İdrar yolu enfeksiyonu (İYE), idrar yolunun bir bölümünü etkileyen bir enfeksiyondur. Alt idrar yollarını etkilediğinde mesane enfeksiyonu (sistit), üst idrar yollarını etkilediğinde ise böbrek enfeksiyonu (piyelonefrit) olarak bilinir. Alt idrar yolu enfeksiyonu belirtileri arasında idrar yaparken ağrı, sık idrara çıkma ve mesanenin boş olmasına rağmen idrar yapma ihtiyacı hissetme yer alır. Böbrek enfeksiyonu semptomları arasında genellikle alt İYE belirtilerine ek olarak ateş ve ağrı yer alır. Nadiren idrar kanlı görünebilir. Çok yaşlılarda ve çok gençlerde belirtiler belirsiz veya spesifik olmayabilir.
İdrar yolu enfeksiyonu | |
---|---|
Diğer adlar | Akut sistit, basit sistit, mesane enfeksiyonu, semptomatik bakteriüri |
İdrar yolu enfeksiyonu olan bir kişinin idrarında mikroskopi kullanılarak görülen çok sayıda akyuvar | |
Uzmanlık | Enfeksiyon hastalıkları, üroloji |
Belirtiler | İdrar yaparken ağrı, sık idrara çıkma, mesanenin boş olmasına rağmen idrara çıkma ihtiyacı hissetme |
Nedenleri | Çoğu zaman Escherichia coli |
Risk faktörü | Kateterizasyon (), kadın anatomisi, cinsel ilişki, diyabet, obezite, aile öyküsü |
Tanı | Semptomlara dayanarak, |
Ayırıcı tanı | , , pelvik inflamatuar hastalık, ,böbrek taşı |
Tedavi | Antibiyotikler (nitrofurantoin veya (trimetoprim/sulfametoksazol)) |
Sıklık | 152 milyon (2015) |
Ölüm | 196.500 (2015) |
Enfeksiyonun en yaygın nedeni Escherichia coli'dir, ancak bazen diğer bakteriler veya mantarlar da neden olabilir. Risk faktörleri arasında kadın anatomisi, cinsel ilişki, diyabet, obezite ve aile öyküsü yer almaktadır. Cinsel ilişki bir risk faktörü olmasına rağmen, İYE'ler cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar (CYBE) olarak sınıflandırılmaz.Piyelonefrit genellikle mesane enfeksiyonuna bağlı olarak ortaya çıkar ancak kan yoluyla bulaşan bakteriyel bir enfeksiyondan da kaynaklanabilir. Genç ve sağlıklı kadınlarda tanı yalnızca semptomlara dayanılarak konulabilir. Belirsiz semptomları olanlarda teşhis zor olabilir çünkü enfeksiyon olmadan da bakteriler mevcut olabilir. Karmaşık vakalarda veya tedavi başarısız olursa yararlı olabilir.
Komplike olmayan vakalarda, İYE'ler nitrofurantoin veya (trimetoprim/sülfametoksazol) gibi kısa süreli antibiyotiklerle tedavi edilir. Bu durumu tedavi etmek için kullanılan antibiyotiklerin çoğuna karşı direnç artmaktadır. Komplike vakalarda, daha uzun bir kür veya intravenöz antibiyotikler gerekebilir. Semptomlar iki veya üç gün içinde düzelmezse daha ileri tanısal testler gerekebilir.Fenazopiridin semptomlara yardımcı olabilir. İdrarında bakteri veya beyaz kan hücresi bulunan ancak semptomları olmayan kişilerde, hamilelik istisna olsa da, genellikle antibiyotiklere ihtiyaç duyulmaz. Sık enfeksiyon geçirenlerde belirtiler başlar başlamaz kısa süreli antibiyotik alınabilir veya önleyici tedbir olarak uzun süreli antibiyotik kullanılabilir.
Bir yıl içinde yaklaşık 150 milyon kişide idrar yolu enfeksiyonu gelişmektedir. Kadınlarda erkeklere kıyasla daha yaygındır, ancak taşınırken anatomiler arasında benzerdir. Kadınlarda en yaygın bakteriyel enfeksiyon şeklidir. Kadınların %10'u belirli bir yıl içinde idrar yolu enfeksiyonu geçirir ve kadınların yarısı yaşamlarının bir döneminde en az bir enfeksiyon geçirir. En sık 16 ila 35 yaşları arasında görülürler. Nüksler yaygındır. İdrar yolu enfeksiyonları antik çağlardan beri tanımlanmaktadır ve ilk belgelenmiş tanım MÖ 1550'lere tarihlenen Ebers Papirüsü'nde yer almaktadır.
Belirti ve semptomlar
Alt idrar yolu enfeksiyonu aynı zamanda mesane enfeksiyonu olarak da anılır. En yaygın belirtiler işemede yanma ve vajinal akıntı olmadan sık sık işemek (veya işeme ihtiyacı hissetmek) ve ciddi bir ağrıdır. Bu belirtiler hafif veya şiddetli olabilir ve sağlıklı kadınlarda ortalama altı gün sürebilir. üzerinde veya sırtın alt kısmında bir miktar ağrı mevcut olabilir. Üst idrar yolu enfeksiyonu veya piyelonefrit geçiren kişilerde alt idrar yolu enfeksiyonunun klasik semptomlarına ek olarak yan ağrısı, ateş veya bulantı ve kusma görülebilir. Nadiren idrar kanlı görünebilir veya idrarda gözle görülür irin bulunabilir.
İYE'ler deliryum, demans ve depresyon ve psikoz gibi nöropsikiyatrik bozuklukların başlaması veya kötüleşmesi ile ilişkilendirilmiştir. Bununla birlikte, İYE'nin konfüzyona neden olup olmadığını belirlemek için yeterli kanıt yoktur. Bunun nedenleri bilinmemekle birlikte, beyni etkileyen İYE aracılı sistemik inflamatuar yanıtı içerebilir. İnflamatuar yanıtın bir parçası olarak üretilen gibi sitokinler yol açarak ve/veya yanı sıra beyin glukoz metabolizmasını da etkileyebilir.
Çocuklar
Küçük çocuklarda idrar yolu enfeksiyonunun (İYE) tek belirtisi ateş olabilir. Daha belirgin semptomların olmaması nedeniyle, iki yaşın altındaki kızlarda veya bir yaşından küçük sünnetsiz erkeklerde ateş görüldüğünde, birçok tıp derneği tarafından idrar kültürü yapılması önerilmektedir. Bebekler kötü beslenebilir, kusabilir, daha fazla uyuyabilir veya sarılık belirtileri gösterebilirler. Daha büyük çocuklarda yeni başlayan üriner inkontinans (mesane kontrolünün kaybı) ortaya çıkabilir. İYE geçiren bir ila üç aylık her 400 bebekten yaklaşık 1'inde bakteriyel menenjit de görülmektedir.
Yaşlılar
Yaşlılarda idrar yolu semptomları sıklıkla görülmez. Başvurular inkontinans, veya yorgunluk gibi tek semptomlarla belirsiz olabilirken, bazıları sağlık hizmeti sağlayıcısına ilk semptomlar olarak bir kan enfeksiyonu olan sepsis ile başvurur. Birçok yaşlı insanda önceden inkontinans veya demans olması nedeniyle teşhis karmaşık olabilir.
İleri demans gibi idrar semptomlarını bildiremeyecek sistemik enfeksiyon belirtileri olanlarda idrar kültürü almak mantıklıdır. Sistemik enfeksiyon belirtileri arasında ateş veya normalden 1,1 °C'den fazla sıcaklık artışı, titreme ve artmış beyaz kan hücresi sayısı yer alır.
Neden
Toplum kaynaklı idrar yolu enfeksiyonlarının %80-85'inin nedeni bağırsak kaynaklı , %5-10'unun nedeni ise 'tur. Nadiren viral veya fungal enfeksiyonlara bağlı olabilirler. Sağlık hizmetleriyle ilişkili idrar yolu enfeksiyonları (çoğunlukla üriner kateterizasyonla ilgili), aşağıdakileri içeren çok daha geniş bir patojen yelpazesini içerir: E. coli (%27), Klebsiella (%11), Pseudomonas (%11), mantar patojeni Candida albicans (%9) ve Enterococcus (%7) ve diğerleri.Staphylococcus aureus'a bağlı idrar yolu enfeksiyonları tipik olarak kan yoluyla bulaşan enfeksiyonlara ikincil olarak ortaya çıkar.Chlamydia trachomatis ve üretrayı enfekte edebilir ancak mesaneyi enfekte edemez. Bu enfeksiyonlar genellikle idrar yolu enfeksiyonu yerine olarak sınıflandırılır.
Cinsel ilişki
Cinsel olarak aktif genç kadınlarda, cinsel aktivite mesane enfeksiyonlarının %75-90'ının nedenidir ve enfeksiyon riski seks sıklığıyla ilişkilidir. "Balayı sistiti" terimi, erken evlilik sırasında sık görülen bu İYE olgusuna uygulanmıştır. Menopoz sonrası kadınlarda cinsel aktivite İYE gelişme riskini etkilemez. Cinsel sıklıktan bağımsız olarak kullanımı İYE riskini artırmaktadır.Diyafram kullanımı da ilişkilidir. Spermisit içermeyen prezervatif kullanımı veya doğum kontrol hapı kullanımı komplike olmayan idrar yolu enfeksiyonu riskini artırmaz.
Kadınlar erkeklere göre İYE'ye daha yatkındır çünkü kadınlarda üretra çok daha kısa ve anüse daha yakındır. Menopozla birlikte kadınların östrojen seviyeleri düştükçe, koruyucu vajinal floranın kaybı nedeniyle idrar yolu enfeksiyonu riski artar. Ayrıca, bazen menopozdan sonra ortaya çıkabilen vajinal atrofi, tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonları ile ilişkilidir.
ve (akut bakteriyel prostatit veya değil) şeklindeki kronik prostatit erkeklerde tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonlarına neden olabilir. Enfeksiyon riski erkekler yaşlandıkça artar. Yaşlı erkeklerin idrarında yaygın olarak bakteri bulunsa da bu durum idrar yolu enfeksiyonu riskini etkilemiyor gibi görünmektedir.
Üriner kateterler
Üriner kateterizasyon idrar yolu enfeksiyonu riskini artırır. (idrarda bakteri bulunması) riski günde yüzde üç ila altı arasındadır ve profilaktik antibiyotikler semptomatik enfeksiyonları azaltmada etkili değildir. Enfeksiyon riski, kateterin yalnızca gerekli olduğunda takılması, takma işlemi için aseptik teknik kullanılması ve kateterin kapalı drenajının engellenmemesi ile azaltılabilir.
kullanan erkek dalgıçlar ve için harici kateter cihazları kullanan kadın dalgıçlar da idrar yolu enfeksiyonlarına karşı hassastırlar.
Diğerleri
Mesane enfeksiyonlarına yatkınlık ailelerde görülebilir. Bunun genetikle ilgili olduğuna inanılmaktadır. Diğer risk faktörleri arasında diyabet, sünnetsiz olmak ve sahip olmak sayılabilir. Çocuklarda İYE'ler (idrarın mesaneden üreterlere veya böbreklere anormal hareketi) ve kabızlık ile ilişkilidir.
olan kişiler, kısmen kronik kateter kullanımı ve kısmen de işeme disfonksiyonu nedeniyle idrar yolu enfeksiyonu açısından yüksek risk altındadırlar. Bu popülasyonda enfeksiyonun en yaygın nedeni ve aynı zamanda hastaneye yatışın en yaygın nedenidir.
Patogenez
İdrar yolu enfeksiyonlarına neden olan bakteriler tipik olarak üretra yoluyla mesaneye girer. Ancak enfeksiyon kan veya lenf yoluyla da oluşabilir. Bakterilerin genellikle bağırsaklardan üretraya bulaştığı ve kadınların anatomileri nedeniyle daha büyük risk altında olduğu düşünülmektedir. Mesaneye girdikten sonra, E. Coli mesane duvarına yapışabilir ve vücudun bağışıklık tepkisine direnen bir biyofilm oluşturabilir.
Escherichia coli, idrar yolu enfeksiyonuna neden olan en yaygın mikroorganizmadır ve onu Klebsiella ve Proteus spp. takip eder. Klebsiella ve Proteus spp. sıklıkla taş hastalığı ile ilişkilendirilmektedir. Enterococcus ve Staphylococcus gibi Gram pozitif bakterilerin varlığı artmaktadır.
Üriner patojenlerin karşı artan direnci dünya çapında rapor edilmiştir ve kinolonların aşırı ve yanlış kullanımının bir sonucu olabilir.
Tanı
Basit vakalarda, daha fazla laboratuvar onayı olmadan sadece semptomlara dayanarak tanı konulabilir ve tedavi verilebilir. Karmaşık veya şüpheli vakalarda, , beyaz kan hücreleri (lökositler) veya varlığına bakarak idrar tahlili yoluyla tanıyı doğrulamak yararlı olabilir. Bir diğer test olan ise kırmızı kan hücreleri, beyaz kan hücreleri veya bakterilerin varlığına bakılır. İdrar kültürü, tipik bir idrar yolu organizmasının mL başına 103 eşit veya daha fazla bir bakteri koloni sayısı gösteriyorsa pozitif olarak kabul edilir. Antibiyotik duyarlılığı da bu kültürlerle test edilebilir ve antibiyotik tedavisinin seçiminde yararlı olur. Bununla birlikte, kültürleri negatif olan kadınlar yine de antibiyotik tedavisiyle iyileşebilir. Semptomlar belirsiz olabileceğinden ve idrar yolu enfeksiyonları için güvenilir testler olmadığından, yaşlılarda tanı koymak zor olabilir.
pH değerine göre
Normal idrar pH'ı hafif asidiktir, olağan değerler 6,0 ila 7,5 arasındadır, ancak normal aralık 4,5 ila 8,0'dır. İdrar pH değerinin 8,5 veya 9,0 olması Proteus, Klebsiella veya gibi üre parçalayan bir organizmanın göstergesidir; bu nedenle pH değeri yüksek olan asemptomatik bir hasta diğer idrar testi sonuçlarından bağımsız olarak İYE anlamına gelir. Alkali pH ayrıca "enfeksiyon taşları" olarak da bilinen struvit böbrek taşlarına işaret edebilir.
Sınıflandırma
İdrar yolu enfeksiyonu sadece alt idrar yolunu tutabilir, bu durumda mesane enfeksiyonu olarak bilinir. Alternatif olarak, üst idrar yolunu da tutabilir, bu durumda piyelonefrit olarak bilinir. İdrarda önemli miktarda bakteri varsa ancak herhangi bir belirti yoksa bu durum olarak bilinir. İdrar yolu enfeksiyonu üst kanalı içeriyorsa ve kişide şeker hastalığı varsa, hamileyse, erkekse veya bağışıklık sistemi baskılanmışsa, komplike olarak kabul edilir. Aksi takdirde, bir kadın sağlıklı ve menopoz öncesi ise komplikasyonsuz olarak kabul edilir. Çocuklarda idrar yolu enfeksiyonu ateşle birlikte görüldüğünde üst idrar yolu enfeksiyonu olarak kabul edilir.
Çocuklar
Çocuklarda idrar yolu enfeksiyonu tanısı koymak için pozitif bir idrar kültürü gereklidir. Kontaminasyon, kullanılan toplama yöntemine bağlı olarak sık karşılaşılan bir sorundur, bu nedenle "temiz yakalama" orta akım numunesi için 105 CFU/mL, kateterle alınan numuneler için 104 CFU/mL ve (doğrudan mesaneden iğne ile alınan numune) için 102 CFU/mL sınır değeri kullanılır. Örnek toplamak için "idrar torbası" kullanımı, kültürlendiğinde yüksek kontaminasyon oranı nedeniyle Dünya Sağlık Örgütü tarafından önerilmemekte ve tuvalet eğitimi olmayanlarda kateterizasyon tercih edilmektedir. gibi bazıları, idrar yolu enfeksiyonu geçiren iki yaşından küçük tüm çocuklarda ve (bir kişinin idrar yaparken üretra ve idrar kesesinin gerçek zamanlı röntgenlerle izlenmesi) önermektedir. Bununla birlikte, sorun bulunması halinde etkili bir tedavinin olmaması nedeniyle, gibi diğer kuruluşlar yalnızca altı aylıktan küçük olanlarda veya olağandışı bulguları olanlarda rutin görüntüleme yapılmasını önermektedir.
Ayırıcı tanı
(rahim ağzı iltihabı) veya vajinit (vajina iltihabı) olan kadınlarda ve İYE semptomları olan genç erkeklerde neden, bir Chlamydia trachomatis veya Neisseria gonorrhoeae enfeksiyonu olabilir. Bu enfeksiyonlar tipik olarak idrar yolu enfeksiyonu yerine olarak sınıflandırılır. Vajinit de bir bağlı olabilir. (mesanede kronik ağrı), birden fazla İYE semptomu yaşayan ancak idrar kültürleri negatif kalan ve antibiyotiklerle iyileşmeyen kişiler için düşünülebilir. (prostat iltihabı) de ayırıcı tanıda düşünülebilir.
İdrarda kan görülmesiyle karakterize , enfeksiyonlar, radyasyon tedavisi, altta yatan kanser, ilaçlar ve toksinler gibi bir dizi nedene bağlı olarak ortaya çıkabilir. Bu soruna yaygın olarak neden olan ilaçlar arasında %2-40 oranında kemoterapötik ajan siklofosfamid bulunmaktadır., mesane duvarında eozinofillerin bulunduğu nadir bir durumdur. Belirti ve semptomlar mesane enfeksiyonuna benzer. Nedeni tam olarak açık değildir; ancak , enfeksiyonlar ve ilaçlarla bağlantılı olabilir.
Korunma
Cinsel ilişkiden hemen sonra idrar yapma, kullanılan iç çamaşırı türü, idrar veya dışkılamadan sonra kullanılan kişisel hijyen yöntemleri veya bir kişinin tipik olarak banyo veya duş yapıp yapmadığı gibi bir dizi önlemin İYE sıklığını etkilediği doğrulanmamıştır. Benzer şekilde idrar tutma, tampon kullanımı ve duş almanın etkisine ilişkin kanıt eksikliği bulunmaktadır. Sık idrar yolu enfeksiyonu geçiren ve doğum kontrol yöntemi olarak veya diyafram kullananlara alternatif yöntemler kullanmaları tavsiye edilir. olanlarda oturur pozisyonda idrar yapmanın mesane boşalmasını iyileştirdiği ve bu grupta idrar yolu enfeksiyonlarını azaltabileceği görülmektedir.[]
Üriner kateterlerin mümkün olduğunca az ve kısa süre kullanılması ve kullanıldığında kateterin uygun şekilde bakımı önler. Kateterler hastanede steril teknik kullanılarak takılmalıdır, ancak kendi kendine kateterize olanlarda steril olmayan teknik uygun olabilir. Üriner kateter kurulumu da kapalı tutulmalıdır. Kanıtlar, gümüş alaşımlı kateterler kullanıldığında riskte önemli bir azalma olduğunu desteklememektedir.
İlaçlar
Tekrarlayan enfeksiyonları olanlar için, her enfeksiyon ortaya çıktığında kısa bir antibiyotik kürü almak en düşük antibiyotik kullanımı ile ilişkilidir. Günlük antibiyotiklerin uzun süreli kullanımı da etkilidir. Sıklıkla kullanılan ilaçlar arasında nitrofurantoin ve (trimetoprim/sülfametoksazol) bulunmaktadır. Bazıları antibiyotik direnci endişeleri nedeniyle uzun süreli kullanıma karşı tavsiyede bulunmaktadırlar. Asitliğin düşük olduğu mesanede direnç gelişmeyen formaldehit ürettiği için metenamin bu amaçla kullanılan bir diğer ajandır. İngiltere'de yapılan bir çalışma, metenaminin tekrarlayan İYE yaşayan kadınlar arasında İYE'leri önlemede günlük düşük doz antibiyotikler kadar etkili olduğunu göstermiştir. Metenamin bir antiseptik olduğundan, antibiyotik direnci sorununu önleyebilir.
Enfeksiyonların cinsel ilişkiyle ilgili olduğu durumlarda, ilişki sonrasında antibiyotik almak faydalı olabilir. Menopoz sonrası kadınlarda, vajinal östrojenin nüksü azalttığı bulunmuştur. Topikal kremlerin aksine, vajinal östrojen kullanımı düşük doz antibiyotikler kadar faydalı olmamıştır. Kısa süreli üriner kateterizasyonu takiben antibiyotik kullanımı, mesane enfeksiyonu riskini azaltmaktadır. 2018'den itibaren bir dizi aşı geliştirilmektedir.
Çocuklar
Önleyici antibiyotiklerin çocuklarda idrar yolu enfeksiyonlarını azalttığına dair kanıtlar zayıftır. Ancak tekrarlayan İYE'ler, böbreklerde altta yatan herhangi bir anormallik yoksa, daha ileri böbrek sorunlarının nadir bir nedenidir ve yetişkinlerde kronik böbrek hastalığının yüzde üçte birinden (%0,33) daha azına neden olur. Rutin sünnetin İYE'leri önleyip önlemediği 2011 yılı itibarıyla iyi araştırılmamıştır.
Besin takviyeleri
Bazı araştırmalar, kızılcığın (meyve suyu veya kapsüller) sık enfeksiyon geçirenlerde İYE sayısını azaltabileceğini düşündürmektedir. 2023 yılında yapılan bir inceleme, kızılcık ürünlerinin belirli gruplarda (tekrarlayan İYE'leri olan kadınlar, çocuklar ve klinik müdahaleler geçirmiş kişiler) İYE riskini azaltabileceği, ancak hamile kadınlarda, yaşlılarda veya idrara çıkma bozukluğu olan kişilerde azaltamayacağı sonucuna varmıştır. 2015 itibarıyla, probiyotiklerin faydalı olup olmadıklarının belirlenmesi için daha fazla çalışma yapılması gerekmektedir.
2022 itibarıyla, bir inceleme mannoz almanın İYE'leri önlemek için antibiyotikler kadar etkili olduğunu bulurken, başka bir inceleme klinik çalışma kalitesinin İYE'leri önlemek veya tedavi etmek için D-mannoz kullanımı hakkında herhangi bir sonuca varmaya izin vermeyecek kadar düşük olduğunu bulmuştur.
Tedavi
Başlıca tedavi yöntemi antibiyotiklerdir. Fenazopiridin bazen mesane enfeksiyonu sırasında hissedilen yanma ve aciliyet hissine yardımcı olmak için antibiyotiklere ek olarak ilk birkaç gün boyunca reçete edilir. Ancak, özellikle (kanda normalden daha yüksek seviyesi) riskinin artması gibi kullanımıyla ilgili güvenlik endişeleri nedeniyle rutin olarak önerilmemektedir.Parasetamol ateş için kullanılabilir. Mevcut enfeksiyonların tedavisinde kızılcık ürünlerinin kullanımına ilişkin iyi bir kanıt bulunmamaktadır.
Fosfomisin hem İYE'ler hem de akut piyelonefrit dahil komplike İYE'ler için etkili bir tedavi olarak kullanılabilir. Komplike İYE'ler için standart rejim, toplam 3 doz için her 48 veya 72 saatte bir uygulanan oral 3 g doz veya fosfomisin IV formda verildiğinde 7 gün ila 14 gün boyunca her 8 saatte bir 6 gramdır.
Komplike olmayan vakalar
Komplike olmayan enfeksiyonlar yalnızca semptomlara dayalı olarak teşhis ve tedavi edilebilir.(Trimetoprim/sülfametoksazol), nitrofurantoin veya fosfomisin gibi ağız yoluyla alınan antibiyotikler tipik olarak ilk basamaktır.Sefalosporinler, (amoksisilin/klavulanik asit) veya bir da kullanılabilir. Bununla birlikte, üriner enfeksiyonlara neden olan bakteriler arasında florokinolonlara karşı antibiyotik direnci artmaktadır. Gıda ve İlaç Dairesi (FDA), , ve myastenia gravis'in kötüleşmesi gibi ciddi yan etki risklerinin daha yüksek olması nedeniyle, diğer seçenekler mevcut olduğunda florokinolonların kullanılmamasını, bir da dahil olmak üzere tavsiye etmektedir. Bu ilaçlar, hepsi eşit derecede etkili olmakla birlikte iyileşme süresini önemli ölçüde kısaltır. Trimetoprim/sülfametoksazol veya bir florokinolon ile üç günlük bir tedavi genellikle yeterli olurken, nitrofurantoin için 5-7 gün gerekir. Fosfomisin tek doz olarak kullanılabilir ancak o kadar etkili değildir.
Florokinolonlar ilk tedavi olarak önerilmemektedir., bu ilaç sınıfına karşı direnç oluşması endişesi nedeniyle bunu belirtmektedir. Amoksisilin-klavulanat diğer seçeneklere göre daha az etkili görünmektedir. Bu önleme rağmen, yaygın kullanımlarına bağlı olarak tüm bu ilaçlara karşı bir miktar direnç gelişmiştir. Bazı ülkelerde tek başına trimetoprim, trimetoprim/sülfametoksazole eşdeğer kabul edilmektedir. Basit İYE'lerde çocuklar genellikle üç günlük antibiyotik tedavisine yanıt verirler. Tekrarlayan basit İYE'si olan kadınlar yeni enfeksiyonları tanımlamada %90'ın üzerinde doğruluk oranına sahiptir. Semptomlar ortaya çıktığında kendi kendilerini tedavi etmekten ve yalnızca ilk tedavi başarısız olursa tıbbi takipten fayda görebilirler.
Komplike olan vakalar
Komplike İYE'lerin tedavisi daha zordur ve genellikle daha agresif değerlendirme, tedavi ve takip gerektirir. Altta yatan komplikasyonun tanımlanmasını ve ele alınmasını gerektirebilir. Artan antibiyotik direnci, komplike ve tekrarlayan İYE'li hastaların tedavisinin geleceği konusunda endişe yaratmaktadır.
Asemptomatik bakteriüri
İdrarında bakteri bulunan ancak semptom göstermeyen kişiler genellikle antibiyotiklerle tedavi edilmemelidir. Buna yaşlılar, omurilik yaralanması olanlar ve üriner kateteri olanlar dahildir. Hamilelik bir istisnadır ve kadınların yedi gün antibiyotik almaları önerilir. Tedavi edilmezse annelerin %30'unda piyelonefrit gelişmesine neden olur ve ve erken doğum riskini artırır. Bazıları ayrıca şeker hastalığı olanların tedavisini ve kanamaya neden olabilecek idrar yolu prosedürlerinden önce tedaviyi desteklemektedir.
Hamile kadınlar
İdrar yolu enfeksiyonları, idrarda asemptomatik bakteri varlığı bile, böbrek enfeksiyonu riskinin artması nedeniyle gebelikte daha endişe vericidir. Hamilelik sırasında yüksek progesteron seviyeleri üreterler ve mesanede kas tonusunun azalması riskini artırır, bu da idrarın üreterlerden yukarı ve böbreklere doğru aktığı reflü olasılığının artmasına neden olur. Hamile kadınlarda asemptomatik bakteriüri riski artmamış olsa da bakteriüri mevcutsa böbrek enfeksiyonu riski %25-40'tır. Bu nedenle, idrar testi enfeksiyon belirtileri gösteriyorsa - semptomlar olmasa bile - tedavi önerilir.Sefaleksin veya nitrofurantoin genellikle hamilelikte güvenli kabul edildikleri için kullanılır. Hamilelik sırasında böbrek enfeksiyonu erken doğum veya preeklampsi (hamilelik sırasında nöbetlere yol açabilen yüksek tansiyon ve böbrek fonksiyon bozukluğu durumu) ile sonuçlanabilir. Bazı kadınların İYE'leri hamilelikte de devam eder. Bu tekrarlayan enfeksiyonların en iyi nasıl tedavi edileceği konusunda yeterli araştırma yoktur.
Piyelonefrit
Piyelonefrit, daha uzun süreli oral antibiyotikler veya intravenöz antibiyotikler kullanılarak basit bir mesane enfeksiyonundan daha agresif bir şekilde tedavi edilir. Direnç oranının %10'dan az olduğu bölgelerde tipik olarak yedi günlük oral florokinolon siprofloksasin kullanılır. Yerel antibiyotik direnç oranları %10'dan yüksekse, genellikle bir doz intravenöz seftriakson reçete edilir. Trimetoprim/sülfametoksazol veya amoksisilin/klavulanatın 14 gün boyunca ağızdan verilmesi de makul bir seçenektir. Daha şiddetli semptomlar gösterenlerde, devam eden antibiyotikler için hastaneye yatış gerekebilir. İki veya üç günlük tedavinin ardından semptomlar düzelmezse böbrek taşından kaynaklanan üreter tıkanıklığı gibi komplikasyonlar düşünülebilir.
Prognoz
Tedavi ile semptomlar genellikle 36 saat içinde düzelir. Komplike olmayan enfeksiyonların %42'si birkaç gün veya hafta içinde kendiliğinden düzelebilir.
Yetişkinlerin ve çocukların %15-25'inde tekrarlayan enfeksiyonlar, inatçı enfeksiyonlar (aynı patojenle enfeksiyon), yeniden enfeksiyon (yeni patojen) veya nükseden enfeksiyon (aynı patojen tamamen geçtikten sonra yeni bir enfeksiyona neden olur) dahil olmak üzere kronik semptomatik İYE'ler görülür. Tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonları altı aylık bir zaman diliminde en az iki enfeksiyon (atak) veya on iki ayda üç enfeksiyon olarak tanımlanır, yetişkinlerde ve çocuklarda görülebilir.
Sistit, alt idrar yolunu (mesane) tutan bir idrar yolu enfeksiyonunu ifade eder. Böbreği tutan bir üst idrar yolu enfeksiyonuna piyelonefrit denir. Piyelonefritin yaklaşık %10-20'si devam eder ve etkilenen böbrekte yara izi gelişir. Daha sonra, yara izi gelişenlerin %10-20'sinde daha sonraki yaşamlarında hipertansiyon riski artacaktır.
Epidemiyoloji
İdrar yolu enfeksiyonları kadınlarda en sık görülen bakteriyel enfeksiyondur. En sık 16 ila 35 yaşları arasında görülür, kadınların %10'u her yıl enfeksiyon geçirir ve %40-60'ından fazlası hayatlarının bir döneminde enfeksiyon geçirir. Nüksler yaygındır ve insanların neredeyse yarısı bir yıl içinde ikinci bir enfeksiyon geçirir. İdrar yolu enfeksiyonları kadınlarda erkeklerden dört kat daha sık görülür. Piyelonefrit ise 20 ila 30 kat daha az sıklıkta görülür. Bunlar, hastane kaynaklı enfeksiyonların yaklaşık %40'ını oluşturan en yaygın nedenlerdir. İdrarda asemptomatik bakteri oranları yaşla birlikte çocuk doğurma çağındaki kadınlarda yüzde iki ila yediden bakım evlerindeki yaşlı kadınlarda yüzde 50'ye kadar yükselmektedir. İdrarda asemptomatik bakteri oranı 75 yaş üstü erkeklerde %7-10 arasındadır. Hamile kadınların %2-10'unda idrarda asemptomatik bakteri vardır ve bazı az gelişmiş ülkelerde yaşayan kadınlarda daha yüksek oranlar bildirilmiştir.
İdrar yolu enfeksiyonları çocukluk döneminde insanların %10'unu etkileyebilir. Çocuklar arasında idrar yolu enfeksiyonları en sık üç aylıktan küçük sünnetsiz erkeklerde görülürken, bunu bir yaşından küçük kız çocukları takip etmektedir. Ancak çocuklar arasındaki sıklık tahminleri büyük farklılıklar göstermektedir. Yaşları doğum ile iki yaş arasında değişen ateşli bir grup çocuğun %2-20'sine İYE teşhisi konulmuştur.
Tarihçe
İdrar yolu enfeksiyonları antik çağlardan beri tanımlanmakta olup, ilk belgelenmiş tanım MÖ 1550'lere tarihlenen Ebers Papirüsü'nde yer almaktadır. Mısırlılar tarafından "mesaneden ısı yayılması" olarak tanımlanmıştır. Etkili tedavi 1930'larda antibiyotiklerin geliştirilmesi ve bulunmasına kadar gerçekleşmemiş, bu tarihten önce şifalı bitkiler, kan alma ve dinlenme önerilmiştir.
Kaynakça
- ^ a b c d e f "Urinary Tract Infection". Centers for Disease Control and Prevention (CDC). 17 Nisan 2015. 22 Şubat 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Şubat 2016.
- ^ a b c d e Flores-Mireles AL, Walker JN, Caparon M, Hultgren SJ (May 2015). "Urinary tract infections: epidemiology, mechanisms of infection and treatment options". Nature Reviews. Microbiology. 13 (5): 269-284. doi:10.1038/nrmicro3432. (PMC) 4457377 $2. (PMID) 25853778.
- ^ a b c d e f g Colgan R, Williams M, Johnson JR (September 2011). "Diagnosis and treatment of acute pyelonephritis in women". American Family Physician. 84 (5): 519-526. (PMID) 21888302.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w Nicolle LE (February 2008). "Uncomplicated urinary tract infection in adults including uncomplicated pyelonephritis". The Urologic Clinics of North America. 35 (1): 1-12, v. doi:10.1016/j.ucl.2007.09.004. (PMID) 18061019.
- ^ Caterino JM, Kahan S (2003). In a Page: Emergency medicine (İngilizce). Lippincott Williams & Wilkins. s. 95. ISBN . 24 Nisan 2017 tarihinde kaynağından .
- ^ a b Bono MJ, Leslie SW, Reygaert WC (2020). "Urinary Tract Infection". Statpearls. (PMID) 29261874. Text was copied from this source, which is available under a Creative Commons Attribution 4.0 International License . 16 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2024..
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u Salvatore S, Salvatore S, Cattoni E, Siesto G, Serati M, Sorice P, Torella M (June 2011). "Urinary tract infections in women". European Journal of Obstetrics, Gynecology, and Reproductive Biology. 156 (2): 131-136. doi:10.1016/j.ejogrb.2011.01.028. (PMID) 21349630.
- ^ Vos T, Allen C, Arora M, Barber RM, Bhutta ZA, Brown A, Carter A, Casey DC, Charlson FJ, Chen AZ, Coggeshall M, Cornaby L, Dandona L, Dicker DJ, Dilegge T, Erskine HE, Ferrari AJ, Fitzmaurice C, Fleming T, Forouzanfar MH, Fullman N, Gething PW, Goldberg EM, Graetz N, Haagsma JA, Hay SI, Johnson CO, Kassebaum NJ, Kawashima T, Kemmer L (October 2016). "Global, regional, and national incidence, prevalence, and years lived with disability for 310 diseases and injuries, 1990-2015: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2015". Lancet. 388 (10053): 1545-1602. doi:10.1016/S0140-6736(16)31678-6. (PMC) 5055577 $2. (PMID) 27733282.
- ^ Wang H, Naghavi M, Allen C, Barber RM, Bhutta ZA, Carter A, Casey DC, Charlson FJ, Chen AZ, Coates MM, Coggeshall M, Dandona L, Dicker DJ, Erskine HE, Ferrari AJ, Fitzmaurice C, Foreman K, Forouzanfar MH, Fraser MS, Fullman N, Gething PW, Goldberg EM, Graetz N, Haagsma JA, Hay SI, Huynh C, Johnson CO, Kassebaum NJ, Kinfu Y, Kulikoff XR (October 2016). "Global, regional, and national life expectancy, all-cause mortality, and cause-specific mortality for 249 causes of death, 1980-2015: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2015". Lancet. 388 (10053): 1459-1544. doi:10.1016/S0140-6736(16)31012-1. (PMC) 5388903 $2. (PMID) 27733281.
- ^ a b c d e f g h i j Lane DR, Takhar SS (August 2011). "Diagnosis and management of urinary tract infection and pyelonephritis". Emergency Medicine Clinics of North America. 29 (3): 539-552. doi:10.1016/j.emc.2011.04.001. (PMID) 21782073.
- ^ a b c d e Woodford HJ, George J (February 2011). "Diagnosis and management of urinary infections in older people". Clinical Medicine. 11 (1): 80-83. doi:10.7861/clinmedicine.11-1-80. (PMC) 5873814 $2. (PMID) 21404794.
- ^ Study Guide for Pathophysiology (5 bas.). Elsevier Health Sciences. 2013. s. 272. ISBN . 16 Şubat 2016 tarihinde kaynağından .
- ^ Introduction to Medical-Surgical Nursing. Elsevier Health Sciences. 2015. s. 909. ISBN . 11 Ocak 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Eylül 2017.
- ^ Jarvis WR (2007). Bennett & Brachman's hospital infections (5.5isbn=9780781763837 bas.). Philadelphia: Wolters Kluwer Health/Lippincott Williams & Wilkins. s. 474. 16 Şubat 2016 tarihinde kaynağından .
- ^ Glaser AP, Schaeffer AJ (November 2015). "Urinary Tract Infection and Bacteriuria in Pregnancy". The Urologic Clinics of North America. 42 (4): 547-560. doi:10.1016/j.ucl.2015.05.004. (PMID) 26475951.
- ^ Ferroni M, Taylor AK (November 2015). "Asymptomatic Bacteriuria in Noncatheterized Adults". The Urologic Clinics of North America. 42 (4): 537-545. doi:10.1016/j.ucl.2015.07.003. (PMID) 26475950.
- ^ a b c "Recurrent uncomplicated cystitis in women: allowing patients to self-initiate antibiotic therapy". Prescrire International. 23 (146): 47-49. February 2014. (PMID) 24669389.
- ^ Lee JH, Kim SW, Yoon BI, Ha US, Sohn DW, Cho YH (January 2013). "Factors that affect nosocomial catheter-associated urinary tract infection in intensive care units: 2-year experience at a single center". Korean Journal of Urology. 54 (1): 59-65. doi:10.4111/kju.2013.54.1.59. (PMC) 3556556 $2. (PMID) 23362450.
- ^ a b c d e f Colgan R, Williams M (October 2011). "Diagnosis and treatment of acute uncomplicated cystitis". American Family Physician. 84 (7): 771-776. (PMID) 22010614.
- ^ a b c Al-Achi A (2008). An introduction to botanical medicines : history, science, uses, and dangers. Westport, Conn.: Praeger Publishers. s. 126. ISBN . 28 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından .
- ^ Arellano RS (19 Ocak 2011). Non-vascular interventional radiology of the abdomen. New York: Springer. s. 67. ISBN . 10 Haziran 2016 tarihinde kaynağından .
- ^ a b c Chae JH, Miller BJ (November 2015). "Beyond Urinary Tract Infections (UTIs) and Delirium: A Systematic Review of UTIs and Neuropsychiatric Disorders". Journal of Psychiatric Practice. 21 (6): 402-411. doi:10.1097/PRA.0000000000000105. (PMID) 26554322.
- ^ a b c Krinitski D, Kasina R, Klöppel S, Lenouvel E (November 2021). "Associations of delirium with urinary tract infections and asymptomatic bacteriuria in adults aged 65 and older: A systematic review and meta-analysis". Journal of the American Geriatrics Society. 69 (11): 3312-3323. doi:10.1111/jgs.17418. (PMC) 9292354 $2. (PMID) 34448496.
- ^ Balogun SA, Philbrick JT (March 2014). "Delirium, a Symptom of UTI in the Elderly: Fact or Fable? A Systematic Review". Canadian Geriatrics Journal. 17 (1): 22-26. doi:10.5770/cgj.17.90. (PMC) 3940475 $2. (PMID) 24596591.
- ^ Mayne S, Bowden A, Sundvall PD, Gunnarsson R (February 2019). "The scientific evidence for a potential link between confusion and urinary tract infection in the elderly is still confusing - a systematic literature review". BMC Geriatrics. 19 (1): 32. doi:10.1186/s12877-019-1049-7. (PMC) 6360770 $2. (PMID) 30717706.
- ^ a b Rashid MH, Sparrow NA, Anwar F, Guidry G, Covarrubias AE, Pang H, Bogguri C, Karumanchi SA, Lahiri S (October 2021). "Interleukin-6 mediates delirium-like phenotypes in a murine model of urinary tract infection". Journal of Neuroinflammation. 18 (1): 247. doi:10.1186/s12974-021-02304-x. (PMC) 8554965 $2. (PMID) 34711238.
- ^ a b Jiang Z, Liang F, Zhang Y, Dong Y, Song A, Zhu X, Zhang Y, Xie Z (September 2022). "Urinary Catheterization Induces Delirium-Like Behavior Through Glucose Metabolism Impairment in Mice". Anesthesia and Analgesia. 135 (3): 641-652. doi:10.1213/ANE.0000000000006008. (PMC) 9388475 $2. (PMID) 35389369.
- ^ a b c d e f g h i Bhat RG, Katy TA, Place FC (August 2011). "Pediatric urinary tract infections". Emergency Medicine Clinics of North America. 29 (3): 637-653. doi:10.1016/j.emc.2011.04.004. (PMID) 21782079.
- ^ Nugent J, Childers M, Singh-Miller N, Howard R, Allard R, Eberly M (September 2019). "Risk of Meningitis in Infants Aged 29 to 90 Days with Urinary Tract Infection: A Systematic Review and Meta-Analysis". The Journal of Pediatrics. 212: 102-110.e5. doi:10.1016/j.jpeds.2019.04.053. (PMID) 31230888.
- ^ a b (February 2014), "Ten Things Physicians and Patients Should Question", : an initiative of the , AMDA – The Society for Post-Acute and Long-Term Care Medicine, 13 Eylül 2014 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 20 Nisan 2015
- ^ Abraham SN, Miao Y (October 2015). "The nature of immune responses to urinary tract infections". Nature Reviews. Immunology. 15 (10): 655-663. doi:10.1038/nri3887. (PMC) 4926313 $2. (PMID) 26388331.
- ^ Amdekar S, Singh V, Singh DD (November 2011). "Probiotic therapy: immunomodulating approach toward urinary tract infection". Current Microbiology. 63 (5): 484-490. doi:10.1007/s00284-011-0006-2. (PMID) 21901556.
- ^ Sievert DM, Ricks P, Edwards JR, Schneider A, Patel J, Srinivasan A, Kallen A, Limbago B, Fridkin S (January 2013). "Antimicrobial-resistant pathogens associated with healthcare-associated infections: summary of data reported to the National Healthcare Safety Network at the Centers for Disease Control and Prevention, 2009-2010". Infection Control and Hospital Epidemiology. 34 (1): 1-14. doi:10.1086/668770. (PMID) 23221186. 16 Mart 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Temmuz 2019.
- ^ Bagshaw SM, Laupland KB (February 2006). "Epidemiology of intensive care unit-acquired urinary tract infections". Current Opinion in Infectious Diseases. 19 (1): 67-71. doi:10.1097/01.qco.0000200292.37909.e0. (PMID) 16374221.
- ^ "Urinary Tract Infections in Adults". 9 Ocak 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ocak 2015.
- ^ Brill JR (April 2010). "Diagnosis and treatment of urethritis in men". American Family Physician. 81 (7): 873-878. (PMID) 20353145.
- ^ Franco AV (December 2005). "Recurrent urinary tract infections". Best Practice & Research. Clinical Obstetrics & Gynaecology. 19 (6): 861-873. doi:10.1016/j.bpobgyn.2005.08.003. (PMID) 16298166.
- ^ Engleberg NC, DiRita V, Dermody TS (2007). Schaechter's Mechanism of Microbial Disease. Baltimore: Lippincott Williams & Wilkins. ISBN .
- ^ a b c d e f g h i Dielubanza EJ, Schaeffer AJ (January 2011). "Urinary tract infections in women". The Medical Clinics of North America. 95 (1): 27-41. doi:10.1016/j.mcna.2010.08.023. (PMID) 21095409.
- ^ Goldstein I, Dicks B, Kim NN, Hartzell R (December 2013). "Multidisciplinary overview of vaginal atrophy and associated genitourinary symptoms in postmenopausal women". Sexual Medicine. 1 (2): 44-53. doi:10.1002/sm2.17. (PMC) 4184497 $2. (PMID) 25356287.
- ^ Holt JD, Garrett WA, McCurry TK, Teichman JM (February 2016). "Common Questions About Chronic Prostatitis". American Family Physician. 93 (4): 290-296. (PMID) 26926816.
- ^ a b Nicolle LE (May 2001). "The chronic indwelling catheter and urinary infection in long-term-care facility residents". Infection Control and Hospital Epidemiology. 22 (5): 316-321. doi:10.1086/501908. (PMID) 11428445.
- ^ Phipps S, Lim YN, McClinton S, Barry C, Rane A, N'Dow J (April 2006). Phipps S (Ed.). "Short term urinary catheter policies following urogenital surgery in adults". The Cochrane Database of Systematic Reviews (2): CD004374. doi:10.1002/14651858.CD004374.pub2. (PMID) 16625600.
- ^ a b c Gould CV, Umscheid CA, Agarwal RK, Kuntz G, Pegues DA (April 2010). "Guideline for prevention of catheter-associated urinary tract infections 2009". Infection Control and Hospital Epidemiology. 31 (4): 319-326. doi:10.1086/651091. (PMID) 20156062. 16 Mart 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Temmuz 2019.
- ^ Harris R (December 2009). . Diving and Hyperbaric Medicine. 39 (4): 210-212. (PMID) 22752741. Archived from the original on 26 Mayıs 2013. Erişim tarihi: 4 Nisan 2013.
- ^ a b Jagannath VA, Fedorowicz Z, Sud V, Verma AK, Hajebrahimi S (November 2012). "Routine neonatal circumcision for the prevention of urinary tract infections in infancy". The Cochrane Database of Systematic Reviews. 11: CD009129. doi:10.1002/14651858.CD009129.pub2. (PMID) 23152269.
The incidence of urinary tract infection (UTI) is greater in uncircumcised babies
- ^ Morris BJ, Wiswell TE (June 2013). "Circumcision and lifetime risk of urinary tract infection: a systematic review and meta-analysis". The Journal of Urology. 189 (6): 2118-2124. doi:10.1016/j.juro.2012.11.114. (PMID) 23201382.
- ^ a b Eves FJ, Rivera N (April 2010). "Prevention of urinary tract infections in persons with spinal cord injury in home health care". Home Healthcare Nurse. 28 (4): 230-241. doi:10.1097/NHH.0b013e3181dc1bcb. (PMID) 20520263.
- ^ a b Gutierrez-Aceves J (2011). "Preoperative Antibiotics and Prevention of Sepsis in Genitourinary Surgery". Smith AD, Badlani GH, Preminger GM, Kavoussi LR (Ed.). Smith's Textbook of Endourology (3.3isbn=978-1-4443-4514-8 bas.). Hoboken, NJ: John Wiley & Sons. s. 39.
- ^ a b c d Detweiler K, Mayers D, Fletcher SG (November 2015). "Bacteruria and Urinary Tract Infections in the Elderly". The Urologic Clinics of North America (Review). 42 (4): 561-568. doi:10.1016/j.ucl.2015.07.002. (PMID) 26475952.
- ^ Raynor MC, Carson CC (January 2011). "Urinary infections in men". The Medical Clinics of North America. 95 (1): 43-54. doi:10.1016/j.mcna.2010.08.015. (PMID) 21095410.
- ^ Hui D (15 Ocak 2011). Leung A, Padwal R (Ed.). Approach to internal medicine : a resource book for clinical practice (3.3isbn=978-1-4419-6504-2 bas.). New York: Springer. s. 244. 20 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından .
- ^ Kursh ED, Ulchaker JC, (Ed.) (2000). Office urology. Totowa, N.J.: Humana Press. s. 131. ISBN . 4 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından .
- ^ Mick NW, Peters JR, Egan D, Nadel ES, Walls R, Silvers S ((Ed.)). Blueprints emergency medicine (2.2yıl=2006 bas.). Baltimore, Md.: Lippincott Williams & Wilkins. s. 152. ISBN . 27 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından .
- ^ a b Graham SD, Keane, James TE, Glenn F ((Ed.)). Glenn's urologic surgery (7.7yıl=2009 bas.). Philadelphia, Pa.: Lippincott Williams & Wilkins. s. 148. ISBN . 24 Nisan 2016 tarihinde kaynağından .
- ^ a b Belman AB, King LR, Kramer SA, (Ed.) (2002). Clinical pediatric urology (4. bas.). Londra: Dunitz. s. 338. ISBN . 15 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından .
- ^ Popescu OE, Landas SK, Haas GP (February 2009). "The spectrum of eosinophilic cystitis in males: case series and literature review". Archives of Pathology & Laboratory Medicine. 133 (2): 289-294. doi:10.5858/133.2.289. (PMID) 19195972.
- ^ de Jong Y, Pinckaers JH, ten Brinck RM, Lycklama à Nijeholt AA, Dekkers OM (2014). "Urinating standing versus sitting: position is of influence in men with prostate enlargement. A systematic review and meta-analysis". PLOS ONE. 9 (7): e101320. Bibcode:2014PLoSO...9j1320D. doi:10.1371/journal.pone.0101320. (PMC) 4106761 $2. (PMID) 25051345.
- ^ Lam TB, Omar MI, Fisher E, Gillies K, MacLennan S (September 2014). "Types of indwelling urethral catheters for short-term catheterisation in hospitalised adults". The Cochrane Database of Systematic Reviews. 9 (9): CD004013. doi:10.1002/14651858.CD004013.pub4. (PMID) 25248140.
- ^ Finkel R, Clark MA, Cubeddu LX. Pharmacology (4.4yıl=2009 bas.). Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins. s. 397. ISBN . 9 Haziran 2016 tarihinde kaynağından .
- ^ "Methenamine is as good as antibiotics at preventing urinary tract infections". NIHR Evidence (İngilizce). 20 Aralık 2022. doi:10.3310/nihrevidence_55378. 20 Ocak 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ocak 2023.
- ^ Harding C, Mossop H, Homer T, Chadwick T, King W, Carnell S, Lecouturier J, Abouhajar A, Vale L, Watson G, Forbes R, Currer S, Pickard R, Eardley I, Pearce I, Thiruchelvam N, Guerrero K, Walton K, Hussain Z, Lazarowicz H, Ali A (March 2022). "Alternative to prophylactic antibiotics for the treatment of recurrent urinary tract infections in women: multicentre, open label, randomised, non-inferiority trial". BMJ. 376: e068229. doi:10.1136/bmj-2021-0068229. (PMC) 8905684 $2. (PMID) 35264408.
- ^ a b Beerepoot M, Geerlings S (April 2016). "Non-Antibiotic Prophylaxis for Urinary Tract Infections". Pathogens (Review). 5 (2): 36. doi:10.3390/pathogens5020036. (PMC) 4931387 $2. (PMID) 27092529.
- ^ a b Perrotta C, Aznar M, Mejia R, Albert X, Ng CW (April 2008). "Oestrogens for preventing recurrent urinary tract infection in postmenopausal women". The Cochrane Database of Systematic Reviews (2): CD005131. doi:10.1002/14651858.CD005131.pub2. (PMID) 18425910.
- ^ Marschall J, Carpenter CR, Fowler S, Trautner BW (June 2013). "Antibiotic prophylaxis for urinary tract infections after removal of urinary catheter: meta-analysis". BMJ. 346: f3147. doi:10.1136/bmj.f3147. (PMC) 3678514 $2. (PMID) 23757735.
- ^ Magistro G, Stief CG (January 2019). "Vaccine Development for Urinary Tract Infections: Where Do We Stand?". European Urology Focus. 5 (1): 39-41. doi:10.1016/j.euf.2018.07.034. (PMID) 30093359.
- ^ Huttner A, Gambillara V (October 2018). "The development and early clinical testing of the ExPEC4V conjugate vaccine against uropathogenic Escherichia coli". Clinical Microbiology and Infection. 24 (10): 1046-1050. doi:10.1016/j.cmi.2018.05.009. (PMID) 29803843.
- ^ Dai B, Liu Y, Jia J, Mei C (July 2010). "Long-term antibiotics for the prevention of recurrent urinary tract infection in children: a systematic review and meta-analysis". Archives of Disease in Childhood. 95 (7): 499-508. doi:10.1136/adc.2009.173112. (PMID) 20457696.
- ^ Salo J, Ikäheimo R, Tapiainen T, Uhari M (November 2011). "Childhood urinary tract infections as a cause of chronic kidney disease". Pediatrics. 128 (5): 840-847. doi:10.1542/peds.2010-3520. (PMID) 21987701.
- ^ Wang CH, Fang CC, Chen NC, Liu SS, Yu PH, Wu TY, Chen WT, Lee CC, Chen SC (July 2012). "Cranberry-containing products for prevention of urinary tract infections in susceptible populations: a systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials". Archives of Internal Medicine. 172 (13): 988-996. doi:10.1001/archinternmed.2012.3004. (PMID) 22777630.
- ^ Williams G, Stothart CI, Hahn D, Stephens JH, Craig JC, Hodson EM (November 2023). "Cranberries for preventing urinary tract infections". The Cochrane Database of Systematic Reviews. 11 (11): CD001321. doi:10.1002/14651858.CD001321.pub7. (PMC) 10636779 $2. (PMID) 37947276.
- ^ Schwenger EM, Tejani AM, Loewen PS (December 2015). "Probiotics for preventing urinary tract infections in adults and children". The Cochrane Database of Systematic Reviews. 2015 (12): CD008772. doi:10.1002/14651858.CD008772.pub2. (PMC) 8720415 $2. (PMID) 26695595.
- ^ Lenger SM, Bradley MS, Thomas DA, Bertolet MH, Lowder JL, Sutcliffe S (August 2020). "D-mannose vs other agents for recurrent urinary tract infection prevention in adult women: a systematic review and meta-analysis". American Journal of Obstetrics and Gynecology. 223 (2): 265.e1-265.e13. doi:10.1016/j.ajog.2020.05.048. (PMC) 7395894 $2. (PMID) 32497610.
- ^ a b c Cooper TE, Teng C, Howell M, Teixeira-Pinto A, Jaure A, Wong G (August 2022). "D-mannose for preventing and treating urinary tract infections". The Cochrane Database of Systematic Reviews. 2022 (8): CD013608. doi:10.1002/14651858.CD013608.pub2. (PMC) 9427198 $2. (PMID) 36041061.
- ^ Gaines KK (June 2004). "Phenazopyridine hydrochloride: the use and abuse of an old standby for UTI". Urologic Nursing. 24 (3): 207-209. (PMID) 15311491.
- ^ Aronson JK, (Ed.) (2008). Meyler's side effects of analgesics and anti-inflammatory drugs. Amsterdam: Elsevier Science. s. 219. ISBN . 7 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından .
- ^ Cash JC, Glass CA. Family practice guidelines (2.2yıl=2010 bas.). New York: Springer. s. 271. ISBN . 11 Haziran 2016 tarihinde kaynağından .
- ^ Santillo VM, Lowe FC (January 2007). "Cranberry juice for the prevention and treatment of urinary tract infections". Drugs of Today. 43 (1): 47-54. doi:10.1358/dot.2007.43.1.1032055. (PMID) 17315052.
- ^ Guay DR (2009). "Cranberry and urinary tract infections". Drugs. 69 (7): 775-807. doi:10.2165/00003495-200969070-00002. (PMID) 19441868.
- ^ a b Zhanel GG, Zhanel MA, Karlowsky JA (28 Mart 2020). "Oral and Intravenous Fosfomycin for the Treatment of Complicated Urinary Tract Infections". The Canadian Journal of Infectious Diseases & Medical Microbiology. Hindawi Limited. 2020: 8513405. doi:10.1155/2020/8513405. (PMC) 7142339 $2. (PMID) 32300381.
- ^ Grigoryan L, Trautner BW, Gupta K (22 Ekim 2014). "Diagnosis and management of urinary tract infections in the outpatient setting: a review". JAMA. 312 (16): 1677-1684. doi:10.1001/jama.2014.12842. (PMID) 25335150.
- ^ a b Zalmanovici Trestioreanu A, Green H, Paul M, Yaphe J, Leibovici L (October 2010). Zalmanovici Trestioreanu A (Ed.). "Antimicrobial agents for treating uncomplicated urinary tract infection in women". The Cochrane Database of Systematic Reviews. 10 (10): CD007182. doi:10.1002/14651858.CD007182.pub2. (PMID) 20927755.
- ^ "FDA Drug Safety Communication: FDA updates warnings for oral and injectable fluoroquinolone antibiotics due to disabling side effects". Food and Drug Administration (FDA). 8 Mart 2018. 18 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Temmuz 2019.
- ^ Jarvis TR, Chan L, Gottlieb T (February 2014). "Assessment and management of lower urinary tract infection in adults". Australian Prescriber. 37 (1): 7-9. doi:10.18773/austprescr.2014.002.
- ^ a b c Gupta K, Hooton TM, Naber KG, Wullt B, Colgan R, Miller LG, Moran GJ, Nicolle LE, Raz R, Schaeffer AJ, Soper DE (March 2011). "International clinical practice guidelines for the treatment of acute uncomplicated cystitis and pyelonephritis in women: A 2010 update by the Infectious Diseases Society of America and the European Society for Microbiology and Infectious Diseases". Clinical Infectious Diseases. 52 (5): e103-e120. doi:10.1093/cid/ciq257. (PMID) 21292654.
- ^ American Urogynecologic Society (5 Mayıs 2015), "Five Things Physicians and Patients Should Question", : an initiative of the , American Urogynecologic Society, 2 Haziran 2015 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 1 Haziran 2015
- ^ Knottnerus BJ, Grigoryan L, Geerlings SE, Moll van Charante EP, Verheij TJ, Kessels AG, ter Riet G (December 2012). "Comparative effectiveness of antibiotics for uncomplicated urinary tract infections: network meta-analysis of randomized trials". Family Practice. 29 (6): 659-670. doi:10.1093/fampra/cms029. (PMID) 22516128.
- ^ Afzalnia S (15 Aralık 2006). "BestBets: Is a short course of antibiotics better than a long course in the treatment of UTI in children". www.bestbets.org. 14 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından .
- ^ Bryan CS (2002). Infectious diseases in primary care. Philadelphia: W.B. Saunders. s. 319. ISBN . 13 Şubat 2012 tarihinde kaynağından .
- ^ Wagenlehner FM, Vahlensieck W, Bauer HW, Weidner W, Piechota HJ, Naber KG (March 2013). "Prevention of recurrent urinary tract infections". Minerva Urologica e Nefrologica. 65 (1): 9-20. (PMID) 23538307.
- ^ Shepherd AK, Pottinger PS (July 2013). "Management of urinary tract infections in the era of increasing antimicrobial resistance". The Medical Clinics of North America. 97 (4): 737-57, xii. doi:10.1016/j.mcna.2013.03.006. (PMID) 23809723.
- ^ Pallett A, Hand K (November 2010). "Complicated urinary tract infections: practical solutions for the treatment of multiresistant Gram-negative bacteria". The Journal of Antimicrobial Chemotherapy. 65 (Suppl 3): iii25-iii33. doi:10.1093/jac/dkq298. (PMID) 20876625.
- ^ Karlović K, Nikolić J, Arapović J (November 2018). "Ceftriaxone treatment of complicated urinary tract infections as a risk factor for enterococcal re-infection and prolonged hospitalization: A 6-year retrospective study". Bosnian Journal of Basic Medical Sciences. 18 (4): 361-366. doi:10.17305/bjbms.2018.3544. (PMC) 6252101 $2. (PMID) 29750894.
- ^ Ariathianto Y (October 2011). "Asymptomatic bacteriuria - prevalence in the elderly population". Australian Family Physician. 40 (10): 805-809. (PMID) 22003486.
- ^ Colgan R, Nicolle LE, McGlone A, Hooton TM (September 2006). "Asymptomatic bacteriuria in adults". American Family Physician. 74 (6): 985-990. (PMID) 17002033.
- ^ a b , "Five Things Physicians and Patients Should Question", Choosing Wisely: an initiative of the ABIM Foundation, American Geriatrics Society, 1 Eylül 2013 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 1 Ağustos 2013
- ^ Widmer M, Lopez I, Gülmezoglu AM, Mignini L, Roganti A (November 2015). "Duration of treatment for asymptomatic bacteriuria during pregnancy". The Cochrane Database of Systematic Reviews. 2015 (11): CD000491. doi:10.1002/14651858.CD000491.pub3. (PMC) 7043273 $2. (PMID) 26560337.
- ^ a b c Guinto VT, De Guia B, Festin MR, Dowswell T (September 2010). "Different antibiotic regimens for treating asymptomatic bacteriuria in pregnancy". The Cochrane Database of Systematic Reviews (9): CD007855. doi:10.1002/14651858.CD007855.pub2. (PMC) 4033758 $2. (PMID) 20824868.
- ^ a b c Smaill FM, Vazquez JC (November 2019). "Antibiotics for asymptomatic bacteriuria in pregnancy". The Cochrane Database of Systematic Reviews. 2019 (11): CD000490. doi:10.1002/14651858.CD000490.pub4. (PMC) 6953361 $2. (PMID) 31765489.
- ^ Julka S (October 2013). "Genitourinary infection in diabetes". Indian Journal of Endocrinology and Metabolism. 17 (Suppl 1): S83-S87. doi:10.4103/2230-8210.119512. (PMC) 3830375 $2. (PMID) 24251228.
- ^ a b Schneeberger C, Geerlings SE, Middleton P, Crowther CA (July 2015). "Interventions for preventing recurrent urinary tract infection during pregnancy". The Cochrane Database of Systematic Reviews. 2015 (7): CD009279. doi:10.1002/14651858.CD009279.pub3. (PMC) 6457953 $2. (PMID) 26221993.
- ^ The Sanford Guide to Antimicrobial Therapy 2011 (Guide to Antimicrobial Therapy (Sanford)). Antimicrobial Therapy. 2011. ss. 30. ISBN .
- ^ Long B, Koyfman A (November 2018). "The Emergency Department Diagnosis and Management of Urinary Tract Infection". Emergency Medicine Clinics of North America. 36 (4): 685-710. doi:10.1016/j.emc.2018.06.003. (PMID) 30296999.
- ^ MacKenzie JR (March 1996). "A review of renal scarring in children". Nuclear Medicine Communications. 17 (3): 176-190. doi:10.1097/00006231-199603000-00002. (PMID) 8692483.
- ^ Smeltzer SC, Bare BG, Hinkle JL, Cheever KH. "Management of Patients with Urinary Disorders". Brunner & Suddarth's textbook of medical-surgical nursing (12.12yıl=2010 bas.). Philadelphia: Wolters Kluwer Health/Lippincott Williams & Wilkins. s. 1359. ISBN . 28 Nisan 2016 tarihinde kaynağından .
- ^ Whiteman W, Topley C. Topley and Wilson's Principles of bacteriology, virology and immunity : in 4 volumes (8.8yıl=1990 bas.). Londra: Arnold. s. 198. ISBN .
Dış bağlantılar
Sınıflandırma | D |
---|---|
Dış kaynaklar |
|
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Idrar yolu enfeksiyonu IYE idrar yolunun bir bolumunu etkileyen bir enfeksiyondur Alt idrar yollarini etkilediginde mesane enfeksiyonu sistit ust idrar yollarini etkilediginde ise bobrek enfeksiyonu piyelonefrit olarak bilinir Alt idrar yolu enfeksiyonu belirtileri arasinda idrar yaparken agri sik idrara cikma ve mesanenin bos olmasina ragmen idrar yapma ihtiyaci hissetme yer alir Bobrek enfeksiyonu semptomlari arasinda genellikle alt IYE belirtilerine ek olarak ates ve agri yer alir Nadiren idrar kanli gorunebilir Cok yaslilarda ve cok genclerde belirtiler belirsiz veya spesifik olmayabilir Idrar yolu enfeksiyonuDiger adlarAkut sistit basit sistit mesane enfeksiyonu semptomatik bakteriuriIdrar yolu enfeksiyonu olan bir kisinin idrarinda mikroskopi kullanilarak gorulen cok sayida akyuvarUzmanlikEnfeksiyon hastaliklari urolojiBelirtilerIdrar yaparken agri sik idrara cikma mesanenin bos olmasina ragmen idrara cikma ihtiyaci hissetmeNedenleriCogu zaman Escherichia coliRisk faktoruKateterizasyon kadin anatomisi cinsel iliski diyabet obezite aile oykusuTaniSemptomlara dayanarak Ayirici tani pelvik inflamatuar hastalik bobrek tasiTedaviAntibiyotikler nitrofurantoin veya trimetoprim sulfametoksazol Siklik152 milyon 2015 Olum196 500 2015 Enfeksiyonun en yaygin nedeni Escherichia coli dir ancak bazen diger bakteriler veya mantarlar da neden olabilir Risk faktorleri arasinda kadin anatomisi cinsel iliski diyabet obezite ve aile oykusu yer almaktadir Cinsel iliski bir risk faktoru olmasina ragmen IYE ler cinsel yolla bulasan enfeksiyonlar CYBE olarak siniflandirilmaz Piyelonefrit genellikle mesane enfeksiyonuna bagli olarak ortaya cikar ancak kan yoluyla bulasan bakteriyel bir enfeksiyondan da kaynaklanabilir Genc ve saglikli kadinlarda tani yalnizca semptomlara dayanilarak konulabilir Belirsiz semptomlari olanlarda teshis zor olabilir cunku enfeksiyon olmadan da bakteriler mevcut olabilir Karmasik vakalarda veya tedavi basarisiz olursa yararli olabilir Komplike olmayan vakalarda IYE ler nitrofurantoin veya trimetoprim sulfametoksazol gibi kisa sureli antibiyotiklerle tedavi edilir Bu durumu tedavi etmek icin kullanilan antibiyotiklerin coguna karsi direnc artmaktadir Komplike vakalarda daha uzun bir kur veya intravenoz antibiyotikler gerekebilir Semptomlar iki veya uc gun icinde duzelmezse daha ileri tanisal testler gerekebilir Fenazopiridin semptomlara yardimci olabilir Idrarinda bakteri veya beyaz kan hucresi bulunan ancak semptomlari olmayan kisilerde hamilelik istisna olsa da genellikle antibiyotiklere ihtiyac duyulmaz Sik enfeksiyon gecirenlerde belirtiler baslar baslamaz kisa sureli antibiyotik alinabilir veya onleyici tedbir olarak uzun sureli antibiyotik kullanilabilir Bir yil icinde yaklasik 150 milyon kiside idrar yolu enfeksiyonu gelismektedir Kadinlarda erkeklere kiyasla daha yaygindir ancak tasinirken anatomiler arasinda benzerdir Kadinlarda en yaygin bakteriyel enfeksiyon seklidir Kadinlarin 10 u belirli bir yil icinde idrar yolu enfeksiyonu gecirir ve kadinlarin yarisi yasamlarinin bir doneminde en az bir enfeksiyon gecirir En sik 16 ila 35 yaslari arasinda gorulurler Nuksler yaygindir Idrar yolu enfeksiyonlari antik caglardan beri tanimlanmaktadir ve ilk belgelenmis tanim MO 1550 lere tarihlenen Ebers Papirusu nde yer almaktadir Belirti ve semptomlarIdrar yolu enfeksiyonu nedeniyle sepsis geciren bir kiside goruldugu gibi idrar irin icerebilir olarak bilinen bir durum Alt idrar yolu enfeksiyonu ayni zamanda mesane enfeksiyonu olarak da anilir En yaygin belirtiler isemede yanma ve vajinal akinti olmadan sik sik isemek veya iseme ihtiyaci hissetmek ve ciddi bir agridir Bu belirtiler hafif veya siddetli olabilir ve saglikli kadinlarda ortalama alti gun surebilir uzerinde veya sirtin alt kisminda bir miktar agri mevcut olabilir Ust idrar yolu enfeksiyonu veya piyelonefrit geciren kisilerde alt idrar yolu enfeksiyonunun klasik semptomlarina ek olarak yan agrisi ates veya bulanti ve kusma gorulebilir Nadiren idrar kanli gorunebilir veya idrarda gozle gorulur irin bulunabilir IYE ler deliryum demans ve depresyon ve psikoz gibi noropsikiyatrik bozukluklarin baslamasi veya kotulesmesi ile iliskilendirilmistir Bununla birlikte IYE nin konfuzyona neden olup olmadigini belirlemek icin yeterli kanit yoktur Bunun nedenleri bilinmemekle birlikte beyni etkileyen IYE aracili sistemik inflamatuar yaniti icerebilir Inflamatuar yanitin bir parcasi olarak uretilen gibi sitokinler yol acarak ve veya yani sira beyin glukoz metabolizmasini da etkileyebilir Cocuklar Kucuk cocuklarda idrar yolu enfeksiyonunun IYE tek belirtisi ates olabilir Daha belirgin semptomlarin olmamasi nedeniyle iki yasin altindaki kizlarda veya bir yasindan kucuk sunnetsiz erkeklerde ates goruldugunde bircok tip dernegi tarafindan idrar kulturu yapilmasi onerilmektedir Bebekler kotu beslenebilir kusabilir daha fazla uyuyabilir veya sarilik belirtileri gosterebilirler Daha buyuk cocuklarda yeni baslayan uriner inkontinans mesane kontrolunun kaybi ortaya cikabilir IYE geciren bir ila uc aylik her 400 bebekten yaklasik 1 inde bakteriyel menenjit de gorulmektedir Yaslilar Yaslilarda idrar yolu semptomlari siklikla gorulmez Basvurular inkontinans veya yorgunluk gibi tek semptomlarla belirsiz olabilirken bazilari saglik hizmeti saglayicisina ilk semptomlar olarak bir kan enfeksiyonu olan sepsis ile basvurur Bircok yasli insanda onceden inkontinans veya demans olmasi nedeniyle teshis karmasik olabilir Ileri demans gibi idrar semptomlarini bildiremeyecek sistemik enfeksiyon belirtileri olanlarda idrar kulturu almak mantiklidir Sistemik enfeksiyon belirtileri arasinda ates veya normalden 1 1 C den fazla sicaklik artisi titreme ve artmis beyaz kan hucresi sayisi yer alir NedenMesane epitel hucresine yapisan uropatojenik Escherichia coli hucreleri Toplum kaynakli idrar yolu enfeksiyonlarinin 80 85 inin nedeni bagirsak kaynakli 5 10 unun nedeni ise tur Nadiren viral veya fungal enfeksiyonlara bagli olabilirler Saglik hizmetleriyle iliskili idrar yolu enfeksiyonlari cogunlukla uriner kateterizasyonla ilgili asagidakileri iceren cok daha genis bir patojen yelpazesini icerir E coli 27 Klebsiella 11 Pseudomonas 11 mantar patojeni Candida albicans 9 ve Enterococcus 7 ve digerleri Staphylococcus aureus a bagli idrar yolu enfeksiyonlari tipik olarak kan yoluyla bulasan enfeksiyonlara ikincil olarak ortaya cikar Chlamydia trachomatis ve uretrayi enfekte edebilir ancak mesaneyi enfekte edemez Bu enfeksiyonlar genellikle idrar yolu enfeksiyonu yerine olarak siniflandirilir Cinsel iliski Cinsel olarak aktif genc kadinlarda cinsel aktivite mesane enfeksiyonlarinin 75 90 inin nedenidir ve enfeksiyon riski seks sikligiyla iliskilidir Balayi sistiti terimi erken evlilik sirasinda sik gorulen bu IYE olgusuna uygulanmistir Menopoz sonrasi kadinlarda cinsel aktivite IYE gelisme riskini etkilemez Cinsel sikliktan bagimsiz olarak kullanimi IYE riskini artirmaktadir Diyafram kullanimi da iliskilidir Spermisit icermeyen prezervatif kullanimi veya dogum kontrol hapi kullanimi komplike olmayan idrar yolu enfeksiyonu riskini artirmaz Kadinlar erkeklere gore IYE ye daha yatkindir cunku kadinlarda uretra cok daha kisa ve anuse daha yakindir Menopozla birlikte kadinlarin ostrojen seviyeleri dustukce koruyucu vajinal floranin kaybi nedeniyle idrar yolu enfeksiyonu riski artar Ayrica bazen menopozdan sonra ortaya cikabilen vajinal atrofi tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonlari ile iliskilidir ve akut bakteriyel prostatit veya degil seklindeki kronik prostatit erkeklerde tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonlarina neden olabilir Enfeksiyon riski erkekler yaslandikca artar Yasli erkeklerin idrarinda yaygin olarak bakteri bulunsa da bu durum idrar yolu enfeksiyonu riskini etkilemiyor gibi gorunmektedir Uriner kateterler Uriner kateterizasyon idrar yolu enfeksiyonu riskini artirir idrarda bakteri bulunmasi riski gunde yuzde uc ila alti arasindadir ve profilaktik antibiyotikler semptomatik enfeksiyonlari azaltmada etkili degildir Enfeksiyon riski kateterin yalnizca gerekli oldugunda takilmasi takma islemi icin aseptik teknik kullanilmasi ve kateterin kapali drenajinin engellenmemesi ile azaltilabilir kullanan erkek dalgiclar ve icin harici kateter cihazlari kullanan kadin dalgiclar da idrar yolu enfeksiyonlarina karsi hassastirlar Digerleri Mesane enfeksiyonlarina yatkinlik ailelerde gorulebilir Bunun genetikle ilgili olduguna inanilmaktadir Diger risk faktorleri arasinda diyabet sunnetsiz olmak ve sahip olmak sayilabilir Cocuklarda IYE ler idrarin mesaneden ureterlere veya bobreklere anormal hareketi ve kabizlik ile iliskilidir olan kisiler kismen kronik kateter kullanimi ve kismen de iseme disfonksiyonu nedeniyle idrar yolu enfeksiyonu acisindan yuksek risk altindadirlar Bu populasyonda enfeksiyonun en yaygin nedeni ve ayni zamanda hastaneye yatisin en yaygin nedenidir PatogenezMesane enfeksiyonu Idrar yolu enfeksiyonlarina neden olan bakteriler tipik olarak uretra yoluyla mesaneye girer Ancak enfeksiyon kan veya lenf yoluyla da olusabilir Bakterilerin genellikle bagirsaklardan uretraya bulastigi ve kadinlarin anatomileri nedeniyle daha buyuk risk altinda oldugu dusunulmektedir Mesaneye girdikten sonra E Coli mesane duvarina yapisabilir ve vucudun bagisiklik tepkisine direnen bir biyofilm olusturabilir Escherichia coli idrar yolu enfeksiyonuna neden olan en yaygin mikroorganizmadir ve onu Klebsiella ve Proteus spp takip eder Klebsiella ve Proteus spp siklikla tas hastaligi ile iliskilendirilmektedir Enterococcus ve Staphylococcus gibi Gram pozitif bakterilerin varligi artmaktadir Uriner patojenlerin karsi artan direnci dunya capinda rapor edilmistir ve kinolonlarin asiri ve yanlis kullaniminin bir sonucu olabilir TaniIdrar mikroskobunda beyaz kan hucreleri arasinda gosterilen coklu basiller cubuk seklindeki bakteriler burada siyah ve fasulye seklinde gosterilmistir Bu degisiklikler idrar yolu enfeksiyonunun gostergesidir Basit vakalarda daha fazla laboratuvar onayi olmadan sadece semptomlara dayanarak tani konulabilir ve tedavi verilebilir Karmasik veya supheli vakalarda beyaz kan hucreleri lokositler veya varligina bakarak idrar tahlili yoluyla taniyi dogrulamak yararli olabilir Bir diger test olan ise kirmizi kan hucreleri beyaz kan hucreleri veya bakterilerin varligina bakilir Idrar kulturu tipik bir idrar yolu organizmasinin mL basina 103 esit veya daha fazla bir bakteri koloni sayisi gosteriyorsa pozitif olarak kabul edilir Antibiyotik duyarliligi da bu kulturlerle test edilebilir ve antibiyotik tedavisinin seciminde yararli olur Bununla birlikte kulturleri negatif olan kadinlar yine de antibiyotik tedavisiyle iyilesebilir Semptomlar belirsiz olabileceginden ve idrar yolu enfeksiyonlari icin guvenilir testler olmadigindan yaslilarda tani koymak zor olabilir pH degerine gore Normal idrar pH i hafif asidiktir olagan degerler 6 0 ila 7 5 arasindadir