Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Rubidyum, Rb sembolü ile gösterilen, 37 atom numarasına sahip alkali metaller grubundan bir kimyasal element. 1861 yılında Gustav Kirchhoff ve Robert Bunsen tarafından Almanya'da keşfedilmiştir. Kimyasal açıdan potasyum ve sezyumun özelliklerine benzer özellikler gösterir ama potasyuma oranla çok ender bulunur. Oda sıcaklığında gümüşi beyaz renkli, yumuşak ve parlak bir katıdır. Kuru havada bile çok çabuk yükseltgenir, bu yüzden açık havada saklanamaz. Suyu şiddetle ayrıştırır ve ortaya çıkan hidrojeni tutuşturur.
Çok kolay iyonlaşması nedeniyle sezyuma alternatif olarak, uzay araçlarındaki 'iyon motorlarında' kullanılmaktadır. Rubidyumdan, özel camların yapımında, kalp araştırmalarında, vakum tüplerindeki gaz izlerini yok etmede ve fotosellerin yapımında da yaralanılır. Rubidyum metali, sıvı (RbCl) tuzunun ile saf olarak elde edilir. Bir diğer elde ediliş yöntemi ise sodyum metalinin, sıcak eritilmiş rubidyum klorür ile reaksiyona girmesi sonucu gerçeklerşir.
Elementin ismi Latincede koyu kırmızı anlamına gelen rubidus kelimesinden türemiştir ve bu isim Rubidyum'un emisyon spektrumunda gösterdiği renge atıfta bulunur.
Reaksiyonları
Hava ile reaksiyonu
Rubidyum metali bıçak ile kesilebilecek kadar yumuşak bir metaldir. Yüzeyi parlaktır. Fakat havadaki oksijen ve nem ile teması sonucunda matlaşır. Havada yandığı zaman Rubidyum süperoksit (RbO2) oluşturur.
- Rb (k) + O2 (g) → RbO2 (k)
Su ile reaksiyonu
Rubidyum metalinin su ile hızlı reaksiyonunun sonucunda renksiz çözeltisi (RbOH) ve hidrojen gazı oluşturur. Bu çözelti baziktir ve reaksiyon çok ekzotermik bir reaksiyondur. Bu nedenle reaksiyonun gerçekleştiği cam kap kırılabilir.
- 2 Rb (k) + 2 H2O → 2 RbOH (aq) + H2 (g)
Halojenler ile reaksiyonu
- 2 Rb (k) + F2 (g) → RbF (k)
- 2 Rb (k) + Cl2 (g) → RbCl (k)
- 2 Rb (k) + Br2 (g) → RbBr (k)
- 2 Rb (k) + I2 (g) → RbI (k)
Asit ile reaksiyonu
Seyreltik sülfürik asit ile hızlı bir şekilde reaksiyona girerek hidrojen gazı ve sulu Rb(I) çözeltisini oluşturur.
- 2 Rb (k) + H2SO4 (aq) → 2Rb+ (aq) + SO42- (aq) + H2 (g)
İyonlaşma enerjisi
| I. İyonlaşma Enerjisi | 403 kJ/mol |
| II. İyonlaşma Enerjisi | 2633 kJ/mol |
| III. İyonlaşma Enerjisi | 3860 kJ/mol |
| IV. İyonlaşma Enerjisi | 5080 kJ/mol |
| V. İyonlaşma Enerjisi | 6850 kJ/mol |
| VI. İyonlaşma Enerjisi | 8140 kJ/mol |
| VII. İyonlaşma Enerjisi | 9570 kJ/mol |
| VIII. İyonlaşma Enerjisi | 13120 kJ/mol |
| IX. İyonlaşma Enerjisi | 14500 kJ/mol |
| X. İyonlaşma Enerjisi | 26740 kJ/mol |
İzotopları
| İzotop | Bolluk [%] | Kütlesi | Spin | Yarı ömür | Bozunma şekli |
|---|---|---|---|---|---|
| 81Rb | 0 | 81 | 3/2 | 4.57h | EC, + |
| 82Rb | 0 | 82 | 1 | 1.258m | +,EC |
| 83Rb | 0 | 83 | 5/2 | 86.2d | EC,EC |
| 84Rb | 0 | 83.914 | 2 | 32.9d | EC, +, - |
| 85Rb | 72.15 | 84.9118 | 5/2 | - | kararlı |
| 85Rbm | 0 | 85 | 0 | >1µs | IT |
| 86Rb | 0 | 85.911 | 2 | 18.65d | -,EC |
| 87Rb | 27.85 | 86.9092 | 3/2 | 4.8E10y | - |
| 88Rb | 0 | 88 | 2 | 17.7m | - |
| 89Rb | 0 | 89 | 3/2 | 15.44m | - |
| 90Rb | 0 | 90 | 1 | 2.6m | - |
| 90Rbm | 0 | 90 | 4 | 4.3m | -,IT |
Kaynakça
- ^ a b Yiming Zhang, Julian R. G. Evans, Shoufeng Yang: Corrected Values for Boiling Points and Enthalpies of Vaporization of Elements in Handbooks. In: . 56, 2011, S. 328–337, DOI:10.1021/je1011086.
- ^ Manjeera Mantina, Adam C. Chamberlin, Rosendo Valero, Christopher J. Cramer, Donald G. Truhlar: Consistent van der Waals Radii for the Whole Main Group. In: J. Phys. Chem. A. 2009, 113, S. 5806–5812, DOI:10.1021/jp8111556.
- ^ . 19 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2019.
Rubidium Conuctivity
- ^ . 17 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2019.
Rubidium & Cesium/ Reactions with Oxygen
Dış bağlantılar
- www.webelements.com (Rubidium)2 Nisan 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Rubidyum Rb H Periyodik tablo HeLi Be B C N O F NeNa Mg Al Si P S Cl ArK Ca Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Ga Ge As Se Br KrRb Sr Y Zr Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd In Sn Sb Te I XeCs Ba Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg Tl Pb Bi Po At RnFr Ra Rf Db Sg Bh Hs Mt Ds Rg Cn Nh Fl Mc Lv Ts Og La Ce Pr Nd Pm Sm Eu Gd Tb Dy Ho Er Tm Yb Lu Ac Th Pa U Np Pu Am Cm Bk Cf Es Fm Md No Lr Temel ozellikleriAtom numarasi 37Element serisi Alkali metallerGrup periyot blok 5 sGorunus gumusi beyazKutle numarasi 85 4678 g molElektron dizilimi 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 3d10 4s2 4p6 5s1 Kr 51Enerji seviyesi basina Elektronlar 2 8 18 8 1CAS kayit numarasi 7440 17 7Fiziksel OzellikleriMaddenin hali KatiYogunluk 1 532 g cm Sivi haldeki yogunlugu kaynama noktasinda 1 46 g cm Ergime noktasi 312 46 K 39 31 CKaynama noktasi 961 2 K 688 CErgime isisi 2 19 kJ molBuharlasma isisi 69 kJ molIsi kapasitesi 31 060 J mol K Atom ozellikleriKristal yapisi Kubik Hacim Merkezli Kubik Kafes Yukseltgenme seviyeleri 1Elektronegatifligi 0 82 Pauling olcegiIyonlasma enerjisi 1 nci 403 kJ mol 2 nci 2632 1 kJ mol 3 ncu 3859 4 kJ molAtom yaricapi 235 pmAtom yaricapi hes 265 pmKovalent yaricapi 220 pmVan der Waals yaricapi 303pmDiger ozellikleriElektrik direnci 128 nW m 20 C de Isil iletkenlik 58 2 W m K Isil genlesme µm m K 25 C de Ses hizi 1300 m s 20 de Mohs sertligi 0 3Vickers sertligi MPaBrinell sertligi 0 216 MPa Rubidyum Rb sembolu ile gosterilen 37 atom numarasina sahip alkali metaller grubundan bir kimyasal element 1861 yilinda Gustav Kirchhoff ve Robert Bunsen tarafindan Almanya da kesfedilmistir Kimyasal acidan potasyum ve sezyumun ozelliklerine benzer ozellikler gosterir ama potasyuma oranla cok ender bulunur Oda sicakliginda gumusi beyaz renkli yumusak ve parlak bir katidir Kuru havada bile cok cabuk yukseltgenir bu yuzden acik havada saklanamaz Suyu siddetle ayristirir ve ortaya cikan hidrojeni tutusturur Cok kolay iyonlasmasi nedeniyle sezyuma alternatif olarak uzay araclarindaki iyon motorlarinda kullanilmaktadir Rubidyumdan ozel camlarin yapiminda kalp arastirmalarinda vakum tuplerindeki gaz izlerini yok etmede ve fotosellerin yapiminda da yaralanilir Rubidyum metali sivi RbCl tuzunun ile saf olarak elde edilir Bir diger elde edilis yontemi ise sodyum metalinin sicak eritilmis rubidyum klorur ile reaksiyona girmesi sonucu gerceklersir Elementin ismi Latincede koyu kirmizi anlamina gelen rubidus kelimesinden turemistir ve bu isim Rubidyum un emisyon spektrumunda gosterdigi renge atifta bulunur ReaksiyonlariRubidyum alev altinda elektronlarin orbital atlamasi sonucunda pembe kirmizi isik yayar Hava ile reaksiyonu Rubidyum metali bicak ile kesilebilecek kadar yumusak bir metaldir Yuzeyi parlaktir Fakat havadaki oksijen ve nem ile temasi sonucunda matlasir Havada yandigi zaman Rubidyum superoksit RbO2 olusturur Rb k O2 g RbO2 k Su ile reaksiyonu Rubidyum metalinin su ile hizli reaksiyonunun sonucunda renksiz cozeltisi RbOH ve hidrojen gazi olusturur Bu cozelti baziktir ve reaksiyon cok ekzotermik bir reaksiyondur Bu nedenle reaksiyonun gerceklestigi cam kap kirilabilir 2 Rb k 2 H2O 2 RbOH aq H2 g Halojenler ile reaksiyonu 2 Rb k F2 g RbF k 2 Rb k Cl2 g RbCl k 2 Rb k Br2 g RbBr k 2 Rb k I2 g RbI k Asit ile reaksiyonu Seyreltik sulfurik asit ile hizli bir sekilde reaksiyona girerek hidrojen gazi ve sulu Rb I cozeltisini olusturur 2 Rb k H2SO4 aq 2Rb aq SO42 aq H2 g Iyonlasma enerjisiI Iyonlasma Enerjisi 403 kJ molII Iyonlasma Enerjisi 2633 kJ molIII Iyonlasma Enerjisi 3860 kJ molIV Iyonlasma Enerjisi 5080 kJ molV Iyonlasma Enerjisi 6850 kJ molVI Iyonlasma Enerjisi 8140 kJ molVII Iyonlasma Enerjisi 9570 kJ molVIII Iyonlasma Enerjisi 13120 kJ molIX Iyonlasma Enerjisi 14500 kJ molX Iyonlasma Enerjisi 26740 kJ molIzotoplariIzotop Bolluk Kutlesi Spin Yari omur Bozunma sekli81Rb 0 81 3 2 4 57h EC 82Rb 0 82 1 1 258m EC83Rb 0 83 5 2 86 2d EC EC84Rb 0 83 914 2 32 9d EC 85Rb 72 15 84 9118 5 2 kararli85Rbm 0 85 0 gt 1µs IT86Rb 0 85 911 2 18 65d EC87Rb 27 85 86 9092 3 2 4 8E10y 88Rb 0 88 2 17 7m 89Rb 0 89 3 2 15 44m 90Rb 0 90 1 2 6m 90Rbm 0 90 4 4 3m ITKaynakca a b Yiming Zhang Julian R G Evans Shoufeng Yang Corrected Values for Boiling Points and Enthalpies of Vaporization of Elements in Handbooks In 56 2011 S 328 337 DOI 10 1021 je1011086 Manjeera Mantina Adam C Chamberlin Rosendo Valero Christopher J Cramer Donald G Truhlar Consistent van der Waals Radii for the Whole Main Group In J Phys Chem A 2009 113 S 5806 5812 DOI 10 1021 jp8111556 19 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Nisan 2019 Rubidium Conuctivity 17 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Nisan 2019 Rubidium amp Cesium Reactions with Oxygen Dis baglantilarwww webelements com Rubidium 2 Nisan 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde