglades te fazla maden kaynagi yoktur Ancak otuz tane kucuk tabii gaz ve cok ince bir komur tabakasi kesfedilmistir Bengal Korfezinde de petrol bulunmustur 2002 yilinda alinan kararla Banglades te plastik poset kullanimi yasaklanmistir Bu sayede dunya uzerinde plastik poset kullanimini yasaklayan ilk ulke olmustur Nufus ve sosyal hayatDakka Banglades in baskenti ve en buyuk kentidir Diger buyuk kentler Citagong Khulna Rajshahi Barisal ve Sylhet dir Diger belediyeler uyeleri secerken bu metropolitan sehirler belediye baskanini secerler Baskanlar ve uyeler bes yilligina secilir SehirlerBaskent DakkaBaskent Dakka daki Meclis BinasiSehir Sehir Nufusu Metro NufusuDakka 6 969 458 11 918 442Citagong 3 920 222 3 920 222Khulna 1 400 689 1 410 000Rajshahi 727 083 727 083Sylhet 339 368 339 368Barisal 291 769 291 769 Banglades dunyanin nufus yogunlugu bakimindan en kalabalik ulkelerindendir Nufus yogunlugu kilometrekareye 290 770 kisi arasinda degisir Nufusun 90 i koylerde 10 u sehirlerde yasar Guneydogu sahilindeki Chitagong sehri onemli bir limandir Halkin 60 70 i Muslumandir Banglades in resmi dili Bengal dilidir Halkin cogu bu dili konusur Ayrica Urduca dili de yaygindir Kuzey ve dogu daglik bolgelerinde yasayanlar da mahalli lisanlari konusurlar Para birimi Taka dir 11 birer askeri vali tarafindan yonetilir Bir radyo ve televizyon istasyonu vardir Erkekler denilen bir elbise kadinlar Salvar Kamiz denilen bir elbise giyerler Egitim Halkin 79 u okuma yazma bilmektedir Ayrica yeni nesilde bu oran 99 a yakindir Koylerinde genellikle ilkokul bulunmaktadir Dakka Rajshani ve Citagong universiteleri bati tarzi egitim yapan uc buyuk universitesidir EkonomiEkonomi tarima dayalidir Baslica urunleri pirinc onemli dayanikli gida maddeleri Hint keneviri ve caydir Bu alanda Cin ve Hindistan dan sonra dunya ucuncusudur Diger zirai bazi sebzeler ve sekerpancari ic tuketim icin yetistirilir 10 milyon hektarlik alanda ekim yapilir Bu alanlarin 80 inde pirinc uretilir Tekstil Ulkede tekstil son bes yil icerisinde buyuk ivme kaydetmistir Dunyaca unlu tekstil firmalari buraya gelmekte is gucunden yararlanmakta ve ucuz maliyete istedigi kalitede hazir giyim urunu uretebilmektedir Cogu Avrupa ulkesinden tekstil amaciyla bu topraklara gelmis is adamlari bulunmaktadir Tekstil pazarinda artik onemli bir yere sahiptir Sanayi ve tasimacilik Banglades te baslica sanayi Hazir Giyim uretimidir Bu ulkede ileri sanayi tam kurulmamis hatta bulunan madenler dahi tam olarak islenememektedir Ulkede hazir giyim isleyen binlerce fabrika vardir Dis ticaret Baslica ihracat urunleri hazir giyim Hint keneviri jut cay ve baliktir Ancak ihracati hicbir zaman ithalatini karsilamamakta ve ithalat ile ihracat arasindaki acik gun gectikce artmaktadir Cok az da olsa dis yardimlarla ayakta durmaya calismaktadir Dericilik Banglades in yillik ham deri uretim miktari yaklasik 20 milyon metrekare olarak hesaplanmakta olup her sene belirli bir artis kaydetmektedir Banglades te hayvanlarin cogu dogal beslendigi ve yapay olarak sisirilmedigi icin elde edilen derinin yuksek kalitede oldugu dunyaca bilinmektedir Deri isleme deri tekstil deri ayakkabi sektoru el emegi gerektirdigi icin ucuz is gucunden istifade edilip karli atolyeler kurulabilir Diger taraftan Banglades te deri uretiminde kullanilan deri isleme kimyasallarinin tamami disaridan ithal edilmekte olup deri kimyasallari ureten firmalar icin buyuk bir pazar durumundadir ve Banglades in ihracatinin ortalama 2 6 sini deri ve urunleri olusturmaktadir Dondurulmus gida sanayii Bengal korfezi ve sayisiz nehir ve yerel olarak yapilan balik ciftliklerinde uretilen balik ve su urunlerini isleyecek tesislere ihtiyac duyulmaktadir Balik Banglades in en onemli ihrac urunlerinden biridir Yeterince altyapi ve isleme tesisleri olmamasina ragmen yillik ihracati 500 milyon dolardir Balik konservesi henuz ic piyasaya girmis degildir Marketlerde satilanlar yurt disindan ithal edilen balik konservesidir Banglades in ihracatinin 4 6 sini dondurulmus gida su urunleri olusturmaktadir Ayrica Banglades te uretimi icin butun sartlar mevcut olan sucuk sosis pastirma ve salam gibi hazir ve dondurulmus gida urunlerinin uretimi de dusunulebilir Banglades te buyuk bas hayvanlar cok ucuz olup isgucunun ucuzluguyla beraber karli bir piyasa teskil etmektedir Seramik Sanayii Gelismis ulkelerde seramik maliyetinin gittikce artmasinin seramik yatirimcisini farkli arayislara sevk ettigi bilinmektedir Yogun insan gucu ve dogalgaz kullanildigi icin cok uluslu sirketlerinin yuksek teknoloji yatirimi yapmalarina ragmen maliyetleri dusurme konusunda basarili olamadiklari bilinmektedir Banglades in zengin ve ucuz dogalgaz kaynagi ve ucuz insan gucunun bollugu bu sektoru yatirimci icin cazip hale getirmis olup bircok firma fabrikasini kurmaktadir Ayrica bakinizBanglades te LGBT haklariKaynakca Arsivlenmis kopya 9 Agustos 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Agustos 2022 Constitution of Bangladesh 30 Ocak 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Part V Chapter 1 Article 66 1 27 Temmuz 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde a b c d World Economic Outlook Database October 2020 International Monetary Fund 27 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Ekim 2020 Gini Index 7 Eylul 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Ekim 2018 United Nations Development Programme 15 Aralik 2020 15 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 15 Aralik 2020 Arsivlenmis kopya 9 Haziran 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Aralik 2015 From birth to ban A history of the plastic shopping bag UNEP Ingilizce 25 Nisan 2018 8 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Ekim 2022 a b Bangladesh largest cities and towns and statistics of their population world gazetteer com 30 Nisan 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Mayis 2007 8 Banglades in Siyasi Gorunumu T C Disisleri Bakanligi 10 Agustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Dis baglantilar