Rubidyum, Rb sembolü ile gösterilen, 37 atom numarasına sahip alkali metaller grubundan bir kimyasal element. 1861 yılında Gustav Kirchhoff ve Robert Bunsen tarafından Almanya'da keşfedilmiştir. Kimyasal açıdan potasyum ve sezyumun özelliklerine benzer özellikler gösterir ama potasyuma oranla çok ender bulunur. Oda sıcaklığında gümüşi beyaz renkli, yumuşak ve parlak bir katıdır. Kuru havada bile çok çabuk yükseltgenir, bu yüzden açık havada saklanamaz. Suyu şiddetle ayrıştırır ve ortaya çıkan hidrojeni tutuşturur.
Çok kolay iyonlaşması nedeniyle sezyuma alternatif olarak, uzay araçlarındaki 'iyon motorlarında' kullanılmaktadır. Rubidyumdan, özel camların yapımında, kalp araştırmalarında, vakum tüplerindeki gaz izlerini yok etmede ve fotosellerin yapımında da yaralanılır. Rubidyum metali, sıvı (RbCl) tuzunun ile saf olarak elde edilir. Bir diğer elde ediliş yöntemi ise sodyum metalinin, sıcak eritilmiş rubidyum klorür ile reaksiyona girmesi sonucu gerçeklerşir.
Elementin ismi Latincede koyu kırmızı anlamına gelen rubidus kelimesinden türemiştir ve bu isim Rubidyum'un emisyon spektrumunda gösterdiği renge atıfta bulunur.
Reaksiyonları
Hava ile reaksiyonu
Rubidyum metali bıçak ile kesilebilecek kadar yumuşak bir metaldir. Yüzeyi parlaktır. Fakat havadaki oksijen ve nem ile teması sonucunda matlaşır. Havada yandığı zaman Rubidyum süperoksit (RbO2) oluşturur.
- Rb (k) + O2 (g) → RbO2 (k)
Su ile reaksiyonu
Rubidyum metalinin su ile hızlı reaksiyonunun sonucunda renksiz çözeltisi (RbOH) ve hidrojen gazı oluşturur. Bu çözelti baziktir ve reaksiyon çok ekzotermik bir reaksiyondur. Bu nedenle reaksiyonun gerçekleştiği cam kap kırılabilir.
- 2 Rb (k) + 2 H2O → 2 RbOH (aq) + H2 (g)
Halojenler ile reaksiyonu
- 2 Rb (k) + F2 (g) → RbF (k)
- 2 Rb (k) + Cl2 (g) → RbCl (k)
- 2 Rb (k) + Br2 (g) → RbBr (k)
- 2 Rb (k) + I2 (g) → RbI (k)
Asit ile reaksiyonu
Seyreltik sülfürik asit ile hızlı bir şekilde reaksiyona girerek hidrojen gazı ve sulu Rb(I) çözeltisini oluşturur.
- 2 Rb (k) + H2SO4 (aq) → 2Rb+ (aq) + SO42- (aq) + H2 (g)
İyonlaşma enerjisi
I. İyonlaşma Enerjisi | 403 kJ/mol |
II. İyonlaşma Enerjisi | 2633 kJ/mol |
III. İyonlaşma Enerjisi | 3860 kJ/mol |
IV. İyonlaşma Enerjisi | 5080 kJ/mol |
V. İyonlaşma Enerjisi | 6850 kJ/mol |
VI. İyonlaşma Enerjisi | 8140 kJ/mol |
VII. İyonlaşma Enerjisi | 9570 kJ/mol |
VIII. İyonlaşma Enerjisi | 13120 kJ/mol |
IX. İyonlaşma Enerjisi | 14500 kJ/mol |
X. İyonlaşma Enerjisi | 26740 kJ/mol |
İzotopları
İzotop | Bolluk [%] | Kütlesi | Spin | Yarı ömür | Bozunma şekli |
---|---|---|---|---|---|
81Rb | 0 | 81 | 3/2 | 4.57h | EC, + |
82Rb | 0 | 82 | 1 | 1.258m | +,EC |
83Rb | 0 | 83 | 5/2 | 86.2d | EC,EC |
84Rb | 0 | 83.914 | 2 | 32.9d | EC, +, - |
85Rb | 72.15 | 84.9118 | 5/2 | - | kararlı |
85Rbm | 0 | 85 | 0 | >1µs | IT |
86Rb | 0 | 85.911 | 2 | 18.65d | -,EC |
87Rb | 27.85 | 86.9092 | 3/2 | 4.8E10y | - |
88Rb | 0 | 88 | 2 | 17.7m | - |
89Rb | 0 | 89 | 3/2 | 15.44m | - |
90Rb | 0 | 90 | 1 | 2.6m | - |
90Rbm | 0 | 90 | 4 | 4.3m | -,IT |
Kaynakça
- ^ a b Yiming Zhang, Julian R. G. Evans, Shoufeng Yang: Corrected Values for Boiling Points and Enthalpies of Vaporization of Elements in Handbooks. In: . 56, 2011, S. 328–337, DOI:10.1021/je1011086.
- ^ Manjeera Mantina, Adam C. Chamberlin, Rosendo Valero, Christopher J. Cramer, Donald G. Truhlar: Consistent van der Waals Radii for the Whole Main Group. In: J. Phys. Chem. A. 2009, 113, S. 5806–5812, DOI:10.1021/jp8111556.
- ^ . 19 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2019.
Rubidium Conuctivity
- ^ . 17 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2019.
Rubidium & Cesium/ Reactions with Oxygen
Dış bağlantılar
- www.webelements.com (Rubidium)2 Nisan 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar