Bu maddenin çok uzamaya başlamıştır. |
Kas, yumuşak bir doku olup, dört temel hayvan doku türünden biridir. Kas dokusu iskelet kaslarına kasılma yeteneği verir. Kas, embriyonik gelişim sırasında, miyogenez denilen süreçte oluşur. Kas dokusu, hareket sağlamak için etkileşen aktin ve miyozin adlı özel kasılma proteinleri içerir. Mevcut diğer birçok kas proteini arasında iki düzenleyici protein, troponin ve tropomiyosin bulunur.
Kas | |
---|---|
Latince isim | systema musculare |
Tanımlayıcılar | |
JSTOR | muscles |
MeSH | D009132 |
TA | 1975 |
FMA | 5022 30316, 5022 |
Kas, vücutta bulunan, gelişmekte olan asıl hücreciklerin mezodermal tabakalarından oluşan, büzülebilen bir dokudur. Kas hücrelerinden oluşur. Vücuttaki görevi güç oluşumu ve (dış veya iç arası) hareket sağlamaktır.
Kas hareketlerinin büyük çoğunluğu bilinç dışında gerçekleşir ve yaşam için gerekli fonksiyonların gerçekleşmesi için büyük önem taşır (kalbin kasılarak kan pompalaması gibi). İstemli kas hareketleri vücudun hareket etmesi için kullanılır.
Kaslar, iskeletle beraber canlıya hem destek olur hem de iskelet hareketini sağlar. İskeletin dikliği ve organizmanın şekil alması kaslar sayesindedir. Omurgalılarda kaslar, eklemlerle birbirine bağlanmış olan iskeleti, kasılıp gevşeme ile hareket etmesini sağlar. Ayrıca omurgalılarda iç organların yapısındaki kaslar bu organlarda da hareketi sağlar. Örneğin sindirim sistemimizdeki kasların kasılması besini sindirim borusunda ilerletir.
Kas dokusu vücuttaki işlevine ve konumuna göre değişir. Omurgalılarda, iskelet veya çizgili kas; düz kas (çizgisiz); ve kalp kası olmak üzere üç tip kas vardır.
İskelet kas dokusu, kas lifleri denilen uzun, çok çekirdekli kas hücrelerinden oluşur ve vücudun hareketlerinden sorumludur. Tendonlar ve perimisyumlar iskelet kasındaki diğer dokulardır.
Düz kas ve kalp kası bilinçli bir müdahale olmaksızın istemsiz olarak kasılır. Bu kas tipleri hem merkezi sinir sisteminin etkileşimi yoluyla hem de periferik pleksustan innervasyon veya endokrin (hormonal) faaliyet alarak etkinleştirilir. Çizgili veya iskelet kası, merkezi sinir sisteminin etkisiyle yalnızca istemli olarak kasılır. Refleksler, iskelet kaslarının bilinçsiz çalışma şeklidir, ancak yine de merkezi sinir sisteminin etkinleştirilmesiyle ortaya çıkarlar, ancak kasılma meydana gelene kadar kortikal yapılarla etkileşime girmezler.
Çizgili kaslar, isteğimiz doğrultusunda çalışan kaslardır. Düz kaslar isteğimiz dışında çalışır. Kalp kası da çizgili kas olmasına rağmen, isteğimiz dışında çalıştığı için kalp kası denilmiştir.
İskelet kasları, somatik sinir sisteminin kontrolü altındaki gönüllü kaslardır. Diğer kas türleri, yine çizgili olan kalp kası ve çizgisiz olan düz kas'tır. Bu tip kas dokularının her ikisi de istemsiz veya otonom sinir sisteminin kontrolü altında olarak sınıflandırılır.
Farklı kas tiplerinin, kas tipine ve kasın tam konumuna bağlı olarak asetilkolin, noradrenalin, adrenalin ve nitrik oksit gibi nörotransmitterlere ve hormonlara verdikleri tepkiler farklıdır.
Diğerlerinin yanı sıra miyoglobin, mitokondri ve miyozin ATPaz içeriğine bağlı olarak kas dokusunun alt sınıflandırılması da mümkündür.
Bir iskelet kası birden fazla fasikül – kas lifi demetleri içerir. Her bir lif ve her kas bir tür bağ dokusu fasya tabakasıyla çevrilidir. Kas lifleri, uzun çok çekirdekli hücrelerle sonuçlanan miyogenez olarak bilinen süreçte gelişimsel miyoblastların hücre füzyonundan oluşturulur. Bu hücrelerde "miyonükleus" olarak adlandırılan çekirdek 'nın iç kısmındadır. Kas lifleri ayrıca enerji ihtiyaçlarını karşılamak için birden fazla mitokondri içerir.
Yapı
Omurgalılarda üç tip kas dokusu vardır: iskelet, kalp ve düz. İskelet ve kalp kası çizgili kas doku türleridir. Düz kas çizgili değildir.
Omurgasızlarda çizgilenme düzenine bağlı olarak üç tip kas dokusu vardır: enine çizgili, eğik çizgili ve düz kas. Eklembacaklılarda düz kas yoktur. Enine çizgili tip, omurgalılardaki iskelet kasına en çok benzeyen türdür.
Omurgalı iskelet kası dokusu, liflerin genişliği üç ila sekiz mikrometre ve uzunluğu 18 ila 200 mikrometre arasında değişen uzun çizgili bir kas dokusudur. Hamilelik sırasında rahim duvarında uzunlukları 70 ila 500 mikrometreye kadar büyürler. Çizgili iskelet kası dokusu, dokuya çizgili (çizgili) görünümünü veren, sarkomerler denen birçok kasılma birimini içeren düzenli, paralel miyofibril demetleri halinde düzenlenmiştir. İskelet kası, tendonlarla veya bazen aponörozlarla kemiklere bağlanan gönüllü kastır ve hareket gibi iskelet hareketlerini etkilemek ve duruşu korumak için kullanılır. Postüral kontrol genellikle bilinçsiz refleks olarak sağlanır, ancak sorumlu kaslar aynı zamanda bilinçli kontrole de tepki verebilir. Ortalama yetişkin bir erkeğin vücut kütlesinin yüzdesi olarak iskelet kaslarının %42'si, ortalama yetişkin bir kadının ise %36'sı iskelet kasından oluşur.
Kalp kası dokusu, miyokard olarak sadece kalbin duvarlarında bulunan ve otonom sinir sistemi tarafından kontrol edilen istemsiz bir kastır. Kalp kası dokusu iskelet kası gibi çizgilidir ve son derece düzenli demet düzenleri halinde sarkomer denen kasılabilir birimler içerir. İskelet kasları düzenli, paralel demetler halinde düzenlenirken, kalp kası interkale diskler denen dallanma ve düzensiz açılarla bağlanır.
Düz kas dokusu çizgili değildir ve istemsizdir. Düz kas, yemek borusu, mide, bağırsaklar, bronşlar, rahim, üretra, mesane, kan damarları gibi organ ve yapıların duvarlarında ve vücut kıllarının ereksiyonunu kontrol eden ciltteki arrector pili'de bulunur.
Tiplerin karşılaştırılması
düz kas | kalp kası | iskelet kası | |
Anatomi | |||
Nöromüsküler kavşak | yok | mevcut | |
Lifler | iğ biçimli, kısa (<0,4 mm) | dallanma | silindirik, uzun (<15 cm) |
Mitokondri | çok sayıda | çoktan aza (türe göre) | |
Çekirdek | 1 | 1 | >1 |
Sarkomerler | yok | mevcut, maks. uzunluk 2,6 µm | mevcut, maks. uzunluk 3,7 µm |
Sensityum | yok (bağımsız hücreler) | yok (ama bu haliyle işlevsel) | mevcut |
Sarkoplazmik retikulum | biraz ayrıntılı | orta derecede ayrıntılı | son derece ayrıntılı |
ATPaz | küçük | orta | bol |
Fizyoloji | |||
Kendini düzenleme | kendiliğinden hareket (yavaş) | evet (hızlı) | yok (sinir uyarısı gerektirir) |
Uyaranlara tepki | yanıt vermiyor | "ya hep ya hiç" | "ya hep ya hiç" |
Aksiyon potansiyeli | evet | evet | evet |
Çalışma alanı | Kuvvet/uzunluk eğrisi değişkendir | kuvvet/uzunluk eğrisindeki artış | kuvvet/uzunluk eğrisinin zirvesinde |
Uyaranlara tepki |
İskelet kası
İskelet kası genel olarak Tip I yavaş kasılan kas ve Tip II hızlı kasılan kas olarak iki lif tipine ayrılır.
- Tip I, yavaş kasılan, yavaş oksidatif veya kırmızı kas, kılcal damarlarla yoğundur ve kas dokusuna karakteristik kırmızı rengini veren mitokondri ve miyoglobin açısından zengindir. Daha fazla oksijen taşıyabilir ve aerobik aktiviteyi sürdürebilir.
- Tip II, hızlı kasılan kasın, kasılma hızını artırma sırasına göre üç ana türü vardır:
- Yavaş bir kas gibi aerobik olan Tip IIa, mitokondri ve kılcal damarlar açısından zengindir ve oksijensiz kaldığında kırmızı görünür.
- Mitokondri ve miyoglobinde daha az yoğun olanTip IIx (tip IId de denir). Bu, insanlarda en hızlı kas türüdür. Oksidatif kastan daha hızlı ve daha fazla kuvvetle kasılabilir, ancak kas kasılması ağrılı hale gelmeden önce yalnızca kısa, anaerobik aktivite patlamalarını sürdürebilir (genellikle yanlış bir şekilde laktik asit birikmesine atfedilir). N.B. Bazı kitap ve makalelerde insandaki bu kas, kafa karıştırıcı bir şekilde tip IIB olarak adlandırılıyordu.
- Tip IIb, anaerobik, glikolitik, mitokondri ve miyoglobin bakımından daha az yoğun olan "beyaz" kastır. Kemirgenler gibi küçük hayvanlarda bu, etlerinin soluk rengini açıklayan başlıca hızlı kas türüdür.
Memeli iskelet kas dokusunun yoğunluğu yaklaşık 1,06 kg/litredir. Bu, 0,9196 kg/litre olan yağ dokusunun (yağ) yoğunluğuyla tezat teşkil edebilir. Bu, kas dokusunu yağ dokusundan yaklaşık %15 daha yoğun hale getirir.
İskelet kası oldukça oksijen tüketen bir dokudur ve reaktif oksijen türlerinin neden olduğu oksidatif DNA hasarı yaşla birlikte birikme eğilimindedir. Oksidatif DNA hasarı 8-OHdG, hem fare hem de sıçanlarda yaşla birlikte kalp ve iskelet kaslarında birikir. Ayrıca, farelerin iskelet kaslarında yaşla birlikte DNA çift sarmal kırılmaları birikir.
Düz kas
Düz kas istemsizdir ve çizgili değildir. Düz kas, tek üniteli (üniter) ve çok üniteli düz kas olarak iki alt gruba ayrılır. Tek birimli hücrelerde, tüm paket veya tabaka bir sinsityum (yani hücrelere ayrılmayan çok çekirdekli bir sitoplazma kütlesi) olarak büzülür. Çok birimli düz kas dokuları bireysel hücreleri innerve eder; bu nedenle, iskelet kasındaki motor ünitelerin görevlendirilmesine benzer şekilde, hassas kontrole ve kademeli tepkilere izin verirler.
Düz kas, büyük (aort) ve küçük arterlerin, arteriyollerin ve toplardamarların tunika medya tabakası gibi kan damarlarının duvarlarında (bu tür düz kaslara özellikle vasküler düz kas denir) bulunur. Düz kas aynı zamanda lenfatik damarlarda, mesanede, uterusta (uterus düz kası olarak adlandırılır), erkek ve dişi üreme yollarında, gastrointestinal sistemde, solunum yollarında, cildin arrektör pilisinde, siliyer kasta ve gözün irisininde de bulunur. Farklı organlardaki düz kas hücrelerinin yapı ve işlevi temel olarak aynıdır, ancak vücutta belirli zamanlarda bireysel eylemleri gerçekleştirmek için tetikleyici uyaranlar büyük ölçüde farklılık gösterir. Ayrıca böbrek glomerülleri mesanjiyal hücreler adı verilen düz kas benzeri hücreler içerir.
Kalp kası
Kalp kası, duvarlarda ve kalbin histolojik esasında, özellikle de miyokartdaki, istemsiz, çizgili bir kastır. Kalp kas hücreleri (ayrıca kardiyomiyositler veya miyokardiyositler olarak da adlandırılır), çoğunlukla yalnızca bir çekirdeklidir, ancak iki ila dört çekirdekli nüfuslar da vardır.
Miyokard, kalbin kas dokusudur ve dış epikardiyum tabakası ile iç endokardiyum tabakası arasında kalın bir orta tabaka oluşturur.
Kalpteki kalp kas hücrelerinin koordineli kasılmaları, kanı kulakçıklardan ve karıncıklardan sol/vücut/sistemik ve sağ/akciğerler/pulmoner dolaşım sistemlerindeki kan damarlarına doğru iter. Bu karmaşık mekanizma kalbin sistolünü gösterir.
Kalp kası hücreleri, vücuttaki diğer birçok dokudan farklı olarak, oksijen ve besin sağlamak ve karbondioksit gibi atık ürünleri uzaklaştırmak için mevcut kan ve elektrik kaynağına dayanır. Koroner arterler bu işlevin yerine getirilmesine yardımcı olur.
Gelişim
Tüm kaslar paraksiyel mezodermden türetilir. Paraksiyal mezoderm, embriyonun uzunluğu boyunca, vücudun segmentasyonuna karşılık gelen somitlere bölünmüştür (en açık şekilde vertebral kolonda görülür). Her somitin üç bölümü vardır; sklerotom (omurları oluşturur), dermatom (deriyi oluşturur) ve miyotom (kas oluşturur). Miyotom, sırasıyla epaksiyal ve hipaksiyel kasları oluşturan epimer ve hipomer olmak üzere iki bölüme ayrılır. İnsanlardaki tek epaksiyal kaslar, erektör spina ve küçük intervertebral kaslardır ve omurilik sinirlerinin dorsal dalları tarafından innerve edilirler. Omurilik sinirlerinin dorsal dalları, bacak kasları da dahil olmak üzere tüm diğer kaslar hipaksiyeldir ve omurilik sinirlerinin ventral dalları tarafından innerve edilir.
Gelişim sırasında, miyoblastlar (kas progenitör hücreleri) ya omurga ile ilişkili kasları oluşturmak için somit içinde kalır ya da diğer tüm kasları oluşturmak için vücuda göç eder. Miyoblast göçünden önce, genellikle somatik lateral plaka mezoderminden oluşan bağ dokusu çerçevelerinin oluşumu gelir. Miyoblastlar kimyasal sinyalleri takip ederek uygun yerlere giderler ve burada uzun iskelet kası hücrelerine karışırlar.
İşlev
Kas dokusunun temel işlevi kasılmadır. Üç tip kas dokusunun (iskelet, kalp ve düz) önemli farklılıkları vardır. Ancak üçü de kasılma yaratmak için aktin'in miyozine karşı hareketini kullanır. Kas dokusunun birincil işlevi kasılma'dır. Üç tip kas dokusunun (iskelet, kalp ve düz) önemli farklılıkları vardır. Bununla birlikte, üçü de kasılma oluşturmak için aktin'in miyozin'e karşı hareketini kullanır.
İskelet kası
İskelet kasında kasılma, motor sinirler tarafından iletilen elektriksel uyarılar tarafından uyarılır. Kalp ve düz kas kasılmaları, düzenli olarak kasılan ve kasılmaları temas halinde oldukları diğer kas hücrelerine yayan iç kalp pili hücreleri tarafından uyarılır. Tüm iskelet kası ve birçok düz kas kasılması, nörotransmiter asetilkolin tarafından kolaylaştırılır.
Düz kas
Düz kas, mide ve mesane gibi içi boş organ'lar gibi hemen hemen tüm organ sistem'lerinde bulunur; kan ve lenf damar'ları ve safra kanalları gibi boru şeklindeki yapılarda; rahim ve göz gibi sfinkterlerde. Ayrıca ekzokrin bezlerinin kanallarında da önemli rol oynar. Açıklıkların (Örneğin. pilor, rahim ağzı) kapatılması veya bağırsak tüpünün dalga benzeri kasılmaları yoluyla kimusun taşınması gibi çeşitli görevleri yerine getirir. Düz kas hücreleri, iskelet kas hücrelerine göre daha yavaş kasılır ancak daha güçlüdür, daha uzun ömürlüdür ve daha az enerji gerektirir. Düz kas, uyaran gerektiren iskelet kasının aksine istemsizdir.
Kalp kası
Kalp kası kalbin kasıdır. Kendi kendine kasılır, otonom olarak düzenlenir ve organizmanın tüm yaşamı boyunca ritmik bir şekilde kasılmaya devam etmesi gerekir. Bu nedenle kendine has özellikleri vardır.
Kaynakça
- ^ a b "eLS" (İngilizce). Wiley. 30 Mayıs 2001. doi:10.1002/9780470015902.a0026598. 24 Nisan 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Nisan 2023.
- ^ Birbrair, Alexander; Zhang, Tan; Wang, Zhong-Min; Messi, Maria Laura; Enikolopov, Grigori N.; Mintz, Akiva; Delbono, Osvaldo (21 Mart 2013). "Role of Pericytes in Skeletal Muscle Regeneration and Fat Accumulation". Stem Cells and Development. 22 (16): 2298-2314. doi:10.1089/scd.2012.0647. ISSN 1547-3287. (PMC) 3730538 $2. (PMID) 23517218.
- ^ Paniagua, R; Royuela, M; García-Anchuelo, RM; Fraile, B (Ocak 1996). "Ultrastructure of invertebrate muscle cell types". Histology and Histopathology. 11 (1): 181-201. (PMID) 8720463.
- ^ Hugh Potter, Summary of muscle tissue . Archived from the original on 21 Ekim 2014. Erişim tarihi: 2 Eylül 2014.
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;Marieb & Hoehn 2007
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;Larsson 1991
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ Talbot, J; Maves, L (Temmuz 2016). "Skeletal muscle fiber type: using insights from muscle developmental biology to dissect targets for susceptibility and resistance to muscle disease". Wiley Interdisciplinary Reviews. Developmental Biology. 5 (4). ss. 518-34. doi:10.1002/wdev.230. (PMC) 5180455 $2. (PMID) 27199166.
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;Smerdu 1994
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ Urbancheka, M; Picken, E; Kalliainen, L; Kuzon, W (2001). "Specific Force Deficit in Skeletal Muscles of Old Rats Is Partially Explained by the Existence of Denervated Muscle Fibers". The Journals of Gerontology Series A: Biological Sciences and Medical Sciences. 56 (5). ss. B191-B197. doi:10.1093/gerona/56.5.B191. (PMID) 11320099.
- ^ Farvid, MS; Ng, TW; Chan, DC; Barrett, PH; Watts, GF (2005). "Association of adiponectin and resistin with adipose tissue compartments, insulin resistance and dyslipidaemia". Diabetes, Obesity & Metabolism. 7 (4). ss. 406-413. doi:10.1111/j.1463-1326.2004.00410.x. (PMID) 15955127.
- ^ Bou Saada Y, Zakharova V, Chernyak B, Dib C, Carnac G, Dokudovskaya S, Vassetzky YS. Control of DNA integrity in skeletal muscle under physiological and pathological conditions. Cell Mol Life Sci. 2017 Oct;74(19):3439-3449. doi: 10.1007/s00018-017-2530-0. Epub 2017 Apr 25. PMID 28444416
- ^ Hamilton, M. L.; Van Remmen, H.; Drake, J. A.; Yang, H.; Guo, Z. M.; Kewitt, K.; Walter, C. A.; Richardson, A. (August 2001). "Does oxidative damage to DNA increase with age?". Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. 98 (18): 10469–10474. Bibcode:2001PNAS...9810469H. doi:10.1073/pnas.171202698. PMC 56984. PMID 11517304
- ^ Park SJ, Gavrilova O, Brown AL, Soto JE, Bremner S, Kim J, Xu X, Yang S, Um JH, Koch LG, Britton SL, Lieber RL, Philp A, Baar K, Kohama SG, Abel ED, Kim MK, Chung JH. DNA-PK Promotes the Mitochondrial, Metabolic, and Physical Decline that Occurs During Aging. Cell Metab. 2017 May 2;25(5):1135-1146.e7. doi: 10.1016/j.cmet.2017.04.008. Erratum in: Cell Metab. 2017 Aug 1;26(2):447. PMID 28467930; PMCID: PMC5485859
- ^ Olivetti G, Cigola E, Maestri R ve diğerleri. (Temmuz 1996). "Aging, cardiac hypertrophy and ischemic cardiomyopathy do not affect the proportion of mononucleated and multinucleated myocytes in the human heart". Journal of Molecular and Cellular Cardiology. 28 (7). ss. 1463-77. doi:10.1006/jmcc.1996.0137. (PMID) 8841934.
- ^ Pollard, Thomas D.; Earnshaw, William C.; Lippincott-Schwartz, Jennifer (2008). Cell Biology (İkinci bas.). Philadelphia, PA. ISBN . OCLC 489073468.
- ^ a b c Sweeney, Lauren (1997). Basic Concepts in Embryology: A Student's Survival Guide (1. Karton kapaklı bas.). McGraw-Hill Professional. ISBN .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddenin giris bolumu cok uzamaya baslamistir Lutfen icerigin bir kismini maddenin basliklarina tasiyin Goruslerinizi lutfen tartisma sayfasinda belirtin Kas yumusak bir doku olup dort temel hayvan doku turunden biridir Kas dokusu iskelet kaslarina kasilma yetenegi verir Kas embriyonik gelisim sirasinda miyogenez denilen surecte olusur Kas dokusu hareket saglamak icin etkilesen aktin ve miyozin adli ozel kasilma proteinleri icerir Mevcut diger bircok kas proteini arasinda iki duzenleyici protein troponin ve tropomiyosin bulunur KasLatince isimsystema musculareTanimlayicilarJSTORmusclesMeSHD009132TA1975FMA5022 30316 5022Vucut uc tip kas dokusu icerir a iskelet kasi b duz kas ve c kalp kasi Kas vucutta bulunan gelismekte olan asil hucreciklerin mezodermal tabakalarindan olusan buzulebilen bir dokudur Kas hucrelerinden olusur Vucuttaki gorevi guc olusumu ve dis veya ic arasi hareket saglamaktir Kas hareketlerinin buyuk cogunlugu bilinc disinda gerceklesir ve yasam icin gerekli fonksiyonlarin gerceklesmesi icin buyuk onem tasir kalbin kasilarak kan pompalamasi gibi Istemli kas hareketleri vucudun hareket etmesi icin kullanilir Kaslar iskeletle beraber canliya hem destek olur hem de iskelet hareketini saglar Iskeletin dikligi ve organizmanin sekil almasi kaslar sayesindedir Omurgalilarda kaslar eklemlerle birbirine baglanmis olan iskeleti kasilip gevseme ile hareket etmesini saglar Ayrica omurgalilarda ic organlarin yapisindaki kaslar bu organlarda da hareketi saglar Ornegin sindirim sistemimizdeki kaslarin kasilmasi besini sindirim borusunda ilerletir Farkli kas hucresi turlerinin sematik diyagrami yukaridakiyle ayni sirada Kas dokusu vucuttaki islevine ve konumuna gore degisir Omurgalilarda iskelet veya cizgili kas duz kas cizgisiz ve kalp kasi olmak uzere uc tip kas vardir Iskelet kas dokusu kas lifleri denilen uzun cok cekirdekli kas hucrelerinden olusur ve vucudun hareketlerinden sorumludur Tendonlar ve perimisyumlar iskelet kasindaki diger dokulardir Duz kas ve kalp kasi bilincli bir mudahale olmaksizin istemsiz olarak kasilir Bu kas tipleri hem merkezi sinir sisteminin etkilesimi yoluyla hem de periferik pleksustan innervasyon veya endokrin hormonal faaliyet alarak etkinlestirilir Cizgili veya iskelet kasi merkezi sinir sisteminin etkisiyle yalnizca istemli olarak kasilir Refleksler iskelet kaslarinin bilincsiz calisma seklidir ancak yine de merkezi sinir sisteminin etkinlestirilmesiyle ortaya cikarlar ancak kasilma meydana gelene kadar kortikal yapilarla etkilesime girmezler Cizgili kaslar istegimiz dogrultusunda calisan kaslardir Duz kaslar istegimiz disinda calisir Kalp kasi da cizgili kas olmasina ragmen istegimiz disinda calistigi icin kalp kasi denilmistir Iskelet kaslari somatik sinir sisteminin kontrolu altindaki gonullu kaslardir Diger kas turleri yine cizgili olan kalp kasi ve cizgisiz olan duz kas tir Bu tip kas dokularinin her ikisi de istemsiz veya otonom sinir sisteminin kontrolu altinda olarak siniflandirilir Farkli kas tiplerinin kas tipine ve kasin tam konumuna bagli olarak asetilkolin noradrenalin adrenalin ve nitrik oksit gibi norotransmitterlere ve hormonlara verdikleri tepkiler farklidir Digerlerinin yani sira miyoglobin mitokondri ve miyozin ATPaz icerigine bagli olarak kas dokusunun alt siniflandirilmasi da mumkundur Bir iskelet kasi birden fazla fasikul kas lifi demetleri icerir Her bir lif ve her kas bir tur bag dokusu fasya tabakasiyla cevrilidir Kas lifleri uzun cok cekirdekli hucrelerle sonuclanan miyogenez olarak bilinen surecte gelisimsel miyoblastlarin hucre fuzyonundan olusturulur Bu hucrelerde miyonukleus olarak adlandirilan cekirdek nin ic kismindadir Kas lifleri ayrica enerji ihtiyaclarini karsilamak icin birden fazla mitokondri icerir YapiUc farkli kas turu Soldan Saga Ic organlardaki duz cizgisiz kas kalp veya kalp kasi ve iskelet kasi Omurgalilarda uc tip kas dokusu vardir iskelet kalp ve duz Iskelet ve kalp kasi cizgili kas doku turleridir Duz kas cizgili degildir Omurgasizlarda cizgilenme duzenine bagli olarak uc tip kas dokusu vardir enine cizgili egik cizgili ve duz kas Eklembacaklilarda duz kas yoktur Enine cizgili tip omurgalilardaki iskelet kasina en cok benzeyen turdur Omurgali iskelet kasi dokusu liflerin genisligi uc ila sekiz mikrometre ve uzunlugu 18 ila 200 mikrometre arasinda degisen uzun cizgili bir kas dokusudur Hamilelik sirasinda rahim duvarinda uzunluklari 70 ila 500 mikrometreye kadar buyurler Cizgili iskelet kasi dokusu dokuya cizgili cizgili gorunumunu veren sarkomerler denen bircok kasilma birimini iceren duzenli paralel miyofibril demetleri halinde duzenlenmistir Iskelet kasi tendonlarla veya bazen aponorozlarla kemiklere baglanan gonullu kastir ve hareket gibi iskelet hareketlerini etkilemek ve durusu korumak icin kullanilir Postural kontrol genellikle bilincsiz refleks olarak saglanir ancak sorumlu kaslar ayni zamanda bilincli kontrole de tepki verebilir Ortalama yetiskin bir erkegin vucut kutlesinin yuzdesi olarak iskelet kaslarinin 42 si ortalama yetiskin bir kadinin ise 36 si iskelet kasindan olusur Kalp kasi dokusu miyokard olarak sadece kalbin duvarlarinda bulunan ve otonom sinir sistemi tarafindan kontrol edilen istemsiz bir kastir Kalp kasi dokusu iskelet kasi gibi cizgilidir ve son derece duzenli demet duzenleri halinde sarkomer denen kasilabilir birimler icerir Iskelet kaslari duzenli paralel demetler halinde duzenlenirken kalp kasi interkale diskler denen dallanma ve duzensiz acilarla baglanir Duz kas dokusu cizgili degildir ve istemsizdir Duz kas yemek borusu mide bagirsaklar bronslar rahim uretra mesane kan damarlari gibi organ ve yapilarin duvarlarinda ve vucut killarinin ereksiyonunu kontrol eden ciltteki arrector pili de bulunur Tiplerin karsilastirilmasi duz kas kalp kasi iskelet kasiAnatomi Noromuskuler kavsak yok mevcut Lifler ig bicimli kisa lt 0 4 mm dallanma silindirik uzun lt 15 cm Mitokondri cok sayida coktan aza ture gore Cekirdek 1 1 gt 1 Sarkomerler yok mevcut maks uzunluk 2 6 µm mevcut maks uzunluk 3 7 µm Sensityum yok bagimsiz hucreler yok ama bu haliyle islevsel mevcut Sarkoplazmik retikulum biraz ayrintili orta derecede ayrintili son derece ayrintiliATPaz kucuk orta bolFizyoloji Kendini duzenleme kendiliginden hareket yavas evet hizli yok sinir uyarisi gerektirir Uyaranlara tepki yanit vermiyor ya hep ya hic ya hep ya hic Aksiyon potansiyeli evet evet evet Calisma alani Kuvvet uzunluk egrisi degiskendir kuvvet uzunluk egrisindeki artis kuvvet uzunluk egrisinin zirvesindeUyaranlara tepki Iskelet kasi Mikroskobik gorunumde cizgili iskelet kasi hucreleri Miyofiberler duz dikey bantlardir yatay cizgiler daha acik ve daha koyu bantlar hucrelerdeki fibriller boyunca kompozisyon ve yogunluk farkliliklarindan kaynaklanan gorunen sonuctur Miyofiberlerin yanindaki puro benzeri koyu lekeler kas hucresi cekirdekleridir Iskelet kasi genel olarak Tip I yavas kasilan kas ve Tip II hizli kasilan kas olarak iki lif tipine ayrilir Tip I yavas kasilan yavas oksidatif veya kirmizi kas kilcal damarlarla yogundur ve kas dokusuna karakteristik kirmizi rengini veren mitokondri ve miyoglobin acisindan zengindir Daha fazla oksijen tasiyabilir ve aerobik aktiviteyi surdurebilir Tip II hizli kasilan kasin kasilma hizini artirma sirasina gore uc ana turu vardir Yavas bir kas gibi aerobik olan Tip IIa mitokondri ve kilcal damarlar acisindan zengindir ve oksijensiz kaldiginda kirmizi gorunur Mitokondri ve miyoglobinde daha az yogun olanTip IIx tip IId de denir Bu insanlarda en hizli kas turudur Oksidatif kastan daha hizli ve daha fazla kuvvetle kasilabilir ancak kas kasilmasi agrili hale gelmeden once yalnizca kisa anaerobik aktivite patlamalarini surdurebilir genellikle yanlis bir sekilde laktik asit birikmesine atfedilir N B Bazi kitap ve makalelerde insandaki bu kas kafa karistirici bir sekilde tip IIB olarak adlandiriliyordu Tip IIb anaerobik glikolitik mitokondri ve miyoglobin bakimindan daha az yogun olan beyaz kastir Kemirgenler gibi kucuk hayvanlarda bu etlerinin soluk rengini aciklayan baslica hizli kas turudur Memeli iskelet kas dokusunun yogunlugu yaklasik 1 06 kg litredir Bu 0 9196 kg litre olan yag dokusunun yag yogunluguyla tezat teskil edebilir Bu kas dokusunu yag dokusundan yaklasik 15 daha yogun hale getirir Iskelet kasi oldukca oksijen tuketen bir dokudur ve reaktif oksijen turlerinin neden oldugu oksidatif DNA hasari yasla birlikte birikme egilimindedir Oksidatif DNA hasari 8 OHdG hem fare hem de sicanlarda yasla birlikte kalp ve iskelet kaslarinda birikir Ayrica farelerin iskelet kaslarinda yasla birlikte DNA cift sarmal kirilmalari birikir Duz kas Duz kas istemsizdir ve cizgili degildir Duz kas tek uniteli uniter ve cok uniteli duz kas olarak iki alt gruba ayrilir Tek birimli hucrelerde tum paket veya tabaka bir sinsityum yani hucrelere ayrilmayan cok cekirdekli bir sitoplazma kutlesi olarak buzulur Cok birimli duz kas dokulari bireysel hucreleri innerve eder bu nedenle iskelet kasindaki motor unitelerin gorevlendirilmesine benzer sekilde hassas kontrole ve kademeli tepkilere izin verirler Duz kas buyuk aort ve kucuk arterlerin arteriyollerin ve toplardamarlarin tunika medya tabakasi gibi kan damarlarinin duvarlarinda bu tur duz kaslara ozellikle vaskuler duz kas denir bulunur Duz kas ayni zamanda lenfatik damarlarda mesanede uterusta uterus duz kasi olarak adlandirilir erkek ve disi ureme yollarinda gastrointestinal sistemde solunum yollarinda cildin arrektor pilisinde siliyer kasta ve gozun irisininde de bulunur Farkli organlardaki duz kas hucrelerinin yapi ve islevi temel olarak aynidir ancak vucutta belirli zamanlarda bireysel eylemleri gerceklestirmek icin tetikleyici uyaranlar buyuk olcude farklilik gosterir Ayrica bobrek glomerulleri mesanjiyal hucreler adi verilen duz kas benzeri hucreler icerir Kalp kasi Kalp kasi duvarlarda ve kalbin histolojik esasinda ozellikle de miyokartdaki istemsiz cizgili bir kastir Kalp kas hucreleri ayrica kardiyomiyositler veya miyokardiyositler olarak da adlandirilir cogunlukla yalnizca bir cekirdeklidir ancak iki ila dort cekirdekli nufuslar da vardir Miyokard kalbin kas dokusudur ve dis epikardiyum tabakasi ile ic endokardiyum tabakasi arasinda kalin bir orta tabaka olusturur Kalpteki kalp kas hucrelerinin koordineli kasilmalari kani kulakciklardan ve karinciklardan sol vucut sistemik ve sag akcigerler pulmoner dolasim sistemlerindeki kan damarlarina dogru iter Bu karmasik mekanizma kalbin sistolunu gosterir Kalp kasi hucreleri vucuttaki diger bircok dokudan farkli olarak oksijen ve besin saglamak ve karbondioksit gibi atik urunleri uzaklastirmak icin mevcut kan ve elektrik kaynagina dayanir Koroner arterler bu islevin yerine getirilmesine yardimci olur GelisimNoral katin her iki yaninda paraksiyel mezodermi gosteren bir tavuk embriyosu On on kisim somitleri ilkel segmentler olarak etiketlenmistir olusturmaya baslamistir Tum kaslar paraksiyel mezodermden turetilir Paraksiyal mezoderm embriyonun uzunlugu boyunca vucudun segmentasyonuna karsilik gelen somitlere bolunmustur en acik sekilde vertebral kolonda gorulur Her somitin uc bolumu vardir sklerotom omurlari olusturur dermatom deriyi olusturur ve miyotom kas olusturur Miyotom sirasiyla epaksiyal ve hipaksiyel kaslari olusturan epimer ve hipomer olmak uzere iki bolume ayrilir Insanlardaki tek epaksiyal kaslar erektor spina ve kucuk intervertebral kaslardir ve omurilik sinirlerinin dorsal dallari tarafindan innerve edilirler Omurilik sinirlerinin dorsal dallari bacak kaslari da dahil olmak uzere tum diger kaslar hipaksiyeldir ve omurilik sinirlerinin ventral dallari tarafindan innerve edilir Gelisim sirasinda miyoblastlar kas progenitor hucreleri ya omurga ile iliskili kaslari olusturmak icin somit icinde kalir ya da diger tum kaslari olusturmak icin vucuda goc eder Miyoblast gocunden once genellikle somatik lateral plaka mezoderminden olusan bag dokusu cercevelerinin olusumu gelir Miyoblastlar kimyasal sinyalleri takip ederek uygun yerlere giderler ve burada uzun iskelet kasi hucrelerine karisirlar IslevKas dokusunun temel islevi kasilmadir Uc tip kas dokusunun iskelet kalp ve duz onemli farkliliklari vardir Ancak ucu de kasilma yaratmak icin aktin in miyozine karsi hareketini kullanir Kas dokusunun birincil islevi kasilma dir Uc tip kas dokusunun iskelet kalp ve duz onemli farkliliklari vardir Bununla birlikte ucu de kasilma olusturmak icin aktin in miyozin e karsi hareketini kullanir Iskelet kasi Iskelet kasinda kasilma motor sinirler tarafindan iletilen elektriksel uyarilar tarafindan uyarilir Kalp ve duz kas kasilmalari duzenli olarak kasilan ve kasilmalari temas halinde olduklari diger kas hucrelerine yayan ic kalp pili hucreleri tarafindan uyarilir Tum iskelet kasi ve bircok duz kas kasilmasi norotransmiter asetilkolin tarafindan kolaylastirilir Duz kas Duz kas mide ve mesane gibi ici bos organ lar gibi hemen hemen tum organ sistem lerinde bulunur kan ve lenf damar lari ve safra kanallari gibi boru seklindeki yapilarda rahim ve goz gibi sfinkterlerde Ayrica ekzokrin bezlerinin kanallarinda da onemli rol oynar Acikliklarin Ornegin pilor rahim agzi kapatilmasi veya bagirsak tupunun dalga benzeri kasilmalari yoluyla kimusun tasinmasi gibi cesitli gorevleri yerine getirir Duz kas hucreleri iskelet kas hucrelerine gore daha yavas kasilir ancak daha gucludur daha uzun omurludur ve daha az enerji gerektirir Duz kas uyaran gerektiren iskelet kasinin aksine istemsizdir Kalp kasi Kalp kasi kalbin kasidir Kendi kendine kasilir otonom olarak duzenlenir ve organizmanin tum yasami boyunca ritmik bir sekilde kasilmaya devam etmesi gerekir Bu nedenle kendine has ozellikleri vardir Kaynakca a b eLS Ingilizce Wiley 30 Mayis 2001 doi 10 1002 9780470015902 a0026598 24 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Nisan 2023 Birbrair Alexander Zhang Tan Wang Zhong Min Messi Maria Laura Enikolopov Grigori N Mintz Akiva Delbono Osvaldo 21 Mart 2013 Role of Pericytes in Skeletal Muscle Regeneration and Fat Accumulation Stem Cells and Development 22 16 2298 2314 doi 10 1089 scd 2012 0647 ISSN 1547 3287 PMC 3730538 2 PMID 23517218 Paniagua R Royuela M Garcia Anchuelo RM Fraile B Ocak 1996 Ultrastructure of invertebrate muscle cell types Histology and Histopathology 11 1 181 201 PMID 8720463 Hugh Potter Summary of muscle tissue Archived from the original on 21 Ekim 2014 Erisim tarihi 2 Eylul 2014 KB1 bakim BOT esas url durumu bilinmeyen link Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi Marieb amp Hoehn 2007 isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi Larsson 1991 isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Talbot J Maves L Temmuz 2016 Skeletal muscle fiber type using insights from muscle developmental biology to dissect targets for susceptibility and resistance to muscle disease Wiley Interdisciplinary Reviews Developmental Biology 5 4 ss 518 34 doi 10 1002 wdev 230 PMC 5180455 2 PMID 27199166 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi Smerdu 1994 isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Urbancheka M Picken E Kalliainen L Kuzon W 2001 Specific Force Deficit in Skeletal Muscles of Old Rats Is Partially Explained by the Existence of Denervated Muscle Fibers The Journals of Gerontology Series A Biological Sciences and Medical Sciences 56 5 ss B191 B197 doi 10 1093 gerona 56 5 B191 PMID 11320099 Farvid MS Ng TW Chan DC Barrett PH Watts GF 2005 Association of adiponectin and resistin with adipose tissue compartments insulin resistance and dyslipidaemia Diabetes Obesity amp Metabolism 7 4 ss 406 413 doi 10 1111 j 1463 1326 2004 00410 x PMID 15955127 Bou Saada Y Zakharova V Chernyak B Dib C Carnac G Dokudovskaya S Vassetzky YS Control of DNA integrity in skeletal muscle under physiological and pathological conditions Cell Mol Life Sci 2017 Oct 74 19 3439 3449 doi 10 1007 s00018 017 2530 0 Epub 2017 Apr 25 PMID 28444416 Hamilton M L Van Remmen H Drake J A Yang H Guo Z M Kewitt K Walter C A Richardson A August 2001 Does oxidative damage to DNA increase with age Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America 98 18 10469 10474 Bibcode 2001PNAS 9810469H doi 10 1073 pnas 171202698 PMC 56984 PMID 11517304 Park SJ Gavrilova O Brown AL Soto JE Bremner S Kim J Xu X Yang S Um JH Koch LG Britton SL Lieber RL Philp A Baar K Kohama SG Abel ED Kim MK Chung JH DNA PK Promotes the Mitochondrial Metabolic and Physical Decline that Occurs During Aging Cell Metab 2017 May 2 25 5 1135 1146 e7 doi 10 1016 j cmet 2017 04 008 Erratum in Cell Metab 2017 Aug 1 26 2 447 PMID 28467930 PMCID PMC5485859 Olivetti G Cigola E Maestri R ve digerleri Temmuz 1996 Aging cardiac hypertrophy and ischemic cardiomyopathy do not affect the proportion of mononucleated and multinucleated myocytes in the human heart Journal of Molecular and Cellular Cardiology 28 7 ss 1463 77 doi 10 1006 jmcc 1996 0137 PMID 8841934 Pollard Thomas D Earnshaw William C Lippincott Schwartz Jennifer 2008 Cell Biology Ikinci bas Philadelphia PA ISBN 978 1 4377 0063 3 OCLC 489073468 a b c Sweeney Lauren 1997 Basic Concepts in Embryology A Student s Survival Guide 1 Karton kapakli bas McGraw Hill Professional ISBN 9780070633087