ancak normal aralik 4 5 ila 8 0 dir Idrar pH degerinin 8 5 veya 9 0 olmasi Proteus Klebsiella veya gibi ure parcalayan bir organizmanin gostergesidir bu nedenle pH degeri yuksek olan asemptomatik bir hasta diger idrar testi sonuclarindan bagimsiz olarak IYE anlamina gelir Alkali pH ayrica enfeksiyon taslari olarak da bilinen struvit bobrek taslarina isaret edebilir Siniflandirma Idrar yolu enfeksiyonu sadece alt idrar yolunu tutabilir bu durumda mesane enfeksiyonu olarak bilinir Alternatif olarak ust idrar yolunu da tutabilir bu durumda piyelonefrit olarak bilinir Idrarda onemli miktarda bakteri varsa ancak herhangi bir belirti yoksa bu durum olarak bilinir Idrar yolu enfeksiyonu ust kanali iceriyorsa ve kiside seker hastaligi varsa hamileyse erkekse veya bagisiklik sistemi baskilanmissa komplike olarak kabul edilir Aksi takdirde bir kadin saglikli ve menopoz oncesi ise komplikasyonsuz olarak kabul edilir Cocuklarda idrar yolu enfeksiyonu atesle birlikte goruldugunde ust idrar yolu enfeksiyonu olarak kabul edilir Cocuklar Cocuklarda idrar yolu enfeksiyonu tanisi koymak icin pozitif bir idrar kulturu gereklidir Kontaminasyon kullanilan toplama yontemine bagli olarak sik karsilasilan bir sorundur bu nedenle temiz yakalama orta akim numunesi icin 105 CFU mL kateterle alinan numuneler icin 104 CFU mL ve dogrudan mesaneden igne ile alinan numune icin 102 CFU mL sinir degeri kullanilir Ornek toplamak icin idrar torbasi kullanimi kulturlendiginde yuksek kontaminasyon orani nedeniyle Dunya Saglik Orgutu tarafindan onerilmemekte ve tuvalet egitimi olmayanlarda kateterizasyon tercih edilmektedir gibi bazilari idrar yolu enfeksiyonu geciren iki yasindan kucuk tum cocuklarda ve bir kisinin idrar yaparken uretra ve idrar kesesinin gercek zamanli rontgenlerle izlenmesi onermektedir Bununla birlikte sorun bulunmasi halinde etkili bir tedavinin olmamasi nedeniyle gibi diger kuruluslar yalnizca alti ayliktan kucuk olanlarda veya olagandisi bulgulari olanlarda rutin goruntuleme yapilmasini onermektedir Ayirici tani rahim agzi iltihabi veya vajinit vajina iltihabi olan kadinlarda ve IYE semptomlari olan genc erkeklerde neden bir Chlamydia trachomatis veya Neisseria gonorrhoeae enfeksiyonu olabilir Bu enfeksiyonlar tipik olarak idrar yolu enfeksiyonu yerine olarak siniflandirilir Vajinit de bir bagli olabilir mesanede kronik agri birden fazla IYE semptomu yasayan ancak idrar kulturleri negatif kalan ve antibiyotiklerle iyilesmeyen kisiler icin dusunulebilir prostat iltihabi de ayirici tanida dusunulebilir Idrarda kan gorulmesiyle karakterize enfeksiyonlar radyasyon tedavisi altta yatan kanser ilaclar ve toksinler gibi bir dizi nedene bagli olarak ortaya cikabilir Bu soruna yaygin olarak neden olan ilaclar arasinda 2 40 oraninda kemoterapotik ajan siklofosfamid bulunmaktadir mesane duvarinda eozinofillerin bulundugu nadir bir durumdur Belirti ve semptomlar mesane enfeksiyonuna benzer Nedeni tam olarak acik degildir ancak enfeksiyonlar ve ilaclarla baglantili olabilir KorunmaCinsel iliskiden hemen sonra idrar yapma kullanilan ic camasiri turu idrar veya diskilamadan sonra kullanilan kisisel hijyen yontemleri veya bir kisinin tipik olarak banyo veya dus yapip yapmadigi gibi bir dizi onlemin IYE sikligini etkiledigi dogrulanmamistir Benzer sekilde idrar tutma tampon kullanimi ve dus almanin etkisine iliskin kanit eksikligi bulunmaktadir Sik idrar yolu enfeksiyonu geciren ve dogum kontrol yontemi olarak veya diyafram kullananlara alternatif yontemler kullanmalari tavsiye edilir olanlarda oturur pozisyonda idrar yapmanin mesane bosalmasini iyilestirdigi ve bu grupta idrar yolu enfeksiyonlarini azaltabilecegi gorulmektedir kaynak belirtilmeli Uriner kateterlerin mumkun oldugunca az ve kisa sure kullanilmasi ve kullanildiginda kateterin uygun sekilde bakimi onler Kateterler hastanede steril teknik kullanilarak takilmalidir ancak kendi kendine kateterize olanlarda steril olmayan teknik uygun olabilir Uriner kateter kurulumu da kapali tutulmalidir Kanitlar gumus alasimli kateterler kullanildiginda riskte onemli bir azalma oldugunu desteklememektedir Ilaclar Tekrarlayan enfeksiyonlari olanlar icin her enfeksiyon ortaya ciktiginda kisa bir antibiyotik kuru almak en dusuk antibiyotik kullanimi ile iliskilidir Gunluk antibiyotiklerin uzun sureli kullanimi da etkilidir Siklikla kullanilan ilaclar arasinda nitrofurantoin ve trimetoprim sulfametoksazol bulunmaktadir Bazilari antibiyotik direnci endiseleri nedeniyle uzun sureli kullanima karsi tavsiyede bulunmaktadirlar Asitligin dusuk oldugu mesanede direnc gelismeyen formaldehit urettigi icin metenamin bu amacla kullanilan bir diger ajandir Ingiltere de yapilan bir calisma metenaminin tekrarlayan IYE yasayan kadinlar arasinda IYE leri onlemede gunluk dusuk doz antibiyotikler kadar etkili oldugunu gostermistir Metenamin bir antiseptik oldugundan antibiyotik direnci sorununu onleyebilir Enfeksiyonlarin cinsel iliskiyle ilgili oldugu durumlarda iliski sonrasinda antibiyotik almak faydali olabilir Menopoz sonrasi kadinlarda vajinal ostrojenin nuksu azalttigi bulunmustur Topikal kremlerin aksine vajinal ostrojen kullanimi dusuk doz antibiyotikler kadar faydali olmamistir Kisa sureli uriner kateterizasyonu takiben antibiyotik kullanimi mesane enfeksiyonu riskini azaltmaktadir 2018 den itibaren bir dizi asi gelistirilmektedir Cocuklar Onleyici antibiyotiklerin cocuklarda idrar yolu enfeksiyonlarini azalttigina dair kanitlar zayiftir Ancak tekrarlayan IYE ler bobreklerde altta yatan herhangi bir anormallik yoksa daha ileri bobrek sorunlarinin nadir bir nedenidir ve yetiskinlerde kronik bobrek hastaliginin yuzde ucte birinden 0 33 daha azina neden olur Rutin sunnetin IYE leri onleyip onlemedigi 2011 yili itibariyla iyi arastirilmamistir Besin takviyeleri Bazi arastirmalar kizilcigin meyve suyu veya kapsuller sik enfeksiyon gecirenlerde IYE sayisini azaltabilecegini dusundurmektedir 2023 yilinda yapilan bir inceleme kizilcik urunlerinin belirli gruplarda tekrarlayan IYE leri olan kadinlar cocuklar ve klinik mudahaleler gecirmis kisiler IYE riskini azaltabilecegi ancak hamile kadinlarda yaslilarda veya idrara cikma bozuklugu olan kisilerde azaltamayacagi sonucuna varmistir 2015 itibariyla probiyotiklerin faydali olup olmadiklarinin belirlenmesi icin daha fazla calisma yapilmasi gerekmektedir 2022 itibariyla bir inceleme mannoz almanin IYE leri onlemek icin antibiyotikler kadar etkili oldugunu bulurken baska bir inceleme klinik calisma kalitesinin IYE leri onlemek veya tedavi etmek icin D mannoz kullanimi hakkinda herhangi bir sonuca varmaya izin vermeyecek kadar dusuk oldugunu bulmustur TedaviBaslica tedavi yontemi antibiyotiklerdir Fenazopiridin bazen mesane enfeksiyonu sirasinda hissedilen yanma ve aciliyet hissine yardimci olmak icin antibiyotiklere ek olarak ilk birkac gun boyunca recete edilir Ancak ozellikle kanda normalden daha yuksek seviyesi riskinin artmasi gibi kullanimiyla ilgili guvenlik endiseleri nedeniyle rutin olarak onerilmemektedir Parasetamol ates icin kullanilabilir Mevcut enfeksiyonlarin tedavisinde kizilcik urunlerinin kullanimina iliskin iyi bir kanit bulunmamaktadir Fosfomisin hem IYE ler hem de akut piyelonefrit dahil komplike IYE ler icin etkili bir tedavi olarak kullanilabilir Komplike IYE ler icin standart rejim toplam 3 doz icin her 48 veya 72 saatte bir uygulanan oral 3 g doz veya fosfomisin IV formda verildiginde 7 gun ila 14 gun boyunca her 8 saatte bir 6 gramdir Komplike olmayan vakalar Komplike olmayan enfeksiyonlar yalnizca semptomlara dayali olarak teshis ve tedavi edilebilir Trimetoprim sulfametoksazol nitrofurantoin veya fosfomisin gibi agiz yoluyla alinan antibiyotikler tipik olarak ilk basamaktir Sefalosporinler amoksisilin klavulanik asit veya bir da kullanilabilir Bununla birlikte uriner enfeksiyonlara neden olan bakteriler arasinda florokinolonlara karsi antibiyotik direnci artmaktadir Gida ve Ilac Dairesi FDA ve myastenia gravis in kotulesmesi gibi ciddi yan etki risklerinin daha yuksek olmasi nedeniyle diger secenekler mevcut oldugunda florokinolonlarin kullanilmamasini bir da dahil olmak uzere tavsiye etmektedir Bu ilaclar hepsi esit derecede etkili olmakla birlikte iyilesme suresini onemli olcude kisaltir Trimetoprim sulfametoksazol veya bir florokinolon ile uc gunluk bir tedavi genellikle yeterli olurken nitrofurantoin icin 5 7 gun gerekir Fosfomisin tek doz olarak kullanilabilir ancak o kadar etkili degildir Florokinolonlar ilk tedavi olarak onerilmemektedir bu ilac sinifina karsi direnc olusmasi endisesi nedeniyle bunu belirtmektedir Amoksisilin klavulanat diger seceneklere gore daha az etkili gorunmektedir Bu onleme ragmen yaygin kullanimlarina bagli olarak tum bu ilaclara karsi bir miktar direnc gelismistir Bazi ulkelerde tek basina trimetoprim trimetoprim sulfametoksazole esdeger kabul edilmektedir Basit IYE lerde cocuklar genellikle uc gunluk antibiyotik tedavisine yanit verirler Tekrarlayan basit IYE si olan kadinlar yeni enfeksiyonlari tanimlamada 90 in uzerinde dogruluk oranina sahiptir Semptomlar ortaya ciktiginda kendi kendilerini tedavi etmekten ve yalnizca ilk tedavi basarisiz olursa tibbi takipten fayda gorebilirler Komplike olan vakalar Komplike IYE lerin tedavisi daha zordur ve genellikle daha agresif degerlendirme tedavi ve takip gerektirir Altta yatan komplikasyonun tanimlanmasini ve ele alinmasini gerektirebilir Artan antibiyotik direnci komplike ve tekrarlayan IYE li hastalarin tedavisinin gelecegi konusunda endise yaratmaktadir Asemptomatik bakteriuri Idrarinda bakteri bulunan ancak semptom gostermeyen kisiler genellikle antibiyotiklerle tedavi edilmemelidir Buna yaslilar omurilik yaralanmasi olanlar ve uriner kateteri olanlar dahildir Hamilelik bir istisnadir ve kadinlarin yedi gun antibiyotik almalari onerilir Tedavi edilmezse annelerin 30 unda piyelonefrit gelismesine neden olur ve ve erken dogum riskini artirir Bazilari ayrica seker hastaligi olanlarin tedavisini ve kanamaya neden olabilecek idrar yolu prosedurlerinden once tedaviyi desteklemektedir Hamile kadinlar Idrar yolu enfeksiyonlari idrarda asemptomatik bakteri varligi bile bobrek enfeksiyonu riskinin artmasi nedeniyle gebelikte daha endise vericidir Hamilelik sirasinda yuksek progesteron seviyeleri ureterler ve mesanede kas tonusunun azalmasi riskini artirir bu da idrarin ureterlerden yukari ve bobreklere dogru aktigi reflu olasiliginin artmasina neden olur Hamile kadinlarda asemptomatik bakteriuri riski artmamis olsa da bakteriuri mevcutsa bobrek enfeksiyonu riski 25 40 tir Bu nedenle idrar testi enfeksiyon belirtileri gosteriyorsa semptomlar olmasa bile tedavi onerilir Sefaleksin veya nitrofurantoin genellikle hamilelikte guvenli kabul edildikleri icin kullanilir Hamilelik sirasinda bobrek enfeksiyonu erken dogum veya preeklampsi hamilelik sirasinda nobetlere yol acabilen yuksek tansiyon ve bobrek fonksiyon bozuklugu durumu ile sonuclanabilir Bazi kadinlarin IYE leri hamilelikte de devam eder Bu tekrarlayan enfeksiyonlarin en iyi nasil tedavi edilecegi konusunda yeterli arastirma yoktur Piyelonefrit Piyelonefrit daha uzun sureli oral antibiyotikler veya intravenoz antibiyotikler kullanilarak basit bir mesane enfeksiyonundan daha agresif bir sekilde tedavi edilir Direnc oraninin 10 dan az oldugu bolgelerde tipik olarak yedi gunluk oral florokinolon siprofloksasin kullanilir Yerel antibiyotik direnc oranlari 10 dan yuksekse genellikle bir doz intravenoz seftriakson recete edilir Trimetoprim sulfametoksazol veya amoksisilin klavulanatin 14 gun boyunca agizdan verilmesi de makul bir secenektir Daha siddetli semptomlar gosterenlerde devam eden antibiyotikler icin hastaneye yatis gerekebilir Iki veya uc gunluk tedavinin ardindan semptomlar duzelmezse bobrek tasindan kaynaklanan ureter tikanikligi gibi komplikasyonlar dusunulebilir PrognozTedavi ile semptomlar genellikle 36 saat icinde duzelir Komplike olmayan enfeksiyonlarin 42 si birkac gun veya hafta icinde kendiliginden duzelebilir Yetiskinlerin ve cocuklarin 15 25 inde tekrarlayan enfeksiyonlar inatci enfeksiyonlar ayni patojenle enfeksiyon yeniden enfeksiyon yeni patojen veya nukseden enfeksiyon ayni patojen tamamen gectikten sonra yeni bir enfeksiyona neden olur dahil olmak uzere kronik semptomatik IYE ler gorulur Tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonlari alti aylik bir zaman diliminde en az iki enfeksiyon atak veya on iki ayda uc enfeksiyon olarak tanimlanir yetiskinlerde ve cocuklarda gorulebilir Sistit alt idrar yolunu mesane tutan bir idrar yolu enfeksiyonunu ifade eder Bobregi tutan bir ust idrar yolu enfeksiyonuna piyelonefrit denir Piyelonefritin yaklasik 10 20 si devam eder ve etkilenen bobrekte yara izi gelisir Daha sonra yara izi gelisenlerin 10 20 sinde daha sonraki yasamlarinda hipertansiyon riski artacaktir EpidemiyolojiIdrar yolu enfeksiyonlari kadinlarda en sik gorulen bakteriyel enfeksiyondur En sik 16 ila 35 yaslari arasinda gorulur kadinlarin 10 u her yil enfeksiyon gecirir ve 40 60 indan fazlasi hayatlarinin bir doneminde enfeksiyon gecirir Nuksler yaygindir ve insanlarin neredeyse yarisi bir yil icinde ikinci bir enfeksiyon gecirir Idrar yolu enfeksiyonlari kadinlarda erkeklerden dort kat daha sik gorulur Piyelonefrit ise 20 ila 30 kat daha az siklikta gorulur Bunlar hastane kaynakli enfeksiyonlarin yaklasik 40 ini olusturan en yaygin nedenlerdir Idrarda asemptomatik bakteri oranlari yasla birlikte cocuk dogurma cagindaki kadinlarda yuzde iki ila yediden bakim evlerindeki yasli kadinlarda yuzde 50 ye kadar yukselmektedir Idrarda asemptomatik bakteri orani 75 yas ustu erkeklerde 7 10 arasindadir Hamile kadinlarin 2 10 unda idrarda asemptomatik bakteri vardir ve bazi az gelismis ulkelerde yasayan kadinlarda daha yuksek oranlar bildirilmistir Idrar yolu enfeksiyonlari cocukluk doneminde insanlarin 10 unu etkileyebilir Cocuklar arasinda idrar yolu enfeksiyonlari en sik uc ayliktan kucuk sunnetsiz erkeklerde gorulurken bunu bir yasindan kucuk kiz cocuklari takip etmektedir Ancak cocuklar arasindaki siklik tahminleri buyuk farkliliklar gostermektedir Yaslari dogum ile iki yas arasinda degisen atesli bir grup cocugun 2 20 sine IYE teshisi konulmustur TarihceIdrar yolu enfeksiyonlari antik caglardan beri tanimlanmakta olup ilk belgelenmis tanim MO 1550 lere tarihlenen Ebers Papirusu nde yer almaktadir Misirlilar tarafindan mesaneden isi yayilmasi olarak tanimlanmistir Etkili tedavi 1930 larda antibiyotiklerin gelistirilmesi ve bulunmasina kadar gerceklesmemis bu tarihten once sifali bitkiler kan alma ve dinlenme onerilmistir Kaynakca a b c d e f Urinary Tract Infection Centers for Disease Control and Prevention CDC 17 Nisan 2015 22 Subat 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Subat 2016 a b c d e Flores Mireles AL Walker JN Caparon M Hultgren SJ May 2015 Urinary tract infections epidemiology mechanisms of infection and treatment options Nature Reviews Microbiology 13 5 269 284 doi 10 1038 nrmicro3432 PMC 4457377 2 PMID 25853778 a b c d e f g Colgan R Williams M Johnson JR September 2011 Diagnosis and treatment of acute pyelonephritis in women American Family Physician 84 5 519 526 PMID 21888302 a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w Nicolle LE February 2008 Uncomplicated urinary tract infection in adults including uncomplicated pyelonephritis The Urologic Clinics of North America 35 1 1 12 v doi 10 1016 j ucl 2007 09 004 PMID 18061019 Caterino JM Kahan S 2003 In a Page Emergency medicine Ingilizce Lippincott Williams amp Wilkins s 95 ISBN 9781405103572 24 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan a b Bono MJ Leslie SW Reygaert WC 2020 Urinary Tract Infection Statpearls PMID 29261874 Text was copied from this source which is available under a Creative Commons Attribution 4 0 International License 16 Ekim 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Ocak 2024 a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u Salvatore S Salvatore S Cattoni E Siesto G Serati M Sorice P Torella M June 2011 Urinary tract infections in women European Journal of Obstetrics Gynecology and Reproductive Biology 156 2 131 136 doi 10 1016 j ejogrb 2011 01 028 PMID 21349630 Vos T Allen C Arora M Barber RM Bhutta ZA Brown A Carter A Casey DC Charlson FJ Chen AZ Coggeshall M Cornaby L Dandona L Dicker DJ Dilegge T Erskine HE Ferrari AJ Fitzmaurice C Fleming T Forouzanfar MH Fullman N Gething PW Goldberg EM Graetz N Haagsma JA Hay SI Johnson CO Kassebaum NJ Kawashima T Kemmer L October 2016 Global regional and national incidence prevalence and years lived with disability for 310 diseases and injuries 1990 2015 a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2015 Lancet 388 10053 1545 1602 doi 10 1016 S0140 6736 16 31678 6 PMC 5055577 2 PMID 27733282 Wang H Naghavi M Allen C Barber RM Bhutta ZA Carter A Casey DC Charlson FJ Chen AZ Coates MM Coggeshall M Dandona L Dicker DJ Erskine HE Ferrari AJ Fitzmaurice C Foreman K Forouzanfar MH Fraser MS Fullman N Gething PW Goldberg EM Graetz N Haagsma JA Hay SI Huynh C Johnson CO Kassebaum NJ Kinfu Y Kulikoff XR October 2016 Global regional and national life expectancy all cause mortality and cause specific mortality for 249 causes of death 1980 2015 a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2015 Lancet 388 10053 1459 1544 doi 10 1016 S0140 6736 16 31012 1 PMC 5388903 2 PMID 27733281 a b c d e f g h i j Lane DR Takhar SS August 2011 Diagnosis and management of urinary tract infection and pyelonephritis Emergency Medicine Clinics of North America 29 3 539 552 doi 10 1016 j emc 2011 04 001 PMID 21782073 a b c d e Woodford HJ George J February 2011 Diagnosis and management of urinary infections in older people Clinical Medicine 11 1 80 83 doi 10 7861 clinmedicine 11 1 80 PMC 5873814 2 PMID 21404794 Study Guide for Pathophysiology 5 bas Elsevier Health Sciences 2013 s 272 ISBN 9780323293181 16 Subat 2016 tarihinde kaynagindan Introduction to Medical Surgical Nursing Elsevier Health Sciences 2015 s 909 ISBN 9781455776412 11 Ocak 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Eylul 2017 Jarvis WR 2007 Bennett amp Brachman s hospital infections 5 5isbn 9780781763837 bas Philadelphia Wolters Kluwer Health Lippincott Williams amp Wilkins s 474 16 Subat 2016 tarihinde kaynagindan Glaser AP Schaeffer AJ November 2015 Urinary Tract Infection and Bacteriuria in Pregnancy The Urologic Clinics of North America 42 4 547 560 doi 10 1016 j ucl 2015 05 004 PMID 26475951 Ferroni M Taylor AK November 2015 Asymptomatic Bacteriuria in Noncatheterized Adults The Urologic Clinics of North America 42 4 537 545 doi 10 1016 j ucl 2015 07 003 PMID 26475950 a b c Recurrent uncomplicated cystitis in women allowing patients to self initiate antibiotic therapy Prescrire International 23 146 47 49 February 2014 PMID 24669389 Lee JH Kim SW Yoon BI Ha US Sohn DW Cho YH January 2013 Factors that affect nosocomial catheter associated urinary tract infection in intensive care units 2 year experience at a single center Korean Journal of Urology 54 1 59 65 doi 10 4111 kju 2013 54 1 59 PMC 3556556 2 PMID 23362450 a b c d e f Colgan R Williams M October 2011 Diagnosis and treatment of acute uncomplicated cystitis American Family Physician 84 7 771 776 PMID 22010614 a b c Al Achi A 2008 An introduction to botanical medicines history science uses and dangers Westport Conn Praeger Publishers s 126 ISBN 978 0 313 35009 2 28 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan Arellano RS 19 Ocak 2011 Non vascular interventional radiology of the abdomen New York Springer s 67 ISBN 978 1 4419 7731 1 10 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan a b c Chae JH Miller BJ November 2015 Beyond Urinary Tract Infections UTIs and Delirium A Systematic Review of UTIs and Neuropsychiatric Disorders Journal of Psychiatric Practice 21 6 402 411 doi 10 1097 PRA 0000000000000105 PMID 26554322 a b c Krinitski D Kasina R Kloppel S Lenouvel E November 2021 Associations of delirium with urinary tract infections and asymptomatic bacteriuria in adults aged 65 and older A systematic review and meta analysis Journal of the American Geriatrics Society 69 11 3312 3323 doi 10 1111 jgs 17418 PMC 9292354 2 PMID 34448496 Balogun SA Philbrick JT March 2014 Delirium a Symptom of UTI in the Elderly Fact or Fable A Systematic Review Canadian Geriatrics Journal 17 1 22 26 doi 10 5770 cgj 17 90 PMC 3940475 2 PMID 24596591 Mayne S Bowden A Sundvall PD Gunnarsson R February 2019 The scientific evidence for a potential link between confusion and urinary tract infection in the elderly is still confusing a systematic literature review BMC Geriatrics 19 1 32 doi 10 1186 s12877 019 1049 7 PMC 6360770 2 PMID 30717706 a b Rashid MH Sparrow NA Anwar F Guidry G Covarrubias AE Pang H Bogguri C Karumanchi SA Lahiri S October 2021 Interleukin 6 mediates delirium like phenotypes in a murine model of urinary tract infection Journal of Neuroinflammation 18 1 247 doi 10 1186 s12974 021 02304 x PMC 8554965 2 PMID 34711238 a b Jiang Z Liang F Zhang Y Dong Y Song A Zhu X Zhang Y Xie Z September 2022 Urinary Catheterization Induces Delirium Like Behavior Through Glucose Metabolism Impairment in Mice Anesthesia and Analgesia 135 3 641 652 doi 10 1213 ANE 0000000000006008 PMC 9388475 2 PMID 35389369 a b c d e f g h i Bhat RG Katy TA Place FC August 2011 Pediatric urinary tract infections Emergency Medicine Clinics of North America 29 3 637 653 doi 10 1016 j emc 2011 04 004 PMID 21782079 Nugent J Childers M Singh Miller N Howard R Allard R Eberly M September 2019 Risk of Meningitis in Infants Aged 29 to 90 Days with Urinary Tract Infection A Systematic Review and Meta Analysis The Journal of Pediatrics 212 102 110 e5 doi 10 1016 j jpeds 2019 04 053 PMID 31230888 a b February 2014 Ten Things Physicians and Patients Should Question an initiative of the AMDA The Society for Post Acute and Long Term Care Medicine 13 Eylul 2014 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 20 Nisan 2015 Abraham SN Miao Y October 2015 The nature of immune responses to urinary tract infections Nature Reviews Immunology 15 10 655 663 doi 10 1038 nri3887 PMC 4926313 2 PMID 26388331 Amdekar S Singh V Singh DD November 2011 Probiotic therapy immunomodulating approach toward urinary tract infection Current Microbiology 63 5 484 490 doi 10 1007 s00284 011 0006 2 PMID 21901556 Sievert DM Ricks P Edwards JR Schneider A Patel J Srinivasan A Kallen A Limbago B Fridkin S January 2013 Antimicrobial resistant pathogens associated with healthcare associated infections summary of data reported to the National Healthcare Safety Network at the Centers for Disease Control and Prevention 2009 2010 Infection Control and Hospital Epidemiology 34 1 1 14 doi 10 1086 668770 PMID 23221186 16 Mart 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Temmuz 2019 Bagshaw SM Laupland KB February 2006 Epidemiology of intensive care unit acquired urinary tract infections Current Opinion in Infectious Diseases 19 1 67 71 doi 10 1097 01 qco 0000200292 37909 e0 PMID 16374221 Urinary Tract Infections in Adults 9 Ocak 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Ocak 2015 Brill JR April 2010 Diagnosis and treatment of urethritis in men American Family Physician 81 7 873 878 PMID 20353145 Franco AV December 2005 Recurrent urinary tract infections Best Practice amp Research Clinical Obstetrics amp Gynaecology 19 6 861 873 doi 10 1016 j bpobgyn 2005 08 003 PMID 16298166 Engleberg NC DiRita V Dermody TS 2007 Schaechter s Mechanism of Microbial Disease Baltimore Lippincott Williams amp Wilkins ISBN 978 0 7817 5342 5 a b c d e f g h i Dielubanza EJ Schaeffer AJ January 2011 Urinary tract infections in women The Medical Clinics of North America 95 1 27 41 doi 10 1016 j mcna 2010 08 023 PMID 21095409 Goldstein I Dicks B Kim NN Hartzell R December 2013 Multidisciplinary overview of vaginal atrophy and associated genitourinary symptoms in postmenopausal women Sexual Medicine 1 2 44 53 doi 10 1002 sm2 17 PMC 4184497 2 PMID 25356287 Holt JD Garrett WA McCurry TK Teichman JM February 2016 Common Questions About Chronic Prostatitis American Family Physician 93 4 290 296 PMID 26926816 a b Nicolle LE May 2001 The chronic indwelling catheter and urinary infection in long term care facility residents Infection Control and Hospital Epidemiology 22 5 316 321 doi 10 1086 501908 PMID 11428445 Phipps S Lim YN McClinton S Barry C Rane A N Dow J April 2006 Phipps S Ed Short term urinary catheter policies following urogenital surgery in adults The Cochrane Database of Systematic Reviews 2 CD004374 doi 10 1002 14651858 CD004374 pub2 PMID 16625600 a b c Gould CV Umscheid CA Agarwal RK Kuntz G Pegues DA April 2010 Guideline for prevention of catheter associated urinary tract infections 2009 Infection Control and Hospital Epidemiology 31 4 319 326 doi 10 1086 651091 PMID 20156062 16 Mart 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Temmuz 2019 Harris R December 2009 Diving and Hyperbaric Medicine 39 4 210 212 PMID 22752741 Archived from the original on 26 Mayis 2013 Erisim tarihi 4 Nisan 2013 KB1 bakim Uygun olmayan url link a b Jagannath VA Fedorowicz Z Sud V Verma AK Hajebrahimi S November 2012 Routine neonatal circumcision for the prevention of urinary tract infections in infancy The Cochrane Database of Systematic Reviews 11 CD009129 doi 10 1002 14651858 CD009129 pub2 PMID 23152269 The incidence of urinary tract infection UTI is greater in uncircumcised babies Morris BJ Wiswell TE June 2013 Circumcision and lifetime risk of urinary tract infection a systematic review and meta analysis The Journal of Urology 189 6 2118 2124 doi 10 1016 j juro 2012 11 114 PMID 23201382 a b Eves FJ Rivera N April 2010 Prevention of urinary tract infections in persons with spinal cord injury in home health care Home Healthcare Nurse 28 4 230 241 doi 10 1097 NHH 0b013e3181dc1bcb PMID 20520263 a b Gutierrez Aceves J 2011 Preoperative Antibiotics and Prevention of Sepsis in Genitourinary Surgery Smith AD Badlani GH Preminger GM Kavoussi LR Ed Smith s Textbook of Endourology 3 3isbn 978 1 4443 4514 8 bas Hoboken NJ John Wiley amp Sons s 39 a b c d Detweiler K Mayers D Fletcher SG November 2015 Bacteruria and Urinary Tract Infections in the Elderly The Urologic Clinics of North America Review 42 4 561 568 doi 10 1016 j ucl 2015 07 002 PMID 26475952 Raynor MC Carson CC January 2011 Urinary infections in men The Medical Clinics of North America 95 1 43 54 doi 10 1016 j mcna 2010 08 015 PMID 21095410 Hui D 15 Ocak 2011 Leung A Padwal R Ed Approach to internal medicine a resource book for clinical practice 3 3isbn 978 1 4419 6504 2 bas New York Springer s 244 20 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan Kursh ED Ulchaker JC Ed 2000 Office urology Totowa N J Humana Press s 131 ISBN 978 0 89603 789 2 4 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan Mick NW Peters JR Egan D Nadel ES Walls R Silvers S Ed Blueprints emergency medicine 2 2yil 2006 bas Baltimore Md Lippincott Williams amp Wilkins s 152 ISBN 978 1 4051 0461 6 27 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan a b Graham SD Keane James TE Glenn F Ed Glenn s urologic surgery 7 7yil 2009 bas Philadelphia Pa Lippincott Williams amp Wilkins s 148 ISBN 9780781791410 24 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan a b Belman AB King LR Kramer SA Ed 2002 Clinical pediatric urology 4 bas Londra Dunitz s 338 ISBN 9781901865639 15 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan Popescu OE Landas SK Haas GP February 2009 The spectrum of eosinophilic cystitis in males case series and literature review Archives of Pathology amp Laboratory Medicine 133 2 289 294 doi 10 5858 133 2 289 PMID 19195972 de Jong Y Pinckaers JH ten Brinck RM Lycklama a Nijeholt AA Dekkers OM 2014 Urinating standing versus sitting position is of influence in men with prostate enlargement A systematic review and meta analysis PLOS ONE 9 7 e101320 Bibcode 2014PLoSO 9j1320D doi 10 1371 journal pone 0101320 PMC 4106761 2 PMID 25051345 Lam TB Omar MI Fisher E Gillies K MacLennan S September 2014 Types of indwelling urethral catheters for short term catheterisation in hospitalised adults The Cochrane Database of Systematic Reviews 9 9 CD004013 doi 10 1002 14651858 CD004013 pub4 PMID 25248140 Finkel R Clark MA Cubeddu LX Pharmacology 4 4yil 2009 bas Philadelphia Lippincott Williams amp Wilkins s 397 ISBN 9780781771559 9 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan Methenamine is as good as antibiotics at preventing urinary tract infections NIHR Evidence Ingilizce 20 Aralik 2022 doi 10 3310 nihrevidence 55378 20 Ocak 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Ocak 2023 Harding C Mossop H Homer T Chadwick T King W Carnell S Lecouturier J Abouhajar A Vale L Watson G Forbes R Currer S Pickard R Eardley I Pearce I Thiruchelvam N Guerrero K Walton K Hussain Z Lazarowicz H Ali A March 2022 Alternative to prophylactic antibiotics for the treatment of recurrent urinary tract infections in women multicentre open label randomised non inferiority trial BMJ 376 e068229 doi 10 1136 bmj 2021 0068229 PMC 8905684 2 PMID 35264408 a b Beerepoot M Geerlings S April 2016 Non Antibiotic Prophylaxis for Urinary Tract Infections Pathogens Review 5 2 36 doi 10 3390 pathogens5020036 PMC 4931387 2 PMID 27092529 a b Perrotta C Aznar M Mejia R Albert X Ng CW April 2008 Oestrogens for preventing recurrent urinary tract infection in postmenopausal women The Cochrane Database of Systematic Reviews 2 CD005131 doi 10 1002 14651858 CD005131 pub2 PMID 18425910 Marschall J Carpenter CR Fowler S Trautner BW June 2013 Antibiotic prophylaxis for urinary tract infections after removal of urinary catheter meta analysis BMJ 346 f3147 doi 10 1136 bmj f3147 PMC 3678514 2 PMID 23757735 Magistro G Stief CG January 2019 Vaccine Development for Urinary Tract Infections Where Do We Stand European Urology Focus 5 1 39 41 doi 10 1016 j euf 2018 07 034 PMID 30093359 Huttner A Gambillara V October 2018 The development and early clinical testing of the ExPEC4V conjugate vaccine against uropathogenic Escherichia coli Clinical Microbiology and Infection 24 10 1046 1050 doi 10 1016 j cmi 2018 05 009 PMID 29803843 Dai B Liu Y Jia J Mei C July 2010 Long term antibiotics for the prevention of recurrent urinary tract infection in children a systematic review and meta analysis Archives of Disease in Childhood 95 7 499 508 doi 10 1136 adc 2009 173112 PMID 20457696 Salo J Ikaheimo R Tapiainen T Uhari M November 2011 Childhood urinary tract infections as a cause of chronic kidney disease Pediatrics 128 5 840 847 doi 10 1542 peds 2010 3520 PMID 21987701 Wang CH Fang CC Chen NC Liu SS Yu PH Wu TY Chen WT Lee CC Chen SC July 2012 Cranberry containing products for prevention of urinary tract infections in susceptible populations a systematic review and meta analysis of randomized controlled trials Archives of Internal Medicine 172 13 988 996 doi 10 1001 archinternmed 2012 3004 PMID 22777630 Williams G Stothart CI Hahn D Stephens JH Craig JC Hodson EM November 2023 Cranberries for preventing urinary tract infections The Cochrane Database of Systematic Reviews 11 11 CD001321 doi 10 1002 14651858 CD001321 pub7 PMC 10636779 2 PMID 37947276 Schwenger EM Tejani AM Loewen PS December 2015 Probiotics for preventing urinary tract infections in adults and children The Cochrane Database of Systematic Reviews 2015 12 CD008772 doi 10 1002 14651858 CD008772 pub2 PMC 8720415 2 PMID 26695595 Lenger SM Bradley MS Thomas DA Bertolet MH Lowder JL Sutcliffe S August 2020 D mannose vs other agents for recurrent urinary tract infection prevention in adult women a systematic review and meta analysis American Journal of Obstetrics and Gynecology 223 2 265 e1 265 e13 doi 10 1016 j ajog 2020 05 048 PMC 7395894 2 PMID 32497610 a b c Cooper TE Teng C Howell M Teixeira Pinto A Jaure A Wong G August 2022 D mannose for preventing and treating urinary tract infections The Cochrane Database of Systematic Reviews 2022 8 CD013608 doi 10 1002 14651858 CD013608 pub2 PMC 9427198 2 PMID 36041061 Gaines KK June 2004 Phenazopyridine hydrochloride the use and abuse of an old standby for UTI Urologic Nursing 24 3 207 209 PMID 15311491 Aronson JK Ed 2008 Meyler s side effects of analgesics and anti inflammatory drugs Amsterdam Elsevier Science s 219 ISBN 978 0 444 53273 2 7 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan Cash JC Glass CA Family practice guidelines 2 2yil 2010 bas New York Springer s 271 ISBN 978 0 8261 1812 7 11 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan Santillo VM Lowe FC January 2007 Cranberry juice for the prevention and treatment of urinary tract infections Drugs of Today 43 1 47 54 doi 10 1358 dot 2007 43 1 1032055 PMID 17315052 Guay DR 2009 Cranberry and urinary tract infections Drugs 69 7 775 807 doi 10 2165 00003495 200969070 00002 PMID 19441868 a b Zhanel GG Zhanel MA Karlowsky JA 28 Mart 2020 Oral and Intravenous Fosfomycin for the Treatment of Complicated Urinary Tract Infections The Canadian Journal of Infectious Diseases amp Medical Microbiology Hindawi Limited 2020 8513405 doi 10 1155 2020 8513405 PMC 7142339 2 PMID 32300381 Grigoryan L Trautner BW Gupta K 22 Ekim 2014 Diagnosis and management of urinary tract infections in the outpatient setting a review JAMA 312 16 1677 1684 doi 10 1001 jama 2014 12842 PMID 25335150 a b Zalmanovici Trestioreanu A Green H Paul M Yaphe J Leibovici L October 2010 Zalmanovici Trestioreanu A Ed Antimicrobial agents for treating uncomplicated urinary tract infection in women The Cochrane Database of Systematic Reviews 10 10 CD007182 doi 10 1002 14651858 CD007182 pub2 PMID 20927755 FDA Drug Safety Communication FDA updates warnings for oral and injectable fluoroquinolone antibiotics due to disabling side effects Food and Drug Administration FDA 8 Mart 2018 18 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Temmuz 2019 Jarvis TR Chan L Gottlieb T February 2014 Assessment and management of lower urinary tract infection in adults Australian Prescriber 37 1 7 9 doi 10 18773 austprescr 2014 002 a b c Gupta K Hooton TM Naber KG Wullt B Colgan R Miller LG Moran GJ Nicolle LE Raz R Schaeffer AJ Soper DE March 2011 International clinical practice guidelines for the treatment of acute uncomplicated cystitis and pyelonephritis in women A 2010 update by the Infectious Diseases Society of America and the European Society for Microbiology and Infectious Diseases Clinical Infectious Diseases 52 5 e103 e120 doi 10 1093 cid ciq257 PMID 21292654 American Urogynecologic Society 5 Mayis 2015 Five Things Physicians and Patients Should Question an initiative of the American Urogynecologic Society 2 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 1 Haziran 2015 Knottnerus BJ Grigoryan L Geerlings SE Moll van Charante EP Verheij TJ Kessels AG ter Riet G December 2012 Comparative effectiveness of antibiotics for uncomplicated urinary tract infections network meta analysis of randomized trials Family Practice 29 6 659 670 doi 10 1093 fampra cms029 PMID 22516128 Afzalnia S 15 Aralik 2006 BestBets Is a short course of antibiotics better than a long course in the treatment of UTI in children www bestbets org 14 Agustos 2009 tarihinde kaynagindan Bryan CS 2002 Infectious diseases in primary care Philadelphia W B Saunders s 319 ISBN 978 0 7216 9056 8 13 Subat 2012 tarihinde kaynagindan Wagenlehner FM Vahlensieck W Bauer HW Weidner W Piechota HJ Naber KG March 2013 Prevention of recurrent urinary tract infections Minerva Urologica e Nefrologica 65 1 9 20 PMID 23538307 Shepherd AK Pottinger PS July 2013 Management of urinary tract infections in the era of increasing antimicrobial resistance The Medical Clinics of North America 97 4 737 57 xii doi 10 1016 j mcna 2013 03 006 PMID 23809723 Pallett A Hand K November 2010 Complicated urinary tract infections practical solutions for the treatment of multiresistant Gram negative bacteria The Journal of Antimicrobial Chemotherapy 65 Suppl 3 iii25 iii33 doi 10 1093 jac dkq298 PMID 20876625 Karlovic K Nikolic J Arapovic J November 2018 Ceftriaxone treatment of complicated urinary tract infections as a risk factor for enterococcal re infection and prolonged hospitalization A 6 year retrospective study Bosnian Journal of Basic Medical Sciences 18 4 361 366 doi 10 17305 bjbms 2018 3544 PMC 6252101 2 PMID 29750894 Ariathianto Y October 2011 Asymptomatic bacteriuria prevalence in the elderly population Australian Family Physician 40 10 805 809 PMID 22003486 Colgan R Nicolle LE McGlone A Hooton TM September 2006 Asymptomatic bacteriuria in adults American Family Physician 74 6 985 990 PMID 17002033 a b Five Things Physicians and Patients Should Question Choosing Wisely an initiative of the ABIM Foundation American Geriatrics Society 1 Eylul 2013 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 1 Agustos 2013 Widmer M Lopez I Gulmezoglu AM Mignini L Roganti A November 2015 Duration of treatment for asymptomatic bacteriuria during pregnancy The Cochrane Database of Systematic Reviews 2015 11 CD000491 doi 10 1002 14651858 CD000491 pub3 PMC 7043273 2 PMID 26560337 a b c Guinto VT De Guia B Festin MR Dowswell T September 2010 Different antibiotic regimens for treating asymptomatic bacteriuria in pregnancy The Cochrane Database of Systematic Reviews 9 CD007855 doi 10 1002 14651858 CD007855 pub2 PMC 4033758 2 PMID 20824868 a b c Smaill FM Vazquez JC November 2019 Antibiotics for asymptomatic bacteriuria in pregnancy The Cochrane Database of Systematic Reviews 2019 11 CD000490 doi 10 1002 14651858 CD000490 pub4 PMC 6953361 2 PMID 31765489 Julka S October 2013 Genitourinary infection in diabetes Indian Journal of Endocrinology and Metabolism 17 Suppl 1 S83 S87 doi 10 4103 2230 8210 119512 PMC 3830375 2 PMID 24251228 a b Schneeberger C Geerlings SE Middleton P Crowther CA July 2015 Interventions for preventing recurrent urinary tract infection during pregnancy The Cochrane Database of Systematic Reviews 2015 7 CD009279 doi 10 1002 14651858 CD009279 pub3 PMC 6457953 2 PMID 26221993 The Sanford Guide to Antimicrobial Therapy 2011 Guide to Antimicrobial Therapy Sanford Antimicrobial Therapy 2011 ss 30 ISBN 978 1 930808 65 2 Long B Koyfman A November 2018 The Emergency Department Diagnosis and Management of Urinary Tract Infection Emergency Medicine Clinics of North America 36 4 685 710 doi 10 1016 j emc 2018 06 003 PMID 30296999 MacKenzie JR March 1996 A review of renal scarring in children Nuclear Medicine Communications 17 3 176 190 doi 10 1097 00006231 199603000 00002 PMID 8692483 Smeltzer SC Bare BG Hinkle JL Cheever KH Management of Patients with Urinary Disorders Brunner amp Suddarth s textbook of medical surgical nursing 12 12yil 2010 bas Philadelphia Wolters Kluwer Health Lippincott Williams amp Wilkins s 1359 ISBN 978 0 7817 8589 1 28 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan Whiteman W Topley C Topley and Wilson s Principles of bacteriology virology and immunity in 4 volumes 8 8yil 1990 bas Londra Arnold s 198 ISBN 978 0 7131 4591 5 Dis baglantilarSiniflandirmaDICD 10 N 1 ICD 9 CM 599 0MeSH D014552DiseasesDB 13657Dis kaynaklarMedlinePlus 000521eMedicine emerg 626Patient UK Idrar yolu enfeksiyonu