Yaygın üzüm asması olan Vitis vinifera Akdeniz bölgesi, Orta Avrupa ve güneybatı Asya'da Fas ve Portekiz'den kuzey Almanya'ya ve doğudan kuzey İran'a kadar uzanan bir Vitis türüdür. Şu anda 5.000 ile 10.000 arasında Vitis vinifera üzüm çeşidi vardır ancak sadece birkaçının şarap ve sofralık üzüm üretimi için ticari önemi vardır.
Vitis vinifera | |||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Vitis vinifera | |||||||||||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
İkili adlandırma | |||||||||||||||||||||
Vitis vinifera L., Sp. Pl.: 202 (1753). |
İnce dilimli kabuğu ile liana 32 metre boya kadar büyür. Yapraklar dönüşümlü, avuç içi loblu, 5–20 cm (2-7.9 inç) uzunluğunda ve geniştir. Meyvesi üzüm olarak bilinen meyvedir; vahşi türlerde bu 6 mm (0.24 inç) çaptadır ve soluk balmumu çiçeği ile koyu mordan siyahımsıya kadar renklerde olgunlaşır; ekili bitkilerde genellikle 3 cm'ye (1.2 inç) kadar daha büyüktür, yeşil, kırmızı veya mor (kara) olabilir. Türler tipik olarak nemli ormanlarda ve nehir kenarlarında bulunur.
Yabani üzüm genellikle V. vinifera subsp. sylvestris (bazı sınıflandırmalarda Vitis sylvestris olarak kabul edilir), V. vinifera subsp. vinifera ekili şekillerle sınırlıdır. Evcilleştirilmiş asmaların hermafrodit çiçekleri vardır ancak subsp. sylvestris ikievcidir (ayrı bitkilerde erkek ve dişi çiçekler) ve meyvenin gelişmesi için tozlaşma gereklidir.
Üzüm taze olarak yenir, şarap, sirke veya meyve suyu yapmak için işlenir veya kuru üzüm yapmak için kurutulur. Vitis vinifera çeşitleri dünyada üretilen şarapların çoğunun temelini oluşturur. Bilinen tüm şarap çeşitleri Antarktika hariç her kıtada ve dünyanın tüm önemli şarap bölgelerinde yetiştirilen Vitis vinifera'ya aittir.
Tarih
Yabani üzümler neolitik toplayıcılar ve ilk çiftçiler tarafından hasat edildi. Binlerce yıldır meyve hem tıbbi hem de besin değeri açısından hasat edilir; tarihi, şarap tarihi ile iç içedir.
Tomurcuk (tohum) şeklindeki değişiklikler (evcilleştirilmiş formlarda daha dardır) ve dağılımı, evcilleştirmenin yaklaşık MÖ 3500-3000 yılları arasında güneybatı Asya'da, Güney Kafkasya'da (Gürcistan) veya Batı Karadeniz kıyı bölgesinde (Romanya ve Bulgaristan) gerçekleştiğini işaret eder.
Evcil üzümlerin en eski kanıtı Gürcistan'ın güneydoğusundaki Marneuli Belediyesi, Imiri köyü yakınlarındaki Gadachrili Gora'da bulundu; karbonla yaş tayini MÖ 6000 yılına işaret etmektedir.
Shulaveri'de MÖ 5. - 4. bin yıllara tarihlenen üzüm çekirdekleri de bulundu; MÖ 4. binyılından kalma diğerleri de Gürcistan'daki Khizanaant Gora'da bulundu.
Evcil üzümün yetiştiriciliği tarih öncesi veya erken tarihlerde Eski Dünya'nın diğer bölgelerine yayıldı.
Üzüm ve şarabın ilk yazılı kayıtları M.Ö. 3. bin yılından eski bir Sümer metni olan Gılgamış Destanı'nda vardır. Ayrıca şarabın yalnızca rahipler, devlet memurları ve firavun için ayrıldığı eski Mısır'dan çok sayıda hiyeroglif referans vardır.
Hesiod Yapıtları ve Günleri'nde üzüm hasadı ve şarap yapım teknikleri hakkında ayrıntılı açıklamalar verir ve Homeros'ta da birçok referans vardır. Yunan sömürgeciler daha sonra bu uygulamaları kolonilerinde özellikle elverişli iklimi nedeniyle Enotria olarak bilinen güney İtalya'da (Magna Grecia) tanıttılar.
Etrüskler şarap yapım tekniklerini geliştirdiler ve Akdeniz havzasının ötesinde bir ihracat ticareti geliştirdiler.
Eski Romalılar bugün hala geçerli olan bilgileri içeren çok sayıda edebiyat eserinin gösterdiği gibi Etrüsklerden öğrenilen teknikleri daha da geliştirdiler: Kaynaklar: Cato the Elder tarafından yazılan De Agri Cultura (yaklaşık İ.Ö. 160), Marcus Terentius Varro tarafından yazılan De re rustica, Virgil tarafından yazılan Georgics ve Columella yazılan De re rustica.
M.S. 3. ve 4. yüzyıllarda Roma İmparatorluğunun uzun krizi kırsal kesimde istikrarsızlık yarattı ve bu da genel olarak bağcılıkta azalmaya yol açtı; bu esas olarak yalnızca kasaba ve şehirlerin yakınında ve kıyı şeridi boyunca sürdürüldü.
5. ve 10. yüzyıllar arasında bağcılık neredeyse yalnızca manastırlardaki farklı dini düzenler tarafından sürdürüldü. Benedictines ve diğerleri üzüm yetiştirme sınırını kuzeye doğru genişletti ve ayrıca daha önce alışılmış olduğundan daha yüksek rakımlara yeni üzüm bağları diktiler. 'Dini' bağcılığın yanı sıra, özellikle Fransa'da aristokrasi tarafından bir prestij sembolü olarak uygulanan 'asil' bir bağcılık geliştirildi.
Üzüm yetiştiriciliği, İslamın üzümün yayılmasındaki azalışına neden olduğu 7. yüzyıla kadar Orta Doğu'da önemli bir ekonomik faaliyetti.
Orta Çağ sonu ile Rönesans arasında bağcılık yeniden gelişmeye başladı. Demografik baskı kasaba ve şehirlerdeki nüfus yoğunlaşması, esnaf ve tüccarların artan harcama gücü, bağcılığa yatırımların artmasına neden oldu ve bu da ekonomik olarak bir kez daha uygulanabilir hale geldi.
Rönesans döneminde üzüm yetiştiriciliği ve şarap üretimi üzerine daha bilimsel yaklaşımı destekleyen çok şey yazıldı. Bu literatür modern ampelografinin kökeni olarak düşünülebilir.
17. yüzyılda Kuzey Amerika'ya ve Afrika, Güney Amerika ve Avustralya'ya gelen tüm dünyadaki üzümler Avrupa kolonilerini takip etti. Kuzey Amerika'da Vitis cinsinden yerli türlerle melezler oluşturdu; Bunlardan bazıları Avrupalı üzüm bağlarını Kuzey Amerika asmalarından çok daha fazla etkileyen ve aslında Avrupa şarap üretimini birkaç yıl içinde mahvetmeyi başaran bir böcek zararlısı olan filoksera ile savaşmak için yaratılan kasıtlı melezlerdi. Daha sonra Kuzey Amerika anaçları filoksera varlığına dayanacak şekilde V. vinifera çeşitlerinin aşılanmasında yaygın olarak kullanıldı.
V. vinifera dünya şarap üretiminin çoğunluğunu oluşturur; Şarap üretiminde kullanılan en bilinen üzüm çeşitlerinin tamamı V. vinifera'ya aittir.
Vitis vinifera Avrupa'da orta ve güney bölgelerde; Asya'da, Anadolu, Kafkasya, Orta Doğu gibi batı bölgelerinde ve Çin'de; Afrika'da, kuzey Akdeniz kıyılarında ve Güney Afrika'da; Kuzey Amerika'da, Kaliforniya'da ve ayrıca Michigan'da, New Mexico, New York, Oregon, Washington eyaleti, İngiliz Kolombiyası, Ontario ve Québec gibi diğer alanlarda; Güney Amerika'da Şili, Arjantin, Uruguay, Peru ve Brezilya'da; ve Avustralya ve Yeni Zelanda'da Okyanusya'da yoğunlaşmıştır.
20. yüzyılın ikinci yarısında bağcılıktaki tutumda geleneksel tekniklerden mikrobiyoloji, kimya ve ampelografi gibi alanlara dayalı bilimsel yönteme doğru bir kayma yaşandı. Bu değişim aynı zamanda ekonomik ve kültürel yönlerden ve yaşam tarzındaki değişimler ve kaliteli ürün talep etmeye başlayan nüfusun geniş kesimlerinin tüketim alışkanlıklarında da ortaya çıkmıştır. Nature dergisi V. vinifera'nın genom dizisini yayınladı. Bu çalışma İtalyan araştırmacılar (Consorzio Interuniversitario Nazionale per la Biologia Molecolare delle Piante, Istituto di Genomica Applicata) ve Fransız araştırmacılar (Genoscope ve Institut National de la Recherche Agronomique ) arasındaki bir işbirliğiydi. Vitis vinifera genomu tamamen dizilmiş dördüncü anjiyosperm türüdür. Bu analizin sonuçları bitkilerin zaman içindeki evrimini ve şarabın aromatik özelliklerinde yer alan genlerin anlaşılmasına önemli ölçüde katkıda bulunur.
Mart 2007'de Bağcılık için Ortak Araştırma Merkezi'nde çalışan Avustralya'nın Commonwealth Bilimsel ve Endüstriyel Araştırma Örgütü'nden (CSIRO) bilim adamları, "araştırmalarının kırmızı üzümlerde iki gende [kırmızı üzümlerin VvMYBA1 ve VvMYBA2] geninin son derece nadir ve bağımsız mutasyonların dünyadaki beyaz üzüm çeşitlerinin neredeyse tamamının ebeveyni olan tek bir beyaz üzüm asması ürettiğinin ispatlandığını" bildirdi. Tek bir gen mutasyona uğramış olsaydı çoğu üzüm hala kırmızı olurdu ve bugün mevcut olan 3000'den fazla beyaz üzüm çeşidine sahip olamazdık."
Kullanımları
Üzüm kullanımının günümüz kuzey İran'da 1996 yılında 7,000 yıllık şarap saklama kavanozlarının keşfedilmesinin ardından Neolitik çağlara kadar uzandığı bilinmektedir. Daha fazla kanıt Mezopotamyalıların ve Eski Mısırlıların asma bağlarına ve şarap yapım becerilerine sahip olduğunu gösteriyor. Yunan filozofları üzümlerin hem bütün hem de şarap şeklindeki iyileştirici güçlerini övdü. Çin'de Vitis vinifera yetiştiriciliği ve şarap üretimi 2. yüzyıldaHan Hanedanlığı döneminde türlerin Ta-Yuan'dan ithal edilmesiyle başlamıştır. Ancak Vitis thunbergii gibi yabani asma "dağ üzümleri" o zamandan önce şarap yapımında kullanılıyordu.Geleneksel tıpta öksürük, solunum yolu, nezle, karaciğer büyümesi ve dalağın subakut durumları için reçetelerde hem de alkol bazlı toniklerde (Aasavs) India V. vinifera kullanılır.
Akdeniz Havzasında yapraklar ve genç saplar geleneksel olarak asma budama işleminden sonra koyun ve keçileri beslemek için kullanılır.
Avrupalı halk şifacıları asmaların özünü kullanarak cilt ve göz hastalıklarını iyileştirmeye çalıştı. Diğer tarihsel kullanımlar hemoroid kanamasını, ağrısını ve iltihabını durdurmak için kullanılan yaprakları içerir. Boğaz ağrısını tedavi etmek için koruk (olgunlaşmamış üzümler) kullanıldı ve verem(tüberküloz), kabızlık ve susuzluk tedavisi için kuru üzüm verildi. Olgun üzümler kanser, kolera, çiçek hastalığı, mide bulantısı, deri ve göz enfeksiyonları ile böbrek ve karaciğer hastalıklarının tedavisinde kullanılmıştır .
Çekirdeksiz üzüm çeşitleri tüketicilere hitap edecek şekilde geliştirildi ancak araştırmacılar artık zenginleştirilmiş fitokimyasal içerikleri sayesinde üzümlerin sağlıklı özelliklerinin çoğunun aslında tohumlardan gelebileceğini keşfediyorlar.
Asma yaprakları geleneksel Balkan geleneksel dolması yapımında kıyma (kuzu, domuz eti veya sığır eti gibi), pirinç ve soğanla doldurulur.
Kimya
Fenolikler
V. vinifera birçok fenolik bileşik içerir.Antosiyaninler, meyvelerin kabuğunda, küspede hidroksisinnamik asitlerde ve tohumlarda proantosiyanidin tipi yoğunlaştırılmış tanenlerde bulunabilir. Stilbenoidler deride ve ahşapta bulunabilir.
Stilbenoidler
Trans- resveratrol, a, fitoaleksin gibi mantar patojenlerinin gelişmesine karşı üretilen Botrytis cinerea ve delta-viniferin bir asma olan fitoaleksin ardından üretilen mantar enfeksiyonu ile Plasmopara viticola.
- Büzülme
Antosiyaninler
Vitis vinifera kırmızı çeşitleri rengini meyvelere (genellikle kabuğunda) veren antosiyaninler bakımından zengindir. Üzümde bulunan en temel 5 antosiyanin şunlardır:
- Siyanidin-3-O-glukozit
- Delphinidin-3-O-glukozit
- Malvidin-3-O-glukozit
- Petunidin-3-O-glukozit
- Peonidin-3-O-glukozit
Graciano gibi çeşitler ayrıca şunları içerebilir: :
- asetillenmiş antosiyaninler
- Siyanidin-3-(6-asetil)-glukosit
- Delphinidin-3-(6-asetil)-glukosit
- Malvidin-3-(6-asetil)-glukosit
- Petunidin-3-(6-asetil)-glukosit
- Peonidin-3-(6-asetil)-glukosit
- kumaronlanmış antosiyaninler
- Siyanidin-3-(6-p-kumaroil)-glukosit
- Delphinidin-3-(6-p-kumaroil)-glukosit
- Malvidin-3-(6-p-kumaroil)-glukosit cis
- Malvidin-3-(6-p-kumaroil)-glukosit trans
- Petunidin-3-(6-p-kumaroil)-glukosit
- Peonidin-3-(6-p-kumaroil)-glukosit
- kafeoyatlanmış antosiyaninler
- Malvidin-3-(6-p-kaffeoil)-glukosit
- Peonidin-3-(6-p-caffeoyl)-glucoside
Diğer kimyasallar
İzoprenoid monoterpenler üzümde her şeyden önce asiklik linalol, geraniol, nerol, sitronellol, homotrienol ve monosiklik α-terpineol çoğunlukla glikozitler halinde bulunur. Karotenoidler üzüm meyvelerinin olgunlaşmasında birikir. Karotenoidlerin oksidasyonu uçucu parçalar, C13-norisoprenoidler üretir. Bunlar β- iyonon (viyola aroması), damaskenon (egzotik meyvelerin aroması), β-damaskon (gül aroması) ve β- iyonol (çiçek ve meyvelerin aroması) gibi güçlü kokulu bileşiklerdir. Bir alkaloit olan melatonin üzümde bulunmuştur. Ek olarak çekirdekleri doymamış yağ asitleri bakımından zengindir bu da kandaki toplam kolesterol ve LDL kolesterol seviyelerini düşürmeye yardımcı olur.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Wine & Spirits Education Trust "Wine and Spirits: Understanding Wine Quality" pgs 2-5, Second Revised Edition (2012), London,
- ^ From Vines to Wines in Classical Rome: A Handbook of Viticulture and Oenology in Rome and the Roman West. BRILL, 2016. 8 Aralık 2016. ISBN .
- ^ a b Batiuk (2013). "The fruits of migration: Understanding the 'longue dureé' and the socio-economic relations of the Early Transcaucasian Culture". Journal of Anthropological Archaeology. 32 (4): 449-477. doi:10.1016/j.jaa.2013.08.002.
- ^ Peter Boisseau, How wine-making spread through the ancient world: U of T archaeologist. 2 Temmuz 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . June 17, 2015 – news.utoronto.ca
- ^ Malkhaz Kharbedia, THE HISTORY OF GEORGIAN WINE 3 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . 01/20/2015
- ^ Wine and Society. Routledge. 2006. ISBN .
- ^ Etruscan Civilization: A Cultural History. Getty Publications. 2005. ISBN .
- ^ The Archaeology of Medieval England and Wales. 47. Routledge. 2014. ISBN .
- ^ The New Oxford Book of Food Plants. 2. OUP Oxford. 2009. ISBN .
- ^ Genetics, Genomics, and Breeding of Grapes. illustrated. CRC Press. 2016. ISBN .
- ^ . 11 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Robinson, Jancis. Concise Wine Companion. 2001, Oxford University Press.
- ^ The French–Italian Public Consortium for Grapevine Genome Characterization (27 Eylül 2007). "The grapevine genome sequence suggests ancestral hexaploidization in major angiosperm phyla". Nature. 449 (7161): 463-467. doi:10.1038/nature06148. (PMID) 17721507.
- ^ Walker (Mart 2007). "White grapes arose through the mutation of two similar and adjacent regulatory genes". The Plant Journal. 49 (5): 772-785. doi:10.1111/j.1365-313X.2006.02997.x. (PMID) 17316172.
- ^ "World's Earliest Wine". Eylül–Ekim 1996. 5 Haziran 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Eylül 2020.
- ^ Eijkhoff, P. (2000). Wine in China; its history and contemporary developments 15 Aralık 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
- ^ Wang (2014). "Natural product agonists of peroxisome proliferator-activated receptor gamma (PPARγ): a review". Biochem Pharmacol. 92 (1): 73-89. doi:10.1016/j.bcp.2014.07.018. (PMC) 4212005 $2. (PMID) 25083916.
- ^ Heuzé V., Thiollet H., Tran G., 2017. Grape leaves and vine shoots. Feedipedia, a programme by INRA, CIRAD, AFZ and FAO. https://www.feedipedia.org/node/512 24 Ağustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "Polyphenolics in grape seeds-biochemistry and functionality". J Med Food. 6 (4): 291-9. 2003. doi:10.1089/109662003772519831. (PMID) 14977436.
- ^ Parry J (Mayıs 2006). "Chemical compositions, antioxidant capacities, and antiproliferative activities of selected fruit seed flours". J. Agric. Food Chem. 54 (11): 3773-8. doi:10.1021/jf060325k. (PMID) 16719495.
- ^ a b Aizpurua-Olaizola (1 Ocak 2015). "Optimization of Supercritical Fluid Consecutive Extractions of Fatty Acids and Polyphenols from Vitis Vinifera Grape Wastes". Journal of Food Science (İngilizce). 80 (1): E101-E107. doi:10.1111/1750-3841.12715. ISSN 1750-3841. (PMID) 25471637.
- ^ Favaron (2009). "The role of grape polyphenols on trans-resveratrol activity against Botrytis cinerea and of fungal laccase on the solubility of putative grape PR proteins" (PDF). Journal of Plant Pathology. 91 (3): 579-588. doi:10.4454/jpp.v91i3.549. 18 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 16 Eylül 2020.
- ^ Timperio (2012). "Production of the phytoalexins trans-resveratrol and delta-viniferin in two economy-relevant grape cultivars upon infection with Botrytis cinerea in field conditions". Plant Physiology and Biochemistry. 50 (1): 65-71. doi:10.1016/j.plaphy.2011.07.008. (PMID) 21821423.
- ^ Núñez (2004). "Vitis vinifera L. Cv. Graciano grapes characterized by its anthocyanin profile". Postharvest Biology and Technology. 31: 69-79. doi:10.1016/S0925-5214(03)00140-6.
- ^ Monagas (2003). "Anthocyanin-derived Pigments in Graciano, Tempranillo, and Cabernet Sauvignon Wines Produced in Spain". Am. J. Enol. Vitic. 54 (3): 163-169. 25 Nisan 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Eylül 2020.
- ^ Iriti (Mayıs 2009). "Bioactivity of grape chemicals for human health". Natural Product Communications. 4 (5): 611-34. doi:10.1177/1934578X0900400502. (PMID) 19445314.
Ek kaynaklar
- Francesco Emanuelli (2013). "Genetic diversity and population structure assessed by SSR and SNP markers in a large germplasm collection of grape". BMC Plant Biology. 13: 39. doi:10.1186/1471-2229-13-39. (PMC) 3610244 $2. (PMID) 23497049.
- Manzi Luigi, La viticoltura e l'enologia al tempo dei romani, Er. Botta, Roma 1883
- Marescalchi Arturo, Dalmasso Giovanni, Storia della vite e del vino in Italia, 3 voll., Unione Italiana Vini, Milano 1931-33-37
- Domestication of plants in the Old World. Oxford: Oxford University Press. 2000. ISBN . Domestication of plants in the Old World. Oxford: Oxford University Press. 2000. ISBN . Domestication of plants in the Old World. Oxford: Oxford University Press. 2000. ISBN .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yaygin uzum asmasi olan Vitis vinifera Akdeniz bolgesi Orta Avrupa ve guneybati Asya da Fas ve Portekiz den kuzey Almanya ya ve dogudan kuzey Iran a kadar uzanan bir Vitis turudur Su anda 5 000 ile 10 000 arasinda Vitis vinifera uzum cesidi vardir ancak sadece birkacinin sarap ve sofralik uzum uretimi icin ticari onemi vardir Vitis viniferaVitis viniferaBiyolojik siniflandirmaAlem PlantaeSube TracheophytaSinif MagnoliopsidaKlad EudicotsKlad RosidsTakim VitalesFamilya VitaceaeAlt familya Cins VitisTur V viniferaIkili adlandirmaVitis viniferaL Sp Pl 202 1753 Ince dilimli kabugu ile liana 32 metre boya kadar buyur Yapraklar donusumlu avuc ici loblu 5 20 cm 2 7 9 inc uzunlugunda ve genistir Meyvesi uzum olarak bilinen meyvedir vahsi turlerde bu 6 mm 0 24 inc captadir ve soluk balmumu cicegi ile koyu mordan siyahimsiya kadar renklerde olgunlasir ekili bitkilerde genellikle 3 cm ye 1 2 inc kadar daha buyuktur yesil kirmizi veya mor kara olabilir Turler tipik olarak nemli ormanlarda ve nehir kenarlarinda bulunur Yabani uzum genellikle V vinifera subsp sylvestris bazi siniflandirmalarda Vitis sylvestris olarak kabul edilir V vinifera subsp vinifera ekili sekillerle sinirlidir Evcillestirilmis asmalarin hermafrodit cicekleri vardir ancak subsp sylvestris ikievcidir ayri bitkilerde erkek ve disi cicekler ve meyvenin gelismesi icin tozlasma gereklidir Uzum taze olarak yenir sarap sirke veya meyve suyu yapmak icin islenir veya kuru uzum yapmak icin kurutulur Vitis vinifera cesitleri dunyada uretilen saraplarin cogunun temelini olusturur Bilinen tum sarap cesitleri Antarktika haric her kitada ve dunyanin tum onemli sarap bolgelerinde yetistirilen Vitis vinifera ya aittir TarihYabani uzumler neolitik toplayicilar ve ilk ciftciler tarafindan hasat edildi Binlerce yildir meyve hem tibbi hem de besin degeri acisindan hasat edilir tarihi sarap tarihi ile ic icedir Tomurcuk tohum seklindeki degisiklikler evcillestirilmis formlarda daha dardir ve dagilimi evcillestirmenin yaklasik MO 3500 3000 yillari arasinda guneybati Asya da Guney Kafkasya da Gurcistan veya Bati Karadeniz kiyi bolgesinde Romanya ve Bulgaristan gerceklestigini isaret eder Evcil uzumlerin en eski kaniti Gurcistan in guneydogusundaki Marneuli Belediyesi Imiri koyu yakinlarindaki Gadachrili Gora da bulundu karbonla yas tayini MO 6000 yilina isaret etmektedir Shulaveri de MO 5 4 bin yillara tarihlenen uzum cekirdekleri de bulundu MO 4 binyilindan kalma digerleri de Gurcistan daki Khizanaant Gora da bulundu Evcil uzumun yetistiriciligi tarih oncesi veya erken tarihlerde Eski Dunya nin diger bolgelerine yayildi Uzum ve sarabin ilk yazili kayitlari M O 3 bin yilindan eski bir Sumer metni olan Gilgamis Destani nda vardir Ayrica sarabin yalnizca rahipler devlet memurlari ve firavun icin ayrildigi eski Misir dan cok sayida hiyeroglif referans vardir MO 6 yuzyildan kalma Etrusk comlekteki uzum hasadi resmi Hesiod Yapitlari ve Gunleri nde uzum hasadi ve sarap yapim teknikleri hakkinda ayrintili aciklamalar verir ve Homeros ta da bircok referans vardir Yunan somurgeciler daha sonra bu uygulamalari kolonilerinde ozellikle elverisli iklimi nedeniyle Enotria olarak bilinen guney Italya da Magna Grecia tanittilar Etruskler sarap yapim tekniklerini gelistirdiler ve Akdeniz havzasinin otesinde bir ihracat ticareti gelistirdiler Eski Romalilar bugun hala gecerli olan bilgileri iceren cok sayida edebiyat eserinin gosterdigi gibi Etrusklerden ogrenilen teknikleri daha da gelistirdiler Kaynaklar Cato the Elder tarafindan yazilan De Agri Cultura yaklasik I O 160 Marcus Terentius Varro tarafindan yazilan De re rustica Virgil tarafindan yazilan Georgics ve Columella yazilan De re rustica M S 3 ve 4 yuzyillarda Roma Imparatorlugunun uzun krizi kirsal kesimde istikrarsizlik yaratti ve bu da genel olarak bagcilikta azalmaya yol acti bu esas olarak yalnizca kasaba ve sehirlerin yakininda ve kiyi seridi boyunca surduruldu 5 ve 10 yuzyillar arasinda bagcilik neredeyse yalnizca manastirlardaki farkli dini duzenler tarafindan surduruldu Benedictines ve digerleri uzum yetistirme sinirini kuzeye dogru genisletti ve ayrica daha once alisilmis oldugundan daha yuksek rakimlara yeni uzum baglari diktiler Dini bagciligin yani sira ozellikle Fransa da aristokrasi tarafindan bir prestij sembolu olarak uygulanan asil bir bagcilik gelistirildi Burgundy daki Uzum Bagi Uzum yetistiriciligi Islamin uzumun yayilmasindaki azalisina neden oldugu 7 yuzyila kadar Orta Dogu da onemli bir ekonomik faaliyetti Orta Cag sonu ile Ronesans arasinda bagcilik yeniden gelismeye basladi Demografik baski kasaba ve sehirlerdeki nufus yogunlasmasi esnaf ve tuccarlarin artan harcama gucu bagciliga yatirimlarin artmasina neden oldu ve bu da ekonomik olarak bir kez daha uygulanabilir hale geldi Ronesans doneminde uzum yetistiriciligi ve sarap uretimi uzerine daha bilimsel yaklasimi destekleyen cok sey yazildi Bu literatur modern ampelografinin kokeni olarak dusunulebilir 17 yuzyilda Kuzey Amerika ya ve Afrika Guney Amerika ve Avustralya ya gelen tum dunyadaki uzumler Avrupa kolonilerini takip etti Kuzey Amerika da Vitis cinsinden yerli turlerle melezler olusturdu Bunlardan bazilari Avrupali uzum baglarini Kuzey Amerika asmalarindan cok daha fazla etkileyen ve aslinda Avrupa sarap uretimini birkac yil icinde mahvetmeyi basaran bir bocek zararlisi olan filoksera ile savasmak icin yaratilan kasitli melezlerdi Daha sonra Kuzey Amerika anaclari filoksera varligina dayanacak sekilde V vinifera cesitlerinin asilanmasinda yaygin olarak kullanildi V vinifera dunya sarap uretiminin cogunlugunu olusturur Sarap uretiminde kullanilan en bilinen uzum cesitlerinin tamami V vinifera ya aittir Vitis vinifera Avrupa da orta ve guney bolgelerde Asya da Anadolu Kafkasya Orta Dogu gibi bati bolgelerinde ve Cin de Afrika da kuzey Akdeniz kiyilarinda ve Guney Afrika da Kuzey Amerika da Kaliforniya da ve ayrica Michigan da New Mexico New York Oregon Washington eyaleti Ingiliz Kolombiyasi Ontario ve Quebec gibi diger alanlarda Guney Amerika da Sili Arjantin Uruguay Peru ve Brezilya da ve Avustralya ve Yeni Zelanda da Okyanusya da yogunlasmistir 20 yuzyilin ikinci yarisinda bagciliktaki tutumda geleneksel tekniklerden mikrobiyoloji kimya ve ampelografi gibi alanlara dayali bilimsel yonteme dogru bir kayma yasandi Bu degisim ayni zamanda ekonomik ve kulturel yonlerden ve yasam tarzindaki degisimler ve kaliteli urun talep etmeye baslayan nufusun genis kesimlerinin tuketim aliskanliklarinda da ortaya cikmistir Nature dergisi V vinifera nin genom dizisini yayinladi Bu calisma Italyan arastirmacilar Consorzio Interuniversitario Nazionale per la Biologia Molecolare delle Piante Istituto di Genomica Applicata ve Fransiz arastirmacilar Genoscope ve Institut National de la Recherche Agronomique arasindaki bir isbirligiydi Vitis vinifera genomu tamamen dizilmis dorduncu anjiyosperm turudur Bu analizin sonuclari bitkilerin zaman icindeki evrimini ve sarabin aromatik ozelliklerinde yer alan genlerin anlasilmasina onemli olcude katkida bulunur Mart 2007 de Bagcilik icin Ortak Arastirma Merkezi nde calisan Avustralya nin Commonwealth Bilimsel ve Endustriyel Arastirma Orgutu nden CSIRO bilim adamlari arastirmalarinin kirmizi uzumlerde iki gende kirmizi uzumlerin VvMYBA1 ve VvMYBA2 geninin son derece nadir ve bagimsiz mutasyonlarin dunyadaki beyaz uzum cesitlerinin neredeyse tamaminin ebeveyni olan tek bir beyaz uzum asmasi urettiginin ispatlandigini bildirdi Tek bir gen mutasyona ugramis olsaydi cogu uzum hala kirmizi olurdu ve bugun mevcut olan 3000 den fazla beyaz uzum cesidine sahip olamazdik KullanimlariYetismis yaygin uzum asmasi Vitis vinifera subsp Vinifera Uzum kullaniminin gunumuz kuzey Iran da 1996 yilinda 7 000 yillik sarap saklama kavanozlarinin kesfedilmesinin ardindan Neolitik caglara kadar uzandigi bilinmektedir Daha fazla kanit Mezopotamyalilarin ve Eski Misirlilarin asma baglarina ve sarap yapim becerilerine sahip oldugunu gosteriyor Yunan filozoflari uzumlerin hem butun hem de sarap seklindeki iyilestirici guclerini ovdu Cin de Vitis vinifera yetistiriciligi ve sarap uretimi 2 yuzyildaHan Hanedanligi doneminde turlerin Ta Yuan dan ithal edilmesiyle baslamistir Ancak Vitis thunbergii gibi yabani asma dag uzumleri o zamandan once sarap yapiminda kullaniliyordu Geleneksel tipta oksuruk solunum yolu nezle karaciger buyumesi ve dalagin subakut durumlari icin recetelerde hem de alkol bazli toniklerde Aasavs India V vinifera kullanilir Akdeniz Havzasinda yapraklar ve genc saplar geleneksel olarak asma budama isleminden sonra koyun ve kecileri beslemek icin kullanilir Avrupali halk sifacilari asmalarin ozunu kullanarak cilt ve goz hastaliklarini iyilestirmeye calisti Diger tarihsel kullanimlar hemoroid kanamasini agrisini ve iltihabini durdurmak icin kullanilan yapraklari icerir Bogaz agrisini tedavi etmek icin koruk olgunlasmamis uzumler kullanildi ve verem tuberkuloz kabizlik ve susuzluk tedavisi icin kuru uzum verildi Olgun uzumler kanser kolera cicek hastaligi mide bulantisi deri ve goz enfeksiyonlari ile bobrek ve karaciger hastaliklarinin tedavisinde kullanilmistir Cekirdeksiz uzum cesitleri tuketicilere hitap edecek sekilde gelistirildi ancak arastirmacilar artik zenginlestirilmis fitokimyasal icerikleri sayesinde uzumlerin saglikli ozelliklerinin cogunun aslinda tohumlardan gelebilecegini kesfediyorlar Asma yapraklari geleneksel Balkan geleneksel dolmasi yapiminda kiyma kuzu domuz eti veya sigir eti gibi pirinc ve soganla doldurulur KimyaGenc asma tomurcuklari ve yapraklariFenolikler V vinifera bircok fenolik bilesik icerir Antosiyaninler meyvelerin kabugunda kuspede hidroksisinnamik asitlerde ve tohumlarda proantosiyanidin tipi yogunlastirilmis tanenlerde bulunabilir Stilbenoidler deride ve ahsapta bulunabilir Stilbenoidler Trans resveratrol a fitoaleksin gibi mantar patojenlerinin gelismesine karsi uretilen Botrytis cinerea ve delta viniferin bir asma olan fitoaleksin ardindan uretilen mantar enfeksiyonu ile Plasmopara viticola BuzulmeAntosiyaninler Vitis vinifera kirmizi cesitleri rengini meyvelere genellikle kabugunda veren antosiyaninler bakimindan zengindir Uzumde bulunan en temel 5 antosiyanin sunlardir Siyanidin 3 O glukozit Delphinidin 3 O glukozit Malvidin 3 O glukozit Petunidin 3 O glukozit Peonidin 3 O glukozit Graciano gibi cesitler ayrica sunlari icerebilir asetillenmis antosiyaninlerSiyanidin 3 6 asetil glukosit Delphinidin 3 6 asetil glukosit Malvidin 3 6 asetil glukosit Petunidin 3 6 asetil glukosit Peonidin 3 6 asetil glukositkumaronlanmis antosiyaninlerSiyanidin 3 6 p kumaroil glukosit Delphinidin 3 6 p kumaroil glukosit Malvidin 3 6 p kumaroil glukosit cis Malvidin 3 6 p kumaroil glukosit trans Petunidin 3 6 p kumaroil glukosit Peonidin 3 6 p kumaroil glukositkafeoyatlanmis antosiyaninlerMalvidin 3 6 p kaffeoil glukosit Peonidin 3 6 p caffeoyl glucosideDiger kimyasallar Izoprenoid monoterpenler uzumde her seyden once asiklik linalol geraniol nerol sitronellol homotrienol ve monosiklik a terpineol cogunlukla glikozitler halinde bulunur Karotenoidler uzum meyvelerinin olgunlasmasinda birikir Karotenoidlerin oksidasyonu ucucu parcalar C13 norisoprenoidler uretir Bunlar b iyonon viyola aromasi damaskenon egzotik meyvelerin aromasi b damaskon gul aromasi ve b iyonol cicek ve meyvelerin aromasi gibi guclu kokulu bilesiklerdir Bir alkaloit olan melatonin uzumde bulunmustur Ek olarak cekirdekleri doymamis yag asitleri bakimindan zengindir bu da kandaki toplam kolesterol ve LDL kolesterol seviyelerini dusurmeye yardimci olur Ayrica bakinizUzum cesitleri listesi it Kaynakca Wine amp Spirits Education Trust Wine and Spirits Understanding Wine Quality pgs 2 5 Second Revised Edition 2012 London 978 1 905819 15 7 From Vines to Wines in Classical Rome A Handbook of Viticulture and Oenology in Rome and the Roman West BRILL 2016 8 Aralik 2016 ISBN 9789004334595 a b Batiuk 2013 The fruits of migration Understanding the longue duree and the socio economic relations of the Early Transcaucasian Culture Journal of Anthropological Archaeology 32 4 449 477 doi 10 1016 j jaa 2013 08 002 Peter Boisseau How wine making spread through the ancient world U of T archaeologist 2 Temmuz 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde June 17 2015 news utoronto ca Malkhaz Kharbedia THE HISTORY OF GEORGIAN WINE 3 Agustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde 01 20 2015 Wine and Society Routledge 2006 ISBN 9781136348860 Etruscan Civilization A Cultural History Getty Publications 2005 ISBN 9780892366002 The Archaeology of Medieval England and Wales 47 Routledge 2014 ISBN 9781317599944 The New Oxford Book of Food Plants 2 OUP Oxford 2009 ISBN 9780191609497 Genetics Genomics and Breeding of Grapes illustrated CRC Press 2016 ISBN 9781439871997 11 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Robinson Jancis Concise Wine Companion 2001 Oxford University Press The French Italian Public Consortium for Grapevine Genome Characterization 27 Eylul 2007 The grapevine genome sequence suggests ancestral hexaploidization in major angiosperm phyla Nature 449 7161 463 467 doi 10 1038 nature06148 PMID 17721507 Walker Mart 2007 White grapes arose through the mutation of two similar and adjacent regulatory genes The Plant Journal 49 5 772 785 doi 10 1111 j 1365 313X 2006 02997 x PMID 17316172 World s Earliest Wine Eylul Ekim 1996 5 Haziran 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Eylul 2020 Eijkhoff P 2000 Wine in China its history and contemporary developments 15 Aralik 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Wang 2014 Natural product agonists of peroxisome proliferator activated receptor gamma PPARg a review Biochem Pharmacol 92 1 73 89 doi 10 1016 j bcp 2014 07 018 PMC 4212005 2 PMID 25083916 Heuze V Thiollet H Tran G 2017 Grape leaves and vine shoots Feedipedia a programme by INRA CIRAD AFZ and FAO https www feedipedia org node 512 24 Agustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Polyphenolics in grape seeds biochemistry and functionality J Med Food 6 4 291 9 2003 doi 10 1089 109662003772519831 PMID 14977436 Parry J Mayis 2006 Chemical compositions antioxidant capacities and antiproliferative activities of selected fruit seed flours J Agric Food Chem 54 11 3773 8 doi 10 1021 jf060325k PMID 16719495 a b Aizpurua Olaizola 1 Ocak 2015 Optimization of Supercritical Fluid Consecutive Extractions of Fatty Acids and Polyphenols from Vitis Vinifera Grape Wastes Journal of Food Science Ingilizce 80 1 E101 E107 doi 10 1111 1750 3841 12715 ISSN 1750 3841 PMID 25471637 Favaron 2009 The role of grape polyphenols on trans resveratrol activity against Botrytis cinerea and of fungal laccase on the solubility of putative grape PR proteins PDF Journal of Plant Pathology 91 3 579 588 doi 10 4454 jpp v91i3 549 18 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 16 Eylul 2020 Timperio 2012 Production of the phytoalexins trans resveratrol and delta viniferin in two economy relevant grape cultivars upon infection with Botrytis cinerea in field conditions Plant Physiology and Biochemistry 50 1 65 71 doi 10 1016 j plaphy 2011 07 008 PMID 21821423 Nunez 2004 Vitis vinifera L Cv Graciano grapes characterized by its anthocyanin profile Postharvest Biology and Technology 31 69 79 doi 10 1016 S0925 5214 03 00140 6 Monagas 2003 Anthocyanin derived Pigments in Graciano Tempranillo and Cabernet Sauvignon Wines Produced in Spain Am J Enol Vitic 54 3 163 169 25 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Eylul 2020 Iriti Mayis 2009 Bioactivity of grape chemicals for human health Natural Product Communications 4 5 611 34 doi 10 1177 1934578X0900400502 PMID 19445314 Ek kaynaklarFrancesco Emanuelli 2013 Genetic diversity and population structure assessed by SSR and SNP markers in a large germplasm collection of grape BMC Plant Biology 13 39 doi 10 1186 1471 2229 13 39 PMC 3610244 2 PMID 23497049 Manzi Luigi La viticoltura e l enologia al tempo dei romani Er Botta Roma 1883 Marescalchi Arturo Dalmasso Giovanni Storia della vite e del vino in Italia 3 voll Unione Italiana Vini Milano 1931 33 37 Domestication of plants in the Old World Oxford Oxford University Press 2000 ISBN 978 0 19 850356 9 Domestication of plants in the Old World Oxford Oxford University Press 2000 ISBN 978 0 19 850356 9 Domestication of plants in the Old World Oxford Oxford University Press 2000 ISBN 978 0 19 850356 9