Yunanlar tarih boyunca farklı farklı milletlerce çok çeşitli etnonimlerle anılmıştır. Türkçede Rum (kökeni Roma), Yunan (kökeni İyonya) kelimeleri bu halkı tanımlarken eş anlamlı olarak kullanılır. Bu halkın kendileri için en çok kullandıkları etnonimse Helen (Grekçe: Ἕλληνες, /ˈhel.lɛː.nes/; Yunanca: Έλληνες, /ˈe.li.nes/) kelimesidir. Helen ismi Türkçeye Helenistik Dönem gibi kullanımlarla geçmiştir. "Grek" (Latince: Graeci) kelimesiyse antik Romalılar tarafından onlara verilen bir ad olup buradan Avrupa dillerine girmiştir. Grek kelimesi Türkçede bazen Antik Yunanistan'dan bahsederken kullanılır.
İsimlerin tarihi
Yunanların Antik mitolojilerindeki ilk atası Helen, Helen adının kökeni sayılmıştır. Onun soyundan gelen Aiollular, Dorlar, Akalar ve İyonlar, esas Yunan boylarına ve Yunancanın Yunanistan ve Anadolu'de konuşulan ve konuşulmuş şivelerine karşılık gelir.
İlk Yunanca konuşan halk olan Mikenler ya da tarihçilerin verdiği adla Miken-Akalar ya Cilalı Taş Devri'nde ya da Tunç Devri'nde bir dönem günümüz Yunanistan'ına girdi. Homeros, M.Ö. 12.-11. yüzyılda gerçekleştiği düşünülen Truva Savaşı döneminde baskın boyun "Akalar" olduğunu söyledi,Helenler adını da Teselya'da yaşamış görece küçük bir boy için kullandı. Önemli bir Yunanca konuşan topluluk olan Dorlar yaklaşık olarak o dönemde ortaya çıktı. Yunan geleneğine göre Grekler, Truva Savaşı'ndan sonra Helenler olarak adlandırılmıştı. Antik Yunanlar için Helen olabilmek, medeni olabilmenin bir kıstasıydı ve kendilerinden olmayan her halka (Persler gibi büyük ve güçlü medeniyetler kurmuş bile olsalar) onları aşağılamak amacıyla "barbar" diye hitap ettiler.
Romalılar Güney İtalya'daki Yunan kolonicilerle ilk karşılaştıklarında onlara geldikleri Graea adlı küçük bir şehir nedeniyle Graealılar anlamında Graeci dediler, sonra bu adı tüm Yunanlar için kullanmaya başladılar ve bu kelime Yunanların tüm Avrupa dillerindeki adının kökeni oldu. Persler, onlara Batı Anadolu sahillerine koloniler kurmuş bir Yunan topluluğu olan İyonlara hitaben Yauna adını verdiler. Bu ad, Türkçe'deki "Yunan" adının kökeni olduğu gibi Arapça'ya (يونانيون, Yevnânûn), İbranice'ye (Yevanim, יוונים) ve Hindistan'da konuşulan çeşitli dillere (Yona ve benzeri şekillerde) de girmiştir. Yunanlar için diğer hepsinden farklı bir ad, Gürcüce'de kullanılan Berdzeni (ბერძენი) adıdır.
Yunanlar, Geç Antik Çağ'da (M.Ö. 3.-7. yy. civarı) kendilerinden Graikoi (Grekçe: Γραικοί, "Grekler") ve/veya Rhomaioi/Romioi (Yunanca: Grekçe: Ῥωμαῖοι/Yunanca: Ῥωμηοί/Yunanca: Ρωμιοί, "Romalılar/Rumlar") olarak bahsetmeye başladı. Bu son ad, M.Ö. 212'den sonra neredeyse tüm Yunanlar Roma vatandaşı olduğu için kullanımdaydı. Helen adı, I. Theodosius'un Roma'ya Hristiyanlığı getirmesinin ardındançok tanrılı/pagan inançlara inananlar için kullanıldı.
Yunanistan'ın diğer dillerdeki adları
Çoğu Avrupa dilinde ve bu dillerden etkilenmiş diğer dillerde Yunanistan için kullanılan adlar, Romalıların sırasıyla bölge ve halk için kullandığı Latince Graecia ve Graecus kelimelerinden türemiştir:
- Afrikanca: Griekeland
- Almanca: Griechenland
- Arnavutça: Greqia
- Baskça: Grezia
- Belarusça: Грэцыя (Hretsıya)
- Boşnakça: Grčka
- Bulgarca: Гърция (Gǎrtsiya); Antik Yunanistan'dan bahsederken Елада (Elada) adı da bazen kullanılır.
- Çeçence: Греци (Gretsi)
- Çekçe: Řecko
- Çerokice: ᎪᎢᎯ (Goihi)
- Çuvaşça: Греци (Gretsi)
- Danca: Grækenland,
- Esperanto: Grekujo
- Estonca: Kreeka
- Felemenkçe: Griekenland
- Fince: Kreikka
- Filipince: Gresiya
- Fransızca: Grèce
- Frizce: Grikelân
- Galce: Groeg
- İngilizce: Greece
- İrlandaca: An Ghréig
- İspanyolca: Grecia
- İsveççe: Grekland
- İtalyanca: Grecia
- İzlandaca: Grikkland
- Japonca: ギリシャ (Girişa)
- Katalanca: Grècia
- Kazakça: Грекия (Grekiya)
- Kırgızca: Грекия (Grekiya)
- Kmerce: ក្រិច (Krech)
- Korece: 그리스 (Geuriseu)
- Korniş: Pow Grek
- Lehçe: Grecja
- Letonca: Grieķija
- Litvanca: Graikija
- Macarca: Görögország
- Makedonca: Грција (Grcija)
- Maltaca: Greċja
- Nahuatl: Grecia
- Özbekçe: Gretsiya
- Portekizce: Grécia
- Rumence: Grecia
- Rusça: Греция (Gretsiya)
- Seylanca: ග්රීසිය (Grisiya)
- Sırp-Hırvatça: Грчка/Grčka
- Slovakça: Grécko
- Slovence: Grčija
- Somalice: Giriiga
- Tayca: กรีซ (Krīt)
- Tatarca: Греция (Gretsiya)
- Ukraynaca: Греція (Hretsiya)
- Ulahça: Gãrtsia
- Yunanca: Γραικία (Grekía, nadir ya da kullanımdan düşmüş)
Öte yandan Batı, Orta ve Güney Asya dillerinde "yun" veya "ywn" kökünden gelen isimler kullanılır. Bu kelimeler, Antik Yunan'da Anadolu için kullanılmış İyonya adından ve İyon Uygarlığından gelir:
- Arapça: يونان (Yūnān)
- Aramice: ܝܘܢ veya יון (Yawān, Yawon)
- Azerice: Yunanıstan
- Ermenice: Հունաստան (Hunastan) ya da eskiden Յունաստան (Yunastan)
- Farsça: یونان (Yūnān)
- Eski Farsça: 𐎹𐎢𐎴 (Yauna)
- Hintçe: यूनान (Yūnān)
- İbranice: יוון (Yavan)
- Kürtçe: Yewnanistan
- Malayca/Endonezyaca: Yunani
- Nepalce: यूनान (Yūnān)
- Urduca: یونانی (Yūnān)
- Sanskritçe: यवन (Yavana)
- Tacikçe: Юнон (Yunon)
- Türkçe: Yunanistan
- Türkmence: Ýunanystan
Üçüncü yaygın isim kökeniyse "Hellas" kökünden gelir ve dünyanın farklı farklı yerlerindeki az sayıda dilde kullanılır. Yunancanın kendisi bunlardan birisidir:
- Çince: 希臘/希腊 (Pinyin: Xīlà; Jyutping: hei1 laap6)
- Hawaii dili: Helene
- İtalyanca: Ellade (nadir kullanım)
- İspanyolca: Hélade (nadir kullanım)
- Norveççe: Hellas
- Ulahça: Elladhã
- Vietnamca: Hy Lạp
- Yunanca: Ελλάς (Ellás) ya da Ελλάδα (Elládha)
Farklı varyasyonlar:
- Gürcüce: საბერძნეთი ()
- Lazca: Xorumona (ხორუმონა)
- Orta Farsça: 𐭧𐭫𐭥𐭬𐭠𐭣𐭩𐭪𐭩 (Hrōmāyīg)
Kaynakça
- ^ C. Mossé. (1984). La Grèce archaïque d'Homère à Eschyle. Editions du Seuil, Paris, sf. 12.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yunanlar tarih boyunca farkli farkli milletlerce cok cesitli etnonimlerle anilmistir Turkcede Rum kokeni Roma Yunan kokeni Iyonya kelimeleri bu halki tanimlarken es anlamli olarak kullanilir Bu halkin kendileri icin en cok kullandiklari etnonimse Helen Grekce Ἕllhnes ˈhel lɛː nes Yunanca Ellhnes ˈe li nes kelimesidir Helen ismi Turkceye Helenistik Donem gibi kullanimlarla gecmistir Grek Latince Graeci kelimesiyse antik Romalilar tarafindan onlara verilen bir ad olup buradan Avrupa dillerine girmistir Grek kelimesi Turkcede bazen Antik Yunanistan dan bahsederken kullanilir Isimlerin tarihiYunanlarin Antik mitolojilerindeki ilk atasi Helen Helen adinin kokeni sayilmistir Onun soyundan gelen Aiollular Dorlar Akalar ve Iyonlar esas Yunan boylarina ve Yunancanin Yunanistan ve Anadolu de konusulan ve konusulmus sivelerine karsilik gelir Ilk Yunanca konusan halk olan Mikenler ya da tarihcilerin verdigi adla Miken Akalar ya Cilali Tas Devri nde ya da Tunc Devri nde bir donem gunumuz Yunanistan ina girdi Homeros M O 12 11 yuzyilda gerceklestigi dusunulen Truva Savasi doneminde baskin boyun Akalar oldugunu soyledi Helenler adini da Teselya da yasamis gorece kucuk bir boy icin kullandi Onemli bir Yunanca konusan topluluk olan Dorlar yaklasik olarak o donemde ortaya cikti Yunan gelenegine gore Grekler Truva Savasi ndan sonra Helenler olarak adlandirilmisti Antik Yunanlar icin Helen olabilmek medeni olabilmenin bir kistasiydi ve kendilerinden olmayan her halka Persler gibi buyuk ve guclu medeniyetler kurmus bile olsalar onlari asagilamak amaciyla barbar diye hitap ettiler Romalilar Guney Italya daki Yunan kolonicilerle ilk karsilastiklarinda onlara geldikleri Graea adli kucuk bir sehir nedeniyle Graealilar anlaminda Graeci dediler sonra bu adi tum Yunanlar icin kullanmaya basladilar ve bu kelime Yunanlarin tum Avrupa dillerindeki adinin kokeni oldu Persler onlara Bati Anadolu sahillerine koloniler kurmus bir Yunan toplulugu olan Iyonlara hitaben Yauna adini verdiler Bu ad Turkce deki Yunan adinin kokeni oldugu gibi Arapca ya يونانيون Yevnanun Ibranice ye Yevanim יוונים ve Hindistan da konusulan cesitli dillere Yona ve benzeri sekillerde de girmistir Yunanlar icin diger hepsinden farkli bir ad Gurcuce de kullanilan Berdzeni ბერძენი adidir Yunanlar Gec Antik Cag da M O 3 7 yy civari kendilerinden Graikoi Grekce Graikoi Grekler ve veya Rhomaioi Romioi Yunanca Grekce Ῥwmaῖoi Yunanca Ῥwmhoi Yunanca Rwmioi Romalilar Rumlar olarak bahsetmeye basladi Bu son ad M O 212 den sonra neredeyse tum Yunanlar Roma vatandasi oldugu icin kullanimdaydi Helen adi I Theodosius un Roma ya Hristiyanligi getirmesinin ardindancok tanrili pagan inanclara inananlar icin kullanildi Yunanistan in diger dillerdeki adlariCogu Avrupa dilinde ve bu dillerden etkilenmis diger dillerde Yunanistan icin kullanilan adlar Romalilarin sirasiyla bolge ve halk icin kullandigi Latince Graecia ve Graecus kelimelerinden turemistir Afrikanca Griekeland Almanca Griechenland Arnavutca Greqia Baskca Grezia Belarusca Grecyya Hretsiya Bosnakca Grcka Bulgarca Grciya Gǎrtsiya Antik Yunanistan dan bahsederken Elada Elada adi da bazen kullanilir Cecence Greci Gretsi Cekce Recko Cerokice ᎪᎢᎯ Goihi Cuvasca Greci Gretsi Danca Graekenland Esperanto Grekujo Estonca Kreeka Felemenkce Griekenland Fince Kreikka Filipince Gresiya Fransizca Grece Frizce Grikelan Galce Groeg Ingilizce Greece Irlandaca An Ghreig Ispanyolca Grecia Isvecce Grekland Italyanca Grecia Izlandaca Grikkland Japonca ギリシャ Girisa Katalanca Grecia Kazakca Grekiya Grekiya Kirgizca Grekiya Grekiya Kmerce ក រ ច Krech Korece 그리스 Geuriseu Kornis Pow Grek Lehce Grecja Letonca Griekija Litvanca Graikija Macarca Gorogorszag Makedonca Grciјa Grcija Maltaca Greċja Nahuatl Grecia Ozbekce Gretsiya Portekizce Grecia Rumence Grecia Rusca Greciya Gretsiya Seylanca ග ර ස ය Grisiya Sirp Hirvatca Grchka Grcka Slovakca Grecko Slovence Grcija Somalice Giriiga Tayca kris Krit Tatarca Greciya Gretsiya Ukraynaca Greciya Hretsiya Ulahca Gartsia Yunanca Graikia Grekia nadir ya da kullanimdan dusmus Ote yandan Bati Orta ve Guney Asya dillerinde yun veya ywn kokunden gelen isimler kullanilir Bu kelimeler Antik Yunan da Anadolu icin kullanilmis Iyonya adindan ve Iyon Uygarligindan gelir Arapca يونان Yunan Aramice ܝܘܢ veya יון Yawan Yawon Azerice Yunanistan Ermenice Հունաստան Hunastan ya da eskiden Յունաստան Yunastan Farsca یونان Yunan Eski Farsca 𐎹𐎢𐎴 Yauna Hintce य न न Yunan Ibranice יוון Yavan Kurtce Yewnanistan Malayca Endonezyaca Yunani Nepalce य न न Yunan Urduca یونانی Yunan Sanskritce यवन Yavana Tacikce Yunon Yunon Turkce Yunanistan Turkmence Yunanystan Ucuncu yaygin isim kokeniyse Hellas kokunden gelir ve dunyanin farkli farkli yerlerindeki az sayida dilde kullanilir Yunancanin kendisi bunlardan birisidir Cince 希臘 希腊 Pinyin Xila Jyutping hei1 laap6 Hawaii dili Helene Italyanca Ellade nadir kullanim Ispanyolca Helade nadir kullanim Norvecce Hellas Ulahca Elladha Vietnamca Hy Lạp Yunanca Ellas Ellas ya da Ellada Elladha Farkli varyasyonlar Gurcuce საბერძნეთი Lazca Xorumona ხორუმონა Orta Farsca 𐭧𐭫𐭥𐭬𐭠𐭣𐭩𐭪𐭩 Hrōmayig Kaynakca C Mosse 1984 La Grece archaique d Homere a Eschyle Editions du Seuil Paris sf 12