Otomobil, yolcu veya yük taşımak üzere tasarlanmış, motorlu ve tekerlekli kara ulaşım aracı. Otomobil, yakıtla çalışan bir motor sayesinde hayvan gücü kullanılmadan, itmeden veya çekmeden hareket edebilen ve üzerindekileri de taşıyabilen bir taşıttır. Halk arasında -ve bundan sonra bu maddede de- "araba" olarak isimlendirilir ve bilinir.
Sınıflandırma | Taşıt |
---|---|
Endüstri | Otomotiv endüstrisi |
Kendinden itme | Evet |
Tekerlek sayısı | 3–4 |
Aks sayısı | 0–2 |
Mucidi | Ferdinand Verbiest |
İcat zamanı | 1769 |
Genel olarak otomobiller içten yanmalı motorlarla ve dört lastiğin dönmesiyle çalışır. Ancak 2001 yılı itibarıyla, hibrit motorlu otomobiller satılmaya başlamıştır. Elektrikle çalışan hibrit motorlar için şu an Amerika Birleşik Devletleri de başta olmak üzere, birçok ülke vergilerini minimuma indirmiş ve ücretsiz elektrik dolum istasyonlarını otoparklara ve benzincilere yerleştirmiştir.
3 teker üzerinde hareket edebilen arabalar da üretildi, ancak ortaya çıkan denge ve dayanıklılık sorununa bağlı olarak kullanışlı olamadığı için yaygınlık kazanamadı.
Kelimenin kökeni
Otomobil sözcüğü Türkçeye, Fransızca automobile sözcüğünden geçmiştir. Fransızca sözcük ilk kez 1865 dolayında elektrikli motorlar için kullanılmış, 1894 dolayında Daimler-Benz ve Peugeot'nun imal ettiği benzin motorlu araçlara uygulanmıştır.
Fransızca kelime, Grekçe "kendi" anlamındaki αὐτός (autós) ve Latince "hareket eden" manasındaki mobilis sözcüklerinin birleştirilmesiyle oluşturulan ve başka bir hayvan ya da araç tarafından itilmek ya da çekilmek yerine kendi kendine hareket eden araç anlamına gelir. Yunanca zamire Latince sıfat eklenerek yeni sözcük üretilmesi zamanında eleştiriye tabi tutulmuştur. Türkçede ilk olarak Ahmet Rasim tarafından Şehir Mektupları yapıtında 1898'de kullanılmıştır.
Otomobillerin teknolojik gelişim kronolojisi
- 1670'ler — Sözcük anlamına uygun olarak kendi kendine hareket eden ilk araç büyük olasılıkla 1679-1681 yılları arasında Pekin'de Cizvit misyoner Ferdinand Verbiest tarafından Çin imparatoru için bir oyuncak olarak yapılan küçük buharlı araçtır.
- 1680 — Çalışabilen ancak kullanışlı olmayan ilk içten yanmalı motor 1680 yılında Hollandalı Christiaan Huygens’in yaptığı barutun yanması ile çalışan pistonlu makine oldu. Kapalı bir silindir içinde patlayan barut kayabilen bir pistona etki ederek pistonun hareket etmesini sağlamaktaydı.
- 1698 — İngiliz Thomas Savery ilk buharlı makineyi yaptı
- 1769 — İngiliz James Watt uzun süreli çalışan buharlı makineyi yaptı
- 1769 — Kendi kendine hareket eden ilk araç Fardier Fransız mühendis ve topçu yüzbaşı Nicolas Joseph Cugnot (1725-1804) tarafından yapıldı.
- 1787 — Oliver Evans Amerika'da yolcu taşıyan araç yapmıştır.
- 1801 — Birleşik Krallık'ta Richard Trevithick buharlı otomobil yaptı.
- 1824 — İçten yanmalı motorların, özellikle dizel motorlarının temel ilkeleri, genç bir Fransız mühendisi Sadi Carnot tarafından ortaya atıldı
- 1830 — 15–20 km/h hızla giden buharla çalışan 14 yolcu taşıyabilen yolcu otobüsleri imal edildi.
- 1860 — İngiliz Parlamentosu bütün arabaların iki sürücüsü ve önünde gündüz kırmızı bayrak gece kırmızı fener bulunmasını şart koşan kanun çıkardı. Bu kanun motor gelişim hızını biraz durdurdu. 1896 yılında bu yasa kaldırıldı.
- 1860 — Hava gazı ile çalışan ticari bakımdan elverişli ilk motor Belçikalı mühendis Jean Joseph Etienne Lenoir (1822-1901) tarafından yapılmıştır.
- 1862 — Fransız mühendisi Alphonse Eugène Beau de Rochas (1815-1893) 4 zamanlı çevrimin esaslarını ortaya koydu.
- 1867 — Alman mühendisler Nicolaus August Otto (1832-1891) ve Eugen Langen (1833-1895), Rochas’ın bulduğu prensipleri pratiğe çevirerek dört zamanlı çevrime sahip motoru yaptılar.
- 1876 — Nicolaus August Otto, ilk dört zamanlı gaz motorunu üretti.
- 1877 - Otto yaptığı motorun patentini Amerika'dan aldı.
- 1878 — İngiliz mühendisi Dugal Clerk iki zaman esasına göre çalışan ilk motoru yaptı.
- 1880 — Amerika’da George Brayton benzin yakıtlı motor yaptı.
- 1885 — Benzinle çalışan içten yanmalı motora sahip ilk otomobil Alman mühendis Karl Benz tarafından yapıldı
- 1889 — Viyanalı Siegfried Marcus (1831-1898) geliştirdiği motorla viyana sokaklarında 12 km hızla gezerken halkın panik yaşamasına sebep olmuş birkaç kaza yapmıştır. 17 suçtan mahkemeye verilen Marcus keşif yapmayı bıraktı.
- 1890 — Herbert Akroyd Stuart, bir kaza sonucu kızgın bir yere değen gaz yağının hava ile karışarak yandığını gördü. Bu olaydan etkilenerek yaptığı deneylerle motorunu geliştirdi ve patentini aldı. Motorunda yakıt emilen ve hafifçe sıkıştırılan hava içerisine bir memeden gönderilerek patlayıcı ve yanıcı bir karışım oluşturulmaktaydı. Bu karışımın yanabilmesi için cidarları yüksek derecede ısıtılan ve buharlaştırıcı adı verilen bir ön yanma odası vardır. Ana yanma odasına bir kanalla birleştirilen bu oda ilk hareket için dışarıdan alevle ısıtılmaktadır. Bu motorda havanın ısısının sıkıştırma oranıyla arttığı düşünülmediğinden verim düşük olmuştur.
- 1890 — Bir Alman mühendis olan Capitaine, Akroyd’un motoruna benzeyen bir motorun patentini aldı. Bu motorlar yarım dizel (kızgın kafalı) motorların esasını oluşturdu.
- 1890 — İlk otomobillerin çoğu, dişlileri olmadığı için yokuş çıkamıyor, önce durup sonra geriye doğru inmeye başlıyordu. 1893'te yapılan Benz Victoria marka arabada bir deri kayışı küçük bir kasnağa bindiren bir kol kullanılmıştı. Bu düzenek tekerleklerin daha yavaş dönmesini ve yüksek manivela gücünün arabayı yokuş yukarı tırmandırmasını sağlıyordu. Zincir çekişli velo tipi araçtada bu şekilde üç ileri bir geri kasnağı vardı. Çekişin kolaylıkla arka tekerleklere iletilmesi için motor her zaman arkaya ya da sürücünün altına konuyordu.
- 1892-1897— Münih yüksek teknik okulu mühendislerinden Rudolf Diesel dizel motoru yaptı ve geliştirdi.
- 1893 — Amerika'nın ilk başarılı otomobili “Duryea”, J. Frank ve tarafından yapılmıştır.
- 1894 — İlk resmi otomobil yarışı düzenlenmiştir, Paris-Rouen, 22 Temmuz.
- 1898 — Fransa Otomobil Kulübü (AFC) Paris'teki Les Tuileries'nin güneşli bahçelerinde ilk otomobil fuarını organize etmiştir.
- 1902 — İstenildiğinde benzinli istenildiğinde elektrik motoruyla ilerleyebilen ilk aracı 27 yaşındayken Ferdinand Porsche yapmıştır. 1902 yılında “Mixte-Wagen” adını verdiği aracı tanıtmıştır. Viyanalı bir fayton üreticisi olan Ludwig Lohner ile birlikte çalışan Porsche 4 silindirli bir Daimler motoruna aküler, bir jeneratör ve elektrik motorları ekledi. Bu haliyle Mixte benzinli motor stop edildiğinde bile akülerin çalıştırdığı elektrikli motorla ilerlemeye devam edilebiliyordu.
- 1903 — Fransız ilk emniyet kemerini tasarladı ve patentini aldı
- 1904 — Kısa adı FIA olan Uluslararası Otomobil Federasyonu kuruldu
- 1905 — İsveçli mühendis Alfred Büchi egzoz gazlarından yararlanarak çalışan bir türbin vasıtasıyla dört silindirli bir motora aşırı hava yüklemeyi başardı.
- 1905 — İlk 4WS ve 4WD sistemi marka traktöre uygulandı
- 1905 — İlk tampon takılan araç İngiltere'nin Kilburn kentindeki "Simms Manufacturing Co." tesislerinde üretilen 20 beygir gücündeki Simms-Welback marka araçtır. Aynı yıl tamponun patentinin F. R. Simms tarafından alınmıştı, fakat aslında bu fikir yeni değildi. 1897 yılında Moravya’daki "Imperial Nesseldorf" vagon fabrikasında yapılan çek malı Prasident marka otomobilin önüne tampon konmuş, ancak Viyana yakınlarında yapılan denemelerde tampon düştüğü için bir daha takılmamıştır.
- 1908 — Amerikalı Henry Ford T modeli adındaki ilk seri üretim otomobili yaptı. İlk üretim bandı fikrinin babası da Henry Ford oldu. Ford'un tasarladığı fabrika, 1913'te günde 1000 araba üretebiliyordu.
- 1918 — Birleşik Krallık'ta “ Royal Aircraft Establishment “ fabrikaları mekanik püskürtmeli dizel yakıt sistemini geliştirdi. Böylece yüksek devirli dizel motorları oluşturularak hafif taşıtlarda kullanılmasına zemin hazırlandı.
- 1919 — Avrupa'nın ilk seri üretim otomobili Type A Citroën tarafından piyasaya verildi. Citroen aynı yıl dünyada ilk organize satış sonrası hizmetleri yapılandırdı.
- 1920 — Voisin firması hidrolik olarak çalışan ABS'nin atası üzerine çalışmalar yaptı. "Fren yapıldığında tekerleklerin kilitlenmesini önleyici donanım" tanımıyla da Almanya'da 671925 nosuyla ilk patentini aldı.
- 1924 — Citroën, ilk çelik kasaya sahip arabası B10’u imâl etti.
- 1924 — 'ın ürettiği bir kamyon, direkt enjeksiyonlu dizel motoru kullanan ilk vasıta oldu.
- 1934 — Citroën, seri olarak önden çekişli araç üretmeye başladı.
- 1938 — Citroën, Hidropnömatik süspansiyon sistemini icat etti.
- 1938 — İsviçreli kamyon üreticisi Saurer ilk turbo motorlu kamyonu üretti.
- 1938 — Klima'yı standart olarak kullanıma sunan ilk marka Studebaker Commander'dir.
- 1938 — GM tasarımcısı Harley Earl ilk elektrikli cam sistemini Buick'ye monte etti.
- 1954 – Döner Pistonlu Motor (Rotary-Wankel motoru) tarafından geliştirildi.
- 1957 — İlk hız sabitleyicisi (cruise control) Imperial marka araçta kullanıldı.
- 1958 — İsveç'teki Volvo Fabrikasında mühendis olan Nils Bohlin üç noktalı emniyet kemeri olarak bilinen sistemin patentini aldı.
- 1961 — Türkiye'de %100 yerli imâlat ilk araba "Devrim"in üretimi tamamlandı.
- 1962 — İlk seri üretim turbo motorlu otomobil Chevrolet Corvair Monza tanıtıldı. Daha sonra bu modeli Oldsmobile F85 Jetfire takip etti.
- 1963 - Wankel motoru ilk kez NSU Spider marka araçta kullanıldı.
- 1967 — İngiliz otomobil firması Jensen ilk ABS'yi otomobillerine uyguladı.
- 1973 — Avrupa'da seri olarak turbo motorla üretilen ilk otomobil BMW 2002 oldu.
- 1978 — Modern ilk ABS sistemi BMW 7 serisi ve Mercedes S serisinde uygulandı.
- 1984 — Turbo üreticisi Garrett, "intercooler" adını verdiği yeni bir turbo soğutucu düzen geliştirdi. Bu sayede türbine giren hava soğutularak turbonun performansı artırıldı.
- 1986 — Çift turbo takılan ilk araç Porsche 959 oldu.
- 1987 — Bosch ilk üretici olarak ABS sisteminin daha gelişmişi olan ASR sistemini piyasaya sürmüştür.
- 1993 — Fiat Croma Tdi, değişken geometrili turboyla donatılan ilk otomobil oldu. Sistem düşük motor devirlerinde turbonun verimini önemli oranda artırıyordu.
- 1995 — Bosch, seyir hâlinde arabanın emniyetini sağlamak üzere ESP sisteminin seri üretimine başladı. ESP sistemi, özellikle virajlarda ve ani yol değişikliklerinde motor, vites ve fren düzenine müdahale ederek aracın savrulmasını önler. İlk kez Mercedes S sınıfında kullanıldı.
Binek taşıtlarında karoseri yapı çeşitleri
Karoseri Şasiye monte edilen, aracın saçtan yapılmış kısmı. Bu kısımda pencereler, kapılar, koltuklar, yolcu ve motoru koruyan kısımlar bulunur. Otomobiller birçok form altında karşımıza çıkmaktadır:
Otomobil tekniği
Otomobillerin gelişmesine katkıda bulunan kişiler
(Doğum yıllarına göre kronolojik sıra ile)
- Nicolas Joseph Cugnot (1725-1804) İlk motorlu taşıt Fardier’i yapan Fransız mucit
- (1818-1893) 4 zamanlı çevrimin esaslarını ortaya koyan Fransız mühendis
- Jean Joseph Etienne Lenoir (1822-1901) Ticari ilk motoru yapan Belçikalı mucit
- Eugen Langen (1833-1895) Rochas’ın bulduğu prensipleri kullanarak ilk dört zamanlı motoru yapan Alman mucit
- Gottlieb Daimler (1834-1900) Motor endüstrisinin öncüsü ilk Mercedes otomobillerinin üreticisi
- Karl Friedrich Benz (1844-1929) İlk motorlu aracın patent sahibi
- Henry Ford (1863-1947) Ford Motor Company kurucusu
- Ransom Eli Olds (1864-1950) Olds Motor Vehicle Company (Olds Motorlu Araçlar Şirketi)nin kurucusu
- Rudolf Diesel (1873-1913) Dizel motorunun mucidi
- Ferdinand Porsche (1875-1951) Porsche firmasının kurucusu, Volkswagen kaplumbağanın tasarımcısı
- Louis Renault (1877-1944) Renault firmasının kurucusu
- André Citroën (1878-1935) Citroën firmasının kurucusu
- Ettore Bugatti (1881-1947) Bugatti firmasının kurucusu
- Kiichiro Toyoda (1894-1954) Toyota firmasının kurucusu
- Enzo Ferrari (1898-1988) Ferrari firmasının kurucusu
- Ferruccio Lamborghini (1916-1993) Lamborghini firmasının kurucusu
Otomobil markaları
Otomobil hakkında yayınlar
- Otomobil dergisi - Otomobil dergileri
- Car Talk (Radyo programı)
Otomobil sporları
- Otomobil Yarışı
- FIA (Uluslararası otomobil sporları federasyonu)
- Türkiye Otomobil ve Motorsporları Federasyonu
- Formula-G
- Ralli
- Off-road
Otomobil ve sektörüyle ilgili diğer bağlantılar
- Otomobil üreticisi
- Otomobil düzenleri
- Otomobil segmentleri
- Konsept otomobil
- Buharlı otomobil
- Spor otomobil
- Elektrikli araç
- Vintage araba
- Retro tarzı otomobil
- Klasik araba
- Antika araba
- Yakıt hücreli otomobil
- Otomotiv tasarımı
- Otomotiv mühendisliği
- Yan sanayi (otomotiv)
- Otomotiv endüstrisi
- Otomotiv kısaltmaları
- Otomobil platformu
- Otonom araba
- Amfibiyen araç
- Otomobil fuarı
- Oto kiralama Otomobil kiralanması ve kiralama firmaları
- Araç takibi Aracın bulunduğu konumu uydu aracılığıyla bulma
- Hibrid (otomobil) Çift yakıtlı motora sahip otomobiller
Otomobil hakkında daha fazla bilgi edinin | |
Vikisözlük'te tanımlar | |
Commons'ta dosyalar | |
Vikisöz'de alıntılar | |
Vikikitap'ta kitaplar |
Kaynakça
- ^ . TDK. 12 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2011.
- ^ a b . Nişanyan Sözlük. 1 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2021.
- ^ Ainsi naquit l'automobile, J. Ickx (1961) (Fransızca)
- ^ "1679-1681. Chariot à vapeur du R. P. Verbiest". L'histoire de l'Automobile. Hergé. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından .(Fransızca)
- ^ Setright, L. J. K. (2004). Drive On!: A Social History of the Motor Car. Granta Books. ISBN .(İngilizce)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Otomobil yolcu veya yuk tasimak uzere tasarlanmis motorlu ve tekerlekli kara ulasim araci Otomobil yakitla calisan bir motor sayesinde hayvan gucu kullanilmadan itmeden veya cekmeden hareket edebilen ve uzerindekileri de tasiyabilen bir tasittir Halk arasinda ve bundan sonra bu maddede de araba olarak isimlendirilir ve bilinir OtoSiniflandirmaTasitEndustriOtomotiv endustrisiKendinden itmeEvetTekerlek sayisi3 4Aks sayisi0 2MucidiFerdinand VerbiestIcat zamani1769Benz patentli bir otomobil prototipi2007 model Tesla Roadster Genel olarak otomobiller icten yanmali motorlarla ve dort lastigin donmesiyle calisir Ancak 2001 yili itibariyla hibrit motorlu otomobiller satilmaya baslamistir Elektrikle calisan hibrit motorlar icin su an Amerika Birlesik Devletleri de basta olmak uzere bircok ulke vergilerini minimuma indirmis ve ucretsiz elektrik dolum istasyonlarini otoparklara ve benzincilere yerlestirmistir 3 teker uzerinde hareket edebilen arabalar da uretildi ancak ortaya cikan denge ve dayaniklilik sorununa bagli olarak kullanisli olamadigi icin yayginlik kazanamadi Kelimenin kokeniOtomobil sozcugu Turkceye Fransizca automobile sozcugunden gecmistir Fransizca sozcuk ilk kez 1865 dolayinda elektrikli motorlar icin kullanilmis 1894 dolayinda Daimler Benz ve Peugeot nun imal ettigi benzin motorlu araclara uygulanmistir Fransizca kelime Grekce kendi anlamindaki aὐtos autos ve Latince hareket eden manasindaki mobilis sozcuklerinin birlestirilmesiyle olusturulan ve baska bir hayvan ya da arac tarafindan itilmek ya da cekilmek yerine kendi kendine hareket eden arac anlamina gelir Yunanca zamire Latince sifat eklenerek yeni sozcuk uretilmesi zamaninda elestiriye tabi tutulmustur Turkcede ilk olarak Ahmet Rasim tarafindan Sehir Mektuplari yapitinda 1898 de kullanilmistir Otomobillerin teknolojik gelisim kronolojisi1670 ler Sozcuk anlamina uygun olarak kendi kendine hareket eden ilk arac buyuk olasilikla 1679 1681 yillari arasinda Pekin de Cizvit misyoner Ferdinand Verbiest tarafindan Cin imparatoru icin bir oyuncak olarak yapilan kucuk buharli aractir 1680 Calisabilen ancak kullanisli olmayan ilk icten yanmali motor 1680 yilinda Hollandali Christiaan Huygens in yaptigi barutun yanmasi ile calisan pistonlu makine oldu Kapali bir silindir icinde patlayan barut kayabilen bir pistona etki ederek pistonun hareket etmesini saglamaktaydi 1698 Ingiliz Thomas Savery ilk buharli makineyi yapti 1769 Ingiliz James Watt uzun sureli calisan buharli makineyi yapti 1769 Kendi kendine hareket eden ilk arac Fardier Fransiz muhendis ve topcu yuzbasi 1769 FardierNicolas Joseph Cugnot 1725 1804 tarafindan yapildi 1787 Oliver Evans Amerika da yolcu tasiyan arac yapmistir 1801 Birlesik Krallik ta Richard Trevithick buharli otomobil yapti 1824 Icten yanmali motorlarin ozellikle dizel motorlarinin temel ilkeleri genc bir Fransiz muhendisi Sadi Carnot tarafindan ortaya atildi 1830 15 20 km h hizla giden buharla calisan 14 yolcu tasiyabilen yolcu otobusleri imal edildi 1860 Ingiliz Parlamentosu butun arabalarin iki surucusu ve onunde gunduz kirmizi bayrak gece kirmizi fener bulunmasini sart kosan kanun cikardi Bu kanun motor gelisim hizini biraz durdurdu 1896 yilinda bu yasa kaldirildi 1860 Hava gazi ile calisan ticari bakimdan elverisli ilk motor Belcikali muhendis Jean Joseph Etienne Lenoir 1822 1901 tarafindan yapilmistir 1862 Fransiz muhendisi Alphonse Eugene Beau de Rochas 1815 1893 4 zamanli cevrimin esaslarini ortaya koydu 1867 Alman muhendisler Nicolaus August Otto 1832 1891 ve Eugen Langen 1833 1895 Rochas in buldugu prensipleri pratige cevirerek dort zamanli cevrime sahip motoru yaptilar 1876 Nicolaus August Otto ilk dort zamanli gaz motorunu uretti 1877 Otto yaptigi motorun patentini Amerika dan aldi 1878 Ingiliz muhendisi Dugal Clerk iki zaman esasina gore calisan ilk motoru yapti 1880 Amerika da George Brayton benzin yakitli motor yapti 1885 Benzinle calisan icten yanmali motora sahip ilk otomobil Alman muhendis Karl Benz tarafindan yapildi 1889 Viyanali Siegfried Marcus 1831 1898 gelistirdigi motorla viyana sokaklarinda 12 km hizla gezerken halkin panik yasamasina sebep olmus birkac kaza yapmistir 17 suctan mahkemeye verilen Marcus kesif yapmayi birakti 1890 Herbert Akroyd Stuart bir kaza sonucu kizgin bir yere degen gaz yaginin hava ile karisarak yandigini gordu Bu olaydan etkilenerek yaptigi deneylerle motorunu gelistirdi ve patentini aldi Motorunda yakit emilen ve hafifce sikistirilan hava icerisine bir memeden gonderilerek patlayici ve yanici bir karisim olusturulmaktaydi Bu karisimin yanabilmesi icin cidarlari yuksek derecede isitilan ve buharlastirici adi verilen bir on yanma odasi vardir Ana yanma odasina bir kanalla birlestirilen bu oda ilk hareket icin disaridan alevle isitilmaktadir Bu motorda havanin isisinin sikistirma oraniyla arttigi dusunulmediginden verim dusuk olmustur 1890 Bir Alman muhendis olan Capitaine Akroyd un motoruna benzeyen bir motorun patentini aldi Bu motorlar yarim dizel kizgin kafali motorlarin esasini olusturdu 1890 Ilk otomobillerin cogu dislileri olmadigi icin yokus cikamiyor once durup sonra geriye dogru inmeye basliyordu 1893 te yapilan Benz Victoria marka arabada bir deri kayisi kucuk bir kasnaga bindiren bir kol kullanilmisti Bu duzenek tekerleklerin daha yavas donmesini ve yuksek manivela gucunun arabayi yokus yukari tirmandirmasini sagliyordu Zincir cekisli velo tipi aractada bu sekilde uc ileri bir geri kasnagi vardi Cekisin kolaylikla arka tekerleklere iletilmesi icin motor her zaman arkaya ya da surucunun altina konuyordu 1892 1897 Munih yuksek teknik okulu muhendislerinden Rudolf Diesel dizel motoru yapti ve gelistirdi 1893 Amerika nin ilk basarili otomobili Duryea J Frank ve tarafindan yapilmistir 1894 Ilk resmi otomobil yarisi duzenlenmistir Paris Rouen 22 Temmuz 1898 Fransa Otomobil Kulubu AFC Paris teki Les Tuileries nin gunesli bahcelerinde ilk otomobil fuarini organize etmistir 1902 Istenildiginde benzinli istenildiginde elektrik motoruyla ilerleyebilen ilk araci 27 yasindayken Ferdinand Porsche yapmistir 1902 yilinda Mixte Wagen adini verdigi araci tanitmistir Viyanali bir fayton ureticisi olan Ludwig Lohner ile birlikte calisan Porsche 4 silindirli bir Daimler motoruna akuler bir jenerator ve elektrik motorlari ekledi Bu haliyle Mixte benzinli motor stop edildiginde bile akulerin calistirdigi elektrikli motorla ilerlemeye devam edilebiliyordu 1903 Fransiz ilk emniyet kemerini tasarladi ve patentini aldi 1904 Kisa adi FIA olan Uluslararasi Otomobil Federasyonu kuruldu 1905 Isvecli muhendis Alfred Buchi egzoz gazlarindan yararlanarak calisan bir turbin vasitasiyla dort silindirli bir motora asiri hava yuklemeyi basardi 1905 Ilk 4WS ve 4WD sistemi marka traktore uygulandiIlk 4WS ve 4WD sistemi marka traktore uygulandi1905 Ilk tampon takilan arac Ingiltere nin Kilburn kentindeki Simms Manufacturing Co tesislerinde uretilen 20 beygir gucundeki Simms Welback marka aractir Ayni yil tamponun patentinin F R Simms tarafindan alinmisti fakat aslinda bu fikir yeni degildi 1897 yilinda Moravya daki Imperial Nesseldorf vagon fabrikasinda yapilan cek mali Prasident marka otomobilin onune tampon konmus ancak Viyana yakinlarinda yapilan denemelerde tampon dustugu icin bir daha takilmamistir 1908 Amerikali Henry Ford T modeli adindaki ilk seri uretim otomobili yapti Ilk uretim bandi fikrinin babasi da Henry Ford oldu Ford un tasarladigi fabrika 1913 te gunde 1000 araba uretebiliyordu 1918 Birlesik Krallik ta Royal Aircraft Establishment fabrikalari mekanik puskurtmeli dizel yakit sistemini gelistirdi Boylece yuksek devirli dizel motorlari olusturularak hafif tasitlarda kullanilmasina zemin hazirlandi 1919 Avrupa nin ilk seri uretim otomobili Type A Citroen tarafindan piyasaya verildi Citroen ayni yil dunyada ilk organize satis sonrasi hizmetleri yapilandirdi 1920 Voisin firmasi hidrolik olarak calisan ABS nin atasi uzerine calismalar yapti Fren yapildiginda tekerleklerin kilitlenmesini onleyici donanim tanimiyla da Almanya da 671925 nosuyla ilk patentini aldi 1924 Citroen ilk celik kasaya sahip arabasi B10 u imal etti 1924 MAN in urettigi bir kamyon direkt enjeksiyonlu dizel motoru kullanan ilk vasita oldu 1934 Citroen seri olarak onden cekisli arac uretmeye basladi 1938 Citroen Hidropnomatik suspansiyon sistemini icat etti 1938 Isvicreli kamyon ureticisi Saurer ilk turbo motorlu kamyonu uretti 1938 Klima yi standart olarak kullanima sunan ilk marka Studebaker Commander dir 1938 GM tasarimcisi Harley Earl ilk elektrikli cam sistemini Buick ye monte etti 1954 Doner Pistonlu Motor Rotary Wankel motoru tarafindan gelistirildi 1957 Ilk hiz sabitleyicisi cruise control Imperial marka aracta kullanildi 1958 Isvec teki Volvo Fabrikasinda muhendis olan Nils Bohlin uc noktali emniyet kemeri olarak bilinen sistemin patentini aldi 1961 Turkiye de 100 yerli imalat ilk araba Devrim in uretimi tamamlandi 1962 Ilk seri uretim turbo motorlu otomobil Chevrolet Corvair Monza tanitildi Daha sonra bu modeli Oldsmobile F85 Jetfire takip etti 1963 Wankel motoru ilk kez NSU Spider marka aracta kullanildi 1967 Ingiliz otomobil firmasi Jensen ilk ABS yi otomobillerine uyguladi 1973 Avrupa da seri olarak turbo motorla uretilen ilk otomobil BMW 2002 oldu 1978 Modern ilk ABS sistemi BMW 7 serisi ve Mercedes S serisinde uygulandi 1984 Turbo ureticisi Garrett intercooler adini verdigi yeni bir turbo sogutucu duzen gelistirdi Bu sayede turbine giren hava sogutularak turbonun performansi artirildi Japonya nin baskenti Tokyo da gerceklesen bir trafik kazasi1986 Cift turbo takilan ilk arac Porsche 959 oldu 1987 Bosch ilk uretici olarak ABS sisteminin daha gelismisi olan ASR sistemini piyasaya surmustur 1993 Fiat Croma Tdi degisken geometrili turboyla donatilan ilk otomobil oldu Sistem dusuk motor devirlerinde turbonun verimini onemli oranda artiriyordu 1995 Bosch seyir halinde arabanin emniyetini saglamak uzere ESP sisteminin seri uretimine basladi ESP sistemi ozellikle virajlarda ve ani yol degisikliklerinde motor vites ve fren duzenine mudahale ederek aracin savrulmasini onler Ilk kez Mercedes S sinifinda kullanildi Binek tasitlarinda karoseri yapi cesitleriKaroseri Sasiye monte edilen aracin sactan yapilmis kismi Bu kisimda pencereler kapilar koltuklar yolcu ve motoru koruyan kisimlar bulunur Otomobiller bircok form altinda karsimiza cikmaktadir Otomobil teknigiOtomobillerin gelismesine katkida bulunan kisiler Dogum yillarina gore kronolojik sira ile Nicolas Joseph Cugnot 1725 1804 Ilk motorlu tasit Fardier i yapan Fransiz mucit 1818 1893 4 zamanli cevrimin esaslarini ortaya koyan Fransiz muhendis Jean Joseph Etienne Lenoir 1822 1901 Ticari ilk motoru yapan Belcikali mucit Eugen Langen 1833 1895 Rochas in buldugu prensipleri kullanarak ilk dort zamanli motoru yapan Alman mucit Gottlieb Daimler 1834 1900 Motor endustrisinin oncusu ilk Mercedes otomobillerinin ureticisi Karl Friedrich Benz 1844 1929 Ilk motorlu aracin patent sahibi Henry Ford 1863 1947 Ford Motor Company kurucusu Ransom Eli Olds 1864 1950 Olds Motor Vehicle Company Olds Motorlu Araclar Sirketi nin kurucusu Rudolf Diesel 1873 1913 Dizel motorunun mucidi Ferdinand Porsche 1875 1951 Porsche firmasinin kurucusu Volkswagen kaplumbaganin tasarimcisi Louis Renault 1877 1944 Renault firmasinin kurucusu Andre Citroen 1878 1935 Citroen firmasinin kurucusu Ettore Bugatti 1881 1947 Bugatti firmasinin kurucusu Kiichiro Toyoda 1894 1954 Toyota firmasinin kurucusu Enzo Ferrari 1898 1988 Ferrari firmasinin kurucusu Ferruccio Lamborghini 1916 1993 Lamborghini firmasinin kurucusuOtomobil markalariOtomobil hakkinda yayinlarOtomobil dergisi Otomobil dergileri Car Talk Radyo programi Otomobil sporlariOtomobil Yarisi FIA Uluslararasi otomobil sporlari federasyonu Turkiye Otomobil ve Motorsporlari Federasyonu Formula G Ralli Off roadOtomobil ve sektoruyle ilgili diger baglantilarOtomobil ureticisi Otomobil duzenleri Otomobil segmentleri Konsept otomobil Buharli otomobil Spor otomobil Elektrikli arac Vintage araba Retro tarzi otomobil Klasik araba Antika araba Yakit hucreli otomobil Otomotiv tasarimi Otomotiv muhendisligi Yan sanayi otomotiv Otomotiv endustrisi Otomotiv kisaltmalari Otomobil platformu Otonom araba Amfibiyen arac Otomobil fuari Oto kiralama Otomobil kiralanmasi ve kiralama firmalari Arac takibi Aracin bulundugu konumu uydu araciligiyla bulma Hibrid otomobil Cift yakitli motora sahip otomobillerVikipedi nin kardes projelerinden Otomobil hakkinda daha fazla bilgi edininVikisozluk te tanimlarCommons ta dosyalarVikisoz de alintilarVikikitap ta kitaplarKaynakca TDK 12 Agustos 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Mart 2011 a b Nisanyan Sozluk 1 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Eylul 2021 Ainsi naquit l automobile J Ickx 1961 Fransizca 1679 1681 Chariot a vapeur du R P Verbiest L histoire de l Automobile Herge 3 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Fransizca Setright L J K 2004 Drive On A Social History of the Motor Car Granta Books ISBN 1 86207 698 7 Ingilizce