Bu madde aşırı derecede uzundur. Lütfen görüşlerinizi bildirin ve maddenin veya ayrı maddeler halinde alt başlıklara yardımcı olun. Lütfen görüşlerinizi belirtiniz. |
Bu madde devam eden bir savaş hakkındadır. Olayda gelişme yaşandıkça bilgilerde de hızlı bir değişim yaşanabilir ve ilk haberler . Bu madde üzerinde gerçekleşen en güncel bilgileri . () |
Hamas-İsrail Savaşı, İzzeddin el-Kassam Tugayları tarafından Aksa Tufanı Operasyonu ve İsrail tarafından Demir Kılıçlar Operasyonu olarak adlandırılan, 7 Ekim 2023 tarihinde paramiliter örgüt Hamas'ın silahlı kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları'nın, İsrail geneline geniş çaplı saldırısı ile başlayan bir savaştır. Saldırı sonrası İsrail, Hamas için savaş ilanı kararı almış ve çıkan çatışmalarda en az 1.400 İsrailli ve 15.000+ Filistinli sivil olmak üzere 15.000'den fazla kişi ölmüş, 45.000'den fazla kişi yaralanmıştır. 1 milyon Gazzeli ve 500.000 İsrail'li yerinden edilmiştir. İsrail Yom Kippur Savaşı'ndan bu yana ilk kez savaş ilanı kararı almış, Gazze'ye büyük bir bombardıman yapılmıştır.
Hamas-İsrail Savaşı | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
İsrail-Filistin çatışmasının bir parçası | |||||||
Gazze Şeridi İsrail'in ele geçirdiği Filistin toprakları İsrail'in tahliye ettiği yerler Hamas'ın maksimum ilerlemesi İsrail'in boşaltılmasını istediği Filistin toprakları | |||||||
| |||||||
Taraflar | |||||||
| İsrail | ||||||
Komutanlar ve liderler | |||||||
İsmail Haniye Yahya Sinwar Muhammed Deif | Yitzhak Herzog Binyamin Netanyahu Beni Gantz | ||||||
Çatışan birlikler | |||||||
İsrail Polisi | |||||||
Güçler | |||||||
El Kassam Tugayları: 40.000 2.500 İsrail'e sızdı | 529.500 toplam İSK gücü | ||||||
Kayıplar | |||||||
36,171+ Filistinli sivil ve asker öldürüldü. 81.420+ yaralı, 8.000+ kayıp, | 1550+ İsrailli sivil ve asker öldürüldü 8.100+ yaralı, 750+ kayıp 199+ kişi kaçırıldı | ||||||
1.900.000 Filistinli Gazze'de yerinden edildi 500.000 İsrailli yerinden edildi |
Saldırılar öncelikle Gazze'den İsrail'e atılan 5.000 roketle başladı. İsrail İstihbaratı'nın güvenlik zafiyeti nedeniyle Kassam Tugayları sınırları geçerek sivil yerleşim yerlerine girmeyi başardı. Pek çok İsrailli sivil ve asker öldürüldü veya esir alındı. Bazı askerî üsler ele geçirildi. Çatışmalardan sonra İsrail ülke genelinde olağanüstü hâl ilan etti. 8 Ekim gecesi itibarıyla İsrail ordusu işgal edilen tüm toprakların kontrolünü yeniden ele geçirdiklerini ve artık Gazze'yi hedef alacaklarını duyursa da Hamas bazı İsrail bölgelerine tekrar tekrar sızmaya başlamıştır.
Saldırıya katılan örgütler arasında Hamas ve İslamî Cihad yer aldı. İzzeddin el-Kassam Tugayları'nın komutanı Muhammed Deif, saldırının "Mescid-i Aksa'nın kirletilmesi"ne yanıt olarak gerçekleştirildiğini, İsrail'in bu yıl yüzlerce Filistinliyi öldürmesi ve yaralamasının etkisiyle gerçekleştiğini söyledi. Deif, Filistinlilere ve Arap kökenli İsraillilere, "işgalcileri kovun ve duvarları yıkın" çağrısında bulundu. Saldırıların başlamasından kısa bir süre sonra Batı Şeria'da acil bir toplantı düzenleyen Filistin Otoritesi Başkanı Mahmud Abbas, Gazze saldırılarını destekleyerek Filistinlilerin "İsrail işgaline" karşı kendilerini savunma hakkına sahip olduklarını vurguladı. İsrail'de tüm muhalefet partileri, terör saldırılarına karşı ulusal birlik hükûmeti oluşturulmasını savundu.
Gazze Şeridi'nden daha sonra en az 2.200 roket ateşlendi, Hamas militanları sınırı aştı ve İsrail'e girdi, en az 300 İsrailliyi öldürdü ve İsrail hükûmetinin olağanüstü hal ilan etmesine neden oldu; İsrail başbakanı Binyamin Netanyahu, saldırıların başlamasının ardından ulusa sesleniş konuşmasında İsrail'in "savaşta olduğunu" ifade etti. İsrail'e sızmış olan militanlar, Gazze Şeridi'ne yakın birçok şehre girdi. Hamas tarafından yönetilen Gazze'deki Sağlık Bakanlığı, İsrail'in çatışmalarda ve hava saldırılarında en az 300 Filistinliyi, aralarında sivillerin ve 20 çocuğun da bulunduğu, öldürdüğünü bildirdi; İSK ise 400'den fazla "teröristi" öldürdüğünü açıkladı. Hem Filistinli hem de İsrailli medya kaynakları, militanlar tarafından İsrailli sivillerin ve askerlerin, çocukların da dâhil olduğu şekilde rehin alındığını raporladılar. Bu rehinelerin birkaçı iddialara göre o zamandan beri Gazze Şeridi'ne kaçırılmıştır. İsrailli kadınlara yönelik şiddet olaylarının ve İsrailli sivillere yönelik artan katliam vakalarının sayısı, militanların saldırılarının başlamasından bu yana bildirilmiştir.
Atlantik ülkeleri, Arjantin, Brezilya ve Hindistan, Hamas'ı şiddetli bir biçimde kınamış ve yapılan fiilleri terör olarak tanımlamış, bazı Arap ve Müslüman ülkeler ise İsrail'in işgal girişimlerini ve Filistin'in bağımsızlığının kabul edilmemesini saldırıların temel nedeni olarak görmüştür. Çoğu ülke çatışmaların sona erdirilmesini talep etmiştir.
Çok sayıda yetkili Hamas'ın ilk taarruzunu "İsrail'in 11 Eylül'ü" olarak tanımladı.
Arka plan
Gazze Şeridi ve İsrail, İsrail'in 2005'te Gazze Şeridi'nden çekilmesi, 2006'daki seçimlerin ardından Hamas'ın Gazze Şeridi'nin kontrolünü ele geçirmesi ve 2007'de El Fetih'le yaşanan iç savaştan bu yana çatışma halindedir. Gazze Şeridi 2007'den bu yana İsrail ve Mısır ablukası altında olduğu için İnsan Hakları İzleme Örgütü Gazze Şeridi'ni senelerce "açık hava hapishanesi" olarak adlandırmasına neden oldu. Ayrıca Gazze, dünyanın geri kalanına kapalıdır ve gıda, su ve elektrik gibi kaynaklara erişim neredeyse tamamen İsrail tarafından kontrol edilmektedir. Abluka Filistinliler üzerinde ciddi ekonomik sıkıntılara yol açtığından, yaşanan saldırılar Hamas'ın saldırı nedenlerinden biri olarak gösterildi.
Filistinli militan gruplar, saldırılarına El Aksa Tufanı adını verirken, İsrail, Kılıç Operasyonu adı verilen bir karşı saldırı başlattıklarını duyurdu. Filistin saldırısının başlangıcı, 1973 Arap-İsrail Savaşı'nın patlak vermesinin 50. yıldönümüne denk geldi. Çeşitli haber ajansları ve gözlemciler devam eden çatışmayı Üçüncü İntifada olarak tanımladı.
Saldırı, Yahudi bayramı Simchat Tora ve Şabat sırasında ve yine sürpriz bir saldırıyla başlayan Yom Kippur Savaşı'nın 50. yıldönümünden bir gün sonra gerçekleşti. Saldırı, İsrail-Gazze ayrım çitinde üç haftadır devam eden şiddet olaylarının ardından geldi. Hamas ve İsrail yakın zamanda 29 Eylül'de Katar, Mısır ve Birleşmiş Milletler'in arabuluculuğunda bir ateşkes müzakeresi yapmıştı. Saldırıdan önce, her iki taraftaki savaşçılar ve siviller de dahil olmak üzere, 2023 yılında İsrail güçleri tarafından en az 247 Filistinli öldürülürken, Filistin saldırılarında 32 İsrailli ve iki yabancı uyruklu kişi öldürülmüştü.
İzzeddin El Kassam Tugayları komutanı Muhammed Deif, kayıtlı bir mesajında, saldırının "Mescid-i Aksa'ya yapılan saygısızlığa" ve İsrail'in bu yıl yüzlerce Filistinliyi öldürüp yaralamasına yanıt olarak yapıldığını söyledi ve Filistinlilere ve İsrailli Araplara "işgalcileri kovmaya ve duvarları yıkmaya" çağrısında bulundu. Hamas lideri Salih el Aruri, operasyonun "işgalin suçlarına" bir tepki olduğunu söyleyerek, savaşçıların Mescid-i Aksa'yı ve İsrail tarafından tutulan binlerce Filistinli tutsağı savunduklarını söyledi. Ayrıca Filistin İslamî Cihadının bir sözcüsü, İsrail vatandaşlarını sivil olarak görmediklerini belirterek, "Biz sivilleri öldürmüyoruz. Burası askerî bir toplum. Hükûmetlerini seçenler onlardır." dedi.
İnsan Hakları İzleme Örgütü, doğrulanmış video ve şahitlerin ifadelerine dayanarak, İsrail kuvvetlerinin sırasıyla 10 ve 11 Ekim de Lübnan ve Gazze'deki askerî operasyonlarda Beyaz fosfor kullandığını tespit etti. Videolarda Gazze Şehri limanı ve İsrail-Lübnan sınırındaki iki kırsal bölge üzerinde top atışlarıyla atılan çok sayıda beyaz fosfor patlaması görülüyor.
Filistinli mahkumlar
1967'den beri İsrail'in 800.000'den fazla Filistinliyi tutukladığı tahmin ediliyor. Filistinli erkeklerin yüzde 40'ı hayatlarının bir döneminde İsrail hapishanelerindeydi. 2023 yılı itibarıyla İsrail hapishanelerinde 170'i çocuk olmak üzere tahminen 4.499 ila 5.200 Filistinli bulunmaktadır. Bu mahkûmlardan bazıları İsrail terör mahkemelerinde hüküm giymiştir. Mahkûmlar meselesi hem İsrailliler hem de Filistinliler açısından duygusal olarak değerlendiriliyor ve Filistinlilerin kahraman olarak gördüğü birçok mahkûm, İsrailliler tarafından terörist olarak görülüyor.
2006 yılında ise Hamas, Gilad Şalit'i ele geçirdi ve İsrail'i, bir kısmı İsrail tarafından terör suçundan hüküm giymiş olan 1.000 Filistinliyi serbest bırakmaya zorladı. Şimdiki zamanda ise Hamas, Filistinli mahkûmların özgürlüğünü güvence altına almak için İsraillileri kaçırdığını açıkladı.
İsrail Siyaseti
İsrail hükümet sistemi parlamenter demokrasiye dayanmaktadır. İsrail siyaseti, tarihsel olarak, kuruluşundan 2000'lerin başına kadar Filistinlilerle bir barış süreci oluşturmak için önemli çabalar gösteren "barış kampı"ndaki sosyal demokrat, laik partilerin hakimiyetinde olmuştur. Filistin Ulusal Otoritesi'nin 2000-2005 İkinci İntifada sırasında İsrail'e savaş ilan etmesinden sonra nüfuzları önemli ölçüde azaldı. Filistinlilerin gerçekleştirdiği intihar saldırıları, çatışmaların öne çıkan bir özelliğiydi ve daha az şiddet içeren Birinci İntifada'nın aksine, doğrudan İsrailli sivilleri hedef alıyordu ve bu durum da çatışmayı müzakere yoluyla çözmeye yönelik girişimleri azaltıyordu. New York Times bu konu hakkında şöyle yazmıştır: "Barış süreci girişimlerinin zayıflaması, 2000'li yıllarda, Filistinlilerin uyguladığı şiddet dalgasının birçok İsrailli tarafından, İsrail-Filistin çatışması'nı barışçıl bir şekilde çözme çabalarının Filistinliler tarafından reddedilmesi olarak yorumlanmasıyla başladı. Bu, İsrail'de daha fazla Filistin egemenliği yönündeki önceki çabaların itibarını sarstı ve İsrail'in kalıcı bir barış müzakeresi konusunda Filistinlilere güvenemeyeceği yönündeki anlatıyı güçlendirdi."
Binyamin Netanyahu, İsrail'in en uzun süre görevde kalan lideri olup rekor sayıda altı kez görevde kaldı. Netanyahu ilk kez 1996 İsrail genel seçimlerinde başbakan oldu. 1999'da kaybetti ancak yirmi yıl sonra 2009'da Knesset, Netanyahu'nun yeniden başbakan olarak atanmasını onayladı ve Netanyahu 2013, 2015, 2019 ve 2020'de yeniden seçildi . 2021'de Naftali Bennett ve Yair Lapid liderliğinde bir koalisyon hükûmeti kuruldu ancak Netanyahu'nun 2022 seçimlerini kazanması ve 29 Aralık 2022'de yeniden başbakan olmasıyla bu hükûmet dağıldı. Netanyahu liderliğindeki sağcı hükûmetin göreve gelmesinin ardından hükûmet, İsrail işgali altındaki Batı Şeria'da yerleşim inşaatlarını hızlandırdı. Netanyahu 2023'te İsrail tarihindeki en sağcı hükûmeti yönetti ve bu, büyük yargı reformlarına karşı yaygın protestolar da dahil olmak üzere siyasi kaosa yol açtı.
Tarihsel süreç
İsrail, 1967'deki Altı Gün Savaşı'ndan bu yana işgal altında tutmaktadır.İsrail 2005 yılında Gazze'den çekilmiş olsa da, İsrail'in bölge üzerindeki etkin askeri kontrolü nedeniyle uluslararası toplum Gazze'yi hala işgal altında görmektedir. Associated Press Filistinlilerin "Batı Şeria'da bitmek bilmeyen işgal ve Gazze'ye uygulanan boğucu abluka karşısında çaresizlik içinde olduklarını" yazdı."Uluslararası Af Örgütü de dahil olmak üzere birçok insan hakları örgütü, ve İnsan Hakları İzleme Örgütü, ancak bu niteleme tartışmalıdır. 2023 yılında Gazze için UNRWA istatistikleri, insanların %81'inin yoksulluk seviyesinin altında yaşadığını ve %63'ünün gıda güvencesinden yoksun ve uluslararası yardıma bağımlı olduğunu bildirdi. BM (OCHA), bu savaşın başlamasından önce 2008'den Eylül 2023'e kadar devam eden İsrail-Filistin çatışmasında yaklaşık ve öldüğünü bildirdi.
Saldırı öncesinde Suudi Arabistan, İsrail'i işgalin devam etmesi sonucunda bir "patlama" yaşanacağı konusunda uyarmıştır, Mısır siyasi ilerleme kaydedilmediği takdirde bir felaket yaşanacağı uyarısında bulunmuştu, ve Filistin Yönetimi yetkilileri tarafından da benzer uyarılar yapılmıştır. Saldırılardan iki aydan kısa bir süre önce, Filistinlilerin "medeni hakları yok; hareket özgürlüğü yok" diye yakınmıştı. Saldırıdan önce Suudi Arabistan İsrail'i işgalin devam etmesi sonucunda bir "patlama" yaşanacağı konusunda uyarmıştır, Mısır siyasi ilerleme kaydedilmediği takdirde bir felaket yaşanacağı uyarısında bulunmuştu, ve Filistin Yönetimi yetkilileri tarafından da benzer uyarılar yapılmıştır. Saldırılardan iki aydan kısa bir süre önce, Filistinlilerin "hiçbir medeni hakka, hareket özgürlüğüne" sahip olmadıklarından yakınmıştır.
Simon Tisdall 2023'ün ilk yarısında Batı Şeria'da İsrail-Filistin şiddetinin artmasının savaşın habercisi olduğunu savunmaktadır, ve Netanyahu'nun barış için müzakere etmeyi reddederek yangına körükle gittiğini ve Filistinlilerin haklarını görmezden geldiğini iddia etti.
İranlı yetkililer yıllarca Gazze'deki militanların silahlandırılmasındaki rolleriyle övündüler ve 2020 tarihli bir ABD Dışişleri Bakanlığı raporunda denildi. Daha sonra İsrailli istihbarat ve ordu yetkilileri, İran'ın Gazze'deki militanları Tahran'da bulunan eğitim merkezlerine getirip askeri olarak eğittiklerini, Hamas'ın üst düzey yöneticilerinin birçoğunun İran ile iltisaklı olduğunu ve İran'ın bölgeye silah ve mühimmat taşıdığını söylediler. Gazze'den İsrail topraklarına atılan füze ve roketlerin İran'ın ürettiği füze ve roketlerle aynı olması da İran'ın Gazze'ye sadece silah ve mühimmat değil, roket ve füze gönderdiği düşüncesini güçlendirdi. Aynı yetkililere göre bu füze ve roketler, Sina üzerinden Gazze'ye tüneller ile geçirilmektedir.
The Independent gazetesinde yer alan bir analize göre, Gazze ablukası Filistinliler arasında umutsuzluk yaratmış ve bu durum Hamas tarafından istismar edilerek Filistinli genç erkekler şiddetin tek çözüm olduğuna ikna edilmiştir. Filistinlilerin çatışmayı müzakereler veya şiddet içermeyen boykotlar yoluyla çözme girişimlerinin sonuçsuz kaldığını yazdı.The Times of Israel için Tal Schneider şunları yazdı: "Yıllar boyunca, Benjamin Netanyahu liderliğindeki çeşitli hükümetler gücü Gazze Şeridi ve Batı Şeria arasında paylaştıran bir yaklaşım benimsedi - Filistin Yönetimi Başkanı Mahmud Abbas'ı dize getirirken Hamas terör grubunu destekleyen hamleler yaptı. Amaç Abbas'ın -ya da Filistin Yönetimi'nin Batı Şeria hükümetindeki herhangi birinin- bir Filistin devleti kurma yolunda ilerlemesini engellemekti"
Hamas saldırının Gazze'ye uygulanan ablukaya, devam eden yerleşimlere, ve İsrail ile Gazze arasındaki hareket kısıtlamalarına bir yanıt olduğunu söyledi. Saldırının ardından Amerikalı terörle mücadele analisti 1988 'ne işaret ederek Hamas'ın her zaman "Soykırım" niyetleri olduğunu ve "ılımlılık, itidal, müzakere ve barışa giden yolların inşası" gibi niyetleri olmadığını iddia etti.Tel Aviv Üniversitesi Filistin Çalışmaları Forumu Başkanı ve eski bir İsrail askeri istihbarat subayı olan Michael Milshtein, saldırıların "Hamas'ın İsrail'i ortadan kaldırmaya yönelik uzun vadeli vizyonunun bir parçası" olduğunu ve "Hamas'ın cihattan vazgeçmeye hiç de hazır olmadığını" savundu.
Olaylar
- Detaylı liste için bakınız:
Filistin saldırısı
Saldırı Yahudi bayramı sırasında Şabat günü gerçekleşti, ve yine sürpriz bir saldırıyla başlayan Yom Kippur Savaşı'nın başlamasının 50. yıldönümünden bir gün sonra gerçekleşti. Yaklaşık 9.30‘da (UTC+3) 7 Ekim 2023, Hamas "El Aksa Tufanı Operasyonu" olarak adlandırdığı operasyonun başladığını duyurdu ve 20 dakika içinde Gazze Şeridi'nden İsrail'e 5,000'den fazla roket attığını belirtti. İsrail kaynakları Gazze'den en az 3,000 merminin fırlatıldığını bildirdi. Roket saldırılarında en az beş kişi hayatını kaybetti. Şeridi çevreleyen bölgelerde ve , ,Tel Aviv ve . Hava saldırısı sirenleri Beerşeba, Kudüs, Rehovot, ve 'de etkinleştirildi. Hamas bir silahlanma çağrısı yayınladı ve komutan "her yerdeki Müslümanları bir saldırı başlatmaya" ve "onları (düşmanı) nerede bulursanız öldürün" çağrısında bulundu.
Hamas, İsrail gözlem noktalarını devre dışı bırakmak için insansız hava araçları, İsrail'e sızmak için yamaç paraşütleri ve Hamas için alışılmadık olan motosikletler gibi taktikler kullandı. Filistinli militanlar İsrail teknelerine ateş açarken, Filistinliler ile İsrail Savunma Kuvvetleri arasında Gazze çevre çiti boyunca çatışmalar çıktı. Akşam saatlerinde Hamas İsrail'e doğru 150 roketlik bir yaylım ateşi daha başlattı ve , Givatayim, Bat Yam, , Tel Aviv ve Rishon Lezion'da patlamalar olduğu bildirildi.
Eş zamanlı olarak, yaklaşık 3.000 Hamas militanı Gazze'den İsrail'e kamyonlar, kamyonetler, motosikletler, buldozerler, sürat tekneleri ve yamaç paraşütü kullanarak sızdılar. ve 'ndaki kontrol noktalarını ele geçirdiler ve beş yerde daha sınır çitinde açıklıklar oluşturdular. İlk görüntü ve videolarda siyah kıyafetli, ağır silahlı ve maskeli militanların kamyonetlere bindiği ve Sderot'ta ateş açarak onlarca İsrailli sivil ve askeri öldürdüğü görülüyordu. Diğer videolarda esir alınan İsrailliler, yanan bir İsrail tankı, ve İsrail askeri araçlarını kullanan militanlar.
Katliamlar ve sivillere yönelik saldırılar
Militanlar, rehin aldıkları Nir Oz, Be'eri ve Netiv HaAsara ve diğer tarım topluluklarında sivilleri öldürdü ve evleri ateşe verdi. Bu, bölgede yaygın yangınlara ve dumana neden oldu. 52, 108 (kibbutz nüfusunun %10'unun kaybı) ve Netiv HaAsara katliamında 15 sivil öldürüldü, İsrail tarihinin en kanlı günü ve Holokost'tan bu yana Yahudilere yönelik en kötü tek günlük katliam olarak nitelendirilen olayda,Sderot'ta silahlı kişiler sivilleri hedef aldı ve evleri ateşe verdi. Ofakim]]'de Hamas'ın en derin saldırısı sırasında rehineler alındı. Hamas, İsrail'i Filistinli mahkûmları serbest bırakmaya zorlamak için esir aldığını söyledi. Be'eri'de Hamas militanları 50 kadar kişiyi rehin aldı. Militanlar ve IDF arasındaki bir çatışma sırasında, Be'eri'den gelen videolar rehinelerin kasabadaki bir caddeden çıplak ayakla geçirildiğini gösterdi. Hamas ayrıca Re'im yakınlarındaki bir açık hava müzik festivalinde 260 kişiyi katletti ve çok sayıda kişiyi yaraladı ve katılımcıları rehin aldı. Görgü tanıkları, motosikletli militanların roket ateşi nedeniyle kaçmakta olan katılımcılara ateş açtığını anlattı., Hamas militanlarının vücut kameralarından elde edilen video görüntülerinde birçok kurbanın "görüntülerin başında hayattalar, sonunda ise ölüler. Bazen, hatta sıklıkla, öldükten sonra bile bedenlerine saygısızlık ediliyor."
Saldırılar sırasında çoğu sivil olmak üzere yaklaşık 240 kişi rehin alındı. Gazze'deki rehineler arasında çocuklar, festival müdavimleri, barış aktivistleri, bakıcılar, yaşlılar ve askerler bulunmaktadır.
İsrailli bir sözcü militanların hem karadan hem de denizden en az yedi noktadan İsrail'e girdiğini, dört küçük kırsal İsrail topluluğunu, sınır şehri Sderot'u ve iki askeri üssü işgal ettiğini söyledi. İsrail medyası, , Kfar Aza, , ve Sufa dahil olmak üzere yedi topluluğun Hamas'ın kontrolü altına girdiğini bildirdi, ve güney İsrail'de 21 aktif yüksek çatışma noktası vardı.
Askeri üslere saldırılar
Hamas militanları amfibi gerçekleştirdiler. yakınlarındaki bir askeri üs de militanlar tarafından ele geçirildi ve en az iki İsrail askeri öldü, altısı da esir alındı. IDF, sahilde iki saldırganı öldürdüğünü ve ikisi lastik bot olmak üzere dört tekneyi imha ettiğini açıkladı.
İsrail'in karargâhı olan askeri üssünde çatışma çıktığı bildirildi. Daha sonra Hamas'ın üssün kontrolünü ele geçirdiği ve birkaç İsrail askerini esir aldığı bildirildi, IDF günün ilerleyen saatlerinde kontrolü yeniden ele geçirmeden önce. Sderot polis merkezi Hamas'ın kontrolüne geçti ve militanlar aralarında polis ve sivillerin de bulunduğu 30 İsrailliyi öldürdü. Gazze sınırına yakın en az altı İsrail askeri üssü saldırıya uğradı.
İsrail'in tepkisi
Saldırı İsrailliler için tam bir sürpriz oldu. Başbakan Netanyahu güvenlik yetkililerini acil olarak topladı ve IDF Gazze Şeridi'nde Demir Kılıç Operasyonu başlattı. Netanyahu bir televizyon yayınında "Savaştayız" dedi. "Hamas'ın örgütlendiği ve saklandığı tüm yerleri harabeye çevirmekle" tehdit etti, Gazze'yi "kötülüğün şehri" olarak adlandırdı ve sakinlerini terk etmeye çağırdı. Netanyahu ve Savunma Bakanı Tel Aviv'deki IDF karargahında güvenlik değerlendirmeleri yaptı. Bir gecede, İsrail'in "Hamas ve Filistin İslami Cihad'ın askeri ve hükümet yeteneklerinin yok edilmesini" sağlamak için harekete geçme kararı aldı. Gazze Şeridi'nin elektriğinin %80'ini sağlayan bölgeye giden elektriği kesti. Bu durum Gazze'nin elektrik arzını 120 MW'tan Filistin Yönetimi tarafından ödenen enerji santrallerinden sağlanan 20 MW'a düşürdü.
IDF "savaşa hazır olma durumu" ilan etti, on binlerce ordu mensubunu seferber etti, ve Gazze'nin 80 kilometre (50 mi) içindeki bölgeler için olağanüstü hal ilan etti. terörle mücadele birimi, dört yeni tümenle birlikte mevcut 31 tabura takviye olarak konuşlandırıldı. Yedek askerlerin Gazze'de, Batı Şeria'da ve Lübnan ve Suriye sınırlarında konuşlandırıldığı bildirildi.
Gazze yakınlarında yaşayanlardan içeride kalmaları istenirken, güney ve orta İsrail'deki sivillerden "sığınakların yanında kalmaları istendi." İsrail'in güney bölgesi sivil hareketine kapatıldı, ve Gazze çevresinde yollar kapatıldı ve Tel Aviv. Ben Gurion Havalimanı ve Ramon Havalimanı operasyonel kalmaya devam ederken, birçok havayolu İsrail'e ve İsrail'den uçuşlarını iptal etti.İsrail Demiryolları ülkenin bazı bölgelerinde hizmeti askıya aldı ve bazı güzergahları geçici otobüs güzergahları ile değiştirdi,yolcu gemisi ise Aşdod ve Hayfa limanlarını güzergahlarından çıkardı.
İsrail karşı saldırısı
Sürpriz saldırının hemen ardından İsrail Hava Kuvvetleri, Hamas yerleşkelerini, komuta merkezlerini, tünelleri ve diğer stratejik hedefleri hedef aldığını söylediği hava saldırıları düzenledi. Sürpriz saldırıdan iki gün sonra İsrail, aralarında , Hamas yetkililerinin evleri, bir cami ve bir internet merkezinin de bulunduğu 426 Hamas hedefinin vurulduğunu açıkladı. İsrail ayrıca 1973 Yom Kippur Savaşı'ndan bu yana ilk kez ilan etmeden önce iki rehineyi kurtardı. Savunma Bakanı Gallant, Gazze Şeridi'nin "tamamen" abluka altına alındığını, elektriğin kesildiğini, gıda ve yakıt girişinin engellendiğini duyurdu ve "İnsan hayvanlarla savaşıyoruz ve buna göre hareket ediyoruz" dedi. Bu durum İnsan Hakları İzleme Örgütü gibi insani yardım gruplarının eleştirilerine neden olmuş ve emri "iğrenç" ve "savaş suçu işleme çağrısı" olarak nitelendirmiştir. IDF daha sonra görevdeki personeli almak üzere C-130 ve C-130J nakliye uçaklarını görevlendirdi.
Hamas'ın komuta merkezlerini ve silah depolarını hedef alan bombardımanın bir parçası olarak IDF, İsrail'e yönelik saldırıyı yönettiği düşünülen Hamas özel kuvvetler birimi olan güçlerini bombaladığını iddia etti.
Kuzey Gazze'nin Tahliyesi
İsrail'e yönelik ilk saldırıdan neredeyse bir hafta sonra, IDF 'nın kuzeyindeki topluluklar için bir tahliye uyarısı yayınladı. Gazze Şehri'ndekiler de dahil olmak üzere o bölgedeki tüm Filistinlilere güneye doğru tahliye için 24 saat süre verildi. Hamas Mülteci İşleri İdaresi, Gazze'nin kuzeyinde yaşayanlara "evlerinizde sabit kalın ve işgal tarafından yürütülen bu iğrenç psikolojik savaş karşısında sağlam durun" diyerek karşılık verdi.
İsrail'in açıklaması geniş çaplı bir tepkiyle karşılaştı; Sınır Tanımayan Doktorlar, Dünya Sağlık Örgütü, Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiserliği gibi çok sayıda kurum emri "saçma" ve "imkânsız" olarak nitelendirerek kınadı ve emrin derhal geri alınması çağrısında bulundu.
Emrin bir parçası olarak IDF, mültecilerin Gazze Şeridi içinde belirlenen güzergahlar boyunca güneye kaçmaları için yerel saatle sabah 10'dan akşam 4'e kadar altı saatlik bir süre tanıdığını duyurdu. Güvenli yollardan birinde saat 5.30 da meydana gelen patlama[] aralarında kadın ve çocukların da bulunduğu 70 kişinin ölümüne yol açtı. Bazı kaynaklar patlamayı IDF hava saldırısına bağlarken, CNN patlamanın nedeninin belirsiz olduğunu söyledi. Jerusalem Post, açık kaynak analistlerinin patlamanın yerdeki bir araçtan kaynaklandığına inandığını, ancak nedeninin belirsiz olduğunu söyledi.Financial Times bir soruşturma yürüttü ve "video görüntülerinin analizi, İsrail saldırısı dışındaki çoğu açıklamayı dışlıyor" sonucuna vardı, ancak "bu patlamaların bir IDF saldırısından mı, olası bir Filistin roketi yanlış ateşlemesinden mi yoksa hatta bir araba bombasından mı kaynaklandığını kesin olarak kanıtlamak zordu".
İkinci hafta (14-20 Ekim)
14 Ekim'de IDF, Hamas'ın hava operasyonları başkanını Murad Ebu Murad bir gece hava saldırısında öldürdüğünü söyledi.
İsrailli bakan 'e Gazze'nin "savaşın sonunda daha küçük olması gerektiğini" ve "güvenlik bölgesi olarak sınıflandırılan ve girenlerin durdurulduğu bir alan olması gerektiğini" söyledi. Bakan ayrıca "İsrail'e karşı savaş başlatan her kim olursa olsun toprak kaybetmelidir" dedi.
15 Ekim'de İsrail'in ABD Büyükelçisi İsrail'in "Gazze'nin güneyinde BM ile birlikte yüz binlerce Gazzeliyi barındırabilecek büyük bir insani bölge kurma sürecinde" olduğunu söyledi.
16 Ekim'de İsrail'in Gazze'deki Sivil Savunma merkezine düzenlediği hava saldırısında yedi sağlık görevlisi hayatını kaybetti.
Hamas sözcüsü, uluslararası rehineleri "sahadaki koşullar elverdiği anda" serbest bırakmaya hazır olduklarını söyledi.
17 Ekim'de İsrail, Gazze'nin güneyindeki bölgeleri bombaladı. Gazze'deki Sağlık Bakanlığı yetkilileri, Han Yunus, Refah ve Deyr el-Balah'ta gece boyunca düzenlenen ağır bombardımanlarda, aralarında kuzeydeki Gazze şehrinden tahliye edilen ailelerin de bulunduğu 70'ten fazla kişinin öldüğünü bildirdi. Aynı gün, bir hava saldırısında Hamas'ın üst düzey askeri komutanlarından Ayman Nofal öldürüldü.
Gazze şehrinin merkezindeki El Ehli Arabi Baptist Hastanesi otoparkında bir ve yakındaki bazı araçlar yandı. Patlamanın nedeni Hamas ve IDF tarafından tartışıldı ve devam eden çatışma sahada bağımsız analiz yapılmasını engelledi.Gazze Sağlık Bakanlığı olayı İsrail hava saldırısına bağladı ve hastanede en az 500 sivilin öldüğünü iddia etti. Bu iddia, patlamanın tarafından İsrail'in Hayfa kentini hedef alan başarısız bir roket fırlatılmasından kaynaklandığını ileri süren IDF tarafından reddedildi. İsrail, bir roketin rotasını değiştirir gibi göründüğü ve alev aldığı, ardından da aşağıdaki şehirde bir patlamanın meydana geldiği görüntüleri yayınladı. IDF ayrıca Hamas militanları arasında geçtiğini iddia ettiği ve patlamanın bir PIJ roketinden kaynaklandığını kabul eden bir telefon görüşmesini de yayınladı. PIJ sözcüsü olaya karıştığını reddetti. 18 Ekim'de Başkan Biden, Pentagon'un Savunma Bakanlığı verilerine dayanarak patlamanın İsrail'den değil, "diğer ekipten" kaynaklandığı sonucuna vardığını söyledi. Patlamadan sonra çekilen saha görüntülerinde hastanede çok az yapısal hasar ve İsrail hava saldırısıyla uyumlu olmayan sığ bir patlama krateri görüldü. Gazze Sağlık Bakanlığı tarafından bildirilen kayıp rakamı Avrupa, İsrail ve Amerikan tahminleri tarafından tartışıldı. 25 Ekim'de "The New York Times", El-Ahli Arap Hastanesi patlamasıyla ilgili resmi İsrail ve ABD anlatısına şüphe düşüren bir video analizi yayınladı ve Filistin roketinin havada parçalandığına dair yaygın olarak yayınlanan bir videonun aslında birkaç mil ötedeki bir İsrail roketinin parçalanmasını gösterdiğini ve hastane olayıyla ilgisi olmadığını söyledi.
Bir İsrail saldırısı 'ndaki bir , altı kişi öldü ve 12 kişi yaralandı.
ABD, Gazze ve Batı Şeria'ya 100 milyon dolar yardım yapacağını açıkladı ve Gazze'ye geçişlerin yardım için açılması çağrısında bulundu.
19 Ekim'de İsrail, Gazze'deki en eski kilise olan Rum Ortodoks kompleksindeki bir binayı , en az 8 kişi öldü ve "çok sayıda" kişi yaralandı. Aynı günün ilerleyen saatlerinde, ABD savaş gemisi Yemen'den fırlatılan ve hedefinin İsrail olduğu düşünülen birkaç seyir füzesi ve insansız hava aracını durdurdu.
20 Ekim tarihinde, Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri António Guterres Refah sınır kapısını ziyaret etti. İsrail'e Gazze'ye bir "yaşam hattı" açması çağrısında bulundu ve yardım kamyonlarının dolaşmasını ve beklemesini yürek parçalayıcı olarak tanımladı.
Amerikan vatandaşı iki rehine Gazze ile İsrail arasındaki sınırda serbest bırakıldı.
Üçüncü hafta (21-27 Ekim)
21 Ekim'de 20 yardım kamyonundan oluşan bir konvoy ilaç, tıbbi malzeme ve bir miktar gıda ile Mısır'dan üzerinden Gazze'ye giriş yaptı. Bir Al Jazeera muhabirine göre, İsrail saldırıları ana yolda delikler açarak yardım otobüslerini veya kamyonları yavaşlatmıştı ve Mısır yolu yeniden işlevsel hale getirmeye çalışıyordu. Konvoy geçer geçmez geçiş tekrar kapatıldı. BM genel sekreteri Gazze'deki insanların "çok daha fazla" malzemeye ihtiyacı olduğunu söyledi.
23 Ekim'de Hamas iki yaşlı İsrailli kadını serbest bıraktı. 85 yaşındaki Yocheved Lifshitz ertesi gün sınırı geçerken dövüldüğünü ancak Gazze'de kendisini kaçıranlar tarafından nazik davranıldığını söyledi.
24 Ekim'de Gazze Sağlık Bakanlığı bir gecede 700'den fazla Filistinlinin öldüğünü ve Gazze'deki sağlık sisteminin "tamamen çöktüğünü" bildirdi. Birleşmiş Milletler İsrail'den Gazze'ye daha fazla yardım girmesine izin vermesini istedi.
BM Genel Sekreteri António Guterres, Güvenlik Konseyi'nde yaptığı konuşmada Gazze'de "uluslararası insancıl hukukun açıkça ihlal edilmesinden" duyduğu derin endişeyi dile getirdi ve "Hamas'ın saldırılarının bir boşlukta gerçekleşmediğini de kabul etmek önemlidir. Filistin halkı 56 yıldır boğucu bir işgale maruz kalmıştır" diyerek İsrail Büyükelçisi Gilad Erdan'ın Guterres'i istifaya çağırmasına yol açmıştır. Bunun ardından Gueterres, açıklamasının "yanlış yansıtılması karşısında şoke olduğunu" söyledi ve "...Filistin halkının acılarının Hamas'ın korkunç saldırılarını haklı çıkaramayacağını" da söylediğine işaret etti."
Al Jazeera Arabic'in Gazze büro şefi 'un ailesinin birkaç üyesi, İsrail'in Filistinli sivillere Gazze'nin kuzeyinden güneye doğru hareket etme emrini takiben sığındıkları 'nın güneyindeki 25 Ekim'de İsrail hava saldırısında öldürüldü. El Cezire cinayetleri kınadı ve bunu "ayrım gözetmeyen bir saldırı" olarak nitelendirdi. El Cezire'ye konuşan Dahdouh, "Gazze'de hiç güvenli bir yer yok" dedi. İsrail ordusu Dahdouh'un ailesinin barındığı yere yakın bir bölgede hava saldırısı düzenlediğini doğruladı ve "Hamas terör altyapısını" hedef aldıklarını söyledi.
26 Ekim'de Hamas İstihbarat Direktörlüğü Başkan Yardımcısı Şadi Barud bir hava saldırısı sonucu öldürüldü. IDF'ye göre Barud 7 Ekim saldırısının planlanmasından sorumluydu.
27 Ekim'de , merkeziyle irtibatının kesildiğini ve Gazzelilerin acil durum hizmetlerine ulaşma imkanlarının aksadığını bildirdi. Aynı gün, BM genel kurulu Gazze'de acil insani ateşkes çağrısında bulunan ve yardım erişimi talep eden bir karar için ezici çoğunlukla oy kullandı. Karar 121 lehte ve 44 çekimser oy aldı; İsrail, Amerika Birleşik Devletleri, Avusturya, Hırvatistan, Çekya, Fiji, Guatemala, Macaristan, Marshall Adaları, Mikronezya, Nauru, Papua Yeni Gine, Paraguay ve Tonga olmak üzere 14 ülke hayır oyu kullanmıştır.
Gazze Şeridi'nin İşgali (27 Ekim-günümüz)
27 Ekim'de İsrail bombardımanlarını yoğunlaştırırken Gazze'de internet ve cep telefonu hizmetleri neredeyse tamamen kesildi. Bunu takiben, IDF Gazze Şeridi'nin kuzey kesimine geniş çaplı bir kara harekâtı başlattı. Hamas ve IDF arasındaki çatışmalar ve kasabaları yakınlarında rapor edildi. İsrail'in Gazze'yi işgali, İsrail birliklerinin ertesi gün hala Gazze'de olduğunu söylemesinin ardından doğrulandı. İşgalin başlamasının ardından Hamas lideri , işgalci İsrail güçlerinin bir pusu nedeniyle ağır kayıplar verdiğini ve ekipman kaybına uğradığını söyledi.
29 Ekim'de Dünya Sağlık Örgütü (WHO) başkanı Tedros Adhanom Ghebreyesus, Filistin Kızılayı'ndan hastanesinin "bombalanacağına" dair bir bildirimle birlikte acil tahliye uyarısı aldığına dair haberleri "derin endişe verici" olarak nitelendirdi. "Hastalarla dolu hastaneleri hayatlarını tehlikeye atmadan tahliye etmenin mümkün olmadığını" yineledi. İsrail hava saldırıları hastanenin etrafındaki alanı hedef aldı, binanın bazı kısımlarını duman ve tozla doldurdu ve personelin bazı hastalara solunum maskesi vermesine neden oldu. Yaklaşık 14,000 sivilin hastanede ya da hastane yakınlarında barındığına inanılıyordu. Associated Press, İsrail hava saldırılarının El-Şifa hastanesine giden yolları da tahrip ettiğini ve ulaşımı giderek zorlaştırdığını bildirdi.
Günün ilerleyen saatlerinde Hamas, Filistinli militanların Gazze'deki Salah al-Din Caddesi'nde İsrail tanklarıyla çatıştığını ve onları geri çekilmeye zorladığını iddia etti.Savaş Çalışmaları Enstitüsü'de İsrail'in yoldan çekildiğini belirtti.
ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı İsrail'in Hamas teröristleri ile meşru hedef olmayan sivilleri birbirinden ayırmak için büyük özen göstermesi gerektiğini söyledi; Başkan Biden aynı günün ilerleyen saatlerinde Başbakan Netanyahu'yu arayarak bunu yineleyecekti. Buna ek olarak Netanyahu, Batı Şeria'daki aşırılık yanlısı Yahudi yerleşimcilerin şiddetini "dizginlemelidir." ziyaret eden Uluslararası Ceza Mahkemesi savcısı, mahkemenin 7 Ekim'de "İsrail'de işlendiği iddia edilen suçların yanı sıra Gazze ve Batı Şeria'da 2014'e kadar uzanan suçlarla ilgili olarak devam eden aktif soruşturmaları" olduğunu duyurdu.
Gazze'de rehin alınanların ailelerini temsil eden İsrailli bir grup olan , Gazze'de tutulan tüm İsrailli rehinelerin iadesi karşılığında tüm Filistinli mahkûmların serbest bırakılmasını desteklediklerini açıkladı. Hamas'ın Gazze Şeridi'ndeki lideri Yahya Sinwar, grubun tüm Filistinli tutukluların serbest bırakılması karşılığında tüm İsrailli rehineleri serbest bırakmaya hazır olduğunu söyledi. IDF sözcüsü raporu "Hamas tarafından baskı yaratmak için alaycı bir şekilde kullanılan psikolojik terör" olarak nitelendirdi."
30 Ekim'de IDF, Gazze Şeridi'nin kuzey ve güney kesimlerini birbirine bağlayan ana yollardan biri olan 'nu kapattı. Ayrıca Gazze Şehri'nin mahallesinde İsrail tankları görüldü. Görgü tanıkları, bir İsrail tankının geri dönmeye çalışan ve tavanında beyaz bayrak bulunan bir taksiye ateş açtığını bildirdi ve bir video görüntülendi. Bir IDF sözcüsü aracın sivil olduğuna dair kendilerine "herhangi bir kanıt gösterilmediğini" söyledi ve "teröristler arabalar gibi sivil altyapıyı kullanıyor" diye ekledi. Gazze Sağlık Bakanlığı daha sonra üç kişinin öldürüldüğünü açıkladı.
Aynı gün IDF ile El Kassam Tugayları ve 'nin arasında Gazze'nin kuzeybatısında şiddetli çatışmalar meydana geldi. El Kassam Tugayları tanksavar füzeleri de kullandı ve Ulusal Direniş Tugayları İsrail araçlarını ve mevzilerini yüksek kalibreli havan ateşiyle bombaladı.
Gazzeli çocuk İsrail'in Jabalia'ya saldırısının ardından başı kesilmiş cesedi taşımak zorunda kaldığını anlatıyor (via The Irish Times) |
31 Ekim'de IDF yoğun nüfuslu Jabalia'yı bombaladı. Jabalia mülteci kampı saldırısı, en az 100 Filistinlinin ölümüne ve en az 150 kişinin yaralanmasına neden oldu; İsrail'e göre ölenler arasında üst düzey bir Hamas komutanı ve geniş bir yeraltı tünel kompleksindeki düzinelerce militan da vardı. Hamas olay yerinde üst düzey bir komutanın bulunduğunu reddetti. IDF'ye göre, tünellerin imha edilmesi yakındaki birkaç binanın temellerinin çökmesine neden olarak yıkılmalarına yol açtı. CNN ve Der Spiegel tarafından röportaj yapılan görgü tanıkları, düzinelerce yıkılmış bina, diğer yaralı çocukları taşıyan çocuklar ve enkazda yatan cesetlerle "kıyamet" sahnelerinden bahsetti. Yakındaki Endonezya Hastanesi'nin cerrahi direktörü 120 ceset aldıklarını ve çoğunluğu kadın ve çocuk 280 yaralıyı tedavi ettiklerini söyledi. Saldırı birkaç büyükelçinin geri çağrılmasına neden oldu (bkz. § Ambassador recalls).Josep Borrell, , sosyal medya platformu X'te bombalama sonucu "çok sayıda can kaybından dehşete düştüğünü" yazdı. The New York Times'a göre İsrail'in cephaneliğindeki en büyük ikinci bomba türü olan en az iki adet 2.000 kiloluk bomba kullanılmıştır.
1 Kasım'da ilk tahliye grubu Gazze'den Mısır'a doğru yola çıktı. Ağır yaralılar ve yabancı uyruklulardan oluşan 500 kişi birkaç gün içinde tahliye edilecek, 200 kişi ise sınır kapısında bekleyecekti. Aynı gün Jabalia mülteci kampı ikinci kez bombalandı; bunların "savaş suçu anlamına gelebilecek orantısız saldırılar" olduğuna dair "ciddi endişelerini" dile getirdi.
3 Kasım'da Gazze Sağlık Bakanlığı, İsrail'in , en az 15 kişinin öldüğünü ve 60 kişinin yaralandığını belirtti. IDF, "kuvvetler tarafından savaş bölgesindeki pozisyonlarına yakın bir yerde Hamas terörist hücresi tarafından kullanıldığı tespit edilen bir ambulansa" hava saldırısı düzenlediğini kabul etti ve "saldırıda bir dizi Hamas teröristinin öldürüldüğünü" ekledi." IDF, ambulansların Hamas savaşçıları tarafından kullanıldığına dair kanıt sunmadı ancak ek bilgilerin açıklanacağını söyledi. Bir Hamas yetkilisi İsrail'in iddiasını "temelsiz" olarak nitelendirdi. Filistin Kızılay Derneği (PRCS), ambulanslarından birinin El Şifa hastanesinin girişine yaklaşık iki metre mesafede "İsrail güçleri tarafından atılan bir füzeyle" vurulduğunu söyledi. PRCS, hastaneden yaklaşık bir kilometre uzaklıkta başka bir ambulansa ateş açıldığını söyledi. DSÖ başkanı Tedros Adhanom Ghebreyesus, X'te yaptığı açıklamada, "hastaları tahliye eden ambulanslara yönelik saldırı raporları karşısında tamamen şok olduğunu" söyledi ve hastaların, sağlık çalışanlarının ve tıbbi tesislerin her zaman korunması gerektiğini ekledi.
4 Kasım'da bir UNRWA sözcüsü İsrail'in Jabalia mülteci kampında BM tarafından işletilen bir okula hava saldırısı düzenlediği haberlerini doğruladı. Gazze sağlık bakanlığına göre saldırıda 15 kişi öldü ve onlarca kişi yaralandı. UNRWA'ya göre, en az bir saldırı yerinden edilmiş ailelerin çadırlarını kurduğu okul bahçesine isabet etti. Gazze Sağlık Bakanlığı, İsrail'in Nasır Çocuk Hastanesi'nin girişine düzenlediği bir başka füze saldırısında iki kadının öldüğünü açıkladı. Beyaz Saray yetkililerine göre, Refah sınır kapısından yabancı uyrukluları tahliye etme çabaları, Hamas'ın kendi yaralılarının da belirli bir kısmının ayrılmasına izin verilene kadar kimsenin ayrılmasına izin vermemesi nedeniyle geçici olarak engellendi.
Türkiye, "İsrail'in sivillere yönelik devam eden saldırıları ve İsrail'in ateşkesi (kabul etmeyi) reddetmesi nedeniyle Gazze'de yaşanan insani trajediyi göz önünde bulundurarak" İsrail Büyükelçisini geri çağırdı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan gazetecilere yaptığı açıklamada Gazze'deki sivil ölümlerden Netanyahu'yu şahsen sorumlu tuttu ve "artık konuşabileceğimiz biri değil" dedi.
İzzeddin el-Kassam Tugayları sözcüsü Ebu Ubeyde, İsrail hava saldırıları nedeniyle kayıp 23 İsrailli rehinenin cesedinin enkaz altında kaldığını bildirdi.
6 Kasım'da İsrail'in Gazze Şehri'ndeki 'ne düzenlediği ve El Nasır Çocuk Hastanesi'ni vuran füze saldırılarında sekiz kişi öldü, onlarca kişi de yaralandı. Aynı gün, Human Rights Watch hem İsrail'e hem de Hamas ve diğer Filistinli militan gruplara karşı silah ambargosu çağrısında bulunmuş ve bu grupları sivillere karşı savaş suçu işlemekle suçlamıştır.
Wall Street Journal'ın haberine göre ABD , savaş uçakları tarafından ateşlenen bir tür hassas güdümlü silah olan 320 milyon dolar değerinde "Spice Ailesi Süzülen Bomba Tertibatı "nı İsrail'e göndermeyi planlıyordu. Anlaşma kapsamında, silah üreticisi Rafael USA bombaları İsrail savunma bakanlığı tarafından kullanılmak üzere İsrailli ana şirketi Rafael Advanced Defense Systems'e gönderecek.
Çatışmalar Kasım ayı ortasına kadar devam etti ve 18 Kasım'da İsrail saldırıları Jabalia mülteci kampında 80'den fazla kişiyi öldürdü. 22 Kasım'da İsrail ve Hamas dört günlük bir "duraklama" öngören geçici bir ateşkes anlaşmasına vardılar veya "lull" çatışmalarda Gazze'de tutulan 50 rehinenin serbest bırakılmasını sağladı. Anlaşma ayrıca İsrail tarafından hapsedilen yaklaşık 150 Filistinli kadın ve çocuğun serbest bırakılmasını da öngörüyordu. Anlaşma günün erken saatlerinde İsrail kabinesi tarafından onaylandı; İsrail Başbakanlık Ofisi yaptığı açıklamada İsrail'in savaşa devam etme niyetinde olduğunu belirtti.
Ateşkes süresi (24 Kasım-1 Aralık)
Katar arabuluculuğunda 24 Kasım'da İsrail saatiyle sabah 7.00'den itibaren yürürlüğe girmesinin ardından Gazze Şeridi'ndeki aktif çatışmalar durdu ve İsrail'in elindeki Filistinli siyasi tutukluların bir kısmının serbest bırakılması karşılığında Hamas tarafından İsrailli ve yabancı rehinelerin bir kısmı serbest bırakıldı. Ateşkes dört günlük bir süre için ilan edilmişti, ancak daha uzun bir süre için uzatıldı.
24-30 Kasım tarihleri arasında Hamas rehineleri, İsrail de mahkûmları serbest bıraktı. 27 Kasım'da Katar, İsrail ile Hamas arasında ateşkesin iki gün uzatılması konusunda anlaşmaya varıldığını duyurdu. Hem İsrail hem de Hamas 28 Kasım'da birbirlerini ateşkesi ihlal etmekle suçladı. Dakikalar sonra sona ermesi beklenen ateşkes bir gün daha uzatılırken, 30 Kasım'da Hamas iki rehineyi daha serbest bıraktı.
Çatışmaların yeniden başlaması (1 Aralık-günümüz)
Ateşkes 1 Aralık sabahı sona ererken, hem İsrail hem de Hamas uzatma konusunda anlaşamadıkları için diğer tarafı suçladı. New York Times'a göre, anlaşmazlık "askerlere karşı sivillerin nasıl tanımlanacağı ve İsrail'in rehinelere karşılık kaç Filistinli mahkûmu serbest bırakacağı" konularında yoğunlaştı. Bir Hamas yetkilisi, takastan sonra geriye kalan tek rehinenin "işgal ordusunda görev yapan askerler ve siviller" olduğunu söyledi ve "tüm esirlerimiz serbest bırakılana ve ateşkes sağlanana kadar" onları takas etmeyi reddetti. ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı John Kirby, "Hamas'ın Kızılhaç'ın rehinelere erişimine izin vermeyi kabul ettiğini", ancak bunun "gerçekleşmediğini ve hala gerçekleşmediğini" söyledi.
İsrail, Gazze'de kesin tahliyeleri emretmek için bir ızgara sistemi benimsedi, çevrimiçi bir harita yayınladı ve bağlantı için QR kodu içeren broşürler attı. Haritalar, elektrik ve internet bağlantısının olmaması nedeniyle erişimin zor olması ve kafa karışıklığı ya da paniğe yol açması nedeniyle eleştirildi. Bazı tahliye talimatları belirsiz veya çelişkili olmuştur, ve İsrail insanlara tahliye etmelerini söylediği bölgeleri vurdu.
Uzmanlar, İsrail'in sivillere yönelik uyarılarının etkisiz kalması ve Gazze'de herhangi bir yerin güvenli olup olmadığının belirsiz olması nedeniyle savaşın yürütülmesinde önemli değişiklikler görmediklerini söyledi. Uluslararası Af Örgütü Genel Sekreteri Agnes Callamard bir basın açıklamasında "ABD yapımı silahların geniş ailelerin toplu katliamlarını kolaylaştırdığını" söyledi. Af Örgütü, saldırıların yapıldığı yerlerde askeri hedeflere ya da evlerde yaşayanların Hamas'la bağlantılı olduğuna dair herhangi bir kanıt bulamadı ve bu da grubun hava saldırılarının olası savaş suçu olarak soruşturulmasını talep etmesine yol açtı. Gazze'nin kuzeyindeki Al-Nasr Çocuk Hastanesi'nin yoğun bakım ünitesinde, hastanenin zorla tahliye edilmesinden iki hafta sonra çürümüş birkaç bebek bulundu. ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin, İsrail'in Filistinli sivilleri korumak için çalışmaması halinde "taktiksel bir zaferin stratejik bir yenilgiyle" değiştirilmesine karşı uyardı. ABD Dışişleri Bakanlığı, İsrail'in ABD'nin sivilleri koruma çağrılarına kulak verip vermediğini kesin olarak değerlendirmek için çok erken olduğunu söyledi.
IDF, birliklerinin Han Yunus, Jabalia ve Shejaiya merkezlerine ulaştığını ve Gazze'nin kara işgalinin başlamasından bu yana en "yoğun çatışmaların" yaşandığını bildirdi. Yoğun bombardıman Filistinli sivilleri daha da güneye Refah'a itti.
7 Aralık'ta İsrail ile Gazze Şeridi'nde 150 kişiyi gözaltına aldı ve 10 Aralık'ta onlarca kişi daha gözaltına alındı. İsrail'e göre, gözaltılar Hamas militanlarının toplu olarak teslim olmasının ardından gerçekleşti. "New York Times", Hamas savaşçılarının teslim olduğu iddiasının, sosyal medyada "iç çamaşırlarına kadar soyulmuş, yerde oturan veya diz çökmüş, bazıları bağlı ve gözleri bağlı erkeklerin" video ve fotoğraflarının görülmesinin ardından ortaya atıldığını bildirdi.The Guardian görüntülerde görülen kişiler arasında sivil olarak tanımlanan kişiler olduğunu ve bunların arasında bir gazetecinin de bulunduğunu bildirdi. ICRC görüntülerden endişe duyduğunu ve "gözaltına alınan herkese uluslararası insancıl hukuka uygun olarak insanlık ve onurla muamele edilmesinin önemini" kuvvetle vurguladığını açıkladı. "BBC", silahların görünürde teslim edildiği bir videonun, bir adamın silahları "teslim edip etmediğinin" veya sadece talimat verildiği gibi hareket ettirip ettirmediğinin belirsiz olduğunu, olayın gerçek bir teslim olma eyleminden ziyade kamera için yapıldığını ve gösterilen kişilerin Hamas veya 7 Ekim saldırısı ile herhangi bir ilişkisi olup olmadığının bilinmediğini bildirdi.Haaretz, İsrailli güvenlik yetkililerinin videoda gösterilen kişilerin yaklaşık %10-15'inin Hamas'la bağlantılı olduğuna inandığını ve İsrail'in kamuoyundaki iddialarına rağmen bunun Hamas birimleri tarafından "kitlesel bir teslimiyet" olmadığını bildirdi.
8 ve 9 Aralık tarihlerinde IDF, askerlerinin Şecaiye'deki iki okulun yakınında ve içinde savaşçılarla çatıştığını söylediği görüntüleri yayınladı. IDF'ye göre, savaşçılar ayrıca okullardan birinden yakındaki bir camiye giden bir tünel keşfetti. Ayrıca kampüsünde bulunduğunu iddia ettiği silahların ve 1 km uzaklıktaki bir okula giden bir tünel şaftının görüntülerini yayınladı. İsrail ordusu, 18 Ekim'de Gazze Şeridi'nde siviller için insani bölge ilan edilmesinden bu yana Gazze'den İsrail'e 116 roket atıldığını ve bunlardan 38'inin Gazze'ye düştüğünü açıkladı.
Pentagon 9 Aralık'ta Biden yönetiminin acil durum yetkisini kullanarak kongre izni olmaksızın İsrail'e yaklaşık 14.000 tank mühimmatı satışına izin verdiğini açıkladı. 2024 girişinde Gazze, Tel Aviv'e füze saldırısı yaptı.
Diğer çatışmalar
Hizbullah ile daha geniş çaplı bir bölgesel askeri çatışma, tüm bölgeyi İsrail, İran ve ABD'nin yüksek sesle karşı çıktığı bir askeri çatışmanın içine çekebilir. Güney Lübnan'da İran destekli Hizbullah ve Yemen'de Husi milisleri İsrail'e karşı sınırlı ölçekte saldırılar düzenlemiştir. Irak ve Suriye'deki İran destekli milisler de ABD ve İsrail ordusuyla saldırı alışverişinde bulundu. 7 Ekim'den bu yana Batı Şeria'da İsrail askerleri ve yerleşimcilerle çıkan çatışmalarda 100'den fazla Filistinli öldürüldü. Yerleşimcilerin şiddeti IDF tarafından ağır bir şekilde eleştirildi.
Batı Şeria
Savaştan önce bile 2023 yılı Batı Şeria'daki Filistinliler için son 20 yılın en ölümcül yılıydı. B'tselem, 7-31 Ekim tarihleri arasında İsrail güçlerinin 100'den fazla Filistinliyi öldürdüğünü, İsrailli yerleşimcilerin ise en az yedi Filistinliyi öldürdüğünü ve durumun kontrolden çıkmasından endişe edildiğini açıkladı. 7 Ekim'den bu yana yaklaşık 1.000 Filistinli yerleşimciler tarafından zorla yerlerinden edildi ve bir BM raporuna göre çatışmaların neredeyse yarısında "İsrail güçleri saldırıları gerçekleştirirken İsrailli yerleşimcilere eşlik etti veya aktif olarak destek verdi". N. raporu. Avrupa Birliği tarafından finanse edilen Batı Şeria Koruma Konsorsiyumu'na göre 7 Ekim saldırılarından bu yana altı Filistinli topluluk şiddet nedeniyle terk edildi.
10 Ekim'e kadar, taş atan Filistinliler ile İsrail güçleri arasındaki çatışmalarda ikisi Doğu Kudüs'te olmak üzere 15 Filistinli hayatını kaybetti. 11 Ekim'de İsrailli yerleşimciler Köyü'ne saldırarak dört Filistinliyi öldürdü. 16 yaşındaki bir çocuk 'de IDF tarafından ölümcül şekilde vurulurken, bir kişi de Beytüllahim yakınlarında IDF tarafından vurularak öldürüldü. 12 Ekim'de, İsrailli yerleşimcilerin daha önceki yerleşimci saldırılarında öldürülen Filistinlilerin cenaze törenini yarıda kesip ateş açması sonucu iki Filistinli öldürüldü.
18 Ekim'de El-Ahli Arap Hastanesi'ndeki patlama nedeniyle protestolar patlak verdi ve Ramallah'ta çatışmalar yaşandığı bildirildi.Cenin'de 12 yaşındaki bir kız çocuğu Filistin Yönetimi güvenlik güçlerinin çapraz ateşi sonucu vurularak öldürüldü ve bir başka genç de 'ta Filistin Yönetimi güçleri tarafından yaralandı. Nabi Salih]]'te İsrail güçleriyle çıkan çatışmalarda bir Filistinli öldürüldü ve Batı Şeria genelinde 30 kişi yaralandı. 19 Ekim'de Batı Şeria'da bir gecede 60'tan fazla Hamas üyesi tutuklandı ve 12 kişi öldürüldü. Tutuklananlar arasında hareketin Batı Şeria'daki sözcüsü de vardı.
22 Ekim'de İsrail ve içeride saldırı planlayan Hamas ve İslami Cihad'dan birkaç "terör operatörünü" öldürdüğünü söyledi. Birkaç gün içinde Filistin İslami Cihad'ın üst düzey komutanlarından Ayser Mohammad Al-Amer Cenin mülteci kampında IDF ile girdiği çatışmada öldürüldü. 31 Ekim'de IDF çevresinde Hamas ile çatışmaya girdi.
1 Kasım'da Batı Şeria'daki durumun "çok zor" hale geldiğini belirterek, "Tüm kontrol noktaları kapalı. İsrailli yerleşimciler ve askerler Filistinlilere şiddet uyguluyor." İsrailli yerleşimcilerin Filistinlilere yönelik şiddetinin arttığı uyarısında bulundu.
İsrail-Lübnan sınırı
sınırı boyunca bir meydana geldi. 8 Ekim'de Hizbullah 'daki İsrail mevzilerine topçu saldırısı düzenledi; buna anında misillemeyle karşılık verildi. O zamandan beri her gün çatışmalar meydana geldi. Çatışmalar 86 Lübnanlı militanın ve dokuz İsrail askerinin ölümüyle sonuçlandı, yanı sıra 16 Lübnanlı ve üç İsrailli sivil ve Lübnan'da 29,000 kişinin ve İsrail'de on binlerce kişinin yerinden edildi.
Geniş Levant
İsrail 12-22 Ekim tarihleri arasında başta Şam ve Halep olmak üzere Suriye'deki havaalanlarına en az üç saldırı düzenledi,'nda görevli Suriye meteoroloji servisinden iki çalışanın öldürülmesi.
Suriye'nin devlet haber ajansı SANA'ya göre, 24 Ekim'de İsrail'in Daraa Valiliği'ne düzenlediği hava saldırısında sekiz Suriye askerinin öldüğü, yedisinin de yaralandığı bildirildi. IDF hava saldırılarını kabul etti ve Suriye'den Kuzey İsrail'e atılan iki rokete karşılık verildiğini belirtti.
Irak
2 Kasım'da Irak'ta İslami Direniş İsrail'in Gazze'deki Filistinli sivillere yönelik saldırılarına misilleme olarak Ölü Deniz kıyı şeridindeki "hayati bir İsrail hedefine" yönelik bir saldırının sorumluluğunu üstlendi
3 Kasım'da Eilat'a düzenlenen füze saldırısının sorumluluğunu üstlendi.
Yemen
İsrail'e yönelik birçok saldırının Yemen'deki İran destekli militanları tarafından gerçekleştirildiği düşünülmektedir. 19 Ekim'de Birleşik Devletler Donanması Destroyeri Kızıldeniz üzerinden kuzeye, İsrail'e doğru ilerleyen birkaç füzeyi vurdu. 31 Ekim'de Husi askeri sözcüsü Yahya Saree, grubun İsrail'e balistik füze ve insansız hava araçları fırlattığını ve "Filistinlilerin zafere ulaşmasına yardım etmek için" bunu yapmaya devam edeceklerini söyledi bazı haber sitelerinde Yemen'in savaş ilanı olarak yanlış yansıtılan bir olay. 19 Kasım'da Galaxy Leader Husiler tarafından kaçırıldı ve gemide bulunan 25 kişi Mil Mi-17 helikopteri kullandı.
İnsani durum
Gazze'de
Savaşın başında İsrail, Gazze Şeridi'ne tam bir abluka uyguladı, bu da yakıt, gıda, ilaç, su ve temel tıbbi malzemelerde ciddi kıtlıklara neden oldu. sonucunda Gazze'de yakıt, gıda, ilaç, su ve tıbbi malzeme sıkıntısı yaşanmaktadır. Bu kuşatma, elektrik bulunabilirliğinde %90'lık bir düşüşe yol açtı, hastane enerji kaynaklarını, kanalizasyon tesislerini etkiledi ve içme suyu sağlayan tuzdan arındırma tesislerini kapattı. Geniş çaplı hastalık salgınları Gazze genelinde yayıldı.
İsrail hava saldırılarındaki yoğun bombardıman, Gazze'nin altyapısına felakete yol açarak krizi daha da derinleştirdi. Gazze Sağlık Bakanlığı, savaşın ilk ayında 4,000'den fazla çocuğun öldüğünü bildirdi. BM Genel Sekreteri António Guterres, Gazze'nin "çocuklar için bir mezarlık haline geldiğini" ifade etti. UNRWA komisyon üyesi Philippe Lazzarini "Ortaya çıkan insani krizin boyutu ve hızı tüyler ürpertici" dedi.
İsrail'de
Bir Magen David Adom ambulansının Filistinli militanlar tarafından 7 Ekim'deki saldırıları sırasında Gazze'ye götürüldüğü bildirildi.Aşkelon'daki 8 Ekim'de ve 11 Ekim'de Gazze'den atılan roketlerle vuruldu.
17 Ekim itibarıyla, hem güney hem de kuzey İsrail'den yaklaşık 120.000 İsrailli sivil ülke içinde yerinden edilmiş durumdaydı,Sderot'un neredeyse tüm 30.000 sakini ve Gazze sınırına dört kilometre mesafedeki toplulukların sakinleri dahil. Sınırdan dört ila yedi kilometre uzaklıktaki topluluklarda yaşayanların tahliyesi devam ediyordu. İsrail'in kuzeyinde yaşayan bilinmeyen sayıda kişi Lübnan ile ikinci bir cephenin açılmasından korkarak ülkenin merkezine doğru hareket etti. 22 Ekim itibarıyla bu rakam 200,000'e yükseltilmiştir.
Savaş suçları
Uluslararası Ceza Mahkemesi, 10 Ekim'de bir açıklama yayınlayarak mevcut çatışmayı da kapsadığını teyit etti. ICC savcısı Refah sınır kapısını ziyaret etti ve "ICC'nin İsrail'deki olaylar ve Filistin vatandaşlarının da suç işlediği iddiaları dahil olmak üzere Filistin'deki durumu bağımsız olarak incelediğini" söyledi."BM İnsan Hakları Konseyi her iki tarafın da savaş suçu işlediğine dair "açık kanıtlar" olduğunu söyledi. Bir "İsrail ve Gazze'deki son şiddet patlamasında savaş suçlarının işlenmiş olabileceğine dair açık kanıtlar olduğunu ve uluslararası hukuku ihlal eden ve sivilleri hedef alan herkesin sorumlu tutulması gerektiğini" söyledi.
12 Ekim'de Hamas'ın İsrail'deki saldırılarını kınayan bir ön hukuki değerlendirmede bulunan uluslararası insancıl hukuk uzmanı ve Dekanı kanıtların Hamas'ın "öldürme ve kaçırma eylemlerinin" Roma Statüsü'nün 6-8. Maddelerinin yanı sıra Soykırım Sözleşmesi'ni de potansiyel olarak ihlal ettiğini ve "insanlığa karşı suç" olduğunu gösterdiğini söyledi. 15 Ekim'de 800'den fazla hukukçunun imzaladığı ve "İsrail güçleri tarafından Gazze Şeridi'ndeki Filistinlilere karşı soykırım suçu işlenmesi ihtimalinden duyulan endişeyi" dile getiren bir bildiri yayınladı.
İsrail'in Gazze'ye gıda, yakıt ve suyun engelleneceği "tam bir kuşatma" uygulama emri, insan hakları örgütleri tarafından bariz bir savaş suçu olarak eleştirildi, ile Uluslararası Hukuk ve Yönetişim Merkezi eş direktörü , emrin "bir savaş yöntemi olarak sivillerin aç bırakılmasını emrettiğini, bunun da uluslararası insancıl hukukun ihlali ve bir savaş suçu olduğunu" yazdı." bir açıklama yayınlayarak İsrail'i açlığı bir savaş silahı olarak kullanmakla suçladı ve "Uluslararası İnsancıl Hukuk (IHL) açlığın bir savaş yöntemi olarak kullanılmasını kesinlikle yasaklamaktadır ve Gazze'deki işgalci güç olarak İsrail, IHL yükümlülükleri uyarınca Gazze nüfusunun ihtiyaçlarını karşılamak ve onları korumakla yükümlüdür" dedi.
,İsrail Savunma Kuvvetleri'nin Gazze'deki eylemlerini kınayarak İsrail'in "ayrım gözetmeyen askeri saldırılara" ve "toplu cezalandırmaya" başvurduğunu söyledi. İsrailli yetkililer, hava saldırılarının genellikle yerleşim alanlarına ve sivil kuruluşlara yakın inşa edilen askeri altyapıyı bozmayı amaçladığını söyledi. Ayrıca Hamas tarafından "masum sivillerin kasıtlı ve yaygın bir şekilde öldürülmesi ve rehin alınmasını" kınayarak bunları "uluslararası hukukun iğrenç ihlalleri ve uluslararası suçlar" olarak nitelendirdiler. İsrail'in da uluslararası kınamaya yol açtı. 13 Ekim'de, BM insan hakları Özel Raportörü Paula Gaviria Betancur, bunu "insanlığa karşı suç" olarak nitelendirdi. 14 Ekim'de, , İsrailli kamu görevlilerinin yeni bir Nakba'yı açıkça savunduklarına dikkat çekerek olayı "1948 Nakba'nın tekrarı" olarak nitelendirdi.
Müzakereler ve diplomasi
Ateşkes
Destek olarak
27 Ekim'de Birleşmiş Milletler Genel Kurulu acil ateşkes çağrısında bulunan için oylama yaptı. 120 lehte ve 45 çekimser oy aldı; İsrail, ABD dahil 14 ülke hayır oyu verdi, Avusturya, Hırvatistan, Çekya, Fiji, Guatemala, Macaristan, Marshall Adaları, Mikronezya, Nauru, Papua Yeni Gine, Paraguay ve Tonga.
Çok sayıda devlet başkanı, hükûmet yetkilisi ve uluslararası kuruluş ateşkes çağrısında bulundu. 8 Ekim'de Başkanı , çatışmanın sona erdirilmesi ve bir Filistin devletinin kurulması çağrısında bulundu. 11 Ekim'de Brezilya Devlet Başkanı Luiz Inacio Lula da Silva "İsrailli ve Filistinli çocukları savunmak için acilen ateşkese ihtiyaç olduğunu" belirterek ateşkes çağrısında bulundu. 15 Ekim'de Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro acil ateşkes çağrısında bulundu. 16 Ekim'de Pakistan Başbakanı acil ateşkes ve Gazze ablukasının sona erdirilmesi çağrısında bulundu. 18 Ekim'de ateşkes çağrısında bulunan bir kararı kabul etti. 19 Ekim'de Çin Devlet Başkanı Xi Jinping "Şu anda en önemli öncelik mümkün olan en kısa sürede ateşkes sağlanmasıdır" dedi ve bir Filistin devleti kurulması çağrısında bulundu.
20 Ekim'de Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, İsrail'in Gazze'ye saldırısının soykırım anlamına geldiğini belirterek ateşkes çağrısında bulundu. 21 Ekim'de Mısır Cumhurbaşkanı ateşkes için bir plan sundu. Güney Afrika Cumhurbaşkanı Cyril Ramaphosa "Güney Afrikalılar olarak Filistinlilerin başına gelenleri anlayabiliyoruz" diyerek ateşkes çağrısında bulundu. Irak Başbakanı Kahire Barış Zirvesinde ateşkes çağrısında bulundu. 24 Ekim'de Suudi Veliaht Prens ateşkes çağrısında bulundu. Malezya Başbakanı ateşkes ve Filistinlilere "insan gibi davranılması" çağrısında bulundu. 25 Ekim'de Ürdün Kralı II. Abdullah, savaşı sona erdirmenin "mutlak bir gereklilik" olduğunu söyledi.Hamza Yusuf, İskoçya Başbakanı, ateşkes çağrısında bulundu ve kendi kayınvalidesinin Gazze'de sıkışıp kaldığını belirtti.
19 Ekim'de Küba Dışişleri Bakanı , savaşın "Filistin halkının devredilemez haklarının ihlali "nin bir sonucu olduğunu belirterek ateşkes çağrısında bulundu. Ürdün Dışişleri Bakanı 22 Ekim'de ateşkes çağrısında bulundu. 25 Ekim'de Cezayir Dışişleri Bakanı bombardımanın derhal durdurulması çağrısında bulundu., Endonezya Dışişleri Bakanı, acil ateşkes çağrısında bulundu. 26 Ekim tarihinde, Birleşik Arap Emirlikleri, Ürdün, Bahreyn, Suudi Arabistan, Umman, Katar, Kuveyt, Mısır ve Fas olmak üzere dokuz Arap ülkesinin Dışişleri Bakanları acil ateşkes çağrısında bulunan ortak bir bildiri imzaladı.
Çeşitli büyükelçiler ve ileri gelenler de ateşkesi destekledi. Birleşik Arap Emirlikleri Büyükelçisi 18 Ekim'de ülkesinin "tam bir insani ateşkesten daha azını desteklemediğini" belirtti. 21 Ekim'de ve 24 Ekim'deki BM Güvenlik Konseyi toplantısı sırasında BM Genel Sekreteri ateşkes çağrısında bulundu. Rusya'nın BM Büyükelçisi "tüm dünyanın" BM'den ateşkes çağrısı yapmasını beklediğini ifade etmiştir. 29 Ekim'de ateşkes ve rehinelerin serbest bırakılması çağrısında bulundu. 31 Ekim'de ateşkes çağrısında bulundu.
Muhalefette
Hem İsrail hem de Amerika Birleşik Devletleri ateşkes çağrılarını reddetti. 24 Ekim'de ABD Başkanı Joe Biden "Rehineleri serbest bırakmalıyız, sonra konuşabiliriz" dedi. 30 Ekim'de, Benjamin Netanyahu İsrail'in ateşkesi kabul etmeyeceğini belirterek, "Kutsal Kitap barış için bir zaman ve savaş için bir zaman olduğunu söyler" dedi. 25 Ekim'de İngiltere Başbakanı Rishi Sunak da ateşkes çağrısını reddetti.
Hostaj görüşmeleri
9 Ekim'de Reuters Katar'ın, İsrail'in 36 Filistinli kadın ve çocuğu serbest bırakması karşılığında İsrailli kadın rehinelerin serbest bırakılmasını sağlamak için İsrail ve Hamas arasında arabuluculuk yaptığını bildirdi. İsrail bu tür görüşmelerin yapıldığını yalanladı. Mısırlı bir yetkili AP'e İsrail'in Filistinli militanların elindeki rehinelerin güvenliğini sağlamak için Mısır'dan yardım istediğini ve Mısır istihbarat şefinin bilgi almak için Hamas ve İslami Cihad ile temasa geçtiğini söyledi. Mısırlı yetkililerin, Filistinli militanlar tarafından yakalanan İsrailli kadınlar karşılığında İsrail hapishanelerindeki Filistinli kadınların serbest bırakılmasına aracılık ettiği bildirildi.
Birleşmiş Milletler
8 Ekim'de Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi çatışmayla ilgili olarak 90 dakika süren kapalı bir toplantı yaptı. Toplantı, ortak bir açıklama yapılması için gereken oybirliği sağlanamadan sona erdi.
İsrail'in savaş sonrası için bir planı olmadığından endişe duyan ve insani krizi sınırlamak ve savaşın bölgesel genişlemesini önlemek isteyen diplomatlar, Gazze'ye yönelik tam ölçekli bir kara harekâtının ertelenmesi çağrısında bulunuyor.Rusya 15 Ekim'de Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nden insani ateşkes çağrısı yapan bir karar taslağının oylanmasını talep etti. Rusya'nın taslağı reddedilirken Brezilya'nın karar taslağı üzerinde müzakereler devam etti. 18 Ekim'de, ABD "Hamas'ın İsrail'e yönelik saldırısını kınayan, sivillere hayat kurtarıcı yardımların ulaştırılabilmesi için tüm saldırılara insani ara verilmesi çağrısında bulunan ve İsrail'in sivillerin Gazze Şeridi'nin kuzey kesimini boşaltması yönündeki talimatını geri çekmesi çağrısında bulunan" BM kararını veto etti.
Amerika Birleşik Devletleri, . Brezilya tarafından desteklenen ve 15 Konsey üyesinden 12'si tarafından desteklenen, Gazzeli sivillere yardım ulaştırmak için "insani duraklama" çağrısında bulunan BM Güvenlik Konseyi kararını veto etti. İngiltere ve Rusya çekimser kaldı.İnsan Hakları İzleme Örgütü'nden Louis Charbonneau, ABD'nin yine "İsrail ve Filistin'e karşı eşi benzeri görülmemiş bir katliam sırasında BM Güvenlik Konseyi'nin harekete geçmesini önlemek için vetolarını alaycı bir şekilde kullandığını" söyledi. ABD'nin BM Büyükelçisi Linda Thomas-Greenfield, ABD'nin sahadaki diplomasisinin "meyve vermesi" için daha fazla zaman istediğini söyledi ve metinde İsrail'in BM Şartı uyarınca meşru müdafaa hakkından bahsedilmemesini eleştirdi - bu görüş İngiltere'nin BM Büyükelçisi tarafından da yankılandı. Ardından 25 Ekim'de Çin ve Rusya ABD'nin karar tasarısını veto ederken, Rusya'nın karar tasarısı da İngiltere ve ABD tarafından veto edildi.
27 Ekim'de BM Genel Kurulu, "derhal ve sürekli" bir insani ateşkes ve düşmanlıkların durdurulması çağrısında bulunan ve "tüm terör eylemleri ve ayrım gözetmeyen saldırılar dahil olmak üzere Filistinli ve İsrailli sivillere yönelik tüm şiddet eylemlerini" kınayan bir kabul etti. 7 Ekim "terör saldırılarının" kınanmasını ve rehinelerin derhal serbest bırakılmasını talep eden bir değişiklik önergesi reddedildi.
Büyükelçinin geri çağrılması
31 Ekim'de, İsrail Hava Kuvvetleri bombaladıktan birkaç saat sonra, Başkan Gabriel Boric açıkladı. Boric açıklamasında İsrail'in "Filistinli sivil nüfusu toplu olarak cezalandırmasını" kınadı. Kısa bir süre sonra Devlet Başkanı Gustavo Petro duyurdu.Arce yönetiminde bir bakan olan , Bolivya'nın İsrail ile tüm diplomatik bağlarını kopardığını açıkladı.
İsrail'e yapılan askeri yardım
Hamas'ın saldırısından saatler sonra ABD Başkanı Joe Biden İsrail'e "kaya gibi sağlam ve sarsılmaz" destek sözü verdi. ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, ABC News ile yaptığı bir röportajda Hamas'ın "büyük terör saldırısını" kınadı ve "İsrailli ortaklarımız ve müttefiklerimizle derhal temasa geçtik" dedi. Başkan Joe Biden dün erken saatlerde Başbakan Benjamin Netanyahu ile telefonda görüşerek kendisine tam desteğimizi iletti."Time'a göre, İsrail Gazze'ye olası bir kara harekatı başlatmaya hazırlanırken, Biden yönetimi ve önde gelen Kongre üyeleri İsrail'i desteklemek için ABD'den yaklaşık 2 milyar dolarlık ek fon içeren bir yardım paketi hazırlıyor. Blinken, 12 Ekim'de İsrail'e gitti ve Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas ve Ürdün Kralı ile yapılacak görüşmeleri de içeren bir ziyaretin parçası olarak liderlerle bir araya geldi.
Almanya İsrail'e iki insansız hava aracı gönderdi. 15 Ekim'de ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin, çeşitli savunma yetkililerine göre İsrail'e olası konuşlandırma için yaklaşık 2.000 askerin hazırlanması emrini verdi.
19 Ekim'de, yabancı ülkelere silah transferlerini denetleyen büroda 11 yıldan fazla bir süre kongre ve halkla ilişkiler direktörü olarak görev yapan ABD Dışişleri Bakanlığı yetkilisi Josh Paul, ABD hükûmetinin İsrail'e silah gönderme kararını protesto etmek için istifa etti.
Kayıplar
İsrail
İsrail başta bir kadın olmak üzere roket saldırıları sonucu en az 16 kişinin yaralandığını söyledi. Yetkili birimler daha sonrasında ölü sayısını 40 ve yaralı sayısını 540 olarak açıkladı. Saldırılar sonrası özellikle Gazze şeridine çok sayıda ambulans sevk edildi. Bir bölge konseyi başkanı çıkan çatışmalarda öldürüldü ve Aşkelon'da en az 68 ölü bildirildi.
Ayrıca Hamas, en az 38 İsrailli esiri alıp ellerinde tuttuklarını iddia etti.Nepal'in İsrail büyükelçisi Kanta Rijal, saldırılarda ülkedeki en az yedi vatandaşının yaralandığını ve onların diğer on kişiyle birlikte Alumim'deki bir tarım çiftliğinde Hamas tarafından esir tutulduğunu söyledi.
Hamas, 53 İsrailli sivili ele geçirdiğini ve onları Gazze Şeridi'ne taşıdığını iddia etti. En az dört kişinin Kfar Aza'dan alındığı bildirildi. İsrailli Tümgeneral Nimrod Aloni'nin Filistinliler tarafından esir alındığını gösteriyor gibi görünen bir fotoğraf yayınlandı; İSK tarafından X (eski adıyla Twitter) üzerinde paylaşılan Farsça bir mesaj, Tasnim Haber Ajansı'ndan Aloni'nin ele geçirilmesi hakkındaki bir mesajı alıntılayarak "Tasnim: IRGC'nin sahte haber dağıtıcıları" yazdı, Aloni'nin ele geçirilmesini ne doğrulayan ne de reddeden bir açıklama yapıldı. Ayrıca, Gazze'den gelen videolar, ele geçirilen kişileri gösteriyor gibi görünüyor, militanların ölü cesetleri taşıyan kamyonlara tezahürat yaptığı görülüyor.
Filistin
İsrail'in karşılık olarak düzenlediği hava saldırılarının ardından Gazze'deki Filistin Sağlık Bakanlığı, "çok sayıda vatandaş" arasında belirtilmeyen sayıda yaralanma olduğunu bildirdi. Daha sonrasında ise 198 Filistinlinin öldürdüğünü açıkladı. Gazze Şeridi'ndeki okulların bir sonraki duyuruya kadar kapatıldığını söyledi. Filistin Sağlık Bakanlığı kan bağışı çağrısında bulundu.
Sonrası
İlk dalga saldırılarından sonra pek çok Hamas militanı İsrail sokaklarında insanları esir aldı. Gazze şeridinde bulunan İsrail tankları ele geçirildi veya yok edildi. Hamas saldırıların sonucu olarak, "İsrail'in ihlallerine karşı bir çizgi çekme kararı aldık, İsrail'e karşı Aksa Tufanı Operasyonu'nu başlattık." dedi. İsrail Savunma Bakanlığı, hem İsrail içinde hembde dışında 17 Hamas hedefini vurdu. Ayrıca Katar Dışişleri Bakanlığı, yaşanan olayları, İsrail'in bugüne kadar yaptığı suçların bir sonucu olarak değerlendirdi ve suçlunun İsrail olduğunu söyledi.İran devleti ise saldırıları desteklediklerini bildirirken, İsrail ise buna karşı olarak "İran bizimle açıkça savaş başlattı ve ağır bir intikam alacağız.” dedi.
İsrail saldırılara karşılık için Gazze'de bulunan 14 katlı Filistin binasını bombalayarak yıktı. Ayrıca tüm Gazze genelinde akşam saatlerinde elektrikler kesildi. Amerikanın mevcut başkanı Biden, "Başbakan Netanyahu'ya, İsrail Hükûmetine ve halkına her türlü uygun desteği sunmaya hazır olduğumuzu açıkça ifade ettim. Terör asla meşrulaştırılamaz. İsrail'in kendisini ve halkını savunma hakkı vardır." diyerek İsrail'e her türlü yardımı sonuna kadar vereceklerini bildirdi.
İsrail Başbakanı Netanyahu, "uzun ve zorlu bir savaşa başlıyoruz" diyerek Gazze için saldırı sinyali verirken İsrail ordusu Gazze'ye giden tüm yolları kapattı ve ağır bir hava bombardıman saldırısı başlattı. Hizbullah Suriye ve Lübnan'da savaş alarmına geçerken Filistin ise Arap Birliğini acil toplantıya çağırdı.
Amerika Birleşik Devletleri, İsrail'e ek yardım ve yanlarında olduklarını göstermek için Doğu Akdeniz'e uçak gemisi gönderme kararı aldı.Savunma Bakanı Lloyd J. Austin ise, “Bölgedeki ABD Hava Kuvvetleri'nin F-35, F-15, F-16 ve A-10 savaş uçağı filolarını artırmak için de adımlar attık. ABD, gerekirse bu caydırıcılık duruşunu daha da güçlendirmek için küresel olarak hazır kuvvetlerini bulunduruyor” dedi.
Hamas 9 Ekim 2023 tarihinde İsrail'in Gazzeye yönelik saldırılarının bitmemesi hâlinde, her bir binanın vurulması için bir tane esirin infaz edileceğini ve bunu canlı video olarak yayınlayacaklarını duyurdu. İsrail radyosu ise "sivillere zarar gelse bile" harekâtın sona ermeyeceğini söyledi.
İsrail'in karşı tepkileri
Saldırılardan hemen sonra Demir Kubbe hava sistemleri devreye girse de, saldırılar yaşanırken hava savunma sistemi füzeleri durduramadı. Başbakan Benjamin Netanyahu ve Yoav Gallant, İsrail Savunma Kuvvetleri'nin (İSK) Tel Aviv'deki karargahında güvenlik değerlendirmeleri gerçekleştirdi. Gallant daha sonra on binlerce yedek askerin seferber edilmesini onayladı. Ayrıca Hamas'ın saldırıyı başlatırken "büyük bir hata yaptığını" söyledi ve "İsrail'in kazanacağına" söz verdi. Gazze Şeridi çevresindeki bölgelerde yaşayanlardan içeride kalmaları istenirken, güney ve orta İsrail'deki sivillerin "barınakların yanında kalmaları" istendi.
Saldırının ardından İsrail, olası bir çatışmaya karşı hazırlık durumunun artırıldığını ilan etti.İSK savaşa hazırlık durumunu ilan etti ve başbakan Binyamin Netanyahu güvenlik yetkililerini acil bir toplantıya çağırdı. İSK ayrıca Gazze Şeridi'nde "Demir Kılıç Operasyonu" olarak adlandırdığı hedefli eylemler başlattıklarını da bildirdi. Ayrıca İsrail'in güney bölgesinin tamamının "sivil harekete" kapatıldığını ve bölgeye terörle mücadele biriminin konuşlandırıldığını duyurdu. İSK'nin başsözcüsü Tuğamiral Daniel Hagari, bölgeye önceden var olan 31 taburun eklenmesiyle dört tümenin konuşlandırıldığını söyledi.
İsrail, saldırılardan 1 gün sonra savaş durumuna geçti ve İsrail kabinesi de bunu onayladı. Kabine açıklamasında, "İsrail Devleti'ne Gazze Şeridi'nden yapılan ölümcül terör saldırısıyla başlayan savaş, 7 Ekim 2023 saat 06.00 itibarıyla başlamıştır" dedi. Bu şekilde İsrail 1973'teki Yom Kippur Savaşı'ndan bu yana ilk kez resmî olarak savaş ilan etmiş oldu.
İsrail anlık olarak tam 21 gündür Gazze'yi aralıksız bombalamaktadır.
Tepkiler
İsrail'deki tepkiler
Hamas'ın İsrail'e yönelik saldırısının ardından protesto grubu Kaplan Force, 7 Ekim'de karşıtı planını iptal etti ve bunun yerine krizin ortasında IDF'ye destek verdi. Forum 555 ve gibi diğer protesto grupları da yedek askerleri çağrılmaları halinde hizmet etmeye çağırdı.
'ndeki bazı şantiyelere üst düzey yöneticiler de dahil olmak üzere İsrailli Arapların girmesi yasaklanmış, sadece Yahudilere ve yabancı işçilere izin verildiği belirtilmiştir.
İsrail'de yaşayan Filistinlileri savunan bir İsrail insan hakları örgütü olan , İsrail'deki akademik kurumlarda okuyan 50 Filistinlinin sosyal medyada Hamas'a destek verdikleri gerekçesiyle disiplin kurullarına çağrıldığını ve bazılarının eğitimlerinin askıya alındığını bildirdi. Yeni oluşturulan bir toplum koalisyonu, 30 Filistinli İsrail vatandaşının aynı nedenle işlerini kaybettiğini söyledi.
Adalah ayrıca 100 İsraillinin Gazze'deki Filistinlileri destekleyen paylaşımları nedeniyle tutuklandığını ve 18 Ekim itibarıyla 70'inin gözaltında olduğunu bildirdi. İsrail doğumlu Filistinli bir şarkıcı olan , 17 Ekim'de Filistin bayrağının bir görüntüsüyle birlikte Arapça olarak "'Allah'tan başka galip yoktur'" paylaşımında bulunduğu için tutuklandı. Ertesi gün serbest bırakıldı ve beş gün boyunca ev hapsinde tutuldu. İsrail polisi savaşın başından bu yana 170 Filistinlinin (tamamı İsrail vatandaşı ya da Kudüs'te ikamet eden) sosyal medya paylaşımları nedeniyle tutuklandığını ya da sorgulanmak üzere getirildiğini açıkladı. Adalah'a göre bu, 20 yıldır bu kadar kısa bir süre içinde gerçekleşen en yüksek tutuklama oranıdır. Bu tutuklamalara yol açan içerikler arasında Kuran ayetlerinden alıntılar, "Gazze halkı için dualar ve İsrail askeri operasyonlarının siyasi analizi" yer almaktadır.
Artan şiddet olaylarının ortasında Magen David Adom kan bağışı kampanyası başlattı ve 7 Ekim'de okulları kapatarak 15 Ekim'den itibaren çevrimiçi eğitime geçti.Hayfa Uluslararası Film Festivali, Bruno Mars konseri ve UEFA tarafından planlanan futbol maçları dahil olmak üzere çeşitli etkinlikler ve performanslar iptal edildi veya ertelendi. Chevron'a açık denizdeki geçici olarak kapatma talimatı verdi.Yeni İsrail Şekeli'nin değerindeki önemli düşüşün ardından, İsrail Bankası ilk döviz satışında 30 milyar dolara kadar döviz rezervi satacağını açıkladı.
İsrailli yetkililerin saldırıyı önleyememesiyle ilgili soruşturmalar başlatıldı ve krizi öngöremediği ve önleyemediği için Başbakan Netanyahu'ya eleştiriler yöneltildi.
Savaş çabalarını desteklemek amacıyla El Al 13 Ekim'de New York ve Bangkok'tan hayati önem taşıyan personeli almak üzere özel uçuşlar düzenleyeceğini duyurdu. Okullar ebeveynlere çocuklarını savaşla ilgili şiddet içerikli medyadan korumak için bazı sosyal medya uygulamalarını telefonlarından silmelerini tavsiye etti. IDF Genelkurmay Başkanı Korgeneral Herzi Halevi 12 Ekim'deki saldırıları önlemede askeri başarısızlıkları kabul etti.
Knesset etik kurulu, solcu siyasetçi 'in savaş başladıktan sonra verdiği röportajlarda İsrail karşıtı ifadeler kullandığı gerekçesiyle 45 gün süreyle görevden uzaklaştırılmasına karar verdi. Hayfa'da düzenlenen Gazze'ye destek mitinginin ardından polis komiseri Kobi Shabtai savaş karşıtı protestocuları Gazze Şeridi'ne göndermekle tehdit etti. İsrail polisine göre 18 Ekim itibarıyla çatışmaların başlamasından bu yana İsrail'de 63 kişi "terörü" destekledikleri veya kışkırttıkları şüphesiyle tutuklandı. Filistinli mahkûm hakları grubu Addameer, İsrail'de çalışan yaklaşık 4.000 Gazzeli işçinin İsrail yetkilileri tarafından 1.000'i ile birlikte tutuklandığını söyledi, Çatışmaların başlamasından bu yana Batı Şeria ve Doğu Kudüs'te düzenlenen gece baskınlarında 070 Filistinli daha gözaltına alınırken, Gazze'den gelen tutukluların çoğu Beersheva yakınlarındaki 'da tutuluyor. Rahat'ın eski belediye başkan adaylarından Amer al-Huzail, Gazze Şeridi'nin bir haritasını sosyal medyada paylaştıktan sonra İsrail güçleri tarafından düzenlenmesi beklenen bir kara harekâtına ilişkin olası senaryoları analiz ettiği gerekçesiyle tutuklandı.
İsrail gazetesi tarafından 18-19 Ekim tarihlerinde yapılan bir ankete göre İsraillilerin %65'i desteklerken %21'i buna karşı çıktı.
Acil durum birlik hükümeti
11 Ekim'de Likud ve Ulusal Birlik partilerinin ortak açıklamasının ardından, eski savunma bakanı ve genelkurmay başkanı Benny Gantz'ın başbakan olarak Netanyahu ve savunma bakanı olarak Yoav Gallant'tan oluşan savaş kabinesine katılmasıyla Likud ve Ulusal Birlik partileri arasında acil bir birlik hükûmeti kurulduğu resmen ilan edildi. Açıklamada, birlik hükûmetinin Hamas'la devam eden çatışmalarla ilgili olanlar dışında herhangi bir politika veya yasayı desteklemeyeceği belirtildi. Savaş kabinesi 12 Ekim'de Knesset tarafından onaylandı.[] Netanyahu'nun önceki aşırı sağcı koalisyon ortaklarının, Gantz'ın taleplerinden biri olan savaşın yürütülmesi üzerindeki etkisini önemli ölçüde azaltıyor.Haaretz eski IDF genelkurmay başkanı ve Stratejik İşler Bakanı 'in savaş kabinesine gözlemci olarak katılacağını bildirdi.
Netanyahu 29 Ekim'de X'te (eski adıyla Twitter) yaptığı bir paylaşımda Hamas'ın saldırısından güvenlik şeflerini sorumlu tuttu; bu paylaşım daha sonra gelen eleştiriler üzerine silindi.
Gazze'deki tepkiler
Gazze'deki tepkiler uluslararası toplumun tepkisizliğine duyulan öfkeden düpedüz korkuya kadar uzanıyordu. Bölge çok sayıda büyük krizle karşı karşıya kaldı. İsrail'in gıda, ilaç ve su eksikliği gibi önemli zorluklara neden oldu. ABD'de eğitim görmüş bir araştırmacı olan Azmi Keshawi "Tüm dünya nasıl oldu da İsrail'in suyu kesmesine seyirci kaldı?" 19 Ekim'de 'da görevli Omar Ghraieb, yiyecek, su veya internet eksikliğine dikkat çekerek, "Aileler yerlerinden edildi, insani durum korkunç ötesi, binlerce kişi öldü ve yaralandı, yüz binlerce kişi travma geçirdi" diye yazdı.
Gazze'ye dönemedi. Röportajlarda işçiler yoğun polis sorgusuna ve tacizine maruz kaldıklarını belirttiler.The Washington Post'a konuşan bir adam, "Çocuklarım ölürken ben burada kalıp yiyip içemem. Elektrik, su ya da başka bir şey yok. Bırakın orada çocuklarımın arasında öleyim".
İsrail Hava Kuvvetleri'nin yoğun nedeniyle birçok Gazzeli her an ölebilecekleri korkusunu dile getirdi. Bir röportajda 22 yaşındaki ABD vatandaşı Mai Abushaaban, "İnsanlar endişeli, insanlar aslında ölmeye hazırlanıyor" dedi. Gazeteci Muhammed Smiry, "Herkesi ve her şeyi kaybediyoruz" diye yazdı. 27 yaşındaki mühendis Saeb al-Jarz, "Sadece gerçekten, gerçekten yaşamak istiyorum" dedi.
Gazze'deki sağlık çalışanları arasında tepkiler kederden öfkeye kadar değişiyordu. El-Ahli Arap Hastanesi'ndeki bir doktor "Bu gerçekten bir soykırım" dedi. Kamal Edwan Hastanesi'nde pediatri doktoru olan Hüsam Ebu Safiye Gazze'deki durumu "gerçekten tehlikeli" olarak tanımladı. Ebu Safiye, İsrail'in emrine uymanın zorluklarını, çocukların nakledilmesinin "onlara ölüm cezası vermek" anlamına geleceğini anlattı. İsrail'in temiz su vermemesinin bir sonucu olarak, koğuşundaki bebeklerde kusma, ishal ve ateş görüldüğünü belirtti. El-Ahli hastanesindeki patlama'dan sağ kurtulan doktor Samer Tarzi, "Çocuk cesetleri ve birçok vücut parçası topladık. Bin yıl yaşasam bile aklımda kalacak bir manzara" dedi.
El Cezire muhabiri Hani Mahmud, 27 Ekim'de Gazze'de yaşanan iletişim kesintisinin ardından uydu aracılığıyla "korkunun artmaya başladığını" bildirdi. 28 Ekim'de Gazze'de yaşayan Mansour Shouman, halkın Gazze'ye daha fazla yardım girmesine izin verilmemesine "son derece kızgın" olduğunu belirterek, kendi ailesinin kirli su içtiğini ve yetersiz beslenme sorunu yaşadığını söyledi.
Çifte vatandaşlar
Çatışmanın başlangıcında Gazze'nin her iki sınır noktası da kapatılınca yabancı uyruklular ve mahsur kaldı. Bunlar arasında, 'nin kendilerine çok az destek verdiğini ya da hiç destek vermediğini bildiren yaklaşık 500-600 ABD vatandaşı da vardı.Salt Lake City'de ikamet eden Lena Beseiso, büyükelçiliğin "acil durum hattının İsrail için olduğunu" söylediğini bildirdi. Eşi ve beş çocuğuyla Gazze'yi ziyaret eden ABD vatandaşı Emilee Rauschenberger Eşi ve beş çocuğuyla birlikte Gazze'yi ziyaret eden ABD vatandaşı Emilee Rauschenberger, "Çifte standart inanılmaz derecede sert" dedi. Amir Kaoud, "Amerika bize yardım etmiyor, Biden bize yardım etmiyor, elçilik bize yardım etmiyor" dedi. Boston'da olan Sammy Nabulsi, "Ciddi bir ulusal trajediye doğru sürükleniyoruz ve ve Devlet Bakanlığı umursamıyor gibi görünüyor" dedi. Ailesiyle birlikte Gazze'de mahsur kalan Australian bir adam, "Yarına kadar yaşayamayacağımızdan korkuyoruz" dedi. 30 yaşındaki ABD vatandaşı Wafaa Abuzayda, çocuğu için yardım çağrısında bulundu ve iki gündür ABD büyükelçiliğine ulaşamadıklarından yakındı.
Gazzeli yetkililer
Filistin Eğitim Bakanlığı Gazze Şeridi'ndeki okulların bir sonraki duyuruya kadar kapatıldığını açıkladı. 7 Ekim'de Filistin Sağlık Bakanlığı kan bağışı çağrısında bulundu. 13 Ekim'de Gazze'deki sözcüsü İsrail'in sadece askeri hedefleri vurma konusunda dürüst olmadığını ve "Gazze'deki herkesin hedef olduğunu" söyledi. Belediye Başkanı Yahya al-Sarraj, İsrail kuşatmasının uluslararası hukukun ihlali olduğunu belirtti ve uluslararası toplumu "mağdurları desteklemeye" çağırdı.
Hamas'ın askeri hedefleri
Hamas, 170'i çocuk olmak üzere 4.499 ila 5.200 arasında olduğu tahmin edilen Filistinli mahkûmların özgürlüğünü güvence altına almak için İsraillileri kaçırdığını açıkladı.Esir takası, Arap-İsrail çatışması'nda uzun süredir uygulanmaktadır. 2006 yılında Hamas, esir takasının bir parçası olarak ile 1.000 Filistinliyi takas etti. Hamas lider yardımcısı Saleh al-Arouri Al Jazeera'ye İsrail'deki Filistinli mahkûmların serbest bırakılmasını sağlamak için yeterli İsrailli rehineye sahip olduklarını söyledi. Hamas sözcüsü , esir alınan İsrail askerlerini "güvenli yerlerde" ve tünellerde tuttuklarını söyledi.
13 Ekim'de Hamas, amacının İsrail askeri üslerine saldırmak olduğunu ve sivillerin hedef alınmaması için talimat verildiğini iddia etti. Hamas yetkilisi herhangi bir sivilin öldürüldüğünü reddederek sadece İsrail askerlerinin öldürüldüğünü söyledi.Filistin İslami Cihad sözcüsü, İsrail'in nedeniyle İsraillileri sivil olarak görmediklerini belirtti.
Üst düzey Hamas yetkilisi , grubun İsrail'e saldırmanın sonuçlarının tamamen farkında olduğunu ve Filistin'in kurtuluşunun fedakarlıklarla geldiğini belirtti.
Batı Şeria'daki tepkiler
Başlangıçta Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas Filistinlilerin "yerleşimcilerin ve işgal birliklerinin terörüne" karşı meşru müdafaa hakkını ileri sürdü ve İsrail'in Gazze'nin kuzeyini boşaltma emrini kınayarak bunu "ikinci bir Nakba" olarak nitelendirdi. Daha sonra Abbas, her iki tarafta da sivillerin öldürülmesini reddetti ve Filistin Kurtuluş Örgütü'nün Filistinlilerin tek temsilcisi olduğunu söyledi.
Saldırının ardından Ramallah'ta kutlamalar yapıldı. İsrail yerleşimcileri]] tarafından misilleme yapılacağı korkusuyla 50 yerde mahalle nöbetleri başlatılırken, 8 Ekim'de genel grev çağrısı yapıldı. 7 Ekim'de İsrail güçleriyle çıkan çatışmalarda yedi Filistinli öldürüldü, 126 kişi ise yaralanmıştır. El Cezire, 19 Ekim itibarıyla Batı Şeria ve Kudüs'te sekizi silahlı İsrailli yerleşimciler tarafından olmak üzere 76 Filistinlinin öldürüldüğünü kaydetti; Batı Şeria'da 61 kişinin öldüğünü ve 1.250 kişinin yaralandığını söyledi. Filistinli Mahkûmlar Kulübü, savaşın başlangıcından bu yana aralarında milletvekilleri, önde gelen isimler, gazeteciler ve eski tutukluların da bulunduğu 850 Filistinlinin İsrail makamları tarafından tutuklandığını açıkladı.
Arap dünyası
Önceki Filistin-İsrail savaşlarının aksine, savaşın ilk bölümünde daha sessiz bir tepki vardı. Bölgedeki birçok hükûmet, Müslüman Kardeşler ile olan ilişkisi ve İran ile olan bağları nedeniyle Hamas'a karşı son derece olumsuz bir bakış açısına sahip. Hamas'a yönelik bu antipatinin çeşitli etkileri oldu. Arap dünyasındaki pek çok devletin, özellikle de Suudi Arabistan ve Mısır'ın müttefiki olan devletlerin çatışmanın başındaki resmi tepkileri tarafsızdı ve basın açıklamalarıyla sınırlıydı. Birleşik Arap Emirlikleri ve Suudi Arabistan gibi ülkelerdeki haber programları Hamas yetkilileriyle röportaj yapmazken, Arapça konuşan Yahudiler sık sık davet ediliyordu. BAE ve Suudi Arabistan'daki sunucular IDF'den bahsederken artık "işgal ordusu" demiyor, sadece İsrail ordusu diyor ve Filistinli kayıplardan "şehit" yerine "kurban" olarak bahsediyordu.
Arap dünyasındaki kamuoyu tepkisi bölgesel hükûmetlerinkinden belirgin bir şekilde farklıydı. Hamas, bir militanın çocuğun annesini öldürdükten sonra Yahudi bir çocuğu Arapça "Tanrı adına" demeye zorladığı video gibi videolar üreterek propaganda savaşını kesin olarak kazandı, bu video El-Cezire'nin Facebook'unda 1,4 milyondan fazla kez izlendi ve 75.000'den fazla beğeni aldı. Bu tür videolar, İslam Devleti'nin aksine Hamas'ın İslam hukukuna uyduğunun kanıtı olarak kullanıldı ve Arap dünyasında kamuoyunun kutuplaşmasına yardımcı oldu. El Cezire, Hamas'ın propagandasını büyütmede ve daha geniş bir kitleye ulaştırmada büyük bir rol oynadı. Hamas'ın ilk saldırısı sırasında, El Cezire'nin en önde gelen gazetecilerinden biri olan Majed Abdulhadi, bir tür düzyazı şiir okuyarak olayı kutladı. Propaganda savaşındaki bu kayıp, başlangıçta İsrail'in bir hava saldırısından sorumlu tutulan ile birleştiğinde, halklarını kışkırtmaktan ve iç huzursuzluğa neden olmaktan kaçınmak isteyen İsrail ile birçok Arap devleti arasında gelişmekte olan diplomatik ilişkiler üzerinde feci bir etki yarattı. Başlangıçta hem Hamas'ın hem de İsrail'in eylemlerini suçlama konusunda ihtiyatlı davranan birçok bölgesel hükûmet, yalnızca İsrail'i suçlama konusunda daha güçlü hale geldi ve başlangıçta Hamas'ın hikâye çizgisine direnen Al Arabiya ve gibi hükûmet destekli birçok haber ajansı, kamuoyunun bir sonucu olarak daha uysal hale geldi ve daha Hamas yanlısı bir hikâye çizgisi sunmaya başladı.
Filistinlileri desteklemek için çok sayıda miting düzenlenmiş olsa da popülizm ve kutuplaşma bölgenin bazı kesimlerinde halkın tepkisini de yumuşatmıştır. Birçok Lübnanlı ve Suriyeli Filistinlilere sempati duyarken, Hamas'ın Suriye İç Savaşı ve 2006 Lübnan Savaşı'ndaki eylemleri nedeniyle birçok kişi tarafından nefret edilen İran ve Hizbullah ile olan bağlantısı, halkın mevcut savaşa daha az sempati duymasına neden oluyor. Lübnan, Suriye ve Mısır'daki pek çok kişi de Hizbullah ve İran'ın eylemleri nedeniyle istemeden de olsa çatışmanın içine çekilebileceklerinden korkuyor. Mısır'da hükûmet yanlısı popülist talk show sunucuları Hamas ve Filistin davasına karşı çıkarak izleyicilere Filistinlilere yardım etmek için neden Mısırlıların acı çekmesi gerektiğini sordu. Mısır, ABD'nin baskılarına rağmen, hem Hamas ve diğer Filistinli militan grupların Sinai'deki militanlarla bağları olması nedeniyle güvenlik sorunları korkusuyla hem de geçici bir mülteci durumunun kalıcı hale gelebileceği endişesiyle Gazze'den mülteci kabul etmeyi reddetti.
Hizbullah
Hizbullah saldırılardan haberdar olduğunu reddetti ve ABD ordusuyla yüzleşmeye hazır olduklarını söyleyerek ABD'yi Lübnan'ı işgal etmemesi konusunda uyardı. 3 Kasım 2023'te Hizbullah lideri Hasan Nasrallah yaptığı bir konuşmada Amerikalıların İran'ı bombalamakla tehdit ettiğini söyledi ve Hizbullah'ın Hamas'ın saldırısından bir gün sonra savaşa girdiğini ve İsrail ile devam eden çatışmalarla eylemlerine son vermeyeceğini vurguladı. Hasan Nasrallah, Gazze'ye ve halkına karşı yürütülen mevcut savaştan tamamen ABD'nin sorumlu olduğunu ve İsrail'in sadece bir infaz aracı olduğunu belirtti. Ayrıca Amerikalılara hitaben şunları söyledi: Bölgesel bir savaşı önlemek isteyen herkes Gazze'ye yönelik saldırganlığı derhal durdurmalıdır.
İran
İran saldırıyı överken, saldırının planlanması ve icrasıyla arasına mesafe koymaya özen gösterdi. Hamas sözcüsü BBC'ye yaptığı açıklamada Hamas'ın saldırı için İran'dan doğrudan destek aldığını söyledi; Avrupalı, İranlı ve Suriyeli subaylar İran'ın olaya karıştığını doğruladı, Hamas'ın üst düzey yetkilisi Mahmud Mirdawi ise grubun saldırıları kendi başına planladığını söyledi. İsrail ordusu ve ABD, İran'ın Hamas'ın saldırısıyla bağlantılı olduğuna dair hiçbir kanıt olmadığını söylüyor. Amerikan istihbaratı, Hamas'ın İsrail'e saldırısının İranlı yetkilileri şaşırttığını gösterdi.
Al-Monitor tarafından hazırlanan bir rapora göre, İsrail ve Gazze milisleri arasındaki savaşın başlamasından bu yana İran bir yandan çatışmanın yayılmasına karşı ilgisiz bir görüntü sergilemeye çalışırken, diğer yandan da İsrail'i izole etmek için aktif bir diplomatik kampanya yürütmüştür. Filistin davasını desteklemek, 1979 devrimi'nden sonra İran'ın teokrasisinin ideolojik ilkelerinden biri olmuştur, İran'ın ilk dini lideri Ayetullah Ruhullah Humeyni, her Ramazan ayının son Cuma gününü "Kudüs Günü" olarak ilan etmiştir ve tüm dünya Müslümanlarını Filistinli Müslüman halkın meşru hakları ile dayanışmaya davet etmiştir.
İran hükûmeti insanların hayır amaçlı yardım ulaştırması için bir hesap açtı. Ayrıca bir web sitesi açtı ve altı milyondan fazla kişinin savaşmak için gönüllü olduğunu bildirdi. Dini Lider Ayetullah Ali Khamenei savaşın devam etmesi halinde İslami direnişin durdurulamaz hale geleceği tehdidinde bulundu. Sözcüsü daha sonra 'nın bunu geciktireceğini ancak İsrail'in beş yıl içinde çökeceğini söyledi. Hamaney, İsrail'e yapılan yabancı ziyaretlere işaret ederek İsrail'in çöküşünün yakın olduğunu söyledi.
İran Devrim Muhafızları Ordusu, Gazze'ye kara harekâtı düzenleyen IDF'nin tükeneceğini söyledi.
Birleşmiş Milletler'e hitap eden İran Dışişleri Bakanı , çatışmanın kontrol altına alınmaması halinde Amerikalıları güvensiz olacakları konusunda uyardı. ABD askerî güçleri Suriye'nin doğusunda Devrim Muhafızları tarafından kullanılan iki tesise saldırı düzenledi. Başkan Joe Biden Hamaney'i ABD ordusuna saldırmaması konusunda uyardı.
1 Kasım'da İran hükûmeti İsrail'e destek ifadelerini ve halkıyla temas kurmayı suç saydı. Aynı gün Hamaney, Müslüman devletleri İsrail'e gıda ve yakıt ablukası uygulamaya çağırdı.
Amerika Birleşik Devletleri
ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin, uçak gemisi USS Gerald R. Ford'un liderlik ettiği ve USS Normandy kruvazörü ile USS Thomas Hudner, USS Ramage, USS Carney ve USS Roosevelt muhripleri tarafından desteklenen Birleşik Devletler Donanması Taşıyıcı Saldırı Grubu 12'nin Doğu Akdeniz'e konuşlandırılması emrini verdi. Birleşik Devletler Hava Kuvvetleri bölgedeki F-35, F-15, F-16 ve A-10 avcı filolarını artırdı, bildirildiğine göre diğer aktörleri çatışmaya girmekten caydırmak için.
15 Ekim'de uçak gemisi USS Dwight D. Eisenhower, güdümlü füze kruvazörü USS Philippine Sea ve güdümlü füze destroyerleri USS Laboon, USS Mason ve USS Gravely'den oluşan bir ABD deniz saldırı grubunun Doğu Akdeniz'e konuşlandırıldığı bildirildi.
17 Ekim'de, amfibi saldırı gemisi , amfibi nakliye rıhtımı 'den oluşan bir ABD donanma grubunun ve havuz çıkarma gemisi , bölgede ihtiyaç duyulması halinde 'ni taşımak üzere Doğu Akdeniz ve Kızıldeniz'e konuşlandırıldı.
19 Ekim'de Amerika Birleşik Devletleri Savunma Bakanlığı USS Carney'in Kızıldeniz üzerinde kuzeye giden üç seyir füzesi ve sekiz insansız hava aracını düşürdüğünü açıkladı. Füzelerin Yemen'deki Husi isyancılar tarafından ateşlendiği ve İsrail hedeflerine gidiyor olabileceği belirtildi.
ABD askerlerinin bulunduğu Irak'taki askeri üslere yapılan çok sayıda ve roket sonrasında, ABD 22 Ekim'de acil olmayan tüm personeline Bağdat'taki büyükelçiliğini ve Erbil'deki konsolosluğunu terk etme emri verdi. Birkaç gün önce, 'nde yanlış bir alarm sivil bir müteahhidin kalp durmasından ölümüne neden oldu. Dışişleri Bakanı Antony Blinken İranlılara saldırılarına müsamaha gösterilmeyeceği tehdidinde bulundu.
Amerikalı yetkililer, Biden yönetiminin İsrail'e rehine görüşmelerine daha fazla zaman tanımak için Gazze Şeridi'ne kara harekâtını ertelemesini tavsiye ettiğini söyledi. Joe Biden, Hamas'ın İsrail'e yönelik saldırılarının kısmen ABD'nin müttefiki Suudi Arabistan ile ilişkilerinin potansiyel normalleşmesini engellemeye yönelik olduğunu söyledi. Hamas saldırılarının İsrail-Suudi Arabistan anlaşmasını durdurmayı amaçladığını belirtti.
25 Şubat 2024’te Amerika Birleşik Devletleri Hava Kuvvetleri’ne bağlı asker Aaron Bushnell Washington D.C.’de bulunan İsrail Büyükelçiliği kapısında Hamas-İsrail savaşını protesto ederek kendini yaktı.
Birleşmiş Milletler
25 Ekim'de Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri António Guterres, Hamas'ın saldırılarının "bir boşlukta gerçekleşmediğini" ve İsrail'in Filistinlilere yönelik 56 yıllık " işgali" bağlamında anlaşılması gerektiğini belirttiği bir konuşma sırasında ateşkes çağrısında bulundu ve ayrıca "Filistin halkının şikayetleri Hamas'ın korkunç saldırılarını haklı gösteremez. Ve bu korkunç saldırılar Filistin halkının toplu olarak cezalandırılmasını haklı gösteremez." İsrail, BM temsilcilerini "onlara bir ders vermek" için İsrail'den men edeceğini söyleyerek karşılık verdi ve Genel Sekreterin istifasını istedi.
27 Ekim'de Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, , 44 çekimser oyla, 14'e karşı 121 devletin oyuyla kabul etti.
Kuzey Kafkasya
Ekim 2023'ün sonlarında, İsrail karşıtı bir güruhTelegram kanalları üzerinden yayılan ve insanları havalimanında toplanmaya ve bir uçağın inişini engellemeye çağıran mesajların ardından Tel Aviv'den gelen bir uçağın inişinden sonra Uytaş Havalimanı'nı bastı. Bu mesajlar İsrail'den Dağıstan'a geldiği iddia edilen mültecilerle ilgili söylentilerle bağlantılıydı. Rus-Ukraynalı politikacı ile ilişkili olan "Morning Dagestan" Telegram kanalı tarafından yayıldılar. Aralarında ikisi ağır olmak üzere dokuz polis memurunun da bulunduğu 20 kişi yaralandı. Uçaktaki yolcular yara almadan kurtuldu. 150 şüpheli tespit edilirken, 60 kişi gözaltına alındı.
Dağıstan Devlet Başkanı Sergey Melikov, olayı hukukun ağır ihlali olarak nitelendirdi. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin üst düzey güvenlik yetkililerine bir toplantı emri verirken, sözcüsü Dmitry Peskov huzursuzluğu "dış müdahale" ile suçladı. İsrail hükûmeti Rus yetkilileri İsraillileri ve korumaya çağırdı.
Uluslararası
Arjantin de dahil olmak üzere uluslararası liderler, Hindistan, Filipinler, ABD ve Avrupa ülkeleri Hamas'ın saldırılarını kınadı, İsrail ile dayanışma içinde olduklarını ifade etti, İsrail'in silahlı saldırılara karşı kendini savunma hakkı olduğunu söyledi ve Hamas'ın taktiklerini terörizm olarak niteledi. Latin Amerika hükûmetlerinin çoğu Hamas'ın İsrail'deki saldırılarını kınarken, Kolombiya gibi bazıları Filistinlilerle dayanışma içinde olduklarını ifade etti. Beyaz Saray brifinginde Başkan Joe Biden İsrail ile dayanışma içinde olduğunu ifade etti. Avrupa Birliği, yardımın terörizmi finanse etmediğinden emin olmak için Filistinli yetkililere yapılan yardımı gözden geçireceğini açıkladı ve ardından Gazze'ye acil insani yardımın üç katına çıkarılacağını duyurdu. Avusturya, Almanya ve İsveç, Hamas'ın saldırısına tepki olarak Filistin'e kalkınma yardımını askıya aldı ve diğer projeleri ve verilen yardımları gözden geçireceklerini söyledi.Dünya Uygur Kongresi "Hamas'ın İsrailli sivillere yönelik korkunç saldırılarını" kınayan bir açıklama yayımladı.Hırvatistan'ın cumhurbaşkanı Zoran Milanovic İsrail'in Gazze'de işlediği insani suçlar ve "misilleme eylemleri" nedeniyle sempatisini kaybettiğini açıkça ifade etti. Kolombiya Devlet Başkanı Gustavo Petro IDF'in Filistinlilere yönelik saldırılarını Nazilere benzetti ve İsrail Büyükelçisinden "özür dileyip ülkeyi terk etmesini" istedi İspanya başbakan yardımcısı uluslararası toplumu Gazze'de katliam olarak nitelendirdiği olayları durdurması için İsrail'e baskı yapmaya çağırdı.
Afrika hükûmetlerinden gelen tepkiler, çatışmanın kaynağı ve kimin suçlanacağı konusunda bölünmüşlük göstererek çeşitlilik arz etmiştir. Ancak çoğu, sivillere yönelik saldırıları kınayarak ve İsrail ve Filistinlilerin daha fazla can kaybını önlemek için itidal ve gerilimi azaltma çağrıları yaparak şiddetin patlak vermesinden duydukları üzüntüyü ve derin endişelerini dile getirdi.
Gazze'ye yakın bölgeler de dahil olmak üzere İsrail'in her yerinde 20.000 kadar Taylandlı işçi (İsrail'in göçmen iş gücünün yaklaşık yarısı) yaşıyor., "İsrail'e karşı Hamas liderliğindeki ölümcül saldırıya karşı tutumlarının tarafsızlık olduğunu ve Krallığın Filistin ve İsrail'in bir arada yaşamasına izin verecek bir çözümü desteklediğini" söyledi.
Ürdün Kraliçesi Rania Batılı ülkelerin liderlerinin çifte standartları olduğunu ve Gazze'deki sivillerin acı çekmesinde "suç ortağı" olduklarını söyledi.
31 Ekim'de Bolivya, dışişleri bakan yardımcısının "saldırgan ve orantısız İsrail askeri saldırısı" olarak adlandırdığı durum nedeniyle İsrail ile diplomatik ilişkilerini kesti.
Yabancı uyrukluların tahliyesi
Brezilya hava kuvvetlerine ait bir nakliye uçağı kullanarak vatandaşları kurtarma operasyonu başlattığını duyurdu.Polonya, 200 vatandaşını Ben-Gurion havaalanından tahliye etmek için iki C-130 nakliye uçağı konuşlandıracağını duyurdu. Macaristan 9 Ekim'de iki uçakla 215 vatandaşını İsrail'den tahliye ederken, Romanya aynı gün iki TAROM uçağı ve iki özel uçakla iki hacı kafilesi dahil 245 vatandaşını tahliye etti. Avustralya da geri dönüş uçuşlarını duyurdu. İsrail'deki 300 Nijeryalı hacı, hava yoluyla evlerine gönderilmeden önce Ürdün'e kaçtı.
12 Ekim'de Birleşik Krallık İsrail'deki vatandaşları için uçuşlar ayarladı; ilk uçak o gün Ben Gurion Havaalanı'ndan kalktı. Hükûmet daha önce yaptığı açıklamada, mevcut ticari uçuşlar nedeniyle vatandaşlarını tahliye etmeyeceğini söylemişti. Ancak uçuşlar ticariydi. Nepal, İsrail'de eğitim gören en az 254 vatandaşını tahliye etmek için bir uçuş düzenledi. Hindistan vatandaşlarını İsrail'den tahliye etmek için başlattı. Ukrayna, 18 Ekim itibarıyla yaklaşık 450 vatandaşının İsrail'den tahliyesini sağladı ve yakın gelecekte ilave tahliye uçuşları planlanıyor.
Yabancı liderlerin ziyaretleri
- Detaylı liste için bakınız:
17 Ekim'de Almanya Şansölyesi Olaf Scholz ülkeyle dayanışma içinde olduğunu ifade etmek üzere İsrail'i ziyaret etti. Ben-Gurion havaalanından ayrılırken, bir roket alarmının çalması üzerine bir sığınağa tahliye edildi.
18 Ekim'de ABD Başkanı Joe Biden İsrail'e geldi ve Ben-Gurion havaalanında İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog ve Başbakan Netanyahu tarafından karşılandı. Bir basın toplantısında, Gazze'deki el-Ahli hastanesi bombalamasını İsrail'in yapmadığını söyledi ve saldırı için "diğer takım" olarak adlandırdığı tarafı suçladı. Saldırının ardından, Kral Abdullah II'nin ev sahipliğinde Amman'da yapılacak olan ve Biden, Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas ve Mısır Devlet Başkanı Abdülfettah el Sisi'nin de katılacağı zirve Ürdün hükûmeti tarafından iptal edildi.
İngiltere Başbakanı Rishi Sunak, Netanyahu ile görüşmek ve ilk saldırılarda ölen siviller için taziyelerini sunmak üzere 19 Ekim'de İsrail'e geldi. İtalya Başbakanı Giorgia Meloni21 Ekim'de İsrail'e geldi.
24 Ekim'de Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron İsrail ile dayanışmasını ifade etmek üzere bu ülkeyi ziyaret etti. Macron, Hamas'a karşı da savaşması gerektiğini söyledi.
Filistin ve İsrail
- İsrail eski başbakanı ve muhalefet lideri Yair Lapid, Ulusal Birlik başkanı Benny Gantz, Yisrael Beiteinu Partisi lideri Avigdor Liberman ve İşçi Partisi lideri Merav Michaeli, İSK'ye tam destek verdiklerini ve hükûmetle birliğini ifade eden ortak bir bildiri yayınladılar.
- Filistin Eğitim Bakanlığı Gazze Şeridi'ndeki okulların bir sonraki duyuruya kadar kapatıldığını söyledi. Filistin Sağlık Bakanlığı kan bağışı çağrısında bulundu.
İsrail'i destekleyenler
- Almanya şansölyesi Olaf Scholz, "Gazze'den yapılan füze atışları ve artan şiddet bizi sarsıyor. Almanya, Hamas'ın bu saldırılarını kınıyor ve İsrail'in yanında duruyor." dedi.
- ABD: Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi sözcüsü, ABD'nin Hamas'ın İsrailli sivillere yönelik saldırılarını "kesin bir dille kınadığını" ve İsrail hükûmeti ve halkının yanında olduğunu söyledi.
- ABD Savunma bakanı Lloyd Austin'in yaptığı bir açıklamada, Hamas'ın başlattığı saldırılarda İsrail'e yardıma hazır olması amacıyla uçak gemi filosunu Doğu Akdeniz'e gönderme talimatı verildiği belirtilmiştir.
- Arjantin , "Hamas'ın İsrail topraklarına yönelik terörist eylemlerinden" "üzüntü duyduğunu" belirterek, İsrail halkıyla dayanışmasını daha da ifade ederek etkilenenlere başsağlığı diledi.
- Hırvatistan saldırıları, "sivillere yönelik terör eylemleri" olarak nitelendirdi ve saldırıları kınayarak İsrail ile dayanışmasını ifade etti. Dışişleri Bakanı Gordan Grlić-Radman da saldırıyı kınadı ve İsrail ile dayanışma içinde olduğunu ifade etti.
- Hindistan başbakanı Narendra Modi ise "İsrail'deki terör saldırıları haberiyle derinden sarsıldım. Düşüncelerimiz ve dualarımız masum kurbanlar ve aileleriyle birlikte. Bu zor zamanda İsrail'le dayanışma içindeyiz." yorumunu paylaştı.
Tarafsızlar
- Pakistan: tarafından yapılan basın açıklamasında, "Uluslararası toplumu düşmanlıkların durdurulması, sivillerin korunması ve Ortadoğu'da kalıcı barış için bir araya gelmeye çağırıyoruz." denildi.
- Türkiye cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, "Türkiye olarak bu sabah İsrail'de meydana gelen hadiseler ışığında tüm tarafları itidalle hareket etmeye, gerilimi daha da tırmandıracak fevri adımlardan uzak durmaya çağırıyoruz." dedi.
- Daha sonrasında çatışmaların durmaması üzerine Erdoğan, Hamas'a desteğini açıkladı ve İsrail'i terör devleti olarak nitelendirdi. İsrail başbakanı Netanyahu ile sözlü polemiğe giren Erdoğan, bütün dünyaya İsrail'in savaş suçu işlediğini ilan edeceğiz demiştir.
- Katar , yaptığı yazılı açıklamada, bölgedeki gelişmelerle ilgili endişesini ifade ederek, tüm taraflara gerginliği sona erdirme, sükûneti sağlama ve azami şekilde itidalli olma çağrısında bulundu.
- Suudi Arabistan: "Bir dizi Filistinli grup ile İsrail işgal güçleri arasında yaşanan ve birçok cephede yüksek düzeyde şiddete yol açan benzeri görülmemiş gelişmeleri takip ediyoruz." dedi.
- Mısır: ’nin Filistin ile İsrail arasındaki gerilimin düşürülmesi için uluslararası yetkililerle yoğun temaslarda bulunduğu bildirildi.
- Kırgızistan: Kırgızistan Dışişleri Bakanlığı, Ortadoğu'da barışın sağlanması ve istikrarın sağlanması için taraflara bir an önce düşmanlıkları durdurmaları ve diplomatik diyaloğa başlamaları çağrısında bulunuyor.
- Azerbaycan: Milli Meclis'in Azerbaycan-İsrail parlamentolar arası ilişkileriyle ilgili çalışma grubu, yayınladığı bir açıklamada Gazze Şeridi topraklarından İsrail'e yönelik bugünkü saldırılara, sivil nesneleri, yerleşim yerlerini ve bireyleri kasten hedef alan roket saldırılarının eşlik ettiği saldırılar şiddetle kınadı.Dışişleri Bakanlığı, "İsrail-Filistin çatışma bölgesinde sivillere yönelik şiddeti" kınadı ve "tarafları gerginliği azaltmaya çağırıyoruz" çağrısında bulundu.
Filistin'i destekleyenler
- Afganistan: Afganistan Dışişleri Bakanlığı, Afganistan İslam Emirliği'nin "Gazze Şeridi'ndeki son olayları dikkatle izlediğini" ve "bu tür olayların meydana gelmesini İsrailli Siyonistlerin ezilen Filistin halkının haklarını ayaklar altına almasının bir sonucu olarak değerlendirdiğini" söyledi.
- İran: İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Nasır Kenani, Gazze'den İsrail'e yönelik başlatılan "Aksa Tufanı" saldırısının, "işgal altındaki topraklarda İsrail'e karşı silahlı mücadelede yeni bir sayfa açtığını" söyledi.
- Irak: Irak Hükûmet Sözcüsü Basim el-Avadi, “Filistinli gruplarca İsrail'e düzenlenen saldırıya dair "Filistinlilerin bu sabah başlattıkları operasyonlar yıllardır uğradıkları haksızlığın bir sonucudur” dedi.
Ekonomik
Bu alt başlığın genişletilmesi gerekiyor. Sayfayı düzenleyerek yardımcı olabilirsiniz. |
Bölgesel etkiler
Filistinli gruplar üzerindeki etkisi
ve 'a göre saldırı, Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ)'nün düşüşünü ve Hamas'ın 'nde bir güç merkezi olarak yükselişini göstermiştir. "Statüko" devam ederse FKÖ'nün daha da gerileyeceğini öngördüler. Laith Alajlouni Hamas saldırısının ilk etkisinin Hamas ve FKÖ'yü birleştirmek olduğunu yazdı. Ancak bu durum kısa süre içinde aralarında çatışmaya yol açabilir ve FKÖ'nün Batı Şeria'daki güvenlik durumunun kontrolünü kaybetmesine neden olabilir, zira buradaki militan gruplar kendi bağımsız saldırılarını başlatabilir.
İsrail istihbaratının başarısızlığı
Siyasi gazeteci saldırıyı İsrail hükûmetinin "çağlar boyu süren bir istihbarat başarısızlığı" olarak nitelendirdi. bunu bir "" olarak değerlendirdi. BBC'nin istihbarat başarısızlığıyla ilgili bir raporunda, "Hamas'ın olağanüstü düzeyde operasyonel güvenlik sağlamış olması gerektiği" belirtildi. Amerikalı yetkililer, İsrail istihbaratının Hamas'ın herhangi bir hazırlığından habersiz görünmesi karşısında şok olduklarını ifade ettiler. İsrailli yetkililer daha sonra isim vermeden 'a IDF ve Shin Bet'in saldırıdan bir gün önce Hamas'ın anormal hareketlerini tespit ettiğini, ancak ordunun alarm seviyesini yükseltmeden önce ek istihbarat beklemeye karar verdiklerini bildirdi. Ayrıca istihbarat raporları hakkında siyasi liderleri bilgilendirmediler.
Netanyahu hükümeti üzerindeki etkisi
İsrail 'nin baş siyasi yorumcusu , çatışmanın Benjamin Netanyahu'nun Başbakan olarak hayatta kalmasını test edeceğini söyledi, 1973'teki Yom Kippur Savaşı'nın ardından Golda Meir, 1982 Lübnan Savaşı'nın ardından Menachem Begin ve 2006 Lübnan Savaşı'nın ardından Ehud Olmert gibi seleflerinin hükûmetlerini devirdiğini belirtti. 11 Ekim'de acil birlik hükûmeti kurulmadan önce, Politico o zamanki potansiyel hamleyi Netanyahu'nun rotasını düzeltme ve siyasi mirasını kurtarma fırsatı olarak tanımladı. Bazı gözlemcilerin 'nin iç muhalefete daha fazla odaklanmasına bağladığı İsrail istihbaratının başarısızlığını gerekçe göstererek, 2023 İsrail yargı reformu]] ve İsrail'in Filistin topraklarındaki işgalini derinleştirme çabaları, bazı yorumcular Netanyahu'yu FKÖ'yü bir kenara bırakıp Hamas'ı desteklediği için eleştirmiş ve onu bir sorumluluk olarak tanımlamıştır.
İsrail-Suudi Arabistan normalleşmesine etkisi
"The Times of Israel" gazetesi tarafından yapılan bir analizde, "Hamas'ın dünyanın gözünü yeniden Filistinlilere çevirdiği ve İsrail ile Suudi Arabistan arasında ABD'nin arabuluculuğunda imzalanan anlaşmanın ivmesine ağır bir darbe indirdiği" belirtilmiştir. Andreas Kluth köşesinde Hamas'ın "Biden'ın Orta Doğu'yu yeniden inşa etme anlaşmasını ateşe verdiğini" yazdı ve Suudi Arabistan, İsrail ve ABD arasında görüşülen anlaşmanın Filistinlileri soğukta bırakacağını, bu nedenle grubun "her şeyi havaya uçurmaya" karar verdiğini savundu. Gazze'den bakıldığında, Netanyahu'nun koalisyon ortaklarının çatışmaya iki devletli bir çözüm bulunmasına karşı çıktığı düşünüldüğünde, işlerin daha da kötüye gideceğini sözlerine ekledi. İsrail'i bir ırkçı devlete dönüştürmek pahasına da olsa Batı Şeria'nın tamamını ilhak etmeyi tercih edeceklerini öne sürdü
Ayrıca bakınız
Not listesi
- ^ İsrail'e göre
- ^ 169.500 aktif personel dahil and 360,000 reservists
- ^ , , , Aua Baldé, Gabriella Citroni, , Grażyna Baranowska, Ana Lorena Delgadillo Pérez, , , , , , , , Tomoya Obokata, , , Irene Khan, , , , [[Elizabeth Broderick]], Meskerem Geset Techane, , , , , , , , , Catherine S. Namakula, Dominique Day, Miriam Ekiudoko, Isha Dyfan, , , , Obiora C. Okafor, , Livingstone Sewanyana, , , Ravindran Daniel, Sorcha MacLeod, Chris Kwaja, Carlos Salazar Couto ve .
Kaynakça
- ^ United Nations Relief and Works Agency for Palestine Refugees in the Near East (UNRWA) (7 October 2023). "UNRWA Situation Report #1 on the Situation in the Gaza Strip" 16 Ekim 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Situation Report). United Nations. Retrieved 16 October 2023. At 06:30 on the morning of 7 October 2023, Hamas launched United Nations Relief and Works Agency for Palestine Refugees in the Near East more than 5,000 rockets reportedly fired towards Israel from multiple locations in Gaza, as well as ground operation into Israel.
- ^ Fabian, Emanuel (9 October 2023). "Officer, 2 soldiers killed in clash with terrorists on Lebanon border; mortars fired" 9 Ekim 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. The Times of Israel. Retrieved 11 October 2023.
- ^ "Hamide Rencüs: İsrail ilk defa Gazze sınırındaki kontrolü kaybetmiş durumda" 9 Ekim 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde . [Hamide Rencüs: Israel has lost control of the Gaza border for the first time]. Bianet (in Turkish). Retrieved 18 October 2023.
- ^ "Al-Qassam fighters engage IOF on seven fronts outside Gaza: Statement". Al Mayadeen English. 8 October 2023. Archived from on 8 October 2023. Retrieved 8 October 2023.
- ^ Fabian, Emanuel (19 October 2023). "IDF says it killed head of military wing of Gaza's Popular Resistance Committees" 19 Ekim 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. The Times of Israel. Retrieved 19 October 2023.
- ^ a b c "Israel Army Fires Artillery at Lebanon as Hezbollah Claims Attack". (İngilizce). 8 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Ekim 2023.
- ^ Dahan, Maha El (31 October 2023). "Yemen's Houthis enter Mideast fray, hardening spillover fears" 1 Kasım 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Reuters. Retrieved 31 October 2023.
- ^ "Second Shia militia group joins clashes on Lebanese border". en.royanews.tv (İngilizce). 11 Kasım 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Kasım 2023.
- ^ "Israel carrying out artillery strikes in Syria after mortar fire". The Times of Israel. 11 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Ekim 2023.
- ^ . BBC. 9 Ekim 2023. 9 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2023.
- ^ . Al Jazerra. 13 Ekim 2023. 13 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2023.
- ^ "How Hamas secretly built a 'mini-army' to fight Israel". Reuters. 13 Ekim 2023. 13 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Ekim 2023.
- ^ a b ההערכה: 2,500 מחבלי חמאס חדרו בשבת לישראל [The estimate: 2,500 Hamas terrorists infiltrated Israel on Saturday]. News 1 (İbranice). 13 Ekim 2023. 13 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Ekim 2023.
- ^ (25 Şubat 2021). The Military Balance 2021. Londra: Routledge. s. 344. ISBN . 21 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Ekim 2023.
- ^ "Israel's massive mobilization of 360,000 reservists upends lives". The Washington Post. 30 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Ekim 2023.
- ^ a b c "Around 3,000 Gazans Killed In Israeli Strikes: Hamas Ministry". Barron's. 18 Ekim 2023. 18 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Ekim 2023.
- ^ "IDF: 361 out of 854 bodies of civilians brought to rabbinate are identified, along with 222 soldiers". The Times of Israel. 12 Ekim 2023. 12 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Ekim 2023.
- ^ "Health Ministry says more than 4,100 wounded in Israel since start of war". The Times of Israel. 16 Ekim 2023. 16 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Ekim 2023.
- ^ McKernan, Bethan (7 Ekim 2023). "Hundreds die and hostages held as Hamas assault shocks Israel". The Guardian (İngilizce). ISSN 0029-7712. 7 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Ekim 2023.
- ^ "IDF: 200 killed in huge assault by Hamas, hostages taken to Gaza; PM: Israel at war". The Times of Israel. 7 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Ekim 2023.
- ^ [Updated estimates in Israel: More than 1,200 killed, number of Hamas abductees more than 200]. Ynet (İbranice). 10 Ekim 2023. 10 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2023.
- ^ "Gaza's desperate civilians flee or huddle in hopes of safety, as warnings of Israeli offensive mount". . 15 Ekim 2023. 14 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ekim 2023.
...Juliette Touma, a spokesperson for the U.N. agency for Palestinian refugees. An estimated 1 million people have been displaced in Gaza in one week, she said.
- ^ Yang, Maya; Bayer, Lili; Ho, Vivian; Fulton, Adam; Bayer (7 Ekim 2023). "Israel says civilians and soldiers held hostage in Gaza after major Palestinian attack – live". The Guardian (İngilizce). ISSN 0261-3077. 7 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Ekim 2023.
- ^ "Mahmoud Abbas: Palestinians have right to defend themselves against 'terror'". Al Arabiya. 7 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Ekim 2023.
- ^ Staff (7 Ekim 2023). "Yair Lapid offers to form emergency unity government with Netanyahu after Hamas terror attack". . 8 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Ekim 2023.
- ^ "Live updates: Militants infiltrate Israel from Gaza as Hamas claims major rocket attack". CNN. 7 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Ekim 2023.
- ^ McKernan, Bethan (7 Ekim 2023). "Hamas launches surprise attack on Israel as Palestinian gunmen reported in south". The Guardian. 7 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Ekim 2023.
- ^ Staff, ToI. "'We are at war,' Netanyahu says, after Hamas launches devastating surprise attack". (İngilizce). 7 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Ekim 2023.
- ^ Israeli family kidnapped to Gaza, "Russia Now" in arabic, 7 October 2023
- ^ "Gaza and Israel in 'War Mode' After Militants Launch Surprise Assaults". The New York Times. 7 Ekim 2023. 7 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Ekim 2023.
- ^ "'We are in a war,' Netanyahu says after Hamas launches surprise attack". NBC. 7 Ekim 2023. 8 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Ekim 2023.
- ^ Ynet (7 Ekim 2023). "Netanyahu: 'We are at war'". Ynetnews (İngilizce). 7 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Ekim 2023.
- ^ Crisp, James (7 Ekim 2023). "Naked Israeli woman paraded by jeering Hamas fighters". The Daily Telegraph (İngilizce). ISSN 0307-1235. 7 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Ekim 2023.
- ^ Harel, Amos (7 Ekim 2023). "'Nightmare Scenario': Hamas' Victory Is an Israeli Failure on a Massive Scale". Haaretz (İngilizce). 7 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Ekim 2023.
There have been terrible massacres in some communities and military bases.
- ^ "World reaction to surprise attack by Palestinian Hamas on Israel". Al Jazeera (İngilizce). 7 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Ekim 2023.
- ^ "India sides with West, condemns 'terrorist attacks in Israel' by Palestine's Hamas group". . 8 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Ekim 2023.
- ^ "PM Modi affirms solidarity with Israel, surprise assault chills recent thaw in region". . 7 Ekim 2023. 7 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Ekim 2023.
- ^ "Arab states call for restraint after Hamas attack— but some blame Israel". The Forward. 8 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Ekim 2023.
- ^ Schwarz, Jon (9 Ekim 2023). "Yes, This Is Israel's 9/11". The Intercept. 10 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Ekim 2023.
- ^ "Timeline of conflict between Israel and Palestinians in Gaza". Reuters (İngilizce). 7 Ekim 2023. 7 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Ekim 2023.
- ^ "Gaza: An 'Open-Air Prison' | Human Rights Watch" (İngilizce). 13 Haziran 2022. 6 Haziran 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Ekim 2023.
- ^ "What You Need to Know About the Electricity Crisis in Gaza". PCRF (İngilizce). 8 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Ekim 2023.
- ^ Al-Mughrabi, Nidal; Al-Mughrabi, Nidal (4 Ekim 2023). "Gaza unrest shows economic misery under Israeli blockade". Reuters (İngilizce). 7 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Ekim 2023.
- ^ "Fears of a ground invasion of Gaza grow as Israel vows 'mighty vengeance'". www.aljazeera.com (İngilizce). 8 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Ekim 2023.
- ^ Pinfold, Rob Geist (2023). "Security, Terrorism, and Territorial Withdrawal: İsrail'in Gazze Şeridi'nden "Tek Taraflı Ayrılmasının" Derslerini Eleştirel Olarak Yeniden Değerlendirmek". International Studies Perspectives. King's College London, Birleşik Krallık ve , Çek Cumhuriyeti. 24 (1): 67-87. doi:10.1093/isp/ekac013. 17 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Ekim 2023.
- ^ Kayyem, Juliette (7 Ekim 2023). "A Devastating Attack by Hamas". The Atlantic (İngilizce). 7 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Ekim 2023.
- ^ jcookson (7 Ekim 2023). "Experts react: Israel is 'at war' after Hamas militants launch major assault". Atlantic Council (İngilizce). 7 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Ekim 2023.
- ^ "Saldırılar bazı yıldönümlere denk geldi". 7 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Ekim 2023.
- ^ a b c d "Hamas surprise attack out of Gaza stuns Israel and leaves hundreds dead in fighting, retaliation". AP News (İngilizce). 7 Ekim 2023. 7 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Ekim 2023.
- ^ Russell, Graham; Badshah, Nadeem; Yang, Maya; Bayer, Lili; Ho, Vivian; Fulton, Adam; Badshah, Graham Russell (now); Nadeem; Fulton (earlier), Adam (8 Ekim 2023). "Civilians and soldiers held hostage in Gaza, says Israel – as it happened". the Guardian (İngilizce). ISSN 0261-3077. 7 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Ekim 2023.
- ^ "Israel retaliation kills 230 Palestinians after Hamas operation". www.aljazeera.com (İngilizce). 7 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Ekim 2023.
- ^ "Palestinian killed in clashes with Israelis in West Bank". France 24 (İngilizce). 6 Ekim 2023. 7 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Ekim 2023.
- ^ Pacchiani, Gianluca. "Hamas commander says attacks are in defense of Al-Aqsa, claims 5,000 missiles fired". www.timesofisrael.com (İngilizce). 7 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Ekim 2023.
- ^ Revheim-Rafaelsen, Mathias (7 Ekim 2023). "Hamas til NRK: – Hovedmålet er å få palestinske fanger løslatt". NRK (Bokmål). 7 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Ekim 2023.
- ^ "Questions and Answers on Israel's Use of White Phosphorus in Gaza and Lebanon". 13 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Ekim 2023.
- ^ "İnsan Hakları İzleme Örgütü: İsrail, Gazze ve Lübnan'da beyaz fosfor kullandı". 13 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Ekim 2023.
- ^ "İsrail-Filistin çatışmasında gündeme oturan beyaz fosfor nedir?". 14 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Ekim 2023.
- ^ a b "Israeli hostage crisis in Hamas-ruled Gaza becomes a political trap for Netanyahu". Washington Post (İngilizce). 8 Ekim 2023. ISSN 0190-8286. 12 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Ekim 2023.
- ^ a b Staff, Al Jazeera. "Hamas says it has enough Israeli captives to free all Palestinian prisoners". www.aljazeera.com (İngilizce). 7 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Ekim 2023.
- ^ "Israel-Gaza: More than 250 bodies found at site of Supernova festival". BBC News (İngilizce). 7 Ekim 2023. 7 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Ekim 2023.
- ^ a b Vinograd, Cassandra; Kershner, Isabel (9 Ekim 2023). "Hamas Took Scores of Hostages From Israel. Here's What We Know About Them". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 9 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Ekim 2023.
- ^ a b "İsrail'in yönetimi ve Filistin". 21 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Ekim 2023.
- ^ "Netanyahu returns to power as head of Israel's most far-right government ever - CBS News". www.cbsnews.com (İngilizce). 29 Aralık 2022. 18 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Ekim 2023.
- ^ Tal, Hadas Gold,Richard Allen Greene,Amir (24 Temmuz 2023). "Israel passed a bill to limit the Supreme Court's power. Here's what comes next". CNN (İngilizce). 24 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Ekim 2023.
- ^ "Netanyahu ve İsrail". 30 Ocak 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Ekim 2023.
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;auto5
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ "Original sin: on the attack on Israel and the occupation of Palestine". . 10 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Kasım 2023.
- ^ "Arab Perspectives on the Middle East Crisis". Carnegie Endowment for International Peace. 16 Kasım 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ocak 2024.
- ^ Adwan, Issam; Federman, Josef (8 Ekim 2023). "Hamas'ın Gazze'den yaptığı sürpriz saldırı İsrail'i şaşkına çevirdi ve çatışmalarda yüzlerce kişi öldü, misilleme yapıldı". Associated Press. Erişim tarihi: 10 Ekim 2023.
- ^ Israel's Apartheid Against Palestinians: Zalim Tahakküm Sistemi ve İnsanlığa Karşı Suç (PDF). Amnesty International. Ocak 2022. 1 Şubat 2022 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 11 Kasım 2023.
- ^ "Ürdün Nehri'nden Akdeniz'e bir Yahudi üstünlüğü rejimi: Bu apartheid". . 12 Ocak 2021. 8 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Kasım 2023.
Bir grubun diğeri üzerindeki üstünlüğünü pekiştirmek için yasalar, uygulamalar ve örgütlü şiddet kullanan bir rejim apartheid rejimidir. Yahudilerin Filistinliler üzerindeki üstünlüğünü destekleyen İsrail apartheid'ı bir günde ya da tek bir konuşmayla doğmamıştır. Bu, Yahudi üstünlüğünü desteklemek için zaman içinde yasalarda ve uygulamada ortaya konan mekanizmalarla giderek daha kurumsal ve açık hale gelen bir süreçtir. Bu birikmiş önlemler, mevzuat ve siyasi uygulamalardaki yaygınlıkları ve aldıkları kamuoyu ve yargı desteği, İsrail rejimini apartheid olarak etiketlemek için çıtanın karşılandığı sonucuna varmamızın temelini oluşturmaktadır.
- ^ Holmes, Oliver (27 Nisan 2021). "Israel is committing crime of apartheid, rights group says". The Guardian (İngilizce). 2 Şubat 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Kasım 2023.
- ^ Harkov, Lahhav. "Fransız parlamentosu İsrail'in bir apartheid devleti olmadığını ilan etti". The Jerusalem Post. 6 Kasım 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Kasım 2023.
- ^ Hopper, Tristin. "It is not apartheid: İsrail Devleti hakkındaki en bariz yalanların hızlı bir şekilde çürütülmesi". nationalpost.com. National Post. 16 Kasım 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Kasım 2023.
- ^ a b Alfonseca, Kiara (11 Ekim 2023). "Palestinian civililians suffer in Israel-Gaza crossfire as death toll rises". ABC News. 12 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Ekim 2023.
- ^ "Where We Work. Gaza Strip". United Nations Relief and Works Agency for Palestine Refugees in Near East (UNRWA). 12 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Ekim 2023.
- ^ "Data on casualties". United Nations Office for the Coordination of Humanitarian Affairs - occupied Palestinian territory (). 12 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2023.
- ^ a b Wong, Edward; Nereim, Vivian (7 Ekim 2023). "Savaş, Biden'ın Suudi-İsrail normalleşmesine ilişkin diplomasisini altüst edebilir". The New York Times. 8 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Ekim 2023.
- ^ a b c d e f "Hamas saldırısından alınan ders: ABD bir Filistin devletini tanımalı". The Washington Post. 9 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Ekim 2023.
- ^ a b Tisdall, Simon (9 Ekim 2023). "Savaşın ortasında, Benjamin Netanyahu işleri daha da kötüleştirebilecek bir sorumluluktur. O gitmeli". The Guardian. 10 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Ekim 2023.
- ^ Kube, Courtney; Lee, Carol E.; De Luce, Dan (10 Ekim 2023). "ABD, İran'ın Hamas militanlarına ileri eğitim verip vermediğini araştırıyor". NBC News. 15 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ekim 2023.
- ^ Kats, Yaʿaḳov; Hendel, Yoʿaz; Kats, Yaʿaḳov (2012). Israel vs. Iran: the shadow war. Washington/D.C: Potomac Books. ISBN .
- ^ Hall, Richard. "The US has ignored the hopelessness of the Israel-Palestine conflict for too long". The Independent. 10 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Ekim 2023.
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;kuttab2
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ Schneider, Tal (8 Ekim 2023). "Netanyahu yıllarca Hamas'ı destekledi. Şimdi bu yüzümüze patladı". The Times of Israel. 10 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Ekim 2023.
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;aj7oct-invasion
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ Hoffman, Bruce (10 Ekim 2023). "Understanding Hamas's Genocidal Ideology". The Atlantic. 11 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Kasım 2023.
- ^ Hart, Benjamin (13 Ekim 2023). "What Israel Didn't Understand About Hamas". Intelligencer (İngilizce). 13 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Ekim 2023.
- ^ Estrin, Daniel (7 Ekim 2023). "In surprise deadly attacks, Israel says Palestinian militants infiltrated from Gaza". NPR. 25 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Ekim 2023.
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;ap13
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;aj1
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ "İsrail-Hamas savaşında yaklaşık 1.000 ölü, Lübnan Hizbullah'ı da saldırılar düzenliyor". South China Morning Post. 8 Ekim 2023. 8 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Ekim 2023.
- ^ "Israel-Palestine escalation live news: Hamas starts Operation Al-Aqsa Flood". Al Jazeera. 7 Ekim 2023. 7 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Ekim 2023.
- ^ a b McKernan, Bethan (7 Ekim 2023). "Hamas İsrail'e sürpriz bir saldırı başlattı, Filistinli silahlı kişiler güneyde bildirildi". The Guardian. 7 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Ekim 2023.
- ^ dahil olmak üzere %5b%5bSharon Plain%5d%5d'deki şehirlerde patlamalar rapor edildi. ynetnews.com/article/rysg8i0l6 "Netanyahu: 'We are at war'"
|url=
değerini kontrol edin (). Ynetnews (İngilizce). 7 Ekim 2023. Erişim tarihi: 7 Ekim 2023. - ^ Gritten, David (7 Ekim 2023). "Strikes on Gaza after Palestinian militants enter Israel". BBC News. 7 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Ekim 2023.
- ^ "İsrail ordusu savaşa 'hazır olduğunu' ilan etti". Anadolu Ajansi. 7 Ekim 2023. 3 Temmuz 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Ekim 2023.
- ^ "Hamas İsrail'e karşı eşi benzeri görülmemiş bir operasyon başlatırken Gazze'den roket yağıyor"
|url=
değerini kontrol edin (). France 24. 7 Ekim 2023. 15 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Ekim 2023. - ^ "Militanlar, roket saldırısında öldürülen kadının ardından Gazze'den İsrail'e girdi". CNN. 7 Ekim 2023. 7 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Ekim 2023.
- ^ Lee, Lloyd. "Hamas terör saldırılarının beyni o kadar gizli ki, kendisiyle bağlantılı birkaç görüntüden biri sadece gölgesini gösteriyor". Business Insider (İngilizce). 26 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ekim 2023.
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;wsj20231025
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;aa13
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;aj7oct3
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;ap15
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;aj12
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;nyt7oct2
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ Beaule, Victoria (12 Ekim 2023). "Hamas'ın İsrail'e nasıl gizlice girdiğine ayrıntılı bir bakış" (İngilizce). ABC News. 15 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Ekim 2023.
- ^ a b Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;bbc12
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;cnn13
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ Federman, Josef; Adwan, Issam (7 Ekim 2023). com/article/israel-palestinians-gaza-hamas-rockets-airstrikes-tel-aviv-11fb98655c256d54ecb5329284fc37d2 "Hamas militan grubu İsrail'e karşı roketler ve sızmalarla benzeri görülmemiş bir operasyon başlattı"
|url=
değerini kontrol edin (). Associated Press. Erişim tarihi: 10 Ekim 2023.[] - ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;guardian7oct3
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;ynet3
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;cnn14
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ "Militanlar Gazze'den İsrail'e sızarken Hamas büyük roket saldırısı düzenlediğini iddia etti". CNN. 7 Ekim 2023. 7 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Ekim 2023.
- ^ a b Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;ynet4
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ "Border town identifies at least 15 of its residents killed in Hamas attack"
|url=
değerini kontrol edin (). The Times of Israel. 7 Ekim 2023. 15 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Ekim 2023. - ^ "Güney İsrail'deki Hamas Katliamından Sonra Kibbutz Nüfusunun Yüzde 10'u Ölü Bulundu". Haaretz (İngilizce). 11 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Ekim 2023.
- ^ a b "Hamas'ın saldırısı İsrail tarihinin en kanlı saldırısıydı". The Economist. 14 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ekim 2023.
- ^ "In pictures: Hamas'ın İsrail'e sürpriz saldırısının ardından savaş ve kaos sahneleri". France 24. 7 Ekim 2023. 7 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Ekim 2023.
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;The Economist2
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;aj9
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ Vinograd, Cassandra; Kershner, Isabel (2 Kasım 2023). "Israel's Attackers Took About 240 Hostages. İşte Onlar Hakkında Bilmeniz Gerekenler". The New York Times (İngilizce). 7 Kasım 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Kasım 2023.
- ^ Davies, Alys (8 Ekim 2023). "Hamas tarafından alınan İsrailli rehineler hakkında bildiklerimiz". BBC News. 8 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Ekim 2023.
- ^ "Israeli music festival: 260 bodies recovered from site where people fled in hail of bullets" (İngilizce). BBC News. 8 Ekim 2023. 8 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Ekim 2023.
- ^ "Görgü tanığı ve terörist videolarının analizine göre Süpernova katliamı nasıl gerçekleşti". NBC News. 16 Ekim 2023. 20 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu madde boyut olarak asiri derecede uzundur Lutfen tartisma sayfasinda goruslerinizi bildirin ve maddenin ozetlenmesine veya ayri maddeler halinde alt basliklara bolunmesine yardimci olun Lutfen goruslerinizi tartisma sayfasinda belirtiniz Bu madde devam eden bir savas hakkindadir Olayda gelisme yasandikca bilgilerde de hizli bir degisim yasanabilir ve ilk haberler guvenilir olmayabilir Bu madde uzerinde gerceklesen en son degisiklikler en guncel bilgileri yansitmayabilir Lutfen bu madde uzerinde calismaktan veya tartisma sayfasi uzerinde degisikliklerinizi dile getirmekten cekinmeyin Ancak gecerli ve guvenilir kaynaklar eklemeden yapilan guncellemelerin kaldirilacagini da unutmayin Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Hamas Israil Savasi Izzeddin el Kassam Tugaylari tarafindan Aksa Tufani Operasyonu ve Israil tarafindan Demir Kiliclar Operasyonu olarak adlandirilan 7 Ekim 2023 tarihinde paramiliter orgut Hamas in silahli kanadi Izzeddin el Kassam Tugaylari nin Israil geneline genis capli saldirisi ile baslayan bir savastir Saldiri sonrasi Israil Hamas icin savas ilani karari almis ve cikan catismalarda en az 1 400 Israilli ve 15 000 Filistinli sivil olmak uzere 15 000 den fazla kisi olmus 45 000 den fazla kisi yaralanmistir 1 milyon Gazzeli ve 500 000 Israil li yerinden edilmistir Israil Yom Kippur Savasi ndan bu yana ilk kez savas ilani karari almis Gazze ye buyuk bir bombardiman yapilmistir Hamas Israil SavasiIsrail Filistin catismasinin bir parcasi Gazze Seridi Israil in ele gecirdigi Filistin topraklari Israil in tahliye ettigi yerler Hamas in maksimum ilerlemesi Israil in bosaltilmasini istedigi Filistin topraklariTarih7 Ekim 2023 gunumuz 8 ay 2 hafta ve 2 gun BolgeIsrail Gazze Lubnan ve SuriyeDurumDevam ediyor Militanlar Han Yunus u Gazze yi ve seridini savunuyor Israil ordusu Gazze Seridi nde hava saldirilari duzenliyor Israil Savunma Kuvvetleri 9 Ekim de militanlar tarafindan isgal edilmis Gazze Seridi cevresindeki tum bolgeleri tamamen kontrol altina aldiklarini bildirdi Israil Gazze sehri dahil olmak uzere Kuzey Gazze ve Han Yunus un bosaltilmasi emrini verdi TaraflarOrtak Operasyon Odasi Hamas Filistin Islami Cihat Orgutu Filistin Halk Kurtulus Cephesi FHKC Filistin Demokratik Halk Kurtulus Cephesi FDHKC HDK el Aksa Sehitleri Tugaylari Filistin Halk Kurtulus Cephesi Genel Komutanlik FHKC GK Filistinli olmayan gruplar Hizbullah Husiler Emel HareketiIsrailKomutanlar ve liderlerIsmail Haniye Yahya Sinwar Muhammed DeifYitzhak Herzog Binyamin Netanyahu Beni GantzCatisan birliklerHamas Islami Cihad FDHKC HizbullahIsrail Savunma Kuvvetleri Israil Kara Kuvvetleri Israil Hava Kuvvetleri Israil Deniz Kuvvetleri Israil PolisiGuclerEl Kassam Tugaylari 40 000 2 500 Israil e sizdi529 500 toplam ISK gucuKayiplar36 171 Filistinli sivil ve asker olduruldu 81 420 yarali 8 000 kayip 1550 Israilli sivil ve asker olduruldu 8 100 yarali 750 kayip 199 kisi kacirildi1 900 000 Filistinli Gazze de yerinden edildi 500 000 Israilli yerinden edildi Saldirilar oncelikle Gazze den Israil e atilan 5 000 roketle basladi Israil Istihbarati nin guvenlik zafiyeti nedeniyle Kassam Tugaylari sinirlari gecerek sivil yerlesim yerlerine girmeyi basardi Pek cok Israilli sivil ve asker olduruldu veya esir alindi Bazi askeri usler ele gecirildi Catismalardan sonra Israil ulke genelinde olaganustu hal ilan etti 8 Ekim gecesi itibariyla Israil ordusu isgal edilen tum topraklarin kontrolunu yeniden ele gecirdiklerini ve artik Gazze yi hedef alacaklarini duyursa da Hamas bazi Israil bolgelerine tekrar tekrar sizmaya baslamistir Saldiriya katilan orgutler arasinda Hamas ve Islami Cihad yer aldi Izzeddin el Kassam Tugaylari nin komutani Muhammed Deif saldirinin Mescid i Aksa nin kirletilmesi ne yanit olarak gerceklestirildigini Israil in bu yil yuzlerce Filistinliyi oldurmesi ve yaralamasinin etkisiyle gerceklestigini soyledi Deif Filistinlilere ve Arap kokenli Israillilere isgalcileri kovun ve duvarlari yikin cagrisinda bulundu Saldirilarin baslamasindan kisa bir sure sonra Bati Seria da acil bir toplanti duzenleyen Filistin Otoritesi Baskani Mahmud Abbas Gazze saldirilarini destekleyerek Filistinlilerin Israil isgaline karsi kendilerini savunma hakkina sahip olduklarini vurguladi Israil de tum muhalefet partileri teror saldirilarina karsi ulusal birlik hukumeti olusturulmasini savundu Gazze Seridi nden daha sonra en az 2 200 roket ateslendi Hamas militanlari siniri asti ve Israil e girdi en az 300 Israilliyi oldurdu ve Israil hukumetinin olaganustu hal ilan etmesine neden oldu Israil basbakani Binyamin Netanyahu saldirilarin baslamasinin ardindan ulusa seslenis konusmasinda Israil in savasta oldugunu ifade etti Israil e sizmis olan militanlar Gazze Seridi ne yakin bircok sehre girdi Hamas tarafindan yonetilen Gazze deki Saglik Bakanligi Israil in catismalarda ve hava saldirilarinda en az 300 Filistinliyi aralarinda sivillerin ve 20 cocugun da bulundugu oldurdugunu bildirdi ISK ise 400 den fazla teroristi oldurdugunu acikladi Hem Filistinli hem de Israilli medya kaynaklari militanlar tarafindan Israilli sivillerin ve askerlerin cocuklarin da dahil oldugu sekilde rehin alindigini raporladilar Bu rehinelerin birkaci iddialara gore o zamandan beri Gazze Seridi ne kacirilmistir Israilli kadinlara yonelik siddet olaylarinin ve Israilli sivillere yonelik artan katliam vakalarinin sayisi militanlarin saldirilarinin baslamasindan bu yana bildirilmistir Atlantik ulkeleri Arjantin Brezilya ve Hindistan Hamas i siddetli bir bicimde kinamis ve yapilan fiilleri teror olarak tanimlamis bazi Arap ve Musluman ulkeler ise Israil in isgal girisimlerini ve Filistin in bagimsizliginin kabul edilmemesini saldirilarin temel nedeni olarak gormustur Cogu ulke catismalarin sona erdirilmesini talep etmistir Cok sayida yetkili Hamas in ilk taarruzunu Israil in 11 Eylul u olarak tanimladi Arka planGazze Seridi ve Israil Israil in 2005 te Gazze Seridi nden cekilmesi 2006 daki secimlerin ardindan Hamas in Gazze Seridi nin kontrolunu ele gecirmesi ve 2007 de El Fetih le yasanan ic savastan bu yana catisma halindedir Gazze Seridi 2007 den bu yana Israil ve Misir ablukasi altinda oldugu icin Insan Haklari Izleme Orgutu Gazze Seridi ni senelerce acik hava hapishanesi olarak adlandirmasina neden oldu Ayrica Gazze dunyanin geri kalanina kapalidir ve gida su ve elektrik gibi kaynaklara erisim neredeyse tamamen Israil tarafindan kontrol edilmektedir Abluka Filistinliler uzerinde ciddi ekonomik sikintilara yol actigindan yasanan saldirilar Hamas in saldiri nedenlerinden biri olarak gosterildi Savas boyunca olen sivillerin orani Buyuk cogunlugu Filistinlidir Gazze Seridi nden Israil e atilan roketler 2001 2021 Filistinli militan gruplar saldirilarina El Aksa Tufani adini verirken Israil Kilic Operasyonu adi verilen bir karsi saldiri baslattiklarini duyurdu Filistin saldirisinin baslangici 1973 Arap Israil Savasi nin patlak vermesinin 50 yildonumune denk geldi Cesitli haber ajanslari ve gozlemciler devam eden catismayi Ucuncu Intifada olarak tanimladi Saldiri Yahudi bayrami Simchat Tora ve Sabat sirasinda ve yine surpriz bir saldiriyla baslayan Yom Kippur Savasi nin 50 yildonumunden bir gun sonra gerceklesti Saldiri Israil Gazze ayrim citinde uc haftadir devam eden siddet olaylarinin ardindan geldi Hamas ve Israil yakin zamanda 29 Eylul de Katar Misir ve Birlesmis Milletler in arabuluculugunda bir ateskes muzakeresi yapmisti Saldiridan once her iki taraftaki savascilar ve siviller de dahil olmak uzere 2023 yilinda Israil gucleri tarafindan en az 247 Filistinli oldurulurken Filistin saldirilarinda 32 Israilli ve iki yabanci uyruklu kisi oldurulmustu Izzeddin El Kassam Tugaylari komutani Muhammed Deif kayitli bir mesajinda saldirinin Mescid i Aksa ya yapilan saygisizliga ve Israil in bu yil yuzlerce Filistinliyi oldurup yaralamasina yanit olarak yapildigini soyledi ve Filistinlilere ve Israilli Araplara isgalcileri kovmaya ve duvarlari yikmaya cagrisinda bulundu Hamas lideri Salih el Aruri operasyonun isgalin suclarina bir tepki oldugunu soyleyerek savascilarin Mescid i Aksa yi ve Israil tarafindan tutulan binlerce Filistinli tutsagi savunduklarini soyledi Ayrica Filistin Islami Cihadinin bir sozcusu Israil vatandaslarini sivil olarak gormediklerini belirterek Biz sivilleri oldurmuyoruz Burasi askeri bir toplum Hukumetlerini secenler onlardir dedi Insan Haklari Izleme Orgutu dogrulanmis video ve sahitlerin ifadelerine dayanarak Israil kuvvetlerinin sirasiyla 10 ve 11 Ekim de Lubnan ve Gazze deki askeri operasyonlarda Beyaz fosfor kullandigini tespit etti Videolarda Gazze Sehri limani ve Israil Lubnan sinirindaki iki kirsal bolge uzerinde top atislariyla atilan cok sayida beyaz fosfor patlamasi goruluyor Filistinli mahkumlar 1967 den beri Israil in 800 000 den fazla Filistinliyi tutukladigi tahmin ediliyor Filistinli erkeklerin yuzde 40 i hayatlarinin bir doneminde Israil hapishanelerindeydi 2023 yili itibariyla Israil hapishanelerinde 170 i cocuk olmak uzere tahminen 4 499 ila 5 200 Filistinli bulunmaktadir Bu mahkumlardan bazilari Israil teror mahkemelerinde hukum giymistir Mahkumlar meselesi hem Israilliler hem de Filistinliler acisindan duygusal olarak degerlendiriliyor ve Filistinlilerin kahraman olarak gordugu bircok mahkum Israilliler tarafindan terorist olarak goruluyor 2006 yilinda ise Hamas Gilad Salit i ele gecirdi ve Israil i bir kismi Israil tarafindan teror sucundan hukum giymis olan 1 000 Filistinliyi serbest birakmaya zorladi Simdiki zamanda ise Hamas Filistinli mahkumlarin ozgurlugunu guvence altina almak icin Israillileri kacirdigini acikladi Israil Siyaseti Israil hukumet sistemi parlamenter demokrasiye dayanmaktadir Israil siyaseti tarihsel olarak kurulusundan 2000 lerin basina kadar Filistinlilerle bir baris sureci olusturmak icin onemli cabalar gosteren baris kampi ndaki sosyal demokrat laik partilerin hakimiyetinde olmustur Filistin Ulusal Otoritesi nin 2000 2005 Ikinci Intifada sirasinda Israil e savas ilan etmesinden sonra nufuzlari onemli olcude azaldi Filistinlilerin gerceklestirdigi intihar saldirilari catismalarin one cikan bir ozelligiydi ve daha az siddet iceren Birinci Intifada nin aksine dogrudan Israilli sivilleri hedef aliyordu ve bu durum da catismayi muzakere yoluyla cozmeye yonelik girisimleri azaltiyordu New York Times bu konu hakkinda soyle yazmistir Baris sureci girisimlerinin zayiflamasi 2000 li yillarda Filistinlilerin uyguladigi siddet dalgasinin bircok Israilli tarafindan Israil Filistin catismasi ni bariscil bir sekilde cozme cabalarinin Filistinliler tarafindan reddedilmesi olarak yorumlanmasiyla basladi Bu Israil de daha fazla Filistin egemenligi yonundeki onceki cabalarin itibarini sarsti ve Israil in kalici bir baris muzakeresi konusunda Filistinlilere guvenemeyecegi yonundeki anlatiyi guclendirdi Binyamin Netanyahu Israil in en uzun sure gorevde kalan lideri olup rekor sayida alti kez gorevde kaldi Netanyahu ilk kez 1996 Israil genel secimlerinde basbakan oldu 1999 da kaybetti ancak yirmi yil sonra 2009 da Knesset Netanyahu nun yeniden basbakan olarak atanmasini onayladi ve Netanyahu 2013 2015 2019 ve 2020 de yeniden secildi 2021 de Naftali Bennett ve Yair Lapid liderliginde bir koalisyon hukumeti kuruldu ancak Netanyahu nun 2022 secimlerini kazanmasi ve 29 Aralik 2022 de yeniden basbakan olmasiyla bu hukumet dagildi Netanyahu liderligindeki sagci hukumetin goreve gelmesinin ardindan hukumet Israil isgali altindaki Bati Seria da yerlesim insaatlarini hizlandirdi Netanyahu 2023 te Israil tarihindeki en sagci hukumeti yonetti ve bu buyuk yargi reformlarina karsi yaygin protestolar da dahil olmak uzere siyasi kaosa yol acti Tarihsel surec1967 deki Alti Gun Savasi sirasinda Israil Bati Seria Gazze Seridi Golan Tepeleri ve Sina Yarimadasi ni ele gecirdi Sina haric bu bolgelerin her biri Israil isgali altinda kalmaya devam etmektedir Israil 1967 deki Alti Gun Savasi ndan bu yana isgal altinda tutmaktadir Israil 2005 yilinda Gazze den cekilmis olsa da Israil in bolge uzerindeki etkin askeri kontrolu nedeniyle uluslararasi toplum Gazze yi hala isgal altinda gormektedir Associated Press Filistinlilerin Bati Seria da bitmek bilmeyen isgal ve Gazze ye uygulanan bogucu abluka karsisinda caresizlik icinde olduklarini yazdi Uluslararasi Af Orgutu de dahil olmak uzere bircok insan haklari orgutu ve Insan Haklari Izleme Orgutu ancak bu niteleme tartismalidir 2023 yilinda Gazze icin UNRWA istatistikleri insanlarin 81 inin yoksulluk seviyesinin altinda yasadigini ve 63 unun gida guvencesinden yoksun ve uluslararasi yardima bagimli oldugunu bildirdi BM OCHA bu savasin baslamasindan once 2008 den Eylul 2023 e kadar devam eden Israil Filistin catismasinda yaklasik ve oldugunu bildirdi Saldiri oncesinde Suudi Arabistan Israil i isgalin devam etmesi sonucunda bir patlama yasanacagi konusunda uyarmistir Misir siyasi ilerleme kaydedilmedigi takdirde bir felaket yasanacagi uyarisinda bulunmustu ve Filistin Yonetimi yetkilileri tarafindan da benzer uyarilar yapilmistir Saldirilardan iki aydan kisa bir sure once Filistinlilerin medeni haklari yok hareket ozgurlugu yok diye yakinmisti Saldiridan once Suudi Arabistan Israil i isgalin devam etmesi sonucunda bir patlama yasanacagi konusunda uyarmistir Misir siyasi ilerleme kaydedilmedigi takdirde bir felaket yasanacagi uyarisinda bulunmustu ve Filistin Yonetimi yetkilileri tarafindan da benzer uyarilar yapilmistir Saldirilardan iki aydan kisa bir sure once Filistinlilerin hicbir medeni hakka hareket ozgurlugune sahip olmadiklarindan yakinmistir Simon Tisdall 2023 un ilk yarisinda Bati Seria da Israil Filistin siddetinin artmasinin savasin habercisi oldugunu savunmaktadir ve Netanyahu nun baris icin muzakere etmeyi reddederek yangina korukle gittigini ve Filistinlilerin haklarini gormezden geldigini iddia etti Iranli yetkililer yillarca Gazze deki militanlarin silahlandirilmasindaki rolleriyle ovunduler ve 2020 tarihli bir ABD Disisleri Bakanligi raporunda denildi Daha sonra Israilli istihbarat ve ordu yetkilileri Iran in Gazze deki militanlari Tahran da bulunan egitim merkezlerine getirip askeri olarak egittiklerini Hamas in ust duzey yoneticilerinin bircogunun Iran ile iltisakli oldugunu ve Iran in bolgeye silah ve muhimmat tasidigini soylediler Gazze den Israil topraklarina atilan fuze ve roketlerin Iran in urettigi fuze ve roketlerle ayni olmasi da Iran in Gazze ye sadece silah ve muhimmat degil roket ve fuze gonderdigi dusuncesini guclendirdi Ayni yetkililere gore bu fuze ve roketler Sina uzerinden Gazze ye tuneller ile gecirilmektedir The Independent gazetesinde yer alan bir analize gore Gazze ablukasi Filistinliler arasinda umutsuzluk yaratmis ve bu durum Hamas tarafindan istismar edilerek Filistinli genc erkekler siddetin tek cozum olduguna ikna edilmistir Filistinlilerin catismayi muzakereler veya siddet icermeyen boykotlar yoluyla cozme girisimlerinin sonucsuz kaldigini yazdi The Times of Israel icin Tal Schneider sunlari yazdi Yillar boyunca Benjamin Netanyahu liderligindeki cesitli hukumetler gucu Gazze Seridi ve Bati Seria arasinda paylastiran bir yaklasim benimsedi Filistin Yonetimi Baskani Mahmud Abbas i dize getirirken Hamas teror grubunu destekleyen hamleler yapti Amac Abbas in ya da Filistin Yonetimi nin Bati Seria hukumetindeki herhangi birinin bir Filistin devleti kurma yolunda ilerlemesini engellemekti Hamas saldirinin Gazze ye uygulanan ablukaya devam eden yerlesimlere ve Israil ile Gazze arasindaki hareket kisitlamalarina bir yanit oldugunu soyledi Saldirinin ardindan Amerikali terorle mucadele analisti 1988 ne isaret ederek Hamas in her zaman Soykirim niyetleri oldugunu ve ilimlilik itidal muzakere ve barisa giden yollarin insasi gibi niyetleri olmadigini iddia etti Tel Aviv Universitesi Filistin Calismalari Forumu Baskani ve eski bir Israil askeri istihbarat subayi olan Michael Milshtein saldirilarin Hamas in Israil i ortadan kaldirmaya yonelik uzun vadeli vizyonunun bir parcasi oldugunu ve Hamas in cihattan vazgecmeye hic de hazir olmadigini savundu Olaylar7 8 Ekim tarihlerinde yaklasik durumDetayli liste icin bakiniz Filistin saldirisi Saldiri Yahudi bayrami sirasinda Sabat gunu gerceklesti ve yine surpriz bir saldiriyla baslayan Yom Kippur Savasi nin baslamasinin 50 yildonumunden bir gun sonra gerceklesti Yaklasik 9 30 da UTC 3 7 Ekim 2023 Hamas El Aksa Tufani Operasyonu olarak adlandirdigi operasyonun basladigini duyurdu ve 20 dakika icinde Gazze Seridi nden Israil e 5 000 den fazla roket attigini belirtti Israil kaynaklari Gazze den en az 3 000 merminin firlatildigini bildirdi Roket saldirilarinda en az bes kisi hayatini kaybetti Seridi cevreleyen bolgelerde ve Tel Aviv ve Hava saldirisi sirenleri Beerseba Kudus Rehovot ve de etkinlestirildi Hamas bir silahlanma cagrisi yayinladi ve komutan her yerdeki Muslumanlari bir saldiri baslatmaya ve onlari dusmani nerede bulursaniz oldurun cagrisinda bulundu Hamas Israil gozlem noktalarini devre disi birakmak icin insansiz hava araclari Israil e sizmak icin yamac parasutleri ve Hamas icin alisilmadik olan motosikletler gibi taktikler kullandi Filistinli militanlar Israil teknelerine ates acarken Filistinliler ile Israil Savunma Kuvvetleri arasinda Gazze cevre citi boyunca catismalar cikti Aksam saatlerinde Hamas Israil e dogru 150 roketlik bir yaylim atesi daha baslatti ve Givatayim Bat Yam Tel Aviv ve Rishon Lezion da patlamalar oldugu bildirildi Es zamanli olarak yaklasik 3 000 Hamas militani Gazze den Israil e kamyonlar kamyonetler motosikletler buldozerler surat tekneleri ve yamac parasutu kullanarak sizdilar ve ndaki kontrol noktalarini ele gecirdiler ve bes yerde daha sinir citinde acikliklar olusturdular Ilk goruntu ve videolarda siyah kiyafetli agir silahli ve maskeli militanlarin kamyonetlere bindigi ve Sderot ta ates acarak onlarca Israilli sivil ve askeri oldurdugu goruluyordu Diger videolarda esir alinan Israilliler yanan bir Israil tanki ve Israil askeri araclarini kullanan militanlar Katliamlar ve sivillere yonelik saldirilar Israil deki yaygin yanginlarin 7 Ekim 2023 tarihli uydu goruntusu Militanlar rehin aldiklari Nir Oz Be eri ve Netiv HaAsara ve diger tarim topluluklarinda sivilleri oldurdu ve evleri atese verdi Bu bolgede yaygin yanginlara ve dumana neden oldu 52 108 kibbutz nufusunun 10 unun kaybi ve Netiv HaAsara katliaminda 15 sivil olduruldu Israil tarihinin en kanli gunu ve Holokost tan bu yana Yahudilere yonelik en kotu tek gunluk katliam olarak nitelendirilen olayda Sderot ta silahli kisiler sivilleri hedef aldi ve evleri atese verdi Ofakim de Hamas in en derin saldirisi sirasinda rehineler alindi Hamas Israil i Filistinli mahkumlari serbest birakmaya zorlamak icin esir aldigini soyledi Be eri de Hamas militanlari 50 kadar kisiyi rehin aldi Militanlar ve IDF arasindaki bir catisma sirasinda Be eri den gelen videolar rehinelerin kasabadaki bir caddeden ciplak ayakla gecirildigini gosterdi Hamas ayrica Re im yakinlarindaki bir acik hava muzik festivalinde 260 kisiyi katletti ve cok sayida kisiyi yaraladi ve katilimcilari rehin aldi Gorgu taniklari motosikletli militanlarin roket atesi nedeniyle kacmakta olan katilimcilara ates actigini anlatti Hamas militanlarinin vucut kameralarindan elde edilen video goruntulerinde bircok kurbanin goruntulerin basinda hayattalar sonunda ise oluler Bazen hatta siklikla oldukten sonra bile bedenlerine saygisizlik ediliyor Saldirilar sirasinda cogu sivil olmak uzere yaklasik 240 kisi rehin alindi Gazze deki rehineler arasinda cocuklar festival mudavimleri baris aktivistleri bakicilar yaslilar ve askerler bulunmaktadir Israilli bir sozcu militanlarin hem karadan hem de denizden en az yedi noktadan Israil e girdigini dort kucuk kirsal Israil toplulugunu sinir sehri Sderot u ve iki askeri ussu isgal ettigini soyledi Israil medyasi Kfar Aza ve Sufa dahil olmak uzere yedi toplulugun Hamas in kontrolu altina girdigini bildirdi ve guney Israil de 21 aktif yuksek catisma noktasi vardi Askeri uslere saldirilar Hamas militanlari amfibi gerceklestirdiler yakinlarindaki bir askeri us de militanlar tarafindan ele gecirildi ve en az iki Israil askeri oldu altisi da esir alindi IDF sahilde iki saldirgani oldurdugunu ve ikisi lastik bot olmak uzere dort tekneyi imha ettigini acikladi Israil in karargahi olan askeri ussunde catisma ciktigi bildirildi Daha sonra Hamas in ussun kontrolunu ele gecirdigi ve birkac Israil askerini esir aldigi bildirildi IDF gunun ilerleyen saatlerinde kontrolu yeniden ele gecirmeden once Sderot polis merkezi Hamas in kontrolune gecti ve militanlar aralarinda polis ve sivillerin de bulundugu 30 Israilliyi oldurdu Gazze sinirina yakin en az alti Israil askeri ussu saldiriya ugradi Israil in tepkisi Israil hava saldirisinin ardindan Gazze deki Filistin Kulesi nin yikilmasi Saldiri Israilliler icin tam bir surpriz oldu Basbakan Netanyahu guvenlik yetkililerini acil olarak topladi ve IDF Gazze Seridi nde Demir Kilic Operasyonu baslatti Netanyahu bir televizyon yayininda Savastayiz dedi Hamas in orgutlendigi ve saklandigi tum yerleri harabeye cevirmekle tehdit etti Gazze yi kotulugun sehri olarak adlandirdi ve sakinlerini terk etmeye cagirdi Netanyahu ve Savunma Bakani Tel Aviv deki IDF karargahinda guvenlik degerlendirmeleri yapti Bir gecede Israil in Hamas ve Filistin Islami Cihad in askeri ve hukumet yeteneklerinin yok edilmesini saglamak icin harekete gecme karari aldi Gazze Seridi nin elektriginin 80 ini saglayan bolgeye giden elektrigi kesti Bu durum Gazze nin elektrik arzini 120 MW tan Filistin Yonetimi tarafindan odenen enerji santrallerinden saglanan 20 MW a dusurdu IDF savasa hazir olma durumu ilan etti on binlerce ordu mensubunu seferber etti ve Gazze nin 80 kilometre 50 mi icindeki bolgeler icin olaganustu hal ilan etti terorle mucadele birimi dort yeni tumenle birlikte mevcut 31 tabura takviye olarak konuslandirildi Yedek askerlerin Gazze de Bati Seria da ve Lubnan ve Suriye sinirlarinda konuslandirildigi bildirildi Gazze yakinlarinda yasayanlardan iceride kalmalari istenirken guney ve orta Israil deki sivillerden siginaklarin yaninda kalmalari istendi Israil in guney bolgesi sivil hareketine kapatildi ve Gazze cevresinde yollar kapatildi ve Tel Aviv Ben Gurion Havalimani ve Ramon Havalimani operasyonel kalmaya devam ederken bircok havayolu Israil e ve Israil den ucuslarini iptal etti Israil Demiryollari ulkenin bazi bolgelerinde hizmeti askiya aldi ve bazi guzergahlari gecici otobus guzergahlari ile degistirdi yolcu gemisi ise Asdod ve Hayfa limanlarini guzergahlarindan cikardi Israil karsi saldirisi IDF tarafindan geri alindiktan sonra Sderot polis karakolunun kalintilari source source source source source source source source Gazze Seridi ndeki binalar Israil fuzeleri tarafindan yerle bir ediliyor Surpriz saldirinin hemen ardindan Israil Hava Kuvvetleri Hamas yerleskelerini komuta merkezlerini tunelleri ve diger stratejik hedefleri hedef aldigini soyledigi hava saldirilari duzenledi Surpriz saldiridan iki gun sonra Israil aralarinda Hamas yetkililerinin evleri bir cami ve bir internet merkezinin de bulundugu 426 Hamas hedefinin vuruldugunu acikladi Israil ayrica 1973 Yom Kippur Savasi ndan bu yana ilk kez ilan etmeden once iki rehineyi kurtardi Savunma Bakani Gallant Gazze Seridi nin tamamen abluka altina alindigini elektrigin kesildigini gida ve yakit girisinin engellendigini duyurdu ve Insan hayvanlarla savasiyoruz ve buna gore hareket ediyoruz dedi Bu durum Insan Haklari Izleme Orgutu gibi insani yardim gruplarinin elestirilerine neden olmus ve emri igrenc ve savas sucu isleme cagrisi olarak nitelendirmistir IDF daha sonra gorevdeki personeli almak uzere C 130 ve C 130J nakliye ucaklarini gorevlendirdi Hamas in komuta merkezlerini ve silah depolarini hedef alan bombardimanin bir parcasi olarak IDF Israil e yonelik saldiriyi yonettigi dusunulen Hamas ozel kuvvetler birimi olan guclerini bombaladigini iddia etti Kuzey Gazze nin Tahliyesi Israil e yonelik ilk saldiridan neredeyse bir hafta sonra IDF nin kuzeyindeki topluluklar icin bir tahliye uyarisi yayinladi Gazze Sehri ndekiler de dahil olmak uzere o bolgedeki tum Filistinlilere guneye dogru tahliye icin 24 saat sure verildi Hamas Multeci Isleri Idaresi Gazze nin kuzeyinde yasayanlara evlerinizde sabit kalin ve isgal tarafindan yurutulen bu igrenc psikolojik savas karsisinda saglam durun diyerek karsilik verdi Israil in aciklamasi genis capli bir tepkiyle karsilasti Sinir Tanimayan Doktorlar Dunya Saglik Orgutu Birlesmis Milletler Insan Haklari Yuksek Komiserligi gibi cok sayida kurum emri sacma ve imkansiz olarak nitelendirerek kinadi ve emrin derhal geri alinmasi cagrisinda bulundu Emrin bir parcasi olarak IDF multecilerin Gazze Seridi icinde belirlenen guzergahlar boyunca guneye kacmalari icin yerel saatle sabah 10 dan aksam 4 e kadar alti saatlik bir sure tanidigini duyurdu Guvenli yollardan birinde saat 5 30 da meydana gelen patlama ne zaman aralarinda kadin ve cocuklarin da bulundugu 70 kisinin olumune yol acti Bazi kaynaklar patlamayi IDF hava saldirisina baglarken CNN patlamanin nedeninin belirsiz oldugunu soyledi Jerusalem Post acik kaynak analistlerinin patlamanin yerdeki bir aractan kaynaklandigina inandigini ancak nedeninin belirsiz oldugunu soyledi Financial Times bir sorusturma yuruttu ve video goruntulerinin analizi Israil saldirisi disindaki cogu aciklamayi disliyor sonucuna vardi ancak bu patlamalarin bir IDF saldirisindan mi olasi bir Filistin roketi yanlis ateslemesinden mi yoksa hatta bir araba bombasindan mi kaynaklandigini kesin olarak kanitlamak zordu Ikinci hafta 14 20 Ekim 14 Ekim de IDF Hamas in hava operasyonlari baskanini Murad Ebu Murad bir gece hava saldirisinda oldurdugunu soyledi Israilli bakan e Gazze nin savasin sonunda daha kucuk olmasi gerektigini ve guvenlik bolgesi olarak siniflandirilan ve girenlerin durduruldugu bir alan olmasi gerektigini soyledi Bakan ayrica Israil e karsi savas baslatan her kim olursa olsun toprak kaybetmelidir dedi 15 Ekim de Israil in ABD Buyukelcisi Israil in Gazze nin guneyinde BM ile birlikte yuz binlerce Gazzeliyi barindirabilecek buyuk bir insani bolge kurma surecinde oldugunu soyledi 16 Ekim de Israil in Gazze deki Sivil Savunma merkezine duzenledigi hava saldirisinda yedi saglik gorevlisi hayatini kaybetti Hamas sozcusu uluslararasi rehineleri sahadaki kosullar elverdigi anda serbest birakmaya hazir olduklarini soyledi 17 Ekim de Israil Gazze nin guneyindeki bolgeleri bombaladi Gazze deki Saglik Bakanligi yetkilileri Han Yunus Refah ve Deyr el Balah ta gece boyunca duzenlenen agir bombardimanlarda aralarinda kuzeydeki Gazze sehrinden tahliye edilen ailelerin de bulundugu 70 ten fazla kisinin oldugunu bildirdi Ayni gun bir hava saldirisinda Hamas in ust duzey askeri komutanlarindan Ayman Nofal olduruldu Gazze sehrinin merkezindeki El Ehli Arabi Baptist Hastanesi otoparkinda bir ve yakindaki bazi araclar yandi Patlamanin nedeni Hamas ve IDF tarafindan tartisildi ve devam eden catisma sahada bagimsiz analiz yapilmasini engelledi Gazze Saglik Bakanligi olayi Israil hava saldirisina bagladi ve hastanede en az 500 sivilin oldugunu iddia etti Bu iddia patlamanin tarafindan Israil in Hayfa kentini hedef alan basarisiz bir roket firlatilmasindan kaynaklandigini ileri suren IDF tarafindan reddedildi Israil bir roketin rotasini degistirir gibi gorundugu ve alev aldigi ardindan da asagidaki sehirde bir patlamanin meydana geldigi goruntuleri yayinladi IDF ayrica Hamas militanlari arasinda gectigini iddia ettigi ve patlamanin bir PIJ roketinden kaynaklandigini kabul eden bir telefon gorusmesini de yayinladi PIJ sozcusu olaya karistigini reddetti 18 Ekim de Baskan Biden Pentagon un Savunma Bakanligi verilerine dayanarak patlamanin Israil den degil diger ekipten kaynaklandigi sonucuna vardigini soyledi Patlamadan sonra cekilen saha goruntulerinde hastanede cok az yapisal hasar ve Israil hava saldirisiyla uyumlu olmayan sig bir patlama krateri goruldu Gazze Saglik Bakanligi tarafindan bildirilen kayip rakami Avrupa Israil ve Amerikan tahminleri tarafindan tartisildi 25 Ekim de The New York Times El Ahli Arap Hastanesi patlamasiyla ilgili resmi Israil ve ABD anlatisina suphe dusuren bir video analizi yayinladi ve Filistin roketinin havada parcalandigina dair yaygin olarak yayinlanan bir videonun aslinda birkac mil otedeki bir Israil roketinin parcalanmasini gosterdigini ve hastane olayiyla ilgisi olmadigini soyledi Bir Israil saldirisi ndaki bir alti kisi oldu ve 12 kisi yaralandi ABD Gazze ve Bati Seria ya 100 milyon dolar yardim yapacagini acikladi ve Gazze ye gecislerin yardim icin acilmasi cagrisinda bulundu 19 Ekim de Israil Gazze deki en eski kilise olan Rum Ortodoks kompleksindeki bir binayi en az 8 kisi oldu ve cok sayida kisi yaralandi Ayni gunun ilerleyen saatlerinde ABD savas gemisi Yemen den firlatilan ve hedefinin Israil oldugu dusunulen birkac seyir fuzesi ve insansiz hava aracini durdurdu 20 Ekim tarihinde Birlesmis Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres Refah sinir kapisini ziyaret etti Israil e Gazze ye bir yasam hatti acmasi cagrisinda bulundu ve yardim kamyonlarinin dolasmasini ve beklemesini yurek parcalayici olarak tanimladi Amerikan vatandasi iki rehine Gazze ile Israil arasindaki sinirda serbest birakildi Ucuncu hafta 21 27 Ekim 21 Ekim de 20 yardim kamyonundan olusan bir konvoy ilac tibbi malzeme ve bir miktar gida ile Misir dan uzerinden Gazze ye giris yapti Bir Al Jazeera muhabirine gore Israil saldirilari ana yolda delikler acarak yardim otobuslerini veya kamyonlari yavaslatmisti ve Misir yolu yeniden islevsel hale getirmeye calisiyordu Konvoy gecer gecmez gecis tekrar kapatildi BM genel sekreteri Gazze deki insanlarin cok daha fazla malzemeye ihtiyaci oldugunu soyledi 23 Ekim de Hamas iki yasli Israilli kadini serbest birakti 85 yasindaki Yocheved Lifshitz ertesi gun siniri gecerken dovuldugunu ancak Gazze de kendisini kaciranlar tarafindan nazik davranildigini soyledi 24 Ekim de Gazze Saglik Bakanligi bir gecede 700 den fazla Filistinlinin oldugunu ve Gazze deki saglik sisteminin tamamen coktugunu bildirdi Birlesmis Milletler Israil den Gazze ye daha fazla yardim girmesine izin vermesini istedi BM Genel Sekreteri Antonio Guterres Guvenlik Konseyi nde yaptigi konusmada Gazze de uluslararasi insancil hukukun acikca ihlal edilmesinden duydugu derin endiseyi dile getirdi ve Hamas in saldirilarinin bir boslukta gerceklesmedigini de kabul etmek onemlidir Filistin halki 56 yildir bogucu bir isgale maruz kalmistir diyerek Israil Buyukelcisi Gilad Erdan in Guterres i istifaya cagirmasina yol acmistir Bunun ardindan Gueterres aciklamasinin yanlis yansitilmasi karsisinda soke oldugunu soyledi ve Filistin halkinin acilarinin Hamas in korkunc saldirilarini hakli cikaramayacagini da soyledigine isaret etti Al Jazeera Arabic in Gazze buro sefi un ailesinin birkac uyesi Israil in Filistinli sivillere Gazze nin kuzeyinden guneye dogru hareket etme emrini takiben sigindiklari nin guneyindeki 25 Ekim de Israil hava saldirisinda olduruldu El Cezire cinayetleri kinadi ve bunu ayrim gozetmeyen bir saldiri olarak nitelendirdi El Cezire ye konusan Dahdouh Gazze de hic guvenli bir yer yok dedi Israil ordusu Dahdouh un ailesinin barindigi yere yakin bir bolgede hava saldirisi duzenledigini dogruladi ve Hamas teror altyapisini hedef aldiklarini soyledi 26 Ekim de Hamas Istihbarat Direktorlugu Baskan Yardimcisi Sadi Barud bir hava saldirisi sonucu olduruldu IDF ye gore Barud 7 Ekim saldirisinin planlanmasindan sorumluydu 27 Ekim de merkeziyle irtibatinin kesildigini ve Gazzelilerin acil durum hizmetlerine ulasma imkanlarinin aksadigini bildirdi Ayni gun BM genel kurulu Gazze de acil insani ateskes cagrisinda bulunan ve yardim erisimi talep eden bir karar icin ezici cogunlukla oy kullandi Karar 121 lehte ve 44 cekimser oy aldi Israil Amerika Birlesik Devletleri Avusturya Hirvatistan Cekya Fiji Guatemala Macaristan Marshall Adalari Mikronezya Nauru Papua Yeni Gine Paraguay ve Tonga olmak uzere 14 ulke hayir oyu kullanmistir Gazze Seridi nin Isgali 27 Ekim gunumuz IDF askerleri 29 Ekim de Gazze de bir kara operasyonuna hazirlaniyor 27 Ekim de Israil bombardimanlarini yogunlastirirken Gazze de internet ve cep telefonu hizmetleri neredeyse tamamen kesildi Bunu takiben IDF Gazze Seridi nin kuzey kesimine genis capli bir kara harekati baslatti Hamas ve IDF arasindaki catismalar ve kasabalari yakinlarinda rapor edildi Israil in Gazze yi isgali Israil birliklerinin ertesi gun hala Gazze de oldugunu soylemesinin ardindan dogrulandi Isgalin baslamasinin ardindan Hamas lideri isgalci Israil guclerinin bir pusu nedeniyle agir kayiplar verdigini ve ekipman kaybina ugradigini soyledi 29 Ekim de Dunya Saglik Orgutu WHO baskani Tedros Adhanom Ghebreyesus Filistin Kizilayi ndan hastanesinin bombalanacagina dair bir bildirimle birlikte acil tahliye uyarisi aldigina dair haberleri derin endise verici olarak nitelendirdi Hastalarla dolu hastaneleri hayatlarini tehlikeye atmadan tahliye etmenin mumkun olmadigini yineledi Israil hava saldirilari hastanenin etrafindaki alani hedef aldi binanin bazi kisimlarini duman ve tozla doldurdu ve personelin bazi hastalara solunum maskesi vermesine neden oldu Yaklasik 14 000 sivilin hastanede ya da hastane yakinlarinda barindigina inaniliyordu Associated Press Israil hava saldirilarinin El Sifa hastanesine giden yollari da tahrip ettigini ve ulasimi giderek zorlastirdigini bildirdi Gunun ilerleyen saatlerinde Hamas Filistinli militanlarin Gazze deki Salah al Din Caddesi nde Israil tanklariyla catistigini ve onlari geri cekilmeye zorladigini iddia etti Savas Calismalari Enstitusu de Israil in yoldan cekildigini belirtti ABD Ulusal Guvenlik Danismani Israil in Hamas teroristleri ile mesru hedef olmayan sivilleri birbirinden ayirmak icin buyuk ozen gostermesi gerektigini soyledi Baskan Biden ayni gunun ilerleyen saatlerinde Basbakan Netanyahu yu arayarak bunu yineleyecekti Buna ek olarak Netanyahu Bati Seria daki asirilik yanlisi Yahudi yerlesimcilerin siddetini dizginlemelidir ziyaret eden Uluslararasi Ceza Mahkemesi savcisi mahkemenin 7 Ekim de Israil de islendigi iddia edilen suclarin yani sira Gazze ve Bati Seria da 2014 e kadar uzanan suclarla ilgili olarak devam eden aktif sorusturmalari oldugunu duyurdu Gazze de rehin alinanlarin ailelerini temsil eden Israilli bir grup olan Gazze de tutulan tum Israilli rehinelerin iadesi karsiliginda tum Filistinli mahkumlarin serbest birakilmasini desteklediklerini acikladi Hamas in Gazze Seridi ndeki lideri Yahya Sinwar grubun tum Filistinli tutuklularin serbest birakilmasi karsiliginda tum Israilli rehineleri serbest birakmaya hazir oldugunu soyledi IDF sozcusu raporu Hamas tarafindan baski yaratmak icin alayci bir sekilde kullanilan psikolojik teror olarak nitelendirdi 30 Ekim de IDF Gazze Seridi nin kuzey ve guney kesimlerini birbirine baglayan ana yollardan biri olan nu kapatti Ayrica Gazze Sehri nin mahallesinde Israil tanklari goruldu Gorgu taniklari bir Israil tankinin geri donmeye calisan ve tavaninda beyaz bayrak bulunan bir taksiye ates actigini bildirdi ve bir video goruntulendi Bir IDF sozcusu aracin sivil olduguna dair kendilerine herhangi bir kanit gosterilmedigini soyledi ve teroristler arabalar gibi sivil altyapiyi kullaniyor diye ekledi Gazze Saglik Bakanligi daha sonra uc kisinin olduruldugunu acikladi Ayni gun IDF ile El Kassam Tugaylari ve nin arasinda Gazze nin kuzeybatisinda siddetli catismalar meydana geldi El Kassam Tugaylari tanksavar fuzeleri de kullandi ve Ulusal Direnis Tugaylari Israil araclarini ve mevzilerini yuksek kalibreli havan atesiyle bombaladi Harici videoGazzeli cocuk Israil in Jabalia ya saldirisinin ardindan basi kesilmis cesedi tasimak zorunda kaldigini anlatiyor via The Irish Times 31 Ekim de IDF yogun nufuslu Jabalia yi bombaladi Jabalia multeci kampi saldirisi en az 100 Filistinlinin olumune ve en az 150 kisinin yaralanmasina neden oldu Israil e gore olenler arasinda ust duzey bir Hamas komutani ve genis bir yeralti tunel kompleksindeki duzinelerce militan da vardi Hamas olay yerinde ust duzey bir komutanin bulundugunu reddetti IDF ye gore tunellerin imha edilmesi yakindaki birkac binanin temellerinin cokmesine neden olarak yikilmalarina yol acti CNN ve Der Spiegel tarafindan roportaj yapilan gorgu taniklari duzinelerce yikilmis bina diger yarali cocuklari tasiyan cocuklar ve enkazda yatan cesetlerle kiyamet sahnelerinden bahsetti Yakindaki Endonezya Hastanesi nin cerrahi direktoru 120 ceset aldiklarini ve cogunlugu kadin ve cocuk 280 yaraliyi tedavi ettiklerini soyledi Saldiri birkac buyukelcinin geri cagrilmasina neden oldu bkz Ambassador recalls Josep Borrell sosyal medya platformu X te bombalama sonucu cok sayida can kaybindan dehsete dustugunu yazdi The New York Times a gore Israil in cephaneligindeki en buyuk ikinci bomba turu olan en az iki adet 2 000 kiloluk bomba kullanilmistir IDF gucleri 1 Kasim da Gazze Seridi nde kara operasyonlari sirasinda 1 Kasim da ilk tahliye grubu Gazze den Misir a dogru yola cikti Agir yaralilar ve yabanci uyruklulardan olusan 500 kisi birkac gun icinde tahliye edilecek 200 kisi ise sinir kapisinda bekleyecekti Ayni gun Jabalia multeci kampi ikinci kez bombalandi bunlarin savas sucu anlamina gelebilecek orantisiz saldirilar olduguna dair ciddi endiselerini dile getirdi 3 Kasim da Gazze Saglik Bakanligi Israil in en az 15 kisinin oldugunu ve 60 kisinin yaralandigini belirtti IDF kuvvetler tarafindan savas bolgesindeki pozisyonlarina yakin bir yerde Hamas terorist hucresi tarafindan kullanildigi tespit edilen bir ambulansa hava saldirisi duzenledigini kabul etti ve saldirida bir dizi Hamas teroristinin olduruldugunu ekledi IDF ambulanslarin Hamas savascilari tarafindan kullanildigina dair kanit sunmadi ancak ek bilgilerin aciklanacagini soyledi Bir Hamas yetkilisi Israil in iddiasini temelsiz olarak nitelendirdi Filistin Kizilay Dernegi PRCS ambulanslarindan birinin El Sifa hastanesinin girisine yaklasik iki metre mesafede Israil gucleri tarafindan atilan bir fuzeyle vuruldugunu soyledi PRCS hastaneden yaklasik bir kilometre uzaklikta baska bir ambulansa ates acildigini soyledi DSO baskani Tedros Adhanom Ghebreyesus X te yaptigi aciklamada hastalari tahliye eden ambulanslara yonelik saldiri raporlari karsisinda tamamen sok oldugunu soyledi ve hastalarin saglik calisanlarinin ve tibbi tesislerin her zaman korunmasi gerektigini ekledi 4 Kasim da bir UNRWA sozcusu Israil in Jabalia multeci kampinda BM tarafindan isletilen bir okula hava saldirisi duzenledigi haberlerini dogruladi Gazze saglik bakanligina gore saldirida 15 kisi oldu ve onlarca kisi yaralandi UNRWA ya gore en az bir saldiri yerinden edilmis ailelerin cadirlarini kurdugu okul bahcesine isabet etti Gazze Saglik Bakanligi Israil in Nasir Cocuk Hastanesi nin girisine duzenledigi bir baska fuze saldirisinda iki kadinin oldugunu acikladi Beyaz Saray yetkililerine gore Refah sinir kapisindan yabanci uyruklulari tahliye etme cabalari Hamas in kendi yaralilarinin da belirli bir kisminin ayrilmasina izin verilene kadar kimsenin ayrilmasina izin vermemesi nedeniyle gecici olarak engellendi Turkiye Israil in sivillere yonelik devam eden saldirilari ve Israil in ateskesi kabul etmeyi reddetmesi nedeniyle Gazze de yasanan insani trajediyi goz onunde bulundurarak Israil Buyukelcisini geri cagirdi Cumhurbaskani Recep Tayyip Erdogan gazetecilere yaptigi aciklamada Gazze deki sivil olumlerden Netanyahu yu sahsen sorumlu tuttu ve artik konusabilecegimiz biri degil dedi Izzeddin el Kassam Tugaylari sozcusu Ebu Ubeyde Israil hava saldirilari nedeniyle kayip 23 Israilli rehinenin cesedinin enkaz altinda kaldigini bildirdi 6 Kasim da Israil in Gazze Sehri ndeki ne duzenledigi ve El Nasir Cocuk Hastanesi ni vuran fuze saldirilarinda sekiz kisi oldu onlarca kisi de yaralandi Ayni gun Human Rights Watch hem Israil e hem de Hamas ve diger Filistinli militan gruplara karsi silah ambargosu cagrisinda bulunmus ve bu gruplari sivillere karsi savas sucu islemekle suclamistir Wall Street Journal in haberine gore ABD savas ucaklari tarafindan ateslenen bir tur hassas gudumlu silah olan 320 milyon dolar degerinde Spice Ailesi Suzulen Bomba Tertibati ni Israil e gondermeyi planliyordu Anlasma kapsaminda silah ureticisi Rafael USA bombalari Israil savunma bakanligi tarafindan kullanilmak uzere Israilli ana sirketi Rafael Advanced Defense Systems e gonderecek Catismalar Kasim ayi ortasina kadar devam etti ve 18 Kasim da Israil saldirilari Jabalia multeci kampinda 80 den fazla kisiyi oldurdu 22 Kasim da Israil ve Hamas dort gunluk bir duraklama ongoren gecici bir ateskes anlasmasina vardilar veya lull catismalarda Gazze de tutulan 50 rehinenin serbest birakilmasini sagladi Anlasma ayrica Israil tarafindan hapsedilen yaklasik 150 Filistinli kadin ve cocugun serbest birakilmasini da ongoruyordu Anlasma gunun erken saatlerinde Israil kabinesi tarafindan onaylandi Israil Basbakanlik Ofisi yaptigi aciklamada Israil in savasa devam etme niyetinde oldugunu belirtti Ateskes suresi 24 Kasim 1 Aralik Katar arabuluculugunda 24 Kasim da Israil saatiyle sabah 7 00 den itibaren yururluge girmesinin ardindan Gazze Seridi ndeki aktif catismalar durdu ve Israil in elindeki Filistinli siyasi tutuklularin bir kisminin serbest birakilmasi karsiliginda Hamas tarafindan Israilli ve yabanci rehinelerin bir kismi serbest birakildi Ateskes dort gunluk bir sure icin ilan edilmisti ancak daha uzun bir sure icin uzatildi 24 30 Kasim tarihleri arasinda Hamas rehineleri Israil de mahkumlari serbest birakti 27 Kasim da Katar Israil ile Hamas arasinda ateskesin iki gun uzatilmasi konusunda anlasmaya varildigini duyurdu Hem Israil hem de Hamas 28 Kasim da birbirlerini ateskesi ihlal etmekle sucladi Dakikalar sonra sona ermesi beklenen ateskes bir gun daha uzatilirken 30 Kasim da Hamas iki rehineyi daha serbest birakti Catismalarin yeniden baslamasi 1 Aralik gunumuz Ateskes 1 Aralik sabahi sona ererken hem Israil hem de Hamas uzatma konusunda anlasamadiklari icin diger tarafi sucladi New York Times a gore anlasmazlik askerlere karsi sivillerin nasil tanimlanacagi ve Israil in rehinelere karsilik kac Filistinli mahkumu serbest birakacagi konularinda yogunlasti Bir Hamas yetkilisi takastan sonra geriye kalan tek rehinenin isgal ordusunda gorev yapan askerler ve siviller oldugunu soyledi ve tum esirlerimiz serbest birakilana ve ateskes saglanana kadar onlari takas etmeyi reddetti ABD Ulusal Guvenlik Danismani John Kirby Hamas in Kizilhac in rehinelere erisimine izin vermeyi kabul ettigini ancak bunun gerceklesmedigini ve hala gerceklesmedigini soyledi Israil Gazze de kesin tahliyeleri emretmek icin bir izgara sistemi benimsedi cevrimici bir harita yayinladi ve baglanti icin QR kodu iceren brosurler atti Haritalar elektrik ve internet baglantisinin olmamasi nedeniyle erisimin zor olmasi ve kafa karisikligi ya da panige yol acmasi nedeniyle elestirildi Bazi tahliye talimatlari belirsiz veya celiskili olmustur ve Israil insanlara tahliye etmelerini soyledigi bolgeleri vurdu Uzmanlar Israil in sivillere yonelik uyarilarinin etkisiz kalmasi ve Gazze de herhangi bir yerin guvenli olup olmadiginin belirsiz olmasi nedeniyle savasin yurutulmesinde onemli degisiklikler gormediklerini soyledi Uluslararasi Af Orgutu Genel Sekreteri Agnes Callamard bir basin aciklamasinda ABD yapimi silahlarin genis ailelerin toplu katliamlarini kolaylastirdigini soyledi Af Orgutu saldirilarin yapildigi yerlerde askeri hedeflere ya da evlerde yasayanlarin Hamas la baglantili olduguna dair herhangi bir kanit bulamadi ve bu da grubun hava saldirilarinin olasi savas sucu olarak sorusturulmasini talep etmesine yol acti Gazze nin kuzeyindeki Al Nasr Cocuk Hastanesi nin yogun bakim unitesinde hastanenin zorla tahliye edilmesinden iki hafta sonra curumus birkac bebek bulundu ABD Savunma Bakani Lloyd Austin Israil in Filistinli sivilleri korumak icin calismamasi halinde taktiksel bir zaferin stratejik bir yenilgiyle degistirilmesine karsi uyardi ABD Disisleri Bakanligi Israil in ABD nin sivilleri koruma cagrilarina kulak verip vermedigini kesin olarak degerlendirmek icin cok erken oldugunu soyledi IDF birliklerinin Han Yunus Jabalia ve Shejaiya merkezlerine ulastigini ve Gazze nin kara isgalinin baslamasindan bu yana en yogun catismalarin yasandigini bildirdi Yogun bombardiman Filistinli sivilleri daha da guneye Refah a itti 7 Aralik ta Israil ile Gazze Seridi nde 150 kisiyi gozaltina aldi ve 10 Aralik ta onlarca kisi daha gozaltina alindi Israil e gore gozaltilar Hamas militanlarinin toplu olarak teslim olmasinin ardindan gerceklesti New York Times Hamas savascilarinin teslim oldugu iddiasinin sosyal medyada ic camasirlarina kadar soyulmus yerde oturan veya diz cokmus bazilari bagli ve gozleri bagli erkeklerin video ve fotograflarinin gorulmesinin ardindan ortaya atildigini bildirdi The Guardian goruntulerde gorulen kisiler arasinda sivil olarak tanimlanan kisiler oldugunu ve bunlarin arasinda bir gazetecinin de bulundugunu bildirdi ICRC goruntulerden endise duydugunu ve gozaltina alinan herkese uluslararasi insancil hukuka uygun olarak insanlik ve onurla muamele edilmesinin onemini kuvvetle vurguladigini acikladi BBC silahlarin gorunurde teslim edildigi bir videonun bir adamin silahlari teslim edip etmediginin veya sadece talimat verildigi gibi hareket ettirip ettirmediginin belirsiz oldugunu olayin gercek bir teslim olma eyleminden ziyade kamera icin yapildigini ve gosterilen kisilerin Hamas veya 7 Ekim saldirisi ile herhangi bir iliskisi olup olmadiginin bilinmedigini bildirdi Haaretz Israilli guvenlik yetkililerinin videoda gosterilen kisilerin yaklasik 10 15 inin Hamas la baglantili olduguna inandigini ve Israil in kamuoyundaki iddialarina ragmen bunun Hamas birimleri tarafindan kitlesel bir teslimiyet olmadigini bildirdi 8 ve 9 Aralik tarihlerinde IDF askerlerinin Secaiye deki iki okulun yakininda ve icinde savascilarla catistigini soyledigi goruntuleri yayinladi IDF ye gore savascilar ayrica okullardan birinden yakindaki bir camiye giden bir tunel kesfetti Ayrica kampusunde bulundugunu iddia ettigi silahlarin ve 1 km uzakliktaki bir okula giden bir tunel saftinin goruntulerini yayinladi Israil ordusu 18 Ekim de Gazze Seridi nde siviller icin insani bolge ilan edilmesinden bu yana Gazze den Israil e 116 roket atildigini ve bunlardan 38 inin Gazze ye dustugunu acikladi Pentagon 9 Aralik ta Biden yonetiminin acil durum yetkisini kullanarak kongre izni olmaksizin Israil e yaklasik 14 000 tank muhimmati satisina izin verdigini acikladi 2024 girisinde Gazze Tel Aviv e fuze saldirisi yapti Diger catismalarHizbullah ile daha genis capli bir bolgesel askeri catisma tum bolgeyi Israil Iran ve ABD nin yuksek sesle karsi ciktigi bir askeri catismanin icine cekebilir Guney Lubnan da Iran destekli Hizbullah ve Yemen de Husi milisleri Israil e karsi sinirli olcekte saldirilar duzenlemistir Irak ve Suriye deki Iran destekli milisler de ABD ve Israil ordusuyla saldiri alisverisinde bulundu 7 Ekim den bu yana Bati Seria da Israil askerleri ve yerlesimcilerle cikan catismalarda 100 den fazla Filistinli olduruldu Yerlesimcilerin siddeti IDF tarafindan agir bir sekilde elestirildi Bati Seria Bati Seria savas bolgesi Bati Seria Israil kontrolu altindaki Bati Seria Israil isgali altindaki Dogu Kudus Savastan once bile 2023 yili Bati Seria daki Filistinliler icin son 20 yilin en olumcul yiliydi B tselem 7 31 Ekim tarihleri arasinda Israil guclerinin 100 den fazla Filistinliyi oldurdugunu Israilli yerlesimcilerin ise en az yedi Filistinliyi oldurdugunu ve durumun kontrolden cikmasindan endise edildigini acikladi 7 Ekim den bu yana yaklasik 1 000 Filistinli yerlesimciler tarafindan zorla yerlerinden edildi ve bir BM raporuna gore catismalarin neredeyse yarisinda Israil gucleri saldirilari gerceklestirirken Israilli yerlesimcilere eslik etti veya aktif olarak destek verdi N raporu Avrupa Birligi tarafindan finanse edilen Bati Seria Koruma Konsorsiyumu na gore 7 Ekim saldirilarindan bu yana alti Filistinli topluluk siddet nedeniyle terk edildi 10 Ekim e kadar tas atan Filistinliler ile Israil gucleri arasindaki catismalarda ikisi Dogu Kudus te olmak uzere 15 Filistinli hayatini kaybetti 11 Ekim de Israilli yerlesimciler Koyu ne saldirarak dort Filistinliyi oldurdu 16 yasindaki bir cocuk de IDF tarafindan olumcul sekilde vurulurken bir kisi de Beytullahim yakinlarinda IDF tarafindan vurularak olduruldu 12 Ekim de Israilli yerlesimcilerin daha onceki yerlesimci saldirilarinda oldurulen Filistinlilerin cenaze torenini yarida kesip ates acmasi sonucu iki Filistinli olduruldu 18 Ekim de El Ahli Arap Hastanesi ndeki patlama nedeniyle protestolar patlak verdi ve Ramallah ta catismalar yasandigi bildirildi Cenin de 12 yasindaki bir kiz cocugu Filistin Yonetimi guvenlik guclerinin capraz atesi sonucu vurularak olduruldu ve bir baska genc de ta Filistin Yonetimi gucleri tarafindan yaralandi Nabi Salih te Israil gucleriyle cikan catismalarda bir Filistinli olduruldu ve Bati Seria genelinde 30 kisi yaralandi 19 Ekim de Bati Seria da bir gecede 60 tan fazla Hamas uyesi tutuklandi ve 12 kisi olduruldu Tutuklananlar arasinda hareketin Bati Seria daki sozcusu de vardi 22 Ekim de Israil ve iceride saldiri planlayan Hamas ve Islami Cihad dan birkac teror operatorunu oldurdugunu soyledi Birkac gun icinde Filistin Islami Cihad in ust duzey komutanlarindan Ayser Mohammad Al Amer Cenin multeci kampinda IDF ile girdigi catismada olduruldu 31 Ekim de IDF cevresinde Hamas ile catismaya girdi 1 Kasim da Bati Seria daki durumun cok zor hale geldigini belirterek Tum kontrol noktalari kapali Israilli yerlesimciler ve askerler Filistinlilere siddet uyguluyor Israilli yerlesimcilerin Filistinlilere yonelik siddetinin arttigi uyarisinda bulundu Israil Lubnan siniri Kuzey Israil savas bolgesi Israil Israil isgali altindaki Golan Tepeleri Lubnan daki Hizbullah varligi Suriye Israil tarafindan bosaltilmasi emredilen bolgeler siniri boyunca bir meydana geldi 8 Ekim de Hizbullah daki Israil mevzilerine topcu saldirisi duzenledi buna aninda misillemeyle karsilik verildi O zamandan beri her gun catismalar meydana geldi Catismalar 86 Lubnanli militanin ve dokuz Israil askerinin olumuyle sonuclandi yani sira 16 Lubnanli ve uc Israilli sivil ve Lubnan da 29 000 kisinin ve Israil de on binlerce kisinin yerinden edildi Genis Levant Israil 12 22 Ekim tarihleri arasinda basta Sam ve Halep olmak uzere Suriye deki havaalanlarina en az uc saldiri duzenledi nda gorevli Suriye meteoroloji servisinden iki calisanin oldurulmesi Suriye nin devlet haber ajansi SANA ya gore 24 Ekim de Israil in Daraa Valiligi ne duzenledigi hava saldirisinda sekiz Suriye askerinin oldugu yedisinin de yaralandigi bildirildi IDF hava saldirilarini kabul etti ve Suriye den Kuzey Israil e atilan iki rokete karsilik verildigini belirtti Irak 2 Kasim da Irak ta Islami Direnis Israil in Gazze deki Filistinli sivillere yonelik saldirilarina misilleme olarak Olu Deniz kiyi seridindeki hayati bir Israil hedefine yonelik bir saldirinin sorumlulugunu ustlendi 3 Kasim da Eilat a duzenlenen fuze saldirisinin sorumlulugunu ustlendi Yemen Husi fuzelerini vurdu Israil e yonelik bircok saldirinin Yemen deki Iran destekli militanlari tarafindan gerceklestirildigi dusunulmektedir 19 Ekim de Birlesik Devletler Donanmasi Destroyeri Kizildeniz uzerinden kuzeye Israil e dogru ilerleyen birkac fuzeyi vurdu 31 Ekim de Husi askeri sozcusu Yahya Saree grubun Israil e balistik fuze ve insansiz hava araclari firlattigini ve Filistinlilerin zafere ulasmasina yardim etmek icin bunu yapmaya devam edeceklerini soyledi bazi haber sitelerinde Yemen in savas ilani olarak yanlis yansitilan bir olay 19 Kasim da Galaxy Leader Husiler tarafindan kacirildi ve gemide bulunan 25 kisi Mil Mi 17 helikopteri kullandi Insani durumGazze de Savasin basinda Israil Gazze Seridi ne tam bir abluka uyguladi bu da yakit gida ilac su ve temel tibbi malzemelerde ciddi kitliklara neden oldu sonucunda Gazze de yakit gida ilac su ve tibbi malzeme sikintisi yasanmaktadir Bu kusatma elektrik bulunabilirliginde 90 lik bir dususe yol acti hastane enerji kaynaklarini kanalizasyon tesislerini etkiledi ve icme suyu saglayan tuzdan arindirma tesislerini kapatti Genis capli hastalik salginlari Gazze genelinde yayildi Israil hava saldirilarindaki yogun bombardiman Gazze nin altyapisina felakete yol acarak krizi daha da derinlestirdi Gazze Saglik Bakanligi savasin ilk ayinda 4 000 den fazla cocugun oldugunu bildirdi BM Genel Sekreteri Antonio Guterres Gazze nin cocuklar icin bir mezarlik haline geldigini ifade etti UNRWA komisyon uyesi Philippe Lazzarini Ortaya cikan insani krizin boyutu ve hizi tuyler urpertici dedi Israil de Bir Magen David Adom ambulansinin Filistinli militanlar tarafindan 7 Ekim deki saldirilari sirasinda Gazze ye goturuldugu bildirildi Askelon daki 8 Ekim de ve 11 Ekim de Gazze den atilan roketlerle vuruldu 17 Ekim itibariyla hem guney hem de kuzey Israil den yaklasik 120 000 Israilli sivil ulke icinde yerinden edilmis durumdaydi Sderot un neredeyse tum 30 000 sakini ve Gazze sinirina dort kilometre mesafedeki topluluklarin sakinleri dahil Sinirdan dort ila yedi kilometre uzakliktaki topluluklarda yasayanlarin tahliyesi devam ediyordu Israil in kuzeyinde yasayan bilinmeyen sayida kisi Lubnan ile ikinci bir cephenin acilmasindan korkarak ulkenin merkezine dogru hareket etti 22 Ekim itibariyla bu rakam 200 000 e yukseltilmistir Savas suclariUluslararasi Ceza Mahkemesi 10 Ekim de bir aciklama yayinlayarak mevcut catismayi da kapsadigini teyit etti ICC savcisi Refah sinir kapisini ziyaret etti ve ICC nin Israil deki olaylar ve Filistin vatandaslarinin da suc isledigi iddialari dahil olmak uzere Filistin deki durumu bagimsiz olarak inceledigini soyledi BM Insan Haklari Konseyi her iki tarafin da savas sucu isledigine dair acik kanitlar oldugunu soyledi Bir Israil ve Gazze deki son siddet patlamasinda savas suclarinin islenmis olabilecegine dair acik kanitlar oldugunu ve uluslararasi hukuku ihlal eden ve sivilleri hedef alan herkesin sorumlu tutulmasi gerektigini soyledi 12 Ekim de Hamas in Israil deki saldirilarini kinayan bir on hukuki degerlendirmede bulunan uluslararasi insancil hukuk uzmani ve Dekani kanitlarin Hamas in oldurme ve kacirma eylemlerinin Roma Statusu nun 6 8 Maddelerinin yani sira Soykirim Sozlesmesi ni de potansiyel olarak ihlal ettigini ve insanliga karsi suc oldugunu gosterdigini soyledi 15 Ekim de 800 den fazla hukukcunun imzaladigi ve Israil gucleri tarafindan Gazze Seridi ndeki Filistinlilere karsi soykirim sucu islenmesi ihtimalinden duyulan endiseyi dile getiren bir bildiri yayinladi Israil in Gazze ye gida yakit ve suyun engellenecegi tam bir kusatma uygulama emri insan haklari orgutleri tarafindan bariz bir savas sucu olarak elestirildi ile Uluslararasi Hukuk ve Yonetisim Merkezi es direktoru emrin bir savas yontemi olarak sivillerin ac birakilmasini emrettigini bunun da uluslararasi insancil hukukun ihlali ve bir savas sucu oldugunu yazdi bir aciklama yayinlayarak Israil i acligi bir savas silahi olarak kullanmakla sucladi ve Uluslararasi Insancil Hukuk IHL acligin bir savas yontemi olarak kullanilmasini kesinlikle yasaklamaktadir ve Gazze deki isgalci guc olarak Israil IHL yukumlulukleri uyarinca Gazze nufusunun ihtiyaclarini karsilamak ve onlari korumakla yukumludur dedi Israil Savunma Kuvvetleri nin Gazze deki eylemlerini kinayarak Israil in ayrim gozetmeyen askeri saldirilara ve toplu cezalandirmaya basvurdugunu soyledi Israilli yetkililer hava saldirilarinin genellikle yerlesim alanlarina ve sivil kuruluslara yakin insa edilen askeri altyapiyi bozmayi amacladigini soyledi Ayrica Hamas tarafindan masum sivillerin kasitli ve yaygin bir sekilde oldurulmesi ve rehin alinmasini kinayarak bunlari uluslararasi hukukun igrenc ihlalleri ve uluslararasi suclar olarak nitelendirdiler Israil in da uluslararasi kinamaya yol acti 13 Ekim de BM insan haklari Ozel Raportoru Paula Gaviria Betancur bunu insanliga karsi suc olarak nitelendirdi 14 Ekim de Israilli kamu gorevlilerinin yeni bir Nakba yi acikca savunduklarina dikkat cekerek olayi 1948 Nakba nin tekrari olarak nitelendirdi Muzakereler ve diplomasiAteskes Destek olarak source source source source source source source source source track Toronto Kanada daki bir mitingde Simdi Ateskes talebi 27 Ekim de Birlesmis Milletler Genel Kurulu acil ateskes cagrisinda bulunan icin oylama yapti 120 lehte ve 45 cekimser oy aldi Israil ABD dahil 14 ulke hayir oyu verdi Avusturya Hirvatistan Cekya Fiji Guatemala Macaristan Marshall Adalari Mikronezya Nauru Papua Yeni Gine Paraguay ve Tonga Cok sayida devlet baskani hukumet yetkilisi ve uluslararasi kurulus ateskes cagrisinda bulundu 8 Ekim de Baskani catismanin sona erdirilmesi ve bir Filistin devletinin kurulmasi cagrisinda bulundu 11 Ekim de Brezilya Devlet Baskani Luiz Inacio Lula da Silva Israilli ve Filistinli cocuklari savunmak icin acilen ateskese ihtiyac oldugunu belirterek ateskes cagrisinda bulundu 15 Ekim de Venezuela Devlet Baskani Nicolas Maduro acil ateskes cagrisinda bulundu 16 Ekim de Pakistan Basbakani acil ateskes ve Gazze ablukasinin sona erdirilmesi cagrisinda bulundu 18 Ekim de ateskes cagrisinda bulunan bir karari kabul etti 19 Ekim de Cin Devlet Baskani Xi Jinping Su anda en onemli oncelik mumkun olan en kisa surede ateskes saglanmasidir dedi ve bir Filistin devleti kurulmasi cagrisinda bulundu 20 Ekim de Turkiye Cumhurbaskani Recep Tayyip Erdogan Israil in Gazze ye saldirisinin soykirim anlamina geldigini belirterek ateskes cagrisinda bulundu 21 Ekim de Misir Cumhurbaskani ateskes icin bir plan sundu Guney Afrika Cumhurbaskani Cyril Ramaphosa Guney Afrikalilar olarak Filistinlilerin basina gelenleri anlayabiliyoruz diyerek ateskes cagrisinda bulundu Irak Basbakani Kahire Baris Zirvesinde ateskes cagrisinda bulundu 24 Ekim de Suudi Veliaht Prens ateskes cagrisinda bulundu Malezya Basbakani ateskes ve Filistinlilere insan gibi davranilmasi cagrisinda bulundu 25 Ekim de Urdun Krali II Abdullah savasi sona erdirmenin mutlak bir gereklilik oldugunu soyledi Hamza Yusuf Iskocya Basbakani ateskes cagrisinda bulundu ve kendi kayinvalidesinin Gazze de sikisip kaldigini belirtti 19 Ekim de Kuba Disisleri Bakani savasin Filistin halkinin devredilemez haklarinin ihlali nin bir sonucu oldugunu belirterek ateskes cagrisinda bulundu Urdun Disisleri Bakani 22 Ekim de ateskes cagrisinda bulundu 25 Ekim de Cezayir Disisleri Bakani bombardimanin derhal durdurulmasi cagrisinda bulundu Endonezya Disisleri Bakani acil ateskes cagrisinda bulundu 26 Ekim tarihinde Birlesik Arap Emirlikleri Urdun Bahreyn Suudi Arabistan Umman Katar Kuveyt Misir ve Fas olmak uzere dokuz Arap ulkesinin Disisleri Bakanlari acil ateskes cagrisinda bulunan ortak bir bildiri imzaladi Cesitli buyukelciler ve ileri gelenler de ateskesi destekledi Birlesik Arap Emirlikleri Buyukelcisi 18 Ekim de ulkesinin tam bir insani ateskesten daha azini desteklemedigini belirtti 21 Ekim de ve 24 Ekim deki BM Guvenlik Konseyi toplantisi sirasinda BM Genel Sekreteri ateskes cagrisinda bulundu Rusya nin BM Buyukelcisi tum dunyanin BM den ateskes cagrisi yapmasini bekledigini ifade etmistir 29 Ekim de ateskes ve rehinelerin serbest birakilmasi cagrisinda bulundu 31 Ekim de ateskes cagrisinda bulundu Muhalefette Hem Israil hem de Amerika Birlesik Devletleri ateskes cagrilarini reddetti 24 Ekim de ABD Baskani Joe Biden Rehineleri serbest birakmaliyiz sonra konusabiliriz dedi 30 Ekim de Benjamin Netanyahu Israil in ateskesi kabul etmeyecegini belirterek Kutsal Kitap baris icin bir zaman ve savas icin bir zaman oldugunu soyler dedi 25 Ekim de Ingiltere Basbakani Rishi Sunak da ateskes cagrisini reddetti Hostaj gorusmeleri 9 Ekim de Reuters Katar in Israil in 36 Filistinli kadin ve cocugu serbest birakmasi karsiliginda Israilli kadin rehinelerin serbest birakilmasini saglamak icin Israil ve Hamas arasinda arabuluculuk yaptigini bildirdi Israil bu tur gorusmelerin yapildigini yalanladi Misirli bir yetkili AP e Israil in Filistinli militanlarin elindeki rehinelerin guvenligini saglamak icin Misir dan yardim istedigini ve Misir istihbarat sefinin bilgi almak icin Hamas ve Islami Cihad ile temasa gectigini soyledi Misirli yetkililerin Filistinli militanlar tarafindan yakalanan Israilli kadinlar karsiliginda Israil hapishanelerindeki Filistinli kadinlarin serbest birakilmasina aracilik ettigi bildirildi Birlesmis Milletler Birlesmis Milletler Genel Kurulunun acil ve surekli insani ateskes ve catismalarin durdurulmasi cagrisinda bulunan ES 10 21 sayili kararinda yer alan ulkeleri ve oylarini gosteren bir harita Kabul edenler Karsi Cekimserler Mevcut degil Uye olmayanlar 8 Ekim de Birlesmis Milletler Guvenlik Konseyi catismayla ilgili olarak 90 dakika suren kapali bir toplanti yapti Toplanti ortak bir aciklama yapilmasi icin gereken oybirligi saglanamadan sona erdi Israil in savas sonrasi icin bir plani olmadigindan endise duyan ve insani krizi sinirlamak ve savasin bolgesel genislemesini onlemek isteyen diplomatlar Gazze ye yonelik tam olcekli bir kara harekatinin ertelenmesi cagrisinda bulunuyor Rusya 15 Ekim de Birlesmis Milletler Guvenlik Konseyi nden insani ateskes cagrisi yapan bir karar taslaginin oylanmasini talep etti Rusya nin taslagi reddedilirken Brezilya nin karar taslagi uzerinde muzakereler devam etti 18 Ekim de ABD Hamas in Israil e yonelik saldirisini kinayan sivillere hayat kurtarici yardimlarin ulastirilabilmesi icin tum saldirilara insani ara verilmesi cagrisinda bulunan ve Israil in sivillerin Gazze Seridi nin kuzey kesimini bosaltmasi yonundeki talimatini geri cekmesi cagrisinda bulunan BM kararini veto etti Amerika Birlesik Devletleri Brezilya tarafindan desteklenen ve 15 Konsey uyesinden 12 si tarafindan desteklenen Gazzeli sivillere yardim ulastirmak icin insani duraklama cagrisinda bulunan BM Guvenlik Konseyi kararini veto etti Ingiltere ve Rusya cekimser kaldi Insan Haklari Izleme Orgutu nden Louis Charbonneau ABD nin yine Israil ve Filistin e karsi esi benzeri gorulmemis bir katliam sirasinda BM Guvenlik Konseyi nin harekete gecmesini onlemek icin vetolarini alayci bir sekilde kullandigini soyledi ABD nin BM Buyukelcisi Linda Thomas Greenfield ABD nin sahadaki diplomasisinin meyve vermesi icin daha fazla zaman istedigini soyledi ve metinde Israil in BM Sarti uyarinca mesru mudafaa hakkindan bahsedilmemesini elestirdi bu gorus Ingiltere nin BM Buyukelcisi tarafindan da yankilandi Ardindan 25 Ekim de Cin ve Rusya ABD nin karar tasarisini veto ederken Rusya nin karar tasarisi da Ingiltere ve ABD tarafindan veto edildi 27 Ekim de BM Genel Kurulu derhal ve surekli bir insani ateskes ve dusmanliklarin durdurulmasi cagrisinda bulunan ve tum teror eylemleri ve ayrim gozetmeyen saldirilar dahil olmak uzere Filistinli ve Israilli sivillere yonelik tum siddet eylemlerini kinayan bir kabul etti 7 Ekim teror saldirilarinin kinanmasini ve rehinelerin derhal serbest birakilmasini talep eden bir degisiklik onergesi reddedildi Buyukelcinin geri cagrilmasi 31 Ekim de Israil Hava Kuvvetleri bombaladiktan birkac saat sonra Baskan Gabriel Boric acikladi Boric aciklamasinda Israil in Filistinli sivil nufusu toplu olarak cezalandirmasini kinadi Kisa bir sure sonra Devlet Baskani Gustavo Petro duyurdu Arce yonetiminde bir bakan olan Bolivya nin Israil ile tum diplomatik baglarini kopardigini acikladi Israil e yapilan askeri yardimABD Savunma Bakani Lloyd Austin Israil Basbakani Benjamin Netanyahu ve Savunma Bakani ile Tel Aviv Israil 13 Ekim 2023 Hamas in saldirisindan saatler sonra ABD Baskani Joe Biden Israil e kaya gibi saglam ve sarsilmaz destek sozu verdi ABD Disisleri Bakani Antony Blinken ABC News ile yaptigi bir roportajda Hamas in buyuk teror saldirisini kinadi ve Israilli ortaklarimiz ve muttefiklerimizle derhal temasa gectik dedi Baskan Joe Biden dun erken saatlerde Basbakan Benjamin Netanyahu ile telefonda goruserek kendisine tam destegimizi iletti Time a gore Israil Gazze ye olasi bir kara harekati baslatmaya hazirlanirken Biden yonetimi ve onde gelen Kongre uyeleri Israil i desteklemek icin ABD den yaklasik 2 milyar dolarlik ek fon iceren bir yardim paketi hazirliyor Blinken 12 Ekim de Israil e gitti ve Filistin Devlet Baskani Mahmud Abbas ve Urdun Krali ile yapilacak gorusmeleri de iceren bir ziyaretin parcasi olarak liderlerle bir araya geldi Almanya Israil e iki insansiz hava araci gonderdi 15 Ekim de ABD Savunma Bakani Lloyd Austin cesitli savunma yetkililerine gore Israil e olasi konuslandirma icin yaklasik 2 000 askerin hazirlanmasi emrini verdi 19 Ekim de yabanci ulkelere silah transferlerini denetleyen buroda 11 yildan fazla bir sure kongre ve halkla iliskiler direktoru olarak gorev yapan ABD Disisleri Bakanligi yetkilisi Josh Paul ABD hukumetinin Israil e silah gonderme kararini protesto etmek icin istifa etti KayiplarIsrail Israil basta bir kadin olmak uzere roket saldirilari sonucu en az 16 kisinin yaralandigini soyledi Yetkili birimler daha sonrasinda olu sayisini 40 ve yarali sayisini 540 olarak acikladi Saldirilar sonrasi ozellikle Gazze seridine cok sayida ambulans sevk edildi Bir bolge konseyi baskani cikan catismalarda olduruldu ve Askelon da en az 68 olu bildirildi Ayrica Hamas en az 38 Israilli esiri alip ellerinde tuttuklarini iddia etti Nepal in Israil buyukelcisi Kanta Rijal saldirilarda ulkedeki en az yedi vatandasinin yaralandigini ve onlarin diger on kisiyle birlikte Alumim deki bir tarim ciftliginde Hamas tarafindan esir tutuldugunu soyledi Hamas 53 Israilli sivili ele gecirdigini ve onlari Gazze Seridi ne tasidigini iddia etti En az dort kisinin Kfar Aza dan alindigi bildirildi Israilli Tumgeneral Nimrod Aloni nin Filistinliler tarafindan esir alindigini gosteriyor gibi gorunen bir fotograf yayinlandi ISK tarafindan X eski adiyla Twitter uzerinde paylasilan Farsca bir mesaj Tasnim Haber Ajansi ndan Aloni nin ele gecirilmesi hakkindaki bir mesaji alintilayarak Tasnim IRGC nin sahte haber dagiticilari yazdi Aloni nin ele gecirilmesini ne dogrulayan ne de reddeden bir aciklama yapildi Ayrica Gazze den gelen videolar ele gecirilen kisileri gosteriyor gibi gorunuyor militanlarin olu cesetleri tasiyan kamyonlara tezahurat yaptigi goruluyor Filistin Israil in karsilik olarak duzenledigi hava saldirilarinin ardindan Gazze deki Filistin Saglik Bakanligi cok sayida vatandas arasinda belirtilmeyen sayida yaralanma oldugunu bildirdi Daha sonrasinda ise 198 Filistinlinin oldurdugunu acikladi Gazze Seridi ndeki okullarin bir sonraki duyuruya kadar kapatildigini soyledi Filistin Saglik Bakanligi kan bagisi cagrisinda bulundu SonrasiIlk dalga saldirilarindan sonra pek cok Hamas militani Israil sokaklarinda insanlari esir aldi Gazze seridinde bulunan Israil tanklari ele gecirildi veya yok edildi Hamas saldirilarin sonucu olarak Israil in ihlallerine karsi bir cizgi cekme karari aldik Israil e karsi Aksa Tufani Operasyonu nu baslattik dedi Israil Savunma Bakanligi hem Israil icinde hembde disinda 17 Hamas hedefini vurdu Ayrica Katar Disisleri Bakanligi yasanan olaylari Israil in bugune kadar yaptigi suclarin bir sonucu olarak degerlendirdi ve suclunun Israil oldugunu soyledi Iran devleti ise saldirilari desteklediklerini bildirirken Israil ise buna karsi olarak Iran bizimle acikca savas baslatti ve agir bir intikam alacagiz dedi Israil saldirilara karsilik icin Gazze de bulunan 14 katli Filistin binasini bombalayarak yikti Ayrica tum Gazze genelinde aksam saatlerinde elektrikler kesildi Amerikanin mevcut baskani Biden Basbakan Netanyahu ya Israil Hukumetine ve halkina her turlu uygun destegi sunmaya hazir oldugumuzu acikca ifade ettim Teror asla mesrulastirilamaz Israil in kendisini ve halkini savunma hakki vardir diyerek Israil e her turlu yardimi sonuna kadar vereceklerini bildirdi Israil Basbakani Netanyahu uzun ve zorlu bir savasa basliyoruz diyerek Gazze icin saldiri sinyali verirken Israil ordusu Gazze ye giden tum yollari kapatti ve agir bir hava bombardiman saldirisi baslatti Hizbullah Suriye ve Lubnan da savas alarmina gecerken Filistin ise Arap Birligini acil toplantiya cagirdi Amerika Birlesik Devletleri Israil e ek yardim ve yanlarinda olduklarini gostermek icin Dogu Akdeniz e ucak gemisi gonderme karari aldi Savunma Bakani Lloyd J Austin ise Bolgedeki ABD Hava Kuvvetleri nin F 35 F 15 F 16 ve A 10 savas ucagi filolarini artirmak icin de adimlar attik ABD gerekirse bu caydiricilik durusunu daha da guclendirmek icin kuresel olarak hazir kuvvetlerini bulunduruyor dedi Hamas 9 Ekim 2023 tarihinde Israil in Gazzeye yonelik saldirilarinin bitmemesi halinde her bir binanin vurulmasi icin bir tane esirin infaz edilecegini ve bunu canli video olarak yayinlayacaklarini duyurdu Israil radyosu ise sivillere zarar gelse bile harekatin sona ermeyecegini soyledi Israil in karsi tepkileri Saldirilardan hemen sonra Demir Kubbe hava sistemleri devreye girse de saldirilar yasanirken hava savunma sistemi fuzeleri durduramadi Basbakan Benjamin Netanyahu ve Yoav Gallant Israil Savunma Kuvvetleri nin ISK Tel Aviv deki karargahinda guvenlik degerlendirmeleri gerceklestirdi Gallant daha sonra on binlerce yedek askerin seferber edilmesini onayladi Ayrica Hamas in saldiriyi baslatirken buyuk bir hata yaptigini soyledi ve Israil in kazanacagina soz verdi Gazze Seridi cevresindeki bolgelerde yasayanlardan iceride kalmalari istenirken guney ve orta Israil deki sivillerin barinaklarin yaninda kalmalari istendi Saldirinin ardindan Israil olasi bir catismaya karsi hazirlik durumunun artirildigini ilan etti ISK savasa hazirlik durumunu ilan etti ve basbakan Binyamin Netanyahu guvenlik yetkililerini acil bir toplantiya cagirdi ISK ayrica Gazze Seridi nde Demir Kilic Operasyonu olarak adlandirdigi hedefli eylemler baslattiklarini da bildirdi Ayrica Israil in guney bolgesinin tamaminin sivil harekete kapatildigini ve bolgeye terorle mucadele biriminin konuslandirildigini duyurdu ISK nin bassozcusu Tugamiral Daniel Hagari bolgeye onceden var olan 31 taburun eklenmesiyle dort tumenin konuslandirildigini soyledi Israil saldirilardan 1 gun sonra savas durumuna gecti ve Israil kabinesi de bunu onayladi Kabine aciklamasinda Israil Devleti ne Gazze Seridi nden yapilan olumcul teror saldirisiyla baslayan savas 7 Ekim 2023 saat 06 00 itibariyla baslamistir dedi Bu sekilde Israil 1973 teki Yom Kippur Savasi ndan bu yana ilk kez resmi olarak savas ilan etmis oldu Israil anlik olarak tam 21 gundur Gazze yi araliksiz bombalamaktadir TepkilerIsrail deki tepkiler Gonulluler deki askerler icin teslimatlari organize ediyorRa anana daki Policeperson kavsaginda guney vatandaslari ve IDF askerleri icin destek isareti Ekim 2023 Hamas in Israil e yonelik saldirisinin ardindan protesto grubu Kaplan Force 7 Ekim de karsiti planini iptal etti ve bunun yerine krizin ortasinda IDF ye destek verdi Forum 555 ve gibi diger protesto gruplari da yedek askerleri cagrilmalari halinde hizmet etmeye cagirdi ndeki bazi santiyelere ust duzey yoneticiler de dahil olmak uzere Israilli Araplarin girmesi yasaklanmis sadece Yahudilere ve yabanci iscilere izin verildigi belirtilmistir Israil de yasayan Filistinlileri savunan bir Israil insan haklari orgutu olan Israil deki akademik kurumlarda okuyan 50 Filistinlinin sosyal medyada Hamas a destek verdikleri gerekcesiyle disiplin kurullarina cagrildigini ve bazilarinin egitimlerinin askiya alindigini bildirdi Yeni olusturulan bir toplum koalisyonu 30 Filistinli Israil vatandasinin ayni nedenle islerini kaybettigini soyledi Adalah ayrica 100 Israillinin Gazze deki Filistinlileri destekleyen paylasimlari nedeniyle tutuklandigini ve 18 Ekim itibariyla 70 inin gozaltinda oldugunu bildirdi Israil dogumlu Filistinli bir sarkici olan 17 Ekim de Filistin bayraginin bir goruntusuyle birlikte Arapca olarak Allah tan baska galip yoktur paylasiminda bulundugu icin tutuklandi Ertesi gun serbest birakildi ve bes gun boyunca ev hapsinde tutuldu Israil polisi savasin basindan bu yana 170 Filistinlinin tamami Israil vatandasi ya da Kudus te ikamet eden sosyal medya paylasimlari nedeniyle tutuklandigini ya da sorgulanmak uzere getirildigini acikladi Adalah a gore bu 20 yildir bu kadar kisa bir sure icinde gerceklesen en yuksek tutuklama oranidir Bu tutuklamalara yol acan icerikler arasinda Kuran ayetlerinden alintilar Gazze halki icin dualar ve Israil askeri operasyonlarinin siyasi analizi yer almaktadir Artan siddet olaylarinin ortasinda Magen David Adom kan bagisi kampanyasi baslatti ve 7 Ekim de okullari kapatarak 15 Ekim den itibaren cevrimici egitime gecti Hayfa Uluslararasi Film Festivali Bruno Mars konseri ve UEFA tarafindan planlanan futbol maclari dahil olmak uzere cesitli etkinlikler ve performanslar iptal edildi veya ertelendi Chevron a acik denizdeki gecici olarak kapatma talimati verdi Yeni Israil Sekeli nin degerindeki onemli dususun ardindan Israil Bankasi ilk doviz satisinda 30 milyar dolara kadar doviz rezervi satacagini acikladi Israilli yetkililerin saldiriyi onleyememesiyle ilgili sorusturmalar baslatildi ve krizi ongoremedigi ve onleyemedigi icin Basbakan Netanyahu ya elestiriler yoneltildi Savas cabalarini desteklemek amaciyla El Al 13 Ekim de New York ve Bangkok tan hayati onem tasiyan personeli almak uzere ozel ucuslar duzenleyecegini duyurdu Okullar ebeveynlere cocuklarini savasla ilgili siddet icerikli medyadan korumak icin bazi sosyal medya uygulamalarini telefonlarindan silmelerini tavsiye etti IDF Genelkurmay Baskani Korgeneral Herzi Halevi 12 Ekim deki saldirilari onlemede askeri basarisizliklari kabul etti Knesset etik kurulu solcu siyasetci in savas basladiktan sonra verdigi roportajlarda Israil karsiti ifadeler kullandigi gerekcesiyle 45 gun sureyle gorevden uzaklastirilmasina karar verdi Hayfa da duzenlenen Gazze ye destek mitinginin ardindan polis komiseri Kobi Shabtai savas karsiti protestoculari Gazze Seridi ne gondermekle tehdit etti Israil polisine gore 18 Ekim itibariyla catismalarin baslamasindan bu yana Israil de 63 kisi teroru destekledikleri veya kiskirttiklari suphesiyle tutuklandi Filistinli mahkum haklari grubu Addameer Israil de calisan yaklasik 4 000 Gazzeli iscinin Israil yetkilileri tarafindan 1 000 i ile birlikte tutuklandigini soyledi Catismalarin baslamasindan bu yana Bati Seria ve Dogu Kudus te duzenlenen gece baskinlarinda 070 Filistinli daha gozaltina alinirken Gazze den gelen tutuklularin cogu Beersheva yakinlarindaki da tutuluyor Rahat in eski belediye baskan adaylarindan Amer al Huzail Gazze Seridi nin bir haritasini sosyal medyada paylastiktan sonra Israil gucleri tarafindan duzenlenmesi beklenen bir kara harekatina iliskin olasi senaryolari analiz ettigi gerekcesiyle tutuklandi Israil gazetesi tarafindan 18 19 Ekim tarihlerinde yapilan bir ankete gore Israillilerin 65 i desteklerken 21 i buna karsi cikti Acil durum birlik hukumeti 11 Ekim de Likud ve Ulusal Birlik partilerinin ortak aciklamasinin ardindan eski savunma bakani ve genelkurmay baskani Benny Gantz in basbakan olarak Netanyahu ve savunma bakani olarak Yoav Gallant tan olusan savas kabinesine katilmasiyla Likud ve Ulusal Birlik partileri arasinda acil bir birlik hukumeti kuruldugu resmen ilan edildi Aciklamada birlik hukumetinin Hamas la devam eden catismalarla ilgili olanlar disinda herhangi bir politika veya yasayi desteklemeyecegi belirtildi Savas kabinesi 12 Ekim de Knesset tarafindan onaylandi kaynak belirtilmeli Netanyahu nun onceki asiri sagci koalisyon ortaklarinin Gantz in taleplerinden biri olan savasin yurutulmesi uzerindeki etkisini onemli olcude azaltiyor Haaretz eski IDF genelkurmay baskani ve Stratejik Isler Bakani in savas kabinesine gozlemci olarak katilacagini bildirdi Netanyahu 29 Ekim de X te eski adiyla Twitter yaptigi bir paylasimda Hamas in saldirisindan guvenlik seflerini sorumlu tuttu bu paylasim daha sonra gelen elestiriler uzerine silindi Gazze deki tepkiler Hava saldirisinin ardindan bir adamin tepkisi Jabalia daki Endonezya Hastanesi 8 Ekim Gazze deki tepkiler uluslararasi toplumun tepkisizligine duyulan ofkeden dupeduz korkuya kadar uzaniyordu Bolge cok sayida buyuk krizle karsi karsiya kaldi Israil in gida ilac ve su eksikligi gibi onemli zorluklara neden oldu ABD de egitim gormus bir arastirmaci olan Azmi Keshawi Tum dunya nasil oldu da Israil in suyu kesmesine seyirci kaldi 19 Ekim de da gorevli Omar Ghraieb yiyecek su veya internet eksikligine dikkat cekerek Aileler yerlerinden edildi insani durum korkunc otesi binlerce kisi oldu ve yaralandi yuz binlerce kisi travma gecirdi diye yazdi Gazze ye donemedi Roportajlarda isciler yogun polis sorgusuna ve tacizine maruz kaldiklarini belirttiler The Washington Post a konusan bir adam Cocuklarim olurken ben burada kalip yiyip icemem Elektrik su ya da baska bir sey yok Birakin orada cocuklarimin arasinda oleyim Israil Hava Kuvvetleri nin yogun nedeniyle bircok Gazzeli her an olebilecekleri korkusunu dile getirdi Bir roportajda 22 yasindaki ABD vatandasi Mai Abushaaban Insanlar endiseli insanlar aslinda olmeye hazirlaniyor dedi Gazeteci Muhammed Smiry Herkesi ve her seyi kaybediyoruz diye yazdi 27 yasindaki muhendis Saeb al Jarz Sadece gercekten gercekten yasamak istiyorum dedi Gazze deki saglik calisanlari arasinda tepkiler kederden ofkeye kadar degisiyordu El Ahli Arap Hastanesi ndeki bir doktor Bu gercekten bir soykirim dedi Kamal Edwan Hastanesi nde pediatri doktoru olan Husam Ebu Safiye Gazze deki durumu gercekten tehlikeli olarak tanimladi Ebu Safiye Israil in emrine uymanin zorluklarini cocuklarin nakledilmesinin onlara olum cezasi vermek anlamina gelecegini anlatti Israil in temiz su vermemesinin bir sonucu olarak kogusundaki bebeklerde kusma ishal ve ates goruldugunu belirtti El Ahli hastanesindeki patlama dan sag kurtulan doktor Samer Tarzi Cocuk cesetleri ve bircok vucut parcasi topladik Bin yil yasasam bile aklimda kalacak bir manzara dedi El Cezire muhabiri Hani Mahmud 27 Ekim de Gazze de yasanan iletisim kesintisinin ardindan uydu araciligiyla korkunun artmaya basladigini bildirdi 28 Ekim de Gazze de yasayan Mansour Shouman halkin Gazze ye daha fazla yardim girmesine izin verilmemesine son derece kizgin oldugunu belirterek kendi ailesinin kirli su ictigini ve yetersiz beslenme sorunu yasadigini soyledi Cifte vatandaslar Catismanin baslangicinda Gazze nin her iki sinir noktasi da kapatilinca yabanci uyruklular ve mahsur kaldi Bunlar arasinda nin kendilerine cok az destek verdigini ya da hic destek vermedigini bildiren yaklasik 500 600 ABD vatandasi da vardi Salt Lake City de ikamet eden Lena Beseiso buyukelciligin acil durum hattinin Israil icin oldugunu soyledigini bildirdi Esi ve bes cocuguyla Gazze yi ziyaret eden ABD vatandasi Emilee Rauschenberger Esi ve bes cocuguyla birlikte Gazze yi ziyaret eden ABD vatandasi Emilee Rauschenberger Cifte standart inanilmaz derecede sert dedi Amir Kaoud Amerika bize yardim etmiyor Biden bize yardim etmiyor elcilik bize yardim etmiyor dedi Boston da olan Sammy Nabulsi Ciddi bir ulusal trajediye dogru surukleniyoruz ve ve Devlet Bakanligi umursamiyor gibi gorunuyor dedi Ailesiyle birlikte Gazze de mahsur kalan Australian bir adam Yarina kadar yasayamayacagimizdan korkuyoruz dedi 30 yasindaki ABD vatandasi Wafaa Abuzayda cocugu icin yardim cagrisinda bulundu ve iki gundur ABD buyukelciligine ulasamadiklarindan yakindi Gazzeli yetkililer Filistin Egitim Bakanligi Gazze Seridi ndeki okullarin bir sonraki duyuruya kadar kapatildigini acikladi 7 Ekim de Filistin Saglik Bakanligi kan bagisi cagrisinda bulundu 13 Ekim de Gazze deki sozcusu Israil in sadece askeri hedefleri vurma konusunda durust olmadigini ve Gazze deki herkesin hedef oldugunu soyledi Belediye Baskani Yahya al Sarraj Israil kusatmasinin uluslararasi hukukun ihlali oldugunu belirtti ve uluslararasi toplumu magdurlari desteklemeye cagirdi Hamas in askeri hedefleri Hamas 170 i cocuk olmak uzere 4 499 ila 5 200 arasinda oldugu tahmin edilen Filistinli mahkumlarin ozgurlugunu guvence altina almak icin Israillileri kacirdigini acikladi Esir takasi Arap Israil catismasi nda uzun suredir uygulanmaktadir 2006 yilinda Hamas esir takasinin bir parcasi olarak ile 1 000 Filistinliyi takas etti Hamas lider yardimcisi Saleh al Arouri Al Jazeera ye Israil deki Filistinli mahkumlarin serbest birakilmasini saglamak icin yeterli Israilli rehineye sahip olduklarini soyledi Hamas sozcusu esir alinan Israil askerlerini guvenli yerlerde ve tunellerde tuttuklarini soyledi 13 Ekim de Hamas amacinin Israil askeri uslerine saldirmak oldugunu ve sivillerin hedef alinmamasi icin talimat verildigini iddia etti Hamas yetkilisi herhangi bir sivilin olduruldugunu reddederek sadece Israil askerlerinin olduruldugunu soyledi Filistin Islami Cihad sozcusu Israil in nedeniyle Israillileri sivil olarak gormediklerini belirtti Ust duzey Hamas yetkilisi grubun Israil e saldirmanin sonuclarinin tamamen farkinda oldugunu ve Filistin in kurtulusunun fedakarliklarla geldigini belirtti Bati Seria daki tepkiler Baslangicta Filistin Devlet Baskani Mahmud Abbas Filistinlilerin yerlesimcilerin ve isgal birliklerinin terorune karsi mesru mudafaa hakkini ileri surdu ve Israil in Gazze nin kuzeyini bosaltma emrini kinayarak bunu ikinci bir Nakba olarak nitelendirdi Daha sonra Abbas her iki tarafta da sivillerin oldurulmesini reddetti ve Filistin Kurtulus Orgutu nun Filistinlilerin tek temsilcisi oldugunu soyledi Saldirinin ardindan Ramallah ta kutlamalar yapildi Israil yerlesimcileri tarafindan misilleme yapilacagi korkusuyla 50 yerde mahalle nobetleri baslatilirken 8 Ekim de genel grev cagrisi yapildi 7 Ekim de Israil gucleriyle cikan catismalarda yedi Filistinli olduruldu 126 kisi ise yaralanmistir El Cezire 19 Ekim itibariyla Bati Seria ve Kudus te sekizi silahli Israilli yerlesimciler tarafindan olmak uzere 76 Filistinlinin olduruldugunu kaydetti Bati Seria da 61 kisinin oldugunu ve 1 250 kisinin yaralandigini soyledi Filistinli Mahkumlar Kulubu savasin baslangicindan bu yana aralarinda milletvekilleri onde gelen isimler gazeteciler ve eski tutuklularin da bulundugu 850 Filistinlinin Israil makamlari tarafindan tutuklandigini acikladi Arap dunyasi Onceki Filistin Israil savaslarinin aksine savasin ilk bolumunde daha sessiz bir tepki vardi Bolgedeki bircok hukumet Musluman Kardesler ile olan iliskisi ve Iran ile olan baglari nedeniyle Hamas a karsi son derece olumsuz bir bakis acisina sahip Hamas a yonelik bu antipatinin cesitli etkileri oldu Arap dunyasindaki pek cok devletin ozellikle de Suudi Arabistan ve Misir in muttefiki olan devletlerin catismanin basindaki resmi tepkileri tarafsizdi ve basin aciklamalariyla sinirliydi Birlesik Arap Emirlikleri ve Suudi Arabistan gibi ulkelerdeki haber programlari Hamas yetkilileriyle roportaj yapmazken Arapca konusan Yahudiler sik sik davet ediliyordu BAE ve Suudi Arabistan daki sunucular IDF den bahsederken artik isgal ordusu demiyor sadece Israil ordusu diyor ve Filistinli kayiplardan sehit yerine kurban olarak bahsediyordu Arap dunyasindaki kamuoyu tepkisi bolgesel hukumetlerinkinden belirgin bir sekilde farkliydi Hamas bir militanin cocugun annesini oldurdukten sonra Yahudi bir cocugu Arapca Tanri adina demeye zorladigi video gibi videolar ureterek propaganda savasini kesin olarak kazandi bu video El Cezire nin Facebook unda 1 4 milyondan fazla kez izlendi ve 75 000 den fazla begeni aldi Bu tur videolar Islam Devleti nin aksine Hamas in Islam hukukuna uydugunun kaniti olarak kullanildi ve Arap dunyasinda kamuoyunun kutuplasmasina yardimci oldu El Cezire Hamas in propagandasini buyutmede ve daha genis bir kitleye ulastirmada buyuk bir rol oynadi Hamas in ilk saldirisi sirasinda El Cezire nin en onde gelen gazetecilerinden biri olan Majed Abdulhadi bir tur duzyazi siir okuyarak olayi kutladi Propaganda savasindaki bu kayip baslangicta Israil in bir hava saldirisindan sorumlu tutulan ile birlestiginde halklarini kiskirtmaktan ve ic huzursuzluga neden olmaktan kacinmak isteyen Israil ile bircok Arap devleti arasinda gelismekte olan diplomatik iliskiler uzerinde feci bir etki yaratti Baslangicta hem Hamas in hem de Israil in eylemlerini suclama konusunda ihtiyatli davranan bircok bolgesel hukumet yalnizca Israil i suclama konusunda daha guclu hale geldi ve baslangicta Hamas in hikaye cizgisine direnen Al Arabiya ve gibi hukumet destekli bircok haber ajansi kamuoyunun bir sonucu olarak daha uysal hale geldi ve daha Hamas yanlisi bir hikaye cizgisi sunmaya basladi Filistinlileri desteklemek icin cok sayida miting duzenlenmis olsa da populizm ve kutuplasma bolgenin bazi kesimlerinde halkin tepkisini de yumusatmistir Bircok Lubnanli ve Suriyeli Filistinlilere sempati duyarken Hamas in Suriye Ic Savasi ve 2006 Lubnan Savasi ndaki eylemleri nedeniyle bircok kisi tarafindan nefret edilen Iran ve Hizbullah ile olan baglantisi halkin mevcut savasa daha az sempati duymasina neden oluyor Lubnan Suriye ve Misir daki pek cok kisi de Hizbullah ve Iran in eylemleri nedeniyle istemeden de olsa catismanin icine cekilebileceklerinden korkuyor Misir da hukumet yanlisi populist talk show sunuculari Hamas ve Filistin davasina karsi cikarak izleyicilere Filistinlilere yardim etmek icin neden Misirlilarin aci cekmesi gerektigini sordu Misir ABD nin baskilarina ragmen hem Hamas ve diger Filistinli militan gruplarin Sinai deki militanlarla baglari olmasi nedeniyle guvenlik sorunlari korkusuyla hem de gecici bir multeci durumunun kalici hale gelebilecegi endisesiyle Gazze den multeci kabul etmeyi reddetti Hizbullah Hizbullah saldirilardan haberdar oldugunu reddetti ve ABD ordusuyla yuzlesmeye hazir olduklarini soyleyerek ABD yi Lubnan i isgal etmemesi konusunda uyardi 3 Kasim 2023 te Hizbullah lideri Hasan Nasrallah yaptigi bir konusmada Amerikalilarin Iran i bombalamakla tehdit ettigini soyledi ve Hizbullah in Hamas in saldirisindan bir gun sonra savasa girdigini ve Israil ile devam eden catismalarla eylemlerine son vermeyecegini vurguladi Hasan Nasrallah Gazze ye ve halkina karsi yurutulen mevcut savastan tamamen ABD nin sorumlu oldugunu ve Israil in sadece bir infaz araci oldugunu belirtti Ayrica Amerikalilara hitaben sunlari soyledi Bolgesel bir savasi onlemek isteyen herkes Gazze ye yonelik saldirganligi derhal durdurmalidir Iran Iran saldiriyi overken saldirinin planlanmasi ve icrasiyla arasina mesafe koymaya ozen gosterdi Hamas sozcusu BBC ye yaptigi aciklamada Hamas in saldiri icin Iran dan dogrudan destek aldigini soyledi Avrupali Iranli ve Suriyeli subaylar Iran in olaya karistigini dogruladi Hamas in ust duzey yetkilisi Mahmud Mirdawi ise grubun saldirilari kendi basina planladigini soyledi Israil ordusu ve ABD Iran in Hamas in saldirisiyla baglantili olduguna dair hicbir kanit olmadigini soyluyor Amerikan istihbarati Hamas in Israil e saldirisinin Iranli yetkilileri sasirttigini gosterdi Al Monitor tarafindan hazirlanan bir rapora gore Israil ve Gazze milisleri arasindaki savasin baslamasindan bu yana Iran bir yandan catismanin yayilmasina karsi ilgisiz bir goruntu sergilemeye calisirken diger yandan da Israil i izole etmek icin aktif bir diplomatik kampanya yurutmustur Filistin davasini desteklemek 1979 devrimi nden sonra Iran in teokrasisinin ideolojik ilkelerinden biri olmustur Iran in ilk dini lideri Ayetullah Ruhullah Humeyni her Ramazan ayinin son Cuma gununu Kudus Gunu olarak ilan etmistir ve tum dunya Muslumanlarini Filistinli Musluman halkin mesru haklari ile dayanismaya davet etmistir Iran hukumeti insanlarin hayir amacli yardim ulastirmasi icin bir hesap acti Ayrica bir web sitesi acti ve alti milyondan fazla kisinin savasmak icin gonullu oldugunu bildirdi Dini Lider Ayetullah Ali Khamenei savasin devam etmesi halinde Islami direnisin durdurulamaz hale gelecegi tehdidinde bulundu Sozcusu daha sonra nin bunu geciktirecegini ancak Israil in bes yil icinde cokecegini soyledi Hamaney Israil e yapilan yabanci ziyaretlere isaret ederek Israil in cokusunun yakin oldugunu soyledi Iran Devrim Muhafizlari Ordusu Gazze ye kara harekati duzenleyen IDF nin tukenecegini soyledi Birlesmis Milletler e hitap eden Iran Disisleri Bakani catismanin kontrol altina alinmamasi halinde Amerikalilari guvensiz olacaklari konusunda uyardi ABD askeri gucleri Suriye nin dogusunda Devrim Muhafizlari tarafindan kullanilan iki tesise saldiri duzenledi Baskan Joe Biden Hamaney i ABD ordusuna saldirmamasi konusunda uyardi 1 Kasim da Iran hukumeti Israil e destek ifadelerini ve halkiyla temas kurmayi suc saydi Ayni gun Hamaney Musluman devletleri Israil e gida ve yakit ablukasi uygulamaya cagirdi Amerika Birlesik Devletleri source source source source source source source source track track track ABD Baskani Joe Biden Israil de devam eden durumla ilgili aciklamalarda bulunuyor 7 Ekim 2023 ABD Savunma Bakani Lloyd Austin ucak gemisi USS Gerald R Ford un liderlik ettigi ve USS Normandy kruvazoru ile USS Thomas Hudner USS Ramage USS Carney ve USS Roosevelt muhripleri tarafindan desteklenen Birlesik Devletler Donanmasi Tasiyici Saldiri Grubu 12 nin Dogu Akdeniz e konuslandirilmasi emrini verdi Birlesik Devletler Hava Kuvvetleri bolgedeki F 35 F 15 F 16 ve A 10 avci filolarini artirdi bildirildigine gore diger aktorleri catismaya girmekten caydirmak icin 15 Ekim de ucak gemisi USS Dwight D Eisenhower gudumlu fuze kruvazoru USS Philippine Sea ve gudumlu fuze destroyerleri USS Laboon USS Mason ve USS Gravely den olusan bir ABD deniz saldiri grubunun Dogu Akdeniz e konuslandirildigi bildirildi 17 Ekim de amfibi saldiri gemisi amfibi nakliye rihtimi den olusan bir ABD donanma grubunun ve havuz cikarma gemisi bolgede ihtiyac duyulmasi halinde ni tasimak uzere Dogu Akdeniz ve Kizildeniz e konuslandirildi USS Dwight D Eisenhower ve USS Gerald R Ford ucak gemisi saldiri gruplari Kasim 2023 te 19 Ekim de Amerika Birlesik Devletleri Savunma Bakanligi USS Carney in Kizildeniz uzerinde kuzeye giden uc seyir fuzesi ve sekiz insansiz hava aracini dusurdugunu acikladi Fuzelerin Yemen deki Husi isyancilar tarafindan ateslendigi ve Israil hedeflerine gidiyor olabilecegi belirtildi ABD askerlerinin bulundugu Irak taki askeri uslere yapilan cok sayida ve roket sonrasinda ABD 22 Ekim de acil olmayan tum personeline Bagdat taki buyukelciligini ve Erbil deki konsoloslugunu terk etme emri verdi Birkac gun once nde yanlis bir alarm sivil bir muteahhidin kalp durmasindan olumune neden oldu Disisleri Bakani Antony Blinken Iranlilara saldirilarina musamaha gosterilmeyecegi tehdidinde bulundu Amerikali yetkililer Biden yonetiminin Israil e rehine gorusmelerine daha fazla zaman tanimak icin Gazze Seridi ne kara harekatini ertelemesini tavsiye ettigini soyledi Joe Biden Hamas in Israil e yonelik saldirilarinin kismen ABD nin muttefiki Suudi Arabistan ile iliskilerinin potansiyel normallesmesini engellemeye yonelik oldugunu soyledi Hamas saldirilarinin Israil Suudi Arabistan anlasmasini durdurmayi amacladigini belirtti 25 Subat 2024 te Amerika Birlesik Devletleri Hava Kuvvetleri ne bagli asker Aaron Bushnell Washington D C de bulunan Israil Buyukelciligi kapisinda Hamas Israil savasini protesto ederek kendini yakti Birlesmis Milletler 25 Ekim de Birlesmis Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres Hamas in saldirilarinin bir boslukta gerceklesmedigini ve Israil in Filistinlilere yonelik 56 yillik isgali baglaminda anlasilmasi gerektigini belirttigi bir konusma sirasinda ateskes cagrisinda bulundu ve ayrica Filistin halkinin sikayetleri Hamas in korkunc saldirilarini hakli gosteremez Ve bu korkunc saldirilar Filistin halkinin toplu olarak cezalandirilmasini hakli gosteremez Israil BM temsilcilerini onlara bir ders vermek icin Israil den men edecegini soyleyerek karsilik verdi ve Genel Sekreterin istifasini istedi 27 Ekim de Birlesmis Milletler Genel Kurulu 44 cekimser oyla 14 e karsi 121 devletin oyuyla kabul etti Kuzey Kafkasya Ekim 2023 un sonlarinda Israil karsiti bir guruhTelegram kanallari uzerinden yayilan ve insanlari havalimaninda toplanmaya ve bir ucagin inisini engellemeye cagiran mesajlarin ardindan Tel Aviv den gelen bir ucagin inisinden sonra Uytas Havalimani ni basti Bu mesajlar Israil den Dagistan a geldigi iddia edilen multecilerle ilgili soylentilerle baglantiliydi Rus Ukraynali politikaci ile iliskili olan Morning Dagestan Telegram kanali tarafindan yayildilar Aralarinda ikisi agir olmak uzere dokuz polis memurunun da bulundugu 20 kisi yaralandi Ucaktaki yolcular yara almadan kurtuldu 150 supheli tespit edilirken 60 kisi gozaltina alindi Dagistan Devlet Baskani Sergey Melikov olayi hukukun agir ihlali olarak nitelendirdi Rusya Devlet Baskani Vladimir Putin ust duzey guvenlik yetkililerine bir toplanti emri verirken sozcusu Dmitry Peskov huzursuzlugu dis mudahale ile sucladi Israil hukumeti Rus yetkilileri Israillileri ve korumaya cagirdi Uluslararasi Melbourne Avustralya da Filistinlilerle DayanismaBerlin de Israillilerle DayanismaWashington da Filistinlilerle Dayanisma Arjantin de dahil olmak uzere uluslararasi liderler Hindistan Filipinler ABD ve Avrupa ulkeleri Hamas in saldirilarini kinadi Israil ile dayanisma icinde olduklarini ifade etti Israil in silahli saldirilara karsi kendini savunma hakki oldugunu soyledi ve Hamas in taktiklerini terorizm olarak niteledi Latin Amerika hukumetlerinin cogu Hamas in Israil deki saldirilarini kinarken Kolombiya gibi bazilari Filistinlilerle dayanisma icinde olduklarini ifade etti Beyaz Saray brifinginde Baskan Joe Biden Israil ile dayanisma icinde oldugunu ifade etti Avrupa Birligi yardimin terorizmi finanse etmediginden emin olmak icin Filistinli yetkililere yapilan yardimi gozden gecirecegini acikladi ve ardindan Gazze ye acil insani yardimin uc katina cikarilacagini duyurdu Avusturya Almanya ve Isvec Hamas in saldirisina tepki olarak Filistin e kalkinma yardimini askiya aldi ve diger projeleri ve verilen yardimlari gozden gecireceklerini soyledi Dunya Uygur Kongresi Hamas in Israilli sivillere yonelik korkunc saldirilarini kinayan bir aciklama yayimladi Hirvatistan in cumhurbaskani Zoran Milanovic Israil in Gazze de isledigi insani suclar ve misilleme eylemleri nedeniyle sempatisini kaybettigini acikca ifade etti Kolombiya Devlet Baskani Gustavo Petro IDF in Filistinlilere yonelik saldirilarini Nazilere benzetti ve Israil Buyukelcisinden ozur dileyip ulkeyi terk etmesini istedi Ispanya basbakan yardimcisi uluslararasi toplumu Gazze de katliam olarak nitelendirdigi olaylari durdurmasi icin Israil e baski yapmaya cagirdi Afrika hukumetlerinden gelen tepkiler catismanin kaynagi ve kimin suclanacagi konusunda bolunmusluk gostererek cesitlilik arz etmistir Ancak cogu sivillere yonelik saldirilari kinayarak ve Israil ve Filistinlilerin daha fazla can kaybini onlemek icin itidal ve gerilimi azaltma cagrilari yaparak siddetin patlak vermesinden duyduklari uzuntuyu ve derin endiselerini dile getirdi Gazze ye yakin bolgeler de dahil olmak uzere Israil in her yerinde 20 000 kadar Taylandli isci Israil in gocmen is gucunun yaklasik yarisi yasiyor Israil e karsi Hamas liderligindeki olumcul saldiriya karsi tutumlarinin tarafsizlik oldugunu ve Kralligin Filistin ve Israil in bir arada yasamasina izin verecek bir cozumu destekledigini soyledi ABD Disisleri Bakani Antony Blinken ve Israil Cumhurbaskani Isaac Herzog Tel Aviv Israil de 12 Ekim 2023 Urdun Kralicesi Rania Batili ulkelerin liderlerinin cifte standartlari oldugunu ve Gazze deki sivillerin aci cekmesinde suc ortagi olduklarini soyledi 31 Ekim de Bolivya disisleri bakan yardimcisinin saldirgan ve orantisiz Israil askeri saldirisi olarak adlandirdigi durum nedeniyle Israil ile diplomatik iliskilerini kesti Yabanci uyruklularin tahliyesi Brezilya hava kuvvetlerine ait bir nakliye ucagi kullanarak vatandaslari kurtarma operasyonu baslattigini duyurdu Polonya 200 vatandasini Ben Gurion havaalanindan tahliye etmek icin iki C 130 nakliye ucagi konuslandiracagini duyurdu Macaristan 9 Ekim de iki ucakla 215 vatandasini Israil den tahliye ederken Romanya ayni gun iki TAROM ucagi ve iki ozel ucakla iki haci kafilesi dahil 245 vatandasini tahliye etti Avustralya da geri donus ucuslarini duyurdu Israil deki 300 Nijeryali haci hava yoluyla evlerine gonderilmeden once Urdun e kacti 12 Ekim de Birlesik Krallik Israil deki vatandaslari icin ucuslar ayarladi ilk ucak o gun Ben Gurion Havaalani ndan kalkti Hukumet daha once yaptigi aciklamada mevcut ticari ucuslar nedeniyle vatandaslarini tahliye etmeyecegini soylemisti Ancak ucuslar ticariydi Nepal Israil de egitim goren en az 254 vatandasini tahliye etmek icin bir ucus duzenledi Hindistan vatandaslarini Israil den tahliye etmek icin baslatti Ukrayna 18 Ekim itibariyla yaklasik 450 vatandasinin Israil den tahliyesini sagladi ve yakin gelecekte ilave tahliye ucuslari planlaniyor Yabanci liderlerin ziyaretleri Detayli liste icin bakiniz Biden ve Netanyahu 18 Ekim 2023 tarihinde Tel Aviv Israil de bir araya geldiIngiltere Basbakani Rishi Sunak Israil Basbakani Benjamin Netanyahu ile Tel Aviv de 19 Ekim 2023 17 Ekim de Almanya Sansolyesi Olaf Scholz ulkeyle dayanisma icinde oldugunu ifade etmek uzere Israil i ziyaret etti Ben Gurion havaalanindan ayrilirken bir roket alarminin calmasi uzerine bir siginaga tahliye edildi 18 Ekim de ABD Baskani Joe Biden Israil e geldi ve Ben Gurion havaalaninda Israil Cumhurbaskani Isaac Herzog ve Basbakan Netanyahu tarafindan karsilandi Bir basin toplantisinda Gazze deki el Ahli hastanesi bombalamasini Israil in yapmadigini soyledi ve saldiri icin diger takim olarak adlandirdigi tarafi sucladi Saldirinin ardindan Kral Abdullah II nin ev sahipliginde Amman da yapilacak olan ve Biden Filistin Devlet Baskani Mahmud Abbas ve Misir Devlet Baskani Abdulfettah el Sisi nin de katilacagi zirve Urdun hukumeti tarafindan iptal edildi Ingiltere Basbakani Rishi Sunak Netanyahu ile gorusmek ve ilk saldirilarda olen siviller icin taziyelerini sunmak uzere 19 Ekim de Israil e geldi Italya Basbakani Giorgia Meloni21 Ekim de Israil e geldi 24 Ekim de Fransa Cumhurbaskani Emmanuel Macron Israil ile dayanismasini ifade etmek uzere bu ulkeyi ziyaret etti Macron Hamas a karsi da savasmasi gerektigini soyledi Filistin ve Israil Israil eski basbakani ve muhalefet lideri Yair Lapid Ulusal Birlik baskani Benny Gantz Yisrael Beiteinu Partisi lideri Avigdor Liberman ve Isci Partisi lideri Merav Michaeli ISK ye tam destek verdiklerini ve hukumetle birligini ifade eden ortak bir bildiri yayinladilar Filistin Egitim Bakanligi Gazze Seridi ndeki okullarin bir sonraki duyuruya kadar kapatildigini soyledi Filistin Saglik Bakanligi kan bagisi cagrisinda bulundu Israil i destekleyenler Almanya sansolyesi Olaf Scholz Gazze den yapilan fuze atislari ve artan siddet bizi sarsiyor Almanya Hamas in bu saldirilarini kiniyor ve Israil in yaninda duruyor dedi ABD Beyaz Saray Ulusal Guvenlik Konseyi sozcusu ABD nin Hamas in Israilli sivillere yonelik saldirilarini kesin bir dille kinadigini ve Israil hukumeti ve halkinin yaninda oldugunu soyledi ABD Savunma bakani Lloyd Austin in yaptigi bir aciklamada Hamas in baslattigi saldirilarda Israil e yardima hazir olmasi amaciyla ucak gemi filosunu Dogu Akdeniz e gonderme talimati verildigi belirtilmistir Arjantin Hamas in Israil topraklarina yonelik terorist eylemlerinden uzuntu duydugunu belirterek Israil halkiyla dayanismasini daha da ifade ederek etkilenenlere bassagligi diledi Hirvatistan saldirilari sivillere yonelik teror eylemleri olarak nitelendirdi ve saldirilari kinayarak Israil ile dayanismasini ifade etti Disisleri Bakani Gordan Grlic Radman da saldiriyi kinadi ve Israil ile dayanisma icinde oldugunu ifade etti Hindistan basbakani Narendra Modi ise Israil deki teror saldirilari haberiyle derinden sarsildim Dusuncelerimiz ve dualarimiz masum kurbanlar ve aileleriyle birlikte Bu zor zamanda Israil le dayanisma icindeyiz yorumunu paylasti Tarafsizlar Pakistan tarafindan yapilan basin aciklamasinda Uluslararasi toplumu dusmanliklarin durdurulmasi sivillerin korunmasi ve Ortadogu da kalici baris icin bir araya gelmeye cagiriyoruz denildi Temel Karamollaoglu ve Ahmet Davutoglu Filistin e destek aciklamasinda bulundu Turkiye cumhurbaskani Recep Tayyip Erdogan Turkiye olarak bu sabah Israil de meydana gelen hadiseler isiginda tum taraflari itidalle hareket etmeye gerilimi daha da tirmandiracak fevri adimlardan uzak durmaya cagiriyoruz dedi Daha sonrasinda catismalarin durmamasi uzerine Erdogan Hamas a destegini acikladi ve Israil i teror devleti olarak nitelendirdi Israil basbakani Netanyahu ile sozlu polemige giren Erdogan butun dunyaya Israil in savas sucu isledigini ilan edecegiz demistir Katar yaptigi yazili aciklamada bolgedeki gelismelerle ilgili endisesini ifade ederek tum taraflara gerginligi sona erdirme sukuneti saglama ve azami sekilde itidalli olma cagrisinda bulundu Suudi Arabistan Bir dizi Filistinli grup ile Israil isgal gucleri arasinda yasanan ve bircok cephede yuksek duzeyde siddete yol acan benzeri gorulmemis gelismeleri takip ediyoruz dedi Misir nin Filistin ile Israil arasindaki gerilimin dusurulmesi icin uluslararasi yetkililerle yogun temaslarda bulundugu bildirildi Kirgizistan Kirgizistan Disisleri Bakanligi Ortadogu da barisin saglanmasi ve istikrarin saglanmasi icin taraflara bir an once dusmanliklari durdurmalari ve diplomatik diyaloga baslamalari cagrisinda bulunuyor Azerbaycan Milli Meclis in Azerbaycan Israil parlamentolar arasi iliskileriyle ilgili calisma grubu yayinladigi bir aciklamada Gazze Seridi topraklarindan Israil e yonelik bugunku saldirilara sivil nesneleri yerlesim yerlerini ve bireyleri kasten hedef alan roket saldirilarinin eslik ettigi saldirilar siddetle kinadi Disisleri Bakanligi Israil Filistin catisma bolgesinde sivillere yonelik siddeti kinadi ve taraflari gerginligi azaltmaya cagiriyoruz cagrisinda bulundu Filistin i destekleyenler Afganistan Afganistan Disisleri Bakanligi Afganistan Islam Emirligi nin Gazze Seridi ndeki son olaylari dikkatle izledigini ve bu tur olaylarin meydana gelmesini Israilli Siyonistlerin ezilen Filistin halkinin haklarini ayaklar altina almasinin bir sonucu olarak degerlendirdigini soyledi Iran Iran Disisleri Bakanligi Sozcusu Nasir Kenani Gazze den Israil e yonelik baslatilan Aksa Tufani saldirisinin isgal altindaki topraklarda Israil e karsi silahli mucadelede yeni bir sayfa actigini soyledi Irak Irak Hukumet Sozcusu Basim el Avadi Filistinli gruplarca Israil e duzenlenen saldiriya dair Filistinlilerin bu sabah baslattiklari operasyonlar yillardir ugradiklari haksizligin bir sonucudur dedi Ekonomik Bu alt basligin genisletilmesi gerekiyor Sayfayi duzenleyerek yardimci olabilirsiniz Bolgesel etkilerFilistinli gruplar uzerindeki etkisi ve a gore saldiri Filistin Kurtulus Orgutu FKO nun dususunu ve Hamas in nde bir guc merkezi olarak yukselisini gostermistir Statuko devam ederse FKO nun daha da gerileyecegini ongorduler Laith Alajlouni Hamas saldirisinin ilk etkisinin Hamas ve FKO yu birlestirmek oldugunu yazdi Ancak bu durum kisa sure icinde aralarinda catismaya yol acabilir ve FKO nun Bati Seria daki guvenlik durumunun kontrolunu kaybetmesine neden olabilir zira buradaki militan gruplar kendi bagimsiz saldirilarini baslatabilir Israil istihbaratinin basarisizligi Siyasi gazeteci saldiriyi Israil hukumetinin caglar boyu suren bir istihbarat basarisizligi olarak nitelendirdi bunu bir olarak degerlendirdi BBC nin istihbarat basarisizligiyla ilgili bir raporunda Hamas in olaganustu duzeyde operasyonel guvenlik saglamis olmasi gerektigi belirtildi Amerikali yetkililer Israil istihbaratinin Hamas in herhangi bir hazirligindan habersiz gorunmesi karsisinda sok olduklarini ifade ettiler Israilli yetkililer daha sonra isim vermeden a IDF ve Shin Bet in saldiridan bir gun once Hamas in anormal hareketlerini tespit ettigini ancak ordunun alarm seviyesini yukseltmeden once ek istihbarat beklemeye karar verdiklerini bildirdi Ayrica istihbarat raporlari hakkinda siyasi liderleri bilgilendirmediler Netanyahu hukumeti uzerindeki etkisi Israil nin bas siyasi yorumcusu catismanin Benjamin Netanyahu nun Basbakan olarak hayatta kalmasini test edecegini soyledi 1973 teki Yom Kippur Savasi nin ardindan Golda Meir 1982 Lubnan Savasi nin ardindan Menachem Begin ve 2006 Lubnan Savasi nin ardindan Ehud Olmert gibi seleflerinin hukumetlerini devirdigini belirtti 11 Ekim de acil birlik hukumeti kurulmadan once Politico o zamanki potansiyel hamleyi Netanyahu nun rotasini duzeltme ve siyasi mirasini kurtarma firsati olarak tanimladi Bazi gozlemcilerin nin ic muhalefete daha fazla odaklanmasina bagladigi Israil istihbaratinin basarisizligini gerekce gostererek 2023 Israil yargi reformu ve Israil in Filistin topraklarindaki isgalini derinlestirme cabalari bazi yorumcular Netanyahu yu FKO yu bir kenara birakip Hamas i destekledigi icin elestirmis ve onu bir sorumluluk olarak tanimlamistir Israil Suudi Arabistan normallesmesine etkisi The Times of Israel gazetesi tarafindan yapilan bir analizde Hamas in dunyanin gozunu yeniden Filistinlilere cevirdigi ve Israil ile Suudi Arabistan arasinda ABD nin arabuluculugunda imzalanan anlasmanin ivmesine agir bir darbe indirdigi belirtilmistir Andreas Kluth kosesinde Hamas in Biden in Orta Dogu yu yeniden insa etme anlasmasini atese verdigini yazdi ve Suudi Arabistan Israil ve ABD arasinda gorusulen anlasmanin Filistinlileri sogukta birakacagini bu nedenle grubun her seyi havaya ucurmaya karar verdigini savundu Gazze den bakildiginda Netanyahu nun koalisyon ortaklarinin catismaya iki devletli bir cozum bulunmasina karsi ciktigi dusunuldugunde islerin daha da kotuye gidecegini sozlerine ekledi Israil i bir irkci devlete donusturmek pahasina da olsa Bati Seria nin tamamini ilhak etmeyi tercih edeceklerini one surduAyrica bakiniz2023 Israil protestolari 2021 Filistin Israil catismalari Gazze Seridi Yonetimi Gazze Savasi Birinci Intifada Ikinci Intifada Yom Kippur Savasi Israil in Gazze Seridi nin 2023 kusatmasiNot listesi Israil e gore 169 500 aktif personel dahil and 360 000 reservists Aua Balde Gabriella Citroni Grazyna Baranowska Ana Lorena Delgadillo Perez Tomoya Obokata Irene Khan Elizabeth Broderick Meskerem Geset Techane Catherine S Namakula Dominique Day Miriam Ekiudoko Isha Dyfan Obiora C Okafor Livingstone Sewanyana Ravindran Daniel Sorcha MacLeod Chris Kwaja Carlos Salazar Couto ve Kaynakca United Nations Relief and Works Agency for Palestine Refugees in the Near East UNRWA 7 October 2023 UNRWA Situation Report 1 on the Situation in the Gaza Strip 16 Ekim 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde Situation Report United Nations Retrieved 16 October 2023 At 06 30 on the morning of 7 October 2023 Hamas launched United Nations Relief and Works Agency for Palestine Refugees in the Near East more than 5 000 rockets reportedly fired towards Israel from multiple locations in Gaza as well as ground operation into Israel Fabian Emanuel 9 October 2023 Officer 2 soldiers killed in clash with terrorists on Lebanon border mortars fired 9 Ekim 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde The Times of Israel Retrieved 11 October 2023 Hamide Rencus Israil ilk defa Gazze sinirindaki kontrolu kaybetmis durumda 9 Ekim 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde Hamide Rencus Israel has lost control of the Gaza border for the first time Bianet in Turkish Retrieved 18 October 2023 Al Qassam fighters engage IOF on seven fronts outside Gaza Statement Al Mayadeen English 8 October 2023 Archived from on 8 October 2023 Retrieved 8 October 2023 Fabian Emanuel 19 October 2023 IDF says it killed head of military wing of Gaza s Popular Resistance Committees 19 Ekim 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde The Times of Israel Retrieved 19 October 2023 a b c Israel Army Fires Artillery at Lebanon as Hezbollah Claims Attack Ingilizce 8 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Ekim 2023 Dahan Maha El 31 October 2023 Yemen s Houthis enter Mideast fray hardening spillover fears 1 Kasim 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde Reuters Retrieved 31 October 2023 Second Shia militia group joins clashes on Lebanese border en royanews tv Ingilizce 11 Kasim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Kasim 2023 Israel carrying out artillery strikes in Syria after mortar fire The Times of Israel 11 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Ekim 2023 BBC 9 Ekim 2023 9 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Ekim 2023 Al Jazerra 13 Ekim 2023 13 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Ekim 2023 How Hamas secretly built a mini army to fight Israel Reuters 13 Ekim 2023 13 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Ekim 2023 a b ההערכה 2 500 מחבלי חמאס חדרו בשבת לישראל The estimate 2 500 Hamas terrorists infiltrated Israel on Saturday News 1 Ibranice 13 Ekim 2023 13 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Ekim 2023 25 Subat 2021 The Military Balance 2021 Londra Routledge s 344 ISBN 978 1 032 01227 8 21 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Ekim 2023 Israel s massive mobilization of 360 000 reservists upends lives The Washington Post 30 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Ekim 2023 a b c Around 3 000 Gazans Killed In Israeli Strikes Hamas Ministry Barron s 18 Ekim 2023 18 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Ekim 2023 IDF 361 out of 854 bodies of civilians brought to rabbinate are identified along with 222 soldiers The Times of Israel 12 Ekim 2023 12 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Ekim 2023 Health Ministry says more than 4 100 wounded in Israel since start of war The Times of Israel 16 Ekim 2023 16 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Ekim 2023 McKernan Bethan 7 Ekim 2023 Hundreds die and hostages held as Hamas assault shocks Israel The Guardian Ingilizce ISSN 0029 7712 7 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Ekim 2023 IDF 200 killed in huge assault by Hamas hostages taken to Gaza PM Israel at war The Times of Israel 7 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Ekim 2023 Updated estimates in Israel More than 1 200 killed number of Hamas abductees more than 200 Ynet Ibranice 10 Ekim 2023 10 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Ekim 2023 Gaza s desperate civilians flee or huddle in hopes of safety as warnings of Israeli offensive mount 15 Ekim 2023 14 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ekim 2023 Juliette Touma a spokesperson for the U N agency for Palestinian refugees An estimated 1 million people have been displaced in Gaza in one week she said Yang Maya Bayer Lili Ho Vivian Fulton Adam Bayer 7 Ekim 2023 Israel says civilians and soldiers held hostage in Gaza after major Palestinian attack live The Guardian Ingilizce ISSN 0261 3077 7 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Ekim 2023 Mahmoud Abbas Palestinians have right to defend themselves against terror Al Arabiya 7 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Ekim 2023 Staff 7 Ekim 2023 Yair Lapid offers to form emergency unity government with Netanyahu after Hamas terror attack 8 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Ekim 2023 Live updates Militants infiltrate Israel from Gaza as Hamas claims major rocket attack CNN 7 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Ekim 2023 McKernan Bethan 7 Ekim 2023 Hamas launches surprise attack on Israel as Palestinian gunmen reported in south The Guardian 7 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Ekim 2023 Staff ToI We are at war Netanyahu says after Hamas launches devastating surprise attack Ingilizce 7 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Ekim 2023 Israeli family kidnapped to Gaza Russia Now in arabic 7 October 2023 Gaza and Israel in War Mode After Militants Launch Surprise Assaults The New York Times 7 Ekim 2023 7 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Ekim 2023 We are in a war Netanyahu says after Hamas launches surprise attack NBC 7 Ekim 2023 8 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Ekim 2023 Ynet 7 Ekim 2023 Netanyahu We are at war Ynetnews Ingilizce 7 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Ekim 2023 Crisp James 7 Ekim 2023 Naked Israeli woman paraded by jeering Hamas fighters The Daily Telegraph Ingilizce ISSN 0307 1235 7 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Ekim 2023 Harel Amos 7 Ekim 2023 Nightmare Scenario Hamas Victory Is an Israeli Failure on a Massive Scale Haaretz Ingilizce 7 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Ekim 2023 There have been terrible massacres in some communities and military bases World reaction to surprise attack by Palestinian Hamas on Israel Al Jazeera Ingilizce 7 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Ekim 2023 India sides with West condemns terrorist attacks in Israel by Palestine s Hamas group 8 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Ekim 2023 PM Modi affirms solidarity with Israel surprise assault chills recent thaw in region 7 Ekim 2023 7 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Ekim 2023 Arab states call for restraint after Hamas attack but some blame Israel The Forward 8 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Ekim 2023 Schwarz Jon 9 Ekim 2023 Yes This Is Israel s 9 11 The Intercept 10 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Ekim 2023 Timeline of conflict between Israel and Palestinians in Gaza Reuters Ingilizce 7 Ekim 2023 7 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Ekim 2023 Gaza An Open Air Prison Human Rights Watch Ingilizce 13 Haziran 2022 6 Haziran 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Ekim 2023 What You Need to Know About the Electricity Crisis in Gaza PCRF Ingilizce 8 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Ekim 2023 Al Mughrabi Nidal Al Mughrabi Nidal 4 Ekim 2023 Gaza unrest shows economic misery under Israeli blockade Reuters Ingilizce 7 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Ekim 2023 Fears of a ground invasion of Gaza grow as Israel vows mighty vengeance www aljazeera com Ingilizce 8 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Ekim 2023 Pinfold Rob Geist 2023 Security Terrorism and Territorial Withdrawal Israil in Gazze Seridi nden Tek Tarafli Ayrilmasinin Derslerini Elestirel Olarak Yeniden Degerlendirmek International Studies Perspectives King s College London Birlesik Krallik ve Cek Cumhuriyeti 24 1 67 87 doi 10 1093 isp ekac013 17 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Ekim 2023 Kayyem Juliette 7 Ekim 2023 A Devastating Attack by Hamas The Atlantic Ingilizce 7 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Ekim 2023 jcookson 7 Ekim 2023 Experts react Israel is at war after Hamas militants launch major assault Atlantic Council Ingilizce 7 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Ekim 2023 Saldirilar bazi yildonumlere denk geldi 7 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Ekim 2023 a b c d Hamas surprise attack out of Gaza stuns Israel and leaves hundreds dead in fighting retaliation AP News Ingilizce 7 Ekim 2023 7 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Ekim 2023 Russell Graham Badshah Nadeem Yang Maya Bayer Lili Ho Vivian Fulton Adam Badshah Graham Russell now Nadeem Fulton earlier Adam 8 Ekim 2023 Civilians and soldiers held hostage in Gaza says Israel as it happened the Guardian Ingilizce ISSN 0261 3077 7 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Ekim 2023 Israel retaliation kills 230 Palestinians after Hamas operation www aljazeera com Ingilizce 7 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Ekim 2023 Palestinian killed in clashes with Israelis in West Bank France 24 Ingilizce 6 Ekim 2023 7 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Ekim 2023 Pacchiani Gianluca Hamas commander says attacks are in defense of Al Aqsa claims 5 000 missiles fired www timesofisrael com Ingilizce 7 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Ekim 2023 Revheim Rafaelsen Mathias 7 Ekim 2023 Hamas til NRK Hovedmalet er a fa palestinske fanger loslatt NRK Bokmal 7 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Ekim 2023 Questions and Answers on Israel s Use of White Phosphorus in Gaza and Lebanon 13 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Ekim 2023 Insan Haklari Izleme Orgutu Israil Gazze ve Lubnan da beyaz fosfor kullandi 13 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Ekim 2023 Israil Filistin catismasinda gundeme oturan beyaz fosfor nedir 14 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Ekim 2023 a b Israeli hostage crisis in Hamas ruled Gaza becomes a political trap for Netanyahu Washington Post Ingilizce 8 Ekim 2023 ISSN 0190 8286 12 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Ekim 2023 a b Staff Al Jazeera Hamas says it has enough Israeli captives to free all Palestinian prisoners www aljazeera com Ingilizce 7 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Ekim 2023 Israel Gaza More than 250 bodies found at site of Supernova festival BBC News Ingilizce 7 Ekim 2023 7 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Ekim 2023 a b Vinograd Cassandra Kershner Isabel 9 Ekim 2023 Hamas Took Scores of Hostages From Israel Here s What We Know About Them The New York Times Ingilizce ISSN 0362 4331 9 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Ekim 2023 a b Israil in yonetimi ve Filistin 21 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Ekim 2023 Netanyahu returns to power as head of Israel s most far right government ever CBS News www cbsnews com Ingilizce 29 Aralik 2022 18 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Ekim 2023 Tal Hadas Gold Richard Allen Greene Amir 24 Temmuz 2023 Israel passed a bill to limit the Supreme Court s power Here s what comes next CNN Ingilizce 24 Temmuz 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Ekim 2023 Netanyahu ve Israil 30 Ocak 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Ekim 2023 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi auto5 isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Original sin on the attack on Israel and the occupation of Palestine 10 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Kasim 2023 Arab Perspectives on the Middle East Crisis Carnegie Endowment for International Peace 16 Kasim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ocak 2024 Adwan Issam Federman Josef 8 Ekim 2023 Hamas in Gazze den yaptigi surpriz saldiri Israil i saskina cevirdi ve catismalarda yuzlerce kisi oldu misilleme yapildi Associated Press Erisim tarihi 10 Ekim 2023 Israel s Apartheid Against Palestinians Zalim Tahakkum Sistemi ve Insanliga Karsi Suc PDF Amnesty International Ocak 2022 1 Subat 2022 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 11 Kasim 2023 Urdun Nehri nden Akdeniz e bir Yahudi ustunlugu rejimi Bu apartheid 12 Ocak 2021 8 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Kasim 2023 Bir grubun digeri uzerindeki ustunlugunu pekistirmek icin yasalar uygulamalar ve orgutlu siddet kullanan bir rejim apartheid rejimidir Yahudilerin Filistinliler uzerindeki ustunlugunu destekleyen Israil apartheid i bir gunde ya da tek bir konusmayla dogmamistir Bu Yahudi ustunlugunu desteklemek icin zaman icinde yasalarda ve uygulamada ortaya konan mekanizmalarla giderek daha kurumsal ve acik hale gelen bir surectir Bu birikmis onlemler mevzuat ve siyasi uygulamalardaki yayginliklari ve aldiklari kamuoyu ve yargi destegi Israil rejimini apartheid olarak etiketlemek icin citanin karsilandigi sonucuna varmamizin temelini olusturmaktadir Holmes Oliver 27 Nisan 2021 Israel is committing crime of apartheid rights group says The Guardian Ingilizce 2 Subat 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Kasim 2023 Harkov Lahhav Fransiz parlamentosu Israil in bir apartheid devleti olmadigini ilan etti The Jerusalem Post 6 Kasim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Kasim 2023 Hopper Tristin It is not apartheid Israil Devleti hakkindaki en bariz yalanlarin hizli bir sekilde curutulmesi nationalpost com National Post 16 Kasim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Kasim 2023 a b Alfonseca Kiara 11 Ekim 2023 Palestinian civililians suffer in Israel Gaza crossfire as death toll rises ABC News 12 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Ekim 2023 Where We Work Gaza Strip United Nations Relief and Works Agency for Palestine Refugees in Near East UNRWA 12 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Ekim 2023 Data on casualties United Nations Office for the Coordination of Humanitarian Affairs occupied Palestinian territory 12 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Ekim 2023 a b Wong Edward Nereim Vivian 7 Ekim 2023 Savas Biden in Suudi Israil normallesmesine iliskin diplomasisini altust edebilir The New York Times 8 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Ekim 2023 a b c d e f Hamas saldirisindan alinan ders ABD bir Filistin devletini tanimali The Washington Post 9 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Ekim 2023 a b Tisdall Simon 9 Ekim 2023 Savasin ortasinda Benjamin Netanyahu isleri daha da kotulestirebilecek bir sorumluluktur O gitmeli The Guardian 10 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Ekim 2023 Kube Courtney Lee Carol E De Luce Dan 10 Ekim 2023 ABD Iran in Hamas militanlarina ileri egitim verip vermedigini arastiriyor NBC News 15 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ekim 2023 Kats Yaʿaḳov Hendel Yoʿaz Kats Yaʿaḳov 2012 Israel vs Iran the shadow war Washington D C Potomac Books ISBN 978 1 59797 668 8 Hall Richard The US has ignored the hopelessness of the Israel Palestine conflict for too long The Independent 10 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Ekim 2023 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi kuttab2 isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Schneider Tal 8 Ekim 2023 Netanyahu yillarca Hamas i destekledi Simdi bu yuzumuze patladi The Times of Israel 10 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Ekim 2023 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi aj7oct invasion isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Hoffman Bruce 10 Ekim 2023 Understanding Hamas s Genocidal Ideology The Atlantic 11 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Kasim 2023 Hart Benjamin 13 Ekim 2023 What Israel Didn t Understand About Hamas Intelligencer Ingilizce 13 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Ekim 2023 Estrin Daniel 7 Ekim 2023 In surprise deadly attacks Israel says Palestinian militants infiltrated from Gaza NPR 25 Temmuz 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Ekim 2023 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi ap13 isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi aj1 isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Israil Hamas savasinda yaklasik 1 000 olu Lubnan Hizbullah i da saldirilar duzenliyor South China Morning Post 8 Ekim 2023 8 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Ekim 2023 Israel Palestine escalation live news Hamas starts Operation Al Aqsa Flood Al Jazeera 7 Ekim 2023 7 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Ekim 2023 a b McKernan Bethan 7 Ekim 2023 Hamas Israil e surpriz bir saldiri baslatti Filistinli silahli kisiler guneyde bildirildi The Guardian 7 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Ekim 2023 dahil olmak uzere 5b 5bSharon Plain 5d 5d deki sehirlerde patlamalar rapor edildi ynetnews com article rysg8i0l6 Netanyahu We are at war url degerini kontrol edin yardim Ynetnews Ingilizce 7 Ekim 2023 Erisim tarihi 7 Ekim 2023 Gritten David 7 Ekim 2023 Strikes on Gaza after Palestinian militants enter Israel BBC News 7 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Ekim 2023 Israil ordusu savasa hazir oldugunu ilan etti Anadolu Ajansi 7 Ekim 2023 3 Temmuz 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Ekim 2023 Hamas Israil e karsi esi benzeri gorulmemis bir operasyon baslatirken Gazze den roket yagiyor url degerini kontrol edin yardim France 24 7 Ekim 2023 15 Temmuz 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Ekim 2023 Militanlar roket saldirisinda oldurulen kadinin ardindan Gazze den Israil e girdi CNN 7 Ekim 2023 7 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Ekim 2023 Lee Lloyd Hamas teror saldirilarinin beyni o kadar gizli ki kendisiyle baglantili birkac goruntuden biri sadece golgesini gosteriyor Business Insider Ingilizce 26 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Ekim 2023 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi wsj20231025 isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi aa13 isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi aj7oct3 isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi ap15 isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi aj12 isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi nyt7oct2 isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Beaule Victoria 12 Ekim 2023 Hamas in Israil e nasil gizlice girdigine ayrintili bir bakis Ingilizce ABC News 15 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Ekim 2023 a b Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi bbc12 isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi cnn13 isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Federman Josef Adwan Issam 7 Ekim 2023 com article israel palestinians gaza hamas rockets airstrikes tel aviv 11fb98655c256d54ecb5329284fc37d2 Hamas militan grubu Israil e karsi roketler ve sizmalarla benzeri gorulmemis bir operasyon baslatti url degerini kontrol edin yardim Associated Press Erisim tarihi 10 Ekim 2023 olu kirik baglanti Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi guardian7oct3 isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi ynet3 isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi cnn14 isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Militanlar Gazze den Israil e sizarken Hamas buyuk roket saldirisi duzenledigini iddia etti CNN 7 Ekim 2023 7 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Ekim 2023 a b Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi ynet4 isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Border town identifies at least 15 of its residents killed in Hamas attack url degerini kontrol edin yardim The Times of Israel 7 Ekim 2023 15 Temmuz 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Ekim 2023 Guney Israil deki Hamas Katliamindan Sonra Kibbutz Nufusunun Yuzde 10 u Olu Bulundu Haaretz Ingilizce 11 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Ekim 2023 a b Hamas in saldirisi Israil tarihinin en kanli saldirisiydi The Economist 14 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ekim 2023 In pictures Hamas in Israil e surpriz saldirisinin ardindan savas ve kaos sahneleri France 24 7 Ekim 2023 7 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Ekim 2023 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi The Economist2 isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi aj9 isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Vinograd Cassandra Kershner Isabel 2 Kasim 2023 Israel s Attackers Took About 240 Hostages Iste Onlar Hakkinda Bilmeniz Gerekenler The New York Times Ingilizce 7 Kasim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Kasim 2023 Davies Alys 8 Ekim 2023 Hamas tarafindan alinan Israilli rehineler hakkinda bildiklerimiz BBC News 8 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Ekim 2023 Israeli music festival 260 bodies recovered from site where people fled in hail of bullets Ingilizce BBC News 8 Ekim 2023 8 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Ekim 2023 Gorgu tanigi ve terorist videolarinin analizine gore Supernova katliami nasil gerceklesti NBC News 16 Ekim 2023 20 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim