Biyosentez

Biyosentez, substratların canlı organizmalarda daha karmaşık ürünlere dönüştürüldüğü çok aşamalı, enzim katalizli bir süreçtir. Biyosentezde basit bileşikler modifiye edilir, diğer bileşiklere dönüştürülür veya makromoleküller oluşturmak üzere birleştirilir. Bu süreç genellikle metabolik yollardan oluşur. Bu biyosentetik yollardan bazıları tek bir hücresel organel içinde yer alırken, diğerleri birden fazla hücresel organel içinde yer alan enzimleri içerir. Bu biyosentetik yolların örnekleri arasında çift katlı lipit katmanının bileşenlerinin ve nükleotidlerin üretimi yer alır. Biyosentez genellikle anabolizma ile eş anlamlıdır ve bazı durumlarda birbirinin yerine kullanılır.

Biyosentez olaylarının gerçekleşmesi için öncü bileşikler, kimyasal enerji (örneğin: ATP) ve koenzime sahip katalitik enzimler gereklidir. Bunlar, makromoleküllerin yapı taşları olan monomerleri oluşturur. Bazı önemli makromoleküller, peptit bağları yoluyla birleştirilen ve amino asit monomerlerinden oluşan proteinleri ve fosfodiester bağları yoluyla birleştirilen nükleotitlerden oluşan DNA moleküllerini içermektedir.

Kimyasal reaksiyonların özellikleri

Biyosentez, bir dizi kimyasal reaksiyonlar ile gerçekleşir. Bu reaksiyonların gerçekleşmesi için aşağıdaki özellikler ve unsurlar gereklidir:

• : Bu bileşikler, bir reaksiyondaki başlangıç molekülleri veya substratlarıdır. Bunlar ayrıca belirli bir kimyasal işlemde reaktanlar olarak da görev yapabilirler.
• Kimyasal enerji: Kimyasal enerji, yüksek enerjili moleküller şeklinde bulunabilir. Bu moleküller, enerjik olarak elverişsiz reaksiyonlar için gereklidir. Bu bileşiklerin hidrolizi, bir reaksiyonu ileriye taşır. ATP gibi yüksek enerjili moleküller üç fosfata sahiptir. Çoğu zaman, terminal fosfat hidroliz sırasında ATP'den ayrılır ve başka bir moleküle aktarılır.
• Katalitik enzimler: Bu moleküller, reaksiyonun hızını artırarak ve aktivasyon enerjisini düşürerek bir reaksiyonu katalize eden özel proteinlerdir.
• Kofaktör/Koenzim: Kofaktörler, kimyasal reaksiyonlara yardımcı olan moleküllerdir. Bunlar metal iyonları, NADH ve asetil CoA gibi vitamin türevleri veya ATP gibi vitamin olmayan türevler olabilir.

En basit anlamıyla biyosentezde meydana gelen reaksiyonlar şu formattadır:

${\displaystyle {\ce {Reaktant->[][enzim]{\ddot {U}}r{\ddot {u}}n}}}$

Bu temel denklemin ayrıntılı olarak tartışılabilir bazı varyasyonları şunlardır:

1. Genellikle çok aşamalı bir reaksiyon yolunun parçası olarak diğer bileşiklere dönüştürülen basit bileşikler. Bu tip reaksiyonun iki örneği, nükleik asitlerin oluşumunda ve translasyondan önce tRNA'nın yüklenmesi sırasında meydana gelir. Bu adımlardan bazıları için kimyasal enerji gereklidir:

   ${\displaystyle {\ce {{{\ddot {O}}nc{\ddot {u}}\ molek{\ddot {u}}l}+ATP<=>{AMP}+PP_{i}}}}$

2. Kofaktörlerin yardımıyla başka bileşiklere dönüştürülen basit bileşikler. Örneğin, fosfolipitlerin sentezi asetil CoA'yı gerektirirken, başka bir zar bileşeni olan sfingolipidlerin sentezi, sfingozin omurgasının oluşumu için NADH ve FADH'yi gerektirir. Bu örnekler için genel denklem şu şekildedir:

   ${\displaystyle {\ce {{{\ddot {O}}nc{\ddot {u}}\ molek{\ddot {u}}l}+Kofakt{\ddot {o}}r->[][enzim]makromolek{\ddot {u}}l}}}$

3. Bir makromolekül oluşturmak için birleşen basit bileşikler. Örneğin, yağ asitleri birleşerek fosfolipitleri oluşturur. Buna karşılık, fosfolipidler ve kolesterol, lipid çift tabakasını oluşturmak için kovalent olmayan bağlarla etkileşime girer. Bu reaksiyon aşağıdaki gibi gösterilebilir:

   ${\displaystyle {\ce {{molek{\ddot {u}}l~1}+{molek{\ddot {u}}l~2}->makromolek{\ddot {u}}l}}}$

Lipit

Lipit membran tabakası

Birçok karmaşık makromolekül, basit, tekrarlanan yapıların bir modelinde sentezlenir. Örneğin, lipitlerin en basit yapıları yağ asitleridir. Yağ asitleri hidrokarbon türevleridir; bir karboksil grubu "baş" ve bir hidrokarbon zinciri "kuyruk" içerir. Bu yağ asitleri daha büyük bileşenler oluşturur ve bunlar da lipit çift tabakasını oluşturmak için kovalent olmayan etkileşimleri içerir. Yağ asidi zincirleri, membran lipidlerinin iki ana bileşeni olan fosfolipitler ve sfingolipidlerde bulunur. Üçüncü bir ana zar bileşeni olan kolesterol, bu yağ asidi birimlerini içermez.

Fosfolipitler

Tüm biyomembranların temeli, iki katmanlı bir fosfolipit yapısından oluşur. Fosfolipid molekülü amfifildir; hidrofilik bir kutup başı ve hidrofobik kutupsuz bir kuyruk içerir. Fosfolipid kafaları birbirleriyle ve sulu ortamla etkileşime girerken, hidrokarbon kuyrukları kendilerini merkezde sudan uzağa yönlendirir. Bu son etkileşimler, iyonlar ve moleküller için bir bariyer görevi gören çift katmanlı yapıyı yönlendirir.

Çeşitli fosfolipid türleri vardır ancak sentez yolları farklıdır. Fosfolipid sentezinde ilk adım, endoplazmik retikulumda ve mitokondride gerçekleşir. Sentez sırasında veya da oluşur. Sentez şu şekilde gerçekleşmektedir:

Sentez, tarafından sağlanan bir yağ asidi zincirinin eklenmesi yoluyla lizofosfatidata dönüştürülen gliserol 3-fosfat ile başlar. Daha sonra, lizofosfatidat, ikinci bir açil CoA'nın katkıda bulunduğu başka bir yağ asidi zincirinin eklenmesi yoluyla fosfatidata dönüştürülür; bu adımların tümü, gliserol fosfat enzimi tarafından katalize edilir. Fosfolipid sentezi endoplazmik retikulumda devam eder ve biyosentez, belirli fosfolipidin bileşenlerine bağlı olarak farklılık gösterir.

Sfingolipitler

Fosfolipidler gibi, bu yağ asidi türevlerinin de bir kutup başı ve kutupsal olmayan kuyrukları vardır. Fosfolipidlerin aksine, sfingolipidlerin bir sfingozin omurgası vardır. Sfingolipidler ökaryotik hücrelerde, özellikle merkezi sinir sisteminde bol miktarda bulunur. Örneğin, sfingomyelin sinir lifleri, miyelin kılıfının bir parçasıdır.

Sfingolipidler, bir sfingozin omurgasının amino grubuna bağlı bir yağ asidi zincirinden oluşan seramidlerden oluşur. Bu seramidler, sfingosinin asilasyonundan sentezlenir. Sfingosinin biyosentezi şu şekildedir:

Sfingozin sentezi sırasında ve serin, dehidrosfingosin oluşumuyla sonuçlanan bir kondenzasyon reaksiyonuna girer. Bu ürün daha sonra FAD tarafından oksidasyon reaksiyonu yoluyla sfingosine dönüştürülen dihidrospingozini oluşturmak üzere indirgenir.

Kolesterol

Kolesterol, sterol adı verilen bir molekül sınıfına aittir. Sterollerin dört kaynaşmış halkası ve bir hidroksil grubu vardır. Kolesterol özellikle önemli bir moleküldür. Sadece lipid zarlarının bir bileşeni olarak görev yapmakla kalmaz, aynı zamanda kortizol, testosteron ve östrojen de dahil olmak üzere çeşitli steroid hormonlarının yapısına katılır.

Kolesterol, asetil-CoA'dan sentezlenir. Sentezi şu şekildedir:

Daha genel olarak, bu sentez üç aşamada gerçekleşir. Birinci aşama sitoplazmada gerçekleşir ve ikinci ve üçüncü aşama endoplazmik retikulumda meydana gelir. Aşamaları ise şu şekildedir:

1. Kolesterolün yapı taşı olan sentezi
2. Altı molekül izopentenil fosfatın yoğunlaşmasıyla skualen oluşumu
3. Birkaç enzimatik reaksiyon yoluyla skualenin kolesterole dönüşümü

Nükleotit

Nükleotitlerin biyosentezi, substratları daha karmaşık ürünlere dönüştüren enzim katalizli reaksiyonlardan oluşmaktadır. Nükleotitler, DNA ve RNA'nın yapı taşlarıdır. Nükleotitler, RNA'daki riboz şekerinden ve DNA'daki deoksiriboz şekerden oluşan beş üyeli bir halkadan oluşur; bu şekerler bir glikosidik bağ ve bir fosfat grubu ile bir pürin veya pirimidin bazına bağlanır.

Pürinler

IMP sentezi.

DNA nükleotidlerinden adenozin ve , bir glikosidik bağ ile bir riboz şekerine bağlı bir pürin bazından oluşur. RNA nükleotidleri deoksiadenozin ve deoksiguanozin durumunda, pürin bazları bir glikozidik bağ ile bir deoksiriboz şekere bağlanır. DNA ve RNA nükleotidlerindeki pürin bazları, çoğu tek hücreli organizmada bulunan on iki aşamalı bir reaksiyon mekanizmasında sentezlenir. Daha gelişmiş ökaryotlar, on reaksiyon adımında benzer bir reaksiyon mekanizması kullanır. Pürin bazları, fosforibosil pirofosfatın (PRPP), pürin baz biyosentezindeki ilk anahtar ara madde olan inozin monofosfata (IMP) dönüştürülmesiyle sentezlenir. IMP'nin daha fazla enzimatik modifikasyonu, nükleotitlerin adenozin ve guanozin bazlarını üretir. Pürinlerin biyosentezi şu şekilde gerçekleşir:

1. Pürin biyosentezindeki ilk adım, tarafından gerçekleştirilen bir yoğunlaşma reaksiyonudur. Bu enzim, amino grubunu glutaminden PRPP'ye aktararak oluşturur. Aşağıdaki adım, ATP'den bir fosfat grubunun eklenmesiyle glisinin aktivasyonunu gerektirir.
2. GAR sentetaz, aktifleştirilmiş glisinin PRPP üzerinde yoğunlaştırılmasını gerçekleştirerek glisinamid ribonükleotid (GAR) oluşturur.
3. GAR transformilaz, GAR'ın amino grubuna bir formil grubu ekleyerek formilglisinamid ribonükleotid (FGAR) oluşturur.
4. FGAR amidotransferaz, bir nitrojen grubunun FGAR'a eklenmesini katalize ederek formilglisinamidin ribonükleotid (FGAM) oluşturur.
5. FGAM siklaz, 5'li halkasını 5-aminoimidazol ribonükleotidi (AIR) oluşturan bir su molekülünün çıkarılmasını içeren halka kapanmasını katalize eder.
6. N5-CAIR sentetaz, bir karboksil grubunu transfer ederek ara ürün olan N5-karboksiaminoimidazol ribonükleotidi (N5-CAIR) oluşturur.
7. N5-CAIR mutazı, karboksil fonksiyonel grubunu yeniden düzenler ve onu imidazol halkasına aktararak karboksiamino-imidazol ribonükleotidi (CAIR) oluşturur. AIR'den CAIR oluşumunun iki aşamalı mekanizması çoğunlukla tek hücreli organizmalarda bulunur. Daha yüksek ökaryotlar, bir karboksil grubunu doğrudan AIR imidazol halkasına aktaran ve CAIR oluşturan AIR karboksilaz enzimini içerir.
8. SAICAR sentetaz, aspartat ile imidazol halkasının eklenen karboksil grubu arasında, (SAICAR) oluşturan bir peptit bağı oluşturur.
9. SAICAR liyaz, eklenen aspartatın karbon iskeletini çıkararak amino grubunu terk eder ve (AICAR) oluşturur.
10. AICAR transformilaz, bir karbonil grubunu AICAR'a aktararak (FAICAR) oluşturur.
11. Son adım, pürin halkasının kapanmasını gerçekleştiren ve inozin monofosfat ara ürününü oluşturan IMP sentaz enzimi ile gerçekleşir.

Pirimidinler

Üridin monofosfat (UMP) biyosentezi

Bir glikozidik bağ yoluyla riboz şekerine bağlanan diğer DNA ve RNA nükleotid bazları timin, sitozin ve urasildir (Urasil RNA'ya özgüdür). (UMP) biyosentezinde mitokondriyal iç zarda bulunan bir enzim ve sitozolde bulunan çok işlevli enzimler bulunmaktadır. Pirimdinlerin biyosentezi şu şekilde gerçekleşir:

1. İlk adımda, karbamoil fosfat oluşturmak için ATP'ye bağlı bir reaksiyonda glutamin ile CO₂'yi birleştiren enzim bulunmaktadır.
2. , üridosüksinat oluşturmak için karbamoil fosfatı aspartat ile yoğunlaştırır .
3. , oluşturmak için su kaybeden bir reaksiyon olan halka kapanmasını gerçekleştirir.
4. Mitokondriyal iç zar içinde yer alan dihidroorotatı oksitler.
5. Orotat, fosforibosil hidrolaz (OMP pirofosforilaz), orotatı PRPP ile yoğunlaştırarak orotidin-5'-fosfat oluşturur.
6. , orotidin-5'fosfatın UMP'ye dönüşümünü katalize eder.

Üridin nükleotid bazı sentezlendikten sonra diğer bazlar olan sitozin ve timin sentezlenir. Sitozin biyosentezi, UMP'nin 'ye dönüşümünü içeren iki aşamalı bir reaksiyondur. UMP'ye fosfat ilavesi, bir kinaz enzimi tarafından katalize edilir. enzimi bir sonraki reaksiyon adımını katalize eder. bir amino grubunu glutaminden üridine transfer ederek UTP'nin 'ye dönüştürülmesi, CTP'nin sitozin bazını oluşturur.

UTP + ATP + glutamin ⇔ CTP + ADP + glutamat reaksiyonu şu şekildedir:

Sitozin, hem DNA hem de RNA'da bulunan bir nükleotittir. Ancak urasil sadece RNA'da bulunur. Bu nedenle UTP sentezlendikten sonra DNA'ya dahil edilmesi için formuna dönüştürülmesi gerekir. Bu dönüşüm, enzimi ile gerçekleşir. Deoksiriboz oluşturmak için riboz şekerinin 2 -OH'sini uzaklaştıran bu reaksiyon, şekere bağlı bazlardan etkilenmez. Bu özgül olmama, ribonükleozit trifosfat redüktazın benzer bir mekanizma ile tüm nükleotid trifosfatları deoksiribonükleotite dönüştürmesine izin verir.

Urasilin aksine, timin bazları çoğunlukla RNA'da değil DNA'da bulunur. Hücreler normalde RNA'daki riboz şekerlerine bağlı timin bazları içermez, bu da hücrelerin yalnızca deoksiriboza bağlı timini sentezlediğini gösterir. Timidilat sentetaz enzimi, timin kalıntılarının dUMP'den dTMP'ye sentezlenmesinden sorumludur. Bu reaksiyon, dTMP oluşturmak için bir metil grubunu dUMP'nin urasil bazına aktarır.

Timidilat sentaz reaksiyonu şu şekildedir: dUMP + 5,10-metilentetrahidrofolat ⇔ dTMP + dihidrofolat

DNA

DNA polimeraz, şablon iplik boyunca 3' ila 5' yönünde hareket ederken, 5' ila 3' yönünde yeni bir iplik sentezler.

Ökaryotik ve prokaryotik canlılarda DNA sentezi arasında farklılıklar olmasına rağmen aşağıdaki bölümler her iki organizma tarafından paylaşılan DNA replikasyonunun temel özelliklerini anlatmaktadır:

DNA, fosfodiester bağları ile birleştirilen nükleotitlerden oluşur. Çekirdekte gerçekleşen DNA sentezi, yarı koruyucu bir süreçtir. Bu, elde edilen DNA molekülünün ana yapıdan orijinal bir iplik ve yeni bir iplik içerdiği anlamına gelir. DNA sentezi, dört deoksinükleosit trifosfat, bir şablon iplik ve nükleotitlerin dahil edileceği serbest 3'OH'li bir primer gerektiren bir DNA polimeraz ailesi tarafından katalize edilir.

DNA replikasyonunun gerçekleşmesi için, DNA sarmalını çözen helikaz adı verilen enzimler tarafından bir replikasyon çatalı oluşturulur. Replikasyon çatalındaki topoizomerazlar, DNA'nın çözülmesinin neden olduğu süper bobinleri kaldırır ve tek iplikli DNA bağlayıcı proteinler, replikasyondan önce stabilize edilmiş iki tek iplikli DNA şablonunu korur.

DNA sentezi, serbest bir 3'OH ile bir RNA primeri yapan RNA polimeraz primeri tarafından başlatılır. Bu primer, tek iplikli DNA şablonuna bağlıdır ve DNA polimeraz, nükleotidleri dahil ederek zinciri uzatır; DNA polimeraz ayrıca yeni sentezlenen DNA zincirini de düzeltir.

DNA polimeraz tarafından katalize edilen polimerizasyon reaksiyonu sırasında, büyüyen zincirin 3'OH'si tarafından bir deoksinükleosit trifosfatın en içteki fosfor atomu üzerinde bir nükleofilik saldırı meydana gelir; bu, yeni bir nükleotidi bağlayan ve pirofosfat salan bir fosfodiester bağının oluşumunu sağlar.

Replikasyon sırasında aynı anda, sürekli sentezlenen ve replikasyon çatalına doğru büyüyen öncü iplik ve Okazaki parçalarında süreksiz olarak yapılan ve replikasyon çatalından uzaklaşan gecikmeli iplik olmak üzere iki tip iplik oluşur. Okazaki parçaları, sürekli bir iplik oluşturmak için DNA ligaz ile ve kovalent bağ ile birleştirilir. Daha sonra DNA replikasyonunu tamamlamak için RNA primerleri çıkarılır ve oluşan boşluklar DNA ile değiştirilir ve DNA ligaz yoluyla birleştirilir.

Amino asit

Protein, peptid bağlarıyla birbirine bağlanan amino asitlerden oluşan bir polimerdir. Doğada bulunan 300'den fazla amino asit vardır. Bunlardan sadece yirmi tanesi standart/temel amino asitler olarak bilinir ve proteinin yapı taşlarıdır. Sadece yeşil bitkiler ve çoğu mikrop, tüm canlı türlerinin ihtiyaç duyduğu 20 standart amino asidin tamamını sentezleyebilir. Memeliler, yirmi standart amino asitten yalnızca onunu sentezleyebilir. Diğer amino asitler olan valin, metionin, lösin, izolösin, fenilalanin, lizin, treonin ve triptofan, histidin ve arginin beslenme yoluyla elde edilir.

Amino asidin temel yapısı

L-amino asit

Standart amino asitlerin genel yapısı, bir birincil amino grubu, bir karboksil grubu ve bağlı fonksiyonel grubu içerir. Amino asitler, fonksiyonel gruplar nedeniyle birbirinden ayrılır. α-karbona bağlı üç farklı grubun bir sonucu olarak, amino asitler asimetrik moleküllerdir. Glisin hariç tüm standart amino asitler için α-karbon bir kiral merkezdir. Glisin durumunda, a-karbon iki hidrojen atomuna sahiptir, bu durum moleküle simetri ekler. Prolin hariç, yaşamda bulunan tüm amino asitler L-izoform konformasyonuna sahiptir. Prolin, amino grubu ile bir halka oluşturan α-karbon üzerinde fonksiyonel bir gruba sahiptir.

Glutamin oksoglutarat aminotransferaz ve glutamin sentetaz

Amino asitlerin azot kaynağı

Amino asit biyosentezindeki önemli bir adım, a-karbon üzerine bir azot grubunun dahil edilmesidir. Hücrelerde, azot gruplarını dahil etmenin iki ana yolu vardır. Birinci yol, glutaminin amit amino grubunu uzaklaştıran ve onu üzerine transfer eden ve iki glutamat molekülü üreten (GOGAT) enzimi ile dahil etmektir. Bu kataliz reaksiyonunda azot kaynağı olarak glutamin görev yapar. Bu reaksiyon yukarıdaki resimde gösterilmiştir.

Amino asitlerin a-karbonuna azot dahil etmenin diğer yolu, (GDH) enzimi ile dahil etmektir. GDH, amonyağı 2-oksoglutarat üzerine aktarabilir ve glutamat oluşturabilir. Ayrıca, (GS) enzimi, amonyağı glutamata aktarabilir ve glutamini yenileyerek glutamin sentezleyebilir.

Amino asitlerin glutamat ailesi

Amino asitlerin ailesi, amino asit glutamattan türetilen amino asitleri içerir. Bu aile glutamat, glutamin, prolin ve argininden oluşmaktadır. Bu aile ayrıca türetilen amino asit lizini de içerir.

Glutamat ve glutamin biyosentezi, azot asimilasyonunda önemli bir adımdır. GOGAT ve GDH enzimleri, azot asimilasyon reaksiyonlarını katalize eder.

Glutamat ve glutamin biyosentezi, azot asimilasyonunda önemli bir adımdır. GOGAT ve GDH enzimleri, azot asimilasyon reaksiyonlarını katalize eder.

Bakterilerde enzimi, bir fosfat grubunu ATP'den glutamata aktararak prolin biyosentezini başlatır. Sonraki reaksiyon, L-glutamat 5-fosfatın grubunun indirgenmesini katalize eden enzim (P5CS) tarafından katalize edilir. Bu, kendiliğinden pirolin-5-karboksilata siklize olan glutamat semialdehit oluşumu ile sonuçlanır. Pirolin-5-karboksilat, bir prolin amino asidi verecek şekilde pirolin-5-karboksilat redüktaz (P5CR) enzimi tarafından daha da indirgenir.

Bakterilerde arginin biyosentezinin ilk adımında, asetil grubunun N-α pozisyonunda asetil-CoA'dan aktarılmasıyla glutamat asetillenir; bu kendiliğinden siklizasyonu önler. N-asetilglutamat sentaz enzimi (glutamat N-asetiltransferaz), asetilasyon adımını katalize etmekten sorumludur. Sonraki adımlar, ve asetilornitin/süksinildiamino pimelat aminotransferaz enzimleri tarafından katalize edilir ve N-asetil-L-ornitin verir. Asetillornitin asetil grubu, (AO) veya (OAT) enzimi tarafından çıkarılır ve bu, verir. Daha sonra ve enzimleri ornitini arginine dönüştürür.

Diaminopimelik asit yolu

İki farklı lizin biyosentetik yolu vardır. Diaminopimelik asit yolu ve a-aminoadipat yolu olmak üzere ikiye ayrılır. İki sentetik yoldan en yaygın olanı ; lizin elde etmek için aspartata karbon grupları ekleyen birkaç enzimatik reaksiyondan oluşur:

1. Aspartat kinaz, aspartatı fosforile ederek ve aspartil fosfat üreterek diaminopimelik asit yolunu başlatır.
2. Aspartat semialdehit dehidrojenaz, aspartil fosfatın NADPH'ye bağlı indirgenmesini katalize ederek aspartat semialdehit verir.
3. 4-hidroksi-tetrahidrodipikolinat sentaz, β-aspartil-4-semialdehite bir piruvat grubu ekler ve bir su molekülü çıkarılır. Bu neden olur ve (2S,4S)-4-hidroksi-2,3,4,5-tetrahidrodipikolinata yol açar.
4. 4-hidroksi-tetrahidrodipikolinat redüktaz, (2S,4S)-4-hidroksi-2,3,4,5-tetrahidrodipikolinatın NADPH tarafından indirgenmesini katalize ederek Δ'-piperidein-2,6-dikarboksilat (2,3,4, 5 -tetrahidrodipikolinat) ve H₂0 ortaya çıkarır.
5. Tetrahidrodipikolinat asiltransferaz, halka açılmasıyla sonuçlanan asetilasyon reaksiyonunu katalize eder ve N-asetil a-amino-ε-ketopimelat verir.
6. , N-asetil a-amino-ε-ketopimelat'ın keto grubunu uzaklaştıran ve N-süksinil-L-diaminopimelat verecek şekilde bir amino grubuyla değiştiren transaminasyon reaksiyonunu katalize eder.
7. N-asildiaminopimelat deasilaz, L,L-diaminopimelat verecek şekilde N-süksinil-L-diaminopimelatın deasilasyonunu katalize eder.
8. , L,L-diaminopimelatın L,L-diaminopimelatın mezo formuna dönüşümünü katalize eder.
9. , karboksil grubunun çıkarılmasını katalize ederek L-lisin verir.

Amino asitlerin serin ailesi

Amino asidin serin ailesi; serin, sistein ve glisinden oluşmaktadır. Çoğu mikroorganizma ve bitki, amino asit sisteininden metiyonini sentezlemek için kükürt elde eder. Ayrıca serinin glisine dönüşümü, metiyonin ve histidinin biyosentezi için gerekli karbonları sağlar.

Serin biyosentezi sırasında, fosfogliserat dehidrojenaz enzimi, 3-fosfo-D-gliseratı oksitleyerek veren ilk reaksiyonu katalize eder. Reaksiyonda, bir amino grubunu glutamattan 3-fosfonooksipiruvat üzerine transfer etirilerek L-fosfoserin veren enzim tarafından katalize edilir. Son adımda, L-serin verecek şekilde L-fosfoserin'i fosforile eden enzim tarafından katalize edilir.

Glisin biyosentezi için bilinen iki yol vardır: Bir yolunda ana karbon kaynağı olarak etanol ve asetat kullanan organizmalar, glisin sentezlemek için yolu kullanır. Glisin biyosentezinin diğer yolu, glikolitik yol olarak bilinir. Bu yol, glikolizin ara ürünlerinden sentezlenen serini glisine dönüştürür. Glikolitik yolda, enzimi, glisin elde etmek için serinin bölünmesini katalize eder ve bölünmüş serin karbon grubunu aktararak oluşturur.

Sistein biyosentezi, inorganik kükürtün dahil olduğu, iki aşamalı bir reaksiyondur. Mikroorganizmalarda ve bitkilerde, enzimi, asetil grubunun asetil-CoA'dan L-serine transferini katalize ederek O-asetil-L-serin verir. enzimi tarafından katalize edilen reaksiyon adımı, sistein verecek şekilde O-asetil-L-serinin asetil grubunu sülfür ile değiştirir.

Aspartat amino asit ailesi

Aspartat amino asit ailesi; treonin, lizin, metionin, izolösin ve aspartattan oluşmaktadır. Lizin ve izolösin, karbon iskeletlerinin bir kısmı piruvattan türetilmiş olsa da, aspartat ailesinin bir parçası olarak kabul edilir. Metiyonin durumunda, metil karbon serin ve kükürt grubundan türetilir, ancak çoğu organizmada sisteinden türetilir.

Aspartat biyosentezi, tek bir enzim tarafından katalize edilen tek adımlı bir reaksiyondur. Aspartat aminotransferaz enzimi, bir amino grubunun aspartattan a-ketoglutarat üzerine transferini katalize ederek glutamat ve oksaloasetat verir. Asparagin, aspartat üzerine bir amino grubunun ATP'ye bağımlı eklenmesiyle sentezlenir; asparagin sentetaz, asparagin verecek şekilde glutamin veya çözünür amonyaktan aspartata azot eklenmesini katalize eder.

Diaminopimelik asit lizin biyosentetik yolu

Lizinin diaminopimelik asit biyosentetik yolu, aspartat amino asit ailesine aittir. Bu yol, aspartatı lizine dönüştüren dokuz enzim katalizli reaksiyonu içerir.

1. Aspartat kinaz, ATP'den aspartil-β-fosfat veren karboksilat grubuna ATP'den bir fosfor aktararak diaminopimelik asit yolundaki ilk adımı katalize eder.
2. Aspartat-semialdehit dehidrojenaz, aspartat-β-semialdehit verecek şekilde aspartil-β-fosfatın fosforilasyonu yoluyla indirgeme reaksiyonunu katalize eder.
3. Dihidrodipikolinat sentaz, aspartat-β-semialdehitin piruvat ile katalize ederek dihidrodipikolinik asit verir.
4. , dihidrodipikolinik asidin indirgenmesini katalize ederek tetrahidrodipikolinik asit verir.
5. , bir süksinil grubunun süksinil-CoA'dan tetrahidrodipikolinik asit üzerine transferini katalize ederek N-süksinil-L-2,6-diaminoheptandioat verir.
6. N-süksinildiaminopimelat aminotransferaz, bir amino grubunun glutamattan N-süksinil-L-2,6-diaminoheptandioat üzerine transferini katalize ederek N-süksinil-L,L-diaminopimelik asit verir.
7. , asil grubunun N-süksinil-L,L-diaminopimelik asitten çıkarılmasını katalize ederek L,L-diaminopimelik asit verir.
8. verecek şekilde L,L-diaminopimelik asidin a-karbonunun ters çevrilmesini katalize eder.
9. Siaminopimelat dekarboksilaz, karbon dioksit grubunu mezo-diaminopimelik asitten uzaklaştırarak L-lizin veren lizin biyosentezindeki son adımı katalize eder.

Proteinler

RNA antikodonu, bir amino asidi büyüyen polipeptit zincirine bağlamak için mRNA kodonu ile etkileşime girer.

tRNA şarj işlemi

Protein sentezi, translasyon adı verilen bir süreçle gerçekleşir. Translasyon sırasında, mRNA adı verilen genetik materyal, bir protein polipeptit zinciri oluşturmak için ribozomlar tarafından okunur. Bu işlem, bir ucunda amino asitleri bağlayarak ve diğer ucunda mRNA ile etkileşime girerek bir adaptör görevi gören transfer RNA'sını (tRNA) gerektirir; tRNA ve mRNA arasındaki ikinci eşleşme, zincire doğru amino asidin eklenmesini sağlar. Protein sentezi; başlama, uzama ve sonlandırma olmak üzere üç aşamada gerçekleşir. Prokaryotik canlılarda translasyon, farklıdır.

Translasyon öncesi

Translasyon başlamadan önce, belirli bir amino asidi karşılık gelen tRNA'ya bağlama işlemi gerçekleşmelidir. tRNA yüklemesi olarak adlandırılan bu reaksiyon, tarafından katalize edilir. Belirli bir amino asidin tanınmasından ve yüklenmesinden belirli bir tRNA sentetaz sorumludur. Ayrıca, bu enzim, tRNA ile aynı kökenli amino asidi arasında doğru bağlanmayı sağlamak için özel ayırıcı bölgelere sahiptir. Bir amino asidi karşılık gelen tRNA'ya bağlamanın ilk adımı, aminoasil-AMP'nin oluşumudur:

${\displaystyle {\ce {{Amino asit}+ ATP <=> {Aminoasil-AMP}+ PP_i}}}$

Bunu aminoasil grubunun aminoasil-AMP'den bir tRNA molekülüne transferi izler. Ortaya çıkan molekül aminoasil-tRNA'dır:

${\displaystyle {\ce {{Aminoasil-AMP}+tRNA <=> {Aminoasil-tRNA}+ AMP}}}$

Aminoasil tRNA sentetaz tarafından katalize edilen bu iki adımın kombinasyonu, büyüyen polipeptit zincirine amino asitler eklemeye hazır olan yüklü bir tRNA üretir.

Bir amino asidi bağlamaya ek olarak, tRNA, mRNA'da da bulunan kodon adı verilen spesifik nükleotit üçlüleri ile baz çiftleri oluşturan, antikodon adı verilen üç nükleotit birimine sahiptir; kodonlar belirli bir amino asidi kodlar. Bu etkileşim, protein sentezi için bölge görevi gören ribozom sayesinde mümkündür. Ribozom, aminoasil bölgesi (A bölgesi), peptidil bölgesi (P bölgesi) ve çıkış bölgesi (E bölgesi) olmak üzere üç tRNA bağlanma bölgesine sahiptir.

Bir mRNA transkriptinde çok sayıda kodon vardır. Bu nedenle bir amino asidin birden fazla kodon ile etkileşimi çok yaygındır; buna dejenerasyon denir. Toplamda, 20 amino asitten biri için her kodun 61'i olmak üzere 64 kodon vardır, geri kalan kodonlar ise zincir sonlandırmasını belirtir.

Translasyonun aşamaları

Translasyonun başlatma, uzama ve sonlandırma olmak üzere üç aşaması vardır.

Translasyon

1. Adım: Başlatma

Başlatma aşamasının tamamlanması için bu üç olayın gerçekleşmesi gerekmektedir.

1. Ribozomun mRNA'ya alınması
2. Yüklü bir başlatıcı tRNA'nın ribozomun P bölgesine bağlanması
3. Ribozomun mRNA'nın başlangıç kodonu ile doğru hizalanması

2. Adım: Uzama

Başlatmayı takiben, polipeptit zinciri, antikodon:kodon etkileşimleri yoluyla uzatılır ve ribozom, polipeptit zincirine birer birer amino asitler ekler. Amino asitlerin doğru eklenmesini sağlamak için aşağıdaki adımlar gerçekleşmelidir:

1. Doğru tRNA'nın ribozomun A bölgesine bağlanması
2. A bölgesindeki tRNA ile P bölgesindeki tRNA'ya bağlı polipeptit zinciri arasında peptit bağının oluşması
3. Üç nükleotid tarafından tRNA-mRNA kompleksinin translokasyonu veya ilerlemesi

Translokasyon, E bölgesindeki tRNA'nın hareketini başlatır ve tRNA'yı A bölgesinden P bölgesine kaydırır, A bölgesini gelen bir tRNA'nın başka bir amino asit eklemesi için serbest bırakır.

3. Adım: Sonlandırma

Translasyonun son aşaması, bir durdurma kodonu A bölgesine girdiğinde gerçekleşir. Ardından, aşağıdaki adımlar gerçekleşir:

1. P bölgesinde bulunan tRNA'dan polipeptit zincirinin hidrolizine neden olan salım faktörleri tarafından kodonların tanınması
2. Polipeptit zincirinin salınımı
3. Gelecekte gerçekleşecek translasyon süreçleri için ribozomun ayrılması ve geri dönüşümü

Translasyonda görev alan önemli moleküller:

Molekül	Bulunduğu adım	Görevi
tRNA sentetaz	Başlatmadan önce	tRNA şarjından sorumludur.
mRNA	Başlatma, uzama, sonlandırma	Protein sentezi için şablon ve amino asitleri kodlayan kodonlar olarak adlandırılan bölgeleri bulundurur.
tRNA		A, P, E ribozom bölgelerine bağlanır; doğru amino asidin büyüyen polipeptit zincirine dahil edilmesini sağlamak için mRNA kodonu ile antikodon baz çiftlerini barındırır.
Ribozom		Protein sentezini yönetir ve peptit bağı oluşumunu katalize eder.

Makromolekül eksikliği ile iişkili hastalıklar

Ailesel hiperkolesterolemi kolesterol birikimine neden olur.

Biyosentetik yollardaki hatalar, makromoleküllerin malformasyonu veya fonksiyonel moleküllerin yetersiz üretimi dahil olmak üzere zararlı sonuçlara sahip olabilir.

• : Bu bozukluk, LDL için fonksiyonel reseptörlerin yokluğu ile karakterizedir. LDL reseptörlerinin oluşumundaki eksiklikler, endositik yolu bozan, LDL'nin karaciğere ve diğer hücrelere girişini engelleyen hatalı reseptörlere neden olabilir. Bu, kan plazmasında LDL birikmesine neden olur, bu da arterleri daraltan ve kalp krizi riskini artıran aterosklerotik plaklara neden olur.
• : Bu genetik hastalık kendini yaralama, zihinsel yetersizlik ve gut ile karakterizedir. Pürin nükleotid oluşumu için gerekli bir enzim olan yokluğundan kaynaklanır. Enzim eksikliği, gerekli nükleotidlerin seviyesini azaltır ve biyosentez ara ürünlerinin birikmesine neden olur, bu da yukarıda belirtilen olağandışı davranışlarla sonuçlanır.
• (SCID): SCID, T hücrelerinin kaybı ile karakterizedir. Bu bağışıklık sistemi bileşenlerinin eksikliği, etkilenen bireyler immünolojik hafıza geliştiremediğinden, bulaşıcı ajanlara duyarlılığı arttırır. Bu immünolojik bozukluk, dATP birikmesine neden olan aktivitesindeki bir eksiklikten kaynaklanır. Bu dATP molekülleri daha sonra DNA sentezini önleyen ribonükleotid redüktazı inhibe eder.
• Huntington hastalığı: Bu nörolojik hastalık, DNA sentezi sırasında meydana gelen hatalardan kaynaklanır. Bu hatalar veya mutasyonlar, gendeki genişleyen CAG trinükleotit tekrarları tarafından kodlanan tekrarlayan glutamin tortuları içeren bir mutant Huntingtin proteininin ekspresyonuna yol açar. Huntington hastalığı, nöronal kayıp ve gliozis ile karakterizedir. Hastalığın belirtileri; hareket bozukluğu, bilişsel gerileme ve davranış bozukluğudur.

Ayrıca bakınız

• Lipit
• Hücre zarı
• Nükleotit
• DNA
• DNA replikasyonu
• Prostaglandin
• Porfirin
• B12 vitamini
• Enzim

Kaynakça

1. ^ ^{a b c d} Alberts, Bruce (2008). Molecular Biology of the Cell (5. bas.). New York: Garland Science. ISBN . 
2. ^ Zumdahl, Steven S. Zumdahl, Susan A. (2008). Chemistry (8. bas.). CA: Cengage Learning. ISBN . 
3. ^ Voet, Donald; Voet, Judith G.; Pratt, Charlotte W. (2013). Fundamentals of Biochemistry: Life at the Molecular Level. 4th. Hoboken, NJ: Wiley. ISBN . 
4. ^ ^{a b c d e} Lodish, Harvey (2007). Molecular cell biology. 6. New York: W.H. Freeman. ISBN . 
5. ^ ^{a b c d e} Cox, David L. Nelson, Michael M. (2008). Lehninger principles of biochemistry (5. bas.). New York: W.H. Freeman. ISBN . 
6. ^ Hanin, Israel (2013). Phospholipids: Biochemical, Pharmaceutical, and Analytical Considerations. Springer. ISBN . 
7. ^ ^{a b c d} Vance, Dennis E.; Vance, Jean E. (2008). Biochemistry of lipids, lipoproteins and membranes (5. bas.). Amsterdam: Elsevier. ISBN . 
8. ^ Katsaras, J. (2001). Lipid bilayers : structure and interactions ; with 6 tables. Berlinisbn=978-3540675556: Springer. 
9. ^ ^{a b c d e} Stryer, Jeremy M. Berg; John L. Tymoczko; Lubert (2007). Biochemistry (6. bas.). New York: Freeman. ISBN . 
10. ^ Gault, CR; LM Obeid; YA Hannun (2010). An Overview of sphingolipid metabolism: from synthesis to breakdown. Advances in Experimental Medicine and Biology. 688. s. 1–23. doi:10.1007/978-1-4419-6741-1_1. ISBN . (PMC) 3069696 $2. (PMID) 20919643. 
11. ^ ^{a b} Siegel, George J. (1999). Basic neurochemistry : molecular, cellular and medical aspects (6. bas.). Philadelphia, Pa. [u.a.]: Lippincott Williams & Wilkins. ISBN . 
12. ^ ^{a b c} Harris, J. Robin (2010). Cholesterol binding and cholesterol transport proteins : structure and function in health and disease. Dordrecht: Springer. ISBN . 
13. ^ ^{a b c d e f} Watson, James D. (2007). Molecular biology of the gene (6. bas.). San Francisco, Calif.: Benjamin Cummings. ISBN . 
14. ^ Kappock, TJ; Ealick, SE; Stubbe, J (Ekim 2000). "Modular evolution of the purine biosynthetic pathway". Current Opinion in Chemical Biology. 4 (5). s. 567–572. doi:10.1016/s1367-5931(00)00133-2. (PMID) 11006546. 
15. ^ Sampei, G; Baba, S; Kanagawa, M; Yanai, H; Ishii, T; Kawai, H; Fukai, Y; Ebihara, A; Nakagawa, N; Kawai, G (Ekim 2010). "Crystal structures of glycinamide ribonucleotide synthetase, PurD, from thermophilic eubacteria". Journal of Biochemistry. 148 (4). s. 429–438. doi:10.1093/jb/mvq088. (PMID) 20716513.  |erişim-tarihi= kullanmak için |url= gerekiyor ()
16. ^ Hoskins, AA; Anand, R; Ealick, SE; Stubbe, J (17 Ağustos 2004). "The formylglycinamide ribonucleotide amidotransferase complex from Bacillus subtilis: metabolite-mediated complex formation". Biochemistry, 32 (43 bas.). s. 10314–27. doi:10.1021/bi049127h. (PMID) 15301530.  |erişim-tarihi= kullanmak için |url= gerekiyor ()
17. ^ Mueller, EJ; Meyer, E; Rudolph, J; Davisson, VJ; Stubbe, J (1 Mart 1994). "N5-carboxyaminoimidazole ribonucleotide: evidence for a new intermediate and two new enzymatic activities in the de novo purine biosynthetic pathway of Escherichia coli". Biochemistry, 8 (33 bas.). s. 2269–78. doi:10.1021/bi00174a038. (PMID) 8117684.  |erişim-tarihi= kullanmak için |url= gerekiyor ()
18. ^ Firestine, SM; Poon, SW; Mueller, EJ; Stubbe, J; Davisson, VJ (4 Ekim 1994). "Reactions catalyzed by 5-aminoimidazole ribonucleotide carboxylases from Escherichia coli and Gallus gallus: a case for divergent catalytic mechanisms". Biochemistry, 39 (33 bas.). ss. 11927-34. doi:10.1021/bi00205a031. (PMID) 7918411.  |erişim-tarihi= kullanmak için |url= gerekiyor ()
19. ^ ^{a b} Srere, PA (1987). "Complexes of sequential metabolic enzymes". Annual Review of Biochemistry, 1 (56 bas.). s. 89–124. doi:10.1146/annurev.bi.56.070187.000513. (PMID) 2441660. 
20. ^ Broach, edited by Jeffrey N. Strathern, Elizabeth W. Jones, James R. (1981). The Molecular biology of the yeast Saccharomyces. Cold Spring Harbor, N.Y.: Cold Spring Harbor Laboratory. ISBN . KB1 bakım: Fazladan yazı: yazar listesi ()
21. ^ ^{a b} O'Donovan, GA; Neuhard, J (Eylül 1970). "Pyrimidine metabolism in microorganisms". Bacteriological Reviews, 3 (34 bas.). s. 278–343. doi:10.1128/MMBR.34.3.278-343.1970. (PMC) 378357 $2. (PMID) 4919542. 
22. ^ ^{a b c d} Geer, Gerald Karp ; responsible for the revision of chapter 15 Peter van der (2004). Cell and molecular biology : concepts and experiments (4., Wiley International bas.). New York: J. Wiley & Sons. ISBN . 
23. ^ ^{a b} Griffiths, Anthony J. F. (1999). Modern genetic analysis (2. bas.). New York: Freeman. ISBN . 
24. ^ ^{a b} Wu, G (Mayıs 2009). "Amino acids: metabolism, functions, and nutrition". Amino Acids, 1. s. 1–17. doi:10.1007/s00726-009-0269-0. (PMID) 19301095.  |erişim-tarihi= kullanmak için |url= gerekiyor ()
25. ^ Mousdale, D. M.; Coggins, J. R. (1991). Amino Acid Synthesis. Target Sites for Herbicide Action. s. 29–56. doi:10.1007/978-1-4899-2433-9_2. ISBN . 
26. ^ Miflin, B. J.; Lea, P. J. (1977). "Amino Acid Metabolism". Annual Review of Plant Physiology, 28. s. 299–329. doi:10.1146/annurev.pp.28.060177.001503. 
27. ^ ^{a b c} Umbarger, HE (1978). "Amino acid biosynthesis and its regulation". Annual Review of Biochemistry. 47 (1). s. 532–606. doi:10.1146/annurev.bi.47.070178.002533. (PMID) 354503. 
28. ^ Pérez-Arellano, I; Carmona-Alvarez, F; Martínez, AI; Rodríguez-Díaz, J; Cervera, J (Mart 2010). "Pyrroline-5-carboxylate synthase and proline biosynthesis: from osmotolerance to rare metabolic disease". Protein Science. 19 (3). s. 372–82. doi:10.1002/pro.340. (PMC) 2866264 $2. (PMID) 20091669.  |erişim-tarihi= kullanmak için |url= gerekiyor ()
29. ^ Xu, Y; Labedan, B; Glansdorff, N (Mart 2007). "Surprising arginine biosynthesis: a reappraisal of the enzymology and evolution of the pathway in microorganisms". Microbiology and Molecular Biology Reviews. 71 (1). s. 36–47. doi:10.1128/MMBR.00032-06. (PMC) 1847373 $2. (PMID) 17347518. 
30. ^ "MetaCyc: L-lysine biosynthesis I". 4 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Nisan 2022. 
31. ^ PETERKOFSKY, B; GILVARG, C (Mayıs 1961). "N-Succinyl-L-diaminopimelic-glutamic transaminase". The Journal of Biological Chemistry. 236 (5). s. 1432–8. doi:10.1016/S0021-9258(18)64192-4. (PMID) 13734750. 
32. ^ KINDLER, SH; GILVARG, C (Aralık 1960). "N-Succinyl-L-2,6-diaminopimelic acid deacylase". The Journal of Biological Chemistry. Cilt 235. s. 3532–3535. doi:10.1016/S0021-9258(18)64502-8. (PMID) 13756049. 
33. ^ Born, TL; Blanchard, JS (Ekim 1999). "Structure/function studies on enzymes in the diaminopimelate pathway of bacterial cell wall biosynthesis". Current Opinion in Chemical Biology. 3 (5). s. 607–613. doi:10.1016/s1367-5931(99)00016-2. (PMID) 10508663. 
34. ^ "Escherichia coli K-12 substr. MG1655". serine biosynthesis. SRI International. 15 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Aralık 2013. 
35. ^ Bell, JK; Grant, GA; Banaszak, LJ (30 Mart 2004). "Multiconformational states in phosphoglycerate dehydrogenase". Biochemistry. 43 (12). s. 3450–8. doi:10.1021/bi035462e. (PMID) 15035616.  |erişim-tarihi= kullanmak için |url= gerekiyor ()
36. ^ Dubnovitsky, AP; Kapetaniou, EG; Papageorgiou, AC (Ocak 2005). "Enzyme adaptation to alkaline pH: atomic resolution (1.08 A) structure of phosphoserine aminotransferase from Bacillus alcalophilus". Protein Science. 14 (1). s. 97–110. doi:10.1110/ps.041029805. (PMC) 2253317 $2. (PMID) 15608117. 
37. ^ Wang, W; Kim, R; Jancarik, J; Yokota, H; Kim, SH (10 Ocak 2001). "Crystal structure of phosphoserine phosphatase from Methanococcus jannaschii, a hyperthermophile, at 1.8 A resolution". Structure. 9 (1). s. 65–71. doi:10.1016/s0969-2126(00)00558-x. (PMID) 11342136. 
38. ^ Monschau, N; Stahmann, KP; Sahm, H; McNeil, JB; Bognar, AL (1 Mayıs 1997). "Identification of Saccharomyces cerevisiae GLY1 as a threonine aldolase: a key enzyme in glycine biosynthesis". FEMS Microbiology Letters. 150 (1). s. 55–60. doi:10.1111/j.1574-6968.1997.tb10349.x. (PMID) 9163906. 
39. ^ Pye, VE; Tingey, AP; Robson, RL; Moody, PC (24 Eylül 2004). "The structure and mechanism of serine acetyltransferase from Escherichia coli". The Journal of Biological Chemistry. 279 (39). ss. 40729-36. doi:10.1074/jbc.M403751200. (PMID) 15231846. 
40. ^ Huang, B; Vetting, MW; Roderick, SL (Mayıs 2005). "The active site of O-acetylserine sulfhydrylase is the anchor point for bienzyme complex formation with serine acetyltransferase". Journal of Bacteriology. 187 (9). s. 3201–5. doi:10.1128/JB.187.9.3201-3205.2005. (PMC) 1082839 $2. (PMID) 15838047. 
41. ^ McPhalen, CA; Vincent, MG; Picot, D; ; Lesk, AM; Chothia, C (5 Eylül 1992). "Domain closure in mitochondrial aspartate aminotransferase". Journal of Molecular Biology. 227 (1). s. 197–213. doi:10.1016/0022-2836(92)90691-C. (PMID) 1522585. 
42. ^ Larsen, TM; Boehlein, SK; Schuster, SM; Richards, NG; Thoden, JB; Holden, HM; Rayment, I (7 Aralık 1999). "Three-dimensional structure of Escherichia coli asparagine synthetase B: a short journey from substrate to product". Biochemistry. 38 (49). ss. 16146-57. CiteSeerX 10.1.1.453.5998 $2. doi:10.1021/bi9915768. (PMID) 10587437. 
43. ^ Velasco, AM; Leguina, JI; Lazcano, A (October 2002). "Molecular evolution of the lysine biosynthetic pathways". Journal of Molecular Evolution. 55 (4). ss. 445-59. Bibcode:2002JMolE..55..445V. doi:10.1007/s00239-002-2340-2. (PMID) 12355264. 
44. ^ Kotaka, M; Ren, J; Lockyer, M; Hawkins, AR; Stammers, DK (20 Ekim 2006). "Structures of R- and T-state Escherichia coli aspartokinase III. Mechanisms of the allosteric transition and inhibition by lysine". The Journal of Biological Chemistry. 281 (42). ss. 31544-52. doi:10.1074/jbc.M605886200. (PMID) 16905770. 
45. ^ Hadfield, A; Kryger, G; Ouyang, J; Petsko, GA; Ringe, D; Viola, R (18 Haziran 1999). "Structure of aspartate-beta-semialdehyde dehydrogenase from Escherichia coli, a key enzyme in the aspartate family of amino acid biosynthesis". Journal of Molecular Biology. 289 (4). ss. 991-1002. doi:10.1006/jmbi.1999.2828. (PMID) 10369777. 
46. ^ Mirwaldt, C; Korndörfer, I; Huber, R (10 Şubat 1995). "The crystal structure of dihydrodipicolinate synthase from Escherichia coli at 2.5 A resolution". Journal of Molecular Biology. 246 (1). ss. 227-39. doi:10.1006/jmbi.1994.0078. (PMID) 7853400. 
47. ^ Cirilli, M; Zheng, R; Scapin, G; Blanchard, JS (16 Eylül 2003). "The three-dimensional structures of the Mycobacterium tuberculosis dihydrodipicolinate reductase-NADH-2,6-PDC and -NADPH-2,6-PDC complexes. Structural and mutagenic analysis of relaxed nucleotide specificity". Biochemistry. 42 (36). ss. 10644-50. doi:10.1021/bi030044v. (PMID) 12962488. 
48. ^ Beaman, TW; Binder, DA; Blanchard, JS; Roderick, SL (21 Ocak 1997). "Three-dimensional structure of tetrahydrodipicolinate N-succinyltransferase". Biochemistry. 36 (3). ss. 489-94. doi:10.1021/bi962522q. (PMID) 9012664. 
49. ^ Weyand, S; Kefala, G; Weiss, MS (30 Mart 2007). "The three-dimensional structure of N-succinyldiaminopimelate aminotransferase from Mycobacterium tuberculosis". Journal of Molecular Biology. 367 (3). ss. 825-38. doi:10.1016/j.jmb.2007.01.023. (PMID) 17292400. 
50. ^ Nocek, BP; Gillner, DM; Fan, Y; Holz, RC; Joachimiak, A (2 Nisan 2010). "Structural basis for catalysis by the mono- and dimetalated forms of the dapE-encoded N-succinyl-L,L-diaminopimelic acid desuccinylase". Journal of Molecular Biology. 397 (3). ss. 617-26. doi:10.1016/j.jmb.2010.01.062. (PMC) 2885003 $2. (PMID) 20138056. 
51. ^ Pillai, B; Cherney, M; Diaper, CM; Sutherland, A; Blanchard, JS; Vederas, JC; James, MN (23 Kasım 2007). "Dynamics of catalysis revealed from the crystal structures of mutants of diaminopimelate epimerase". Biochemical and Biophysical Research Communications. 363 (3). ss. 547-53. doi:10.1016/j.bbrc.2007.09.012. (PMID) 17889830. 
52. ^ Gokulan, K; Rupp, B; Pavelka MS, Jr; Jacobs WR, Jr; Sacchettini, JC (16 Mayıs 2003). "Crystal structure of Mycobacterium tuberculosis diaminopimelate decarboxylase, an essential enzyme in bacterial lysine biosynthesis". The Journal of Biological Chemistry. 278 (20). ss. 18588-96. doi:10.1074/jbc.M301549200. (PMID) 12637582. 
53. ^ ^{a b c} Weaver, Robert F. (2005). Molecular biology (3. bas.). Boston: McGraw-Hill Higher Education. ISBN . 
54. ^ ^{a b c d e} Cooper, Geoffrey M. (2000). The Cell: A Molecular Approach (2. bas.). Washington (DC): ASM Press. ISBN . 
55. ^ Jackson, R.J. (Şubat 2010). "The mechanism of eukaryotic translation initiation and principles of its regulation". Molecular Cell Biology. 10 (2). ss. 113-127. doi:10.1038/nrm2838. (PMC) 4461372 $2. (PMID) 20094052. 
56. ^ Green, Rachel; Harry F. Noller (1997). "Ribosomes and Translation". Annu. Rev. Biochem. Cilt 66. ss. 679-716. doi:10.1146/annurev.biochem.66.1.679. (PMID) 9242921. 
57. ^ ^{a b c d} Weissbach, Herbert; Pestka, Sidney (1977). Molecular Mechanisms of Protein Biosynthesis. New York: Academic Press. ISBN . 
58. ^ Frank, J; Haixiao Gao (Eylül 2007). "The process of mRNA–tRNA translocation". PNAS. 104 (50). ss. 19671-19678. doi:10.1073/pnas.0708517104. (PMC) 2148355 $2. (PMID) 18003906. 
59. ^ ^{a b c} Bandeali, Salman J.; Daye, Jad; Virani, Salim S. (30 Kasım 2013). "Novel Therapies for Treating Familial Hypercholesterolemia". Current Atherosclerosis Reports. 16 (1). s. 382. doi:10.1007/s11883-013-0382-0. (PMID) 24293346. 
60. ^ ^{a b c} Kang, Tae Hyuk; Park, Yongjin; Bader, Joel S.; Friedmann, Theodore; Cooney, Austin John (9 Ekim 2013). "The Housekeeping Gene Hypoxanthine Guanine Phosphoribosyltransferase (HPRT) Regulates Multiple Developmental and Metabolic Pathways of Murine Embryonic Stem Cell Neuronal Differentiation". PLOS ONE. 8 (10). ss. e74967. Bibcode:2013PLoSO...874967K. doi:10.1371/journal.pone.0074967. (PMC) 3794013 $2. (PMID) 24130677. 
61. ^ ^{a b c} Walport, Ken Murphy, Paul Travers, Mark (2011). Janeway's Immunobiology. 8. Oxford: Taylor & Francis. ISBN . 
62. ^ ^{a b} Hughes, edited by Donald C. Lo, Robert E. (2010). Neurobiology of Huntington's disease : applications to drug discovery. 2nd. Boca Raton: CRC Press/Taylor & Francis Group. ISBN . KB1 bakım: Fazladan yazı: yazar listesi ()
63. ^ Biglan, Kevin M.; Ross, Christopher A.; Langbehn, Douglas R.; Aylward, Elizabeth H.; Stout, Julie C.; Queller, Sarah; Carlozzi, Noelle E.; Duff, Kevin; Beglinger, Leigh J.; Paulsen, Jane S. (26 Haziran 2009). "Motor abnormalities in premanifest persons with Huntington's disease: The PREDICT-HD study". Movement Disorders. 24 (12). ss. 1763-1772. doi:10.1002/mds.22601. (PMC) 3048804 $2. (PMID) 19562761.