Akhisar, Manisa'nın bir ilçesidir. Şehir merkezinde on dört mahallesi, kırsalda doksan altı köyü bulunan Akhisar, 177.419 kişilik nüfusu ile Manisa'nın il merkezi dışında nüfusu en yüksek, Türkiye'nin ise yüz otuz sekizinci nüfusu en yüksek ilçesidir. Orta Gediz Havzası'nda bulunan Akhisar Ovası üzerinde kurulu olan şehir, güneyde Gölmarmara, güneybatıda Saruhanlı, batıda İzmir'in Aliağa ilçesi, kuzeyde Balıkesir'in Sındırgı ilçesi, kuzeybatıda Kırkağaç ve Soma, doğusunda ise Gördes ile komşudur. Akhisar, 1645 km²'lik yüzölçümü ile Manisa genelinde en fazla yüzölçümüne sahip ilçe konumundadır. İlçenin en önemli geçim kaynağı tarımdır. Tarım dışında hammaddeye dayalı sanayi ve ticaret ilçenin diğer ekonomik faaliyetlerindendir. İlçenin topraklarının %47'si tarım arazisi olarak kullanılırken bu arazilerde daha çok zeytin ve üzüm üretimi gerçekleştirilmektedir.
Akhisar | |
---|---|
İlçe genelinden bir görünüm | |
Akhisar'ın Manisa ilindeki konumu | |
Akhisar Akhisar Akhisar (Avrupa) Akhisar Akhisar (Asya) Akhisar Akhisar (Dünya) | |
Koordinatlar: 38°55′04″N 27°50′12″E / 38.9177°K 27.8366°D | |
Ülke | Türkiye |
Coğrafi bölge | Ege Bölgesi |
İl | Manisa |
İlk yerleşim | MÖ 3.000 |
Kentleşme | MÖ 1.200 |
Mevcut sınırlar | 1923 |
Alt idari birimler | 110 mahalle |
İdare | |
• Tür | Belediye başkanı-meclis |
• Organ | |
• Kaymakam | Murat Kütük |
• Belediye Başkanı | Besim Dutlulu (CHP) |
Yüzölçümü | |
• Toplam | 1645 km² |
Yüzölçümü sırası | 1. (İl içi sıralaması) |
Rakım | 93 m |
En yüksek nokta | 1.356 m (4.448 ft) |
En alçak nokta | 60 m (190 ft) |
Nüfus (2022) | 177.419 |
• Sıra | 138. (Türkiye sıralaması) |
• Yoğunluk | oto/km² |
• Yoğunluk sırası | 2. (Manisa geneli) |
Zaman dilimi | (UDAS) |
Posta kodu | 45200 |
Alan kodu | 236 |
ISO 3166 kodu | TR-45 |
Plaka kodu | 45 |
GSYİH (nominal) | 2019 |
• Toplam (İl) | ₺329,8 milyar (14.) |
• Kişi başı (İl) | ₺44.631 (11.) |
İGE (2021) | 41,3 orta · 94. |
İklim | Csa |
Resmî siteler Akhisar Belediyesi |
Toponim
Akhisar, önceleri Pelopia (Antik Yunanca: Πελόπεια), Semiramis (Antik Yunanca: Σεμίραμις) ve Euhippa adlarıyla bilinen bir yerleşim yeriydi. Şehrin ismi Helenistik Dönem'de, karısının bir kız çocuğu doğurduğunu öğrenen I. Seleukos tarafından Thiatira (Antik Yunanca: Θυάτειρα) olarak değiştirildi.Bizanslı Stephanos, şehrin isminin "kız evlat" anlamına gelen θυγάτηρ, θυγατέρα (thugatēr, thugatera) sözcüklerinden türetildiğini söylemektedir fakat kökeninin Lidya'ya dayanması daha olasıdır. Şehir, günümüzdeki ismini kasabaya yakın bir tepe üzerindeki kaleden almıştır. Osmanlı İmparatorluğu döneminde şehre Köklice ismi verilse de bu isim uzun süre kullanılmadı.
Bizans döneminde ise "kutsal kilise" anlamına gelen Ta Siyaterya adının verildiği ve sürgün edilen Bizans prensi Theodor'un günümüzdeki ilçe merkezine yaptırdığı beyaz kaleden dolayı şehrin isminin Aspro Kastro (beyaz kale) olarak değiştirildiği iddia edilir. Bu iddiaya göre şehir Türklerin eline geçince Akhisar olarak çevrilmiş ve bu ad kullanılmıştır. Bir başka görüş ise şehrin Amazonlar tarafından MÖ 1300'de kurulduğu ve isminin Amazon kraliçesi Myrina'nın komutanından geldiğini söylemektedir. Her iki iddianın da bilimsel dayanağı bulunmamaktadır.
Tarihçe
Prehistorik Dönem
Akhisar'da bilinen ilk yerleşim Cilalı Taş Devri'ne kadar uzanmaktadır. İlçe çevresindeki arkeolojik alan ve höyüklerde yapılan yüzey araştırmalarından elde edilen buluntu ve kalıntılar, şehrin tarihinin MÖ 7000'lere kadar dayandığını göstermektedir.Lidya egemenliğine giren Thiatira, devletin en önemli kentlerinden biri oldu ve ülke sınırlarının en kuzeyinde bulunuyordu. MÖ 547'ye kadar Lidya egemenliğinde kaldı. Bu tarihte Pers İmparatorluğu'nun eline geçti. MÖ 334'te (Anadolu seferine çıkan Büyük İskender), Pers hakimiyetine son vererek Akhisar'ı Makedonya Krallığı'na bağladı. İskender'in ölümü ile birlikte imparatorluk toprakları Makedonya, Ptolemaios Krallığı Seleukos İmparatorluğu olmak üzere üç parçaya bölündü. Bu bölünüşten sonra MÖ 281'de I. Seleukos tarafından Seleukos İmparatorluğu'na bağlanan şehre Makedon askerler yerleştirildi. MÖ 190'da Magnesia Muharebesi'nin kaybedilmesi ve donanmanın Efes'ten Patara'ya çekilmesi, Thiatira'nın Romalılara teslim olmasına yol açtı. Savaşın adından imzalanan Apamea Antlaşması ile birlikte Pergamon Krallığı, Akhisar da dahil Toros Dağları'nın batısındaki Anadolu topraklarının çoğunu ele geçirdi. Böylece kent, Pergamon Krallığı'nın yönetimine girdi. MÖ 138'de ölen III. Attalos, vasiyetinde krallığını ve hazinesini Roma Cumhuriyeti'ne bıraktı. Buna karşı çıkan Aristonikos, çevresine topladığı birliklerle ve Thiatira'yı ve Apollonis'i ele geçirdi. Fakat Roma kuvvetlerine direnemeyerek kaçtı ve MÖ 133'te sığındığı Mysia Stratonikea'da (Siledik) yakalanarak idam edildi.
Akhisar, Roma döneminde önemli bir sanayi kenti haline geldi. En önemli sanayi kolu tekstil oldu. Yün boyama, keten dokumada ve deri işlemede geliştiler. Çeşitli iş kollarında dernekler kuruldu. MÖ 25/24, MS 17, MS 178/179, MS 212, MS 262 ve MS 358’de yaşanan depremlerde şehir, büyük zarara uğradı. Kent, MS 366'da bir savaşa sahne oldu. Thyatira Muharebesi olarak bilinen ve Valens ile Procopius'un karşı karşıya geldiği savaşta Valens'in kuvvetleri galip geldi, Procopius idam edildi. MS 395'te (Roma İmparatorluğu'nun ikiye bölünmesi)'nin ardından kent, Bizans hakimiyetine geçti. Bu dönemde Hristiyanlığın yayıldığı ilk yerlerden oldu. Akhisar, Hristiyanlığın ilk yedi kilisesinden biriydi ve şehirde Sardis metropolitliğine bağlı bir de piskoposluk bulunuyordu. Bu piskoposluk, Türk Kurtuluş Savaşı'nın ardından 1922 yılında bölgedeki varlığına son vererek İngiltere'ye taşındı.
Beylikler ve Osmanlı dönemi
Akhisar, 1307'de Saruhan Bey tarafından Saruhanoğulları Beyliği'nin egemenliğine geçirildi. Saruhan Bey döneminde şehir, Türkleştirildi. 1390'da Hızır Şah ile Orhan Bey arasında yaşanan taht mücadelesinden yararlanan II. Bayezid şehri ele geçirmiştir. 1402'de yapılan Ankara Savaşı'nın ardından Miranşah, Akhisar'ı yağmaladı. Saruhanoğulları Beyliği, 17 Ağustos 1402'de Orhan Bey tarafından Timur'un desteğiyle yeniden kuruldu. Beyliğin kurulması ile tekrar Saruhanoğulları'na bağlanan Akhisar, I. Mehmet'in (Anadolu'daki siyasi birliği sağlaması) ile yeniden Osmanlı yönetimine geçti. Aydınoğulları Beyi İzmiroğlu Cüneyd Bey'in kuvvetleri tarafından Akhisar önlerinde yapılan Gülnas Muharebesi'nde mağlup edildi. Böylece II. Murad döneminde kesin olarak Osmanlı egemenliğine geçirildi. Sonrasında merkezi Kütahya olan Anadolu Eyaleti'nin Saruhan Sancağı'na bağlanan 12 kazadan biri hâline gelen Akhisar'ın, 1531'de bir nahiyesi ve 21 köyü vardı.
Ulaşım yollarının üzerinde ve verimli bir ovaya kurulmuş olması nedeniyle nüfusu artış gösterdi. 16. yüzyılın ilk yarısında kaza merkezinin on yedi mahallesi vardı. Şehrin, civarındaki bağlık alanlara yayılmasıyla mahalle sayısı on dokuza yükseldi. Şehrin, tarıma dayalı bir ekonomisi vardı ve tahıl ürünleri ve pamuk en çok üretilen ürünlerdi. Pamuklu dokumada gelişti. Şehirde, yeniçeri elbiseleri ve tersaneler için yelken ve tente bezleri dikiliyordu. 17. yüzyılda Kalenderoğlu Ayaklanması'ndan etkilenen kazaya, ayaklanmayı bastırması için Osmanlı ordusu gönderildi. Ordu, yol üzerindeki çeşitli köylerin Celaliler tarafından yağmalandığını gördü. 16 ve 17. yüzyıllarda Celali isyanları'ndan etkilenen şehrin surları tamir edildi ve civardaki halkın bir kısmı şehre yerleşti ve bu dönemde nüfusu artış gösterdi. Şehir 18. yüzyılda durumunu korudu. 19. yüzyıla gelindiğinde ise Akhisarlı ustalar tarafından yapılan geleneksel dokumanın yanı sıra çorap ve fanila dikilen bir fabrika da inşa edilmişti. Kasabada özellikle pamuk bezi ve iplik boyası üretimi yapılıyordu. "Şark Halı Kumpanyası" ilçede kurduğu acenteyle yerel üreticileri örgütleyerek tüm üretimi tekelde toplamayı başarmıştı. İlçeye gelen yabancılar, bölgedeki iplik fabrikası kurarak kendi denetimlerine geçirdiler.
Milli Mücadele ve Cumhuriyet dönemi
Yunanlar, 5 Haziran 1919'da Akhisar'ı işgal etti. Ancak Yüzbaşı Kemal Bey komutasındaki gönüllü milis kuvvetlerin 6 Haziran 1919'da Akhisar'a hareket etmesi sonucu İngilizlerin de etkisiyle Akhisar'ı 10 Haziran 1919'da boşaltmak zorunda kaldılar. Önce 14 Haziran 1919'da kuruldu, ardından Karaosmanoğlu Halit Paşa önderliğinde ilk müfreze oluşturuldu. Fakat kendisi 8 Temmuz 1919'da Yunanlar tarafından öldürüldü. 27 Haziran 1919'da kuruldu, Binbaşı Hüsnü Bey de bu cephenin ilk komutanı oldu. Cephe kurulduktan sonra Hüsnü Bey ile Akhisar ileri gelenlerinden Reşat Bey arasında bir anlaşmazlık yaşandı. Bu yüzden 12 Ağustos 1919'da Akhisar'a gelen Hacim Muhittin Bey, Celâl Bey'a cephe komutanlığı görevini almasını istedi. 19 Eylül 1919'da düzenlenen (Üçüncü Balıkesir Kongresi)'nde alınan kararla oluşturuldu ve komutanlığına Celâl Bey getirildi.Heyet-i Temsiliye'nin 19 Kasım 1919'da telgrafla gönderdiği önerinin ardından 1919 sonunda ve 1920 başında yapılanan Batı Cephesi, üç ayrı yapıya bölündü. Bu bölünmede komutanı Albay Kâzım Bey olan İzmir Kuzey Cephesi sınırları içinde kaldı. İlçe, 22 Haziran 1920'de ikinci bir Yunan işgaline uğradı. Yunanlar, Milne Hattı'ndan üç tümenle iki koldan Akhisar-Soma yönünde genel bir saldırıda bulundu. Akhisar, akşam saat 18.00'de Yunan kontrolüne geçti. Türk kuvvetleri saldırıyı kıramadılar ve önce Soma önlerinde, 24 Haziran'da Soma'nın boşaltılmasıyla Savaştepe'ye çekildiler ve Akhisar'ı boşalttılar. Yunanlar işgal süresince Bekirler, Dereköy, Beyoba, Yatağan, Gökçeahmet, Kömürcü, Muşlar ve Sarılar gibi köyleri ateşe verdi. Köylere baskınlar düzenleyerek halkın mal ve parasını gasp ettiler. Bu işgal 6 Eylül 1922'ye kadar sürdü.
1919 yılında Celâl Bayar'a göre Akhisar'da 6118 Rum ve 882 Ermeni; Sabahattin Selek'e göre ise 5877 Rum, 515 Ermeni, 485 Musevi; Yunanların tespitine göre ise 9586 Rum, 882 Ermeni yaşamaktadır. Yunan yazar Eleftherios Kasianis; 22-23 Ağustos akşamı Türk çetelerin Rumlara saldırdığını ve ertesi gün Türk ordusunun şehre girerek önce Ermenileri, iki gün sonra da Rumları öldürdüğünü söylemektedir. Öldürülen kişi sayısı kesin olarak bilinmemekle beraber, Kasianis sayının 7 bin civarında olduğunu tahmin etmektedir. Hristiyan bilimci David J. Jonsson, ise şehirdeki 7 bin Rum'un öldürülmesiyle ilçedeki tüm Hristiyan nüfusunun da yok olduğunu iddia etmektedir. 24 Temmuz 1923'te imzalanan Lozan Antlaşması'nda belirtilen Türkiye-Yunanistan nüfus mübadelesi gereğince, çoğu Selanik, Drama ve Bulgaristan'dan gelen Türkler ilçeye yerleştirilmiştir.Cumhuriyet'in ilanından bu yana Manisa'ya bağlı olan Akhisar; 2012 yılında çıkarılan 6360 sayılı kanun ile 2014 Türkiye yerel seçimlerinin ardından Manisa'nın büyükşehir olması ile birlikte, ilçe belediye sınırları Manisa Büyükşehir Belediyesi mülki sınırlarına dahil oldu.
İdari Yapı
Mahalleler ve İşletmeler
2014 yılına kadar ilçeye bağlı 9 kasaba ve 86 köy, ilçe merkezinde 14, kasabalarda 20 olmak üzere 34 mahalle muhtarlığı bulunuyordu. 2012'de Meclis Genel Kurulunda kabul edilen 6360 sayılı yasa ile 2014 Türkiye yerel seçimlerinden itibaren ilçenin sınırları genişlemiş ve toplamda 109 mahalle sayısına ulaşmıştır.
Akhisar'da kaymakamlık ve Bakanlıkların Taşra teşkilatı olan İlçe Müdürlüklerinin tamamı ve İlçe Özel İdare Müdürlüğü de bulunmaktadır. İlçede Orman İşletme Müdürlüğü, Kadastro Müdürlüğü, Meteoroloji İstasyon Müdürlüğü, Askerlik Şubesi Başkanlığı gibi çevre yerleşim birimlerine de hizmet veren bölge veya işletme düzeyinde teşkilatlanan birimlerde bulunmaktadır.
Ceza merkezleri ve Komutanlıklar
İlçe adli yönden ağır ceza merkezidir ve şehirde T Tipi ceza infaz kurumu ve bünyesinde zeytin ve zeytinyağı üretim tesisi bulunan Açık Ceza infaz kurumu müdürlüğü bulunmaktadır.' bulunmaktadır. Akhisar'da biri aktif olarak kullanılmak üzere 2 adet Askeri Havalimanı bulunmaktadır. Kentteki Garnizon Komutanlığı ise Albay düzeyindeki Hava Meydan Komutanı tarafından yönetilmektedir. Akhisar Hava Meydan Komutanlığı NATO/CAOC-6 karargahına ev sahipliği yapan Muharip Hava Kuvveti ve Hava Füze Savunma Komutanlığı'na bağlı yedek hava meydanı olarak kullanılan bir havalimanıdır. Albay düzeyindeki komuta kademesi ile birlikte ağırlıklı olarak teknik personel olmak üzere 500 civarında askerî personel, er ve erbaş görev yapmaktadır.
Coğrafya
Akhisar ilçesi Ege Bölgesi'nin kuzeyinde, Manisa ili sınırları içinde bulunmaktadır. Güneyde Gölmarmara, güneybatıda Saruhanlı, batıda Aliağa, kuzeyde Sındırgı, kuzeybatıda Kırkağaç ve Soma, doğuda Gördes ilçeleri ile komşudur. 1645 km2 yüzölçümü ile Manisa ilinin yüzölçümü bakımından en büyük ilçesidir.
Şehrin batısında volkanik bir kütle olan Yunt Dağları, doğusunda Gördes Platosu, kuzeyinde , güneyinde ise Marmara Gölü havzası, ve bulunmaktadır.Gediz'in kollarından olan 'nın suladığı Akhisar Ovası üzerine kuruludur. 38 derece kuzey enlemi ile 27 derece doğu boylamı üzerinde bulunmaktadır. En alçak noktası denizden 60 metre yüksekliğiyle Kum Çayı boğazının taban kısmı, en yüksek noktası ise denizden 1280 metre yüksekliği ile Görenez Dağı'dır. İlçe merkezinin denizden yüksekliği ise 106 metredir.
Kara ve demiryolu ulaşımı gelişmiştir. Şehre ulaşım çoğunlukla 1955'te yapılan İzmir-İstanbul karayolu ve 1890'da açılan Manisa-Bandırma demiryolu ile sağlanmaktadır. 2019'da İzmir-İstanbul Otoyolu'nun açılmasının ardından bölgeye otoyolla ulaşım da sağlanabilmektedir. Ulaşım imkanlarının gelişmiş olması bölgede ticaretin gelişmesine sebep oldu. Karayolu ve demiryolu ağlarının etrafında gelişim gösterdi. Akhisar Ovası'nın üzerine kurulu olması bölgede tarımsal faaliyetlerin yapılmasına yol açtı. Şehirdeki toplam arazinin yüzde 47'si tarım arazisidir.
Su kaynakları
Akhisar'da pek çok akarsu bulunmaktadır. Kum Çayı, Gürdük Çayı, Gediz Nehri ve Bakırçay ilçedeki akarsulardan bazılarıdır. İlçede ayrıca Delice Deresi üzerine inşa edilmiş Çamönü Barajı ve üzerine inşa edilmiş bulunmaktadır.
İklim
Akhisar'da, yazları sıcak ve kurak, kışların ılık ve yağışlı olduğu, kar yağışlarının ve don olaylarının fazla görülmediği Akdeniz iklimi görülür. Yükselti farklılıkları nedeniyle bölgede yaşanan iklim özelliklerinin, Akdeniz ikliminden bazı farklılıkları vardır. Yükselti farkları ile alanın genişliğinden kaynaklanan iklim adaları gözlemlenir.Kurak ve nemli dönemler ise ilçeye yıl içinde düşen yağış miktarının zamanla değişmesiyle oluşur, kurak dönemlerin süresi değişebilmekle beraber en az üç veya dört ay sürer.
En sıcak ay temmuzdur. İlçedeki ortalama en yüksek gündüz sıcaklığı 34,6°C'dir. En soğuk ay ise ocak ayı olup, bu dönemde ortalama en düşük sıcaklık 2 °C'nin altına inmektedir. Yaz ve kış mevsimlerinde sıcaklık değerleri birbirine yakın olup; ilkbahar ve sonbaharda hızla artar veya azalır. Ortalama sıcaklık alçak yerlerde 16 °C civarında olup yükseklere çıkıldıkça 7.5 °C'ye kadar düşer. Yağışlar en çok aralık, en az yaz aylarında düşer. Akhisar'da yıllık ortalama toplam yağış 589.3 mm'dir. Son yıllarda gözlenen en yüksek sıcaklık 45,2 °C'dir ve temmuz ayında yaşanmıştır. En düşük sıcaklık ise -11,3 °C'dir ve aralık ayında ölçülmüştür. Açık günler en fazla temmuz ve ağustos aylarında, kapalı günler ise en çok aralık ve ocak aylarında yaşanmaktadır. Yılın ortalama 35.4 günü don olaylı geçen Akhisar'da en çok don olayının yaşandığı ay, 10.5 günle ocak ayıdır. Yılda ortalama kar yağan gün sayısı 1-3 gündür.
Akhisar iklimi | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Aylar | Oca | Şub | Mar | Nis | May | Haz | Tem | Ağu | Eyl | Eki | Kas | Ara | Yıl |
En yüksek sıcaklık (°C) | 22,7 | 27,7 | 34,3 | 35,7 | 39,2 | 44,7 | 45,2 | 43,5 | 42,8 | 38,1 | 29,0 | 26,2 | 45,2 |
Ortalama en yüksek sıcaklık (°C) | 11,3 | 12,4 | 16,3 | 21,5 | 27,1 | 32,2 | 34,6 | 34,6 | 30,7 | 24,6 | 17,5 | 12,5 | 22,9 |
Ortalama sıcaklık (°C) | 5,9 | 7,2 | 9,9 | 14,5 | 19,7 | 24,4 | 27,0 | 26,9 | 22,7 | 17,2 | 11,4 | 7,5 | 16,2 |
Ortalama en düşük sıcaklık (°C) | 1,7 | 2,5 | 4,3 | 7,8 | 12,3 | 16,4 | 19,4 | 19,5 | 15,3 | 10,8 | 6,0 | 3,4 | 10,0 |
En düşük sıcaklık (°C) | −11 | −11,3 | −7,4 | −2,3 | 2,0 | 4,0 | 10,2 | 10,2 | 4,8 | −2 | −8,5 | −11,3 | −11,3 |
Ortalama yağış (mm) | 92,7 | 79,1 | 64,2 | 50,3 | 36,0 | 15,4 | 6,0 | 7,7 | 17,5 | 39,5 | 73,5 | 107,4 | 589,3 |
Kaynak: Akhisar meteoroloji istasyonu |
Bitki örtüsü
Yıl | Ormanların yüzölçümü (ha) |
---|---|
1891 | 104 |
1908 | 25.000 |
1926-1927 | 30.000 |
1927-1928 | 125.100 |
1930 | 20.000 |
1995 | 135.676 |
Alçak ve az eğimli Neojen arazisinin büyük bir kısmında doğal bitki örtüsü ortadan kaldırılmıştır ve buralar tarım alanları olarak kullanılmaktadır. Doğal bitki örtüsünün görüldüğü alanlar ise nispeten yüksek ve eğimli alanlara tekabül eder. Akhisar Ovası'nın yüksek kesimlerinde kızılçam, karaçam, kermes meşesi, katran ardıcı, tespih ağacı, akçakesme, laden, ağaç fundası gibi bodur maki elemanlarıyla graminelerden oluşur. Makilikler, alüviyal ovalarda ormanlar ile tarım alanları arasında bulunur ve 600 metreye kadar görülür. Bu yükseklikten sonra çam ormanlarının en yaygın bulunduğu kesim gelir. Akhisar'ın etrafındaki hafif engebeli dağlarda zeytinlikler, çam ormanları, makiler, koca yemişler, armut ve mersin bitkileri yetişir.
Akhisar ilçesinin %40'ı ormanlarla kaplıdır. Bitki topluluklarının dağılımını iklim koşulları, toprak özellikleri ve bölgenin topoğrafik özellikleri belirler. Ormanlar en fazla Çamlıca Dağı'nın kuzey ve kuzeybatısındaki yamaçlarda, Büknüş Ovası'nın güney ve güneybatı kesimlerinde ve Akhisar Ovası'nın kuzeydoğusundaki yüksek kesimlerinde görülür. Bununla beraber ilçenin alçak olan güney kesimlerinde ormanlık alanlar bulunmaz, doğu kesimlerdeki yerleşim alanlarında ise ormanlar tahrip edilmiştir. Ormanlar, çoğunlukla bodur maki elemanlarından ve kızılçamlardan oluşur. Doğal bitki örtüsünün bozulmadığı, yüksek yerlerde ise karaçamlardan oluşan orman topluluklarına rastlanır. Ovada yetişen önemli kültür bitkileri; pamuk, tütün, üzüm ve zeytin olup bu bitkilerin katma değeri fazladır.
Depremsellik
Akhisar, Batı Anadolu Fay Hattı üzerinde kurulmuş bir ilçe olup Gediz Çöküntü Havzası'nın kuzey koluna yerleşmiştir. Çevresinde pek çok aktif fay bulunur, yüksek deprem tehlikesi altındadır. Sık sık depremlerin yaşandığı Akhisar ve çevresinde, kaydedilmiş 224 tarihsel deprem bulunmaktadır. 1900'de bu yana meydana gelen ve en büyüğü 7.2 şiddetinde olan şiddeti 4'ten fazla olan 640 deprem yaşanmış olup bu depremlerden en kuvvetlisi 7.2 büyüklüğünde ölçülmüştür. İlçede orta ölçekli ve hasara neden olan en son deprem, 12 Eylül 2016'da meydana geldi. 5.0 ölçeğindeki bu depremde 15'i ağır olmak üzere 50 bina hasar gördü. Akhisar'ın yakın köyleri ve çevresinde 22 Ocak 2020'de başlayan ve ondan fazlası 5 şiddetinin üstünde olan bir deprem fırtınası da yaşandı.
Jeolojik yapı
Akhisar, I ve II. jeolojik zamanda oluşan çeşitli kayalardan meydana gelmektedir. Neojen öncesinde oluşmuş kayaların başlıcaları kristalin ve ofiyolit kaya topluluklarıdır. Kristalin kayalar Göcek civarında yoğunlaşırken ofiyolit kayalar filiş ve masif kireç taşları gibi diğer Kretase sonu oluşumların yapılandığı Dağdere civarında bulunur. İlçenin özellikle kuzeydoğusu II. zamandan kalma parçalanmış volkanik kayaçlarla masif kireç taşları, kumtaşı, konglomera, mermer ile örtülüdür. Bu kayaçlar bölgenin tektonik hareketlerinden dolayı kıvrılarak oluşmuştur. Güneydoğuda (Alt Jura) volkanitleri yüzeylenir. Doğuda Neojen zamanından kalma kırıntılı ve karbonatlı taşlar ile çakıltaşı, kumtaşı, silttaşı, kiltaşları ve kireç taşından oluşan Hasköy Formasyonu bulunur. Akhisar ile Gördes ilçeleri arasında kalan bölgede kömür yatakları bulunur. Kömür, siyahımsı bir renktedir, mat görünümlüdür ve düzensiz yapılanmıştır. İlçede kömürün dışında zımpara, krom, simli kurşun (gümüş içeriği yüksek olan kurşun) ve linyit madenleri de bulunur.
İlçede zonal, ve topraklar yayılış gösterir. En çok karşılan toprak çeşitleri kırmızı Akdeniz toprakları ile alüvyal topraklardır. Bölgede Akdeniz ikliminin yaşanması, kırmızı Akdeniz topraklarının geniş bir alana yayılmasını sağlamıştır. Özellikle ilçenin doğu ve güneybatısında yaygın olarak görülen bu toprak çeşidi, Neojen kalkerlerinin aşınmasıyla oluşmuştur. Alüvyal topraklar ise Kumçayı ve Gördük Çayı'nın dağlardan indirdiği toprakları Akhisar Ovası'nda birikmesiyle oluşmuştur.
Nüfus
Yıl | Toplam | Şehir | Kır |
---|---|---|---|
1927 | 47.535 | 18.026 | 29.509 |
1935 | 63.797 | 21.192 | 42.605 |
1940 | 68.807 | 22.739 | 46.068 |
1945 | 72.683 | 23.799 | 48.884 |
1950 | 77.221 | 23.732 | 53.489 |
1955 | 90.325 | 29.875 | 60.450 |
1960 | 104.744 | 39.831 | 64.913 |
1965 | 121.230 | 46.167 | 75.063 |
1970 | 129.132 | 48.796 | 80.336 |
1975 | 139.341 | 53.357 | 85.984 |
1980 | 146.444 | 61.491 | 84.953 |
1985 | 159.388 | 68.553 | 90.835 |
1990 | 152.397 | 73.944 | 78.453 |
2000 | 152.582 | 81.510 | 71.072 |
2007 | 157.161 | 96.393 | 60.768 |
2008 | 158.455 | 99.423 | 59.032 |
2009 | 158.857 | 100.897 | 57.960 |
2010 | 158.614 | 102.167 | 56.447 |
2011 | 159.650 | 104.777 | 54.873 |
2012 | 160.620 | 107.086 | 53.534 |
2013 | 161.918 | 161.918 | veri yok |
2014 | 163.107 | 163.107 | veri yok |
2015 | 164.557 | 164.557 | veri yok |
2016 | 166.129 | 166.129 | veri yok |
2017 | 167.883 | 167.883 | veri yok |
2018 | 171.381 | 171.381 | veri yok |
2019 | 173.026 | 173.026 | veri yok |
2020 | 174.850 | 174.850 | veri yok |
2021 | 176.000 | 176.000 | veri yok |
2022 | 177.419 | 177.419 | veri yok |
Not: Büyükşehir yasası nedeniyle köyler mahalle statüsüne geçtiğinden 2013'ten itibaren kır nüfusu tabloda yer almamıştır.
16. yüzyılın ilk yarısında 3500 kadar nüfusu olan Akhisar'da, nüfus 16. yüzyılın geri kalanında pek fazla değişmedi. 18. yüzyıla kadar bölgede Müslüman nüfus çoğunlukta kaldı. Fakat Yunan İsyanı'nın ardından bölgeye yerleşen muhacirler ile çeşitli Ege Adaları'ndan Batı Anadolu'ya yerleşen Rumlar nedeniyle hem Türk nüfusu hem de Rum nüfusu 19. yüzyılda hızlı bir artış gösterdi. Rumların kazaya yerleşmesi, kazanın 200 metre yakınına İzmir-Aydın demiryolu hattının inşa edilmesiyle gerçekleşmiştir. Batı Anadolu'ya gelen Rumlar, demiryolu aracılığıyla iç bölgelere kadar ulaşmışlar ve yerleşmişlerdir. Ayaz Belkız, Yunan İsyanı öncesinde nüfus kayıtlarında tek Rum'un kayıtlı olmadığından ve isyanın ardından bölgeye yerleşen Rumların giderek çoğalarak cemaat oluşturduklarından bahseder. Böylece ilçede nüfus bakımından azınlık konumunda olan Rumlar, bölgede üstünlüğü sağladılar ve 1890'a kadar olan süreçte kazaya bir kilise ile üç okul kurdular. Şehirde Rumların yanı sıra Musevi ve Ermeni azınlık da bulunuyordu.
19. yüzyılda gelen göçlerle beraber 19. yüzyıl başlarında 8-10 bin dolaylarında olan nüfus, yüzyılın sonlarında 12 bine çıktı. Sadece erkek nüfusunun sayıldığı 1835 nüfus sayımlarında, sırasıyla 2.815 erkek nüfusu tespit edildi ve nüfusun %25,8'i (726 kişi) gayrimüslimdi. 1842'de ise erkek nüfusu 3.555'e çıktı. 19. yüzyıl sonları ile 20. yüzyıl başlarında kazanın nüfusu 30.000 civarında kaldı.Cumhuriyet'in ilanından sonra 1927'de yapılan ilk nüfus sayımlarında ise kazanın nüfusu 47.716 olarak belirlendi. Bu nüfusun %37.77'si (18.026 kişi) şehir merkezinde yaşarken kalanı kırsal bölgelerde ve nahiyelerde yaşıyordu. 1935'te yapılan ikinci nüfus sayımında kazanın toplam nüfusu Palamut nahiyesinin Akhisar'a bağlanmasının da etkisiyle %33.4 artarak 63.650'ye çıktı. Nüfus mübadelesiyle Balkanlar'da yaşayan binlerce Türk, Akhisar'a gelerek buraya yerleşmişlerdir. Kaç kişinin mübadele kapsamında kazaya geldiği ile alakalı net bir bilgi bulunmazken Ekmel İzdem, 9.805 kişinin kazaya geldiğini söylemektedir.
Akhisar sahip olduğu coğrafi özellikler nedeniyle nüfusa oranla en çok göç alan ilçelerden biridir. Tarıma elverişli topraklar, insanların kentsel ve kırsal bölgelere yerleşip nüfusun artmasını ve ilçenin gelişmesini sağlayan önemli bir etkendir. D 555 karayolu ve Manisa-Bandırma demiryolu da ilçenin gelişmesine yol açtı. 2019-2020 yılları arasında ise ilçenin nüfus artış hızı (%1,05), ülke nüfus artış hızının (%0,55) yaklaşık iki katıdır. Akhisar'ın nüfusu 2020 itibarıyla 174.850 kişidir. İlçede km2'ye düşen 106 kişi düşmektedir ve bu il ortalamasına (109 kişi/km²) yakındır. İlçede 2618 kişi okuma yazma bilmez. İlçede yaşayanların %49,8'i erkek %50,2'si kadındır. Nüfus bakımından en küçük mahalle Kabaağaçkıran olup nüfusu 2020 itibarıyla 23'tür. Nüfus bakımından en büyük mahalle ise, 2020 itibarıyla nüfusu 22.056 olan Hürriyet'tir.
Ulaşım
Akhisar, İzmir Limanına 92 km, Adnan Menderes Havalimanı’na 110 km uzaklıktadır. Kent İstanbul-İzmir karayolu üzerinde İzmir'den 80, Bandırma'dan 190, İstanbul'dan da 470 kilometre uzaklıktadır. Aynı zamanda Bandırma-İzmir ve Ankara-İzmir demir yolları üzerindedir. Akhisar çevresindeki ilçeleri birbirine bağlayarak bölgede kavşak konumundadır.
Ekonomi
İlçenin ekonomik faaliyetleri tarım ve sanayi olmak üzere iki ana başlığa ayrılmaktadır.
Tarım
İlçenin 1980'lere kadarki en önemli tarımsal faaliyeti tütün üreticiliği iken bu durum 1990'ların başında zeytin üreticiliğine kaymıştır. Akhisar günümüzde zeytin üretimi açısından ilçe sınırları içerisinde barındırdığı 12 milyon zeytin ağacı ile Türkiye’nin en büyük zeytin ve zeytinyağı üreticisi konumundadır. Ayrıca ilçe kırsalında özellikle sultani üzüm üretimi de son dönemde yaygınlaşmıştır.
Organize Sanayi
Akhisar Organize Sanayi Bölgesi, Manisa Valisi Başkanlığındaki İl Özel İdaresinin %34, Akhisar Belediyesinin %33, Akhisar Ticaret ve Sanayi Odasının %33 katılımı ile toplamda 292 hektarlık alanda oluşturulmuştur. Bölge, 1.914.553 m² alana sahip 77 adet sanayi parselinden oluşmaktadır. Sadece Akhisar'a istihdam sağlamak ile kalmayan bölge, çevre ilçe ve beldelere de istihdam sağlamaktadır.
Kültür
Şenlikler
Çeşitli etkinlik, festival ve şenliklerin düzenlendiği ilçede, bunların arasından Osmanlı devrine kadar giden tarihiyle Çağlak Festivali ilçede düzenlenen en eski etkinliktir. Geçmişi 1476-1477'de Şeyh İsa'nın Bursa'daki medrese eğitiminin ardından Akhisar'a gelmesi dolayısıyla Çağlak Deresi'nde 17 gün boyunca yapılan kutlamalara kadar gitmektedir ve 1999'dan bu yana kesintisiz gerçekleşmektedir. 19. yüzyıl ortalarında maddi israf olarak değerlendirildiği için kutlanması yasaklanmış, Cumhuriyet döneminde yasak kaldırılarak kutlanmaya devam edilmiştir. Kutlanma tarihi ve süresi zaman içerisinde değişmiştir. Cumhuriyet ilk yıllarında Mart ayı ortalarında düzenlenen festivaller günümüzde mayıs ayında düzenlenmektedir. Bunun yanı sıra festival süresi birkaç günden bir haftaya kadar uzamıştır. Günümüzde şehir merkezine 4 km uzaklıktaki Çağlak mevkiinde düzenlenen festivalde yağlı güreş müsabakaları, zeytinyağlı yemek yarışmaları, atıcılık ve nişan talimleri, cirit oyunları, satranç turnuvaları, konserler, stand-up gösterileri, halk oyunları, film gösterimleri ve sergiler gibi çeşitli faaliyetler yapılmakta, katılımcılara yiyecek ve içecek dağıtılmaktadır.
İlçede yapılan bir diğer etkinlik ise zeytin hasat şenlikleridir. 2008'den bu yana düzenlenen şenliklerde kortej yürüşü, fotoğraf sergileri gerçekleşir, zeytin toplanıp zeytinyağı çıkarılır. Tahir Ün Caddesi ve Bakır Mahallesi'ndeki 1659 yıllık zeytin ağacı gibi çeşitli mekanlarda gerçekleşen etkinlik, 2019'da Barış Pınarı Harekâtı'na destek amacıyla iptal edilerek toplanan zeytinlerin Türk ordusuna gönderileceği açıklanmıştır.
Kültür & Sanat Merkezleri
Tayyare Sineması
İstiklal Savaşı sırasında Akhisar Cephesi Kuvay-i Milliye kumandanlığı da yapmış olan istiklal madalyası sahibi Murat Tolun Bey, 1925 yılında Türk Tayyare Cemiyeti'nin Akhisar şubesini kurup başkanlığını üstlenmiştir. Murat Tolun Bey, Tayyare Sinemasının projesini kendisi yapmış, inşaatında Bulgar ve Türk işçiler ile birlikte çalışmıştır. Sinemanın yapımı 30.000 liraya mal olmuştur. Tayyare Sineması'nın günümüzdeki adı Akhisar Belediye Sinemasıdır. Akhisar Belediyesi tarafından işletilen sinema salonu dönem dönem konser, imza günü, tiyatro oyunları gibi kültürel etkinliklere de ev sahipliği yapmaktadır.
Amfi Tiyatro
2013 yılında Manisa Valiliği ve Akhisar Belediyesi tarafından gerçekleştirilen 251 bin Dev Öğrenci projesi kapsamında inşa edilen 3 Bin kişi kapasiteli Amfi Tiyatro 2 milyon 694 Bin TL’ye mal olmuş ve bunun 400 Bin TL’si 251 Bin Dev Öğrenci Projesi grubundaki öğrenciler tarafından toplanmıştır.
Bülent Ciğeroğlu Kültür Merkezi
560 kişilik salonu ve fuayesi ile ilçede konser ve tiyatro mekanı olarak kullanılan salon, 2014 yılında, Soma Faciası davalarının görülmesi için geçici süreliğine Adalet Bakanlığına kiralanarak, Akhisar Ağır Ceza Mahkemesi Duruşma Salonu'na çevrilmiştir.
Gölet Kültür Park
Hüsnü Kahraman'ın belediye başkanlığı döneminde proje haline getirilen ve yıllarca atıl durumda kalan alan, 2007 yılında inşaata yeniden başlanıp 2008 yılında tamamlanarak hizmete girmiştir. 50 bin metrekare alan üzerine inşa edilen parkta yapay göletin yanı sıra kültür merkezi, tenis kortları, tam ve yarı olimpik yüzme havuzu, basketbol sahası, piknik alanı gibi birçok sosyal ve kültürel alan bulunmaktadır. 5 yüzyıldır devam eden Çağlak Festivali de bu alan içerisinde yapılmaktadır.
Turizm
İlçe sınırları içerisinde Thyateira Antik Kenti ve 1 adet arkeoloji ve etnografya müzesi barındıran Akhisar'daki Ulu Cami, Paşa Camii, Şeyh isa Camii ve Yeni Gülruh Camii ile Hashoca Mahallesindeki Türkiye’nin ilk kütüphanelerinden olan Zeynelzade Kütüphanesi şehirdeki diğer tarihi ve turistlik yerlerdendir. Akhisar'ın yakın çevresinde ise Khliara (Kırkağaç), (Gelenbe), Nakrasa (İlyaslar), Apollonis (Mecidiye), (Beyoba) gibi diğer turistik, tarihi bölgeler bulunmaktadır.
Thyateira Antik Kenti
Akhisar ilçesinin antik çağdaki ismi olan Thyateira kenti, bugünkü modern kentin altında kalmıştır. Kent, Lidya devletinin ve Pergamon Krallığı'nın en önemli yerleşimlerinden olup, Roma İmparatorluğu döneminden, Bizans dönemine kadar bu isimle anılmıştır. Aziz Pavlus tarafından Batı Anadolu'da kurulan Hristiyanlığın ilk yedi kilisesinden biri de Thyateira kentindedir. Thyateira kentine ait kalıntıların bir bölümü bugün Akhisar kent merkezinde bulunan Tepe Mezarı mevkiinde görülebilmektedir.
Çeşitli araştırma ve kazılarda eski kent yapısı ile ilgili kalıntılar bulunmuştur. Bunların en önemlisi kent merkezinde bulunan Tepe Mezarı kazısı sonrası bulunan kalıntılardır. Çeşitli yıllarda yapılan kazılarda burada bir sütunlu yol ile asbisli kolosal yapı ortaya çıkarılmıştır. Öğretmen Evi ve Vergi Dairesi Kazılarından sonra Tepe Mezarından çıkarılan sütunlu yol, Thyateira akropolü olan eski hastanenin bulunduğu tepeciğe gitmektedir. Tepe Mezarındaki asbistli yapı kuzey-güney yönünde uzanmakta olup uzunluğu 43 metreyi bulmaktadır.
Akhisar Müzesi
Müze, Thyateira Antik kenti kalıntılarının hemen yanında bulunan ve 1932 yılında inşa edilip öncesinde okul daha sonraları da öğretmen evi olarak kullanılan alanda yapılan rölöve ve restorasyon çalışması sonrası 2012 yılında hizmete açılmıştır. 11 ayrı bölümden oluşan müzede 1451 adet arkeolojik ve etnografik eser sergilenmektedir. Bu eserlerin en önemlileri arasında 18-11 milyon yaşlarındaki fosiller ve el aletleri ile MÖ 500'lere tarihlenen lir çalan Eros rölyefi sayılabilir.
Sinagog
Türk Telekom Müdürlüğü binasının hemen arkasında tarihi bir sinagog bulunmaktadır. Yapım tarihi ile ilgili bilgi bulunmamakla birlikte günümüzde, Kültür ve Turizm Bakanlığı kayıtlarına geçmiş eski kapısı dışında yapıya ait çok fazla bir kalıntı kalmamıştır.
Musevi Mezarlığı
Şehirdeki Reşat Bey mezarlığının yanında, 673 metrekarelik alana yayılmış bir Yahudi mezarlığı vardır. İbranice taş oymaları ile mezar taşları günümüzde de ziyarete açık haldedir.
Or Yehuda Tarım Okulu
Akhisar'lı bir Yahudi aile tarafından Kayalıoğlu mahallesi'nde Ziraat Okulu olarak yaptırılan bina günümüzde hala ayaktadır. Bina, 1903 yılında inşa edilmiştir. 3 kattan oluşan yapı yakın bir döneme kadar ilköğretim okulu olarak aktif olarak kullanılmaktaydı. Etrafında ziraat çalışmalarının yapılabileceği bahçelerin de olduğu binanın bodrum katında bir şaraphane de bulunmaktadır. Bina ve bahçe yaklaşık 2 dönümlük bir alanı kaplamaktadır (8.100 m²).
Zeynelzade Kütüphanesi ve Hashoca Camisi
Kütüphane 1797 yılında Akhisar'ın zengin bir ailesi olan Zeynelzade ailesi tarafından yaptırılmıştır. Bina Hashoca Mahallesi'nde, Hashoca Camisinin karşısındadır. 1805 kayıtlarına göre 923 cilt el yazması kitap mevcuttu. Bu el yazması kitaplar arasında Kâtip Çelebi'nin Keşfü'z-Zunûn eseri de bulunmaktadır. Kütüphane 1805 yılında resmen tescil edilmiştir. Kütüphane, tek kubbeli olarak inşa edilmiş ve tavanında da alçı süslemeler kullanılmıştır. 2013 yılında Akhisar Belediyesi tarafından 208 Bin 195 TL yatırım yapılarak ve il özel idaresinden de 220 Bin 575 TL destek alarak restore edilen bina Akhisar turizmine yeniden kazandırılmıştır. Aynı adı taşıyan modern bir kütüphane 20. yüzyılda kentin bir başka yerinde inşa edilerek öğrencilere ve araştırmacılara hizmet etmektedir.
Akhisar Paraları
Genel olarak, paranın, M.Ö. 7. yüzyılda Batı Anadolu'da Lidyalılar tarafından icat edildiği kabul edilmektedir. Kuzey antik Lidya'nın en önemli merkezi olan Thyateira, paranın kullanıldığı ilk şehirlerden biriydi. M.Ö. 200'ye doğru önemli ticaret merkezleri kendi paralarını basmaya başlamıştı. Bu dönemde Thyateira da kendi parasını basan bir merkez konumundaydı. Thyateira paralarında genellikle bir tarafında Apollo veya Artemis figürleri bulunurken, diğer yüzeyinde çift başlı balta olarak bilinen labris bulunmaktadır. MS 50'li yıllarda Thyateira, Roma İmparatorlarının, yerel valilerin veya şehir yöneticilerinin figürlerini taşıyan paraları basmıştır.
Plateia Petra (Şahin Kaya)
İlçenin doğusunda bulunan, antik dönemdeki adı Plateia Petra olan ve günümüzde "Şahin Kaya" olarak bilinen yapı, Pers kültürünün ve Helenistik Dönemin izlerini taşımaktadır. Büyük bir kaya kütlesinin üzerine ve çevresine yayılmış kale kalıntıları günümüzde de görülebilmektedir. Yapılan araştırmalar sonucu buradaki ilk yerleşimin Persler tarafından gerçekleştirildiğini ortaya koymuştur. Konumu ve kalıntılar sayesinde, yerleşimin savunma amaçlı bir kale olduğunu göstermektedir. Plateia Petra'ya erişim, kayaya oyulmuş 3.050 basamaklı eski bir merdiven ile sağlanmaktadır.
Mutfak
Akhisar mutfağı Ege, Anadolu ve Balkan izleri taşımakla birlikte daha çok zeytinyağlılar, sebze ve hamur işi ağırlıklıdır. Şehrin en bilinen mutfak ürünü Akhisar köftedir. Köfte dışında, Simit Ekmeği ve yöreye özgü yapılan katmer de şehirdeki öne çıkan mutfak ürünlerindendir. Evliya Çelebi Seyahatnamesi’nde Mekik ekmeğinin hâs ve beyâz bir ekmek olduğunu ve Akhisar’da yapılan bir ekmek çeşidi olduğunu yazmıştır.
Spor
İlçede Akhisar Şehir Stadyumu, Akhisar Kapalı Spor Salonu ve Spor Toto Akhisar Stadyumu vardır.
İlçenin profesyonel futbol takımı Akhisar Belediyespor, tarihinde ilk kez 2012-13 sezonunda Süper Lig'de mücadele etme hakkını kazanmıştır. Bu başarıyı önceki sezon 1. Lig'de şampiyon olarak gerçekleştirmiştir. Daha önce kulüp iki sezon 1. Lig'de oynamıştır ve kuruluşundan beri çoğu zaman 2. Lig ve 3. Lig'de oynamıştır.
İlçenin profesyonel Basketbol takımı Akhisarspor, Türkiye Basketbol Ligi'nde mücadele etmektedir.
Akhisarspor dışında ilçede amatör yerel ligde mücadele eden futbol takımları da bulunmaktadır.
Eğitim
Bu alt başlığın genişletilmesi gerekiyor. Sayfayı düzenleyerek yardımcı olabilirsiniz. |
İlçede iki yıllık eğitim- öğretim hizmeti vermek üzere 2000 yılında Celal Bayar Üniversitesi'ne bağlı Meslek Yüksekokulu kurulmuştur.Akhisar Meslek Yükselokulundaki eğitim programında;
- Bilgisayar Programcılığı
- Elektrik
- Endüstriyel Tavukçuluk
- Makine
- Otomotiv Teknolojisi
- Pazarlama
- Zeytincilik ve Zeytin İşleme Teknolojisi gibi bölümler bulunmakta.
Belediye başkanları
Yıl | İsim | Parti | Oy |
---|---|---|---|
Şerif Zade Emin Ali Bey | |||
1920-1922 | Süleyman Sırrı Müderrisoğlu | ||
1926-1929 | Tireli İsmail Bahri Bey | ||
1929-1931 | Mehmet Emin Müderrisoğlu | ||
1931-1939 | Nüshet Işık | ||
1939-1942 | Musa Sabri Görk | ||
1942-1946 | Ali Rıza Aksel | ||
1946-1950 | Ahmet Cemil Kent | ||
1950-1953 | Ragıp Karaosmanoğlu | DP | |
1953-1954 | Memduh Sındırgılıoğlu | ||
1954-1955 | Orhan Arel | ||
1956-1957 | İhsan Yalkın | ||
1957-1960 | İzzettin Öktem | ||
1963-1968 | Haşim Haşimoğlu | AP | 62.12 |
1968-1973 | Orhan İlker | AP | 58.06 |
1973-1978 | Mustafa Abut | CHP | 46.18 |
1978-1981 | Nuri Giyik | AP | 53.43 |
1981-1984 | Abi Arıcan | Asker | |
1984-1989 | Hüsnü Kahraman | ANAP | 41.03 |
1989-1994 | Bülent Ciğeroğlu | SHP | 41.99 |
1994-1999 | Ahmet Dutlulu | DYP | 33.10 |
1999-2004 | Erdoğan Kanburoğlu | DSP | 28.37 |
2004-2009 | Salih Hızlı | AKP | 39.68 |
2009-2014 | 28.81 | ||
2014-2019 | 35.92 | ||
2019-2024 | Besim Dutlulu | CHP | 61.001 |
2024-günümüz | 66.380 |
Kardeş kentler
Ayrıca bakınız
Notlar
- ^ Gölmarmara ilçesinin kurulması ile nüfus azalmıştır.
Kaynakça
- Özel
- ^ . Türkiye İstatistik Kurumu resmî sitesi. 7 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2012.
- ^ . 6 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2020.
- ^ "İnsani Gelişme Endeksi – İlçeler (İGE-İ) 2021" (PDF). ingev.org. 2021. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2024.
- ^ Smith, William (1854). "Thyateira". Dictionary of Greek and Roman Geography (İngilizce). Boston: Little Brown and Company. 11 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Temmuz 2021.
- ^ . topostext.org (Yunanca). 30 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2021.
- ^ De Urbibus ("On cities"). Stephanos Byzantinos. 7 Haziran 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Haziran 2021.
- ^ Vailhé, Siméon (1912). Thyatira. The Catholic Encyclopedia. 14. New York: Robert Appleton Company. 11 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Temmuz 2021.
- ^ Akınlı 2014, s. 4.
- ^ Erat 2017, s. 16-17.
- ^ Öz, Kefaeddin (2020). . Aktüel Arkeoloji. 12 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2021.
- ^ Ertekin 2011, s. 108.
- ^ a b Erat 2017, s. 24.
- ^ Ayaz 2006, s. 9.
- ^ Sarikakis, Theodoros (1974). Το Βασίλειο των Σελευκιδών και η Ρώμη [Seleukos Krallığı ve Roma]. Yunan Ulusunun Tarihi, Cilt V: Helenistik Dönem (Yunanca). Atina: Patakis Yayınları. ss. 83-84. ISBN .
- ^ Erat 2017, s. 25.
- ^ Edward Gibbon, The Decline And Fall Of The Roman Empire, (The Modern Library, 1932), bölüm XXV., s. 850, not 34.
- ^ Ayaz 2006, s. 9-10.
- ^ Annuario Pontificio 2013 (Libreria Editrice Vaticana, 2013, ), s. 988
- ^ Ayaz 2006, s. 10-11.
- ^ Emecen 2009, s. 173.
- ^ a b c d e Emecen 1989, s. 237.
- ^ Ayaz 2006, s. 11.
- ^ Ayaz 2006, s. 49.
- ^ a b c Ayaz 2006, s. 12.
- ^ İlgen 2007, s. 134-136.
- ^ a b Nurettin ve Önder 2013, s. 379.
- ^ Balkan 2011, s. 31-32.
- ^ Nurettin ve Önder 2013, s. 376.
- ^ Ayaz 2006, s. 22-23.
- ^ Bilgi 2004, s. 731.
- ^ Balkan 2011, s. 47.
- ^ Nurettin ve Önder 2013, s. 379-380.
- ^ Balkan 2011, s. 44.
- ^ Balkan 2011, s. 63.
- ^ Atatürk, s. 310.
- ^ Atatürk, s. 315.
- ^ Balkan 2011, s. 69.
- ^ Ayaz 2006, s. 33.
- ^ Nurettin ve Önder 2013, s. 380.
- ^ Ayaz 2006, s. 39.
- ^ Kasianis, Eleftherios (1981). Τα Θυάτειρα (Το Αξάρι). Η ιστορική πολιτεία της Μικράς Ασίας από τα αρχαία χρόνια ως τη Μικρασιατική Καταστροφή, [Ta Thyateira (Axari'ye): Antik çağlardan Küçük Asya Felaketi'ne kadar Küçük Asya'nın tarihsel durumu] (Yunanca). Atina: İzmirliler İlim Mukavelesi. ss. 162-167.
- ^ Jonsson, David J. (2005). The clash of ideologies : the making of the Christian and Islamic worlds. Longwood, Fla.: Xulon Press. s. 316. ISBN .
- ^ Ayaz 2006, s. 45.
- ^ a b "Kanun No. 6360". 17 Aralık 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Nisan 2014.
- ^ . Akhisar Adliyesi resmî sitesi. 2 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2012.
- ^ Koday, Akbaş ve Kaya 2017, s. 444.
- ^ (PDF). Harita Genel Komutanlığı. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2015.
- ^ a b c Koday, Akbaş ve Kaya 2017, s. 445.
- ^ Emecen 1989, s. 236.
- ^ Çam Kaynar 2011, s. 55.
- ^ Erat 2017, s. 3.
- ^ "İzmir-İstanbul Otoyolu açıldı". Hürriyet. 5 Ağustos 2019. 24 Haziran 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Haziran 2021.
- ^ a b c Koday, Akbaş ve Kaya 2017, s. 446.
- ^ Erat 2017, s. 7-8.
- ^ "ÇAMÖNÜ BARAJI TAM GAZ. 2024'E HAZIR OLACAK". dsi.gov.tr. 15 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Mayıs 2024.
- ^ a b M. Yıldız Hoşgören, Akhisar Havzası - Jeomorfolojik ve Tatbiki Jeomorfolojik Etüt, 1. basım, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, 1983.
- ^ Ayaz 2006, s. 5.
- ^ Ertekin 2011, s. 183.
- ^ Temuçin 1991, s. 189.
- ^ Temuçin 1991, s. 45.
- ^ Temuçin 1991, s. 50.
- ^ Temuçin 1991, s. 91.
- ^ a b Temuçin 1991, s. 84.
- ^ Temuçin 1991, s. 126.
- ^
- En yüksek sıcaklık ve en düşük sıcaklık kaynağı: Hantekin 2019, s. 29
- Ortalama en yüksek sıcaklık kaynağı: Ertekin 2011, s. 16
- Ortalama sıcaklık kaynağı: Hantekin 2019, s. 32
- Ortalama en düşük sıcaklık kaynağı: Hantekin 2019, s. 31
- Ortalama yağış kaynağı: Hantekin 2019, s. 33
- ^ a b Ayaz 2006, s. 6.
- ^ a b Temuçin 1991, s. 3.
- ^ a b c Erat 2017, s. 9.
- ^ Temuçin 1991, s. 160.
- ^ Erat 2017, s. 8-9.
- ^ Temuçin 1991, s. 169-170.
- ^ Eyidoğan 2020, s. 154.
- ^ Eyidoğan 2020, s. 142.
- ^ AFAD 2020, s. 5.
- ^ a b AFAD 2020, s. 3.
- ^ "Akhisar'da deprem yaraları sarılıyor". Hürriyet. Demirören Haber Ajansı. 18 Ekim 2016. 18 Kasım 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Kasım 2016.
- ^ "Deprem uzmanından uyarı: Tekrar bir deprem fırtınası yaşanabilir". Sözcü. 20 Şubat 2021. 21 Kasım 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Temmuz 2021.
- ^ a b c Ayaz 2006, s. 3.
- ^ Çam Kaynar 2011, s. 65.
- ^ a b Çam Kaynar 2011, s. 65-66.
- ^ "Kurşun". Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü. 27 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Temmuz 2021.
- ^ Ayaz 2006, s. 7-8.
- ^ "Fasikül I: Mufassal Neticeler İcmal Tabloları" (PDF). 28 Teşrinevvel 1927 Umumî Nüfus Tahriri. DİE. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2021.
- ^ (PDF). 20 İlkteşrin 1935 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . (PDF). 20 İlkteşrin 1940 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2016.
- ^ . (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021.
- ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ^ a b c d e f g h
- "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
- "Akhisar Nüfusu - Manisa". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.
- "Manisa Akhisar Nüfusu". nufusune.com.
- ^ a b c Ayaz 2006, s. 36.
- ^ İlgen 2007, s. 111-112.
- ^ a b İlgen 2007, s. 106.
- ^ Bilgi, Nejdet (2001). "1842 Yılında Saruhan Sancağı'nın Nüfusu ve İdari Bölünüşü, Manisa Araştırmaları". Manisa Araştırmaları. Cilt 1. Manisa. ss. 105-106. 2 Eylül 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Eylül 2021.
- ^ Ayaz 2006, s. 38-39.
- ^ Ayaz 2006, s. 41-42.
- ^ 1935 Türkiye Genel Nüfus Sayımı (PDF). TÜİK. 1935. s. XII. 2 Eylül 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 2 Eylül 2021.
- ^ Ayaz 2006, s. 47.
- ^ Koday, Akbaş ve Kaya 2017, s. 452.
- ^ a b . Nüfusune.com. 25 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2021.
- ^ . TÜİK. 2020. 4 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2021.
- ^ . TÜİK. 31 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2021.
- ^ "İşte Akhisar'ın yeni nüfusu". Akhisar Haber. 4 Şubat 2020. 2 Eylül 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Eylül 2021.
- ^ a b "Akhisar, tütünü bırakıp zeytine yüklendi, geliri 300 milyon liraya ulaştı |hurriyet.com.tr". 1 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Haziran 2016.
- ^ . 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2016.
- ^ Ayaz 2006, s. 205-206.
- ^ a b Ursavaş, Özlem (2018). "Manisa'nın Akhisar İlçesinde Kutlanan Çağlak Festivali Üzerine Bir İnceleme". Motif Akademi Halkbilimi Dergisi. 11 (23). ss. 111-123. 26 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Eylül 2021.
- ^ . Türkiye Satranç Federasyonu. 11 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2021.
- ^ Atlı, Sagıp (2018). "Bir Sûfinin Sılaya Vuslatından Günümüzden: Manisa-Akhisar Çağlak Mesiresi/Festivali". TÜRÜK Uluslararası Dil Edebiyat ve Halk Bilimi Araştırmaları Dergisi. 1 (15). ss. 337-357. 11 Eylül 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Eylül 2021.
- ^ a b "6. Akhisar Zeytin Şenlikleri Başladı". Milliyet (gazete). 24 Kasım 2014. 11 Eylül 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Eylül 2021.
- ^ a b . T.C Manisa Valiliği. 28 Kasım 2014. 11 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2021.
- ^ "Şenlik iptal edildi, zeytinler Mehmetçik'e gidecek Akhisar'dan 'Barış Pınarı Harekatı'na tam destek". Habertürk. İHA. 11 Ekim 2019. 11 Eylül 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Eylül 2021.
- ^ . 5 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2016.
- ^ . 17 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2016.
- ^ . 17 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2016.
- ^ . 12 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2016.
- ^ "Rota:Akhisar | hurriyet.com.tr". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Temmuz 2016.
- ^ . 25 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2020.
- ^ . 17 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2016.
- ^ a b c . akhisarhaber.com. 29 Temmuz 2009. 18 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2016.
- ^ . Şalom Gazetesi. salom.com.tr. 18 Kasım 2015. 18 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2016.
- ^ "Eyvah, İsrail Meclis'i markaja aldı!". Radikal Gazetesi. radikal.com.tr. 4 Haziran 2009. 18 Kasım 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Kasım 2016.
- ^ . Şalom Gazetesi. salom.com.tr. 15 Ekim 2008. 18 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2016.
- ^ . akhisar.bel.tr. Akhisar Belediyesi. 18 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2016.
- ^ Doyduk, Senem (2006). Tarihi kent dokusuyla Akhisar. Akhisar, Manisa: Akhisar Belediyesi Kültür Yayınları. ISBN .
- ^ . thyateirakazisi.com. 18 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2016.
- ^ Prof. Dr. Engin AKDENİZ. . aktuelarkeoloji.com. Aktüel Arkeoloji. 5 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2016.
- ^ Çelebi, Evliya (1996). Evliya Çelebi Seyahatnâmesi: Topkapı Sarayı Bağdat 304 Yazmasının transkripsiyonu, dizini. Yapı Kredi Yayınları Limited Şti. ISBN . 11 Şubat 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Şubat 2023.
- ^ Çelebi, Evliya (1999). Evliya Çelebi's Book of Travels: Land and People of the Ottoman Empire in the Seventeenth Century (Almanca). BRILL. ISBN . 11 Şubat 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Şubat 2023.
- ^ . Fanatik. fanatik.com.tr. 20 Ocak 2018. 31 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2018.
- ^ . Akhisar Press. akhisarpress.com. 10 Kasım 2017. 11 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Kasım 2017.
- ^ "Spor Toto Teşkilatından Akhisar Stadyumu'na Ziyaret". Milliyet Gazetesi. milliyet.com.tr. 8 Temmuz 2017. 27 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Temmuz 2017.
- ^ . cbu.edu.tr. 7 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2013.
- ^ . cbu.edu.tr. 9 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2016.
- ^ . cbu.edu.tr. 9 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2016.
- ^ . cbu.edu.tr. 9 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2016.
- ^ . cbu.edu.tr. 9 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2016.
- ^ . cbu.edu.tr. 9 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2016.
- ^ . cbu.edu.tr. 9 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2016.
- ^ . cbu.edu.tr. 9 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2016.
- ^ . tbmm.gov.tr. 31 Ekim 2012. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2014.
- ^ . akhisarhaber.com. 4 Nisan 2019. 4 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2019.
- ^ . akhisarhaber.com. 4 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2019.
- ^ "The Lausanne town" (İngilizce). Council of Europe / Europe Prize Exhibition. 30 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Mart 2020.
- ^ . faovd.ch (Fransızca). Feuille des avis officiels du canton de Vaud. 6 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2020.
- ^ . Türk Dünyası Belediyeler Birliği. 13 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2020.
- ^ "Belediyelerin 715 Kardeş Şehri Var". T24. t24.com.tr. 19 Ekim 2010. 16 Ocak 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Mayıs 2020.
- ^ . akhisar.bel.tr. 3 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2016.
- ^ "Akhisar ile Bosna Hersek Donji Vakuf Kardeş Belediye Oldu". Milliyet. milliyet.com.tr. 2 Mart 2016. 16 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Mayıs 2020.
- Genel
- Akınlı, Özcan (2014). Akhisar İlçesi Yeradları. Yüksek Lisans (Tez). Kocatepe Üniversitesi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2021.
- Atatürk, Mustafa Kemal (Mayıs 2020) [1927]. Berktay, Ali (Ed.). Nutuk (31 bas.). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları. ISBN . 24 Haziran 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Haziran 2021.
- Ayaz, Belkız (2006). Cumhuriyet'in İlk Yıllarında Akhisar Kazası (Tez). Celal Bayar Üniversitesi. 20 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Mayıs 2021.
- Balkan, Ramazan (2011). Milli Mücadelede Savaştepe (Tez). Kocatepe Üniversitesi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2021.
- Bilgi, Nejdet (2004). "Karaosmanoğlu Halit Paşa Olayı". Türk Kültürü, 497-498. Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü. s. 731. 20 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Mayıs 2021.
- Doyduk, Senem (2006). "Akhisar Kent Merkezi Tarihi Doku Analizi". CBÜ Fen Bilimleri Dergisi. 2 (1). Celal Bayar Üniversitesi. ISSN 1305-1385. 24 Haziran 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Haziran 2021.
- Gülmez Nurettin, Meltem Önder (2013). "Akhisar'ın Milli Mücadele Liderlerinden Murat Tolun Bey". CBÜ Sosyal Bilimler Dergisi. Celal Bayar Üniversitesi. 11 (1): 376-380. ISSN 1304-4796. 25 Mart 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Mayıs 2021.
- Erat, Zeki (2017). Orta Tunç Çağı'nda Akhisar ve Çevresi (Hastane Höyüğü Kazı Sonuçlarının da Katkısıyla) (Tez). Aydın Adnan Menderes Üniversitesi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2021.
- Emecen, Feridun (2009). "Saruhanoğulları" (PDF). TDV İslam Ansiklopedisi. 36. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları. s. 173. ISBN .
- Emecen, Feridun (1989). "Akhisar" (PDF). TDV İslam Ansiklopedisi. 2. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları. ss. 236-237. ISBN .
- Ertekin, Erhan (2011). Soma-Kınık-Erdelli arasındaki sahanın doğal bitki örtüsü ve değişim (Tez). İstanbul Üniversitesi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2021.
- Hantekin, Oktay (2019). Akhisar'da (Manisa) zeytin tarımını etkileyen fiziki coğrafya koşullarının analizi (Tez). Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. 24 Haziran 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Haziran 2021.
- Temuçin, Ecmel (1991). Manisa-Akhisar ovalarında iklim ve ortam ilişkileri (Tez). Ege Üniversitesi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2021.
- Zeki Koday, Ferdi Akbaş, Günay Kaya (2017). "Akhisar Büyükşehir İlçesinin İdari Coğrafya Analizi". Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. Atatürk Üniversitesi. 21 (2): 443-455. ISSN 1304-4990. 23 Mart 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Haziran 2021.
- AFAD (2020). 22 Ocak 2020 Akhisar depremine ilişkin ön değerlendirme raporu. Deprem Dairesi Başkanlığı. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2021.
- Eyidoğan, Haluk (2020). "Manisa Akhisar Civarındaki Deprem Aktivitesi ile Gutenberg-Richter Parametrelerinin Zamansal ve Mekânsal Özelliklerinin İncelenmesi". Türk Deprem Araştırma Dergisi. AFAD. 2 (2): 138-159. doi:10.46464/tdad.776186. 21 Kasım 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Temmuz 2021.
- Çam Kaynar, Sermin (2011). Akhisar-Gölmarmara-Gördes-Sındırgı bölgesi doğal radyoaktivitesinin jeolojik yapı ile ilişkisinin incelenmesi (Doktora tezi). Celal Bayar Üniversitesi. 21 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Temmuz 2021.
- İlgen, Abdulkadir (2007). "Batı Anadolu'nun Dünya-Ekonomiyle Bütünleşme Sancıları ve Gayrimüslim Tebanın Rolü (1876-1908)". Belleten. Ankara: Türk Tarih Kurumu. 71 (260): 99-160. ISSN 0041-4255. 2 Eylül 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Eylül 2021.
Wikimedia Commons'ta Akhisar ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Akhisar Manisa nin bir ilcesidir Sehir merkezinde on dort mahallesi kirsalda doksan alti koyu bulunan Akhisar 177 419 kisilik nufusu ile Manisa nin il merkezi disinda nufusu en yuksek Turkiye nin ise yuz otuz sekizinci nufusu en yuksek ilcesidir Orta Gediz Havzasi nda bulunan Akhisar Ovasi uzerinde kurulu olan sehir guneyde Golmarmara guneybatida Saruhanli batida Izmir in Aliaga ilcesi kuzeyde Balikesir in Sindirgi ilcesi kuzeybatida Kirkagac ve Soma dogusunda ise Gordes ile komsudur Akhisar 1645 km lik yuzolcumu ile Manisa genelinde en fazla yuzolcumune sahip ilce konumundadir Ilcenin en onemli gecim kaynagi tarimdir Tarim disinda hammaddeye dayali sanayi ve ticaret ilcenin diger ekonomik faaliyetlerindendir Ilcenin topraklarinin 47 si tarim arazisi olarak kullanilirken bu arazilerde daha cok zeytin ve uzum uretimi gerceklestirilmektedir AkhisarIlceIlce genelinden bir gorunumAkhisar in Manisa ilindeki konumuAkhisarTurkiye haritasinda gosterAkhisarAkhisar Avrupa Avrupa haritasinda gosterAkhisarAkhisar Asya Asya haritasinda gosterAkhisarAkhisar Dunya Dunya haritasinda gosterKoordinatlar 38 55 04 N 27 50 12 E 38 9177 K 27 8366 D 38 9177 27 8366UlkeTurkiyeCografi bolgeEge BolgesiIlManisaIlk yerlesimMO 3 000KentlesmeMO 1 200Mevcut sinirlar1923Alt idari birimler110 mahalleIdare TurBelediye baskani meclis OrganBelediye meclisi 22 CHP6 AK PARTI4 MHP KaymakamMurat Kutuk Belediye BaskaniBesim Dutlulu CHP Yuzolcumu Toplam1645 km Yuzolcumu sirasi1 Il ici siralamasi Rakim93 mEn yuksek nokta1 356 m 4 448 ft En alcak nokta60 m 190 ft Nufus 2022 177 419 Sira138 Turkiye siralamasi Yogunlukoto km Yogunluk sirasi2 Manisa geneli Zaman dilimiUTC 03 00 UDAS Posta kodu45200Alan kodu236ISO 3166 koduTR 45Plaka kodu45GSYIH nominal 2019 Toplam Il 329 8 milyar 14 Kisi basi Il 44 631 11 IGE 2021 41 3 orta 94 IklimCsaResmi siteler Akhisar Kaymakamligi Akhisar BelediyesiToponimAkhisar onceleri Pelopia Antik Yunanca Pelopeia Semiramis Antik Yunanca Semiramis ve Euhippa adlariyla bilinen bir yerlesim yeriydi Sehrin ismi Helenistik Donem de karisinin bir kiz cocugu dogurdugunu ogrenen I Seleukos tarafindan Thiatira Antik Yunanca 8yateira olarak degistirildi Bizansli Stephanos sehrin isminin kiz evlat anlamina gelen 8ygathr 8ygatera thugater thugatera sozcuklerinden turetildigini soylemektedir fakat kokeninin Lidya ya dayanmasi daha olasidir Sehir gunumuzdeki ismini kasabaya yakin bir tepe uzerindeki kaleden almistir Osmanli Imparatorlugu doneminde sehre Koklice ismi verilse de bu isim uzun sure kullanilmadi Bizans doneminde ise kutsal kilise anlamina gelen Ta Siyaterya adinin verildigi ve surgun edilen Bizans prensi Theodor un gunumuzdeki ilce merkezine yaptirdigi beyaz kaleden dolayi sehrin isminin Aspro Kastro beyaz kale olarak degistirildigi iddia edilir Bu iddiaya gore sehir Turklerin eline gecince Akhisar olarak cevrilmis ve bu ad kullanilmistir Bir baska gorus ise sehrin Amazonlar tarafindan MO 1300 de kuruldugu ve isminin Amazon kralicesi Myrina nin komutanindan geldigini soylemektedir Her iki iddianin da bilimsel dayanagi bulunmamaktadir TarihcePrehistorik Donem Thyateira Antik Kenti Kalintilari Akhisar da bilinen ilk yerlesim Cilali Tas Devri ne kadar uzanmaktadir Ilce cevresindeki arkeolojik alan ve hoyuklerde yapilan yuzey arastirmalarindan elde edilen buluntu ve kalintilar sehrin tarihinin MO 7000 lere kadar dayandigini gostermektedir Lidya egemenligine giren Thiatira devletin en onemli kentlerinden biri oldu ve ulke sinirlarinin en kuzeyinde bulunuyordu MO 547 ye kadar Lidya egemenliginde kaldi Bu tarihte Pers Imparatorlugu nun eline gecti MO 334 te Anadolu seferine cikan Buyuk Iskender Pers hakimiyetine son vererek Akhisar i Makedonya Kralligi na bagladi Iskender in olumu ile birlikte imparatorluk topraklari Makedonya Ptolemaios Kralligi Seleukos Imparatorlugu olmak uzere uc parcaya bolundu Bu bolunusten sonra MO 281 de I Seleukos tarafindan Seleukos Imparatorlugu na baglanan sehre Makedon askerler yerlestirildi MO 190 da Magnesia Muharebesi nin kaybedilmesi ve donanmanin Efes ten Patara ya cekilmesi Thiatira nin Romalilara teslim olmasina yol acti Savasin adindan imzalanan Apamea Antlasmasi ile birlikte Pergamon Kralligi Akhisar da dahil Toros Daglari nin batisindaki Anadolu topraklarinin cogunu ele gecirdi Boylece kent Pergamon Kralligi nin yonetimine girdi MO 138 de olen III Attalos vasiyetinde kralligini ve hazinesini Roma Cumhuriyeti ne birakti Buna karsi cikan Aristonikos cevresine topladigi birliklerle ve Thiatira yi ve Apollonis i ele gecirdi Fakat Roma kuvvetlerine direnemeyerek kacti ve MO 133 te sigindigi Mysia Stratonikea da Siledik yakalanarak idam edildi Akhisar Roma doneminde onemli bir sanayi kenti haline geldi En onemli sanayi kolu tekstil oldu Yun boyama keten dokumada ve deri islemede gelistiler Cesitli is kollarinda dernekler kuruldu MO 25 24 MS 17 MS 178 179 MS 212 MS 262 ve MS 358 de yasanan depremlerde sehir buyuk zarara ugradi Kent MS 366 da bir savasa sahne oldu Thyatira Muharebesi olarak bilinen ve Valens ile Procopius un karsi karsiya geldigi savasta Valens in kuvvetleri galip geldi Procopius idam edildi MS 395 te Roma Imparatorlugu nun ikiye bolunmesi nin ardindan kent Bizans hakimiyetine gecti Bu donemde Hristiyanligin yayildigi ilk yerlerden oldu Akhisar Hristiyanligin ilk yedi kilisesinden biriydi ve sehirde Sardis metropolitligine bagli bir de piskoposluk bulunuyordu Bu piskoposluk Turk Kurtulus Savasi nin ardindan 1922 yilinda bolgedeki varligina son vererek Ingiltere ye tasindi Beylikler ve Osmanli donemi Akhisar in 1890 yilina ait bir gravuru Akhisar 1307 de Saruhan Bey tarafindan Saruhanogullari Beyligi nin egemenligine gecirildi Saruhan Bey doneminde sehir Turklestirildi 1390 da Hizir Sah ile Orhan Bey arasinda yasanan taht mucadelesinden yararlanan II Bayezid sehri ele gecirmistir 1402 de yapilan Ankara Savasi nin ardindan Miransah Akhisar i yagmaladi Saruhanogullari Beyligi 17 Agustos 1402 de Orhan Bey tarafindan Timur un destegiyle yeniden kuruldu Beyligin kurulmasi ile tekrar Saruhanogullari na baglanan Akhisar I Mehmet in Anadolu daki siyasi birligi saglamasi ile yeniden Osmanli yonetimine gecti Aydinogullari Beyi Izmiroglu Cuneyd Bey in kuvvetleri tarafindan Akhisar onlerinde yapilan Gulnas Muharebesi nde maglup edildi Boylece II Murad doneminde kesin olarak Osmanli egemenligine gecirildi Sonrasinda merkezi Kutahya olan Anadolu Eyaleti nin Saruhan Sancagi na baglanan 12 kazadan biri haline gelen Akhisar in 1531 de bir nahiyesi ve 21 koyu vardi Ulasim yollarinin uzerinde ve verimli bir ovaya kurulmus olmasi nedeniyle nufusu artis gosterdi 16 yuzyilin ilk yarisinda kaza merkezinin on yedi mahallesi vardi Sehrin civarindaki baglik alanlara yayilmasiyla mahalle sayisi on dokuza yukseldi Sehrin tarima dayali bir ekonomisi vardi ve tahil urunleri ve pamuk en cok uretilen urunlerdi Pamuklu dokumada gelisti Sehirde yeniceri elbiseleri ve tersaneler icin yelken ve tente bezleri dikiliyordu 17 yuzyilda Kalenderoglu Ayaklanmasi ndan etkilenen kazaya ayaklanmayi bastirmasi icin Osmanli ordusu gonderildi Ordu yol uzerindeki cesitli koylerin Celaliler tarafindan yagmalandigini gordu 16 ve 17 yuzyillarda Celali isyanlari ndan etkilenen sehrin surlari tamir edildi ve civardaki halkin bir kismi sehre yerlesti ve bu donemde nufusu artis gosterdi Sehir 18 yuzyilda durumunu korudu 19 yuzyila gelindiginde ise Akhisarli ustalar tarafindan yapilan geleneksel dokumanin yani sira corap ve fanila dikilen bir fabrika da insa edilmisti Kasabada ozellikle pamuk bezi ve iplik boyasi uretimi yapiliyordu Sark Hali Kumpanyasi ilcede kurdugu acenteyle yerel ureticileri orgutleyerek tum uretimi tekelde toplamayi basarmisti Ilceye gelen yabancilar bolgedeki iplik fabrikasi kurarak kendi denetimlerine gecirdiler Milli Mucadele ve Cumhuriyet donemi Yunan 3 Tumen komutani Yeoryos Kordzas Nisan 1922 de Akhisar da askerlerine hitap ediyor Yunanlar 5 Haziran 1919 da Akhisar i isgal etti Ancak Yuzbasi Kemal Bey komutasindaki gonullu milis kuvvetlerin 6 Haziran 1919 da Akhisar a hareket etmesi sonucu Ingilizlerin de etkisiyle Akhisar i 10 Haziran 1919 da bosaltmak zorunda kaldilar Once 14 Haziran 1919 da kuruldu ardindan Karaosmanoglu Halit Pasa onderliginde ilk mufreze olusturuldu Fakat kendisi 8 Temmuz 1919 da Yunanlar tarafindan olduruldu 27 Haziran 1919 da kuruldu Binbasi Husnu Bey de bu cephenin ilk komutani oldu Cephe kurulduktan sonra Husnu Bey ile Akhisar ileri gelenlerinden Resat Bey arasinda bir anlasmazlik yasandi Bu yuzden 12 Agustos 1919 da Akhisar a gelen Hacim Muhittin Bey Celal Bey a cephe komutanligi gorevini almasini istedi 19 Eylul 1919 da duzenlenen Ucuncu Balikesir Kongresi nde alinan kararla olusturuldu ve komutanligina Celal Bey getirildi Heyet i Temsiliye nin 19 Kasim 1919 da telgrafla gonderdigi onerinin ardindan 1919 sonunda ve 1920 basinda yapilanan Bati Cephesi uc ayri yapiya bolundu Bu bolunmede komutani Albay Kazim Bey olan Izmir Kuzey Cephesi sinirlari icinde kaldi Ilce 22 Haziran 1920 de ikinci bir Yunan isgaline ugradi Yunanlar Milne Hatti ndan uc tumenle iki koldan Akhisar Soma yonunde genel bir saldirida bulundu Akhisar aksam saat 18 00 de Yunan kontrolune gecti Turk kuvvetleri saldiriyi kiramadilar ve once Soma onlerinde 24 Haziran da Soma nin bosaltilmasiyla Savastepe ye cekildiler ve Akhisar i bosalttilar Yunanlar isgal suresince Bekirler Derekoy Beyoba Yatagan Gokceahmet Komurcu Muslar ve Sarilar gibi koyleri atese verdi Koylere baskinlar duzenleyerek halkin mal ve parasini gasp ettiler Bu isgal 6 Eylul 1922 ye kadar surdu 1919 yilinda Celal Bayar a gore Akhisar da 6118 Rum ve 882 Ermeni Sabahattin Selek e gore ise 5877 Rum 515 Ermeni 485 Musevi Yunanlarin tespitine gore ise 9586 Rum 882 Ermeni yasamaktadir Yunan yazar Eleftherios Kasianis 22 23 Agustos aksami Turk cetelerin Rumlara saldirdigini ve ertesi gun Turk ordusunun sehre girerek once Ermenileri iki gun sonra da Rumlari oldurdugunu soylemektedir Oldurulen kisi sayisi kesin olarak bilinmemekle beraber Kasianis sayinin 7 bin civarinda oldugunu tahmin etmektedir Hristiyan bilimci David J Jonsson ise sehirdeki 7 bin Rum un oldurulmesiyle ilcedeki tum Hristiyan nufusunun da yok oldugunu iddia etmektedir 24 Temmuz 1923 te imzalanan Lozan Antlasmasi nda belirtilen Turkiye Yunanistan nufus mubadelesi geregince cogu Selanik Drama ve Bulgaristan dan gelen Turkler ilceye yerlestirilmistir Cumhuriyet in ilanindan bu yana Manisa ya bagli olan Akhisar 2012 yilinda cikarilan 6360 sayili kanun ile 2014 Turkiye yerel secimlerinin ardindan Manisa nin buyuksehir olmasi ile birlikte ilce belediye sinirlari Manisa Buyuksehir Belediyesi mulki sinirlarina dahil oldu Idari YapiMahalleler ve Isletmeler 2014 yilina kadar ilceye bagli 9 kasaba ve 86 koy ilce merkezinde 14 kasabalarda 20 olmak uzere 34 mahalle muhtarligi bulunuyordu 2012 de Meclis Genel Kurulunda kabul edilen 6360 sayili yasa ile 2014 Turkiye yerel secimlerinden itibaren ilcenin sinirlari genislemis ve toplamda 109 mahalle sayisina ulasmistir Akhisar da kaymakamlik ve Bakanliklarin Tasra teskilati olan Ilce Mudurluklerinin tamami ve Ilce Ozel Idare Mudurlugu de bulunmaktadir Ilcede Orman Isletme Mudurlugu Kadastro Mudurlugu Meteoroloji Istasyon Mudurlugu Askerlik Subesi Baskanligi gibi cevre yerlesim birimlerine de hizmet veren bolge veya isletme duzeyinde teskilatlanan birimlerde bulunmaktadir Ceza merkezleri ve Komutanliklar Ilce adli yonden agir ceza merkezidir ve sehirde T Tipi ceza infaz kurumu ve bunyesinde zeytin ve zeytinyagi uretim tesisi bulunan Acik Ceza infaz kurumu mudurlugu bulunmaktadir bulunmaktadir Akhisar da biri aktif olarak kullanilmak uzere 2 adet Askeri Havalimani bulunmaktadir Kentteki Garnizon Komutanligi ise Albay duzeyindeki Hava Meydan Komutani tarafindan yonetilmektedir Akhisar Hava Meydan Komutanligi NATO CAOC 6 karargahina ev sahipligi yapan Muharip Hava Kuvveti ve Hava Fuze Savunma Komutanligi na bagli yedek hava meydani olarak kullanilan bir havalimanidir Albay duzeyindeki komuta kademesi ile birlikte agirlikli olarak teknik personel olmak uzere 500 civarinda askeri personel er ve erbas gorev yapmaktadir CografyaAkhisar ilcesi Ege Bolgesi nin kuzeyinde Manisa ili sinirlari icinde bulunmaktadir Guneyde Golmarmara guneybatida Saruhanli batida Aliaga kuzeyde Sindirgi kuzeybatida Kirkagac ve Soma doguda Gordes ilceleri ile komsudur 1645 km2 yuzolcumu ile Manisa ilinin yuzolcumu bakimindan en buyuk ilcesidir Sehrin batisinda volkanik bir kutle olan Yunt Daglari dogusunda Gordes Platosu kuzeyinde guneyinde ise Marmara Golu havzasi ve bulunmaktadir Gediz in kollarindan olan nin suladigi Akhisar Ovasi uzerine kuruludur 38 derece kuzey enlemi ile 27 derece dogu boylami uzerinde bulunmaktadir En alcak noktasi denizden 60 metre yuksekligiyle Kum Cayi bogazinin taban kismi en yuksek noktasi ise denizden 1280 metre yuksekligi ile Gorenez Dagi dir Ilce merkezinin denizden yuksekligi ise 106 metredir Kara ve demiryolu ulasimi gelismistir Sehre ulasim cogunlukla 1955 te yapilan Izmir Istanbul karayolu ve 1890 da acilan Manisa Bandirma demiryolu ile saglanmaktadir 2019 da Izmir Istanbul Otoyolu nun acilmasinin ardindan bolgeye otoyolla ulasim da saglanabilmektedir Ulasim imkanlarinin gelismis olmasi bolgede ticaretin gelismesine sebep oldu Karayolu ve demiryolu aglarinin etrafinda gelisim gosterdi Akhisar Ovasi nin uzerine kurulu olmasi bolgede tarimsal faaliyetlerin yapilmasina yol acti Sehirdeki toplam arazinin yuzde 47 si tarim arazisidir Su kaynaklari Akhisar da pek cok akarsu bulunmaktadir Kum Cayi Gurduk Cayi Gediz Nehri ve Bakircay ilcedeki akarsulardan bazilaridir Ilcede ayrica Delice Deresi uzerine insa edilmis Camonu Baraji ve uzerine insa edilmis bulunmaktadir Iklim Akhisar da yazlari sicak ve kurak kislarin ilik ve yagisli oldugu kar yagislarinin ve don olaylarinin fazla gorulmedigi Akdeniz iklimi gorulur Yukselti farkliliklari nedeniyle bolgede yasanan iklim ozelliklerinin Akdeniz ikliminden bazi farkliliklari vardir Yukselti farklari ile alanin genisliginden kaynaklanan iklim adalari gozlemlenir Kurak ve nemli donemler ise ilceye yil icinde dusen yagis miktarinin zamanla degismesiyle olusur kurak donemlerin suresi degisebilmekle beraber en az uc veya dort ay surer En sicak ay temmuzdur Ilcedeki ortalama en yuksek gunduz sicakligi 34 6 C dir En soguk ay ise ocak ayi olup bu donemde ortalama en dusuk sicaklik 2 C nin altina inmektedir Yaz ve kis mevsimlerinde sicaklik degerleri birbirine yakin olup ilkbahar ve sonbaharda hizla artar veya azalir Ortalama sicaklik alcak yerlerde 16 C civarinda olup yukseklere cikildikca 7 5 C ye kadar duser Yagislar en cok aralik en az yaz aylarinda duser Akhisar da yillik ortalama toplam yagis 589 3 mm dir Son yillarda gozlenen en yuksek sicaklik 45 2 C dir ve temmuz ayinda yasanmistir En dusuk sicaklik ise 11 3 C dir ve aralik ayinda olculmustur Acik gunler en fazla temmuz ve agustos aylarinda kapali gunler ise en cok aralik ve ocak aylarinda yasanmaktadir Yilin ortalama 35 4 gunu don olayli gecen Akhisar da en cok don olayinin yasandigi ay 10 5 gunle ocak ayidir Yilda ortalama kar yagan gun sayisi 1 3 gundur Akhisar iklimi Aylar Oca Sub Mar Nis May Haz Tem Agu Eyl Eki Kas Ara YilEn yuksek sicaklik C 22 7 27 7 34 3 35 7 39 2 44 7 45 2 43 5 42 8 38 1 29 0 26 2 45 2Ortalama en yuksek sicaklik C 11 3 12 4 16 3 21 5 27 1 32 2 34 6 34 6 30 7 24 6 17 5 12 5 22 9Ortalama sicaklik C 5 9 7 2 9 9 14 5 19 7 24 4 27 0 26 9 22 7 17 2 11 4 7 5 16 2Ortalama en dusuk sicaklik C 1 7 2 5 4 3 7 8 12 3 16 4 19 4 19 5 15 3 10 8 6 0 3 4 10 0En dusuk sicaklik C 11 11 3 7 4 2 3 2 0 4 0 10 2 10 2 4 8 2 8 5 11 3 11 3Ortalama yagis mm 92 7 79 1 64 2 50 3 36 0 15 4 6 0 7 7 17 5 39 5 73 5 107 4 589 3Kaynak Akhisar meteoroloji istasyonu Bitki ortusu Yil Ormanlarin yuzolcumu ha 1891 1041908 25 0001926 1927 30 0001927 1928 125 1001930 20 0001995 135 676 Alcak ve az egimli Neojen arazisinin buyuk bir kisminda dogal bitki ortusu ortadan kaldirilmistir ve buralar tarim alanlari olarak kullanilmaktadir Dogal bitki ortusunun goruldugu alanlar ise nispeten yuksek ve egimli alanlara tekabul eder Akhisar Ovasi nin yuksek kesimlerinde kizilcam karacam kermes mesesi katran ardici tespih agaci akcakesme laden agac fundasi gibi bodur maki elemanlariyla graminelerden olusur Makilikler aluviyal ovalarda ormanlar ile tarim alanlari arasinda bulunur ve 600 metreye kadar gorulur Bu yukseklikten sonra cam ormanlarinin en yaygin bulundugu kesim gelir Akhisar in etrafindaki hafif engebeli daglarda zeytinlikler cam ormanlari makiler koca yemisler armut ve mersin bitkileri yetisir Akhisar ilcesinin 40 i ormanlarla kaplidir Bitki topluluklarinin dagilimini iklim kosullari toprak ozellikleri ve bolgenin topografik ozellikleri belirler Ormanlar en fazla Camlica Dagi nin kuzey ve kuzeybatisindaki yamaclarda Buknus Ovasi nin guney ve guneybati kesimlerinde ve Akhisar Ovasi nin kuzeydogusundaki yuksek kesimlerinde gorulur Bununla beraber ilcenin alcak olan guney kesimlerinde ormanlik alanlar bulunmaz dogu kesimlerdeki yerlesim alanlarinda ise ormanlar tahrip edilmistir Ormanlar cogunlukla bodur maki elemanlarindan ve kizilcamlardan olusur Dogal bitki ortusunun bozulmadigi yuksek yerlerde ise karacamlardan olusan orman topluluklarina rastlanir Ovada yetisen onemli kultur bitkileri pamuk tutun uzum ve zeytin olup bu bitkilerin katma degeri fazladir Depremsellik Akhisar Bati Anadolu Fay Hatti uzerinde kurulmus bir ilce olup Gediz Cokuntu Havzasi nin kuzey koluna yerlesmistir Cevresinde pek cok aktif fay bulunur yuksek deprem tehlikesi altindadir Sik sik depremlerin yasandigi Akhisar ve cevresinde kaydedilmis 224 tarihsel deprem bulunmaktadir 1900 de bu yana meydana gelen ve en buyugu 7 2 siddetinde olan siddeti 4 ten fazla olan 640 deprem yasanmis olup bu depremlerden en kuvvetlisi 7 2 buyuklugunde olculmustur Ilcede orta olcekli ve hasara neden olan en son deprem 12 Eylul 2016 da meydana geldi 5 0 olcegindeki bu depremde 15 i agir olmak uzere 50 bina hasar gordu Akhisar in yakin koyleri ve cevresinde 22 Ocak 2020 de baslayan ve ondan fazlasi 5 siddetinin ustunde olan bir deprem firtinasi da yasandi Jeolojik yapi Akhisar I ve II jeolojik zamanda olusan cesitli kayalardan meydana gelmektedir Neojen oncesinde olusmus kayalarin baslicalari kristalin ve ofiyolit kaya topluluklaridir Kristalin kayalar Gocek civarinda yogunlasirken ofiyolit kayalar filis ve masif kirec taslari gibi diger Kretase sonu olusumlarin yapilandigi Dagdere civarinda bulunur Ilcenin ozellikle kuzeydogusu II zamandan kalma parcalanmis volkanik kayaclarla masif kirec taslari kumtasi konglomera mermer ile ortuludur Bu kayaclar bolgenin tektonik hareketlerinden dolayi kivrilarak olusmustur Guneydoguda Alt Jura volkanitleri yuzeylenir Doguda Neojen zamanindan kalma kirintili ve karbonatli taslar ile cakiltasi kumtasi silttasi kiltaslari ve kirec tasindan olusan Haskoy Formasyonu bulunur Akhisar ile Gordes ilceleri arasinda kalan bolgede komur yataklari bulunur Komur siyahimsi bir renktedir mat gorunumludur ve duzensiz yapilanmistir Ilcede komurun disinda zimpara krom simli kursun gumus icerigi yuksek olan kursun ve linyit madenleri de bulunur Ilcede zonal ve topraklar yayilis gosterir En cok karsilan toprak cesitleri kirmizi Akdeniz topraklari ile aluvyal topraklardir Bolgede Akdeniz ikliminin yasanmasi kirmizi Akdeniz topraklarinin genis bir alana yayilmasini saglamistir Ozellikle ilcenin dogu ve guneybatisinda yaygin olarak gorulen bu toprak cesidi Neojen kalkerlerinin asinmasiyla olusmustur Aluvyal topraklar ise Kumcayi ve Gorduk Cayi nin daglardan indirdigi topraklari Akhisar Ovasi nda birikmesiyle olusmustur NufusYil Toplam Sehir Kir1927 47 535 18 026 29 5091935 63 797 21 192 42 6051940 68 807 22 739 46 0681945 72 683 23 799 48 8841950 77 221 23 732 53 4891955 90 325 29 875 60 4501960 104 744 39 831 64 9131965 121 230 46 167 75 0631970 129 132 48 796 80 3361975 139 341 53 357 85 9841980 146 444 61 491 84 9531985 159 388 68 553 90 8351990 152 397 73 944 78 4532000 152 582 81 510 71 0722007 157 161 96 393 60 7682008 158 455 99 423 59 0322009 158 857 100 897 57 9602010 158 614 102 167 56 4472011 159 650 104 777 54 8732012 160 620 107 086 53 5342013 161 918 161 918 veri yok2014 163 107 163 107 veri yok2015 164 557 164 557 veri yok2016 166 129 166 129 veri yok2017 167 883 167 883 veri yok2018 171 381 171 381 veri yok2019 173 026 173 026 veri yok2020 174 850 174 850 veri yok2021 176 000 176 000 veri yok2022 177 419 177 419 veri yok Not Buyuksehir yasasi nedeniyle koyler mahalle statusune gectiginden 2013 ten itibaren kir nufusu tabloda yer almamistir 16 yuzyilin ilk yarisinda 3500 kadar nufusu olan Akhisar da nufus 16 yuzyilin geri kalaninda pek fazla degismedi 18 yuzyila kadar bolgede Musluman nufus cogunlukta kaldi Fakat Yunan Isyani nin ardindan bolgeye yerlesen muhacirler ile cesitli Ege Adalari ndan Bati Anadolu ya yerlesen Rumlar nedeniyle hem Turk nufusu hem de Rum nufusu 19 yuzyilda hizli bir artis gosterdi Rumlarin kazaya yerlesmesi kazanin 200 metre yakinina Izmir Aydin demiryolu hattinin insa edilmesiyle gerceklesmistir Bati Anadolu ya gelen Rumlar demiryolu araciligiyla ic bolgelere kadar ulasmislar ve yerlesmislerdir Ayaz Belkiz Yunan Isyani oncesinde nufus kayitlarinda tek Rum un kayitli olmadigindan ve isyanin ardindan bolgeye yerlesen Rumlarin giderek cogalarak cemaat olusturduklarindan bahseder Boylece ilcede nufus bakimindan azinlik konumunda olan Rumlar bolgede ustunlugu sagladilar ve 1890 a kadar olan surecte kazaya bir kilise ile uc okul kurdular Sehirde Rumlarin yani sira Musevi ve Ermeni azinlik da bulunuyordu 19 yuzyilda gelen goclerle beraber 19 yuzyil baslarinda 8 10 bin dolaylarinda olan nufus yuzyilin sonlarinda 12 bine cikti Sadece erkek nufusunun sayildigi 1835 nufus sayimlarinda sirasiyla 2 815 erkek nufusu tespit edildi ve nufusun 25 8 i 726 kisi gayrimuslimdi 1842 de ise erkek nufusu 3 555 e cikti 19 yuzyil sonlari ile 20 yuzyil baslarinda kazanin nufusu 30 000 civarinda kaldi Cumhuriyet in ilanindan sonra 1927 de yapilan ilk nufus sayimlarinda ise kazanin nufusu 47 716 olarak belirlendi Bu nufusun 37 77 si 18 026 kisi sehir merkezinde yasarken kalani kirsal bolgelerde ve nahiyelerde yasiyordu 1935 te yapilan ikinci nufus sayiminda kazanin toplam nufusu Palamut nahiyesinin Akhisar a baglanmasinin da etkisiyle 33 4 artarak 63 650 ye cikti Nufus mubadelesiyle Balkanlar da yasayan binlerce Turk Akhisar a gelerek buraya yerlesmislerdir Kac kisinin mubadele kapsaminda kazaya geldigi ile alakali net bir bilgi bulunmazken Ekmel Izdem 9 805 kisinin kazaya geldigini soylemektedir Akhisar sahip oldugu cografi ozellikler nedeniyle nufusa oranla en cok goc alan ilcelerden biridir Tarima elverisli topraklar insanlarin kentsel ve kirsal bolgelere yerlesip nufusun artmasini ve ilcenin gelismesini saglayan onemli bir etkendir D 555 karayolu ve Manisa Bandirma demiryolu da ilcenin gelismesine yol acti 2019 2020 yillari arasinda ise ilcenin nufus artis hizi 1 05 ulke nufus artis hizinin 0 55 yaklasik iki katidir Akhisar in nufusu 2020 itibariyla 174 850 kisidir Ilcede km2 ye dusen 106 kisi dusmektedir ve bu il ortalamasina 109 kisi km yakindir Ilcede 2618 kisi okuma yazma bilmez Ilcede yasayanlarin 49 8 i erkek 50 2 si kadindir Nufus bakimindan en kucuk mahalle Kabaagackiran olup nufusu 2020 itibariyla 23 tur Nufus bakimindan en buyuk mahalle ise 2020 itibariyla nufusu 22 056 olan Hurriyet tir UlasimAkhisar Izmir Limanina 92 km Adnan Menderes Havalimani na 110 km uzakliktadir Kent Istanbul Izmir karayolu uzerinde Izmir den 80 Bandirma dan 190 Istanbul dan da 470 kilometre uzakliktadir Ayni zamanda Bandirma Izmir ve Ankara Izmir demir yollari uzerindedir Akhisar cevresindeki ilceleri birbirine baglayarak bolgede kavsak konumundadir EkonomiIlcenin ekonomik faaliyetleri tarim ve sanayi olmak uzere iki ana basliga ayrilmaktadir Tarim Ilcenin 1980 lere kadarki en onemli tarimsal faaliyeti tutun ureticiligi iken bu durum 1990 larin basinda zeytin ureticiligine kaymistir Akhisar gunumuzde zeytin uretimi acisindan ilce sinirlari icerisinde barindirdigi 12 milyon zeytin agaci ile Turkiye nin en buyuk zeytin ve zeytinyagi ureticisi konumundadir Ayrica ilce kirsalinda ozellikle sultani uzum uretimi de son donemde yayginlasmistir Organize Sanayi Akhisar Organize Sanayi Bolgesi Manisa Valisi Baskanligindaki Il Ozel Idaresinin 34 Akhisar Belediyesinin 33 Akhisar Ticaret ve Sanayi Odasinin 33 katilimi ile toplamda 292 hektarlik alanda olusturulmustur Bolge 1 914 553 m alana sahip 77 adet sanayi parselinden olusmaktadir Sadece Akhisar a istihdam saglamak ile kalmayan bolge cevre ilce ve beldelere de istihdam saglamaktadir KulturSenlikler Cesitli etkinlik festival ve senliklerin duzenlendigi ilcede bunlarin arasindan Osmanli devrine kadar giden tarihiyle Caglak Festivali ilcede duzenlenen en eski etkinliktir Gecmisi 1476 1477 de Seyh Isa nin Bursa daki medrese egitiminin ardindan Akhisar a gelmesi dolayisiyla Caglak Deresi nde 17 gun boyunca yapilan kutlamalara kadar gitmektedir ve 1999 dan bu yana kesintisiz gerceklesmektedir 19 yuzyil ortalarinda maddi israf olarak degerlendirildigi icin kutlanmasi yasaklanmis Cumhuriyet doneminde yasak kaldirilarak kutlanmaya devam edilmistir Kutlanma tarihi ve suresi zaman icerisinde degismistir Cumhuriyet ilk yillarinda Mart ayi ortalarinda duzenlenen festivaller gunumuzde mayis ayinda duzenlenmektedir Bunun yani sira festival suresi birkac gunden bir haftaya kadar uzamistir Gunumuzde sehir merkezine 4 km uzakliktaki Caglak mevkiinde duzenlenen festivalde yagli gures musabakalari zeytinyagli yemek yarismalari aticilik ve nisan talimleri cirit oyunlari satranc turnuvalari konserler stand up gosterileri halk oyunlari film gosterimleri ve sergiler gibi cesitli faaliyetler yapilmakta katilimcilara yiyecek ve icecek dagitilmaktadir Ilcede yapilan bir diger etkinlik ise zeytin hasat senlikleridir 2008 den bu yana duzenlenen senliklerde kortej yurusu fotograf sergileri gerceklesir zeytin toplanip zeytinyagi cikarilir Tahir Un Caddesi ve Bakir Mahallesi ndeki 1659 yillik zeytin agaci gibi cesitli mekanlarda gerceklesen etkinlik 2019 da Baris Pinari Harekati na destek amaciyla iptal edilerek toplanan zeytinlerin Turk ordusuna gonderilecegi aciklanmistir Kultur amp Sanat Merkezleri Tayyare Sinemasi Istiklal Savasi sirasinda Akhisar Cephesi Kuvay i Milliye kumandanligi da yapmis olan istiklal madalyasi sahibi Murat Tolun Bey 1925 yilinda Turk Tayyare Cemiyeti nin Akhisar subesini kurup baskanligini ustlenmistir Murat Tolun Bey Tayyare Sinemasinin projesini kendisi yapmis insaatinda Bulgar ve Turk isciler ile birlikte calismistir Sinemanin yapimi 30 000 liraya mal olmustur Tayyare Sinemasi nin gunumuzdeki adi Akhisar Belediye Sinemasidir Akhisar Belediyesi tarafindan isletilen sinema salonu donem donem konser imza gunu tiyatro oyunlari gibi kulturel etkinliklere de ev sahipligi yapmaktadir Amfi Tiyatro 2013 yilinda Manisa Valiligi ve Akhisar Belediyesi tarafindan gerceklestirilen 251 bin Dev Ogrenci projesi kapsaminda insa edilen 3 Bin kisi kapasiteli Amfi Tiyatro 2 milyon 694 Bin TL ye mal olmus ve bunun 400 Bin TL si 251 Bin Dev Ogrenci Projesi grubundaki ogrenciler tarafindan toplanmistir Bulent Cigeroglu Kultur Merkezi 560 kisilik salonu ve fuayesi ile ilcede konser ve tiyatro mekani olarak kullanilan salon 2014 yilinda Soma Faciasi davalarinin gorulmesi icin gecici sureligine Adalet Bakanligina kiralanarak Akhisar Agir Ceza Mahkemesi Durusma Salonu na cevrilmistir Golet Kultur Park Husnu Kahraman in belediye baskanligi doneminde proje haline getirilen ve yillarca atil durumda kalan alan 2007 yilinda insaata yeniden baslanip 2008 yilinda tamamlanarak hizmete girmistir 50 bin metrekare alan uzerine insa edilen parkta yapay goletin yani sira kultur merkezi tenis kortlari tam ve yari olimpik yuzme havuzu basketbol sahasi piknik alani gibi bircok sosyal ve kulturel alan bulunmaktadir 5 yuzyildir devam eden Caglak Festivali de bu alan icerisinde yapilmaktadir Turizm Ilce Merkezindeki Thyateira Basilikasi Ilce sinirlari icerisinde Thyateira Antik Kenti ve 1 adet arkeoloji ve etnografya muzesi barindiran Akhisar daki Ulu Cami Pasa Camii Seyh isa Camii ve Yeni Gulruh Camii ile Hashoca Mahallesindeki Turkiye nin ilk kutuphanelerinden olan Zeynelzade Kutuphanesi sehirdeki diger tarihi ve turistlik yerlerdendir Akhisar in yakin cevresinde ise Khliara Kirkagac Gelenbe Nakrasa Ilyaslar Apollonis Mecidiye Beyoba gibi diger turistik tarihi bolgeler bulunmaktadir Thyateira Antik Kenti Akhisar ilcesinin antik cagdaki ismi olan Thyateira kenti bugunku modern kentin altinda kalmistir Kent Lidya devletinin ve Pergamon Kralligi nin en onemli yerlesimlerinden olup Roma Imparatorlugu doneminden Bizans donemine kadar bu isimle anilmistir Aziz Pavlus tarafindan Bati Anadolu da kurulan Hristiyanligin ilk yedi kilisesinden biri de Thyateira kentindedir Thyateira kentine ait kalintilarin bir bolumu bugun Akhisar kent merkezinde bulunan Tepe Mezari mevkiinde gorulebilmektedir Cesitli arastirma ve kazilarda eski kent yapisi ile ilgili kalintilar bulunmustur Bunlarin en onemlisi kent merkezinde bulunan Tepe Mezari kazisi sonrasi bulunan kalintilardir Cesitli yillarda yapilan kazilarda burada bir sutunlu yol ile asbisli kolosal yapi ortaya cikarilmistir Ogretmen Evi ve Vergi Dairesi Kazilarindan sonra Tepe Mezarindan cikarilan sutunlu yol Thyateira akropolu olan eski hastanenin bulundugu tepecige gitmektedir Tepe Mezarindaki asbistli yapi kuzey guney yonunde uzanmakta olup uzunlugu 43 metreyi bulmaktadir Akhisar Muzesi Muze Thyateira Antik kenti kalintilarinin hemen yaninda bulunan ve 1932 yilinda insa edilip oncesinde okul daha sonralari da ogretmen evi olarak kullanilan alanda yapilan rolove ve restorasyon calismasi sonrasi 2012 yilinda hizmete acilmistir 11 ayri bolumden olusan muzede 1451 adet arkeolojik ve etnografik eser sergilenmektedir Bu eserlerin en onemlileri arasinda 18 11 milyon yaslarindaki fosiller ve el aletleri ile MO 500 lere tarihlenen lir calan Eros rolyefi sayilabilir Sinagog Akhisar da bulunan sinagog kapisi 2017 Turk Telekom Mudurlugu binasinin hemen arkasinda tarihi bir sinagog bulunmaktadir Yapim tarihi ile ilgili bilgi bulunmamakla birlikte gunumuzde Kultur ve Turizm Bakanligi kayitlarina gecmis eski kapisi disinda yapiya ait cok fazla bir kalinti kalmamistir Musevi Mezarligi Akhisar Musevi Mezarligi Sehirdeki Resat Bey mezarliginin yaninda 673 metrekarelik alana yayilmis bir Yahudi mezarligi vardir Ibranice tas oymalari ile mezar taslari gunumuzde de ziyarete acik haldedir Or Yehuda Tarim Okulu Or Yehuda Tarim Okulu Akhisar li bir Yahudi aile tarafindan Kayalioglu mahallesi nde Ziraat Okulu olarak yaptirilan bina gunumuzde hala ayaktadir Bina 1903 yilinda insa edilmistir 3 kattan olusan yapi yakin bir doneme kadar ilkogretim okulu olarak aktif olarak kullanilmaktaydi Etrafinda ziraat calismalarinin yapilabilecegi bahcelerin de oldugu binanin bodrum katinda bir saraphane de bulunmaktadir Bina ve bahce yaklasik 2 donumluk bir alani kaplamaktadir 8 100 m Zeynelzade Kutuphanesi ve Hashoca Camisi Kutuphane 1797 yilinda Akhisar in zengin bir ailesi olan Zeynelzade ailesi tarafindan yaptirilmistir Bina Hashoca Mahallesi nde Hashoca Camisinin karsisindadir 1805 kayitlarina gore 923 cilt el yazmasi kitap mevcuttu Bu el yazmasi kitaplar arasinda Katip Celebi nin Kesfu z Zunun eseri de bulunmaktadir Kutuphane 1805 yilinda resmen tescil edilmistir Kutuphane tek kubbeli olarak insa edilmis ve tavaninda da alci suslemeler kullanilmistir 2013 yilinda Akhisar Belediyesi tarafindan 208 Bin 195 TL yatirim yapilarak ve il ozel idaresinden de 220 Bin 575 TL destek alarak restore edilen bina Akhisar turizmine yeniden kazandirilmistir Ayni adi tasiyan modern bir kutuphane 20 yuzyilda kentin bir baska yerinde insa edilerek ogrencilere ve arastirmacilara hizmet etmektedir Akhisar Paralari Genel olarak paranin M O 7 yuzyilda Bati Anadolu da Lidyalilar tarafindan icat edildigi kabul edilmektedir Kuzey antik Lidya nin en onemli merkezi olan Thyateira paranin kullanildigi ilk sehirlerden biriydi M O 200 ye dogru onemli ticaret merkezleri kendi paralarini basmaya baslamisti Bu donemde Thyateira da kendi parasini basan bir merkez konumundaydi Thyateira paralarinda genellikle bir tarafinda Apollo veya Artemis figurleri bulunurken diger yuzeyinde cift basli balta olarak bilinen labris bulunmaktadir MS 50 li yillarda Thyateira Roma Imparatorlarinin yerel valilerin veya sehir yoneticilerinin figurlerini tasiyan paralari basmistir Plateia Petra Sahin Kaya Ilcenin dogusunda bulunan antik donemdeki adi Plateia Petra olan ve gunumuzde Sahin Kaya olarak bilinen yapi Pers kulturunun ve Helenistik Donemin izlerini tasimaktadir Buyuk bir kaya kutlesinin uzerine ve cevresine yayilmis kale kalintilari gunumuzde de gorulebilmektedir Yapilan arastirmalar sonucu buradaki ilk yerlesimin Persler tarafindan gerceklestirildigini ortaya koymustur Konumu ve kalintilar sayesinde yerlesimin savunma amacli bir kale oldugunu gostermektedir Plateia Petra ya erisim kayaya oyulmus 3 050 basamakli eski bir merdiven ile saglanmaktadir Mutfak Akhisar mutfagi Ege Anadolu ve Balkan izleri tasimakla birlikte daha cok zeytinyaglilar sebze ve hamur isi agirliklidir Sehrin en bilinen mutfak urunu Akhisar koftedir Kofte disinda Simit Ekmegi ve yoreye ozgu yapilan katmer de sehirdeki one cikan mutfak urunlerindendir Evliya Celebi Seyahatnamesi nde Mekik ekmeginin has ve beyaz bir ekmek oldugunu ve Akhisar da yapilan bir ekmek cesidi oldugunu yazmistir SporIlcede Akhisar Sehir Stadyumu Akhisar Kapali Spor Salonu ve Spor Toto Akhisar Stadyumu vardir Ilcenin profesyonel futbol takimi Akhisar Belediyespor tarihinde ilk kez 2012 13 sezonunda Super Lig de mucadele etme hakkini kazanmistir Bu basariyi onceki sezon 1 Lig de sampiyon olarak gerceklestirmistir Daha once kulup iki sezon 1 Lig de oynamistir ve kurulusundan beri cogu zaman 2 Lig ve 3 Lig de oynamistir Ilcenin profesyonel Basketbol takimi Akhisarspor Turkiye Basketbol Ligi nde mucadele etmektedir Akhisarspor disinda ilcede amator yerel ligde mucadele eden futbol takimlari da bulunmaktadir EgitimBu alt basligin genisletilmesi gerekiyor Sayfayi duzenleyerek yardimci olabilirsiniz Ilcede iki yillik egitim ogretim hizmeti vermek uzere 2000 yilinda Celal Bayar Universitesi ne bagli Meslek Yuksekokulu kurulmustur Akhisar Meslek Yukselokulundaki egitim programinda Bilgisayar Programciligi Elektrik Endustriyel Tavukculuk Makine Otomotiv Teknolojisi Pazarlama Zeytincilik ve Zeytin Isleme Teknolojisi gibi bolumler bulunmakta Belediye baskanlariYil Isim Parti OySerif Zade Emin Ali Bey1920 1922 Suleyman Sirri Muderrisoglu1926 1929 Tireli Ismail Bahri Bey1929 1931 Mehmet Emin Muderrisoglu1931 1939 Nushet Isik1939 1942 Musa Sabri Gork1942 1946 Ali Riza Aksel1946 1950 Ahmet Cemil Kent1950 1953 Ragip Karaosmanoglu DP1953 1954 Memduh Sindirgilioglu1954 1955 Orhan Arel1956 1957 Ihsan Yalkin1957 1960 Izzettin Oktem1963 1968 Hasim Hasimoglu AP 62 121968 1973 Orhan Ilker AP 58 061973 1978 Mustafa Abut CHP 46 181978 1981 Nuri Giyik AP 53 431981 1984 Abi Arican Asker1984 1989 Husnu Kahraman ANAP 41 031989 1994 Bulent Cigeroglu SHP 41 991994 1999 Ahmet Dutlulu DYP 33 101999 2004 Erdogan Kanburoglu DSP 28 372004 2009 Salih Hizli AKP 39 682009 2014 28 812014 2019 35 922019 2024 Besim Dutlulu CHP 61 0012024 gunumuz 66 380Kardes kentlerLozan Isvicre Gostivar Kuzey Makedonya Donji Vakuf Bosna HersekAyrica bakinizSasa Bey HamamiNotlar Golmarmara ilcesinin kurulmasi ile nufus azalmistir KaynakcaOzel Turkiye Istatistik Kurumu resmi sitesi 7 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Subat 2012 6 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Mayis 2020 Insani Gelisme Endeksi Ilceler IGE I 2021 PDF ingev org 2021 Erisim tarihi 30 Mayis 2024 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Smith William 1854 Thyateira Dictionary of Greek and Roman Geography Ingilizce Boston Little Brown and Company 11 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Temmuz 2021 topostext org Yunanca 30 Agustos 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Haziran 2021 De Urbibus On cities Stephanos Byzantinos 7 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Haziran 2021 Vailhe Simeon 1912 Thyatira The Catholic Encyclopedia 14 New York Robert Appleton Company 11 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Temmuz 2021 Akinli 2014 s 4 Erat 2017 s 16 17 Oz Kefaeddin 2020 Aktuel Arkeoloji 12 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Ekim 2021 Ertekin 2011 s 108 a b Erat 2017 s 24 Ayaz 2006 s 9 Sarikakis Theodoros 1974 To Basileio twn Seleykidwn kai h Rwmh Seleukos Kralligi ve Roma Yunan Ulusunun Tarihi Cilt V Helenistik Donem Yunanca Atina Patakis Yayinlari ss 83 84 ISBN 978 960 213 101 5 Erat 2017 s 25 Edward Gibbon The Decline And Fall Of The Roman Empire The Modern Library 1932 bolum XXV s 850 not 34 Ayaz 2006 s 9 10 Annuario Pontificio 2013 Libreria Editrice Vaticana 2013 ISBN 978 88 209 9070 1 s 988 Ayaz 2006 s 10 11 Emecen 2009 s 173 a b c d e Emecen 1989 s 237 Ayaz 2006 s 11 Ayaz 2006 s 49 a b c Ayaz 2006 s 12 Ilgen 2007 s 134 136 a b Nurettin ve Onder 2013 s 379 Balkan 2011 s 31 32 Nurettin ve Onder 2013 s 376 Ayaz 2006 s 22 23 Bilgi 2004 s 731 Balkan 2011 s 47 Nurettin ve Onder 2013 s 379 380 Balkan 2011 s 44 Balkan 2011 s 63 Ataturk s 310 Ataturk s 315 Balkan 2011 s 69 Ayaz 2006 s 33 Nurettin ve Onder 2013 s 380 Ayaz 2006 s 39 Kasianis Eleftherios 1981 Ta 8yateira To A3ari H istorikh politeia ths Mikras Asias apo ta arxaia xronia ws th Mikrasiatikh Katastrofh Ta Thyateira Axari ye Antik caglardan Kucuk Asya Felaketi ne kadar Kucuk Asya nin tarihsel durumu Yunanca Atina Izmirliler Ilim Mukavelesi ss 162 167 Jonsson David J 2005 The clash of ideologies the making of the Christian and Islamic worlds Longwood Fla Xulon Press s 316 ISBN 9781597810395 Ayaz 2006 s 45 a b Kanun No 6360 17 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Nisan 2014 Akhisar Adliyesi resmi sitesi 2 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Mart 2012 Koday Akbas ve Kaya 2017 s 444 PDF Harita Genel Komutanligi 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 19 Kasim 2015 a b c Koday Akbas ve Kaya 2017 s 445 Emecen 1989 s 236 Cam Kaynar 2011 s 55 Erat 2017 s 3 Izmir Istanbul Otoyolu acildi Hurriyet 5 Agustos 2019 24 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Haziran 2021 a b c Koday Akbas ve Kaya 2017 s 446 Erat 2017 s 7 8 CAMONU BARAJI TAM GAZ 2024 E HAZIR OLACAK dsi gov tr 15 Mayis 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Mayis 2024 a b M Yildiz Hosgoren Akhisar Havzasi Jeomorfolojik ve Tatbiki Jeomorfolojik Etut 1 basim Istanbul Universitesi Edebiyat Fakultesi Yayinlari 1983 Ayaz 2006 s 5 Ertekin 2011 s 183 Temucin 1991 s 189 Temucin 1991 s 45 Temucin 1991 s 50 Temucin 1991 s 91 a b Temucin 1991 s 84 Temucin 1991 s 126 En yuksek sicaklik ve en dusuk sicaklik kaynagi Hantekin 2019 s 29 Ortalama en yuksek sicaklik kaynagi Ertekin 2011 s 16 Ortalama sicaklik kaynagi Hantekin 2019 s 32 Ortalama en dusuk sicaklik kaynagi Hantekin 2019 s 31 Ortalama yagis kaynagi Hantekin 2019 s 33 a b Ayaz 2006 s 6 a b Temucin 1991 s 3 a b c Erat 2017 s 9 Temucin 1991 s 160 Erat 2017 s 8 9 Temucin 1991 s 169 170 Eyidogan 2020 s 154 Eyidogan 2020 s 142 AFAD 2020 s 5 a b AFAD 2020 s 3 Akhisar da deprem yaralari sariliyor Hurriyet Demiroren Haber Ajansi 18 Ekim 2016 18 Kasim 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Kasim 2016 Deprem uzmanindan uyari Tekrar bir deprem firtinasi yasanabilir Sozcu 20 Subat 2021 21 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Temmuz 2021 a b c Ayaz 2006 s 3 Cam Kaynar 2011 s 65 a b Cam Kaynar 2011 s 65 66 Kursun Maden Tetkik ve Arama Genel Mudurlugu 27 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Temmuz 2021 Ayaz 2006 s 7 8 Fasikul I Mufassal Neticeler Icmal Tablolari PDF 28 Tesrinevvel 1927 Umumi Nufus Tahriri DIE Erisim tarihi 28 Mayis 2021 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link PDF 20 Ilktesrin 1935 Genel Nufus Sayimi DIE 2 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2021 PDF 20 Ilktesrin 1940 Genel Nufus Sayimi DIE 20 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 20 Ekim 2016 PDF 21 Ekim 1945 Genel Nufus Sayimi DIE 15 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2021 PDF 22 Ekim 1950 Umumi Nufus Sayimi DIE 15 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2021 PDF 23 Ekim 1955 Genel Nufus Sayimi DIE 2 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2021 PDF 23 Ekim 1960 Genel Nufus Sayimi DIE 15 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 19 Subat 2021 1965 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1970 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1975 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1980 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1985 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1990 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2000 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2007 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2008 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2009 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2010 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2011 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2012 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 20 Subat 2013 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 8 Mart 2013 2013 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 15 Subat 2014 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 15 Subat 2014 2014 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 10 Subat 2015 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 10 Subat 2015 a b c d e f g h Merkezi Dagitim Sistemi html Dogrudan bir kaynak olmayip ilgili veriye ulasmak icin sorgulama yapilmalidir Turkiye Istatistik Kurumu Erisim tarihi 13 Nisan 2016 Akhisar Nufusu Manisa nufusu com Erisim tarihi 5 Subat 2021 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Manisa Akhisar Nufusu nufusune com Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link a b c Ayaz 2006 s 36 Ilgen 2007 s 111 112 a b Ilgen 2007 s 106 Bilgi Nejdet 2001 1842 Yilinda Saruhan Sancagi nin Nufusu ve Idari Bolunusu Manisa Arastirmalari Manisa Arastirmalari Cilt 1 Manisa ss 105 106 2 Eylul 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Eylul 2021 Ayaz 2006 s 38 39 Ayaz 2006 s 41 42 1935 Turkiye Genel Nufus Sayimi PDF TUIK 1935 s XII 2 Eylul 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 2 Eylul 2021 Ayaz 2006 s 47 Koday Akbas ve Kaya 2017 s 452 a b Nufusune com 25 Mart 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Eylul 2021 TUIK 2020 4 Subat 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Eylul 2021 TUIK 31 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Eylul 2021 Iste Akhisar in yeni nufusu Akhisar Haber 4 Subat 2020 2 Eylul 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Eylul 2021 a b Akhisar tutunu birakip zeytine yuklendi geliri 300 milyon liraya ulasti hurriyet com tr 1 Temmuz 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Haziran 2016 6 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Haziran 2016 Ayaz 2006 s 205 206 a b Ursavas Ozlem 2018 Manisa nin Akhisar Ilcesinde Kutlanan Caglak Festivali Uzerine Bir Inceleme Motif Akademi Halkbilimi Dergisi 11 23 ss 111 123 26 Agustos 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Eylul 2021 Turkiye Satranc Federasyonu 11 Eylul 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Eylul 2021 Atli Sagip 2018 Bir Sufinin Silaya Vuslatindan Gunumuzden Manisa Akhisar Caglak Mesiresi Festivali TURUK Uluslararasi Dil Edebiyat ve Halk Bilimi Arastirmalari Dergisi 1 15 ss 337 357 11 Eylul 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Eylul 2021 a b 6 Akhisar Zeytin Senlikleri Basladi Milliyet gazete 24 Kasim 2014 11 Eylul 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Eylul 2021 a b T C Manisa Valiligi 28 Kasim 2014 11 Eylul 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Eylul 2021 Senlik iptal edildi zeytinler Mehmetcik e gidecek Akhisar dan Baris Pinari Harekati na tam destek Haberturk IHA 11 Ekim 2019 11 Eylul 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Eylul 2021 5 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Temmuz 2016 17 Eylul 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Temmuz 2016 17 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Temmuz 2016 12 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Temmuz 2016 Rota Akhisar hurriyet com tr 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Temmuz 2016 25 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Ekim 2020 17 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Temmuz 2016 a b c akhisarhaber com 29 Temmuz 2009 18 Kasim 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Kasim 2016 Salom Gazetesi salom com tr 18 Kasim 2015 18 Kasim 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Kasim 2016 Eyvah Israil Meclis i markaja aldi Radikal Gazetesi radikal com tr 4 Haziran 2009 18 Kasim 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Kasim 2016 Salom Gazetesi salom com tr 15 Ekim 2008 18 Kasim 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Kasim 2016 akhisar bel tr Akhisar Belediyesi 18 Kasim 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Kasim 2016 Doyduk Senem 2006 Tarihi kent dokusuyla Akhisar Akhisar Manisa Akhisar Belediyesi Kultur Yayinlari ISBN 975983331X thyateirakazisi com 18 Kasim 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Kasim 2016 Prof Dr Engin AKDENIZ aktuelarkeoloji com Aktuel Arkeoloji 5 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Kasim 2016 Celebi Evliya 1996 Evliya Celebi Seyahatnamesi Topkapi Sarayi Bagdat 304 Yazmasinin transkripsiyonu dizini Yapi Kredi Yayinlari Limited Sti ISBN 978 975 08 0919 4 11 Subat 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Subat 2023 Celebi Evliya 1999 Evliya Celebi s Book of Travels Land and People of the Ottoman Empire in the Seventeenth Century Almanca BRILL ISBN 978 90 04 11485 2 11 Subat 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Subat 2023 Fanatik fanatik com tr 20 Ocak 2018 31 Ocak 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Ocak 2018 Akhisar Press akhisarpress com 10 Kasim 2017 11 Kasim 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Kasim 2017 Spor Toto Teskilatindan Akhisar Stadyumu na Ziyaret Milliyet Gazetesi milliyet com tr 8 Temmuz 2017 27 Agustos 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Temmuz 2017 cbu edu tr 7 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Aralik 2013 cbu edu tr 9 Temmuz 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Temmuz 2016 cbu edu tr 9 Temmuz 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Temmuz 2016 cbu edu tr 9 Temmuz 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Temmuz 2016 cbu edu tr 9 Temmuz 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Temmuz 2016 cbu edu tr 9 Temmuz 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Temmuz 2016 cbu edu tr 9 Temmuz 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Temmuz 2016 cbu edu tr 9 Temmuz 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Temmuz 2016 tbmm gov tr 31 Ekim 2012 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Aralik 2014 akhisarhaber com 4 Nisan 2019 4 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Nisan 2019 akhisarhaber com 4 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Nisan 2019 The Lausanne town Ingilizce Council of Europe Europe Prize Exhibition 30 Agustos 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Mart 2020 faovd ch Fransizca Feuille des avis officiels du canton de Vaud 6 Subat 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Mayis 2020 Turk Dunyasi Belediyeler Birligi 13 Haziran 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Mayis 2020 Belediyelerin 715 Kardes Sehri Var T24 t24 com tr 19 Ekim 2010 16 Ocak 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Mayis 2020 akhisar bel tr 3 Temmuz 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Temmuz 2016 Akhisar ile Bosna Hersek Donji Vakuf Kardes Belediye Oldu Milliyet milliyet com tr 2 Mart 2016 16 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Mayis 2020 GenelAkinli Ozcan 2014 Akhisar Ilcesi Yeradlari Yuksek Lisans Tez Kocatepe Universitesi Erisim tarihi 8 Haziran 2021 Ataturk Mustafa Kemal Mayis 2020 1927 Berktay Ali Ed Nutuk 31 bas Istanbul Turkiye Is Bankasi Kultur Yayinlari ISBN 9789944888349 24 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Haziran 2021 Ayaz Belkiz 2006 Cumhuriyet in Ilk Yillarinda Akhisar Kazasi Tez Celal Bayar Universitesi 20 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Mayis 2021 Balkan Ramazan 2011 Milli Mucadelede Savastepe Tez Kocatepe Universitesi Erisim tarihi 21 Mayis 2021 Bilgi Nejdet 2004 Karaosmanoglu Halit Pasa Olayi Turk Kulturu 497 498 Turk Kulturunu Arastirma Enstitusu s 731 20 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Mayis 2021 Doyduk Senem 2006 Akhisar Kent Merkezi Tarihi Doku Analizi CBU Fen Bilimleri Dergisi 2 1 Celal Bayar Universitesi ISSN 1305 1385 24 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Haziran 2021 Gulmez Nurettin Meltem Onder 2013 Akhisar in Milli Mucadele Liderlerinden Murat Tolun Bey CBU Sosyal Bilimler Dergisi Celal Bayar Universitesi 11 1 376 380 ISSN 1304 4796 25 Mart 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Mayis 2021 Erat Zeki 2017 Orta Tunc Cagi nda Akhisar ve Cevresi Hastane Hoyugu Kazi Sonuclarinin da Katkisiyla Tez Aydin Adnan Menderes Universitesi Erisim tarihi 8 Haziran 2021 Emecen Feridun 2009 Saruhanogullari PDF TDV Islam Ansiklopedisi 36 Istanbul Turkiye Diyanet Vakfi Yayinlari s 173 ISBN 978 9753895668 Emecen Feridun 1989 Akhisar PDF TDV Islam Ansiklopedisi 2 Istanbul Turkiye Diyanet Vakfi Yayinlari ss 236 237 ISBN 9789753894296 Ertekin Erhan 2011 Soma Kinik Erdelli arasindaki sahanin dogal bitki ortusu ve degisim Tez Istanbul Universitesi Erisim tarihi 18 Haziran 2021 Hantekin Oktay 2019 Akhisar da Manisa zeytin tarimini etkileyen fiziki cografya kosullarinin analizi Tez Sakarya Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu 24 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Haziran 2021 Temucin Ecmel 1991 Manisa Akhisar ovalarinda iklim ve ortam iliskileri Tez Ege Universitesi Erisim tarihi 25 Haziran 2021 Zeki Koday Ferdi Akbas Gunay Kaya 2017 Akhisar Buyuksehir Ilcesinin Idari Cografya Analizi Ataturk Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu Dergisi Ataturk Universitesi 21 2 443 455 ISSN 1304 4990 23 Mart 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Haziran 2021 AFAD 2020 22 Ocak 2020 Akhisar depremine iliskin on degerlendirme raporu Deprem Dairesi Baskanligi Erisim tarihi 2 Temmuz 2021 Eyidogan Haluk 2020 Manisa Akhisar Civarindaki Deprem Aktivitesi ile Gutenberg Richter Parametrelerinin Zamansal ve Mekansal Ozelliklerinin Incelenmesi Turk Deprem Arastirma Dergisi AFAD 2 2 138 159 doi 10 46464 tdad 776186 21 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Temmuz 2021 Cam Kaynar Sermin 2011 Akhisar Golmarmara Gordes Sindirgi bolgesi dogal radyoaktivitesinin jeolojik yapi ile iliskisinin incelenmesi Doktora tezi Celal Bayar Universitesi 21 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Temmuz 2021 Ilgen Abdulkadir 2007 Bati Anadolu nun Dunya Ekonomiyle Butunlesme Sancilari ve Gayrimuslim Tebanin Rolu 1876 1908 Belleten Ankara Turk Tarih Kurumu 71 260 99 160 ISSN 0041 4255 2 Eylul 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Eylul 2021 Wikimedia Commons ta Akhisar ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir