İklim değişikliğinin hafifletilmesi, uzun vadeli küresel ısınmanın ve ilgili etkilerinin büyüklüğünü veya oranını sınırlayan eylemlerden oluşur. İklim değişikliğinin hafifletilmesi genel olarak insan () sera gazı emisyonlarındaki azalmayı içerir. kapasitesini artırarak da hafifletme sağlanabilir. (örneğin, ağaçlandırma ile) Etki hafifletme politikaları, insan kaynaklı küresel ısınmayla ilişkili riskleri önemli ölçüde azaltabilir.
'nin 2014 değerlendirme raporuna göre, "İklim Değişikliğini Hafifletme bir kamu yararıdır; İklim değişikliği müştereklerin trajedisi durumudur. Etkili bir iklim değişikliği hafifletme, eğer her bir ajan (birey, kurum veya ülke) kendi bencil çıkarına göre bağımsız hareket ederse elde edilemez (bakınız Uluslararası işbirliği ve ) ve bu, kolektif eyleme olan ihtiyacı ortaya koyar. Bazı eylemleri ise, en azından kısa vadede, eylemlerin faydaları onları üstlenen bireylere, bölgelere veya ülkelere daha fazla tahakkuk edebileceklerinden, özel bir fayda özelliklerine sahiptir."
Etki azaltma örnekleri arasında enerji verimliliğini artırarak enerji talebini azaltma, geçerek fosil yakıtları geride bırakma ve karbondioksiti Dünya atmosferinden giderme sayılabilir. İklim değişikliğinin azaltılmasına bir diğer yaklaşım ise . İklim değişikliğini azaltma önlemleri, ülkelerin ulusal çevre politika belgelerine yazılabilir. (örneğin Paris Anlaşması kapsamında ).
Çoğu ülke, Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi'ne (UNFCCC) taraftır. UNFCCC'nin nihai hedefi, atmosferdeki sera gazı konsantrasyonlarını, iklim sistemine tehlikeli insan etkisini önleyecek bir seviyede sabitlemektir. Bilimsel analiz, iklim değişikliğinin etkileri hakkında bilgi sağlayabilir, ancak hangi etkilerin tehlikeli olduğuna karar vermek, değer yargılarını gerektirir.
2010 yılında, UNFCCC’nin Tarafları, gelecekteki küresel ısınmanın, Sanayi Devrimi öncesi seviyeye göre 2.0 °C'nin (3.6 °F) altında olması gerektiğine karar verdiler. 2015 yılının Paris Anlaşması ile bu doğrulandı, ancak 1.5 °C'nin altında bir ısınma elde etmek için "taraflar elinden gelenin en iyisini yapacak" şeklinde yeni bir hedef belirlenerek revize edildi. Küresel sera gazı emisyonlarının mevcut gidişatı, küresel ısınmanın 1.5 veya 2 °C'nin altına sınırlanması ile tutarlı görünmemektedir. Bazıları 2 °C sınırından daha katı [] veya mütevazı olan başka azaltma politikaları önerilmiştir. 2019 yılında, 2 yıllık bir araştırmanın ardından Avustralya ve Almanya'dan bilim adamları, sıcaklık artışının yılda 1,7 trilyon dolar ile 1,5 °C ile nasıl sınırlandırılabileceğini gösteren "Tek Dünya İklim Modeli'ni" sundu.
Sera gazı konsantrasyonları ve stabilizasyonu
İklim değişikliğini hafifletme ile ilgili sıkça tartışılan konulardan biri, atmosferdeki sera gazı konsantrasyonlarının dengelenmesidir. Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (UNFCCC), iklim sistemine “tehlikeli” antropojenik (yani, insan) müdahalenin önlenmesi hedefine sahiptir. Sözleşmenin 2. Maddesinde belirtildiği gibi, bu, atmosferdeki sera gazı (GHG) konsantrasyonlarının, ekosistemlerin iklim değişikliğine doğal olarak adapte olabileceği, gıda üretiminin tehdit altında olmayacağı ve ekonomik kalkınmanın sürdürülebilir bir şekilde ilerleyebileceği bir seviyede dengelenmesini gerektirir.
Çok sayıda antropojenik sera gazı vardır. Bunlar arasında karbondioksit (kimyasal formül: CO2), metan (CH4), azot oksit (N2O) ve halokarbonlar olarak adlandırılan bir gaz grubu bulunur. Başka bir sera gazı olan su buharı konsantrasyonu da insan faaliyetlerinin dolaylı bir sonucu olarak yükseldi. Bu gazların atmosferik konsantrasyonlarını dengelemek için gerekli emisyon azaltmaları değişiklik gösterir. CO2 antropojenik sera gazlarının en önemlisidir.
CO2 emisyonlarının stabilize edilmesi ile atmosferik CO2 konsantrasyonlarının stabilize edilmesi arasında bir fark vardır. CO2 emisyonlarının mevcut seviyelerde dengelenmesi, atmosferik CO2 konsantrasyonunda stabilizasyona yol açmaz. Aslında, emisyonların mevcut seviyelerde dengelenmesi, 21. yüzyılın ve sonrasındaki atmosferik CO2 konsantrasyonunun artmaya devam etmesine neden olacaktır (grafiğe bakınız). Aslında, emisyonların mevcut seviyelerde dengelenmesi, 21. yüzyılın ve sonrasındaki atmosferik CO2 konsantrasyonunun artmaya devam etmesine neden olacaktır (grafiğe bakınız).
Bunun nedeni, insan faaliyetlerinin atmosfere doğal süreçlerin kaldırabileceğinden daha hızlı CO2 eklemesidir (tam bir açıklama için bkz. ). Bu, bir küvete su akışına benzer. Musluk suyu, küvete, tahliye deliğinden çıkan sudan (atmosferdeki karbon dioksitin doğal olarak uzaklaştırılmasına benzer) daha hızlı aktığı (karbondioksit emisyonuna benzer) sürece, haznedeki su seviyesi (atmosferdeki karbondioksit konsantrasyonuna benzer) yükselmeye devam edecektir.
Bazı çalışmalara göre, atmosferik CO2 konsantrasyonlarının stabilize edilmesi, antropojenik CO2 emisyonlarının tepe emisyon seviyesine göre% 80 oranında azaltılmasını gerektirecektir. Emisyonlarda% 80'lik bir azalma, CO2 konsantrasyonlarını yaklaşık bir yüzyıl boyunca stabilize eder, ancak bunun ötesinde daha da fazla azalma gerekli olacaktır. Diğer araştırmalar, 9 milyar insanın gıda üretimine yönelik emisyon düşüldükten sonra ve küresel sıcaklık artışının 2 °C'nin altında kalmasını sağlayacak şekilde, enerji üretimi ve taşımacılıktan kaynaklanan emisyonların gelişmiş dünyada neredeyse hemen zirve yapması ve 2030 yılı civarında sıfır emisyona ulaşılana kadar yılda yaklaşık % 10 düşmesi gerektiğini buldu. Gelişmekte olan ülkeler'de enerji ve ulaştırma emisyonlarının 2025 yılına kadar zirveye çıkması ve ardından benzer şekilde düşüş göstermesi gerekecektir.
İnsan kaynaklı diğer sera gazlarının atmosferik konsantrasyonunun stabilize edilmesi, atmosfere bırakılma ve atmosferden giderilme hızlarına bağlıdır. Bu gazlar için stabilizasyon, sonraki, CO2 olmayan sera gazları hakkında olan bölümde açıklanmıştır. []
2018 yılında uluslararası bir bilim adamı ekibi, Paris Anlaşması'ndaki mevcut azaltma politikasının, sıcaklık artışını 2 derece ile sınırlamak için yetersiz olduğunu açıklayan araştırma yayınladı. Tüm mevcut taahhütler yerine getirilse bile, on yıllar içinde, 4,5 derecelik bir sıcaklık artışı ihtimali olduğunu söylüyorlar. Bunu önlemek için doğal Karbon yutaklarının restorasyonu, Karbon dioksitin giderilmesi, toplumda ve değerlerde değişiklikler gerekli olacaktır. Projeksiyonlar Gelecekteki sera gazı emisyonları projeksiyonları belirsizdir. İklim değişikliğini hafifletecek politikaların yokluğunda, sera gazı emisyonları 21. yüzyılda önemli ölçüde artabilir.
Çok sayıda değerlendirme atmosferik sera gazı konsantrasyonlarının nasıl dengelenebileceğini dikkate almıştır. Stabilizasyon seviyesinin ne kadar düşük olması istenirse, küresel sera gazı emisyonlarının o kadar çabuk tepe noktasına ulaşıp düşmeye başlaması gerekecektir. Sera gazı konsantrasyonlarının bu yüzyılda büyük politika değişiklikleri olmadan dengelenmesi pek mümkün değildir.
Güç kaynaklarının enerji tüketimi
Uzun süreli iklim değişikliği hafifletme oluşturmak için, geleneksel fosil yakıtların (petrol, kömür ve doğalgaz gibi) yüksek karbon güç kaynaklarının, güç kaynaklarıyla değiştirilmesi gerekir. Fosil yakıtlar, insanlığa enerji talebimizin büyük çoğunluğunu ve artan bir oranda tedarik etmektedir. 2012 yılında IEA, kömürün önceki on yılın artan enerji kullanımının yarısını oluşturduğunu ve tüm yenilenebilir enerji kaynaklarından daha hızlı büyüdüğünü belirtti. Hem hidroelektrik hem de nükleer enerji, küresel toplam enerji tüketiminin üretilen güç fraksiyonunun çoğunluğunu sağlar.
Yakıt cinsi | Ortalama toplam küresel tüketimi, TW | ||
1980 | 2004 | 2006 | |
Petrol | 4.38 | 5.58 | 5.74 |
Gaz | 1.80 | 3.45 | 3.61 |
Kömür | 2.34 | 3.87 | 4.27 |
Hidroelektrik | 0.60 | 0.93 | 1.00 |
Nükleer enerji | 0.25 | 0.91 | 0.93 |
Jeotermal, rüzgâr, solar enerji, Ağaçlar | 0.02 | 0.13 | 0.16 |
Toplam | 9.48 | 15.0 | 15.8 |
Kaynak: ABD |
O yıl içindeki () cinsinden, Enerji tüketimi, kaynağı ve miktarı. | ||||
---|---|---|---|---|
Fosil | Nükleer | Tüm yenilenebilir | Toplam | |
1990 | 83.374 | 6.113 | 13.082 | 102.569 |
2000 | 94.493 | 7.857 | 15.337 | 117.687 |
2008 | 117.076 | 8.283 | 18.492 | 143.851 |
Değişim 2000–2008 | 22.583 | 0.426 | 3.155 | 26.164 |
Yöntemler ve araçlar
David AttenboroughBirleşik Krallık 'ne tanık olarak.
Değerlendirmeler sıklıkla sera gazı emisyonlarının düşük karbonlu teknolojiler portföyü kullanılarak azaltılabileceğini göstermektedir. Çoğu teklifin merkezinde, enerji israfını azaltarak ve enerji kaynaklarına geçerek sera gazı (GHG) emisyonlarının azaltılması var. Elektrik sektöründeki sera gazı emisyonlarının azaltılmasının maliyeti, ulaşım sektöründeki gibi diğer sektörlerden daha düşük göründüğü için, elektrik sektörü, ekonomik olarak verimli bir iklim politikası ile, en büyük orantılı karbon azalmasını sağlayabilir.
"Ekonomik araçlar, iklim değişikliği hafifletme politikalarının tasarlanmasında yararlı olabilir. "İktisat ve sosyal refah analizinin, maliyet-fayda analizi de dahil olmak üzere sınırlamaları geniş çapta belgelenmekle birlikte, ekonomi, yine de, uyum önlemlerinin alınmasının yanı sıra iklim değişikliği hafifletmek için harekete geçmenin artılarını ve eksilerini değerlendirmek için ve rekabetçi toplumsal hedeflere ulaşmada yararlı araçlar sağlar. Bu artıları ve eksileri anlamak, iklim değişikliğinin hafifletilmesi konusunda politika kararları alınmasına yardımcı olabilir ve ülkeler, kurumlar ve bireyler tarafından gerçekleştirilen eylemleri etkileyebilir."
Sıkça tartışılan diğer araçlar arasında verimlilik, toplu taşıma, arttırılması ( kullanımını içerir), hibritlerin ve elektrikli otomobillerin şarj edilmesi, yapılması, ve içerir. Birçok fosil yakıtla çalışan araç, elektrik kullanacak şekilde dönüştürülebilir ve ABD, gece şarjı kullanarak, hafif hizmet tipi araçların% 73'ü için elektrik sağlama potansiyeline sahiptir. Elektrikli bir otomobil için ABD'deki CO2 ortalama emisyon, mil başına 180 gram ve benzinli bir araba için mil başına 430 gramdır. Emisyonlar, "yüksek insan sağlığı etkileri" olan sokak seviyesinden uzaklaştırılacaktır. Gelecekteki taşımacılık yükünü karşılamak için artan elektrik üretimi kullanımı, çoğunlukla fosil yakıt esaslı, çoğunlukla doğal gazdır ve bunu kömür takip eder, ancak nükleer, gelgit, hidroelektrik ve diğer kaynaklardan da karşılanabilir.
Bir dizi enerji teknolojisi, iklim değişikliğinin hafifletilmesine katkıda bulunabilir. Bunlar, nükleer enerji, biyokütle, hidroelektrik, rüzgâr enerjisi, güneş enerjisi, jeotermal enerji, okyanus enerjisi ve yenilenebilir enerji kaynaklarını, ve; karbon yutaklarının kullanımı ve karbon yakalama ve depolamayı içerir. Örneğin, Princeton'dan Pacala ve Socolow, günümüz teknolojilerini kullanarak, CO2 salınımını yılda 1 milyar metrik ton veya 50 yıl boyunca 25 milyar ton azaltmak için, bir gibi, 15 bölümlük bir program önerdi.
Diğer bir düşünce gelecek 'nin nasıl ilerleyeceğidir. Gelişme seçimleri (veya “yollar”) sera gazı emisyonlarında farklılıklara yol açabilir. Siyasi ve sosyal tutumlar, emisyonları azaltmak için etkili politikaları uygulamanın ne kadar kolay veya zor olduğunu etkileyebilir.
Talep yönetimi
Yaşam tarzı ve davranış
IPCC , davranış, yaşam tarzı ve kültürel değişimin bazı sektörlerde, özellikle teknolojik ve yapısal değişimi tamamlarken, iklim değişikliğini hafifletmede yüksek potansiyele sahip olduğunu vurgulamaktadır.:20 Genelde, daha yüksek tüketimli yaşam tarzları daha büyük bir çevresel etkiye sahiptir. Bazı bilimsel araştırmalar, özellikle gelişmiş ülkelerde yaşayan ancak daha genel olarak tüm ülkelerdeki insanların, karbon ayakizlerini azaltmak istediklerinde, yapabilecekleri dört önemli "yüksek etkili" eylemin olduğunu göstermiştir:[]: 1. (2,4 ton CO2)
- 2. Bir adet gidiş-dönüş transatlantik uçuştan kaçınma (1.6 ton)
- 3. Bitki bazlı diyet (0.8 ton)
Bunlar, çoğunlukla “düşük-etki” kategorisine girmiş gibi görünen, yaşam tarzını “yeşillendirme” konusundaki popüler tavsiyelerden önemli ölçüde farklı görünüyor: Tipik bir otomobilin bir hibritle değiştirilmesi (0.52 ton); Soğuk suda çamaşır yıkamak (0.25 ton); Geri dönüşüm (0.21 ton); Verimli ampül kullanma (0.10 ton); vb. Araştırmacılar, bir kişinin karbon ayakizini azaltma konusundaki halk söyleminin ezici bir şekilde düşük etkili davranışlara odaklandığını ve yüksek etkili davranışlardan söz etmenin, ana akım medyada, hükûmet yayınlarında, K-12 okul kitaplarında vs. neredeyse yok denecek kadar az olduğunu tespit etti.
Araştırmacılar, “Önerilen yüksek etkili eylemlerimiz, daha çok tartışılan seçeneklerden daha etkilidir" (örneğin, bitki bazlı bir diyet, ampulleri yükseltmekten sekiz kat daha fazla emisyon tasarrufu sağlar). Daha da önemlisi, bir tane daha az çocuğa sahip olmayı seçen bir ABD ailesi, yaşamları boyunca kapsamlı geri dönüşümü benimsemeyi seçen 684 genç ile aynı düzeyde emisyon azaltımı sağlayacaktır.”
Diyet değişimi
Genel olarak gıda, küresel karbon ayakizinin yaklaşık % 20'sini oluşturan tüketime dayalı sera gazı emisyonlarının en büyük payını oluşturuyor, bunu konut, mobilite, servisler, üretilen ürünler ve inşaat izliyor. Yiyecek ve hizmetler yoksul ülkelerde, hareketlilik ve üretilen mallar zengin ülkelerde daha önemlidir.:327 İngiliz halkının gerçek yaşam diyetleriyle ilgili yapılan 2014 yılı araştırması, sera gazı katkılarının() yüksek et yiyiciler için günde 7.19 kg/gün, vejeteryanlar için 3.81 kg/gün, veganlar için 2.89 kg/gün olduğunu tahmin ediyor. Vejetaryen bir diyetin yaygın olarak benimsenmesi, gıda kaynaklı sera gazı emisyonlarını 2050 yılına kadar % 63 azaltabilir. Çin, 2016 yılında, et tüketimini % 50 azaltmayı ve böylece sera gazı emisyonlarını 2030 yılına kadar 1 milyar ton düşürmeyi hedefleyen yeni diyet yönergeleri getirdi. 2016 yılında yapılan bir araştırma, et ve süt vergilerinin eş zamanlı olarak sera gazı emisyonlarının azalmasına ve sağlıklı diyetlerin artmasına neden olabileceği sonucuna varmıştır. Çalışmada sığır eti üzerinde % 40, sütte % 20 ek ücretler analiz edildi ve optimum bir planın, emisyonları yılda 1 milyar ton azaltacağı öne sürüldü.
Enerji verimliliği ve tasarrufu
Bazen sadece "enerji verimliliği" olarak adlandırılan verimli enerji kullanımı, ürün ve hizmet sağlamak için gereken enerji miktarını azaltma çabalarının hedefidir. Örneğin, bir evin yalıtılması, bir binanın konforlu bir sıcaklığı sağlamak ve korumak için daha az ısıtma ve soğutma enerjisi kullanmasını sağlar. LED aydınlatma, floresan aydınlatma veya doğal tavan penceresi pencereleri takmak, geleneksel akkor ampulleri kullanmaya kıyasla aynı aydınlatma seviyesine ulaşmak için gereken enerji miktarını azaltır. enerjinin yalnızca% 33'ünü kullanır ve akkor lambalardan 6 ila 10 kat daha uzun süre dayanır. LED lambalar akkor lambanın ihtiyaç duyduğu enerjinin sadece % 10'unu kullanır.
Enerji verimliliğinin, arttırmadan ekonomileri büyütmek için verimli bir strateji olduğu kanıtlanmıştır. Örneğin, Kaliforniya eyaleti, 1970'lerin ortalarında, katı verimlilik gereklilikleri ile bina kodu ve cihaz standartları da dahil olmak üzere enerji verimliliği önlemlerini uygulamaya başladı. Sonraki yıllarda, Kaliforniya’nın kişi başına enerji tüketimi yaklaşık olarak sabit kalırken, ABD’nin ulusal tüketimi iki katına çıktı. Kaliforniya, stratejisinin bir parçası olarak, enerji verimliliğini birinci, yenilenebilir elektrik kaynaklarını ikinci ve yeni fosil yakıtlı enerji santrallerini en sona koyan yeni enerji kaynakları için bir "yükleme sıralaması" uyguladı.
Enerji tasarrufu, örneğin davranış değişikliği yoluyla daha az enerji gerektiren bir hizmet elde etmek için daha az enerji kullanmayı içerdiğinden enerji verimliliğinden daha geniştir. Verimlilik artışı olmayan koruma örnekleri, bir odayı kışın daha az ısıtmak, daha az araba kullanmak veya daha az aydınlık bir odada çalışmak olabilir. Diğer tanımlarda olduğu gibi, verimli enerji kullanımı ve enerji tasarrufu arasındaki sınır bulanık olabilir, ancak her ikisi de çevresel ve ekonomik açıdan önemlidir. Bu özellikle eylemlerin fosil yakıtların tasarrufuna yönelik olduğu durumdur.
Enerji kullanımının azaltılması, sera gazı emisyonlarının azaltılması sorununa kilit bir çözüm olarak görülmektedir. Uluslararası Enerji Ajansı'na göre, binalarda, endüstriyel işlemlerde ve taşımacılıkta enerji verimliliğinin artması, 2050'de dünyanın enerji ihtiyacını üçte bir oranında azaltabilir ve küresel sera gazı emisyonlarının kontrolüne yardımcı olabilir.
Talep tarafında kaynakları değiştirme
Talep tarafındaki yakıt değişimi, bir enerji servisine duyulan ihtiyacı karşılamak için kullanılan yakıt tipini değiştirmeyi ifade eder. Derin dekarbonizasyon hedeflerine ulaşmak için, Kaliforniya ve Avrupa Birliği'nde tartışılan 2050 hedefine göre % 80 azalma gibi birçok birincil enerji değişikliğine ihtiyaç duyulmaktadır. Sadece enerji verimliliği bu hedeflere ulaşmak için yeterli olmayabilir, talep tarafında kullanılan yakıtları değiştirmek karbon salınımını azaltmaya yardımcı olacaktır. Kademeli olarak kömür, petrol ve nihayetinde doğal gazın, binalarda mekan ve su ısıtması için azaltılması gerekecektir. Eşdeğer miktarda ısı için, doğal gaz yakmak, kömür yakmaktan % 45 daha az karbondioksit üretir. Bunun olabileceği çeşitli yollar vardır ve farklı stratejiler muhtemelen farklı yerlerde anlamlı olacaktır. Bir gaz ocağının sistem verimliliği, doğal gaz enerji santrali ve elektrikli ısı kombinasyonundan daha yüksek olabilir. Aynı doğal gaz enerji santrali ve bir elektrik ısı pompası kombinasyonu, en soğuk iklimler hariç hepsinde, iletilen ısı birimi başına daha düşük emisyona sahiptir. Bu, ısı pompalarının çok verimli performans katsayısı nedeniyle mümkündür.
Bu yüzyılın başında, tüm elektriğin % 70'i fosil yakıtlar tarafından üretiliyordu ve karbon içermeyen kaynaklar sonunda üretim karışımının yarısını oluşturduğu zaman, gaz veya yağ fırınları ve su ısıtıcılarını elektrikli olanlar ile değiştirmenin çevresel yararı olacak. Norveç, Brezilya ve Québec gibi bol miktarda hidroelektrik olan bölgelerde, elektrikli ısı ve elektrik ile su ısıtma yaygındır.
Talep tarafını fosil yakıtlardan ısıtma için elektriğe geçirme ekonomisi, yakıtlara göre elektrik fiyatına ve ekipmanların nispi fiyatlarına bağlı olacaktır. EIA Yıllık Enerji Görünümü 2014, yerel gaz fiyatlarının önümüzdeki on yıllarda, elektrifikasyonunu teşvik edecek şekilde, elektrik fiyatlarından daha hızlı artacağını göstermektedir. Elektrikli ısıtma yükleri ayrıca içerisine katılabilecek esnek bir kaynak sağlayabilir. Termostatik olarak kontrol edilen yükler doğal enerji deposuna sahip olduklarından, ısıtmanın elektrifikasyonu değişken yenilenebilir kaynakları şebekeye entegre etmek için değerli bir kaynak sağlayabilir.
Elektrifikasyon alternatifleri arasında, , biyogaz veya diğer yoluyla boru hattı gazının dekarbonize edilmesi de bulunur. Enerji ve Çevre Ekonomisi tarafından yapılan 2015 araştırması, boru hattı gazı dekarbonazisyonu için, elektrifikasyon ve enerji verimliliği hibrit yaklaşımının, Güney Kaliforniya'da, yalnızca elektrifikasyon veya enerji verimliliği ile aynı maliyette karbon azaltma hedeflerini karşılayabileceğini göstermektedir.
Talep tarafı şebeke yönetimi
Rüzgâr enerjisi gibi sürekli olmayan elektrik kaynaklarını genişletmek, şebeke dalgalanmalarının dengelenmesi ile ilgili büyüyen bir sorun yaratır. Planlardan bazıları arasında binalar için pompalanmış depolama veya milyarlarca dolar maliyeti olan kıtasal bulunuyor. Bununla birlikte, daha fazla enerji için yapılaşma yerine, tüketici tarafındaki elektrik talebinin boyutunu ve zamanlamasını etkilemenin çeşitli yolları vardır. Daha küçük bir elektrik şebekesinde azalan talepler için tasarım yapmak, süreksizlik, elektrik kesintileri ve en yüksek talepler için fazladan üretim ve aktarıma sahip olmaktan daha verimli ve ekonomiktir. Bu yeteneklere sahip olmak akıllı şebeke'nin ana amaçlarından biridir.
Kullanım süresi ölçümü, elektrik kullanıcılarını en yüksek yük tüketimini azaltmaya motive etmenin yaygın bir yoludur. Mesela, talebin tepe noktası geçtikten sonra geceleri bulaşık ve çamaşır yıkama, elektrik maliyetlerini düşürüyor.
planları, elektrik şebekesinde stres algılandığında cihazların pasif olarak kapatılmasını sağlar. Bu yöntem termostatlarla çok iyi çalışabilir. Şebekedeki güç az bir miktar yetersiz kaldığında, şebekedeki yükü azaltan düşük güçte bir sıcaklık ayarı otomatik olarak seçilir. Örneğin milyonlarca buzdolabı, bulutlar güneş panellerini gölgelediğinde tüketimini azaltır. Tüketicinin kredi hesaplamasını yapabilmesi için akıllı sayaç olması gerekir.
cihazlar şebekeden her türlü mesajı alabilir. Mesaj, dinamik talebe benzer düşük güç modunu kullanma talebi, şebekedeki ani bir hata anında tamamen kapanma ya da elektrik için mevcut ve beklenen fiyatlar hakkındaki bildirimler olabilir. Bu, elektrikli otomobillerin günün saatinden bağımsız olarak en ucuza şarj olmasını sağlayacaktır. önerisi, şebekeyi geçici olarak beslemek için bir otomobilin aküsünü veya yakıt hücresini kullanır.
Alternatif enerji kaynakları
Yenilenebilir enerji
Uluslararası Enerji Ajansı açıkladığına göre yenilenebilir enerji akışları güneş ışığı, rüzgâr, yağmur, gelgitler, bitki büyümesi ve gibi doğa olaylarını içerir.
Yenilenebilir enerji, sürekli yenilenen doğal süreçlerden elde edilir. Çeşitli formlarında, doğrudan güneşten ya da yerin derinliklerinde üretilen ısıdan kaynaklanır. Tanımda güneş, rüzgâr, okyanus, hidroelektrik, biyokütle, jeotermal kaynaklardan üretilen elektrik ve ısı ve yenilenebilir kaynaklardan türetilen biyoyakıtlar ve hidrojen yer almaktadır.
İklim değişikliği endişeleri ve karbon emisyonlarını azaltma ihtiyacı, artan büyümeyi hızlandırıyor. Düşük karbonlu yenilenebilir enerji, üç ana alanda geleneksel fosil yakıtların yerini almaktadır: , / ve . 2011 yılında, dünya genelinde elektrik üretimi içerisinde yenilenebilir enerji kaynaklarının payı dördüncü yıl arka arkaya artarak % 20,2'ye yükseldi. 2014 raporuna göre, yenilenebilir enerji kaynakları küresel enerji tüketimine % 19 oranında katkıda bulundu. Bu enerji tüketimi, yanan biyokütleden elde edilen % 9, ısı enerjisi % 4 (biyokütle olmayan), rüzgâr % 4,2 ve güneş, jeotermal ve biyokütle termik santrallerinden elde edilen elektrik % 2 olarak paylaşıldı.
, beklenenden çok daha hızlı büyüdü.Hükûmetlerarası İklim Değişikliği Paneli (IPCC), toplam küresel enerji talebinin çoğunu karşılamak için bir yenilenebilir enerji teknolojileri portföyünü entegre etmenin birkaç temel teknolojik sınırının olduğunu söyledi. Ulusal düzeyde, dünyadaki en az 30 ülke halihazırda enerji arzının % 20'sinden fazlasına katkıda bulunan yenilenebilir enerjiye sahiptir.
2012 itibarıyla, yenilenebilir enerji, kurulan yeni elektrik kapasitesinin neredeyse yarısını oluşturuyor ve maliyetler düşmeye devam ediyor.Kamu politikası ve politik liderlik, hareket sahasının adil olmasını ve yenilenebilir enerji teknolojilerinin daha geniş kabul görmesini sağlamaya yardımcı olur. (2011 itibarıyla) itibarıyla, 118 ülkenin kendi yenilenebilir enerji gelecekleri için hedefleri var ve yenilenebilir enerjileri teşvik etmek için geniş çaplı kamu politikaları yürürlüğe koydular. Önde gelen yenilenebilir enerji şirketleri arasında , , , , , , , , Vestas ve vardır.
kullanma teşviki küresel ısınma ve diğer ekolojik ve ekonomik kaygılar tarafından yaratılmıştır., tüm yeni enerjiyi rüzgâr enerjisi, güneş enerjisi ve hidroelektrik ile 2030'a kadar üretmenin mümkün olduğunu ve mevcut enerji tedarik düzenlemelerinin 2050 yılına kadar tümüyle değiştirilebileceğini söylüyor. Yenilenebilir enerji planının uygulanmasının önündeki engellerin "öncelikle teknolojik veya ekonomik değil, sosyal ve politik" olduğu görülmektedir. Jacobson, rüzgârın, güneşin ve su sisteminin enerji maliyetlerinin bugünün enerji maliyetlerine benzer olması gerektiğini söylüyor. (IEA) Uluslararası Enerji Ajansı tarafından yapılan 2011 projeksiyonuna göre, güneş enerjisi jeneratörleri, dünyanın elektriğinin çoğunu 50 yıl içinde üreterek, sera gazı emisyonlarını önemli ölçüde azaltabilir. "% 100 yenilenebilir enerji" yaklaşımının eleştirmenleri ve 'i içerir. Smil ve Hansen, güneş ve rüzgâr enerjisinin , NIMBYizm ve altyapı eksikliği konusunda endişe duyuyorlar.
Ekonomik analistler, takiben yenilenebilir enerji (ve ) için pazar kazancı beklemektedir. 2012 Birlik Devleti konşmasında Başkan Barack Obama, yenilenebilir enerjiye olan bağlılığını yineledi ve 2012 yılında kamu arazisinde 10.000 MW yenilenebilir enerji projesine izin verme konusundaki uzun süredir devam eden İçişleri Bakanlığı taahhüdünden bahsetti. Küresel olarak, yenilenebilir enerji endüstrilerinde tahminen 3 milyon doğrudan iş var, bunların yarısı biyoyakıt endüstrisinde.
Yenilenebilir enerji kaynaklarının ekonomik bir şekilde kullanılması için çok uygun, olumlu coğrafya, jeoloji ve havası olan bazı ülkeler, elektriğinin çoğunu, jeotermal enerji dahil olmak üzere, yenilenebilir kaynaklardan almaktadırlar. Jeotermal enerji; İzlanda yüzde 100 : Hidroelektrik; Brezilya yüzde 85, Avusturya yüzde 62, Yeni Zelanda 65, İsveç yüzde 54.
Yenilenebilir enerji jeneratörleri birçok ülkede yaygınlaşmıştır ve rüzgâr enerjisi bazı bölgesel alanlarda önemli miktarda elektrik sağlar: örneğin, ABD'nin Iowa eyaletinde yüzde 14, Almanya'nın kuzey eyaleti Schleswig-Holstein'da yüzde 40 ve Danimarka'da yüzde 20. birçok ülkede, özellikle de şu anda küresel toplamın yüzde 70'ine (180 GWth) sahip olan Çin'de önemli ve büyüyen bir katkı sağlıyor. Dünya genelinde, toplam kurulu güneş enerjili su ısıtma sistemleri, 70 milyondan fazla hanenin su ısıtma ihtiyacının bir bölümünü karşılamaktadır. Biyokütle'nin ısıtma için kullanımı da artmaya devam ediyor. İsveç'te, ulusal biyokütle enerjisi kullanımı, petrolün değerini aştı. Doğrudan da hızla büyüyor.
Etanol yakıtı ve biyodizel gibi ulaşım için yenilenebilir , 2006'dan beri Amerika Birleşik Devletleri'nde petrol tüketiminde önemli bir düşüşe neden oldu. 2009 yılında dünya çapında üretilen 93 milyar litre biyoyakıt, dünyadaki benzin üretiminin yaklaşık yüzde 5'ine eşit olan yaklaşık 68 milyar litre benzinin yerini aldı. Birçok farklı biyoyakıt nesli, yani 1., 2., 3. ve 4. nesil biyoyakıt olarak ayırt edilebilir. İlk nesil biyoyakıtlar gıda üretimi ile rekabet ederken, sonraki nesillerde artık bu sorun yaşanmadı. Ayrıca, 1. nesil biyoyakıtlar aynı zamanda daha sonraki nesil biyoyakıtlarda artık bulunmayan hurma yağı ve soya yağı (yağmur ormanlarında ormansızlaşmaya neden olan etmenler (Brezilya, Endonezya, ...)) gibi yakıtları da içerir.
Nükleer enerji
2001'den bu yana "nükleer rönesans" terimi, ve sera gazı emisyon sınırlarına uyulmasına ilişkin yeni kaygılar nedeniyle endüstrisinin canlanmasına atıfta bulunmak için kullanılmıştır. Bununla birlikte, Mart 2011'de Japonya'da Fukuşima nükleer felaketi ve ilgili kesintiler, nükleer gücün geleceği konusunun bazı yorumcular arasında sorgulanmasına yol açtı. “Japonya’nın Fukushima nükleer santrallerindeki krizin, önde gelen enerji tüketen ülkelerin mevcut reaktörlerinin güvenliğini gözden geçirmelerine ve dünyadaki planlı genişlemelerin hızı ve ölçeği konusuna şüphe ile bakılmasına yol açtığını” bildirdi.
Dünya Nükleer Birliği, 2012’de nükleer elektrik üretiminin 1999’dan bu yana en düşük düzeyde olduğunu bildirmiştir. Daha önce yapılmış birkaç uluslararası araştırma ve değerlendirme, diğer teknolojiler portföyünün bir parçası olarak, nükleer enerjinin, sera gazı emisyonlarını azaltmada rol oynamaya devam edeceğini ileri sürdü. Tarihsel olarak, nükleer enerji kullanımının, 2013 itibarıyla 64 giga ton atmosferik emisyonu engellediği tahmin edilmektedir. Nükleer enerjiyle ilgili kamu endişeleri , , güvenlik riskleri, ve nükleer santrallerin çok pahalı olmasıdır. Bu kaygılardan nükleer kazalar ve uzun ömürlü radyoaktif yakıtın/"atıkların" elden çıkarılması, muhtemelen dünya çapında en büyük kamuoyu etkisini yarattı. Genel olarak farkında olunmasa da, bu göze çarpan kamusal kaygılardan her ikisi de, mevcut tasarımları, deneysel olarak kanıtlanmış "erime koruması" , gelecek ve geleneksel ve daha gelişmiş yakıt/"atık" ısı-işleminin kullanılması ile büyük ölçüde azaltılmıştır. İkinci geri dönüşüm veya yeniden işleme, bir toplum tarafından uzun ömürlü atığın azaltılmasına verilen farklı değerlerin seviyelerine bağlı olarak, çoğu ülkede bir kereye mahsus kullanmanın genellikle daha ucuz olduğu düşünüldüğü için şu anda yaygın değildir. Örneğin Fransa'da ABD’ye kıyasla önemli miktarda yeniden işleme yapılır.
Nükleer enerji, 2013 itibarıyla dünya elektrik üretimindeki % 10,6'lık bir paya sahiptir ve en büyük düşük karbonlu güç kaynağı olan hidroelektrikten hemen sonra gelir. 400'den fazla reaktör 31 ülkede elektrik üretiyor.
Nükleer enerjiden kaynaklanan CO2 yaşam döngüsü değerlendirmesi emisyonlarını analiz eden Endüstriyel Ekoloji Dergisi'nde yayınlanan bir Yale Üniversitesi incelemesi şöyledir: "Toplu LCA literatürü, nükleer enerjiden kaynaklanan yaşam döngüsü sera gazı emisyonlarının, geleneksel fosil kaynaklardan kaynaklanan emisyonların yalnızca küçük bir kısmı ve yenilenebilir teknolojilerle karşılaştırılabilir olduğunu göstermektedir." Bazıları, zenginleştirme yöntemlerinin verimliliğinde bir artış olmadan Uranyum cevheri derecesinde aşırı potansiyel bir düşüşün sonucu olarak gelecekteki GHG nükleer enerji emisyonlarını çevreleyen belirsizliğe dikkat çekmiştir. Gelecekteki küresel nükleer gelişmenin senaryo analizinde, ortalama cevher derecesinin azalan bir küresel tarafından etkilenebileceği için, koşullara bağlı olarak, medyan yaşam döngülü nükleer enerji sera gazı emisyonlarının 2050 yılına kadar 9 ile 110 g CO2-eq/kWh arasında olabileceğini belirledi. Bu analizdeki son yüksek rakam, senaryodaki "cevher derecesi" birçok linyit kömür küllerindeki uranyum konsantrasyonundan daha düşük olduğu için makalenin yazarları tarafından "çok sağlam sayılmayan" en kötü durum senaryosundan türetilmiştir.
Bu gelecek analizleri öncelikle mevcut teknolojisi için ekstrapolasyonlarla ilgilenmesine rağmen, aynı makale aynı zamanda "FBR'ler"/Hızlı Üretken Reaktörleri hakkındaki literatürü özetlemektedir. En yenisi BN-800 olan FBR'lerden ikisi, 2014'ten beri çalışıyorlar ve bu reaktörler için "medyan yaşam döngüsü GHG emisyonlarının ... mevcut hafif su reaktörleri LWR'lere benzer veya daha düşük olduğu ve uranyum cevherini az veya hiç tüketmediği ifade ediliyor.
2014 raporlarında, enerji kaynaklarının IPCC karşılaştırması, özellikle albedo etkilerini içeren, üretilen elektrik birimi başına küresel ısınma potansiyeli, daha yaygın üretken olmayan hafif su reaktörleri için Warner ve Heath Yale meta-analizinden elde edilen medyan emisyon değerini yansıtmaktadır: bir CO2 - eşdeğer 12 g CO2 - eq / kWh. Bu değer, sırasıyla 24 ve 230 g CO2 - eq/kWh olarak, büyük ölçüde daha fazla küresel ısınma katkısına yol açan, hidroelektrik ve biyokütle gibi benzer düşük karbon gücü temel yük kaynakları ile tüm temel yük güç kaynaklarının en düşük küresel ısınma katkı durumudur.
2014 yılında, Brookings Enstitüsü, enerji ve emisyon maliyet analizlerini yaptıktan sonra “Düşük ve Karbonsuz Elektrik Teknolojilerinin Net Yararları” nı yayınladı. Rapora göre yeni nükleer, hidroelektrik ve kombine çevrimli doğal gaz santrallerin net faydaları, rüzgâr veya güneş santrallerinin net faydalarından çok daha ağır basar "ve en uygun maliyetli düşük karbonlu enerji teknolojisi nükleer enerjidir.
Başkanlık kampanyası sırasında Barack Obama, “Nükleer enerji, karbon dışı elektrik üretimimizin % 70'inden fazlasını temsil ediyor. Bir seçenek olarak nükleer enerjiyi elimine edersek, agresif iklim hedeflerimize ulaşmamız mümkün değildir." şeklinde bir ifade kullanmıştır.
2015 yılında Profesör ve meslektaşları tarafından yapılan, dünyanın elektrik şebekesinden fosil yakıtları tümüyle kaldırmak ile ilgili bir analiz, Fransa ve İsveç'te 1980'li yıllarda bu iki ülkenin nükleer enerji geliştirme programları sırasındaki fosil yakıtları nükleer enerji ile mütevazı ve kanıtlanmış değiştirme hızında, 10 yıl içerisinde bu iki ülkenin elektrik şebekelerine bağlı tüm fosil yakıtları nükleer enerji ile değiştirebildiğini ve bu sonucun aynı zamanda en sıkı sera gazı etkilerini hafifletme hedeflerini bile karşılayacak düzeyde olduğunu belirledi. Daha önceki benzer bir analizde Brook, eğer dünyadaki nükleer fisyon yapılandırma hızı bu iki ülkenin 1980 sonrasındaki on yıllık yapılandırma hızına eşit olsaydı 30 yıl içerisinde, ulaşım ile ilgili sentetik yakıtlar vs. de dahil olmak üzere tüm küresel enerjinin yüzde 50'si üretilebilirdi. Bu, hiçbir tarihsel emsali olmayan ve kısıtlayıcı maliyeti nedeniyle hiçbir zaman denenmemiş ve gelecekte enerjiyi insanlığın daha az kullanacağına dair içsel varsayımı olmasının yanı sıra rüzgâr, dalga ve güneş projelerine ayrılması gereken çok daha büyük arazi alanı ile, tamamen kavramsal bir çalışma olan dünyasına tamamen tezat oluşturur. Brook'un belirttiği gibi, "nükleer fisyondaki başlıca sınırlamalar teknik, ekonomik veya yakıtla ilgili değil, bunun yerine toplumsal kabul, mali ve politik atalet ve düşük karbonlu alternatifler ile ilgili karşı karşıya kalınan gerçek dünyadaki kısıtlamaların yetersiz eleştirel değerlendirmesi ile bağlantılıdır."
Nükleer enerji, bir karbon vergisi programı bulunmayan ülkelerdeki fosil yakıt enerji kaynakları ile karşılaştırıldığında rekabetçi olmayabilir ve aynı güç çıktısına sahip fosil yakıt tesisi ile karşılaştırıldığında nükleer enerji santrallerinin kurulması daha uzun zaman alır.
Türlerinin ilk örnekleri, Finlandiya ve Fransa'da yapım aşamasında olan reaktörleri gecikti ve bütçeleri aşıldı. Bununla birlikte, deneyimlerden öğrenerek, Çin'de inşaat halinde olan iki EPR reaktörü inşaatlarından birisi programa göre diğeri ise programın ilerisinde devam etmektedir. 2013 itibarıyla, IAEA ve 'na göre, dünya çapında 15 ülkede yapım aşamasında 68 sivil nükleer güç reaktörü vardı. Çin'de, bu nükleer reaktörlerden, 2013 itibarıyla, daha fazlasının inşası planlanmakla birlikte, 29 adeti yapım aşamasındadır. ABD'de, reaktörlerinin neredeyse yarısının lisansları 60 yıla çıkarıldı ve bir düzine daha inşa etme düşünceleri ciddiyetini koruyor. Güney Kore, Hindistan ve Rusya'da da inşa edilmekte olan çok sayıda yeni reaktör var. En az 100 adet daha eski ve daha küçük reaktör "büyük olasılıkla önümüzdeki 10-15 yıl süresi zarfında bir bir kapatılacak". Bu, ancak ABD'nin 104 nükleer reaktörünün ömrünün 60 yıla çıkarılmasını sağlamak için ortaya çıkarılan hesaba alınmadığı takdirde olasıdır. ABD reaktörlerinin neredeyse yarısının lisansları 2008 yılı itibarıyla 60 yıla çıkarıldı. Oysa yine 2008 yılında ABD Kongresi’nin Bilim ve Teknoloji Komitesi, yeni nükleer santralların ürettiği elektriğin fiyatının güneş enerjisi hariç bütün diğer düşük karbonlu teknolojilerinkinden daha yüksek olduğunu hesaplamıştı. Tek istisna olan güneş enerjisinin fiyatı da hızla düşmekteydi. İki yeni "" reaktörü, 2013 itibarıyla, 'nde inşa ediliyor.
Nükleer enerji hakkındaki kamuoyu, ülkeler arasında büyük farklılıklar göstermektedir. Gallup International (2011) tarafından yapılan bir anket 47 ülkede kamuoyunu değerlendirdi. Anket, Japonya'daki Fukushima nükleer santralinde kaza'ya neden olan tsunami ve depremin ardından yapıldı. % 49'u nükleer enerji hakkında olumlu görüşlere sahip olduğunu, % 43'ü ise olumsuz görüşe sahip olduğunu belirtti. Ipsos'un (2011) yaptığı bir başka küresel anket 24 ülkede kamuoyunu değerlendirdi. Bu ankete katılanlar kömür ve nükleer enerji yerine yenilenebilir enerji kaynaklarını açıkça tercih ettiklerini göstermiştir. Ipsos (2012), güneş ve rüzgârın halk tarafından nükleer enerji ve doğal gaza göre daha çevre dostu ve uzun vadede daha yaşayabilir enerji kaynakları olarak görüldüğünü tespit etmiştir. Ancak, güneş ve rüzgâra, nükleer enerji ve doğal gaza göre daha az güvenilir olarak bakıldığı ortaya çıktı. 2012 yılında İngiltere'de yapılan bir ankete katılanların % 63'ünün nükleer enerjiyi desteklediği ve % 11'inin de nükleer enerjiye karşı olduğu tespit edildi. Almanya'da, güçlü duyarlılık, Mart 2011'deki Fukuşima I Nükleer Santrali kazalarını takiben, çalışan on yedi reaktörün sekizinin kalıcı olarak kapatılmasına neden oldu.
Nükleer füzyon araştırması, Uluslararası Termonükleer Deneysel Reaktörü şeklinde devam ediyor. Füzyon gücüyle çalışan elektrik üretiminin, başlangıçta, fisyon gücünün olduğu gibi kolayca ulaşılabilir olduğuna inanılıyordu. Bununla birlikte, sürekli reaksiyonlar ve için aşırı gereksinimler, projeksiyonların birkaç on yıl uzamasına neden olmuştur. 2010 yılında, ilk denemelerden 60 yıldan fazla bir süre sonra bile, ticari elektrik üretiminin 2050'den önce gerçekleşmesinin hala düşük bir olasılık olduğuna inanılıyordu. Bu zorlu ticari saf-füzyon reaktörü/DEMOnstration Enerji Santrali reaktöründe herhangi bir girişimde bulunmadan önce ekonomik füzyon-fisyon hibrit reaktörler inşa edilebilir.
Kömür-gaz yakıt değişimi
Hafifletme tekliflerinin çoğu, doğrudan belirtmek yerine, küresel fosil yakıt üretiminde nihai bir düşüşü ima eder. Ayrıca, küresel fosil yakıt üretiminde doğrudan kotalar önerildi.
Doğal gaz, elektrik santrallerinde yakıldığında kömürden çok daha az sera gazı (yani CO2 ve metan — CH4) yayar, ancak bu yararın, gaz sondaj sahalarında ve tedarik zincirindeki diğer noktalardaki metan sızıntısı nedeniyle tamamen ortadan kalktığına dair kanıtlar ortaya çıkmaktadır.
Çevre Koruma Ajansı (EPA) ve Gaz Araştırma Enstitüsü (GRI) tarafından 1997 yılında yapılan bir araştırma, artan doğal gaz (ağırlıklı olarak metan) kullanımından kaynaklanan karbondioksit salınımının azaltılmasının, kaçak ve emisyon gibi kaynaklardan muhtemel bir artış seviyesi ile sıfırlanma ihtimalini araştırmaya çalışmıştır. Çalışma, artan doğal gaz kullanımından kaynaklanan emisyonlardaki azalmanın, artan metan emisyonlarının zararlı etkilerinden ağır bastığına karar verdi. Daha yakın zamanda yapılan hakemli çalışmalar, bu çalışmanın bulgularına meydan okudu ve Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi (NOAA) araştırmacıları doğal gaz alanlarından gelen yüksek metan (CH4) kaçağı oranlarını bulduklarını teyit ettiler.
Bir iklim araştırması bilimcisi Tom Wigley tarafından yapılan bir 2011 araştırması, fosil yakıt yanmasından kaynaklanan karbon dioksit (CO2) emisyonlarının, enerji üretmek için kömür yerine doğal gaz kullanarak azaltılabileceğini ancak ek metan (CH4) sızıntılarının iklim sistemindeki ısı hapsolmasına katkı koyduğunu, bu da kömürden gaza geçişe eşlik eden CO2 ısı hapsolmasındaki azalmayı sıfırladığını tespit etti. Çalışma kömür madenciliğindeki metan sızıntısına baktı; kükürt dioksit ve karbonlu aerosol emisyonlarındaki değişiklikler nedeniyle radyasyon hapsolmasındaki değişikliklere; ve kömür ve gaz yakıtlı enerji üretimi arasındaki elektrik üretiminin verimliliğindeki farklılıklara. Sonuçta, bu faktörler, azalan CO2 emisyonlardan dolayı ısınmadaki azalmayı telafi etmekten daha fazladır. Gaz kömürün yerini aldığında, % 0'lık bir kaçak oranı ile 2,050'ye, kaçak oranı % 10 kadar yüksek ise 2,140'a kadar ek ısınma söz konusudur. Bununla birlikte, 21. yüzyılda küresel ortalama sıcaklığa olan genel etkiler azdır. Petron et al. (2013) ve Alvarez et al. (2012), gaz altyapısından kaçakların hafife alınmış olabileceğini tahmin ediyor. Bu çalışmalar, doğal gazın "daha temiz" bir yakıt olarak kullanılmasının şüpheli olduğunu göstermektedir. 20 yıllık doğal gaz teknik literatürünün 2014 tarihli bir meta-araştırması, metan emisyonlarının sürekli olarak hafife alındığını ancak 100 yıllık bir ölçekte, kömürden gaza yakıt geçişinin iklim avantajlarının, doğal gaz kaçağının olumsuz etkilerinden daha büyük olduğunu göstermektedir.
Isı pompası
Isı pompası, bir ısı kaynağından "ısı yutağı" adı verilen bir hedefe ısı enerjisi sağlayan bir cihazdır. Isı pompaları, termal enerjiyi, soğuk bir alandan emerek daha sıcak bir alana bırakarak, kendiliğinden oluşan ısı akışının tersi yönünde hareket ettirmek üzere tasarlanmıştır. Bir ısı pompası, enerjiyi ısı kaynağından ısı yutağına aktarma işlemini gerçekleştirmek için bir miktar harici güç kullanır.
Klimalar ve dondurucular ısı pompalarının bilinen örnekleri olsa da, ısı pompası terimi daha geneldir ve alan ısıtma veya alan soğutma için kullanılan birçok HVAC (Isıtma, Havalandırma ve İklimlendirme) cihazı için geçerlidir. Isıtma için bir ısı pompası kullanıldığında, bir klima veya buzdolabının kullandığı aynı temel soğutma döngüsünü kullanır, ancak tersi yönde, çevreye değil şartlandırılmış alana ısı bırakır. Bu kullanımda, ısı pompaları genellikle daha soğuk dış ortamdan veya yerden ısı alır. Isıtma modunda, ısı pompaları, elektrik gücü kullanımlarında basit elektrik dirençli ısıtıcılara göre üç ila dört kat daha verimlidir.
Isı pompalarının, hanelerin sera gazı emisyonlarını piyasada bulunan diğer tüm teknolojilerden daha iyi azaltabilecek tek teknoloji olduğu sonucuna varılmıştır. % 30'luk bir pazar payı ve (potansiyel olarak) temiz elektrik sayesinde, ısı pompaları küresel CO2 emisyonlarını yıllık % 8 oranında azaltabilir. Toprak kaynaklı ısı pompalarının kullanılması, 2050'de Avrupa'da birincil enerji talebinin yaklaşık % 60'ını ve Avrupa'daki CO2 emisyonların % 90'ını azaltabilir ve yenilenebilir enerjinin yüksek paylarının kullanılmasını kolaylaştırır. Isı pompalarında, yenilenebilir enerji fazlasının kullanılması, küresel ısınmayı ve fosil yakıt tükenmesini azaltmak için en etkili evsel araç olarak kabul edilir.
Elektrik üretiminde kullanılan önemli miktarda fosil yakıt ile, elektrik şebekesinden talepler aynı zamanda sera gazı da üretir. Düşük karbonlu elektriğin yüksek bir payı olmadan evsel bir ısı pompası, doğal gaz kullanmaktan daha fazla karbon emisyonu üretecektir.
Fosil yakıtların ortadan kalkması: karbon nötr ve negatif yakıtlar
Fosil yakıt, karbon-nötr ve karbon-negatif boru hattı ve gazlaştırma ve gazdan sıvıya teknolojileri ile üretilen taşıma yakıtları ile saf dışı bırakılabilir. Fosil yakıt baca gazı kaynaklı karbondioksit, karbon negatif yeniden ağaçlandırmaya izin veren, plastik kereste üretmek için kullanılabilir.
Yutaklar ve negatif emisyonlar
Bir , büyüyen bir orman gibi, belirsiz bir süre boyunca karbon içeren bazı kimyasal bileşikleri biriktiren ve depolayan doğal veya yapay bir haznedir. Negatif bir karbondioksit emisyonu ise, karbondioksidin atmosferden kalıcı olarak uzaklaştırılmasıdır. Örnekler doğrudan havadan yakalama ve yer altındaki jeolojik oluşumlarda ve biyolojik kömürde depolama gibi gelişmiş teknolojilerdir. Bu süreçler bazen yutak veya hafifletme varyasyonları, bazen de jeomühendislik olarak kabul edilir. Diğer azaltma önlemleriyle birlikte, ulaşılması için negatif karbon emisyonlarıyla birlikte yutaklar çok önemli olarak kabul edilir.
Antarktika İklim ve Ekosistemler Kooperatif Araştırma Merkezi (ACE-CRC), insanlığın yıllık CO2 emisyonlarının üçte birinin okyanuslar tarafından absorbe edildiğine dikkat çekiyor. Ancak bu, deniz yaşamı üzerinde potansiyel olarak önemli etkileri olan de yol açar. Asitleşme, kalsifiye eden organizmaların kabuklarını oluşturmada mevcut karbonat iyonlarının seviyesini düşürür. Bu organizmalar Güney Okyanus yemek ağının kurulmasına katkıda bulunan plankton türlerini de içerir. Bununla birlikte, asitlenme, balık solunumu, larva gelişimi ve hem besinlerin hem de toksinlerin çözünürlüğündeki değişiklikler gibi çok çeşitli diğer fizyolojik ve ekolojik süreçleri etkileyebilir. Deniz yosunu gibi bazı bitkiler oksijen üretir, bunlar üretilip bir (üçüncü nesil) biyoyakıt kaynağı olarak işlev görebilir (bu nedenle de geçici olarak karbonu tutarlar).
Yeniden ağaçlandırma, ormansızlaşmadan kaçınma ve ağaçlandırma
Tom Crowther ve arkadaşlarının yaptığı bir araştırmaya göre, 1.2 trilyon ağaç daha ekecek kadar yer var. Bu miktardaki ağaç, son 10 yıldaki CO2 emisyonlarını sıfırlar ve 160 milyar ton karbonu tutar. Bu vizyon tarafından yürütülmektedir. ETH Zürih'te yapılan araştırmaya göre, tüm dünyadaki bozulmuş ormanların geri kazanılması, toplamda yaklaşık 205 milyar ton karbon yakalayabilirdi (küresel ısınmayı 2 °C'nin altına düşürebilecek olan, tüm karbon salımlarının yaklaşık 2/3'ü).
2007 yılında, toplam sera gazı emisyonlarının yaklaşık yüzde 20'si (8 GTCO2/yıl) ormansızlaşmadan kaynaklandı. Kaçınılacak ormansızlaşmanın CO2 emisyonlarını, 1 ton CO2 başına, kayıp tarımdan kaynaklanan 1-5 $ fırsat maliyeti ile azalttığı tahmin edilmektedir. Yeniden ağaçlandırma, en az 1 GtCO2/yıl tasarruf sağlayabilir, bu da tahmini olarak $5–15/tCO2 tutarındadır.Ağaçlandırma, daha önce ormanın olmadığı bir yere yapılır - bu tür ağaçlandırmaların emisyonları tek başına azaltmak için sınırlayıcı ölçüde büyük olması gerektiği tahmin ediliyor.
Toprak üzerindeki hakların kamu alanından, binlerce yıldır bağlı oldukları ormanları korumada bir menfaat sahibi olan yerli nüfusuna aktarılmasının ormanları korumak için uygun maliyetli bir strateji olduğu iddia edilmektedir. Bu, Hindistan Orman Hakları Yasası gibi mevcut yasalarda belirtilen hakların korunmasını da içerir. Belki de günümüzdeki en büyük toprak reformu olan, bu tür hakların Çin'de devredilmesinin, ormanların kapladığı alanı arttırdığı iddia edilir. Arazinin koçanının verilmesi, özellikle Brezilya Amazon'larında, devlet tarafından yönetilen doğal parklardan bile iki ya da üç kat daha az ağaç kesimi ile arazi açmaya neden olduğunu göstermiştir. İnsanları dışlamak ve hatta korunan alanlardan gelen sakinleri tahliye etmek, bazen de çevre gruplarının lobi yapması sonucu, yerel halkın daha sonra hayatta kalabilmek için bölgedeki ham madde işleyen şirketlerde çalışmak üzere geri döndüklerinden dolayı toprağın daha fazla sömürülmesine neden olmaktadır.
Artan yoğun tarım ve kentleşme ile birlikte, terk edilmiş tarım arazileri miktarında bir artış var. Bazı tahminlere göre, her yarım hektarlık bir orijinal kesimi için, orijinal ile aynı biyolojik çeşitliliğe sahip olmasalar ve orijinal ormanlar bu yeni ikincil ormanlardan % 60 daha fazla karbon depolasa bile, 20 hektardan fazla yeni büyüyor.Science dergisindeki bir araştırmaya göre, terk edilmiş tarım arazilerinde büyümeyi teşvik etmek yıllarca süren karbon salımlarını dengeleyebilir. ETH Zürih Üniversitesi tarafından yapılan araştırmada, yeniden ağaçlandırmaya en uygun arazilerin Rusya, Amerika Birleşik Devletleri ve Kanada'da olduğu tahmin ediliyor.
Önlenmiş çölleşme
Otlak alanlarını restore etmek, havadan CO2'yi bitki materyaline depolar. Genellikle dolaşmaya bırakılmayan çiftlik hayvanları, otları yer ve otların büyümesini en aza indirir. Bununla birlikte, tek başına bırakılan otlaklar sonunda kendi tomurcuklarını kapsayacak şekilde büyüyerek fotosentezi önler ve ölen bitki yerinde kalır. Otlakları restore etmek için önerilen bir yöntem, birçok küçük çitlerle çevrili alan kullanır. Sürüler, vahşi otlak hayvanlarını taklit etmek ve çimlerin en iyi şekilde yetişmesini sağlamak için bir-iki günden sonra bir alandan diğerine taşınır. Ek olarak, yaprak maddesinin bir kısmı sürüdeki bir hayvan tarafından tüketildiğinde, önceki miktarda kök madde miktarını koruyamayacağı için, karşılık gelen miktarda kök maddesi dökülür ve kaybedilen kök maddesinin çoğu çürüyüp gider ve atmosfere karışır ancak karbonun bir kısmı toprak tarafından tutulur. Dünyanın 3,5 milyar hektarlık tarım arazisindeki toprakların karbon içeriğinin % 1 oranında artırılmasının yaklaşık 12 yıllık CO2 emisyonunu dengeleyeceği tahmin edilmektedir.'in bir parçası olarak , çölleşme konusunda büyük sürülerin sık sık suçlanmasına karşın, tarih öncesi toprakların aynı büyüklükte veya daha büyük sürüleri barındırdığını ve ABD’de sürülerin çıkarıldığı bölgelerin hala çölleşmeye devam ettiğini iddia eder.
Ek olarak, şu anda atmosfere salınan karbon miktarının yaklaşık iki katı karbon tutan küresel ısınma kaynaklı permafrostun çözülmesi, güçlü bir sera gazı olan metanı, kaçak iklim değişikliği adı verilen bir tepe noktasına yol açma endişesinin kaynağı, giderek artan bir geri besleme döngüsünde, serbest bırakır. Böyle bir senaryonun önlenmesi için önerilen bir yöntem, Pleistosen Park'ta görüldüğü gibi büyük otçulları geri getirmekti. Gezinmeleri, çalıları ortadan kaldırarak ve toprağı soğuk havaya maruz bırakarak, toprağı daha serin tutar.
Karbon yakalama and depolama
Karbon tutma ve depolama (CCS), enerji santralleri gibi büyük nokta kaynaklarından karbondioksit (CO2) yakalayarak ve ardından atmosfere serbest bırakmak yerine güvenli bir şekilde depolayarak uygulanan bir iklim değişikliğini hafifletme yöntemidir. IPCC, küresel ısınmayı durdurmanın maliyetinin CCS olmadan iki katına çıkacağını tahmin ediyor. Uluslararası Enerji Ajansı, CCS'nin enerji üretimi ve endüstrisindeki CO2 tasarrufları için en önemli yeni teknoloji olduğunu söyledi. Bir CCS kömür santralinin çalıştırılması, normal bir kömür santraline göre % 40 daha fazla enerji gerektirse de, CCS potansiyel olarak tesis tarafından yayılan tüm karbonun yaklaşık % 90'ını yakalayabilir. 1996'da çalışmaya başlayan Norveç , olağanüstü derecede yüksek CO2 seviyesine sahip doğal gaz üretiminden ceza almamak için, yılda yaklaşık bir milyon ton CO2 depolar. 2011 yılı sonu itibarıyla faaliyette olan veya yapım aşamasında olan 14 projenin toplamının planlanan CO2 depolama kapasitesi yılda 33 milyon tonun üzerindedir. Bu, her yıl altı milyondan fazla araçtan kaynaklanan emisyonların atmosfere girmesini önlemeye büyük ölçüde eşdeğerdir. analizine göre, ABD'de 2017'de çevrimiçi olacak kömürle çalışan , üreteceği elektrik birim watt başına şimdiye kadar inşa edilmiş en pahalı elektrik santralidir.
Geliştirilmiş karbon mineralizasyonu
Geliştirilmiş karbon mineralizasyonu, doğal karbon döngüsü'nün arttırılarak karbonun havadan kayaya mineralize edildiği, karbonun havadan alınarak yüzeye verilmesidir. projesi, CCS projelerinde kaçaklarla ilgili ortak kaygılarının giderilmesini ele alacak şekilde, elektrik santrallerinde karbon yakalama ve depolama (CCS) sistemleri ile beraber kullanılarak karbon dioksitin iki yıl gibi kısa bir sürede kayaya dönüştürülmesini sağlar. Bu proje bazalt kaya kullandı ancak olivin de ayrıca umut vericiydi.
Jeomühendislik
Jeomühendislik, Olivier Sterck tarafından hafifletme ve adaptasyona alternatif olarak, ancak Gernot Wagner tarafından iklim değişikliğine tamamen ayrı bir cevap olarak görülmektedir. Bir değerlendirmesinde, Barker et al.(2007) jeomühendisliği bir tür hafifletme politikası olarak tanımlamıştır. IPCC (2007), atmosfer'den CO2'i almak için gibi jeo-mühendislik seçeneklerinin büyük ölçüde kanıtlanmadığı sonucuna varmıştır ve jeomühendislik için güvenilir maliyet tahminlerinin henüz yayınlanmadığına karar verildi.
Amerika Birleşik Devletleri Ulusal Bilimler Akademisi raporunun, "Sera Isınmasının Politika Etkileri: Etki Hafifletme, Adaptasyon ve Bilimsel Taban" (1992), jeomühendisliği, "atmosferik kimyadaki değişikliklerin etkileriyle mücadele etmek veya karşı etki yaratmak için çevresel olarak geniş kapsamlı mühendislik seçenekleridir" olarak tanımlamıştır. İki soruya ön cevap vermeye çalışmak için çeşitli seçenekleri değerlendirdiler: bu seçenekler işe yarayabilir mi ve makul bir maliyetle yerine getirilebilir mi. Ayrıca üçüncü bir sorunun tartışılmasını teşvik etmeyi de istediler - hangi olumsuz yan etkileri olabilir. Aşağıdaki seçenek türleri incelenmiştir: yeniden ağaçlandırma, karbon dioksitin okyanus emilimini arttırma (karbon tutma) ve güneş ışığının bir miktar engellenmesi. NAS, "Tasarlanan önlemler değerlendirilmeli ancak doğrudan etkiler ve potansiyel yan etkiler, etik konular ve riskler hakkında geniş bir anlayış olmadan uygulanmamalıdır" dedi. Temmuz 2011'de, tarafından jeomühendislik üzerine bir rapor, "iklim mühendislik teknolojilerinin artık küresel iklim değişikliğine karşı uygulanabilir bir cevap sunmadığını" belirtti.
Karbondioksit giderimi
yerkürede ve atmosferde, yansımadan kalan güneş ışınlarının etkisini (radiative forcing veya climate forcing) azaltmak için kullanılır. Karbonu yapay olarak yakalama ve depolamanın yanı sıra doğal sekestrasyon işlemlerini arttırmanın çeşitli yolları araştırılmaktadır. Ana doğal süreç bitkiler ve tek hücreli organizmalar tarafından yapılan fotosentez'dir (bakınız ). Yapay süreçler çeşitlilik gösterir ve bu süreçlerin bazılarının uzun vadeli etkileri konusunda endişeler dile getirilmiştir.
ticari olarak uygulanabilir hale getirebilecek ucuz enerjinin ve karbonun için uygun yerlerin mevcudiyeti dikkat çekicidir. Bununla birlikte, genel olarak karbondioksitin havadan yakalanmasının, özellikle fosil yakıtla çalışan elektrik santralleri, rafineriler vb. gibi ana kaynaklardan yakalanma ve depolanmasına göre daha az ekonomik olacağı beklenir. Karbon yakalama sistemli ABD olduğu gibi, üretilen enerji maliyetleri önemli ölçüde artacaktır. Bununla birlikte, yakalanan CO2, Statoil ve Shell'in planladığı gibi, daha fazla ham petrol elde etmek için kullanılabilir. CO2, ticari seralarda da kullanılabilir ve bu da teknolojiyi başlatmak için bir fırsat verir. Baca emisyonlarını yakalamak için, özellikle de şimdi operasyonlarını durdurmuş olan , alg kullanımı için bazı girişimlerde bulunmuştur.
Güneş radyasyonu yönetimi
Güneş radyasyon yönetiminin temel amacı güneş ışığını yansıtmak ve böylece küresel ısınmayı azaltmaktır. Stratosferik 'in etkisi yaratma kabiliyeti, onları projelerinde kullanmak için olası bir aday haline getirmiştir.
CO2 olmayan sera gazları
CO2, hafifletme ile ilgili tek sera gazı değildir ve hükûmetler, insan faaliyetlerinden kaynaklanan diğer sera gazı emisyonlarını düzenlemek için harekete geçmiştir. Kyoto Protokolü altında çoğu gelişmiş ülke tarafından kabul edilen emisyon sınırları, neredeyse tüm antropojenik sera gazı emisyonlarını düzenlemektedir. Bu gazlar: CO2, metan (CH4), azot oksit (N2O), hidroflorokarbonlar (HFC), perflorokarbonlar (PFC) ve (SF6).
Farklı antropojenik sera gazı atmosferik konsantrasyonlarının stabilize edilmesi, farklı fiziksel özelliklerinin anlaşılmasını gerektirir. Stabilizasyon, sera gazının, atmosfere ne kadar hızlı eklendiğine ve ne kadar hızlı çıkarıldığına bağlıdır. Çıkarılma oranı, söz konusu GHG'nin atmosferik ömrü ile ölçülür (bir liste için sera gazları maddesine bakın). Burada, kullanım ömrü, atmosferdeki ölçülen sera gazı miktarının, % 37'sine düşmesi için gereken süre olarak tanımlanmaktadır. Metan, yaklaşık 12 yıllık nispeten kısa bir atmosferik ömre sahipken, N2O'in ömrü yaklaşık 110 yıldır. Metan için, mevcut emisyon seviyelerinin yaklaşık % 30'unun altına düşürülmesi, atmosferik konsantrasyonunda bir dengelemeye neden olurken, N2O için % 50'den daha fazla bir emisyon azaltımı gerekli olacaktır.
Metan, özellikle kısa vadede, yakalayabileceği ısı miktarı açısından karbondioksit'den çok daha güçlü bir sera gazıdır. Bir metan molekülünün yakılması, bir adet karbondioksit molekülü oluşturur, bu da gazın bir yakıt kaynağı olarak kullanılmasının net bir faydası olmadığını gösterir. İlk başta üretilen atık metan miktarını azaltmak ve bir yakıt kaynağı olarak gaz kullanımından kaçınmak, diğer yollarla boşa harcanan metanın üretken kullanımına başka yaklaşımlarda olabileceği gibi, daha yararlı bir etkiye sahip olacaktır. Önleme açısından, Avustralya'da hayvancılık tarafından ve geğirme yoluyla salınan metan'ın kayda değer küresel ısınma katkılarını azaltmak için aşılar geliştirilmektedir.
Hafifletme ile ilgili antropojenik sera gazlarının bir başka fiziksel özelliği, gazların ısıyı tutmadaki farklı yetenekleridir ( şeklinde). Bazı gazlar ısıyı yakalamada diğerlerinden daha etkilidir, örneğin, SF6, bir sera gazı olarak kilogram başına CO2'den 22.200 kat daha etkili bir sera gazıdır. Bu fiziksel özellik için bir ölçüm şekli (GWP) ve Kyoto Protokolünde kullanılmaktadır.
Bu amaç için tasarlanmamış olmasına rağmen, muhtemelen iklim değişikliğini hafifletme çabalarına fayda sağlamıştır. Montreal Protokolü, aynı zamanda sera gazı olan, ozon tabakasını incelten maddelerin, emisyonlarını başarıyla düşüren uluslararası bir anlaşmadır.
Sektör bazında
Taşımacılık
Taşımacılık emisyonları, dünya çapındaki toplam emisyonun yaklaşık 1/4'üne neden olur ve özellikle Kuzey Amerika ve Avustralya gibi gelişmiş ülkelerdeki etki açısından daha da önemlidir. Amerika Birleşik Devletleri ve Kanada gibi çoğu zaman kişisel araba kullanan birçok ülke vatandaşı, sebep oldukları iklim değişikliklerinin yarısından fazlasının araba emisyonlarından kaynaklandığını görüyor. Otobüs, hafif raylı sistem (metro, vb.) ve uzun mesafeli demiryolu gibi toplu taşıma seçenekleri, çoğu durumda, kişi-mesafe başına, kişisel bir otomobilden yirmi kattan daha az enerji kullanabilen, yolcular için en verimli motorlu ulaşım aracıdır. elektrikli araçlar ve karbon nötr sentetik benzin ve jet yakıtı gibi modern enerji tasarruflu teknolojiler, petrol tüketimini, arazi kullanım değişikliklerini ve karbondioksit emisyonlarını azaltmada yardımcı olabilir. Elektrikli trenlerin ve araçların ulaşımdaki kullanımıyla, onları düşük karbonlu enerji ile çalıştırma ve daha az emisyon üretme fırsatı vardır.
Kentsel planlama
Yayılmayı azaltmaya yönelik etkili kentsel planlama, toplam seyahat mesafelerini (VMT) ve ulaştırmadan kaynaklanan emisyonları azaltmayı amaçlamaktadır. Kişisel otomobiller, yolcu ulaşımında son derece verimsizken, toplu ulaşım ve bisikletler (İnsan ulaşımının en basit şekli olan yürümek gibi) birçok kat daha verimlidir. Bunların hepsi şehir planlaması tarafından teşvik edilmektedir ve sera gazı emisyonlarını azaltmanın etkili bir yoludur. 1982-1997 yılları arasında Amerika Birleşik Devletleri'nde kentsel gelişim için tüketilen toprak miktarı yüzde 47 artarken, ülke nüfusu sadece yüzde 17 arttı. Verimsiz geliştirme uygulamaları altyapı maliyetlerini ve ayrıca ulaşım, toplumsal hizmetler ve binalar için gereken enerji miktarını arttırmıştır.
Aynı zamanda, giderek artan sayıda vatandaş ve hükûmet yetkilisi, arazi kullanım planlamasına daha akıllıca bir yaklaşımı savunmaya başladı. Bu uygulamaları arasında kompakt yerleşke gelişimi, birden fazla ulaşım seçeneği, karma arazi kullanımı ve yeşil alanı korumak için uygulamalar yer alıyor. Bu programlar çevresel, ekonomik ve yaşam kalitesi yararları sunar; ve ayrıca enerji kullanımını ve sera gazı emisyonlarını azaltmaya da hizmet eder.
Yeni Şehircilik ve gibi yaklaşımlar, özellikle özel araçlar tarafından kat edilen mesafeleri azaltmayı, toplu ulaşım'ı teşvik etmeyi ve yürüme ve bisikleti daha çekici seçenekler haline getirmeyi hedefliyor. Bu, "orta yoğunluklu", karma kullanımlı planlama ve şehir merkezlerine ve yürüme mesafesindeki konut yoğunluğu ile sağlanır.
Akıllı büyüme arazi kullanım politikaları, enerji tüketiminde hem doğrudan, hem de dolaylı bir etkiye sahiptir. Örneğin, bir numaralı petrol yakıt kullanıcısı olan ulaşım enerjisi kullanımı, daha kompakt ve karma kullanımlı arazi geliştirme düzenleri sayesinde önemli ölçüde azaltılabilir ve buna da, daha fazla otomotiv dışı taşımacılık seçimleri ile hizmet edilebilir.
Yapı tasarımı
Konut kaynaklı emisyonlar büyüktür ve devlet destekli enerji verimliliği programları bir fark yaratabilir.
Amerika Birleşik Devletleri'nde yüksek öğrenim kurumları için, sera gazı emisyonları öncelikle toplam bina alanına ve ikincil olarak iklime bağlıdır. İklim dikkate alınmazsa, kampüslerde tüketilen enerjiden ve satın alınan elektrikten kaynaklanan yıllık sera gazı emisyonları aşağıdaki formülle tahmini olarak hesaplanabilir: E=aSb, burada E: Toplam tahmini sera gazı emisyonu, a =0.001621 metrik ton of CO2 eşdeğeri/ayak kare veya 0.0241 metrik ton of CO2 eşdeğeri/metre kare ve b= 1.1354 ve S: Toplam Alan. Burada b'nin 1'den büyük olması daha büyük binaların alan birimi başına düşen sera gazı emisyonunun daha fazla olduğu anlamına geliyor.
ile , veya teknikleri kullanılarak yeni binalar inşa edilebilir. Mevcut binalar yalıtım, yüksek verimli cihazlar (özellikle ve fırın), , dış pencere gölgelikleri ve bina yön ve yerleştirme kullanılarak daha verimli hale getirilebilir. ve gibi yenilenebilir ısı kaynakları, salınan sera gazı miktarını azaltır. Isıtmak için enerji açısından daha verimli olan binaların tasarlanmasına ek olarak, kentsel alanların gelişiminde, daha açık renkli, daha yansıtıcı malzemeler kullanılarak (örneğin, çatıların beyaza boyanmasıyla) ve ağaç dikerek soğutma enerjisi açısından daha verimli binaların tasarlanması mümkündür. Bu, enerji tasarrufu sağlar çünkü binaları soğutur ve kentsel ısı adası etkisini azaltır, böylece klima kullanımını azaltır.
Tarım
Amerika Birleşik Devletleri'nde, topraklar tarımsal sera gazı emisyonlarının yaklaşık yarısını oluştururken, tarım, ormancılık ve diğer arazi kullanımı % 24'ünü oluşturmaktadır.FAO'nun "Hayvancılığın Uzun Gölgesi: Çevresel Sorunlar ve Seçenekler" adlı raporuna göre, küresel olarak, hayvancılık sera gazı emisyonlarının yüzde 18'inden sorumludur.
ABD EPA, topraklardan kaynaklanan azot oksit (N2O) emisyonlarını azaltabilecek toprak yönetimi uygulamalarının, gübre kullanımı, sulama ve toprak işlemeyi de içerdiğini söylüyor. Gübre yönetimi ve pirinç tarımı da gaz emisyonları üretir.
Hayvancılıktan kaynaklanan sera gazı emisyonlarını azaltmak için önemli azaltma seçenekleri genetik seleksiyon immünizasyonu, rumen ıslahı, asetojenlerle metanojenik arkanın bastırılması, metanotrofik bakterilerin rumen içine sokulması, diyet modifikasyonu ve otlatma yönetimidir. Bazı diyet değişiklikleri (ör. ile), geviş getiren hayvan ghg emisyonlarının % 99'una kadar bir azalmaya izin verir.
Diğer seçenekler arasında, süt ikameleri ve et benzerleri gibi geviş getirme gerektirmeyen alternatifler kullanılması da dahildir.
Geviş getirmeyen hayvanlar (kümes hayvanları, vs...) çok daha az emisyon üretir.)
Toprakta karbon sekestrasyonunu artıran yöntemler, geleneksel tarımdan ziyade organik tarımda daha yaygın olarak kullanılan toprağı işlememek, atıklar ile malçlama, örtü bitkileri ile malçlama ve içerir. ABD tarım arazilerinin yalnızca % 5'i şu anda toprağı işlemeden ve atıklar ile malçlama kullandığından, karbon sekestrasyonu için büyük bir potansiyel vardır.
Bir 2015 araştırması, tarımın toprak karbonunu tüketebileceğini ve toprağı yaşamı destekleyemez hale getirebileceğini, bununla birlikte, çalışma aynı zamanda 'nın topraktaki karbonu koruyabildiğini ve zaman içindeki hasarı onarabileceğini göstermiştir.
tarım uygulamaları Beyaz Saray tarafından olarak kabul edilmiştir.
Avrupa'da mevcut 0–30 cm SOC (toprak organik karbon) tarımsal toprak stoğunun tahmini 17.63 Gt idi. Bir sonraki çalışmada yazarlar toprak organik karbonunu artırmak için en iyi yönetim uygulamalarını tahmin etmişlerdir: ekilebilir alanların otlaklara dönüşümü, saman katılımı, azaltılmış toprak işleme, azaltılmış toprak işleme ile birleştirilen saman katılımı, geçici otlak kırpma sistemi ve örtü bitkileri.
İklim değişikliğini hafifleten tarım şekline denir. Bunların başlıcaları şunlardır: korumaya yönelik toprak işleme, çeşitlilik, rotasyon, örtü bitkileri, fiziksel rahatsızlığı en aza indirgeme, kimyasalların kullanımını en aza indirme. Toprağın durumunu ve sonuçta elde edilen verimi iyileştirme gibi başka faydaları vardır. General Mills gibi büyük tarım şirketlerinden bazıları ve birçok çiftlik bunu destekliyor.
Toplumsal kontroller
İncelenmekte olan bir başka yöntem, ticareti yapılabilir "" ile karbonu yeni bir para birimi yapmaktır. Fikir, bireyleri 'karbon ayakizlerini', yaşama biçimleri ile azaltmaya teşvik ve motive edecek olması şeklindedir. Her vatandaş, seyahat etmek, yiyecek almak ve işlerini yapmak için kullanabilecekleri yıllık ücretsiz bir karbon kotası alacaktır. Bu kavramı kullanarak iki sorunun çözülebileceği öne sürülmüştür; çevre kirliliği ve yoksulluk, yaşlı emekliler daha iyi durumda olacaklar, daha az hava yolu ile seyahat ettikleri için yıl sonunda kotalarını nakit olarak alabileceklerdir. []
Nüfus
Çeşitli örgütler, küresel ısınmayı hafifletmenin bir aracı olarak teşvik ediyor. Önerilen önlemler arasında aile planlaması ve üreme sağlığı bakımına ve bilgisine erişimin iyileştirilmesi, doğumu teşvik eden politikaların azaltılması, nüfusun sürekli büyümesinin sonuçlarıyla ilgili halk eğitimi ve kadınların eğitime ve ekonomik fırsatlara erişiminin iyileştirilmesi bulunmaktadır.
'nda yayınlanan bir 2017 çalışmasına göre, bir daha az çocuğa sahip olmak, örneğin araba kullanmamak ya da bitki bazlı bir diyet yemek yerine sera gazı emisyonları üzerinde çok daha önemli bir etkiye sahip olacaktır.
Nüfus kontrolü çabaları, bazı ülkelerde bu tür çabaların dikkate alınmasına karşı bir tabunun olması nedeniyle engellenmektedir. Ayrıca, çeşitli dinler formlarının bir kısmına veya tamamına karşı .
Nüfus büyüklüğü, farklı ülkelerde küresel ısınma üzerinde kişi başına farklı bir etkiye sahiptir, çünkü antropojenik sera gazlarının kişi başına üretimi ülkeden ülkeye büyük farklılıklar göstermektedir.
Maliyetler ve faydalar
Maliyetler
atmosferdeki sera gazı emisyonları konsantrasyonunun 2050 yılına kadar maksimum 550 ppm CO2 düzeyine stabilize edilmesini önermektedir. İncelemede, toplam sera gazı emisyonlarının 2007 seviyelerinin dörtte üçüne inmesi gerektiği tahmin ediliyor. İnceleme ayrıca, bu kesintilerin maliyetinin, yaklaşık % 1'lik bir ortalama tahminle, toplam Dünya gayri safi hasılasının (GWP) yüzde -1.0 ila + 3.5 aralığında olacağını tahmin ediyor. Stern sonradan tahminini % 2 olarak revize etti. Karşılaştırmak gerekirse, 2010 yılında satın alma gücü paritesine göre (PPP) toplam GWP'nin 74,5 trilyon USD olduğu tahmin ediliyor ve bu rakamın yüzde 2'si 1,5 trilyon USD'e denk geliyor. İnceleme, bu maliyetlerin düşük karbonlu teknolojilerin maliyetindeki sürekli düşüşe bağlı olduğunu vurgulamaktadır. Etki hafifletme maliyetleri, emisyonların nasıl ve ne zaman azaltılacağına göre de değişecektir: erken, iyi planlanmış bir eylem, maliyetleri en aza indirecektir.
Tek Dünya İklim Modeli'ne göre, küresel ısınmayı 1.5 ° C'nin altında tutmak için yılda yaklaşık 1,7 trilyon dolarlık küresel bir yatırım gerekli olacaktı. Tek Dünya İklim Modeli tarafından kullanılan yöntem tehlikeli jeo-mühendislik yöntemlerine başvurmuyor. Bu büyük miktar olsa da, Uluslararası Para Fonu tarafından yılda 5 trilyon ABD dolarından fazla olduğu tahmin edilen, halihazırda hükûmetlerin sallantıda olan fosil yakıt endüstrisine sağladıkları çok daha azdır.
Emisyonları azaltmanın maliyetini tahmin etmenin bir yolu, potansiyel teknoloji ve üretim değişikliklerinin muhtemel maliyetlerini göz önünde bulundurmaktır. Politika yapıcılar zaman içindeki olası azaltmanın maliyetini ve miktarını değerlendirmek için farklı yöntemlerin marjinal azaltma maliyet değerlerini karşılaştırabilirler. Çeşitli önlemlerin marjinal azaltma maliyetleri ülkelere, sektörlere ve zamana göre farklılık gösterecektir.
Yararlar
Yohe et al. (2007) sürdürülebilirlik ve iklim değişikliği ile ilgili literatürü değerlendirdi. Yüksek güven ile, 2050 yılına kadar, sera gazı (GHG) emisyonlarını 550 ppm'de sınırlama çabalarının gelişmekte olan ülkelerde önemli derecede fayda sağlayacağını öne sürdüler. Bunun, özellikle geliştirilmiş adaptasyon uygulamaları ile birleştirildiğinde geçerli olacağı, bununla birlikte, 2100 itibarıyla, yine de olacağı ve agresif hafifletme ve önemli ölçüde gelişmiş kullanıldığı zaman bile geçerli olacağı yargısına varıldı.
Paylaşım
Hafifletme ile ilgili faktörlerden biri, hafifletme politikalarının maliyet ve faydalarının nasıl paylaşılacağıdır. Bu maliyet ve faydaların nasıl paylaşılacağı konusunda bilimsel bir fikir birliği yoktur (Toth et al., 2001). Etki hafifletme politikaları bağlamında, UNFCCC'nin nihai hedefi atmosferdeki sera gazı konsantrasyonlarını tehlikeli iklim değişikliğini önleyebilecek bir düzeyde sabitlemektir (Rogner et al., 2007).
Sera gazı emisyonları, en azından şu an için zenginliğin önemli bir korelasyonudur (Banuri et al., 1996, s. 91–92). Kişi başına düşen gelirle ölçülen zenginlik, değişik ülkeler arasında büyük farklılıklar gösterir. Sera gazı emisyonlarını içeren yoksulların faaliyetleri genellikle katlanılabilir ölçüde soğuktan korunmak için ısınmak gibi temel ihtiyaçlarla ilişkilidir. Daha zengin ülkelerde, emisyonlar araba, merkezi ısıtma, vb. gibi şeylerle ilişkili olma eğilimindedir. Bu nedenle emisyonların azaltılması, insan refahı üzerinde, servet miktarına göre değişecek şekilde farklı etkiler yaratabilir.
Emisyon azaltma maliyetlerinin dağıtılması
Emisyon azaltma sorumluluğunun nasıl dağıtılacağına dair farklı önerilerde bulunuldu (Banuri "et al.", 1996, s. 103–105):
- Eşitlikçilik: bu sistem, sorunu, her insanın örneğin atmosferi kirletmek gibi küresel bir kaynakta eşit haklara sahip olduğu bir sorun olarak yorumluyor.
- Temel ihtiyaçlar: bu sistem, asgari düzeyde seviyesine göre tanımlanmış, temel ihtiyaçlara göre tahsis edilmiş emisyonlara sahip olacaktır. Temel ihtiyaçların üzerindeki tüketim, ülkelerin daha fazla emisyon hakkı satın almasını gerektirecektir. Bu açıdan bakıldığında, gelişmekte olan ülkelerin, en azından rejim dışında oldukları gibi, emisyon kontrol rejimi altında da iyi durumda olmaları gerekir.
- Orantılılık ve kirleten öder ilkesi: Orantılılık, insanların koyduklarına orantılı olarak almaları ve verdikleri zarara orantılı olarak ödemelerini savunan Aristotelesçilik ilkesini yansıtmaktadır. Bunun, “kirleten öder ilkesi” ile çeşitli şekillerde yorumlanabilecek potansiyel bir ilişkisi vardır:
- Tarihi sorumluluklar: bu, emisyon haklarının tahsis edilmesinin geçmiş emisyon paternlerine dayanması gerektiğini ileri sürmektedir. Şu anda atmosferdeki sera gazı stoklarının üçte ikisi, gelişmiş ülkelerin geçmiş eylemlerinden kaynaklanmaktadır (Goldemberg "et al", 1996, s. 29).
- Karşılaştırılabilir yükler ve ödeme kabiliyeti: bu yaklaşımla ülkeler, karşılaştırılabilir yükler ve azaltma maliyetlerini üstlenebilmelerine dayanarak emisyonları azaltacaktır. Yükleri değerlendirme yolları, UNDP'nin İnsani Gelişme Endeksi gibi daha karmaşık önlemlerin yanı sıra, birey başına düşen parasal maliyetleri içerir.
- : Bu yaklaşımla ülkeler, emisyonlarını azaltmalarından ne kadar yararlandıkları ile birlikte ödeme kabiliyetlerine dayanarak emisyon azaltımları uygulamaktadırlar.
Özel teklifler
- Ad hoc: Lashof (1992) ve Cline (1992) (Referans alan Banuri et al., 1996, s. 106 ), örneğin tahsislerin kısmen GSMH bazında olmasının, emisyon azaltma yüklerini paylaşmanın bir yolu olabileceğini önerir. Bunun nedeni, GSMH ve ekonomik faaliyetlerin kısmen karbon emisyonlarına bağlı olmasıdır.
- Kişi başına düşen eşit sorumluluk: bu, azaltma maliyetlerini dağıtmada en yaygın olarak belirtilen yöntemdir ve eşitlikçilik felsefesinden türetilmiştir. (Banuri "et al.", 1996, s. 106–107). Bu yaklaşım iki kategoriye ayrılabilir. Birinci kategoride, emisyonlar ulusal nüfusa göre tahsis edilmektedir. İkinci kategoride, emisyonlar, geçmiş (birikimli) emisyonları dikkate almaya çalışacak şekilde tahsis edilir.
- Statüko: Bu yaklaşımla tarihsel emisyonlar göz ardı edilir ve mevcut emisyon seviyeleri statüko salınım hakkı olarak kabul edilir (Banuri et al., 1996, s. 107). Bu yaklaşım için bir benzetme, ortak, sınırlı bir kaynak olan balıkçılık ile yapılabilir. Benzetme, tükenebilir doğal kaynak olarak görülebilecek atmosfer ile olacaktır (Goldemberg "et al.", 1996, s. 27).Uluslararası hukukta bir devlet, başka bir devletin balıkçılık kaynaklarını uzun zamandır kullanıldığını kabul etmiştir. Diğer devlet ekonomisinin bir kısmının bu kaynağa bağlı olduğu da söz konusu devlet tarafından kabul edilmiştir.
Hükûmet ve hükûmetler arası eylem
"Sera gazı emisyonlarını azaltmak, çok sayıda insanın, en azından iklim değişikliği bilimini kabul etmelerini gerektirir. Gelecekteki nesillerin daha az sıkıntı çekmesi için ve uzaklarda yaşayan insanların ihtiyaçlarını göz önünde bulunduracak şekilde bugün fedakarlık yapmalarını gerektiriyor."
Hem gelişmekte olan hem de gelişmiş birçok ülke, daha temiz teknolojiler kullanmayı hedeflemektedir (Dünya Bankası, 2010, s. 192). Bu teknolojilerin kullanılması, iklim değişikliğini hafifletmeye yardımcı olur ve CO2 emisyonlarında önemli düşüşlere neden olabilir. Politikalar arasında emisyon azaltma hedefleri, yenilenebilir enerji kullanımı ve enerji verimliliğinin arttırılması bulunmaktadır. İklim değişikliğinin sonuçlarının, altyapıların zayıf olduğu ve az sayıda sosyal hizmetin bulunduğu fakir ülkelerde daha zararlı olduğu iddia edilir. , küresel müştereklerin orantısız kullanımını azaltmak için, yürürlüğe konulan zengin ülke politikalarını analiz etmeye yönelik bir girişimdir. Ülkeler, sera gazı emisyonları düşürüyorsa, gaz vergileri yüksekse, balıkçılık endüstrisini sübvanse etmiyorlarsa, kişi başına düşük fosil yakıt oranına sahiplerse ve yasadışı olarak kesilmiş tropik kereste ithalatını kontrol ediyorlarsa iyi durumdadırlar.
Kyoto Protokolü ve Paris Anlaşması
İklim değişikliğiyle mücadele konusundaki ana uluslararası anlaşma Kyoto Protokolü'dür (yerine Paris Anlaşması geçti). Kyoto Protokolü, 11 Aralık 1997 tarihinde Japonya'nın Kyoto kentinde kabul edildi ve 16 Şubat 2005’te yürürlüğe girdi. Kyoto Protokolü Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi'nde (UNFCCC) yapılan bir değişikliktir. Bu protokolü onaylayan ülkeler, karbondioksit emisyonlarını ve diğer beş sera gazı emisyonunu azaltmayı veya bu gazların emisyonlarını sürdürür veya arttırırlarsa emisyon ticareti yapmayı taahhüt etmişlerdir. Kyoto raporları için hükûmetler, ilgili ülkelerin ormanlarının mevcut durumunu ve devam eden süreçleri beyan etmek zorundadır.
Sıcaklık hedefleri
İklim değişikliğini hafifletme çalışmaları bazen belirli bir sıcaklık sınırını koruma hedefine dayanmaktadır. Önerilen hedeflerden biri, gelecekteki küresel ortalama sıcaklık (küresel ısınma) artışının, sanayi öncesi seviyeye göre 2 °C'nin altına sınırlanmasıdır. 2 °C hedefi, Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi’nin taraflarınca 2010 yılında kabul edilmiştir. Dünyanın çoğu ülkesi UNFCCC’nin Taraflarındandır. Hedef, 1996 yılında Avrupa Birliği Konseyi tarafından kabul edilmiştir. 2 °C'nin Uygulanabilirliği Sıcaklıklar, sanayi öncesi seviyeye kıyasla 0,8 °C arttı ve buna ek olarak 0,5-0,7 °C artışın kaçınılmaz olacağı kabul ediliyor. 2 °C artışı tipik olarak hacme göre 400-500 ppm karbon dioksit eşdeğer konsantrasyonlu iklim modellerinde bulunur; mevcut (Ocak 2015) karbondioksit seviyesi zaten hacimce 400 ppm'dir ve yıllık olarak 1-3 ppm de artmaktadır. Bu nedenle, ihtimali yüksek olan 2 °C hedefinin aşılmasını önlemek için, CO2 seviyelerinin çok yakında stabilize edilmesi gerekir; Bu, bugüne kadar yürürlükte olan mevcut programlara dayanarak, genellikle olası sayılmaz. Değişimin önemi, dünya ekonomik enerji verimliliğinin, dünya ekonomik büyüme oranının ancak yarısında arttığı gerçeğiyle gösterilmektedir. Literatürdeki görüşler Uzmanlar arasında 2 °C hedefinin gerçekleştirilip gerçekleştirilemeyeceği konusunda anlaşmazlık vardır. Örneğin, Anderson ve Bows (2011)'a göre, hedefe ulaşma şansı çok azdır veya hiç yoktur. Öte yandan, Alcamo "et al." (2013)'e göre:
- UNFCCC taraflarının kabul ettikleri politikalar 2 veya 1,5 °C'lik bir hedefi karşılayamayacak kadar zayıftır. Bununla birlikte, derhal daha sıkı azaltma politikaları kabul edilirse, bu hedeflere ulaşılabilir.
- Maliyet açısından etkili 2 °C senaryoları, yıllık küresel sera gazı emisyonlarının 2020'den önce zirve yapmasını ve daha büyük düşüşler göstererek, 2050'de, 1990'lara göre % 41'lik bir düşüşe yol açmasını öngörmektedir. Diğer hedefler
Bilimsel analiz, iklim değişikliğinin etkileri ve sera gazı emisyonlarının azaltılması gibi ilgili politikalar hakkında bilgi sağlayabilir. Ancak, hangi politikaların en iyisi olduğuna karar vermek değer yargılarını gerektirir. Örneğin, küresel ısınmanın, Sanayi Devrimi öncesi seviyelere göre 1 °C ile sınırlandırılması, 2 °C sınırına göre, iklim değişikliği zararlarının daha fazla azaltılmasına yardımcı olabilir. Bununla birlikte, 1 °C'lik bir limit, 2 °C'lik bir limitin elde edilmesinden daha maliyetli olabilir.
Bazı analistlere göre, 2 °C "koruma sınırı", hafifletmenin gereken derece ve zamanlamasına uygun değildir. Öte yandan, bazı ekonomik çalışmalar daha mütevazı azaltma politikaları önermektedir. Örneğin, Nordhaus (2010) tarafından önerilen emisyon azaltımları, Sanayi Devrimi öncesi seviyelere göre yaklaşık 3 °C civarında küresel ısınmaya (2100 yılında) neden olabilir.
- 1.5 °C Resmi uzun vadeli hedef
2015 yılında, iki resmi UNFCCC bilim uzmanı organı, "bazı bölgelerde ve hassas ekosistemlerde, 1.5°C'nin üzerinde ısınma için bile yüksek risklerin öngörüldüğü" sonucuna vardı. Bu uzmanlık pozisyonu, en yoksul ülkelerin ve Pasifik'teki ada uluslarının güçlü diplomatik sesleri ile birlikte, Paris Konferansı 2015'in, mevcut 2 °C hedefinin üzerine bu 1.5 °C'lik uzun vadeli hedefi belirlemesine yol açan itici güç oldu.
Kullanım değişikliklerini teşvik etmek
Emisyon vergisi
Sera gazı emisyonları üzerindeki emisyon vergisi, emisyonu olanların, atmosfere salınan her ton sera gazı için bir ücret veya vergi ödemesini gerektirir. OECD ülkelerindeki sera gazı emisyonları için etkileri olan çevresel olarak ilgili vergilerin çoğu doğrudan CO2 emisyonlarından ziyade enerji ürünleri ve motorlu taşıtlara uygulanmaktadır. Bu nedenle, tarım sektörü (güçlü sera gazları, yani metan üreten) gibi nakliye dışı sektörler tipik olarak vergilendirilmeden bırakılmaktadır. Ayrıca, emisyon vergilerinin geliri, her zaman emisyonları doğrudan dengelemek için kullanılmamaktadır.
Emisyon vergileri hem düşük maliyetli hem de çevresel olarak etkili olabilir. Emisyon vergilerindeki zorluklar arasında potansiyel olarak popüler olmayışları ve belirli bir emisyon azaltma seviyesini garanti edemedikleri gerçeği yer alıyor. Emisyon vergileri veya enerji vergileri de genellikle orantısız bir şekilde düşük gelirli sınıflara düşmektedir. Gelişmekte olan ülkelerde, çok çeşitli kaynaklardan emisyon ücretlerinin toplanması için kurumlar yeterince gelişmemiş olabilir.
Sübvansiyonlar
'a göre, beklenen sel felaketi maliyetleri ile dengeli bir sübvansiyon programı, 2030 yılına kadar % 100 yenilenebilir güce dönüşüm için masrafları karşılayabilir. Jacobson ve meslektaşı Mark Delucchi, 2020'de güç üretme ve aktarma maliyetinin rüzgâr için kilovat saati 4 sentten (2007 doları bazında) daha az, dalga ve hidroelektrik için 4 sent, jeotermal için 4 ila 7 sent arası ve güneş, fosil ve nükleer enerji için kilovat saat başına 8 sent olacağını öne sürüyor.
Yatırım
Yenilenebilir enerjinin kullanımını teşvik etmenin ve sürdürülebilirliği ve çevre korumanın sürdürülmesini sağlayan dolaylı bir yöntem de, bu alanda, ulusal ve uluslararası yatırım alanında da halihazırda yapıldığı üzere, yasal yollarla yatırım yapılmasını sağlamaktır.
Karbon emisyon ticareti
Kyoto Protokolü dahilinde karbondioksit emisyonları ticareti için bir yaratılmasıyla, Londra finansal piyasalarının, bu potansiyel olarak kazançlı iş için, merkez olması muhtemeldir; New York ve Chicago borsaları, ABD Kyoto’yu reddetiği sürece, beklenenden daha düşük bir işlem hacmine sahip olabilir.
Ancak, emisyon ticareti, fosil yakıtlardan vazgeçilmesini geciktirebilir.
Kuzeydoğu Amerika Birleşik Devletleri'nde başarılı bir emisyon sınırlaması ve ticaret programı bu çözüm için potansiyel olduğunu göstermiştir.
(AB ETS), dünyadaki en büyük çok uluslu, sera gazı emisyonları ticaret programıdır. 1 Ocak 2005 tarihinde faaliyete geçmiştir ve Avrupa Birliği üyesi 28 ülkenin tümü, yılda 35 milyar Euro (43 milyar ABD Doları) olarak tahmin edilen karbondioksit emisyon izinlerinde yeni bir pazar oluşturan plana katılmıştır. ilk (gönüllü) emisyon piyasasıydı ve Chicago'yu yakında Asya'nın ilk pazarı () takip edecek. 2004 yılında, 2003 yılına göre (78 Mt CO2e) % 38 artışla, toplam 107 milyon mt karbondioksit eşdeğeri, takas edilmiştir.
Ocak 2005'te Dünya Ekonomik Forumu'nda oluşturulan, yirmi üç çok uluslu şirket'in üye olduğu bir iş grubu, 'nda bir araya geldi. Grup, Ford, Toyota, British Airways ve BP'yi içerir. 9 Haziran 2005 tarihinde, Grup, iklim değişikliği konusunda harekete geçmenin gerekli olduğunu belirten ve pazar tabanlı çözümlerin yardımcı olabileceğini iddia eden bir bildiri yayınladı. Hükûmetleri, tüm büyük sera gazı üreticilerini de içerecek olan “uzun vadeli politika çerçevesi” yoluyla “net, şeffaf ve tutarlı fiyat sinyalleri” oluşturmaya çağırdı.
, dokuz Kuzeydoğu ve Orta Atlantik Amerikan eyaleti tarafından oluşturulan bir karbon alım satım planıdır; Connecticut, Delaware, Maine, Massachusetts, New Hampshire, New Jersey, New York, Rhode Island ve Vermont. Program Nisan 2005’e kadar geliştirilecekti, ancak henüz tamamlanmamıştır.
Uygulama
Uygulama, iklim değişikliğini hafifletme stratejileri ve hedeflerini yürürlüğe koyar. Bunlar uluslararası kuruluşlar tarafından belirlenen hedefler veya bireyler veya kurumlar tarafından gönüllü eylemler olabilir. Bu, çevresel yönetişimin en önemli, pahalı ve en az çekici olan yanıdır.
Finansman
Uygulama için finansman kaynakları gerekir ancak çoğu zaman kimin ve hangi koşullarda fon sağlaması gerektiği konusunda anlaşmazlıklarla gölgelenir. Finansman eksikliği, iklim değişikliğinin gelişmesini ve uygulanmasını finanse edecek resmi düzenlemeler olmadığından, başarılı stratejilere engel teşkil edebilir. Finansman genellikle uluslar, ulus grupları ve gittikçe artan şekilde STK'lar ve özel kaynaklar tarafından sağlanmaktadır. Bu fonlar genellikle Küresel Çevre Kuruluşu (GEF) aracılığıyla yönlendirilmektedir. Bu, küresel çevre sorunlarıyla uğraşmak üzere tasarlanmış olan Dünya Bankası'ndaki bir çevresel finansman mekanizmasıdır. GEF aslen dört ana alanla baş etmek için tasarlandı: biyolojik çeşitlilik, iklim değişikliği, uluslararası sular ve ozon tabakasının incelmesi ve bunlara daha sonra arazi bozulması ve eklenmiştir. GEF, hükûmetler tarafından onaylanan ve GEF'in uygulayıcı kuruluşlarından biri tarafından denetlenen, küresel çevresel faydaların elde edileceğine karar verilen projeleri finanse etmektedir.
Problemler
Mevcut görünen uygulama eksikliği ile sonuçlanan, çok sayıda sorun vardır. Uygulamanın önündeki ana engellerin belirsizlik, parçalanma, kurumsal geçersizlik, politikaların ve politikacıların kısa süreli ufku ve motivasyon ve uyum sağlama isteği eksiklikleri olduğu öne sürüldü. Birçok iklimsel süreç arasındaki ilişkiler, tam olarak anlaşılmadıkları ve uygulamaya engel teşkil ettiği için büyük belirsizlik seviyelerine neden olabilir. İklim değişikliği ile ilgili veriler çok sayıda oyuncu arasında paylaşıldığında, veriler çok dağınık, içeriğe özgü ve erişimi zor olabilir ve bu da sorunu küçük parçalara bölmeyi bir engel haline getirir. Kurumsal geçersizlik, politika süreçlerinin gerçekleşmesi için yaygın olarak kabul edilen kuralların ve normların bulunmaması ve takiben politika işlemlerinin meşruiyetinin ve etkinliğinin sorgulanmasıdır. Politikaların ve politikacıların kısa süreli ufku, iklim değişikliği politikalarının toplumsal olarak tercih edilen toplumsal meseleler lehine uygulanmadığı anlamına gelir. Kararların alınmasını engelleyecek veya erteleyecek siyasi eylem illüzyonunu sürdürmek için, sık sık açıklamalar yapılır. Emisyon sınırı ve ticaret gibi uluslararası hükûmetlerin işbirliğini içeren bir sistemle ortaya çıkan sorunlar, kuralların bir genel uygulayıcı kurumun aksine birçok küçük otorite bölümünü tarafından uygulandığı polisentrik bir yaklaşımla potansiyel olarak geliştirilebilir.Fotovoltaik, ve (plug-in hibrit) gibi vazgeçilmez dekarbonizasyon teknolojilerinde metal gereksinimi ve/veya bulunabilirliği ile ilgili endişeler de engel olarak ifade edilmiştir.
Oluşumlar
Görünen bir oluşum eksikliğine rağmen, uygulamanın kanıtı uluslararası olarak yavaş yavaş ortaya çıkmaktadır. Buna bazı örnekler, Ulusal Uyum için Eylem Programlarının (NAPA) ve ortak uygulamaların başlatılmasıdır. Gelişmekte olan birçok ülke, adaptasyon ihtiyaçlarını önceliklendiren çerçeveler olan NAPA'lar hazırlamıştır. Bunların çoğunun uygulanması GEF kurumları tarafından desteklenmektedir. Pek çok gelişmiş ülke, özellikle devlet ve yerel yönetim ölçeğinde “birinci nesil” kurumsal uyum planlarını uygulamaktadır. Ayrıca, hedeflere ulaşılması için uygun maliyetli bir yol olarak önerildiğinden, UNFCCC tarafından, ülkeler arasında ortak uygulamaya yönelik bir baskı olmuştur.
Bölgesel politikalar
Amerika Birleşik Devletleri
'nın azaltılmasına yönelik çabalar, Energy Star, ve gibi programlarla verimliliği teşvik eden içermektedir. 12 Kasım 1998'de, Başkan Yardımcısı Al Gore Kyoto Protokolünü sembolik olarak imzaladı, ancak gelişmekte olan ülkelerin katılımının Amerika Birleşik Devletleri Senatosu onayına sunulmadan önce gerekli olduğunu belirtti.
Kongre tarafından elde edilen e-postalara göre, 2007 yılında, Ulaştırma Bakanlığı Sekreteri Mary Peters, Beyaz Saray onayı ile, valileri ve onlarca Temsilciler Meclisi üyesini, ülkedeki sera gazı üzerindeki ilk sınırlama olan Kaliforniya’nın girişimini engellemeye çağırdı., hepsi küresel ısınmayı ele almak için birlikte çalışan yaklaşık yirmi federal kurum ve ABD Kabine Daireleri grubudur.
ABD Temsilciler Meclisinin Gözetim ve Hükûmet Reform Komitesine ilişkin Kaygılı Bilim İnsanları Derneğinin ifadesine göre, George W. Bush yönetimi, küresel ısınma tartışmalarının azaltılması için Amerikalı biliminsanlarına baskı yaptı. Bush yönetimi, bilim insanlarını, küresel ısınma konusundaki yazılarını Bush yönetiminin şüpheciliğine uyacak şekilde, bazı durumlarda eski bir petrol endüstrisi lobi faaliyetçisinin emriyle, uyarlamaları için baskı yapmaya zorluyordu. “Katılımcıların neredeyse yarısı,“ iklim değişikliği ”,“ küresel ısınma ”ya da benzeri terimleri çeşitli iletişimden kaldırmaya yönelik baskıları algılamış ya da kişisel olarak deneyimlemiştir.” Benzer şekilde, kıdemli memurlarının ifadesine göre, Beyaz Saray, ABD yasalarına uygun olarak Amerikalı bilim insanları tarafından üretilen "İklim Değişikliği ve Değişimin Potansiyel Sonuçlarının Ulusal Değerlendirmesi" raporunun üzerini kapatmaya çalıştı. Bazı Amerikalı bilim insanları, küresel ısınmanın olduğundan daha önemsiz gösterilmesi için Beyaz Saray'ın yaptığı baskıya boyun eğmek yerine işlerini bıraktılar.
Önemli bir federal eylemin yokluğunda, eyalet hükûmetleri Kuzeydoğu'daki ve Kaliforniya'daki gibi emisyon kontrol yasalarını kabul etmiştir. 2019'da Minnesota'da yeni bir iklim değişikliği tasarısı getirildi.
Çin
2019'a gelindiğinde, Çin iklim değişikliğiyle mücadele için 100'den fazla politika uygulamaktadır. Çin Paris Anlaşması'nda, emisyonunun 2030 yılında düşmeye başlayacağını, ancak muhtemelen 2026’da bile gerçekleşebileceğini söyledi. Bu, Çin'i konuyla ilgili lider olarak konumlandırabilir çünkü 'nun en büyük yayıcısıdır, bu yüzden onları gerçekten azaltırsa, önemi çok büyük olacaktır.
Avrupa Birliği
Nisan 2019’da İspanya Sosyalist Partisi, İspanya’daki seçimlerde en fazla sayıda sandalye aldı. Parti kendisini 'nın bir parçası olarak ilan etti ve şunu önerdi: “yüzyılın ortalarına kadar emisyonların, 1990'lar seviyesinin yüzde 90 altına inecek oranında azaltılması ve ülkenin bütün enerjisinin aynı zaman çizelgesi boyunca yenilenebilir enerji kaynaklarından üretilmesi; 2030 yılına kadar enerjinin yüzde 74'ü yenilenebilir kaynaklardan elde edilecek şekilde. Tasarı, ülke çapında petrol aramayı yasaklayacak, fosil yakıt sübvansiyonlarını ve fosil yakıtlara yapılan devlet yatırımlarını ortadan kaldıracak ve 2040 yılına kadar karbon yayıcı araçların kayıt ve satışını yasaklamak amacıyla fosil yakıtlı araçlardan vazgeçecekti."
2050 yılına kadar Avrupa Birliğinde sıfır karbon ekonomisine ulaşma önerileri 2018 - 2019'da önerildi. Onu destekleyen ülkeler: Belçika, Fransa, İspanya, Hollanda, Danimarka, Lüksemburg, Portekiz, Letonya, Slovenya, Finlandiya, Büyük Britanya, İtalya. Asıl engel, bu durum hakkında henüz karar vermemiş olan Almanya ve durumu belirsiz olan birçok Doğu Avrupa ülkesidir: Bulgaristan, Hırvatistan, Çekya ve Polonya, iklim değişikliğine karşı en savunmasız olmalarına rağmen henüz destek kararı almadılar.
2018 yılında, sürdürülebilir yatırımlara doğru sermaye akışını yeniden yönlendirmek ve çevresel ve sosyal sorunlardan kaynaklanan finansal riskleri yönetmek için Sürdürülebilir Eylem Planı yayımlandı. 2019'da Avrupa Komisyonu, çevre dostu bir yatırımın tanımlanmasına yardımcı olan kılavuzları kabul etti. Kılavuzlar, işletmelerin AB'nin 6 çevresel hedefine yaptıkları katkılara dayanarak nasıl "yeşil" olarak nitelendirilebileceği ile ilgili parametreleri belirler. Kılavuzlar, kömür ve nükleer enerji içermez ve 2030 hedeflerini desteklemektedir: Nihai enerji tüketiminde yenilenebilir enerji oranının en az üçte bir olması, normal işletme senaryolarına kıyasla üçte bir enerji tasarrufu, sera gazı emisyonlarında ise, 1990 seviyelerine kıyasla % 40'lık bir azalma.
Gelişmekte olan ülkeler
Ekonomik kalkınma ile karbon emisyonlarını hafifletme işini bir araya getirmek için, gelişmekte olan ülkeler hem finansal hem de teknik olarak özel desteğe ihtiyaç duyuyor. Bunu başarmanın araçlarından biri Kyoto Protokolü'nün 'dır (CDM). Dünya Bankası'nın Prototip Karbon Fonu, CDM içinde faaliyet gösteren bir .
Bununla birlikte, önemli bir tartışma konusu, iklim değişikliği azaltma ile doğrudan ilgili olmayan yurtdışı kalkınma yardımlarının iklim değişikliği azaltma için sağlanan fonlardan nasıl etkilendiğidir. UNFCC'nin 'nın sonuçlarından biri, gelişmiş ülkelerin 2010-2012 yılları arasında 30 milyon ABD Doları tutarında yeni ve ek kaynak sağlama sözü verdikleri idi. Bununla birlikte, ilave tanımının tam olarak ne olduğu hala netleşmemiştir ve Avrupa Komisyonu, üye devletlerinden, ilave tanımından ne anladıklarını tanımlamalarını istedi ve 'ndeki araştırmacılar dört ana madde buldular:
- İklim finansmanı, yardım olarak sınıflandırılmıştır, ancak '% 0.7' ODA hedefine ek olarak (üstünde ve daha fazlası) sağlanacaktır;
- İklim değişikliğinin azaltılmasına harcanan önceki yılın (ODA) artışı;
- İklim değişikliği finansmanını içeren ancak belirli bir yüzde ile sınırlı olan yükselen ODA seviyeleri; ve
- ODA'ya bağlı olmayan iklim finansmanındaki artış.
Asıl mesele, OECD devletleri bütçe açığı kesintilerini arasında bir çelişki olduğu, gelişmekte olan ülkelerin sürdürülebilir kalkınmaya adapte olmalarına yardım etme ihtiyacı olduğu ve finansmanın diğer önemli Birleşmiş Milletler Binyıl Kalkınma Hedefleri'ne yapılan yardımların azaltılmasından kaynaklanmadığından emin olmaktır.
Ancak, bu girişimlerden hiçbiri gelişmekte olan ülkelerden gelen emisyonlar için niceliksel bir sınır belirlemez. Bu, özellikle zorlu bir politika önerisi olarak kabul edilmektedir, çünkü gelişmekte olan ülkelerin ekonomik büyümesi orantılı olarak sera emisyonlarının büyümesine yansımaktadır. Hafifletme eleştirmenleri [], genellikle, gelişmekte olan ülkelerin, gelişmiş ülkelere göre karşılaştırılabilir bir yaşam standardı yakalama çabalarının, küresel ısınmanın hafifletilmesi girişimini baltalayacağını savunuyor. Eleştirmenler ayrıca, emisyonları alt seviyede tutmanın insani maliyetlerinin, genel olarak yayılmış bir maliyetten, fakir nüfusun en çok etkilendiği bir şekle kayacağını savunuyor.
Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP) ve Dünya Ticaret Örgütü (WTO), gelişmekte olan ülkelerin temiz teknolojileri kullanabilmeleri için daha fazla fırsat sağlamak amacıyla, uluslararası toplumu ticaret engellerini azaltmaya ve "çevresel ürün ve hizmetlerde ticaretin açılmasını de içeren" 'ni sonuçlandırmaya çağırdı.
2019 haftasında Latin Amerika ve Karayipler'deki iklim eylemi, liderlerin ulaştırma, enerji, şehircilik, endüstri, orman koruma sektörlerinde ve arazi kullanımında emisyonları azaltmak için harekete geçeceklerini beyan etmeleri ile sonuçlandı. Tüm dünya ormanlarını korumanın ortak bir sorumluluk olduğunu ve ormanların yaşam için hayati önem taşıdıklarını ve iklim değişikliği çözümünün önemli bir parçası olduklarını vurgulayarak, Amazon bölgesindeki yağmur ormanı yangınlarının sonuçlarına katlanan Brezilya'nın bütün halklarıyla dayanışma mesajı verdi.
Sivil toplum yaklaşımları
Küresel ısınmayı hafifletmek için önerilen yöntemlerin birçoğu devlet finansmanı, mevzuat ve düzenleyici eylem gerektirse de, bireyler ve işletmeler de hafifletme çabalarında rol oynayabilir.
Kişisel eylemlerde ve ticari faaliyetlerde seçimler
Çevresel gruplar, tüketicileri hedef alarak, küresel ısınmaya karşı bireysel eylemleri teşvik etmektedir. Yaygın tavsiyeler arasında, evsel ısıtma ve soğutma kullanımını azaltmak, daha az benzin yakmak, yenilenebilir enerji kaynakları desteklemek, taşımayı azaltmak için yerel ürünler satın almak ve kullanılmayan cihazları kapatmak ve diğerleri vardır.
Utrecht Üniversitesi'ndeki bir jeofizikçi, benzer kurumları, hafifletme konusunda gönüllük açısından öncülük yapmaya çağırdı ve gibi iletişim teknolojilerinin uzun mesafeli uçuşlara bağımlılıklarını azaltmak için kullanılmasını önerdi.
Hava yolculuğu ve sevkiyat
2008 yılında, , hızla artan küresel hava taşımacılığının iklim üzerindeki artan etkisi ile ilgili endişesini, emisyonların azaltılması için bu eğilimin tersine çevrilmesi gerektiğini öne süren bir yazı ve sunumla dile getirdi.
Zorluğun bir kısmı, havacılık emisyonlarının yüksek rakımda yapıldığında, iklim etkilerinin diğerlerinden çok daha büyük olmasıdır. Diğerleri, iş veya eğlence için seyahat etmek, sık ve genellikle uzun mesafeli hava yolculuğu içeren, bireylerin artan ve ürünlerin hava yolu ile taşınması ile ilgili endişelerini dile getirmektedir.
İş fırsatları ve riskler
9 Mayıs 2005 tarihinde General Electric CEO'su Jeff Immelt, GE'nin küresel ısınmayla ilgili emisyonlarını 2012 yılına kadar yüzde bir azaltmayı planladığını açıkladı. "GE, öngörülen büyümesi göz önüne alındığında, bu emisyonların bu tür bir eylem olmaksızın yüzde 40 oranında artacağını söyledi."
21 Haziran 2005'te, bir grup önde gelen havayolu şirketi, havaalanı ve havacılık üreticisi, yakıt verimliliğini artırarak ve yeni uçakların karbondioksit salınımını 2020 yılına kadar koltuk kilometresi başına 2000 seviyesinden yüzde elli oranında azaltarak, havacılığın iklim değişikliği üzerindeki etkisinin sınırlandırılmasında birlikte çalışmaya söz verdi. Grup, 2005 yılı sonuna kadar uçak başına karbondioksit emisyonları için ortak bir raporlama sistemi geliştirmeyi hedefledi ve Avrupa Birliği'nin karbon emisyon ticareti planına havacılığın erken dahil edilmesi için baskı yaptı.
Yatırımcı yanıtı
İklim değişikliği aynı zamanda uzun vadeli ufku ve çok uluslu işletmelerinin büyük coğrafi ayak izleri nedeniyle küresel ısınmanın olumsuz etkilerine maruz kalma potansiyeli yüksek olan büyük kurumsal yatırımcılar için de bir endişe kaynağıdır. SRI (Sosyal açıdan sorumlu yatırım) Fonları bu hedeflerle uyumlu şirketlere yatırım yaptıkları için, yatırımcıların yüksek ESG (çevresel, sosyal, yönetişim) standartlarını karşılayan fonlara yatırım yapmalarını sağlar., bu kaygıları dikkate alan kılavuzlarını hazırlamak için kullanılabilir.
Yasal eylem
Bazı ülkelerde, iklim değişikliğinden etkilenenler büyük üreticileri dava edebilir. Palau ve Inuit halklarının yanı sıra Sierra Kulübü gibi sivil toplum kuruluşları tarafından dava girişimlerine başlandı. Her ne kadar belirli hava olaylarının özel olarak küresel ısınmadan kaynaklandığını ispatlamak mümkün olmasa da, küresel ısınmanın neden olduğu bu tür olayların artan riskini gösteren metodolojiler geliştirilmiştir.
(veya benzerinin) kaynaklanan yasal bir işlemin başarılı olabilmesi için, "Davacılar ... büyük olasılıkla, kişisel yaralanmalarının, başka herhangi bir nedenin aksine, söz konusu risk faktöründen kaynaklandığını göstermelidir. Bu bazen en az iki nispi risk gereksinimine çevrildi.” Başka bir yol (az miktarda yasal zorluğa rağmen), Dünya Mirası Sözleşmesidir, eğer iklim değişikliğinin Dünya Mirası Alanı olan Everest Dağı gibi yerleri etkilediği gösterilebilirse işe yarayabilir.
Birbirlerini dava eden ülkelerin yanı sıra, bir ülkedeki insanların kendi devletlerine karşı yasal adımlar attıkları durumlar da var. Örneğin, ABD Çevre Koruma Ajansını Temiz Hava Yasası kapsamında sera gazı emisyonlarını düzenlemeye zorlamak için ve NEPA[] kapsamında çevresel etkilerin değerlendirilmemesi nedeniyle İhracat ve İthalat Bankası ve OPIC'e karşı yasal işlem başlatıldı.
Aynı zamanda Hollanda ve Belçika'da, ve gibi kuruluşlar, ülkelerinin kabul ettikleri emisyon indirimi taahhütlerini yerine getirmediklerine inandıkları için hükûmetlerini dava ettiler.[]
tarafından görevlendirilen 2004 tarihli bir araştırmaya göre,, ExxonMobil ve selefleri 1882 ile 2002 arasında dünyanın insan kaynaklı karbondioksit emisyonlarının yüzde 4,7 ila 5,3'üne neden oldu. Grup, bu tür çalışmaların nihai yasal işlem için temel oluşturabileceğini öne sürdü.
2015 yılında bir mahkeme celbi aldı. Washington Post'a ve şirket tarafından da onaylanan bilgilere göre, New York başsavcısı , şirketin halkı ve yatırımcıları iklim değişikliği riskleri konusunda yanlış yönlendirdiği ihtimaline ilişkin bir soruşturma başlattı.
2019’da, ABD 'deki 22 eyalet, 6 şehir ve Washington, DC, Trump yönetimine, Temiz güç planının yürürlükten kaldırılmasını engellemek için dava açtı.
Aktivizm
, ve gibi farklı eylemler düzenler. 8 trilyon dolar değerinde 1000 kuruluş, fosil yakıttan 2018'e kadar vazgeçme taahhüdünde bulundu. Diğer bir eylem şekli ise . Ocak 2019'da 12.500 öğrenci Brüksel'de yürüyüş yaparak talebinde bulundu. 2019 yılında organizasyonu, “iklim değişikliği hakkındaki gerçeği söyleme, 2025 yılına kadar karbon salınımını sıfıra düşürme ve ilerlemeyi kontrol etmek için bir vatandaş meclisi oluşturma” talep eden kitlesel protestolar düzenledi. Birçoğu tutuklandı.
Birçok durumda, aktivizm olumlu sonuçlar getirir.
20 - 27 Eylül 2019'da küresel bir iklim grevi planlanıyor. Ana organizatörler ve 'tır. Sendikalar grevi destekleyecek. Üniversiteler ve Kolej Birliği (UCU), grevi desteklemek amacıyla 20 Eylül'de bir iş günü dayanışma grevi için, Eylül 2019'da yapılacak olan İngiltere'nin bir sonraki Ticaret Birliği Kongresi'nde (TUC) teklif verecek. Herhangi bir grev, öğrenci protestosuyla işbirliği yapar. sayfasında daha fazla ayrıntıya bakabilirsiniz. Hedef, 23 Eylül'de BM tarafından düzenlenen iklim eylem zirvesini etkilemektir. Organizatörlere göre, 20 Eylül'de gerçekleşen greve 4 milyon kişi katıldı.
Kaynakça
- ^ Marland, G., T.A. Boden, and R. J. Andres. 2007. Global, Regional, and National CO2 Emissions. In Trends: A Compendium of Data on Global Change. Carbon Dioxide Information Analysis Center, Oak Ridge National Laboratory, United States Department of Energy, Oak Ridge, Tenn., US.
- ^ Fisher, B.S., "Ch. 3: Issues related to mitigation in the long-term context", Contribution of Working Group III to the Fourth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change, 2007, 3.5 Interaction between mitigation and adaptation, in the light of climate change impacts and decision-making under long-term uncertainty, in IPCC AR4 WG3 2007
- ^ a b c IPCC, "Summary for policymakers", Climate Change 2007: Working Group III: Mitigation of Climate Change, Table SPM.3, C. Mitigation in the short and medium term (until 2030), in IPCC AR4 WG3 2007
- ^ Oppenheimer, M., et al., Section 19.7.1: Relationship between Adaptation Efforts, Mitigation Efforts, and Residual Impacts, in: Chapter 19: Emergent risks and key vulnerabilities 8 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .(archived), pp. 46–49, in IPCC AR5 WG2 A 2014
- ^ a b "Social, Economic, and Ethical Concepts and Methods, Executive Summary" (PDF), Climate Change 2014: Mitigation of Climate Change, in IPCC AR5 WG3 2014, s. 211
- ^ "Sec 5.5 Technology flows and development", Climate Change 2007: Synthesis Report, in IPCC AR4 SYR 2007, s. 68
- ^ UK Royal Society 2009
- ^ UNFCCC (5 Mart 2013), Introduction to the Convention, UNFCCC, 20 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 2 Ekim 2019
- ^ UNFCCC (2002), Full Text of the Convention, Article 2: Objectives, UNFCCC, 13 Ocak 2020 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 2 Ekim 2019
- ^ a b Oppenheimer, M., et al., FAQ 19.1, in: Chapter 19: Emergent risks and key vulnerabilities 8 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .(archived), p. 52, in IPCC AR5 WG2 A 2014
- ^ UNFCCC. Conference of the Parties (COP) (15 Mart 2011), Report of the Conference of the Parties on its sixteenth session, held in Cancun from 29 November to 10 December 2010. Addendum. Part two: Action taken by the Conference of the Parties at its sixteenth session (PDF), Geneva, Switzerland: United Nations, 13 Ocak 2020 tarihinde kaynağından (PDF), erişim tarihi: 2 Ekim 2019, p. 3, paragraph 4. Document available 5 Ağustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde . in UN languages and text format.
- ^ Sutter, John D.; Berlinger, Joshua (12 Aralık 2015). "Final draft of climate deal formally accepted in Paris". CNN. Cable News Network, Turner Broadcasting System, Inc. 27 Haziran 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Aralık 2015.
- ^ Victor, D., et al., Executive summary, in: Chapter 1: Introductory Chapter 3 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., p. 4 (archived, in IPCC AR5 WG3 2014
- ^ a b van Vuuren & others 2009, ss. 29–33
- ^ . One Earth Climate Model. University of Technology, Climate and Energy College, German Aerospace Center. 24 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2019.
- ^ Chow, Lorraine (21 Ocak 2019). . Ecowatch. 3 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2019.
- ^ a b c d e f g Meehl, G.A., "Ch. 10: Global Climate Projections", Climate Change 2007: Working Group I: The Physical Science Basis, FAQ 10.3: If Emissions of Greenhouse Gases are Reduced, How Quickly do Their Concentrations in the Atmosphere Decrease?, in IPCC AR4 WG1 2007, ss. 824–825
- ^ Rogner, H.-H. (2007). "1.2 Ultimate objective of the UNFCCC". B. Metz (Ed.). . Climate Change 2007: Mitigation. Contribution of Working Group III to the Fourth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change. Print version: Cambridge University Press, Cambridge, United Kingdom and New York, NY, USA. This version: IPCC website. 23 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2011.
- ^ Forster, P., "Ch. 2: Changes in Atmospheric Constituents and in Radiative Forcing", Contribution of Working Group I to the Fourth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change, 2007, FAQ 2.1 How do Human Activities Contribute to Climate Change and How do They Compare with Natural Influences?, in IPCC AR4 WG1 2007, s. 135
- ^ IPCC, "Summary for Policymakers", Contribution of Working Group I to the Fourth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change, 2007, Human and Natural Drivers of Climate Change, in IPCC AR4 WG1 2007
- ^ U.S. Climate Change Science Program and the Subcommittee on Global Change Research (Ocak 2009). Granger Morgan; H. Dowlatabadi; M. Henrion; D. Keith; R. Lempert; S. McBride; M. Small; T. Wilbanks (Ed.). . National Oceanic and Atmospheric Administration, Washington D.C., USA. ss. 10-11. 27 Mayıs 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2010.
- ^ Sterman, J.D.; L.B. Sweeney (2007). "Understanding public complacency about climate change: adults' mental models of climate change violate conservation of matter" (PDF). Climatic Change. 80 (3–4). ss. 221-22. doi:10.1007/s10584-006-9107-5. 20 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 10 Mayıs 2011.
- ^ a b 2. Stabilization and Climate Change of the Next Few Decades and Next Several Centuries, p. 21 27 Aralık 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., in: Summary 6 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., in US NRC 2011
- ^ Anderson, Kevin; Bows, Alice (13 Ocak 2011). "Beyond 'dangerous' climate change: emission scenarios for a new world". Philosophical Transactions of the Royal Society A. 369 (1934). ss. 20-44. Bibcode:2011RSPTA.369...20A. doi:10.1098/rsta.2010.0290. (PMID) 21115511. 1 Aralık 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ekim 2019.
- ^ Anderson, Kevin; Bows, Alice (2012). "A new paradigm for climate change". Nature Climate Change. 2 (9). ss. 639-40. Bibcode:2012NatCC...2..639A. doi:10.1038/nclimate1646.
- ^ Anderson K. (2012). Real clothes for the Emperor: Facing the challenges of climate change. The Cabot annual lecture, Univ. of Bristol. Video 2 Mayıs 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Transcript 8 Ocak 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ The Radical Emission Reduction Conference: 10–11 December 2013 27 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., sponsored by the . Video proceedings 24 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde . on-line.
- ^ Steffen, Will; Rockström, Johan; Richardson, Katherine; M. Lenton, Timothy; Folke, Carl; Liverman, Diana; P. Summerhayes, Colin; D. Barnosky, Anthony; E. Cornell, Sarah; Crucifix, Michel; F. Donges, Jonathan; Fetzer, Ingo; J. Lade, Steven; Scheffer, Marten; Winkelmann, Ricarda; Hans Joachim Schellnhuber, Hans (6 Ağustos 2018). "Trajectories of the Earth System in the Anthropocene". Proceedings of the National Academy of Sciences. 6 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ağustos 2018.
- ^ Fisher, B.S., "Ch 3: Issues related to mitigation in the long-term context", Contribution of Working Group III to the Fourth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change, 2007, Sec 3.1 Emissions scenarios, in IPCC AR4 WG3 2007
- ^ a b Rogner, H.-H., "Ch 1: Introduction", Contribution of Working Group III to the Fourth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change, 2007, Sec 1.3.2.4 Total GHG emissions, in IPCC AR4 WG3 2007, s. 111
- ^ Fisher, B.S., "Ch 3: Issues related to mitigation in the long-term context", Contribution of Working Group III to the Fourth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change, 2007, Sec 3.3 Mitigation scenarios, in IPCC AR4 WG3 2007
- ^ Fisher, B.S., "Ch 3: Issues related to mitigation in the long-term context", Contribution of Working Group III to the Fourth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change, 2007, Table 3.5, in: Sec 3.3.5 Long-term stabilization scenarios, in IPCC AR4 WG3 2007
- ^ BP: Statistical Review of World Energy 16 Mayıs 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Workbook (xlsx), London, 2012
- ^ "World energy outlook 2012 (IEA)" (PDF). 19 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 5 Ekim 2019.
- ^ World Consumption of Primary Energy by Energy Type and Selected Country Groups 9 Kasım 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde . 31 December 2008 Microsoft Excel file format
- ^ Eenergiläget in Sweden 2011 figure 49 and 53
- ^ 'We cannot be radical enough': Attenborough on climate crisis action (İngilizce). 9 Temmuz 2019. ISSN 0261-3077. 2 Eylül 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Eylül 2019.
- ^ Figure 4.10, in: Chapter 4: Stabilization Scenarios, in Clarke & others 2007, s. 103
- ^ "Sec 5.5 Technology flows and development", Climate Change 2007: Synthesis Report, in IPCC AR4 SYR 2007
- ^ Issues in Science 27 Eylül 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . & Technology Online; "Promoting Low-Carbon Electricity Production"
- ^ "Sec 4.3 Mitigation options", Climate Change 2007: Synthesis Report, in IPCC AR4 SYR 2007
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 17 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Ekim 2019.
- ^ (PDF). Pacific Northwest National Laboratory. 2010. 28 Aralık 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2019.
- ^ "Table 4.2, in: Sec 4.3 Mitigation options", Climate Change 2007: Synthesis Report, in IPCC AR4 SYR 2007
- ^ Pacala, Stephen; Socolow, Robert H. (2004). (PDF). Science]] dergisi. 305 (5686). ss. 968-72. Bibcode:2004Sci...305..968P. CiteSeerX 10.1.1.642.8472 $2. doi:10.1126/science.1100103. (PMID) 15310891. 24 Ekim 2007 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2007.
Ayrıca bakınız: "Stabwedge". CMI (Carbon Mitigation Initiative) at Princeton Üniversitesi. 30 Eylül 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Ekim 2019.Resources for Pacala & Socolow(2004)
- ^ Romm, Joe (19 Haziran 2008). "Cleaning up on carbon". Nature Reports Climate Change. 3 Haziran 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Ocak 2013.
- ^ Sathaye, J., "Ch 12: Sustainable Development and mitigation", Contribution of Working Group III to the Fourth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change, 2007, Sec 12.2.1.1 Development paths as well as climate policies determine GHG emissions, in IPCC AR4 WG3 2007, ss. 701–703
- ^ Morita, T., "Ch 2. Greenhouse Gas Emission Mitigation Scenarios and Implications", Climate Change 2001: Working Group III: Mitigation, Sec 2.5.2.2 Storylines of Post-SRES Mitigation Scenarios, in IPCC TAR WG3 2001, ss. 149–150
- ^ Edenhofer, Ottmar; Pichs-Madruga, Ramón (2014). "Summary for Policymakers" (PDF). IPCC (Ed.). Climate change 2014: mitigation of climate change. Contribution of Working Group III to the Fifth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change. Cambridge, UK and New York, NY, USA: Cambridge University Press. ISBN . Erişim tarihi: 21 Haziran 2016.
- ^ a b c d Wynes, Seth; Nicholas, Kimberly A (12 Temmuz 2017). "The climate mitigation gap: education and government recommendations miss the most effective individual actions". Environmental Research Letters. 12 (7). s. 074024. Bibcode:2017ERL....12g4024W. doi:10.1088/1748-9326/aa7541.
- ^ a b c Ceballos, Gerardo; Ehrlich, Paul P; Dirzo, Rodolfo (23 Mayıs 2017). "Biological annihilation via the ongoing sixth mass extinction signaled by vertebrate population losses and declines". Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. 114 (30). ss. E6089-E6096. doi:10.1073/pnas.1704949114. (PMC) 5544311 $2. (PMID) 28696295. 30 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Ekim 2019.
Much less frequently mentioned are, however, the ultimate drivers of those immediate causes of biotic destruction, namely, human overpopulation and continued population growth, and overconsumption, especially by the rich. These drivers, all of which trace to the fiction that perpetual growth can occur on a finite planet, are themselves increasing rapidly.
- ^ a b c Pimm, S. L.; Jenkins, C. N.; Abell, R.; Brooks, T. M.; Gittleman, J. L.; Joppa, L. N.; Raven, P. H.; Roberts, C. M.; Sexton, J. O. (30 Mayıs 2014). "The biodiversity of species and their rates of extinction, distribution, and protection" (PDF). Science. 344 (6187). s. 1246752. doi:10.1126/science.1246752. (PMID) 24876501. 7 Ocak 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 15 Aralık 2016.
The overarching driver of species extinction is human population growth and increasing per capita consumption.
- ^ Fleurbaey, Marc; Kartha, Sivan (2014). "Chapter 4: Sustainable Development and Equity" (PDF). IPCC (Ed.). Climate change 2014: mitigation of climate change. Contribution of Working Group III to the Fifth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change. Cambridge, UK and New York, NY, USA: Cambridge University Press. ISBN . Erişim tarihi: 21 Haziran 2016.
- ^ Scarborough, Peter; Appleby, Paul N.; Mizdrak, Anja; Briggs, Adam D.M.; Travis, Ruth C.; Bradbury, Kathryn E.; Key, Timothy J. (Temmuz 2014). "Dietary greenhouse gas emissions of meat-eaters, fish-eaters, vegetarians and vegans in the UK". Climatic Change. 125 (2). ss. 179-92. doi:10.1007/s10584-014-1169-1. (PMC) 4372775 $2. (PMID) 25834298.
- ^ Harvey, Fiona (21 Mart 2016). "Eat less meat to avoid dangerous global warming, scientists say". The Guardian. 23 Ocak 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Haziran 2016.
- ^ Milman, Oliver (20 Haziran 2016). "China's plan to cut meat consumption by 50% cheered by climate campaigners". The Guardian. 9 Ocak 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Haziran 2016.
- ^ Carrington, Damian (7 Kasım 2016). "Tax meat and dairy to cut emissions and save lives, study urges". The Guardian. Londra, United Kingdom. ISSN 0261-3077. 22 Aralık 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Kasım 2016.
- ^ Springmann, Marco; Mason-D'Croz, Daniel; Robinson, Sherman; Wiebe, Keith; Godfray, H Charles J; Rayner, Mike; Scarborough, Peter (7 Kasım 2016). "Mitigation potential and global health impacts from emissions pricing of food commodities". Nature Climate Change. 7 (1). s. 69. Bibcode:2017NatCC...7...69S. doi:10.1038/nclimate3155. ISSN 1758-678X.
- ^ (2007). , UNSW Press, p. 86.
- ^ "Loading Order White Paper" (PDF). 28 Ocak 2018 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 16 Temmuz 2010.
- ^ Diesendorf, Mark (2007). Greenhouse Solutions with Sustainable Energy, UNSW Press, p. 87.
- ^ Sophie Hebden (22 Haziran 2006). "Invest in clean technology says IEA report". Scidev.net. 26 Eylül 2007 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Temmuz 2010.
- ^ . California Air Resources Board. 16 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2015.
- ^ . 20 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2015.
- ^ Wei, Max; Nelson, James H; Greenblatt, Jeffery B; Mileva, Ana; Johnston, Josiah; Ting, Michael; Yang, Christopher; Jones, Chris; McMahon, James E; Kammen, Daniel M (1 Mart 2013). "Deep carbon reductions in California require electrification and integration across economic sectors". Environmental Research Letters. 8 (1). s. 014038. Bibcode:2013ERL.....8a4038W. doi:10.1088/1748-9326/8/1/014038. ISSN 1748-9326. Erişim tarihi: 21 Mart 2015.
- ^ Williams, James H. (2012). "The technology path to deep greenhouse gas emissions cuts by 2050: The pivotal role of electricity" (PDF). Science. 335 (6064). ss. 53-9. Bibcode:2012Sci...335...53W. doi:10.1126/science.1208365. (PMID) 22116030. 8 Eylül 2015 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 21 Mart 2015.
- ^ . Naturalgas.org. 3 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2011.
- ^ "Annual Energy Outlook 2015 – Energy Information Administration". Eia.gov. 14 Nisan 2015. 25 Kasım 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Mayıs 2016.
- ^ (PDF), 17 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi, erişim tarihi: 14 Nisan 2015
- ^ Statistical Review of World Energy 6 Ocak 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Workbook (xlsx), London, 2016
- ^ Edwin Cartlidge (18 Kasım 2011). "Saving for a rainy day". Science (Vol 334). ss. 922-24.
- ^ IEA Renewable Energy Working Party (2002). Renewable Energy... into the mainstream, p. 9.
- ^ HM Treasury (2006). Stern Review on the Economics of Climate Change.
- ^ International Energy Agency. IEA urges governments to adopt effective policies based on key design principles to accelerate the exploitation of the large potential for renewable energy 22 Eylül 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde . 29 September 2008.
- ^ (2006). Changing climates: The Role of Renewable Energy in a Carbon-constrained World (PDF) 11 Haziran 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . p. 2.
- ^ New UN report points to power of renewable energy to mitigate carbon emissions 4 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde . UN News Centre, 8 December 2007.
- ^ , , and (2008). Clean Energy Trends 2008 10 Temmuz 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., , p. 2.
- ^ United Nations Environment Programme and New Energy Finance Ltd. (2007). Global Trends in Sustainable Energy Investment 2007: Analysis of Trends and Issues in the Financing of Renewable Energy and Energy Efficiency in OECD and Developing Countries (PDF) 25 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . p. 3.
- ^ (2010). Renewables 2010 Global Status Report 20 Ağustos 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . p. 15.
- ^ "Conclusion". Worldwide electricity production from renewable energy sources. Paris: Observ'ER. 2012. 16 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Mart 2013.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 4 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 10 Ekim 2019.
- ^ a b Paul Gipe (4 Nisan 2013). . Renewable Energy World. 8 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2019.
- ^ IPCC (2011). (PDF). Cambridge University Press, Cambridge, United Kingdom and New York, NY. s. 17. 11 Ocak 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2019.
- ^ International Renewable Energy Agency (2012). (PDF). 15 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2019.
- ^ Donald W. Aitken. Transitioning to a Renewable Energy Future 19 Ağustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., , January 2010, p. 3.
- ^ REN21 (2012). Renewables Global Status Report 2012 15 Aralık 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . p. 17.
- ^ (2011). (PDF). ss. 11-13. 5 Eylül 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2019.
- ^ Top of the list, Renewable Energy World, 2 January 2006.
- ^ Keith Johnson, Wind Shear: GE Wins, Vestas Loses in Wind-Power Market Race 1 Temmuz 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Wall Street Journal, March 25th 2009, accessed on January 7th 2010.
- ^ Mark A. Delucchi; Mark Z. Jacobson (2011). "Providing all global energy with wind, water, and solar power, Part II: Reliability, system and transmission costs, and policies" (PDF). Energy Policy. Elsevier Ltd. ss. 1170-90. 16 Ekim 2013 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 10 Ekim 2019.
- ^ Ben Sills (29 Ağustos 2011). "Solar May Produce Most of World's Power by 2060, IEA Says". Bloomberg. 25 Aralık 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Ekim 2019.
- ^ Smil, Vaclav (2012). . Spectrum magazine. IEEE. 31 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2013.
- ^ "Japan's nuclear disaster boosts renewables". UPI.com. 21 Mart 2011. 22 Nisan 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Ekim 2019.
- ^ John Vidall (15 Mart 2011). "Japan nuclear crisis prompts surging investor confidence in renewables". The Guardian. Londra. 11 Ekim 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Ekim 2019.
- ^ Lindsay Morris (25 Ocak 2012). . Renewable Energy World. 28 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2019.
- ^ (2010). Renewables 2010 Global Status Report 16 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . pp. 9, 34.
- ^ a b c (2010). Renewables 2010 Global Status Report 20 Ağustos 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . p. 53.
- ^ "The Nuclear Renaissance – World Nuclear Association". 2 Mart 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ekim 2019.
- ^ Nuclear Renaissance Threatened as Japan's Reactor Struggles 15 Mart 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Bloomberg, published March 2011, accessed 2011-03-14
- ^ Analysis: Nuclear renaissance could fizzle after Japan quake 16 Mart 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Reuters, published 2011-03-14, accessed 2011-03-14
- ^ Japan nuclear woes cast shadow over U.S. energy policy 24 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Reuters, published 2011-03-13, accessed 2011-03-14
- ^ "NEWS ANALYSIS: Japan crisis puts global nuclear expansion in doubt". Platts. 21 Mart 2011. 9 Mart 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ekim 2019.
- ^ WNA (20 Haziran 2013). . World Nuclear News. 27 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2019.
- ^ Sims, R.E.H., "Ch. 4: Energy supply", Climate Change 2007: Working Group III: Mitigation of Climate Change, Executive summary, in IPCC AR4 WG3 2007
- ^ IAEA 2008, s. 42
- ^ IEA (16 Haziran 2010), Technology Roadmap: Nuclear Energy. 2010 Edition (PDF), Organization for Economic Co-operation and Development (OECD) / International Energy Agency (IEA) and OECD / Nuclear Energy Agency (NEA), 6 Mart 2015 tarihinde kaynağından (PDF), erişim tarihi: 15 Ekim 2019, pp. 5–6. Also available in Chinese and Italian 12 Eylül 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Kharecha, Pushker A.; Hansen, James E. (7 Mayıs 2013). "Prevented Mortality and Greenhouse Gas Emissions from Historical and Projected Nuclear Power". Environ. Sci. Technol. 47 (9). ss. 4889-95. Bibcode:2013EnST...47.4889K. doi:10.1021/es3051197. (PMID) 23495839.
- ^ a b . Opposing nuclear power: past and present 10 Mayıs 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Social Alternatives, Vol. 26, No. 2, Second Quarter 2007, pp. 43–47.
- ^ (Temmuz 2011). "Nuclear power and the public". Bulletin of the Atomic Scientists. s. 44. 1 Şubat 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ekim 2019.
- ^ (Temmuz 2011). "The implications of Fukushima: The US perspective". Bulletin of the Atomic Scientists. s. 9. 20 Ocak 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ekim 2019.
- ^ "Good reasons not to waste nuclear 'waste'. Mark Lynas 2011". 4 Eylül 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ekim 2019.
- ^ "Radioactive Waste Management – Nuclear Waste Disposal". World Nuclear Association. 2016. 16 Nisan 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ekim 2019.
A typical 1000 MWe light water reactor will generate (directly and indirectly) 200–350 m3 low- and intermediate-level waste per year. It will also discharge about 20 m3 (27 tonnes) of used fuel per year, which corresponds to a 75 m3 disposal volume following encapsulation if it is treated as waste. Where that used fuel is reprocessed, only 3 m3 of vitrified waste (glass) is produced, which is equivalent to a 28 m3 disposal volume following placement in a disposal canister.
- ^ Choi, Hangbok; Baxter, Alan (1 Mayıs 2010). "A comparative study on recycling spent fuels in gas-cooled fast reactors". Annals of Nuclear Energy. 37 (5). ss. 723-729. doi:10.1016/j.anucene.2010.01.014.
- ^ "Publication: Key World Energy Statistics 2016" (PDF). s. 25. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 15 Ekim 2019.
- ^ . 3 Mart 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2016.
- ^ a b c Warner, E. S.; Heath, G. A. (2012). "Life Cycle Greenhouse Gas Emissions of Nuclear Electricity Generation". Journal of Industrial Ecology. Cilt 16. s. S73. doi:10.1111/j.1530-9290.2012.00472.x.
- ^ (PDF). IPCC. 2014. s. 10. 16 Haziran 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2014.
- ^ "Free exchange: Sun, wind and drain". The Economist. 26 Temmuz 2014. 8 Kasım 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ekim 2019.
Sun, wind and drain Wind and solar power are even more expensive than is commonly thought
- ^ "THE NET BENEFITS OF LOW AND NO-CARBON ELECTRICITY TECHNOLOGIES. MAY 2014, Charles Frank PDF" (PDF). 14 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 15 Ekim 2019.
- ^ "Comparing the Costs of Intermittent and Dispatchable Electricity-Generating Technologies", by Paul Joskow, Massachusetts Institute of Technology, September 2011". 25 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ekim 2019.
- ^ (PDF). 17 Ekim 2008 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2012.
- ^ Qvist, Staffan A.; Brook, Barry W. (13 Mayıs 2015). "Potential for Worldwide Displacement of Fossil-Fuel Electricity by Nuclear Energy in Three Decades Based on Extrapolation of Regional Deployment Data". PLoS ONE. 10 (5). s. e0124074. Bibcode:2015PLoSO..1024074Q. doi:10.1371/journal.pone.0124074. (PMC) 4429979 $2. (PMID) 25970621.
- ^ a b c Brook, Barry W. (1 Mart 2012). "Could nuclear fission energy, etc., solve the greenhouse problem? The affirmative case". Energy Policy. Cilt 42. ss. 4-8. doi:10.1016/j.enpol.2011.11.041.
- ^ a b c Loftus, Peter J.; Cohen, Armond M.; Long, Jane C. S.; Jenkins, Jesse D. (1 Ocak 2015). "A critical review of global decarbonization scenarios: what do they tell us about feasibility?". WIREs Clim Change. 6 (1). ss. 93-112. doi:10.1002/wcc.324.
- ^ a b (PDF). 6 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2019.
- ^ (PDF). 6 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2019.
- ^ Trevor Findlay. The Future of Nuclear Energy to 2030 and its Implications for Safety, Security and Nonproliferation 16 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . February 4, 2010.
- ^ Trevor Findlay (2010). The Future of Nuclear Energy to 2030 and its Implications for Safety, Security and Nonproliferation: Overview 12 Mayıs 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., The Centre for International Governance Innovation (CIGI), Waterloo, Ontario, Canada, pp. 10–11.
- ^ . Nuclear Power: Economic, Safety, Health, and Environmental Issues of Near-Term Technologies, Annual Review of Environment and Resources, 2009, 34, pp. 144–45.
- ^ International Energy Agency, World Energy Outlook, 2009, p. 160.
- ^ James Kanter. In Finland, Nuclear Renaissance Runs Into Trouble 27 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde . New York Times, May 28, 2009.
- ^ James Kanter. Is the Nuclear Renaissance Fizzling? 16 Ocak 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Green, 29 May 2009.
- ^ Rob Broomby. Nuclear dawn delayed in Finland 27 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde . BBC News, 8 July 2009.
- ^ "China Builds Nuclear Reactor for 40% Less Than Cost in France, Areva Says". Bloomberg. 8 Ocak 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ekim 2019.
- ^ "PRIS – Home". Iaea.org. 23 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Mayıs 2016.
- ^ a b Author: Marion Brünglinghaus, ENS, European Nuclear Society. . Euronuclear.org. 30 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2016.
- ^ World Nuclear Association (December 10, 2010). Nuclear Power in China 13 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Matthew L. Wald (December 7, 2010). Nuclear 'Renaissance' Is Short on Largess 10 Temmuz 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde . The New York Times.
- ^ Michael Dittmar. Taking stock of nuclear renaissance that never was 30 Ağustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Sydney Morning Herald, August 18, 2010.
- ^ Gerd Rosenkranz; Antony Froggatt; Mycle Schneider; Steve Thomas; Otfried Nassauer; Henry D. Sokolski (Şubat 2011). "Nükleer Enerji Masalı - Nükleer enerjiye neden karşıyız" (PDF). Metin Susan; Sungur Savran tarafından çevrildi. İstanbul: Heinrich-Böll-Stiftung Derneği Türkiye Temsilciliği. ISBN . 2 Kasım 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 29 Ekim 2020.
- ^ Gallup International 2011, ss. 9–10
- ^ Ipsos 2011, s. 4
- ^ Gallup International 2011
- ^ Gallup International 2011, s. 3
- ^ Ipsos 2011, s. 3
- ^ Ipsos (9 Mart 2012), After Fukushima: Global Opinion on Energy Policy (PDF), 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF), erişim tarihi: 15 Ekim 2019, p. 7. Survey website: After Fukushima: Global Opinion on Energy Policy: Ipsos Public Affairs 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "UK popular support for nuclear power rises -poll". Reuters. 2 Temmuz 2016. 21 Eylül 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ekim 2019.
- ^ Annika Breidthardt (30 Mayıs 2011). "German government wants nuclear exit by 2022 at latest". Reuters. 4 Haziran 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ekim 2019.
- ^ . The ITER Project. Information Services, Princeton Plasma Physics Laboratory. 7 Kasım 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2011. – Projected fusion power timeline
- ^ Stewart, C. L.; Stacey, W. M. (1 Temmuz 2014). "The SABrR Concept for A Fission-Fusion Hybrid 238U-to-239Pu Fissile Production Reactor". NT. 187 (1). s. 1. doi:10.13182/NT13-102. 28 Aralık 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ekim 2019.
- ^ (PDF). Sustento Institute. 30 Ocak 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2007.
- ^ Hackney, Thomas (Temmuz 2009). (PDF). BCSEA's Climate Action Portfolio. . 21 Kasım 2008 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2008.
- ^ a b . 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2013.
- ^
- ^ a b "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 24 Şubat 2017 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 16 Ekim 2019.
- ^ Alvarez, R. A; Pacala, S. W; Winebrake, J. J; Chameides, W. L; Hamburg, S. P (2012). "Greater focus needed on methane leakage from natural gas infrastructure". Proceedings of the National Academy of Sciences. 109 (17). ss. 6435-40. Bibcode:2012PNAS..109.6435A. doi:10.1073/pnas.1202407109. (PMC) 3340093 $2. (PMID) 22493226. 22 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Mayıs 2016.
- ^ Brandt, A. R.; Heath, G. A.; Kort, E. A.; O'Sullivan, F.; Pétron, G.; Jordaan, S. M.; Tans, P.; Wilcox, J.; Gopstein, A. M.; Arent, D.; others (2014). (PDF). Science. 343 (6172). ss. 733-35. Bibcode:2014Sci...343..733B. doi:10.1126/science.1247045. (PMID) 24531957. 7 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2015.
- ^ Air-source heat pumps 10 Temmuz 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde . June 2011
- ^ Staffell Iain (2012). "A review of domestic heat pumps". . 5 (11). ss. 9291-9306. doi:10.1039/c2ee22653g.
- ^ Carvalho (2015). "Ground source heat pump carbon emissions and primary energy reduction potential for heating in buildings in Europe—results of a case study in Portugal". . Cilt 45. ss. 755-768. doi:10.1016/j.rser.2015.02.034.
- ^ Sternberg André, Bardow André (2015). "Power-to-What? – Environmental assessment of energy storage systems". . 8 (2). ss. 389-400. doi:10.1039/c4ee03051f.
- ^ "pg 7" (PDF). 6 Aralık 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 16 Ekim 2019.
- ^ Dodge, Edward (6 Aralık 2014). . TheEnergyCollective.com. 26 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2015.
- ^ Ground, Lukas; Schulze, Paula; Holstein, Johan (20 Haziran 2013). (PDF). Groningen: DNV, KEMA Nederland B.V. 24 Ocak 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2015.
- ^ "Shell Pearl GTL – Andy Brown" Royal Dutch Shell Company video, March 18, 2011.
- ^ Scott, Mark (7 Ekim 2014). "Energy for a Rainy Day, or a Windless One". New York Times. 26 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Mayıs 2015.
- ^ Randall, Tom (30 Ocak 2015). "Seven Reasons Cheap Oil Can't Stop Renewables Now". BloombergBusiness. Bloomberg L.P. 20 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Mayıs 2015.
- ^ . Co2-chemistry.eu. 1 Aralık 2008. 14 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2016.
- ^ "OECD Environmental Outlook to 2050, Climate Change Chapter, pre-release version" (PDF). OECD. 2011. 8 Aralık 2015 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 23 Nisan 2012.
- ^ (PDF). OECD/IEA. 2009. 3 Eylül 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2012.
- ^ "Geoengineering the climate: science, governance and uncertainty". . 2009. 14 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Nisan 2012.
- ^ Hare, B.; Meinshausen, M. (2006). "How Much Warming are We Committed to and How Much can be Avoided?". Climatic Change. 75 (1–2). ss. 111-49. doi:10.1007/s10584-005-9027-9.
- ^ Azar, C., Lindgren, K., Larson, E.D. and Möllersten, K.: (2006)"Carbon capture and storage from fossil fuels and biomass – Costs and potential role in stabilising the atmosphere" 7 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Climatic Change, 74, 47–79.
- ^ "OECD Environmental Outlook to 2050, Climate Change Chapter, pre-release version" (PDF). OECD. 2011. 8 Aralık 2015 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 16 Ocak 2012.
- ^ . 11 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2013.
- ^ . 14 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2013.
- ^ . 11 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2013.
- ^ "Global count reaches 3 trillion trees". 25 Haziran 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Ekim 2019.
- ^ "The most effective way to tackle climate change? Plant 1 trillion trees". 6 Ekim 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Ekim 2019.
- ^ "We Have Room to Add 35% More Trees Globally to Store 580–830 Billion Tons of CO2". 24 Haziran 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Ekim 2019.
- ^ . 8 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2019.
- ^ "Restoring forests could capture two-thirds of the carbon humans have added to the atmosphere". 3 Eylül 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Ekim 2019.
- ^ "Restoring forests as a means to many ends". 23 Eylül 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Ekim 2019.
- ^ a b c d Stern, N. (2006). Stern Review on the Economics of Climate Change: Part III: The Economics of Stabilisation. HM Treasury, London: http://hm-treasury.gov.uk/sternreview_index.htm 9 Temmuz 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Lena R. Boysen, Wolfgang Lucht, Dieter Gerten, Vera Heck, Timothy M. Lenton, Hans Joachim Schellnhuber. The limits to global-warming mitigation by terrestrial carbon removal. Earth's Future, 2017; https://www.sciencedaily.com/releases/2017/05/170518104038.htm 17 Ekim 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde . DOI: 10.1002/2016EF000469
- ^ a b "India should follow China to find a way out of the woods on saving forest people". The Guardian. 22 Temmuz 2016. 14 Ekim 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Kasım 2016.
- ^ a b "How Conservation Became Colonialism". Foreign Policy. 16 Temmuz 2018. 30 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Temmuz 2018.
- ^ . rightsandresources.org. 1 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2016.
- ^ Ding, Helen; Veit, Peter; Gray, Erin; Reytar, Katie; Altamirano, Juan-Carlos; Blackman, Allen; Hodgdon, Benjamin (Ekim 2016). "Climate benefits, tenure costs: The economic case for securing indigenous land rights in the Amazon". World Resources Institute (WRI). Washington DC, USA. 26 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Kasım 2016.
- ^ Ding, Helen; Veit, Peter G; Blackman, Allen; Gray, Erin; Reytar, Katie; Altamirano, Juan-Carlos; Hodgdon, Benjamin (2016). Climate benefits, tenure costs: The economic case for securing indigenous land rights in the Amazon (PDF). Washington DC, USA: World Resources Institute (WRI). ISBN . 4 Kasım 2016 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 2 Kasım 2016.
- ^ "New Jungles Prompt a Debate on Rain Forests". The New York Times. 29 Ocak 2009. 10 Şubat 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Temmuz 2016.
- ^ Young, E. (2008). IPCC Wrong On Logging Threat to Climate. New Scientist, August 5, 2008. Retrieved on August 18, 2008, from https://www.newscientist.com/article/dn14466-ipcc-wrong-on-logging-threat-toclimate.html
- ^ "In Latin America, Forests May Rise to Challenge of Carbon Dioxide". The New York Times. 16 Mayıs 2016. 6 Ekim 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Temmuz 2016.
- ^ Sengupta, Somini (5 Temmuz 2019). "Restoring Forests Could Help Put a Brake on Global Warming, Study Finds". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 7 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Temmuz 2019.
- ^ RESTORATION ECOLOGY:The global tree restoration potential 7 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . cdn.website-editor.net, 5 July 2019. Retrieved 9 August 2019.
- ^ a b "How cows could repair the world". nationalgeographic.com. 6 Mart 2013. 18 Ekim 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Mayıs 2013.
- ^ a b c d "How fences could save the planet". newstatesman.com. 13 Ocak 2011. 14 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Mayıs 2013.
- ^ "Restoring soil carbon can reverse global warming, desertification and biodiversity". mongabay.com. 21 Şubat 2008. 25 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2013.
- ^ "How eating grass-fed beef could help fight climate change". time.com. 25 Ocak 2010. 17 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Mayıs 2013.
- ^ P. Falkowski (13 Ekim 2000). "The Global Carbon Cycle: A Test of Our Knowledge of Earth as a System". Science. 290 (5490). ss. 291-6. doi:10.1126/science.290.5490.291. (PMID) 11030643. 27 Mart 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Şubat 2015.
- ^ K. M. Walter, S. A. Zimov, J. P. Chanton, D. Verbyla, (7 Eylül 2006). "Methane bubbling from Siberian thaw lakes as a positive feedback to climate warming". Nature. 9 Şubat 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Şubat 2015.
- ^ "CO2 turned into stone in Iceland in climate change breakthrough". The Guardian. 9 Haziran 2016. 28 Nisan 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Eylül 2017.
- ^ a b c Robinson, Simon (22 Ocak 2010). . . 25 Ağustos 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2010.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Kasım 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Ekim 2019.
- ^ . Global CCS Institute. 19 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2011.
- ^ Drajem, Mark (14 Nisan 2014). "Coal's Best Hope Rising With Costliest U.S. Power Plant". Bloomberg Business. 22 Eylül 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Ekim 2019.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Ekim 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Ekim 2019.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Ekim 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Ekim 2019.
- ^ Barker, T. (2007). . Print version: Cambridge University Press, Cambridge, UK, and New York, NY, US. This version: IPCC website. ISBN . 29 Mart 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2010.
- ^ IPCC (2007). . Print version: Cambridge University Press, Cambridge, UK, and New York, NY, US. This version: IPCC website. ISBN . 2 Mayıs 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2010.
- ^ a b Policy Implications of Greenhouse Warming: Mitigation, Adaptation, and the Science Base 7 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (1992), (COSEPUP)
- ^ GAO (2011). Technical status, future directions, and potential responses. July 2011. GAO-11-71 13 Ekim 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ The Royal Society, (2009) "Geoengineering the climate: science, governance and uncertainty" 7 Eylül 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Retrieved 2009-09-12.
- ^ , via Forbes, March 8, 2006, checked 2009-01-15
- ^ "MIT Energy Research Council: Research Spotlight". Web.mit.edu. 27 Ekim 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ağustos 2010.
- ^ "GreenFuel Technologies Closing Down: Greentech Media". Greentechmedia.com. 13 Mayıs 2009. 15 Eylül 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ağustos 2010.
- ^ Launder B.; J.M.T. Thompson (2008). "Global and Arctic climate engineering: numerical model studies". Phil. Trans. R. Soc. A. 366 (1882). ss. 4039-4056. Bibcode:
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Iklim degisikliginin hafifletilmesi uzun vadeli kuresel isinmanin ve ilgili etkilerinin buyuklugunu veya oranini sinirlayan eylemlerden olusur Iklim degisikliginin hafifletilmesi genel olarak insan sera gazi emisyonlarindaki azalmayi icerir kapasitesini artirarak da hafifletme saglanabilir ornegin agaclandirma ile Etki hafifletme politikalari insan kaynakli kuresel isinmayla iliskili riskleri onemli olcude azaltabilir Fosil yakit kaynakli CO2 emisyonlarinin IPCC nin bes emisyon senaryosuyla karsilastirilmasi Inisler kuresel durgunluklarla ilgilidir Veri kaynagi Uluslararasi Enerji Ajansi 2010 Yakit Yakmasindan Kaynaklanan CO2 Emisyonlari One Cikanlar 21 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde ve Ek IEA verileri 7 Ekim 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Grafik kaynagi Kuresel ortalama yuzey sicakligi 1951 1980 ortalamasina gore 1880 den 2016 ya degismektedir Siyah cizgi kuresel yillik ortalamadir ve kirmizi cizgi bes yillik yerel agirlikli grafik yumusatmasidir Mavi belirsizlik cubuklari 95 guven sinirini gostermektedir Kaynak NASA GISS 17 Mayis 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde hava kirliliginden kaynaklanan 1950 ve 1980 arasinda kuresel isinmanin bir miktar azalmasina neden olduguna inaniliyor Insan faaliyetlerinden kaynaklanan kuresel karbondioksit emisyonlari 1800 2007 Sektorlere gore sera gazi emisyonlari Ayrintili bir analiz icin ne bakin Karbondioksit esdegeri rakamlar bakimindan her bir enerji kaynaginin dolayli veya trend yonunde kuresel isinma potansiyeli etkileri devam etmekte olup hala arastirilmaktadir nin 2014 degerlendirme raporuna gore Iklim Degisikligini Hafifletme bir kamu yararidir Iklim degisikligi mustereklerin trajedisi durumudur Etkili bir iklim degisikligi hafifletme eger her bir ajan birey kurum veya ulke kendi bencil cikarina gore bagimsiz hareket ederse elde edilemez bakiniz Uluslararasi isbirligi ve ve bu kolektif eyleme olan ihtiyaci ortaya koyar Bazi eylemleri ise en azindan kisa vadede eylemlerin faydalari onlari ustlenen bireylere bolgelere veya ulkelere daha fazla tahakkuk edebileceklerinden ozel bir fayda ozelliklerine sahiptir Etki azaltma ornekleri arasinda enerji verimliligini artirarak enerji talebini azaltma gecerek fosil yakitlari geride birakma ve karbondioksiti Dunya atmosferinden giderme sayilabilir Iklim degisikliginin azaltilmasina bir diger yaklasim ise Iklim degisikligini azaltma onlemleri ulkelerin ulusal cevre politika belgelerine yazilabilir ornegin Paris Anlasmasi kapsaminda Cogu ulke Birlesmis Milletler Iklim Degisikligi Cerceve Sozlesmesi ne UNFCCC taraftir UNFCCC nin nihai hedefi atmosferdeki sera gazi konsantrasyonlarini iklim sistemine tehlikeli insan etkisini onleyecek bir seviyede sabitlemektir Bilimsel analiz iklim degisikliginin etkileri hakkinda bilgi saglayabilir ancak hangi etkilerin tehlikeli olduguna karar vermek deger yargilarini gerektirir 2010 yilinda UNFCCC nin Taraflari gelecekteki kuresel isinmanin Sanayi Devrimi oncesi seviyeye gore 2 0 C nin 3 6 F altinda olmasi gerektigine karar verdiler 2015 yilinin Paris Anlasmasi ile bu dogrulandi ancak 1 5 C nin altinda bir isinma elde etmek icin taraflar elinden gelenin en iyisini yapacak seklinde yeni bir hedef belirlenerek revize edildi Kuresel sera gazi emisyonlarinin mevcut gidisati kuresel isinmanin 1 5 veya 2 C nin altina sinirlanmasi ile tutarli gorunmemektedir Bazilari 2 C sinirindan daha kati kaynak belirtilmeli veya mutevazi olan baska azaltma politikalari onerilmistir 2019 yilinda 2 yillik bir arastirmanin ardindan Avustralya ve Almanya dan bilim adamlari sicaklik artisinin yilda 1 7 trilyon dolar ile 1 5 C ile nasil sinirlandirilabilecegini gosteren Tek Dunya Iklim Modeli ni sundu Sera gazi konsantrasyonlari ve stabilizasyonuCO2 emisyonlarinin mevcut seviyelerinde dengelenmesi atmosferdeki konsantrasyonunu stabilize etmez Atmosferik CO2 konsantrasyonunun sabit bir seviyede stabilizasyonu emisyonlarin etkin bir sekilde ortadan kaldirilmasini gerektirecektir Iklim degisikligini hafifletme ile ilgili sikca tartisilan konulardan biri atmosferdeki sera gazi konsantrasyonlarinin dengelenmesidir Birlesmis Milletler Iklim Degisikligi Cerceve Sozlesmesi UNFCCC iklim sistemine tehlikeli antropojenik yani insan mudahalenin onlenmesi hedefine sahiptir Sozlesmenin 2 Maddesinde belirtildigi gibi bu atmosferdeki sera gazi GHG konsantrasyonlarinin ekosistemlerin iklim degisikligine dogal olarak adapte olabilecegi gida uretiminin tehdit altinda olmayacagi ve ekonomik kalkinmanin surdurulebilir bir sekilde ilerleyebilecegi bir seviyede dengelenmesini gerektirir Cok sayida antropojenik sera gazi vardir Bunlar arasinda karbondioksit kimyasal formul CO2 metan CH4 azot oksit N2O ve halokarbonlar olarak adlandirilan bir gaz grubu bulunur Baska bir sera gazi olan su buhari konsantrasyonu da insan faaliyetlerinin dolayli bir sonucu olarak yukseldi Bu gazlarin atmosferik konsantrasyonlarini dengelemek icin gerekli emisyon azaltmalari degisiklik gosterir CO2 antropojenik sera gazlarinin en onemlisidir CO2 emisyonlarinin stabilize edilmesi ile atmosferik CO2 konsantrasyonlarinin stabilize edilmesi arasinda bir fark vardir CO2 emisyonlarinin mevcut seviyelerde dengelenmesi atmosferik CO2 konsantrasyonunda stabilizasyona yol acmaz Aslinda emisyonlarin mevcut seviyelerde dengelenmesi 21 yuzyilin ve sonrasindaki atmosferik CO2 konsantrasyonunun artmaya devam etmesine neden olacaktir grafige bakiniz Aslinda emisyonlarin mevcut seviyelerde dengelenmesi 21 yuzyilin ve sonrasindaki atmosferik CO2 konsantrasyonunun artmaya devam etmesine neden olacaktir grafige bakiniz Bunun nedeni insan faaliyetlerinin atmosfere dogal sureclerin kaldirabileceginden daha hizli CO2 eklemesidir tam bir aciklama icin bkz Bu bir kuvete su akisina benzer Musluk suyu kuvete tahliye deliginden cikan sudan atmosferdeki karbon dioksitin dogal olarak uzaklastirilmasina benzer daha hizli aktigi karbondioksit emisyonuna benzer surece haznedeki su seviyesi atmosferdeki karbondioksit konsantrasyonuna benzer yukselmeye devam edecektir Bazi calismalara gore atmosferik CO2 konsantrasyonlarinin stabilize edilmesi antropojenik CO2 emisyonlarinin tepe emisyon seviyesine gore 80 oraninda azaltilmasini gerektirecektir Emisyonlarda 80 lik bir azalma CO2 konsantrasyonlarini yaklasik bir yuzyil boyunca stabilize eder ancak bunun otesinde daha da fazla azalma gerekli olacaktir Diger arastirmalar 9 milyar insanin gida uretimine yonelik emisyon dusuldukten sonra ve kuresel sicaklik artisinin 2 C nin altinda kalmasini saglayacak sekilde enerji uretimi ve tasimaciliktan kaynaklanan emisyonlarin gelismis dunyada neredeyse hemen zirve yapmasi ve 2030 yili civarinda sifir emisyona ulasilana kadar yilda yaklasik 10 dusmesi gerektigini buldu Gelismekte olan ulkeler de enerji ve ulastirma emisyonlarinin 2025 yilina kadar zirveye cikmasi ve ardindan benzer sekilde dusus gostermesi gerekecektir Insan kaynakli diger sera gazlarinin atmosferik konsantrasyonunun stabilize edilmesi atmosfere birakilma ve atmosferden giderilme hizlarina baglidir Bu gazlar icin stabilizasyon sonraki CO2 olmayan sera gazlari hakkinda olan bolumde aciklanmistir kaynak belirtilmeli 2018 yilinda uluslararasi bir bilim adami ekibi Paris Anlasmasi ndaki mevcut azaltma politikasinin sicaklik artisini 2 derece ile sinirlamak icin yetersiz oldugunu aciklayan arastirma yayinladi Tum mevcut taahhutler yerine getirilse bile on yillar icinde 4 5 derecelik bir sicaklik artisi ihtimali oldugunu soyluyorlar Bunu onlemek icin dogal Karbon yutaklarinin restorasyonu Karbon dioksitin giderilmesi toplumda ve degerlerde degisiklikler gerekli olacaktir Projeksiyonlar Gelecekteki sera gazi emisyonlari projeksiyonlari belirsizdir Iklim degisikligini hafifletecek politikalarin yoklugunda sera gazi emisyonlari 21 yuzyilda onemli olcude artabilir Cok sayida degerlendirme atmosferik sera gazi konsantrasyonlarinin nasil dengelenebilecegini dikkate almistir Stabilizasyon seviyesinin ne kadar dusuk olmasi istenirse kuresel sera gazi emisyonlarinin o kadar cabuk tepe noktasina ulasip dusmeye baslamasi gerekecektir Sera gazi konsantrasyonlarinin bu yuzyilda buyuk politika degisiklikleri olmadan dengelenmesi pek mumkun degildir Referans ve hafifletme senaryolari icin 21 yuzyilda ongorulen karbondioksit emisyonlari ve atmosferik konsantrasyonlar 1970 ten 2010 a kadar gunluk dunya enerji kullanim orani Her fosil yakit kaynagi 1970 ve 2010 arasinda diger tum enerji kaynaklarinin cok uzerinde olan buyuk miktarlarda artmistir Hidroelektrik bu ayni donemde yavas bir oranda artmis nukleer mevcut seviyesinde dengelenmeden once 1970 ve 1990 arasinda hizli bir buyume donemine girmistir Diger yenilenebilir enerji kaynaklari 2000 2010 yillari arasinda dusuk kullanim oranindan baslayarak hizli bir buyume donemine girmeye baslamistir 1000 TWh 1 PWh Guc kaynaklarinin enerji tuketimi Hidroelektrik Icsel Maliyetler ve Dissal Yararlar Frans H Koch Uluslararasi Enerji Ajansi IEA Hidroelektrik Teknolojileri ve Programlari icin Uygulama Anlasmasi 2000 Uzun sureli iklim degisikligi hafifletme olusturmak icin geleneksel fosil yakitlarin petrol komur ve dogalgaz gibi yuksek karbon guc kaynaklarinin guc kaynaklariyla degistirilmesi gerekir Fosil yakitlar insanliga enerji talebimizin buyuk cogunlugunu ve artan bir oranda tedarik etmektedir 2012 yilinda IEA komurun onceki on yilin artan enerji kullaniminin yarisini olusturdugunu ve tum yenilenebilir enerji kaynaklarindan daha hizli buyudugunu belirtti Hem hidroelektrik hem de nukleer enerji kuresel toplam enerji tuketiminin uretilen guc fraksiyonunun cogunlugunu saglar Yakit cinsi Ortalama toplam kuresel tuketimi TW1980 2004 2006Petrol 4 38 5 58 5 74Gaz 1 80 3 45 3 61Komur 2 34 3 87 4 27Hidroelektrik 0 60 0 93 1 00Nukleer enerji 0 25 0 91 0 93Jeotermal ruzgar solar enerji Agaclar 0 02 0 13 0 16Toplam 9 48 15 0 15 8Kaynak ABDO yil icindeki cinsinden Enerji tuketimi kaynagi ve miktari Fosil Nukleer Tum yenilenebilir Toplam1990 83 374 6 113 13 082 102 5692000 94 493 7 857 15 337 117 6872008 117 076 8 283 18 492 143 851Degisim 2000 2008 22 583 0 426 3 155 26 164Yontemler ve araclarSu anda karsimiza cikan sorunlarla basa cikacak kadar radikal olamayiz Soru pratikte mumkun olan seydir David AttenboroughBirlesik Krallik ne tanik olarak Bu grafik cesitli enerji kaynaklarinin dunya birincil elektrik tuketimine PEC tahmini katkisini gostermektedir Sera gazi emisyonlarinin 21 yuzyil boyunca onemli olcude azaltildigi bir iklim degisikligi hafifletme senaryosuna dayanmaktadir Senaryoda emisyon azaltimlari bir enerji kaynaklari portfoyunun yani sira enerji talebindeki azalmalar kullanilarak elde edilmektedir Ayrica gri tonlama ile bulabilirsiniz Degerlendirmeler siklikla sera gazi emisyonlarinin dusuk karbonlu teknolojiler portfoyu kullanilarak azaltilabilecegini gostermektedir Cogu teklifin merkezinde enerji israfini azaltarak ve enerji kaynaklarina gecerek sera gazi GHG emisyonlarinin azaltilmasi var Elektrik sektorundeki sera gazi emisyonlarinin azaltilmasinin maliyeti ulasim sektorundeki gibi diger sektorlerden daha dusuk gorundugu icin elektrik sektoru ekonomik olarak verimli bir iklim politikasi ile en buyuk orantili karbon azalmasini saglayabilir Ekonomik araclar iklim degisikligi hafifletme politikalarinin tasarlanmasinda yararli olabilir Iktisat ve sosyal refah analizinin maliyet fayda analizi de dahil olmak uzere sinirlamalari genis capta belgelenmekle birlikte ekonomi yine de uyum onlemlerinin alinmasinin yani sira iklim degisikligi hafifletmek icin harekete gecmenin artilarini ve eksilerini degerlendirmek icin ve rekabetci toplumsal hedeflere ulasmada yararli araclar saglar Bu artilari ve eksileri anlamak iklim degisikliginin hafifletilmesi konusunda politika kararlari alinmasina yardimci olabilir ve ulkeler kurumlar ve bireyler tarafindan gerceklestirilen eylemleri etkileyebilir Sikca tartisilan diger araclar arasinda verimlilik toplu tasima arttirilmasi kullanimini icerir hibritlerin ve elektrikli otomobillerin sarj edilmesi yapilmasi ve icerir Bircok fosil yakitla calisan arac elektrik kullanacak sekilde donusturulebilir ve ABD gece sarji kullanarak hafif hizmet tipi araclarin 73 u icin elektrik saglama potansiyeline sahiptir Elektrikli bir otomobil icin ABD deki CO2 ortalama emisyon mil basina 180 gram ve benzinli bir araba icin mil basina 430 gramdir Emisyonlar yuksek insan sagligi etkileri olan sokak seviyesinden uzaklastirilacaktir Gelecekteki tasimacilik yukunu karsilamak icin artan elektrik uretimi kullanimi cogunlukla fosil yakit esasli cogunlukla dogal gazdir ve bunu komur takip eder ancak nukleer gelgit hidroelektrik ve diger kaynaklardan da karsilanabilir Bir dizi enerji teknolojisi iklim degisikliginin hafifletilmesine katkida bulunabilir Bunlar nukleer enerji biyokutle hidroelektrik ruzgar enerjisi gunes enerjisi jeotermal enerji okyanus enerjisi ve yenilenebilir enerji kaynaklarini ve karbon yutaklarinin kullanimi ve karbon yakalama ve depolamayi icerir Ornegin Princeton dan Pacala ve Socolow gunumuz teknolojilerini kullanarak CO2 salinimini yilda 1 milyar metrik ton veya 50 yil boyunca 25 milyar ton azaltmak icin bir gibi 15 bolumluk bir program onerdi Diger bir dusunce gelecek nin nasil ilerleyecegidir Gelisme secimleri veya yollar sera gazi emisyonlarinda farkliliklara yol acabilir Siyasi ve sosyal tutumlar emisyonlari azaltmak icin etkili politikalari uygulamanin ne kadar kolay veya zor oldugunu etkileyebilir Talep yonetimi Yasam tarzi ve davranis IPCC davranis yasam tarzi ve kulturel degisimin bazi sektorlerde ozellikle teknolojik ve yapisal degisimi tamamlarken iklim degisikligini hafifletmede yuksek potansiyele sahip oldugunu vurgulamaktadir 20 Genelde daha yuksek tuketimli yasam tarzlari daha buyuk bir cevresel etkiye sahiptir Bazi bilimsel arastirmalar ozellikle gelismis ulkelerde yasayan ancak daha genel olarak tum ulkelerdeki insanlarin karbon ayakizlerini azaltmak istediklerinde yapabilecekleri dort onemli yuksek etkili eylemin oldugunu gostermistir kaynak guvenilir mi 1 2 4 ton CO2 2 Bir adet gidis donus transatlantik ucustan kacinma 1 6 ton 3 Bitki bazli diyet 0 8 ton Bunlar cogunlukla dusuk etki kategorisine girmis gibi gorunen yasam tarzini yesillendirme konusundaki populer tavsiyelerden onemli olcude farkli gorunuyor Tipik bir otomobilin bir hibritle degistirilmesi 0 52 ton Soguk suda camasir yikamak 0 25 ton Geri donusum 0 21 ton Verimli ampul kullanma 0 10 ton vb Arastirmacilar bir kisinin karbon ayakizini azaltma konusundaki halk soyleminin ezici bir sekilde dusuk etkili davranislara odaklandigini ve yuksek etkili davranislardan soz etmenin ana akim medyada hukumet yayinlarinda K 12 okul kitaplarinda vs neredeyse yok denecek kadar az oldugunu tespit etti Arastirmacilar Onerilen yuksek etkili eylemlerimiz daha cok tartisilan seceneklerden daha etkilidir ornegin bitki bazli bir diyet ampulleri yukseltmekten sekiz kat daha fazla emisyon tasarrufu saglar Daha da onemlisi bir tane daha az cocuga sahip olmayi secen bir ABD ailesi yasamlari boyunca kapsamli geri donusumu benimsemeyi secen 684 genc ile ayni duzeyde emisyon azaltimi saglayacaktir Diyet degisimi Genel olarak gida kuresel karbon ayakizinin yaklasik 20 sini olusturan tuketime dayali sera gazi emisyonlarinin en buyuk payini olusturuyor bunu konut mobilite servisler uretilen urunler ve insaat izliyor Yiyecek ve hizmetler yoksul ulkelerde hareketlilik ve uretilen mallar zengin ulkelerde daha onemlidir 327 Ingiliz halkinin gercek yasam diyetleriyle ilgili yapilan 2014 yili arastirmasi sera gazi katkilarinin yuksek et yiyiciler icin gunde 7 19 kg gun vejeteryanlar icin 3 81 kg gun veganlar icin 2 89 kg gun oldugunu tahmin ediyor Vejetaryen bir diyetin yaygin olarak benimsenmesi gida kaynakli sera gazi emisyonlarini 2050 yilina kadar 63 azaltabilir Cin 2016 yilinda et tuketimini 50 azaltmayi ve boylece sera gazi emisyonlarini 2030 yilina kadar 1 milyar ton dusurmeyi hedefleyen yeni diyet yonergeleri getirdi 2016 yilinda yapilan bir arastirma et ve sut vergilerinin es zamanli olarak sera gazi emisyonlarinin azalmasina ve saglikli diyetlerin artmasina neden olabilecegi sonucuna varmistir Calismada sigir eti uzerinde 40 sutte 20 ek ucretler analiz edildi ve optimum bir planin emisyonlari yilda 1 milyar ton azaltacagi one suruldu Enerji verimliligi ve tasarrufu tabani 10 watt 806 ile 230 voltluk bir LED ampul Bazen sadece enerji verimliligi olarak adlandirilan verimli enerji kullanimi urun ve hizmet saglamak icin gereken enerji miktarini azaltma cabalarinin hedefidir Ornegin bir evin yalitilmasi bir binanin konforlu bir sicakligi saglamak ve korumak icin daha az isitma ve sogutma enerjisi kullanmasini saglar LED aydinlatma floresan aydinlatma veya dogal tavan penceresi pencereleri takmak geleneksel akkor ampulleri kullanmaya kiyasla ayni aydinlatma seviyesine ulasmak icin gereken enerji miktarini azaltir enerjinin yalnizca 33 unu kullanir ve akkor lambalardan 6 ila 10 kat daha uzun sure dayanir LED lambalar akkor lambanin ihtiyac duydugu enerjinin sadece 10 unu kullanir Enerji verimliliginin arttirmadan ekonomileri buyutmek icin verimli bir strateji oldugu kanitlanmistir Ornegin Kaliforniya eyaleti 1970 lerin ortalarinda kati verimlilik gereklilikleri ile bina kodu ve cihaz standartlari da dahil olmak uzere enerji verimliligi onlemlerini uygulamaya basladi Sonraki yillarda Kaliforniya nin kisi basina enerji tuketimi yaklasik olarak sabit kalirken ABD nin ulusal tuketimi iki katina cikti Kaliforniya stratejisinin bir parcasi olarak enerji verimliligini birinci yenilenebilir elektrik kaynaklarini ikinci ve yeni fosil yakitli enerji santrallerini en sona koyan yeni enerji kaynaklari icin bir yukleme siralamasi uyguladi Enerji tasarrufu ornegin davranis degisikligi yoluyla daha az enerji gerektiren bir hizmet elde etmek icin daha az enerji kullanmayi icerdiginden enerji verimliliginden daha genistir Verimlilik artisi olmayan koruma ornekleri bir odayi kisin daha az isitmak daha az araba kullanmak veya daha az aydinlik bir odada calismak olabilir Diger tanimlarda oldugu gibi verimli enerji kullanimi ve enerji tasarrufu arasindaki sinir bulanik olabilir ancak her ikisi de cevresel ve ekonomik acidan onemlidir Bu ozellikle eylemlerin fosil yakitlarin tasarrufuna yonelik oldugu durumdur Enerji kullaniminin azaltilmasi sera gazi emisyonlarinin azaltilmasi sorununa kilit bir cozum olarak gorulmektedir Uluslararasi Enerji Ajansi na gore binalarda endustriyel islemlerde ve tasimacilikta enerji verimliliginin artmasi 2050 de dunyanin enerji ihtiyacini ucte bir oraninda azaltabilir ve kuresel sera gazi emisyonlarinin kontrolune yardimci olabilir Talep tarafinda kaynaklari degistirme Talep tarafindaki yakit degisimi bir enerji servisine duyulan ihtiyaci karsilamak icin kullanilan yakit tipini degistirmeyi ifade eder Derin dekarbonizasyon hedeflerine ulasmak icin Kaliforniya ve Avrupa Birligi nde tartisilan 2050 hedefine gore 80 azalma gibi bircok birincil enerji degisikligine ihtiyac duyulmaktadir Sadece enerji verimliligi bu hedeflere ulasmak icin yeterli olmayabilir talep tarafinda kullanilan yakitlari degistirmek karbon salinimini azaltmaya yardimci olacaktir Kademeli olarak komur petrol ve nihayetinde dogal gazin binalarda mekan ve su isitmasi icin azaltilmasi gerekecektir Esdeger miktarda isi icin dogal gaz yakmak komur yakmaktan 45 daha az karbondioksit uretir Bunun olabilecegi cesitli yollar vardir ve farkli stratejiler muhtemelen farkli yerlerde anlamli olacaktir Bir gaz ocaginin sistem verimliligi dogal gaz enerji santrali ve elektrikli isi kombinasyonundan daha yuksek olabilir Ayni dogal gaz enerji santrali ve bir elektrik isi pompasi kombinasyonu en soguk iklimler haric hepsinde iletilen isi birimi basina daha dusuk emisyona sahiptir Bu isi pompalarinin cok verimli performans katsayisi nedeniyle mumkundur Bu yuzyilin basinda tum elektrigin 70 i fosil yakitlar tarafindan uretiliyordu ve karbon icermeyen kaynaklar sonunda uretim karisiminin yarisini olusturdugu zaman gaz veya yag firinlari ve su isiticilarini elektrikli olanlar ile degistirmenin cevresel yarari olacak Norvec Brezilya ve Quebec gibi bol miktarda hidroelektrik olan bolgelerde elektrikli isi ve elektrik ile su isitma yaygindir Talep tarafini fosil yakitlardan isitma icin elektrige gecirme ekonomisi yakitlara gore elektrik fiyatina ve ekipmanlarin nispi fiyatlarina bagli olacaktir EIA Yillik Enerji Gorunumu 2014 yerel gaz fiyatlarinin onumuzdeki on yillarda elektrifikasyonunu tesvik edecek sekilde elektrik fiyatlarindan daha hizli artacagini gostermektedir Elektrikli isitma yukleri ayrica icerisine katilabilecek esnek bir kaynak saglayabilir Termostatik olarak kontrol edilen yukler dogal enerji deposuna sahip olduklarindan isitmanin elektrifikasyonu degisken yenilenebilir kaynaklari sebekeye entegre etmek icin degerli bir kaynak saglayabilir Elektrifikasyon alternatifleri arasinda biyogaz veya diger yoluyla boru hatti gazinin dekarbonize edilmesi de bulunur Enerji ve Cevre Ekonomisi tarafindan yapilan 2015 arastirmasi boru hatti gazi dekarbonazisyonu icin elektrifikasyon ve enerji verimliligi hibrit yaklasiminin Guney Kaliforniya da yalnizca elektrifikasyon veya enerji verimliligi ile ayni maliyette karbon azaltma hedeflerini karsilayabilecegini gostermektedir Talep tarafi sebeke yonetimi Ruzgar enerjisi gibi surekli olmayan elektrik kaynaklarini genisletmek sebeke dalgalanmalarinin dengelenmesi ile ilgili buyuyen bir sorun yaratir Planlardan bazilari arasinda binalar icin pompalanmis depolama veya milyarlarca dolar maliyeti olan kitasal bulunuyor Bununla birlikte daha fazla enerji icin yapilasma yerine tuketici tarafindaki elektrik talebinin boyutunu ve zamanlamasini etkilemenin cesitli yollari vardir Daha kucuk bir elektrik sebekesinde azalan talepler icin tasarim yapmak sureksizlik elektrik kesintileri ve en yuksek talepler icin fazladan uretim ve aktarima sahip olmaktan daha verimli ve ekonomiktir Bu yeteneklere sahip olmak akilli sebeke nin ana amaclarindan biridir Kullanim suresi olcumu elektrik kullanicilarini en yuksek yuk tuketimini azaltmaya motive etmenin yaygin bir yoludur Mesela talebin tepe noktasi gectikten sonra geceleri bulasik ve camasir yikama elektrik maliyetlerini dusuruyor planlari elektrik sebekesinde stres algilandiginda cihazlarin pasif olarak kapatilmasini saglar Bu yontem termostatlarla cok iyi calisabilir Sebekedeki guc az bir miktar yetersiz kaldiginda sebekedeki yuku azaltan dusuk gucte bir sicaklik ayari otomatik olarak secilir Ornegin milyonlarca buzdolabi bulutlar gunes panellerini golgelediginde tuketimini azaltir Tuketicinin kredi hesaplamasini yapabilmesi icin akilli sayac olmasi gerekir cihazlar sebekeden her turlu mesaji alabilir Mesaj dinamik talebe benzer dusuk guc modunu kullanma talebi sebekedeki ani bir hata aninda tamamen kapanma ya da elektrik icin mevcut ve beklenen fiyatlar hakkindaki bildirimler olabilir Bu elektrikli otomobillerin gunun saatinden bagimsiz olarak en ucuza sarj olmasini saglayacaktir onerisi sebekeyi gecici olarak beslemek icin bir otomobilin akusunu veya yakit hucresini kullanir Alternatif enerji kaynaklari Yenilenebilir enerji Dunyada yenilenebilir enerjinin buyumesi yesil ve koyu mavi cizgilerle gosterilmektedir Cin de Dunyanin en buyuk hidroelektrik santrali olan 22 500 MW Uc Bogaz Baraji Oregon ABD eyaletinde 845 megawatt MW ruzgar ciftligidir her turbin etiketli 2 veya 2 5 MW elektrik jeneratorudur 150 MW lik da bulunan ticari enerji santralidir Andasol santrali gunes enerjisini depolamak icin erimis tuz tanklari kullanir boylece gunes gittikten sonra bile 7 5 saat boyunca elektrik uretmeye devam edebilir dis mekanda yemek pisirmek icin gunes isigini enerji kaynagi olarak kullanir Uluslararasi Enerji Ajansi acikladigina gore yenilenebilir enerji akislari gunes isigi ruzgar yagmur gelgitler bitki buyumesi ve gibi doga olaylarini icerir Yenilenebilir enerji surekli yenilenen dogal sureclerden elde edilir Cesitli formlarinda dogrudan gunesten ya da yerin derinliklerinde uretilen isidan kaynaklanir Tanimda gunes ruzgar okyanus hidroelektrik biyokutle jeotermal kaynaklardan uretilen elektrik ve isi ve yenilenebilir kaynaklardan turetilen biyoyakitlar ve hidrojen yer almaktadir Iklim degisikligi endiseleri ve karbon emisyonlarini azaltma ihtiyaci artan buyumeyi hizlandiriyor Dusuk karbonlu yenilenebilir enerji uc ana alanda geleneksel fosil yakitlarin yerini almaktadir ve 2011 yilinda dunya genelinde elektrik uretimi icerisinde yenilenebilir enerji kaynaklarinin payi dorduncu yil arka arkaya artarak 20 2 ye yukseldi 2014 raporuna gore yenilenebilir enerji kaynaklari kuresel enerji tuketimine 19 oraninda katkida bulundu Bu enerji tuketimi yanan biyokutleden elde edilen 9 isi enerjisi 4 biyokutle olmayan ruzgar 4 2 ve gunes jeotermal ve biyokutle termik santrallerinden elde edilen elektrik 2 olarak paylasildi beklenenden cok daha hizli buyudu Hukumetlerarasi Iklim Degisikligi Paneli IPCC toplam kuresel enerji talebinin cogunu karsilamak icin bir yenilenebilir enerji teknolojileri portfoyunu entegre etmenin birkac temel teknolojik sinirinin oldugunu soyledi Ulusal duzeyde dunyadaki en az 30 ulke halihazirda enerji arzinin 20 sinden fazlasina katkida bulunan yenilenebilir enerjiye sahiptir 2012 itibariyla yenilenebilir enerji kurulan yeni elektrik kapasitesinin neredeyse yarisini olusturuyor ve maliyetler dusmeye devam ediyor Kamu politikasi ve politik liderlik hareket sahasinin adil olmasini ve yenilenebilir enerji teknolojilerinin daha genis kabul gormesini saglamaya yardimci olur 2011 2011 itibariyla itibariyla 118 ulkenin kendi yenilenebilir enerji gelecekleri icin hedefleri var ve yenilenebilir enerjileri tesvik etmek icin genis capli kamu politikalari yururluge koydular Onde gelen yenilenebilir enerji sirketleri arasinda Vestas ve vardir kullanma tesviki kuresel isinma ve diger ekolojik ve ekonomik kaygilar tarafindan yaratilmistir tum yeni enerjiyi ruzgar enerjisi gunes enerjisi ve hidroelektrik ile 2030 a kadar uretmenin mumkun oldugunu ve mevcut enerji tedarik duzenlemelerinin 2050 yilina kadar tumuyle degistirilebilecegini soyluyor Yenilenebilir enerji planinin uygulanmasinin onundeki engellerin oncelikle teknolojik veya ekonomik degil sosyal ve politik oldugu gorulmektedir Jacobson ruzgarin gunesin ve su sisteminin enerji maliyetlerinin bugunun enerji maliyetlerine benzer olmasi gerektigini soyluyor IEA Uluslararasi Enerji Ajansi tarafindan yapilan 2011 projeksiyonuna gore gunes enerjisi jeneratorleri dunyanin elektriginin cogunu 50 yil icinde ureterek sera gazi emisyonlarini onemli olcude azaltabilir 100 yenilenebilir enerji yaklasiminin elestirmenleri ve i icerir Smil ve Hansen gunes ve ruzgar enerjisinin NIMBYizm ve altyapi eksikligi konusunda endise duyuyorlar Ekonomik analistler takiben yenilenebilir enerji ve icin pazar kazanci beklemektedir 2012 Birlik Devleti konsmasinda Baskan Barack Obama yenilenebilir enerjiye olan bagliligini yineledi ve 2012 yilinda kamu arazisinde 10 000 MW yenilenebilir enerji projesine izin verme konusundaki uzun suredir devam eden Icisleri Bakanligi taahhudunden bahsetti Kuresel olarak yenilenebilir enerji endustrilerinde tahminen 3 milyon dogrudan is var bunlarin yarisi biyoyakit endustrisinde Yenilenebilir enerji kaynaklarinin ekonomik bir sekilde kullanilmasi icin cok uygun olumlu cografya jeoloji ve havasi olan bazi ulkeler elektriginin cogunu jeotermal enerji dahil olmak uzere yenilenebilir kaynaklardan almaktadirlar Jeotermal enerji Izlanda yuzde 100 Hidroelektrik Brezilya yuzde 85 Avusturya yuzde 62 Yeni Zelanda 65 Isvec yuzde 54 Yenilenebilir enerji jeneratorleri bircok ulkede yayginlasmistir ve ruzgar enerjisi bazi bolgesel alanlarda onemli miktarda elektrik saglar ornegin ABD nin Iowa eyaletinde yuzde 14 Almanya nin kuzey eyaleti Schleswig Holstein da yuzde 40 ve Danimarka da yuzde 20 bircok ulkede ozellikle de su anda kuresel toplamin yuzde 70 ine 180 GWth sahip olan Cin de onemli ve buyuyen bir katki sagliyor Dunya genelinde toplam kurulu gunes enerjili su isitma sistemleri 70 milyondan fazla hanenin su isitma ihtiyacinin bir bolumunu karsilamaktadir Biyokutle nin isitma icin kullanimi da artmaya devam ediyor Isvec te ulusal biyokutle enerjisi kullanimi petrolun degerini asti Dogrudan da hizla buyuyor Etanol yakiti ve biyodizel gibi ulasim icin yenilenebilir 2006 dan beri Amerika Birlesik Devletleri nde petrol tuketiminde onemli bir dususe neden oldu 2009 yilinda dunya capinda uretilen 93 milyar litre biyoyakit dunyadaki benzin uretiminin yaklasik yuzde 5 ine esit olan yaklasik 68 milyar litre benzinin yerini aldi Bircok farkli biyoyakit nesli yani 1 2 3 ve 4 nesil biyoyakit olarak ayirt edilebilir Ilk nesil biyoyakitlar gida uretimi ile rekabet ederken sonraki nesillerde artik bu sorun yasanmadi Ayrica 1 nesil biyoyakitlar ayni zamanda daha sonraki nesil biyoyakitlarda artik bulunmayan hurma yagi ve soya yagi yagmur ormanlarinda ormansizlasmaya neden olan etmenler Brezilya Endonezya gibi yakitlari da icerir Dunyanin en buyuk gunes enerjisi santrallarindan bazilari CSP ve PV ikisi Kaliforniya da Nukleer enerji Fisyon enerjili cekirdegin yakininda uretilen Mavi isigi 2001 den bu yana nukleer ronesans terimi ve sera gazi emisyon sinirlarina uyulmasina iliskin yeni kaygilar nedeniyle endustrisinin canlanmasina atifta bulunmak icin kullanilmistir Bununla birlikte Mart 2011 de Japonya da Fukusima nukleer felaketi ve ilgili kesintiler nukleer gucun gelecegi konusunun bazi yorumcular arasinda sorgulanmasina yol acti Japonya nin Fukushima nukleer santrallerindeki krizin onde gelen enerji tuketen ulkelerin mevcut reaktorlerinin guvenligini gozden gecirmelerine ve dunyadaki planli genislemelerin hizi ve olcegi konusuna suphe ile bakilmasina yol actigini bildirdi Dunya Nukleer Birligi 2012 de nukleer elektrik uretiminin 1999 dan bu yana en dusuk duzeyde oldugunu bildirmistir Daha once yapilmis birkac uluslararasi arastirma ve degerlendirme diger teknolojiler portfoyunun bir parcasi olarak nukleer enerjinin sera gazi emisyonlarini azaltmada rol oynamaya devam edecegini ileri surdu Tarihsel olarak nukleer enerji kullaniminin 2013 itibariyla 64 giga ton atmosferik emisyonu engelledigi tahmin edilmektedir Nukleer enerjiyle ilgili kamu endiseleri guvenlik riskleri ve nukleer santrallerin cok pahali olmasidir Bu kaygilardan nukleer kazalar ve uzun omurlu radyoaktif yakitin atiklarin elden cikarilmasi muhtemelen dunya capinda en buyuk kamuoyu etkisini yaratti Genel olarak farkinda olunmasa da bu goze carpan kamusal kaygilardan her ikisi de mevcut tasarimlari deneysel olarak kanitlanmis erime korumasi gelecek ve geleneksel ve daha gelismis yakit atik isi isleminin kullanilmasi ile buyuk olcude azaltilmistir Ikinci geri donusum veya yeniden isleme bir toplum tarafindan uzun omurlu atigin azaltilmasina verilen farkli degerlerin seviyelerine bagli olarak cogu ulkede bir kereye mahsus kullanmanin genellikle daha ucuz oldugu dusunuldugu icin su anda yaygin degildir Ornegin Fransa da ABD ye kiyasla onemli miktarda yeniden isleme yapilir Nukleer enerji 2013 itibariyla dunya elektrik uretimindeki 10 6 lik bir paya sahiptir ve en buyuk dusuk karbonlu guc kaynagi olan hidroelektrikten hemen sonra gelir 400 den fazla reaktor 31 ulkede elektrik uretiyor Nukleer enerjiden kaynaklanan CO2 yasam dongusu degerlendirmesi emisyonlarini analiz eden Endustriyel Ekoloji Dergisi nde yayinlanan bir Yale Universitesi incelemesi soyledir Toplu LCA literaturu nukleer enerjiden kaynaklanan yasam dongusu sera gazi emisyonlarinin geleneksel fosil kaynaklardan kaynaklanan emisyonlarin yalnizca kucuk bir kismi ve yenilenebilir teknolojilerle karsilastirilabilir oldugunu gostermektedir Bazilari zenginlestirme yontemlerinin verimliliginde bir artis olmadan Uranyum cevheri derecesinde asiri potansiyel bir dususun sonucu olarak gelecekteki GHG nukleer enerji emisyonlarini cevreleyen belirsizlige dikkat cekmistir Gelecekteki kuresel nukleer gelismenin senaryo analizinde ortalama cevher derecesinin azalan bir kuresel tarafindan etkilenebilecegi icin kosullara bagli olarak medyan yasam dongulu nukleer enerji sera gazi emisyonlarinin 2050 yilina kadar 9 ile 110 g CO2 eq kWh arasinda olabilecegini belirledi Bu analizdeki son yuksek rakam senaryodaki cevher derecesi bircok linyit komur kullerindeki uranyum konsantrasyonundan daha dusuk oldugu icin makalenin yazarlari tarafindan cok saglam sayilmayan en kotu durum senaryosundan turetilmistir Bu gelecek analizleri oncelikle mevcut teknolojisi icin ekstrapolasyonlarla ilgilenmesine ragmen ayni makale ayni zamanda FBR ler Hizli Uretken Reaktorleri hakkindaki literaturu ozetlemektedir En yenisi BN 800 olan FBR lerden ikisi 2014 ten beri calisiyorlar ve bu reaktorler icin medyan yasam dongusu GHG emisyonlarinin mevcut hafif su reaktorleri LWR lere benzer veya daha dusuk oldugu ve uranyum cevherini az veya hic tuketmedigi ifade ediliyor 2014 raporlarinda enerji kaynaklarinin IPCC karsilastirmasi ozellikle albedo etkilerini iceren uretilen elektrik birimi basina kuresel isinma potansiyeli daha yaygin uretken olmayan hafif su reaktorleri icin Warner ve Heath Yale meta analizinden elde edilen medyan emisyon degerini yansitmaktadir bir CO2 esdeger 12 g CO2 eq kWh Bu deger sirasiyla 24 ve 230 g CO2 eq kWh olarak buyuk olcude daha fazla kuresel isinma katkisina yol acan hidroelektrik ve biyokutle gibi benzer dusuk karbon gucu temel yuk kaynaklari ile tum temel yuk guc kaynaklarinin en dusuk kuresel isinma katki durumudur 2014 yilinda Brookings Enstitusu enerji ve emisyon maliyet analizlerini yaptiktan sonra Dusuk ve Karbonsuz Elektrik Teknolojilerinin Net Yararlari ni yayinladi Rapora gore yeni nukleer hidroelektrik ve kombine cevrimli dogal gaz santrallerin net faydalari ruzgar veya gunes santrallerinin net faydalarindan cok daha agir basar ve en uygun maliyetli dusuk karbonlu enerji teknolojisi nukleer enerjidir Baskanlik kampanyasi sirasinda Barack Obama Nukleer enerji karbon disi elektrik uretimimizin 70 inden fazlasini temsil ediyor Bir secenek olarak nukleer enerjiyi elimine edersek agresif iklim hedeflerimize ulasmamiz mumkun degildir seklinde bir ifade kullanmistir 2015 yilinda Profesor ve meslektaslari tarafindan yapilan dunyanin elektrik sebekesinden fosil yakitlari tumuyle kaldirmak ile ilgili bir analiz Fransa ve Isvec te 1980 li yillarda bu iki ulkenin nukleer enerji gelistirme programlari sirasindaki fosil yakitlari nukleer enerji ile mutevazi ve kanitlanmis degistirme hizinda 10 yil icerisinde bu iki ulkenin elektrik sebekelerine bagli tum fosil yakitlari nukleer enerji ile degistirebildigini ve bu sonucun ayni zamanda en siki sera gazi etkilerini hafifletme hedeflerini bile karsilayacak duzeyde oldugunu belirledi Daha onceki benzer bir analizde Brook eger dunyadaki nukleer fisyon yapilandirma hizi bu iki ulkenin 1980 sonrasindaki on yillik yapilandirma hizina esit olsaydi 30 yil icerisinde ulasim ile ilgili sentetik yakitlar vs de dahil olmak uzere tum kuresel enerjinin yuzde 50 si uretilebilirdi Bu hicbir tarihsel emsali olmayan ve kisitlayici maliyeti nedeniyle hicbir zaman denenmemis ve gelecekte enerjiyi insanligin daha az kullanacagina dair icsel varsayimi olmasinin yani sira ruzgar dalga ve gunes projelerine ayrilmasi gereken cok daha buyuk arazi alani ile tamamen kavramsal bir calisma olan dunyasina tamamen tezat olusturur Brook un belirttigi gibi nukleer fisyondaki baslica sinirlamalar teknik ekonomik veya yakitla ilgili degil bunun yerine toplumsal kabul mali ve politik atalet ve dusuk karbonlu alternatifler ile ilgili karsi karsiya kalinan gercek dunyadaki kisitlamalarin yetersiz elestirel degerlendirmesi ile baglantilidir Nukleer enerji bir karbon vergisi programi bulunmayan ulkelerdeki fosil yakit enerji kaynaklari ile karsilastirildiginda rekabetci olmayabilir ve ayni guc ciktisina sahip fosil yakit tesisi ile karsilastirildiginda nukleer enerji santrallerinin kurulmasi daha uzun zaman alir Turlerinin ilk ornekleri Finlandiya ve Fransa da yapim asamasinda olan reaktorleri gecikti ve butceleri asildi Bununla birlikte deneyimlerden ogrenerek Cin de insaat halinde olan iki EPR reaktoru insaatlarindan birisi programa gore digeri ise programin ilerisinde devam etmektedir 2013 itibariyla IAEA ve na gore dunya capinda 15 ulkede yapim asamasinda 68 sivil nukleer guc reaktoru vardi Cin de bu nukleer reaktorlerden 2013 itibariyla daha fazlasinin insasi planlanmakla birlikte 29 adeti yapim asamasindadir ABD de reaktorlerinin neredeyse yarisinin lisanslari 60 yila cikarildi ve bir duzine daha insa etme dusunceleri ciddiyetini koruyor Guney Kore Hindistan ve Rusya da da insa edilmekte olan cok sayida yeni reaktor var En az 100 adet daha eski ve daha kucuk reaktor buyuk olasilikla onumuzdeki 10 15 yil suresi zarfinda bir bir kapatilacak Bu ancak ABD nin 104 nukleer reaktorunun omrunun 60 yila cikarilmasini saglamak icin ortaya cikarilan hesaba alinmadigi takdirde olasidir ABD reaktorlerinin neredeyse yarisinin lisanslari 2008 yili itibariyla 60 yila cikarildi Oysa yine 2008 yilinda ABD Kongresi nin Bilim ve Teknoloji Komitesi yeni nukleer santrallarin urettigi elektrigin fiyatinin gunes enerjisi haric butun diger dusuk karbonlu teknolojilerinkinden daha yuksek oldugunu hesaplamisti Tek istisna olan gunes enerjisinin fiyati da hizla dusmekteydi Iki yeni reaktoru 2013 itibariyla nde insa ediliyor Nukleer enerji hakkindaki kamuoyu ulkeler arasinda buyuk farkliliklar gostermektedir Gallup International 2011 tarafindan yapilan bir anket 47 ulkede kamuoyunu degerlendirdi Anket Japonya daki Fukushima nukleer santralinde kaza ya neden olan tsunami ve depremin ardindan yapildi 49 u nukleer enerji hakkinda olumlu goruslere sahip oldugunu 43 u ise olumsuz goruse sahip oldugunu belirtti Ipsos un 2011 yaptigi bir baska kuresel anket 24 ulkede kamuoyunu degerlendirdi Bu ankete katilanlar komur ve nukleer enerji yerine yenilenebilir enerji kaynaklarini acikca tercih ettiklerini gostermistir Ipsos 2012 gunes ve ruzgarin halk tarafindan nukleer enerji ve dogal gaza gore daha cevre dostu ve uzun vadede daha yasayabilir enerji kaynaklari olarak goruldugunu tespit etmistir Ancak gunes ve ruzgara nukleer enerji ve dogal gaza gore daha az guvenilir olarak bakildigi ortaya cikti 2012 yilinda Ingiltere de yapilan bir ankete katilanlarin 63 unun nukleer enerjiyi destekledigi ve 11 inin de nukleer enerjiye karsi oldugu tespit edildi Almanya da guclu duyarlilik Mart 2011 deki Fukusima I Nukleer Santrali kazalarini takiben calisan on yedi reaktorun sekizinin kalici olarak kapatilmasina neden oldu Nukleer fuzyon arastirmasi Uluslararasi Termonukleer Deneysel Reaktoru seklinde devam ediyor Fuzyon gucuyle calisan elektrik uretiminin baslangicta fisyon gucunun oldugu gibi kolayca ulasilabilir olduguna inaniliyordu Bununla birlikte surekli reaksiyonlar ve icin asiri gereksinimler projeksiyonlarin birkac on yil uzamasina neden olmustur 2010 yilinda ilk denemelerden 60 yildan fazla bir sure sonra bile ticari elektrik uretiminin 2050 den once gerceklesmesinin hala dusuk bir olasilik olduguna inaniliyordu Bu zorlu ticari saf fuzyon reaktoru DEMOnstration Enerji Santrali reaktorunde herhangi bir girisimde bulunmadan once ekonomik fuzyon fisyon hibrit reaktorler insa edilebilir Komur gaz yakit degisimi Hafifletme tekliflerinin cogu dogrudan belirtmek yerine kuresel fosil yakit uretiminde nihai bir dususu ima eder Ayrica kuresel fosil yakit uretiminde dogrudan kotalar onerildi Dogal gaz elektrik santrallerinde yakildiginda komurden cok daha az sera gazi yani CO2 ve metan CH4 yayar ancak bu yararin gaz sondaj sahalarinda ve tedarik zincirindeki diger noktalardaki metan sizintisi nedeniyle tamamen ortadan kalktigina dair kanitlar ortaya cikmaktadir Cevre Koruma Ajansi EPA ve Gaz Arastirma Enstitusu GRI tarafindan 1997 yilinda yapilan bir arastirma artan dogal gaz agirlikli olarak metan kullanimindan kaynaklanan karbondioksit saliniminin azaltilmasinin kacak ve emisyon gibi kaynaklardan muhtemel bir artis seviyesi ile sifirlanma ihtimalini arastirmaya calismistir Calisma artan dogal gaz kullanimindan kaynaklanan emisyonlardaki azalmanin artan metan emisyonlarinin zararli etkilerinden agir bastigina karar verdi Daha yakin zamanda yapilan hakemli calismalar bu calismanin bulgularina meydan okudu ve Ulusal Okyanus ve Atmosfer Idaresi NOAA arastirmacilari dogal gaz alanlarindan gelen yuksek metan CH4 kacagi oranlarini bulduklarini teyit ettiler Bir iklim arastirmasi bilimcisi Tom Wigley tarafindan yapilan bir 2011 arastirmasi fosil yakit yanmasindan kaynaklanan karbon dioksit CO2 emisyonlarinin enerji uretmek icin komur yerine dogal gaz kullanarak azaltilabilecegini ancak ek metan CH4 sizintilarinin iklim sistemindeki isi hapsolmasina katki koydugunu bu da komurden gaza gecise eslik eden CO2 isi hapsolmasindaki azalmayi sifirladigini tespit etti Calisma komur madenciligindeki metan sizintisina bakti kukurt dioksit ve karbonlu aerosol emisyonlarindaki degisiklikler nedeniyle radyasyon hapsolmasindaki degisikliklere ve komur ve gaz yakitli enerji uretimi arasindaki elektrik uretiminin verimliligindeki farkliliklara Sonucta bu faktorler azalan CO2 emisyonlardan dolayi isinmadaki azalmayi telafi etmekten daha fazladir Gaz komurun yerini aldiginda 0 lik bir kacak orani ile 2 050 ye kacak orani 10 kadar yuksek ise 2 140 a kadar ek isinma soz konusudur Bununla birlikte 21 yuzyilda kuresel ortalama sicakliga olan genel etkiler azdir Petron et al 2013 ve Alvarez et al 2012 gaz altyapisindan kacaklarin hafife alinmis olabilecegini tahmin ediyor Bu calismalar dogal gazin daha temiz bir yakit olarak kullanilmasinin supheli oldugunu gostermektedir 20 yillik dogal gaz teknik literaturunun 2014 tarihli bir meta arastirmasi metan emisyonlarinin surekli olarak hafife alindigini ancak 100 yillik bir olcekte komurden gaza yakit gecisinin iklim avantajlarinin dogal gaz kacaginin olumsuz etkilerinden daha buyuk oldugunu gostermektedir Isi pompasi Hava kaynakli isi pompasinin dis unitesi Isi pompasi bir isi kaynagindan isi yutagi adi verilen bir hedefe isi enerjisi saglayan bir cihazdir Isi pompalari termal enerjiyi soguk bir alandan emerek daha sicak bir alana birakarak kendiliginden olusan isi akisinin tersi yonunde hareket ettirmek uzere tasarlanmistir Bir isi pompasi enerjiyi isi kaynagindan isi yutagina aktarma islemini gerceklestirmek icin bir miktar harici guc kullanir Klimalar ve dondurucular isi pompalarinin bilinen ornekleri olsa da isi pompasi terimi daha geneldir ve alan isitma veya alan sogutma icin kullanilan bircok HVAC Isitma Havalandirma ve Iklimlendirme cihazi icin gecerlidir Isitma icin bir isi pompasi kullanildiginda bir klima veya buzdolabinin kullandigi ayni temel sogutma dongusunu kullanir ancak tersi yonde cevreye degil sartlandirilmis alana isi birakir Bu kullanimda isi pompalari genellikle daha soguk dis ortamdan veya yerden isi alir Isitma modunda isi pompalari elektrik gucu kullanimlarinda basit elektrik direncli isiticilara gore uc ila dort kat daha verimlidir Isi pompalarinin hanelerin sera gazi emisyonlarini piyasada bulunan diger tum teknolojilerden daha iyi azaltabilecek tek teknoloji oldugu sonucuna varilmistir 30 luk bir pazar payi ve potansiyel olarak temiz elektrik sayesinde isi pompalari kuresel CO2 emisyonlarini yillik 8 oraninda azaltabilir Toprak kaynakli isi pompalarinin kullanilmasi 2050 de Avrupa da birincil enerji talebinin yaklasik 60 ini ve Avrupa daki CO2 emisyonlarin 90 ini azaltabilir ve yenilenebilir enerjinin yuksek paylarinin kullanilmasini kolaylastirir Isi pompalarinda yenilenebilir enerji fazlasinin kullanilmasi kuresel isinmayi ve fosil yakit tukenmesini azaltmak icin en etkili evsel arac olarak kabul edilir Elektrik uretiminde kullanilan onemli miktarda fosil yakit ile elektrik sebekesinden talepler ayni zamanda sera gazi da uretir Dusuk karbonlu elektrigin yuksek bir payi olmadan evsel bir isi pompasi dogal gaz kullanmaktan daha fazla karbon emisyonu uretecektir Fosil yakitlarin ortadan kalkmasi karbon notr ve negatif yakitlar 3 500 4 000 cevre aktivisti iklim degisikligini sinirlandirmak icin Almanya da bir komur madenini engelliyor Fosil yakit karbon notr ve karbon negatif boru hatti ve gazlastirma ve gazdan siviya teknolojileri ile uretilen tasima yakitlari ile saf disi birakilabilir Fosil yakit baca gazi kaynakli karbondioksit karbon negatif yeniden agaclandirmaya izin veren plastik kereste uretmek icin kullanilabilir Yutaklar ve negatif emisyonlar Bir buyuyen bir orman gibi belirsiz bir sure boyunca karbon iceren bazi kimyasal bilesikleri biriktiren ve depolayan dogal veya yapay bir haznedir Negatif bir karbondioksit emisyonu ise karbondioksidin atmosferden kalici olarak uzaklastirilmasidir Ornekler dogrudan havadan yakalama ve yer altindaki jeolojik olusumlarda ve biyolojik komurde depolama gibi gelismis teknolojilerdir Bu surecler bazen yutak veya hafifletme varyasyonlari bazen de jeomuhendislik olarak kabul edilir Diger azaltma onlemleriyle birlikte ulasilmasi icin negatif karbon emisyonlariyla birlikte yutaklar cok onemli olarak kabul edilir Antarktika Iklim ve Ekosistemler Kooperatif Arastirma Merkezi ACE CRC insanligin yillik CO2 emisyonlarinin ucte birinin okyanuslar tarafindan absorbe edildigine dikkat cekiyor Ancak bu deniz yasami uzerinde potansiyel olarak onemli etkileri olan de yol acar Asitlesme kalsifiye eden organizmalarin kabuklarini olusturmada mevcut karbonat iyonlarinin seviyesini dusurur Bu organizmalar Guney Okyanus yemek aginin kurulmasina katkida bulunan plankton turlerini de icerir Bununla birlikte asitlenme balik solunumu larva gelisimi ve hem besinlerin hem de toksinlerin cozunurlugundeki degisiklikler gibi cok cesitli diger fizyolojik ve ekolojik surecleri etkileyebilir Deniz yosunu gibi bazi bitkiler oksijen uretir bunlar uretilip bir ucuncu nesil biyoyakit kaynagi olarak islev gorebilir bu nedenle de gecici olarak karbonu tutarlar Yeniden agaclandirma ormansizlasmadan kacinma ve agaclandirma nin yerli nufusa aktarilmasinin ormanlari verimli bir sekilde korudugu iddia edilmektedir Tom Crowther ve arkadaslarinin yaptigi bir arastirmaya gore 1 2 trilyon agac daha ekecek kadar yer var Bu miktardaki agac son 10 yildaki CO2 emisyonlarini sifirlar ve 160 milyar ton karbonu tutar Bu vizyon tarafindan yurutulmektedir ETH Zurih te yapilan arastirmaya gore tum dunyadaki bozulmus ormanlarin geri kazanilmasi toplamda yaklasik 205 milyar ton karbon yakalayabilirdi kuresel isinmayi 2 C nin altina dusurebilecek olan tum karbon salimlarinin yaklasik 2 3 u 2007 yilinda toplam sera gazi emisyonlarinin yaklasik yuzde 20 si 8 GTCO2 yil ormansizlasmadan kaynaklandi Kacinilacak ormansizlasmanin CO2 emisyonlarini 1 ton CO2 basina kayip tarimdan kaynaklanan 1 5 firsat maliyeti ile azalttigi tahmin edilmektedir Yeniden agaclandirma en az 1 GtCO2 yil tasarruf saglayabilir bu da tahmini olarak 5 15 tCO2 tutarindadir Agaclandirma daha once ormanin olmadigi bir yere yapilir bu tur agaclandirmalarin emisyonlari tek basina azaltmak icin sinirlayici olcude buyuk olmasi gerektigi tahmin ediliyor Toprak uzerindeki haklarin kamu alanindan binlerce yildir bagli olduklari ormanlari korumada bir menfaat sahibi olan yerli nufusuna aktarilmasinin ormanlari korumak icin uygun maliyetli bir strateji oldugu iddia edilmektedir Bu Hindistan Orman Haklari Yasasi gibi mevcut yasalarda belirtilen haklarin korunmasini da icerir Belki de gunumuzdeki en buyuk toprak reformu olan bu tur haklarin Cin de devredilmesinin ormanlarin kapladigi alani arttirdigi iddia edilir Arazinin kocaninin verilmesi ozellikle Brezilya Amazon larinda devlet tarafindan yonetilen dogal parklardan bile iki ya da uc kat daha az agac kesimi ile arazi acmaya neden oldugunu gostermistir Insanlari dislamak ve hatta korunan alanlardan gelen sakinleri tahliye etmek bazen de cevre gruplarinin lobi yapmasi sonucu yerel halkin daha sonra hayatta kalabilmek icin bolgedeki ham madde isleyen sirketlerde calismak uzere geri donduklerinden dolayi topragin daha fazla somurulmesine neden olmaktadir Artan yogun tarim ve kentlesme ile birlikte terk edilmis tarim arazileri miktarinda bir artis var Bazi tahminlere gore her yarim hektarlik bir orijinal kesimi icin orijinal ile ayni biyolojik cesitlilige sahip olmasalar ve orijinal ormanlar bu yeni ikincil ormanlardan 60 daha fazla karbon depolasa bile 20 hektardan fazla yeni buyuyor Science dergisindeki bir arastirmaya gore terk edilmis tarim arazilerinde buyumeyi tesvik etmek yillarca suren karbon salimlarini dengeleyebilir ETH Zurih Universitesi tarafindan yapilan arastirmada yeniden agaclandirmaya en uygun arazilerin Rusya Amerika Birlesik Devletleri ve Kanada da oldugu tahmin ediliyor Onlenmis collesme Yonetilmis otlatma yontemlerinin otlaklari eski haline getirebilecegi bu sayede atmosferik CO2 seviyelerinin onemli olcude azatilabilecegi iddia edilmektedir Otlak alanlarini restore etmek havadan CO2 yi bitki materyaline depolar Genellikle dolasmaya birakilmayan ciftlik hayvanlari otlari yer ve otlarin buyumesini en aza indirir Bununla birlikte tek basina birakilan otlaklar sonunda kendi tomurcuklarini kapsayacak sekilde buyuyerek fotosentezi onler ve olen bitki yerinde kalir Otlaklari restore etmek icin onerilen bir yontem bircok kucuk citlerle cevrili alan kullanir Suruler vahsi otlak hayvanlarini taklit etmek ve cimlerin en iyi sekilde yetismesini saglamak icin bir iki gunden sonra bir alandan digerine tasinir Ek olarak yaprak maddesinin bir kismi surudeki bir hayvan tarafindan tuketildiginde onceki miktarda kok madde miktarini koruyamayacagi icin karsilik gelen miktarda kok maddesi dokulur ve kaybedilen kok maddesinin cogu curuyup gider ve atmosfere karisir ancak karbonun bir kismi toprak tarafindan tutulur Dunyanin 3 5 milyar hektarlik tarim arazisindeki topraklarin karbon iceriginin 1 oraninda artirilmasinin yaklasik 12 yillik CO2 emisyonunu dengeleyecegi tahmin edilmektedir in bir parcasi olarak collesme konusunda buyuk surulerin sik sik suclanmasina karsin tarih oncesi topraklarin ayni buyuklukte veya daha buyuk suruleri barindirdigini ve ABD de surulerin cikarildigi bolgelerin hala collesmeye devam ettigini iddia eder Ek olarak su anda atmosfere salinan karbon miktarinin yaklasik iki kati karbon tutan kuresel isinma kaynakli permafrostun cozulmesi guclu bir sera gazi olan metani kacak iklim degisikligi adi verilen bir tepe noktasina yol acma endisesinin kaynagi giderek artan bir geri besleme dongusunde serbest birakir Boyle bir senaryonun onlenmesi icin onerilen bir yontem Pleistosen Park ta goruldugu gibi buyuk otcullari geri getirmekti Gezinmeleri calilari ortadan kaldirarak ve topragi soguk havaya maruz birakarak topragi daha serin tutar Karbon yakalama and depolama Komur yakitli bir tesisten kaynaklanan karbondioksit emisyonlarinin karasal ve jeolojik olarak saklanmasinin gosterimi Karbon tutma ve depolama CCS enerji santralleri gibi buyuk nokta kaynaklarindan karbondioksit CO2 yakalayarak ve ardindan atmosfere serbest birakmak yerine guvenli bir sekilde depolayarak uygulanan bir iklim degisikligini hafifletme yontemidir IPCC kuresel isinmayi durdurmanin maliyetinin CCS olmadan iki katina cikacagini tahmin ediyor Uluslararasi Enerji Ajansi CCS nin enerji uretimi ve endustrisindeki CO2 tasarruflari icin en onemli yeni teknoloji oldugunu soyledi Bir CCS komur santralinin calistirilmasi normal bir komur santraline gore 40 daha fazla enerji gerektirse de CCS potansiyel olarak tesis tarafindan yayilan tum karbonun yaklasik 90 ini yakalayabilir 1996 da calismaya baslayan Norvec olaganustu derecede yuksek CO2 seviyesine sahip dogal gaz uretiminden ceza almamak icin yilda yaklasik bir milyon ton CO2 depolar 2011 yili sonu itibariyla faaliyette olan veya yapim asamasinda olan 14 projenin toplaminin planlanan CO2 depolama kapasitesi yilda 33 milyon tonun uzerindedir Bu her yil alti milyondan fazla aractan kaynaklanan emisyonlarin atmosfere girmesini onlemeye buyuk olcude esdegerdir analizine gore ABD de 2017 de cevrimici olacak komurle calisan uretecegi elektrik birim watt basina simdiye kadar insa edilmis en pahali elektrik santralidir Gelistirilmis karbon mineralizasyonu Gelistirilmis karbon mineralizasyonu dogal karbon dongusu nun arttirilarak karbonun havadan kayaya mineralize edildigi karbonun havadan alinarak yuzeye verilmesidir projesi CCS projelerinde kacaklarla ilgili ortak kaygilarinin giderilmesini ele alacak sekilde elektrik santrallerinde karbon yakalama ve depolama CCS sistemleri ile beraber kullanilarak karbon dioksitin iki yil gibi kisa bir surede kayaya donusturulmesini saglar Bu proje bazalt kaya kullandi ancak olivin de ayrica umut vericiydi Jeomuhendislik Jeomuhendislik Olivier Sterck tarafindan hafifletme ve adaptasyona alternatif olarak ancak Gernot Wagner tarafindan iklim degisikligine tamamen ayri bir cevap olarak gorulmektedir Bir degerlendirmesinde Barker et al 2007 jeomuhendisligi bir tur hafifletme politikasi olarak tanimlamistir IPCC 2007 atmosfer den CO2 i almak icin gibi jeo muhendislik seceneklerinin buyuk olcude kanitlanmadigi sonucuna varmistir ve jeomuhendislik icin guvenilir maliyet tahminlerinin henuz yayinlanmadigina karar verildi Amerika Birlesik Devletleri Ulusal Bilimler Akademisi raporunun Sera Isinmasinin Politika Etkileri Etki Hafifletme Adaptasyon ve Bilimsel Taban 1992 jeomuhendisligi atmosferik kimyadaki degisikliklerin etkileriyle mucadele etmek veya karsi etki yaratmak icin cevresel olarak genis kapsamli muhendislik secenekleridir olarak tanimlamistir Iki soruya on cevap vermeye calismak icin cesitli secenekleri degerlendirdiler bu secenekler ise yarayabilir mi ve makul bir maliyetle yerine getirilebilir mi Ayrica ucuncu bir sorunun tartisilmasini tesvik etmeyi de istediler hangi olumsuz yan etkileri olabilir Asagidaki secenek turleri incelenmistir yeniden agaclandirma karbon dioksitin okyanus emilimini arttirma karbon tutma ve gunes isiginin bir miktar engellenmesi NAS Tasarlanan onlemler degerlendirilmeli ancak dogrudan etkiler ve potansiyel yan etkiler etik konular ve riskler hakkinda genis bir anlayis olmadan uygulanmamalidir dedi Temmuz 2011 de tarafindan jeomuhendislik uzerine bir rapor iklim muhendislik teknolojilerinin artik kuresel iklim degisikligine karsi uygulanabilir bir cevap sunmadigini belirtti Karbondioksit giderimi yerkurede ve atmosferde yansimadan kalan gunes isinlarinin etkisini radiative forcing veya climate forcing azaltmak icin kullanilir Karbonu yapay olarak yakalama ve depolamanin yani sira dogal sekestrasyon islemlerini arttirmanin cesitli yollari arastirilmaktadir Ana dogal surec bitkiler ve tek hucreli organizmalar tarafindan yapilan fotosentez dir bakiniz Yapay surecler cesitlilik gosterir ve bu sureclerin bazilarinin uzun vadeli etkileri konusunda endiseler dile getirilmistir ticari olarak uygulanabilir hale getirebilecek ucuz enerjinin ve karbonun icin uygun yerlerin mevcudiyeti dikkat cekicidir Bununla birlikte genel olarak karbondioksitin havadan yakalanmasinin ozellikle fosil yakitla calisan elektrik santralleri rafineriler vb gibi ana kaynaklardan yakalanma ve depolanmasina gore daha az ekonomik olacagi beklenir Karbon yakalama sistemli ABD oldugu gibi uretilen enerji maliyetleri onemli olcude artacaktir Bununla birlikte yakalanan CO2 Statoil ve Shell in planladigi gibi daha fazla ham petrol elde etmek icin kullanilabilir CO2 ticari seralarda da kullanilabilir ve bu da teknolojiyi baslatmak icin bir firsat verir Baca emisyonlarini yakalamak icin ozellikle de simdi operasyonlarini durdurmus olan alg kullanimi icin bazi girisimlerde bulunmustur Gunes radyasyonu yonetimi Gunes radyasyon yonetiminin temel amaci gunes isigini yansitmak ve boylece kuresel isinmayi azaltmaktir Stratosferik in etkisi yaratma kabiliyeti onlari projelerinde kullanmak icin olasi bir aday haline getirmistir CO2 olmayan sera gazlari CO2 hafifletme ile ilgili tek sera gazi degildir ve hukumetler insan faaliyetlerinden kaynaklanan diger sera gazi emisyonlarini duzenlemek icin harekete gecmistir Kyoto Protokolu altinda cogu gelismis ulke tarafindan kabul edilen emisyon sinirlari neredeyse tum antropojenik sera gazi emisyonlarini duzenlemektedir Bu gazlar CO2 metan CH4 azot oksit N2O hidroflorokarbonlar HFC perflorokarbonlar PFC ve SF6 Farkli antropojenik sera gazi atmosferik konsantrasyonlarinin stabilize edilmesi farkli fiziksel ozelliklerinin anlasilmasini gerektirir Stabilizasyon sera gazinin atmosfere ne kadar hizli eklendigine ve ne kadar hizli cikarildigina baglidir Cikarilma orani soz konusu GHG nin atmosferik omru ile olculur bir liste icin sera gazlari maddesine bakin Burada kullanim omru atmosferdeki olculen sera gazi miktarinin 37 sine dusmesi icin gereken sure olarak tanimlanmaktadir Metan yaklasik 12 yillik nispeten kisa bir atmosferik omre sahipken N2O in omru yaklasik 110 yildir Metan icin mevcut emisyon seviyelerinin yaklasik 30 unun altina dusurulmesi atmosferik konsantrasyonunda bir dengelemeye neden olurken N2O icin 50 den daha fazla bir emisyon azaltimi gerekli olacaktir Metan ozellikle kisa vadede yakalayabilecegi isi miktari acisindan karbondioksit den cok daha guclu bir sera gazidir Bir metan molekulunun yakilmasi bir adet karbondioksit molekulu olusturur bu da gazin bir yakit kaynagi olarak kullanilmasinin net bir faydasi olmadigini gosterir Ilk basta uretilen atik metan miktarini azaltmak ve bir yakit kaynagi olarak gaz kullanimindan kacinmak diger yollarla bosa harcanan metanin uretken kullanimina baska yaklasimlarda olabilecegi gibi daha yararli bir etkiye sahip olacaktir Onleme acisindan Avustralya da hayvancilik tarafindan ve gegirme yoluyla salinan metan in kayda deger kuresel isinma katkilarini azaltmak icin asilar gelistirilmektedir Hafifletme ile ilgili antropojenik sera gazlarinin bir baska fiziksel ozelligi gazlarin isiyi tutmadaki farkli yetenekleridir seklinde Bazi gazlar isiyi yakalamada digerlerinden daha etkilidir ornegin SF6 bir sera gazi olarak kilogram basina CO2 den 22 200 kat daha etkili bir sera gazidir Bu fiziksel ozellik icin bir olcum sekli GWP ve Kyoto Protokolunde kullanilmaktadir Bu amac icin tasarlanmamis olmasina ragmen muhtemelen iklim degisikligini hafifletme cabalarina fayda saglamistir Montreal Protokolu ayni zamanda sera gazi olan ozon tabakasini incelten maddelerin emisyonlarini basariyla dusuren uluslararasi bir anlasmadir Sektor bazindaEkonomik Sektor bazinda Kuresel EmisyonlarTesla Roadster 2008 egzoz borusu emisyonu yaymaz sarj basina 220 mi 350 km menzil icin lityum iyon akuler kullanir ve ayni zamanda 4 saniyenin altinda 0 100 km saat hiza ulasabilir Bisikletlerin otomobillere kiyasla neredeyse hic karbon ayak izi yoktur ve kanal tasimaciligi 21 yuzyilda belirli navlun turleri icin olumlu bir secenek olabilir Tasimacilik Tasimacilik emisyonlari dunya capindaki toplam emisyonun yaklasik 1 4 une neden olur ve ozellikle Kuzey Amerika ve Avustralya gibi gelismis ulkelerdeki etki acisindan daha da onemlidir Amerika Birlesik Devletleri ve Kanada gibi cogu zaman kisisel araba kullanan bircok ulke vatandasi sebep olduklari iklim degisikliklerinin yarisindan fazlasinin araba emisyonlarindan kaynaklandigini goruyor Otobus hafif rayli sistem metro vb ve uzun mesafeli demiryolu gibi toplu tasima secenekleri cogu durumda kisi mesafe basina kisisel bir otomobilden yirmi kattan daha az enerji kullanabilen yolcular icin en verimli motorlu ulasim aracidir elektrikli araclar ve karbon notr sentetik benzin ve jet yakiti gibi modern enerji tasarruflu teknolojiler petrol tuketimini arazi kullanim degisikliklerini ve karbondioksit emisyonlarini azaltmada yardimci olabilir Elektrikli trenlerin ve araclarin ulasimdaki kullanimiyla onlari dusuk karbonlu enerji ile calistirma ve daha az emisyon uretme firsati vardir Kentsel planlama Yayilmayi azaltmaya yonelik etkili kentsel planlama toplam seyahat mesafelerini VMT ve ulastirmadan kaynaklanan emisyonlari azaltmayi amaclamaktadir Kisisel otomobiller yolcu ulasiminda son derece verimsizken toplu ulasim ve bisikletler Insan ulasiminin en basit sekli olan yurumek gibi bircok kat daha verimlidir Bunlarin hepsi sehir planlamasi tarafindan tesvik edilmektedir ve sera gazi emisyonlarini azaltmanin etkili bir yoludur 1982 1997 yillari arasinda Amerika Birlesik Devletleri nde kentsel gelisim icin tuketilen toprak miktari yuzde 47 artarken ulke nufusu sadece yuzde 17 artti Verimsiz gelistirme uygulamalari altyapi maliyetlerini ve ayrica ulasim toplumsal hizmetler ve binalar icin gereken enerji miktarini arttirmistir Ayni zamanda giderek artan sayida vatandas ve hukumet yetkilisi arazi kullanim planlamasina daha akillica bir yaklasimi savunmaya basladi Bu uygulamalari arasinda kompakt yerleske gelisimi birden fazla ulasim secenegi karma arazi kullanimi ve yesil alani korumak icin uygulamalar yer aliyor Bu programlar cevresel ekonomik ve yasam kalitesi yararlari sunar ve ayrica enerji kullanimini ve sera gazi emisyonlarini azaltmaya da hizmet eder Yeni Sehircilik ve gibi yaklasimlar ozellikle ozel araclar tarafindan kat edilen mesafeleri azaltmayi toplu ulasim i tesvik etmeyi ve yurume ve bisikleti daha cekici secenekler haline getirmeyi hedefliyor Bu orta yogunluklu karma kullanimli planlama ve sehir merkezlerine ve yurume mesafesindeki konut yogunlugu ile saglanir Akilli buyume arazi kullanim politikalari enerji tuketiminde hem dogrudan hem de dolayli bir etkiye sahiptir Ornegin bir numarali petrol yakit kullanicisi olan ulasim enerjisi kullanimi daha kompakt ve karma kullanimli arazi gelistirme duzenleri sayesinde onemli olcude azaltilabilir ve buna da daha fazla otomotiv disi tasimacilik secimleri ile hizmet edilebilir Yapi tasarimi Konut kaynakli emisyonlar buyuktur ve devlet destekli enerji verimliligi programlari bir fark yaratabilir Amerika Birlesik Devletleri nde yuksek ogrenim kurumlari icin sera gazi emisyonlari oncelikle toplam bina alanina ve ikincil olarak iklime baglidir Iklim dikkate alinmazsa kampuslerde tuketilen enerjiden ve satin alinan elektrikten kaynaklanan yillik sera gazi emisyonlari asagidaki formulle tahmini olarak hesaplanabilir E aSb burada E Toplam tahmini sera gazi emisyonu a 0 001621 metrik ton of CO2 esdegeri ayak kare veya 0 0241 metrik ton of CO2 esdegeri metre kare ve b 1 1354 ve S Toplam Alan Burada b nin 1 den buyuk olmasi daha buyuk binalarin alan birimi basina dusen sera gazi emisyonunun daha fazla oldugu anlamina geliyor ile veya teknikleri kullanilarak yeni binalar insa edilebilir Mevcut binalar yalitim yuksek verimli cihazlar ozellikle ve firin dis pencere golgelikleri ve bina yon ve yerlestirme kullanilarak daha verimli hale getirilebilir ve gibi yenilenebilir isi kaynaklari salinan sera gazi miktarini azaltir Isitmak icin enerji acisindan daha verimli olan binalarin tasarlanmasina ek olarak kentsel alanlarin gelisiminde daha acik renkli daha yansitici malzemeler kullanilarak ornegin catilarin beyaza boyanmasiyla ve agac dikerek sogutma enerjisi acisindan daha verimli binalarin tasarlanmasi mumkundur Bu enerji tasarrufu saglar cunku binalari sogutur ve kentsel isi adasi etkisini azaltir boylece klima kullanimini azaltir Tarim Amerika Birlesik Devletleri nde topraklar tarimsal sera gazi emisyonlarinin yaklasik yarisini olustururken tarim ormancilik ve diger arazi kullanimi 24 unu olusturmaktadir FAO nun Hayvanciligin Uzun Golgesi Cevresel Sorunlar ve Secenekler adli raporuna gore kuresel olarak hayvancilik sera gazi emisyonlarinin yuzde 18 inden sorumludur ABD EPA topraklardan kaynaklanan azot oksit N2O emisyonlarini azaltabilecek toprak yonetimi uygulamalarinin gubre kullanimi sulama ve toprak islemeyi de icerdigini soyluyor Gubre yonetimi ve pirinc tarimi da gaz emisyonlari uretir Hayvanciliktan kaynaklanan sera gazi emisyonlarini azaltmak icin onemli azaltma secenekleri genetik seleksiyon immunizasyonu rumen islahi asetojenlerle metanojenik arkanin bastirilmasi metanotrofik bakterilerin rumen icine sokulmasi diyet modifikasyonu ve otlatma yonetimidir Bazi diyet degisiklikleri or ile gevis getiren hayvan ghg emisyonlarinin 99 una kadar bir azalmaya izin verir Diger secenekler arasinda sut ikameleri ve et benzerleri gibi gevis getirme gerektirmeyen alternatifler kullanilmasi da dahildir Gevis getirmeyen hayvanlar kumes hayvanlari vs cok daha az emisyon uretir Toprakta karbon sekestrasyonunu artiran yontemler geleneksel tarimdan ziyade organik tarimda daha yaygin olarak kullanilan topragi islememek atiklar ile malclama ortu bitkileri ile malclama ve icerir ABD tarim arazilerinin yalnizca 5 i su anda topragi islemeden ve atiklar ile malclama kullandigindan karbon sekestrasyonu icin buyuk bir potansiyel vardir Bir 2015 arastirmasi tarimin toprak karbonunu tuketebilecegini ve topragi yasami destekleyemez hale getirebilecegini bununla birlikte calisma ayni zamanda nin topraktaki karbonu koruyabildigini ve zaman icindeki hasari onarabilecegini gostermistir tarim uygulamalari Beyaz Saray tarafindan olarak kabul edilmistir Avrupa da mevcut 0 30 cm SOC toprak organik karbon tarimsal toprak stogunun tahmini 17 63 Gt idi Bir sonraki calismada yazarlar toprak organik karbonunu artirmak icin en iyi yonetim uygulamalarini tahmin etmislerdir ekilebilir alanlarin otlaklara donusumu saman katilimi azaltilmis toprak isleme azaltilmis toprak isleme ile birlestirilen saman katilimi gecici otlak kirpma sistemi ve ortu bitkileri Iklim degisikligini hafifleten tarim sekline denir Bunlarin baslicalari sunlardir korumaya yonelik toprak isleme cesitlilik rotasyon ortu bitkileri fiziksel rahatsizligi en aza indirgeme kimyasallarin kullanimini en aza indirme Topragin durumunu ve sonucta elde edilen verimi iyilestirme gibi baska faydalari vardir General Mills gibi buyuk tarim sirketlerinden bazilari ve bircok ciftlik bunu destekliyor Toplumsal kontroller Incelenmekte olan bir baska yontem ticareti yapilabilir ile karbonu yeni bir para birimi yapmaktir Fikir bireyleri karbon ayakizlerini yasama bicimleri ile azaltmaya tesvik ve motive edecek olmasi seklindedir Her vatandas seyahat etmek yiyecek almak ve islerini yapmak icin kullanabilecekleri yillik ucretsiz bir karbon kotasi alacaktir Bu kavrami kullanarak iki sorunun cozulebilecegi one surulmustur cevre kirliligi ve yoksulluk yasli emekliler daha iyi durumda olacaklar daha az hava yolu ile seyahat ettikleri icin yil sonunda kotalarini nakit olarak alabileceklerdir kaynak belirtilmeli Nufus Ulkeye gore nufus yogunlugu Cesitli orgutler kuresel isinmayi hafifletmenin bir araci olarak tesvik ediyor Onerilen onlemler arasinda aile planlamasi ve ureme sagligi bakimina ve bilgisine erisimin iyilestirilmesi dogumu tesvik eden politikalarin azaltilmasi nufusun surekli buyumesinin sonuclariyla ilgili halk egitimi ve kadinlarin egitime ve ekonomik firsatlara erisiminin iyilestirilmesi bulunmaktadir nda yayinlanan bir 2017 calismasina gore bir daha az cocuga sahip olmak ornegin araba kullanmamak ya da bitki bazli bir diyet yemek yerine sera gazi emisyonlari uzerinde cok daha onemli bir etkiye sahip olacaktir Nufus kontrolu cabalari bazi ulkelerde bu tur cabalarin dikkate alinmasina karsi bir tabunun olmasi nedeniyle engellenmektedir Ayrica cesitli dinler formlarinin bir kismina veya tamamina karsi Nufus buyuklugu farkli ulkelerde kuresel isinma uzerinde kisi basina farkli bir etkiye sahiptir cunku antropojenik sera gazlarinin kisi basina uretimi ulkeden ulkeye buyuk farkliliklar gostermektedir Maliyetler ve faydalarMaliyetler atmosferdeki sera gazi emisyonlari konsantrasyonunun 2050 yilina kadar maksimum 550 ppm CO2 duzeyine stabilize edilmesini onermektedir Incelemede toplam sera gazi emisyonlarinin 2007 seviyelerinin dortte ucune inmesi gerektigi tahmin ediliyor Inceleme ayrica bu kesintilerin maliyetinin yaklasik 1 lik bir ortalama tahminle toplam Dunya gayri safi hasilasinin GWP yuzde 1 0 ila 3 5 araliginda olacagini tahmin ediyor Stern sonradan tahminini 2 olarak revize etti Karsilastirmak gerekirse 2010 yilinda satin alma gucu paritesine gore PPP toplam GWP nin 74 5 trilyon USD oldugu tahmin ediliyor ve bu rakamin yuzde 2 si 1 5 trilyon USD e denk geliyor Inceleme bu maliyetlerin dusuk karbonlu teknolojilerin maliyetindeki surekli dususe bagli oldugunu vurgulamaktadir Etki hafifletme maliyetleri emisyonlarin nasil ve ne zaman azaltilacagina gore de degisecektir erken iyi planlanmis bir eylem maliyetleri en aza indirecektir Tek Dunya Iklim Modeli ne gore kuresel isinmayi 1 5 C nin altinda tutmak icin yilda yaklasik 1 7 trilyon dolarlik kuresel bir yatirim gerekli olacakti Tek Dunya Iklim Modeli tarafindan kullanilan yontem tehlikeli jeo muhendislik yontemlerine basvurmuyor Bu buyuk miktar olsa da Uluslararasi Para Fonu tarafindan yilda 5 trilyon ABD dolarindan fazla oldugu tahmin edilen halihazirda hukumetlerin sallantida olan fosil yakit endustrisine sagladiklari cok daha azdir Emisyonlari azaltmanin maliyetini tahmin etmenin bir yolu potansiyel teknoloji ve uretim degisikliklerinin muhtemel maliyetlerini goz onunde bulundurmaktir Politika yapicilar zaman icindeki olasi azaltmanin maliyetini ve miktarini degerlendirmek icin farkli yontemlerin marjinal azaltma maliyet degerlerini karsilastirabilirler Cesitli onlemlerin marjinal azaltma maliyetleri ulkelere sektorlere ve zamana gore farklilik gosterecektir Yararlar Toplam asiri hava olaylarinin maliyeti ve 1980 den 2011 e kadar ABD de maliyeti 1 milyar dolardan fazla olan olay sayisi Yohe et al 2007 surdurulebilirlik ve iklim degisikligi ile ilgili literaturu degerlendirdi Yuksek guven ile 2050 yilina kadar sera gazi GHG emisyonlarini 550 ppm de sinirlama cabalarinin gelismekte olan ulkelerde onemli derecede fayda saglayacagini one surduler Bunun ozellikle gelistirilmis adaptasyon uygulamalari ile birlestirildiginde gecerli olacagi bununla birlikte 2100 itibariyla yine de olacagi ve agresif hafifletme ve onemli olcude gelismis kullanildigi zaman bile gecerli olacagi yargisina varildi Paylasim Hafifletme ile ilgili faktorlerden biri hafifletme politikalarinin maliyet ve faydalarinin nasil paylasilacagidir Bu maliyet ve faydalarin nasil paylasilacagi konusunda bilimsel bir fikir birligi yoktur Toth et al 2001 Etki hafifletme politikalari baglaminda UNFCCC nin nihai hedefi atmosferdeki sera gazi konsantrasyonlarini tehlikeli iklim degisikligini onleyebilecek bir duzeyde sabitlemektir Rogner et al 2007 Sera gazi emisyonlari en azindan su an icin zenginligin onemli bir korelasyonudur Banuri et al 1996 s 91 92 Kisi basina dusen gelirle olculen zenginlik degisik ulkeler arasinda buyuk farkliliklar gosterir Sera gazi emisyonlarini iceren yoksullarin faaliyetleri genellikle katlanilabilir olcude soguktan korunmak icin isinmak gibi temel ihtiyaclarla iliskilidir Daha zengin ulkelerde emisyonlar araba merkezi isitma vb gibi seylerle iliskili olma egilimindedir Bu nedenle emisyonlarin azaltilmasi insan refahi uzerinde servet miktarina gore degisecek sekilde farkli etkiler yaratabilir Emisyon azaltma maliyetlerinin dagitilmasi Emisyon azaltma sorumlulugunun nasil dagitilacagina dair farkli onerilerde bulunuldu Banuri et al 1996 s 103 105 Esitlikcilik bu sistem sorunu her insanin ornegin atmosferi kirletmek gibi kuresel bir kaynakta esit haklara sahip oldugu bir sorun olarak yorumluyor Temel ihtiyaclar bu sistem asgari duzeyde seviyesine gore tanimlanmis temel ihtiyaclara gore tahsis edilmis emisyonlara sahip olacaktir Temel ihtiyaclarin uzerindeki tuketim ulkelerin daha fazla emisyon hakki satin almasini gerektirecektir Bu acidan bakildiginda gelismekte olan ulkelerin en azindan rejim disinda olduklari gibi emisyon kontrol rejimi altinda da iyi durumda olmalari gerekir Orantililik ve kirleten oder ilkesi Orantililik insanlarin koyduklarina orantili olarak almalari ve verdikleri zarara orantili olarak odemelerini savunan Aristotelescilik ilkesini yansitmaktadir Bunun kirleten oder ilkesi ile cesitli sekillerde yorumlanabilecek potansiyel bir iliskisi vardir Tarihi sorumluluklar bu emisyon haklarinin tahsis edilmesinin gecmis emisyon paternlerine dayanmasi gerektigini ileri surmektedir Su anda atmosferdeki sera gazi stoklarinin ucte ikisi gelismis ulkelerin gecmis eylemlerinden kaynaklanmaktadir Goldemberg et al 1996 s 29 Karsilastirilabilir yukler ve odeme kabiliyeti bu yaklasimla ulkeler karsilastirilabilir yukler ve azaltma maliyetlerini ustlenebilmelerine dayanarak emisyonlari azaltacaktir Yukleri degerlendirme yollari UNDP nin Insani Gelisme Endeksi gibi daha karmasik onlemlerin yani sira birey basina dusen parasal maliyetleri icerir Bu yaklasimla ulkeler emisyonlarini azaltmalarindan ne kadar yararlandiklari ile birlikte odeme kabiliyetlerine dayanarak emisyon azaltimlari uygulamaktadirlar Ozel teklifler Ad hoc Lashof 1992 ve Cline 1992 Referans alan Banuri et al 1996 s 106 ornegin tahsislerin kismen GSMH bazinda olmasinin emisyon azaltma yuklerini paylasmanin bir yolu olabilecegini onerir Bunun nedeni GSMH ve ekonomik faaliyetlerin kismen karbon emisyonlarina bagli olmasidir Kisi basina dusen esit sorumluluk bu azaltma maliyetlerini dagitmada en yaygin olarak belirtilen yontemdir ve esitlikcilik felsefesinden turetilmistir Banuri et al 1996 s 106 107 Bu yaklasim iki kategoriye ayrilabilir Birinci kategoride emisyonlar ulusal nufusa gore tahsis edilmektedir Ikinci kategoride emisyonlar gecmis birikimli emisyonlari dikkate almaya calisacak sekilde tahsis edilir Statuko Bu yaklasimla tarihsel emisyonlar goz ardi edilir ve mevcut emisyon seviyeleri statuko salinim hakki olarak kabul edilir Banuri et al 1996 s 107 Bu yaklasim icin bir benzetme ortak sinirli bir kaynak olan balikcilik ile yapilabilir Benzetme tukenebilir dogal kaynak olarak gorulebilecek atmosfer ile olacaktir Goldemberg et al 1996 s 27 Uluslararasi hukukta bir devlet baska bir devletin balikcilik kaynaklarini uzun zamandir kullanildigini kabul etmistir Diger devlet ekonomisinin bir kisminin bu kaynaga bagli oldugu da soz konusu devlet tarafindan kabul edilmistir Hukumet ve hukumetler arasi eylem Sera gazi emisyonlarini azaltmak cok sayida insanin en azindan iklim degisikligi bilimini kabul etmelerini gerektirir Gelecekteki nesillerin daha az sikinti cekmesi icin ve uzaklarda yasayan insanlarin ihtiyaclarini goz onunde bulunduracak sekilde bugun fedakarlik yapmalarini gerektiriyor Hem gelismekte olan hem de gelismis bircok ulke daha temiz teknolojiler kullanmayi hedeflemektedir Dunya Bankasi 2010 s 192 Bu teknolojilerin kullanilmasi iklim degisikligini hafifletmeye yardimci olur ve CO2 emisyonlarinda onemli dususlere neden olabilir Politikalar arasinda emisyon azaltma hedefleri yenilenebilir enerji kullanimi ve enerji verimliliginin arttirilmasi bulunmaktadir Iklim degisikliginin sonuclarinin altyapilarin zayif oldugu ve az sayida sosyal hizmetin bulundugu fakir ulkelerde daha zararli oldugu iddia edilir kuresel mustereklerin orantisiz kullanimini azaltmak icin yururluge konulan zengin ulke politikalarini analiz etmeye yonelik bir girisimdir Ulkeler sera gazi emisyonlari dusuruyorsa gaz vergileri yuksekse balikcilik endustrisini subvanse etmiyorlarsa kisi basina dusuk fosil yakit oranina sahiplerse ve yasadisi olarak kesilmis tropik kereste ithalatini kontrol ediyorlarsa iyi durumdadirlar Kyoto Protokolu ve Paris Anlasmasi Iklim degisikligiyle mucadele konusundaki ana uluslararasi anlasma Kyoto Protokolu dur yerine Paris Anlasmasi gecti Kyoto Protokolu 11 Aralik 1997 tarihinde Japonya nin Kyoto kentinde kabul edildi ve 16 Subat 2005 te yururluge girdi Kyoto Protokolu Birlesmis Milletler Iklim Degisikligi Cerceve Sozlesmesi nde UNFCCC yapilan bir degisikliktir Bu protokolu onaylayan ulkeler karbondioksit emisyonlarini ve diger bes sera gazi emisyonunu azaltmayi veya bu gazlarin emisyonlarini surdurur veya arttirirlarsa emisyon ticareti yapmayi taahhut etmislerdir Kyoto raporlari icin hukumetler ilgili ulkelerin ormanlarinin mevcut durumunu ve devam eden surecleri beyan etmek zorundadir Sicaklik hedefleri Sagdaki grafik UNFCCC nin kuresel teknoloji merkezi olmayan cozumler ve tuketim degisikligi olarak adlandirilan 2 C hedefine ulasmak icin uc yol gosteriyor Her yol cesitli onlemlerin ornegin iyilestirilmis enerji verimliligi yenilenebilir enerji kullaniminin arttirilmasi emisyon azaltmalarina nasil katkida bulunabilecegini gostermektedir Image credit PBL Iklim degisikligini hafifletme calismalari bazen belirli bir sicaklik sinirini koruma hedefine dayanmaktadir Onerilen hedeflerden biri gelecekteki kuresel ortalama sicaklik kuresel isinma artisinin sanayi oncesi seviyeye gore 2 C nin altina sinirlanmasidir 2 C hedefi Birlesmis Milletler Iklim Degisikligi Cerceve Sozlesmesi nin taraflarinca 2010 yilinda kabul edilmistir Dunyanin cogu ulkesi UNFCCC nin Taraflarindandir Hedef 1996 yilinda Avrupa Birligi Konseyi tarafindan kabul edilmistir 2 C nin Uygulanabilirligi Sicakliklar sanayi oncesi seviyeye kiyasla 0 8 C artti ve buna ek olarak 0 5 0 7 C artisin kacinilmaz olacagi kabul ediliyor 2 C artisi tipik olarak hacme gore 400 500 ppm karbon dioksit esdeger konsantrasyonlu iklim modellerinde bulunur mevcut Ocak 2015 karbondioksit seviyesi zaten hacimce 400 ppm dir ve yillik olarak 1 3 ppm de artmaktadir Bu nedenle ihtimali yuksek olan 2 C hedefinin asilmasini onlemek icin CO2 seviyelerinin cok yakinda stabilize edilmesi gerekir Bu bugune kadar yururlukte olan mevcut programlara dayanarak genellikle olasi sayilmaz Degisimin onemi dunya ekonomik enerji verimliliginin dunya ekonomik buyume oraninin ancak yarisinda arttigi gercegiyle gosterilmektedir Literaturdeki gorusler Uzmanlar arasinda 2 C hedefinin gerceklestirilip gerceklestirilemeyecegi konusunda anlasmazlik vardir Ornegin Anderson ve Bows 2011 a gore hedefe ulasma sansi cok azdir veya hic yoktur Ote yandan Alcamo et al 2013 e gore UNFCCC taraflarinin kabul ettikleri politikalar 2 veya 1 5 C lik bir hedefi karsilayamayacak kadar zayiftir Bununla birlikte derhal daha siki azaltma politikalari kabul edilirse bu hedeflere ulasilabilir Maliyet acisindan etkili 2 C senaryolari yillik kuresel sera gazi emisyonlarinin 2020 den once zirve yapmasini ve daha buyuk dususler gostererek 2050 de 1990 lara gore 41 lik bir dususe yol acmasini ongormektedir Diger hedefler Bilimsel analiz iklim degisikliginin etkileri ve sera gazi emisyonlarinin azaltilmasi gibi ilgili politikalar hakkinda bilgi saglayabilir Ancak hangi politikalarin en iyisi olduguna karar vermek deger yargilarini gerektirir Ornegin kuresel isinmanin Sanayi Devrimi oncesi seviyelere gore 1 C ile sinirlandirilmasi 2 C sinirina gore iklim degisikligi zararlarinin daha fazla azaltilmasina yardimci olabilir Bununla birlikte 1 C lik bir limit 2 C lik bir limitin elde edilmesinden daha maliyetli olabilir Bazi analistlere gore 2 C koruma siniri hafifletmenin gereken derece ve zamanlamasina uygun degildir Ote yandan bazi ekonomik calismalar daha mutevazi azaltma politikalari onermektedir Ornegin Nordhaus 2010 tarafindan onerilen emisyon azaltimlari Sanayi Devrimi oncesi seviyelere gore yaklasik 3 C civarinda kuresel isinmaya 2100 yilinda neden olabilir 1 5 C Resmi uzun vadeli hedef 2015 yilinda iki resmi UNFCCC bilim uzmani organi bazi bolgelerde ve hassas ekosistemlerde 1 5 C nin uzerinde isinma icin bile yuksek risklerin ongoruldugu sonucuna vardi Bu uzmanlik pozisyonu en yoksul ulkelerin ve Pasifik teki ada uluslarinin guclu diplomatik sesleri ile birlikte Paris Konferansi 2015 in mevcut 2 C hedefinin uzerine bu 1 5 C lik uzun vadeli hedefi belirlemesine yol acan itici guc oldu Kullanim degisikliklerini tesvik etmek Vatandaslar iklim eylemi icin de Emisyon vergisi Sera gazi emisyonlari uzerindeki emisyon vergisi emisyonu olanlarin atmosfere salinan her ton sera gazi icin bir ucret veya vergi odemesini gerektirir OECD ulkelerindeki sera gazi emisyonlari icin etkileri olan cevresel olarak ilgili vergilerin cogu dogrudan CO2 emisyonlarindan ziyade enerji urunleri ve motorlu tasitlara uygulanmaktadir Bu nedenle tarim sektoru guclu sera gazlari yani metan ureten gibi nakliye disi sektorler tipik olarak vergilendirilmeden birakilmaktadir Ayrica emisyon vergilerinin geliri her zaman emisyonlari dogrudan dengelemek icin kullanilmamaktadir Emisyon vergileri hem dusuk maliyetli hem de cevresel olarak etkili olabilir Emisyon vergilerindeki zorluklar arasinda potansiyel olarak populer olmayislari ve belirli bir emisyon azaltma seviyesini garanti edemedikleri gercegi yer aliyor Emisyon vergileri veya enerji vergileri de genellikle orantisiz bir sekilde dusuk gelirli siniflara dusmektedir Gelismekte olan ulkelerde cok cesitli kaynaklardan emisyon ucretlerinin toplanmasi icin kurumlar yeterince gelismemis olabilir Subvansiyonlar a gore beklenen sel felaketi maliyetleri ile dengeli bir subvansiyon programi 2030 yilina kadar 100 yenilenebilir guce donusum icin masraflari karsilayabilir Jacobson ve meslektasi Mark Delucchi 2020 de guc uretme ve aktarma maliyetinin ruzgar icin kilovat saati 4 sentten 2007 dolari bazinda daha az dalga ve hidroelektrik icin 4 sent jeotermal icin 4 ila 7 sent arasi ve gunes fosil ve nukleer enerji icin kilovat saat basina 8 sent olacagini one suruyor Yatirim Yenilenebilir enerjinin kullanimini tesvik etmenin ve surdurulebilirligi ve cevre korumanin surdurulmesini saglayan dolayli bir yontem de bu alanda ulusal ve uluslararasi yatirim alaninda da halihazirda yapildigi uzere yasal yollarla yatirim yapilmasini saglamaktir Karbon emisyon ticareti Kyoto Protokolu dahilinde karbondioksit emisyonlari ticareti icin bir yaratilmasiyla Londra finansal piyasalarinin bu potansiyel olarak kazancli is icin merkez olmasi muhtemeldir New York ve Chicago borsalari ABD Kyoto yu reddetigi surece beklenenden daha dusuk bir islem hacmine sahip olabilir Ancak emisyon ticareti fosil yakitlardan vazgecilmesini geciktirebilir Kuzeydogu Amerika Birlesik Devletleri nde basarili bir emisyon sinirlamasi ve ticaret programi bu cozum icin potansiyel oldugunu gostermistir AB ETS dunyadaki en buyuk cok uluslu sera gazi emisyonlari ticaret programidir 1 Ocak 2005 tarihinde faaliyete gecmistir ve Avrupa Birligi uyesi 28 ulkenin tumu yilda 35 milyar Euro 43 milyar ABD Dolari olarak tahmin edilen karbondioksit emisyon izinlerinde yeni bir pazar olusturan plana katilmistir ilk gonullu emisyon piyasasiydi ve Chicago yu yakinda Asya nin ilk pazari takip edecek 2004 yilinda 2003 yilina gore 78 Mt CO2e 38 artisla toplam 107 milyon mt karbondioksit esdegeri takas edilmistir Ocak 2005 te Dunya Ekonomik Forumu nda olusturulan yirmi uc cok uluslu sirket in uye oldugu bir is grubu nda bir araya geldi Grup Ford Toyota British Airways ve BP yi icerir 9 Haziran 2005 tarihinde Grup iklim degisikligi konusunda harekete gecmenin gerekli oldugunu belirten ve pazar tabanli cozumlerin yardimci olabilecegini iddia eden bir bildiri yayinladi Hukumetleri tum buyuk sera gazi ureticilerini de icerecek olan uzun vadeli politika cercevesi yoluyla net seffaf ve tutarli fiyat sinyalleri olusturmaya cagirdi dokuz Kuzeydogu ve Orta Atlantik Amerikan eyaleti tarafindan olusturulan bir karbon alim satim planidir Connecticut Delaware Maine Massachusetts New Hampshire New Jersey New York Rhode Island ve Vermont Program Nisan 2005 e kadar gelistirilecekti ancak henuz tamamlanmamistir Uygulama Uygulama iklim degisikligini hafifletme stratejileri ve hedeflerini yururluge koyar Bunlar uluslararasi kuruluslar tarafindan belirlenen hedefler veya bireyler veya kurumlar tarafindan gonullu eylemler olabilir Bu cevresel yonetisimin en onemli pahali ve en az cekici olan yanidir Finansman Uygulama icin finansman kaynaklari gerekir ancak cogu zaman kimin ve hangi kosullarda fon saglamasi gerektigi konusunda anlasmazliklarla golgelenir Finansman eksikligi iklim degisikliginin gelismesini ve uygulanmasini finanse edecek resmi duzenlemeler olmadigindan basarili stratejilere engel teskil edebilir Finansman genellikle uluslar ulus gruplari ve gittikce artan sekilde STK lar ve ozel kaynaklar tarafindan saglanmaktadir Bu fonlar genellikle Kuresel Cevre Kurulusu GEF araciligiyla yonlendirilmektedir Bu kuresel cevre sorunlariyla ugrasmak uzere tasarlanmis olan Dunya Bankasi ndaki bir cevresel finansman mekanizmasidir GEF aslen dort ana alanla bas etmek icin tasarlandi biyolojik cesitlilik iklim degisikligi uluslararasi sular ve ozon tabakasinin incelmesi ve bunlara daha sonra arazi bozulmasi ve eklenmistir GEF hukumetler tarafindan onaylanan ve GEF in uygulayici kuruluslarindan biri tarafindan denetlenen kuresel cevresel faydalarin elde edilecegine karar verilen projeleri finanse etmektedir Problemler Mevcut gorunen uygulama eksikligi ile sonuclanan cok sayida sorun vardir Uygulamanin onundeki ana engellerin belirsizlik parcalanma kurumsal gecersizlik politikalarin ve politikacilarin kisa sureli ufku ve motivasyon ve uyum saglama istegi eksiklikleri oldugu one suruldu Bircok iklimsel surec arasindaki iliskiler tam olarak anlasilmadiklari ve uygulamaya engel teskil ettigi icin buyuk belirsizlik seviyelerine neden olabilir Iklim degisikligi ile ilgili veriler cok sayida oyuncu arasinda paylasildiginda veriler cok daginik icerige ozgu ve erisimi zor olabilir ve bu da sorunu kucuk parcalara bolmeyi bir engel haline getirir Kurumsal gecersizlik politika sureclerinin gerceklesmesi icin yaygin olarak kabul edilen kurallarin ve normlarin bulunmamasi ve takiben politika islemlerinin mesruiyetinin ve etkinliginin sorgulanmasidir Politikalarin ve politikacilarin kisa sureli ufku iklim degisikligi politikalarinin toplumsal olarak tercih edilen toplumsal meseleler lehine uygulanmadigi anlamina gelir Kararlarin alinmasini engelleyecek veya erteleyecek siyasi eylem illuzyonunu surdurmek icin sik sik aciklamalar yapilir Emisyon siniri ve ticaret gibi uluslararasi hukumetlerin isbirligini iceren bir sistemle ortaya cikan sorunlar kurallarin bir genel uygulayici kurumun aksine bircok kucuk otorite bolumunu tarafindan uygulandigi polisentrik bir yaklasimla potansiyel olarak gelistirilebilir Fotovoltaik ve plug in hibrit gibi vazgecilmez dekarbonizasyon teknolojilerinde metal gereksinimi ve veya bulunabilirligi ile ilgili endiseler de engel olarak ifade edilmistir Olusumlar Gorunen bir olusum eksikligine ragmen uygulamanin kaniti uluslararasi olarak yavas yavas ortaya cikmaktadir Buna bazi ornekler Ulusal Uyum icin Eylem Programlarinin NAPA ve ortak uygulamalarin baslatilmasidir Gelismekte olan bircok ulke adaptasyon ihtiyaclarini onceliklendiren cerceveler olan NAPA lar hazirlamistir Bunlarin cogunun uygulanmasi GEF kurumlari tarafindan desteklenmektedir Pek cok gelismis ulke ozellikle devlet ve yerel yonetim olceginde birinci nesil kurumsal uyum planlarini uygulamaktadir Ayrica hedeflere ulasilmasi icin uygun maliyetli bir yol olarak onerildiginden UNFCCC tarafindan ulkeler arasinda ortak uygulamaya yonelik bir baski olmustur Bolgesel politikalar Dunyada emisyon ticareti ve karbon vergileri 2019 Karbon uygulaniyor veya programlandi Karbon vergisi uygulaniyor veya programlandi Karbon veya karbon vergisi uygulamasi degerlendiriliyorAmerika Birlesik Devletleri nin azaltilmasina yonelik cabalar Energy Star ve gibi programlarla verimliligi tesvik eden icermektedir 12 Kasim 1998 de Baskan Yardimcisi Al Gore Kyoto Protokolunu sembolik olarak imzaladi ancak gelismekte olan ulkelerin katiliminin Amerika Birlesik Devletleri Senatosu onayina sunulmadan once gerekli oldugunu belirtti Kongre tarafindan elde edilen e postalara gore 2007 yilinda Ulastirma Bakanligi Sekreteri Mary Peters Beyaz Saray onayi ile valileri ve onlarca Temsilciler Meclisi uyesini ulkedeki sera gazi uzerindeki ilk sinirlama olan Kaliforniya nin girisimini engellemeye cagirdi hepsi kuresel isinmayi ele almak icin birlikte calisan yaklasik yirmi federal kurum ve ABD Kabine Daireleri grubudur ABD Temsilciler Meclisinin Gozetim ve Hukumet Reform Komitesine iliskin Kaygili Bilim Insanlari Derneginin ifadesine gore George W Bush yonetimi kuresel isinma tartismalarinin azaltilmasi icin Amerikali biliminsanlarina baski yapti Bush yonetimi bilim insanlarini kuresel isinma konusundaki yazilarini Bush yonetiminin supheciligine uyacak sekilde bazi durumlarda eski bir petrol endustrisi lobi faaliyetcisinin emriyle uyarlamalari icin baski yapmaya zorluyordu Katilimcilarin neredeyse yarisi iklim degisikligi kuresel isinma ya da benzeri terimleri cesitli iletisimden kaldirmaya yonelik baskilari algilamis ya da kisisel olarak deneyimlemistir Benzer sekilde kidemli memurlarinin ifadesine gore Beyaz Saray ABD yasalarina uygun olarak Amerikali bilim insanlari tarafindan uretilen Iklim Degisikligi ve Degisimin Potansiyel Sonuclarinin Ulusal Degerlendirmesi raporunun uzerini kapatmaya calisti Bazi Amerikali bilim insanlari kuresel isinmanin oldugundan daha onemsiz gosterilmesi icin Beyaz Saray in yaptigi baskiya boyun egmek yerine islerini biraktilar Onemli bir federal eylemin yoklugunda eyalet hukumetleri Kuzeydogu daki ve Kaliforniya daki gibi emisyon kontrol yasalarini kabul etmistir 2019 da Minnesota da yeni bir iklim degisikligi tasarisi getirildi Cin 2019 a gelindiginde Cin iklim degisikligiyle mucadele icin 100 den fazla politika uygulamaktadir Cin Paris Anlasmasi nda emisyonunun 2030 yilinda dusmeye baslayacagini ancak muhtemelen 2026 da bile gerceklesebilecegini soyledi Bu Cin i konuyla ilgili lider olarak konumlandirabilir cunku nun en buyuk yayicisidir bu yuzden onlari gercekten azaltirsa onemi cok buyuk olacaktir Avrupa Birligi Nisan 2019 da Ispanya Sosyalist Partisi Ispanya daki secimlerde en fazla sayida sandalye aldi Parti kendisini nin bir parcasi olarak ilan etti ve sunu onerdi yuzyilin ortalarina kadar emisyonlarin 1990 lar seviyesinin yuzde 90 altina inecek oraninda azaltilmasi ve ulkenin butun enerjisinin ayni zaman cizelgesi boyunca yenilenebilir enerji kaynaklarindan uretilmesi 2030 yilina kadar enerjinin yuzde 74 u yenilenebilir kaynaklardan elde edilecek sekilde Tasari ulke capinda petrol aramayi yasaklayacak fosil yakit subvansiyonlarini ve fosil yakitlara yapilan devlet yatirimlarini ortadan kaldiracak ve 2040 yilina kadar karbon yayici araclarin kayit ve satisini yasaklamak amaciyla fosil yakitli araclardan vazgececekti 2050 yilina kadar Avrupa Birliginde sifir karbon ekonomisine ulasma onerileri 2018 2019 da onerildi Onu destekleyen ulkeler Belcika Fransa Ispanya Hollanda Danimarka Luksemburg Portekiz Letonya Slovenya Finlandiya Buyuk Britanya Italya Asil engel bu durum hakkinda henuz karar vermemis olan Almanya ve durumu belirsiz olan bircok Dogu Avrupa ulkesidir Bulgaristan Hirvatistan Cekya ve Polonya iklim degisikligine karsi en savunmasiz olmalarina ragmen henuz destek karari almadilar 2018 yilinda surdurulebilir yatirimlara dogru sermaye akisini yeniden yonlendirmek ve cevresel ve sosyal sorunlardan kaynaklanan finansal riskleri yonetmek icin Surdurulebilir Eylem Plani yayimlandi 2019 da Avrupa Komisyonu cevre dostu bir yatirimin tanimlanmasina yardimci olan kilavuzlari kabul etti Kilavuzlar isletmelerin AB nin 6 cevresel hedefine yaptiklari katkilara dayanarak nasil yesil olarak nitelendirilebilecegi ile ilgili parametreleri belirler Kilavuzlar komur ve nukleer enerji icermez ve 2030 hedeflerini desteklemektedir Nihai enerji tuketiminde yenilenebilir enerji oraninin en az ucte bir olmasi normal isletme senaryolarina kiyasla ucte bir enerji tasarrufu sera gazi emisyonlarinda ise 1990 seviyelerine kiyasla 40 lik bir azalma Gelismekte olan ulkeler Ekonomik kalkinma ile karbon emisyonlarini hafifletme isini bir araya getirmek icin gelismekte olan ulkeler hem finansal hem de teknik olarak ozel destege ihtiyac duyuyor Bunu basarmanin araclarindan biri Kyoto Protokolu nun dir CDM Dunya Bankasi nin Prototip Karbon Fonu CDM icinde faaliyet gosteren bir Bununla birlikte onemli bir tartisma konusu iklim degisikligi azaltma ile dogrudan ilgili olmayan yurtdisi kalkinma yardimlarinin iklim degisikligi azaltma icin saglanan fonlardan nasil etkilendigidir UNFCC nin nin sonuclarindan biri gelismis ulkelerin 2010 2012 yillari arasinda 30 milyon ABD Dolari tutarinda yeni ve ek kaynak saglama sozu verdikleri idi Bununla birlikte ilave taniminin tam olarak ne oldugu hala netlesmemistir ve Avrupa Komisyonu uye devletlerinden ilave tanimindan ne anladiklarini tanimlamalarini istedi ve ndeki arastirmacilar dort ana madde buldular Iklim finansmani yardim olarak siniflandirilmistir ancak 0 7 ODA hedefine ek olarak ustunde ve daha fazlasi saglanacaktir Iklim degisikliginin azaltilmasina harcanan onceki yilin ODA artisi Iklim degisikligi finansmanini iceren ancak belirli bir yuzde ile sinirli olan yukselen ODA seviyeleri ve ODA ya bagli olmayan iklim finansmanindaki artis Asil mesele OECD devletleri butce acigi kesintilerini arasinda bir celiski oldugu gelismekte olan ulkelerin surdurulebilir kalkinmaya adapte olmalarina yardim etme ihtiyaci oldugu ve finansmanin diger onemli Birlesmis Milletler Binyil Kalkinma Hedefleri ne yapilan yardimlarin azaltilmasindan kaynaklanmadigindan emin olmaktir Ancak bu girisimlerden hicbiri gelismekte olan ulkelerden gelen emisyonlar icin niceliksel bir sinir belirlemez Bu ozellikle zorlu bir politika onerisi olarak kabul edilmektedir cunku gelismekte olan ulkelerin ekonomik buyumesi orantili olarak sera emisyonlarinin buyumesine yansimaktadir Hafifletme elestirmenleri kim genellikle gelismekte olan ulkelerin gelismis ulkelere gore karsilastirilabilir bir yasam standardi yakalama cabalarinin kuresel isinmanin hafifletilmesi girisimini baltalayacagini savunuyor Elestirmenler ayrica emisyonlari alt seviyede tutmanin insani maliyetlerinin genel olarak yayilmis bir maliyetten fakir nufusun en cok etkilendigi bir sekle kayacagini savunuyor Birlesmis Milletler Cevre Programi UNEP ve Dunya Ticaret Orgutu WTO gelismekte olan ulkelerin temiz teknolojileri kullanabilmeleri icin daha fazla firsat saglamak amaciyla uluslararasi toplumu ticaret engellerini azaltmaya ve cevresel urun ve hizmetlerde ticaretin acilmasini de iceren ni sonuclandirmaya cagirdi 2019 haftasinda Latin Amerika ve Karayipler deki iklim eylemi liderlerin ulastirma enerji sehircilik endustri orman koruma sektorlerinde ve arazi kullaniminda emisyonlari azaltmak icin harekete gececeklerini beyan etmeleri ile sonuclandi Tum dunya ormanlarini korumanin ortak bir sorumluluk oldugunu ve ormanlarin yasam icin hayati onem tasidiklarini ve iklim degisikligi cozumunun onemli bir parcasi olduklarini vurgulayarak Amazon bolgesindeki yagmur ormani yanginlarinin sonuclarina katlanan Brezilya nin butun halklariyla dayanisma mesaji verdi Sivil toplum yaklasimlariKuresel isinmayi hafifletmek icin onerilen yontemlerin bircogu devlet finansmani mevzuat ve duzenleyici eylem gerektirse de bireyler ve isletmeler de hafifletme cabalarinda rol oynayabilir Kisisel eylemlerde ve ticari faaliyetlerde secimler Cevresel gruplar tuketicileri hedef alarak kuresel isinmaya karsi bireysel eylemleri tesvik etmektedir Yaygin tavsiyeler arasinda evsel isitma ve sogutma kullanimini azaltmak daha az benzin yakmak yenilenebilir enerji kaynaklari desteklemek tasimayi azaltmak icin yerel urunler satin almak ve kullanilmayan cihazlari kapatmak ve digerleri vardir Utrecht Universitesi ndeki bir jeofizikci benzer kurumlari hafifletme konusunda gonulluk acisindan onculuk yapmaya cagirdi ve gibi iletisim teknolojilerinin uzun mesafeli ucuslara bagimliliklarini azaltmak icin kullanilmasini onerdi Hava yolculugu ve sevkiyat 2008 yilinda hizla artan kuresel hava tasimaciliginin iklim uzerindeki artan etkisi ile ilgili endisesini emisyonlarin azaltilmasi icin bu egilimin tersine cevrilmesi gerektigini one suren bir yazi ve sunumla dile getirdi Zorlugun bir kismi havacilik emisyonlarinin yuksek rakimda yapildiginda iklim etkilerinin digerlerinden cok daha buyuk olmasidir Digerleri is veya eglence icin seyahat etmek sik ve genellikle uzun mesafeli hava yolculugu iceren bireylerin artan ve urunlerin hava yolu ile tasinmasi ile ilgili endiselerini dile getirmektedir Is firsatlari ve riskler 9 Mayis 2005 tarihinde General Electric CEO su Jeff Immelt GE nin kuresel isinmayla ilgili emisyonlarini 2012 yilina kadar yuzde bir azaltmayi planladigini acikladi GE ongorulen buyumesi goz onune alindiginda bu emisyonlarin bu tur bir eylem olmaksizin yuzde 40 oraninda artacagini soyledi 21 Haziran 2005 te bir grup onde gelen havayolu sirketi havaalani ve havacilik ureticisi yakit verimliligini artirarak ve yeni ucaklarin karbondioksit salinimini 2020 yilina kadar koltuk kilometresi basina 2000 seviyesinden yuzde elli oraninda azaltarak havaciligin iklim degisikligi uzerindeki etkisinin sinirlandirilmasinda birlikte calismaya soz verdi Grup 2005 yili sonuna kadar ucak basina karbondioksit emisyonlari icin ortak bir raporlama sistemi gelistirmeyi hedefledi ve Avrupa Birligi nin karbon emisyon ticareti planina havaciligin erken dahil edilmesi icin baski yapti Yatirimci yaniti Iklim degisikligi ayni zamanda uzun vadeli ufku ve cok uluslu isletmelerinin buyuk cografi ayak izleri nedeniyle kuresel isinmanin olumsuz etkilerine maruz kalma potansiyeli yuksek olan buyuk kurumsal yatirimcilar icin de bir endise kaynagidir SRI Sosyal acidan sorumlu yatirim Fonlari bu hedeflerle uyumlu sirketlere yatirim yaptiklari icin yatirimcilarin yuksek ESG cevresel sosyal yonetisim standartlarini karsilayan fonlara yatirim yapmalarini saglar bu kaygilari dikkate alan kilavuzlarini hazirlamak icin kullanilabilir Yasal eylem Bazi ulkelerde iklim degisikliginden etkilenenler buyuk ureticileri dava edebilir Palau ve Inuit halklarinin yani sira Sierra Kulubu gibi sivil toplum kuruluslari tarafindan dava girisimlerine baslandi Her ne kadar belirli hava olaylarinin ozel olarak kuresel isinmadan kaynaklandigini ispatlamak mumkun olmasa da kuresel isinmanin neden oldugu bu tur olaylarin artan riskini gosteren metodolojiler gelistirilmistir veya benzerinin kaynaklanan yasal bir islemin basarili olabilmesi icin Davacilar buyuk olasilikla kisisel yaralanmalarinin baska herhangi bir nedenin aksine soz konusu risk faktorunden kaynaklandigini gostermelidir Bu bazen en az iki nispi risk gereksinimine cevrildi Baska bir yol az miktarda yasal zorluga ragmen Dunya Mirasi Sozlesmesidir eger iklim degisikliginin Dunya Mirasi Alani olan Everest Dagi gibi yerleri etkiledigi gosterilebilirse ise yarayabilir Birbirlerini dava eden ulkelerin yani sira bir ulkedeki insanlarin kendi devletlerine karsi yasal adimlar attiklari durumlar da var Ornegin ABD Cevre Koruma Ajansini Temiz Hava Yasasi kapsaminda sera gazi emisyonlarini duzenlemeye zorlamak icin ve NEPA kaynak belirtilmeli kapsaminda cevresel etkilerin degerlendirilmemesi nedeniyle Ihracat ve Ithalat Bankasi ve OPIC e karsi yasal islem baslatildi Ayni zamanda Hollanda ve Belcika da ve gibi kuruluslar ulkelerinin kabul ettikleri emisyon indirimi taahhutlerini yerine getirmediklerine inandiklari icin hukumetlerini dava ettiler kaynak belirtilmeli tarafindan gorevlendirilen 2004 tarihli bir arastirmaya gore ExxonMobil ve selefleri 1882 ile 2002 arasinda dunyanin insan kaynakli karbondioksit emisyonlarinin yuzde 4 7 ila 5 3 une neden oldu Grup bu tur calismalarin nihai yasal islem icin temel olusturabilecegini one surdu 2015 yilinda bir mahkeme celbi aldi Washington Post a ve sirket tarafindan da onaylanan bilgilere gore New York bassavcisi sirketin halki ve yatirimcilari iklim degisikligi riskleri konusunda yanlis yonlendirdigi ihtimaline iliskin bir sorusturma baslatti 2019 da ABD deki 22 eyalet 6 sehir ve Washington DC Trump yonetimine Temiz guc planinin yururlukten kaldirilmasini engellemek icin dava acti Aktivizm ve gibi farkli eylemler duzenler 8 trilyon dolar degerinde 1000 kurulus fosil yakittan 2018 e kadar vazgecme taahhudunde bulundu Diger bir eylem sekli ise Ocak 2019 da 12 500 ogrenci Bruksel de yuruyus yaparak talebinde bulundu 2019 yilinda organizasyonu iklim degisikligi hakkindaki gercegi soyleme 2025 yilina kadar karbon salinimini sifira dusurme ve ilerlemeyi kontrol etmek icin bir vatandas meclisi olusturma talep eden kitlesel protestolar duzenledi Bircogu tutuklandi Bircok durumda aktivizm olumlu sonuclar getirir 20 27 Eylul 2019 da kuresel bir iklim grevi planlaniyor Ana organizatorler ve tir Sendikalar grevi destekleyecek Universiteler ve Kolej Birligi UCU grevi desteklemek amaciyla 20 Eylul de bir is gunu dayanisma grevi icin Eylul 2019 da yapilacak olan Ingiltere nin bir sonraki Ticaret Birligi Kongresi nde TUC teklif verecek Herhangi bir grev ogrenci protestosuyla isbirligi yapar sayfasinda daha fazla ayrintiya bakabilirsiniz Hedef 23 Eylul de BM tarafindan duzenlenen iklim eylem zirvesini etkilemektir Organizatorlere gore 20 Eylul de gerceklesen greve 4 milyon kisi katildi Kaynakca Marland G T A Boden and R J Andres 2007 Global Regional and National CO2 Emissions In Trends A Compendium of Data on Global Change Carbon Dioxide Information Analysis Center Oak Ridge National Laboratory United States Department of Energy Oak Ridge Tenn US Fisher B S Ch 3 Issues related to mitigation in the long term context Contribution of Working Group III to the Fourth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change 2007 3 5 Interaction between mitigation and adaptation in the light of climate change impacts and decision making under long term uncertainty in IPCC AR4 WG3 2007 a b c IPCC Summary for policymakers Climate Change 2007 Working Group III Mitigation of Climate Change Table SPM 3 C Mitigation in the short and medium term until 2030 in IPCC AR4 WG3 2007 Oppenheimer M et al Section 19 7 1 Relationship between Adaptation Efforts Mitigation Efforts and Residual Impacts in Chapter 19 Emergent risks and key vulnerabilities 8 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde archived pp 46 49 in IPCC AR5 WG2 A 2014 a b Social Economic and Ethical Concepts and Methods Executive Summary PDF Climate Change 2014 Mitigation of Climate Change in IPCC AR5 WG3 2014 s 211 Sec 5 5 Technology flows and development Climate Change 2007 Synthesis Report in IPCC AR4 SYR 2007 s 68 UK Royal Society 2009 UNFCCC 5 Mart 2013 Introduction to the Convention UNFCCC 20 Mayis 2013 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 2 Ekim 2019 UNFCCC 2002 Full Text of the Convention Article 2 Objectives UNFCCC 13 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 2 Ekim 2019 a b Oppenheimer M et al FAQ 19 1 in Chapter 19 Emergent risks and key vulnerabilities 8 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde archived p 52 in IPCC AR5 WG2 A 2014 UNFCCC Conference of the Parties COP 15 Mart 2011 Report of the Conference of the Parties on its sixteenth session held in Cancun from 29 November to 10 December 2010 Addendum Part two Action taken by the Conference of the Parties at its sixteenth session PDF Geneva Switzerland United Nations 13 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan PDF erisim tarihi 2 Ekim 2019 p 3 paragraph 4 Document available 5 Agustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde in UN languages and text format Sutter John D Berlinger Joshua 12 Aralik 2015 Final draft of climate deal formally accepted in Paris CNN Cable News Network Turner Broadcasting System Inc 27 Haziran 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Aralik 2015 Victor D et al Executive summary in Chapter 1 Introductory Chapter 3 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde p 4 archived in IPCC AR5 WG3 2014 a b van Vuuren amp others 2009 ss 29 33 One Earth Climate Model University of Technology Climate and Energy College German Aerospace Center 24 Eylul 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Ocak 2019 Chow Lorraine 21 Ocak 2019 Ecowatch 3 Mayis 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Ocak 2019 a b c d e f g Meehl G A Ch 10 Global Climate Projections Climate Change 2007 Working Group I The Physical Science Basis FAQ 10 3 If Emissions of Greenhouse Gases are Reduced How Quickly do Their Concentrations in the Atmosphere Decrease in IPCC AR4 WG1 2007 ss 824 825 Rogner H H 2007 1 2 Ultimate objective of the UNFCCC B Metz Ed Climate Change 2007 Mitigation Contribution of Working Group III to the Fourth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change Print version Cambridge University Press Cambridge United Kingdom and New York NY USA This version IPCC website 23 Eylul 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Haziran 2011 KB1 bakim Editorler parametresini kullanan link Forster P Ch 2 Changes in Atmospheric Constituents and in Radiative Forcing Contribution of Working Group I to the Fourth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change 2007 FAQ 2 1 How do Human Activities Contribute to Climate Change and How do They Compare with Natural Influences in IPCC AR4 WG1 2007 s 135 IPCC Summary for Policymakers Contribution of Working Group I to the Fourth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change 2007 Human and Natural Drivers of Climate Change in IPCC AR4 WG1 2007 U S Climate Change Science Program and the Subcommittee on Global Change Research Ocak 2009 Granger Morgan H Dowlatabadi M Henrion D Keith R Lempert S McBride M Small T Wilbanks Ed National Oceanic and Atmospheric Administration Washington D C USA ss 10 11 27 Mayis 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Haziran 2010 Sterman J D L B Sweeney 2007 Understanding public complacency about climate change adults mental models of climate change violate conservation of matter PDF Climatic Change 80 3 4 ss 221 22 doi 10 1007 s10584 006 9107 5 20 Temmuz 2011 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 10 Mayis 2011 a b 2 Stabilization and Climate Change of the Next Few Decades and Next Several Centuries p 21 27 Aralik 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde in Summary 6 Eylul 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde in US NRC 2011 Anderson Kevin Bows Alice 13 Ocak 2011 Beyond dangerous climate change emission scenarios for a new world Philosophical Transactions of the Royal Society A 369 1934 ss 20 44 Bibcode 2011RSPTA 369 20A doi 10 1098 rsta 2010 0290 PMID 21115511 1 Aralik 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Ekim 2019 Anderson Kevin Bows Alice 2012 A new paradigm for climate change Nature Climate Change 2 9 ss 639 40 Bibcode 2012NatCC 2 639A doi 10 1038 nclimate1646 Anderson K 2012 Real clothes for the Emperor Facing the challenges of climate change The Cabot annual lecture Univ of Bristol Video 2 Mayis 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Transcript 8 Ocak 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde The Radical Emission Reduction Conference 10 11 December 2013 27 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde sponsored by the Video proceedings 24 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde on line Steffen Will Rockstrom Johan Richardson Katherine M Lenton Timothy Folke Carl Liverman Diana P Summerhayes Colin D Barnosky Anthony E Cornell Sarah Crucifix Michel F Donges Jonathan Fetzer Ingo J Lade Steven Scheffer Marten Winkelmann Ricarda Hans Joachim Schellnhuber Hans 6 Agustos 2018 Trajectories of the Earth System in the Anthropocene Proceedings of the National Academy of Sciences 6 Agustos 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Agustos 2018 Fisher B S Ch 3 Issues related to mitigation in the long term context Contribution of Working Group III to the Fourth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change 2007 Sec 3 1 Emissions scenarios in IPCC AR4 WG3 2007 a b Rogner H H Ch 1 Introduction Contribution of Working Group III to the Fourth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change 2007 Sec 1 3 2 4 Total GHG emissions in IPCC AR4 WG3 2007 s 111 Fisher B S Ch 3 Issues related to mitigation in the long term context Contribution of Working Group III to the Fourth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change 2007 Sec 3 3 Mitigation scenarios in IPCC AR4 WG3 2007 Fisher B S Ch 3 Issues related to mitigation in the long term context Contribution of Working Group III to the Fourth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change 2007 Table 3 5 in Sec 3 3 5 Long term stabilization scenarios in IPCC AR4 WG3 2007 BP Statistical Review of World Energy 16 Mayis 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Workbook xlsx London 2012 World energy outlook 2012 IEA PDF 19 Agustos 2017 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 5 Ekim 2019 World Consumption of Primary Energy by Energy Type and Selected Country Groups 9 Kasim 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde 31 December 2008 Microsoft Excel file format Eenergilaget in Sweden 2011 figure 49 and 53 We cannot be radical enough Attenborough on climate crisis action Ingilizce 9 Temmuz 2019 ISSN 0261 3077 2 Eylul 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Eylul 2019 Figure 4 10 in Chapter 4 Stabilization Scenarios in Clarke amp others 2007 s 103 Sec 5 5 Technology flows and development Climate Change 2007 Synthesis Report in IPCC AR4 SYR 2007 Issues in Science 27 Eylul 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde amp Technology Online Promoting Low Carbon Electricity Production Sec 4 3 Mitigation options Climate Change 2007 Synthesis Report in IPCC AR4 SYR 2007 Arsivlenmis kopya 17 Mayis 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Ekim 2019 PDF Pacific Northwest National Laboratory 2010 28 Aralik 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 5 Ekim 2019 Table 4 2 in Sec 4 3 Mitigation options Climate Change 2007 Synthesis Report in IPCC AR4 SYR 2007 Pacala Stephen Socolow Robert H 2004 PDF Science dergisi 305 5686 ss 968 72 Bibcode 2004Sci 305 968P CiteSeerX 10 1 1 642 8472 2 doi 10 1126 science 1100103 PMID 15310891 24 Ekim 2007 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 24 Ekim 2007 Ayrica bakiniz Stabwedge CMI Carbon Mitigation Initiative at Princeton Universitesi 30 Eylul 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Ekim 2019 Resources for Pacala amp Socolow 2004 Romm Joe 19 Haziran 2008 Cleaning up on carbon Nature Reports Climate Change 3 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Ocak 2013 Sathaye J Ch 12 Sustainable Development and mitigation Contribution of Working Group III to the Fourth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change 2007 Sec 12 2 1 1 Development paths as well as climate policies determine GHG emissions in IPCC AR4 WG3 2007 ss 701 703 Morita T Ch 2 Greenhouse Gas Emission Mitigation Scenarios and Implications Climate Change 2001 Working Group III Mitigation Sec 2 5 2 2 Storylines of Post SRES Mitigation Scenarios in IPCC TAR WG3 2001 ss 149 150 Edenhofer Ottmar Pichs Madruga Ramon 2014 Summary for Policymakers PDF IPCC Ed Climate change 2014 mitigation of climate change Contribution of Working Group III to the Fifth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change Cambridge UK and New York NY USA Cambridge University Press ISBN 978 1 107 65481 5 Erisim tarihi 21 Haziran 2016 a b c d Wynes Seth Nicholas Kimberly A 12 Temmuz 2017 The climate mitigation gap education and government recommendations miss the most effective individual actions Environmental Research Letters 12 7 s 074024 Bibcode 2017ERL 12g4024W doi 10 1088 1748 9326 aa7541 a b c Ceballos Gerardo Ehrlich Paul P Dirzo Rodolfo 23 Mayis 2017 Biological annihilation via the ongoing sixth mass extinction signaled by vertebrate population losses and declines Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America 114 30 ss E6089 E6096 doi 10 1073 pnas 1704949114 PMC 5544311 2 PMID 28696295 30 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Ekim 2019 Much less frequently mentioned are however the ultimate drivers of those immediate causes of biotic destruction namely human overpopulation and continued population growth and overconsumption especially by the rich These drivers all of which trace to the fiction that perpetual growth can occur on a finite planet are themselves increasing rapidly a b c Pimm S L Jenkins C N Abell R Brooks T M Gittleman J L Joppa L N Raven P H Roberts C M Sexton J O 30 Mayis 2014 The biodiversity of species and their rates of extinction distribution and protection PDF Science 344 6187 s 1246752 doi 10 1126 science 1246752 PMID 24876501 7 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 15 Aralik 2016 The overarching driver of species extinction is human population growth and increasing per capita consumption Fleurbaey Marc Kartha Sivan 2014 Chapter 4 Sustainable Development and Equity PDF IPCC Ed Climate change 2014 mitigation of climate change Contribution of Working Group III to the Fifth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change Cambridge UK and New York NY USA Cambridge University Press ISBN 978 1 107 65481 5 Erisim tarihi 21 Haziran 2016 Scarborough Peter Appleby Paul N Mizdrak Anja Briggs Adam D M Travis Ruth C Bradbury Kathryn E Key Timothy J Temmuz 2014 Dietary greenhouse gas emissions of meat eaters fish eaters vegetarians and vegans in the UK Climatic Change 125 2 ss 179 92 doi 10 1007 s10584 014 1169 1 PMC 4372775 2 PMID 25834298 Harvey Fiona 21 Mart 2016 Eat less meat to avoid dangerous global warming scientists say The Guardian 23 Ocak 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Haziran 2016 Milman Oliver 20 Haziran 2016 China s plan to cut meat consumption by 50 cheered by climate campaigners The Guardian 9 Ocak 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Haziran 2016 Carrington Damian 7 Kasim 2016 Tax meat and dairy to cut emissions and save lives study urges The Guardian Londra United Kingdom ISSN 0261 3077 22 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Kasim 2016 Springmann Marco Mason D Croz Daniel Robinson Sherman Wiebe Keith Godfray H Charles J Rayner Mike Scarborough Peter 7 Kasim 2016 Mitigation potential and global health impacts from emissions pricing of food commodities Nature Climate Change 7 1 s 69 Bibcode 2017NatCC 7 69S doi 10 1038 nclimate3155 ISSN 1758 678X 2007 UNSW Press p 86 Loading Order White Paper PDF 28 Ocak 2018 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 16 Temmuz 2010 Diesendorf Mark 2007 Greenhouse Solutions with Sustainable Energy UNSW Press p 87 Sophie Hebden 22 Haziran 2006 Invest in clean technology says IEA report Scidev net 26 Eylul 2007 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Temmuz 2010 California Air Resources Board 16 Haziran 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Nisan 2015 20 Temmuz 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Nisan 2015 Wei Max Nelson James H Greenblatt Jeffery B Mileva Ana Johnston Josiah Ting Michael Yang Christopher Jones Chris McMahon James E Kammen Daniel M 1 Mart 2013 Deep carbon reductions in California require electrification and integration across economic sectors Environmental Research Letters 8 1 s 014038 Bibcode 2013ERL 8a4038W doi 10 1088 1748 9326 8 1 014038 ISSN 1748 9326 Erisim tarihi 21 Mart 2015 Williams James H 2012 The technology path to deep greenhouse gas emissions cuts by 2050 The pivotal role of electricity PDF Science 335 6064 ss 53 9 Bibcode 2012Sci 335 53W doi 10 1126 science 1208365 PMID 22116030 8 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 21 Mart 2015 Naturalgas org 3 Mayis 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Subat 2011 Annual Energy Outlook 2015 Energy Information Administration Eia gov 14 Nisan 2015 25 Kasim 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Mayis 2016 PDF 17 Temmuz 2015 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi erisim tarihi 14 Nisan 2015 Statistical Review of World Energy 6 Ocak 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Workbook xlsx London 2016 Edwin Cartlidge 18 Kasim 2011 Saving for a rainy day Science Vol 334 ss 922 24 Eksik ya da bos url yardim IEA Renewable Energy Working Party 2002 Renewable Energy into the mainstream p 9 HM Treasury 2006 Stern Review on the Economics of Climate Change International Energy Agency IEA urges governments to adopt effective policies based on key design principles to accelerate the exploitation of the large potential for renewable energy 22 Eylul 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde 29 September 2008 2006 Changing climates The Role of Renewable Energy in a Carbon constrained World PDF 11 Haziran 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde p 2 New UN report points to power of renewable energy to mitigate carbon emissions 4 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde UN News Centre 8 December 2007 and 2008 Clean Energy Trends 200810 Temmuz 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde p 2 United Nations Environment Programme and New Energy Finance Ltd 2007 Global Trends in Sustainable Energy Investment 2007 Analysis of Trends and Issues in the Financing of Renewable Energy and Energy Efficiency in OECD and Developing Countries PDF 25 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde p 3 2010 Renewables 2010 Global Status Report 20 Agustos 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde p 15 Conclusion Worldwide electricity production from renewable energy sources Paris Observ ER 2012 16 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Mart 2013 Arsivlenmis kopya PDF 4 Eylul 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi PDF Erisim tarihi 10 Ekim 2019 a b Paul Gipe 4 Nisan 2013 Renewable Energy World 8 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Ekim 2019 IPCC 2011 PDF Cambridge University Press Cambridge United Kingdom and New York NY s 17 11 Ocak 2014 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 10 Ekim 2019 International Renewable Energy Agency 2012 PDF 15 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 10 Ekim 2019 Donald W Aitken Transitioning to a Renewable Energy Future 19 Agustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde January 2010 p 3 REN21 2012 Renewables Global Status Report 2012 15 Aralik 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde p 17 2011 PDF ss 11 13 5 Eylul 2011 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 10 Ekim 2019 Top of the list Renewable Energy World 2 January 2006 Keith Johnson Wind Shear GE Wins Vestas Loses in Wind Power Market Race 1 Temmuz 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Wall Street Journal March 25th 2009 accessed on January 7th 2010 Mark A Delucchi Mark Z Jacobson 2011 Providing all global energy with wind water and solar power Part II Reliability system and transmission costs and policies PDF Energy Policy Elsevier Ltd ss 1170 90 16 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 10 Ekim 2019 Ben Sills 29 Agustos 2011 Solar May Produce Most of World s Power by 2060 IEA Says Bloomberg 25 Aralik 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Ekim 2019 Smil Vaclav 2012 Spectrum magazine IEEE 31 Mayis 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Mart 2013 Japan s nuclear disaster boosts renewables UPI com 21 Mart 2011 22 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Ekim 2019 John Vidall 15 Mart 2011 Japan nuclear crisis prompts surging investor confidence in renewables The Guardian Londra 11 Ekim 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Ekim 2019 Lindsay Morris 25 Ocak 2012 Renewable Energy World 28 Mayis 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Ekim 2019 2010 Renewables 2010 Global Status Report 16 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde pp 9 34 a b c 2010 Renewables 2010 Global Status Report 20 Agustos 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde p 53 The Nuclear Renaissance World Nuclear Association 2 Mart 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ekim 2019 Nuclear Renaissance Threatened as Japan s Reactor Struggles 15 Mart 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Bloomberg published March 2011 accessed 2011 03 14 Analysis Nuclear renaissance could fizzle after Japan quake 16 Mart 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Reuters published 2011 03 14 accessed 2011 03 14 Japan nuclear woes cast shadow over U S energy policy 24 Eylul 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Reuters published 2011 03 13 accessed 2011 03 14 NEWS ANALYSIS Japan crisis puts global nuclear expansion in doubt Platts 21 Mart 2011 9 Mart 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ekim 2019 WNA 20 Haziran 2013 World Nuclear News 27 Mart 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ekim 2019 Sims R E H Ch 4 Energy supply Climate Change 2007 Working Group III Mitigation of Climate Change Executive summary in IPCC AR4 WG3 2007 IAEA 2008 s 42 IEA 16 Haziran 2010 Technology Roadmap Nuclear Energy 2010 Edition PDF Organization for Economic Co operation and Development OECD International Energy Agency IEA and OECD Nuclear Energy Agency NEA 6 Mart 2015 tarihinde kaynagindan PDF erisim tarihi 15 Ekim 2019 pp 5 6 Also available in Chinese and Italian 12 Eylul 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kharecha Pushker A Hansen James E 7 Mayis 2013 Prevented Mortality and Greenhouse Gas Emissions from Historical and Projected Nuclear Power Environ Sci Technol 47 9 ss 4889 95 Bibcode 2013EnST 47 4889K doi 10 1021 es3051197 PMID 23495839 a b Opposing nuclear power past and present 10 Mayis 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Social Alternatives Vol 26 No 2 Second Quarter 2007 pp 43 47 Temmuz 2011 Nuclear power and the public Bulletin of the Atomic Scientists s 44 1 Subat 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ekim 2019 Temmuz 2011 The implications of Fukushima The US perspective Bulletin of the Atomic Scientists s 9 20 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ekim 2019 Good reasons not to waste nuclear waste Mark Lynas 2011 4 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ekim 2019 Radioactive Waste Management Nuclear Waste Disposal World Nuclear Association 2016 16 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ekim 2019 A typical 1000 MWe light water reactor will generate directly and indirectly 200 350 m3 low and intermediate level waste per year It will also discharge about 20 m3 27 tonnes of used fuel per year which corresponds to a 75 m3 disposal volume following encapsulation if it is treated as waste Where that used fuel is reprocessed only 3 m3 of vitrified waste glass is produced which is equivalent to a 28 m3 disposal volume following placement in a disposal canister Choi Hangbok Baxter Alan 1 Mayis 2010 A comparative study on recycling spent fuels in gas cooled fast reactors Annals of Nuclear Energy 37 5 ss 723 729 doi 10 1016 j anucene 2010 01 014 Publication Key World Energy Statistics 2016 PDF s 25 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 15 Ekim 2019 3 Mart 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Mayis 2016 a b c Warner E S Heath G A 2012 Life Cycle Greenhouse Gas Emissions of Nuclear Electricity Generation Journal of Industrial Ecology Cilt 16 s S73 doi 10 1111 j 1530 9290 2012 00472 x PDF IPCC 2014 s 10 16 Haziran 2014 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 1 Agustos 2014 Free exchange Sun wind and drain The Economist 26 Temmuz 2014 8 Kasim 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ekim 2019 Sun wind and drain Wind and solar power are even more expensive than is commonly thought THE NET BENEFITS OF LOW AND NO CARBON ELECTRICITY TECHNOLOGIES MAY 2014 Charles Frank PDF PDF 14 Agustos 2015 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 15 Ekim 2019 Comparing the Costs of Intermittent and Dispatchable Electricity Generating Technologies by Paul Joskow Massachusetts Institute of Technology September 2011 25 Mayis 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ekim 2019 PDF 17 Ekim 2008 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Kasim 2012 Qvist Staffan A Brook Barry W 13 Mayis 2015 Potential for Worldwide Displacement of Fossil Fuel Electricity by Nuclear Energy in Three Decades Based on Extrapolation of Regional Deployment Data PLoS ONE 10 5 s e0124074 Bibcode 2015PLoSO 1024074Q doi 10 1371 journal pone 0124074 PMC 4429979 2 PMID 25970621 a b c Brook Barry W 1 Mart 2012 Could nuclear fission energy etc solve the greenhouse problem The affirmative case Energy Policy Cilt 42 ss 4 8 doi 10 1016 j enpol 2011 11 041 a b c Loftus Peter J Cohen Armond M Long Jane C S Jenkins Jesse D 1 Ocak 2015 A critical review of global decarbonization scenarios what do they tell us about feasibility WIREs Clim Change 6 1 ss 93 112 doi 10 1002 wcc 324 a b PDF 6 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 15 Ekim 2019 PDF 6 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 15 Ekim 2019 Trevor Findlay The Future of Nuclear Energy to 2030 and its Implications for Safety Security and Nonproliferation 16 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde February 4 2010 Trevor Findlay 2010 The Future of Nuclear Energy to 2030 and its Implications for Safety Security and Nonproliferation Overview 12 Mayis 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde The Centre for International Governance Innovation CIGI Waterloo Ontario Canada pp 10 11 Nuclear Power Economic Safety Health and Environmental Issues of Near Term Technologies Annual Review of Environment and Resources 2009 34 pp 144 45 International Energy Agency World Energy Outlook 2009 p 160 James Kanter In Finland Nuclear Renaissance Runs Into Trouble 27 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde New York Times May 28 2009 James Kanter Is the Nuclear Renaissance Fizzling 16 Ocak 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Green 29 May 2009 Rob Broomby Nuclear dawn delayed in Finland 27 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde BBC News 8 July 2009 China Builds Nuclear Reactor for 40 Less Than Cost in France Areva Says Bloomberg 8 Ocak 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ekim 2019 PRIS Home Iaea org 23 Temmuz 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Mayis 2016 a b Author Marion Brunglinghaus ENS European Nuclear Society Euronuclear org 30 Eylul 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Mayis 2016 KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link World Nuclear Association December 10 2010 Nuclear Power in China 13 Subat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Matthew L Wald December 7 2010 Nuclear Renaissance Is Short on Largess 10 Temmuz 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde The New York Times Michael Dittmar Taking stock of nuclear renaissance that never was 30 Agustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Sydney Morning Herald August 18 2010 Gerd Rosenkranz Antony Froggatt Mycle Schneider Steve Thomas Otfried Nassauer Henry D Sokolski Subat 2011 Nukleer Enerji Masali Nukleer enerjiye neden karsiyiz PDF Metin Susan Sungur Savran tarafindan cevrildi Istanbul Heinrich Boll Stiftung Dernegi Turkiye Temsilciligi ISBN 978 6 05889 524 9 2 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 29 Ekim 2020 Gallup International 2011 ss 9 10 Ipsos 2011 s 4 Gallup International 2011 Gallup International 2011 s 3 Ipsos 2011 s 3 Ipsos 9 Mart 2012 After Fukushima Global Opinion on Energy Policy PDF 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan PDF erisim tarihi 15 Ekim 2019 p 7 Survey website After Fukushima Global Opinion on Energy Policy Ipsos Public Affairs 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde UK popular support for nuclear power rises poll Reuters 2 Temmuz 2016 21 Eylul 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ekim 2019 Annika Breidthardt 30 Mayis 2011 German government wants nuclear exit by 2022 at latest Reuters 4 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ekim 2019 The ITER Project Information Services Princeton Plasma Physics Laboratory 7 Kasim 2006 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Subat 2011 Projected fusion power timeline Stewart C L Stacey W M 1 Temmuz 2014 The SABrR Concept for A Fission Fusion Hybrid 238U to 239Pu Fissile Production Reactor NT 187 1 s 1 doi 10 13182 NT13 102 28 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ekim 2019 PDF Sustento Institute 30 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 10 Aralik 2007 Hackney Thomas Temmuz 2009 PDF BCSEA s Climate Action Portfolio 21 Kasim 2008 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 24 Nisan 2008 a b 5 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Temmuz 2013 a b Arsivlenmis kopya PDF 24 Subat 2017 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 16 Ekim 2019 Alvarez R A Pacala S W Winebrake J J Chameides W L Hamburg S P 2012 Greater focus needed on methane leakage from natural gas infrastructure Proceedings of the National Academy of Sciences 109 17 ss 6435 40 Bibcode 2012PNAS 109 6435A doi 10 1073 pnas 1202407109 PMC 3340093 2 PMID 22493226 22 Agustos 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Mayis 2016 Brandt A R Heath G A Kort E A O Sullivan F Petron G Jordaan S M Tans P Wilcox J Gopstein A M Arent D others 2014 PDF Science 343 6172 ss 733 35 Bibcode 2014Sci 343 733B doi 10 1126 science 1247045 PMID 24531957 7 Agustos 2015 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 29 Nisan 2015 Air source heat pumps 10 Temmuz 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde June 2011 Staffell Iain 2012 A review of domestic heat pumps 5 11 ss 9291 9306 doi 10 1039 c2ee22653g Carvalho 2015 Ground source heat pump carbon emissions and primary energy reduction potential for heating in buildings in Europe results of a case study in Portugal Cilt 45 ss 755 768 doi 10 1016 j rser 2015 02 034 Sternberg Andre Bardow Andre 2015 Power to What Environmental assessment of energy storage systems 8 2 ss 389 400 doi 10 1039 c4ee03051f pg 7 PDF 6 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 16 Ekim 2019 Dodge Edward 6 Aralik 2014 TheEnergyCollective com 26 Haziran 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Mayis 2015 Ground Lukas Schulze Paula Holstein Johan 20 Haziran 2013 PDF Groningen DNV KEMA Nederland B V 24 Ocak 2015 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 25 Mayis 2015 Shell Pearl GTL Andy Brown Royal Dutch Shell Company video March 18 2011 Scott Mark 7 Ekim 2014 Energy for a Rainy Day or a Windless One New York Times 26 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Mayis 2015 Randall Tom 30 Ocak 2015 Seven Reasons Cheap Oil Can t Stop Renewables Now BloombergBusiness Bloomberg L P 20 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Mayis 2015 Co2 chemistry eu 1 Aralik 2008 14 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Mayis 2016 OECD Environmental Outlook to 2050 Climate Change Chapter pre release version PDF OECD 2011 8 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 23 Nisan 2012 PDF OECD IEA 2009 3 Eylul 2017 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 23 Nisan 2012 Geoengineering the climate science governance and uncertainty 2009 14 Agustos 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Nisan 2012 Hare B Meinshausen M 2006 How Much Warming are We Committed to and How Much can be Avoided Climatic Change 75 1 2 ss 111 49 doi 10 1007 s10584 005 9027 9 Azar C Lindgren K Larson E D and Mollersten K 2006 Carbon capture and storage from fossil fuels and biomass Costs and potential role in stabilising the atmosphere 7 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Climatic Change 74 47 79 OECD Environmental Outlook to 2050 Climate Change Chapter pre release version PDF OECD 2011 8 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 16 Ocak 2012 11 Agustos 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Temmuz 2013 14 Mayis 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Temmuz 2013 11 Agustos 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Temmuz 2013 Global count reaches 3 trillion trees 25 Haziran 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Ekim 2019 The most effective way to tackle climate change Plant 1 trillion trees 6 Ekim 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Ekim 2019 We Have Room to Add 35 More Trees Globally to Store 580 830 Billion Tons of CO2 24 Haziran 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Ekim 2019 8 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Ekim 2019 Restoring forests could capture two thirds of the carbon humans have added to the atmosphere 3 Eylul 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Ekim 2019 Restoring forests as a means to many ends 23 Eylul 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Ekim 2019 a b c d Stern N 2006 Stern Review on the Economics of Climate Change Part III The Economics of Stabilisation HM Treasury London http hm treasury gov uk sternreview index htm 9 Temmuz 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Lena R Boysen Wolfgang Lucht Dieter Gerten Vera Heck Timothy M Lenton Hans Joachim Schellnhuber The limits to global warming mitigation by terrestrial carbon removal Earth s Future 2017 https www sciencedaily com releases 2017 05 170518104038 htm 17 Ekim 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde DOI 10 1002 2016EF000469 a b India should follow China to find a way out of the woods on saving forest people The Guardian 22 Temmuz 2016 14 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Kasim 2016 a b How Conservation Became Colonialism Foreign Policy 16 Temmuz 2018 30 Temmuz 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Temmuz 2018 rightsandresources org 1 Eylul 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Agustos 2016 Ding Helen Veit Peter Gray Erin Reytar Katie Altamirano Juan Carlos Blackman Allen Hodgdon Benjamin Ekim 2016 Climate benefits tenure costs The economic case for securing indigenous land rights in the Amazon World Resources Institute WRI Washington DC USA 26 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Kasim 2016 Ding Helen Veit Peter G Blackman Allen Gray Erin Reytar Katie Altamirano Juan Carlos Hodgdon Benjamin 2016 Climate benefits tenure costs The economic case for securing indigenous land rights in the Amazon PDF Washington DC USA World Resources Institute WRI ISBN 978 1 56973 894 8 4 Kasim 2016 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 2 Kasim 2016 New Jungles Prompt a Debate on Rain Forests The New York Times 29 Ocak 2009 10 Subat 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Temmuz 2016 Young E 2008 IPCC Wrong On Logging Threat to Climate New Scientist August 5 2008 Retrieved on August 18 2008 from https www newscientist com article dn14466 ipcc wrong on logging threat toclimate html In Latin America Forests May Rise to Challenge of Carbon Dioxide The New York Times 16 Mayis 2016 6 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Temmuz 2016 Sengupta Somini 5 Temmuz 2019 Restoring Forests Could Help Put a Brake on Global Warming Study Finds The New York Times Ingilizce ISSN 0362 4331 7 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Temmuz 2019 RESTORATION ECOLOGY The global tree restoration potential 7 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde cdn website editor net 5 July 2019 Retrieved 9 August 2019 a b How cows could repair the world nationalgeographic com 6 Mart 2013 18 Ekim 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Mayis 2013 a b c d How fences could save the planet newstatesman com 13 Ocak 2011 14 Agustos 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Mayis 2013 Restoring soil carbon can reverse global warming desertification and biodiversity mongabay com 21 Subat 2008 25 Haziran 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Mayis 2013 How eating grass fed beef could help fight climate change time com 25 Ocak 2010 17 Agustos 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Mayis 2013 P Falkowski 13 Ekim 2000 The Global Carbon Cycle A Test of Our Knowledge of Earth as a System Science 290 5490 ss 291 6 doi 10 1126 science 290 5490 291 PMID 11030643 27 Mart 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Subat 2015 K M Walter S A Zimov J P Chanton D Verbyla 7 Eylul 2006 Methane bubbling from Siberian thaw lakes as a positive feedback to climate warming Nature 9 Subat 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Subat 2015 KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link CO2 turned into stone in Iceland in climate change breakthrough The Guardian 9 Haziran 2016 28 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Eylul 2017 a b c Robinson Simon 22 Ocak 2010 25 Agustos 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Agustos 2010 Arsivlenmis kopya 10 Kasim 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Ekim 2019 Global CCS Institute 19 Mart 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Aralik 2011 Drajem Mark 14 Nisan 2014 Coal s Best Hope Rising With Costliest U S Power Plant Bloomberg Business 22 Eylul 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Ekim 2019 Arsivlenmis kopya 19 Ekim 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Ekim 2019 Arsivlenmis kopya 19 Ekim 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Ekim 2019 Barker T 2007 Print version Cambridge University Press Cambridge UK and New York NY US This version IPCC website ISBN 978 0 521 88011 4 29 Mart 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Nisan 2010 IPCC 2007 Print version Cambridge University Press Cambridge UK and New York NY US This version IPCC website ISBN 978 0 521 88011 4 2 Mayis 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Mayis 2010 a b Policy Implications of Greenhouse Warming Mitigation Adaptation and the Science Base 7 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde 1992 COSEPUP GAO 2011 Technical status future directions and potential responses July 2011 GAO 11 71 13 Ekim 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde The Royal Society 2009 Geoengineering the climate science governance and uncertainty 7 Eylul 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Retrieved 2009 09 12 via Forbes March 8 2006 checked 2009 01 15 MIT Energy Research Council Research Spotlight Web mit edu 27 Ekim 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Agustos 2010 GreenFuel Technologies Closing Down Greentech Media Greentechmedia com 13 Mayis 2009 15 Eylul 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Agustos 2010 Launder B J M T Thompson 2008 Global and Arctic climate engineering numerical model studies Phil Trans R Soc A 366 1882 ss 4039 4056 Bibcode