I. Dünya Savaşı'nın ana hatları

Aşağıdaki I. Dünya Savaşı'na genel bir bakış ve konusal bir rehber olarak verilmiştir:

I. Dünya Savaşı veya Birinci Dünya Savaşı - 28 Temmuz 1914'te başlayan ve 11 Kasım 1918'e kadar süren Avrupa merkezli bir dünya savaşıdır. Savaş, iki karşıt ittifakta bir araya gelen dünyanın tüm büyük güçlerini kapsıyordu: İtilaf Devletleri (Britanya, Fransa ve Rusya'nın Üçlü İtilafı merkezli) ve İttifak Devletleri (başlangıçta Almanya, Avusturya-Macaristan ve İtalya'nın Üçlü İttifakı merkezli). 60 milyonu Avrupalı olmak üzere 70 milyondan fazla askerî personel, tarihin en büyük savaşlarından birinde seferber edildi. Büyük ölçüde, ateş gücündeki büyük teknolojik ilerlemelere karşın hareket kabiliyetinde ve stratejilerde fazla ilerlemeler olmaması sonucu 9 milyondan fazla kişi . Bu, dünya tarihindeki en ve hemen ardından ilgili ülkelerde devrimler gibi çeşitli siyasi değişikliklere yol açtı.

I. Dünya Savaşı'nın doğası

I. Dünya Savaşı, aşağıdakilerin tümü olarak tanımlanabilir:

• Savaş
  • Topyekûn savaş
  • Dünya savaşı

I. Dünya Savaşı, ayrıca aşağıdaki savaş türlerinin de kullanımını gördü:

• Hava savaşı
• Zırhlı savaş
• Asimetrik savaş (bazı durumlarda)
• Yıpratma savaşı
• Kimyasal savaş
• Erken modern savaş veya modern savaş
• Kara savaşı
• Deniz savaşı
  • Denizaltı savaşı
• Siper savaşı

I. Dünya Savaşı'nın nedenleri

I. Dünya Savaşı'na yol açan uzun vadeli etkiler

Kültürel ve stratejik faktörler:

• Emperyalizm
• Militarizm
• Milliyetçilik
• – Önce saldırmanın avantajına ilişkin değerlendirmeler.

Avrupa güç dengesinin istikrarsızlaştırılması:

• Balkanlaşma
• • Bosna Krizi
• Rusya ile Avusturya arasındaki gerilim
  • Avusturya-Macaristan'ın Bosna'yı işgal ve ilhakı
  • I. Balkan Savaşı
  • II. Balkan Savaşı
• • Fransa-Prusya Savaşı (1870-1871) - güçlü ve dinamik bir Almanya'nın kurulmasını sağlayarak, gücün yer değiştirmesi veya dengenin bozulması olarak görülen şeye neden oldu
• İngiltere ile Almanya arasındaki gerilim
  • Birleşik Krallık ve Alman İmparatorluğu arasındaki deniz silahlanma yarışı
• İtalya ile Avusturya arasındaki gerilim
  • Bosna'nın Avusturya-Macaristan tarafından ilhakı

İttifaklar ağı:

• İttifak Devletleri
  • İkili İttifak (Almanya ve Avusturya-Macaristan)
  • Üçlü İttifak (1882) (Almanya, Avusturya-Macaristan ve İtalya)
  • Alman-Osmanlı ittifak antlaşması
• İtilaf Devletleri
  • Fransız-Rus İttifakı (1894)
  • Fransa ve İngilizler arasında Dostluk Antlaşması
  • 1907 Britanya-Rusya Antantı
  • Üçlü İtilaf
• Belçika'nın tarafsızlığı hakkındaki

I. Dünya Savaşı'na yol açan kısa vadeli etkiler

• Avusturya Arşidükü Franz Ferdinand'ın suikasti
• Temmuz Krizi

I. Dünya Savaşı'na katılan ülkeler

I. Dünya Savaşı, İtilaf Devletleri ve İttifak Devletleri arasında savaşıldı.

İttifak Devletleri (Üçlü İttifak)

•  Alman İmparatorluğu
•  Avusturya-Macaristan
•  Osmanlı İmparatorluğu
•  Bulgaristan

İtilaf Devletleri (Üçlü İtilaf)

Ana İtilaf devletleri

• Fransa
•  Rus İmparatorluğu (Mart 1917'ye kadar)
  • Rus Geçici Hükümeti (Mart - Kasım 1917)
  •  Sovyet Rusya (Kasım 1917 - Mart 1918)
•  Sırbistan Krallığı
• Britanya İmparatorluğu
•  Kanada
•  İtalya Krallığı (Mayıs 1915'ten itibaren)
•  Belçika
• Amerika Birleşik Devletleri (Nisan 1917'den itibaren)

Diğer İtilaf müttefikleri

İtilaf Devletleri tarafında savaşan diğer ülkeler:

•  Karadağ
•  Japonya
• Portekiz (Mart 1916'dan itibaren)
•  Romanya (Ağustos 1916 – Mayıs 1918, Kasım 1918)
•  Yunanistan (Milli Savunma Hükûmeti için Kasım 1916; tüm ülke için Haziran 1917'den itibaren)
• Arnavutluk
• Brezilya (Ekim 1917'den itibaren)
• Ermenistan (Mayıs 1918'den itibaren)

Çekoslovakya – bkz. Çekoslovak Lejyonu

• Finlandiya (Ekim 1918'den itibaren)
•    Nepal (Britanya Hint Ordusu altında asker gönderdi)
• Siyam
•  San Marino (Haziran 1915'ten itibaren)

Savaşmayan İtilaf müttefikleri

İttifak Devletleri'ne savaş ilan eden, ancak askeri katılımda bulunmayan devletler:

•  Andorra
•  Bolivya (Nisan 1917'den itibaren)
•  Çin (Ağustos 1917'den itibaren)
•  Kosta Rika (Mayıs 1918'den itibaren)
•  Küba (Nisan 1917'den itibaren)
•  Ekvador (Aralık 1917'den itibaren)
•  Guatemala (Nisan 1918'den itibaren)
•  Liberya (Ağustos 1917'den itibaren)
•  Haiti (Temmuz 1918'den itibaren)
•  Honduras (Temmuz 1918'den itibaren)
•  Nikaragua (Mayıs 1918'den itibaren)
•  Panama (Aralık 1917'den itibaren)
•  Peru (Ekim 1917'den itibaren)
•  Uruguay (Ekim 1917'den itibaren)

Savaşın yürütülmesi

• İtilaf savaş ilanları
• I. Dünya Savaşı sırasında donanma silahlanma yarışı

I. Dünya Savaşı cepheleri

• Hicaz-Yemen Cephesi
• Batı Cephesi
• Doğu Cephesi
• Batı Afrika Cephesi
• İtalya Cephesi
• Suriye-Filistin Cephesi
• Kafkasya Cephesi
• Irak Cephesi
• Çanakkale Cephesi

I. Dünya Savaşı'nın deniz seferleri

• Atlantik Savaşı
• Çanakkale'deki deniz harekatları

Ülkeye göre I. Dünya Savaşı

İttifak Devletleri

• I. Dünya Savaşı sırasında Avusturya-Macaristan
• • I. Dünya Savaşı sırasında Alman Doğu Afrikası
• I. Dünya Savaşı sırasında Osmanlı İmparatorluğu
  • I. Dünya Savaşı'nda Ermenistan
    • Batı Ermenistan
    • Osmanlı Ermenileri
    • Ermeni aydınlarının sürgünü
    • Ermeni Kırımı
    • Ermeni isyanları
      • Batı Ermenistan Yönetimi
        • Ermeni çeteleri
    • Ermeni Gönüllü Tugayları
  • Süryani Katliamı
  • Rum Kırımı
  • Osmanlı savaş suçlularının yargılanması

İtilaf Devletleri

Ana İtilaf

• I. Dünya Savaşı sırasında Sırbistan
• I. Dünya Savaşı sırasında Fransa
  • Fransız dış politikası ve I. Dünya Savaşı'nın patlak vermesi
• I. Dünya Savaşı sırasında Rusya
  • Rus Devrimi (1917)
    • Şubat Devrimi
      • Rus Geçici Hükümeti
    • Ekim Devrimi
  • I. Dünya Savaşı sırasında Finlandiya
    • Finlandiya Bağımsızlık Bildirgesi
  • I. Dünya Savaşı sırasında Ukrayna
• I. Dünya Savaşı sırasında Britanya İmparatorluğu
  • I. Dünya Savaşı sırasında Birleşik Krallık
  • I. Dünya Savaşı'nda Hindistan

Diğer İtilaf devletleri

• • Çekoslovak Lejyonu
• I. Dünya Savaşı sırasında Japonya
• I. Dünya Savaşı sırasında Karadağ

Savaşmayan İtilaf devletleri

I. Dünya Savaşı'nın tarafsız ülkeler üzerindeki etkisi

• I. Dünya Savaşı'nda Norveç
• Afganistan - onları Hindistan'da İngilizlere karşı harekete geçmeye ikna etmeye çalışan bir aldı
• Arjantin - Antlaşma yoluyla bir ABD müttefiği (bkz. ABC devletleri)
• Butan
• Şili - Antlaşma yoluyla bir ABD müttefiği (bkz. ABC devletleri)
• Kolombiya
• Danimarka - Her iki tarafla da ticaret yaptı.
• El Salvador
• Etiyopya İmparatorluğu - onları Afrika'da İngilizlere karşı harekete geçmeye ikna etmeye çalışan bir Alman diplomatik misyonu aldı
• Lihtenştayn - Avusturya-Macaristan ile gümrük ve para birliği vardı.
• Lüksemburg - rağmen İttifak Devletleri'ne asla savaş ilan etmedi.
• Moğolistan
• Meksika - Almanya ile bir ittifakı reddetti (bkz. Zimmermann Telgrafı). Antlaşma yoluyla bir ABD müttefiği. (bkz. ABC devletleri)
• Hollanda - Antlaşma yoluyla Birleşik Krallık'ın bir müttefiği. Her iki tarafla da ticaret yaptı.
• Norveç - Birleşik Krallık'a donanma yardımı verdi.
• Paraguay
• İran - bkz. İran Cephesi
• İspanya - Antlaşma yoluyla Birleşik Krallık'ın bir müttefiği.
• - Almanya'yı mali olarak destekledi.
• İsviçre - İsviçre bir "kuşatma hali" ilan etti.
• Venezuela - İtilaf Devletleri'ne petrol tedarik etti.

I. Dünya Savaşı'ndaki insanlar

I. Dünya Savaşı liderleri

• I. Dünya Savaşı'nın İttifak liderleri

I. Dünya Savaşı'nda askeri kuvvetler

• Alman İmparatorluk Ordusu
• Rus İmparatorluk Ordusu
• Osmanlı ordusu

I. Dünya Savaşı'nda teknoloji

I. Dünya Savaşı teçhizatı

I. Dünya Savaşı araçları

I. Dünya Savaşı silahları

Yaygın askeri ödüller

Rus İmparatorluğu

• Aziz Yorgi Nişanı
• Aziz Vladimir Nişanı

Amerika Birleşik Devletleri

• Onur Madalyası
• Gümüş Yıldız
• Bronz Yıldız
• Hava Madalyası
• I. Dünya Savaşı Zafer Madalyası

Britanya İmparatorluğu

• Victoria Haçı
• , Haziran 1918'den itibaren
• Banyo Nişanı
• Britanya İmparatorluk Nişanı

Fransa ve Belçika

Alman İmparatorluğu

• Demir Haç
• "Mavi Max" olarak da bilinen Pour le Mérite

Sırbistan Krallığı

• Karađorđe'nin Yıldızı Nişanı

Avusturya-Macaristan

• Askeri Liyakat Haçı

I. Dünya Savaşı'nın sonu

• (29 Eylül 1918) - Bulgaristan'ın teslimiyeti
• Mondros Mütarekesi (30 Ekim 1918) – Osmanlı İmparatorluğu'nun teslimiyeti
• Villa Giusti Ateşkesi (3 Kasım 1918) - Avusturya-Macaristan'ın teslimiyeti
• 11 Kasım Ateşkesi (11 Kasım 1918) - Almanya'nın teslimiyeti
• Versay Antlaşması (28 Haziran 1919) - Almanya ile barış antlaşması
• Saint-Germain Antlaşması (10 Eylül 1919) - Avusturya ile barış antlaşması
• Neuilly Antlaşması (27 Kasım 1919) - Bulgaristan ile barış antlaşması
• Trianon Antlaşması (4 Haziran 1920) - Macaristan ile barış antlaşması
• Sevr Antlaşması (10 Ağustos 1920) - Osmanlı İmparatorluğu ile barış antlaşması

I. Dünya Savaşı'nın sonuçları

• İki savaş arası dönemin başlangıcı
• Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun dağılışı:
  • Çekoslovakya
  • Yugoslavya
  • Avusturya
  • Macaristan
• Avusturya-Macaristan'ın Transilvanya ve Bukovina'yı Romanya'ya devretmesi
• Trieste ve 'nin güney yarısının Avusturya-Macaristan tarafından İtalya'ya devredilmesi
• Galiçya'nın Avusturya-Macaristan'dan Polonya'ya devredilmesi
• Rus İmparatorluğu'nun farklı devletlere ayrılması ve daha sonra Sovyetler Birliği altında yeniden birleşmesi
• Avrupa'da daha fazla Balkanlaşma
• Osmanlı topraklarının İtilaf Devletleri tarafından bölüşülmesi, Kurtuluş Savaşı ve ardından Lozan Antlaşması'nın imzalanması, Türkiye Cumhuriyeti'nin ilanı
• II. Dünya Savaşı

I. Dünya Savaşı ile ilgili medya

• Edebiyatta I. Dünya Savaşı
• Popüler kültürde I. Dünya Savaşı

Kurgusal olmayan eserler

Kurgusal eserler

I. Dünya Savaşı'nın anması

• I. Dünya Savaşı anıtları
• I. Dünya Savaşı gazileri

Ayrıca bakınız

• I. Dünya Savaşı kronolojisi

Notlar

1. ^ Rusya Jülyen takvimi kullandığından tarih Rusya'da Şubat, ancak Gregoryen takvimi kullanan ülkeler için Mart idi.
2. ^ İtalya, Almanya ve Avusturya-Macaristan ile Üçlü İttifak'ın bir parçasıydı, ancak gerilimler nedeniyle savaş çıktığında İtalya tarafsızlığını ilan etti ve daha sonra 3 Mayıs'ta .

Kaynakça

1. ^ ^{a b c} Willmott 2003
2. ^ Keegan 1998
3. ^ Bade & Brown 2003

Kaynaklar

• Bade, Klaus J. (2003). Migration in European History [Avrupa Tarihinde Göç]. The making of Europe (Avrupa'nın yapımı) (İngilizce). Brown, Allison tarafından çevrildi. Oxford: Blackwell. ISBN . OCLC 52695573.  (Almancadan çeviri)
• Keegan, John (1998). The First World War [Birinci Dünya Savaşı] (İngilizce). Hutchinson. ISBN . 
• Willmott, H.P. (2003). World War I [I. Dünya Savaşı] (İngilizce). Dorling Kindersley. ISBN . OCLC 52541937. 

Alakalı eserler

• Bond, Brian. C. L. Mowat'ın "Birinci Dünya Savaşı"nda, ed. Yeni Cambridge Modern Tarihi: Cilt. XII: Dünya Kuvvetlerinin Değişen Dengesi 1898-1945 (2. baskı 1968) çevrimiçi sayfa 171–208.

Dış bağlantılar

• BBC'de Tüm Savaşları Bitirecek Savaş (İngilizce)
• (İngilizce)
• I. Dünya Savaşı'nın bir multimedya tarihi (İngilizce)
• Büyük Savaş'ın Mirası, Hollanda (İngilizce)
• I. Dünya Savaşı Renkli Fotoğraf Koleksiyonu (İngilizce)
• İngiliz Milletler Topluluğu Savaş Mezarları Komisyonu (İngilizce)
• Kraliyet Mühendisleri ve I. Dünya Savaşı (İngilizce)
• I. Dünya Savaşı: Hatırlanan Askerler Washington Eyalet Kütüphanesi ve Washington Eyalet Arşivleri tarafından (İngilizce)
• I. Dünya Savaşı Belge Arşivi Wiki'si (İngilizce)