Neptünyum (Np), uranyumun nötronlarla bombardımanından yapay olarak elde edilen, atom numarası 93, atom ağırlığı 239 olan, radyoaktif bir element.
Görünüş | gümüşî | |||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Kütle numarası | [237] | |||||||||||||||||||||||||||||||
Periyodik tablodaki yeri | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||
Atom numarası (Z) | 93 | |||||||||||||||||||||||||||||||
Grup | n/a | |||||||||||||||||||||||||||||||
Periyot | 7. periyot | |||||||||||||||||||||||||||||||
Blok | (f bloku) | |||||||||||||||||||||||||||||||
Elektron dizilimi | [Rn] 5f4 6d1 7s2 | |||||||||||||||||||||||||||||||
Kabuk başına elektron | 2, 8, 18, 32, 22, 19, 2 | |||||||||||||||||||||||||||||||
Fiziksel özellikler | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Faz (SSB'de) | katı | |||||||||||||||||||||||||||||||
Erime noktası | 912±3 K (639±3 °C, 1182±5 °F) | |||||||||||||||||||||||||||||||
Kaynama noktası | 4447 K (4174 °C; 7545,2 °F) | |||||||||||||||||||||||||||||||
Yoğunluk (SSB'de) | 20,45 g/L | |||||||||||||||||||||||||||||||
3,20 | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Buharlaşma entalpisi | 336 kJ/mol | |||||||||||||||||||||||||||||||
Atom özellikleri | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Yükseltgenme durumları | +2, +3, +4,+5, +6, +7 (amfoter oksit) | |||||||||||||||||||||||||||||||
Elektronegatiflik | Pauling ölçeği: 1,36 | |||||||||||||||||||||||||||||||
İyonlaşma enerjileri |
| |||||||||||||||||||||||||||||||
Atom yarıçapı | Deneysel: 155 pm | |||||||||||||||||||||||||||||||
Kovalent yarıçapı | 190±1 pm | |||||||||||||||||||||||||||||||
Elementin spektrum çizgileri | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Diğer özellikleri | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Doğal oluşum | Bozunma sonucu | |||||||||||||||||||||||||||||||
Isı iletkenliği | (300 K) 6,3 W/(m·K) | |||||||||||||||||||||||||||||||
Elektrik direnci | (22 °C) 1,220 Ω·m | |||||||||||||||||||||||||||||||
CAS Numarası | 7439-99-8 | |||||||||||||||||||||||||||||||
Ana izotopları | ||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Tarihçe
93 atom numaralı Neptünyum, transuranyum ailesi olarak bilinen elementlerden birisi olup yapay olarak elde edilebilen radyoaktif bir elementtir. Ek olarak, bulunan ilk transuranyum elementidir. Neptünyumun 239 kütle numaralı izotopu, 1940 yılında Edwin M. McMillan ve tarafından uranyumun siklotrondan üretilen nötronlarla bombardıman edilmesiyle elde edilmiştir.
Doğadaki varlığı
Uzun bir süre neptünyumun doğada bulunmadığına inanılmış, fakat son yapılan araştırmalarda, nötronların neden olduğu transmutasyon (dönüşüm) reaksiyonları nedeniyle, uranyum madenlerinde eser miktarda oluştuğu anlaşılmıştır. Ancak, bunun herhangi bir maden değeri olmadığından, Dünya'da neptünyum madenciliği diye bir olgu da bulunmamaktadır.
Üretim
Neptünyumu yüksek miktarlarda elde edebilmenin tek yolu, nükleer reaktörlerde veya hızlandırıcılarda uranyumun nötronlarla bombardımanıdır. Bunun sonucunda oluşan neptünyum, bombardıman edilen veya reaktörlerde yakıt olarak kullanılan uranyumun yeniden işlenmesi ile elde edilebilir. Bu yöntem de ileri düzeyde nükleer teknoloji gerektirmektedir.
Nükleer teknoloji alanında ileri seviyedeki ülkeler daha çok araştırma amaçlı (nötron detektörleri gibi) kullanım için neptünyumu yapay olarak üretmektedir. Üretilen ilk transuranyum elementidir. Amerikalı iki fizikçi Edwin M. McMillan ve Phillip H.Abelson ilk kez neptünyum izotop Np-239'u uranyum nötronlarıyla bombardıman ederek biçimlendirdiler (1940). Neptünyumun çeşitli izotopları vardır. En bilineni Np-237'dir. Yarı ömrü 2140000 yıldır.
Kaynakça
- ^ Np(II), (III) and (IV) have been observed, see Dutkiewicz, Michał S.; Apostolidis, Christos; Walter, Olaf; Arnold, Polly L (2017). "Reduction chemistry of neptunium cyclopentadienide complexes: from structure to understanding". Chem. Sci. 8 (4): 2553–2561. doi:10.1039/C7SC00034K. (PMC) 5431675 $2. (PMID) 28553487.
- ^ Stwertka, Albert (2018). A guide to the elements (4. bas.). New York, NY: Oxford University Press. ISBN .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Neptunyum Np uranyumun notronlarla bombardimanindan yapay olarak elde edilen atom numarasi 93 atom agirligi 239 olan radyoaktif bir element Neptunyum 93NpGorunusgumusiKutle numarasi 237 Periyodik tablodaki yeriHidrojen HelyumLityum Berilyum Bor Karbon Azot Oksijen Flor NeonSodyum Magnezyum Aluminyum Silisyum Fosfor Kukurt Klor ArgonPotasyum Kalsiyum Skandiyum Titanyum Vanadyum Krom Manganez Demir Kobalt Nikel Bakir Cinko Galyum Germanyum Arsenik Selenyum Brom KriptonRubidyum Stronsiyum Itriyum Zirkonyum Niyobyum Molibden Teknesyum Rutenyum Rodyum Paladyum Gumus Kadmiyum Indiyum Kalay Antimon Tellur Iyot KsenonSezyum Baryum Lantan Seryum Praseodim Neodimyum Prometyum Samaryum Evropiyum Gadolinyum Terbiyum Disprozyum Holmiyum Erbiyum Tulyum Iterbiyum Lutesyum Hafniyum Tantal Tungsten Renyum Osmiyum Iridyum Platin Altin Civa Talyum Kursun Bizmut Polonyum Astatin RadonFransiyum Radyum Aktinyum Toryum Protaktinyum Uranyum Neptunyum Plutonyum Amerikyum Kuriyum Berkelyum Kaliforniyum Aynstaynyum Fermiyum Mendelevyum Nobelyum Lavrensiyum Rutherfordiyum Dubniyum Seaborgiyum Bohriyum Hassiyum Meitneriyum Darmstadtiyum Rontgenyum Kopernikyum Nihoniyum Flerovyum Moskovyum Livermoryum Tennesin Oganesson Pm Np UqsUranyum Neptunyum PlutonyumAtom numarasi Z 93Grupn aPeriyot7 periyotBlok f blokuElektron dizilimi Rn 5f4 6d1 7s2Kabuk basina elektron2 8 18 32 22 19 2Fiziksel ozelliklerFaz SSB de katiErime noktasi912 3 K 639 3 C 1182 5 F Kaynama noktasi4447 K 4174 C 7545 2 F Yogunluk SSB de 20 45 g L3 20 Buharlasma entalpisi336 kJ molAtom ozellikleriYukseltgenme durumlari 2 3 4 5 6 7 amfoter oksit ElektronegatiflikPauling olcegi 1 36Iyonlasma enerjileri1 604 5 kJ molAtom yaricapiDeneysel 155 pmKovalent yaricapi190 1 pmBir spektrum araligindaki renk cizgileriElementin spektrum cizgileriDiger ozellikleriDogal olusumBozunma sonucuIsi iletkenligi 300 K 6 3 W m K Elektrik direnci 22 C 1 220 W mCAS Numarasi7439 99 8Ana izotoplariIzotop Bolluk Yari omur t1 2 Bozunma turu Urun235Np yapay 396 1 d aEY 235U236Np yapay 1 54 105 y EYb 236Pua237Np 2 144 106 y a239Np iz 2 356 d b 239PuTarihce93 atom numarali Neptunyum transuranyum ailesi olarak bilinen elementlerden birisi olup yapay olarak elde edilebilen radyoaktif bir elementtir Ek olarak bulunan ilk transuranyum elementidir Neptunyumun 239 kutle numarali izotopu 1940 yilinda Edwin M McMillan ve tarafindan uranyumun siklotrondan uretilen notronlarla bombardiman edilmesiyle elde edilmistir Dogadaki varligiUzun bir sure neptunyumun dogada bulunmadigina inanilmis fakat son yapilan arastirmalarda notronlarin neden oldugu transmutasyon donusum reaksiyonlari nedeniyle uranyum madenlerinde eser miktarda olustugu anlasilmistir Ancak bunun herhangi bir maden degeri olmadigindan Dunya da neptunyum madenciligi diye bir olgu da bulunmamaktadir UretimNeptunyum Neptunyumu yuksek miktarlarda elde edebilmenin tek yolu nukleer reaktorlerde veya hizlandiricilarda uranyumun notronlarla bombardimanidir Bunun sonucunda olusan neptunyum bombardiman edilen veya reaktorlerde yakit olarak kullanilan uranyumun yeniden islenmesi ile elde edilebilir Bu yontem de ileri duzeyde nukleer teknoloji gerektirmektedir Nukleer teknoloji alaninda ileri seviyedeki ulkeler daha cok arastirma amacli notron detektorleri gibi kullanim icin neptunyumu yapay olarak uretmektedir Uretilen ilk transuranyum elementidir Amerikali iki fizikci Edwin M McMillan ve Phillip H Abelson ilk kez neptunyum izotop Np 239 u uranyum notronlariyla bombardiman ederek bicimlendirdiler 1940 Neptunyumun cesitli izotoplari vardir En bilineni Np 237 dir Yari omru 2140000 yildir Kaynakca Np II III and IV have been observed see Dutkiewicz Michal S Apostolidis Christos Walter Olaf Arnold Polly L 2017 Reduction chemistry of neptunium cyclopentadienide complexes from structure to understanding Chem Sci 8 4 2553 2561 doi 10 1039 C7SC00034K PMC 5431675 2 PMID 28553487 Stwertka Albert 2018 A guide to the elements 4 bas New York NY Oxford University Press ISBN 978 0190682347