Uzun ve kısa ölçekler, birkaç farklı büyük sayı adlandırma sistemleriden ikisidir. Dünyada 10'un katları olan tam sayılarda kullanılırlar. Kıta Avrupası, Hindistan, Eski Britanya gibi birçok ülke uzun ölçekleri kullanırken, Amerika Birleşik Devletleri, Birleşik Krallık gibi çoğu İngilizce konuşan ülkeler ile Türkiye kısa ölçeği kullanıyor. Tüm bu ülkelerde, sayı adları kendi yerel dillerine çevrildi. Fakat etimolojiden dolayı adlar benzerdir. Özellikle Orta Asya'daki bazı diller, ne uzun ölçeği ne de kısa ölçeği kullanır. Onların kendi adlandırma sistemleri vardır.
- Uzun ölçek (Fransızca échelle longue, İngilizce long scale) ifadesi, her yeni terimi milyondan (1.000.000) daha büyük olan büyük sayı adlarının bir sistemini belirtir. Bir milyon milyon, bilyon anlamına gelir ve (1012)'ye eşittir. Trilyon, bir milyon bilyondur, o da (1018)'e eşittir.
- Kısa ölçek (Fransızca échelle courte, İngilizce short scale) ifadesi de, her yeni terimi milyondan (1.000.000) daha büyük olan sayı adlarının bir sistemini belirtir. Bin milyon, bilyon (Türkçede milyar) anlamına gelir ve (109)'a eşittir. Trilyon, bin bilyondur o da (1012)'dir ve böyle devam eder.
Bin milyon (< 109) hariç, buraya kadar olan sayılarda iki ölçekte aynıdır. Bin milyon ve ondan büyük (≥ 109) sayılarda aynı kelimeler fakat farklı sayı değerleri kullanılır. Bu yanlış anlaşılmaya neden olabilir.
19. ve 20. yüzyılların çoğunda, Birleşik Krallık uzun ölçeği düzenli olarak kullanırken,ABD de kısa ölçeği kullandı. Bundan dolayı bu iki sistemin kulllanımı Britanyalılar ve Amerikanlar tarafından tercih edildi. 1974'te BK (UK) hükûmeti kısa ölçeğe döndü ve değişiklik Basın-Yayına yansıdı ve resmi kullanıma sunuldu.
Karşılaştırma
Aynı sayısal değer, uzun veya kısa ölçeğin kullanımına bağlı olarak, iki farklı ada sahiptirs. Yine aynı adın, uzun veya kısa ölçeğin kullanımına bağlı olarak, iki farkı sayısal değeri vardır.
Her ölçek, farklı sayısal adı veya sayısal değeri kullanımı ile ilgili mantıksal gerekçeleri vardır. Kısa ölçek, binin katlarını temel alırken, uzun ölçek ise bir milyonun katlarını baz alıyor. Her iki ölçekte de 2'yi ve 3'ü vb. ifade eder.
İki ölçeğin sayısal değerleri ve adları arasındaki ilişki şöyle açıklanabilir:
Bilimsel gösterimdeki değeri | Sayısal değeri | Kısa Ölçek | Uzun Ölçek | ||
---|---|---|---|---|---|
Ad | Dayanak | Ad | Dayanak | ||
10 0 = | 1 | bir | bir | ||
10 3 = | 1.000 | bin | bin | ||
10 6 = | 1.000.000 | milyon | milyon | ||
10 9 = | 1.000.000.000 | bilyon | milyar = bin milyon | ||
1012 = | 1.000.000.000.000 | trilyon | bilyon | ||
1015 = | 1.000.000.000.000.000 | katrilyon | bilyar = bin bilyon | ||
1018 = | 1.000.000.000.000.000.000 | kentilyon | trilyon | ||
1021 = | 1.000.000.000.000.000.000.000 | sekstilyon | trilyar = bin trilyon | ||
vb. | vb. | vb. | vb. | vb. | vb. |
İki ölçeğin adları ve sayısal değerler arasındaki ilişki şöyle açıklanabilir:
Ad | Kısa Ölçek | Uzun Ölçek | ||
---|---|---|---|---|
Bilimsel gösterimdeki değeri | Dayanak | Bilimsel gösterimdeki değeri | Dayanak | |
Milyon | 106 | 106 | ||
Bilyon | 109 | 1012 | ||
Trilyon | 1012 | 1018 | ||
vb. | vb. | vb. | vb. | vb. |
Bir adın büyüklük sırasında, bir sonrakini elde etmek için: bin ile çarpılır. | Bir adın büyüklük sırasında bir sonrakini elde etmek için: bir milyon ile çarpılır. |
Daha geniş bir tablo için büyük sayıların adlarına bakınız.
"Milyar" veya "milliard" kelimesi bilçok Avrupai dilde bulunur ve değeri bu dillerde 109'a eşittir. Bunun yanında bu terim Amerikan İngilizcesinde bilinmiyor. Onun yerine bilyon (billion) kullanılır ki bu terim de Britanya İngilizcesinde yoktur. Bilyonun yerine de 'bin milyon' kullanılır. "Milyar"dan türetilen "yar" terimi ticarette kullanılır ki bu terim "bilyon" gibi kafa karıştırır. Aynı şekilde, birçok uzun ölçek ülkeleri, uzun ölçekte bin bilyon (örn, 1015) için bilyar (veya benzeri) ve uzun ölçekte bin trilyon (örn, 1021) için de trilyar kelimesini, vb. kullanır.
Tarihçe
Farklı ölçeklerin varlığından dolayı, büyük sayıları ülkelere veya dillere göre karşılaştırırken veya daha çok kullanılan ölçeğin zamanla değiştiği ülkelerdeki eski belgeler çevrildiğinde (tercüme edildiğinde) dikkatli olmak gerekir. Örneğin, Britanya İngilizcesi, Fransızca ve İtalyancanın geçmiş belgelerine, her üç ülkenin de her iki ölçek sistemini kendi ülkelerinde birkaç kez kullandığında, belgenin tarihine bağlı olarak, hem kısa hem de uzun ölçeklere başvurulabilir. Artık Birleşik Krallık resmen kısa ölçek kullandığını duyurdu. Fakat Fransa ve İtalya (ve Avrupa'nın diğer çoğu ülkeleri) uzun ölçek kullanıyor.
- 1974'ten önce eski Britanya İngilizce kelimesi olan billion (bilyon), 1961'den sonraki geçerli Fransızca kelimesi olan billion, 1994'ten sonra geçerli İtalyanca kelime olan bilione, Almanca Billion; Felemenkçe biljoen; İsveççe biljon; Fince biljoona; Danimarkaca billion; İspanyolca billón Türkçe milyar ve Avrupa Portekizce bilião kelimeleri (Brezilya Portekizcesindeki telaffuz değişikliğine dikkat ediniz), tüm bu dillerde bu kelimelerin uzun ölçekteki sayısal değeri 1012'dir. Bu yüzden bu kelimelerin her biri Amerikan İngilizcesine veya 1974'ten önceki modern Britanya İngilizcesine "bilyon" (kısa ölçekteki 109) değil de "trilyon" (kısa ölçekte 1012) olarak çevrilir.
- Diğer taraftan, 1961'den önceki eski Fransızca kelime olan billion, 1994'ten önceki eski İtalyanca kelime olan bilione, Brezilya Portekizcesi kelimesi bilhão ve Galce kelime biliwn, tüm bu dillerde kısa ölçekli terim 109'u ifade eder. Bu kelimelerin her biri Amerikan İngilizcesine veya 1974'ten önceki modern Britanya İngilizcesine "bilyon" (kısa ölçekteki 109) olarak çevrilir.
"Bilyon" ve "milyar" terimlerinin her ikisi de ilk tanıtılırken 1012'yi ifade ediyordu.
- Uzun ölçeği kullanan ülkelerde "milyar" şu anki sayısal değeri olan 109 olarak değiştirilirken "bilyon" kelimesi özgün (orijinal) değeri olan 1012'yi hala ifade ediyor. Yeni terimler: "bilyar", "trilyar", vb. tanıtıldı.
- Kısa ölçeği kullanan bazı ülkelerde, "milyar" 109 olarak yeniden değiştirilirken "trilyon" da 1012 olarak tekrar tanıtıldı.
- Kısa ölçeği kullanan çoğu ülkede, "milyar" artık hiç kullanılmazken, "bilyon" 109 olarak yeniden tanıtıldı. "Trilyon"un alt değerleri ve tüm büyük sayılar ayarlandı.
Aşağıdaki Geçerli kullanıma bakınız.
Zaman çizelgesi
Tarih | Olay |
---|---|
13. yüzyıl | "Milyon" kelimesi 13.yüzyıldan önce kullanılmıyordu. Bunu ilk kullanan 'dur (cir 1260-1330). |
1475 | Fransız matematikçi , "bimilyon" ve "trimilyon" kelimelerini ki, sırasıyla 1012 ve 1018 değerlerine sahiptirler, ilk kez elyazısında kullandı.
|
1484 | Fransız matematikçi , "Triparty en la science des nombres" adlı makalesinde,byllion (bayilyon), tryllion (trayilyon), quadrillion (katrilyon), quyllion (kayilyon), sixlion (siksilyon) septyllion (septalyon), ottyllion (ottalyon) ve nonyllion (nonalyon), sırasıyla 1012, 1018, 1024 vb. karşılık gelen, kelimeleri kullandı. Chuquet'in çalışması 1870'lere kadar yayınlanmadı. Fakat kitabın büyük bir kısmı, yetki alınmaksızın, tarafından kopyalandı ve 1520'de L'arismetique adında basıldı,
|
1549 | , milyar (“milliart”) kelimesini "Million de Millions" (1012) için kullandı. Bunun anlamını, bunu daha önce kullanan, Fransız bilgini Guillaume Budé'ye (1467–1540) atfetti. |
17. yüzyıl | Geleneksel altı dijit, üç dijitlik gruplara ayrılıyordu. Daha sonra Fransa ve İtalya'da, bazı bilim insanları, sayısal değeri 109 olan "bilyon" (billion), değeri 1012 olan "trilyon" (trillion), vb. kullanmaya başladı. Bu kullanım daha sonra kısa ölçeğin kökenini oluşturdu. Biliminsanlarının büyük bir kısmı, ya ""bin milyon" söylemeye devam etti ya da anlamını, Pelletier terimi milyar olarak, "milyonun milyonu"ndan "binin milyonu"na düşürerek, değiştirdi. Bu yeni "milyar" anlamı nadiren İngiltere'de kullanıldı. Fakat Fransa, Almanya, İtalya ve Avrupa'nın geri kalan kısmı, Chuquet'in özgün uzun ölçek bilyona sadık kalarak, bunu benimsedi. Milyarın 109 olarak kullanımı ilk kez Hollanda'da 1676'da yayınlandı (Houck'un Aritmetiği) |
18. yüzyılın başları | "Bilyon" teriminin kısa ölçekli anlamı Britanya Amerikan kolonilerine verildi ve ilk kez 1729'da Greenwood kitabında basılmasıyla ortaya çıktı. Harvard Üniversitesi profesörü Isaac Greenwood tarafından ad belirtilmeden yazıldı |
19. yüzyılın başları | Fransa büyük oranda kısa ölçeğe geçti ve bunu ABD, okullarda öğreterek, takip etti. 19. yüzyıldaki birçok Fransız ansiklopedisi, ya uzun ölçeği anmaktan vazgeçti ya da onu "yürürlükte olmayan bir sistem" olarak adlandırdı. |
1926 | H. W. Fowler'ın şöyle yazar:
|
1948 | 9. , kısa ölçek ülkelerini, sistemlerini değiştirerek uzun ölçeğin evrensel kullanımını önerdi. Öneri dikkate alındı fakat benimsenmedi. |
1960 | 11. Ağırlık ve Ölçüler Genel Konferansı, Uluslararası Birimler Sisteminin (SI) kendi sayısal önekleri olmasını kabul ettiı. Bundan böyle SI, bağımsız kullanılacak sayı ölçeğidir. Ayrıca SI, bazı büyük sayı adlarının dillere göre kullanımı için, bilyon, trilyon, gibi terimler kullanmayı önerdi. |
1961 | Fransız Hükûmeti, uzun ölçeğin kullanılacağını resmi gazetesi olan "gazette"de duyurdu. |
1974 | 20. yüzyılın son çeyreğinde, İrlanda, Avustralya, Yeni Zelanda, Güney Afrika, Zimbabve, gibi İngilizce konuşan ülkelerin çoğu ya bu sistemi takip edecek, ya da bağımsız olarak kısa ölçek kullanımına geçti. Bu ülkelerin çoğu, bazı kısıtlı kullanımı olsa da bu ölçeği kullanmaya devam ediyor ve kısa ölçeğin resmi kullanımı netlik kazanmadı. |
1975 | Fransız matematikçi , iki numaralama sistemini belirtmek için échelle courte (kısa ölçek) ve échelle longue (uzun ölçek) terimlerini geliştirdi. |
1994 | İtalyan hükûmeti, uzun ölçeğin resmen kullanılmasını kabul etti. |
"Milyon" (million), Eski İtalyan "milion"eden türetilen, Eski Fransız Milion kelimesidir ve milleyi (bini) kuvvetlendirir. Bir "milyon", "büyük bin"dir ve 1728'e eşittir.
Geçerli kullanım
Kısa ölçek ülkeler ve bölgeler
İngilizce'yi konuşan ülkeler ve bölgeler
- 106 = bir milyon, 109 = bir bilyon, 1012 = bir trilyon. vb.
İngilizce kullanan ülkelerin çoğu kısa ölçekte 109 = bilyon olarak kullanır. Örneğin:
- Avustralya
- Hong Kong (İngilizce konuşulur)
- İrlanda (İngilizce konuşulur)
- Yeni Zelanda
- Filipinler (İngilizce konuşulur): Bazı kısa ölçekler Filipince kabul edildi.
- Singapur (İngilizce konuşulur)
- Birleşik Krallık (Aşağıya, Gal ülkesine bakınız)
- ABD
- Zimbabve (İngilizce konuşulur)
Diğer kısa ölçek diller ve ülkeler
- 106 = bir milyon, 109 = bir milyar / bilyon, 1012 = bir trilyon. vb.
Diğer ülkelerde benzer şekilde trilyonu 1012, vb. olarak kullanır. Bu ülkelerden birkaçı ise bilyon kelimesini 109 olarak kullanırken çoğu "milyar" (109 için) gibi benzer kelimeleri geleneksel uzun ölçekte kullanır. Kısa ölçek, 109 ve 1012 kullanıma birkaç örnek:
- Brezilya (bilhão, trilhão)
- Bulgaristan (милиард milyar, трилион trilyon)
- Estonya (miljard, triljon)
- Endonezya (milyar, triliun)
- İran (میلیارد milyar, )
- İsrail (מיליארד millyard, טריליון trillyon)
- Letonya (miljards, triljons)
- Litvanya (milijardas, trilijonas)
- Romanya (miliard / bilion, trilion)
- Rusya (миллиард milliard, триллион trillion)
- Türkiye (milyar, trilyon)
- Ukrayna (мільярд milliard, трильйон trillion)
- Galler (biliwn, triliwn)
Diğer terimbilimi ile kısa ölçek kullanımı
- Yunanistan (εκατομμύριο ekatommyrio "yüz " = 106; δισεκατομμύριο disekatommyrio "bi+yüz mayrad" = 109; τρισεκατομμύριο trisekatommyrio "tri+yüz mayrad" = 1012; τετράκις εκατομμύριο tetrakis ekatommyrio "katri+yüz mayrad" = 1015, ve devam eder.)
Uzun ölçek ülkeler
- 106 = bir milyon, 109 = bir milyar / bin milyon, 1012 = bir bilyon, 1015 = bir bilyar / bin bilyon, 1018 = bir trilyon, vb.
Geleneksel uzun ölçek Kıta Avrupa ülkelernin çoğu tarafından ve Kıta Avrupasından türetilen dillerre sahip diğer ülkeler tarafından kullanılır. Bunlara Yunanistan, Romanya, Bulgaristan ve Brezilya gibi ülkeler dahil değildir. Bu ülkeler bilyon olarak 1012 kullanır. Bazıları milyar kelimesini 109 olarak kullanırken, diğerleri buna eşdeğer olan bin milyon kullanır. Uzun ölçek, 109 ve 1012 kullanıma birkaç örnek:
- Andorra (Katalanca: miliard veya mil milions yazılır, bilió)
- Arjantin (İspanyolca: mil millones, billón)
- Avusturya (Avusturya Almancası: Milliarde, Billion)
- Belçika (Fransızca: milliard, billion; Felemenkçe: miljard, biljoen; Almanca: Milliarde, Billion)
- Bosna-Hersek (Boşnakça ve Hırvatça: milijarda bilion; Sırpça: милијарда milijarda, Билион)
- Şili (İspanyolca: mil millones, billón)
- Kolombiya (İspanyolca: mil millones, billón)
- Kosta Rika (İspanyolca: mil millones, billón)
- Hırvatistan (milijarda, bilijun)
- Çekya (miliarda, bilion)
- Danimarka (milliard, billion)
- Dominik Cumhuriyeti (İspanyolca: mil millones, billón)
- Ekvador (İspanyolca: mil millones, billón)
- El Salvador (İspanyolca: mil millones, billón)
- Finlandiya (Fince: miljardi, biljoona; İsveççe miljard, biljon)
- Fransa (milliard, billion)
- Almanya (Milliarde, Billion)
- Guatemala (İspanyolca: millardo, billón)
- Macaristan (milliárd, billió veya ezer milliárd)
- İzlanda (milljarður, billjón)
- İtalya (miliardo, bilione)
- Lihtenştayn (Almanca: Milliarde, Billion)
- Lüksemburg (Lüksemburgca: milliard, billioun; Fransızca: milliard, billion; Almanca: Milliarde, Billion)
- Meksika (İspanyolca: mil millones ve millardo, billón)
- Monako (Fransızca: milliard, billion)
- Hollanda (miljard, biljoen)
- Norveç (milliard, billion)
- Paraguay (İspanyolca: mil millones, billón)
- Peru (İspanyolca: mil millones, billón)
- Polonya (miliard, bilion)
- Portekiz (mil milhões veya milhar de milhões, bilião)
- Sırbistan (милијарда milijarda, Билион bilion)
- Slovakya (miliarda, bilión)
- Slovenya (milijarda, bilijon)
- İspanya (İspanyolca: millardo veya mil millones, billón yazılır)
- İsveç (miljard, biljon)
- İsviçre (Fransızca: milliard, billion; Almanca: Milliarde, Billion; İtalyanca: miliardo, bilione)
- Uruguay (İspanyolca: mil millones veya millardo, billón)
- Venezuela(İspanyolca: mil millones veya millardo, billón)
Her iki ölçek ülkeler
Bazı ülkeler, kullanıldığı dile bağlı olarak ya Kısa ya da Uzun ölçek kullanır.
- 106 = bir milyon, 109 = YA bir bilyon (Kısa Ölçek) YA DA bir milyar / bin milyon (Uzun Ölçek), 1012 = YA bir trilyon (Kısa Ölçek) YA DA bir bilyon (Uzun Ölçek), vb.
Ülke | Kısa ölçek kullanımı | Uzun ölçek kullanımı |
---|---|---|
Kanada | Kanada İngilizcesi (bilyon = 109, trilyon = 1012) | Kanada Fransızcası (milliard = 109, billion = 1012). |
Porto Riko | ekonomik & teknik (billón = 109, trillón = 1012) | Latin Amerikan dış ilişkilerde (millardo veya mil millones = 109, billón = 1012) |
Güney Afrika | Güney Afrika İngilizcesi (bilyon = 109, trilyon = 1012) | Afrikaanca (miljard = 109, biljoen = 1012) |
Ne uzun ne de kısa ölçek ülkeler
Aşağıdaki ülkeler kendi sayısal sistemlerine sahiptirler. Ne uzun ne de kısa ölçeği kullanırlar:
Ülke | Ana madde | Notlar |
---|---|---|
Bangladeş, Hindistan, Myanmar (Burma), Nepal, Pakistan | Güney Asya sayı sistemi | Günlük kullanım içindir. Fakat kısa veya uzun ölçekte kullanılabilir. |
Çin, Japonya, Kuzey Kore, Güney Kore | Çin rakamları, Japon rakamları, Kore rakamları | Tümü, 1088'e kadar olan büyük sayıların kelime ve sembolleri için, geleneksel mayrad sistemi kullanır. |
Geçerli kullanımdaki notlar
İngilizce ülkeleri
- Birleşik Devletleri bir kenara koyarsak, İngilizce konuşan birçok ülke, kısa ölçek yürürlüğe girene kadar uzun ölçek kullandı. Bundan dolayı bazı uzun ölçek kullanılmaya devam edildi ve BK (UK) ve ABD hariç, İngilizce konuşan diğer ülkelerdeki kısa ölçeğin resmi durumu bazen belirsizlik gösteriyor.
BK'taki kullanımı
- "Bilyon", birçok sektörde birçok yıl 109 olarak kullanıldı. Birleşik Krallık hükümeti, BBC ve diğer Basın-Yayın kuruluşlarının çoğu, 1970'lerin ortalarından itibaren kısa ölçeği kullanmaya başladılar.
- "Bilyon"un 109 olarak kullanımı geniş alana yayılmadan önce, BK, milyar yerine genellikle bin milyon kullanıyordu. 109 için uzun ölçek terimi olan "milyar", Britanya İngilizcesinde yürülükten kalkarken "yar" ("yard" olarak) hala Londra parasında, döviz bürolarında ve borsada argo olarak kullanılıyor.
ABD'deki kullanımı
- Amerika Birleşik Devletlerinde, 19.yüzyıldan beri kısa ölçek öğretiliyor. Bu yüzden ayrıcalıklı olarak kullanılıyor.
Avustralya'daki kullanımı
- Avustralya'da eğitim, medya, edebiyat alanında, aynen diğer İngilizce konuşan ülkeler gibi kısa ölçek kullanılıyor
Kanada'daki kullanımı
- Kanada, hem uzun ölçek (kanada Fransızcası) hem de kısa ölçek (Kanada İngilizcesi) kullanıyor.
Güney Afrika'daki kullanımı
- Güney Afrika, hem (Afrikaancada) uzun ölçek, hem de (Güney Afrika İngilizcesi'nde) kısa ölçeği kullanıyor.
Hindistan, Pakistan ve Bangladeş'teki kullanımı
- Finansal medyanın haricinde, Bangladeş, Hindistan ve Pakistan'da İngilizce konuşanlar, kendi eğitim seviyelerine göre bilyonu kullanıyorlar. Bazıları geleneksel Britanya uzun ölçeğini kullanıyor. Günlük yaşamda, Bangladeş, Hindistan, Pakistanlılar çoğunlukla kendi yaygın sayı sistemini kullanıyor (çoğunlukla da Hindistan sayı sistemini kullanıyor) – örneğin, Bankladeş, Pakistan ve Hindistan İngilizcesinde, 100 bine denk olan lakh kelimesi (örn, 100 lakhs), on milyona denk olan crore kelimesi ve bir bilyona denk olan arab kelimesi kullanılıyor.
Endonezya kullanımı
Endonezya, sayısal değeri 109en olan milyar (Felemenkçe miljarddan türetildi) terimini, hiçbir istisnai durum olmadan, resmen kullanıyor. Uzun ölçekte bilyon olarak adlandırılan 1012 sayısı için seribu milyar (bin milyar) terimi veya nadir de olsa sejuta juta (bir milyon milyon) terimi kullanılıyor.
İtalyancadaki kullanımı
İtalya, 19. yüzyılda kısa ölçeğe dönen iki Avrupa ülkesinden biridir (diğeri Fransa'dır). Fakat 20. yüzyılda özgün (asıl) uzun ölçeğe geri döndü.
İtalya'da bilione (bilyon) kelimesi resmi olarak 1012 anlamına gelir. Halk arasında, bilione, hem 109 hem de 1012; trilione hem 1012 hem de (nadiren) 1018 (ve devam eder) olarak bilinir. Bu yüzden, karışıklığa meydan vermemek için nadiren kullanılır. 109 için miliardo, 1012 için mille miliardi (bin milyar), 1015 için un milione di miliardi, 1018 için un miliardo di miliardi, 1021 için mille miliardi di miliardi daha fazla kullanılır.
İspanyolcadaki kullanımı
"Millardo" (milyar), İspanyolca konuşan ülkelerde bazen 109 için kullanılır. Fakat sıklıkla "mil millones" (bin milyon veya Türkçede milyar) kullanılır. "Billón" kelimesi Amerika'nın etkisinde kalan ülkelerde bazen yanlış kullanılır.
Esperanto'daki kullanımı
Esperanto biliono, triliono vb. kelimeleri anlamları pek anlaşılmayacak şekilde kullanılıyor. Hem uzun hem de kısa ölçek kullanıldı. Temel Esperanto sözlüğü (Plena Ilustrita Vortaro)nun son baskısında, PMEG grameri olarak, uzun ölçek anlamları tavsiye ediliyor.
Çoğu kıtadaki varlığı
Uzun ve kısa ölçeğinin her ikisinin çoğu kıtadaki kullanımı, kıtadaki dile bağlıdır. Örnekler:
Kıta | Kısa ölçek kullanımı | Uzun ölçek kulllanımı |
---|---|---|
Afrika | South Afrika İngilizcesi | Afrikaanca |
Kuzey Amerika | Amerika İngilizcesi ve Kanada İngilizcesi | Kanada Fransızcası ve Amerika İspanyolcası |
Güney Amerika | Brezilya Portekizcesi | Amerika İspanyolcası |
Avustralya | Avustralya İngilizcesi | Endonezce |
Avrupa | Britanya İngilizcesi, Bulgarca, Estonca, Galce, Galler İngilizcesi, Letonca, Litvanca, İrlandaca, İskoç İngilizcesi, Rumence, Türkçe, Ukraynaca | Almanca, Danca, Felemenkçe, Fransızca, İtalyanca, İspanyolca, Portekizce ve kıtasal Avrupanın çoğu diğer dilleri |
Alternatif telaffuzlar
Büyük sayıları belirlemenin kesin yollları:
- Yazımsal iletişimlerde, az büyük olan sayılar için en basit çözüm tam miktarı yazmaktır. Örn; 1 trilyon (kısa ölçekte), 1 bilyon (uzun ölçekte) söylemek yerine 1.000.000.000.000 yazmaktır.
- 'Milyon'u içeren kelimelerde, örneğin: 109 = "bin milyon"; 1012 = "bir milyon milyon". Bunlar 1012'den büyük sayılar için kelime kalabalığına neden olur.
- 3 dijitten fazla olan sayıları milyon ile birleştirme. Örn, 15.300 milyon (Türkçede 15 milyar 300 milyon).
- Bilimsel gösterim (standart form veya üstel gösterim olarak da bilinir, örneğin, 1x109, 1x1010, 1x1011, 1x1012, vb.) veya, a bilgisayar programlama gösterimi (1e9, 1e10, 1e11, 1e12, vb). Bu biliminsanları ve matematikçiler için çok yaygın kullanımdır.
- , örneğin, 109 için giga ve 1012 için tera. Uluslararası Birimler Sistemi (SI), hangi ölçeği kullanacağı konusunda bağımsızdır.
Ayrıca bakınız
- 1000000000 (109)
- Googol (sayısı)
- Googolplex (sayısı)
- Büyük sayıların adları
- Matematiksel gösterim
Alıntılar
- ^ a b Fransızcada échelle courte ve échelle longue anlamına gelen bu terimleri ilk kez 1975'te Fransız matematikçi kullandı. Guitel, Geneviève (1975). Histoire comparée des numérations écrites. Paris: Flammarion. s. 51–52. (Fransızca)
Guitel, Geneviève (1975). Histoire comparée des numérations écrites. Paris: Flammarion. s. 566 – 574 (Chapter: "Les grands nombres en numération parlée (État actuel de la question)", örn, "Sözlü nümerasyonda (numaralamada) büyük sayılar (Sorunun şimdiki durumu)" ). (Fransızca) - ^ "Sahte Arkadaşlar Sık Sık Yanlışlıklara Yol Açar". WorldLanguage.com'da. 2 Ekim 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Haziran 2010.
yazısı İngilizce ve İspanyolca arasındaki sahte arkadaş listesi - ^ a b c Fowler, H. W. (1926). . Büyük Britanya: Oxford Üniversitesi Matbaasında.
basıldı:- "[Bilyon]un Britanyadaki anlamıyla, Amerikan kullanımındaki anlamının aynı olmadığını hatıra getirilebilir. Bizim için o, milyonun 2.kuvvetidir. Örneğin bir milyon milyon (1.000.000.000.000)'dur. Amerikan için binin kendisi ile iki kez çarpımıdır veya bin milyondur (1.000.000.000). Halbuki biz buna bir milyar diyoruz. Bizin anladığımız bilyon astronomi haricinde pek kullanılmaz."
- ^ a b c Matematiğin Tarihi 24 Kasım 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Bölüm II sy.84-86, David Eugene Smith tarafından (1925, 1953'te yeniden yayınlandı).
- ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 29 Eylül 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Temmuz 2010.
- ^ a b Chuquet, Nicolas (1880). Triparty en la science des nombres (ISSN 9012-9458). Bologna: Aristide Marre. (Fransızca)
Idem. . www.miakinen.net tarafından yayınlandı. 29 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2008. (Fransızca) - ^ Idem. . Michael Florencetime tarafından uyarlandı. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2008. (Fransızca)
- ^ "Sembol ve adları yazma birimleri ve niceliklerin değerlerinin genişletilmesi – 5.3.7 Boyutsuz niceliklerin değerlerini belirleme veya boyutsuz nicelikler". SI Brochure (8. baskı). BIPM. 25 Mart 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Ocak 2008.
- ^ (PDF). Resmi Gazete. Fransız Hükümeti. 20 Mayıs 1961. 17 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2008. (Fransızca)
- ^ a b c Direttiva CE 1994 n. 55 18 Mayıs 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., 12. sayfa (İtalyanca)
- ^ Dosya:Zimbabwe $100bn 2008 Obverse.jpg
- ^ Dosya:Zimbabwe $100 trillion 2009 Obverse.jpg
- ^ Robson S. O. (Stuart O.), Singgih Wibisono, Yacinta Kurniasih. Javanese English dictionary Tuttle Publishing: 2002, : 821 pages
- ^ Foundalis, Harry. . 4 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2007. (foundalis.com'da Yunanca eğitim bölümü)
- ^ . Die Burger. 13 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Kotzé, E.F., Professor. "Taalkommissie se reaksie op biljoen, triljoen". Die Taalkommissie van die Suid-Afrikaanse Akademie vir Wetenskap en Kuns.[]
- ^ wiktionary:bilione
- ^ wiktionary:trilione
- ^ Peiretti, Federico. . 7 Mart 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2008. (İtalyanca)
- ^ "Diccionario Panhispánico de Dudas". 9 Haziran 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Temmuz 2010.
- ^ . 7 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2010.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Uzun ve kisa olcekler birkac farkli buyuk sayi adlandirma sistemleriden ikisidir Dunyada 10 un katlari olan tam sayilarda kullanilirlar Kita Avrupasi Hindistan Eski Britanya gibi bircok ulke uzun olcekleri kullanirken Amerika Birlesik Devletleri Birlesik Krallik gibi cogu Ingilizce konusan ulkeler ile Turkiye kisa olcegi kullaniyor Tum bu ulkelerde sayi adlari kendi yerel dillerine cevrildi Fakat etimolojiden dolayi adlar benzerdir Ozellikle Orta Asya daki bazi diller ne uzun olcegi ne de kisa olcegi kullanir Onlarin kendi adlandirma sistemleri vardir Uzun olcek Fransizca echelle longue Ingilizce long scale ifadesi her yeni terimi milyondan 1 000 000 daha buyuk olan buyuk sayi adlarinin bir sistemini belirtir Bir milyon milyon bilyon anlamina gelir ve 1012 ye esittir Trilyon bir milyon bilyondur o da 1018 e esittir Kisa olcek Fransizca echelle courte Ingilizce short scale ifadesi de her yeni terimi milyondan 1 000 000 daha buyuk olan sayi adlarinin bir sistemini belirtir Bin milyon bilyon Turkcede milyar anlamina gelir ve 109 a esittir Trilyon bin bilyondur o da 1012 dir ve boyle devam eder Bin milyon lt 109 haric buraya kadar olan sayilarda iki olcekte aynidir Bin milyon ve ondan buyuk 109 sayilarda ayni kelimeler fakat farkli sayi degerleri kullanilir Bu yanlis anlasilmaya neden olabilir 19 ve 20 yuzyillarin cogunda Birlesik Krallik uzun olcegi duzenli olarak kullanirken ABD de kisa olcegi kullandi Bundan dolayi bu iki sistemin kulllanimi Britanyalilar ve Amerikanlar tarafindan tercih edildi 1974 te BK UK hukumeti kisa olcege dondu ve degisiklik Basin Yayina yansidi ve resmi kullanima sunuldu KarsilastirmaAyni sayisal deger uzun veya kisa olcegin kullanimina bagli olarak iki farkli ada sahiptirs Yine ayni adin uzun veya kisa olcegin kullanimina bagli olarak iki farki sayisal degeri vardir Her olcek farkli sayisal adi veya sayisal degeri kullanimi ile ilgili mantiksal gerekceleri vardir Kisa olcek binin katlarini temel alirken uzun olcek ise bir milyonun katlarini baz aliyor Her iki olcekte de 2 yi ve 3 u vb ifade eder Iki olcegin sayisal degerleri ve adlari arasindaki iliski soyle aciklanabilir Bilimsel gosterimdeki degeri Sayisal degeri Kisa Olcek Uzun Olcek Ad Dayanak Ad Dayanak 10 0 1 bir bir 10 3 1 000 bin bin 10 6 1 000 000 milyon 1 000 1 000 displaystyle 1 000 times 1 000 milyon 10 9 1 000 000 000 bilyon 1 000 1 0002 displaystyle 1 000 times 1 000 2 milyar bin milyon 1012 1 000 000 000 000 trilyon 1 000 1 0003 displaystyle 1 000 times 1 000 3 bilyon 1 000 0002 displaystyle 1 000 000 2 1015 1 000 000 000 000 000 katrilyon 1 000 1 0004 displaystyle 1 000 times 1 000 4 bilyar bin bilyon 1018 1 000 000 000 000 000 000 kentilyon 1 000 1 0005 displaystyle 1 000 times 1 000 5 trilyon 1 000 0003 displaystyle 1 000 000 3 1021 1 000 000 000 000 000 000 000 sekstilyon 1 000 1 0006 displaystyle 1 000 times 1 000 6 trilyar bin trilyon vb vb vb vb vb vb Iki olcegin adlari ve sayisal degerler arasindaki iliski soyle aciklanabilir Ad Kisa Olcek Uzun Olcek Bilimsel gosterimdeki degeri Dayanak Bilimsel gosterimdeki degeri Dayanak Milyon 106 1 000 1 000 displaystyle 1 000 times 1 000 106 Bilyon 109 1 000 1 0002 displaystyle 1 000 times 1 000 2 1012 1 000 0002 displaystyle 1 000 000 2 Trilyon 1012 1 000 1 0003 displaystyle 1 000 times 1 000 3 1018 1 000 0003 displaystyle 1 000 000 3 vb vb vb vb vb Bir adin buyukluk sirasinda bir sonrakini elde etmek icin bin ile carpilir Bir adin buyukluk sirasinda bir sonrakini elde etmek icin bir milyon ile carpilir Daha genis bir tablo icin buyuk sayilarin adlarina bakiniz Milyar veya milliard kelimesi bilcok Avrupai dilde bulunur ve degeri bu dillerde 109 a esittir Bunun yaninda bu terim Amerikan Ingilizcesinde bilinmiyor Onun yerine bilyon billion kullanilir ki bu terim de Britanya Ingilizcesinde yoktur Bilyonun yerine de bin milyon kullanilir Milyar dan turetilen yar terimi ticarette kullanilir ki bu terim bilyon gibi kafa karistirir Ayni sekilde bircok uzun olcek ulkeleri uzun olcekte bin bilyon orn 1015 icin bilyar veya benzeri ve uzun olcekte bin trilyon orn 1021 icin de trilyar kelimesini vb kullanir TarihceFarkli olceklerin varligindan dolayi buyuk sayilari ulkelere veya dillere gore karsilastirirken veya daha cok kullanilan olcegin zamanla degistigi ulkelerdeki eski belgeler cevrildiginde tercume edildiginde dikkatli olmak gerekir Ornegin Britanya Ingilizcesi Fransizca ve Italyancanin gecmis belgelerine her uc ulkenin de her iki olcek sistemini kendi ulkelerinde birkac kez kullandiginda belgenin tarihine bagli olarak hem kisa hem de uzun olceklere basvurulabilir Artik Birlesik Krallik resmen kisa olcek kullandigini duyurdu Fakat Fransa ve Italya ve Avrupa nin diger cogu ulkeleri uzun olcek kullaniyor 1974 ten once eski Britanya Ingilizce kelimesi olan billion bilyon 1961 den sonraki gecerli Fransizca kelimesi olan billion 1994 ten sonra gecerli Italyanca kelime olan bilione Almanca Billion Felemenkce biljoen Isvecce biljon Fince biljoona Danimarkaca billion Ispanyolca billon Turkce milyar ve Avrupa Portekizce biliao kelimeleri Brezilya Portekizcesindeki telaffuz degisikligine dikkat ediniz tum bu dillerde bu kelimelerin uzun olcekteki sayisal degeri 1012 dir Bu yuzden bu kelimelerin her biri Amerikan Ingilizcesine veya 1974 ten onceki modern Britanya Ingilizcesine bilyon kisa olcekteki 109 degil de trilyon kisa olcekte 1012 olarak cevrilir Diger taraftan 1961 den onceki eski Fransizca kelime olan billion 1994 ten onceki eski Italyanca kelime olan bilione Brezilya Portekizcesi kelimesi bilhao ve Galce kelime biliwn tum bu dillerde kisa olcekli terim 109 u ifade eder Bu kelimelerin her biri Amerikan Ingilizcesine veya 1974 ten onceki modern Britanya Ingilizcesine bilyon kisa olcekteki 109 olarak cevrilir Bilyon ve milyar terimlerinin her ikisi de ilk tanitilirken 1012 yi ifade ediyordu Uzun olcegi kullanan ulkelerde milyar su anki sayisal degeri olan 109 olarak degistirilirken bilyon kelimesi ozgun orijinal degeri olan 1012 yi hala ifade ediyor Yeni terimler bilyar trilyar vb tanitildi Kisa olcegi kullanan bazi ulkelerde milyar 109 olarak yeniden degistirilirken trilyon da 1012 olarak tekrar tanitildi Kisa olcegi kullanan cogu ulkede milyar artik hic kullanilmazken bilyon 109 olarak yeniden tanitildi Trilyon un alt degerleri ve tum buyuk sayilar ayarlandi Asagidaki Gecerli kullanima bakiniz Zaman cizelgesi Tarih Olay13 yuzyil Milyon kelimesi 13 yuzyildan once kullanilmiyordu Bunu ilk kullanan dur cir 1260 1330 1475 Fransiz matematikci bimilyon ve trimilyon kelimelerini ki sirasiyla 1012 ve 1018 degerlerine sahiptirler ilk kez elyazisinda kullandi item noctes que le premier greton dembas vault ung le second vault here some words seem to be omitted cent le quart vult mille le Ve vault dix M le VIe vault cent M le VIIe vault Milion Le VIIIe vault dix Million Le IXe vault cent Millions Le Xe vault Mill Millions Le XIe vault dix mill Millions Le XIIe vault Cent mil Millions Le XIIIe vault bymillion Le XIIIIe vault dix bymillions Le XVe vault mil bymillions Le XVIe vault mil bymillions Le XVIIe vault dix Mil bymillions Le XVIIIe vault cent mil bymillions Le XIXe vault trimillion Le XXe vault dix trimillions Cevirisi Ayrica en alttaki bir icin 2 si yuz icin cevirmen notu 3 sunun kac icin oldugu belirtilmiyor 4 su bin icin 5 si onbin icin 6 si yuzbin icin 7 si bir milyon icin 8 si on milyon icin 9 su yuz milyon icin 10 su bin milyon icin 11 si onbin milyon icin 12 si yuzbin milyon icin 13 su bir bilyon icin 14 su on bilyon icin 15 si yuz ozgun mil bariz bir hatadir bilyon 16 si bin bilyon icin 17 si onbin bilyon icin 18 si yuzbin bilyon icin 19 su bir trimilyon icin 20 si on trimilyon icin 1484 Extract from Chuquet s manuscript Fransiz matematikci Triparty en la science des nombres adli makalesinde byllion bayilyon tryllion trayilyon quadrillion katrilyon quyllion kayilyon sixlion siksilyon septyllion septalyon ottyllion ottalyon ve nonyllion nonalyon sirasiyla 1012 1018 1024 vb karsilik gelen kelimeleri kullandi Chuquet in calismasi 1870 lere kadar yayinlanmadi Fakat kitabin buyuk bir kismi yetki alinmaksizin tarafindan kopyalandi ve 1520 de L arismetique adinda basildi Item lon doit savoir que ung million vault mille milliers de unitez et ung byllion vault mille milliers de millions et ung tryllion vault mille milliers de byllions et ung quadrillion vault mille milliers de tryllions et ainsi des aultres Et de ce en est pose ung exemple nombre divise et punctoye ainsi que devant est dit tout lequel nombre monte 745324 tryllions 804300 byllions 700023 millions 654321 Exemple 745324 8043000 700023 654321 Cevirisi Madde bir milyonun bin bin oldugu bayilyon bin bin milyon trayilyon bin bin bayilyon katrilyon bin bin trayilyon vb devam ettigi bilinir Bu devama bir ornek sayi parcalara ayrilir ve aralari daha once bahsedildigi gibi noktalanir Ornegin yedi yuz kirk bes bin uc yuz yirmi dort trayilyon 804300 bayilyon 700023 milyon 654321 sayisi su sekilde yazilir 745324 8043000 700023 654321 1549 milyar milliart kelimesini Million de Millions 1012 icin kullandi Bunun anlamini bunu daha once kullanan Fransiz bilgini Guillaume Bude ye 1467 1540 atfetti 17 yuzyil Geleneksel alti dijit uc dijitlik gruplara ayriliyordu Daha sonra Fransa ve Italya da bazi bilim insanlari sayisal degeri 109 olan bilyon billion degeri 1012 olan trilyon trillion vb kullanmaya basladi Bu kullanim daha sonra kisa olcegin kokenini olusturdu Biliminsanlarinin buyuk bir kismi ya bin milyon soylemeye devam etti ya da anlamini Pelletier terimi milyar olarak milyonun milyonu ndan binin milyonu na dusurerek degistirdi Bu yeni milyar anlami nadiren Ingiltere de kullanildi Fakat Fransa Almanya Italya ve Avrupa nin geri kalan kismi Chuquet in ozgun uzun olcek bilyona sadik kalarak bunu benimsedi Milyarin 109 olarak kullanimi ilk kez Hollanda da 1676 da yayinlandi Houck un Aritmetigi 18 yuzyilin baslari Bilyon teriminin kisa olcekli anlami Britanya Amerikan kolonilerine verildi ve ilk kez 1729 da Greenwood kitabinda basilmasiyla ortaya cikti Harvard Universitesi profesoru Isaac Greenwood tarafindan ad belirtilmeden yazildi19 yuzyilin baslari Fransa buyuk oranda kisa olcege gecti ve bunu ABD okullarda ogreterek takip etti 19 yuzyildaki bircok Fransiz ansiklopedisi ya uzun olcegi anmaktan vazgecti ya da onu yururlukte olmayan bir sistem olarak adlandirdi 1926 H W Fowler in soyle yazar Bilyon un Britanya anlami Amerikan daha sonra Fransiz kullanimindakisiyle ayni degildir Bizim icin o bir milyonun karesidir Orn bir milyon milyon 1 000 000 000 000 Amerikan icin binin kendisi ile iki kez carpimi veya bizim milyar olarak adlandirdigimiz bin milyon 1 000 000 000 dur Bize gore bilyon gokbilimciler haricinde kullanissizdir Ne yazik ki bizim kullanimimiza pek uygun degildir 1948 9 kisa olcek ulkelerini sistemlerini degistirerek uzun olcegin evrensel kullanimini onerdi Oneri dikkate alindi fakat benimsenmedi 1960 11 Agirlik ve Olculer Genel Konferansi Uluslararasi Birimler Sisteminin SI kendi sayisal onekleri olmasini kabul ettii Bundan boyle SI bagimsiz kullanilacak sayi olcegidir Ayrica SI bazi buyuk sayi adlarinin dillere gore kullanimi icin bilyon trilyon gibi terimler kullanmayi onerdi 1961 Fransiz Hukumeti uzun olcegin kullanilacagini resmi gazetesi olan gazette de duyurdu 1974 20 yuzyilin son ceyreginde Irlanda Avustralya Yeni Zelanda Guney Afrika Zimbabve gibi Ingilizce konusan ulkelerin cogu ya bu sistemi takip edecek ya da bagimsiz olarak kisa olcek kullanimina gecti Bu ulkelerin cogu bazi kisitli kullanimi olsa da bu olcegi kullanmaya devam ediyor ve kisa olcegin resmi kullanimi netlik kazanmadi 1975 Fransiz matematikci iki numaralama sistemini belirtmek icin echelle courte kisa olcek ve echelle longue uzun olcek terimlerini gelistirdi 1994 Italyan hukumeti uzun olcegin resmen kullanilmasini kabul etti Milyon million Eski Italyan milion eden turetilen Eski Fransiz Milion kelimesidir ve milleyi bini kuvvetlendirir Bir milyon buyuk bin dir ve 1728 e esittir Gecerli kullanimKisa olcek ulkeler ve bolgeler Ingilizce yi konusan ulkeler ve bolgeler 106 bir milyon 109 bir bilyon 1012 bir trilyon vb Ingilizce kullanan ulkelerin cogu kisa olcekte 109 bilyon olarak kullanir Ornegin Avustralya Hong Kong Ingilizce konusulur Irlanda Ingilizce konusulur Yeni Zelanda Filipinler Ingilizce konusulur Bazi kisa olcekler Filipince kabul edildi Singapur Ingilizce konusulur Birlesik Krallik Asagiya Gal ulkesine bakiniz ABD Zimbabve Ingilizce konusulur Diger kisa olcek diller ve ulkeler 106 bir milyon 109 bir milyar bilyon 1012 bir trilyon vb Diger ulkelerde benzer sekilde trilyonu 1012 vb olarak kullanir Bu ulkelerden birkaci ise bilyon kelimesini 109 olarak kullanirken cogu milyar 109 icin gibi benzer kelimeleri geleneksel uzun olcekte kullanir Kisa olcek 109 ve 1012 kullanima birkac ornek Brezilya bilhao trilhao Bulgaristan miliard milyar trilion trilyon Estonya miljard triljon Endonezya milyar triliun Iran میلیارد milyar Israil מיליארד millyard טריליון trillyon Letonya miljards triljons Litvanya milijardas trilijonas Romanya miliard bilion trilion Rusya milliard milliard trillion trillion Turkiye milyar trilyon Ukrayna milyard milliard triljon trillion Galler biliwn triliwn Diger terimbilimi ile kisa olcek kullanimi Yunanistan ekatommyrio ekatommyrio yuz 106 disekatommyrio disekatommyrio bi yuz mayrad 109 trisekatommyrio trisekatommyrio tri yuz mayrad 1012 tetrakis ekatommyrio tetrakis ekatommyrio katri yuz mayrad 1015 ve devam eder Uzun olcek ulkeler 106 bir milyon 109 bir milyar bin milyon 1012 bir bilyon 1015 bir bilyar bin bilyon 1018 bir trilyon vb Geleneksel uzun olcek Kita Avrupa ulkelernin cogu tarafindan ve Kita Avrupasindan turetilen dillerre sahip diger ulkeler tarafindan kullanilir Bunlara Yunanistan Romanya Bulgaristan ve Brezilya gibi ulkeler dahil degildir Bu ulkeler bilyon olarak 1012 kullanir Bazilari milyar kelimesini 109 olarak kullanirken digerleri buna esdeger olan bin milyon kullanir Uzun olcek 109 ve 1012 kullanima birkac ornek Andorra Katalanca miliard veya mil milions yazilir bilio Arjantin Ispanyolca mil millones billon Avusturya Avusturya Almancasi Milliarde Billion Belcika Fransizca milliard billion Felemenkce miljard biljoen Almanca Milliarde Billion Bosna Hersek Bosnakca ve Hirvatca milijarda bilion Sirpca miliјarda milijarda Bilion Sili Ispanyolca mil millones billon Kolombiya Ispanyolca mil millones billon Kosta Rika Ispanyolca mil millones billon Hirvatistan milijarda bilijun Cekya miliarda bilion Danimarka milliard billion Dominik Cumhuriyeti Ispanyolca mil millones billon Ekvador Ispanyolca mil millones billon El Salvador Ispanyolca mil millones billon Finlandiya Fince miljardi biljoona Isvecce miljard biljon Fransa milliard billion Almanya Milliarde Billion Guatemala Ispanyolca millardo billon Macaristan milliard billio veya ezer milliard Izlanda milljardur billjon Italya miliardo bilione Lihtenstayn Almanca Milliarde Billion Luksemburg Luksemburgca milliard billioun Fransizca milliard billion Almanca Milliarde Billion Meksika Ispanyolca mil millones ve millardo billon Monako Fransizca milliard billion Hollanda miljard biljoen Norvec milliard billion Paraguay Ispanyolca mil millones billon Peru Ispanyolca mil millones billon Polonya miliard bilion Portekiz mil milhoes veya milhar de milhoes biliao Sirbistan miliјarda milijarda Bilion bilion Slovakya miliarda bilion Slovenya milijarda bilijon Ispanya Ispanyolca millardo veya mil millones billon yazilir Isvec miljard biljon Isvicre Fransizca milliard billion Almanca Milliarde Billion Italyanca miliardo bilione Uruguay Ispanyolca mil millones veya millardo billon Venezuela Ispanyolca mil millones veya millardo billon Her iki olcek ulkeler Bazi ulkeler kullanildigi dile bagli olarak ya Kisa ya da Uzun olcek kullanir 106 bir milyon 109 YA bir bilyon Kisa Olcek YA DA bir milyar bin milyon Uzun Olcek 1012 YA bir trilyon Kisa Olcek YA DA bir bilyon Uzun Olcek vb Ulke Kisa olcek kullanimi Uzun olcek kullanimi Kanada Kanada Ingilizcesi bilyon 109 trilyon 1012 Kanada Fransizcasi milliard 109 billion 1012 Porto Riko ekonomik amp teknik billon 109 trillon 1012 Latin Amerikan dis iliskilerde millardo veya mil millones 109 billon 1012 Guney Afrika Guney Afrika Ingilizcesi bilyon 109 trilyon 1012 Afrikaanca miljard 109 biljoen 1012 Ne uzun ne de kisa olcek ulkeler Asagidaki ulkeler kendi sayisal sistemlerine sahiptirler Ne uzun ne de kisa olcegi kullanirlar Ulke Ana madde Notlar Banglades Hindistan Myanmar Burma Nepal Pakistan Guney Asya sayi sistemi Gunluk kullanim icindir Fakat kisa veya uzun olcekte kullanilabilir Cin Japonya Kuzey Kore Guney Kore Cin rakamlari Japon rakamlari Kore rakamlari Tumu 1088 e kadar olan buyuk sayilarin kelime ve sembolleri icin geleneksel mayrad sistemi kullanir Gecerli kullanimdaki notlarIngilizce ulkeleri Birlesik Devletleri bir kenara koyarsak Ingilizce konusan bircok ulke kisa olcek yururluge girene kadar uzun olcek kullandi Bundan dolayi bazi uzun olcek kullanilmaya devam edildi ve BK UK ve ABD haric Ingilizce konusan diger ulkelerdeki kisa olcegin resmi durumu bazen belirsizlik gosteriyor BK taki kullanimi Bilyon bircok sektorde bircok yil 109 olarak kullanildi Birlesik Krallik hukumeti BBC ve diger Basin Yayin kuruluslarinin cogu 1970 lerin ortalarindan itibaren kisa olcegi kullanmaya basladilar Bilyon un 109 olarak kullanimi genis alana yayilmadan once BK milyar yerine genellikle bin milyon kullaniyordu 109 icin uzun olcek terimi olan milyar Britanya Ingilizcesinde yurulukten kalkarken yar yard olarak hala Londra parasinda doviz burolarinda ve borsada argo olarak kullaniliyor ABD deki kullanimi Amerika Birlesik Devletlerinde 19 yuzyildan beri kisa olcek ogretiliyor Bu yuzden ayricalikli olarak kullaniliyor Avustralya daki kullanimi Avustralya da egitim medya edebiyat alaninda aynen diger Ingilizce konusan ulkeler gibi kisa olcek kullaniliyorKanada daki kullanimi Kanada hem uzun olcek kanada Fransizcasi hem de kisa olcek Kanada Ingilizcesi kullaniyor Guney Afrika daki kullanimi Guney Afrika hem Afrikaancada uzun olcek hem de Guney Afrika Ingilizcesi nde kisa olcegi kullaniyor Hindistan Pakistan ve Banglades teki kullanimi Finansal medyanin haricinde Banglades Hindistan ve Pakistan da Ingilizce konusanlar kendi egitim seviyelerine gore bilyonu kullaniyorlar Bazilari geleneksel Britanya uzun olcegini kullaniyor Gunluk yasamda Banglades Hindistan Pakistanlilar cogunlukla kendi yaygin sayi sistemini kullaniyor cogunlukla da Hindistan sayi sistemini kullaniyor ornegin Banklades Pakistan ve Hindistan Ingilizcesinde 100 bine denk olan lakh kelimesi orn 100 lakhs on milyona denk olan crore kelimesi ve bir bilyona denk olan arab kelimesi kullaniliyor Endonezya kullanimi Endonezya sayisal degeri 109en olan milyar Felemenkce miljarddan turetildi terimini hicbir istisnai durum olmadan resmen kullaniyor Uzun olcekte bilyon olarak adlandirilan 1012 sayisi icin seribu milyar bin milyar terimi veya nadir de olsa sejuta juta bir milyon milyon terimi kullaniliyor Italyancadaki kullanimi Italya 19 yuzyilda kisa olcege donen iki Avrupa ulkesinden biridir digeri Fransa dir Fakat 20 yuzyilda ozgun asil uzun olcege geri dondu Italya da bilione bilyon kelimesi resmi olarak 1012 anlamina gelir Halk arasinda bilione hem 109 hem de 1012 trilione hem 1012 hem de nadiren 1018 ve devam eder olarak bilinir Bu yuzden karisikliga meydan vermemek icin nadiren kullanilir 109 icin miliardo 1012 icin mille miliardi bin milyar 1015 icin un milione di miliardi 1018 icin un miliardo di miliardi 1021 icin mille miliardi di miliardi daha fazla kullanilir Ispanyolcadaki kullanimi Millardo milyar Ispanyolca konusan ulkelerde bazen 109 icin kullanilir Fakat siklikla mil millones bin milyon veya Turkcede milyar kullanilir Billon kelimesi Amerika nin etkisinde kalan ulkelerde bazen yanlis kullanilir Esperanto daki kullanimi Esperanto biliono triliono vb kelimeleri anlamlari pek anlasilmayacak sekilde kullaniliyor Hem uzun hem de kisa olcek kullanildi Temel Esperanto sozlugu Plena Ilustrita Vortaro nun son baskisinda PMEG grameri olarak uzun olcek anlamlari tavsiye ediliyor Cogu kitadaki varligi Uzun ve kisa olceginin her ikisinin cogu kitadaki kullanimi kitadaki dile baglidir Ornekler Kita Kisa olcek kullanimi Uzun olcek kulllanimiAfrika South Afrika Ingilizcesi AfrikaancaKuzey Amerika Amerika Ingilizcesi ve Kanada Ingilizcesi Kanada Fransizcasi ve Amerika IspanyolcasiGuney Amerika Brezilya Portekizcesi Amerika IspanyolcasiAvustralya Avustralya Ingilizcesi EndonezceAvrupa Britanya Ingilizcesi Bulgarca Estonca Galce Galler Ingilizcesi Letonca Litvanca Irlandaca Iskoc Ingilizcesi Rumence Turkce Ukraynaca Almanca Danca Felemenkce Fransizca Italyanca Ispanyolca Portekizce ve kitasal Avrupanin cogu diger dilleriAlternatif telaffuzlarBuyuk sayilari belirlemenin kesin yolllari Yazimsal iletisimlerde az buyuk olan sayilar icin en basit cozum tam miktari yazmaktir Orn 1 trilyon kisa olcekte 1 bilyon uzun olcekte soylemek yerine 1 000 000 000 000 yazmaktir Milyon u iceren kelimelerde ornegin 109 bin milyon 1012 bir milyon milyon Bunlar 1012 den buyuk sayilar icin kelime kalabaligina neden olur 3 dijitten fazla olan sayilari milyon ile birlestirme Orn 15 300 milyon Turkcede 15 milyar 300 milyon Bilimsel gosterim standart form veya ustel gosterim olarak da bilinir ornegin 1x109 1x1010 1x1011 1x1012 vb veya a bilgisayar programlama gosterimi 1e9 1e10 1e11 1e12 vb Bu biliminsanlari ve matematikciler icin cok yaygin kullanimdir ornegin 109 icin giga ve 1012 icin tera Uluslararasi Birimler Sistemi SI hangi olcegi kullanacagi konusunda bagimsizdir Ayrica bakiniz1000000000 109 Googol sayisi Googolplex sayisi Buyuk sayilarin adlari Matematiksel gosterimAlintilar a b Fransizcada echelle courte ve echelle longue anlamina gelen bu terimleri ilk kez 1975 te Fransiz matematikci kullandi Guitel Genevieve 1975 Histoire comparee des numerations ecrites Paris Flammarion s 51 52 Fransizca Guitel Genevieve 1975 Histoire comparee des numerations ecrites Paris Flammarion s 566 574 Chapter Les grands nombres en numeration parlee Etat actuel de la question orn Sozlu numerasyonda numaralamada buyuk sayilar Sorunun simdiki durumu Fransizca Sahte Arkadaslar Sik Sik Yanlisliklara Yol Acar WorldLanguage com da 2 Ekim 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Haziran 2010 yazisi Ingilizce ve Ispanyolca arasindaki sahte arkadas listesi a b c Fowler H W 1926 Buyuk Britanya Oxford Universitesi Matbaasinda basildi Bilyon un Britanyadaki anlamiyla Amerikan kullanimindaki anlaminin ayni olmadigini hatira getirilebilir Bizim icin o milyonun 2 kuvvetidir Ornegin bir milyon milyon 1 000 000 000 000 dur Amerikan icin binin kendisi ile iki kez carpimidir veya bin milyondur 1 000 000 000 Halbuki biz buna bir milyar diyoruz Bizin anladigimiz bilyon astronomi haricinde pek kullanilmaz a b c Matematigin Tarihi 24 Kasim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Bolum II sy 84 86 David Eugene Smith tarafindan 1925 1953 te yeniden yayinlandi a b Arsivlenmis kopya 29 Eylul 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Temmuz 2010 a b Chuquet Nicolas 1880 Triparty en la science des nombres ISSN 9012 9458 Bologna Aristide Marre Fransizca Idem www miakinen net tarafindan yayinlandi 29 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Mart 2008 KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link Fransizca Idem Michael Florencetime tarafindan uyarlandi 3 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Mart 2008 Fransizca Sembol ve adlari yazma birimleri ve niceliklerin degerlerinin genisletilmesi 5 3 7 Boyutsuz niceliklerin degerlerini belirleme veya boyutsuz nicelikler SI Brochure 8 baski BIPM 25 Mart 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Ocak 2008 PDF Resmi Gazete Fransiz Hukumeti 20 Mayis 1961 17 Temmuz 2012 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 31 Ocak 2008 Fransizca a b c Direttiva CE 1994 n 55 18 Mayis 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde 12 sayfa Italyanca Dosya Zimbabwe 100bn 2008 Obverse jpg Dosya Zimbabwe 100 trillion 2009 Obverse jpg Robson S O Stuart O Singgih Wibisono Yacinta Kurniasih Javanese English dictionary Tuttle Publishing 2002 ISBN 0 7946 0000 X 821 pages Foundalis Harry 4 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Mayis 2007 foundalis com da Yunanca egitim bolumu Die Burger 13 Mart 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Kotze E F Professor Taalkommissie se reaksie op biljoen triljoen Die Taalkommissie van die Suid Afrikaanse Akademie vir Wetenskap en Kuns olu kirik baglanti wiktionary bilione wiktionary trilione Peiretti Federico 7 Mart 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Ocak 2008 Italyanca Diccionario Panhispanico de Dudas 9 Haziran 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Temmuz 2010 7 Agustos 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Temmuz 2010