Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Sezyum (sembol: Cs), atom numarası 55 olan, alkali metaller grubuna ait bir kimyasal element. Element oda sıcaklığında katı olsa da 28 °C'de erimektedir. Sezyuma doğada ender rastlanır. Gümüşümsü altın renklidir ve metalik yapıdadır. Element, Robert Wilhelm Bunsen ve Gustav Kirchoff tarafından 1860 yılında mineral suyunda keşfedildi.
 | ||||||||||||||||||||||||||||
| Görünüş | Solgun altın rengi | |||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Standart atom ağırlığı Ar, std(Cs) | 132,90545196(6) | |||||||||||||||||||||||||||
| Periyodik tablodaki yeri | ||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||
| Atom numarası (Z) | 55 | |||||||||||||||||||||||||||
| Grup | 1. grup: H ve alkali metaller | |||||||||||||||||||||||||||
| Periyot | 6. periyot | |||||||||||||||||||||||||||
| Blok | (s bloku) | |||||||||||||||||||||||||||
| Elektron dizilimi | [Xe] 6s1 | |||||||||||||||||||||||||||
| Kabuk başına elektron | 2, 8, 18, 18, 8, 1 | |||||||||||||||||||||||||||
| Fiziksel özellikler | ||||||||||||||||||||||||||||
| Faz (SSB'de) | Katı | |||||||||||||||||||||||||||
| Erime noktası | 301,7 K (28,5 °C, 83,3 °F) | |||||||||||||||||||||||||||
| Kaynama noktası | 944 K (671 °C; 1239,8 °F) | |||||||||||||||||||||||||||
| Yoğunluk (SSB'de) | 1,93 g/L | |||||||||||||||||||||||||||
| sıvıyken (en'de) | 1,843 g/cm3 | |||||||||||||||||||||||||||
| Kritik nokta | 1938 K, 9,4 MPa | |||||||||||||||||||||||||||
| 2,09 | ||||||||||||||||||||||||||||
| Buharlaşma entalpisi | 63,9 kJ/mol | |||||||||||||||||||||||||||
| Molar ısı kapasitesi | 32,210 J/(mol·K) | |||||||||||||||||||||||||||
Buhar basıncı
| ||||||||||||||||||||||||||||
| Atom özellikleri | ||||||||||||||||||||||||||||
| Yükseltgenme durumları | -1, +1 güçlü bazik | |||||||||||||||||||||||||||
| Elektronegatiflik | Pauling ölçeği: 0,79 | |||||||||||||||||||||||||||
| İyonlaşma enerjileri |
| |||||||||||||||||||||||||||
| Atom yarıçapı | Deneysel: 265 pm | |||||||||||||||||||||||||||
| Kovalent yarıçapı | 244±11 pm | |||||||||||||||||||||||||||
| Van der Waals yarıçapı | 343 pm | |||||||||||||||||||||||||||
 | ||||||||||||||||||||||||||||
| Diğer özellikleri | ||||||||||||||||||||||||||||
| Kristal yapı | Hacim merkezli kübik (hmk) | |||||||||||||||||||||||||||
| Isı iletkenliği | 35,9 W/(m·K) | |||||||||||||||||||||||||||
| 97 mm2/s (300 K'de) | ||||||||||||||||||||||||||||
| Elektrik direnci | 205 Ω·m (20 °C'de) | |||||||||||||||||||||||||||
| Manyetik düzen | Paramanyetik | |||||||||||||||||||||||||||
| Young modülü | 1,7 GPa | |||||||||||||||||||||||||||
| Hacim modülü | 1,6 GPa | |||||||||||||||||||||||||||
| Mohs sertliği | 0,2 | |||||||||||||||||||||||||||
| Brinell sertliği | 0,14 MPa | |||||||||||||||||||||||||||
| CAS Numarası | 7440-46-2 | |||||||||||||||||||||||||||
| Tarihi | ||||||||||||||||||||||||||||
| Adını aldığı | Latincede "gök mavisi" anlamına gelen caesius (spektral renklerine atfen) | |||||||||||||||||||||||||||
| Robert Bunsen · Gustav Kirchhoff (1860) | ||||||||||||||||||||||||||||
| İlk izolasyon | (1882) | |||||||||||||||||||||||||||
| Ana | ||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||
Sezyum uzayabilen ve çok yumuşak bir metaldir (Sertlik 0,2). Sezyum soy olmayan, tepkimeye çok istekli bir metaldir ve hemen hemen bütün elementlerle şiddetle veya alev çıkartarak tepkimeye girer. Metal havada hızlı bir şekilde kırmızı-mor alevle yandığı için vakumda saklanır. Suyla bilinen en güçlü baz olan sezyum hidroksiti (CsOH) oluşturur.
Sezyum-133 izotopu atom saatlerinin çalışmasında da kullanılır. Sezyum-133 izotopunun belirli bir zaman aralığında titreşmesi 9.192.631.770 hesaplanmış ve saniye olarak tanımlanmıştır.
Eldesi
Sezyum'un saf olarak eldesi bilinen sıradan sodyum eldesi gibi değildir. Sıvı sezyum klorürün elektrolizi ile oluşan sezyum metalinin eriyik tuz içerisinde çözünürlüğü fazladır.
- Katot : Cs+(s) + e- → Cs (s)
- Anot : Cl- (s) → ½ Cl2 (g) + e-
Bunun yerine sıcak sezyum klorür eriyiğinin metalik sodyum ile reaksiyonundan elde edilir.
Na + CsCl → Cs + NaCl
Kaynakça
- ^ Dye, J. L. (1979). "Compounds of Alkali Metal Anions". Angewandte Chemie International Edition. 18 (8): 587–598. doi:10.1002/anie.197905871.
- ^ "Magnetic susceptibility of the elements and inorganic compounds". Handbook of Chemistry and Physics (PDF) (İngilizce) (87.87yayıncı=CRC press bas.). ISBN . 12 Ocak 2012 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 6 Temmuz 2021.
- ^ . NIST (İngilizce). 11 Ekim 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Römpps Chemie-Lexikon
 | Element veya periyodik tablo ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sezyum sembol Cs atom numarasi 55 olan alkali metaller grubuna ait bir kimyasal element Element oda sicakliginda kati olsa da 28 C de erimektedir Sezyuma dogada ender rastlanir Gumusumsu altin renklidir ve metalik yapidadir Element Robert Wilhelm Bunsen ve Gustav Kirchoff tarafindan 1860 yilinda mineral suyunda kesfedildi Sezyum 55CsGorunusSolgun altin rengiStandart atom agirligi Ar std Cs 132 90545196 6 Periyodik tablodaki yeriHidrojen HelyumLityum Berilyum Bor Karbon Azot Oksijen Flor NeonSodyum Magnezyum Aluminyum Silisyum Fosfor Kukurt Klor ArgonPotasyum Kalsiyum Skandiyum Titanyum Vanadyum Krom Manganez Demir Kobalt Nikel Bakir Cinko Galyum Germanyum Arsenik Selenyum Brom KriptonRubidyum Stronsiyum Itriyum Zirkonyum Niyobyum Molibden Teknesyum Rutenyum Rodyum Paladyum Gumus Kadmiyum Indiyum Kalay Antimon Tellur Iyot KsenonSezyum Baryum Lantan Seryum Praseodim Neodimyum Prometyum Samaryum Evropiyum Gadolinyum Terbiyum Disprozyum Holmiyum Erbiyum Tulyum Iterbiyum Lutesyum Hafniyum Tantal Tungsten Renyum Osmiyum Iridyum Platin Altin Civa Talyum Kursun Bizmut Polonyum Astatin RadonFransiyum Radyum Aktinyum Toryum Protaktinyum Uranyum Neptunyum Plutonyum Amerikyum Kuriyum Berkelyum Kaliforniyum Aynstaynyum Fermiyum Mendelevyum Nobelyum Lavrensiyum Rutherfordiyum Dubniyum Seaborgiyum Bohriyum Hassiyum Meitneriyum Darmstadtiyum Rontgenyum Kopernikyum Nihoniyum Flerovyum Moskovyum Livermoryum Tennesin Oganesson Rb Cs Frksenon sezyum baryumAtom numarasi Z 55Grup1 grup H ve alkali metallerPeriyot6 periyotBlok s blokuElektron dizilimi Xe 6s1Kabuk basina elektron2 8 18 18 8 1Fiziksel ozelliklerFaz SSB de KatiErime noktasi301 7 K 28 5 C 83 3 F Kaynama noktasi944 K 671 C 1239 8 F Yogunluk SSB de 1 93 g Lsiviyken en de 1 843 g cm3Kritik nokta1938 K 9 4 MPa2 09 Buharlasma entalpisi63 9 kJ molMolar isi kapasitesi32 210 J mol K Buhar basinciP Pa 1 10 100 1 k 10 k 100 kT K 418 469 534 623 750 940Atom ozellikleriYukseltgenme durumlari 1 1 guclu bazikElektronegatiflikPauling olcegi 0 79Iyonlasma enerjileri1 375 7 kJ mol2 2234 3 kJ mol3 3400 kJ molAtom yaricapiDeneysel 265 pmKovalent yaricapi244 11 pmVan der Waals yaricapi343 pmBir spektrum araligindaki renk cizgileriElementin spektrum cizgileriDiger ozellikleriKristal yapi Hacim merkezli kubik hmk Isi iletkenligi35 9 W m K 97 mm2 s 300 K de Elektrik direnci205 W m 20 C de Manyetik duzenParamanyetikYoung modulu1 7 GPaHacim modulu1 6 GPaMohs sertligi0 2Brinell sertligi0 14 MPaCAS Numarasi7440 46 2TarihiAdini aldigiLatincede gok mavisi anlamina gelen caesius spektral renklerine atfen Robert Bunsen Gustav Kirchhoff 1860 Ilk izolasyon 1882 AnaIzotop Bolluk Yari omur t1 2 Bozunma turu Urun133Cs 100 kararli134Cs yap 2 0648 y eb 135Cs eser 2 3 106 y b 135Bayap 30 17 y b 137BaRenksiz transparan bir metal Pollucite bir Sezyum minerali Sezyum uzayabilen ve cok yumusak bir metaldir Sertlik 0 2 Sezyum soy olmayan tepkimeye cok istekli bir metaldir ve hemen hemen butun elementlerle siddetle veya alev cikartarak tepkimeye girer Metal havada hizli bir sekilde kirmizi mor alevle yandigi icin vakumda saklanir Suyla bilinen en guclu baz olan sezyum hidroksiti CsOH olusturur Sezyum 133 izotopu atom saatlerinin calismasinda da kullanilir Sezyum 133 izotopunun belirli bir zaman araliginda titresmesi 9 192 631 770 hesaplanmis ve saniye olarak tanimlanmistir EldesiSezyum un saf olarak eldesi bilinen siradan sodyum eldesi gibi degildir Sivi sezyum klorurun elektrolizi ile olusan sezyum metalinin eriyik tuz icerisinde cozunurlugu fazladir Katot Cs s e Cs s Anot Cl s Cl2 g e Bunun yerine sicak sezyum klorur eriyiginin metalik sodyum ile reaksiyonundan elde edilir Na CsCl Cs NaClKaynakca Dye J L 1979 Compounds of Alkali Metal Anions Angewandte Chemie International Edition 18 8 587 598 doi 10 1002 anie 197905871 Magnetic susceptibility of the elements and inorganic compounds Handbook of Chemistry and Physics PDF Ingilizce 87 87yayinci CRC press bas ISBN 0 8493 0487 3 12 Ocak 2012 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 6 Temmuz 2021 NIST Ingilizce 11 Ekim 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Rompps Chemie Lexikon Element veya periyodik tablo ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz