Meteorit düşüş istatistikleri, Dünya'ya düşen meteoritlerin gerçek miktarını yaklaşık olarak hesaplamak için gezegen bilimciler tarafından sıklıkla kullanılır. Meteorit düşüşleri, düşmelerine tanık olunduktan hemen sonra toplanan meteoritlerdir, oysa meteorit buluntuları daha sonra keşfedilir. Düşüşlerden 30 kat daha fazla buluntu olmasına rağmen, meteorit türlerinin ham dağılımı Dünya'ya düşenlerin gerçek durumunu doğru bir şekilde yansıtmaz. Bunun nedenleri arasında aşağıdakiler gösterilebilir:
- Bazı meteorit türlerinin bulunması diğerlerine göre daha kolaydır.
- Bazı meteorit türleri diğerlerine göre daha hızlı bir şekilde aşınır.
- Bazı meteoritler, özellikle demir meteoritler geçmişte insanlar tarafından olağanüstü ve/veya faydalı oldukları anlaşıldığından toplanmış olabilir, bu da onların bilimsel kayıtlara girmemesine neden olmuş olabilir.
- Birçok meteorit, meteor yağmuru olarak düşer, fakat olaydan uzun bir süre sonra toplandığından hangilerinin aynı düşüşün bir parçası olduğunu belirlemek zor olabilir.
- Birçok meteorit, meteoritleri satan kişiler tarafından bulunur. Değerli ve nadir türler hızla bilimsel olarak tanıtılırken, değeri düşük olanlar hiç tanımlanmayabilir.
Bu etkilerden bazıları için meteorit buluntu istatistiklerinin istatistiksel analizlerini düzeltmek, özellikle de nadir meteorit türlerinin düşme sıklığını tahmin etmek amacıyla birçok girişimde bulunulmuştur. Örneğin, 100'den fazla bilinen buluntusu olmasına rağmen, hiçbirinin düşerken gözlemlenmediği bilinmektedir. Bununla birlikte, yaygın türler için genellikle meteorit düşüş istatistikleri tercih edilir.
Bu istatistikler 9 Haziran 2012 tarihine kadar günceldir.
Materyale göre istatistikler
Çoğu meteorit düşüşü için, uzun zaman önce meydana gelen veya hiçbir zaman tam bir bilimsel nitelik kazanmamış olanlar için bile nesnenin bir taş, taşsı demir veya demir meteorit olduğu bilinmektedir. Literatür verilerine dayalı olarak her türün sayıları ve yüzdeleri şöyledir.
Materyal | Sayı | % |
---|---|---|
Demir meteoritler | 49 | %4,4 |
Taşsı-demir meteoritler | 11 | %1,0 |
Taş meteoritler | 1042 | %94,6 |
Toplam | 1102 | %100,0 |
Ana kategoriye göre istatistikler
Meteoritleri alt bölümlere ayırmanın geleneksel yolu (Meteorit sınıflandırması'na bakınız) demirler, taşsı-demirler ve iki büyük grup taş meteoritleri olan kondritler ve akondritler olarak ayrılmasıdır. Bazı daha az çalışılmış taş meteorit düşüşleri için nesnenin kondritik (kumlu) olup olmadığı bilinmemektedir; bu nedenle gruplandırılabilen meteoritlerin sayısı yukarıda gösterilenin %4 daha azıdır. Bu sayılar aşağıdaki tabloda gösterilmiştir. Taş meteoritlerinin eksik sayımı için hafif bir düzeltme yapılabilirdi (örneğin, demirlerin yüzdesi %0,2 azalacaktı), fakat bu yapılmamıştır.
Kategori | Sayı | % |
---|---|---|
Demirler | 49 | %4,6 |
Taşsı demirler | 11 | %1,0 |
Akondritler | 86 | %8,2 |
Kondritler | 915 | %86,2 |
Toplam | 1062 | %100,0 |
Meteorit grubuna göre istatistikler
Meteorit düşüşlerinin muhtemelen en yararlı istatistiksel ayrımı gruplara göre yapılanıdır, ki bu meteoritlerin sınıflandırıldığı temel yoldur. Yukarıdaki tabloda yer alan meteoritlerin yaklaşık %5'i bu tür gruplara yerleştirilmelerine izin verecek kadar yeterince sınıflandırılmamıştır. Yine de bu etkiyi düzeltmek için yüzdelerde küçük bir düzeltme yapılabilir, fakat sonuçları büyük ölçüde değiştirmez. Birçok meteorit grubunun sadece az sayıda düşüşle temsil edildiğine dikkat edilmelidir; bu gruplara ait düşüş yüzdeleri büyük belirsizlik taşımaktadır.
|
|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Genel Toplam: 1003 meteorit |
Ülkelere göre istatistikler
Kıtaya ve zamana göre istatistikler
Dönem | Avrupa | Asya | Kuzey Amerika | Afrika | Güney Amerika | Okyanusya | Toplam |
---|---|---|---|---|---|---|---|
1400 öncesi | 1 | 1 | 2 | ||||
1400'ler | 4 | 4 | |||||
1500'ler | 2 | 2 | |||||
1600'ler | 9 | 3 | 12 | ||||
1700'ler | 25 | 3 | 28 | ||||
1800–1820 | 31 | 7 | 3 | 1 | 42 | ||
1821–1840 | 26 | 11 | 9 | 1 | 1 | 48 | |
1841–1860 | 42 | 15 | 12 | 1 | 70 | ||
1861–1880 | 47 | 36 | 14 | 6 | 4 | 1 | 108 |
1881–1900 | 36 | 27 | 20 | 7 | 2 | 92 | |
1901–1920 | 27 | 55 | 21 | 10 | 4 | 2 | 119 |
1921–1940 | 38 | 55 | 32 | 17 | 14 | 5 | 161 |
1941–1960 | 27 | 27 | 18 | 31 | 12 | 3 | 118 |
1961–1980 | 19 | 42 | 22 | 29 | 8 | 3 | 123 |
1981–2000 | 12 | 49 | 19 | 24 | 4 | 2 | 110 |
2001- | 11 | 15 | 12 | 16 | 7 | 2 | 63 |
Toplam | 357 | 346 | 121 | 144 | 53 | 20 | 1102 |
Notlar
- ^ Batı Sahra bir ülke değil. Kuzey Afrika'nın Mağrip bölgesinde bulunan, kısmen kendi kendini ilan eden Sahra Arap Demokratik Cumhuriyeti tarafından kontrol edilen ve kısmen de Fas tarafından işgal edilen tartışmalı bir bölgedir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Meteorit dusus istatistikleri Dunya ya dusen meteoritlerin gercek miktarini yaklasik olarak hesaplamak icin gezegen bilimciler tarafindan siklikla kullanilir Meteorit dususleri dusmelerine tanik olunduktan hemen sonra toplanan meteoritlerdir oysa meteorit buluntulari daha sonra kesfedilir Dususlerden 30 kat daha fazla buluntu olmasina ragmen meteorit turlerinin ham dagilimi Dunya ya dusenlerin gercek durumunu dogru bir sekilde yansitmaz Bunun nedenleri arasinda asagidakiler gosterilebilir Bazi meteorit turlerinin bulunmasi digerlerine gore daha kolaydir Bazi meteorit turleri digerlerine gore daha hizli bir sekilde asinir Bazi meteoritler ozellikle demir meteoritler gecmiste insanlar tarafindan olaganustu ve veya faydali olduklari anlasildigindan toplanmis olabilir bu da onlarin bilimsel kayitlara girmemesine neden olmus olabilir Bircok meteorit meteor yagmuru olarak duser fakat olaydan uzun bir sure sonra toplandigindan hangilerinin ayni dususun bir parcasi oldugunu belirlemek zor olabilir Bircok meteorit meteoritleri satan kisiler tarafindan bulunur Degerli ve nadir turler hizla bilimsel olarak tanitilirken degeri dusuk olanlar hic tanimlanmayabilir Bu etkilerden bazilari icin meteorit buluntu istatistiklerinin istatistiksel analizlerini duzeltmek ozellikle de nadir meteorit turlerinin dusme sikligini tahmin etmek amaciyla bircok girisimde bulunulmustur Ornegin 100 den fazla bilinen buluntusu olmasina ragmen hicbirinin duserken gozlemlenmedigi bilinmektedir Bununla birlikte yaygin turler icin genellikle meteorit dusus istatistikleri tercih edilir Bu istatistikler 9 Haziran 2012 tarihine kadar gunceldir Materyale gore istatistiklerCogu meteorit dususu icin uzun zaman once meydana gelen veya hicbir zaman tam bir bilimsel nitelik kazanmamis olanlar icin bile nesnenin bir tas tassi demir veya demir meteorit oldugu bilinmektedir Literatur verilerine dayali olarak her turun sayilari ve yuzdeleri soyledir Materyal Sayi Demir meteoritler 49 4 4Tassi demir meteoritler 11 1 0Tas meteoritler 1042 94 6Toplam 1102 100 0Ana kategoriye gore istatistiklerMeteoritleri alt bolumlere ayirmanin geleneksel yolu Meteorit siniflandirmasi na bakiniz demirler tassi demirler ve iki buyuk grup tas meteoritleri olan kondritler ve akondritler olarak ayrilmasidir Bazi daha az calisilmis tas meteorit dususleri icin nesnenin kondritik kumlu olup olmadigi bilinmemektedir bu nedenle gruplandirilabilen meteoritlerin sayisi yukarida gosterilenin 4 daha azidir Bu sayilar asagidaki tabloda gosterilmistir Tas meteoritlerinin eksik sayimi icin hafif bir duzeltme yapilabilirdi ornegin demirlerin yuzdesi 0 2 azalacakti fakat bu yapilmamistir Kategori Sayi Demirler 49 4 6Tassi demirler 11 1 0Akondritler 86 8 2Kondritler 915 86 2Toplam 1062 100 0Meteorit grubuna gore istatistiklerMeteorit dususlerinin muhtemelen en yararli istatistiksel ayrimi gruplara gore yapilanidir ki bu meteoritlerin siniflandirildigi temel yoldur Yukaridaki tabloda yer alan meteoritlerin yaklasik 5 i bu tur gruplara yerlestirilmelerine izin verecek kadar yeterince siniflandirilmamistir Yine de bu etkiyi duzeltmek icin yuzdelerde kucuk bir duzeltme yapilabilir fakat sonuclari buyuk olcude degistirmez Bircok meteorit grubunun sadece az sayida dususle temsil edildigine dikkat edilmelidir bu gruplara ait dusus yuzdeleri buyuk belirsizlik tasimaktadir Grup S Demir meteoritlerkompleksi 10 1 0IC 0 0 0IIAB 6 0 6IIC 0 0 0IID 3 0 3IIE 2 0 2IIF 1 0 1IIG 0 0 0IIIAB 11 1 1IIIE 0 0 0IIIF 0 0 0IVA 4 0 40 0 0Gruplandirilmamis 4 0 4Tassi Demir meteoritlerMesosiderit 7 0 7Pallasit 4 0 4 Grup S AkondritlerAkapulkoit 1 0 1Lodranit 1 0 1Angrit 1 0 1Aubrit 9 0 9Diyojenit 11 1 2Eukrit 34 3 4Howardit 16 1 6Brakinit 0 0 0Ureilit 6 0 6Winonait 1 0 1Gruplandirilmamis 2 0 2Ay 0 0 0Mars 5 0 5 Grup S Sinif toplamiKondritlerCB 1 0 1 Karbonlular 4 4CH 0 0 0CI 5 0 5CK 2 0 2CM 15 1 5CO 6 0 6CR 2 0 2CV 7 0 7C gruplandirilmamis 6 0 6EH 8 0 8 Enstatit 1 6EL 8 0 8H 339 33 8 Adi 80 0H L 1 0 1L 371 37 0L LL 9 0 9LL 82 8 2R 1 0 1 Diger 0 2K 1 0 1Genel Toplam 1003 meteoritUlkelere gore istatistiklerUlke S Afganistan 2 Almanya 32 Amerika Birlesik Devletleri 146 Angola 3 Arjantin 24 Avustralya 16 Avusturya 4 Azerbaycan 2 Banglades 8Bati Sahra 3 Belarus 3 Belcika 3 Birlesik Krallik 18 Bosna Hersek 1 Brezilya 22 Bulgaristan 6 Burkina Faso 8 Burma 3 Cezayir 7 Cad 1 Cek Cumhuriyeti 15 Cin Halk Cumhuriyeti 58 Danimarka 4 Ekvador 1 Endonezya 16 Ermenistan 2 Estonya 3 Etiyopya 5 Ulke S Fas 6 Filipinler 4 Finlandiya 5 Fransa 63 Gana 1 Guney Afrika 21 Guney Kore 3 Guney Sudan 3 Hindistan 127 Hirvatistan 4 Hollanda 4 Irak 2 Ingiltere 18 Iran 2 Irlanda 6 Ispanya 23 Isvec 9 Isvicre 4 Italya 31 Japonya 42 Kambocya 2 Kamerun 3 Kanada 16 Kazakistan 6 Kenya 4 Kolombiya 1 Kongo Demokratik Cumhuriyeti 5 Kore 3 Kosta Rika 1 Ulke S Lesotho 1 Letonya 4 Libya 1 Litvanya 4 Lubnan 1 Macaristan 6 Madagaskar 1 Makedonya 1 Malavi 5 Malezya 3 Mali 2 Mauritius 1 Meksika 19 Misir 2 Mogolistan 4 Moritanya 3 Namibya 2 Nijer 9 Nijerya 14 Norvec 9 Orta Afrika Cumhuriyeti 1 Ozbekistan 2 Pakistan 15 Papua Yeni Gine 2 Paraguay 1 Peru 1 Polonya 11 Portekiz 6 Ulke S Romanya 7 Rusya 47 Ruanda 1 Suudi Arabistan 4 Sirbistan 4 Slovakya 3 Slovenya 5 Somali 2 Sri Lanka 1 Sudan 7 Suriye 1 Svaziland 1 Sili 1 Tanzanya 8 Tayland 3 Tunus 5 Turkiye 12 Turkmenistan 2 Uganda 5 Ukrayna 32 Urdun 1 Venezuela 2 Vietnam 3 Yemen 2 Yeni Kaledonya 1 Yeni Zelanda 1 Yunanistan 1 Zambiya 1 Zimbabve 2Genel Toplam 1106 meteoritKitaya ve zamana gore istatistiklerDonem Avrupa Asya Kuzey Amerika Afrika Guney Amerika Okyanusya Toplam1400 oncesi 1 1 21400 ler 4 41500 ler 2 21600 ler 9 3 121700 ler 25 3 281800 1820 31 7 3 1 421821 1840 26 11 9 1 1 481841 1860 42 15 12 1 701861 1880 47 36 14 6 4 1 1081881 1900 36 27 20 7 2 921901 1920 27 55 21 10 4 2 1191921 1940 38 55 32 17 14 5 1611941 1960 27 27 18 31 12 3 1181961 1980 19 42 22 29 8 3 1231981 2000 12 49 19 24 4 2 1102001 11 15 12 16 7 2 63Toplam 357 346 121 144 53 20 1102Notlar Bati Sahra bir ulke degil Kuzey Afrika nin Magrip bolgesinde bulunan kismen kendi kendini ilan eden Sahra Arap Demokratik Cumhuriyeti tarafindan kontrol edilen ve kismen de Fas tarafindan isgal edilen tartismali bir bolgedir Ayrica bakinizKaynakca Meteoritical Bulletin Database Lunar and Planetary Institute 9 Ocak 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Agustos 2018 30 Mart 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Eylul 2023 MetBase 3 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Eylul 2023