Sodyum klorür, yaygın olarak 'tuz' ismiyle bilinen (deniz tuzu, aynı zamanda diğer kimyasal tuzları da içerir) kimyasal formülü NaCl; 1/1 oranında sodyum ve klorür iyonları olan iyonik bileşik. Molar kütleleri sırasıyla 22.99 ve 35.45 g/moldur. 100 g NaCl, 39.34 g Na ve 60.66 g Cl içerir. Sodyum klorür, deniz suyunun tuzluluğundan ve birçok çok hücreli organizmanın hücre dışı sıvısından en çok sorumlu olan tuzdur . Yenilebilir sofra tuzu biçiminde yaygın olarak bir çeşni ve gıda koruyucusu olarak kullanılır. Birçok endüstriyel proseste büyük miktarlarda sodyum klorür kullanılır ve daha ileri kimyasal sentezler için hammadde olarak kullanılan sodyum ve klor bileşiklerinin ana kaynağıdır. Sodyum klorürün ikinci bir ana uygulaması donma sıcaklığı altındaki havalarda yolların buzunun çözülmesidir.
Adlandırmalar | |
---|---|
Sodyum klorür | |
Diğer adlar
| |
Tanımlayıcılar | |
| |
3D model (JSmol) |
|
3534976 | |
ChEBI |
|
ChEMBL |
|
ChemSpider |
|
ECHA InfoCard | 100.028.726 |
EC Numarası |
|
13673 | |
KEGG |
|
MeSH | Sodyum+klorür |
PubChem CID |
|
RTECS numarası |
|
UNII |
|
CompTox Bilgi Panosu (EPA) |
|
| |
| |
Özellikler | |
Molekül formülü | NaCl |
Molekül kütlesi | 58,443 g/mol |
Görünüm | Renksiz kübik kristaller |
Koku | Kokusuz |
Yoğunluk | 2,17 g/cm3 |
Erime noktası | 800,7 °C (1.473,3 °F; 1.073,8 K) |
Kaynama noktası | 1.465 °C (2.669 °F; 1.738 K) |
Çözünürlük (su içinde) | 360 g/1000 g T = 25 °C saf su |
Çözünürlük (amonyak içinde) | 21,5 g/L |
Çözünürlük (metanol içinde) | 14,9 g/L |
−30,2•10−6 cm3/mol | |
Kırınım dizimi (nD) | 1,5441 ( 589 nm’de) |
Yapı | |
Yüz-merkezli kübik (metne bakın), | |
Fm3m (No. 225) | |
a = 564,02 pm | |
(Z) | 4 |
Na+ için oktahedral oktahedral at Cl− için oktahedral | |
Termokimya | |
Isı sığası (C) | 50,5 J/(K•mol) |
Standart molar entropi (S⦵298) | 72,10 J/(K•mol) |
Standart formasyon entalpisi (ΔfH⦵298) | -411,120 kJ/mol |
Farmakoloji | |
(WHO) (DSÖ), (DSÖ), (DSÖ) | |
Tehlikeler | |
NFPA 704 (yangın karosu) | |
Öldürücü doz veya konsantrasyon (LD, LC): | |
LD50 ((medyan doz)) | 3 g/kg (oral, sıçan) |
Benzeyen bileşikler | |
Diğer anyonlar | Sodyum bromür |
Diğer katyonlar | Potasyum klorür Sezyum klorür |
Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa). | |
Kullanımı
Tuzun bilinen ev içi kullanımlarına ek olarak, yılda yaklaşık 250 milyon ton üretimin (2008 verisi) daha baskın uygulamaları arasında kimyasallar ve buz çözme yer almaktadır.
Kimyasal fonksiyonları
Dünya üretiminin çoğunu tüketen birçok kimyasalın üretiminde doğrudan veya dolaylı olarak tuz kullanılmaktadır.
Klor-alkali endüstrisi
Kimyasal denkleme göre klor ve sodyum hidroksit üretmek için endüstriyel işlem olan başlangıç noktasıdır.
Bu elektroliz ya bir cıva hücresinde, bir diyafram hücresinde ya da bir membran hücresinde gerçekleştirilir. Bunların her biri, kloru sodyum hidroksitten ayırmak için farklı bir yöntem kullanır. Elektrolizin yüksek enerji tüketimi nedeniyle diğer teknolojiler geliştirilmektedir, bu sayede verimlilikteki küçük iyileştirmeler büyük ekonomik geri ödemelere sahip olabilir. Bazı klor uygulamaları PVC termoplastiklerin üretimi, dezenfektanlar ve çözücüleri içerir.
Sodyum hidroksit, kağıt, sabun ve alüminyum vb. üretimi sağlayan birçok farklı endüstride yaygın olarak kullanılmaktadır.
Soda külü endüstrisi
Sodyum klorür, Solvay işleminde sodyum karbonat ve kalsiyum klorür üretmek için kullanılır. Sodyum karbonat ise cam, sodyum bikarbonat ve boyar maddelerin yanı sıra sayısız başka kimyasal madde üretmek için kullanılır. Mannheim işleminde, sodyum sülfat ve hidroklorik asit üretimi için sodyum klorür kullanılır.
Standart
Sodyum klorür, ASTM International tarafından oluşturulmuş uluslararası bir standarda sahiptir. Standart, ASTM E534-13 olarak adlandırılır ve sodyum klorürün kimyasal analizi için standart test yöntemleridir. Listelenen bu yöntemler, amaçlanan kullanım ve uygulama için uygun olup olmadığını belirlemek için sodyum klorürü analiz etmeye yönelik prosedürler sağlar.
Çeşitli endüstriyel kullanımlar
Sodyum klorür yoğun olarak kullanılır, bu nedenle nispeten küçük uygulamalar bile büyük miktarlarda tüketebilir. Petrol ve gaz aramalarında tuz, kuyu sondajında sondaj sıvılarının önemli bir bileşenidir. Yüksek kuyu içi gaz basınçlarının üstesinden gelmek için sondaj sıvısının yoğunluğunu pıhtılaştırmak ve arttırmak için kullanılır. Matkap bir tuz oluşumuna çarptığında, tuz tabakası içindeki çözünmeyi en aza indirmek ve çözeltiyi doyurmak için sondaj sıvısına tuz eklenir. Tuz ayrıca çimentolu kaplamalarda betonun kürünü arttırmak için de kullanılır.
Tekstil ve boyamada tuz, organik kirleticileri ayırmak, boyarmadde çökeltilerinin "tuzlanmasını" desteklemek ve bunları standardize etmek için konsantre boyalarla karıştırmak için tuzlu su durulaması olarak kullanılır. Ana rollerinden biri, negatif yüklü boya iyonlarının emilimini teşvik etmek için pozitif iyon yükünü sağlamaktır.
Ayrıca alüminyum, berilyum, bakır, çelik ve vanadyum işlemede de kullanılır. , odun hamurunu ağartmak için tuz kullanılır. Aynı zamanda, mükemmel bir oksijen bazlı kimyasalı olan üretmek için sülfürik asit ve su ile birlikte eklenen sodyum klorat yapmak için de kullanılır. Birinci Dünya Savaşı'ndan sonra Almanya'da ortaya çıkan klor dioksit işlemi, klorlu ağartma bileşiklerini azaltmak veya ortadan kaldırmak için çevresel baskılar nedeniyle daha popüler hale geliyor. Tabaklama ve deri işlemede, derilerin alt kısmındaki mikrobiyal aktiviteyi engellemek ve nemi deriye geri çekmek için hayvan tuz eklenir.
Kauçuk imalatında buna, ve beyaz kauçuk çeşitlerini yapmak için tuz kullanılmaktadır. Tuzlu su ve sülfürik asit, klorlu bütadien'den yapılmış emülsifiye edilmiş bir lateksi pıhtılaştırmak için kullanılır.
Toprağı sabitlemek ve karayollarının yapıldığı temele sağlamlık sağlamak için de tuz eklenir. Tuz, nem ve trafik yükündeki değişiklikler nedeniyle yüzeyde meydana gelen kaymanın etkilerini en aza indirecek şekilde hareket eder.
Sodyum klorür, higroskopik özellikleri nedeniyle bazen ucuz ve güvenli bir kurutucu olarak kullanılır, bu da tarihsel olarak etkili bir yöntemi haline getirir; tuz, osmotik basınç yoluyla bakterilerden suyu çekerek, gıda bozulmasının önemli bir kaynağı olan üremesini engeller. Daha etkili kurutucular mevcut olsa da, çok azı insanların yutması için güvenlidir.
Su yumuşatma
, sabunun hareketine müdahale eden ve ev ve endüstriyel ekipman ve borularda bir alkali mineral tortusu tabakası veya tabakasının oluşmasına katkıda bulunan kalsiyum ve magnezyum iyonları içerir. Ticari ve konut su yumuşatma üniteleri, sertliğe neden olan iyonları gidermek için kullanır. Bu reçineler, sodyum klorür kullanılarak üretilir ve rejenere edilir.
Yol tuzu
Tuzun ikinci büyük uygulaması, hem hem de tarafından yayılması yoluyla, yolların buzunu çözmek ve buzlanmayı önlemek içindir. Kar yağışı beklentisiyle, yollar tuzlu su (sudaki konsantre tuz çözeltisi) ile optimal olarak "buzlanmaz", bu da kar-buzu ile yol yüzeyi arasında yapışmayı önler. Bu işlem, kar yağışından sonra yoğun tuz kullanımını ortadan kaldırır. Buz çözme için, bazen kalsiyum klorür ve/veya magnezyum klorür gibi ek maddelerle birlikte, tuzlu su ve tuz karışımları kullanılır. -10 °C'nin altında tuz veya tuzlu su kullanımı etkisiz hale gelir.
Birleşik Krallık'ta buz çözme tuzu ağırlıklı olarak Winsford, Cheshire'daki tek bir madenden gelir. Dağıtımdan önce topaklanmayı önleyici madde olarak <100 ppm ile karıştırılır, bu da kullanımdan önce stoklanmasına rağmen kaya tuzunun kumlama araçlarından serbestçe akmasını sağlar. Son yıllarda bu katkı sofra tuzunda da kullanılmaktadır. Toplam maliyeti azaltmak için yol tuzunda başka katkı maddeleri kullanılmıştır. Örneğin, ABD'de şeker pancarı işlemesinden elde edilen bir yan ürün karbonhidrat çözeltisi kaya tuzu ile karıştırıldı ve yol yüzeylerine tek başına gevşek kaya tuzundan yaklaşık %40 daha iyi yapıştırıldı. Yolda daha uzun süre kaldığı için uygulamanın birkaç kez tekrarlanması gerekmedi, zamandan ve paradan tasarruf sağlandı.
Fiziksel kimyanın teknik terimleriyle, bir su-tuz karışımının minimum donma noktası, tuzun ağırlıkça %23.31'i için -21.12 °C'dir. Ancak bu konsantrasyonun yakınında donma o kadar yavaştır ki, -22.4 °C'lik ötektik noktaya tuz ağırlığının yaklaşık %25'i ile ulaşılabilir.
Çevresel etkiler
Yol tuzu tatlı su kütlelerinde son bulur ve sudaki bitkilerin ve hayvanların osmoregülasyon yeteneklerini bozarak zarar verebilir. Tuzun her yerde bulunması, herhangi bir kıyı kaplama uygulamasında bir sorun teşkil eder, çünkü hapsedilmiş tuzlar yapışmada büyük sorunlara neden olur. Deniz yetkilileri ve gemi yapımcıları, inşaat sırasında yüzeylerdeki tuz konsantrasyonlarını izler. Yüzeylerdeki maksimum tuz konsantrasyonları, otoriteye ve uygulamaya bağlıdır. IMO yönetmeliği çoğunlukla kullanılır ve tuz seviyelerini sodyum klorür olarak ölçülen maksimum 50 mg/m2 çözünür tuzlara ayarlar. Bu ölçümler ile yapılır. Tuzlanma (artan tuzluluk, diğer adıyla sendromu) ve ardından artan metal sızıntısı, Kuzey Amerika ve Avrupa tatlı su yollarında devam eden bir sorundur.
Karayolu buz çözmede tuz, köprü tabliyelerinde, motorlu taşıtlarda, donatı demiri ve tellerinde ve yol yapımında kullanılan korumasız çelik yapıların korozyonu ile ilişkilendirilmektedir. , araç püskürtme ve rüzgarla savrulan eylemler ayrıca toprağı, yol kenarındaki bitki örtüsünü ve yerel yüzey suyu ve yeraltı suyu kaynaklarını da etkiler. Pik kullanım sırasında tuzun çevresel yüklenmesine dair kanıtlar bulunmasına rağmen, ilkbahar yağmurları ve çözülmeleri genellikle tuzun uygulandığı alandaki sodyum konsantrasyonlarını seyreltir. 2009 yılında yapılan bir araştırma, Minneapolis-St Paul metro alanında uygulanan yol tuzunun yaklaşık %70'inin yerel su havzasında tutulduğunu buldu.
İkame etme
Bazı kurumlar yol tuzu yerine bira, melas ve pancar şerbeti kullanırlar. Havayolları buz çözme için tuz bazlı çözümler yerine daha çok glikol ve şeker kullanır.
Gıda endüstrisi ve tarım
Birçok mikroorganizma tuzlu bir ortamda yaşayamaz: yoluyla hücrelerinden su çekilir. Bu nedenle tuz, pastırma, balık veya lahana gibi bazı yiyecekleri için kullanılır.
Gıdaya, gıda üreticisi veya tüketici tarafından lezzet arttırıcı, koruyucu, bağlayıcı, kontrol katkı maddesi, doku kontrol maddesi ve renk geliştirici olarak tuz eklenir. Gıda endüstrisindeki tuz tüketimi, azalan tüketim sırasına göre diğer gıda işleme, et paketleyiciler, konserve, fırıncılık, süt ve tahıl değirmeni ürünlerine bölünmüştür. Pastırma, jambon ve diğer işlenmiş et ürünlerinde renk gelişimini desteklemek için tuz eklenir. Koruyucu olarak tuz, bakterilerin büyümesini engeller. Tuz, et, yağ ve nemden oluşan bir bağlayıcı jel oluşturmak için sosislerde bir bağlayıcı görevi görür. Tuz ayrıca lezzet arttırıcı ve yumuşatıcı görevi görür.
Birçok süt endüstrisinde, peynire renk, fermantasyon ve doku kontrol maddesi olarak tuz eklenir. Süt ürünleri alt sektörü, kremalı tereyağı, yoğunlaştırılmış ve buharlaştırılmış süt, dondurulmuş tatlılar, dondurma, doğal ve işlenmiş peynir ve özel süt ürünleri üreten şirketleri içerir. Konservede tuz, öncelikle bir lezzet arttırıcı ve koruyucu olarak eklenir. Aynı zamanda diğer bileşenler, dehidrasyon maddesi, enzim inhibitörü ve yumuşatıcı için bir taşıyıcı olarak kullanılır. Fırınlamada, ekmek hamurundaki fermantasyon oranını kontrol etmek için tuz eklenir. Ayrıca glüteni (belirli hamurlardaki elastik protein-su kompleksi) güçlendirmek ve unlu mamuller üzerinde bir üst kaplama gibi bir lezzet arttırıcı olarak kullanılır. Gıda işleme kategorisi ayrıca değirmen ürünlerini de içerir. Bu ürünler, un ve pirincin öğütülmesi ve kahvaltılık tahıl gevreği ve harmanlanmış veya hazırlanmış un üretiminden oluşur. Tuz ayrıca bir baharat ajanı olarak kullanılır, örn. patates cipsi, pretzel, kedi ve köpek mamasında.
Sodyum klorür, veteriner tıbbında kusmaya neden olan madde olarak kullanılır. Sıcak doymuş çözelti olarak verilir. Kusma ayrıca az miktardaki adi tuz veya tuz kristallerinin farinjiyal yerleşiminden de kaynaklanabilir.
Tıp
Sodyum klorür, intravenöz tedavi için birincil çözeltilerden biri olarak suyla birlikte kullanılır. Burun spreyi genellikle bir salin çözeltisi içerir.
Yangın söndürme
Sodyum klorür, magnezyum, potasyum, sodyum ve NaK alaşımları (D Sınıfı) gibi yanıcı metal yangınlarında kullanılan yangın söndürücülerdeki (Met-L-X, Super D) başlıca söndürücü maddedir. Söndürme maddesini oluşturmak için karışıma su geçirmezlik (metal stearatlar) ve topaklanma önleyici maddeler (trikalsiyum fosfat) ile birlikte termoplastik toz eklenir. Ateşe uygulandığında tuz, bir soğutucu görevi görerek ateşten gelen ısıyı dağıtır ve ayrıca yangını boğmak için oksijen içermeyen bir kabuk oluşturur. Plastik katkı maddesi erir ve yanan metal tutuşma sıcaklığının altına düşene kadar kabuğun bütünlüğünü korumasına yardımcı olur. Bu tip yangın söndürücü 1940'ların sonlarında kartuşla çalışan bir ünite olarak icat edildi, ancak depolanmış basınç versiyonları artık daha popülerdir. Yaygın boyutları 14 kg taşınabilir ve 160 kg tekerleklidir.
Temizleyici
En azından orta çağdan beri insanlar tuzu ev yüzeylerine sürtünen bir temizlik maddesi olarak kullandılar. Aynı zamanda birçok şampuan, diş macunu markasında ve araba yollarının ve buz parçalarının buzunu çözmek için yaygın olarak kullanılır.
Optik kullanım
Kusursuz NaCl kristalleri, kızılötesi ışık için, özellikle 200 nm ve 20 µm arasında, yaklaşık %90'lık bir optik geçirgenliğe sahiptir. Bu nedenle, bu spektral aralıkta çalışan emici olmayan birkaç alternatif olduğu ve mikroskobik homojensizliklerin yokluğu için gereksinimlerin görünür aralıktan daha az katı olduğu yerlerdeki optik bileşenlerde (pencereler ve prizmalar) kullanıldılar. Ucuz olmasına rağmen, NaCl kristalleri yumuşak ve higroskopiktir - ortam havasına maruz kaldıklarında yavaş yavaş "don" ile kaplanırlar. Bu, NaCl'nin kuru ortamlara, vakumla kapatılmış montaj alanlarına veya prototip oluşturma gibi kısa süreli kullanımlara uygulanmasını sınırlar. Günümüzde kızılötesi spektral aralık için NaCl yerine mekanik olarak daha güçlü ve neme karşı daha az hassas olan (ZnSe) gibi malzemeler kullanılmaktadır.
Kimya
Katı sodyum klorür
Katı sodyum klorürde, her iyon, elektrostatik zeminlerde beklendiği gibi, zıt yüklü altı iyonla çevrilidir. Çevredeki iyonlar, düzenli bir oktahedronun köşelerinde bulunur. dilinde, daha büyük klorür iyonları (167 pm boyutunda) kübik bir dizide düzenlenirken, daha küçük sodyum iyonları (116 pm) aralarındaki tüm kübik boşlukları (oktahedral boşluklar) doldurur. Bu aynı temel yapı, diğer birçok bileşikte bulunur ve yaygın olarak halit veya kaya tuzu kristal yapısı olarak bilinir. İki atomlu bir yüz merkezli kübik (fcc) kafes veya iç içe geçmiş iki yüz merkezli kübik kafes olarak temsil edilebilir. Birinci atom her kafes noktasında bulunur ve ikinci atom fcc birim hücre kenarı boyunca kafes noktalarının ortasında bulunur.
Katı sodyum klorürün erime noktası 801 °C’dir. Sodyum klorürün sıcaklığın bir fonksiyonu olarak Isı iletkenliği, 8 K'da (−265.15 °C) maksimum 2.03 W/(cm K)'ye sahiptir ve 314 K'de (41 °C) 0.069'a düşer. Dopingle de azalır.
Atomik çözünürlüklü gerçek zamanlı video görüntüleme, sodyum klorürün kristal çekirdeklenmesinin ilk aşamasının görselleştirilmesine olanak tanır.
Sulu çözeltiler
NaCl'nin çözünürlüğü (g NaCl / 1 kg çözücü 25 °C’de) | |
---|---|
Su | 360 |
Formamid | 94 |
Gliserin | 83 |
Propilen glikol | 71 |
Formik asit | 52 |
Sıvı amonyak | 30.2 |
Metanol | 14 |
Etanol | 0.65 |
Dimetilformamid | 0.4 |
1-Propanol | 0.124 |
Sülfolan | 0.05 |
1-Bütanol | 0.05 |
2-Propanol | 0.03 |
1-Pentanol | 0.018 |
Asetonitril | 0.003 |
Aseton | 0.00042 |
Katıdaki Na+ ve Cl− iyonları arasındaki çekim o kadar güçlüdür ki, yalnızca su gibi yüksek polariteye sahip çözücüler NaCl'yi iyi çözer.
Suda çözündüğünde, Na+ ve Cl− iyonları polar su molekülleri ile çevrelendikçe sodyum klorür çerçevesi parçalanır. Bu çözeltiler, 250 pm Na–O mesafesi ile [Na(H2O)8]+ formülüne sahip oluşur. Klorür iyonları da güçlü bir şekilde çözülür, her biri ortalama altı su molekülü ile çevrilidir. Sodyum klorür çözeltileri saf sudan çok farklı özelliklere sahiptir. Ötektik nokta, tuzun %23.31 kütle kesri için −21.12 °C'dir ve doymuş tuz çözeltisinin kaynama noktası 108.7 °C’ye yakındır. Soğuk çözeltilerden tuz, NaCl•2H2O olarak kristalleşir.
Sodyum klorür çözeltilerinin pH'ı
Bir sodyum klorür çözeltisinin pH'ı, güçlü asit HCl'nin eşlenik bazı olan Cl− iyonunun aşırı derecede zayıf bazlığı nedeniyle ≈7 olarak kalır. Başka bir deyişle, iyonik güç ve aktivite katsayılarının etkilerinin ihmal edilebilir olduğu seyreltilmiş çözeltilerde NaCl'nin sistem pH’ı üzerinde hiçbir etkisi yoktur.
Beklenmeyen kararlı stokiyometrik değişkenler
Adi tuz, 1: 1 molar sodyum ve klor oranına sahiptir. 2013 yılında, farklı stokiyometrilerde sodyum ve klorür bileşikleri keşfedildi; beş yeni bileşik tahmin edildi (örn., Na3Cl, Na2Cl, Na3Cl2, NaCl3 ve NaCl7). Bazılarının varlığı yüksek basınçlarda deneysel olarak doğrulanmıştır: kübik ve ortorombik NaCl3 ve iki boyutlu metalik tetragonal Na3Cl . Bu, kimyasal sezgiyi ihlal eden bileşiklerin, ortam dışı koşullar altında basit sistemlerde mümkün olduğunu gösterir.
Doğada bulunuşu
Deniz tuzu'nun küçük parçacıkları, denizden uzak baskın , farklı bir şekilde kirlenmemiş havada bulutların oluşmasını sağlar.
Üretimi
Tuz, halen ve deniz suyunun veya tuzlu suyun buharlaştırılmasıyla topluca üretilmektedir. de önemli bir kaynaktır. Çin dünyanın ana tuz tedarikçisidir. 2017'de dünya üretiminin 280 milyon ton olduğu tahmin edildi, ilk beş üretici (milyon ton olarak) Çin (68,0), Amerika Birleşik Devletleri (43,0), Hindistan (26,0), Almanya (13,0) ve Kanada (13,0). Tuz aynı zamanda potasyum madenciliğinin bir yan ürünüdür.
- Amerika Birleşik Devletleri, New York, yakınlarındaki modern kaya tuzu madeni
-
- Tuz yığınları, Salar de Uyuni, Bolivya.
Ayrıca bakınız
- Halit, sodyum klorürün mineral formu
- Yemek tuzu
- Tuzluluk
Kaynakça
- ^ . PhysicsOpenLab. 8 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2021.
- ^ a b c d e f Haynes, 4,89
- ^ Haynes, 10.241
- ^ Haynes, 4.135
- ^ Haynes, 4.148
- ^ Sodium chloride 27 Haziran 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. nlm.nih.gov.
- ^ a b c d Westphal, Gisbert et al. (2002) "Sodium Chloride" in Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry, Wiley-VCH, Weinheim DOI:10.1002/14356007.a24_317.pub4.
- ^ a b c d e f g h i j k l Kostick, Dennis S. (Ekim 2010) "Salt" 1 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde . in U.S. Geological Survey, 2008 Minerals Yearbook
- ^ a b Elvers, B. et al. (ed.) (1991) Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry, 5th ed. Vol. A24, Wiley, p. 319, .
- ^ Rastogi, Nina (16 Şubat 2010) Does road salt harm the environment? 7 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . slate.com.
- ^ . phys.org. 3 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . www.sciencedaily.com. University of Minnesota. 20 Şubat 2009. 14 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2015.
- ^ Casey, Michael. . phys.org. 29 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . MRO Network. 9 Aralık 2016. 10 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b R. D. Shannon (1976). "Revised effective ionic radii and systematic studies of interatomic distances in halides and chalcogenides". Acta Crystallogr A. 32 (5): 751-767. Bibcode:1976AcCrA..32..751S. doi:10.1107/S0567739476001551 .
- ^ Sirdeshmukh, Dinker B.; Sirdeshmukh, Lalitha; Subhadra, K. G. (2001). Alkali halides: a handbook of physical properties. Springer. ss. 65, 68. ISBN .
- ^ Nakamuro, Takayuki; Sakakibara, Masaya; Nada, Hiroki; Harano, Koji; Nakamura, Eiichi (2021). "Capturing the Moment of Emergence of Crystal Nucleus from Disorder". Journal of the American Chemical Society. 143 (4): 1763-1767. doi:10.1021/jacs.0c12100 . (PMID) 33475359.
- ^ Burgess, J (1978). Metal Ions in Solution. New York: Ellis Horwood. ISBN .
- ^ Klewe, B; Pedersen (1974). "The crystal structure of sodium chloride dihydrate". Acta Crystallogr. B30 (10): 2363-2371. doi:10.1107/S0567740874007138 .
- ^ Lincoln, S. F.; Richens, D. T. and Sykes, A. G. (2003) "Metal Aqua Ions" Comprehensive Coordination Chemistry II Volume 1, pp. 515–555. DOI:10.1016/B0-08-043748-6/01055-0.
- ^ Water-NaCl phase diagram. Lide, CRC Handbook of Chemistry and Physics, 86 ed (2005-2006), CRC pages 8-71, 8-116.
- ^ . Flinn Scientific Chem Fax. 2016. 19 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Eylül 2018.
Neutralization of a strong acid and a strong base gives a neutral salt.
- ^ Zhang, W.; Oganov, A. R.; Goncharov, A. F.; Zhu, Q.; Boulfelfel, S. E.; Lyakhov, A. O.; Stavrou, E.; Somayazulu, M.; Prakapenka, V. B.; Konôpková, Z. (2013). "Unexpected Stable Stoichiometries of Sodium Chlorides". Science. 342 (6165): 1502-1505. arXiv:1310.7674 $2. Bibcode:2013Sci...342.1502Z. doi:10.1126/science.1244989. (PMID) 24357316.
- ^ Mason, B. J. (2006). "The role of sea-salt particles as cloud condensation nuclei over the remote oceans". Quarterly Journal of the Royal Meteorological Society. 127 (576): 2023-32. Bibcode:2001QJRMS.127.2023M. doi:10.1002/qj.49712757609.
- ^ Salt 22 Eylül 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., U.S. Geological Survey
Alıntılanan kaynaklar
Dış bağlantılar
- Salt 16 Kasım 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Amerika Birleşik Devletleri Jeolojik Araştırma İstatistikleri ve Bilgileri
- . Road Management Journal. December 1997. 21 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2007.
- Hesaplayıcılar: Sulu NaCl'nin (ve diğer tuzların) yüzey gerilimleri 22 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . ve yoğunlukları, molariteleri ve molaliteleri 22 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- JtBaker MSDS 12 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sodyum klorur yaygin olarak tuz ismiyle bilinen deniz tuzu ayni zamanda diger kimyasal tuzlari da icerir kimyasal formulu NaCl 1 1 oraninda sodyum ve klorur iyonlari olan iyonik bilesik Molar kutleleri sirasiyla 22 99 ve 35 45 g moldur 100 g NaCl 39 34 g Na ve 60 66 g Cl icerir Sodyum klorur deniz suyunun tuzlulugundan ve bircok cok hucreli organizmanin hucre disi sivisindan en cok sorumlu olan tuzdur Yenilebilir sofra tuzu biciminde yaygin olarak bir cesni ve gida koruyucusu olarak kullanilir Bircok endustriyel proseste buyuk miktarlarda sodyum klorur kullanilir ve daha ileri kimyasal sentezler icin hammadde olarak kullanilan sodyum ve klor bilesiklerinin ana kaynagidir Sodyum klorurun ikinci bir ana uygulamasi donma sicakligi altindaki havalarda yollarin buzunun cozulmesidir Sodyum klorur AdlandirmalarIUPAC adiSodyum klorurDiger adlarAdi tuzhalitkaya tuzusofra tuzudeniz tuzuTanimlayicilarCAS numarasi 7647 14 5 3D model JSmol Etkilesimli goruntuBeilstein Referansi 3534976ChEBI CHEBI 26710 ChEMBL ChEMBL1200574 ChemSpider 5044 ECHA InfoCard 100 028 726EC Numarasi 231 598 3Gmelin Referansi 13673KEGG D02056 MeSH Sodyum klorurPubChem CID 5234RTECS numarasi VZ4725000UNII 451W47IQ8X CompTox Bilgi Panosu EPA DTXSID3021271InChI InChI 1S ClH Na h1H q 1 p 1 Key FAPWRFPIFSIZLT UHFFFAOYSA M InChI 1 ClH Na h1H q 1 p 1Key FAPWRFPIFSIZLT REWHXWOFAESMILES Na Cl OzelliklerMolekul formulu NaClMolekul kutlesi 58 443 g molGorunum Renksiz kubik kristallerKoku KokusuzYogunluk 2 17 g cm3Erime noktasi 800 7 C 1 473 3 F 1 073 8 K Kaynama noktasi 1 465 C 2 669 F 1 738 K Cozunurluk su icinde 360 g 1000 g T 25 C saf suCozunurluk amonyak icinde 21 5 g LCozunurluk metanol icinde 14 9 g LManyetik alinganlik x 30 2 10 6 cm3 molKirinim dizimi nD 1 5441 589 nm de YapiKristal yapi Yuz merkezli kubik metne bakin Uzay grubu Fm3 m No 225 Kafes sabiti a 564 02 pm Z 4Na icin oktahedral oktahedral at Cl icin oktahedralTermokimyaIsi sigasi C 50 5 J K mol Standart molar entropi S 298 72 10 J K mol Standart formasyon entalpisi DfH 298 411 120 kJ molFarmakolojiATC kodu WHO DSO DSO DSO TehlikelerNFPA 704 yangin karosu 000Oldurucu doz veya konsantrasyon LD LC LD50 medyan doz 3 g kg oral sican Benzeyen bilesiklerDiger anyonlar Sodyum bromurDiger katyonlar Potasyum klorur Sezyum klorurAksi belirtilmedigi surece madde verileri Standart sicaklik ve basinc kosullarinda belirtilir 25 C 77 F 100 kPa Bilgi kutusu kaynaklariKullanimiTuzun bilinen ev ici kullanimlarina ek olarak yilda yaklasik 250 milyon ton uretimin 2008 verisi daha baskin uygulamalari arasinda kimyasallar ve buz cozme yer almaktadir Kimyasal fonksiyonlari Dunya uretiminin cogunu tuketen bircok kimyasalin uretiminde dogrudan veya dolayli olarak tuz kullanilmaktadir Klor alkali endustrisi Kimyasal denkleme gore klor ve sodyum hidroksit uretmek icin endustriyel islem olan baslangic noktasidir 2NaCl 2H2O elektrolizCl2 H2 2NaOH displaystyle ce 2 NaCl 2 H2O gt elektroliz Cl2 H2 2 NaOH Bu elektroliz ya bir civa hucresinde bir diyafram hucresinde ya da bir membran hucresinde gerceklestirilir Bunlarin her biri kloru sodyum hidroksitten ayirmak icin farkli bir yontem kullanir Elektrolizin yuksek enerji tuketimi nedeniyle diger teknolojiler gelistirilmektedir bu sayede verimlilikteki kucuk iyilestirmeler buyuk ekonomik geri odemelere sahip olabilir Bazi klor uygulamalari PVC termoplastiklerin uretimi dezenfektanlar ve cozuculeri icerir Sodyum hidroksit kagit sabun ve aluminyum vb uretimi saglayan bircok farkli endustride yaygin olarak kullanilmaktadir Soda kulu endustrisi Sodyum klorur Solvay isleminde sodyum karbonat ve kalsiyum klorur uretmek icin kullanilir Sodyum karbonat ise cam sodyum bikarbonat ve boyar maddelerin yani sira sayisiz baska kimyasal madde uretmek icin kullanilir Mannheim isleminde sodyum sulfat ve hidroklorik asit uretimi icin sodyum klorur kullanilir Standart Sodyum klorur ASTM International tarafindan olusturulmus uluslararasi bir standarda sahiptir Standart ASTM E534 13 olarak adlandirilir ve sodyum klorurun kimyasal analizi icin standart test yontemleridir Listelenen bu yontemler amaclanan kullanim ve uygulama icin uygun olup olmadigini belirlemek icin sodyum kloruru analiz etmeye yonelik prosedurler saglar Cesitli endustriyel kullanimlar Sodyum klorur yogun olarak kullanilir bu nedenle nispeten kucuk uygulamalar bile buyuk miktarlarda tuketebilir Petrol ve gaz aramalarinda tuz kuyu sondajinda sondaj sivilarinin onemli bir bilesenidir Yuksek kuyu ici gaz basinclarinin ustesinden gelmek icin sondaj sivisinin yogunlugunu pihtilastirmak ve arttirmak icin kullanilir Matkap bir tuz olusumuna carptiginda tuz tabakasi icindeki cozunmeyi en aza indirmek ve cozeltiyi doyurmak icin sondaj sivisina tuz eklenir Tuz ayrica cimentolu kaplamalarda betonun kurunu arttirmak icin de kullanilir Tekstil ve boyamada tuz organik kirleticileri ayirmak boyarmadde cokeltilerinin tuzlanmasini desteklemek ve bunlari standardize etmek icin konsantre boyalarla karistirmak icin tuzlu su durulamasi olarak kullanilir Ana rollerinden biri negatif yuklu boya iyonlarinin emilimini tesvik etmek icin pozitif iyon yukunu saglamaktir Ayrica aluminyum berilyum bakir celik ve vanadyum islemede de kullanilir odun hamurunu agartmak icin tuz kullanilir Ayni zamanda mukemmel bir oksijen bazli kimyasali olan uretmek icin sulfurik asit ve su ile birlikte eklenen sodyum klorat yapmak icin de kullanilir Birinci Dunya Savasi ndan sonra Almanya da ortaya cikan klor dioksit islemi klorlu agartma bilesiklerini azaltmak veya ortadan kaldirmak icin cevresel baskilar nedeniyle daha populer hale geliyor Tabaklama ve deri islemede derilerin alt kismindaki mikrobiyal aktiviteyi engellemek ve nemi deriye geri cekmek icin hayvan tuz eklenir Kaucuk imalatinda buna ve beyaz kaucuk cesitlerini yapmak icin tuz kullanilmaktadir Tuzlu su ve sulfurik asit klorlu butadien den yapilmis emulsifiye edilmis bir lateksi pihtilastirmak icin kullanilir Topragi sabitlemek ve karayollarinin yapildigi temele saglamlik saglamak icin de tuz eklenir Tuz nem ve trafik yukundeki degisiklikler nedeniyle yuzeyde meydana gelen kaymanin etkilerini en aza indirecek sekilde hareket eder Sodyum klorur higroskopik ozellikleri nedeniyle bazen ucuz ve guvenli bir kurutucu olarak kullanilir bu da tarihsel olarak etkili bir yontemi haline getirir tuz osmotik basinc yoluyla bakterilerden suyu cekerek gida bozulmasinin onemli bir kaynagi olan uremesini engeller Daha etkili kurutucular mevcut olsa da cok azi insanlarin yutmasi icin guvenlidir Su yumusatma sabunun hareketine mudahale eden ve ev ve endustriyel ekipman ve borularda bir alkali mineral tortusu tabakasi veya tabakasinin olusmasina katkida bulunan kalsiyum ve magnezyum iyonlari icerir Ticari ve konut su yumusatma uniteleri sertlige neden olan iyonlari gidermek icin kullanir Bu recineler sodyum klorur kullanilarak uretilir ve rejenere edilir Yol tuzu Su NaCl karisiminin faz diyagrami Tuzun ikinci buyuk uygulamasi hem hem de tarafindan yayilmasi yoluyla yollarin buzunu cozmek ve buzlanmayi onlemek icindir Kar yagisi beklentisiyle yollar tuzlu su sudaki konsantre tuz cozeltisi ile optimal olarak buzlanmaz bu da kar buzu ile yol yuzeyi arasinda yapismayi onler Bu islem kar yagisindan sonra yogun tuz kullanimini ortadan kaldirir Buz cozme icin bazen kalsiyum klorur ve veya magnezyum klorur gibi ek maddelerle birlikte tuzlu su ve tuz karisimlari kullanilir 10 C nin altinda tuz veya tuzlu su kullanimi etkisiz hale gelir Kisin kullanim icin yol tuzu yiginlari Birlesik Krallik ta buz cozme tuzu agirlikli olarak Winsford Cheshire daki tek bir madenden gelir Dagitimdan once topaklanmayi onleyici madde olarak lt 100 ppm ile karistirilir bu da kullanimdan once stoklanmasina ragmen kaya tuzunun kumlama araclarindan serbestce akmasini saglar Son yillarda bu katki sofra tuzunda da kullanilmaktadir Toplam maliyeti azaltmak icin yol tuzunda baska katki maddeleri kullanilmistir Ornegin ABD de seker pancari islemesinden elde edilen bir yan urun karbonhidrat cozeltisi kaya tuzu ile karistirildi ve yol yuzeylerine tek basina gevsek kaya tuzundan yaklasik 40 daha iyi yapistirildi Yolda daha uzun sure kaldigi icin uygulamanin birkac kez tekrarlanmasi gerekmedi zamandan ve paradan tasarruf saglandi Fiziksel kimyanin teknik terimleriyle bir su tuz karisiminin minimum donma noktasi tuzun agirlikca 23 31 i icin 21 12 C dir Ancak bu konsantrasyonun yakininda donma o kadar yavastir ki 22 4 C lik otektik noktaya tuz agirliginin yaklasik 25 i ile ulasilabilir Cevresel etkiler Yol tuzu tatli su kutlelerinde son bulur ve sudaki bitkilerin ve hayvanlarin osmoregulasyon yeteneklerini bozarak zarar verebilir Tuzun her yerde bulunmasi herhangi bir kiyi kaplama uygulamasinda bir sorun teskil eder cunku hapsedilmis tuzlar yapismada buyuk sorunlara neden olur Deniz yetkilileri ve gemi yapimcilari insaat sirasinda yuzeylerdeki tuz konsantrasyonlarini izler Yuzeylerdeki maksimum tuz konsantrasyonlari otoriteye ve uygulamaya baglidir IMO yonetmeligi cogunlukla kullanilir ve tuz seviyelerini sodyum klorur olarak olculen maksimum 50 mg m2 cozunur tuzlara ayarlar Bu olcumler ile yapilir Tuzlanma artan tuzluluk diger adiyla sendromu ve ardindan artan metal sizintisi Kuzey Amerika ve Avrupa tatli su yollarinda devam eden bir sorundur Karayolu buz cozmede tuz kopru tabliyelerinde motorlu tasitlarda donati demiri ve tellerinde ve yol yapiminda kullanilan korumasiz celik yapilarin korozyonu ile iliskilendirilmektedir arac puskurtme ve ruzgarla savrulan eylemler ayrica topragi yol kenarindaki bitki ortusunu ve yerel yuzey suyu ve yeralti suyu kaynaklarini da etkiler Pik kullanim sirasinda tuzun cevresel yuklenmesine dair kanitlar bulunmasina ragmen ilkbahar yagmurlari ve cozulmeleri genellikle tuzun uygulandigi alandaki sodyum konsantrasyonlarini seyreltir 2009 yilinda yapilan bir arastirma Minneapolis St Paul metro alaninda uygulanan yol tuzunun yaklasik 70 inin yerel su havzasinda tutuldugunu buldu Ikame etme Bazi kurumlar yol tuzu yerine bira melas ve pancar serbeti kullanirlar Havayollari buz cozme icin tuz bazli cozumler yerine daha cok glikol ve seker kullanir Gida endustrisi ve tarim Bircok mikroorganizma tuzlu bir ortamda yasayamaz yoluyla hucrelerinden su cekilir Bu nedenle tuz pastirma balik veya lahana gibi bazi yiyecekleri icin kullanilir Gidaya gida ureticisi veya tuketici tarafindan lezzet arttirici koruyucu baglayici kontrol katki maddesi doku kontrol maddesi ve renk gelistirici olarak tuz eklenir Gida endustrisindeki tuz tuketimi azalan tuketim sirasina gore diger gida isleme et paketleyiciler konserve firincilik sut ve tahil degirmeni urunlerine bolunmustur Pastirma jambon ve diger islenmis et urunlerinde renk gelisimini desteklemek icin tuz eklenir Koruyucu olarak tuz bakterilerin buyumesini engeller Tuz et yag ve nemden olusan bir baglayici jel olusturmak icin sosislerde bir baglayici gorevi gorur Tuz ayrica lezzet arttirici ve yumusatici gorevi gorur Bircok sut endustrisinde peynire renk fermantasyon ve doku kontrol maddesi olarak tuz eklenir Sut urunleri alt sektoru kremali tereyagi yogunlastirilmis ve buharlastirilmis sut dondurulmus tatlilar dondurma dogal ve islenmis peynir ve ozel sut urunleri ureten sirketleri icerir Konservede tuz oncelikle bir lezzet arttirici ve koruyucu olarak eklenir Ayni zamanda diger bilesenler dehidrasyon maddesi enzim inhibitoru ve yumusatici icin bir tasiyici olarak kullanilir Firinlamada ekmek hamurundaki fermantasyon oranini kontrol etmek icin tuz eklenir Ayrica gluteni belirli hamurlardaki elastik protein su kompleksi guclendirmek ve unlu mamuller uzerinde bir ust kaplama gibi bir lezzet arttirici olarak kullanilir Gida isleme kategorisi ayrica degirmen urunlerini de icerir Bu urunler un ve pirincin ogutulmesi ve kahvaltilik tahil gevregi ve harmanlanmis veya hazirlanmis un uretiminden olusur Tuz ayrica bir baharat ajani olarak kullanilir orn patates cipsi pretzel kedi ve kopek mamasinda Sodyum klorur veteriner tibbinda kusmaya neden olan madde olarak kullanilir Sicak doymus cozelti olarak verilir Kusma ayrica az miktardaki adi tuz veya tuz kristallerinin farinjiyal yerlesiminden de kaynaklanabilir Tip Sodyum klorur intravenoz tedavi icin birincil cozeltilerden biri olarak suyla birlikte kullanilir Burun spreyi genellikle bir salin cozeltisi icerir Yangin sondurme Cesitli metaller icin D sinifi bir yangin sondurucu Sodyum klorur magnezyum potasyum sodyum ve NaK alasimlari D Sinifi gibi yanici metal yanginlarinda kullanilan yangin sonduruculerdeki Met L X Super D baslica sondurucu maddedir Sondurme maddesini olusturmak icin karisima su gecirmezlik metal stearatlar ve topaklanma onleyici maddeler trikalsiyum fosfat ile birlikte termoplastik toz eklenir Atese uygulandiginda tuz bir sogutucu gorevi gorerek atesten gelen isiyi dagitir ve ayrica yangini bogmak icin oksijen icermeyen bir kabuk olusturur Plastik katki maddesi erir ve yanan metal tutusma sicakliginin altina dusene kadar kabugun butunlugunu korumasina yardimci olur Bu tip yangin sondurucu 1940 larin sonlarinda kartusla calisan bir unite olarak icat edildi ancak depolanmis basinc versiyonlari artik daha populerdir Yaygin boyutlari 14 kg tasinabilir ve 160 kg tekerleklidir Temizleyici En azindan orta cagdan beri insanlar tuzu ev yuzeylerine surtunen bir temizlik maddesi olarak kullandilar Ayni zamanda bircok sampuan dis macunu markasinda ve araba yollarinin ve buz parcalarinin buzunu cozmek icin yaygin olarak kullanilir Optik kullanim Kusursuz NaCl kristalleri kizilotesi isik icin ozellikle 200 nm ve 20 µm arasinda yaklasik 90 lik bir optik gecirgenlige sahiptir Bu nedenle bu spektral aralikta calisan emici olmayan birkac alternatif oldugu ve mikroskobik homojensizliklerin yoklugu icin gereksinimlerin gorunur araliktan daha az kati oldugu yerlerdeki optik bilesenlerde pencereler ve prizmalar kullanildilar Ucuz olmasina ragmen NaCl kristalleri yumusak ve higroskopiktir ortam havasina maruz kaldiklarinda yavas yavas don ile kaplanirlar Bu NaCl nin kuru ortamlara vakumla kapatilmis montaj alanlarina veya prototip olusturma gibi kisa sureli kullanimlara uygulanmasini sinirlar Gunumuzde kizilotesi spektral aralik icin NaCl yerine mekanik olarak daha guclu ve neme karsi daha az hassas olan ZnSe gibi malzemeler kullanilmaktadir KimyaKati sodyum klorur Mikroskop altinda sodyum klorur kristali NaCl octahedra Sari noktalar zit yuklu iyonlar arasindaki elektrostatik kuvveti temsil eder Kati sodyum klorurde her iyon elektrostatik zeminlerde beklendigi gibi zit yuklu alti iyonla cevrilidir Cevredeki iyonlar duzenli bir oktahedronun koselerinde bulunur dilinde daha buyuk klorur iyonlari 167 pm boyutunda kubik bir dizide duzenlenirken daha kucuk sodyum iyonlari 116 pm aralarindaki tum kubik bosluklari oktahedral bosluklar doldurur Bu ayni temel yapi diger bircok bilesikte bulunur ve yaygin olarak halit veya kaya tuzu kristal yapisi olarak bilinir Iki atomlu bir yuz merkezli kubik fcc kafes veya ic ice gecmis iki yuz merkezli kubik kafes olarak temsil edilebilir Birinci atom her kafes noktasinda bulunur ve ikinci atom fcc birim hucre kenari boyunca kafes noktalarinin ortasinda bulunur Kati sodyum klorurun erime noktasi 801 C dir Sodyum klorurun sicakligin bir fonksiyonu olarak Isi iletkenligi 8 K da 265 15 C maksimum 2 03 W cm K ye sahiptir ve 314 K de 41 C 0 069 a duser Dopingle de azalir Atomik cozunurluklu gercek zamanli video goruntuleme sodyum klorurun kristal cekirdeklenmesinin ilk asamasinin gorsellestirilmesine olanak tanir Sulu cozeltiler NaCl nin cozunurlugu g NaCl 1 kg cozucu 25 C de Su 360Formamid 94Gliserin 83Propilen glikol 71Formik asit 52Sivi amonyak 30 2Metanol 14Etanol 0 65Dimetilformamid 0 41 Propanol 0 124Sulfolan 0 051 Butanol 0 052 Propanol 0 031 Pentanol 0 018Asetonitril 0 003Aseton 0 00042 Katidaki Na ve Cl iyonlari arasindaki cekim o kadar gucludur ki yalnizca su gibi yuksek polariteye sahip cozuculer NaCl yi iyi cozer NaCl H2O 2 levhasinin gorunumu kirmizi O beyaz H yesil Cl mor Na Suda cozundugunde Na ve Cl iyonlari polar su molekulleri ile cevrelendikce sodyum klorur cercevesi parcalanir Bu cozeltiler 250 pm Na O mesafesi ile Na H2O 8 formulune sahip olusur Klorur iyonlari da guclu bir sekilde cozulur her biri ortalama alti su molekulu ile cevrilidir Sodyum klorur cozeltileri saf sudan cok farkli ozelliklere sahiptir Otektik nokta tuzun 23 31 kutle kesri icin 21 12 C dir ve doymus tuz cozeltisinin kaynama noktasi 108 7 C ye yakindir Soguk cozeltilerden tuz NaCl 2H2O olarak kristallesir Sodyum klorur cozeltilerinin pH i Bir sodyum klorur cozeltisinin pH i guclu asit HCl nin eslenik bazi olan Cl iyonunun asiri derecede zayif bazligi nedeniyle 7 olarak kalir Baska bir deyisle iyonik guc ve aktivite katsayilarinin etkilerinin ihmal edilebilir oldugu seyreltilmis cozeltilerde NaCl nin sistem pH i uzerinde hicbir etkisi yoktur Beklenmeyen kararli stokiyometrik degiskenler Adi tuz 1 1 molar sodyum ve klor oranina sahiptir 2013 yilinda farkli stokiyometrilerde sodyum ve klorur bilesikleri kesfedildi bes yeni bilesik tahmin edildi orn Na3Cl Na2Cl Na3Cl2 NaCl3 ve NaCl7 Bazilarinin varligi yuksek basinclarda deneysel olarak dogrulanmistir kubik ve ortorombik NaCl3 ve iki boyutlu metalik tetragonal Na3Cl Bu kimyasal sezgiyi ihlal eden bilesiklerin ortam disi kosullar altinda basit sistemlerde mumkun oldugunu gosterir Dogada bulunusuDeniz tuzu nun kucuk parcaciklari denizden uzak baskin farkli bir sekilde kirlenmemis havada bulutlarin olusmasini saglar UretimiTuz halen ve deniz suyunun veya tuzlu suyun buharlastirilmasiyla topluca uretilmektedir de onemli bir kaynaktir Cin dunyanin ana tuz tedarikcisidir 2017 de dunya uretiminin 280 milyon ton oldugu tahmin edildi ilk bes uretici milyon ton olarak Cin 68 0 Amerika Birlesik Devletleri 43 0 Hindistan 26 0 Almanya 13 0 ve Kanada 13 0 Tuz ayni zamanda potasyum madenciliginin bir yan urunudur Amerika Birlesik Devletleri New York yakinlarindaki modern kaya tuzu madeni Lut Golu nun guney ucundaki Urdun ve Israil tuz buharlasma havuzlari Tuz yiginlari Salar de Uyuni Bolivya Ayrica bakinizHalit sodyum klorurun mineral formu Yemek tuzu TuzlulukKaynakca PhysicsOpenLab 8 Subat 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Agustos 2021 a b c d e f Haynes 4 89 Haynes 10 241 Haynes 4 135 Haynes 4 148 Sodium chloride 27 Haziran 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde nlm nih gov a b c d Westphal Gisbert et al 2002 Sodium Chloride in Ullmann s Encyclopedia of Industrial Chemistry Wiley VCH Weinheim DOI 10 1002 14356007 a24 317 pub4 a b c d e f g h i j k l Kostick Dennis S Ekim 2010 Salt 1 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde in U S Geological Survey 2008 Minerals Yearbook a b Elvers B et al ed 1991 Ullmann s Encyclopedia of Industrial Chemistry 5th ed Vol A24 Wiley p 319 978 3 527 20124 2 Rastogi Nina 16 Subat 2010 Does road salt harm the environment 7 Eylul 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde slate com phys org 3 Aralik 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi www sciencedaily com University of Minnesota 20 Subat 2009 14 Subat 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Eylul 2015 Casey Michael phys org 29 Ocak 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi MRO Network 9 Aralik 2016 10 Ocak 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi a b R D Shannon 1976 Revised effective ionic radii and systematic studies of interatomic distances in halides and chalcogenides Acta Crystallogr A 32 5 751 767 Bibcode 1976AcCrA 32 751S doi 10 1107 S0567739476001551 Sirdeshmukh Dinker B Sirdeshmukh Lalitha Subhadra K G 2001 Alkali halides a handbook of physical properties Springer ss 65 68 ISBN 978 3 540 42180 1 Nakamuro Takayuki Sakakibara Masaya Nada Hiroki Harano Koji Nakamura Eiichi 2021 Capturing the Moment of Emergence of Crystal Nucleus from Disorder Journal of the American Chemical Society 143 4 1763 1767 doi 10 1021 jacs 0c12100 PMID 33475359 Burgess J 1978 Metal Ions in Solution New York Ellis Horwood ISBN 978 0 85312 027 8 Klewe B Pedersen 1974 The crystal structure of sodium chloride dihydrate Acta Crystallogr B30 10 2363 2371 doi 10 1107 S0567740874007138 Lincoln S F Richens D T and Sykes A G 2003 Metal Aqua Ions Comprehensive Coordination Chemistry II Volume 1 pp 515 555 DOI 10 1016 B0 08 043748 6 01055 0 Water NaCl phase diagram Lide CRC Handbook of Chemistry and Physics 86 ed 2005 2006 CRC pages 8 71 8 116 Flinn Scientific Chem Fax 2016 19 Eylul 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Eylul 2018 Neutralization of a strong acid and a strong base gives a neutral salt Zhang W Oganov A R Goncharov A F Zhu Q Boulfelfel S E Lyakhov A O Stavrou E Somayazulu M Prakapenka V B Konopkova Z 2013 Unexpected Stable Stoichiometries of Sodium Chlorides Science 342 6165 1502 1505 arXiv 1310 7674 2 Bibcode 2013Sci 342 1502Z doi 10 1126 science 1244989 PMID 24357316 Mason B J 2006 The role of sea salt particles as cloud condensation nuclei over the remote oceans Quarterly Journal of the Royal Meteorological Society 127 576 2023 32 Bibcode 2001QJRMS 127 2023M doi 10 1002 qj 49712757609 Salt 22 Eylul 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde U S Geological SurveyAlintilanan kaynaklarHaynes William M Ed 2011 CRC Handbook of Chemistry and Physics 92nd CRC Press ISBN 978 1439855119 Tikhomirova 2020 Exotic Two Dimensional Structure The First Case of Hexagonal NaCl The Journal of Physical Chemistry Letters 11 10 3821 3827 doi 10 1021 acs jpclett 0c00874 PMID 32330050 Dis baglantilarSalt 16 Kasim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Amerika Birlesik Devletleri Jeolojik Arastirma Istatistikleri ve Bilgileri Road Management Journal December 1997 21 Eylul 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Subat 2007 Hesaplayicilar Sulu NaCl nin ve diger tuzlarin yuzey gerilimleri 22 Subat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ve yogunluklari molariteleri ve molaliteleri 22 Subat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde JtBaker MSDS 12 Subat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde