Azərbaycanca AzərbaycancaБеларускі БеларускіDansk DanskDeutsch DeutschEspañola EspañolaFrançais FrançaisIndonesia IndonesiaItaliana Italiana日本語 日本語Қазақ ҚазақLietuvos LietuvosNederlands NederlandsPortuguês PortuguêsРусский Русскийසිංහල සිංහලแบบไทย แบบไทยTürkçe TürkçeУкраїнська Українська中國人 中國人United State United StateAfrikaans Afrikaans
Destek
www.wikipedia.tr-tr.nina.az
  • Vikipedi

Avokado Persea americana anavatanı Orta Meksika olan çiçekli bitkiler kapalı tohumlular sınıfından tarçın ve ka

Avakado

Avakado
www.wikipedia.tr-tr.nina.azhttps://www.wikipedia.tr-tr.nina.az

Avokado (Persea americana), anavatanı Orta Meksika olan çiçekli bitkiler (kapalı tohumlular) sınıfından tarçın ve kafur ağacını da içine alan defnegiller familyasına ait bir ağaç ve bu ağacın meyvelerinin adıdır. Timsah armudu da denen avokado meyveleri, küre biçiminde, oval, elips ya da armut gibi eriksi tipli yeşil, kırmızı ya da erguvani renktedir. Eti krem sarı ya da beyazımsıdır. Ağaçlar ancak kısmen kendine verimlidir. Taze olarak tüketilir, ayrıca yemeklerde ve salatalarda kullanılır. Çok besleyicidir. Tropik iklime sahip bölgeler yanında, subtropikal iklime, don fazla olmaması kaydıyla Akdeniz iklimine sahip çeşitli bölgelerde de yetiştirilir.

Avokado
 
PreЄ
Є
O
S
D
C
P
T
J
K
Pg
N
image
Korunma durumu
image
Asgari endişe altında (IUCN 3.1)
Biyolojik sınıflandırma
Âlem: Plantae
Şube: Tracheophyta
Sınıf: Magnoliopsida
Takım: Laurales
Familya: Lauraceae
Cins: Persea
Tür: P. americana
İkili adlandırma
Persea americana
Mill
Sinonimler
  • Laurus persea L.
  • Persea americana var. drymifolia (Schltdl. & Cham.) Blake
  • Persea americana var. nubigena (L.O.Williams)
  • Persea drymifolia &
  • Persea gratissima
  • Persea nubigena
  • Persea persea
image
Avokado meyveleri
image
Ağaçta avokado meyveleri
image
Olgun avokado ve çapraz görüntüsü
image
Hass türü olgun avokado

Tarihçe

image
Yerel "criollo" avokadoları, kültüre alınmış avokado türlerinin atası

Avokadonun anavatanı Puebla eyaleti ve Meksikadır. Yerel ve yabani ortamda yetişen ıslah edilmemiş türü criollo adı ile bilinir, küçük, koyu siyah bir deriye sahip meyvesinin ortasında büyük bir tohum bulunur. Avokado kullanımı ile ilgili en eski olgulara Coxcatlán, Puebla, Meksika'da M.Ö 10.000 yılına ait bilgileri içeren bir mağarada rastlanmıştır. Avokado orta amerika ve Güney amerika'da da uzun bir ıslah hikâyesine sahiptir. Avokado gibi şekil verilmiş sürahi M.S 900 yılında İnka öncesi Chan Chan şehrinde bulunmuştur. Avrupa'da avocado ile ilgili bilinen en eski yazılı kayıt (doğum.1470–ölüm.1528) tarafından 1518 ya da 1519 yıllarında yazılan, Suma De Geographia Que Trata De Todas Las Partidas Y Provincias Del Mundo kitabındadır. Bilinen ilk 'avocado' kelimesinin kullanıldığı İngilizce yayında Hans Sloane tarafından 1696'da yapılan Jamaika bitkileri indeksindedir. Bitki Endonezya'ya 1750'de Brezilya'ya 1809'da, Levant'a 1908'da girmiştir ve Güney Afrika, Avustralya'ya 19.yy sonunda giriş yapmıştır.

Etimoloji

"Avokado" kelimesi Türkçeye İngilizce "Avocado" kelimesinden[] bu kelime de İspanyolca aguacate kelimesinden gelmektedir. Bu kelime de ispanyolcaya Nahuatl dilindeki ahuácatl (testis (meyvenin şeklini belirten referans bir kelime)) kelimesinden gelmektedir. Avokadolar Aztekler'de 'bereket meyvesi' diye bilinirdi. Güney Amerika'da Arjantin,Bolivya,Şili,Peru ve Uruguay'da Avokado Keçuva dilindeki adıyla olarak bilinir. Diğer ispanyolca konuşulan ülkelerde ve portekizce de ise adı abacatedir. Bu meyve, şekline ve belli kültür türlerindeki düz yeşil kabuk yüzetine yapılan atıfla avokado armudu veya timsah armudu diye de bazen adlandırılır. Nahuatl ahuacatl kelimesi diğer bir kısım kelimelerle de ilişkilendirilebilir. Mesela ahuacamolli, avokado çorbası veya sosu anlamındadır ve bu kelimeden ispanyolcada avokado ile yapılan ve avokadonun bilinmesini sağlayan bir meze guakamole türetilmiştir.

İngilizce bilinen en eski bu meyve ile ilgili yazılı kullanım 1697'de "Avogato Pear"dı. Bu kelime sonradan "alligator pear" (timsah armudu) şeklini almıştır. The "advocate"-formuna diğer bazı Germanik dillerde rastlanmaktadır. Örneğin Almanca Advogato-Birne, İsveççe advokatpäron, Danca advokat-pære ve Hollandaca advocaatpeer. Hindistan'ın bir kısım bölgelerinde ise bu meyve tereyağı meyvesi ("butter fruit") diye bilinir. Çin'de ise è lí (鳄梨, "timsah armudu"nun doğrudan çevirisi") veya huángyóu guǒ (黄油果, "tereyağı meyvesi") olarak bilinir.

Türkiye'de halk arasında bazı kesimlerce bu meyve Amerikan armudu adıyla da anılmaktadır.

Yetiştirme

image
Persea americana, tohumdan filizlenmiş genç avokado fidesi (kökleri ve yaprakları ile)
image
2005 yılı itibarıyla Dünyada Avokado Üretimi
image
Avocado tohumu olan çekirdeğinin ()genel yapısı
Yetiştirilmesi ve Tarımı
image
Avokado meyvesi (cv. 'Fuerte'); soldaki: bütün sağdaki: ikiye ayrılmış kısmı
Ülke Miktarı (Tm) Dünyadaki sıralaması
Meksika 1,040,390 1
Endonezya 263,575 2
Amerika Birleşik Devletleri 214,000 3
Kolombiya 185,811 4
Brezilya 175,000 5
Şili 163,000 6
Dominik Cumhuriyeti 140,000 7
Peru 102,000 8
Çin 85,000 9
Etiyopya 81,500 10

20 metreye kadar uzayabilen ağacın, sıralı ve 12–25 cm arası uzunlukta yaprakları bulunur. Çiçekleri pek göze çarpmaz yeşilimsi sarı renkte 5 ile 10 mm genişliğindedir. Armut şekilli meyvesi 7 ila 20 cm uzunluğundadır, ağırlığı 100 gr ila 1000 gr ağırlığındadır, ortasındaki geniş tohum 5 cm ila 6.4 cm uzunluğundadır.

Subtropikal türleri donsuz ve az rüzgar gerektiren bir iklimi tercih eder. Aşırı rüzgar nemi düşürür, çiçekleri kurutur ve polenlemeyi etkiler. Her ne kadar, Hass kültür türü -1'e kadar olan ısılara tahammül ederse de hafif donlar olgunlaşmamış meyvelerin ağaçtan düşmesine neden olur. Yaklaşık 1 metreden fazla derinliğe sahip iyi havalandırılmış toprağa da ağaç ihtiyaç duyar. Aşırı tuzlu toprak ürün verimini düşürür. Bu toprak ve iklim dünyanın ancak sayılı bölgelerinde olur. Güney İspanya, Portekiz, Fas, Girit, Levant, Güney Afrika, Kolombiya, Peru, Orta ve Kuzey Şili'nin belli bölgeleri, Vietnam, Endonezya, Güney Hindistan'ın belli bölgeleri, Sri Lanka, Avustralya, Yeni Zelanda, Filipinler, Malezya, Orta Amerika, Karayipler, Meksika, Kaliforniya, Arizona, New Mexico, Teksas, Florida, Hawaii, Ekvador ve Ruanda. Bütün bu bölgelerde farklı kültür türlerine sahiptir.

Hasat ve hasat sonrası

Ticari üretimde hektar başına yılda ortalama 7 ton ürün alınabilir, bazı bahçelerde bu hektar başına 20 tonu bulabilir.Zeytin gibi düzensiz ürün vermesi sorun teşkil edebilir zira 1 yıl yüksek verim alınırken bunun ardından düşük verim alınan bir yıl takip eder. Avokado dona tahammül edemez bu sebeple tropik ve subtropik iklimlerde yetişir. Bununla birlikte soğuğa dayanıklı varyetelerde bulunmaktadır mesela Ettinger varyetesi gibi varyeteler -6 dereceye kadar az bir yaprak hasarı ile dayanabilir. -10 dereceye kadar dayanıklı varyetelerinde bulunduğu iddia edilmektedir.

Avokado klimakterik bir meyvedir (muz da bir diğeri) bunun anlamı, meyve ağaç üstünde olgunlaşmaya başlar ancak esas olgunlaşması (sararıp) yenilecek hale gelmesi ağaçtan koparıldıktan sonra olur. Avokado yeşil olarak toplanır ve dondurucuda 3.3 ile 5.6 derecede saklanır ve son güzergahına ulaştırılır. Avokadonun yetişmesinden sonra yenebilir hale gelmesi vakit alır. Meksikalı yetiştiricilerin Hass Avokadosu %23 oranında yenilebilir hale geldiğinde kuru materyal içerir diğer ülkelerde de aynı standarda sahiptir. Avokado toplandıktan birkaç gün sonra oda sıcaklığında da sararıp yenilebilir hale gelir. Bazı marketlerde daha hızlı şekilde etilen (karpit) gazı ile muamele edilerek yenilecek hale getirilmektedir. Bazı hallerde ise müşterilerinin en iyi şekilde kendilerine geri dönmesini isteyen ticari üreticiler avokado meyvesini iyice yetişip sararması için ağaçta bırakırlar ancak eğer ağaçta meyve çok fazla bekletilirse düşüp zarar görebilir.

Büyütme

Avokadonun kültür çeşitleri (türleri) olan alt varyeteler şu varyetelerine dayanmaktadır.

  • Persea americana var. drymifolia (Meksika varyetesi).
  • Persea americana var. floccosa
  • Persea americana var. guatemalensis (Guatemala varyetesi).
  • Persea americana var. nubigena
  • Persea americana var. steyermarkii

Avokado türleri çiçeklerindeki erkek ve dişi organların ayrı zamanlarda olgunlaşmaları (dichogamy) yüzünden, kendisine ancak kısmen verimlidir. Bunun üzerine uzun bir büyüme dönemi bu ağaçların ve meyvesinin büyümesini zorlu hale getirir. Pek çok kültür türü tohumla büyütülen ağacın üzerine yapılan aşı ile çoğaltılır zira bu mutasyonları en aza indirdiği gibi meyve veriminin de korunmasını sağlar. Modern yetiştirme programları da izolasyon ile rastgele çapraz polenlemeyi en aza indirerek yeni türler yaratır. Bu konunda Kaliforniya Üniversitesi ve 'daki "Instituto de Investigaciones Agropecuarias" gibi dünyada enstitüler bulunur.

Avokado çiçekleri hem dişi, hem erkek organa sahip olmasına rağmen bu organlar aynı anda işlev yapmazlar. Çiçekler iki eşeyli bir açılma düzeni gösterir. Her çiçek ilk açıldığında dişi safhadadır. Bu safhada dişi organ başka çiçeklerden gelen çiçek tozlarını kabul eder, erkek organlar çiçek tozu saçmazlar. Bu safhaya “Dişi Safha” denir. Daha sonra çiçek kapanır, gece kapalı kalır, ertesi gün aynı çiçek tekrar açılır. Bu açılışta ise erkek organlar çiçek tozu saçarken dişi organ artık kabul edici değildir. Dişicik tepesi kararmış ve kurumaya başlamış olabilir. Bu safhaya da “Erkek Safha” denir. Avokado çiçeğinin bu durumu bilimsel olarak “Senkronoiz Dikogami” olarak adlandırılır. Yani erkek ve dişi organların olgunlaşması farklı zamanda ama günün hep aynı saatlerinde olur.

Avokado çeşitleri çiçek tipi bakımından A ve B tipi olarak 2 grupta sınıflandırılır.

  • A tipi çeşitlerde çiçek ilk günün sabahı dişi, ertesi gün gündüz geç saatlerde veya öğleden sonra erkek safhadadır.
  • B tipi çeşitlerinde ise çiçek birinci gün öğleden sonra dişi, sonrasında kapanıp ertesi sabah erkek safhadadır.

Bu duruma göre kültür türleri şu şekilde sınıflandırılmaktadır.

  • "A" tipi kültür türleri: Hass, Gwen, Lamb Hass, Pinkerton, Reed.
  • "B" tipi kültür türleri: Fuerte, Sharwil, Zutano, Bacon, Ettinger, Sir Prize, Walter Hole.

Avokado çiçeğinin bu iki eşeyli açılma düzeninden dolayı iyi bir meyve tutumu ve yüksek verim alabilmek için A ve B tipi çeşitler birlikte dikilmelidir. Ancak aynı tipteki kültür türlerinden bazıları gün ve saat farkı ile de olsa farklı zamanlarda çiçek açtıklarından belli ölçüde birbirlerini tozlama imkânı da bulunmaktadır. Belli Hass, gibi kültür türleri düzensiz verim nedeniyle belli yıllarda iyi ürün verir. Soğuk (avokado ağaçlarının pek tolere edemedikleri bir durum) gibi bir durumdan kaynaklı düşük ürün verme hali ağaçların bir sonraki yıl için daha bol ürün vermesine neden olur. Bazı yıllar ise çevresel koşullar tohumsuz (çekirdeksiz) avokado meyvelerinin oluşmasına neden olabilir. Avokado endüstrisinde bunlar "cukes" diye bilinir ve küçük boylarından dolayı bunlar ticari olarak dışlanır satılamazlar.

image
2 düzgün gelişen avokado arasında tohumsuz "cuke" denen avokado

Çoğaltma ve anaçlar

image
Avokado genellikle özel bir teknikle çoğaltılır.
image
Genç bir avokado filizi

Avokado anaçları genellikle meyve vermesi için tohumdan çoğaltılır. Normalde tohumdan ağacın büyütülmesi 4 ile 6 yıllık bir vakit alabilir ve ancak bu ağaçların tohumların alındığı ana ağaçla aynı meyve kalitesine sahip olması pek olası değildir. Bu sebeple sadece anaçlar tohumdan çoğaltılabildiği gibi çelikten de köklendirilerek çoğaltılabilir. Bu anaçlar 1 yıl serada büyütüldükten sonra artık aşılanmaya hazır hale gelir. Bunun ardından göz aşısı veya kalem aşısı ile çoğaltılır. Bu şekilde aşılana ağaç satıma hazır hale gelmeden önce 6-12 ay kadar daha büyütülür. Anaçlar genel koşullar gözönünde tutularak seçilir zira fakir toprak ve gibi mantar hastalıkları anaçları tehdit eden durumlardır.

Kapalı ortamda çimlendirme

Kapalı ortamlarda avokado çukur bardaklarla özel bir teknikle çimlendirilebilir. Bunun için olgunlaşmış ve buzdolabında dondurulmamış avokadonun tohumu olan meyve çekirdeği alınıp 3-4 kürdan hafifçe sadece kabuğa birkaç mm geçecek şekilde çekirdeğe saplanıp, çekirdek su dolu bir bardağa konularak tutturulur. Bardakta çekirdeğin üçte biri suyun üzerinde olmalıdır. 4 ile 6 hafta içinde avokado filizlenmeye ve kök salmaya başlar aksi takdirde çekirdek çöpe atılır. Kök 1–2 cm büyüyünce bitki saksıya alınır ve her birkaç günde bir sulanır ancak avokado geniş bir alan istediğinden saksı birkaç defa değiştirilip büyütülmelidir.

Hastalıklar

image
P. americana, avocado bitkisi çiçekleri

Avokado ağaçları bakteriyel, viral, fungal ve belli ana minerallerin eksikliğinden kaynaklanan beslenme hastalıklarına karşı duyarlıdır. Hastalıklar bitkinin bütün bölümlerini etkileyebilir. Lekelenme, çürük, kanserlere, renk solmalarına, paslanmaya neden olabilir.

Kaliforniya'da üretim

ABD'nin avokado üretiminin %95'i Kaliforniya'da 59.000 dönüm (240km2)yi bulan bir ekim alanından ve bunun %60'ı Güney Kaliforniya-'den karşılanır. Fallbrook-Kaliforniya gibi şehirler "Dünya'nın Avokado Başkenti" olarak adlandırılır. Fallbrook ve Carpinteria gibi şehirler yıllık avokado festivalleri düzenleyip hasatlarını kutlarlar.

A tipi avokado kültür türleri

Miami-Florida'da adlı bir kimse tarafından bulunup yetiştirilen bir kültür türüdür. Güney Florida'da ticari bir tür olarak yetiştirilir.
Bugün Dünya'da yetişen en yaygın ve bilinen avokado türüdür. Yılda boyunca meyve verir ve dünyadaki ıslah edilmiş avokado türlerinin %80'nini oluşturur.. Bütün Hass Avokado meyveleri bir posta kuryesi olan La Habra Heights, Kaliforniya'daki 'ın ismini taşıyan ve onun tarafından yetiştirilen bir ağaçtan türemiştir. Hass 1935'te bu verimli ağacının patent hakkını almıştır. "Ana ağacın " türü belirsizdir, Eylül 2002'de hastalığı nedeniyle ağacın ölmesi üzerine kesilmiştir. Hass ağaçları orta büyüklükte (150–250 g)lık, oval çakılımsı yüzeyli meyveler verir. Meyve eti ceviz gibi zengin aromalı ve %19 oranında yağ içerir. Bu kültür çeşidinin Guatemala A Hibrit türü −1 °C (30 °F)lık soğukluğa dayanıklıdır. Ancak Hass türleri dona karşı çok hassas olduğundan don olayları ağacın zarar görüp meyve veriminin düşmesine neden olur.
Gwen
Hass ve Thille türlerinin 1982'de çaprazlanması ile elde edilen bir türüdür. Hass türüne göre daha çok ürün verir ve daha bodurdur. Ancak cevizimsi zengin aromalı oval şekilli meyvesi Hass'tan daha küçük 100-200 gr ağırlığındadır. Hass'a göre daha çakılımsı yüzeyi vardır ve olgunlaştığında koyu yeşil bir hal alır. Hass gibi -1 dereceye (30 °F) dayanıklıdır.
Miami'ye dikilen 'Taft' avokadosu üzerinde yetişir ve Florida'da bu kültür türününün sahibi George Cellon'un karısı olan Lula'da ismini almıştır. Meksika ve Guatemala türlerinin muhtemelen çaprazlanması ile elde edilmiştir. Lula aroması yüksek yağ içeren yapısı ve Florida'da ticari satımı ile de bilinir. Bunun yanında anaç olarak kullanımıda yaygındır. −4 °C (25 °F)'a kadar dayanıklıdır.
Pinkerton
İlk kez Saticoy-Kalifornia Pinkerton çiftliğinde 1970'li yıllarda yetiştirildiği için bu adı almıştır. Hass Rincon fidesinden elde edilmiştir, büyük bir meyveye, küçük bir tohuma sahiptir, yeşil meyvesi olgunlaştıkça koyulaşır. Soluk yeşil, düz, kremli, yüksek oranda yağ içeren bir meyve etine sahiptir. Hibrit bir Guatemela türü olarak tahmin edilmekle −1 °C (30 °F)ye dayanabilmektedir, kabuğu meyve etinden kolayca ayrılıp soyulabilir.
Reed
1948'de James S. Reed tarafından Kaliforniya'da fide olarak tesadüfen geliştirilmiştir. Reed büyük, yeşil, düz yüzeyli bir meyve ile koyu kalın, parlak bir meyve yüzeyine sahiptir. Meyve derisi yeşildir Guatemela çeşidi olup −1 °C (30 °F)'a dayanabilir. Ağaçların boyu 4-5 metre arasında değişir.

B Tipi avokado kültür türleri

Bacon
James Bacon adlı çiftçi tarafından 1954'te geliştirilmiştir. Bacon orta büyüklükte pürüzsüz, yeşil derili ve sarı-yeşil hsfif tatlı orta büyüklükte, biraz lifli meyve etine sahiptir. Çekirdek orta büyüklüktedir. Bitki derisi yeşil olsa da olgunlaştıkça sararır. Meyve hasadı, kasım başı ocak ortası olarak saptanmıştır. Ürün vermesi tutarlıdır, erken gelişen ve soğuk bölgelerde Fuerte çeşidinden daha yüksek meyve verimi olan bir çeşittir. Taşımaya uygunluğu iyi olan bir çeşittir. −5 °C (23 °F)'a kadar soğuğa dayanabilir.
Meksika ile Batı Hint türlerinin çaprazlanması ile ortaya çıkmış bir tür olarak tahmin edilmektedir. Winter Haven, Florida'da Tom W. Brogden tarafından yetiştirilmiş bir fideden bu tür elde edilmiştir. −5 °C (22 °F)'a kadar soğuğa dayanabilir. Evde yetiştirilmek üzere çeşitli bitki satıcılarınca satılmaktadır. Meyve derisi olgunlaştığından koyu pembe bir hal alır.
Ettinger
Meksika/Guatemala Fuerte türünün çaprazlanması ile elde edilmiş,İsrail orijinli ve 1947'den beri üretilen bir çeşittir. Yetişkin ağaçların 4 saat kadar da olsa −6 °C (21 °F) ısıyı tolere edebildikleri tespit edilmiştir. Meyvesi pürüzsüz, ince ve yeşil ancak soyulması zor olan bir kabuğa sahiptir, meyve eti ise çok açık yeşil renktedir.
Fuerte
A Meksika/Guatemala çaprazı Puebla orijinli bir kültür türüdür, ispanyolca "güçlü" anlamına gelen adını 1913'te kaliforniya'da yaşanan nadir görülen bir don olayından sağ çıkması neticesi almıştır. −3 °C (26 °F)'a kadar dayanıklıdır, orta büyüklükte, armut şekilli, yeşil meyve derisi kolayca soyulabilir. Meyve et rengi açık sarı ve lifsiz bir çeşittir. Tohum orta büyüklüktedir.Meyve etinde, yağ içeriği %19-20 ve kuru madde içeriği % 29-30 arasýnda meydana gelmektedir. Meyve hasadı, kasım-nisanayları arasında yapılmaktadır. Ağaç boyu 4- ila 6 metre arasındadır.
Guatemala/Batı Hint türleri ile çaprazlama sonucu Homestad-Florida'da JJJL Phillips tarafından ortaya çıkarılmış bir kültürü türüdür. 1937'de bu türün patenti alınmış ve soğuğa dayanıklılık ve ürünün kalitesi yönünden en önemli ticari türlerden biri olmuştur. Eliptik meyvesi epey büyük olup 910 gr (2 pound) bulabilmektedir. −3 °C (26 °F)'a kadar dayanabilir.
Sharwil
Baskın Guatemala ancak bir ölçü Meksika Avocado türlerine ait genlere sahip Sharwil 1951'de Frank Sharpe tarafından , güney Queensland, Australya'da geliştirilmiştir. "Sharwil" adı bu türün ilk üreten J.C. Wilson ile Frank Sharpe'ın Shar+wil kelimelerinin birleşmesi ile ortaya çıkmıştır. Avustralya'dan 1966'da Hawaii'ye gelmiş, yine dünya'ya yayılmıştır. Orta büyüklükte düz yeşil meyvesi yüksek oranda (%20–24) yağ içerir ve küçük tohumludur. Meyve derisi olgunlaşıncada yeşildir. Hawaii'de dikilen Avokado ağaçlarının %57'den fazlası New South Wales, Avustralya'dakilerin %20'ye yakını bu türdür. Fuerte türünden daha fazla böcek ve hastalık direncine sahiptir, düzenli ve ortalama yüksek kalitede meyve verir. Ancak dona karşı hassastır.
Zutano
R.L. Ruitt tarafından 1926'da Fallbrook'da bulunmuştur, bu Meksika varyetesi −4 °C (25 °F) ye kadar dayanıklıdır. Büyük, armut-şekilli meyvesi; parlak, ince, sarı-yeşil kolayca soyulabilir bir kabuğu vardır. Meyve eti soluk yeşil, lifli ve aroması hafiftir.

Diğer kültür çeşitleri

image
32 yaşında USDA 8b'de bulunan avokado
image
USDA 8b bölgesinde avokado meyveleri

Yukarıda sayılan çeşitler tahdidi değildir. Ticari alanda yaygın olmasa da tarafından bulunan avokadosu başta olmak üzere diğer avokado çeşitleri de bulunmaktadır. Kaliforniya dışında Florida'da yetişen kültürler büyük, yuvarlak, pürüzsüz yüzeyli orta yeşil derili ve az yağlı, liflidir. Nadiren de olsa düşük kalorili avokado olarak pazarlanır. Avokado üretim tarihinde kullanılan ancak ticari olarak kullanımı artık günümüzde bırakılan Challenge, Dickinson, Kist, Queen, Rey, Royal, Sharpless ve Taft türleri sınırlı olsa da çiftçilerce dikilip kullanılabilmektedir. Bununla birlikte Soğuğa dayanıklılık haritasında USDA 8b dayanıklılığa sahip Meksika varyetesi avokado türleri olduğu da iddia edilmekle pek yaygın olmasa da bu türlerin ABD'nin Teksas eyaleti,Fransa'nın güneyinde Nîmes gibi yerlerde yetiştirilmesi yapılmaya çalışılmaktadır. -10 dereceye kadar dayandığı iddia olunan "Fantastic" varyetesi buna örnektir. Bunun yanında 'Brazos Belle', 'Joey', 'Lila', 'Poncho', 'Clifton', 'Duke', 'Ganter', 'Gottfried', 'Ignacio', 'Mayo', 'Mexicola', 'Mexicola grande', 'Northrop', 'Puebla', 'Stewart', 'Teague', 'Topa Topa', 'Walter Hole' gibi varyetelerde bulunmaktadır.

Avokado ve ticari ilişkiler

image
Los Angeles, Kaliforniya'dan Toronto, Ontario, eyaletine Kanada Ulusal Fuarı için avokadonun ilk uluslararası hava yoluyla taşınması

Avokado ticari sorunlara da neden olmuştur. ABD, Meksika ve bir kısım ülkelerle birlikte NAFTA antlaşmasını imzalayıp bu antlaşma yürürlüğe 1994'te girince Meksika Avokadolarını ABD'ye ihraç etmek istemiş ancak ABD Meksika'daki avokadolarda Tephritidae tipi meyve sineklerinin bulunduğu ve bu sebeple Kaliforniya gibi yerlerde kendi ağaçlarını korumak ve kendi rezervlerine zarar vermesini engellemek için buna karşı direnmiştir. Bunun üzerine Meksika ABD Tarım Bakanlığı müfettişlerini ülkesine davet etmiş ABD ise bunun tespitinin mümkün olmayacağını söyleyerek bu teklifi reddetmiştir. Meksika Hükûmeti bunun üzerine ABD'nin kuzeydoğusuna (bu sineklerin soğuktan yaşayamayacağı yerler) ihracına izin verilmesi için teklif götürmüştür. ABD bu öneriye karşı da direnmiş, ancak Meksika'nın, ABD mısırının ithalatına karşı gümrük engellerini kaldırması karşısında bu ısrarından vazgeçmiştir.

Bir argümana göre ABD'nin bu inadının nedeni Kaliforniya'daki kendi avokado üreticilerinin, Şili ve Meksika'dan yapılan ithalatlar neticesi rekabet girip zor durumda kalacağı ve kar kaybına uğrayacağı yolundaki korku olduğu ileri sürülmüştür.

Bugün Meksika ABD'nin 50 eyaletine avokado ihraç etmektedir zira ABD tarım bakanlığı müfettişleri davet edildikleri Meksika'da Hass avokadolarının %90'ının üretildiği Michoacán ve Uruapan'da incelemeler yapmış, milyonlarca meyveyi incelemiş ve hiçbir soruna rastlanmamıştır. Öyle ki ABD'de 2005-2006 arasında Meksika'dan yapılan ithalat 130.000 tonu bulmuştur. 2009'da Meksika yanında Peru ve Şili'de ABD'ye avokado ihracatına katılmıştır.

Avokado üretildiği Kaliforniya ve Florida'da yüksek işçilik maliyetleri, su ve işçilik masraflarından diğer ülkelerin aksine pahalı fiyattan tüketiciye sunulmaktadır. Yine avokado ağacının meyve vermesi için yetiştirildiği yerde harcanan zaman, su v.s faktörlerde bu fiyatı arttırmaktadır. Buna rağmen Kaliforniya ABD'nin avokado üretiminin %90'ını tek başına yapmaktadır.

Uluslararası alanda ABD'ye avokado ihracatı ise Meksika'nın elindedir.

Mutfaklarda kullanımı

Avokado (Taze, pişirilmemiş, yenilebilen kısımları 100 gr)
Besin değeri
Enerji 670 kJ (160 kcal)
Karbonhidrat8.53 g
 - Şeker0.66 g
 - Lif6.7 g
Yağ14.66 g
 - Doymuş yağ2.13 g
 - 9.80 g
 - 1.82 g
Protein2 g
Tiyamin (Vit. B1)0.067 mg (%5)
Riboflavin (Vit. B2)0.130 mg (%9)
Niyasin (Vit. B3)1.738 mg (%12)
Pantotenik asit (Vit. B5)1.389 mg (%28)
B6 vitamini0.257 mg (%20)
Folik asit (Vit. B9)81 μg (%20)
C vitamini10 mg (%17)
Kalsiyum12 mg (%1)
Demir0.55 mg (%4)
Magnezyum29 mg (%8)
Fosfor52 mg (%7)
Potasyum485 mg (%10)
Çinko0.64 mg (%6)
Oranlar yetişkinler için alınması önerilen oranlardır.


Avokado kültürlerinde pek çok meyvede bulunandan fazla lipit (yağ) bulunur ve genellikle bunlar tekli doymamış yağlardır. Diğer yağlı gıdaların (Yüksek yağlı et süt balık vb.) kullanımın sınırlı olduğu hallederde çeşitli diyetlerde önemli şekilde kullanıma hizmet etmektedir.

Olgun avokado elin avucuna alınarak hafifçe nazik basınçla sıkılır. Meyve eti dışarıda hızla kahverengi hal alır bu enzimatik siyahlaşmayı engellemek için soyulan avokadoların üzerine limon veya misket limonu suyu sıkılır.

image
Endonezya usulü çikolata şuruplu avokado milkshake

Meyveler tatlı değildir ancak yağlı ve belirgin ama ustaca tatlandırılmış pürüzsüz kremsi dokusu vardır. Pek çok ülkede bu ikisi için kullanılmasa da hem iştah açıcı, hem tatlı yemeklerde bu sayede kullanılabilir. Avokado vejetaryen mutfakta çok popülerdir, yüksek yağ içeriği nedeniyle sandviç ve salatalarda et yerine kullanılır.

"Hass" gibi bir kısım türler acımsı hale gelmeden az oranda ısıtılabilir durumda olmalarına karşın genelde bütün avokadolar ısıtılmadan çiğ olarak servis edilir. Zira, ısıtma denenmemiş kültürlerde çok dikkat gerektirir ve belli avokado türleri ısıtılması halinde yenilmez hale gelir. Yine uzun süreli bir ısıtma bütün kültür türlerinde kimyasal bir reaksiyona neden olur.

Meksika'da mısırlı tortillalara sürülerek tüketilen guakamole sosunun ana malzemesi avokadodur.

Filipinler, Brezilya, Endonezya, Vietnam ve güney Hindistan (özellikle Kerala ve Karnataka bölgelerinin kıyı kesiminde), avokadolar milkshake ve nadiren de dondurmaya eklenerek veya diğer tatlılarda kullanılır. Brezilya, Vietnam ve Filipinler ve Endonezya'da, şeker, süt veya su ile püre haline getirilen avokado karıştırılıp bir tatlı yapılır. Çikolata şurubu da bazen buna eklenir. Fas'ta soğutulmuş avokado ve tatlandırmak için pudra şekeri ve portakal aromalı su veya portakal suyu ile muamele edilmiş bir sütlü içecek karıştırılarak popüler bir içecek yapılır.

Etiyopya'da ise avokado su veya süt, şeker ile karıştırılıp Vimto adlı meyveli soda ve bir parça limonla servis edilir. Ayrıca avokado, mango, muz, papaya, guava ile karıştırılıp suyu çıkarılıp bir meyve suyu karışımı olarak bir bardakta servis edilir. Avokado ayrıca salatalarda kullanılır.

Brezilya gibi Portekizce konuşulan ülkelerde[] çoğunlukla Avokado iştah açıcı egzotik bir meyve gibi görülür, halinde lime ve şeker ile karıştırılıp tatlı veya aperitif olarak yenir.İspanyolca konuşulan Meksika ve Arjantin gibi ülkelerde ise bunun aksi şekilde hareket edilip tatlılı tarifler ve duyulmamıştır.

Avustralya ve Yeni Zelanda'da ise genelde sandviç, suşiler tostların üstünde ya da tavuk ile birlikte servis edilir. Gana'da dilimlenmiş ekmek üstünde tek başına sandviç gibi yenir. Sri Lanka'da şeker ve süt ya da "treacle" (kısmi ayçiçek nektarından yapılan bir tür şurup) ile püre haline getirilip karıştırılıp popüler bir tatlı olarak servis edilir. Haiti'de genellikle manyok ya da ekmek ile kahvaltıda tüketilir.

Meksika ve Orta Amerika'da beyaz pirinç ile karıştırılıp, çorbalarda, salatalarda tavuk ve etin yanında servis edilir. Peru'da "tequeños" adlı peynirli gözlemeye benzer bir böreğin üstünde mayonez gibi kullanılır, "pamillas" adı verilen mangalda, barbeküde kızartılmış etlerin yanında salata ve sandiviçlerde kullanılır ya da tuna balığı, kalamar, tavuk ile doldurulup bütün olarak tüketilir. Şili'de püre olarak hamburger, hotdoglarda veya dilimlenerek kereviz ve marul salatalarında kullanılır. Sezar salatasının şili versiyonu olgunlaşmış ve dilimlenmiş bütün avokadoyu içerir. Kenya'da avokado meyve olarak tek başına yenir veya meyve ya da sebze salatalarında karıştırılarak kullanılır. İran'da ise canlandırıcı yüz kremi olarak kullanılır.

Meyve püresi Surinam, Recife gibi eski Hollanda sömürgesi olan ülkelerde "Advocaat" adlı adı da kendinden gelen bir likörün orijinal tarifinde aroma verici, kıvam arttırıcı olarak kullanılır.

Avokado dilimleri hamburger, tortilla, hotdog ya da kızartılmış ete eklenip kullanılabilmektedir. Yumurta ile (yağda yumurta, tortillalar, omletler) birlikte kombine edilmektedir, suşi olarak "California Rolls" ya da makizushi (Avokado Maki)'de kilit malzemelerden biri olarak kullanılabilmektedir.

Güney Afrika'da Avokado ile yapılan "Avokado Ritz" bilinen bir yemektir.

1960'larda avokado ile İngiltere'ye geldiğinde bu firma bu meyveyi "avokado armudu" ("avocado pear") olarak adlandırmıştı ancak müşteriler bu meyveyi yanlış şekilde, armut gibi (krema ile) tatlılarda kullanıp, yenilmez bir meyve olduğu yönünde firmaya şikayetler yapmaya başladığında bu firma müşterilerin şikayetlerinden korunmak için armut kelimesini çıkarıp "avocado" olarak satıma devam etmiştir. [].

Besin değeri

Avokadoda çeşitli yağlar bulunmaktadır.

  • Avokadonun kalorinin %75'i yağlardan gelir bunların çoğu tekli doymamış yağlardır.
  • 100 grlık değerler baz alındığında, avokadolar muza göre %35 daha fazla potasyum içerir. (485 mg- avokado'da;muz'da (358 mg)). B vitamini aynı şekilde E vitamini ve K vitamini yönünden zengindir.
  • Avokado %75 çözünmez ve %25 çözülebilir lif içerir.

Yüksek miktar avokado tüketiminin düşük kan kolestrol seviyesini sağlayabileceği ön araştırmalarda tespit edilmiştir. Özellikle, 7 günlük zengin avokado diyeti sonrası hiperkolestrol hastalarının kolestrol seviyelerinde %17 oranında düşüş olduğu tespit edilmiştir. Diğer tespitlerde LDL (kötü huylu kolestrol) ve trigliserid seviyesinde %22 düşüş HDL (Yüksek yoğunluklu lipoprotein-iyi huylu (yardımcı) kolestrol) seviyesinde %11 artış olmuştur. Japon araştırmacılar Avokado'da bulunan 4 kadar maddeyi sentezlemişler ve (2R, 4R)-16-heptadecene-1, 2, 4-triol adlı antibakteriel bir bileşime rastlanmıştır.

Özel içeriğin birleşiminin, avokadoyu potansiyel kanser önleyicilerden biri yaptığı, ön araştırmalarla tespit edilmiştir.

P. americana ekstraktının laboratuvar araştırmalarında hipertansiyon ve diabetes mellitus'a karşı potansiyel olarak tedavide kullanılabileceği tespit edilmiştir.

Ev bitkisi olarak

image
20cmlik evde büyütülen Avokado bitkisinin yaprağı

Her ne kadar pek poüler olmasa da, avokado ağacı içeride dekoratif bir ev bitkisi olarak büyütülebilir. Normal toprakda ya da 4-6 hafta içinde su içinde köklendirilen çekirdek saksıda büyütülebilir ancak bitki verimli hale gelmesi için yeterli büyüklüğe erişmesi ve yeterli güneş ışığı alması gerekir. Bazı ev bahçeciliği ile uğraşan kişiler meyve vermesi 4 ile 6 yıl arası bir süre gerektiren avokadonun büyemesinin hızlanması için aşı yaparlar ancak avokadonun iyi meyve vermesi için ikinci bir farklı türde ağacın ve çapraz tozlaşmanın gerekliliği unutulmamalıdır.

Alerjiler

Bazı insanlarda avokado alerjik reaksiyona neden olur. İki tür alerji formu bulunmaktadır; bunlardan ağaç poleni alerjisi ağız ve boğazda avokado yenildikten sonra lokal semptomlara neden olur, ikincisi lateks meyve sendromu olarak bilinir, ile ilişkilidir ve genel ürtike (deri döküntüsü ve kaşıntı), kas ağrısı, kusmaya neden olur ve bazen can tehlikesine neden olabilir.

Hayvanlar için toksik etki

Avokado yaprakları, kabuk, gövde veya tohumu hayvanlar, kediler, köpekler, develer, sığırlar, kuşlar, balık ve atlar için zararlıdır. bunların tüketimi, onlara zarar verebilir, öldürebilir. Avocado meyveside bazı kuşlar için zehirli olabilir ve "American Society for the Prevention of Cruelty to Animals " (ASPCA-Amerikan Hayvanlara Eziyetin Önlenmesi Derneği) tarafından kedi, köpek atları içine alan pek çok hayvan için toksik ilan edilmiştir. Buna karşın Avokado meyvesi çeşitli kedi ve köpek yemeklerinde kullanılmakta ve güvenli olduğu iddia edilmektedir. ASPCA ise bu meyvenin güvenli olup olmadığının bilinmediğini belirtmektedir.

Avokado meyveleri toksik yağlı asit içerikleri ve içerir; çok miktarda alınırsa Atlarda koliğe neden olur ve veteriner tedavisi olmazsa ölümle sonuçlanabilir. Belirtileri gastrointestinal irritasyon, kusma, ishal, solunum sıkıntısı, konjesyon, kalbin dokuların etrafında sıvı birikimi ve hatta ölümdür. Kuşlar bu toksik bileşiğe özellikle hassas durumdadır. Avokado ve guakamolenun hayvanlara yedirilmesinden tamamen sakınılmalıdır.

Birlikte evrim

Bir kısım evrim bilimciler 'evrimsel anakronizmden' teorisinden hareketle ağaçların değişen ekolojik ortama uyum sağladığını iddia ederler ve avokado ağacının büyük memelilerden olan ve ile birlikte evrimleştiğini ve bu yönden Mango'ya benzediğini iddia ederler. Avokado ağacı da mango gibi genel olarak büyük hayvanlarca meyvelerinin yenmesi ve ardından toksik yenmez çekirdeğinin hayvan dışkısından yararlanarak etrafa yayılması ile yabani ortamda çoğalabilir. Bu yönden bir zamanlar soyu tükenmiş ataları bu bitkileri yaydıkları fakat sonrasında değişen duruma göre bitkinin ve meyvesinin kendini uyarlayarak günümüze kadar geldiği iddia edilmektedir. Buna göre ekolojik çevre olarak avokadonun mangoya benzediği iddia edilmektedir.

Ayrıca bakınız

  • Türkiye'de Avokado üretimi

Kaynakça

  1. ^ Wegier, A., Lorea Hernández, F., Contreras, A., Tobón, W. & Mastretta-Yanes, A. 2017. Persea americana (errata version published in 2018). The IUCN Red List of Threatened Species 2017: e.T96986556A129765464. https://dx.doi.org/10.2305/IUCN.UK.2017-3.RLTS.T96986556A96986588.en. Downloaded on 01 May 2021.
  2. ^ Chen, H.; Morrell, P. L.; Ashworth, V. E. T. M.; De La Cruz, M.; Clegg, M. T. (2008). "Tracing the Geographic Origins of Major Avocado Cultivars". Journal of Heredity. 100 (1). ss. 56-65. doi:10.1093/jhered/esn068. (PMID) 18779226. 
  3. ^ California Avocado Society 1973-74 Yearbook 57: 70-71, What kind of fruit is the avocado? 27 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
  4. ^ M. Villanueva1 y S. Verti. "EL AGUACATE: ORO VERDE DE MÉXICO, ORGULLO DE MICHOACÁN" (PDF). Gobierno del Estado de Michoacán. 27 Eylül 2013 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 4 Şubat 2012. 
  5. ^ PC Barry (7 Nisan 2001). . Canku Ota. 31 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2007. 
  6. ^ a b . IndexFresh.com. : Index Fresh Avocado. 2007. 2 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2007. 
  7. ^ a b c Linda Stradley (2004). "All About Avocados: History of the Hass Avocado". What'sCookingAmerica.net. : self-published. 13 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Mayıs 2008.  Bu bireysel çalışmada çeşitli kaynaklara atıf yapılmıştır ve Stradley iyi bilinen bir yemek yazarıdır.
  8. ^ "Online Etymology Dictionary – Avocado". Etymonline.com. 17 Kasım 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Mayıs 2010. 
  9. ^ . Thefloweringgarden.com. 8 Ağustos 2007. 14 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2010. 
  10. ^ Oxford English Dictionary, 2nd edition (1989), "avocado", "alligator, n.2" makaleleri
  11. ^ , "advokat 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ."; , "avocado 14 Ocak 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ."; , "avocado 26 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .", hepsinin de anlamı Avukat armudu ("advocate pear") .
  12. ^ "Avocado holds promise for Wayanad farmers". Hindu.com. 16 Nisan 2010. 16 Haziran 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Şubat 2012. 
  13. ^ . 15 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2012. 
  14. ^ a b FAO (2004) Major Producers of Avocado 21 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
  15. ^ Curtis F.Dowling; (1987). Fruits of warm climates. Miami, Fla: J.F. Morton. ISBN . 
  16. ^ A.Whiley (1 Eylül 2000). "Avocado Production in Australia". . 4 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Aralık 2007. 
  17. ^ a b c "bkz.Fransızca vikipedi". 25 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2012. 
  18. ^ mindfully.org (1 Haziran 1976). "Ethylene gas and produce". Mindfully.org. 2 Ekim 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Mayıs 2010. 
  19. ^ "ağaçlar.net internet sitesi". 29 Şubat 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Şubat 2012. 
  20. ^ (PDF). 15 Eylül 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2012. 
  21. ^ . Kaliforniya Üniversitesi. 2007. 26 Kasım 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2007. 
  22. ^ JH Crane-CF Balerdi ,I Maguire (1 Ağustos 2007). "Avocado Growing in the Florida Home Landscape". Florida Üniversitesi. 19 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Aralık 2007. 
  23. ^ Blumenfeld, Amos; Gazit, Shmuel. (PDF). Agricultural Research Organization, Volcani Center, Bet-Dagan, Israel. 3 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2010. KB1 bakım: Birden fazla ad: yazar listesi ()
  24. ^ W.S.Stewart,;K.M. Smoyer, ; R.E.Puffer,. "Progress Report on Effects of Plant Growth Regulator Sprays on Avocados" (PDF). California Avocado Society 1948 Yearbook. 15 Nisan 2012 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 21 Eylül 2010. KB1 bakım: Birden fazla ad: yazar listesi ()
  25. ^ HD Ohr-MD Coffer & RT McMillan (4 Ağustos 2003). "Common Names of Plant Diseases". American Phytopathological Society. 23 Nisan 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Mayıs 2008. 
  26. ^ a b . California Avocado Commission. 20 Haziran 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2008. 
  27. ^ a b R. Clipsham. . 27 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2007. 
  28. ^ a b c (2 Haziran 2010). "Eat this! The 'Hass' avocado, black and green and creamy". Dining Chicago. Chicago's Restaurant & Entertainment Guide, Inc. 21 Eylül 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Haziran 2010. 
  29. ^ a b c . Avocado.org. : . 2008. ss. "About Avocados: History" section. 3 Ekim 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2008. 
  30. ^ a b . 22 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2012. 
  31. ^ E. L.Overholser (1924–25). "Cold Storage Behavior of Avocados" (PDF). California Avocado Association Annual Report, 10. : California Avocado Association. s. 32–40. 30 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 19 Ağustos 2009. 
  32. ^ "Avocado varieties". 15 Mart 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Şubat 2012. 
  33. ^ "Mexico praises lifting of last U.S. avocado import barriers". International International Herald Tribune. 2 Şubat 2007. 18 Ocak 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Aralık 2007. 
  34. ^ a b (PDF). Trade and Poverty in Latin America (). 5 Mayıs 2009. 19 Ekim 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2009. 
  35. ^ USDA Nutrient Database[]
  36. ^ "Ayrıca bkz. Uzman TV avokado nasıl soyulur?". 25 Şubat 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Şubat 2012. 
  37. ^ Robert Bates P. (1970). "HEAT-INDUCED OFF-FLAVOR IN AVOCADO FLESH". Journal of Food Science, 35. s. 478. doi:10.1111/j.1365-2621.1970.tb00962.x. 
  38. ^ . 29 Aralık 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2012. 
  39. ^ . 8 Aralık 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2012. 
  40. ^ "Avocados, raw, California". NutritionData.com. 2007. 24 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Aralık 2007. 
  41. ^ Naveh E, Werman MJ, Sabo E, Neeman I (2002). "Defatted avocado pulp reduces body weight and total hepatic fat but increases plasma cholesterol in male rats fed diets with cholesterol". J. Nutr. 132 (7). s. 2015–8. (PMID) 12097685. KB1 bakım: Birden fazla ad: yazar listesi ()
  42. ^ Lopez Ledesma, R (Kış 1996). . Arch-Med-Res. 27 (4). s. 519–23. (PMID) 8987188. 20 Ağustos 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2012. 
  43. ^ Sugiyama, Takeyoshi; Sato, Akemi and Yamashita, Kyohei (1982). "Synthesis of All Four Stereoisomers of Antibacterial Component of Avocado". Agricultural and Biological Chemistry. 46 (2). ss. 481-485. KB1 bakım: Birden fazla ad: yazar listesi ()
  44. ^ D'Ambrosio SM, Han C, Pan L, Kinghorn AD, Ding H.,"Aliphatic acetogenin constituents of avocado fruits inhibit human oral cancer cell proliferation by targeting the EGFR/RAS/RAF/MEK/ERK1/2 pathway." Biochem Biophys Res Commun. 2011 Jun 10;409(3):465-9 Authors:
  45. ^ Gondwe M, Kamadyaapa DR, Tufts MA, Chuturgoon AA, Ojewole JA, Musabayane CT.,"Effects of Persea americana Mill (Lauraceae) ["Avocado"] ethanolic leaf extract on blood glucose and kidney function in streptozotocin-induced diabetic rats and on kidney cell lines of the proximal (LLCPK1) and distal tubules (MDBK)." Methods Find Exp Clin Pharmacol. 2008 Jan-Feb;30(1):25-35
  46. ^ Brehler R, Theissen U, Mohr C, Luger T (Nisan 1997). ""Latex-fruit syndrome": frequency of cross-reacting IgE antibodies". Allergy. 52 (4). ss. 404-10. doi:10.1111/j.1398-9995.1997.tb01019.x. (PMID) 9188921. KB1 bakım: Birden fazla ad: yazar listesi ()
  47. ^ . Better Health Channel. 31 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2012. 
  48. ^ . InformAll Database. 19 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2012. 
  49. ^ "Notes on poisoning: avocado". . 30 Haziran 2006. 20 Kasım 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Şubat 2012. 
  50. ^ "Avocado". ASPCA Animal Poison Control Center. 2 Mayıs 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Şubat 2012. 
  51. ^ "AvoDerm Natural Premium Dog Food". 29 Nisan 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Ocak 2009. 
  52. ^ "AvoDerm Natural Premium Cat Food". 31 Ocak 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Ocak 2009. 
  53. ^ Oelrichs PB, Ng JC, Seawright AA, Ward A, Schäffeler L, MacLeod JK (1995). "Isolation and identification of a compound from avocado (Persea americana) leaves that causes necrosis of the acinar epithelium of the lactating mammary gland and the myocardium". Nat. Toxins. 3 (5). ss. 344-9. doi:10.1002/nt.2620030504. (PMID) 8581318. KB1 bakım: Birden fazla ad: yazar listesi ()
  54. ^ Barlow, Connie C. (2000). The ghosts of evolution: nonsensical fruit, missing partners, and other ecological anachronisms. New York: Basic Books. ISBN . 
  55. ^ B. N. Wolstenholme; A. W. Whiley (1999). "ECOPHYSIOLOGY OF THE AVOCADO (Persea americana Mill.) TREE AS A BASIS FOR PRE-HARVEST MANAGEMENT" (PDF). Revista Chapingo Serie Horticultura. Cilt 5. ss. 77-88. 3 Eylül 2013 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 8 Şubat 2012. 

İç bağlantılar

  • Guakamole

Dış bağlantılar

  • Beslenme bilgisi6 Kasım 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
  • Avocadosource.com18 Ekim 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
  • Avokado hakkında7 Kasım 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
  • ASPCA - Hayvan zehirleri kontrol merkezi-avokado8 Kasım 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .

wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar

Avokado Persea americana anavatani Orta Meksika olan cicekli bitkiler kapali tohumlular sinifindan tarcin ve kafur agacini da icine alan defnegiller familyasina ait bir agac ve bu agacin meyvelerinin adidir Timsah armudu da denen avokado meyveleri kure biciminde oval elips ya da armut gibi eriksi tipli yesil kirmizi ya da erguvani renktedir Eti krem sari ya da beyazimsidir Agaclar ancak kismen kendine verimlidir Taze olarak tuketilir ayrica yemeklerde ve salatalarda kullanilir Cok besleyicidir Tropik iklime sahip bolgeler yaninda subtropikal iklime don fazla olmamasi kaydiyla Akdeniz iklimine sahip cesitli bolgelerde de yetistirilir Avokado PreYeYeOSDCPTJKPgNKorunma durumuAsgari endise altinda IUCN 3 1 Biyolojik siniflandirmaAlem PlantaeSube TracheophytaSinif MagnoliopsidaTakim LauralesFamilya LauraceaeCins PerseaTur P americanaIkili adlandirmaPersea americanaMillSinonimlerLaurus persea L Persea americana var drymifolia Schltdl amp Cham Blake Persea americana var nubigena L O Williams Persea drymifolia amp Persea gratissima Persea nubigena Persea perseaAvokado meyveleriAgacta avokado meyveleriOlgun avokado ve capraz goruntusuHass turu olgun avokadoTarihceYerel criollo avokadolari kulture alinmis avokado turlerinin atasi Avokadonun anavatani Puebla eyaleti ve Meksikadir Yerel ve yabani ortamda yetisen islah edilmemis turu criollo adi ile bilinir kucuk koyu siyah bir deriye sahip meyvesinin ortasinda buyuk bir tohum bulunur Avokado kullanimi ile ilgili en eski olgulara Coxcatlan Puebla Meksika da M O 10 000 yilina ait bilgileri iceren bir magarada rastlanmistir Avokado orta amerika ve Guney amerika da da uzun bir islah hikayesine sahiptir Avokado gibi sekil verilmis surahi M S 900 yilinda Inka oncesi Chan Chan sehrinde bulunmustur Avrupa da avocado ile ilgili bilinen en eski yazili kayit dogum 1470 olum 1528 tarafindan 1518 ya da 1519 yillarinda yazilan Suma De Geographia Que Trata De Todas Las Partidas Y Provincias Del Mundo kitabindadir Bilinen ilk avocado kelimesinin kullanildigi Ingilizce yayinda Hans Sloane tarafindan 1696 da yapilan Jamaika bitkileri indeksindedir Bitki Endonezya ya 1750 de Brezilya ya 1809 da Levant a 1908 da girmistir ve Guney Afrika Avustralya ya 19 yy sonunda giris yapmistir Etimoloji Avokado kelimesi Turkceye Ingilizce Avocado kelimesinden kaynak belirtilmeli bu kelime de Ispanyolca aguacate kelimesinden gelmektedir Bu kelime de ispanyolcaya Nahuatl dilindeki ahuacatl testis meyvenin seklini belirten referans bir kelime kelimesinden gelmektedir Avokadolar Aztekler de bereket meyvesi diye bilinirdi Guney Amerika da Arjantin Bolivya Sili Peru ve Uruguay da Avokado Kecuva dilindeki adiyla olarak bilinir Diger ispanyolca konusulan ulkelerde ve portekizce de ise adi abacatedir Bu meyve sekline ve belli kultur turlerindeki duz yesil kabuk yuzetine yapilan atifla avokado armudu veya timsah armudu diye de bazen adlandirilir Nahuatl ahuacatl kelimesi diger bir kisim kelimelerle de iliskilendirilebilir Mesela ahuacamolli avokado corbasi veya sosu anlamindadir ve bu kelimeden ispanyolcada avokado ile yapilan ve avokadonun bilinmesini saglayan bir meze guakamole turetilmistir Ingilizce bilinen en eski bu meyve ile ilgili yazili kullanim 1697 de Avogato Pear di Bu kelime sonradan alligator pear timsah armudu seklini almistir The advocate formuna diger bazi Germanik dillerde rastlanmaktadir Ornegin Almanca Advogato Birne Isvecce advokatparon Danca advokat paere ve Hollandaca advocaatpeer Hindistan in bir kisim bolgelerinde ise bu meyve tereyagi meyvesi butter fruit diye bilinir Cin de ise e li 鳄梨 timsah armudu nun dogrudan cevirisi veya huangyou guǒ 黄油果 tereyagi meyvesi olarak bilinir Turkiye de halk arasinda bazi kesimlerce bu meyve Amerikan armudu adiyla da anilmaktadir YetistirmePersea americana tohumdan filizlenmis genc avokado fidesi kokleri ve yapraklari ile 2005 yili itibariyla Dunyada Avokado UretimiAvocado tohumu olan cekirdeginin genel yapisiYetistirilmesi ve TarimiAvokado meyvesi cv Fuerte soldaki butun sagdaki ikiye ayrilmis kismiUlke Miktari Tm Dunyadaki siralamasiMeksika 1 040 390 1Endonezya 263 575 2Amerika Birlesik Devletleri 214 000 3Kolombiya 185 811 4Brezilya 175 000 5Sili 163 000 6Dominik Cumhuriyeti 140 000 7Peru 102 000 8Cin 85 000 9Etiyopya 81 500 10 20 metreye kadar uzayabilen agacin sirali ve 12 25 cm arasi uzunlukta yapraklari bulunur Cicekleri pek goze carpmaz yesilimsi sari renkte 5 ile 10 mm genisligindedir Armut sekilli meyvesi 7 ila 20 cm uzunlugundadir agirligi 100 gr ila 1000 gr agirligindadir ortasindaki genis tohum 5 cm ila 6 4 cm uzunlugundadir Subtropikal turleri donsuz ve az ruzgar gerektiren bir iklimi tercih eder Asiri ruzgar nemi dusurur cicekleri kurutur ve polenlemeyi etkiler Her ne kadar Hass kultur turu 1 e kadar olan isilara tahammul ederse de hafif donlar olgunlasmamis meyvelerin agactan dusmesine neden olur Yaklasik 1 metreden fazla derinlige sahip iyi havalandirilmis topraga da agac ihtiyac duyar Asiri tuzlu toprak urun verimini dusurur Bu toprak ve iklim dunyanin ancak sayili bolgelerinde olur Guney Ispanya Portekiz Fas Girit Levant Guney Afrika Kolombiya Peru Orta ve Kuzey Sili nin belli bolgeleri Vietnam Endonezya Guney Hindistan in belli bolgeleri Sri Lanka Avustralya Yeni Zelanda Filipinler Malezya Orta Amerika Karayipler Meksika Kaliforniya Arizona New Mexico Teksas Florida Hawaii Ekvador ve Ruanda Butun bu bolgelerde farkli kultur turlerine sahiptir Hasat ve hasat sonrasi Ticari uretimde hektar basina yilda ortalama 7 ton urun alinabilir bazi bahcelerde bu hektar basina 20 tonu bulabilir Zeytin gibi duzensiz urun vermesi sorun teskil edebilir zira 1 yil yuksek verim alinirken bunun ardindan dusuk verim alinan bir yil takip eder Avokado dona tahammul edemez bu sebeple tropik ve subtropik iklimlerde yetisir Bununla birlikte soguga dayanikli varyetelerde bulunmaktadir mesela Ettinger varyetesi gibi varyeteler 6 dereceye kadar az bir yaprak hasari ile dayanabilir 10 dereceye kadar dayanikli varyetelerinde bulundugu iddia edilmektedir Avokado klimakterik bir meyvedir muz da bir digeri bunun anlami meyve agac ustunde olgunlasmaya baslar ancak esas olgunlasmasi sararip yenilecek hale gelmesi agactan koparildiktan sonra olur Avokado yesil olarak toplanir ve dondurucuda 3 3 ile 5 6 derecede saklanir ve son guzergahina ulastirilir Avokadonun yetismesinden sonra yenebilir hale gelmesi vakit alir Meksikali yetistiricilerin Hass Avokadosu 23 oraninda yenilebilir hale geldiginde kuru materyal icerir diger ulkelerde de ayni standarda sahiptir Avokado toplandiktan birkac gun sonra oda sicakliginda da sararip yenilebilir hale gelir Bazi marketlerde daha hizli sekilde etilen karpit gazi ile muamele edilerek yenilecek hale getirilmektedir Bazi hallerde ise musterilerinin en iyi sekilde kendilerine geri donmesini isteyen ticari ureticiler avokado meyvesini iyice yetisip sararmasi icin agacta birakirlar ancak eger agacta meyve cok fazla bekletilirse dusup zarar gorebilir Buyutme Avokadonun kultur cesitleri turleri olan alt varyeteler su varyetelerine dayanmaktadir Persea americana var drymifolia Meksika varyetesi Persea americana var floccosa Persea americana var guatemalensis Guatemala varyetesi Persea americana var nubigena Persea americana var steyermarkii Avokado turleri ciceklerindeki erkek ve disi organlarin ayri zamanlarda olgunlasmalari dichogamy yuzunden kendisine ancak kismen verimlidir Bunun uzerine uzun bir buyume donemi bu agaclarin ve meyvesinin buyumesini zorlu hale getirir Pek cok kultur turu tohumla buyutulen agacin uzerine yapilan asi ile cogaltilir zira bu mutasyonlari en aza indirdigi gibi meyve veriminin de korunmasini saglar Modern yetistirme programlari da izolasyon ile rastgele capraz polenlemeyi en aza indirerek yeni turler yaratir Bu konunda Kaliforniya Universitesi ve daki Instituto de Investigaciones Agropecuarias gibi dunyada enstituler bulunur Avokado cicekleri hem disi hem erkek organa sahip olmasina ragmen bu organlar ayni anda islev yapmazlar Cicekler iki eseyli bir acilma duzeni gosterir Her cicek ilk acildiginda disi safhadadir Bu safhada disi organ baska ciceklerden gelen cicek tozlarini kabul eder erkek organlar cicek tozu sacmazlar Bu safhaya Disi Safha denir Daha sonra cicek kapanir gece kapali kalir ertesi gun ayni cicek tekrar acilir Bu acilista ise erkek organlar cicek tozu sacarken disi organ artik kabul edici degildir Disicik tepesi kararmis ve kurumaya baslamis olabilir Bu safhaya da Erkek Safha denir Avokado ciceginin bu durumu bilimsel olarak Senkronoiz Dikogami olarak adlandirilir Yani erkek ve disi organlarin olgunlasmasi farkli zamanda ama gunun hep ayni saatlerinde olur Avokado cesitleri cicek tipi bakimindan A ve B tipi olarak 2 grupta siniflandirilir A tipi cesitlerde cicek ilk gunun sabahi disi ertesi gun gunduz gec saatlerde veya ogleden sonra erkek safhadadir B tipi cesitlerinde ise cicek birinci gun ogleden sonra disi sonrasinda kapanip ertesi sabah erkek safhadadir Bu duruma gore kultur turleri su sekilde siniflandirilmaktadir A tipi kultur turleri Hass Gwen Lamb Hass Pinkerton Reed B tipi kultur turleri Fuerte Sharwil Zutano Bacon Ettinger Sir Prize Walter Hole Avokado ciceginin bu iki eseyli acilma duzeninden dolayi iyi bir meyve tutumu ve yuksek verim alabilmek icin A ve B tipi cesitler birlikte dikilmelidir Ancak ayni tipteki kultur turlerinden bazilari gun ve saat farki ile de olsa farkli zamanlarda cicek actiklarindan belli olcude birbirlerini tozlama imkani da bulunmaktadir Belli Hass gibi kultur turleri duzensiz verim nedeniyle belli yillarda iyi urun verir Soguk avokado agaclarinin pek tolere edemedikleri bir durum gibi bir durumdan kaynakli dusuk urun verme hali agaclarin bir sonraki yil icin daha bol urun vermesine neden olur Bazi yillar ise cevresel kosullar tohumsuz cekirdeksiz avokado meyvelerinin olusmasina neden olabilir Avokado endustrisinde bunlar cukes diye bilinir ve kucuk boylarindan dolayi bunlar ticari olarak dislanir satilamazlar 2 duzgun gelisen avokado arasinda tohumsuz cuke denen avokadoCogaltma ve anaclar Avokado genellikle ozel bir teknikle cogaltilir Genc bir avokado filizi Avokado anaclari genellikle meyve vermesi icin tohumdan cogaltilir Normalde tohumdan agacin buyutulmesi 4 ile 6 yillik bir vakit alabilir ve ancak bu agaclarin tohumlarin alindigi ana agacla ayni meyve kalitesine sahip olmasi pek olasi degildir Bu sebeple sadece anaclar tohumdan cogaltilabildigi gibi celikten de koklendirilerek cogaltilabilir Bu anaclar 1 yil serada buyutuldukten sonra artik asilanmaya hazir hale gelir Bunun ardindan goz asisi veya kalem asisi ile cogaltilir Bu sekilde asilana agac satima hazir hale gelmeden once 6 12 ay kadar daha buyutulur Anaclar genel kosullar gozonunde tutularak secilir zira fakir toprak ve gibi mantar hastaliklari anaclari tehdit eden durumlardir Kapali ortamda cimlendirme Kapali ortamlarda avokado cukur bardaklarla ozel bir teknikle cimlendirilebilir Bunun icin olgunlasmis ve buzdolabinda dondurulmamis avokadonun tohumu olan meyve cekirdegi alinip 3 4 kurdan hafifce sadece kabuga birkac mm gececek sekilde cekirdege saplanip cekirdek su dolu bir bardaga konularak tutturulur Bardakta cekirdegin ucte biri suyun uzerinde olmalidir 4 ile 6 hafta icinde avokado filizlenmeye ve kok salmaya baslar aksi takdirde cekirdek cope atilir Kok 1 2 cm buyuyunce bitki saksiya alinir ve her birkac gunde bir sulanir ancak avokado genis bir alan istediginden saksi birkac defa degistirilip buyutulmelidir Hastaliklar P americana avocado bitkisi cicekleri Avokado agaclari bakteriyel viral fungal ve belli ana minerallerin eksikliginden kaynaklanan beslenme hastaliklarina karsi duyarlidir Hastaliklar bitkinin butun bolumlerini etkileyebilir Lekelenme curuk kanserlere renk solmalarina paslanmaya neden olabilir Kaliforniya da uretim ABD nin avokado uretiminin 95 i Kaliforniya da 59 000 donum 240km2 yi bulan bir ekim alanindan ve bunun 60 i Guney Kaliforniya den karsilanir Fallbrook Kaliforniya gibi sehirler Dunya nin Avokado Baskenti olarak adlandirilir Fallbrook ve Carpinteria gibi sehirler yillik avokado festivalleri duzenleyip hasatlarini kutlarlar A tipi avokado kultur turleri Miami Florida da adli bir kimse tarafindan bulunup yetistirilen bir kultur turudur Guney Florida da ticari bir tur olarak yetistirilir Bugun Dunya da yetisen en yaygin ve bilinen avokado turudur Yilda boyunca meyve verir ve dunyadaki islah edilmis avokado turlerinin 80 nini olusturur Butun Hass Avokado meyveleri bir posta kuryesi olan La Habra Heights Kaliforniya daki in ismini tasiyan ve onun tarafindan yetistirilen bir agactan turemistir Hass 1935 te bu verimli agacinin patent hakkini almistir Ana agacin turu belirsizdir Eylul 2002 de hastaligi nedeniyle agacin olmesi uzerine kesilmistir Hass agaclari orta buyuklukte 150 250 g lik oval cakilimsi yuzeyli meyveler verir Meyve eti ceviz gibi zengin aromali ve 19 oraninda yag icerir Bu kultur cesidinin Guatemala A Hibrit turu 1 C 30 F lik sogukluga dayaniklidir Ancak Hass turleri dona karsi cok hassas oldugundan don olaylari agacin zarar gorup meyve veriminin dusmesine neden olur Gwen Hass ve Thille turlerinin 1982 de caprazlanmasi ile elde edilen bir turudur Hass turune gore daha cok urun verir ve daha bodurdur Ancak cevizimsi zengin aromali oval sekilli meyvesi Hass tan daha kucuk 100 200 gr agirligindadir Hass a gore daha cakilimsi yuzeyi vardir ve olgunlastiginda koyu yesil bir hal alir Hass gibi 1 dereceye 30 F dayaniklidir Miami ye dikilen Taft avokadosu uzerinde yetisir ve Florida da bu kultur turununun sahibi George Cellon un karisi olan Lula da ismini almistir Meksika ve Guatemala turlerinin muhtemelen caprazlanmasi ile elde edilmistir Lula aromasi yuksek yag iceren yapisi ve Florida da ticari satimi ile de bilinir Bunun yaninda anac olarak kullanimida yaygindir 4 C 25 F a kadar dayaniklidir Pinkerton Ilk kez Saticoy Kalifornia Pinkerton ciftliginde 1970 li yillarda yetistirildigi icin bu adi almistir Hass Rincon fidesinden elde edilmistir buyuk bir meyveye kucuk bir tohuma sahiptir yesil meyvesi olgunlastikca koyulasir Soluk yesil duz kremli yuksek oranda yag iceren bir meyve etine sahiptir Hibrit bir Guatemela turu olarak tahmin edilmekle 1 C 30 F ye dayanabilmektedir kabugu meyve etinden kolayca ayrilip soyulabilir Reed 1948 de James S Reed tarafindan Kaliforniya da fide olarak tesadufen gelistirilmistir Reed buyuk yesil duz yuzeyli bir meyve ile koyu kalin parlak bir meyve yuzeyine sahiptir Meyve derisi yesildir Guatemela cesidi olup 1 C 30 F a dayanabilir Agaclarin boyu 4 5 metre arasinda degisir B Tipi avokado kultur turleri Bacon James Bacon adli ciftci tarafindan 1954 te gelistirilmistir Bacon orta buyuklukte puruzsuz yesil derili ve sari yesil hsfif tatli orta buyuklukte biraz lifli meyve etine sahiptir Cekirdek orta buyukluktedir Bitki derisi yesil olsa da olgunlastikca sararir Meyve hasadi kasim basi ocak ortasi olarak saptanmistir Urun vermesi tutarlidir erken gelisen ve soguk bolgelerde Fuerte cesidinden daha yuksek meyve verimi olan bir cesittir Tasimaya uygunlugu iyi olan bir cesittir 5 C 23 F a kadar soguga dayanabilir Meksika ile Bati Hint turlerinin caprazlanmasi ile ortaya cikmis bir tur olarak tahmin edilmektedir Winter Haven Florida da Tom W Brogden tarafindan yetistirilmis bir fideden bu tur elde edilmistir 5 C 22 F a kadar soguga dayanabilir Evde yetistirilmek uzere cesitli bitki saticilarinca satilmaktadir Meyve derisi olgunlastigindan koyu pembe bir hal alir Ettinger Meksika Guatemala Fuerte turunun caprazlanmasi ile elde edilmis Israil orijinli ve 1947 den beri uretilen bir cesittir Yetiskin agaclarin 4 saat kadar da olsa 6 C 21 F isiyi tolere edebildikleri tespit edilmistir Meyvesi puruzsuz ince ve yesil ancak soyulmasi zor olan bir kabuga sahiptir meyve eti ise cok acik yesil renktedir Fuerte A Meksika Guatemala caprazi Puebla orijinli bir kultur turudur ispanyolca guclu anlamina gelen adini 1913 te kaliforniya da yasanan nadir gorulen bir don olayindan sag cikmasi neticesi almistir 3 C 26 F a kadar dayaniklidir orta buyuklukte armut sekilli yesil meyve derisi kolayca soyulabilir Meyve et rengi acik sari ve lifsiz bir cesittir Tohum orta buyukluktedir Meyve etinde yag icerigi 19 20 ve kuru madde icerigi 29 30 arasynda meydana gelmektedir Meyve hasadi kasim nisanaylari arasinda yapilmaktadir Agac boyu 4 ila 6 metre arasindadir Guatemala Bati Hint turleri ile caprazlama sonucu Homestad Florida da JJJL Phillips tarafindan ortaya cikarilmis bir kulturu turudur 1937 de bu turun patenti alinmis ve soguga dayaniklilik ve urunun kalitesi yonunden en onemli ticari turlerden biri olmustur Eliptik meyvesi epey buyuk olup 910 gr 2 pound bulabilmektedir 3 C 26 F a kadar dayanabilir Sharwil Baskin Guatemala ancak bir olcu Meksika Avocado turlerine ait genlere sahip Sharwil 1951 de Frank Sharpe tarafindan guney Queensland Australya da gelistirilmistir Sharwil adi bu turun ilk ureten J C Wilson ile Frank Sharpe in Shar wil kelimelerinin birlesmesi ile ortaya cikmistir Avustralya dan 1966 da Hawaii ye gelmis yine dunya ya yayilmistir Orta buyuklukte duz yesil meyvesi yuksek oranda 20 24 yag icerir ve kucuk tohumludur Meyve derisi olgunlasincada yesildir Hawaii de dikilen Avokado agaclarinin 57 den fazlasi New South Wales Avustralya dakilerin 20 ye yakini bu turdur Fuerte turunden daha fazla bocek ve hastalik direncine sahiptir duzenli ve ortalama yuksek kalitede meyve verir Ancak dona karsi hassastir Zutano R L Ruitt tarafindan 1926 da Fallbrook da bulunmustur bu Meksika varyetesi 4 C 25 F ye kadar dayaniklidir Buyuk armut sekilli meyvesi parlak ince sari yesil kolayca soyulabilir bir kabugu vardir Meyve eti soluk yesil lifli ve aromasi hafiftir Diger kultur cesitleri 32 yasinda USDA 8b de bulunan avokadoUSDA 8b bolgesinde avokado meyveleri Yukarida sayilan cesitler tahdidi degildir Ticari alanda yaygin olmasa da tarafindan bulunan avokadosu basta olmak uzere diger avokado cesitleri de bulunmaktadir Kaliforniya disinda Florida da yetisen kulturler buyuk yuvarlak puruzsuz yuzeyli orta yesil derili ve az yagli liflidir Nadiren de olsa dusuk kalorili avokado olarak pazarlanir Avokado uretim tarihinde kullanilan ancak ticari olarak kullanimi artik gunumuzde birakilan Challenge Dickinson Kist Queen Rey Royal Sharpless ve Taft turleri sinirli olsa da ciftcilerce dikilip kullanilabilmektedir Bununla birlikte Soguga dayaniklilik haritasinda USDA 8b dayanikliliga sahip Meksika varyetesi avokado turleri oldugu da iddia edilmekle pek yaygin olmasa da bu turlerin ABD nin Teksas eyaleti Fransa nin guneyinde Nimes gibi yerlerde yetistirilmesi yapilmaya calisilmaktadir 10 dereceye kadar dayandigi iddia olunan Fantastic varyetesi buna ornektir Bunun yaninda Brazos Belle Joey Lila Poncho Clifton Duke Ganter Gottfried Ignacio Mayo Mexicola Mexicola grande Northrop Puebla Stewart Teague Topa Topa Walter Hole gibi varyetelerde bulunmaktadir Avokado ve ticari iliskilerLos Angeles Kaliforniya dan Toronto Ontario eyaletine Kanada Ulusal Fuari icin avokadonun ilk uluslararasi hava yoluyla tasinmasi Avokado ticari sorunlara da neden olmustur ABD Meksika ve bir kisim ulkelerle birlikte NAFTA antlasmasini imzalayip bu antlasma yururluge 1994 te girince Meksika Avokadolarini ABD ye ihrac etmek istemis ancak ABD Meksika daki avokadolarda Tephritidae tipi meyve sineklerinin bulundugu ve bu sebeple Kaliforniya gibi yerlerde kendi agaclarini korumak ve kendi rezervlerine zarar vermesini engellemek icin buna karsi direnmistir Bunun uzerine Meksika ABD Tarim Bakanligi mufettislerini ulkesine davet etmis ABD ise bunun tespitinin mumkun olmayacagini soyleyerek bu teklifi reddetmistir Meksika Hukumeti bunun uzerine ABD nin kuzeydogusuna bu sineklerin soguktan yasayamayacagi yerler ihracina izin verilmesi icin teklif goturmustur ABD bu oneriye karsi da direnmis ancak Meksika nin ABD misirinin ithalatina karsi gumruk engellerini kaldirmasi karsisinda bu israrindan vazgecmistir Bir argumana gore ABD nin bu inadinin nedeni Kaliforniya daki kendi avokado ureticilerinin Sili ve Meksika dan yapilan ithalatlar neticesi rekabet girip zor durumda kalacagi ve kar kaybina ugrayacagi yolundaki korku oldugu ileri surulmustur Bugun Meksika ABD nin 50 eyaletine avokado ihrac etmektedir zira ABD tarim bakanligi mufettisleri davet edildikleri Meksika da Hass avokadolarinin 90 inin uretildigi Michoacan ve Uruapan da incelemeler yapmis milyonlarca meyveyi incelemis ve hicbir soruna rastlanmamistir Oyle ki ABD de 2005 2006 arasinda Meksika dan yapilan ithalat 130 000 tonu bulmustur 2009 da Meksika yaninda Peru ve Sili de ABD ye avokado ihracatina katilmistir Avokado uretildigi Kaliforniya ve Florida da yuksek iscilik maliyetleri su ve iscilik masraflarindan diger ulkelerin aksine pahali fiyattan tuketiciye sunulmaktadir Yine avokado agacinin meyve vermesi icin yetistirildigi yerde harcanan zaman su v s faktorlerde bu fiyati arttirmaktadir Buna ragmen Kaliforniya ABD nin avokado uretiminin 90 ini tek basina yapmaktadir Uluslararasi alanda ABD ye avokado ihracati ise Meksika nin elindedir Mutfaklarda kullanimiAvokado Taze pisirilmemis yenilebilen kisimlari 100 gr Besin degeriEnerji 670 kJ 160 kcal Karbonhidrat8 53 g Seker0 66 g Lif6 7 gYag14 66 g Doymus yag2 13 g 9 80 g 1 82 gProtein2 gTiyamin Vit B1 0 067 mg 5 Riboflavin Vit B2 0 130 mg 9 Niyasin Vit B3 1 738 mg 12 Pantotenik asit Vit B5 1 389 mg 28 B6 vitamini0 257 mg 20 Folik asit Vit B9 81 mg 20 C vitamini10 mg 17 Kalsiyum12 mg 1 Demir0 55 mg 4 Magnezyum29 mg 8 Fosfor52 mg 7 Potasyum485 mg 10 Cinko0 64 mg 6 Oranlar yetiskinler icin alinmasi onerilen oranlardir Avokado kulturlerinde pek cok meyvede bulunandan fazla lipit yag bulunur ve genellikle bunlar tekli doymamis yaglardir Diger yagli gidalarin Yuksek yagli et sut balik vb kullanimin sinirli oldugu hallederde cesitli diyetlerde onemli sekilde kullanima hizmet etmektedir Olgun avokado elin avucuna alinarak hafifce nazik basincla sikilir Meyve eti disarida hizla kahverengi hal alir bu enzimatik siyahlasmayi engellemek icin soyulan avokadolarin uzerine limon veya misket limonu suyu sikilir Endonezya usulu cikolata suruplu avokado milkshake Meyveler tatli degildir ancak yagli ve belirgin ama ustaca tatlandirilmis puruzsuz kremsi dokusu vardir Pek cok ulkede bu ikisi icin kullanilmasa da hem istah acici hem tatli yemeklerde bu sayede kullanilabilir Avokado vejetaryen mutfakta cok populerdir yuksek yag icerigi nedeniyle sandvic ve salatalarda et yerine kullanilir Hass gibi bir kisim turler acimsi hale gelmeden az oranda isitilabilir durumda olmalarina karsin genelde butun avokadolar isitilmadan cig olarak servis edilir Zira isitma denenmemis kulturlerde cok dikkat gerektirir ve belli avokado turleri isitilmasi halinde yenilmez hale gelir Yine uzun sureli bir isitma butun kultur turlerinde kimyasal bir reaksiyona neden olur Meksika da misirli tortillalara surulerek tuketilen guakamole sosunun ana malzemesi avokadodur Filipinler Brezilya Endonezya Vietnam ve guney Hindistan ozellikle Kerala ve Karnataka bolgelerinin kiyi kesiminde avokadolar milkshake ve nadiren de dondurmaya eklenerek veya diger tatlilarda kullanilir Brezilya Vietnam ve Filipinler ve Endonezya da seker sut veya su ile pure haline getirilen avokado karistirilip bir tatli yapilir Cikolata surubu da bazen buna eklenir Fas ta sogutulmus avokado ve tatlandirmak icin pudra sekeri ve portakal aromali su veya portakal suyu ile muamele edilmis bir sutlu icecek karistirilarak populer bir icecek yapilir Etiyopya da ise avokado su veya sut seker ile karistirilip Vimto adli meyveli soda ve bir parca limonla servis edilir Ayrica avokado mango muz papaya guava ile karistirilip suyu cikarilip bir meyve suyu karisimi olarak bir bardakta servis edilir Avokado ayrica salatalarda kullanilir Brezilya gibi Portekizce konusulan ulkelerde kaynak belirtilmeli cogunlukla Avokado istah acici egzotik bir meyve gibi gorulur halinde lime ve seker ile karistirilip tatli veya aperitif olarak yenir Ispanyolca konusulan Meksika ve Arjantin gibi ulkelerde ise bunun aksi sekilde hareket edilip tatlili tarifler ve duyulmamistir Avustralya ve Yeni Zelanda da ise genelde sandvic susiler tostlarin ustunde ya da tavuk ile birlikte servis edilir Gana da dilimlenmis ekmek ustunde tek basina sandvic gibi yenir Sri Lanka da seker ve sut ya da treacle kismi aycicek nektarindan yapilan bir tur surup ile pure haline getirilip karistirilip populer bir tatli olarak servis edilir Haiti de genellikle manyok ya da ekmek ile kahvaltida tuketilir Meksika ve Orta Amerika da beyaz pirinc ile karistirilip corbalarda salatalarda tavuk ve etin yaninda servis edilir Peru da tequenos adli peynirli gozlemeye benzer bir boregin ustunde mayonez gibi kullanilir pamillas adi verilen mangalda barbekude kizartilmis etlerin yaninda salata ve sandiviclerde kullanilir ya da tuna baligi kalamar tavuk ile doldurulup butun olarak tuketilir Sili de pure olarak hamburger hotdoglarda veya dilimlenerek kereviz ve marul salatalarinda kullanilir Sezar salatasinin sili versiyonu olgunlasmis ve dilimlenmis butun avokadoyu icerir Kenya da avokado meyve olarak tek basina yenir veya meyve ya da sebze salatalarinda karistirilarak kullanilir Iran da ise canlandirici yuz kremi olarak kullanilir Meyve puresi Surinam Recife gibi eski Hollanda somurgesi olan ulkelerde Advocaat adli adi da kendinden gelen bir likorun orijinal tarifinde aroma verici kivam arttirici olarak kullanilir Avokado dilimleri hamburger tortilla hotdog ya da kizartilmis ete eklenip kullanilabilmektedir Yumurta ile yagda yumurta tortillalar omletler birlikte kombine edilmektedir susi olarak California Rolls ya da makizushi Avokado Maki de kilit malzemelerden biri olarak kullanilabilmektedir Guney Afrika da Avokado ile yapilan Avokado Ritz bilinen bir yemektir 1960 larda avokado ile Ingiltere ye geldiginde bu firma bu meyveyi avokado armudu avocado pear olarak adlandirmisti ancak musteriler bu meyveyi yanlis sekilde armut gibi krema ile tatlilarda kullanip yenilmez bir meyve oldugu yonunde firmaya sikayetler yapmaya basladiginda bu firma musterilerin sikayetlerinden korunmak icin armut kelimesini cikarip avocado olarak satima devam etmistir kaynak belirtilmeli Besin degeriAvokadoda cesitli yaglar bulunmaktadir Avokadonun kalorinin 75 i yaglardan gelir bunlarin cogu tekli doymamis yaglardir 100 grlik degerler baz alindiginda avokadolar muza gore 35 daha fazla potasyum icerir 485 mg avokado da muz da 358 mg B vitamini ayni sekilde E vitamini ve K vitamini yonunden zengindir Avokado 75 cozunmez ve 25 cozulebilir lif icerir Yuksek miktar avokado tuketiminin dusuk kan kolestrol seviyesini saglayabilecegi on arastirmalarda tespit edilmistir Ozellikle 7 gunluk zengin avokado diyeti sonrasi hiperkolestrol hastalarinin kolestrol seviyelerinde 17 oraninda dusus oldugu tespit edilmistir Diger tespitlerde LDL kotu huylu kolestrol ve trigliserid seviyesinde 22 dusus HDL Yuksek yogunluklu lipoprotein iyi huylu yardimci kolestrol seviyesinde 11 artis olmustur Japon arastirmacilar Avokado da bulunan 4 kadar maddeyi sentezlemisler ve 2R 4R 16 heptadecene 1 2 4 triol adli antibakteriel bir bilesime rastlanmistir Ozel icerigin birlesiminin avokadoyu potansiyel kanser onleyicilerden biri yaptigi on arastirmalarla tespit edilmistir P americana ekstraktinin laboratuvar arastirmalarinda hipertansiyon ve diabetes mellitus a karsi potansiyel olarak tedavide kullanilabilecegi tespit edilmistir Ev bitkisi olarak20cmlik evde buyutulen Avokado bitkisinin yapragi Her ne kadar pek pouler olmasa da avokado agaci iceride dekoratif bir ev bitkisi olarak buyutulebilir Normal toprakda ya da 4 6 hafta icinde su icinde koklendirilen cekirdek saksida buyutulebilir ancak bitki verimli hale gelmesi icin yeterli buyukluge erismesi ve yeterli gunes isigi almasi gerekir Bazi ev bahceciligi ile ugrasan kisiler meyve vermesi 4 ile 6 yil arasi bir sure gerektiren avokadonun buyemesinin hizlanmasi icin asi yaparlar ancak avokadonun iyi meyve vermesi icin ikinci bir farkli turde agacin ve capraz tozlasmanin gerekliligi unutulmamalidir AlerjilerBazi insanlarda avokado alerjik reaksiyona neden olur Iki tur alerji formu bulunmaktadir bunlardan agac poleni alerjisi agiz ve bogazda avokado yenildikten sonra lokal semptomlara neden olur ikincisi lateks meyve sendromu olarak bilinir ile iliskilidir ve genel urtike deri dokuntusu ve kasinti kas agrisi kusmaya neden olur ve bazen can tehlikesine neden olabilir Hayvanlar icin toksik etkiAvokado yapraklari kabuk govde veya tohumu hayvanlar kediler kopekler develer sigirlar kuslar balik ve atlar icin zararlidir bunlarin tuketimi onlara zarar verebilir oldurebilir Avocado meyveside bazi kuslar icin zehirli olabilir ve American Society for the Prevention of Cruelty to Animals ASPCA Amerikan Hayvanlara Eziyetin Onlenmesi Dernegi tarafindan kedi kopek atlari icine alan pek cok hayvan icin toksik ilan edilmistir Buna karsin Avokado meyvesi cesitli kedi ve kopek yemeklerinde kullanilmakta ve guvenli oldugu iddia edilmektedir ASPCA ise bu meyvenin guvenli olup olmadiginin bilinmedigini belirtmektedir Avokado meyveleri toksik yagli asit icerikleri ve icerir cok miktarda alinirsa Atlarda kolige neden olur ve veteriner tedavisi olmazsa olumle sonuclanabilir Belirtileri gastrointestinal irritasyon kusma ishal solunum sikintisi konjesyon kalbin dokularin etrafinda sivi birikimi ve hatta olumdur Kuslar bu toksik bilesige ozellikle hassas durumdadir Avokado ve guakamolenun hayvanlara yedirilmesinden tamamen sakinilmalidir Birlikte evrimBir kisim evrim bilimciler evrimsel anakronizmden teorisinden hareketle agaclarin degisen ekolojik ortama uyum sagladigini iddia ederler ve avokado agacinin buyuk memelilerden olan ve ile birlikte evrimlestigini ve bu yonden Mango ya benzedigini iddia ederler Avokado agaci da mango gibi genel olarak buyuk hayvanlarca meyvelerinin yenmesi ve ardindan toksik yenmez cekirdeginin hayvan diskisindan yararlanarak etrafa yayilmasi ile yabani ortamda cogalabilir Bu yonden bir zamanlar soyu tukenmis atalari bu bitkileri yaydiklari fakat sonrasinda degisen duruma gore bitkinin ve meyvesinin kendini uyarlayarak gunumuze kadar geldigi iddia edilmektedir Buna gore ekolojik cevre olarak avokadonun mangoya benzedigi iddia edilmektedir Ayrica bakinizTurkiye de Avokado uretimiKaynakca Wegier A Lorea Hernandez F Contreras A Tobon W amp Mastretta Yanes A 2017 Persea americana errata version published in 2018 The IUCN Red List of Threatened Species 2017 e T96986556A129765464 https dx doi org 10 2305 IUCN UK 2017 3 RLTS T96986556A96986588 en Downloaded on 01 May 2021 Chen H Morrell P L Ashworth V E T M De La Cruz M Clegg M T 2008 Tracing the Geographic Origins of Major Avocado Cultivars Journal of Heredity 100 1 ss 56 65 doi 10 1093 jhered esn068 PMID 18779226 California Avocado Society 1973 74 Yearbook 57 70 71 What kind of fruit is the avocado 27 Eylul 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde M Villanueva1 y S Verti EL AGUACATE ORO VERDE DE MEXICO ORGULLO DE MICHOACAN PDF Gobierno del Estado de Michoacan 27 Eylul 2013 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 4 Subat 2012 PC Barry 7 Nisan 2001 Canku Ota 31 Mart 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Aralik 2007 a b IndexFresh com Index Fresh Avocado 2007 2 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Aralik 2007 a b c Linda Stradley 2004 All About Avocados History of the Hass Avocado What sCookingAmerica net self published 13 Mayis 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Mayis 2008 Bu bireysel calismada cesitli kaynaklara atif yapilmistir ve Stradley iyi bilinen bir yemek yazaridir Online Etymology Dictionary Avocado Etymonline com 17 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Mayis 2010 Thefloweringgarden com 8 Agustos 2007 14 Eylul 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Mayis 2010 Oxford English Dictionary 2nd edition 1989 avocado alligator n 2 makaleleri advokat 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde avocado 14 Ocak 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde avocado 26 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde hepsinin de anlami Avukat armudu advocate pear Avocado holds promise for Wayanad farmers Hindu com 16 Nisan 2010 16 Haziran 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Subat 2012 15 Agustos 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Subat 2012 a b FAO 2004 Major Producers of Avocado 21 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Curtis F Dowling 1987 Fruits of warm climates Miami Fla J F Morton ISBN 0 9610184 1 0 A Whiley 1 Eylul 2000 Avocado Production in Australia 4 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Aralik 2007 a b c bkz Fransizca vikipedi 25 Mayis 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Subat 2012 mindfully org 1 Haziran 1976 Ethylene gas and produce Mindfully org 2 Ekim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Mayis 2010 agaclar net internet sitesi 29 Subat 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Subat 2012 PDF 15 Eylul 2011 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 6 Subat 2012 Kaliforniya Universitesi 2007 26 Kasim 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Aralik 2007 JH Crane CF Balerdi I Maguire 1 Agustos 2007 Avocado Growing in the Florida Home Landscape Florida Universitesi 19 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Aralik 2007 Blumenfeld Amos Gazit Shmuel PDF Agricultural Research Organization Volcani Center Bet Dagan Israel 3 Temmuz 2015 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Eylul 2010 KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link W S Stewart K M Smoyer R E Puffer Progress Report on Effects of Plant Growth Regulator Sprays on Avocados PDF California Avocado Society 1948 Yearbook 15 Nisan 2012 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 21 Eylul 2010 KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link HD Ohr MD Coffer amp RT McMillan 4 Agustos 2003 Common Names of Plant Diseases American Phytopathological Society 23 Nisan 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Mayis 2008 a b California Avocado Commission 20 Haziran 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Haziran 2008 a b R Clipsham 27 Ekim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Aralik 2007 a b c 2 Haziran 2010 Eat this The Hass avocado black and green and creamy Dining Chicago Chicago s Restaurant amp Entertainment Guide Inc 21 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Haziran 2010 a b c Avocado org 2008 ss About Avocados History section 3 Ekim 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Eylul 2008 a b 22 Subat 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Subat 2012 E L Overholser 1924 25 Cold Storage Behavior of Avocados PDF California Avocado Association Annual Report 10 California Avocado Association s 32 40 30 Temmuz 2013 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 19 Agustos 2009 Avocado varieties 15 Mart 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Subat 2012 Mexico praises lifting of last U S avocado import barriers International International Herald Tribune 2 Subat 2007 18 Ocak 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Aralik 2007 a b PDF Trade and Poverty in Latin America 5 Mayis 2009 19 Ekim 2014 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 20 Mayis 2009 USDA Nutrient Database olu kirik baglanti Ayrica bkz Uzman TV avokado nasil soyulur 25 Subat 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Subat 2012 Robert Bates P 1970 HEAT INDUCED OFF FLAVOR IN AVOCADO FLESH Journal of Food Science 35 s 478 doi 10 1111 j 1365 2621 1970 tb00962 x 29 Aralik 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Subat 2012 8 Aralik 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Subat 2012 Avocados raw California NutritionData com 2007 24 Mayis 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Aralik 2007 Naveh E Werman MJ Sabo E Neeman I 2002 Defatted avocado pulp reduces body weight and total hepatic fat but increases plasma cholesterol in male rats fed diets with cholesterol J Nutr 132 7 s 2015 8 PMID 12097685 KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link Lopez Ledesma R Kis 1996 Arch Med Res 27 4 s 519 23 PMID 8987188 20 Agustos 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Subat 2012 Sugiyama Takeyoshi Sato Akemi and Yamashita Kyohei 1982 Synthesis of All Four Stereoisomers of Antibacterial Component of Avocado Agricultural and Biological Chemistry 46 2 ss 481 485 KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link D Ambrosio SM Han C Pan L Kinghorn AD Ding H Aliphatic acetogenin constituents of avocado fruits inhibit human oral cancer cell proliferation by targeting the EGFR RAS RAF MEK ERK1 2 pathway Biochem Biophys Res Commun 2011 Jun 10 409 3 465 9 Authors Gondwe M Kamadyaapa DR Tufts MA Chuturgoon AA Ojewole JA Musabayane CT Effects of Persea americana Mill Lauraceae Avocado ethanolic leaf extract on blood glucose and kidney function in streptozotocin induced diabetic rats and on kidney cell lines of the proximal LLCPK1 and distal tubules MDBK Methods Find Exp Clin Pharmacol 2008 Jan Feb 30 1 25 35 Brehler R Theissen U Mohr C Luger T Nisan 1997 Latex fruit syndrome frequency of cross reacting IgE antibodies Allergy 52 4 ss 404 10 doi 10 1111 j 1398 9995 1997 tb01019 x PMID 9188921 KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link Better Health Channel 31 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Subat 2012 InformAll Database 19 Subat 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Subat 2012 Notes on poisoning avocado 30 Haziran 2006 20 Kasim 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Subat 2012 Avocado ASPCA Animal Poison Control Center 2 Mayis 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Subat 2012 AvoDerm Natural Premium Dog Food 29 Nisan 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Ocak 2009 AvoDerm Natural Premium Cat Food 31 Ocak 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Ocak 2009 Oelrichs PB Ng JC Seawright AA Ward A Schaffeler L MacLeod JK 1995 Isolation and identification of a compound from avocado Persea americana leaves that causes necrosis of the acinar epithelium of the lactating mammary gland and the myocardium Nat Toxins 3 5 ss 344 9 doi 10 1002 nt 2620030504 PMID 8581318 KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link Barlow Connie C 2000 The ghosts of evolution nonsensical fruit missing partners and other ecological anachronisms New York Basic Books ISBN 0 465 00551 9 B N Wolstenholme A W Whiley 1999 ECOPHYSIOLOGY OF THE AVOCADO Persea americana Mill TREE AS A BASIS FOR PRE HARVEST MANAGEMENT PDF Revista Chapingo Serie Horticultura Cilt 5 ss 77 88 3 Eylul 2013 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 8 Subat 2012 Ic baglantilarGuakamoleDis baglantilarBeslenme bilgisi6 Kasim 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Avocadosource com18 Ekim 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Avokado hakkinda7 Kasim 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde ASPCA Hayvan zehirleri kontrol merkezi avokado8 Kasim 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde

Yayın tarihi: Temmuz 08, 2024, 13:33 pm
En çok okunan
  • Kasım 22, 2024

    Trisignis

  • Kasım 22, 2024

    Trimioplectus

  • Kasım 22, 2024

    Trimiosella

  • Kasım 22, 2024

    Trimiomelba

  • Kasım 22, 2024

    Trimioarcus

Günlük

  • Illinois

  • Printing House Square

  • Henry Moore Vakfı

  • 22 Kasım

  • 1975

  • Turuncu Devrim

  • Almanya

  • Jack London

  • 21 Kasım

  • Scuderia Toro Rosso

NiNa.Az - Stüdyo

  • Vikipedi

Bültene üye ol

Mail listemize abone olarak bizden her zaman en son haberleri alacaksınız.
Temasta ol
Bize Ulaşın
DMCA Sitemap Feeds
© 2019 nina.az - Her hakkı saklıdır.
Telif hakkı: Dadaş Mammedov
Üst