Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Klasik Batı Müziği, kökeni Antik Yunan müzik kültürüne dayandırılan, daha sonra Batı Roma İmparatorluğu'nun çöküşüyle başlayan Orta Çağ ve Gotik dönemde çok sesliliğin gelişimiyle beraber daha da biçimlenmiş, kilise ve saray baskısı altında Rönesans'ın erken yüzyılında vokal polifoni çerçevesi içinde gelişmiş, Yüksek Rönesans ile beraber çalgı müziğinin de yükselişiyle içeriği bugünün klasik müzik olarak adlandırılan biçimleri ve teknikleriyle gelişimini sürdürmüş bir kurumsal müziğin, kilise baskısına direnen halk müziğinin dans ve şarkı biçimleriyle karşılıklı etkileşimi sonucu gelişimini sürdürmüş olan, uluslararası olarak kabul görmüş müzik türüdür. En önemli özelliği, çok sesli ya da çok ezgili (polifonik) ve çok ritmli (poliritmik) olmasıdır.
Klasik Batı Müziği Dönemleri
Rönesans (1450–1600)
Yeniden doğuş (Fr. Re-naissance) anlamına gelen Rönesans, Orta Çağ döneminin çözülüp Aydınlanma Çağı’nı oluşturacak düşüncelerin belirmeye başladığı yaklaşık 200 yıla yakın bir süreci kapsar. Kilisenin bağnaz baskısından kurtulmaya çalışan insan, bu dünyanın yalnız ölümden sonrası için hazırlık aşaması olmadığını, bugünün yaşanması gerektiği düşüncesini yaymaya başlarlar. Dolayısıyla sanatçılar da eserlerini bu düşüncenin etkisiyle üretmeye ve geliştirmeye başlarlar. Rönesans ile başlayan yaşam sevinci ile oluşan danslar ve bu danslarda da çalgılar artar. Çalgılar yalnız eşlik etmekle kalmaz, vokal müzikten bağımsız bir çalgı müziği de gelişir. Bu dönemde İtalyan besteciler müzikte egemenliği ele almışlardır.
Rönesans döneminde Kilise'nin sanat üzerindeki etkisi zayıflamıştır, besteciler ve müzisyenler yeni sanatsal fikirlere hazırdır. Özellikle Flaman besteciler ve müzisyenler, İtalyan saraylarında eğitim vermek ve icra etmek için görevler almışlardır. Matbaanın icadı ile metotlar ve şarkı kitaplarının basımı yaygınlaşmış ayrıca burjuva sınıfının yükselişiyle birlikte, hem eğitsel hem de amatörler için eğlence olarak müziğe olan talep artmıştır.
Rönesans Dönemi Müziğinin Genel Özellikleri;
• Vokal polifonik stil doruğa erişir, besteciler öylesine ustalaşmıştır ki kilise müzik ile ilgili kurallardan ödün vermek zorunda kalır.
• Din dışı müzik önem kazanır. 1550’lerden itibaren bağımsız bir çalgı stili kendini göstermektedir.
• Önceleri aynı aileden çalgı gruplarıyla yapılan müzik daha karma gruplarla yapılmaya başlamıştır.
• Matbaanın gelişmesi ile birlikte ilk çalgı metotları yazılmaya ve yayımlanmaya başlamıştır.
Müzik bu dönemde giderek Orta Çağ'daki kısıtlamalardan kurtulmuş, ritimde, armonide, biçimde daha fazla çeşitliliğe izin verilmiştir. Rönesans'ta müzik kişisel bir ifade için bir araç haline gelmiştir. Besteciler, vokal müziği oluşturdukları metinleri daha iyi ifade etmenin yollarını bulmuşlardır. Din dışı müzikte, dinsel müziğin yazım tekniklerinden faydalanılmış, dinsel müzikte ise çalgılara ve halk müziğinin ritmik unsurlarına yer verilmeye başlanmıştır. Şarkı (Chanson) ve madrigal gibi popüler formlar tüm Avrupa'ya yayılmış, saraylar, hem şarkıcıları hem de çalgılarında virtüöz sanatçıları bünyesinde görevlendirmiş, işveren kurumlar olmuştur. Rönesans döneminde birçok tanıdık modern çalgının (lute, viyol ailesi, keman ailesi, mandolin, gitar, nefesli çalgılar ve klavyeli çalgılar dahil) öncül versiyonları yeni biçimlere dönüşmüş ve yeni müzikal fikirlerin gelişimine cevap verecek şekilde geliştirilmiştir. Bestecilere ve müzisyenlere yeni müzikler yaratabilmeleri için daha iyi olanaklar sunulmuştur. Dönemin ünlü bestecileri Guillaume Dufay, , Giovanni Pierluigi da Palestrina ve 'dur.
Barok Dönem (1600–1750)
Portekizcede kıvrımlı, düz olmayan inci anlamına gelen Barok sözcüğü, 1700’lü yılların ortalarında Fransız yazar Noël-Antoine Pluche tarafından müzik yapıtlarını sınıflandırması için kullanılmıştı. Pluche 1746 yılında yayımlanan Spectacle de la Naturale (Doğanın Gösterisi) adlı yapıtında, müzikleri artık ülkelerine göre sınıflamak yerine musique chantante (şarkılı müzik) ve musique baroque (barok müziği) olarak ikiye ayırmak gerektiğini belirtiyordu. Burada barok sözcüğünü kaba, biçimsiz anlamında kullanmıştı. Ayrıca iki müzisyenin çalışını karşılaştırırken, fazla ağdalı ve geçmiş dönemin zevklerine uygun bulduğu yorum için ‘Yeryüzündeki pırlantalar yerine, denizin dibindeki eğri incileri (barok) zorla sökmeye uğraşıyor’ ifadesine yer vermişti. Değerlendirmenin özünde bir küçümseme ve fazla ağdalı bulma vardı.
Müzikte çok önemli bir çağın tanımında kullanılan bu küçümseyici sıfatlar, Barok'un genel anlamından bizi uzaklaştırır. Barok, en kısa tanımıyla saray sanatıdır. Beğeni düzeyi de doğal olarak soylular sınıfının (aristokrasinin) süslemeye yakınlık duyan incelikli anlayışını yansıtır. Barok sözcüğü bugün anlaşıldığı anlamda, müzik tarihinde bir dönemi adlandırmak için ancak 19. yüzyılın sonlarına doğru kullanılmaya başlanmıştır.
Barok müziğin en önemli kurallarından biri vokal ve çalgısal güçlerin birleştiği ve karşı karşıya geldiği concertato stilidir. Bu stilin kaynağı, Andrea Gabreli ve Giovanni Gabreli’nin polikoral motetleri ve Lodovico Grossi da Viadana (c. 1560-1627) gibi 17. yüzyıl başlarında yaşamış bestecilerin sürekli bas tekniğini geliştirmelerine dayanır.
Sürekli bas (Basso Continuo) barok dönemde ortaya çıkmış olan, genellikle bir klavyeli ve telli çalgı ile müziğin bas çizgisinde -ince ses aralığındaki ezgiye karşı- çalınan bir eşlik etme tarzıdır. Genellikle bir viyolonsel ya da fagot bas partisini çalarken bir klavsen, lut ve bazen bir orgun bu bas partisi üzerine kısmen doğaçtan armonizasyon yaptığı, müzikteki armoni boşluklarını doldurarak zenginleştirdiği bir müzik yapma yöntemdir.
Ortaya çıkışı, Rönesans çok sesliliğinin dokusal homojenliğine karşı ince sesin üstünlüğünü ilan eden devrimin (c. 1600) akla yatkın bir gelişmesi olarak açıklanabilir. Çok sesli müziğin armonik temeli şimdi tam anlamıyla bir çalgıcının iki eli arasındadır. Hem dinsel hem de dünyasal müziğin yan etkileri Agostino Agazzari'yi (1578-1640), 1607 gibi erken bir tarihte bir kılavuz kitap yayınlamaya yönlendirdi; Del Sonare sopra'l basso con tutti l’stromenti (Tüm Çalgılarla Birlikte Bas Partisi Çalma Üzerine).
Barok müzik dönem Johann Sebastian Bach, Antonio Vivaldi, Jean-Baptiste Lully, Arcangelo Corelli, Claudio Monteverdi, Jean-Philippe Rameau, Henry Purcell, George Frideric Handel ve Georg Philipp Telemann gibi bestecilerin eserlerini kapsamaktadır. Barok stilin Rönesans stilinden farkı, daha süslü bir anlatıma sahip olmasıdır. Dönemin en ünlü çalgısı klavsendir. Klavsen neredeyse her müzik çeşidinde kullanılıyordu (çoğu zaman eşlik etmek amacıyla da olsa bkz. ). Dönemde vokal müziğin yanı sıra çalgısal müzik de gelişmiştir; sonat, konçerto grosso, solo konçerto ve süit, bu dönemin yaygın çalgısal müzik türleridir.
Barok müzik dönemi müzikteki başlıca büyük yeniliği 'fonksiyonel tonalite'nin (Majör ve minör kavramı) geliştirilmesindedir. Bu dönemdeki besteciler ve çalgıcılar çok daha ayrıntılı ve incelikli ezgisel ve ritimsel süsler uygulamaya başlamışlar; müzikal notasyon şeklini değişmiş ve çalgıları yeni teknikler kullanarak çalmaya başlamışlardır. Barok müziği döneminde çalgılarla müzik icra edilmesinin ebadı, kapsam genişliği ve karmaşıklığı artmıştır. Barok müzik dönemi opera görsel sanatının kurulup, geliştirilip ve yaygınlaştırılması dönemidir. Bugün kullanılan müzik terimleri ve kavramlarının çoğunluğu İtalya'da, barok müzik dönemde ortaya çıkmış ve hala yaygın olarak kullanılmaktadır.
Klasik Dönem (1750–1827)
Klasik stilin Barok stilden farkı, Klasik stildeki eserlerin Barok stildeki eserlerden daha sade olmasıdır. Barok dönemin kapanmasına yol açan etkenlerden biri de piyanonun icadıdır. Klasik dönemde her orkestrada klavyeli çalgı bulundurma zorunluluğu kalkmış, piyano orkestraya katıldığı zaman da mutlaka solist görevi görür olmuştur. Dönemi seçkinleştiren bir başka şeyse senfoninin yaygınlaşmasıdır. Dönemin ünlü bestecileri Joseph Haydn, Wolfgang Amadeus Mozart, Christoph Willibald Gluck ve Muzio Clementi'dir.
Romantik Dönem (1827–1900)
Müziğin kilise ve saray egemenliği altından çıkıp halka yayıldığı, kalıpların ve düzenin yıkılıp yerine daha özgür olan romantizmin geldiği dönemdir. Kendi içinde 3 döneme ayrılır:
- Erken Romantik Dönem: Romantik anlatımın Klasik dönem içinde doğduğu, ilk dönemidir. Bu anlatımın öncüsü Ludwig van Beethoven olarak kabul edilir. Bu dönemin diğer ünlü bestecileri de Franz Schubert, Carl Maria von Weber ve Gioacchino Rossini'dir.
- Orta Romantik Dönem: Romantizmin tüm Avrupa'da egemen olduğu dönemdir. İlk ışığı yakan da, programlı senfonisi ile Hector Berlioz olmuştur. Ardından Franz Liszt, Felix Mendelssohn Bartholdy, Niccolo Paganini, Robert Schumann, Frederic Chopin, Johannes Brahms gelmiştir. Giuseppe Verdi ve Richard Wagner'in opera alanındaki çalışmalarıyla doruğa ulaşmıştır.
- Geç Romantik Dönem: Müziğin denetiminin "Almanya-İtalya-Fransa" üçgeninden çıktığı dönemdir. Ulusalcılık akımı ile birlikte Mikhail Glinka, Aleksandr Borodin, Modest Musorgski, Nikolay Rimski-Korsakov, Peter İlyiç Çaykovski gibi Rus; Bedrich Smetana, Antonin Dvorak gibi Çek; Edvard Grieg, Jean Sibelius gibi İskandinav besteciler klasik batı müziğine dahil olmuşlardır.
Modern Dönem (20. yüzyıl ve günümüz)
Modern dönem içerisinde Romantizmi sürdürenler (Richard Strauss, Gustav Mahler, Sergey Rahmaninov, Edward Elgar) olduğu gibi müziğin genel kimliğini değiştiren asıl Modern besteciler (Claude Debussy, Maurice Ravel, Bela Bartok, İgor Stravinski, Dimitri Şostakoviç, Sergey Sergeviç Prokofyev) kendilerine has bir stil geliştirmiş Alban Berg ile Aşlerdir. George Gershwin klasik müzikle cazı birleştiren besteciler arasında en ünlüsüdür. , elektronik müzik akımını başlatmıştır. Arnold Schönberg ve öğrencilerinden Anton Webern atonal müzik akımının yaratıcısı ve ilerleticisi olmuşlardır. Carl Orff, ilkel çağların müzikleri ve metinlerini yeniden canlandırıp modernize etmiştir. Ayrıca Türkiye'de çok sesli müziğin başlaması da bu döneme rastlar (Cemal Reşit Rey, Ahmet Adnan Saygun, Necil Kazım Akses). Günümüzde Krzysztof Penderecki, Arvo Pärt, Peter Machajdík gibi besteciler de modern dönemi sürdürmektedirler.
Klasik Batı Müziği çalgıları
Yaylı çalgılar bir orkestranın en önemli öğesidir. Yayla sürtündüğünde titreşen tellerden oluşan tahta çalgılardır. Diğer bir adı da "keman ailesi"dir.
- Keman: Yaylı çalgıların en küçüğüdür. Soprano ses verir.
- Viyola: Kemandan biraz daha büyük, tınısı daha lirik bir çalgıdır. Alto ses verir.
- Çello (Viyolonsel): Sesi insan sesine en yakın olan çalgı olarak da bilinir. Bir ucu yere dayanarak çalınır. Tenor ses verir.
- Kontrbas (veya sadece Bas): Yaylı çalgılar arasında en büyük olanıdır (Boyu bir insan boyuna ulaşır). Bas ses verir.
- Klavsen: Klavyeli bir çalgıdır barok döneminin en önemli çalgısıdır.
Avrupa'da yaylı çalgılar "telli çalgılar" olarak adlandırılır ve böylece bu aileye arp (harp) da eklenir. Arp, çok sayıda tele ve pedala sahip olan bir çalgıdır ve telleri parmakla çekilerek titreştirilir. Keman ailesinin üyeleri de buna benzeyen bir biçimde çalınmaya müsaittir (pizzicato). Piyano: Tuşlu bir telli çalgıdır.
İçlerine üflenen nefes sayesinde titreşen çalgılardır. İki gruba ayrılırlar: Tahta üflemeliler ve Bakır üflemeliler. Bu gruplar çalgıların imal edildikleri maddeye göre ayrılmaz, çalışma stillerine göre ayrılır.
- Flüt: Üflemeli bir çalgı türüdür. Gerektiği gibi çalınmadığında ve çok sesli çalındığında dengeyi bozar.
- Klarnet: Tek kamışlı tahta üflemelidir. 19. yüzyılda kullanılmaya başlanmıştır. Hafif boğukça fakat parlak bir ses çıkarır. Orkestrada normal klarnetten daha kalın ses çıkaran de kullanılır.
- Obua: Çift kamışlı tahta üflemelidir. Barok dönemden beri orkestraların en popüler çalgılarındandır. Keskin ve acıklı bir sesi vardır. Orkestralarda obuanın yanı sıra biraz daha kalın ses veren (İngiliz kornosu) da kullanılır.
- Fagot: Çift kamışlı tahta üflemelidir. Gizemli ve kadifemsi bir sesi vardır. Orkestralarda fagotun yanı sıra, normal fagottan bir oktav daha kalın ses çıkarabilen kontrfagot da kullanılır.
- Trompet: Pistonlu bakır üflemelidir. Parlak ve coşkulu bir sesi vardır.
- Trombon: Sürgülü bakır üflemelidir. Trompetten daha kalın ses çıkarır. Sesi biraz daha soğuktur.iticidir.
- Korno: Pek çok yerinden bükülmüş çok uzun bir borudan oluşur. Dairesel bir şekle, boğuk bir sese sahiptir.
- Tuba: En kalın sesli bakır üflemelidir. Kornonun daha büyüğü sayılabilir. Pistonludur.
- Kornet: En ince ses çıkaran metal üflemeli çalgıdır. (1871)
Vurmalı çalgılar (Perküsyon)
Tokmak, baget veya fırça gibi cisimlerle vurularak titreştirilen çalgılardır. Orkestranın en arkasında bulunurlar.
- Timpani: Küçük orkestra davullarıdır. Yarım küre biçimindedirler. Çıkaracakları nota, derileri gerilerek ayarlanabilir.
- Zil: İki dairesel bakır levhadan oluşur, birbirlerine çarpılarak ses çıkartılır.
- Üçgen: Bir metal çubuğun üçgen şekli oluşturacak şekilde bükülmesiyle yapılır. Küçük bir sopayla vurularak kısa ama etkili bir çın sesi verir.
- Kastanyet: İspanyol kökenlidir. İki küçük tahta parçasından oluşur, bunların birbirine vurulmasıyla ses çıkarır.
- Çıngırak: Metalden yapılmış konik biçimli bir çalgıdır. İçinde yine metalden küçük bir tokmak asılıdır, çıngırak sallandıkça koninin iç yüzeyine çarparak ses verir.
- Tef: Yuvarlak bir tahta kasnağın bir veya iki yanına deriden bir örtü geçirilerek yapılır ve parmak vuruşlarıyla çalınır. Her vuruşta, kasnaktaki ince pirinçten 4-8 çift küçük zil tınlar.
- Trampet: Dairesel bir metal gövdenin iki tarafına gerilmiş deriden ve bir derinin hemen altındaki gerili kirişlerden oluşur. Bagetle vurulduğunda deriler kirişlerle titreşir ve güçlü, keskin bir pat sesi çıkar.
Kaynakça
Dış bağlantılar
- Beethoven Klasik Müzik Sitesi18 Temmuz 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde . – 3000 kadar makalesiyle klasik müzik üzerine içerik sağlar.
- Klasik Müzik Notları1 Mayıs 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . – Klasik müzik eser notları, besteci, şef, solist tanıtımları ve konserlerden kısa kısa ses kayıtları.
- Klasik Besteciler Veritabanı10 Nisan 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . – Klasik müzik bestecilerinin biyografileri ve eser listeleri (İngilizce)
- British Library Ses Kayıt Arşivi'nden tarihi klasik kayıtlar9 Mayıs 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Klasik Bati Muzigi kokeni Antik Yunan muzik kulturune dayandirilan daha sonra Bati Roma Imparatorlugu nun cokusuyle baslayan Orta Cag ve Gotik donemde cok sesliligin gelisimiyle beraber daha da bicimlenmis kilise ve saray baskisi altinda Ronesans in erken yuzyilinda vokal polifoni cercevesi icinde gelismis Yuksek Ronesans ile beraber calgi muziginin de yukselisiyle icerigi bugunun klasik muzik olarak adlandirilan bicimleri ve teknikleriyle gelisimini surdurmus bir kurumsal muzigin kilise baskisina direnen halk muziginin dans ve sarki bicimleriyle karsilikli etkilesimi sonucu gelisimini surdurmus olan uluslararasi olarak kabul gormus muzik turudur En onemli ozelligi cok sesli ya da cok ezgili polifonik ve cok ritmli poliritmik olmasidir Klasik Bati Muzigi DonemleriRonesans 1450 1600 Yeniden dogus Fr Re naissance anlamina gelen Ronesans Orta Cag doneminin cozulup Aydinlanma Cagi ni olusturacak dusuncelerin belirmeye basladigi yaklasik 200 yila yakin bir sureci kapsar Kilisenin bagnaz baskisindan kurtulmaya calisan insan bu dunyanin yalniz olumden sonrasi icin hazirlik asamasi olmadigini bugunun yasanmasi gerektigi dusuncesini yaymaya baslarlar Dolayisiyla sanatcilar da eserlerini bu dusuncenin etkisiyle uretmeye ve gelistirmeye baslarlar Ronesans ile baslayan yasam sevinci ile olusan danslar ve bu danslarda da calgilar artar Calgilar yalniz eslik etmekle kalmaz vokal muzikten bagimsiz bir calgi muzigi de gelisir Bu donemde Italyan besteciler muzikte egemenligi ele almislardir Ronesans doneminde Kilise nin sanat uzerindeki etkisi zayiflamistir besteciler ve muzisyenler yeni sanatsal fikirlere hazirdir Ozellikle Flaman besteciler ve muzisyenler Italyan saraylarinda egitim vermek ve icra etmek icin gorevler almislardir Matbaanin icadi ile metotlar ve sarki kitaplarinin basimi yayginlasmis ayrica burjuva sinifinin yukselisiyle birlikte hem egitsel hem de amatorler icin eglence olarak muzige olan talep artmistir Ronesans Donemi Muziginin Genel Ozellikleri Vokal polifonik stil doruga erisir besteciler oylesine ustalasmistir ki kilise muzik ile ilgili kurallardan odun vermek zorunda kalir Din disi muzik onem kazanir 1550 lerden itibaren bagimsiz bir calgi stili kendini gostermektedir Onceleri ayni aileden calgi gruplariyla yapilan muzik daha karma gruplarla yapilmaya baslamistir Matbaanin gelismesi ile birlikte ilk calgi metotlari yazilmaya ve yayimlanmaya baslamistir Muzik bu donemde giderek Orta Cag daki kisitlamalardan kurtulmus ritimde armonide bicimde daha fazla cesitlilige izin verilmistir Ronesans ta muzik kisisel bir ifade icin bir arac haline gelmistir Besteciler vokal muzigi olusturduklari metinleri daha iyi ifade etmenin yollarini bulmuslardir Din disi muzikte dinsel muzigin yazim tekniklerinden faydalanilmis dinsel muzikte ise calgilara ve halk muziginin ritmik unsurlarina yer verilmeye baslanmistir Sarki Chanson ve madrigal gibi populer formlar tum Avrupa ya yayilmis saraylar hem sarkicilari hem de calgilarinda virtuoz sanatcilari bunyesinde gorevlendirmis isveren kurumlar olmustur Ronesans doneminde bircok tanidik modern calginin lute viyol ailesi keman ailesi mandolin gitar nefesli calgilar ve klavyeli calgilar dahil oncul versiyonlari yeni bicimlere donusmus ve yeni muzikal fikirlerin gelisimine cevap verecek sekilde gelistirilmistir Bestecilere ve muzisyenlere yeni muzikler yaratabilmeleri icin daha iyi olanaklar sunulmustur Donemin unlu bestecileri Guillaume Dufay Giovanni Pierluigi da Palestrina ve dur Barok Donem 1600 1750 Jan Miense Molenaer Family Making Music Muzik Yapan Aile ca 1630 40 Portekizcede kivrimli duz olmayan inci anlamina gelen Barok sozcugu 1700 lu yillarin ortalarinda Fransiz yazar Noel Antoine Pluche tarafindan muzik yapitlarini siniflandirmasi icin kullanilmisti Pluche 1746 yilinda yayimlanan Spectacle de la Naturale Doganin Gosterisi adli yapitinda muzikleri artik ulkelerine gore siniflamak yerine musique chantante sarkili muzik ve musique baroque barok muzigi olarak ikiye ayirmak gerektigini belirtiyordu Burada barok sozcugunu kaba bicimsiz anlaminda kullanmisti Ayrica iki muzisyenin calisini karsilastirirken fazla agdali ve gecmis donemin zevklerine uygun buldugu yorum icin Yeryuzundeki pirlantalar yerine denizin dibindeki egri incileri barok zorla sokmeye ugrasiyor ifadesine yer vermisti Degerlendirmenin ozunde bir kucumseme ve fazla agdali bulma vardi Muzikte cok onemli bir cagin taniminda kullanilan bu kucumseyici sifatlar Barok un genel anlamindan bizi uzaklastirir Barok en kisa tanimiyla saray sanatidir Begeni duzeyi de dogal olarak soylular sinifinin aristokrasinin suslemeye yakinlik duyan incelikli anlayisini yansitir Barok sozcugu bugun anlasildigi anlamda muzik tarihinde bir donemi adlandirmak icin ancak 19 yuzyilin sonlarina dogru kullanilmaya baslanmistir Barok muzigin en onemli kurallarindan biri vokal ve calgisal guclerin birlestigi ve karsi karsiya geldigi concertato stilidir Bu stilin kaynagi Andrea Gabreli ve Giovanni Gabreli nin polikoral motetleri ve Lodovico Grossi da Viadana c 1560 1627 gibi 17 yuzyil baslarinda yasamis bestecilerin surekli bas teknigini gelistirmelerine dayanir Surekli bas Basso Continuo barok donemde ortaya cikmis olan genellikle bir klavyeli ve telli calgi ile muzigin bas cizgisinde ince ses araligindaki ezgiye karsi calinan bir eslik etme tarzidir Genellikle bir viyolonsel ya da fagot bas partisini calarken bir klavsen lut ve bazen bir orgun bu bas partisi uzerine kismen dogactan armonizasyon yaptigi muzikteki armoni bosluklarini doldurarak zenginlestirdigi bir muzik yapma yontemdir Ortaya cikisi Ronesans cok sesliliginin dokusal homojenligine karsi ince sesin ustunlugunu ilan eden devrimin c 1600 akla yatkin bir gelismesi olarak aciklanabilir Cok sesli muzigin armonik temeli simdi tam anlamiyla bir calgicinin iki eli arasindadir Hem dinsel hem de dunyasal muzigin yan etkileri Agostino Agazzari yi 1578 1640 1607 gibi erken bir tarihte bir kilavuz kitap yayinlamaya yonlendirdi Del Sonare sopra l basso con tutti l stromenti Tum Calgilarla Birlikte Bas Partisi Calma Uzerine Barok muzik donem Johann Sebastian Bach Antonio Vivaldi Jean Baptiste Lully Arcangelo Corelli Claudio Monteverdi Jean Philippe Rameau Henry Purcell George Frideric Handel ve Georg Philipp Telemann gibi bestecilerin eserlerini kapsamaktadir Barok stilin Ronesans stilinden farki daha suslu bir anlatima sahip olmasidir Donemin en unlu calgisi klavsendir Klavsen neredeyse her muzik cesidinde kullaniliyordu cogu zaman eslik etmek amaciyla da olsa bkz Donemde vokal muzigin yani sira calgisal muzik de gelismistir sonat koncerto grosso solo koncerto ve suit bu donemin yaygin calgisal muzik turleridir Barok muzik donemi muzikteki baslica buyuk yeniligi fonksiyonel tonalite nin Major ve minor kavrami gelistirilmesindedir Bu donemdeki besteciler ve calgicilar cok daha ayrintili ve incelikli ezgisel ve ritimsel susler uygulamaya baslamislar muzikal notasyon seklini degismis ve calgilari yeni teknikler kullanarak calmaya baslamislardir Barok muzigi doneminde calgilarla muzik icra edilmesinin ebadi kapsam genisligi ve karmasikligi artmistir Barok muzik donemi opera gorsel sanatinin kurulup gelistirilip ve yayginlastirilmasi donemidir Bugun kullanilan muzik terimleri ve kavramlarinin cogunlugu Italya da barok muzik donemde ortaya cikmis ve hala yaygin olarak kullanilmaktadir Klasik Donem 1750 1827 Klasik stilin Barok stilden farki Klasik stildeki eserlerin Barok stildeki eserlerden daha sade olmasidir Barok donemin kapanmasina yol acan etkenlerden biri de piyanonun icadidir Klasik donemde her orkestrada klavyeli calgi bulundurma zorunlulugu kalkmis piyano orkestraya katildigi zaman da mutlaka solist gorevi gorur olmustur Donemi seckinlestiren bir baska seyse senfoninin yayginlasmasidir Donemin unlu bestecileri Joseph Haydn Wolfgang Amadeus Mozart Christoph Willibald Gluck ve Muzio Clementi dir Romantik Donem 1827 1900 Muzigin kilise ve saray egemenligi altindan cikip halka yayildigi kaliplarin ve duzenin yikilip yerine daha ozgur olan romantizmin geldigi donemdir Kendi icinde 3 doneme ayrilir Erken Romantik Donem Romantik anlatimin Klasik donem icinde dogdugu ilk donemidir Bu anlatimin oncusu Ludwig van Beethoven olarak kabul edilir Bu donemin diger unlu bestecileri de Franz Schubert Carl Maria von Weber ve Gioacchino Rossini dir Orta Romantik Donem Romantizmin tum Avrupa da egemen oldugu donemdir Ilk isigi yakan da programli senfonisi ile Hector Berlioz olmustur Ardindan Franz Liszt Felix Mendelssohn Bartholdy Niccolo Paganini Robert Schumann Frederic Chopin Johannes Brahms gelmistir Giuseppe Verdi ve Richard Wagner in opera alanindaki calismalariyla doruga ulasmistir Gec Romantik Donem Muzigin denetiminin Almanya Italya Fransa ucgeninden ciktigi donemdir Ulusalcilik akimi ile birlikte Mikhail Glinka Aleksandr Borodin Modest Musorgski Nikolay Rimski Korsakov Peter Ilyic Caykovski gibi Rus Bedrich Smetana Antonin Dvorak gibi Cek Edvard Grieg Jean Sibelius gibi Iskandinav besteciler klasik bati muzigine dahil olmuslardir Modern Donem 20 yuzyil ve gunumuz Modern donem icerisinde Romantizmi surdurenler Richard Strauss Gustav Mahler Sergey Rahmaninov Edward Elgar oldugu gibi muzigin genel kimligini degistiren asil Modern besteciler Claude Debussy Maurice Ravel Bela Bartok Igor Stravinski Dimitri Sostakovic Sergey Sergevic Prokofyev kendilerine has bir stil gelistirmis Alban Berg ile Aslerdir George Gershwin klasik muzikle cazi birlestiren besteciler arasinda en unlusudur elektronik muzik akimini baslatmistir Arnold Schonberg ve ogrencilerinden Anton Webern atonal muzik akiminin yaraticisi ve ilerleticisi olmuslardir Carl Orff ilkel caglarin muzikleri ve metinlerini yeniden canlandirip modernize etmistir Ayrica Turkiye de cok sesli muzigin baslamasi da bu doneme rastlar Cemal Resit Rey Ahmet Adnan Saygun Necil Kazim Akses Gunumuzde Krzysztof Penderecki Arvo Part Peter Machajdik gibi besteciler de modern donemi surdurmektedirler Klasik Bati Muzigi calgilariYayli calgilar Yayli calgilar bir orkestranin en onemli ogesidir Yayla surtundugunde titresen tellerden olusan tahta calgilardir Diger bir adi da keman ailesi dir Keman Yayli calgilarin en kucugudur Soprano ses verir Viyola Kemandan biraz daha buyuk tinisi daha lirik bir calgidir Alto ses verir Cello Viyolonsel Sesi insan sesine en yakin olan calgi olarak da bilinir Bir ucu yere dayanarak calinir Tenor ses verir Kontrbas veya sadece Bas Yayli calgilar arasinda en buyuk olanidir Boyu bir insan boyuna ulasir Bas ses verir Klavsen Klavyeli bir calgidir barok doneminin en onemli calgisidir Avrupa da yayli calgilar telli calgilar olarak adlandirilir ve boylece bu aileye arp harp da eklenir Arp cok sayida tele ve pedala sahip olan bir calgidir ve telleri parmakla cekilerek titrestirilir Keman ailesinin uyeleri de buna benzeyen bir bicimde calinmaya musaittir pizzicato Piyano Tuslu bir telli calgidir Uflemeli calgilar Iclerine uflenen nefes sayesinde titresen calgilardir Iki gruba ayrilirlar Tahta uflemeliler ve Bakir uflemeliler Bu gruplar calgilarin imal edildikleri maddeye gore ayrilmaz calisma stillerine gore ayrilir Flut Uflemeli bir calgi turudur Gerektigi gibi calinmadiginda ve cok sesli calindiginda dengeyi bozar Klarnet Tek kamisli tahta uflemelidir 19 yuzyilda kullanilmaya baslanmistir Hafif bogukca fakat parlak bir ses cikarir Orkestrada normal klarnetten daha kalin ses cikaran de kullanilir Obua Cift kamisli tahta uflemelidir Barok donemden beri orkestralarin en populer calgilarindandir Keskin ve acikli bir sesi vardir Orkestralarda obuanin yani sira biraz daha kalin ses veren Ingiliz kornosu da kullanilir Fagot Cift kamisli tahta uflemelidir Gizemli ve kadifemsi bir sesi vardir Orkestralarda fagotun yani sira normal fagottan bir oktav daha kalin ses cikarabilen kontrfagot da kullanilir Trompet Pistonlu bakir uflemelidir Parlak ve coskulu bir sesi vardir Trombon Surgulu bakir uflemelidir Trompetten daha kalin ses cikarir Sesi biraz daha soguktur iticidir Korno Pek cok yerinden bukulmus cok uzun bir borudan olusur Dairesel bir sekle boguk bir sese sahiptir Tuba En kalin sesli bakir uflemelidir Kornonun daha buyugu sayilabilir Pistonludur Kornet En ince ses cikaran metal uflemeli calgidir 1871 Vurmali calgilar Perkusyon Tokmak baget veya firca gibi cisimlerle vurularak titrestirilen calgilardir Orkestranin en arkasinda bulunurlar Timpani Kucuk orkestra davullaridir Yarim kure bicimindedirler Cikaracaklari nota derileri gerilerek ayarlanabilir Zil Iki dairesel bakir levhadan olusur birbirlerine carpilarak ses cikartilir Ucgen Bir metal cubugun ucgen sekli olusturacak sekilde bukulmesiyle yapilir Kucuk bir sopayla vurularak kisa ama etkili bir cin sesi verir Kastanyet Ispanyol kokenlidir Iki kucuk tahta parcasindan olusur bunlarin birbirine vurulmasiyla ses cikarir Cingirak Metalden yapilmis konik bicimli bir calgidir Icinde yine metalden kucuk bir tokmak asilidir cingirak sallandikca koninin ic yuzeyine carparak ses verir Tef Yuvarlak bir tahta kasnagin bir veya iki yanina deriden bir ortu gecirilerek yapilir ve parmak vuruslariyla calinir Her vurusta kasnaktaki ince pirincten 4 8 cift kucuk zil tinlar Trampet Dairesel bir metal govdenin iki tarafina gerilmis deriden ve bir derinin hemen altindaki gerili kirislerden olusur Bagetle vuruldugunda deriler kirislerle titresir ve guclu keskin bir pat sesi cikar Kaynakca Khan Academy 21 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ekim 2022 Polifonik melodi ne demek Palintest gen tr palintest gen tr 15 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ekim 2022 Dis baglantilarBeethoven Klasik Muzik Sitesi18 Temmuz 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde 3000 kadar makalesiyle klasik muzik uzerine icerik saglar Klasik Muzik Notlari1 Mayis 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Klasik muzik eser notlari besteci sef solist tanitimlari ve konserlerden kisa kisa ses kayitlari Klasik Besteciler Veritabani10 Nisan 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Klasik muzik bestecilerinin biyografileri ve eser listeleri Ingilizce British Library Ses Kayit Arsivi nden tarihi klasik kayitlar9 Mayis 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde