Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddedeki bilgilerin için ek kaynaklar gerekli. (Ocak 2022) () |
Arapça (اللغة العربية, el- lugat'ul ʿarabiyye ya da sadece عَرَبِيّ,ʿarabī), Afroasya dilleri ailesinin Sami koluna mensup bir dildir. Batıda Atlantik Okyanusu'ndan doğuda Umman Denizi'ne, kuzeyde Akdeniz'den güneydoğuda Afrika Boynuzu ve Hint Okyanusuna uzanan geniş bir coğrafyada konuşulmaktadır. Tüm lehçeleri ile birlikte 420 milyonu aşkın kişi tarafından konuşulduğu olduğu tahmin edilmektedir.Arap Birliği'ne üye 22 ülke ile Çad ve Mali dâhil olmak üzere 24 ülkede resmî dildir. Aynı zamanda kısmî olarak tanınan Sahra Demokratik Arap Cumhuriyeti, Somaliland ile Tanzanya'da (Zanzibar) resmî dil statüsündedir. Arap Birliği'nin ve Birleşmiş Milletler'in kabul edilen altı resmî dilinden biridir.Nijer, Senegal ve Kıbrıs Cumhuriyeti'nde ulusal/azınlık dili olarak tanınmıştır. Arapça İran,İsrail,Pakistan,Filipinler ve Güney Afrika Cumhuriyeti anayasalarında özel dil statüsüne sahiptir.
| Arapça | |
|---|---|
| عربى / عربي / العربية | |
 (Koyu yeşil) Çoğunlukla Arapça konuşulan bölgeler (Açık yeşili) Arapçanın çoğunluk olmadığı bölgeler | |
| Telaffuz | al-ʻarabīyah/ʻarabī |
| Bölge | Orta Doğu, Arap yarımadası, Kuzey Afrika |
| Etnisite | Araplar |
| Konuşan sayısı | 310 milyon (tüm değişkeler) (2011-16) |
| Dil ailesi | |
| Ardıl | Arapça lehçeleri Maltaca |
| Standart formlar | |
| Yazı sistemi | Arap alfabesi |
| Resmî durumu | |
| Resmî dil |  Arap Birliği |
| Dil kodları | |
| ISO 639-1 | ar |
| ISO 639-2 | ara |
| ISO 639-3 | ara |
 Yeşil yerler Resmî dil olduğu bölgeler, Mavi olarak gösterilen yerler ise ikinci bir Resmî dil olan yerlerdir. | |
 Arapçanın lehçeleri. | |
Arapça kendi içerisinde çeşitli değişkelere ayrılır. Bu değişkeler birbirleriyle farklı oranlarda karşılıklı anlaşılabilirllik gösterebilirler veya hiç göstermezler. Bu nedenden ötürü bazı kaynaklar bunları ayrı birer dil olarak ele almaktadır. Arapçanın standartlaştırılmış formu olan ve Kuran Arapçasını temel alan Fasih Arapça, Arap dünyasında yazı dili olarak kullanılan Arapça lehçesidir. İslam'ın kutsal kitabı Kur'an ile yazılmıştır ve bu Müslümanların ibadet dilidir.
Sınıflandırma
Arapça ve ilgili değişkeleri, bir dil ailesi olan Afro-Asya dilleri içerisinde bulunur. Dil, bu aile içerisinde Sami dilleri kolunda yer alır. Glottolog'a göre olan Akadca ve Ebla dili dışında kalan tüm Sami dilleri grubunda yer almaktadır. Aramice, Kenan dilleri (İbranice ve Fenikece) ve Amorice Kuzeybatı Sami dillerini oluştur ve Arapça bu grup ve Eski Güney Arapçası ile birlikte adlı bir ara grupta sınıflandırılır.
Coğrafî dağılım
Arapça, Arap Yarımadası'ndan Bereketli Hilâl boyunca Atlantik Okyanusu'na kadar ulaşan geniş bir alanda konuşulan bir dildir. Dünya'da yaklaşık 350 milyon insanın anadili olan Arapça, bir milyarı aşkın Müslüman'ın ibadet dili olması yanı sıra; Suudi Arabistan, Yemen, Birleşik Arap Emirlikleri gibi 22 Arap ülkesinin resmî dilidir. Bu dilin Dünya'daki önemi ve rolünün büyüklüğü sonucunda Birleşmiş Milletler, 1974'te Arapçayı altıncı resmî dil kabul etmiştir.
Arapça, şu ülkelerde tek resmî dildir, resmî dillerden biridir ya da azınlıkla konuşulmaktadır: Bahreyn, Birleşik Arap Emirlikleri, Cezayir, Cibuti, Çad, Eritre, Etiyopya, Fas, Filistin, Irak, İsrail, Katar, Komorlar, Kuveyt, Libya, Lübnan, Mali, Mısır, Moritanya, Batı Sahra (Kısmen tanınan devlet), Senegal, Suudi Arabistan, Somali, Sudan, Suriye, Tunus, Umman, Ürdün Yemen. Bununla birlikte Arapça ile yakından ilişkili bir dil olan Malta dili de Malta'da konuşulmaktadır.
Tarih
Bu alt başlığın genişletilmesi gerekiyor. Sayfayı düzenleyerek yardımcı olabilirsiniz. |
Arapça büyük medeniyetler, kültürler ve imparatorluklar doğuran dillerin başında gelir. Arapçanın kullanımı 7. yüzyıla kadar Arap Yarımadası içine sınırlı kalmış, İslamiyetin gelişiyle birlikte Arap Yarımadası'nın dışında büyük bir hızla yayılarak; Irak, Suriye, Mısır ve Kuzey Afrika'yı kuşatmış, oradaki dillerin yerini almış ve bir kültür ve medeniyet dili olmuştur. Sonraki asırlarda İslami fetihlerin sürmesiyle Arapça doğuda Afganistan ve en batıda İspanya'ya kadar uzanan bölgede konuşulan dil haline gelmiştir.
Arap alfabesi
Arap alfabesi 28 harften oluşur. Bu harfleri oluşturan temel şekil sayısı ise 17'dir. Arap yazısı sağdan sola doğru akış sergiler. Harflerin tamamına yakını sessizdir (sâmit). Harflerin seslenmesini sağlayan; ancak Kur'an, dil öğrenim kitapları ve şiirler dışında pek kullanılmayan işaretler hareke ismini alır. Arap harflerinin yazılışları, kelimenin başında, ortasında ve sonunda bulunmalarına göre kısmi değişiklikler gösterir. Arap alfabesinde bulunan 28 ünsüzün 22 tanesi Sami alfabesinden geçerken şekil değişikliğine uğrayan sesler olup geri kalan altı ses Arapçaya özgüdür.[]
Arap alfabesinin, Arami alfabesi kökenli Nabatî alfabesinden türediği kabul edilmekle birlikte nasıl, ne zaman ve nerede oluştuğu konusunda kesin bilgiler bulunmamaktadır. İslam'dan önceki Cahiliye olarak adlandırılan dönemde edebiyat, özellikle şiir çok üst düzeylere çıkmıştı. Ancak yine de yazma konusunda ileri seviyelere ulaşılmamıştı.[] İslam peygamberi Muhammed devrinde iki alfabe kullanılıyordu:
- Nesih: Kitap ve yazışmalarda kullanılan, yuvarlak harflerle ve bitişik olarak yazılmış el yazısı şekli,
- Kufi: Çoğunlukla dekoratif amaçlar için kullanılan keskin köşeli harfleri olan yazı şekli.
Arap alfabesi tarihte ve günümüzde sadece Arapların kullandığı bir alfabe olmamış, özellikle İslam'ın başka milletler tarafından da kabul edilmesiyle İranlılar, Türkî halklar ve Müslüman Hintler (bkz. Urduca) gibi Asya'daki diğer Arap olmayan kavimler tarafından da kullanılmıştır. Günümüzde de Arap ülkeleri dışında İran, Pakistan, Afganistan gibi ülkelerde kullanılmaktadır. Ancak, Arapça dışında kullanıldığı dillerdeki farklı sesler için, alfabenin temel şekilleri üzerinde küçük değişiklikler yapılmıştır. Örneğin; Farsça ve Türkçedeki "ç" sesi Arap alfabesinde olmadığı için İranlılar ve Türkler, kendi alfabelerine, ج (cim/c) harfinin nokta sayısını üçe çıkararak چ (çîm/ç) şeklini verdikleri harfi eklemişlerdir.
Lehçeleri
Arapça, birbirleri ile farklı oranlarda karşılıklı anlaşılabilirlik gösteren (veya hiç göstermeyen) pek çok değişkeden oluşur; bu değişkeler Arapçanın lehçeleri olarak adlandırılır. Ethnologue ile Uluslararası Standardizasyon Örgütü, bu lehçelerden 30 kadarını kendi başına ayrı bir dil olarak sınıflandırmıştır. Amerika Birleşik Devletleri Kongre Kütüphanesi ise bu değişkeleri lehçe statüsünde saymaktadır. Arapça değişkelerinin bir lehçe mi dil mi olduğu konusunun politik yönleri de vardır. Arapça konuşurları genellikle konuştukları değişkeleri siyasi veya dinî nedenlerden ötürü tek bir dil olarak ele alırlar. Arapça değişkeleri arasındaki farklılıklar dilbilimsel açıdan Latin dilleri arasındakiler ile kıyaslanmıştır. Bu bağlamda Fasih Arapça Latinceye, çağdaş Arap değişkeleri ise İtalyanca, Fransızca, Rumence ve İspanyolca gibi Halk Latincesinden evrilme Romen dillerine paralellik oluşturmaktadır.
Standart Arapça olarak kabul edilen Fasih Arapça (العربية الفصحى; El-Arabiyye el-fushâ) tüm Arap devletlerinin resmî dilidir. Arap Yarımadası ve Kuzey Afrika'da halkın çoğunluğunca, İran ve Türkiye'de ise Arap azınlıklarca kullanılan diller, Arapçanın lehçeleridir. Standart Arapça herhangi bir ülkede halk dili olarak konuşulmamakla beraber resmî dil olduğu için eğitim görmüş her Arap standart Arapçayı anlar ve konuşabilir. Bu bir iki dillilik örneğidir. Arap devletlerinin resmî dili olduğu için eğitim ve basın yayın da bu Standart Arapça ile yapılır.
Arapça, Arabistan yarımadası lehçeleri, Irak lehçeleri, Suriye lehçeleri, Mısır lehçeleri ve Kuzey Afrika lehçeleri gibi beş ana lehçe öbeğine ayrılır. Standart Arapçanın dışında en önemli ; Mısır Arapçası, (Suriye, Lübnan, Filistin ve Ürdün'de) Arapça, Irak Arapçası, , , Necd Arapçası, ve Arapçasıdır (). Arapça ile kökensel ve dilbilimsel açıdan yakından ilişkili Maltaca ise Sicilya Arapçasından evrilmiştir. Buna karşın Mısır Arapçası, Fasih Arapçadan sonra en sık kullanılan Arapça lehçelerinden biridir.
Dilbilgisi
Diğer Sami dilleri gibi, Arapçada da sözcüklerin çoğunluğu üç sessizden, daha az sayıda dört, ondan daha az sayıda beş sessiz harften oluşan bir kökten türetilir. Bir kökten on değişik vezin üretilebilir. Bu vezinler üç sessiz harfe ünlülerle hareke sistemiyle ses ekleyerek ya da birtakım ön ekler ile elde edilir. Her vezinde aynı kökle alakalı ancak ayrı ayrı başka anlamlar ifade eden bir konsept vardır ve her vezinden kendi içinde bir fiil, bir ya da birkaç fiilden türetilmiş isim ve fiili yapan bir özne ile fiile maruz kalan bir nesne türetilebilir. Arapçada üç sözcük türü vardır: fiil, ad, harf ya da edat. Adların eril ve dişil biçimleri vardır.
Arapçada ismin üç hali vardır. İsmin halleri sözcüğün sonuna eklenen ünlü hareketleriyle betimlenir: ((damme), (fetha) ve (kesra)). Dilin gramer yapısı büyük ölçüde bu hareke (seslendirme) sistemine dayanmaktadır. Kısa bir u sesi veren damme ismin yalın halini betimler. Takribi kısa bir e sesine denk gelen fetha nesneyi betimler. Kısa bir i sesine denk gelen kesra ise edatları ve tümleçleri betimler. Ancak bunun pek çok istisnası vardır ve hareke sistemi yan cümleciklerde ve dilin çeşitli yapılarında değişikliğe uğrayabilir. Günlük konuşmada ve yazıda bu hareke sistemi çoğunlukla ihmal edilir.
Arapçada zamanlar temelde geçmiş ve geniş olmak üzere iki zamandan oluşur. Ayrıca bir şimdiki zaman yoktur. Gelecek zaman şimdiki zaman çekiminin başına (سـ)se- öneki getirilerek oluşturulur. Ancak geniş zamanın da değişik türevleri bulunur ve bazı kişi çekimlerinde hareket değişebilir. Her fiil geçmiş ve geniş (şimdiki) zamanda on iki tip kişi zamirine göre çekilir (1. tekil ve çoğul, 2. erkek tekil, ikil (dual) ve çoğul, 2. dişi tekil ve çoğul, 3. erkek tekil, ikil ve çoğul, 3. dişi tekil ve çoğul).
Sıfatlar ve rakamlar da cinsiyete göre çekilir. İnsan olmayan çoğullar dişi tekil sıfat tamlaması alırlar.
Arapçada sessiz harflere ses veren harekeler yazıda gösterilmeyebilir. Kalın ve ince sesler için ünsüzler değişir. Bu yüzden Türkçede aynı harfin kullanıldığı pek çok sözcük Arapçada farklı iki sessizle yazılır. (Sayf=yaz (sad, ya, fe); Seyf=kılıç (sin, ya, fe); Kalb=kalp (kaf, lam, be); Kelb=köpek (kef, lam, be) gibi).
Söz varlığı ve diğer dillerle etkileşimleri
Günümüzde yaygın olan pek çok dil Arapçanın söz varlığından pek çok sözcük almıştır. Türkçede pek çok Arapça kökenli sözcük bulunmaktadır. Ayrıca İngilizceye, birçoğu Arapçanın ön eki "al-" ile başlayan birçok sözcük katmıştır. Bunlardan bazıları; algebra, alcohol, alchemy, alkali, alcove ve albatros, mosk, minaret, sultan, elixir, harem, girate, gazelle, cotton, amber, sofa, mattress, tariff, magazine, arsepial, syrup, sugar, sherbet ve artichoke gibi sözcüklerdir. "Coffee" (kahve) de İngilizceye Türkçe ve İtalyanca yoluyla giren Arapça bir sözcüktür. "Assassin" (suikast) sözcüğü "haşhaş bağımlıları" anlamındaki "haşhaşin" gibi bir Arapça sözcükten gelir. Ayrıca İspanyolcada 1600 civarında Arapça sözcük olduğu sanılmaktadır.
Arapça; Yunancadan İngilizceye, İspanyolcadan Farsçaya pek çok dünya dilini etkilediği gibi dilin Türkçe üzerindeki etkisi de çok büyüktür. Türkçede bulunur. Ancak gramer yapılarındaki büyük farklar dolayısıyla pek çok Arapça kökenli sözcük Türkçede anlam kaymasına ve değişimine uğramıştır.[]
Arapça kendi içerisinde de alıntı sözcükler barındırır. İslam öncesi Arapçayı söz varlığı açısından etkilemiş en önemli dilleri Aramice, Geez ve daha az oranda İbranice gibi diğer Sami dilleri oluşturmaktadır. İranî diller olan Orta Farsça, Partça ve Klasik Farsçadan da dile kültürel, dinî ve siyasi kelimeler girmiştir.Koini Grekçesi de Arapçayı etkilemiştir; bu dilden Arapçaya girmiş kelimeler arasında kīmiyāʼ (gr. khymia; metalleri dönüştürme ilmi) al-munaḳḳaḥ (gr. almenichiakon; takvim) ve al-anbiq (gr. alembic; kupa, distilasyon aparatı) bulunur.
Notlar
- ^ İran İslam Cumhuriyeti anayasası, Arapçayı İslam dili olarak kabul etmekte, Arapçaya din dili olarak resmi bir statü vermekte ve Arapçanın İran ulusal müfredatında yayılmasını düzenlemektedir. Anayasa, II. Bölümde (Ülkenin Resmi Dili, Yazısı, Takvimi ve Bayrağı) 16. Maddesi şu şekiledir: "Kuran'ın ve İslami metinlerin ve öğretilerin dili Arapça olduğundan ilkokul seviyesinden sonra, ortaokulun tüm sınıflarında ve tüm eğitim alanlarında.... öğretilmelidir.
- ^ Temel Kanun: Yahudi Halkının Ulus-Devleti Olarak İsrail: "Arap dilinin devlette özel bir statüsü vardır; Arapçanın devlet kurumlarında .... kullanılmasının düzenlenmesi kanunla düzenlenmektedir.
- ^ Pakistan İslam Cumhuriyeti Anayasası'nın 31 No'lu Maddesi: "Devlet, Pakistan Müslümanları açısından (a) Kur'an-ı Kerim ve İslamiyet'in öğretilmesini zorunlu kılmak, İslam dininin öğrenilmesini teşvik etmek ve Arapça dilinin öğrenilmesini teşvik etmek ve kolaylaştırmak için çaba gösterecektir."
- ^ 1987 Filipin anayasası: "İspanyolca ve Arapçanın gönüllü ve isteğe bağlı olarak tanıtılacaktır".
- ^ Ulusal mevzuatla oluşturulan Güney Afrika Dil Kurulu (b) aşağıdakilere saygı gösterilmesini sağlamalı ve teşvik etmelidir: (i) Güney Afrika'da dini amaçlar için Güney Afrika'daki topluluklar tarafından yaygın olarak kullanılan tüm diller; ve (ii) Arapça, ...."
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Mart 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Aralık 2013.
- ^ "World Arabic Language Day". UNESCO. 18 Aralık 2014. 27 Ekim 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Şubat 2014.
- ^ . Ethnologue (İngilizce). 2 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2020.
- ^ "Glottolog 4.3 - Central Semitic". glottolog.org. 7 Haziran 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Ekim 2020.
- ^ Clive Holes, Modern Arabic: Structures, Functions, and Varieties 20 Ekim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., p. 3. Washington, DC: Georgetown University Press, 2004.
- ^ Nizar Y. Habash,Introduction to Arabic Natural Language Processing 6 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., pp. 1–2. San Rafael, CA: Morgan & Claypool, 2010.
- ^ Bernard Bate, Tamil Oratory and the Dravidian Aesthetic: Democratic Practice in South India 5 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., pp. 14–15. New York: Columbia University Press, 2013.
- ^ Rebecca L. Torstrick and Elizabeth Faier, Culture and Customs of the Arab Gulf States 14 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., p. 41. Santa Barbara: ABC-CLIO, 2009.
- ^ See for instance Wilhelm Eilers, "Iranisches Lehngut im Arabischen", Actas IV. Congresso des Estudos Árabes et Islâmicos, Coimbra, Lisboa, Leiden 1971, with earlier references.
- ^ See the seminal study by Siegmund Fraenkel, Die aramäischen Fremdwörter im Arabischen, Leiden 1886 (repr. 1962)
- ^ Roger Dachez, Histoire de la Médecine de l'Antiquité au XXe siècle, Tallandier, 2008, p. 251 ve Alfred-Louis de Prémare, Foundations of Islam, Seuil, L'Univers Historique, 2002,
Dış bağlantılar
- PAÜ Arapça Sözlük 10 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Latin harfleriyle de arama yapılabilen Arapça sözlük)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddedeki bilgilerin dogrulanabilmesi icin ek kaynaklar gerekli Lutfen guvenilir kaynaklar ekleyerek maddenin gelistirilmesine yardimci olun Kaynaksiz icerik itiraz konusu olabilir ve kaldirilabilir Kaynak ara Arapca haber gazete kitap akademik JSTOR Ocak 2022 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Arapca اللغة العربية el lugat ul ʿarabiyye ya da sadece ع ر ب ي ʿarabi Afroasya dilleri ailesinin Sami koluna mensup bir dildir Batida Atlantik Okyanusu ndan doguda Umman Denizi ne kuzeyde Akdeniz den guneydoguda Afrika Boynuzu ve Hint Okyanusuna uzanan genis bir cografyada konusulmaktadir Tum lehceleri ile birlikte 420 milyonu askin kisi tarafindan konusuldugu oldugu tahmin edilmektedir Arap Birligi ne uye 22 ulke ile Cad ve Mali dahil olmak uzere 24 ulkede resmi dildir Ayni zamanda kismi olarak taninan Sahra Demokratik Arap Cumhuriyeti Somaliland ile Tanzanya da Zanzibar resmi dil statusundedir Arap Birligi nin ve Birlesmis Milletler in kabul edilen alti resmi dilinden biridir Nijer Senegal ve Kibris Cumhuriyeti nde ulusal azinlik dili olarak taninmistir Arapca Iran Israil Pakistan Filipinler ve Guney Afrika Cumhuriyeti anayasalarinda ozel dil statusune sahiptir Arapcaعربى عربي العربية Koyu yesil Cogunlukla Arapca konusulan bolgeler Acik yesili Arapcanin cogunluk olmadigi bolgelerTelaffuzal ʻarabiyah ʻarabiBolgeOrta Dogu Arap yarimadasi Kuzey AfrikaEtnisiteAraplarKonusan sayisi310 milyon tum degiskeler 2011 16 Dil ailesiAfro Asya dilleri Sami dilleriArapcaArdilArapca lehceleri MaltacaStandart formlarFasih ArapcaYazi sistemiArap alfabesiResmi durumuResmi dil Arap BirligiDil kodlariISO 639 1arISO 639 2araISO 639 3araYesil yerler Resmi dil oldugu bolgeler Mavi olarak gosterilen yerler ise ikinci bir Resmi dil olan yerlerdir Arapcanin lehceleri Arapca kendi icerisinde cesitli degiskelere ayrilir Bu degiskeler birbirleriyle farkli oranlarda karsilikli anlasilabilirllik gosterebilirler veya hic gostermezler Bu nedenden oturu bazi kaynaklar bunlari ayri birer dil olarak ele almaktadir Arapcanin standartlastirilmis formu olan ve Kuran Arapcasini temel alan Fasih Arapca Arap dunyasinda yazi dili olarak kullanilan Arapca lehcesidir Islam in kutsal kitabi Kur an ile yazilmistir ve bu Muslumanlarin ibadet dilidir SiniflandirmaArapca ve ilgili degiskeleri bir dil ailesi olan Afro Asya dilleri icerisinde bulunur Dil bu aile icerisinde Sami dilleri kolunda yer alir Glottolog a gore olan Akadca ve Ebla dili disinda kalan tum Sami dilleri grubunda yer almaktadir Aramice Kenan dilleri Ibranice ve Fenikece ve Amorice Kuzeybati Sami dillerini olustur ve Arapca bu grup ve Eski Guney Arapcasi ile birlikte adli bir ara grupta siniflandirilir Cografi dagilimArapca Arap Yarimadasi ndan Bereketli Hilal boyunca Atlantik Okyanusu na kadar ulasan genis bir alanda konusulan bir dildir Dunya da yaklasik 350 milyon insanin anadili olan Arapca bir milyari askin Musluman in ibadet dili olmasi yani sira Suudi Arabistan Yemen Birlesik Arap Emirlikleri gibi 22 Arap ulkesinin resmi dilidir Bu dilin Dunya daki onemi ve rolunun buyuklugu sonucunda Birlesmis Milletler 1974 te Arapcayi altinci resmi dil kabul etmistir Arapca su ulkelerde tek resmi dildir resmi dillerden biridir ya da azinlikla konusulmaktadir Bahreyn Birlesik Arap Emirlikleri Cezayir Cibuti Cad Eritre Etiyopya Fas Filistin Irak Israil Katar Komorlar Kuveyt Libya Lubnan Mali Misir Moritanya Bati Sahra Kismen taninan devlet Senegal Suudi Arabistan Somali Sudan Suriye Tunus Umman Urdun Yemen Bununla birlikte Arapca ile yakindan iliskili bir dil olan Malta dili de Malta da konusulmaktadir TarihBu alt basligin genisletilmesi gerekiyor Sayfayi duzenleyerek yardimci olabilirsiniz Arapca buyuk medeniyetler kulturler ve imparatorluklar doguran dillerin basinda gelir Arapcanin kullanimi 7 yuzyila kadar Arap Yarimadasi icine sinirli kalmis Islamiyetin gelisiyle birlikte Arap Yarimadasi nin disinda buyuk bir hizla yayilarak Irak Suriye Misir ve Kuzey Afrika yi kusatmis oradaki dillerin yerini almis ve bir kultur ve medeniyet dili olmustur Sonraki asirlarda Islami fetihlerin surmesiyle Arapca doguda Afganistan ve en batida Ispanya ya kadar uzanan bolgede konusulan dil haline gelmistir Arap alfabesiArap alfabesi Arap alfabesi 28 harften olusur Bu harfleri olusturan temel sekil sayisi ise 17 dir Arap yazisi sagdan sola dogru akis sergiler Harflerin tamamina yakini sessizdir samit Harflerin seslenmesini saglayan ancak Kur an dil ogrenim kitaplari ve siirler disinda pek kullanilmayan isaretler hareke ismini alir Arap harflerinin yazilislari kelimenin basinda ortasinda ve sonunda bulunmalarina gore kismi degisiklikler gosterir Arap alfabesinde bulunan 28 unsuzun 22 tanesi Sami alfabesinden gecerken sekil degisikligine ugrayan sesler olup geri kalan alti ses Arapcaya ozgudur kaynak belirtilmeli Arapca yazi ornegi Arap alfabesinin Arami alfabesi kokenli Nabati alfabesinden turedigi kabul edilmekle birlikte nasil ne zaman ve nerede olustugu konusunda kesin bilgiler bulunmamaktadir Islam dan onceki Cahiliye olarak adlandirilan donemde edebiyat ozellikle siir cok ust duzeylere cikmisti Ancak yine de yazma konusunda ileri seviyelere ulasilmamisti kaynak belirtilmeli Islam peygamberi Muhammed devrinde iki alfabe kullaniliyordu Nesih Kitap ve yazismalarda kullanilan yuvarlak harflerle ve bitisik olarak yazilmis el yazisi sekli Kufi Cogunlukla dekoratif amaclar icin kullanilan keskin koseli harfleri olan yazi sekli Arap alfabesi tarihte ve gunumuzde sadece Araplarin kullandigi bir alfabe olmamis ozellikle Islam in baska milletler tarafindan da kabul edilmesiyle Iranlilar Turki halklar ve Musluman Hintler bkz Urduca gibi Asya daki diger Arap olmayan kavimler tarafindan da kullanilmistir Gunumuzde de Arap ulkeleri disinda Iran Pakistan Afganistan gibi ulkelerde kullanilmaktadir Ancak Arapca disinda kullanildigi dillerdeki farkli sesler icin alfabenin temel sekilleri uzerinde kucuk degisiklikler yapilmistir Ornegin Farsca ve Turkcedeki c sesi Arap alfabesinde olmadigi icin Iranlilar ve Turkler kendi alfabelerine ج cim c harfinin nokta sayisini uce cikararak چ cim c seklini verdikleri harfi eklemislerdir LehceleriArapca birbirleri ile farkli oranlarda karsilikli anlasilabilirlik gosteren veya hic gostermeyen pek cok degiskeden olusur bu degiskeler Arapcanin lehceleri olarak adlandirilir Ethnologue ile Uluslararasi Standardizasyon Orgutu bu lehcelerden 30 kadarini kendi basina ayri bir dil olarak siniflandirmistir Amerika Birlesik Devletleri Kongre Kutuphanesi ise bu degiskeleri lehce statusunde saymaktadir Arapca degiskelerinin bir lehce mi dil mi oldugu konusunun politik yonleri de vardir Arapca konusurlari genellikle konustuklari degiskeleri siyasi veya dini nedenlerden oturu tek bir dil olarak ele alirlar Arapca degiskeleri arasindaki farkliliklar dilbilimsel acidan Latin dilleri arasindakiler ile kiyaslanmistir Bu baglamda Fasih Arapca Latinceye cagdas Arap degiskeleri ise Italyanca Fransizca Rumence ve Ispanyolca gibi Halk Latincesinden evrilme Romen dillerine paralellik olusturmaktadir Standart Arapca olarak kabul edilen Fasih Arapca العربية الفصحى El Arabiyye el fusha tum Arap devletlerinin resmi dilidir Arap Yarimadasi ve Kuzey Afrika da halkin cogunlugunca Iran ve Turkiye de ise Arap azinliklarca kullanilan diller Arapcanin lehceleridir Standart Arapca herhangi bir ulkede halk dili olarak konusulmamakla beraber resmi dil oldugu icin egitim gormus her Arap standart Arapcayi anlar ve konusabilir Bu bir iki dillilik ornegidir Arap devletlerinin resmi dili oldugu icin egitim ve basin yayin da bu Standart Arapca ile yapilir Arapca Arabistan yarimadasi lehceleri Irak lehceleri Suriye lehceleri Misir lehceleri ve Kuzey Afrika lehceleri gibi bes ana lehce obegine ayrilir Standart Arapcanin disinda en onemli Misir Arapcasi Suriye Lubnan Filistin ve Urdun de Arapca Irak Arapcasi Necd Arapcasi ve Arapcasidir Arapca ile kokensel ve dilbilimsel acidan yakindan iliskili Maltaca ise Sicilya Arapcasindan evrilmistir Buna karsin Misir Arapcasi Fasih Arapcadan sonra en sik kullanilan Arapca lehcelerinden biridir DilbilgisiDiger Sami dilleri gibi Arapcada da sozcuklerin cogunlugu uc sessizden daha az sayida dort ondan daha az sayida bes sessiz harften olusan bir kokten turetilir Bir kokten on degisik vezin uretilebilir Bu vezinler uc sessiz harfe unlulerle hareke sistemiyle ses ekleyerek ya da birtakim on ekler ile elde edilir Her vezinde ayni kokle alakali ancak ayri ayri baska anlamlar ifade eden bir konsept vardir ve her vezinden kendi icinde bir fiil bir ya da birkac fiilden turetilmis isim ve fiili yapan bir ozne ile fiile maruz kalan bir nesne turetilebilir Arapcada uc sozcuk turu vardir fiil ad harf ya da edat Adlarin eril ve disil bicimleri vardir Arapcada ismin uc hali vardir Ismin halleri sozcugun sonuna eklenen unlu hareketleriyle betimlenir damme fetha ve kesra Dilin gramer yapisi buyuk olcude bu hareke seslendirme sistemine dayanmaktadir Kisa bir u sesi veren damme ismin yalin halini betimler Takribi kisa bir e sesine denk gelen fetha nesneyi betimler Kisa bir i sesine denk gelen kesra ise edatlari ve tumlecleri betimler Ancak bunun pek cok istisnasi vardir ve hareke sistemi yan cumleciklerde ve dilin cesitli yapilarinda degisiklige ugrayabilir Gunluk konusmada ve yazida bu hareke sistemi cogunlukla ihmal edilir Arapcada zamanlar temelde gecmis ve genis olmak uzere iki zamandan olusur Ayrica bir simdiki zaman yoktur Gelecek zaman simdiki zaman cekiminin basina سـ se oneki getirilerek olusturulur Ancak genis zamanin da degisik turevleri bulunur ve bazi kisi cekimlerinde hareket degisebilir Her fiil gecmis ve genis simdiki zamanda on iki tip kisi zamirine gore cekilir 1 tekil ve cogul 2 erkek tekil ikil dual ve cogul 2 disi tekil ve cogul 3 erkek tekil ikil ve cogul 3 disi tekil ve cogul Sifatlar ve rakamlar da cinsiyete gore cekilir Insan olmayan cogullar disi tekil sifat tamlamasi alirlar Arapcada sessiz harflere ses veren harekeler yazida gosterilmeyebilir Kalin ve ince sesler icin unsuzler degisir Bu yuzden Turkcede ayni harfin kullanildigi pek cok sozcuk Arapcada farkli iki sessizle yazilir Sayf yaz sad ya fe Seyf kilic sin ya fe Kalb kalp kaf lam be Kelb kopek kef lam be gibi Soz varligi ve diger dillerle etkilesimleriGunumuzde yaygin olan pek cok dil Arapcanin soz varligindan pek cok sozcuk almistir Turkcede pek cok Arapca kokenli sozcuk bulunmaktadir Ayrica Ingilizceye bircogu Arapcanin on eki al ile baslayan bircok sozcuk katmistir Bunlardan bazilari algebra alcohol alchemy alkali alcove ve albatros mosk minaret sultan elixir harem girate gazelle cotton amber sofa mattress tariff magazine arsepial syrup sugar sherbet ve artichoke gibi sozcuklerdir Coffee kahve de Ingilizceye Turkce ve Italyanca yoluyla giren Arapca bir sozcuktur Assassin suikast sozcugu hashas bagimlilari anlamindaki hashasin gibi bir Arapca sozcukten gelir Ayrica Ispanyolcada 1600 civarinda Arapca sozcuk oldugu sanilmaktadir Arapca Yunancadan Ingilizceye Ispanyolcadan Farscaya pek cok dunya dilini etkiledigi gibi dilin Turkce uzerindeki etkisi de cok buyuktur Turkcede Arapca kokenli pek cok sozcuk bulunur Ancak gramer yapilarindaki buyuk farklar dolayisiyla pek cok Arapca kokenli sozcuk Turkcede anlam kaymasina ve degisimine ugramistir kaynak belirtilmeli Arapca kendi icerisinde de alinti sozcukler barindirir Islam oncesi Arapcayi soz varligi acisindan etkilemis en onemli dilleri Aramice Geez ve daha az oranda Ibranice gibi diger Sami dilleri olusturmaktadir Irani diller olan Orta Farsca Partca ve Klasik Farscadan da dile kulturel dini ve siyasi kelimeler girmistir Koini Grekcesi de Arapcayi etkilemistir bu dilden Arapcaya girmis kelimeler arasinda kimiyaʼ gr khymia metalleri donusturme ilmi al munaḳḳaḥ gr almenichiakon takvim ve al anbiq gr alembic kupa distilasyon aparati bulunur Notlar Iran Islam Cumhuriyeti anayasasi Arapcayi Islam dili olarak kabul etmekte Arapcaya din dili olarak resmi bir statu vermekte ve Arapcanin Iran ulusal mufredatinda yayilmasini duzenlemektedir Anayasa II Bolumde Ulkenin Resmi Dili Yazisi Takvimi ve Bayragi 16 Maddesi su sekiledir Kuran in ve Islami metinlerin ve ogretilerin dili Arapca oldugundan ilkokul seviyesinden sonra ortaokulun tum siniflarinda ve tum egitim alanlarinda ogretilmelidir Temel Kanun Yahudi Halkinin Ulus Devleti Olarak Israil Arap dilinin devlette ozel bir statusu vardir Arapcanin devlet kurumlarinda kullanilmasinin duzenlenmesi kanunla duzenlenmektedir Pakistan Islam Cumhuriyeti Anayasasi nin 31 No lu Maddesi Devlet Pakistan Muslumanlari acisindan a Kur an i Kerim ve Islamiyet in ogretilmesini zorunlu kilmak Islam dininin ogrenilmesini tesvik etmek ve Arapca dilinin ogrenilmesini tesvik etmek ve kolaylastirmak icin caba gosterecektir 1987 Filipin anayasasi Ispanyolca ve Arapcanin gonullu ve istege bagli olarak tanitilacaktir Ulusal mevzuatla olusturulan Guney Afrika Dil Kurulu b asagidakilere saygi gosterilmesini saglamali ve tesvik etmelidir i Guney Afrika da dini amaclar icin Guney Afrika daki topluluklar tarafindan yaygin olarak kullanilan tum diller ve ii Arapca Kaynakca Arsivlenmis kopya 19 Mart 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Aralik 2013 World Arabic Language Day UNESCO 18 Aralik 2014 27 Ekim 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Subat 2014 Ethnologue Ingilizce 2 Mart 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Ekim 2020 Glottolog 4 3 Central Semitic glottolog org 7 Haziran 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Ekim 2020 Clive Holes Modern Arabic Structures Functions and Varieties 20 Ekim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde p 3 Washington DC Georgetown University Press 2004 978 1 58901 022 2 Nizar Y Habash Introduction to Arabic Natural Language Processing 6 Kasim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde pp 1 2 San Rafael CA Morgan amp Claypool 2010 978 1 59829 795 9 Bernard Bate Tamil Oratory and the Dravidian Aesthetic Democratic Practice in South India 5 Kasim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde pp 14 15 New York Columbia University Press 2013 978 0 231 51940 3 Rebecca L Torstrick and Elizabeth Faier Culture and Customs of the Arab Gulf States 14 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde p 41 Santa Barbara ABC CLIO 2009 978 0 313 33659 1 See for instance Wilhelm Eilers Iranisches Lehngut im Arabischen Actas IV Congresso des Estudos Arabes et Islamicos Coimbra Lisboa Leiden 1971 with earlier references See the seminal study by Siegmund Fraenkel Die aramaischen Fremdworter im Arabischen Leiden 1886 repr 1962 Roger Dachez Histoire de la Medecine de l Antiquite au XXe siecle Tallandier 2008 p 251 ve Alfred Louis de Premare Foundations of Islam Seuil L Univers Historique 2002 Dis baglantilarPAU Arapca Sozluk 10 Agustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Latin harfleriyle de arama yapilabilen Arapca sozluk