Mühendislik kavramı, insanların makara, kaldıraç ve tekerlek gibi temel icatları tasarladığı eski çağlardan beri var olmuştur. Bu icatların her biri, kullanışlı araçlar ve nesneler geliştirmek için temel mekanik ilkelerden yararlanan modern mühendislik tanımıyla uyumludur.

İngilizce mühendislik anlamına gelen engineering teriminin kendisi çok daha yeni bir etimolojiye sahip olup, engineer kelimesinden türemiştir ve bu kelimenin kökeni 1325 yılına kadar uzanmaktadır; bu tarihte bir engine'er (kelimenin tam anlamıyla, bir motoru (engine) çalıştıran kişi) ilk olarak “(askeri motor) yapımcısı” anlamına gelmekteydi ve artık kullanılmayan bu bağlamda “motor” askeri bir makineye, yani savaşta kullanılan mekanik bir düzeneğe (örneğin bir mancınık) atıfta bulunmaktaydı. "Motor" (engine) kelimesinin kendisi daha da eski bir kökene sahiptir, nihayetinde Latince ingenium'dan (y. 1250) türemiştir ve ‘doğuştan gelen nitelik, özellikle zihinsel güç, dolayısıyla akıllıca bir icat’ anlamına gelir.
Türkçede mühendislik kelimesinin etimolojik kökenine bakıldığında, Arapça hendese ("arazi ölçme, geometri") kökünden geldiği görülmektedir. Basit bir analiz ile "mühendis" kelimesi "geometri, matematik bilen kişi" ve "mühendislik" ise bu tür uğraşların yerine getirilmesi olarak düşünülebilir.
Daha sonra, köprüler ve binalar gibi sivil yapıların tasarımı teknik bir disiplin olarak olgunlaştıkça, inşaat mühendisliği terimi bu tür askeri olmayan projelerin inşasında uzmanlaşanlar ile daha eski bir disiplin olan askeri mühendislikle (“mühendislik” kelimesinin orijinal anlamı, artık büyük ölçüde eskimiştir, ancak askeri mühendislik birlikleri gibi günümüze kadar ulaşan önemli istisnalar vardır, örneğin ABD Ordusu Mühendisler Birliği) uğraşanlar arasında ayrım yapmanın bir yolu olarak sözlüğe girmiştir.
Antik dönem
Mezopotamya'daki zigguratlar, İran'daki Persepolis, Antik Mısır'daki piramitler ve İskenderiye Pharosu, İndus Vadisi Uygarlığının şehirleri, Antik Yunan'daki Akropolis ve Parthenon, Roma İmparatorluğu'ndaki su kemerleri, Via Appia ve Colosseum, Teotihuacán, Maya, İnka ve Aztek İmparatorluklarının şehirleri ve piramitleri ile Çin Seddi, diğerlerinin yanı sıra, antik sivil ve askeri mühendislerin yaratıcılığının ve becerisinin bir kanıtı olarak durmaktadır.
Altı klasik basit makine, antik Yakın Doğu'da biliniyordu. Kama ve eğik düzlem (rampa) tarih öncesi çağlardan beri biliniyordu.Tekerlek, tekerlek ve aks mekanizmasıyla birlikte MÖ 5. binyılda Mezopotamya'da (modern Irak) icat edildi.Kaldıraç mekanizması ilk olarak yaklaşık 5.000 yıl önce Yakın Doğu'da ortaya çıkmış, burada basit bir terazide ve büyük nesneleri hareket ettirmek için kullanılmıştır. Kaldıraç ayrıca MÖ 3000 dolaylarında Mezopotamya'da ortaya çıkan ilk vinç makinesi olan shadoof su kaldırma cihazında[6] ve ardından MÖ 2000 dolaylarında kullanılmıştır.Makaralara dair en eski kanıtlar MÖ 2. binyılın başlarında Mezopotamya'da ve On İkinci Hanedanlık (MÖ 1991-1802) döneminde antik Mısır'da bulunmuştur. Basit makinelerin icat edilen sonuncusu olan ilk olarak Mezopotamya'da Yeni Asur döneminde (MÖ 911-609) ortaya çıkmıştır.Mısır piramitleri, Büyük Giza Piramidi gibi yapıları oluşturmak için altı basit makineden üçü olan eğik düzlem, kama ve kaldıraç kullanılarak inşa edilmiştir.
İsmi bilinen en eski mimar İmhotep'tir.Firavun Djosèr'in memurlarından biri olarak, muhtemelen MÖ 2630-2611 civarında Mısır'daki Saqqara'da Djoser Piramidi'nin (bir Basamaklı Piramit) yapımını tasarlamış ve denetlemiştir. Ayrıca mimaride bilinen ilk sütun kullanımından da sorumlu olabilir.
Kush, MÖ 4. yüzyılda insan enerjisi yerine hayvan gücüne dayanan 'yı geliştirdi. Kush'ta sulamayı artırmak için şeklinde rezervuarlar geliştirildi. Askeri seferler sırasında inşa etmek için lağımcılar istihdam edildi. Kushite ataları MÖ 3700 ila 3250 yılları arasında inşa etti.Meroitik dönemde ve yüksek fırınlar da yaratıldı.
Su gücüyle çalışan en eski pratik makineler olan su çarkı ve su değirmeni ilk olarak Pers İmparatorluğu'nda, bugünkü Irak ve İran'da MÖ 4. yüzyılın başlarında ortaya çıkmıştır.
Antik Yunanistan, hem sivil hem de askeri alanda makineler geliştirmiştir. Bilinen ilk mekanik modeli olan Antikythera mekanizması ve Arşimet'in mekanik (icatları) Yunan makine mühendisliğinin örnekleridir. Antikythera mekanizmasının yanı sıra Arşimet'in bazı icatları, Sanayi devriminin dişli takımlarının tasarlanmasına yardımcı olan ve bugün robotik ve otomotiv mühendisliği gibi çeşitli alanlarda hala yaygın olarak kullanılan makine teorisindeki iki temel ilke olan diferansiyel dişli veya episiklik dişli hakkında sofistike bilgi gerektiriyordu.
Çin ve Roma orduları Ballista ve mancınık gibi karmaşık askeri makineler kullanmıştır. Orta Çağ'da Trebuchet geliştirilmiştir. 132 yılında polimat Zhang Heng, depremleri tespit etmek için sismoskopu icat etti ve bu icat 1.100 yıl sonrasına kadar dünyanın başka hiçbir yerinde icat edilmedi.
'ın Xinlun'u, tahılları dövmek ve ayrıştırmak için kullanılan hidrolikle (yani su çarkı) çalışan trip çekiç cihazını tanımlayan en eski metindir.
Orta Çağ
Bizans İmparatorluğu
Bizanslılar sayısız Yunanca el yazmasını tercüme edip muhafaza etmiş ve erken ortaçağ dünyasında mühendisliğe de katkıda bulunmuşlardır. Trallesli Anthemius ve Miletli Isidore, MS 532-537 yıllarında Ayasofya kilisesinin mimarisinden sorumluydular.
Heliopolisli Callinicus tarafından icat edilen Yunan ateşi, Bizanslılar tarafından kullanılan bir silahtı. Petrol, nafta, sönmemiş kireç, kükürt, reçine ve potasyum nitrat gibi yanıcı maddelerden oluşuyordu.
İslam'ın Altın Çağı
İslam Altın Çağı, Yunan, Pers, Roma ve Hint bilginlerinin eserlerinin tercüme edilmesinin ardından mühendislik bilgisinin ilerlemesine tanıklık etmiştir.
Rüzgâr gücüyle çalışan en eski pratik makineler olan yel değirmeni ve ilk olarak İslam Altın Çağı'nda, Müslüman dünyasında bugünkü İran, Afganistan ve Pakistan'da, MS 9. yüzyılda ortaya çıkmıştır.Buhar gücüyle çalışan en eski pratik makine, 1551 yılında Osmanlı Mısırı'nda Takiyüddin Muhammed ibn Ma'ruf tarafından tarif edilen buhar krikolu bir buhar türbinidir.
Pamuk çırçırı MS 6. yüzyılda Hindistan'da,çıkrık ise 11. yüzyılın başlarında İslam dünyasında icat edilmiştir, her ikisi de pamuk endüstrisinin büyümesi için temel teşkil etmiştir. Çıkrık aynı zamanda 18. yüzyıldaki erken Sanayi Devrimi sırasında önemli bir gelişme olan de öncüsüdür.
İskenderiyeli Hero'nun eserlerinin Qusta ibn Luqa tarafından tercüme edilmesinden sonra, Müslüman dünyasında ilk geliştirildi. Programlanabilir bir müzik aleti olan müzik sıralayıcı, en eski programlanabilir makine türüydü. İlk müzik sıralayıcı, 9. yüzyılda Beni Musa kardeşler tarafından icat edilen ve adlı kitaplarında anlatılan otomatik bir flüt çalardı. 1206 yılında El-Cezeri programlanabilir otomatlar/robotlar icat etti. Programlanabilir bir davul makinesi tarafından çalıştırılan davulcular da dahil olmak üzere, farklı ritimler ve farklı davul kalıpları çalabilecekleri dört otomat müzisyen tanımlamıştır.
El Cezeri, Türk Artuklu hanedanının krallarına ve saraylarına su pompalamak için beş makine inşa etti. El Cezeri, 50'den fazla dahiyane mekanik cihazın yanı sıra, segmental dişliler, mekanik kontroller, eşapman mekanizmaları, saatler, robotik ve tasarım ve üretim yöntemleri için protokoller geliştirdi ve yenilikler yaptı.
Avrupa Rönesansı
İlk tam fonksiyonlu buhar makinesi 1716 yılında demirci Thomas Newcomen tarafından yapılmıştır. Bu cihazın geliştirilmesi ilerleyen yıllarda Sanayi Devrimine yol açarak seri üretimin başlamasına olanak sağlamıştır.
Mühendisliğin 18. yüzyılda bir meslek olarak yükselişiyle birlikte, bu terim matematik ve bilimin bu amaçlara uygulandığı alanlara daha dar bir şekilde uygulanır hale geldi. Benzer şekilde, askeri ve sivil mühendisliğe ek olarak, o zamanlar mekanik sanatlar olarak bilinen alanlar da mühendisliğe dahil edildi.
Aşağıdaki resimler, 1702 yılında İngiltere'deki mühendislik aletlerini gösteren bir deste karttan örneklerdir. Bunlar, daha sonra inşaat mühendisliği, makine mühendisliği, jeodezi ve olarak bilinecek olan bir dizi mühendislik uzmanlığını göstermektedir.
Her kartta aletin amacını açıklayan bir yazı bulunmaktadır:
- Four of hearts: Sea quadrant
- Nine of diamonds: Dyals (dials)
- Six of diamonds: Circumferentor
- Eight of diamonds: the Compass
- King of spades: Spheres
- Knave of hearts: Surveying wheel and chains
- Knave of spades: Leavell
- One of diamonds: Mathematical instruments
- Queen of diamonds: Projections of the sphere
- Queen of spades: Astronomical quadrant
- Three of diamonds: Gauger (gauges)
- Two of clubs: Theodolet and semi-circle
Modern dönem
Thomas Savery ve İskoç mühendis James Watt'ın buluşları modern Makine Mühendisliğinin doğmasına yol açmıştır. Sanayi devrimi sırasında özel makinelerin ve bunların bakım araçlarının geliştirilmesi, 'in hem doğduğu yer olan İngiltere'de hem de yurtdışında hızla büyümesine yol açmıştır.
Elektrik Mühendisliği disiplini, 19. yüzyılda Alessandro Volta'nın deneyleri, Michael Faraday, Georg Ohm ve diğerlerinin deneyleri ve 1872'de elektrik motorunun icadı ile şekillenmiştir. Elektrik mühendisliği 19. yüzyılın sonlarında bir meslek haline gelmiştir. Uygulayıcılar küresel bir ağı oluşturmuş ve yeni disiplini destekleyecek ilk elektrik mühendisliği kurumları İngiltere ve ABD'de kurulmuştur. İlk elektrik mühendisini kesin olarak belirlemek mümkün olmasa da, 1816'da ilk çalışan elektrikli telgraf sistemini yaratan ve dünyanın elektrikle nasıl dönüştürülebileceğine dair vizyonunu belgeleyen bu alanın önünde yer almaktadır.
James Maxwell ve Heinrich Hertz'in 19. yüzyılın sonlarındaki çalışmaları Elektronik alanının doğmasına yol açmıştır. Vakum tüpü ve transistörün daha sonraki icatları, Elektroniğin gelişimini o kadar hızlandırdı ki, elektrik ve elektronik mühendisleri şu anda diğer Mühendislik uzmanlık alanlarındaki meslektaşlarından sayıca daha fazladır.
Kimya Mühendisliği, muadili olan Makine Mühendisliği gibi, 19. yüzyılda Sanayi Devrimi sırasında gelişmiştir. Endüstriyel ölçekte üretim yeni malzemeler ve yeni süreçler gerektiriyordu ve 1880 yılına gelindiğinde büyük ölçekli kimyasal üretimine duyulan ihtiyaç, yeni endüstriyel tesislerde kimyasalların geliştirilmesi ve büyük ölçekli üretimine adanmış yeni bir endüstri yarattı. Kimya mühendisinin rolü bu kimyasal tesislerin ve süreçlerin tasarımıydı.
Havacılık Mühendisliği hava aracı tasarımıyla ilgilenirken, Uzay Mühendisliği uzay aracı tasarımını da içererek disiplinin erişim alanını genişleten daha modern bir terimdir. Sir George Cayley'in çalışmaları son zamanlarda 18. yüzyılın son on yılından kalma olarak tarihlendirilse de, kökenleri 20. yüzyılın başındaki havacılık öncülerine kadar uzanmaktadır. Havacılık mühendisliğine ilişkin ilk bilgiler, diğer mühendislik dallarından ithal edilen bazı kavram ve becerilerle birlikte büyük ölçüde ampirikti.Wright Kardeşlerin başarılı uçuşlarından sadece on yıl sonra, 1920'lerde I. Dünya Savaşı askeri uçaklarının geliştirilmesi yoluyla havacılık mühendisliğinde kapsamlı bir gelişme görüldü. Bu arada, teorik fiziği deneylerle birleştirerek temel arka plan bilimi sağlamaya yönelik araştırmalar da devam etti.
Amerika Birleşik Devletleri'nde mühendislik (teknik olarak uygulamalı bilim ve mühendislik) alanında verilen ilk doktora 1863 yılında Yale Üniversitesi'nde 'e verildi; bu aynı zamanda ABD'de bilim alanında verilen ikinci doktoraydı.
1990 yılında bilgisayar teknolojisinin yükselişiyle birlikte ilk arama motoru, bilgisayar mühendisi tarafından yapıldı.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Oxford English Dictionary
- ^ Origin: 1250–1300; ME engin < AF esp. mental power, hence a clever invention, equiv. to in- + -genium, equiv. to gen- begetting; Source: Random House Unabridged Dictionary, © Random House, Inc. 2006.
- ^ "Mühendis".
- ^ a b c d e f g Engineers' Council for Professional Development definition on Encyclopædia Britannica (Includes Britannica article on Engineering)
- ^ Moorey, Peter Roger Stuart (1999). Ancient Mesopotamian Materials and Industries: The Archaeological Evidence. . ISBN .
- ^ D.T. Potts (2012). A Companion to the Archaeology of the Ancient Near East. s. 285.
- ^ a b Paipetis, S. A.; Ceccarelli, Marco (2010). The Genius of Archimedes -- 23 Centuries of Influence on Mathematics, Science and Engineering: Proceedings of an International Conference held at Syracuse, Italy, June 8-10, 2010. Springer Science & Business Media. s. 416. ISBN .
- ^ Clarke, Somers; Engelbach, Reginald (1990). Ancient Egyptian Construction and Architecture. . ss. 86–90. ISBN .
- ^ Faiella, Graham (2006). The Technology of Mesopotamia. . s. 27. ISBN .
- ^ a b Moorey, Peter Roger Stuart (1999). Ancient Mesopotamian Materials and Industries: The Archaeological Evidence
. . s. 4. ISBN .
- ^ Arnold, Dieter (1991). Building in Egypt: Pharaonic Stone Masonry. Oxford University Press. s. 71. ISBN .
- ^ Woods, Michael; Mary B. Woods (2000). Ancient Machines: From Wedges to Waterwheels. USA: Twenty-First Century Books. s. 58. ISBN .
- ^ Wood, Michael (2000). Ancient Machines: From Grunts to Graffiti. Minneapolis, MN: Runestone Press. ss. 35, 36. ISBN .
- ^ (May 7, 2007). Ancient Egypt: Anatomy of a Civilisation. Routledge. s. 159. ISBN .
- ^ Baker, Rosalie; Baker, Charles (2001). Ancient Egyptians: People of the Pyramids. Oxford University Press. s. 23. ISBN .
- ^ G. Mokhtar (1981-01-01). Ancient civilizations of Africa. Unesco. International Scientific Committee for the Drafting of a General History of Africa. s. 309. ISBN . Erişim tarihi: 2012-06-19 – Books.google.com vasıtasıyla.
- ^ Fritz Hintze, Kush XI; pp.222-224.
- ^ "Siege warfare in ancient Egypt". Tour Egypt. Erişim tarihi: 23 May 2020.
- ^ Bianchi, Robert Steven (2004). Daily Life of the Nubians. Greenwood Publishing Group. s. 227. ISBN .
- ^ Humphris, Jane; Charlton, Michael F.; Keen, Jake; Sauder, Lee; Alshishani, Fareed (2018). "Iron Smelting in Sudan: Experimental Archaeology at The Royal City of Meroe" (PDF). Journal of Field Archaeology. 43 (5): 399. doi:10.1080/00934690.2018.1479085
. ISSN 0093-4690.
- ^ Collins, Robert O.; Burns, James M. (8 February 2007). A History of Sub-Saharan Africa. Cambridge University Press. ISBN – Google Books vasıtasıyla.
- ^ Edwards, David N. (29 July 2004). The Nubian Past: An Archaeology of the Sudan. Taylor & Francis. ISBN – Google Books vasıtasıyla.
- ^ Humphris J, Charlton MF, Keen J, Sauder L, Alshishani F (June 2018). "Iron Smelting in Sudan: Experimental Archaeology at The Royal City of Meroe". Journal of Field Archaeology. 43 (5): 399–416. doi:10.1080/00934690.2018.1479085
.
- ^ Selin, Helaine (2013). Encyclopaedia of the History of Science, Technology, and Medicine in Non-Westen Cultures. Springer Science & Business Media. s. 282. ISBN .
- ^ Wright, M T. (2005). "Epicyclic Gearing and the Antikythera Mechanism, part 2". Antiquarian Horology. 29 (1 (September 2005)): 54–60.
- ^ (June 13, 2005). China resurrects world's earliest seismograph. Retrieved on 2005-06-13.
- ^ Needham, Joseph (1986), Science and Civilization in China, Vol. 4: Physics and Physical Technology, Pt. II: Mechanical Engineering, Cambridge: Cambridge University Press, s. 392
- ^ "10 Inventions You Should Know That Came from the Byzantine Empire". 7 December 2021.
- ^ "Greek Fire".
- ^ , (1986). Islamic Technology: An illustrated history, p. 54. Cambridge University Press. .
- ^ Lucas, Adam (2006), Wind, Water, Work: Ancient and Medieval Milling Technology, Brill Publishers, s. 65, ISBN
- ^ Eldridge, Frank (1980). Wind Machines (2nd bas.). New York: Litton Educational Publishing, Inc. s. 15. ISBN .
- ^ Shepherd, William (2011). Electricity Generation Using Wind Power (1 bas.). Singapore: World Scientific Publishing Co. Pte. Ltd. s. 4. ISBN .
- ^ Taqi al-Din and the First Steam Turbine, 1551 A.D. 2008-02-18 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., web page, accessed on line 23 October 2009; this web page refers to (1976), Taqi al-Din and Arabic Mechanical Engineering, pp. 34-5, Institute for the History of Arabic Science, University of Aleppo.
- ^ (1976), Taqi al-Din and Arabic Mechanical Engineering, p. 34-35, Institute for the History of Arabic Science, University of Aleppo
- ^ Lakwete, Angela (2003). Inventing the Cotton Gin: Machine and Myth in Antebellum America. Baltimore: The Johns Hopkins University Press. ss. 1–6. ISBN .
- ^ Pacey, Arnold (1991) [1990]. Technology in World Civilization: A Thousand-Year History (First MIT Press paperback bas.). Cambridge MA: The MIT Press. ss. 23–24.
- ^ Žmolek, Michael Andrew (2013). Rethinking the Industrial Revolution: Five Centuries of Transition from Agrarian to Industrial Capitalism in England. BRILL. s. 328. ISBN .
The spinning jenny was basically an adaptation of its precursor the spinning wheel
- ^ Koetsier, Teun (2001), "On the prehistory of programmable machines: musical automata, looms, calculators", Mechanism and Machine Theory, Elsevier, 36 (5), ss. 589–603, doi:10.1016/S0094-114X(01)00005-2.
- ^ Kapur, Ajay; Carnegie, Dale; Murphy, Jim; Long, Jason (2017). "Loudspeakers Optional: A history of non-loudspeaker-based electroacoustic music". . Cambridge University Press. 22 (2): 195–205. doi:10.1017/S1355771817000103
. ISSN 1355-7718.
- ^ Professor Noel Sharkey, A 13th Century Programmable Robot (Archive), University of Sheffield.
- ^ "The Invention and Impact of the Steam Engine". study.com. Erişim tarihi: 2023-03-22.
- ^ Ronalds, B.F. (2016). Sir Francis Ronalds: Father of the Electric Telegraph. London: Imperial College Press. ISBN .
- ^ Ronalds, B.F. (July 2016). "Francis Ronalds (1788-1873): The First Electrical Engineer?". Proceedings of the IEEE. doi:10.1109/JPROC.2016.2571358.
- ^ Imperial College London England: Studying engineering at Imperial: Engineering courses are offered in five main branches of engineering: aeronautical, chemical, civil, electrical and mechanical. There are also courses in computing science, software engineering, information systems engineering, materials science and engineering, mining engineering and petroleum engineering.
- ^ Van Every, Kermit E. (1986). "Aeronautical engineering". Encyclopedia Americana. 1. Grolier Incorporated. s. 226.
- ^ Wheeler, Lynde, Phelps (1951). Josiah Willard Gibbs - the History of a Great Mind. Ox Bow Press. ISBN .
Konuyla ilgili okumalar
- . Girls Coming to Tech!: A History of American Engineering Education for Women (MIT Press, 2014)
- Hill, Donald. A history of engineering in classical and medieval times (Routledge, 2013), on Greeks, Romans, Byzantines, and Arabs
- Landels, John G. Engineering in the Ancient World (University of California Press, 2000, rev. ed.)
- Lawton, Brian, ed. The Early History of Mechanical Engineering - Vol. 1 (2004) online; vol 2 (2004) online
- Rae, John and Rudi Volti. The Engineer in History (2001) online
- Rhodes, Edward, ed. Engineering America: The Rise of the American Professional Class, 1838–1920 (Washington: Westphalia Press, 2014) 142 pp.
- Smith, Edgar C. A short history of naval and marine engineering (Cambridge University Press, 2013)
- Usher, Abbott Payson. A History of Mechanical Invention (2nd ed. 1954), 450 pp. online review
Dış bağlantılar
- History of engineering at University of Minnesota
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu sayfanin herhangi bir incelenmis surumu bulunmuyor bu yuzden standartlara uygunluk acisindan kontrol edilmemis olabilir Muhendislik kavrami insanlarin makara kaldirac ve tekerlek gibi temel icatlari tasarladigi eski caglardan beri var olmustur Bu icatlarin her biri kullanisli araclar ve nesneler gelistirmek icin temel mekanik ilkelerden yararlanan modern muhendislik tanimiyla uyumludur Sanayi devriminin baslica itici guclerinden biri olan muhendisligin modern tarihteki oneminin altini cizmektedir Bu model Ispanya nin Madrid kentindeki ETSII ana binasinda sergilenmektedir Ingilizce muhendislik anlamina gelen engineering teriminin kendisi cok daha yeni bir etimolojiye sahip olup engineer kelimesinden turemistir ve bu kelimenin kokeni 1325 yilina kadar uzanmaktadir bu tarihte bir engine er kelimenin tam anlamiyla bir motoru engine calistiran kisi ilk olarak askeri motor yapimcisi anlamina gelmekteydi ve artik kullanilmayan bu baglamda motor askeri bir makineye yani savasta kullanilan mekanik bir duzenege ornegin bir mancinik atifta bulunmaktaydi Motor engine kelimesinin kendisi daha da eski bir kokene sahiptir nihayetinde Latince ingenium dan y 1250 turemistir ve dogustan gelen nitelik ozellikle zihinsel guc dolayisiyla akillica bir icat anlamina gelir Turkcede muhendislik kelimesinin etimolojik kokenine bakildiginda Arapca hendese arazi olcme geometri kokunden geldigi gorulmektedir Basit bir analiz ile muhendis kelimesi geometri matematik bilen kisi ve muhendislik ise bu tur ugraslarin yerine getirilmesi olarak dusunulebilir Daha sonra kopruler ve binalar gibi sivil yapilarin tasarimi teknik bir disiplin olarak olgunlastikca insaat muhendisligi terimi bu tur askeri olmayan projelerin insasinda uzmanlasanlar ile daha eski bir disiplin olan askeri muhendislikle muhendislik kelimesinin orijinal anlami artik buyuk olcude eskimistir ancak askeri muhendislik birlikleri gibi gunumuze kadar ulasan onemli istisnalar vardir ornegin ABD Ordusu Muhendisler Birligi ugrasanlar arasinda ayrim yapmanin bir yolu olarak sozluge girmistir Antik donemMezopotamya daki zigguratlar Iran daki Persepolis Antik Misir daki piramitler ve Iskenderiye Pharosu Indus Vadisi Uygarliginin sehirleri Antik Yunan daki Akropolis ve Parthenon Roma Imparatorlugu ndaki su kemerleri Via Appia ve Colosseum Teotihuacan Maya Inka ve Aztek Imparatorluklarinin sehirleri ve piramitleri ile Cin Seddi digerlerinin yani sira antik sivil ve askeri muhendislerin yaraticiliginin ve becerisinin bir kaniti olarak durmaktadir Alti klasik basit makine antik Yakin Dogu da biliniyordu Kama ve egik duzlem rampa tarih oncesi caglardan beri biliniyordu Tekerlek tekerlek ve aks mekanizmasiyla birlikte MO 5 binyilda Mezopotamya da modern Irak icat edildi Kaldirac mekanizmasi ilk olarak yaklasik 5 000 yil once Yakin Dogu da ortaya cikmis burada basit bir terazide ve buyuk nesneleri hareket ettirmek icin kullanilmistir Kaldirac ayrica MO 3000 dolaylarinda Mezopotamya da ortaya cikan ilk vinc makinesi olan shadoof su kaldirma cihazinda 6 ve ardindan MO 2000 dolaylarinda kullanilmistir Makaralara dair en eski kanitlar MO 2 binyilin baslarinda Mezopotamya da ve On Ikinci Hanedanlik MO 1991 1802 doneminde antik Misir da bulunmustur Basit makinelerin icat edilen sonuncusu olan ilk olarak Mezopotamya da Yeni Asur doneminde MO 911 609 ortaya cikmistir Misir piramitleri Buyuk Giza Piramidi gibi yapilari olusturmak icin alti basit makineden ucu olan egik duzlem kama ve kaldirac kullanilarak insa edilmistir Ismi bilinen en eski mimar Imhotep tir Firavun Djoser in memurlarindan biri olarak muhtemelen MO 2630 2611 civarinda Misir daki Saqqara da Djoser Piramidi nin bir Basamakli Piramit yapimini tasarlamis ve denetlemistir Ayrica mimaride bilinen ilk sutun kullanimindan da sorumlu olabilir Kush MO 4 yuzyilda insan enerjisi yerine hayvan gucune dayanan yi gelistirdi Kush ta sulamayi artirmak icin seklinde rezervuarlar gelistirildi Askeri seferler sirasinda insa etmek icin lagimcilar istihdam edildi Kushite atalari MO 3700 ila 3250 yillari arasinda insa etti Meroitik donemde ve yuksek firinlar da yaratildi Su gucuyle calisan en eski pratik makineler olan su carki ve su degirmeni ilk olarak Pers Imparatorlugu nda bugunku Irak ve Iran da MO 4 yuzyilin baslarinda ortaya cikmistir Arsimet vidasiAntikythera mekanizmasi Antik Yunanistan hem sivil hem de askeri alanda makineler gelistirmistir Bilinen ilk mekanik modeli olan Antikythera mekanizmasi ve Arsimet in mekanik icatlari Yunan makine muhendisliginin ornekleridir Antikythera mekanizmasinin yani sira Arsimet in bazi icatlari Sanayi devriminin disli takimlarinin tasarlanmasina yardimci olan ve bugun robotik ve otomotiv muhendisligi gibi cesitli alanlarda hala yaygin olarak kullanilan makine teorisindeki iki temel ilke olan diferansiyel disli veya episiklik disli hakkinda sofistike bilgi gerektiriyordu Cin ve Roma ordulari Ballista ve mancinik gibi karmasik askeri makineler kullanmistir Orta Cag da Trebuchet gelistirilmistir 132 yilinda polimat Zhang Heng depremleri tespit etmek icin sismoskopu icat etti ve bu icat 1 100 yil sonrasina kadar dunyanin baska hicbir yerinde icat edilmedi in Xinlun u tahillari dovmek ve ayristirmak icin kullanilan hidrolikle yani su carki calisan trip cekic cihazini tanimlayan en eski metindir Orta CagBizans Imparatorlugu Bizanslilar sayisiz Yunanca el yazmasini tercume edip muhafaza etmis ve erken ortacag dunyasinda muhendislige de katkida bulunmuslardir Trallesli Anthemius ve Miletli Isidore MS 532 537 yillarinda Ayasofya kilisesinin mimarisinden sorumluydular Heliopolisli Callinicus tarafindan icat edilen Yunan atesi Bizanslilar tarafindan kullanilan bir silahti Petrol nafta sonmemis kirec kukurt recine ve potasyum nitrat gibi yanici maddelerden olusuyordu Islam in Altin Cagi El Cezeri nin tasarladigi su saati otomatlarindan biri Islam Altin Cagi Yunan Pers Roma ve Hint bilginlerinin eserlerinin tercume edilmesinin ardindan muhendislik bilgisinin ilerlemesine taniklik etmistir Ruzgar gucuyle calisan en eski pratik makineler olan yel degirmeni ve ilk olarak Islam Altin Cagi nda Musluman dunyasinda bugunku Iran Afganistan ve Pakistan da MS 9 yuzyilda ortaya cikmistir Buhar gucuyle calisan en eski pratik makine 1551 yilinda Osmanli Misiri nda Takiyuddin Muhammed ibn Ma ruf tarafindan tarif edilen buhar krikolu bir buhar turbinidir Pamuk circiri MS 6 yuzyilda Hindistan da cikrik ise 11 yuzyilin baslarinda Islam dunyasinda icat edilmistir her ikisi de pamuk endustrisinin buyumesi icin temel teskil etmistir Cikrik ayni zamanda 18 yuzyildaki erken Sanayi Devrimi sirasinda onemli bir gelisme olan de oncusudur Iskenderiyeli Hero nun eserlerinin Qusta ibn Luqa tarafindan tercume edilmesinden sonra Musluman dunyasinda ilk gelistirildi Programlanabilir bir muzik aleti olan muzik siralayici en eski programlanabilir makine turuydu Ilk muzik siralayici 9 yuzyilda Beni Musa kardesler tarafindan icat edilen ve adli kitaplarinda anlatilan otomatik bir flut calardi 1206 yilinda El Cezeri programlanabilir otomatlar robotlar icat etti Programlanabilir bir davul makinesi tarafindan calistirilan davulcular da dahil olmak uzere farkli ritimler ve farkli davul kaliplari calabilecekleri dort otomat muzisyen tanimlamistir El Cezeri Turk Artuklu hanedaninin krallarina ve saraylarina su pompalamak icin bes makine insa etti El Cezeri 50 den fazla dahiyane mekanik cihazin yani sira segmental disliler mekanik kontroller esapman mekanizmalari saatler robotik ve tasarim ve uretim yontemleri icin protokoller gelistirdi ve yenilikler yapti Avrupa RonesansiIlk tam fonksiyonlu buhar makinesi 1716 yilinda demirci Thomas Newcomen tarafindan yapilmistir Bu cihazin gelistirilmesi ilerleyen yillarda Sanayi Devrimine yol acarak seri uretimin baslamasina olanak saglamistir Muhendisligin 18 yuzyilda bir meslek olarak yukselisiyle birlikte bu terim matematik ve bilimin bu amaclara uygulandigi alanlara daha dar bir sekilde uygulanir hale geldi Benzer sekilde askeri ve sivil muhendislige ek olarak o zamanlar mekanik sanatlar olarak bilinen alanlar da muhendislige dahil edildi Asagidaki resimler 1702 yilinda Ingiltere deki muhendislik aletlerini gosteren bir deste karttan orneklerdir Bunlar daha sonra insaat muhendisligi makine muhendisligi jeodezi ve olarak bilinecek olan bir dizi muhendislik uzmanligini gostermektedir Her kartta aletin amacini aciklayan bir yazi bulunmaktadir Four of hearts Sea quadrant Nine of diamonds Dyals dials Six of diamonds Circumferentor Eight of diamonds the Compass King of spades Spheres Knave of hearts Surveying wheel and chains Knave of spades Leavell One of diamonds Mathematical instruments Queen of diamonds Projections of the sphere Queen of spades Astronomical quadrant Three of diamonds Gauger gauges Two of clubs Theodolet and semi circleModern donemErken donem vakum tuplerine bir ornek Thomas Savery ve Iskoc muhendis James Watt in buluslari modern Makine Muhendisliginin dogmasina yol acmistir Sanayi devrimi sirasinda ozel makinelerin ve bunlarin bakim araclarinin gelistirilmesi in hem dogdugu yer olan Ingiltere de hem de yurtdisinda hizla buyumesine yol acmistir Elektrik Muhendisligi disiplini 19 yuzyilda Alessandro Volta nin deneyleri Michael Faraday Georg Ohm ve digerlerinin deneyleri ve 1872 de elektrik motorunun icadi ile sekillenmistir Elektrik muhendisligi 19 yuzyilin sonlarinda bir meslek haline gelmistir Uygulayicilar kuresel bir agi olusturmus ve yeni disiplini destekleyecek ilk elektrik muhendisligi kurumlari Ingiltere ve ABD de kurulmustur Ilk elektrik muhendisini kesin olarak belirlemek mumkun olmasa da 1816 da ilk calisan elektrikli telgraf sistemini yaratan ve dunyanin elektrikle nasil donusturulebilecegine dair vizyonunu belgeleyen bu alanin onunde yer almaktadir James Maxwell ve Heinrich Hertz in 19 yuzyilin sonlarindaki calismalari Elektronik alaninin dogmasina yol acmistir Vakum tupu ve transistorun daha sonraki icatlari Elektronigin gelisimini o kadar hizlandirdi ki elektrik ve elektronik muhendisleri su anda diger Muhendislik uzmanlik alanlarindaki meslektaslarindan sayica daha fazladir Kimya Muhendisligi muadili olan Makine Muhendisligi gibi 19 yuzyilda Sanayi Devrimi sirasinda gelismistir Endustriyel olcekte uretim yeni malzemeler ve yeni surecler gerektiriyordu ve 1880 yilina gelindiginde buyuk olcekli kimyasal uretimine duyulan ihtiyac yeni endustriyel tesislerde kimyasallarin gelistirilmesi ve buyuk olcekli uretimine adanmis yeni bir endustri yaratti Kimya muhendisinin rolu bu kimyasal tesislerin ve sureclerin tasarimiydi Havacilik Muhendisligi hava araci tasarimiyla ilgilenirken Uzay Muhendisligi uzay araci tasarimini da icererek disiplinin erisim alanini genisleten daha modern bir terimdir Sir George Cayley in calismalari son zamanlarda 18 yuzyilin son on yilindan kalma olarak tarihlendirilse de kokenleri 20 yuzyilin basindaki havacilik onculerine kadar uzanmaktadir Havacilik muhendisligine iliskin ilk bilgiler diger muhendislik dallarindan ithal edilen bazi kavram ve becerilerle birlikte buyuk olcude ampirikti Wright Kardeslerin basarili ucuslarindan sadece on yil sonra 1920 lerde I Dunya Savasi askeri ucaklarinin gelistirilmesi yoluyla havacilik muhendisliginde kapsamli bir gelisme goruldu Bu arada teorik fizigi deneylerle birlestirerek temel arka plan bilimi saglamaya yonelik arastirmalar da devam etti Amerika Birlesik Devletleri nde muhendislik teknik olarak uygulamali bilim ve muhendislik alaninda verilen ilk doktora 1863 yilinda Yale Universitesi nde e verildi bu ayni zamanda ABD de bilim alaninda verilen ikinci doktoraydi 1990 yilinda bilgisayar teknolojisinin yukselisiyle birlikte ilk arama motoru bilgisayar muhendisi tarafindan yapildi Ayrica bakinizKimya muhendisligi tarihi Elektrik muhendisligi tarihiKaynakca Oxford English Dictionary Origin 1250 1300 ME engin lt AF esp mental power hence a clever invention equiv to in genium equiv to gen begetting Source Random House Unabridged Dictionary c Random House Inc 2006 Muhendis Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link a b c d e f g Engineers Council for Professional Development definition on Encyclopaedia Britannica Includes Britannica article on Engineering Moorey Peter Roger Stuart 1999 Ancient Mesopotamian Materials and Industries The Archaeological Evidence ISBN 9781575060422 D T Potts 2012 A Companion to the Archaeology of the Ancient Near East s 285 a b Paipetis S A Ceccarelli Marco 2010 The Genius of Archimedes 23 Centuries of Influence on Mathematics Science and Engineering Proceedings of an International Conference held at Syracuse Italy June 8 10 2010 Springer Science amp Business Media s 416 ISBN 9789048190911 Clarke Somers Engelbach Reginald 1990 Ancient Egyptian Construction and Architecture ss 86 90 ISBN 9780486264851 Faiella Graham 2006 The Technology of Mesopotamia s 27 ISBN 9781404205604 a b Moorey Peter Roger Stuart 1999 Ancient Mesopotamian Materials and Industries The Archaeological Evidence s 4 ISBN 9781575060422 Arnold Dieter 1991 Building in Egypt Pharaonic Stone Masonry Oxford University Press s 71 ISBN 9780195113747 Woods Michael Mary B Woods 2000 Ancient Machines From Wedges to Waterwheels USA Twenty First Century Books s 58 ISBN 0 8225 2994 7 Wood Michael 2000 Ancient Machines From Grunts to Graffiti Minneapolis MN Runestone Press ss 35 36 ISBN 0 8225 2996 3 May 7 2007 Ancient Egypt Anatomy of a Civilisation Routledge s 159 ISBN 9781134563883 Baker Rosalie Baker Charles 2001 Ancient Egyptians People of the Pyramids Oxford University Press s 23 ISBN 978 0195122213 G Mokhtar 1981 01 01 Ancient civilizations of Africa Unesco International Scientific Committee for the Drafting of a General History of Africa s 309 ISBN 9780435948054 Erisim tarihi 2012 06 19 Books google com vasitasiyla Fritz Hintze Kush XI pp 222 224 Siege warfare in ancient Egypt Tour Egypt Erisim tarihi 23 May 2020 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Bianchi Robert Steven 2004 Daily Life of the Nubians Greenwood Publishing Group s 227 ISBN 978 0 313 32501 4 Humphris Jane Charlton Michael F Keen Jake Sauder Lee Alshishani Fareed 2018 Iron Smelting in Sudan Experimental Archaeology at The Royal City of Meroe PDF Journal of Field Archaeology 43 5 399 doi 10 1080 00934690 2018 1479085 ISSN 0093 4690 Collins Robert O Burns James M 8 February 2007 A History of Sub Saharan Africa Cambridge University Press ISBN 9780521867467 Google Books vasitasiyla Edwards David N 29 July 2004 The Nubian Past An Archaeology of the Sudan Taylor amp Francis ISBN 9780203482766 Google Books vasitasiyla Humphris J Charlton MF Keen J Sauder L Alshishani F June 2018 Iron Smelting in Sudan Experimental Archaeology at The Royal City of Meroe Journal of Field Archaeology 43 5 399 416 doi 10 1080 00934690 2018 1479085 Selin Helaine 2013 Encyclopaedia of the History of Science Technology and Medicine in Non Westen Cultures Springer Science amp Business Media s 282 ISBN 9789401714167 Wright M T 2005 Epicyclic Gearing and the Antikythera Mechanism part 2 Antiquarian Horology 29 1 September 2005 54 60 June 13 2005 China resurrects world s earliest seismograph Retrieved on 2005 06 13 Needham Joseph 1986 Science and Civilization in China Vol 4 Physics and Physical Technology Pt II Mechanical Engineering Cambridge Cambridge University Press s 392 10 Inventions You Should Know That Came from the Byzantine Empire 7 December 2021 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Greek Fire Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link 1986 Islamic Technology An illustrated history p 54 Cambridge University Press 0 521 42239 6 Lucas Adam 2006 Wind Water Work Ancient and Medieval Milling Technology Brill Publishers s 65 ISBN 90 04 14649 0 Eldridge Frank 1980 Wind Machines 2nd bas New York Litton Educational Publishing Inc s 15 ISBN 0 442 26134 9 Shepherd William 2011 Electricity Generation Using Wind Power 1 bas Singapore World Scientific Publishing Co Pte Ltd s 4 ISBN 978 981 4304 13 9 Taqi al Din and the First Steam Turbine 1551 A D 2008 02 18 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi web page accessed on line 23 October 2009 this web page refers to 1976 Taqi al Din and Arabic Mechanical Engineering pp 34 5 Institute for the History of Arabic Science University of Aleppo 1976 Taqi al Din and Arabic Mechanical Engineering p 34 35 Institute for the History of Arabic Science University of Aleppo Lakwete Angela 2003 Inventing the Cotton Gin Machine and Myth in Antebellum America Baltimore The Johns Hopkins University Press ss 1 6 ISBN 9780801873942 Pacey Arnold 1991 1990 Technology in World Civilization A Thousand Year History First MIT Press paperback bas Cambridge MA The MIT Press ss 23 24 Zmolek Michael Andrew 2013 Rethinking the Industrial Revolution Five Centuries of Transition from Agrarian to Industrial Capitalism in England BRILL s 328 ISBN 9789004251793 The spinning jenny was basically an adaptation of its precursor the spinning wheel Koetsier Teun 2001 On the prehistory of programmable machines musical automata looms calculators Mechanism and Machine Theory Elsevier 36 5 ss 589 603 doi 10 1016 S0094 114X 01 00005 2 Kapur Ajay Carnegie Dale Murphy Jim Long Jason 2017 Loudspeakers Optional A history of non loudspeaker based electroacoustic music Cambridge University Press 22 2 195 205 doi 10 1017 S1355771817000103 ISSN 1355 7718 Professor Noel Sharkey A 13th Century Programmable Robot Archive University of Sheffield The Invention and Impact of the Steam Engine study com Erisim tarihi 2023 03 22 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Ronalds B F 2016 Sir Francis Ronalds Father of the Electric Telegraph London Imperial College Press ISBN 978 1 78326 917 4 Ronalds B F July 2016 Francis Ronalds 1788 1873 The First Electrical Engineer Proceedings of the IEEE doi 10 1109 JPROC 2016 2571358 Imperial College London England Studying engineering at Imperial Engineering courses are offered in five main branches of engineering aeronautical chemical civil electrical and mechanical There are also courses in computing science software engineering information systems engineering materials science and engineering mining engineering and petroleum engineering Van Every Kermit E 1986 Aeronautical engineering Encyclopedia Americana 1 Grolier Incorporated s 226 Wheeler Lynde Phelps 1951 Josiah Willard Gibbs the History of a Great Mind Ox Bow Press ISBN 1 881987 11 6 Konuyla ilgili okumalar Girls Coming to Tech A History of American Engineering Education for Women MIT Press 2014 Hill Donald A history of engineering in classical and medieval times Routledge 2013 on Greeks Romans Byzantines and Arabs Landels John G Engineering in the Ancient World University of California Press 2000 rev ed 978 0 520 22782 8 Lawton Brian ed The Early History of Mechanical Engineering Vol 1 2004 online vol 2 2004 online Rae John and Rudi Volti The Engineer in History 2001 online Rhodes Edward ed Engineering America The Rise of the American Professional Class 1838 1920 Washington Westphalia Press 2014 142 pp Smith Edgar C A short history of naval and marine engineering Cambridge University Press 2013 Usher Abbott Payson A History of Mechanical Invention 2nd ed 1954 450 pp online reviewDis baglantilarHistory of engineering at University of Minnesota