Kur'an, birçok yazar tarafından dindar bir kurgu olarak tanımlanmıştır.
Kur'an eleştirisi değişik başlıklar altında yapılmıştır. Bunlar "bilimsel tutarlılık", "tarihsel tutarlılık", kendi "iç tutarlılığı", "gramer ve uslûp hataları" gibi başlıklardan oluşur. Diğer eleştiriler Osman ve Emeviler zamanında benimsenen resmi nüsha dışındaki diğer metinlerin ortadan kaldırılması, metinlerde yapılan işaretleme ve değişikliklerinin eleştirisi ve Kur'ân'a dayandırılan anlayış ve şer'i hukuk sisteminin çağdaş değerlere uygun olup olmadığı gibi konularla ilgilidir.
İslâm inancında âyetleri vahiyler şeklinde Allah tarafından Cebrail adındaki melek vasıtasıyla Muhammed'e indirildiğine ve tek harfinin bile değişmeden korunularak günümüze kadar ulaştırıldığına inanılan Kur'an, tarih bakımından orijinalliğini ve bütünlüğünü koruyup koruyamadığı, konu ve anlatımlarına kaynaklık eden kültür ve mitolojiler, dili ve içeriğinin bilimsel, ahlaki veya tarihsel tutarlılığı gibi alanlarda eleştirilmiştir. Geleneksel tefsirlerde "Garib'ul Kur'an" (çoğ. Garaibul Kur'an) olarak ifade edilen konu, antropolojik bilgi ve araştırmaların ilerlemesi ile daha geniş bir boyutta Kur'ani kavram ve anlatılarının kültürel kaynakları ile ilgili bir çalışma ve sorgulama alanına dönüşmüştür.
Tarihsel orijinalliğinin korunması
Kur'an'ın orijinal metninin aynen korunduğu inancına karşılık bazı İslami kaynaklarda da geçtiği şekliyle mevcut metnin Muhammed'in zamanındaki metin ile birebir aynılığı konusu değişik eleştirilerin odak noktasını oluşturur. Yazılma süreci, ayetlerin derlenmesi ve kitap haline getirilmesi, aykırılık veya farklılık teşkil eden metinlerin Osman zamanında, orijinal metnin Mervan zamanında yakılması gibi başlıklar bu eleştirilerden başlıcalarıdır.
Bu kaynaklara göre, yaklaşık 23 yıl sürdüğü ifade edilen vahyin 13 yılını oluşturan Mekke döneminde Kur'ân büyük ölçüde yazılmamış, ancak hicrete yakın dönemler ile Medine döneminde yazılmıştır. Başlangıçta okur yazar olmayan Müslümanlar, Bedir Savaşı sonrası esir aldıkları Kureyş Kabilesi mensuplarından onların özgürlüklerini iade etme karşılığı okuma ve yazmayı öğrenmişlerdir, böylece Kur'ân âyetlerinin kemikler, tabletler ve hurma ağacı yaprakları üzerine yazılması süreci de başlamıştır. İslam'da Kur'ân'ın orijinalliğinin ve bütünlüğünün korunması genel görüş olmakla birlikte, bu görüş bazı hadis kaynaklarında görülen "Muhammed'in ölümünden sonra cenaze işleri ile meşgul olunurken bazı Kur'an sayfalarını bir keçinin yemiş olduğu" rivayeti ve benzer diğer bazı rivayetler tarafından bozulmaktadır.
Belgesel yaklaşım
Kur'ân'ın Muhammed'in 632 yılındaki ölümü esnasında henüz yazılmamış olduğu öne sürülerek Kur'ân, içerik açısından birçok eleştiriye maruz kalmıştır. Bilim insanları, tarihçiler ve akademisyenler arasında ortak olan kanaat, Muhammed'in almış olduğu iddia edilen vahiylerin kendisinin yaşadığı dönemde yazılmamış olduğudur. Daha sonra yazılmış bu yazım materyali ise ilk başta mushaf haline getirilmemiş, değişik kişilerin kendileri için yazıp sakladıkları parçalar şeklinde ve hıfz yolu ile muhafaza edilmiştir.
Yemen'de bulunan ve bulunmuş en eski Kur'ân kopyalarından biri olan "San'a Kur'an parşömeni" üzerinde yaptığı ayrıntılı radyokarbon incelemeleri neticesinde Puin, Kur'ân'ın Muhammed'in henüz peygamber olmadan evvelki döneminde yazılmış olabilecek birçok hikâyeyi ihtivâ ettiğini ifade etmiştir. Metin aynı zamanda günümüzdeki "standart" Kur'ân'ın temelini oluşturan Osman'ın Kuranı'nın sahip olmadığı, lehçe farklılıkları ile açıklanamayan pek çok anlam değişikliği de barındırır. Puin'in araştırmaları, bulgularının tartışmalara yol açması ve Müslümanları rencide edici nitelikte bulunması sebebiyle Yemenli yetkililer tarafından durdurulmuştur.
İlahi kaynaklık iddiası; Kur'an'ın kültürel kaynakları
Orta Doğu, Arap ve komşu kültürler
KKTC Yakın Doğu Üniversitesi (YDÜ) İlahiyat Fakültesi'nde yapılan bir çalışmada cahiliye dönemine ait vergilerle ilgili verileri elde etmek ve bunların Kur'ân'daki malî yükümlülüklerle ilişkisini araştırmak amaçlanmıştır. Sonuç olarak Kur'ân'ın söz konusu vergilerinin İslam öncesi Güney, Kuzey ve Hicaz Araplarında hatta daha eski toplumlarda yer alan düzenlemelerin aynısı olduğu sonucuna varılmıştır.
Araştırma görevlisi Fatih Duman'ın ifadeleri: "Bizim üzerinde durduğumuz, Kur'ân'ın da işaret ettiği İslam öncesi Arap folklorundaki mitolojik unsur ve menkıbeleri Kur'ân'ın yok saymadığıdır. Kur'ân'a baktığımızda onun emrettikleri ve anlattıkları da hiç yoktan olan şeyler değildir. Bunlar o toplumda bilinen ve icra edilen şeylerdir. Kur'ân'da emredilen ibadetlerin bir kısmı zaten Arapların kültürlerinde, örf ve adetlerinde, bir kısmı da Tevrat'ta bulunuyordu. Mesela namaz, oruç, hac, zekat... gibi. Burada Kur'ân'daki hukuk sistemi Arapların geleneksel hukuk sistemiyle Tevrat'ın bir karışımıdır dersek abartmış olmayız. Araplarda kısas, diyet, hırsızın elinin kesilmesi cezaları olduğu gibi örtünme de köklü bir gelenek halinde idi. Yahudilikte de kısas bulunduğu gibi, faiz de yasaklanmıştı. Bazı durumlarda zina eden kadın ve erkek taşlanarak öldürülürdü." şeklindedir.
Kur'ân Arapça haricinde İbranice, Hintçe, Farsça, Habeşçe, Berberi, Latince, Kıpti, Yunanca ve eski Suriye dilleri gibi değişik dillerden alınma, bazıları teolojik anlamlar taşıyan kelimeler içermektedir. Melek, şeytan, cehennem, iblis, ifrit, cin gibi kelimeler veya Esma-ül Hüsna’dan sayılan Samed, Rahman, Aziz gibi isimler bu kapsamda sayılabilir. Es-Suyuti bu kelimelerin sayısının 275 olduğunu ifade eder. İlgili kelimeler çerçevesinde kelime ve kavramların yaratıldığı sosyal ortamın inanç, anlayış ve kavrayışları kısmi söyleyiş ve anlam kaymaları ile Kur'ân muhtevası içerisinde yer almış olduğu üzerinde durulur.
Buna göre Karun hikâyesinin orijini Lidya Krallığı'na dayanan, eklentilerle efsaneleşmiş ve tamamen değişmiş anonim bir halk hikâyesidir. Yusuf’un hikâyesi, ashab-ı kehf, Nuh tufanı, Yunus peygamberin hikâyesi, Zülkarneyn, Süleyman, İbrahim, Lokman, Hızır gibi birçok mitolojik ve yarı mitolojik anlatı sözel kültürlerin etkileşim ve başkalaşımlarla Kur'an'da kendisine yer bulmuş anlatılarından oluşmaktadır.
Kitâb-ı Mukaddes
Eyob, Léon Bonnat (1880); Eyüp hikayesi Arif Tekin'e göre bir Sümer efsanesinin Tevrat uyarlamasıydı. |
Kur'an'ın diğer sözlü geleneklerden etkilenip etkilenmediği sorusu ve Kur'an kavramlarının değişik kültür ve geleneklerdeki orijinleri araştırılmıştır. Petrus Alfonsi'ye göre bu anlatıların kaynağı Sergius, Ka'b-ul Ahbar ve Abdullah b. Selam üçlüsüydü. Kur'ân'daki birçok karakter ve olay Tanah ve Yeni Ahit gibi Yahudi-Hristiyan kaynaklarının Midraş veya Apokrifa bölümlerinin temalarını yansıtmaktadır. Batılı akademisyenler Kur'ân'ın daha çok sonraki dönem Hristiyan kaynakları ve Midraş gibi Yahudi kaynaklarından alıntı yaptığı üzerinde dururlar. Kur'ân'daki "İlahi Adalet" ve "Cennet" gibi motifler çağdaş Suriye Kiliselerine bağlı misyoner din adamlarının öğretilerine büyük benzerlikler göstermektedir.
Kur'ân'da Hud, Salih ve Hızır gibi bazı istisnalar dışında birçok efsanenin Talmud ve Yeni Ahit gibi Yahudi-Hristiyan kaynaklarından alındığı ifade edilmiştir. Bu kaynaklar asılları bozulmuş ilahi kaynaklar olarak değerlendirildiğinden, bu kaynaklarda geçen hikâyelerin Kur'ân'da tekrar edilmeleri Müslümanlarca tuhaf karşılanmaz. Bazı araştırmacılar Talmud, Targum, Arta Viraf gibi kaynaklarda geçen kavram, hikâye ve temaları alıntılayan Kur'ân ayetlerine dikkat çekmişlerdir.
Filistin asıllı İsviçreli şeriat hukukçusu Sami Ezzib, Kur'an metninin, ihtiva ettiği Yahudilikvari öğretilerden dolayı gerçekte bir haham tarafından yazıldığı kanaatindedir.
Kur'an ve bilim
Matematik problemler: Şer'i hukukun ana kaynağı olan Kur'ân'da miras paylaşımında mirasçıların paylarını düzenleyen Nisa suresi 11-12. ayetlerinin matematik açıdan eleştirileri yapılmış ve bazı durumlarda paylaşımdaki payların toplamının paydalar toplamından yüksek olduğu sonucuna ulaşılmıştır.[]
Müfessirler ise aynı surenin sonunda konuyla ilgili olan 176. ayeti ve hadis rivayetlerini de dikkate alarak sünnet ve icma delilleriyle mirastan pay alacak kişilerden hangisinin bulunup hangisinin bulunmadığına göre kimin mirastan ne kadar pay alacağını daha tafsilatlı olarak açıklamışlardır.
Evren modeli: Kur'an'a göre Evren'in Dünya merkezli olarak tanımlanması eleştirilmiştir. Bu eleştirilere kaynaklık eden bazı ayetlere göre yeryüzü insanlar için dümdüz bir döşek haline getirilmiş, gökler (evren, sema) Dünya üzerinde 7 kat olarak düzenlenmiş, gök lambaları olan yıldızlar 1. kat göğe (s:Mülk Suresi: 5) yerleştirilmişlerdir.Kur'ân'da gök cisimleri Güneş, Ay ve yıldızlardan ibârettir. Güneş bir ışık, Ay ise bir nûrdur. s:Tekvir Suresi 2. ayetine göre Kıyamet yaklaştığında yıldızlar yeryüzüne dökülür. Gök cisimlerinin uzaklık bilgileri yanında küçük cisimlerin daha büyük olanların üzerine düşebileceği fiziksel gerçeği ile ifadelerin Kur'a'ın yazılış zamanındaki evren anlayışını yansıttığı ve bugünkü kozmoloji bilimi ile uyumlu olmadığı düşünülmektedir. Bu düşünceyi destekleyen diğer ayetler; Mülk ve Cin surelerinde meteorların atmosfere çarpmasıyla oluşan ışığın yanılsamasıyla halk arasında "yıldız kayması" olarak isimlendirilen olaya atfen yıldızların gayba dair haber çalmak için göğe yükselen cinlerin kovalanmasında taşlama aracı olarak kullanıldığından bahsedilmesidir. İfadelerin bir kısmı teşbihi anlatımlar olarak olarak değerlendirilir. Ayrıca bu evren içerisinde melekler, ifritler, cinler, şeytanlar gibi mitolojik veya yarı mitolojik yaratıklar bulunur.
Tıbbi konular: Eski Mısır tıbbına ait tıbbi inançlardan olan ceninin anne karnında bir "kan pıhtısı" üzerinden geliştiği ifadelerine Kur'an ayetlerinde aynen yer verilir. Ancak, ayette verilen kelimenin anlamının "kan pıhtısı" değil "embriyo" olduğunu iddia edenler vardır.
Bucailleizm: Hint kutsal kitapları, Kitâb-ı Mukaddes'te olduğu gibi Kur'ân'ın da geçmişte ve günümüzde birçok bilime önderlik ettiği, bilim insanlarından çok önceleri bilimsel öngörüleri ve tespitleri haber verdiği iddiası, konuyu Batı dünyasında gündeme getiren Maurice Bucaille'e atfen Bucailleizm olarak isimlendirilir ve sözdebilim örneklerinden birisi olarak tanımlanır (Bakınız 16 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.).
Gerçekçilik
Kur'ân'daki hikâyeler, Kur'ân'ın hacim yönünden üçte ikilik kısmını oluşturur. Kur'an anlatılarını inceleyen bazı ilim insanları kıssaları "tarihsel olanlar", "temsili kıssalar" ve "mitolojik olanlar" olarak sınıflandırmışlardır. Tarihsel anlatımlarda anonim hikâyelerde olduğu gibi kişiler ve yerlerin kaydığı, zamanın yüzyıllar öncesine veya sonrasına atıldığı veya farklı hikâyelerin yaklaştırılarak birleştirildiği ifade edilir. Bu hikâyeler yüzyıllar içerisinde kültürden kültüre değişerek geçmiş, efsaneleşmiş ve mitolojik parçalar ilave edilmiştir. Nuh ve Yunus hikâyeleri gibi hikâyeler bugün bilimsel açıdan da reddedilmesi gereken hikâyelere ait iki örnektir.
Fil vakası, Ay'ın yarılması, miraç gibi olayların olmaması sebebiyle de Kur'ân eleştirilmiştir. Kimi teologlara göre "Ay'ın yarılması" Arapçada "her şeyin ortaya çıkması" anlamına gelen bir deyimdir ve yanlış yorumlanmaktadır.
Moral ve etik değerler
Kur'ân ve hadislere dayanan şeriat hukukunun miras, şahitlik ve ceza davaları gibi konularda insanlar arasında bugünkü evrensel prensipler ve eşitlik ilkelerini gözetmediği ifade edilmekte ve eleştirilmektedir.
Kur'ân ve antropomorfizm
İslâm ilahiyatçılarınca İhlas suresi gibi Kur'ân'ın bazı ayetlerine dayandırılan tevhid ilkesi gereği, Tanrı yaratılmış olanlardan hiçbirine benzeyemez ve benzetilemez (Muhalefetün lil havadis). Bu benzetimleri (antropomorfizm) yapanlar dindışı (kafir) sayılırlar. Ancak eleştirmenler bu kuralın bazı ayet ve hadislerde ihlal edildiğini iddia ederler.
Dil/Edebiyat eleştirileri
Kur'an ve Arap şiiri: Kur'an'ın kaynakları konusunda üzerinde durulan konulardan birisi de İslam öncesi Arap şiiridir. Ümeyye b. Ebi Salt, Kuss bin Saide el İyadi ve 'ın şiirleri ile Kur'an ayetleri arasındaki ifadelerin benzerliği, Kur'an'ın bu şiirlerden yaptığı alıntı olarak değerlendirilir. Bununla birlikte bu şiirlerden bazılarının Kur'ân'dan sonra yazılarak ilgili şairlere atfedilme ihtimali üzerinde durulan diğer bir ayrıntıdır.
Kur'an'da zamir, isim ve sıfatların uygunsuz kullanımı, müzekker-müennes uyumsuzluğu, tekillik-çoğulluk kurallarına uyulmaması gibi değişik kategorilerde incelenen çok sayıda gramer uygunsuzluğu bulunur. Bu uygunsuzluklar değişik teorilerle izah edilmeye çalışılmıştır. Konu farklı kişilerce hata veya istisnai kullanım olarak değerlendirilir. Kur'ân'daki gramer uygulamaları ile ilgili bir iddia da gelecekle ilgili ifadelerde mazi (geçmiş) sigasının kullanımıdır. Buna göre bu şekilde anlatımın başka örnekleri de bulunmakta ve Ay'ın gelecekte parçalanacağı Kamer Suresi'nde bu şekilde anlatılmaktadır.Anlam kayması denen bu durumun Türkçe dahil çok çeşitli dillerde örnekleri mevcuttur.
Kur'an'ı "nüzul sırası"na uygun biçimde İngilizce, Fransızca ve İtalyancaya tercüme eden Sami Ezzib, Kur'an'daki dil bilgisi hatalarını tespit ederek bulgularını Al-Akhta' al-lughawiyyah fi al-Qur'an al-karim: Linguistic Errors in the Holy Koran adlı eserinde yayımladı.
İlgili başlıklar
Kaynakça
- ^ The formation of Islam : religion and society in the Near East, 600-1800. [Online-Ausg.] New York: Cambridge University Press. 2008. s. 286. ISBN . Yazar
|ad1=
eksik|soyadı1=
() - ^ Hagarism: the Making of the Islamic World. Cambridge, UK: Cambridge University Press. 1980. s. 277. ISBN . Yazar
|ad1=
eksik|soyadı1=
() - ^ The Syro-Aramaic Reading of the Koran: a Contribution to the Decoding of the Language of the Koran. Verlag Hans Schiler. 2007. s. 349. ISBN . Yazar
|ad1=
eksik|soyadı1=
() - ^ "An Evaluation of the Muslim Claims" (Kapsamlı). The Qur'an (İngilizce). 25 Ocak 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Mart 2013.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 16 Ocak 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Mart 2013.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 23 Haziran 2014.
- ^ . kitap.mollacami.com. 4 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . Al-Islam.org. 25 Şub 2013. 21 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Eylül 2013.
- ^ . Daniel Pipes. 29 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ (PDF). 11 Aralık 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2013.
- ^ http://www.ilafdergi.hitit.edu.tr/files/14.11.pdf[]
- ^ (Ibn Mace 36/1944
- ^ Ibn Hanbel 3/61; 5/131,132,183; 6/269
- ^ Tabatabai, Sayyid M. H. (1987). . Zahra Publ. ISBN . 26 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2013.
- ^ Richard Bell (Revised and Enlarged by W. Montgomery Watt) (1970). Bell's introduction to the Qur'an. Univ. Press. ss. 31-51. ISBN .
- ^ P. M. Holt, Ann K. S. Lambton and Bernard Lewis (1970). The Cambridge history of Islam (Reprint. bas.). Cambridge Univ. Press. s. 32. ISBN .
- ^ Denffer, Ahmad von (1985). Ulum al-Qur'an : an introduction to the sciences of the Qur an (Repr. bas.). Islamic Foundation. s. 37. ISBN .
- ^ "A Find in Britain: Quran Fragments Perhaps as Old as Islam". 1 Nisan 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Mart 2019.
- ^ (PDF). 22 Mart 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2017.
- ^ . 14 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2014.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 15 Eylül 2012 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 13 Eylül 2013.
- ^ . 18 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2013.
- ^ Leirvik 2010, pp. 33–34.
- ^ "Sources of the Quran" (Kapsamlı kaynak). 16 Ocak 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Mart 2013. Yazar
|ad1=
eksik|soyadı1=
() - ^ Meral, Yasin. "Petrus Alfonsi'nin "Yahudilere Reddiye"sinde İslam Eleştirisi (Criticism of Islam in Petrus Alfonsi's "Polemic against the Jews")". 24 Haziran 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Haziran 2021 – www.academia.edu vasıtasıyla.
- ^ Jacques, Karri. "The Quran in its Historical Context - Reynolds et al". 24 Haziran 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Haziran 2021 – www.academia.edu vasıtasıyla.
- ^ a b "Qurʾān." Encyclopædia Britannica. Ultimate Reference Suite. Chicago: Encyclopædia Britannica, 2008.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Mart 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Eylül 2013.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Eylül 2013.
- ^ "Sami Aldeeb, traducteur du Coran en français, en anglais et en italien". 16 Aralık 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Nisan 2020.
- ^ Diyanet İşleri Başkanlığı, Kur'an yolu tefsiri, Nisa 11.-12. ayet tefsiri ve 176. ayet tefsiri
- ^ (İngilizce). wikiislam. 12 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mart 2013.
- ^ "KUR'AN'DAKİ BAZI KAVRAMLARIN TARİHSEL KÖKENLERİ". googleusercontent. Erişim tarihi: 15 Mart 2013.
- ^ . agnostik. 4 Temmuz 2010. 14 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mart 2013.
- ^ . agnostik. 4 Temmuz 2010. 14 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mart 2013.
- ^ https://youtube.com/TDfWG_sz5MI []
- ^ . Belgeler. 18 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mart 2013.
- ^ (PDF). İnanç, kültür ve mitoloji araştırmaları dergisi. Cilt 6. 2009. ISSN 1304-5482. 29 Ekim 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mart 2013. Yazar
|ad1=
eksik|soyadı1=
() - ^ . Makale. agnostik. 23 Eylül 2009. 14 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mart 2013. Yazar
|ad1=
eksik|soyadı1=
() - ^ . www.study-islam.org. 6 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 16 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Aralık 2013.
- ^ . 4 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Aldeeb, Sami (18 Oca 2017). . 11 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Abu-Sahlieh, Sami A. Aldeeb (2 Oca 2017). "Al-Akhta' al-lughawiyyah fi al-Qur'an al-karim: Linguistic Errors in the Holy Koran". 5 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Nisan 2020 – Amazon vasıtasıyla.
Dış bağlantılar
- İlhan Arsel'in Kuran Eleştirileri
- Sevan Nişanyan, Seminer Kuran'ın Kültürel ve Terminolojik Kaynakları - Sevan Nişanyan - YouTube 23 Kasım 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- youtube.com 6 Haziran 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Yaşar Nuri Öztürk, Farklı kültürlerden alınan İslami kavram ve anlayışlar
- en.wikipedia.org 14 Ağustos 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Kur'an'da Büyük İskender, wikipedia, ing.
- scribd.com 10 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Kur'an'ın kaynakları, e-kitap
- scribd.com 25 Mart 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Kur-an, İncil ve Tevrat'ın-Sümer'deki kökeni Muazzez İlmiye Çığ
- Tarihsel bağlamında Kur'an Reynolds vd. ing. 20 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Çöl Korsanı, Muhammed: Bir Sahtekârın Samimi Portresi (2. Baskı), Yakup Deniz, 2020
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kur an bircok yazar tarafindan dindar bir kurgu olarak tanimlanmistir Kur an elestirisi degisik basliklar altinda yapilmistir Bunlar bilimsel tutarlilik tarihsel tutarlilik kendi ic tutarliligi gramer ve uslup hatalari gibi basliklardan olusur Diger elestiriler Osman ve Emeviler zamaninda benimsenen resmi nusha disindaki diger metinlerin ortadan kaldirilmasi metinlerde yapilan isaretleme ve degisikliklerinin elestirisi ve Kur an a dayandirilan anlayis ve ser i hukuk sisteminin cagdas degerlere uygun olup olmadigi gibi konularla ilgilidir Islam inancinda ayetleri vahiyler seklinde Allah tarafindan Cebrail adindaki melek vasitasiyla Muhammed e indirildigine ve tek harfinin bile degismeden korunularak gunumuze kadar ulastirildigina inanilan Kur an tarih bakimindan orijinalligini ve butunlugunu koruyup koruyamadigi konu ve anlatimlarina kaynaklik eden kultur ve mitolojiler dili ve iceriginin bilimsel ahlaki veya tarihsel tutarliligi gibi alanlarda elestirilmistir Geleneksel tefsirlerde Garib ul Kur an cog Garaibul Kur an olarak ifade edilen konu antropolojik bilgi ve arastirmalarin ilerlemesi ile daha genis bir boyutta Kur ani kavram ve anlatilarinin kulturel kaynaklari ile ilgili bir calisma ve sorgulama alanina donusmustur San a da bulunan en eski Kur an parsomeni Iki katmanli yazi orijinal metinden ve gunumuz metinlerinden farkli yazilislari ortaya cikarmistir Tarihsel orijinalliginin korunmasiBir devenin kurek kemigi uzerine kaydedilmis olan Kur an ayetleri Kur an in orijinal metninin aynen korundugu inancina karsilik bazi Islami kaynaklarda da gectigi sekliyle mevcut metnin Muhammed in zamanindaki metin ile birebir ayniligi konusu degisik elestirilerin odak noktasini olusturur Yazilma sureci ayetlerin derlenmesi ve kitap haline getirilmesi aykirilik veya farklilik teskil eden metinlerin Osman zamaninda orijinal metnin Mervan zamaninda yakilmasi gibi basliklar bu elestirilerden baslicalaridir Bu kaynaklara gore yaklasik 23 yil surdugu ifade edilen vahyin 13 yilini olusturan Mekke doneminde Kur an buyuk olcude yazilmamis ancak hicrete yakin donemler ile Medine doneminde yazilmistir Baslangicta okur yazar olmayan Muslumanlar Bedir Savasi sonrasi esir aldiklari Kureys Kabilesi mensuplarindan onlarin ozgurluklerini iade etme karsiligi okuma ve yazmayi ogrenmislerdir boylece Kur an ayetlerinin kemikler tabletler ve hurma agaci yapraklari uzerine yazilmasi sureci de baslamistir Islam da Kur an in orijinalliginin ve butunlugunun korunmasi genel gorus olmakla birlikte bu gorus bazi hadis kaynaklarinda gorulen Muhammed in olumunden sonra cenaze isleri ile mesgul olunurken bazi Kur an sayfalarini bir kecinin yemis oldugu rivayeti ve benzer diger bazi rivayetler tarafindan bozulmaktadir Belgesel yaklasim Kur an in Muhammed in 632 yilindaki olumu esnasinda henuz yazilmamis oldugu one surulerek Kur an icerik acisindan bircok elestiriye maruz kalmistir Bilim insanlari tarihciler ve akademisyenler arasinda ortak olan kanaat Muhammed in almis oldugu iddia edilen vahiylerin kendisinin yasadigi donemde yazilmamis oldugudur Daha sonra yazilmis bu yazim materyali ise ilk basta mushaf haline getirilmemis degisik kisilerin kendileri icin yazip sakladiklari parcalar seklinde ve hifz yolu ile muhafaza edilmistir Yemen de bulunan ve bulunmus en eski Kur an kopyalarindan biri olan San a Kur an parsomeni uzerinde yaptigi ayrintili radyokarbon incelemeleri neticesinde Puin Kur an in Muhammed in henuz peygamber olmadan evvelki doneminde yazilmis olabilecek bircok hikayeyi ihtiva ettigini ifade etmistir Metin ayni zamanda gunumuzdeki standart Kur an in temelini olusturan Osman in Kurani nin sahip olmadigi lehce farkliliklari ile aciklanamayan pek cok anlam degisikligi de barindirir Puin in arastirmalari bulgularinin tartismalara yol acmasi ve Muslumanlari rencide edici nitelikte bulunmasi sebebiyle Yemenli yetkililer tarafindan durdurulmustur Ilahi kaynaklik iddiasi Kur an in kulturel kaynaklariOrta Dogu Arap ve komsu kulturler Gilgamis destaninda tufan Kitab i Mukaddes ve Kur an tarafindan da benzesik ifadelerle tekrarlanir Nuh un gemisi Zubdetu t Tevarih Gilgamis destani Kitab i Mukaddes ve Kur an da yeni sunumlar kazanir KKTC Yakin Dogu Universitesi YDU Ilahiyat Fakultesi nde yapilan bir calismada cahiliye donemine ait vergilerle ilgili verileri elde etmek ve bunlarin Kur an daki mali yukumluluklerle iliskisini arastirmak amaclanmistir Sonuc olarak Kur an in soz konusu vergilerinin Islam oncesi Guney Kuzey ve Hicaz Araplarinda hatta daha eski toplumlarda yer alan duzenlemelerin aynisi oldugu sonucuna varilmistir Arastirma gorevlisi Fatih Duman in ifadeleri Bizim uzerinde durdugumuz Kur an in da isaret ettigi Islam oncesi Arap folklorundaki mitolojik unsur ve menkibeleri Kur an in yok saymadigidir Kur an a baktigimizda onun emrettikleri ve anlattiklari da hic yoktan olan seyler degildir Bunlar o toplumda bilinen ve icra edilen seylerdir Kur an da emredilen ibadetlerin bir kismi zaten Araplarin kulturlerinde orf ve adetlerinde bir kismi da Tevrat ta bulunuyordu Mesela namaz oruc hac zekat gibi Burada Kur an daki hukuk sistemi Araplarin geleneksel hukuk sistemiyle Tevrat in bir karisimidir dersek abartmis olmayiz Araplarda kisas diyet hirsizin elinin kesilmesi cezalari oldugu gibi ortunme de koklu bir gelenek halinde idi Yahudilikte de kisas bulundugu gibi faiz de yasaklanmisti Bazi durumlarda zina eden kadin ve erkek taslanarak oldurulurdu seklindedir Buyuk Iskender basinda Amon boynuzlariyla Zulkarneyn iki boynuzlu anlamina gelir Marduk Marduk ile Marut arasinda baglanti kurulur Kur an Arapca haricinde Ibranice Hintce Farsca Habesce Berberi Latince Kipti Yunanca ve eski Suriye dilleri gibi degisik dillerden alinma bazilari teolojik anlamlar tasiyan kelimeler icermektedir Melek seytan cehennem iblis ifrit cin gibi kelimeler veya Esma ul Husna dan sayilan Samed Rahman Aziz gibi isimler bu kapsamda sayilabilir Es Suyuti bu kelimelerin sayisinin 275 oldugunu ifade eder Ilgili kelimeler cercevesinde kelime ve kavramlarin yaratildigi sosyal ortamin inanc anlayis ve kavrayislari kismi soyleyis ve anlam kaymalari ile Kur an muhtevasi icerisinde yer almis oldugu uzerinde durulur Buna gore Karun hikayesinin orijini Lidya Kralligi na dayanan eklentilerle efsanelesmis ve tamamen degismis anonim bir halk hikayesidir Yusuf un hikayesi ashab i kehf Nuh tufani Yunus peygamberin hikayesi Zulkarneyn Suleyman Ibrahim Lokman Hizir gibi bircok mitolojik ve yari mitolojik anlati sozel kulturlerin etkilesim ve baskalasimlarla Kur an da kendisine yer bulmus anlatilarindan olusmaktadir Kitab i Mukaddes Tevrat a gore Amram ailesi nin cocuklari Miryam Harun ve Musa peygamberler Al i Imran Suresi nde ise Imran ailesi Meryem in baba evidir ve O na Ey Harun un kiz kardesi diye seslenilir Meryem taze hurma icin hurma agacini silkeliyor Psodo Matta Incili nde anlatilan efsane Kur an da da tekrarlanir Eyob Leon Bonnat 1880 Eyup hikayesi Arif Tekin e gore bir Sumer efsanesinin Tevrat uyarlamasiydi Efes te Ashab i Kehf magarasi Kehf Suresi nde hikayeleri anlatilir Kur an in diger sozlu geleneklerden etkilenip etkilenmedigi sorusu ve Kur an kavramlarinin degisik kultur ve geleneklerdeki orijinleri arastirilmistir Petrus Alfonsi ye gore bu anlatilarin kaynagi Sergius Ka b ul Ahbar ve Abdullah b Selam uclusuydu Kur an daki bircok karakter ve olay Tanah ve Yeni Ahit gibi Yahudi Hristiyan kaynaklarinin Midras veya Apokrifa bolumlerinin temalarini yansitmaktadir Batili akademisyenler Kur an in daha cok sonraki donem Hristiyan kaynaklari ve Midras gibi Yahudi kaynaklarindan alinti yaptigi uzerinde dururlar Kur an daki Ilahi Adalet ve Cennet gibi motifler cagdas Suriye Kiliselerine bagli misyoner din adamlarinin ogretilerine buyuk benzerlikler gostermektedir Kur an da Hud Salih ve Hizir gibi bazi istisnalar disinda bircok efsanenin Talmud ve Yeni Ahit gibi Yahudi Hristiyan kaynaklarindan alindigi ifade edilmistir Bu kaynaklar asillari bozulmus ilahi kaynaklar olarak degerlendirildiginden bu kaynaklarda gecen hikayelerin Kur an da tekrar edilmeleri Muslumanlarca tuhaf karsilanmaz Bazi arastirmacilar Talmud Targum Arta Viraf gibi kaynaklarda gecen kavram hikaye ve temalari alintilayan Kur an ayetlerine dikkat cekmislerdir Filistin asilli Isvicreli seriat hukukcusu Sami Ezzib Kur an metninin ihtiva ettigi Yahudilikvari ogretilerden dolayi gercekte bir haham tarafindan yazildigi kanaatindedir Kur an ve bilimMatematik problemler Ser i hukukun ana kaynagi olan Kur an da miras paylasiminda mirascilarin paylarini duzenleyen Nisa suresi 11 12 ayetlerinin matematik acidan elestirileri yapilmis ve bazi durumlarda paylasimdaki paylarin toplaminin paydalar toplamindan yuksek oldugu sonucuna ulasilmistir kaynak belirtilmeli Iran minyaturu 16 yy Zulkarneyn in Cinlerin yardimiyla Yecuc ve Mecuc e karsi set insa etmesi Ezekiel kitabinda Gog bir kisi ve Magog O nun topragidir Genesis 10 da Magog bir insandir Gog dan bahsedilmez Yuzyillar sonra rivayetlerdeki Magog dan Gog deyimi Gog ve Magog a Yeni Ahit vahiy kitabinda ise Gog ve Magog kavmi ne donusur Roma doneminde Iskenderin Iskender kapisi ni insa etmesiyle onlar adina bir efsane uretilir Yer merkezli evren modeli C Flammarion Holzschnitt Paris 1888 Kolorit Heikenwaelder Hugo Wien 1998 Mufessirler ise ayni surenin sonunda konuyla ilgili olan 176 ayeti ve hadis rivayetlerini de dikkate alarak sunnet ve icma delilleriyle mirastan pay alacak kisilerden hangisinin bulunup hangisinin bulunmadigina gore kimin mirastan ne kadar pay alacagini daha tafsilatli olarak aciklamislardir Evren modeli Kur an a gore Evren in Dunya merkezli olarak tanimlanmasi elestirilmistir Bu elestirilere kaynaklik eden bazi ayetlere gore yeryuzu insanlar icin dumduz bir dosek haline getirilmis gokler evren sema Dunya uzerinde 7 kat olarak duzenlenmis gok lambalari olan yildizlar 1 kat goge s Mulk Suresi 5 yerlestirilmislerdir Kur an da gok cisimleri Gunes Ay ve yildizlardan ibarettir Gunes bir isik Ay ise bir nurdur s Tekvir Suresi 2 ayetine gore Kiyamet yaklastiginda yildizlar yeryuzune dokulur Gok cisimlerinin uzaklik bilgileri yaninda kucuk cisimlerin daha buyuk olanlarin uzerine dusebilecegi fiziksel gercegi ile ifadelerin Kur a in yazilis zamanindaki evren anlayisini yansittigi ve bugunku kozmoloji bilimi ile uyumlu olmadigi dusunulmektedir Bu dusunceyi destekleyen diger ayetler Mulk ve Cin surelerinde meteorlarin atmosfere carpmasiyla olusan isigin yanilsamasiyla halk arasinda yildiz kaymasi olarak isimlendirilen olaya atfen yildizlarin gayba dair haber calmak icin goge yukselen cinlerin kovalanmasinda taslama araci olarak kullanildigindan bahsedilmesidir Ifadelerin bir kismi tesbihi anlatimlar olarak olarak degerlendirilir Ayrica bu evren icerisinde melekler ifritler cinler seytanlar gibi mitolojik veya yari mitolojik yaratiklar bulunur Tibbi konular Eski Misir tibbina ait tibbi inanclardan olan ceninin anne karninda bir kan pihtisi uzerinden gelistigi ifadelerine Kur an ayetlerinde aynen yer verilir Ancak ayette verilen kelimenin anlaminin kan pihtisi degil embriyo oldugunu iddia edenler vardir Bucailleizm Hint kutsal kitaplari Kitab i Mukaddes te oldugu gibi Kur an in da gecmiste ve gunumuzde bircok bilime onderlik ettigi bilim insanlarindan cok onceleri bilimsel ongoruleri ve tespitleri haber verdigi iddiasi konuyu Bati dunyasinda gundeme getiren Maurice Bucaille e atfen Bucailleizm olarak isimlendirilir ve sozdebilim orneklerinden birisi olarak tanimlanir Bakiniz 16 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi GercekcilikYunus ve Balik Islam minyaturu Yunus kitabinda Akdeniz de gemiden atilip balik tarafindan yutulan ve Dicle nin kenarinda Ninova da karaya firlatilan Yunus anlatisi Kur an da da tekrarlanir Kur an daki hikayeler Kur an in hacim yonunden ucte ikilik kismini olusturur Kur an anlatilarini inceleyen bazi ilim insanlari kissalari tarihsel olanlar temsili kissalar ve mitolojik olanlar olarak siniflandirmislardir Tarihsel anlatimlarda anonim hikayelerde oldugu gibi kisiler ve yerlerin kaydigi zamanin yuzyillar oncesine veya sonrasina atildigi veya farkli hikayelerin yaklastirilarak birlestirildigi ifade edilir Bu hikayeler yuzyillar icerisinde kulturden kulture degiserek gecmis efsanelesmis ve mitolojik parcalar ilave edilmistir Nuh ve Yunus hikayeleri gibi hikayeler bugun bilimsel acidan da reddedilmesi gereken hikayelere ait iki ornektir Fil vakasi Ay in yarilmasi mirac gibi olaylarin olmamasi sebebiyle de Kur an elestirilmistir Kimi teologlara gore Ay in yarilmasi Arapcada her seyin ortaya cikmasi anlamina gelen bir deyimdir ve yanlis yorumlanmaktadir Moral ve etik degerlerKur an ve hadislere dayanan seriat hukukunun miras sahitlik ve ceza davalari gibi konularda insanlar arasinda bugunku evrensel prensipler ve esitlik ilkelerini gozetmedigi ifade edilmekte ve elestirilmektedir Kur an ve antropomorfizmIslam ilahiyatcilarinca Ihlas suresi gibi Kur an in bazi ayetlerine dayandirilan tevhid ilkesi geregi Tanri yaratilmis olanlardan hicbirine benzeyemez ve benzetilemez Muhalefetun lil havadis Bu benzetimleri antropomorfizm yapanlar dindisi kafir sayilirlar Ancak elestirmenler bu kuralin bazi ayet ve hadislerde ihlal edildigini iddia ederler Ay in bolunmesi 16 yy bir falnameden Bazi yorumlara gore ay yarildi ifadesi gelecek bir zamani ifade etmektedir Kur an da benzer sekilde zamani ozne veya muhatabi belirlenemeyen cumleler bulunur Dil Edebiyat elestirileriKur an ve Arap siiri Kur an in kaynaklari konusunda uzerinde durulan konulardan birisi de Islam oncesi Arap siiridir Umeyye b Ebi Salt Kuss bin Saide el Iyadi ve in siirleri ile Kur an ayetleri arasindaki ifadelerin benzerligi Kur an in bu siirlerden yaptigi alinti olarak degerlendirilir Bununla birlikte bu siirlerden bazilarinin Kur an dan sonra yazilarak ilgili sairlere atfedilme ihtimali uzerinde durulan diger bir ayrintidir Kur an da zamir isim ve sifatlarin uygunsuz kullanimi muzekker muennes uyumsuzlugu tekillik cogulluk kurallarina uyulmamasi gibi degisik kategorilerde incelenen cok sayida gramer uygunsuzlugu bulunur Bu uygunsuzluklar degisik teorilerle izah edilmeye calisilmistir Konu farkli kisilerce hata veya istisnai kullanim olarak degerlendirilir Kur an daki gramer uygulamalari ile ilgili bir iddia da gelecekle ilgili ifadelerde mazi gecmis sigasinin kullanimidir Buna gore bu sekilde anlatimin baska ornekleri de bulunmakta ve Ay in gelecekte parcalanacagi Kamer Suresi nde bu sekilde anlatilmaktadir Anlam kaymasi denen bu durumun Turkce dahil cok cesitli dillerde ornekleri mevcuttur Kur an i nuzul sirasi na uygun bicimde Ingilizce Fransizca ve Italyancaya tercume eden Sami Ezzib Kur an daki dil bilgisi hatalarini tespit ederek bulgularini Al Akhta al lughawiyyah fi al Qur an al karim Linguistic Errors in the Holy Koran adli eserinde yayimladi Ilgili basliklarMuhammed elestirisi Islam mitolojisi Kenan mitolojisi Sumerler Adapa efsanesi Adem Tufan Tevrat Belgesel hipotez Babil surgunu Haman Karun Zerdust Kevser Sirat Incil Ashabi Kehf Varaka bin Nevfel ZulkarneynKaynakca The formation of Islam religion and society in the Near East 600 1800 Online Ausg New York Cambridge University Press 2008 s 286 ISBN 978 0 521 58813 3 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim Hagarism the Making of the Islamic World Cambridge UK Cambridge University Press 1980 s 277 ISBN 978 0 521 29754 7 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim The Syro Aramaic Reading of the Koran a Contribution to the Decoding of the Language of the Koran Verlag Hans Schiler 2007 s 349 ISBN 978 3 89930 088 8 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim An Evaluation of the Muslim Claims Kapsamli The Qur an Ingilizce 25 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Mart 2013 Arsivlenmis kopya 16 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Mart 2013 Arsivlenmis kopya PDF 5 Mart 2016 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 23 Haziran 2014 kitap mollacami com 4 Aralik 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Al Islam org 25 Sub 2013 21 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Arsivlenmis kopya 14 Mayis 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Eylul 2013 Daniel Pipes 29 Mayis 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi PDF 11 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 5 Aralik 2013 http www ilafdergi hitit edu tr files 14 11 pdf olu kirik baglanti Ibn Mace 36 1944 Ibn Hanbel 3 61 5 131 132 183 6 269 Tabatabai Sayyid M H 1987 Zahra Publ ISBN 0710302665 26 Agustos 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Aralik 2013 Richard Bell Revised and Enlarged by W Montgomery Watt 1970 Bell s introduction to the Qur an Univ Press ss 31 51 ISBN 0852241712 P M Holt Ann K S Lambton and Bernard Lewis 1970 The Cambridge history of Islam Reprint bas Cambridge Univ Press s 32 ISBN 9780521291354 Denffer Ahmad von 1985 Ulum al Qur an an introduction to the sciences of the Qur an Repr bas Islamic Foundation s 37 ISBN 0860371328 A Find in Britain Quran Fragments Perhaps as Old as Islam 1 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Mart 2019 PDF 22 Mart 2017 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 22 Mart 2017 14 Temmuz 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Haziran 2014 Arsivlenmis kopya PDF 15 Eylul 2012 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 13 Eylul 2013 18 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Eylul 2013 Leirvik 2010 pp 33 34 Sources of the Quran Kapsamli kaynak 16 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Mart 2013 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim Meral Yasin Petrus Alfonsi nin Yahudilere Reddiye sinde Islam Elestirisi Criticism of Islam in Petrus Alfonsi s Polemic against the Jews 24 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Haziran 2021 www academia edu vasitasiyla Jacques Karri The Quran in its Historical Context Reynolds et al 24 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Haziran 2021 www academia edu vasitasiyla a b Qurʾan Encyclopaedia Britannica Ultimate Reference Suite Chicago Encyclopaedia Britannica 2008 Arsivlenmis kopya 25 Mart 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Eylul 2013 Arsivlenmis kopya 15 Agustos 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Eylul 2013 Sami Aldeeb traducteur du Coran en francais en anglais et en italien 16 Aralik 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Nisan 2020 Diyanet Isleri Baskanligi Kur an yolu tefsiri Nisa 11 12 ayet tefsiri ve 176 ayet tefsiri Ingilizce wikiislam 12 Temmuz 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Mart 2013 KUR AN DAKI BAZI KAVRAMLARIN TARIHSEL KOKENLERI googleusercontent Erisim tarihi 15 Mart 2013 agnostik 4 Temmuz 2010 14 Agustos 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Mart 2013 agnostik 4 Temmuz 2010 14 Agustos 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Mart 2013 https youtube com TDfWG sz5MI yalin URL Belgeler 18 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Mart 2013 PDF Inanc kultur ve mitoloji arastirmalari dergisi Cilt 6 2009 ISSN 1304 5482 29 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 15 Mart 2013 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim Makale agnostik 23 Eylul 2009 14 Agustos 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Mart 2013 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim www study islam org 6 Kasim 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Subat 2015 Arsivlenmis kopya 16 Mayis 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Aralik 2013 4 Temmuz 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Aldeeb Sami 18 Oca 2017 11 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Abu Sahlieh Sami A Aldeeb 2 Oca 2017 Al Akhta al lughawiyyah fi al Qur an al karim Linguistic Errors in the Holy Koran 5 Agustos 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Nisan 2020 Amazon vasitasiyla Dis baglantilarIlhan Arsel in Kuran Elestirileri Sevan Nisanyan Seminer Kuran in Kulturel ve Terminolojik Kaynaklari Sevan Nisanyan YouTube 23 Kasim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde youtube com 6 Haziran 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Yasar Nuri Ozturk Farkli kulturlerden alinan Islami kavram ve anlayislar en wikipedia org 14 Agustos 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Kur an da Buyuk Iskender wikipedia ing scribd com 10 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kur an in kaynaklari e kitap scribd com 25 Mart 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kur an Incil ve Tevrat in Sumer deki kokeni Muazzez Ilmiye Cig Tarihsel baglaminda Kur an Reynolds vd ing 20 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Col Korsani Muhammed Bir Sahtekarin Samimi Portresi 2 Baski Yakup Deniz 2020