Balâ, Ankara ilinin ilçesidir. İlin güneydoğusunda olup Ankara şehir merkezine 70 km mesafededir. Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu ve ilk Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk'ün Balâ milletvekili olmasından dolayı, Türk siyasetinde önemli bir yere sahiptir.
Balâ | |
---|---|
Türkiye'de bulunduğu yer | |
İlçe sınırları haritası | |
Ülke | Türkiye |
İl | Ankara |
Coğrafi bölge | İç Anadolu Bölgesi |
İdare | |
• Kaymakam | Yusuf Turhan |
• Belediye başkanı | Ahmet Buran (AK Parti) |
Yüzölçümü | |
• Toplam | 2.830 km² |
Rakım | 1.310 m |
Nüfus (2018) | |
• Toplam | 33,644 |
• Yoğunluk | 8.4/km² |
• Kır | - |
• Şehir | - |
Zaman dilimi | (TSİ) |
Posta kodu | 06720 |
İl alan kodu | 0312 |
İl plaka kodu | 06 |
Resmî site www.bala.gov.tr bala.bel.tr YerelNET Balâ |
Tarihçe
Bu maddedeki bilgilerin için ek kaynaklar gerekli.Ekim 2024) () ( |
1850 yılına ait Osmanlı arşiv belgelerinden, Tarihçi Tufan Gündüz araştırmalarına ve Balâ Belediyesi'nin arşivlerinden alınan bilgilere göre; Balâ halkının kökeni Türkmenistan Daşoğuz kökenli olup Erzurum Horasan - Aydın Söke'den gelmektedir.
Balâ ilçe havalisinin ve 21 köy halkının tamamı Bozulus Türkmenleri'dir. Türkmen Oğuzların Bayındır boyundandırlar. Bozulus Türkmenlerinin en büyük boylarından biri olan Tabanlı boy beyliğine mensupturlar. Ana unsur olan Tabanlı boyu, Balâ havalisinde kendileri ile aynı yerlerde bulunan Bozulus Türkmenlerine mensup Bozulus Bayatları olarak zikredilen; Bayat-ı Cedid Beyliği Cemaati, Bayat-ı Atik Beyliği Cemaati, Bayat-ı Şeyhli Cemaati ve Aydın Beyliği Danişmentli Cemaatini bünyesinde toplamıştır. Daha önce Erzurum Horasan ve Aydın Söke bölgesinde bulunmuşlardır. Erzurum ve Aydın ilinin yerli halkı iken göçüp gelmiş değillerdir.
1500'lerde Türkmenistan Daşoğuz'dan Türkiye'ye gelerek Erzurum Horasan dağlarında yaylak, Aydın Söke ovalarında kışlak, konargöçer Yörük hayatı yaşamışlardır. 1540 Yılında Tabanlı Boy Beyliği 4 cemaatte toplam 316 hane ve 33 mücerred vergi nüfusuna sahipti. II. Selim döneminde ise bu miktar 595 hane ve 166 mücerrede yükselmişti. Tabanlı boyunun kalabalık bir nüfusa sahip olmasına ve bu özelliğini uzun süre devam ettirmesine rağmen Akkoyunlu Devleti'nin siyasi faaliyetleri içinde adına tesadüf edilmemektedir.
Balâ'lıların Erzurum Horasan dağlarında yaylak, Aydın Söke ovalarında kışlak, konargöçer Yörük hayatı yaşayan ataları, 1690 yılında Celali isyanları sebebiyle Balâlıların atalarını oluşturan insanlar adı geçen yörelerden kalkıp bugünkü Balâ ilçesi sınırlarına gelmişlerdir. Balâ'yı 1690-91 yıllarında dönemin Boy Beyi "İmirzalıoğlu Şeyh Ali Mirza" kurmuştur. Bozulus Türkmenlerinin Erzurum Horasan - Aydın Söke bölgesinden Celali isyanları sebebiyle Orta Anadolu'ya gelip Balâ havalisine yerleştikten sonra Bozulus Türkmenlerine mensup bazı kişiler eşkıyalık faaliyetleri içinde bulunmuş ise de bu tür faaliyetlerden Boy beyliğinin kendisi de bizar olmuş, münferit hadiseler Boy beylerinin ileri gelenleri tarafından önlenmiştir. Balâ ilçesi tarih boyunca "Kasaba-i Balâ, Bozulus Sancağı, Kaza-i Yörükan, Tabanlı Kazası" olarak adlandırılmıştır.
İlçeye Balâ ismi verilirken Bozulus isminden esinlenerek verilmiştir.
Balâ havalisini yurt tutan Bozulus Türkmenleri Tabanlı Boyu'nun nüfusu 1690'lı yılların sonunda birçok şehirden fazla idi. Bu nüfus 20.000'e dayanınca bunun üzerine Osmanlı devleti nüfusu azaltmak amacıyla 1699 yılında bir ferman emri vererek Balâ havalisindeki Bozulus Türkmenlerinin bir kısmını Batı anadolu'ya göndermek istedi. Ferman emri üzerine Balâ'daki Bozulus Türkmenlerine mensup Aşıkoğlu, Karadalak, Çatalören köylerinin tamamını ve Üçem köyünün bir kısmını Aydın eyaletine bağlı Söke havalisine gönderdi. Göç eden bu köyler gittikleri Aydın eyaletinin Söke havalisinde yerleşik düzene geçmeyip 1820 yılında tekrar Balâ havalisine gelmişlerdir. Bu köyler Söke havalisinde bir müddet yaşadıkları için Osmanlı tahrir defterine Aydın Beyliği Danişmentli cemaati olarak kayıt edilmişlerdir. Batı Anadolu'ya giden bu kabileden bazı aileler geri dönmeyip Aydın eyaletinin Söke ve Koçarlı havalisine, bir kısmı ise Afyonkarahisar eyaletine bağlı Emirdağ, Bolvadin ve Sandıklı havalisine yerleşmişlerdir.
Bozulus Türkmenlerinin Balâ'da yerleştikleri köyler (Balâ ilçe merkezinin Kartaltepe mevkii, İsmetpaşa mevkii başta olmak üzere): Üçem Aşıkoğlu, Karadalak, Sırapınar, Yeniyapanşeyhli, Tol, Şehriban, Büyükbayat, Küçükbayat, Karahamzalı, Büyükboyalık, Küçükboyalık, Çatalören, Çatalçeşme, Yaylalıözü, Yöreli, Suyugüzel, Gülbağı, Hanburun, Sarıhöyük, Yeniyapançarsak Köylerini kurarak yerleşik düzene geçmişlerdir. Ayrıca bu köyler arasında birbirleriyle sıkı bir şekilde akrabalık bağları bulunmaktadır.
Balâ'nın yapılanmasını sağlayan 1860 yılındaki Boy Beyi "İmirzalıoğlu Mir Osman Bey" olmuştur.
İlçenin diğer Türk köyleri ise çevre yerleşim yerlerinden gelmişlerdir.
1800'lü yılların başında Şanlıurfa Suruç bölgesinden ağırlıklı olmak üzere Erzurum, Erzincan, Kars, Yozgat, Amasya, Ağrı, Elazığ bölgelerinden İç Anadolu'ya sürgün edilen Kürtler Balâ'nın o yıllarda boş olan Kesikköprü Barajı etrafına yerleştirilmiştir.
Son olarak 1877-1878 Osmanlı-Rus]] savaşında Osmanlı ordularının yenilmesi Kafkasların Rusların eline geçmesi nedeniyle Anadolu'ya göç etmek zorunda kalan bir grup Çerkes ilçeye yerleştirilmiştir.
İlçenin 2016 Yılı Belediye Tüzüğünde 21 Bozulus Türkmeni köyü, 2 Türkmen Abdal köyü, 8 Türk köyü, 1 Kazan Tatar Türkü köyü, 15 Kürt köyü olmak üzere toplam 47 köyü (mahallesi) bulunmaktadır.
Balâ Köyleri: Abazlı, Afşar, Ahmetçayırı, Büyükdavdanlı, Aşağıhacıbekir, Aşıkoğlu, Aydoğan, Karadalak, Bektaşlı, Belçarsak, Beynam, Büyükbıyık, Büyükboyalık, Büyükcamili, Çatalçeşme, Çatalören, Çiğdemli, Davdanlı, Derekışla, Eğribasan, Ergin, Gülbağı, Hanburun, Karahamzalı, Keklicek(Büyükbayat), Kesikköprü, Koçyayla, Köseli, Küçükbayat, Küçükbıyık, Küçükboyalık, Küçükcamili, Sarıhüyük, Sırapınar, Sofular, Suyugüzel, Şehriban, Tatarhüyük, Tepeköy, Tol, Üçem, Yaylalıözü, Yeniköy, Yeniyapanşeyhli, Yeniyapançarsak, Yöreli, Yukarıhacıbekir
Mustafa Kemal Atatürk ve Balâ
Mustafa Kemal Atatürk 26 Aralık 1919 Cuma günü hareketle Keskinlilerin koruma ve gözetiminde İğdebeli-Köprüköy yolu ile Balâ'ya gelmiş, Üçem ve Aşıkoğlu köylerinde dinlemiş, köylülerin fikirlerini almış, vaktin geç olması ve bölgenin ormanlık olmasından dolayı Keskinli süvarilerle geceyi Beynam köyünde geçirip 27 Aralık 1919'da Dikmen sırtlarından Ankara'ya girmiştir. Cumhuriyet kurulduktan sonra milletvekilliğini Balâ'dan koymuştur.
Kültür
Yörede Türkmen/Abdal Kültürü vardır. Balâ ve Keskin türkülerini gün yüzüne çıkarıp geniş kitlelere ulaşmasını sağlayan mahalli sanatçı Hacı Taşan olmuştur. Balâ ve Keskin'deki folklorik oluşum ve Türkmen/Abdal türkülerinin anonimleşme sürecindeki farklı ve ağırlıklı yerini vurgulayan bu söz, bir bakıma birbiriyle komşu Balâ ve Keskin bu iki yörenin karakteristik özelliklerine de işaret eder. Yöre türkülerinin ağırbaşlı ve durulmuş lirizmi hemen fark edilir. Balâ İç Anadolu Bölgesi'nin en zengin halay bölgelerinden biri olduğu kadar halayların eşlik sazı olan davul zurnanın da en iyi icra edildiği yörelerden biridir. Balâ ve Keskin yöresi halayları ayak ve bel hareketlerine dayanır. Ağır fakat gösterişlidir. 20- 30 kadın kendi aralarında halay çekerler. Sin sin ve cirit oynanır. Eskilerde Balâ ve Keskin kökenli saz ve söz üstadları oyun ve halaylara eşlik sağlarlarmış. Yine bu topluluk düğün ve kutlamalar dışında, kahveleride ziyaret ederek Türkmen/Abdal müzik kültürünü, bozlaklar başta gelir, köy ahalisine aktarırlarmış.
Balâ ve Keskin civarı Atayurt'tan at sırtında Anayurt'a gelirken getirdiğimiz ve gözümüz gibi koruduğumuz kültür/müzik değerlerinin en yoğun yaşandığı ve yaşatıldığı yörelerden biri Balâ. Yöreye damgasını vuran iki önemli kültürel havzadan biri Keskin ve Balâ diğeri ise saz ve söz kültünün hayatın ayrılmaz parçası olduğu önemli bir Türkmen/Abdal yerleşim yeri olan Koçyayla ve Yeniköy köyleri. Keskin ve Balâ en kadim ve geleneksel sazlarımız olan davul, zurna ve bağlamanın, daha ziyade gerçek Türk dansı olan halaylar eşliğinde icra edildiği; bu özelliği ile Osmanlı’dan günümüze değin saygınlığını koruyan bir ilçe. Bu kadim sanatı başarıyla sürdürenler ise, Balâ ve Keskin'e bağlı çevre köylere yerleşmiş ağırlıklı olarak Türkmen/Abdal aşiretine mensup ustalar. Müzik yazarı, folklor araştırmacısı Halil Bedii Yönetken yöreyi bir halay ve bozlak merkezi olarak niteler ve bu kültürün yegane taşıyıcısı Keskin'li ve Balâ'lı Abdalların tarihi misyonlarından ve onlardan derledikleri davul zurna ezgilerinden övgüyle söz eder. Yörede kullanılan temel çalgılar aynı zamanda en eski Türk sazları olan davul, zurna ve bağlamadır. Kemanın da daha sonra yöresel enstrümanlar arasına girerek ustalar elinde adeta millîleştiğini ve çok usta keman icracıları yetiştiğini biliyoruz. Halk müziği repertuvarımız içerisinde klasik türkülere örnek teşkil eden "Kerpiç Kerpiç Üstüne, Allı Turnam, Bugün Ayın Işığı, Köprüden Geçti Gelin, Suda balık Yan Gider, Adem Olan Adem Sever, Hopbarlem" adlı halay türküleri yöreyle özdeşleşmiştir. Ankara'da Yedim Taze Meyvayı adlı uzun hava ise, yörenin en karakteristik uzun havalarından biridir.
Yöresel Yemekler
Balâ Tavası, Topalak, Hoşmerim, Katmerli Çörek, Yufka Ekmeği, Bazlama, Kömbe, Oğmaç, Mantı, Madımalak, Su Böreği, Kavurga, Kara Kabak, kabak gülü dolması, Besmet, Hedik, Erişte, Sızgıt, İncir uyutması, Pekmez Peltesi (helvası), Etli Mercimekli Bulgur Pilavı, Ağuz, Kuymak yemekleridir.
İklimi
Yazları sıcak, kışları soğuk ve kar yağışlı geçer. Yüksekliği nedeniyle kış aylarında Ankara ilinin en soğuk ilçelerindendir.
Ekonomi
Küçük atölyelerin bulunduğu Balâ'nın ekonomisi büyük ölçüde tarım, sanayi ve dayalıdır. Ayrıca ilçede buğday arpa ayçiçeği, mercimek, nohut, fasulye, şeker pancarı, kavun ve karpuz yetiştirilmektedir. Kızılırmak üzerinde kurulan Kesikköprü Barajı ilçe sınırları içerisindedir.
Nüfus
İlçenin nüfusu 2020 yılı adrese dayalı nüfus kayıt sistemine göre 25.780'dir. Bu nüfus, 14.109 erkek ve 11.671 kadından oluşmaktadır. 2.530 km² yüzölçümündeki ilçeye bağlı toplam 55 mahalle bulunmaktadır.
Yıl | Toplam | Şehir | Kır |
---|---|---|---|
1927 | 26.628 | 908 | 25.720 |
1935 | 27.390 | 916 | 26.474 |
1940 | 30.017 | 1.005 | 29.012 |
1945 | 27.096 | 1.142 | 25.954 |
1950 | 32.026 | 1.757 | 30.269 |
1955 | 38.087 | 2.679 | 35.408 |
1960 | 38.275 | 3.287 | 34.988 |
1965 | 41.415 | 3.646 | 37.769 |
1970 | 42.206 | 3.899 | 38.307 |
1975 | 44.735 | 4.107 | 40.628 |
1980 | 45.158 | 4.193 | 40.965 |
1985 | 46.940 | 5.477 | 41.463 |
1990 | 37.612 | 6.236 | 31.376 |
2000 | 39.714 | 6.616 | 33.098 |
2007 | 23.505 | 6.912 | 16.593 |
2008 | 29.239 | 12.345 | 16.894 |
2009 | 23.822 | 10.385 | 13.437 |
2010 | 19.426 | 8.506 | 10.920 |
2011 | 18.861 | 8.115 | 10.746 |
2012 | 17.397 | 7.542 | 9.855 |
2013 | 23.138 | 23.138 | veri yok |
2014 | 22.142 | 22.142 | veri yok |
2015 | 21.618 | 21.618 | veri yok |
2016 | 21.533 | 21.533 | veri yok |
2017 | 21.682 | 21.682 | veri yok |
2018 | 33.644 | 33.644 | veri yok |
2019 | 30.280 | 30.280 | veri yok |
2020 | 25.780 | 25.780 | veri yok |
2021 | 22.966 | 22.966 | veri yok |
2022 | 20.521 | 20.521 | veri yok |
2023 | 28.704 | 28.704 | veri yok |
Not: Büyükşehir yasası nedeniyle köyler mahalle nüfusuna geçtiğinden 2013'ten itibaren kır nüfusu tabloda yer almamıştır.
Mahalleler
Balâ'nın 55 mahallesinin 4'ü merkezde bulunmaktadır. Merkez mahallelerinde 2.568 kişi (% 11,8) yaşamaktadır. En uzak mahallesi ise 58,5 km uzaklıktaki Kuyular'dır. Merkez mahalleleri dışında nüfusu en fazla olan, 1.723 kişi ile Afşar mahallesidir. Balâ'nın nüfusu 2017 yılında %0,69 artmıştır.
- Abazlı
- Afşar
- Ahmetçayırı
- Akkoyunlu
- Aşağıhacıbekir
- Aşıkoğlu
- Aydoğan
- Bahçekaradalak
- Bektaşlı
- Belçarşak
- Beynam
- Büyükbayat
- Büyükboyalık
- Büyükcamili
- Çatalçeşme
- Çatalören
- Çiğdemli
- Davdanlı
- Derekışla
- Eğribasan
- Ergin
- Göztepe
- Gülbağı
- Hamidiye
- Hanburun
- İsmetpaşa
- Karahamzalı
- Kartaltepe
- Keklicek
- Kerişli
- Kesikköprü Erdemli
- Kesikköprü Kızılırmak
- Kesikköprü
- Koçyayla
- Köseli
- Kuyular
- Küçükbayat
- Küçükbıyık
- Küçükboyalık
- Küçükcamili
- Sarıhüyük
- Sırapınar
- Sofular
- Suyugüzel
- Şehriban
- Şentepe
- Tatarhüyük
- Tepeköy
- Tolköy
- Üçem
- Yaylalıözü
- Yeniköy
- Yeniyapançarşak
- Yeniyapanşeyhli
- Yöreli
- Yukarıhacıbekir
Yönetim
Belediye başkanları
Seçim | İsim | Parti | |
---|---|---|---|
1963 | Esat Bayat | Adalet Partisi | |
1968 | |||
1973 | Hacı Şahsuvaroğlu | Cumhuriyet Halk Partisi | |
1977 | Neşet Altıntop | ||
1984 | Fethi Bayat | Anavatan Partisi | |
1989 | Selahattin Çakır | Bağımsız | |
1994 | Neşet Altıntop | Sosyaldemokrat Halkçı Parti | |
1999 | Selahattin Çakır | Milliyetçi Hareket Partisi | |
2004 | Halil İbrahim Gürbüz | ||
2009 | |||
2014 | Adalet ve Kalkınma Partisi | ||
2019 | Ahmet Buran | ||
2024 |
Turizm
Kızılçam ağaçlarıyla kaplı Beynam Ormanları ve Kesikköprü Barajı hem ilçenin hem de Ankara'nın önemli mesire yerlerinden biridir. Ankara Büyükşehir Belediyesi'nin Kesikköprü mahallesinde yaz kampı bulunmaktadır.
Eğitim
İlçe merkezinde biri genel, üçü meslek olmak üzere dört lise vardır.
Notlar
- ^ Karakeçili ilçesinin kurulması ile nüfus azalmıştır.
Kaynakça
- ^ . 20 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2007.
- ^ . 8 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2020.
- ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 8 Mart 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Haziran 2016.
- ^ . turktoresi.com. 15 Aralık 2010. 9 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 1 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2016.
- ^ a b . 24 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2016.
- ^ . 12 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Mart 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Mayıs 2015.
- ^ "Fasikül I: Mufassal Neticeler İcmal Tabloları" (PDF). 28 Teşrinevvel 1927 Umumî Nüfus Tahriri. DİE. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2021.
- ^ (PDF). 20 İlkteşrin 1935 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . (PDF). 20 İlkteşrin 1940 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2016.
- ^ . (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021.
- ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ^ a b c d e f g h i
- "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
- "Bala Nüfusu - Ankara". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.
- "Ankara Bala Nüfusu". nufusune.com.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bala Ankara ilinin ilcesidir Ilin guneydogusunda olup Ankara sehir merkezine 70 km mesafededir Turkiye Cumhuriyeti nin kurucusu ve ilk Cumhurbaskani Mustafa Kemal Ataturk un Bala milletvekili olmasindan dolayi Turk siyasetinde onemli bir yere sahiptir BalaIlceTurkiye de bulundugu yerIlce sinirlari haritasiUlkeTurkiyeIlAnkaraCografi bolgeIc Anadolu BolgesiIdare KaymakamYusuf Turhan Belediye baskaniAhmet Buran AK Parti Yuzolcumu Toplam2 830 km Rakim1 310 mNufus 2018 Toplam33 644 Yogunluk8 4 km Kir Sehir Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Posta kodu06720Il alan kodu0312Il plaka kodu06Resmi site www bala gov tr bala bel tr YerelNET BalaTarihceBu maddedeki bilgilerin dogrulanabilmesi icin ek kaynaklar gerekli Lutfen guvenilir kaynaklar ekleyerek maddenin gelistirilmesine yardimci olun Kaynaksiz icerik itiraz konusu olabilir ve kaldirilabilir Kaynak ara Bala haber gazete kitap akademik JSTOR Ekim 2024 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin 1850 yilina ait Osmanli arsiv belgelerinden Tarihci Tufan Gunduz arastirmalarina ve Bala Belediyesi nin arsivlerinden alinan bilgilere gore Bala halkinin kokeni Turkmenistan Dasoguz kokenli olup Erzurum Horasan Aydin Soke den gelmektedir Bala ilce havalisinin ve 21 koy halkinin tamami Bozulus Turkmenleri dir Turkmen Oguzlarin Bayindir boyundandirlar Bozulus Turkmenlerinin en buyuk boylarindan biri olan Tabanli boy beyligine mensupturlar Ana unsur olan Tabanli boyu Bala havalisinde kendileri ile ayni yerlerde bulunan Bozulus Turkmenlerine mensup Bozulus Bayatlari olarak zikredilen Bayat i Cedid Beyligi Cemaati Bayat i Atik Beyligi Cemaati Bayat i Seyhli Cemaati ve Aydin Beyligi Danismentli Cemaatini bunyesinde toplamistir Daha once Erzurum Horasan ve Aydin Soke bolgesinde bulunmuslardir Erzurum ve Aydin ilinin yerli halki iken gocup gelmis degillerdir 1500 lerde Turkmenistan Dasoguz dan Turkiye ye gelerek Erzurum Horasan daglarinda yaylak Aydin Soke ovalarinda kislak konargocer Yoruk hayati yasamislardir 1540 Yilinda Tabanli Boy Beyligi 4 cemaatte toplam 316 hane ve 33 mucerred vergi nufusuna sahipti II Selim doneminde ise bu miktar 595 hane ve 166 mucerrede yukselmisti Tabanli boyunun kalabalik bir nufusa sahip olmasina ve bu ozelligini uzun sure devam ettirmesine ragmen Akkoyunlu Devleti nin siyasi faaliyetleri icinde adina tesaduf edilmemektedir Bala lilarin Erzurum Horasan daglarinda yaylak Aydin Soke ovalarinda kislak konargocer Yoruk hayati yasayan atalari 1690 yilinda Celali isyanlari sebebiyle Balalilarin atalarini olusturan insanlar adi gecen yorelerden kalkip bugunku Bala ilcesi sinirlarina gelmislerdir Bala yi 1690 91 yillarinda donemin Boy Beyi Imirzalioglu Seyh Ali Mirza kurmustur Bozulus Turkmenlerinin Erzurum Horasan Aydin Soke bolgesinden Celali isyanlari sebebiyle Orta Anadolu ya gelip Bala havalisine yerlestikten sonra Bozulus Turkmenlerine mensup bazi kisiler eskiyalik faaliyetleri icinde bulunmus ise de bu tur faaliyetlerden Boy beyliginin kendisi de bizar olmus munferit hadiseler Boy beylerinin ileri gelenleri tarafindan onlenmistir Bala ilcesi tarih boyunca Kasaba i Bala Bozulus Sancagi Kaza i Yorukan Tabanli Kazasi olarak adlandirilmistir Ilceye Bala ismi verilirken Bozulus isminden esinlenerek verilmistir Bala havalisini yurt tutan Bozulus Turkmenleri Tabanli Boyu nun nufusu 1690 li yillarin sonunda bircok sehirden fazla idi Bu nufus 20 000 e dayaninca bunun uzerine Osmanli devleti nufusu azaltmak amaciyla 1699 yilinda bir ferman emri vererek Bala havalisindeki Bozulus Turkmenlerinin bir kismini Bati anadolu ya gondermek istedi Ferman emri uzerine Bala daki Bozulus Turkmenlerine mensup Asikoglu Karadalak Cataloren koylerinin tamamini ve Ucem koyunun bir kismini Aydin eyaletine bagli Soke havalisine gonderdi Goc eden bu koyler gittikleri Aydin eyaletinin Soke havalisinde yerlesik duzene gecmeyip 1820 yilinda tekrar Bala havalisine gelmislerdir Bu koyler Soke havalisinde bir muddet yasadiklari icin Osmanli tahrir defterine Aydin Beyligi Danismentli cemaati olarak kayit edilmislerdir Bati Anadolu ya giden bu kabileden bazi aileler geri donmeyip Aydin eyaletinin Soke ve Kocarli havalisine bir kismi ise Afyonkarahisar eyaletine bagli Emirdag Bolvadin ve Sandikli havalisine yerlesmislerdir Bozulus Turkmenlerinin Bala da yerlestikleri koyler Bala ilce merkezinin Kartaltepe mevkii Ismetpasa mevkii basta olmak uzere Ucem Asikoglu Karadalak Sirapinar Yeniyapanseyhli Tol Sehriban Buyukbayat Kucukbayat Karahamzali Buyukboyalik Kucukboyalik Cataloren Catalcesme Yaylaliozu Yoreli Suyuguzel Gulbagi Hanburun Sarihoyuk Yeniyapancarsak Koylerini kurarak yerlesik duzene gecmislerdir Ayrica bu koyler arasinda birbirleriyle siki bir sekilde akrabalik baglari bulunmaktadir Bala nin yapilanmasini saglayan 1860 yilindaki Boy Beyi Imirzalioglu Mir Osman Bey olmustur Ilcenin diger Turk koyleri ise cevre yerlesim yerlerinden gelmislerdir 1800 lu yillarin basinda Sanliurfa Suruc bolgesinden agirlikli olmak uzere Erzurum Erzincan Kars Yozgat Amasya Agri Elazig bolgelerinden Ic Anadolu ya surgun edilen Kurtler Bala nin o yillarda bos olan Kesikkopru Baraji etrafina yerlestirilmistir Son olarak 1877 1878 Osmanli Rus savasinda Osmanli ordularinin yenilmesi Kafkaslarin Ruslarin eline gecmesi nedeniyle Anadolu ya goc etmek zorunda kalan bir grup Cerkes ilceye yerlestirilmistir Ilcenin 2016 Yili Belediye Tuzugunde 21 Bozulus Turkmeni koyu 2 Turkmen Abdal koyu 8 Turk koyu 1 Kazan Tatar Turku koyu 15 Kurt koyu olmak uzere toplam 47 koyu mahallesi bulunmaktadir Bala Koyleri Abazli Afsar Ahmetcayiri Buyukdavdanli Asagihacibekir Asikoglu Aydogan Karadalak Bektasli Belcarsak Beynam Buyukbiyik Buyukboyalik Buyukcamili Catalcesme Cataloren Cigdemli Davdanli Derekisla Egribasan Ergin Gulbagi Hanburun Karahamzali Keklicek Buyukbayat Kesikkopru Kocyayla Koseli Kucukbayat Kucukbiyik Kucukboyalik Kucukcamili Sarihuyuk Sirapinar Sofular Suyuguzel Sehriban Tatarhuyuk Tepekoy Tol Ucem Yaylaliozu Yenikoy Yeniyapanseyhli Yeniyapancarsak Yoreli YukarihacibekirMustafa Kemal Ataturk ve BalaMustafa Kemal Ataturk 26 Aralik 1919 Cuma gunu hareketle Keskinlilerin koruma ve gozetiminde Igdebeli Koprukoy yolu ile Bala ya gelmis Ucem ve Asikoglu koylerinde dinlemis koylulerin fikirlerini almis vaktin gec olmasi ve bolgenin ormanlik olmasindan dolayi Keskinli suvarilerle geceyi Beynam koyunde gecirip 27 Aralik 1919 da Dikmen sirtlarindan Ankara ya girmistir Cumhuriyet kurulduktan sonra milletvekilligini Bala dan koymustur KulturYorede Turkmen Abdal Kulturu vardir Bala ve Keskin turkulerini gun yuzune cikarip genis kitlelere ulasmasini saglayan mahalli sanatci Haci Tasan olmustur Bala ve Keskin deki folklorik olusum ve Turkmen Abdal turkulerinin anonimlesme surecindeki farkli ve agirlikli yerini vurgulayan bu soz bir bakima birbiriyle komsu Bala ve Keskin bu iki yorenin karakteristik ozelliklerine de isaret eder Yore turkulerinin agirbasli ve durulmus lirizmi hemen fark edilir Bala Ic Anadolu Bolgesi nin en zengin halay bolgelerinden biri oldugu kadar halaylarin eslik sazi olan davul zurnanin da en iyi icra edildigi yorelerden biridir Bala ve Keskin yoresi halaylari ayak ve bel hareketlerine dayanir Agir fakat gosterislidir 20 30 kadin kendi aralarinda halay cekerler Sin sin ve cirit oynanir Eskilerde Bala ve Keskin kokenli saz ve soz ustadlari oyun ve halaylara eslik saglarlarmis Yine bu topluluk dugun ve kutlamalar disinda kahveleride ziyaret ederek Turkmen Abdal muzik kulturunu bozlaklar basta gelir koy ahalisine aktarirlarmis Bala ve Keskin civari Atayurt tan at sirtinda Anayurt a gelirken getirdigimiz ve gozumuz gibi korudugumuz kultur muzik degerlerinin en yogun yasandigi ve yasatildigi yorelerden biri Bala Yoreye damgasini vuran iki onemli kulturel havzadan biri Keskin ve Bala digeri ise saz ve soz kultunun hayatin ayrilmaz parcasi oldugu onemli bir Turkmen Abdal yerlesim yeri olan Kocyayla ve Yenikoy koyleri Keskin ve Bala en kadim ve geleneksel sazlarimiz olan davul zurna ve baglamanin daha ziyade gercek Turk dansi olan halaylar esliginde icra edildigi bu ozelligi ile Osmanli dan gunumuze degin sayginligini koruyan bir ilce Bu kadim sanati basariyla surdurenler ise Bala ve Keskin e bagli cevre koylere yerlesmis agirlikli olarak Turkmen Abdal asiretine mensup ustalar Muzik yazari folklor arastirmacisi Halil Bedii Yonetken yoreyi bir halay ve bozlak merkezi olarak niteler ve bu kulturun yegane tasiyicisi Keskin li ve Bala li Abdallarin tarihi misyonlarindan ve onlardan derledikleri davul zurna ezgilerinden ovguyle soz eder Yorede kullanilan temel calgilar ayni zamanda en eski Turk sazlari olan davul zurna ve baglamadir Kemanin da daha sonra yoresel enstrumanlar arasina girerek ustalar elinde adeta millilestigini ve cok usta keman icracilari yetistigini biliyoruz Halk muzigi repertuvarimiz icerisinde klasik turkulere ornek teskil eden Kerpic Kerpic Ustune Alli Turnam Bugun Ayin Isigi Kopruden Gecti Gelin Suda balik Yan Gider Adem Olan Adem Sever Hopbarlem adli halay turkuleri yoreyle ozdeslesmistir Ankara da Yedim Taze Meyvayi adli uzun hava ise yorenin en karakteristik uzun havalarindan biridir Yoresel YemeklerBala Tavasi Topalak Hosmerim Katmerli Corek Yufka Ekmegi Bazlama Kombe Ogmac Manti Madimalak Su Boregi Kavurga Kara Kabak kabak gulu dolmasi Besmet Hedik Eriste Sizgit Incir uyutmasi Pekmez Peltesi helvasi Etli Mercimekli Bulgur Pilavi Aguz Kuymak yemekleridir IklimiYazlari sicak kislari soguk ve kar yagisli gecer Yuksekligi nedeniyle kis aylarinda Ankara ilinin en soguk ilcelerindendir EkonomiKucuk atolyelerin bulundugu Bala nin ekonomisi buyuk olcude tarim sanayi ve dayalidir Ayrica ilcede bugday arpa aycicegi mercimek nohut fasulye seker pancari kavun ve karpuz yetistirilmektedir Kizilirmak uzerinde kurulan Kesikkopru Baraji ilce sinirlari icerisindedir NufusIlcenin nufusu 2020 yili adrese dayali nufus kayit sistemine gore 25 780 dir Bu nufus 14 109 erkek ve 11 671 kadindan olusmaktadir 2 530 km yuzolcumundeki ilceye bagli toplam 55 mahalle bulunmaktadir Yil Toplam Sehir Kir1927 26 628 908 25 7201935 27 390 916 26 4741940 30 017 1 005 29 0121945 27 096 1 142 25 9541950 32 026 1 757 30 2691955 38 087 2 679 35 4081960 38 275 3 287 34 9881965 41 415 3 646 37 7691970 42 206 3 899 38 3071975 44 735 4 107 40 6281980 45 158 4 193 40 9651985 46 940 5 477 41 4631990 37 612 6 236 31 3762000 39 714 6 616 33 0982007 23 505 6 912 16 5932008 29 239 12 345 16 8942009 23 822 10 385 13 4372010 19 426 8 506 10 9202011 18 861 8 115 10 7462012 17 397 7 542 9 8552013 23 138 23 138 veri yok2014 22 142 22 142 veri yok2015 21 618 21 618 veri yok2016 21 533 21 533 veri yok2017 21 682 21 682 veri yok2018 33 644 33 644 veri yok2019 30 280 30 280 veri yok2020 25 780 25 780 veri yok2021 22 966 22 966 veri yok2022 20 521 20 521 veri yok2023 28 704 28 704 veri yok Not Buyuksehir yasasi nedeniyle koyler mahalle nufusuna gectiginden 2013 ten itibaren kir nufusu tabloda yer almamistir MahallelerBala nin 55 mahallesinin 4 u merkezde bulunmaktadir Merkez mahallelerinde 2 568 kisi 11 8 yasamaktadir En uzak mahallesi ise 58 5 km uzakliktaki Kuyular dir Merkez mahalleleri disinda nufusu en fazla olan 1 723 kisi ile Afsar mahallesidir Bala nin nufusu 2017 yilinda 0 69 artmistir Abazli Afsar Ahmetcayiri Akkoyunlu Asagihacibekir Asikoglu Aydogan Bahcekaradalak Bektasli Belcarsak Beynam Buyukbayat Buyukboyalik Buyukcamili Catalcesme Cataloren Cigdemli Davdanli Derekisla Egribasan Ergin Goztepe Gulbagi Hamidiye Hanburun Ismetpasa Karahamzali Kartaltepe Keklicek Kerisli Kesikkopru Erdemli Kesikkopru Kizilirmak Kesikkopru Kocyayla Koseli Kuyular Kucukbayat Kucukbiyik Kucukboyalik Kucukcamili Sarihuyuk Sirapinar Sofular Suyuguzel Sehriban Sentepe Tatarhuyuk Tepekoy Tolkoy Ucem Yaylaliozu Yenikoy Yeniyapancarsak Yeniyapanseyhli Yoreli YukarihacibekirYonetimBelediye baskanlari Secim Isim Parti1963 Esat Bayat Adalet Partisi19681973 Haci Sahsuvaroglu Cumhuriyet Halk Partisi1977 Neset Altintop1984 Fethi Bayat Anavatan Partisi1989 Selahattin Cakir Bagimsiz1994 Neset Altintop Sosyaldemokrat Halkci Parti1999 Selahattin Cakir Milliyetci Hareket Partisi2004 Halil Ibrahim Gurbuz20092014 Adalet ve Kalkinma Partisi2019 Ahmet Buran2024TurizmKizilcam agaclariyla kapli Beynam Ormanlari ve Kesikkopru Baraji hem ilcenin hem de Ankara nin onemli mesire yerlerinden biridir Ankara Buyuksehir Belediyesi nin Kesikkopru mahallesinde yaz kampi bulunmaktadir EgitimIlce merkezinde biri genel ucu meslek olmak uzere dort lise vardir Notlar Karakecili ilcesinin kurulmasi ile nufus azalmistir Kaynakca 20 Mayis 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Subat 2007 8 Mart 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Ocak 2020 a b Arsivlenmis kopya 8 Mart 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Haziran 2016 turktoresi com 15 Aralik 2010 9 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi 1 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Eylul 2016 a b 24 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Haziran 2016 12 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Mayis 2015 Arsivlenmis kopya 8 Mart 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Mayis 2015 Fasikul I Mufassal Neticeler Icmal Tablolari PDF 28 Tesrinevvel 1927 Umumi Nufus Tahriri DIE Erisim tarihi 28 Mayis 2021 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link PDF 20 Ilktesrin 1935 Genel Nufus Sayimi DIE 2 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2021 PDF 20 Ilktesrin 1940 Genel Nufus Sayimi DIE 20 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 20 Ekim 2016 PDF 21 Ekim 1945 Genel Nufus Sayimi DIE 15 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2021 PDF 22 Ekim 1950 Umumi Nufus Sayimi DIE 15 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2021 PDF 23 Ekim 1955 Genel Nufus Sayimi DIE 2 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2021 PDF 23 Ekim 1960 Genel Nufus Sayimi DIE 15 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 19 Subat 2021 1965 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1970 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1975 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1980 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1985 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1990 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2000 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2007 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2008 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2009 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2010 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2011 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2012 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 20 Subat 2013 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 8 Mart 2013 2013 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 15 Subat 2014 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 15 Subat 2014 2014 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 10 Subat 2015 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 10 Subat 2015 a b c d e f g h i Merkezi Dagitim Sistemi html Dogrudan bir kaynak olmayip ilgili veriye ulasmak icin sorgulama yapilmalidir Turkiye Istatistik Kurumu Erisim tarihi 13 Nisan 2016 Bala Nufusu Ankara nufusu com Erisim tarihi 5 Subat 2021 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Ankara Bala Nufusu nufusune com Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link