Bu sayfa, çeşitli ülkeler arasındaki ticareti etkileyen önemli olayları anlatan uluslararası ticaret tarihinin bir zaman çizelgesini göstermektedir.
Ulus devletlerin yükselişi öncesindeki dönemde, "uluslararası" ticaret terimi tam olarak geçerli değildir ancak uzak mesafeler arası ticaret yapılması anlamına gelmektedir. Malların kısa mesafelerde hareketi dahi günümüzde uluslararası ticaret olarak adlandırılmaktadır.
Kronoloji
Antik dönem
- Atların M.Ö. 4800 civarlarında evcilleştirilmesi, M.Ö. 3700 civarında biniciliğin gelişmesine ve Orta Asya bozkırlarında uzun mesafeli seyahate olanak sağlamıştır.
- (MÖ 2000'den MS 1000'e kadar) Tayvan ve Filipinler'in animist yerli halkları tarafından oluşturulmuş ve ardından Güneydoğu Asya'nın geneline yayılmıştır. Bu ağ yaklaşık 3.000 yıl boyunca kullanılmıştır.
- , İndüs vadisi medeniyeti ile mezopotamya medeniyetleri arasındaki ticari ilişkiler, arkeolojik çalışmalar neticesinde ortaya çıkarılmıştır.
- MÖ 19. yüzyıldan kalma kayıtlar, Kapadokya'daki Kaneş'te bir Asur ticaret kolonisinin varlığını doğrulamaktadır.
- Tek hörgüçlü develerin MÖ 2000 civarında evcilleştirilmesi, Arap göçebelerin Uzak Doğu'dan gelen uzun mesafeli baharat ve ipek ticaretini kontrol etmelerine olanak sağlamıştır.
- Mısırlılar Kızıldeniz'de ticaret yaparak "Punt Ülkesi"nden ve Arabistan'dan baharat ithal ediyorlardı.
- Olmekler (M.Ö. 1200-400) çok tanrılı bir panteon, anıtsal mimari ve kısmen obsidyen, yeşim ve lüks tüyler için uzun mesafeli ticaret yoluyla Orta Amerika'ya yayılan zanaat ürünleri içeren bir kültür geliştirdi.
- Peru'nun kuzey kıyısındaki Chavín (MÖ 900-250) ve And Dağları'ndaki Tiwanaku (MS 550-1000), lama sürülerini kullanarak ticaret ağlarından zenginleştikten sonra taştan büyük şehirler ve tapınaklar inşa etmeyi başardılar. And Dağları boyunca yapılan ticaret, mısır, lama yünü ve koka'nın üretildikleri bölgelerden taşınmasını mümkün kılıyordu.
- Hint malları Arap gemileriyle Aden'e getirildi.Kargo, Hindistan ve Mısır ticaretinin bir parçası olarak sevk edildi.
- 'de donatılmış bir Suriye filosu olan " gemileri", altın, gümüş, fildişi ve değerli taşları geri getirerek Doğu'ya çeşitli ticaret seferleri yaptı.
Klasik dönem
- Tiglath-Pileser III, Tütsü Yolu boyunca ticareti kontrol etmek için Gazze'ye saldırdı.
- Ahameniş Pers İmparatorluğu (MÖ 559-330), Orta Asya'yı Yakın Doğu ve Hint Okyanusu ticaret ağlarına dahil etti.
- Yunan Ptolemaik hanedanı, Roma'nın katılımından önce Hindistan ile ticaret fırsatlarından yararlandı.
- İpek Yolu, MÖ 2. yüzyılda Han hanedanı Çin elçisi Orta Asya'ya yaptığı diplomatik seyahatlerden sonra, Çin mallarının Hindistan, İran ve Roma İmparatorluğu'na (ve tam tersi) doğru yol almasıyla kuruldu.
- Roma Mısır'ının kurulmasıyla birlikte Romalılar Hindistan'la ticarete başladılar.
- Doğu Afrika ticaretinden elde edilen mallar, MÖ 1. yüzyılda öne çıkan üç ana Roma limanından biri olan Arsing, Berenice ve Moos Hormones'a indirildi.
- Hanger, Arabistan üzerinden Akdeniz'e giden Tütsü ticaret yollarını kontrol ediyordu ve MÖ 1. yüzyılda Babil'e aromatik ürünler ticaretinin kontrolünü elinde tutuyordu. Ayrıca Hindistan'dan Doğu'ya gönderilen malların giriş limanı olarak da hizmet veriyordu.
- Yemen, tütsü ticaretindeki önemli konumu nedeniyle Bereketli Hilal'den yerleşimcilerin ilgisini çekti.
- İslam öncesi Mekke, Roma'nın lüks mallara olan yoğun talebinden yararlanmak için eski Tütsü Yolunu kullanıyordu.
- Java ve Borneo'da Hint kültürünün tanıtılması aromatiklere yönelik bir talep yarattı. Bu ticaret karakolları daha sonra Çin ve Arap pazarlarına hizmet etti.
- Tütsü ticaretinin sona ermesinin ardından Yemen, kahve ihracatını Kızıldeniz'deki la-Mocha limanı üzerinden yapmaya başladı.
- Mayalar, zenginliklerine ve yönetici soylulardan ayrılmış olmalarına rağmen, uzun mesafeler ve şehir devletleri arasında ticaret yapan zengin bir tüccar sınıfına sahipti. Piyasalar Maya takviminin belirli günlerinde toplanırdı ve tüccarlar zaman zaman kakao çekirdeklerini para birimi olarak kullanırdı.
- Gana İmparatorluğu (MS 300 - 1100), Kuzey Afrika'dan gelen Arap ve Berberi kervanlarıyla Sahra ötesi altın tuz ticaretinden zenginleşti.
Ortaçağ
- Soğd'un Semerkant şehri bu dönemde benzersiz yiyecekler ihraç ediyordu, Baktriya'nın Belh şehri tüccarlara Budizm'i yaydı ve Harezm Sibirya'dan kürk ticareti yaparken, aynı zamanda İpek Yolu'nda da önemli bir bağlantı noktası olarak hizmet ediyordu.
- Guangzhou, Tang hanedanlığı döneminde (618-907) Çin'in en büyük uluslararası limanıydı, ancak Song hanedanlığı döneminde (960-1279) uluslararası Lanzhou limanının önem kazanmasıyla birlikte gölgede kaldı.
- İpek Yolu'nun doğu ucunda, Tang hanedanı Çin'in başkenti Chang'an, dış ticaret, seyahat ve ikamet için büyük bir metropol merkezi haline geldi. Bu rol Song hanedanlığı döneminde Kaifeng ve Hangzhou tarafından üstlenildi.
- Nubia'nın Hristiyan krallıkları ile Müslümanların yönetimindeki Mısır arasındaki ticareti ve seyahati düzenlemek için 652 civarında imzalanan, her iki bölgedeki tüccarları koruyan ancak anlaşmayı sürdürmek için Nubyalılar tarafından haraç ödenmesini gerektiren bir anlaşmaydı.
- Fas'ın İslam hanedanları tarafından yönetilen şehri ve güneydeki göçebe Berberi konfederasyonları tarafından yönetilen vaha şehri , Sahra ötesi ticaretin uzun çöl geçişleri için durak noktaları olarak hizmet ediyordu. Bakır, deniz ürünleri ve tuz develerle güneye gönderilirken, fildişi, altın ve köleler kuzeye gönderilirdi.
- Sahel krallıkları, Mağrip ve Sahra-ötesi ticaret ile güneydeki altın yatakları arasında duruyordu. Vaha şehri Oualata, Trans-Sahra kervanları için bir ticaret merkezi ve gümrük istasyonu olarak hizmet ediyordu, ancak bazı Kuzey Afrikalı tüccarlar Nijer Nehri boyunca daha büyük Timbuktu ve Gao şehirlerine gittiler.
- Hindistan'dan liman kenti Aden'e gelen tüccarlar, Yemen sultanı İbn Riyad'a misk, kafur, kehribar ve sandal ağacı şeklinde haraç ödediler.
- 8. Yüzyılda İran ve Orta Asya'daki islami fetihlerin ilk dalgasından sonra Emevi Arapları, Tibetliler, Tang Çinlileri ve Batı Türkleri, Orta Asya'daki İpek Yolu'nun kontrolü için yarıştı.
- Abbasiler İskenderiye, Tammie, Aden ve Sirrah'ı Hindistan ve Çin'e giriş limanları olarak kullandılar.
- Kilwa, Mombasave Mogadişu gibi Svahili şehir devletleri, Hint Okyanusu ticaretinde yer aldı, Doğu Afrika iç kesimleriyle ticaretin aracısı olarak hareket etti ve deniz kabuğu, kehribar ve hayvan derileri ihraç etti.
- İslam halifelikleri, köleleştirilmiş yabancıların sadık kalmaktan başka çaresi kalmayacağı umuduyla, Türkler ve Slavlar da dahil olmak üzere 9. yüzyılda köle askerler veya Memlükler ile ticarete başladılar. Ordulara komuta etmek için yükseldikçe, birçok memluk kölesi güç ve prestij kazandı.
- Hindistan'ın baharat ihracatı, Ibo Khurdadhbeh (850), El Afgan (1150) ve Lakisha bin Trimaran'ın (907) eserlerinde yer buldu.
- Sahra ötesi ticaret, Batı Afrika Sahelindeki krallıkları İslam'a tanıttı.
- Hansa Birliği, 1157'de birliğin ticaret şehirlerinden gelen mallar için İngiltere'de ticaret ayrıcalıklarını ve pazar haklarını güvence altına aldı.
- Zimbabve platosu krallıkları, Orta Doğu ve Çin'den aracılar aracılığıyla cam boncuklar, demir ürünler ve mücevherler gibi mamul ürünler için altın ticareti yaptı.
- Benin krallığı, Portekizlilerle olduğu kadar Batı Afrika'da da bölgesel bir ticaret merkezi olarak hizmet etti, kadınları tarafından üretilen ince kumaş ihraç etmenin yanı sıra metal eşya, fildişi ve köle ticareti yaptı.
- 13. -14. Yüzyıllardaki Moğol fetihleri, tarihin en büyük birleşik imparatorluğunu yarattı ve bu da büyük mesafelerde ticaret ve kültürel alışverişi kolaylaştırdı.
- Marco Polo Çin'de uluslararası ticaret yaptı.
- Mali İmparatorluğu'nun sultanı Mansa Musa, dindarlığını göstermek ve servetini Kuzey Afrika'daki potansiyel ticaret ortaklarına yansıtmak için 1324'te Sahra Çölü'nden kutsal İslam şehri Mekke'ye Hac veya hac yaptı. Yanında büyük bir maiyet, hediyeler ve o kadar çok altın getirdi ki harcamaları Kahire'de ekonomik enflasyona neden oldu.
- İbn Battuta, Batı Afrika'ya ticaret kervanlarıyla seyahat etmek ve Hint Okyanusu'ndan Çin'e ticaret rüzgarlarını takip etmek de dahil olmak üzere 1325-1354 yılları arasında İslam dünyasının uzak köşelerini araştırdı.
- Zheng He, 1405-1433 yılları arasında Hint Okyanusu ve Güney Çin Denizi boyunca birkaç sefer yaptı ve daha önce aracılar aracılığıyla Ming yönetimindeki Çin'e ulaşan lüks malların kaynağını arayan Svahili kıyılarına kadar gitti.
- , Aztek (1426-1521) imparatorluğun sınırlarının ötesinden ticari mallar, haraç ve komşular hakkında bilgi taşıyan tüccarlardı. Tenochtitlan şehrinde üretilen zanaat ürünleri değerli ticaret malları olarak hizmet verirken, Tlateloco şehri günde binlerce kişiye hizmet veren büyük bir pazara ev sahipliği yapıyordu.
- Afrika ile yapılan ilk Portekiz köle ticareti, Azorlar ve İberya'ya yönelik yılda yüzlerce Batı Afrikalı işçi için demir eşya, tekstil ve at ticaretini içeriyordu. Geldikleri Afrika köle ticaretinden farklı olarak, esirler anavatanlarından uzaklaştırıldı ve daha az yasal haklara sahipti.
Erken modern dönem
- 15'nci yüzyılın ikinci yarısında Levant bölgesindeki Türk hakimiyeti zamanında geleneksel baharat yolu rotası Basra Körfezi'nden Kızıldeniz'e kaymıştır.
- Dünyanın önde gelen ticaret uluslarından biri olan ve daha sonrasında Babürlüler bünyesine giren Hindistan'ın Bengal Sultanlığı ilk sinyallerini vererek 15'nci ve 17'nci yüzyıllar arasında küresel endüstriyel ürünlerin %12'sinin üretiminden sorumluydu.
- Kongo Krallığı, Portekizlilerle yapılan ticaret sayesinde Hristiyanlıkla tanışmış ve bu durum yakında kral olacak I. Afonso'nun 1491 yılında din değiştirmesine yol açmıştır. Ancak, Portekizlilerle erken dönemdeki dostane ilişkilere rağmen, sürekli savaşlar ve Portekiz Brezilya'sına yapılan köle ticaretinden kaynaklanan nüfus kaybı krallığın gerilemesine neden olmuştur.
- 1492'de İspanyol kaşif Kristof Kolomb Amerika'ya ulaşmıştır.
- Portekizli diplomat Pêro da Covilhã (1460 - 1526'dan sonra) Yakın Doğu ile Asya ve Afrika'nın komşu bölgelerinin ticaret yollarını keşfetmek üzere bir misyon üstlenmiştir. Keşif Santana'dan (1487) başlayarak Barselona, Napoli, İskenderiye, Kahire ve nihayetinde Hindistan'a kadar uzandı.
- Portekizli kaşif ve maceraperest Vasco da Gama, 1497-99 yılları arasında Afrika'yı dolaşarak Avrupa'dan Hindistan'a giden başka bir deniz yolu oluşturmasıyla tanınır.
- Amerika'nın yerli halkları Avrupa'dan gelen bulaşıcı hastalıklar nedeniyle harap olmuş; buna karşılık Avrupalı sömürgeci güçler, çiftlikler ve madenler için işçi sağlamak amacıyla köleleştirilmiş Afrikalıları transatlantik köle ticareti yoluyla taşımaya başlamıştır. Bu ticaret de kölelerin yakalanıp satıldığı Batı Afrika toplumları için yıkıcı olmuştur.
- Transatlantik köle ticaretiyle Afrika'dan Amerika'daki Avrupa kolonilerine, sayıları yaklaşık 12 milyonu bulan, eşi benzeri görülmemiş sayıda tutsak köle taşınmıştır. Köle gemilerindeki koşullar son derece insanlık dışıydı ve birçok köle yakalanmaya çalışılırken ya da yolculuk sırasında ölmüştür. Köleler Amerika'da aile kurabilmiş ve yeni nüfuslar oluşturabilmiştir, ancak aile üyelerinin satılması sonucu aileler parçalanmıştır.
- 1530'larda Portekizliler Hürmüz'e baharat taşımaya başlamıştır.
- İspanyol imparatorluğu 1500'lerin sonlarında Atlantik boyunca ticaret gemileriyle taşınan altın ve gümüşü yabancı korsanlardan korumak amacıyla kıyı devriyeleri ve kaleler kurmak zorunda kalmıştır.
- Manila Kalyonu, Çin ile ticaret yapmak üzere 1565-1815 yılları arasında Meksika ve Filipinler'deki İspanyol mülkleri arasında her yıl Pasifik boyunca gönderilen İspanyol ticaret gemilerinden oluşan bir filoydu. Amerikan gümüşü, Çin ipeği ve diğer mallarla takas edilirdi; bazı tahminlere göre Amerika'daki gümüşün yarısı Ming Çin'ine gitmekteydi.
- İspanya, filo sistemini kullanarak Amerika'daki toprakları ile transatlantik ticareti tekeline almaya çalışırken, başta Hollandalılar olmak üzere diğer ülkelerle kaçakçılık son derece yaygındı. Bu durum İspanyol kraliyetinin ekonomik kontrolünü zayıflatsa da kimi zamanlarda Amerika'daki yerel ekonomileri güçlendirdi.
- Japonya 1592'de kaçakçılığı ve korsanlığı önlemek için bir dış ticaret lisansı sistemi getirdi.
- İlk Hollanda seferi Amsterdam'dan (Nisan 1595) Güney Doğu Asya'ya doğru yola çıktı. Bir Hollanda konvoyu 1598'de yola çıktı ve bir yıl sonra 600.000 pound baharat ve diğer Doğu Hindistan ürünleriyle geri döndü.
- Hollanda Doğu Hindistan Şirketi 1602 yılında kuruldu ve Babür Hindistan'ından, özellikle de 'ndan büyük miktarda ithalat yaptı.
- Doğu Hint Adaları'ndaki ilk İngiliz ileri karakolu 1685 yılında Sumatra'da kurulmuştur.
- Japonya 1639'da ticarete ilişkin kapalı kapı politikasını uygulamaya koymuştur (Japonya yabancılara kapatılmış ve sadece Hollandalılar ve Çinlilerle çok seçici ticarete izin verilmiştir).
- 17. yüzyıl, Ottawa nehri ticaret yolu çevresinde askeri karışıklıklara sahne oldu. 18. yüzyılın sonlarında Fransızlar Kanada'nın ana ticaret yolları boyunca stratejik noktalarda askeri kaleler inşa ettiler. Bu kaleler İngiliz ilerleyişini kontrol ediyor, Amerikan yerlilerini kürk ticaretine dahil eden ticaret karakolları olarak hizmet veriyor ve iletişim karakolları olarak görev yapıyordu.
- 1799 yılında, eskiden dünyanın en büyük şirketi olan Hollanda Doğu Hindistan şirketi, kısmen rekabetçi serbest ticaretin yükselişi nedeniyle iflas etti.
Geç modern dönem
- Japonya'ya Makao'da yerleşik Portekizliler ve daha sonra da Hollandalılarca hizmet sağlanmıştır.
- Amerika Birleşik Devletleri'nin baharat ticaretine geç girmesine rağmen, Salem, Massachusetts'ten tüccarlar 19. yüzyılın ilk yıllarında Sumatra ile kârlı bir şekilde ticaret yaptılar.
- 1815 yılında, Sumatra'dan küçük hindistan cevizinin ilk ticari nakliyesi Avrupa'ya ulaştı.
- Grenada baharat ticaretine dahil oldu.
- 1833 Siyam-Amerikan Antlaşması, pirinç ve savaş mühimmatları hariç serbest ticaret çağrısında bulundu.
- Batılı ülkeler ile Çin arasında Afyon Savaşları patlak verdi ve bunun sonucunda Çin hükûmeti ticareti dış güçlere açmak zorunda kaldı.
- Britanya tek taraflı olarak serbest ticaret politikasını benimsedi ve 1846'da kaldırdı.
- İlk uluslararası serbest ticaret anlaşması olan , ve tarafından hazırlanan, İngiltere ile Fransa arasında 1860 yılında imzalandı; Avrupa'daki diğer ülkeler arasında birbirini izleyen anlaşmaların kıvılcımını ateşledi.
- Japon Meiji Restorasyonu (1868), Japonya'nın sınırlarını açmasına ve serbest ticaret yoluyla hızla sanayileşmesine yol açtı. İkili anlaşmalar uyarınca Japonya'ya ithalatın kısıtlanması yasaklandı.
- 1873'teki Wiener Berserk çöküşü, korumacılığa desteğin arttığı kıtasal Uzun Buhran'ın başlangıcının sinyalini verdi.
İkinci Dünya Savaşı Sonrası
- 1946'da. Bretton Woods sistemi yürürlüğe girdi; 1944'ten itibaren uluslararası ekonomik bir yapı olarak, daha fazla bunalım ve savaşları önlemek için planlanıyordu. Serbest ticaretin eksikliği birçok kişi tarafından savaşın temel nedeni olarak görüldüğünden, bu sistem ulusal kurulmasını önlemeyi amaçlayan kurumları ve kuralları içeriyordu.
- 1947'de 23 ülke, birbiri arasındaki ticareti rasyonelleştirmek için Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşması'nı (GATT) kabul etti.
- Avrupa'da altı ülke, 1951 yılında, uluslarüstü ilkeleri temel alan ilk uluslararası örgüt olan Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu'nu (SPECS) oluşturdu.
- Avrupa Ekonomik Topluluğu (EEC) 1957 yılında ortak ticaret politikasıyla birlikte 6 Avrupa ülkesi tarafından kuruldu.
- Avrupa Serbest Ticaret Birliği (FEAT) 1960 yılında bir EEC'ye katılmayan diğer 7 Avrupa ülkesine alternatif bir ticaret bloku olarak kuruldu.
- Dört önemli ISO (Uluslararası Standardizasyon Örgütü) tavsiyesi konteynerleşmeyi küresel olarak standartlaştırdı:
- Ocak 1968: R-668 terminolojiyi, boyutları ve derecelendirmeleri tanımladı.
- Temmuz 1968: R-790 tanımlama işaretlerini tanımladı.
- Ocak 1970: R-1161 köşe bağlantıları hakkında tavsiyelerde bulundu.
- Ekim 1970: R-1897 genel amaçlı yük konteynerlerinin asgari iç boyutlarını belirlemiştir.
- Ranger Komitesi, uluslararası ticaret ve Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Anlaşması (NOT) ile ilgili olarak nükleer malların yorumlanması konusunda tavsiyelerde bulunmak üzere 1971 yılında kuruldu.
- 16 Ekim 1973: OPEC, Suudi hafif ham petrol ihracat fiyatını yükseltti ve ertesi gün ihracatta kesinti yapılmasını ve Yom Kippur Savaşı sırasında İsrail ile müttefik olan ülkelere petrol ihracatına ambargo uygulanmasını zorunlu kıldı. (ayrıca bkz. )
- (NEG) 1974 yılında, nükleer silaha sahip olmayan bir devlet tarafından nükleer bir cihazın patlatılmasının ardından nükleer ile ilgili malların uluslararası ticaretini denetlemek amacıyla kurulmuştur.
- Sovyetler Birliği'nin dağılması, ülke içi ticaretin uluslararası ticaret olarak yeniden sınıflandırılmasına yol açtı ve bu da uluslararası ticaretin artışında küçük bir etkiye sahip oldu.
- Üyeliğini 12 ülkeye genişleten Avrupa Ekonomik Topluluğu, 1 Kasım 1993'te Avrupa Birliği (AB) adını aldı.
- 1 Ocak 1994: Avrupa Ekonomik Alanı (SEA), Avrupa Birliği'nin iç pazarında ve Avrupa Serbest Ticaret Birliği'nin dört üye ülkesinden üçünde kişilerin, malların, hizmetlerin ve sermayenin serbest dolaşımını sağlamak üzere kuruldu.
- 1 Ocak 1994: Kuzey Amerika Serbest Ticaret Anlaşması (NAFTA) yürürlüğe girdi.
- Kasım 2018: NAFTA'nın yerini alan imzalandı.
- 1 Ocak 1995: Dünya Ticaret Örgütü, tüm imzacılar arasında karşılıklı en çok kayrılan ülke statüsünü zorunlu kılarak serbest ticareti kolaylaştırmak amacıyla kuruldu.
- 1 Ocak 2002: Avrupa Birliği'nin on iki ülkesi, bir anda dünyanın en çok kullanılan ikinci para birimi haline gelen Euro bölgesini (nakit) başlattı.
- 2008-2009: Büyük Ticari Çöküş sırasında, dünya GSYH'sinde %1'lik bir gerilemeye karşılık uluslararası ticarette %10'luk bir düşüş yaşandı.
- 2013 yılında Çin, Kuşak ve Yol Girişimi adı verilen ekonomik entegrasyon ve altyapı projesine başladı.
- 2014: Hindistan "" girişimini başlattı ve 'yi duyurdu.
- Brexit: Birleşik Krallık 2016'da Avrupa Birliği'nden ayrılmak için oy kullandı ve bunu Ocak 2020'de resmen tamamladı.
- 30 Ekim 2016: Kanada ile Avrupa Birliği arasında Kapsamlı Ekonomik ve Ticaret Anlaşması imzalandı.
- 30 Aralık 2018: yürürlüğe girdi
- 1 Şubat 2019: (EPA) yürürlüğe girdi.
- 1 Ocak 2021: yürürlüğe girdi.
- 1 Ocak 2022: Dünyanın en büyük serbest ticaret bölgesi olan Bölgesel Kapsamlı Ekonomik Ortaklık Avustralya, Brunei, Kamboçya, Çin, Endonezya, Japonya, Güney Kore, Laos, Malezya, Myanmar, Yeni Zelanda, Filipinler, Singapur, Tayland ve Vietnam'da yürürlüğe girdi.
Ayrıca bakınız
Notlar
- ^ Bu on iki ülke Belçika, Danimarka, Fransa, Almanya, Yunanistan, İrlanda, İtalya, Lüksemburg, Hollanda, Portekiz, İspanya ve Birleşik Krallık'tır.
- ^ EFTA üyesi üç ülke İzlanda, Lihtenştayn ve Norveç'tir. Dördüncü EFTA üyesi İsviçre, AEA'ya katılmamış ve bunun yerine önümüzdeki on yıl boyunca AB ile bir dizi ikili anlaşmalar müzakere ederek iç pazara katılmasına izin vermiştir.
Kaynakça
Alıntılar
- ^ a b c d Golden, Peter B. (2011). Central Asia in world history. Oxford: Oxford University Press. ISBN . OCLC 704277179.
- ^ Tsang, Cheng-hwa (2000), "Recent advances in the Iron Age archaeology of Taiwan", Bulletin of the Indo-Pacific Prehistory Association, 20: 153–158, doi:10.7152/bippa.v20i0.11751
- ^ Turton, M. (2021). Notes from central Taiwan: Our brother to the south. Taiwan’s relations with the Philippines date back millenia, so it’s a mystery that it’s not the jewel in the crown of the New Southbound Policy. Taiwan Times.
- ^ Everington, K. (2017). Birthplace of Austronesians is Taiwan, capital was Taitung: Scholar. Taiwan News.
- ^ Bellwood, P., H. Hung, H., Lizuka, Y. (2011). Taiwan Jade in the Philippines: 3,000 Years of Trade and Long-distance Interaction. Semantic Scholar.
- ^ Reade, julian E. "2008. The Indus-Mesopotamia relationship reconsidered (Gs Elisabeth During Caspers)". 8 Mart 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Mayıs 2024.
- ^ Stearns 2001: 37
- ^ Stearns 2001: 41
- ^ a b c Rawlinson 2001: 11–12
- ^ a b c d e f g h i j Burkholder, Mark A., 1943- (2019). Colonial Latin America. Tenth. Johnson, Lyman L. New York. ISBN . OCLC 1015274908. 21 Nisan 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Mayıs 2024.
- ^ a b Young 2001: 19
- ^ Edwards 1969: 330
- ^ a b Shaw 2003: 426
- ^ O'Leary 2001: 72
- ^ a b Larsen 1983: 56
- ^ Glasse 2001: 59
- ^ Crone 2004: 10
- ^ Donkin 2003: 59
- ^ Colburn 2002: 14
- ^ FAUVELLE, FRANÇOIS-XAVIER; Tice, Troy (2018). The Golden Rhinoceros: Histories of the African Middle Ages. Princeton University Press. ss. 56-63. ISBN . 11 Aralık 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Mayıs 2024.
- ^ FAUVELLE, FRANÇOIS-XAVIER; Tice, Troy (2018). The Golden Rhinoceros: Histories of the African Middle Ages. Princeton University Press. ss. 28-35. ISBN . 11 Aralık 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Mayıs 2024.
- ^ FAUVELLE, FRANÇOIS-XAVIER; Tice, Troy (2018). The Golden Rhinoceros: Histories of the African Middle Ages. Princeton University Press. ss. 50-55, 111-118, 175-189. ISBN . 11 Aralık 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Mayıs 2024.
- ^ FAUVELLE, FRANÇOIS-XAVIER; Tice, Troy (2018). The Golden Rhinoceros: Histories of the African Middle Ages. Princeton University Press. ss. 119-124, 175-182, 190-199. ISBN . 11 Aralık 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Mayıs 2024.
- ^ a b Donkin 2003: 91–92
- ^ FAUVELLE, FRANÇOIS-XAVIER; Tice, Troy (2018). The Golden Rhinoceros: Histories of the African Middle Ages. Princeton University Press. ss. 16-27, 131-148, 240-248. ISBN . 11 Aralık 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Mayıs 2024.
- ^ a b Golden, Peter B. (2011). Central Asia in world history. Oxford: Oxford University Press. ISBN . OCLC 704277179.Golden, Peter B. (2011). Central Asia in world history. Oxford: Oxford University Press. ISBN . OCLC 704277179.
- ^ Donkin 2003: 92
- ^ FAUVELLE, FRANÇOIS-XAVIER; Tice, Troy (2018). The Golden Rhinoceros: Histories of the African Middle Ages. Princeton University Press. ss. 69-74. ISBN . 11 Aralık 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Mayıs 2024.
- ^ FAUVELLE, FRANÇOIS-XAVIER; Tice, Troy (2018). The Golden Rhinoceros: Histories of the African Middle Ages. Princeton University Press. ss. 135-142, 215-221. ISBN . 11 Aralık 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Mayıs 2024.
- ^ FAUVELLE, FRANÇOIS-XAVIER; Tice, Troy (2018). The Golden Rhinoceros: Histories of the African Middle Ages. Princeton University Press. ss. 190-199. ISBN . 11 Aralık 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Mayıs 2024.
- ^ FAUVELLE, FRANÇOIS-XAVIER; Tice, Troy (2018). The Golden Rhinoceros: Histories of the African Middle Ages. Princeton University Press. ss. 169-182, 190-208. ISBN . 11 Aralık 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Mayıs 2024.
- ^ FAUVELLE, FRANÇOIS-XAVIER; Tice, Troy (2018). The Golden Rhinoceros: Histories of the African Middle Ages. Princeton University Press. ss. 16-21. ISBN . 11 Aralık 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Mayıs 2024.
- ^ Tarling 1999: 10
- ^ Abhay Kumar Singh (2006). Modern World System and Indian Proto-industrialization: Bengal 1650-1800, (Volume 1). Northern Book Centre. ISBN .
- ^ FAUVELLE, FRANÇOIS-XAVIER; Tice, Troy (2018). The Golden Rhinoceros: Histories of the African Middle Ages. Princeton University Press. ss. 240-248. ISBN . JSTOR j.ctvc77kzq. 11 Aralık 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Mayıs 2024.
- ^ a b Donkin 2003: 170
- ^ Seijas, Tatiana (2 Ocak 2016). "Inns, mules, and hardtack for the voyage: the local economy of the Manila Galleon in Mexico". Colonial Latin American Review. 25 (1). ss. 56-76. doi:10.1080/10609164.2016.1180787. ISSN 1060-9164.
- ^ Lipman, Jonathan Neaman. (2012). Modern East Asia : an integrated history. Molony, Barbara., Robinson, Michael Edson. Boston: Pearson. ISBN . OCLC 707842587.
- ^ Moutoukias, Zacarias (1988). "Power, Corruption, and Commerce: The Making of the Local Administrative Structure in Seventeenth-Century Buenos Aires". The Hispanic American Historical Review. 68 (4). ss. 771-801. doi:10.2307/2515681. ISSN 0018-2168. JSTOR 2515681. 7 Nisan 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Mayıs 2024.
- ^ Donkin 2003: 169
- ^ , "Empire, Mughal 18 Kasım 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde .", History of World Trade Since 1450, edited by , vol. 1, Macmillan Reference USA, 2006, pp. 237–240, World History in Context. Retrieved 3 August 2017
- ^ Easterbrook 1988: 75
- ^ Corn 1999: 265 "The first few years of the nineteenth century were the most profitable in Salem's pepper trade with Sumatra ... The peak was reached in 1805 ... Americans had entered the spice game late in the day ... Even so, the Salemites had come into the pepper trade with sufficient vigor to establish what amounted to a monopoly.
- ^ a b Corn 1999: 217 "The first commercial shipment of Sumatran nutmegs reaching Europe in 1815 ... Similar experiments were tried in ... as well as Grenada in the West Indies. The tests were successful to the point where by the mid-nineteenth century these upstart colonies collectively rivaled Banda's exports.
- ^ a b International Monetary Fund Research Dept. (1997). World Economic Outlook, May 1997: Globalization: Opportunities and Challenges. International Monetary Fund. s. 113. ISBN .
- ^ Rushton, A., Oxley, J., Croucher, P. (2004). The Handbook of Logistics and Distribution Management. Kogan Page: London.
- ^ ; (2012). "Borders Redrawn: Measuring the Statistical Creation of International Trade" (PDF). World Economy. 35 (7). ss. 946-952. doi:10.1111/j.1467-9701.2012.01454.x. hdl:10419/71853 . 29 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 29 Mayıs 2024.
Dış bağlantılar
- BBC'nin resimli serbest ticaret tarihi
- Ticareti Yapılan Mallar ve Emtialar Sözlüğü : Britanya'da ticaret sözlüğü, 1550–1820. British History Online'ın bir parçası, Wolverhampton Üniversitesi'nin izniyle.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu sayfa cesitli ulkeler arasindaki ticareti etkileyen onemli olaylari anlatan uluslararasi ticaret tarihinin bir zaman cizelgesini gostermektedir Ulus devletlerin yukselisi oncesindeki donemde uluslararasi ticaret terimi tam olarak gecerli degildir ancak uzak mesafeler arasi ticaret yapilmasi anlamina gelmektedir Mallarin kisa mesafelerde hareketi dahi gunumuzde uluslararasi ticaret olarak adlandirilmaktadir KronolojiNegev deki col sehirleri antik Tutsu Yolu nun Akdeniz ucuna bagliydi Antik donem Atlarin M O 4800 civarlarinda evcillestirilmesi M O 3700 civarinda biniciligin gelismesine ve Orta Asya bozkirlarinda uzun mesafeli seyahate olanak saglamistir MO 2000 den MS 1000 e kadar Tayvan ve Filipinler in animist yerli halklari tarafindan olusturulmus ve ardindan Guneydogu Asya nin geneline yayilmistir Bu ag yaklasik 3 000 yil boyunca kullanilmistir Indus vadisi medeniyeti ile mezopotamya medeniyetleri arasindaki ticari iliskiler arkeolojik calismalar neticesinde ortaya cikarilmistir MO 19 yuzyildan kalma kayitlar Kapadokya daki Kanes te bir Asur ticaret kolonisinin varligini dogrulamaktadir Tek horguclu develerin MO 2000 civarinda evcillestirilmesi Arap gocebelerin Uzak Dogu dan gelen uzun mesafeli baharat ve ipek ticaretini kontrol etmelerine olanak saglamistir Misirlilar Kizildeniz de ticaret yaparak Punt Ulkesi nden ve Arabistan dan baharat ithal ediyorlardi Olmekler M O 1200 400 cok tanrili bir panteon anitsal mimari ve kismen obsidyen yesim ve luks tuyler icin uzun mesafeli ticaret yoluyla Orta Amerika ya yayilan zanaat urunleri iceren bir kultur gelistirdi Peru nun kuzey kiyisindaki Chavin MO 900 250 ve And Daglari ndaki Tiwanaku MS 550 1000 lama surulerini kullanarak ticaret aglarindan zenginlestikten sonra tastan buyuk sehirler ve tapinaklar insa etmeyi basardilar And Daglari boyunca yapilan ticaret misir lama yunu ve koka nin uretildikleri bolgelerden tasinmasini mumkun kiliyordu Hint mallari Arap gemileriyle Aden e getirildi Kargo Hindistan ve Misir ticaretinin bir parcasi olarak sevk edildi de donatilmis bir Suriye filosu olan gemileri altin gumus fildisi ve degerli taslari geri getirerek Dogu ya cesitli ticaret seferleri yapti Klasik donem Tiglath Pileser III Tutsu Yolu boyunca ticareti kontrol etmek icin Gazze ye saldirdi Ahamenis Pers Imparatorlugu MO 559 330 Orta Asya yi Yakin Dogu ve Hint Okyanusu ticaret aglarina dahil etti Yunan Ptolemaik hanedani Roma nin katilimindan once Hindistan ile ticaret firsatlarindan yararlandi Periplus Maris Erythraei ye gore MS 1 yuzyilIpek Yolu MO 2 yuzyilda Han hanedani Cin elcisi Orta Asya ya yaptigi diplomatik seyahatlerden sonra Cin mallarinin Hindistan Iran ve Roma Imparatorlugu na ve tam tersi dogru yol almasiyla kuruldu Roma Misir inin kurulmasiyla birlikte Romalilar Hindistan la ticarete basladilar Dogu Afrika ticaretinden elde edilen mallar MO 1 yuzyilda one cikan uc ana Roma limanindan biri olan Arsing Berenice ve Moos Hormones a indirildi Hanger Arabistan uzerinden Akdeniz e giden Tutsu ticaret yollarini kontrol ediyordu ve MO 1 yuzyilda Babil e aromatik urunler ticaretinin kontrolunu elinde tutuyordu Ayrica Hindistan dan Dogu ya gonderilen mallarin giris limani olarak da hizmet veriyordu Yemen tutsu ticaretindeki onemli konumu nedeniyle Bereketli Hilal den yerlesimcilerin ilgisini cekti Islam oncesi Mekke Roma nin luks mallara olan yogun talebinden yararlanmak icin eski Tutsu Yolunu kullaniyordu Java ve Borneo da Hint kulturunun tanitilmasi aromatiklere yonelik bir talep yaratti Bu ticaret karakollari daha sonra Cin ve Arap pazarlarina hizmet etti Tutsu ticaretinin sona ermesinin ardindan Yemen kahve ihracatini Kizildeniz deki la Mocha limani uzerinden yapmaya basladi Mayalar zenginliklerine ve yonetici soylulardan ayrilmis olmalarina ragmen uzun mesafeler ve sehir devletleri arasinda ticaret yapan zengin bir tuccar sinifina sahipti Piyasalar Maya takviminin belirli gunlerinde toplanirdi ve tuccarlar zaman zaman kakao cekirdeklerini para birimi olarak kullanirdi Gana Imparatorlugu MS 300 1100 Kuzey Afrika dan gelen Arap ve Berberi kervanlariyla Sahra otesi altin tuz ticaretinden zenginlesti Ortacag Sogd un Semerkant sehri bu donemde benzersiz yiyecekler ihrac ediyordu Baktriya nin Belh sehri tuccarlara Budizm i yaydi ve Harezm Sibirya dan kurk ticareti yaparken ayni zamanda Ipek Yolu nda da onemli bir baglanti noktasi olarak hizmet ediyordu Guangzhou Tang hanedanligi doneminde 618 907 Cin in en buyuk uluslararasi limaniydi ancak Song hanedanligi doneminde 960 1279 uluslararasi Lanzhou limaninin onem kazanmasiyla birlikte golgede kaldi Ipek Yolu nun dogu ucunda Tang hanedani Cin in baskenti Chang an dis ticaret seyahat ve ikamet icin buyuk bir metropol merkezi haline geldi Bu rol Song hanedanligi doneminde Kaifeng ve Hangzhou tarafindan ustlenildi Nubia nin Hristiyan kralliklari ile Muslumanlarin yonetimindeki Misir arasindaki ticareti ve seyahati duzenlemek icin 652 civarinda imzalanan her iki bolgedeki tuccarlari koruyan ancak anlasmayi surdurmek icin Nubyalilar tarafindan harac odenmesini gerektiren bir anlasmaydi Fas in Islam hanedanlari tarafindan yonetilen sehri ve guneydeki gocebe Berberi konfederasyonlari tarafindan yonetilen vaha sehri Sahra otesi ticaretin uzun col gecisleri icin durak noktalari olarak hizmet ediyordu Bakir deniz urunleri ve tuz develerle guneye gonderilirken fildisi altin ve koleler kuzeye gonderilirdi Sahel kralliklari Magrip ve Sahra otesi ticaret ile guneydeki altin yataklari arasinda duruyordu Vaha sehri Oualata Trans Sahra kervanlari icin bir ticaret merkezi ve gumruk istasyonu olarak hizmet ediyordu ancak bazi Kuzey Afrikali tuccarlar Nijer Nehri boyunca daha buyuk Timbuktu ve Gao sehirlerine gittiler Modern bir deve kervani Sahra boyunca seyahat ediyor Hindistan dan liman kenti Aden e gelen tuccarlar Yemen sultani Ibn Riyad a misk kafur kehribar ve sandal agaci seklinde harac odediler 8 Yuzyilda Iran ve Orta Asya daki islami fetihlerin ilk dalgasindan sonra Emevi Araplari Tibetliler Tang Cinlileri ve Bati Turkleri Orta Asya daki Ipek Yolu nun kontrolu icin yaristi Abbasiler Iskenderiye Tammie Aden ve Sirrah i Hindistan ve Cin e giris limanlari olarak kullandilar Kilwa Mombasave Mogadisu gibi Svahili sehir devletleri Hint Okyanusu ticaretinde yer aldi Dogu Afrika ic kesimleriyle ticaretin aracisi olarak hareket etti ve deniz kabugu kehribar ve hayvan derileri ihrac etti Islam halifelikleri kolelestirilmis yabancilarin sadik kalmaktan baska caresi kalmayacagi umuduyla Turkler ve Slavlar da dahil olmak uzere 9 yuzyilda kole askerler veya Memlukler ile ticarete basladilar Ordulara komuta etmek icin yukseldikce bircok memluk kolesi guc ve prestij kazandi Hindistan in baharat ihracati Ibo Khurdadhbeh 850 El Afgan 1150 ve Lakisha bin Trimaran in 907 eserlerinde yer buldu Sahra otesi ticaret Bati Afrika Sahelindeki kralliklari Islam a tanitti Hansa Birligi 1157 de birligin ticaret sehirlerinden gelen mallar icin Ingiltere de ticaret ayricaliklarini ve pazar haklarini guvence altina aldi Zimbabve platosu kralliklari Orta Dogu ve Cin den aracilar araciligiyla cam boncuklar demir urunler ve mucevherler gibi mamul urunler icin altin ticareti yapti Benin kralligi Portekizlilerle oldugu kadar Bati Afrika da da bolgesel bir ticaret merkezi olarak hizmet etti kadinlari tarafindan uretilen ince kumas ihrac etmenin yani sira metal esya fildisi ve kole ticareti yapti 13 14 Yuzyillardaki Mogol fetihleri tarihin en buyuk birlesik imparatorlugunu yaratti ve bu da buyuk mesafelerde ticaret ve kulturel alisverisi kolaylastirdi Marco Polo Cin de uluslararasi ticaret yapti Mali Imparatorlugu nun sultani Mansa Musa dindarligini gostermek ve servetini Kuzey Afrika daki potansiyel ticaret ortaklarina yansitmak icin 1324 te Sahra Colu nden kutsal Islam sehri Mekke ye Hac veya hac yapti Yaninda buyuk bir maiyet hediyeler ve o kadar cok altin getirdi ki harcamalari Kahire de ekonomik enflasyona neden oldu Ibn Battuta Bati Afrika ya ticaret kervanlariyla seyahat etmek ve Hint Okyanusu ndan Cin e ticaret ruzgarlarini takip etmek de dahil olmak uzere 1325 1354 yillari arasinda Islam dunyasinin uzak koselerini arastirdi Zheng He 1405 1433 yillari arasinda Hint Okyanusu ve Guney Cin Denizi boyunca birkac sefer yapti ve daha once aracilar araciligiyla Ming yonetimindeki Cin e ulasan luks mallarin kaynagini arayan Svahili kiyilarina kadar gitti Aztek 1426 1521 imparatorlugun sinirlarinin otesinden ticari mallar harac ve komsular hakkinda bilgi tasiyan tuccarlardi Tenochtitlan sehrinde uretilen zanaat urunleri degerli ticaret mallari olarak hizmet verirken Tlateloco sehri gunde binlerce kisiye hizmet veren buyuk bir pazara ev sahipligi yapiyordu Afrika ile yapilan ilk Portekiz kole ticareti Azorlar ve Iberya ya yonelik yilda yuzlerce Bati Afrikali isci icin demir esya tekstil ve at ticaretini iceriyordu Geldikleri Afrika kole ticaretinden farkli olarak esirler anavatanlarindan uzaklastirildi ve daha az yasal haklara sahipti Erken modern donem 15 nci yuzyilin ikinci yarisinda Levant bolgesindeki Turk hakimiyeti zamaninda geleneksel baharat yolu rotasi Basra Korfezi nden Kizildeniz e kaymistir Dunyanin onde gelen ticaret uluslarindan biri olan ve daha sonrasinda Baburluler bunyesine giren Hindistan in Bengal Sultanligi ilk sinyallerini vererek 15 nci ve 17 nci yuzyillar arasinda kuresel endustriyel urunlerin 12 sinin uretiminden sorumluydu Kolomb Takasi Yeni Dunya nin bitki hayvan ve hastaliklarini Eski Dunya ya tanitmistir Saat yonunde sol ustten itibaren Misir Domates Patates Vanilya Para kaucuk agaci Kakao ve Tutun Kongo Kralligi Portekizlilerle yapilan ticaret sayesinde Hristiyanlikla tanismis ve bu durum yakinda kral olacak I Afonso nun 1491 yilinda din degistirmesine yol acmistir Ancak Portekizlilerle erken donemdeki dostane iliskilere ragmen surekli savaslar ve Portekiz Brezilya sina yapilan kole ticaretinden kaynaklanan nufus kaybi kralligin gerilemesine neden olmustur 1492 de Ispanyol kasif Kristof Kolomb Amerika ya ulasmistir Portekizli diplomat Pero da Covilha 1460 1526 dan sonra Yakin Dogu ile Asya ve Afrika nin komsu bolgelerinin ticaret yollarini kesfetmek uzere bir misyon ustlenmistir Kesif Santana dan 1487 baslayarak Barselona Napoli Iskenderiye Kahire ve nihayetinde Hindistan a kadar uzandi Portekizli kasif ve maceraperest Vasco da Gama 1497 99 yillari arasinda Afrika yi dolasarak Avrupa dan Hindistan a giden baska bir deniz yolu olusturmasiyla taninir Amerika nin yerli halklari Avrupa dan gelen bulasici hastaliklar nedeniyle harap olmus buna karsilik Avrupali somurgeci gucler ciftlikler ve madenler icin isci saglamak amaciyla kolelestirilmis Afrikalilari transatlantik kole ticareti yoluyla tasimaya baslamistir Bu ticaret de kolelerin yakalanip satildigi Bati Afrika toplumlari icin yikici olmustur Transatlantik kole ticaretiyle Afrika dan Amerika daki Avrupa kolonilerine sayilari yaklasik 12 milyonu bulan esi benzeri gorulmemis sayida tutsak kole tasinmistir Kole gemilerindeki kosullar son derece insanlik disiydi ve bircok kole yakalanmaya calisilirken ya da yolculuk sirasinda olmustur Koleler Amerika da aile kurabilmis ve yeni nufuslar olusturabilmistir ancak aile uyelerinin satilmasi sonucu aileler parcalanmistir 1530 larda Portekizliler Hurmuz e baharat tasimaya baslamistir Ispanyol imparatorlugu 1500 lerin sonlarinda Atlantik boyunca ticaret gemileriyle tasinan altin ve gumusu yabanci korsanlardan korumak amaciyla kiyi devriyeleri ve kaleler kurmak zorunda kalmistir Manila Kalyonu Cin ile ticaret yapmak uzere 1565 1815 yillari arasinda Meksika ve Filipinler deki Ispanyol mulkleri arasinda her yil Pasifik boyunca gonderilen Ispanyol ticaret gemilerinden olusan bir filoydu Amerikan gumusu Cin ipegi ve diger mallarla takas edilirdi bazi tahminlere gore Amerika daki gumusun yarisi Ming Cin ine gitmekteydi Ispanya filo sistemini kullanarak Amerika daki topraklari ile transatlantik ticareti tekeline almaya calisirken basta Hollandalilar olmak uzere diger ulkelerle kacakcilik son derece yaygindi Bu durum Ispanyol kraliyetinin ekonomik kontrolunu zayiflatsa da kimi zamanlarda Amerika daki yerel ekonomileri guclendirdi Hollandalilar mallari okyanuslar arasinda tasimak icin yuk tasimaya elverisli gemiler olan fluyt u kullandilar Japonya 1592 de kacakciligi ve korsanligi onlemek icin bir dis ticaret lisansi sistemi getirdi Ilk Hollanda seferi Amsterdam dan Nisan 1595 Guney Dogu Asya ya dogru yola cikti Bir Hollanda konvoyu 1598 de yola cikti ve bir yil sonra 600 000 pound baharat ve diger Dogu Hindistan urunleriyle geri dondu Hollanda Dogu Hindistan Sirketi 1602 yilinda kuruldu ve Babur Hindistan indan ozellikle de ndan buyuk miktarda ithalat yapti Dogu Hint Adalari ndaki ilk Ingiliz ileri karakolu 1685 yilinda Sumatra da kurulmustur Japonya 1639 da ticarete iliskin kapali kapi politikasini uygulamaya koymustur Japonya yabancilara kapatilmis ve sadece Hollandalilar ve Cinlilerle cok secici ticarete izin verilmistir 17 yuzyil Ottawa nehri ticaret yolu cevresinde askeri karisikliklara sahne oldu 18 yuzyilin sonlarinda Fransizlar Kanada nin ana ticaret yollari boyunca stratejik noktalarda askeri kaleler insa ettiler Bu kaleler Ingiliz ilerleyisini kontrol ediyor Amerikan yerlilerini kurk ticaretine dahil eden ticaret karakollari olarak hizmet veriyor ve iletisim karakollari olarak gorev yapiyordu 1799 yilinda eskiden dunyanin en buyuk sirketi olan Hollanda Dogu Hindistan sirketi kismen rekabetci serbest ticaretin yukselisi nedeniyle iflas etti Gec modern donem Ingiliz Dogu Hindistan Sirketi nin tekelci faaliyetleri Boston Cay Partisi ni tetikledi Japonya ya Makao da yerlesik Portekizliler ve daha sonra da Hollandalilarca hizmet saglanmistir Amerika Birlesik Devletleri nin baharat ticaretine gec girmesine ragmen Salem Massachusetts ten tuccarlar 19 yuzyilin ilk yillarinda Sumatra ile karli bir sekilde ticaret yaptilar 1815 yilinda Sumatra dan kucuk hindistan cevizinin ilk ticari nakliyesi Avrupa ya ulasti Grenada baharat ticaretine dahil oldu 1833 Siyam Amerikan Antlasmasi pirinc ve savas muhimmatlari haric serbest ticaret cagrisinda bulundu Batili ulkeler ile Cin arasinda Afyon Savaslari patlak verdi ve bunun sonucunda Cin hukumeti ticareti dis guclere acmak zorunda kaldi Britanya tek tarafli olarak serbest ticaret politikasini benimsedi ve 1846 da kaldirdi Ilk uluslararasi serbest ticaret anlasmasi olan ve tarafindan hazirlanan Ingiltere ile Fransa arasinda 1860 yilinda imzalandi Avrupa daki diger ulkeler arasinda birbirini izleyen anlasmalarin kivilcimini atesledi Japon Meiji Restorasyonu 1868 Japonya nin sinirlarini acmasina ve serbest ticaret yoluyla hizla sanayilesmesine yol acti Ikili anlasmalar uyarinca Japonya ya ithalatin kisitlanmasi yasaklandi 1873 teki Wiener Berserk cokusu korumaciliga destegin arttigi kitasal Uzun Buhran in baslangicinin sinyalini verdi Ikinci Dunya Savasi Sonrasi 1946 da Bretton Woods sistemi yururluge girdi 1944 ten itibaren uluslararasi ekonomik bir yapi olarak daha fazla bunalim ve savaslari onlemek icin planlaniyordu Serbest ticaretin eksikligi bircok kisi tarafindan savasin temel nedeni olarak goruldugunden bu sistem ulusal kurulmasini onlemeyi amaclayan kurumlari ve kurallari iceriyordu 1947 de 23 ulke birbiri arasindaki ticareti rasyonellestirmek icin Gumruk Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlasmasi ni GATT kabul etti Avrupa da alti ulke 1951 yilinda uluslarustu ilkeleri temel alan ilk uluslararasi orgut olan Avrupa Komur ve Celik Toplulugu nu SPECS olusturdu DTO ye katilan ulkelerin harita uzerinde gosterimi Uye ulkeler Uye ulkeler AB ve BK ile birlikte ayrica gosterilmistir Gozlemci uye uyelik muzakereleri suren Gozlemci uye Uye degil muzakereler suren Uye degilAvrupa Ekonomik Toplulugu EEC 1957 yilinda ortak ticaret politikasiyla birlikte 6 Avrupa ulkesi tarafindan kuruldu Avrupa Serbest Ticaret Birligi FEAT 1960 yilinda bir EEC ye katilmayan diger 7 Avrupa ulkesine alternatif bir ticaret bloku olarak kuruldu Dort onemli ISO Uluslararasi Standardizasyon Orgutu tavsiyesi konteynerlesmeyi kuresel olarak standartlastirdi Ocak 1968 R 668 terminolojiyi boyutlari ve derecelendirmeleri tanimladi Temmuz 1968 R 790 tanimlama isaretlerini tanimladi Ocak 1970 R 1161 kose baglantilari hakkinda tavsiyelerde bulundu Ekim 1970 R 1897 genel amacli yuk konteynerlerinin asgari ic boyutlarini belirlemistir Ranger Komitesi uluslararasi ticaret ve Nukleer Silahlarin Yayilmasini Onleme Anlasmasi NOT ile ilgili olarak nukleer mallarin yorumlanmasi konusunda tavsiyelerde bulunmak uzere 1971 yilinda kuruldu 16 Ekim 1973 OPEC Suudi hafif ham petrol ihracat fiyatini yukseltti ve ertesi gun ihracatta kesinti yapilmasini ve Yom Kippur Savasi sirasinda Israil ile muttefik olan ulkelere petrol ihracatina ambargo uygulanmasini zorunlu kildi ayrica bkz NEG 1974 yilinda nukleer silaha sahip olmayan bir devlet tarafindan nukleer bir cihazin patlatilmasinin ardindan nukleer ile ilgili mallarin uluslararasi ticaretini denetlemek amaciyla kurulmustur Sovyetler Birligi nin dagilmasi ulke ici ticaretin uluslararasi ticaret olarak yeniden siniflandirilmasina yol acti ve bu da uluslararasi ticaretin artisinda kucuk bir etkiye sahip oldu Uyeligini 12 ulkeye genisleten Avrupa Ekonomik Toplulugu 1 Kasim 1993 te Avrupa Birligi AB adini aldi 1 Ocak 1994 Avrupa Ekonomik Alani SEA Avrupa Birligi nin ic pazarinda ve Avrupa Serbest Ticaret Birligi nin dort uye ulkesinden ucunde kisilerin mallarin hizmetlerin ve sermayenin serbest dolasimini saglamak uzere kuruldu 1 Ocak 1994 Kuzey Amerika Serbest Ticaret Anlasmasi NAFTA yururluge girdi Kasim 2018 NAFTA nin yerini alan imzalandi 1 Ocak 1995 Dunya Ticaret Orgutu tum imzacilar arasinda karsilikli en cok kayrilan ulke statusunu zorunlu kilarak serbest ticareti kolaylastirmak amaciyla kuruldu 1 Ocak 2002 Avrupa Birligi nin on iki ulkesi bir anda dunyanin en cok kullanilan ikinci para birimi haline gelen Euro bolgesini nakit baslatti 2008 2009 Buyuk Ticari Cokus sirasinda dunya GSYH sinde 1 lik bir gerilemeye karsilik uluslararasi ticarette 10 luk bir dusus yasandi 2013 yilinda Cin Kusak ve Yol Girisimi adi verilen ekonomik entegrasyon ve altyapi projesine basladi 2014 Hindistan girisimini baslatti ve yi duyurdu Brexit Birlesik Krallik 2016 da Avrupa Birligi nden ayrilmak icin oy kullandi ve bunu Ocak 2020 de resmen tamamladi 30 Ekim 2016 Kanada ile Avrupa Birligi arasinda Kapsamli Ekonomik ve Ticaret Anlasmasi imzalandi 30 Aralik 2018 yururluge girdi 1 Subat 2019 EPA yururluge girdi 1 Ocak 2021 yururluge girdi 1 Ocak 2022 Dunyanin en buyuk serbest ticaret bolgesi olan Bolgesel Kapsamli Ekonomik Ortaklik Avustralya Brunei Kambocya Cin Endonezya Japonya Guney Kore Laos Malezya Myanmar Yeni Zelanda Filipinler Singapur Tayland ve Vietnam da yururluge girdi Ayrica bakinizBaharat ticareti Ucgen ticaretNotlar Bu on iki ulke Belcika Danimarka Fransa Almanya Yunanistan Irlanda Italya Luksemburg Hollanda Portekiz Ispanya ve Birlesik Krallik tir EFTA uyesi uc ulke Izlanda Lihtenstayn ve Norvec tir Dorduncu EFTA uyesi Isvicre AEA ya katilmamis ve bunun yerine onumuzdeki on yil boyunca AB ile bir dizi ikili anlasmalar muzakere ederek ic pazara katilmasina izin vermistir KaynakcaAlintilar a b c d Golden Peter B 2011 Central Asia in world history Oxford Oxford University Press ISBN 978 0 19 971367 7 OCLC 704277179 Tsang Cheng hwa 2000 Recent advances in the Iron Age archaeology of Taiwan Bulletin of the Indo Pacific Prehistory Association 20 153 158 doi 10 7152 bippa v20i0 11751 Turton M 2021 Notes from central Taiwan Our brother to the south Taiwan s relations with the Philippines date back millenia so it s a mystery that it s not the jewel in the crown of the New Southbound Policy Taiwan Times Everington K 2017 Birthplace of Austronesians is Taiwan capital was Taitung Scholar Taiwan News Bellwood P H Hung H Lizuka Y 2011 Taiwan Jade in the Philippines 3 000 Years of Trade and Long distance Interaction Semantic Scholar Reade julian E 2008 The Indus Mesopotamia relationship reconsidered Gs Elisabeth During Caspers 8 Mart 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Mayis 2024 Stearns 2001 37 Stearns 2001 41 a b c Rawlinson 2001 11 12 a b c d e f g h i j Burkholder Mark A 1943 2019 Colonial Latin America Tenth Johnson Lyman L New York ISBN 978 0 19 064240 2 OCLC 1015274908 21 Nisan 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Mayis 2024 KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link a b Young 2001 19 Edwards 1969 330 a b Shaw 2003 426 O Leary 2001 72 a b Larsen 1983 56 Glasse 2001 59 Crone 2004 10 Donkin 2003 59 Colburn 2002 14 FAUVELLE FRANCOIS XAVIER Tice Troy 2018 The Golden Rhinoceros Histories of the African Middle Ages Princeton University Press ss 56 63 ISBN 978 0 691 18126 4 11 Aralik 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Mayis 2024 FAUVELLE FRANCOIS XAVIER Tice Troy 2018 The Golden Rhinoceros Histories of the African Middle Ages Princeton University Press ss 28 35 ISBN 978 0 691 18126 4 11 Aralik 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Mayis 2024 FAUVELLE FRANCOIS XAVIER Tice Troy 2018 The Golden Rhinoceros Histories of the African Middle Ages Princeton University Press ss 50 55 111 118 175 189 ISBN 978 0 691 18126 4 11 Aralik 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Mayis 2024 FAUVELLE FRANCOIS XAVIER Tice Troy 2018 The Golden Rhinoceros Histories of the African Middle Ages Princeton University Press ss 119 124 175 182 190 199 ISBN 978 0 691 18126 4 11 Aralik 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Mayis 2024 a b Donkin 2003 91 92 FAUVELLE FRANCOIS XAVIER Tice Troy 2018 The Golden Rhinoceros Histories of the African Middle Ages Princeton University Press ss 16 27 131 148 240 248 ISBN 978 0 691 18126 4 11 Aralik 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Mayis 2024 a b Golden Peter B 2011 Central Asia in world history Oxford Oxford University Press ISBN 978 0 19 971367 7 OCLC 704277179 Golden Peter B 2011 Central Asia in world history Oxford Oxford University Press ISBN 978 0 19 971367 7 OCLC 704277179 Donkin 2003 92 FAUVELLE FRANCOIS XAVIER Tice Troy 2018 The Golden Rhinoceros Histories of the African Middle Ages Princeton University Press ss 69 74 ISBN 978 0 691 18126 4 11 Aralik 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Mayis 2024 FAUVELLE FRANCOIS XAVIER Tice Troy 2018 The Golden Rhinoceros Histories of the African Middle Ages Princeton University Press ss 135 142 215 221 ISBN 978 0 691 18126 4 11 Aralik 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Mayis 2024 FAUVELLE FRANCOIS XAVIER Tice Troy 2018 The Golden Rhinoceros Histories of the African Middle Ages Princeton University Press ss 190 199 ISBN 978 0 691 18126 4 11 Aralik 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Mayis 2024 FAUVELLE FRANCOIS XAVIER Tice Troy 2018 The Golden Rhinoceros Histories of the African Middle Ages Princeton University Press ss 169 182 190 208 ISBN 978 0 691 18126 4 11 Aralik 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Mayis 2024 FAUVELLE FRANCOIS XAVIER Tice Troy 2018 The Golden Rhinoceros Histories of the African Middle Ages Princeton University Press ss 16 21 ISBN 978 0 691 18126 4 11 Aralik 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Mayis 2024 Tarling 1999 10 Abhay Kumar Singh 2006 Modern World System and Indian Proto industrialization Bengal 1650 1800 Volume 1 Northern Book Centre ISBN 9788172112011 FAUVELLE FRANCOIS XAVIER Tice Troy 2018 The Golden Rhinoceros Histories of the African Middle Ages Princeton University Press ss 240 248 ISBN 978 0 691 18126 4 JSTOR j ctvc77kzq 11 Aralik 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Mayis 2024 a b Donkin 2003 170 Seijas Tatiana 2 Ocak 2016 Inns mules and hardtack for the voyage the local economy of the Manila Galleon in Mexico Colonial Latin American Review 25 1 ss 56 76 doi 10 1080 10609164 2016 1180787 ISSN 1060 9164 Lipman Jonathan Neaman 2012 Modern East Asia an integrated history Molony Barbara Robinson Michael Edson Boston Pearson ISBN 978 0 321 23490 2 OCLC 707842587 Moutoukias Zacarias 1988 Power Corruption and Commerce The Making of the Local Administrative Structure in Seventeenth Century Buenos Aires The Hispanic American Historical Review 68 4 ss 771 801 doi 10 2307 2515681 ISSN 0018 2168 JSTOR 2515681 7 Nisan 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Mayis 2024 Donkin 2003 169 Empire Mughal 18 Kasim 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde History of World Trade Since 1450 edited by vol 1 Macmillan Reference USA 2006 pp 237 240 World History in Context Retrieved 3 August 2017 Easterbrook 1988 75 Corn 1999 265 The first few years of the nineteenth century were the most profitable in Salem s pepper trade with Sumatra The peak was reached in 1805 Americans had entered the spice game late in the day Even so the Salemites had come into the pepper trade with sufficient vigor to establish what amounted to a monopoly a b Corn 1999 217 The first commercial shipment of Sumatran nutmegs reaching Europe in 1815 Similar experiments were tried in as well as Grenada in the West Indies The tests were successful to the point where by the mid nineteenth century these upstart colonies collectively rivaled Banda s exports a b International Monetary Fund Research Dept 1997 World Economic Outlook May 1997 Globalization Opportunities and Challenges International Monetary Fund s 113 ISBN 9781455278886 Rushton A Oxley J Croucher P 2004 The Handbook of Logistics and Distribution Management Kogan Page London 2012 Borders Redrawn Measuring the Statistical Creation of International Trade PDF World Economy 35 7 ss 946 952 doi 10 1111 j 1467 9701 2012 01454 x hdl 10419 71853 29 Mayis 2024 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 29 Mayis 2024 Dis baglantilarBBC nin resimli serbest ticaret tarihi Ticareti Yapilan Mallar ve Emtialar Sozlugu Britanya da ticaret sozlugu 1550 1820 British History Online in bir parcasi Wolverhampton Universitesi nin izniyle