Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Barak Baba (d. 1257, Tokat ? / Hoy - ö. 1307), ünlü bir Babai dervişidir. Kesin olarak nerede doğduğu bilinmemektedir. Anadolu'nun Selçuklu Türklerinin eline geçmesinden sonra Müslümanlaştırılması görevini bu büyük zatlara vermesi ile Anadolu'daki çeşitli tekke ve zaviyeler bu insanlar tarafından devamlı dolaşılır olmuştur. Tüm Anadoluda bunların izleri ve saygınlıkları sürdürülmüştür. Afyonun Sandıklı ilçesinde de bir türbesi yer almaktadır. Burada yalnız Barak'ın değil Sarı Saltuk'un ve Taptuk Emre'nin de mezarlarının olması acaba Barak'ın hocalarının yanında mı olmak arzusundan dolayı mı, yoksa Babailik hareketinin merkezi olmasından mı burayı tercih ettiği kesinlik kazanamamıştır. Barak Baba böylesi bir düşünsel siyasal birikimin tam merkezinde olan biridir. Bu durum onun düşünsel ve siyasal kimliğinin oluşmasında belirleyicidir.
Politik konumu hakkındaki tartışmalar
Prof. Fuat Köprülü’ye göre Barak Baba, “’nın sufiliğe etkisinin güzel bir örneği”dir. İlk dönemlerinde Baba İlyas’ın halifelerinden ’nın en iyi müritlerindendir. Sonraları, özellikle olgunluk döneminde aynı çığırdan olan Hacı Bektaş-ı Veli’nin halifelerinden Sarı Saltuk’un müridi olur ve ona olan bağlılığını sürdürür. Onun Sarı Saltuk’a bağlanması Kırım’a yerleştikten sonra olur.
“Velâyet-nâme”, Barak Baba’yı Hacı Bektaş-ı Veli’nin halifeleri arasından gösterir. Hacı Bektaş-ı Veli’nin; “Bir halifem de Barak Baba’dır, o gerçek bir erdir, ona söyleyin, Karesiye varsın, Balıkesri’ye gidip orasını yurt edinsin” dediği belirtilir. Bu durum Barak Baba’nın Bektaşîlik geleneği içerisinde yer aldığının, Bektaşilik Tarikatı’nın bir üyesi olduğunun kanıtıdır.
, Yazıcıoğlu, ve gibi eski yazarlar Barak Baba’nın Selçuklu prensi olduğunu yazarlar. Bedri Noyan ile de bu kaynakların görüşünü benimseyerek onu bir Selçuklu prensi olarak görürler. Sava göre, Barak Baba Bizans’a sığınan Selçuklu sultanı II. İzzeddin Keykavus’un iki oğlundan biridir. Çocuklar orada Hıristiyanlaşmışlardır. İkinci oğlu, Patrik oğul edinmiştir. Sarı Saltuk’un Patrik’le ilişkisi iyidir. Çocuğu Patrikten alarak Müslüman olarak yetiştirir ve kendine mürit edinir. Adını “Barak” kor. Sarı Saltuk’un ölümünden sonra Barak Anadolu’ya geçer.
Tarihsel olay doğrudur. Yalnız, Barak Baba’nın II. İzzeddin Keykavus’un oğlu olduğu kuşkuludur. Kaynaklar söylenceden öteye gitmiyorlar. Eğer sav doğruysa Barak Baba, Türkmenler’in “Barak” aşiretinden olmaması gerekir. Çünkü Selçuklu hanedan üyeleri Oğuzlar’ın Kınık boyundadırlar. O zaman Barak Baba ile Urfa, Gaziantep dolaylarında yaşayan arasından bir bağ olmaması gerekir. Bu bağ, sonradan kurulmuş olmalıdır. Görüldüğü kadarıyla Kıpçakca’dan “Köpek” anlamına gelen “Barak” adını da ona şeyhi Sarı Saltuk vermiştir. Barak aşiretinden olduğu için bu adı vermiş olmalıdır. Asıl adı bu değildir. Bu ad onun Kalenderî ve Kınık boyu yaşam felsefesine oldukça uymaktadır. Bu ad ona bu iki niteliğinden ötürü takılmış olmalıdır. Bana, onun Barak aşiretinden oluşu daha doğru gelmektedir.
İbn Hacer onun Tokatlı bir katibin çocuğu olduğunu yazar. Bu bilgiyi Prof. Z. V. Togan da mantıksal bulur. Zaten Tokat doğumlu olması da onun II. İzzeddin Keykavus'un oğlu olmadığını kanıtlar. Keykavus’un oğlu olsaydı Konya doğumlu olması gerekirdi. Ayrıca ’nın dedeleri Tokat’tan gelmektedirler ve bu Baraklar’dan oldukça saygı görmektedirler. Baraklar’ın bir bölümünü Selçuklu Hanedanı Tokat ve Yozgat dolaylarına yerleştirmişlerdir. Barak Baba, buralara yerleştirilen Baraklar’dan olmalıdır. Her iki yöredeki Baraklar arasındaki ilişki dedeler yoluyla kurulmuştur. Bilindiği gibi Alevi- Türrkmenliğin tüm özelliklerini taşıyan Baraklar I. Süleyman dönemine ait eski kayıtlarda Bayat boyunun bir oymağı olarak gözükür. Kimi araştırmalara göreyse Baraklar, XV. y. yılda Yeni-İl’in Dulkadirli koluna bağlı Barak adlı bir Cerid obasıdır.
Barak Baba, Kırım’da ’nın hizmetine girmiştir. Gazan Han(1295- 1304) ve oğlu Olcaytu-Muhammed Hudabende(1304- 1317)’nin saygısını görmüştür. Saray ve Tatar halkı tarafından sevilip sayılmaktadır. Halkın, Alevî İslâmı benimsemesini sağlamıştır. Onun saray ve halk tarafından benimsenmesinde, Moğol şamanlığına benzer bir inanç görünümü sergilemesinin rolü olmuştur. On İki İmamcı Şiiliğin Moğol yönetimince benimsenmesi, resmi mezhep olarak alınması ve ülkede hutbelerin On İki İmam adına okutulması Barak Baba sayesinde olmuştur. Halk arasında da “Moğollar’ın şeyhi”, “Tatar şeyhi” ve “Barak Suvar” olarak adlandırılmaktadır.
Barak Baba, İran'da iki Moğol hükümdarlarının yakınında siyasi inancını gizleyen bir şaman Anadolu Türkmen dervişidir.
Yaşam felsefesi
Aynı gelenek içerisinde yer alan Yunus Emre de bir şiirinde ondan söz eder ve pîri Taptuk Emre’nin yakını olduğunu belirtir. Yunus’un dizelerinde bu bağıntı şöyle kurulur:
- Yunus’a Tapduk’dan oldı hem Barak’tan Saltık’a
- Bu nasip çün cuş kıldı ben nice pinhan olam
Şaman-Sufi karışımı bir tutum sergiler. Saçı, sakalı tıraşlı, uzun bıyıklı, belden yukarısı çıplak, el ve ayak bilekleri demirden halkalı, başında boynuzlu bir maskeyle dolaşmakta, çalgı çalmaktadır. Bu durumuyla “zavallıları eğlendirmek istediğini” belirtmektedir. Onun bu tavırları, Sünni inanç ilkelerine pek uymamaktadır. Eski Yunan’ın andıran bir yaşam felsefesi ve davranışı vardır. Haydar’îyye/Kalenderî’lerindendir. Amasya’da halkı “Al-î aba sevgisi”ne çağırmıştır. Ötedünyaya inanmamakta, ruhgöçüne inanmaktadır. Tanrı’nın Ali’nin kişiliğinden ortaya çıktığına ve sonradan Sultan Muhammed Hüdabende’yle birleştiğine inanmaktadır. Farzların özünün “Ali sevgisi” olduğunu savunmaktadır. Güzelleri “Tanrı” olarak görüp, secde etmektedir. Mala mülke değer vermez, kendisine verilen paraları herkesle paylaşmaktadır.
Hurûfîlik, Bektaşîlik ve Yâresânîlik akımları üzerindeki etkileri
Tarihler çoğukez genel adlandırmalardan bulunarak Barak Baba’yı “şiî” olarak nitelendirirler. Oysa tenasüh, Ali ruhunun başkalarından ortaya çıkması gibi inançlara hem Şiîlik, hem de Caferîlik oldukça karşıdır. Kaldı ki, Sarı Saltuk’un müritlerinden olması da onu şiî olmaktan alı kor. Oysa o, bu düşünceleriyle gerek 14. ve 15. yüzyıllarda Azerbaycan’da ortaya çıkan Fadl Allah Astarâbadî’nin Hurûfîliği ve Gilanlı Mahmud Pasikhanî’nin Nûktâvîliği olsun, gerekse daha sonraları Safevî İran’nında Sultan Sahak tarafından kurulan Ali İlâhîlik ile 16. yüzyıl başlarında Anadolu'da benzer şekilde Balım Sultan tarafından kurumsallaştırılacak olan Bektaşîliğin temellerini atmıştır.
Ölümü
Olcaytu Muhammed Hüdâbende’nin sarayında çok önemli görevler üstlenen, mezheben Hûlman’îyye ve i’tikaden İbâh’îyye ile Hulûl’îyye’den olan Burak Baba, Suriye kıt’asında ve Halep civarında oturan Türkmen aşîretlerinin arasında dolaşarak halkı “Şîʿa-i Bâtın’îyye” mezhebine katılmağa dâvet etmekteydi. Aslen Baba İlyas’ın halifelerinden Aybek Baba’nın müridi olan Burak Baba ve mensupları Elemût’taki “Hükümet-i Melâhide-i Bâtın’îyye” dâîleriydiler.
Barak Baba, sarayda oldukça saygındır. Elçi kurullarında o da görevlendirilmektedir. 1306 yılında Memlüklü sultanıyla görüşmek için bir dervişler topluluğuyla Şam’a gönderilmiştir. Şerî İslâma uymayan tutumu oldukça tepki çekmiştir. Bir yıl sonra da Geylan emiri Kutlu Şah’a elçi olarak gönderilmiştir. H. 705 / M. 1306 yılında Şam’a gelen bu “bâtıni-babası” burada meşhur şair Sirâc’ed-Dîn Haccar’ın şiddetli hicviyeleriyle büyük itibar kaybına uğradı. Geylan emiri şeyh ve müslüman olmasına karşın Barak Baba’nın Sünni İslâm dışı tutumuna aşırı tepki göstermiş, “Müslüman biri olarak, Müslüman olamayanlara yardımcı olmaması gerektiği gerekçesiyle” H. 706 / M. 1307 yılında kendisine uygulanan “Hadd-i Şerri” cezasının etkisiyle öldü.
Hûlman’îyye mezhebi gereği güzel çocuklara Tanrı diye secde eden Burak Baba İlhanlı saraylarındaki evliyâlar içinde en kibarı olarak nâm salmıştı. Olcaytu Muhammed Hudabende bu olay üzerine Geylanlıları asker göndererek cezalandırmış, şeyhinin ölüsünü Azerbaycan’daki Sultaniye kentine getirtmiş ve orada gömerek kendisine bir türbe yaptırmıştır. Dervişlerine vakıflar ayırmış ve zaviyeler yaptırmıştır.
Barak’îyyûn Tarikâtı
Barak Baba’nın geniş bir müritler topluluğu oluşmuştur. Türkmen/Alevî-Bektaşîlik çerçevesinde kalan bu topluluk kendisinden sonra da sürmüştür. Onun bu bağlılar topluluğuna “Baraklılar (Barağiyûn/Barak’îyyûn)” denmiştir. Cahit Öztelli bu adın verilişini Barak Baba’ya olan tarikât ilişkisine değil de, Barak Baba’nın Barak aşiretinden olmasına bağlar. Oysa durum tam da böyle değildir. Güneydoğu Anadolu’daki Alevî Barak aşiretinin dedelerinin Tokat’tan gitmesi aşiret Baraklılar’la tarikât ilişkisi sonucu oluşan Baraklılar’ın zamanla bütünleştiği, kaynaştığı ve aynı adı taşıdıkları anlaşılmaktadır. Baraklar’ın tarikât nitelikli varlıklarına 14. yüzyıl ortalarında rastlanır. Abdülbaki Gölpınarlı 1351 tarihini taşıyan mezar taşlarından bu izlenimi edinir. Baraklılar Timur döneminde de(1370- 1405) İran’da varlıklarını önemli biçimde sürdürürler.
Barak Baba’nın on sayfalık şathiye biçiminde “” adını taşıyan Çağatayca bir risalesi vardır. Kitap, masal edebiyatına kaynak olacak bir gereçler yığınıdır. Farsça bir açıklaması vardır. Kitap, 1449’da İlyas adlı birince Türkçe’ye çevrilerek yazılmıştır. Kitabın bilinen bu en eski nüshası Amasya Kütüphanesi’ndedir.
Baraklar'ın Günümüzde Yaşadıkları Yerler
Günümüzde en çok Anadolu'da Gaziantep ve çevresinde Barak köyleri bulunurken buralar dışında Kırıkkale'de (Barak Köyü/Keskin),Kayseri'de Şıhbarak köyü Yozgat'ta,Niğde'de (Barak Köyü ve Yakacık Köyü/Altunhisar), Çorum'da (Barak Köyü/Bayat), Nevşehir'de (Aşağıbarak Köyü/Hacıbektaş), Trabzon'da(Bozdoğan/Akçaabat) Afyon (Sandıklı) Çankırı(boyalca(eski ad) Esentepe mah.gibi Anadolu'nun değişik yerlerinde ve Suriye'nin 81 köyünde yaşamaktadırlar.
Baraklar'ın Şiîlik mezhepleri arasındaki konumu
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
- Barak Odası11 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Kaynakça
- ^ Bedr’ed-Dîn Mahmud Aynî, İkd’ûl-Cûmman (Burak Baba’nın Ebû'l-Bekâ Baba İlyâs’ın “Çehariyâr” adı verilen dört halifesinden biri olan Aybek Baba’nın müridi olduğunu belirtmektedir.)
- ^ Öz, Mustafa, Mezhepler Tarihi ve Terimleri Sözlüğü, Ensar Yayıncılık, 2011.
- ^ Muhammed Ebû Zehra: Mezhepler Tarihi, Sayfa 225, Düşün Yayıncılık, İstanbul, 2011. (Câ’bir, i’tikad ve imân esasları konusunda Câ’fer-i Sâdık’tan ders almış ve onun i’tikadını benimsemiştir. Câ’bir bin Hayyân, Câf’er-i Sadık’ın îlmini topladığı beşyüz risâlesini bir araya getirerek tek bir kitâp halinde yayınlamıştır. Câ’bir bu risâlelerin, kendisinin Câf’er-i Sadık’tan edindiği feyz ve ilhâmlar sayesinde teşekkül ettiğini belirtmiştir.)
- ^ Muhammed Ebû Zehra, Mezhepler Tarihi, Sayfa 225, Düşün Yayıncılık, İstanbul, 2011. (İmâm Câ’fer’in Allah’ın mevcûdiyetini bilme gayesi için Kozmoloji ilmiyle uğraştığını bildiren deliller vardır. Elde ettiği bilgileri Allah’ın vahdaniyetini ispat etmek amacıyla kullanmıştır. Bu konuda, İmâm Câ’fer-i Sadık, Kur'an’in evren ve tabiât hakkında bilgiler vererek insanları düşündürme methodunu uygulamıştır. Mufaddal bin Amra’ya yazdırdığı “Risalet-ût Tevhîd” adlı kitabında tabiât olaylarının insanın hizmetine sunulmuş olduğunu öne sürerek, hepsinin bir yaratıcının eseri olması gerekliliği hakkında yürüttüğü fikirlerini savunmuştur.)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Barak Baba d 1257 Tokat Hoy o 1307 unlu bir Babai dervisidir Kesin olarak nerede dogdugu bilinmemektedir Anadolu nun Selcuklu Turklerinin eline gecmesinden sonra Muslumanlastirilmasi gorevini bu buyuk zatlara vermesi ile Anadolu daki cesitli tekke ve zaviyeler bu insanlar tarafindan devamli dolasilir olmustur Tum Anadoluda bunlarin izleri ve sayginliklari surdurulmustur Afyonun Sandikli ilcesinde de bir turbesi yer almaktadir Burada yalniz Barak in degil Sari Saltuk un ve Taptuk Emre nin de mezarlarinin olmasi acaba Barak in hocalarinin yaninda mi olmak arzusundan dolayi mi yoksa Babailik hareketinin merkezi olmasindan mi burayi tercih ettigi kesinlik kazanamamistir Barak Baba boylesi bir dusunsel siyasal birikimin tam merkezinde olan biridir Bu durum onun dusunsel ve siyasal kimliginin olusmasinda belirleyicidir Politik konumu hakkindaki tartismalarProf Fuat Koprulu ye gore Barak Baba nin sufilige etkisinin guzel bir ornegi dir Ilk donemlerinde Baba Ilyas in halifelerinden nin en iyi muritlerindendir Sonralari ozellikle olgunluk doneminde ayni cigirdan olan Haci Bektas i Veli nin halifelerinden Sari Saltuk un muridi olur ve ona olan bagliligini surdurur Onun Sari Saltuk a baglanmasi Kirim a yerlestikten sonra olur Velayet name Barak Baba yi Haci Bektas i Veli nin halifeleri arasindan gosterir Haci Bektas i Veli nin Bir halifem de Barak Baba dir o gercek bir erdir ona soyleyin Karesiye varsin Balikesri ye gidip orasini yurt edinsin dedigi belirtilir Bu durum Barak Baba nin Bektasilik gelenegi icerisinde yer aldiginin Bektasilik Tarikati nin bir uyesi oldugunun kanitidir Yazicioglu ve gibi eski yazarlar Barak Baba nin Selcuklu prensi oldugunu yazarlar Bedri Noyan ile de bu kaynaklarin gorusunu benimseyerek onu bir Selcuklu prensi olarak gorurler Sava gore Barak Baba Bizans a siginan Selcuklu sultani II Izzeddin Keykavus un iki oglundan biridir Cocuklar orada Hiristiyanlasmislardir Ikinci oglu Patrik ogul edinmistir Sari Saltuk un Patrik le iliskisi iyidir Cocugu Patrikten alarak Musluman olarak yetistirir ve kendine murit edinir Adini Barak kor Sari Saltuk un olumunden sonra Barak Anadolu ya gecer Tarihsel olay dogrudur Yalniz Barak Baba nin II Izzeddin Keykavus un oglu oldugu kuskuludur Kaynaklar soylenceden oteye gitmiyorlar Eger sav dogruysa Barak Baba Turkmenler in Barak asiretinden olmamasi gerekir Cunku Selcuklu hanedan uyeleri Oguzlar in Kinik boyundadirlar O zaman Barak Baba ile Urfa Gaziantep dolaylarinda yasayan arasindan bir bag olmamasi gerekir Bu bag sonradan kurulmus olmalidir Goruldugu kadariyla Kipcakca dan Kopek anlamina gelen Barak adini da ona seyhi Sari Saltuk vermistir Barak asiretinden oldugu icin bu adi vermis olmalidir Asil adi bu degildir Bu ad onun Kalenderi ve Kinik boyu yasam felsefesine oldukca uymaktadir Bu ad ona bu iki niteliginden oturu takilmis olmalidir Bana onun Barak asiretinden olusu daha dogru gelmektedir Ibn Hacer onun Tokatli bir katibin cocugu oldugunu yazar Bu bilgiyi Prof Z V Togan da mantiksal bulur Zaten Tokat dogumlu olmasi da onun II Izzeddin Keykavus un oglu olmadigini kanitlar Keykavus un oglu olsaydi Konya dogumlu olmasi gerekirdi Ayrica nin dedeleri Tokat tan gelmektedirler ve bu Baraklar dan oldukca saygi gormektedirler Baraklar in bir bolumunu Selcuklu Hanedani Tokat ve Yozgat dolaylarina yerlestirmislerdir Barak Baba buralara yerlestirilen Baraklar dan olmalidir Her iki yoredeki Baraklar arasindaki iliski dedeler yoluyla kurulmustur Bilindigi gibi Alevi Turrkmenligin tum ozelliklerini tasiyan Baraklar I Suleyman donemine ait eski kayitlarda Bayat boyunun bir oymagi olarak gozukur Kimi arastirmalara goreyse Baraklar XV y yilda Yeni Il in Dulkadirli koluna bagli Barak adli bir Cerid obasidir Barak Baba Kirim da nin hizmetine girmistir Gazan Han 1295 1304 ve oglu Olcaytu Muhammed Hudabende 1304 1317 nin saygisini gormustur Saray ve Tatar halki tarafindan sevilip sayilmaktadir Halkin Alevi Islami benimsemesini saglamistir Onun saray ve halk tarafindan benimsenmesinde Mogol samanligina benzer bir inanc gorunumu sergilemesinin rolu olmustur On Iki Imamci Siiligin Mogol yonetimince benimsenmesi resmi mezhep olarak alinmasi ve ulkede hutbelerin On Iki Imam adina okutulmasi Barak Baba sayesinde olmustur Halk arasinda da Mogollar in seyhi Tatar seyhi ve Barak Suvar olarak adlandirilmaktadir Barak Baba Iran da iki Mogol hukumdarlarinin yakininda siyasi inancini gizleyen bir saman Anadolu Turkmen dervisidir Yasam felsefesiAyni gelenek icerisinde yer alan Yunus Emre de bir siirinde ondan soz eder ve piri Taptuk Emre nin yakini oldugunu belirtir Yunus un dizelerinde bu baginti soyle kurulur Yunus a Tapduk dan oldi hem Barak tan Saltik a Bu nasip cun cus kildi ben nice pinhan olam Saman Sufi karisimi bir tutum sergiler Saci sakali tirasli uzun biyikli belden yukarisi ciplak el ve ayak bilekleri demirden halkali basinda boynuzlu bir maskeyle dolasmakta calgi calmaktadir Bu durumuyla zavallilari eglendirmek istedigini belirtmektedir Onun bu tavirlari Sunni inanc ilkelerine pek uymamaktadir Eski Yunan in andiran bir yasam felsefesi ve davranisi vardir Haydar iyye Kalenderi lerindendir Amasya da halki Al i aba sevgisi ne cagirmistir Otedunyaya inanmamakta ruhgocune inanmaktadir Tanri nin Ali nin kisiliginden ortaya ciktigina ve sonradan Sultan Muhammed Hudabende yle birlestigine inanmaktadir Farzlarin ozunun Ali sevgisi oldugunu savunmaktadir Guzelleri Tanri olarak gorup secde etmektedir Mala mulke deger vermez kendisine verilen paralari herkesle paylasmaktadir Hurufilik Bektasilik ve Yaresanilik akimlari uzerindeki etkileri Tarihler cogukez genel adlandirmalardan bulunarak Barak Baba yi sii olarak nitelendirirler Oysa tenasuh Ali ruhunun baskalarindan ortaya cikmasi gibi inanclara hem Siilik hem de Caferilik oldukca karsidir Kaldi ki Sari Saltuk un muritlerinden olmasi da onu sii olmaktan ali kor Oysa o bu dusunceleriyle gerek 14 ve 15 yuzyillarda Azerbaycan da ortaya cikan Fadl Allah Astarabadi nin Hurufiligi ve Gilanli Mahmud Pasikhani nin Nuktaviligi olsun gerekse daha sonralari Safevi Iran ninda Sultan Sahak tarafindan kurulan Ali Ilahilik ile 16 yuzyil baslarinda Anadolu da benzer sekilde Balim Sultan tarafindan kurumsallastirilacak olan Bektasiligin temellerini atmistir OlumuOlcaytu Muhammed Hudabende nin sarayinda cok onemli gorevler ustlenen mezheben Hulman iyye ve i tikaden Ibah iyye ile Hulul iyye den olan Burak Baba Suriye kit asinda ve Halep civarinda oturan Turkmen asiretlerinin arasinda dolasarak halki Siʿa i Batin iyye mezhebine katilmaga davet etmekteydi Aslen Baba Ilyas in halifelerinden Aybek Baba nin muridi olan Burak Baba ve mensuplari Elemut taki Hukumet i Melahide i Batin iyye daileriydiler Barak Baba sarayda oldukca saygindir Elci kurullarinda o da gorevlendirilmektedir 1306 yilinda Memluklu sultaniyla gorusmek icin bir dervisler topluluguyla Sam a gonderilmistir Seri Islama uymayan tutumu oldukca tepki cekmistir Bir yil sonra da Geylan emiri Kutlu Sah a elci olarak gonderilmistir H 705 M 1306 yilinda Sam a gelen bu batini babasi burada meshur sair Sirac ed Din Haccar in siddetli hicviyeleriyle buyuk itibar kaybina ugradi Geylan emiri seyh ve musluman olmasina karsin Barak Baba nin Sunni Islam disi tutumuna asiri tepki gostermis Musluman biri olarak Musluman olamayanlara yardimci olmamasi gerektigi gerekcesiyle H 706 M 1307 yilinda kendisine uygulanan Hadd i Serri cezasinin etkisiyle oldu Hulman iyye mezhebi geregi guzel cocuklara Tanri diye secde eden Burak Baba Ilhanli saraylarindaki evliyalar icinde en kibari olarak nam salmisti Olcaytu Muhammed Hudabende bu olay uzerine Geylanlilari asker gondererek cezalandirmis seyhinin olusunu Azerbaycan daki Sultaniye kentine getirtmis ve orada gomerek kendisine bir turbe yaptirmistir Dervislerine vakiflar ayirmis ve zaviyeler yaptirmistir Barak iyyun TarikatiBarak Baba nin genis bir muritler toplulugu olusmustur Turkmen Alevi Bektasilik cercevesinde kalan bu topluluk kendisinden sonra da surmustur Onun bu baglilar topluluguna Baraklilar Baragiyun Barak iyyun denmistir Cahit Oztelli bu adin verilisini Barak Baba ya olan tarikat iliskisine degil de Barak Baba nin Barak asiretinden olmasina baglar Oysa durum tam da boyle degildir Guneydogu Anadolu daki Alevi Barak asiretinin dedelerinin Tokat tan gitmesi asiret Baraklilar la tarikat iliskisi sonucu olusan Baraklilar in zamanla butunlestigi kaynastigi ve ayni adi tasidiklari anlasilmaktadir Baraklar in tarikat nitelikli varliklarina 14 yuzyil ortalarinda rastlanir Abdulbaki Golpinarli 1351 tarihini tasiyan mezar taslarindan bu izlenimi edinir Baraklilar Timur doneminde de 1370 1405 Iran da varliklarini onemli bicimde surdururler Barak Baba nin on sayfalik sathiye biciminde adini tasiyan Cagatayca bir risalesi vardir Kitap masal edebiyatina kaynak olacak bir gerecler yiginidir Farsca bir aciklamasi vardir Kitap 1449 da Ilyas adli birince Turkce ye cevrilerek yazilmistir Kitabin bilinen bu en eski nushasi Amasya Kutuphanesi ndedir Baraklar in Gunumuzde Yasadiklari YerlerGunumuzde en cok Anadolu da Gaziantep ve cevresinde Barak koyleri bulunurken buralar disinda Kirikkale de Barak Koyu Keskin Kayseri de Sihbarak koyu Yozgat ta Nigde de Barak Koyu ve Yakacik Koyu Altunhisar Corum da Barak Koyu Bayat Nevsehir de Asagibarak Koyu Hacibektas Trabzon da Bozdogan Akcaabat Afyon Sandikli Cankiri boyalca eski ad Esentepe mah gibi Anadolu nun degisik yerlerinde ve Suriye nin 81 koyunde yasamaktadirlar Baraklar in Siilik mezhepleri arasindaki konumu Hasim bin ʿAbd Menaf Hasimogullari ʿAbd el Muttalib bin Hasim Amine bint Vehb ʿAbd Allah bin ʿAbd el Muttalib Ebu Talib Ez Zubeyr Hamza Abbas binʿAbd el Muttalib Hatice bint Huveylid Muhammed ʿAbd Allah bin Abbas Fatima Ali Havlet bint Ca fer Ali bin ʿAbd Allah Selman i Farisi Hasan bin Ali Huseyin Seyyid es Suheda Muhammed bin Hanefiyye Abbasiler Muhammed el Imam bin Ali bin el Abbas Hasan bin Zeyyid Zeyyid bin Hasan Hasan el Mu tena Zeynelabidin Keysanilik Bu Muslim iyye Mazdekcilik Taberistan Alavileri Hasan bin Zeyd ʿAbd Allah el Kamil Muhammed el Bakir Zeyd bin Ali es Sehid Sinbad Neo Mazdekcilik Ibrahim bin ʿAbd Allah Muhammed bin ʿAbd Allah Muhammed bin Abdullah el Mehdi Idrisiler Zeyd iyye Imamet Zeydilik El Mukanna iyye Hurremiyye Babek Hurremi Yahya bin ʿAbd Allah Zu n Nun el Misri Ca bir bin Hayyan Caʿfer es Sadik Hasan bin Zeyd ul Alevi Kizilbas Gnostisizm Beyazid i Bestami ʿAbd Allah el Eftah bin Caʿfer i Sadik Ismail bin Ca fer es Sadik Musa el Kazim Cepniler Tahtacilar Fethilik Eftah iyye Vafi Ahmed ʿAbd Allah bin Muhammed bin Isma il el Vafi Muhammed bin Isma il es Sakir Yediciler Ali er Riza Taberistan Zeydi Alaviler Emirligi Melamilik Muhammed bin ʿAbd Allah el Eftah Taki Muhammed ʿAhmed bin ʿAbd Allah bin Muhammed et Taki Ismaililik Isma il iyye Yedicilik Muhammed el Cevad Tavvusilik Tavvus iyye Alticilik Batinilik Isma il iyye Ezoterizm Tasavvuf Razi ʿAbd Allah Huseyin bin ʿAhmed bin ʿAbd Allah ez Zeki Kufeli Hamdan Karmat Karmatiyye Yediciler Ali el Hadi Vakifilik Vakif iyye Mitraizm Sabiilik Mehdi Fatimi Ebu Saʿid Hasan bin Behram Cennabi Bahreyn Hasan el Askeri Muhammed bin Ali en Naki Muhammedilik Muhammed iyye Muhammed ed Derezi Fatimi Devleti Karmatilik Yediciler elʿBakl iyye Muhammed el Mehdi FazlʿAllah Esterabadi Hurufilik Muhammad bin Nusayr Durzilik Mustalilik Nizarilik On Iki Imam Hurufilik Nusayrilik Mecid iyye Hafiz iyye Tayyib iyye Turkistan Aleviligi Kabbalah Sunni Buhra DavudiʿBuhra 1094 Alamut Kalesi Sabbahiyye Muhammed Kebir Arizi Mahmud Pasikhani Caʿferi Buhra 1426 Patani Buhra 1538 SuleymaniʿBuhra 1591 Alavi Buhra 1625 Tacu l Arifin Ebu l Vefa Vefailik Vefa iyye Nuktavilik Hurufilik Hebtiahs Buhra 1754 Etbei MelekʿBuhra 1840 Ileri Davudi Buhra 1977 Tac ed Din Geylani Halvet iyye Zahid iyye Ebu l Beka Baba Ilyas Babailik Baba iyye Seyyid Nesimi Huruf iyye Yusuf Hemedani Melamet iyye Kalender iyye Uveys bin Amir i Kareni Uveys iyye Imamet Isnaaseriyye ogretisi Safi ud Din Ishak Safev iyye Baba Ishak Ishak iyye Dedebabalik Bektas iyye Ahmed Yesevi Yesevilik Melamet iyye Hallac i Mansur En el Hak Cuneyd El Bagdadi Sadr ed Din Musa Hoca Ala ed Din Ali Hamid ud Din i Veli Haci Bayram i Veli Ahmed er Rifai Kutb ud Din Haydar Kalenderilik Yesevilik Muhy ud Din i Arabi Sufi metafizigi Abdulkadir Geylani Kadir iyye Seyh Ibrahim Cuneyd Haydar Bayram iyye Celvet iyye Aziz Mahmud Hudayi Rifa iyye Haci Bektas i Veli Haydarilik Ekberilik Sadr ed Din Konevi Ekber iyye Yefa i Sah Ni metullah i Veli Sultan Ali MirzaSafevi Devleti I Ismail Sari Saltik Dede Saltuk iyye Galip Hasan Kuscuoglu Ahi Evran Ahilik Kizilbas Ni metullah iyye Isna aser iyye Barak iyyun Galibi Tarikati Taptuk Emre Abdal Musa Burhan ed Din Halil ullah Alevilik Kurt Aleviligi Yunus Emre Balim Sultan Nadir Sah Sultan Sahak Adiyy bin Musafir Kaygusuz Abdal Bektasilik Nurbaks iyye Caʿfer iyye Yaresaniler Ezidiler Ali iyye Harabat iyye Usuli Ahbari Pir Sultan Abdal Celal iyye Afsarlar Luviler Kabalizm Kul Himmet Kacar Hanedani Isik Aleviligi Seyhilik Babilik Velayet i Fakih ya Hukumet i Islami Ezeli Babiler Bahailik Iran Ayrica bakinizBarak AtaDis baglantilarBarak Odasi11 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kaynakca Bedr ed Din Mahmud Ayni Ikd ul Cumman Burak Baba nin Ebu l Beka Baba Ilyas in Cehariyar adi verilen dort halifesinden biri olan Aybek Baba nin muridi oldugunu belirtmektedir Oz Mustafa Mezhepler Tarihi ve Terimleri Sozlugu Ensar Yayincilik 2011 Muhammed Ebu Zehra Mezhepler Tarihi Sayfa 225 Dusun Yayincilik Istanbul 2011 Ca bir i tikad ve iman esaslari konusunda Ca fer i Sadik tan ders almis ve onun i tikadini benimsemistir Ca bir bin Hayyan Caf er i Sadik in ilmini topladigi besyuz risalesini bir araya getirerek tek bir kitap halinde yayinlamistir Ca bir bu risalelerin kendisinin Caf er i Sadik tan edindigi feyz ve ilhamlar sayesinde tesekkul ettigini belirtmistir Muhammed Ebu Zehra Mezhepler Tarihi Sayfa 225 Dusun Yayincilik Istanbul 2011 Imam Ca fer in Allah in mevcudiyetini bilme gayesi icin Kozmoloji ilmiyle ugrastigini bildiren deliller vardir Elde ettigi bilgileri Allah in vahdaniyetini ispat etmek amaciyla kullanmistir Bu konuda Imam Ca fer i Sadik Kur an in evren ve tabiat hakkinda bilgiler vererek insanlari dusundurme methodunu uygulamistir Mufaddal bin Amra ya yazdirdigi Risalet ut Tevhid adli kitabinda tabiat olaylarinin insanin hizmetine sunulmus oldugunu one surerek hepsinin bir yaraticinin eseri olmasi gerekliligi hakkinda yuruttugu fikirlerini savunmustur