Tetrakloroetilen, perkloroetilen veya sistematik adıyla tetrakloroeten, formülü C
2Cl
4 olan bir klorokarbon ve çözücü olarak kullanılan uçucu, ağır bir sıvıdır. Çeşitli yağları çözebilmesinden ötürü yaygın olarak kuru temizleme ve sanayide yağ giderme için kullanılır. Kuru temizleme ile özdeşleștirildiğinden, çoğu zaman "kuru temizleme sıvısı" olarak anılır. Otomotiv sanayisinde etkili bir fren temizleyicisidir. Geçmişte hayvanlar ve insanlar üzerinde kurt düşürücü olarak sıkça kullanılmıştır.
| |||
Adlandırmalar | |||
---|---|---|---|
Tercih edilen IUPAC adı Tetrachloroethene | |||
Tetrakloroeten | |||
Diğer adlar Etilen tetraklorür Perkloroetilen Perkloroeten Karbon biklorür Karbon diklorür Ticari adlar: Ankilostin, Dow-Per, Nema, Perawin, Perchlor, Perclene, Percosolv, Perklone, PerSec Tarihî adlar: Chloréthose/Chlorétherose (Fransızca), Trichloracetylchlorid (Almanca), dichloride of carbon (İngilizce) | |||
Tanımlayıcılar | |||
| |||
3D model (JSmol) |
| ||
Kısaltmalar | PCE, perc, perk, perklor, F-1110 | ||
1304635 | |||
ChEBI |
| ||
ChEMBL |
| ||
ChemSpider |
| ||
ECHA InfoCard | 100.004.388 | ||
EC Numarası |
| ||
101142 | |||
KEGG |
| ||
PubChem CID |
| ||
RTECS numarası |
| ||
UNII |
| ||
UN numarası | 1897 | ||
CompTox Bilgi Panosu (EPA) |
| ||
| |||
| |||
Özellikler | |||
Kimyasal formül | C2Cl4 | ||
Molekül kütlesi | 165,83 g/mol | ||
Görünüm | Berrak, çok kırıcı, renksiz sıvı | ||
Koku | Hafif ve tatlımsı | ||
Yoğunluk | 1,622 g/cm3 | ||
Erime noktası | -22,0 ila -22,7 °C (-7,6 ila -8,9 °F; 251,2 ila 250,5 K) | ||
Kaynama noktası | 121,1 °C (250,0 °F; 394,2 K) | ||
Buhar basıncı | 14 mmHg (20 °C) 1,9 kPa (20 °C) 3,2 kPa (30 °C) | ||
−81,6·10−6 cm3/mol | |||
Kırınım dizimi (nD) | 1,505 | ||
Akmazlık | 0,89 cP 25 °C'de | ||
Tehlikeler | |||
İş sağlığı ve güvenliği (OHS/OSH): | |||
Ana tehlikeler | Buharı merkezî sinir sistemini etkileyebilir ve anesteziye neden olabilir. Sıvı, uzun süreli temas hâlinde cildi tahriş edebilir. Gözleri tahriş edebilir ancak yaralanmaya neden olmaz. | ||
GHS etiketleme sistemi: | |||
Piktogramlar | |||
İşaret sözcüğü | İkaz | ||
R-ibareleri | R40 R51/53 R23/24/25 | ||
Tehlike ifadeleri | H351, H411 | ||
Önlem ifadeleri | P201, P202, P273, P281, P308+P313, P391, P405, P501 | ||
NFPA 704 (yangın karosu) | | ||
Parlama noktası | Yanıcı değil | ||
Öldürücü doz veya konsantrasyon (LD, LC): | |||
LD50 ((medyan doz)) | 8,85 g/kg (oral, fare), 3420 mg/kg (oral, sıçan) 2629 mg/kg (oral, sıçan), >10000 mg/kg (dermal, sıçan) | ||
LC50 ((medyan konsantrasyon)) | 4000 ppm (sıçan, 4 sa) 5200 ppm (fare, 4 sa) 4964 ppm (sıçan, 8 sa) | ||
NIOSH ABD maruz kalma limitleri: | |||
PEL (izin verilen) | TWA 100 ppm C 200 ppm (herhangi bir 3 saatlik süre içinde 5 dakika boyunca), maksimum 300 ppm'lik zirve ile | ||
REL (tavsiye edilen) | İşyerinde maruziyet konsantrasyonlarını en aza indirin. | ||
IDLH (anında tehlike) | Ca [150 ppm] | ||
Güvenlik bilgi formu (SDS) | DOWPER MC Perchloroethylene Solvent SDS (Türkçe) | ||
Benzeyen bileşikler | |||
Benzeyen organohalojenürler | Tetrafloroetilen Tetrabromoetilen Tetraiyodoetilen | ||
Benzeyen bileşikler | Trikloroetilen Dikloroetilen 1,1,2,2-Tetrakloroetan Karbon tetraklorür | ||
Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa). | |||
Tetrakloroetilen Cl2C=CCl2 yapısı ile, H2C=CH2 yapısına sahip etilenin tüm hidrojenlerinin klor ile değiştirilmiş bir türevidir. İlk olarak Fransız kimyager Victor Regnault tarafından 1839'da hekzakloroetanın termal bozunması ile elde edilmiştir. Endüstriyel olarak büyük hidrokarbonların klorlanması ile üretilen tetrakloroetilen, yanıcı veya patlayıcı değildir. Benzer bileşiklere nazaran daha kararlıdır, kolay tepkimeye girmez ve polimerleşme eğilimi göstermez.
Üretimi
Tetrakloroetilen günümüzde hafif (az karbon sayısına sahip) hidrokarbon karışımlarının klorla parçalanması ile üretilir. En büyük miktarlarda çıkan yan ürünler arasında karbon tetraklorür, hidrojen klorür ve hekzaklorobütadien (HCBD) gibi önemli kimyasallar bulunur. Karbon tetraklorür ve HCBD piroliz gibi bir takım ısıl işlemlerden geçirilerek tetrakloroetilene dönüştürülebilir. Uzun yıllar boyunca tetrakloroetilen, toplam verimin %90-94 kadar yüksek olduğu, asetilenden trikloroetilen yoluyla elde edildi:
- C
2H
2 + 2 Cl
2 → C
2H
2Cl
4 - C
2H
2Cl
4 → C
2HCl
3 + HCl - C
2HCl
3 + Cl
2 → C
2HCl
5 - C
2HCl
5 → C
2Cl
4 + HCl
1970'lerde asetilen hammaddesinin artan fiyatı nedeniyle, diğer hidrokarbonların doğrudan klorlama veya oksiklorinasyonunu içeren daha yeni yöntemler geliştirildi. Bunun yanında 1,2-dikloroetanın oksiklorinasyonunu içeren başka bir yöntem geliştirilmiştir:
- C
2H
4Cl
2 + Cl
2 + O
2 → C
2Cl
4 + 2 H
2O
Bu yöntemde de, oluşan trikloroetilen damıtma ile ayrılan önemli bir yan üründür.
Üretim miktarı
Japonya, Batı Avrupa ve ABD'de tetrakloroetilen üretimi 1980'lerde zirveye ulaştı: 1985 yılında dünya çapında toplam üretim yaklaşık 1 milyon ton civarındaydı. 1992'de yıllık tetrakloroetilen üretim kapasitesi Avusturya'da 10.000 ton, Belçika'da 30.000 ton, Fransa'da 62.000 ton, Almanya ve İtalya'da 100.000 ton, İspanya'da 21.000 ton, Birleşik Krallık'ta 130.000 ton, Japonya'da 96.000 ton ve ABD'de 223.000 tondu. 2007'de tetrakloroetilenin en büyük tüketicisi ABD oldu (talebin %43'ü), onu Batı Avrupa (%19), Çin (%10) ve Japonya (%9) takip etti.
Doğadaki varlığı
Çok küçük miktarlarda olmasına rağmen tetrakloroetilen, volkanlarda trikloroetilen ile birlikte doğal olarak oluşur. Bazı ılıman, subtropikal ve tropikal algler ve bir kırmızı mikroalgin tetrakloroetilen ürettiği bilinmektedir. Trikloroetilen üretebilen birkaç yosun ayrıca tetrakloroetilen de üretebilir.
Kullanımları
Tetrakloroetilen apolar olduğu için yağlar gibi suda çözünmeyen organik malzemeler için harika bir çözücüdür. Uçucudur, kararlıdır, yanıcı değildir ve toksisitesi benzer bileşiklere nazaran düşüktür. Bu nedenlerin yanında, neredeyse bütün doğal elyaf ve birçok sentetik elyaftan yapılmış kumaşları zarar vermeden temizleyebildiği için, 1930'lardan beri kuru temizlemede çözücü olarak kullanılır. Günümüzde hâlen kuru temizlemede en yaygın çözücüdür.
Ayrıca otomotiv ve diğer metal işleme endüstrilerinde, metal parçaların yağını gidermek için genellikle diğer klorlu çözücülerle karışım hâlinde kullanılır. Tetrakloroetilenin, kömür endüstrisindeki testler de dâhil olmak üzere, petrol rafinerilerinde katalitik reformasyon işlemlerinde klor kaynağı olarak ve filmlerin baskılarının ve negatiflerinin temizlenmesi gibi başka birçok kullanım alanı daha vardır. Düzeltme sıvısında, leke çıkarma ürünlerinde, boya sökücüler ve aerosol preparatları dâhil olmak üzere birkaç tüketici ürününde de bulunabilir.
1950'lerde tetrakloroetilenin yaklaşık %80'i kuru temizlemede, %15'i ise metal temizleme ve buharla yağ gidermede kullanıldı. Şu anda tetrakloroetilenin en yaygın kullanımı, kloroflorokarbonların ve hidroflorokarbonların üretimi için bir hammadde olaraktır.
Tarihî kullanımları
1925'te, antihelmintikler üzerinde çalışan Amerikalı veteriner Maurice Crowther Hall (1881-1938), kancalı kurt istilasının insanlar ve çiftlik hayvanlarında neden olduğu ankilostomiyaz hastalığının tedavisinde tetrakloroetilenin etkinliğini gösterdi. Hall tetrakloroetileni kendi üzerinde denemeden önce, 1921 yılında, karbon tetraklorürün bağırsak parazitleri üzerindeki güçlü etkisini keşfetti ve Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü'ne aday gösterildi, ancak birkaç yıl sonra tetrakloroetilenin daha etkili ve sağlık için güvenli olduğunu buldu. Tetrakloroetilen tedavisi, Amerika Birleşik Devletleri'nde ve yurtdışında kancalı kurtların yok edilmesinde hayati bir rol oynamıştır. Hall'un yeniliği, tıp alanında bir atılım olarak kabul edildi.
İnsanlarda özellikle Necator americanus parazitinden kurtulmak için ağızdan sıvı olarak ya da kapsüller hâlinde, sulu magnezyum sülfat çözeltisi ile birlikte verildi. Yetişkinler için tavsiye edilen tetrakloroetilen dozu 3 mL idi. 1925-1943 yılları arasında yaklaşık elli bin kişiye ağızdan verildi. En ciddi yan etkiler, mide yollarının tahrişine bağlı bulantı ve kusmaydı. Bildirilen zehirlenmelerin çoğu narkotik etkileriydi ve tedavi amaçlı tetrakloroetilen alımı nedeniyle hiçbir ölüm kaydedilmedi.
Tetrakloroetilen, geçmişte inhalasyon anesteziği olarak denenen maddelerden biridir. Farklı tarihlerde defalarca kez hayvanlar ve insanlar üzerinde anestezi deneyleri yapılmış, ancak hiçbiri ikna edici sonuçlar vermedi. İnsanları içeren son ve en kapsamlı 1943 araştırmasının sonuçları tetrakloroetilenin anestezik potansiyelinin yüksek olduğu, ancak düşük uçuculuğu ve solunum yollarını tahriş etmesinden dolayı anestezide kullanılmaya uygun olmadığını gösterdi. 1943 deneyinde tetrakloroetilen, küçük ameliyatlarda anestezik olarak (bazen nitröz oksit ile birlikte, bazen tek başına) denenmiştir. Hatta tetrakloroetilen anestezisi altında iki oğlan çocuğu sünnet edildi ve bir kadın doğum yaptı.
Tetrakloroetilenin kuru temizlemede yanıcı çözücülere alternatif olarak kullanılmasını 1930'larda Dow Chemical'da çalışan Amerikalı kimyager Sylvia Stoesser önermiştir.
Homestake deneyi
Tetrakloroetilen, 1960'larda, Amerikalı fizikçiler Raymond Davis ve John N. Bahcall tarafından yürütülen, temel parçacık fiziğinde öncü bir deney olan Homestake deneyinde alışılmadık bir kullanım buldu. Burada, uzun süredir varsayılan ancak tespit edilmesi çok zor olan nötrinoyu bulmak için bir nükleer reaksiyonda kullanmak üzere klor bakımından zengin, 614 ton (neredeyse 380 bin litre) tetrakloroetilen, kozmik ışınlardan korunması için yerin 1.478 metre altındaki Homestake Altın Madeninde (Lead, Güney Dakota) depolandı. Bir elektron nötrinosu ile etkileşime girdiğinde bir 37Cl atomu elektron kaybederek, sonradan tanka verilen helyum akışıyla toplanıp sayılabilecek radyoaktif 37Ar izotopuna dönüşür:
Davis, Homestake deneyi için 2002 yılında Nobel Fizik ödülü'nü aldı.
Tarihçe
1835 tarihli bir araştırma yazısında Fransız kimyager Auguste Laurent, o yıl henüz üretilmemiş (keşfedilmemiş) tetrakloroetileni, C
8Cl
8•H
4Cl
4 (günümüz yazımı ile 2CCl
2•2HCl) şeklinde tanımladığı 2 mol kloroformdan 2 mol HCl çıkarılmış olarak, bir diklorokarben çifti gibi C
8Cl
8 formülüyle Chlorétherose adını vererek tahmin etti.
Tetrakloroetilen ilk olarak 1839'da Fransız kimyager ve fizikçi Henri Victor Regnault tarafından, Michael Faraday'in 1821 tarihli "karbon protoklorür" (İngilizce: protochloride of carbon – karbon tetraklorür) sentezini takiben hekzakloroetanın termal bozunması ile üretti:
- C
2Cl
6 → C
2Cl
4 + Cl
2
Faraday daha önce, aslında karbon tetraklorür olan, ilk tetrakloroetilen keşfi için yanlış bir şekilde biliniyordu. Regnault, Faraday'ın "karbon protoklorür"ünü yapmaya çalışırken, bileşiğinin Faraday'inkinden farklı olduğunu fark etti ve şöyle yazdı:
“ | Faraday'a göre, karbon klorür 77 derecede kaynar. Elde ettiğim ürünler, atmosfer basıncında 120 dereceye kadar kaynamaya başlamadı. | „ |
Tetrakloroetilen ve karbon tetraklorür 19. yüzyılın ortalarına kadar aynı bileşik olarak kabul edilmiştir, tetrakloroetilen bir süre boyunca "karbon protoklorür" adıyla anılmıştır, aynı şekilde o dönemlerde karbon tetraklorüre "karbon biklorür" (İngilizce: bichloride of carbon, bi-: iki) denmiştir.
Tetrakloroetilen, 1840'larda Auguste Laurent tarafından Chloréthose olarak yeniden adlandırıldı. Laurent "-ose" sonekini, etilendeki hidrojenlerin dört kat yer değiştirmesi olarak açıkladı. Eğer sadece bir hidrojen atomu değiştirilseydi kelime -ase ile biterdi. Laurent'in mantığına göre vinil klorüre "Chloréthase" adı verilecekti. Tetrakloroetilenin; brom ile tepkimesinden elde edilen 1,2-dibromotetrakloroetan (BrCl
2CCBrCl
2) bileşiğine Bromure de chloréthose (tetrakloroetilen bromür), klor ile tepkimesinden elde edilen hekzakloroetana ise chlorure de chloréthose (tetrakloroetilen klorür) denmiştir. Bu bileşiğe verilen ilk adların arasında, modern yazımda "trikloroasetil klorür"e denk gelen Almanca: Trichloracetylchlorid bulunmaktadır. "Tetrakloroetilen" (İngilizce: Tetrachlorethylene) adı ilk kez 1857'de İngiliz kimyager William Odling tarafından kullanılmıştır. "Perkloroetilen" (İngilizce: Perchlorethylene) adı ise ilk kez 1860'ta bir ansiklopedide geçmiştir.
İlk olarak 1886'da bahsedildiği üzere tetrakloroetilen (hekzaklorobenzen ve hekzakloroetan birlikte) kloroform buharının kızdırılmış bir tüpten geçirilmesiyle de elde edilebilir.
Reaksiyonları
Tetrakloroetilenin molekül ağırlığının %14,49'u karbondan, geri kalan %85,5'i ise klordan oluşur. Etan ve etilenin bütün klorlu türevleri arasında en kararlı bileşiktir. Hidrolize karşı dirençlidir ve diğer klorlu çözücülere göre daha az koroziftir. Flor analoğu tetrafloroetilen, C
2F
4, gibi polimerleşme eğilimi göstermez.
Alkali veya toprak alkali metaller, alkaliler (sodyum hidroksit ve potasyum hidroksit), nitrik asit, berilyum, baryum ve alüminyum ile şiddetli reaksiyona girebilir.
Oksidasyon ve indirgenme
Tetrakloroetilenin havada morötesi radyasyon ile oksidasyonu trikloroasetil klorür ve fosgen üretir:
- 4 C
2Cl
4 + 3 O
2 → 2 CCl
3COCl + 4 COCl
2
Bu reaksiyon, stabilizatör olarak aminler ve fenoller (genellikle N-metilpirol ve N-metilmorfolin) kullanılarak yavaşlatılabilir. Ancak reaksiyon kasıtlı olarak trikloroasetil klorür üretmek için kullanılabilir.
Tetrakloroetilene, 60 °C'den daha düşük sıcaklıklarda morötesi radyasyon eşliğinde oksijen ile müdahalede, trikloroasetil klorür ile onun izomeri olan ve tetrakloro-oksiran olarak da bilinen perkloroetilen oksit adlı bir epoksitin eşit karışımı elde edilir. 60 °C üzerine ısıtıldığında bu epoksit, trikloroasetil klorüre dönüşür.
Halojenlenmesi
Tetrakloroetilen, katalizör olarak az miktarda demir(III) klorür (%0,1) varlığında 50-80 °C'de klor ile reaksiyona girdiğinde hekzakloroetan oluşur:
- C
2Cl
4 + Cl
2 → C
2Cl
6
1960'larda DuPont tarafındankuru temizlemede tetrakloroetilene alternatif olarak piyasaya sürülen ve daha sonrasında ozon tabakasına olumsuz etkileri nedeniyle yasaklanan CFC-113 de, tetrakloroetilenin antimon pentaflorür varlığında klor ve HF ile reaksiyonuyla sentezlenir:
- C
2Cl
4 + 3 HF + Cl
2 → CClF
2CCl
2F + 3 HCl
Tetrakloroetilenin bromlanması 1,2-dibromotetrakloroetanı verir:
- C
2Cl
4 + Br
2 → C
2Br
2Cl
4
1,2-Dibromotetrakloroetan ısıtıldığında tetrakloroetilen ve broma ayrıştığı için laboratuvarlarda brom kaynağı olarak kullanılır. Bu bileşik 1846'da İtalyan kimyager Faustino Malaguti tarafından keşfedildi. Malaguti, brom ve o zamanlar chloréthose olarak bilinen tetrakloroetilen karışımını güneş ışığına maruz bıraktı. Sentez yönteminden dolayı Bromure de chloréthose olarak adlandırıldı.
Nitrasyon
Tetrakloroetilenin dumanlı (konsantre) nitrik asit veya diazot tetroksit ile nitrasyonu ile tetraklorodinitroetan elde edilebilir:
- Cl
2CCCl
2 + N
2O
4 → NO
2Cl
2CCCl
2NO
2
Bu kristalik katı bileşiğin tetrakloroetilen ve diazot tetroksitten eldesi ilk olarak Hermann Kolbe tarafından 1869'da tanımlandı. Tetraklorodinitroetan, başka bir nitroalkan olan kimyasal silah kloropikrinden altı kat daha zehirli bir göz yaşartıcı ajandır ancak düşük uçuculuğu nedeniyle hiç kloropikrin gibi kimyasal silah olarak kullanılmamıştır.
Termal bozunma ve polimerleșme
Tetrakloroetilen 400 °C'de bozunmaya başlar, 600 °C civarında bozunma hızlanır ve 800 °C'de tamamen bozunur. Organik bozunma ürünleri arasında hekzakloroetan, tetrakloropropen, pentakloropropen, hekzakloropropen, triklorobüten, tetraklorobütadien, hekzaklorobütadien, diklorosiklopentan, triklorosiklopentan, dikloropenten, trikloropenten, 1,3-dikloroaseton, tetrakloroaseton ve metil trikloroasetat bulunur.
Flor analoğu tetrafloroetilen gibi polimerleşmez. Klor atomlarının, flor atomlarından daha büyük olmasından ötürü oluşan sıkışma ve bağ gerilimi nedeniyle "politetrakloroetilen" polimerinin üretilmesi mümkün değildir. 5000 atm gibi yüksek bir basınçta bile polimerleşme eğilimi tespit edilememiş, 30000 atm gibi aşırı bir basınçta dahi 200 °C'ye kadar stabil olduğu bulunmuştur. Tetrakloroetilen 300 °C'de dodekaklorosiklohekzan trimerini oluşturabilir:
- 3 C
2Cl
4 → C
6Cl
12
Bu trimer bozunur ve klorlarını kaybederek hekzaklorobenzene dönüşürken, kalan tetrakloroetilenin de klorlanmasını sağlar:
- C
6Cl
12 → 6 Cl + C
6Cl
6 - 3 C
2Cl
4 + 6 Cl → 3 C
2Cl
6
Güvenlik
Tetrakloroetilen yanıcı değildir ancak çok yüksek sıcaklıklarda oksijen ve morötesi (UV) radyasyon varlığında, diğer organoklorürler gibi, çok zehirli olan fosgen gazına dönüşme riski vardır. Tetrakloroetilen, 260 nanometre dalgaboyundan büyük UV ışığını emmediğinden direkt fotolize uğramaz. Havada foto-oksidasyon haftalar, hatta aylar sürebilir. Bunun haricinde tetrakloroetilen 400 °C'ye kadar termal olarak stabildir ve kuru temizleme işlemleri sonrasında defalarca kez damıtılmaya dayanabilir.
Tetrakloroetilenin toksisitesinin düşük olması bir avantaj olarak kabul edilir, diğer klorlu çözücülere nazaran daha az zehirlidir. Kuru temizleme ve diğer alanlarda sıklıkla kullanılmasına rağmen, insanlarda zehirlenme olayları nadirdir. Yağları çözebildiğinden deri ile devamlı teması tahriş edebilir, ancak deriden emilim oranı %1 kadar düşüktür. Diğer klorlu çözücüler gibi, uzun süre solunması bilinç kaybına neden olabilir. Düşük uçuculuğu ile sınırlı olsa dahi, tetrakloroetilen buharının solunması hâlinde güçlü anestezik etkileri vardır. Tetrakloroetilenin çoğu sıvı hâlde kullanıldığından ve modern makinelerde herhangi bir buhar kaçışını önlemek için kapalı sistemler bulunduğundan risk minimum düzeydedir. Tipik bir kuru temizlemecideki tetrakloroetilen maruziyetinin, herhangi bir tehlike arz edebilecek seviyelerin çok altında olduğu bulunmuştur.
Metabolizma
Tetrakloroetilenin biyolojik yarı ömrü yaklaşık 3 gündür. Solunan tetrakloroetilenin yaklaşık %98'i değişmeden tekrar solunumla dışarı verilir ve yalnızca %1-3 kadarı, hızla trikloroasetil klorüre (Cl
3C(CO)Cl) izomerleşen tetrakloroetilen epoksite metabolize olur. Trikloroasetil klorür vücuttan atılmadan önce trikloroasetik asite hidrolize olur. Çok düşük oranda metabolize olması ve metabolitlerinin kolayca atılması nedeniyle, en yoğun veya uzun süreli tetrakloroetilen maruziyeti sonucunda bile DNA'nın alkillenmesi mümkün değildir. Bu nedenle Tetrakloroetilenin, benzer bileşikler (karbon tetraklorür ve 1,1,2,2-Tetrakloroetan) gibi, karaciğer üzerinde herhangi bir hepatotoksik etkisi olmadığı düşünülmektedir.
Tetrakloroetilen maruziyeti, nefesten alkol ölçümlerine benzer bir nefes testiyle değerlendirilebilir. Ayrıca akut maruziyetler için, solunumla vücuttan atılan havadaki tetrakloroetilen ölçülebilir. Tetrakloroetilen ve onun metaboliti trikloroasetik asit kanda tespit edilebilir.
Kanserojenlik
Tetrakloroetilenin insanlarda kansere neden olduğuna dair kanıtlar kısıtlıdır. Uluslararası Kanser Araştırmaları Ajansı (IARC), Tetrakloroetileni 2A grubunda, yani muhtemel kanserojen olarak sınıflandırdı. Karşılaştırma ve sınıflandırmanın daha iyi anlaşılması için, kırmızı et ve sıcak içecek tüketilmesi de IARC tarafından 2A grubu – insanlar için muhtemel kanserojen olarak sınıflandırılmıştır. Değerlendirilen kanser teşhisi konmuş kuru temizlemecilerin çoğunun sigara ve içki alışkanlığı olması ve kuru temizlemede tetrakloroetilen haricinde birçok kimyasalın daha kullanılması nedeniyle de tetrakloroetilenin kanserojen olma olasılığına dair kesin kanıtlar sınırlıdır. Bunun yanında, yıllar boyunca çeşitli sektörlerde tetrakloroetilen ile çalışmış işçilerde kanser görülme olasılığının tetrakloroetilene maruz kalmamış kişilerle aynı olduğu görülmüştür. Tetrakloroetilenin insanlarda tümörlere neden olmadığı bilinmektedir; bunun nedeninin düşük metabolizma oranı olduğu varsayılmaktadır. Tetrakloroetilen, hayvan hücrelerinde kontrolsüz DNA sentezini tetiklemez.
Tetrakloroetilen ile kirlenmiş içme suyuna maruz kalan insanlarla ilgili beş çalışma yapıldı. Bunlardan dördünde herhangi bir spesifik kansere yönelik tutarlı bir risk modeli gözlemlenmedi. Amerika Birleşik Devletleri'nin Massachusetts eyaletinde yapılan beşinci çalışmada lösemi riskinde artış olmasına rağmen sonuç yalnızca iki vakaya dayanıyordu. Kohort çalışmalarında lösemi riskinin arttığına dair tutarlı bir kanıt görülmedi.
Böbrek kanserine ilişkin olarak, bu tür sonuçların bildirildiği üç çalışmada tutarlı bir yüksek risk modeli görülmedi. Kanada'nın Montréal kentinde gerçekleştirilen bir vaka kontrol çalışması 3,4'lük bir olasılık oranı gösterse de bu istatistiksel olarak önemli değildi ve söz konusu maruziyet, özellikle tetrakloroetilene değil, genel olarak yağ çözücülerine yönelikti.
Çevreye etkileri
Yoğunluğunun sudan %62 daha fazla olmasından dolayı tetrakloroetilenle kirlenmiş suların temizlenmesi zordur. Prensip olarak, tetrakloroetilen kontaminasyonu kimyasal işlemle giderilebilir. Kimyasal arıtma, demir tozu gibi metallerle indirgenilmesini içerir.
Biyoremediasyon genellikle anaerobik (havasız) koşullar altında Dehalococcoides türleri tarafından indirgeyici klorsuzlaştırmayı gerektirir. Aerobik koşullar altında, Pseudomonas türleri tarafından başka bileşikler ile birlikte ko-metabolizması yoluyla bozunabilir. Biyolojik indirgeyici klorsuzlaştırma ürünleri arasında trikloroetilen, cis-1,2-dikloroetilen, vinil klorür, etilen ve klorür bulunur. Biyoremediasyona ek olarak, tetrakloroetilen toprakla temas ettiğinde hidrolize olur.
Geçmişte kuru temizlemeciler, ucuz bir yöntem olduğundan kullanılmış ve kirlenmiş tetrakloroetileni baca yoluyla atarlardı. Bunun yeraltı sularında birikmeye neden ve çözücü israfı olduğu anlaşılınca daha sonraki kuru temizleme makinesi modellerinde kirlenmiş tetrakloroetileni damıtmak için kazanlar ve mekanizmalar kullanıldı.
Tetrakloroetilen alternatifleri
Tetrakloroetilenin yerine kullanılması önerilen, hidrokarbon haricindeki alternatif çözücülerin çevre ve sağlık üzerinde önemli etkileri bulunmaktadır ya da uzun vadede çevre ve sağlık üzerindeki etkileri bilinmemektedir. Bu durum, özellikle de şu anda perkloroetilene alternatif olarak gösterilen ve tetrakloroetilenden daha pahalı olan siloksanlar (GreenEarth gibi ürünler) için geçerlidir. 2000'lerin başında tetrakloroetilene alternatif düşük sıcaklıklarda daha etkili ve hızlı temizlik sağlayan ancak tetrakloroetilenden çok daha pahalı olan n-propil bromür piyasaya sürüldü. Daha sonra en çok ABD'de kullanımı benimsenen n-propil bromürün işçilerde kalıcı-yarı kalıcı sinir uyuşukluğu gibi etkileri olduğu keşfedildi.
Özellikler
Tetrakloroetilen, normal basınç altında 121 °C'de kaynayan ve –22,0 ila –22,7 °C arasında donan, 50 ppm gibi çok düşük konsantrasyonlarda bile alınan hafiften keskin hoş kokulu ağır, renksiz bir sıvıdır. Tetrakloroetilenin, bir sıvı için yüksek sayılabilecek kırılma indisi 1,505'tir.
Su ile karışabilirliği sınırlıdır ve sudaki çözünürlüğü önemsiz kabul edilir. Sudaki aşırı düşük çözünürlüğü nedeniyle suya katıldığında dibe çöker. Sıcaklık arttıkça, tetrakloroetilenin sudaki çözünürlüğü artar veya suyun tetrakloroetilen içindeki çözünürlüğü artar.
Tetrakloroetilen ve suyun çözünürlüğü Sıcaklık °C 0 9,5 19,5 31,1 40,0 50,1 61,3 71,0 80,2 91,8 Suda Tetrakloroetilen % 0,0273 0,0270 0,0286 0,0221 0,0213 0,0273 0,0304 0,0377 0,0380 0,0523 Tetrakloroetilende su % 0,0045 0,0054 0,0075 0,0091 0,0104 0,0117 0,0142 0,0205 0,0214 0,0245
Tetrakloroetilen birçok organik çözücüde çözünür. Bazı çözücüler tetrakloroetilenle azeotropik karışımlar oluşturur.
İkinci bileşen | Tetrakloroetilenin kütle oranı (%) | 101,3 kPa'da azeotropik karışımın kaynama noktası |
---|---|---|
Su | 15,9 | 87,1 |
Metanol | 63,5 | 63,8 |
Etanol | 63,0 | 76,8 |
1-Propanol | 48,0 | 94,1 |
İzopropil alkol | 70,0 | 81,7 |
1-Bütanol | 29,0 | 109,0 |
2-Bütanol | 40,0 | 103,1 |
Formik asit | 50,0 | 88,2 |
Asetik asit | 38,5 | 107,4 |
Propiyonik asit | 8,5 | 119,2 |
İzobütirik asit | 3,0 | 120,5 |
Asetamid | 2,6 | 120,5 |
Pirol | 19,5 | 113,4 |
1,1,2-Trikloroetan | 43,0 | 112,0 |
Etilen glikol | 6,0 | 119,1 |
Fiziksel ve termodinamik veriler
Yapı ve özellikler | |
---|---|
Kırılma indisi, nD | 1,5055 (20 °C'de) |
Abbe sayısı | Bilinmiyor |
Dielektrik sabiti, εr | 2,5 ε0 (21 °C'de) |
Bağ gücü | Bilinmiyor |
Bağ uzunluğu | 1,354 Å (C=C), 1,718 Å (C–Cl) |
Bağ açısı | 115,7° (Cl–C–Cl), 122,15° (C=C–Cl) |
Dipol momenti | 0 D |
Manyetik alınganlık | −81.6·10−6 cm3/mol |
Yüzey gerilimi | 31,74 dyn/cm (20 °C'de, havaya karşı C2Cl4) 44,4 dyn/cm (25 °C'de suya karşı C2Cl4) |
Viskozite | 1,1384 mPa·sn (0,43 °C) 0,8759 mPa·sn (22,3 °C) 0,6539 mPa·sn (52,68 °C) 0,4043 mPa·sn (117,09 °C) |
Faz davranışı | |
---|---|
Üçlü nokta | 250,81 K (–22,34 °C), ? Pa |
Kritik nokta | 620 K (347 °C), 4760 kPa |
Standart füzyon entalpi değişimi, ΔfusH | 10,88 kJ/mol |
Standart füzyon entalpi değişimi, ΔfusS | 43,38 J/(mol·K) |
Standart buharlaşma entalpi değişimi, ΔvapH | 34,68 kJ/mol (121 °C'de) |
Standart buharlaşma entropi değişimi, ΔvapS | 102,8 J/(mol·K) (25 °C) |
Katı özellikleri | |
Standart oluşum entalpi değişimi, ΔfH | Bilinmiyor |
Standart molar entropi, S | Bilinmiyor |
Isı kapasitesi, cp | Bilinmiyor |
Sıvı özellikleri | |
Standart oluşum entalpi değişimi, ΔfH | –54,4 kJ/mol |
Standart molar entropi, S | 240,6 J/(mol K) |
Yanma entalpisi, ΔcH | –830 kJ/mol |
Isı kapasitesi, cp | 146 J/(mol K) (25 °C) |
Gaz özellikleri | |
Standart oluşum entalpi değişimi, ΔfH | –12,43 kJ/mol |
Standart molar entropi, S | 343,4 J/(mol K) (25 °C) |
Isı kapasitesi, cp | 95,51 J/(mol K) (25 °C) |
Buhar basıncı
mmHg cinsinden basınç | 1 | 10 | 40 | 100 | 400 | 760 | |
°C cinsinden sıcaklık | –20.6(katı) | 13.8 | 40.1 | 61.3 | 100.0 | 120.8 |
Popüler kültür
- American Dad! adlı animasyon dizisinin Wild Women Do bölümünde, ailenin uyuşturucu satıcısı Del Monaco'nun kuru temizlemecisi tetrakloroetilen buharlarını soluyarak paranoyaklaşıyor ve bu da onun çamaşır makinelerinden korkmasına neden oluyor.
- Stargate SG-1'in üçüncü sezonunun 14. bölümünde, bir tetrakloroetilen sızıntısı, uzaylı istilasına kılıf görevi görüyor. Tetrakloroetilen, gerçek hayatta halüsinojen olmamasına rağmen bölümde halüsinasyonlara neden olarak tasvir ediliyor.
Ayrıca bakınız
- Halojenli çözücüler listesi
- Hekzaklorobütadien (C
4Cl
6) – Tetrakloroetilenin üretiminde büyük miktarlarda ortaya çıkan bir perklorokarbon - Hekzakloropropen (C
3Cl
6) – Tetrakloroetilenden elde edilebilen, başka bir perkloroalken - Hekzaklorosiklopentadien (C
5Cl
6) - Islak temizleme – Tetrakloroetilen gibi organik çözücüleri kullanmaktan kaçınan bir tekstil yıkama yöntemi
- Polivinil klorür, klorlanmış PVC ve politetrafloroetilen – İlişik polimerler
- Oktakloropropan (C
3Cl
8) - Okzalil klorür (C
2Cl
2O
2) - Tetraklorosiklopropen (C
3Cl
4)
Notlar
- ^ Bu ad geçmişte, İngilizcede bichloride of carbon olarak, Karbon Tetraklorüre atfedilmiştir.
- ^ 19. yüzyılda, Fransız kimyagerlerin bileşiklerin molekül ağırlıklarını iki kez yazmaları yaygındı; ayrıca Laurent de 2 molekül kloroform saydı. 19. yüzyılın başlarında karbonun hatalı bilinen molekül ağırlığıyla -gerçekte olduğunun yarısı- birleştirildiğinde, bunlar toplamda 2 molekül kloroform için 8 karbon etti.
- ^ Örneğin; Leopold Gmelin'in 1840'larda yazdığı Handbuch Der Chemie kitabında iki bileşik de aynı ad altında geçmektedir.
- ^ Buradaki "Asetil", vinil grubunun eski adıdır.
Kaynakça
- ^ a b NIST (2023). . NIST Chemistry WebBook, SRD 69. 22 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2024.
- ^ a b c d NIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards. "#0599". National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH).
- ^ Verschueren, K. (2001). Handbook of environmental data on organic chemicals. New York, NY: John Wiley & Sons.
- ^ a b c CAMEO Chemicals, PERCHLOROETHYLENE 3 Aralık 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "Tetrachloroethylene - ChemBK". 6 Şubat 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Nisan 2024.
- ^ Sigma Aldrich Tetrachloroethylene MSDS
- ^ "Fischer Scientific Tetrachloroethylene MSDS". 17 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Nisan 2024.
- ^ "Tetrachloroethylene". Immediately Dangerous to Life or Health Concentrations (IDLH). Ulusal İş Sağlığı ve Güvenliği Enstitüsü (NIOSH).
- ^ . PubChem. 1 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2020.
- ^ a b c d e Rossberg M., Lendle W., Pfleiderer G., Tögel A., Dreher E.-L., Langer E., Rassaerts H., Kleinschmidt P., Strack H., Cook R., Beck U., Lipper K.-A., Torkelson T. R., Löser E., Beutel K. K., Mann T.. "Chlorinated Hydrocarbons", Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry. 2006. Wiley-VCH, Weinheim. DOI:10.1002/14356007.a06_233.pub2
- ^ Toxicological Profile for Trichloroethylene. Atlanta, Georgia, ABD: ATSDR. 1997.
- ^ Speight, J. G. (2002). Chemical and Process Design Handbook. s. 380.
- ^ a b Linak, E.; Yoshida, Y.; Leder, A. (1992). "Chlorinated Solvents". Chemical Economies Handbook. Menlo Park, California, ABD: SRI International.
- ^ Glauser, J.; Ishıkawa, Y. (2008). "C2 Chlorinated Solvents". Chemical Industries Newsletter, Chemical Economics Handbook Marketing, Research Report (PDF). SRI Consulting.
- ^ Gribble, G. W. (1996). "Naturally occurring organohalogen compounds – A comprehensive survey". Progress in the Chemistry of Organic Natural Products. 68 (10). ss. 1-423. doi:10.1021/np50088a001. (PMID) 8795309.
- ^ Ambrahamsson, K.; Ekdahl, A.; Pedersén, M. (1995). "Marine algae- a source of trichloroethylene and perchloroethylene". Limnol Oceanogr. 40 (1). ss. 321-1326. doi:10.4319/lo.1995.40.7.1321.
- ^ a b c Doherty, R. E. (2000). "Part 1 Historical background: carbon tetrachloride and tetrachloroethylene". A history of the production and use of carbon tetrachloride, tetrachloroethylene, trichloroethylene and 1,1,1-trichloroethane in the United States. J Environmental Forensics. s. 81.
- ^ IARC (1995). "Dry Cleaning, Some Chlorinated Solvents and Other Industrial Chemicals". IARC Monographs on the Evaluation of Carcinogenic Risks to Humans, No. 63. Lyon, Fransa: IARC Working Group on the Evaluation of Carcinogenic Risks to Humans.
- ^ Ceballos, Diana M.; Fellows, Katie M.; Evans, Ashley E.; Janulewicz, Patricia A.; Lee, Eun Gyung; Whittaker, Stephen G. (2021). "Perchloroethylene and Dry Cleaning: It's Time to Move the Industry to Safer Alternatives". Frontiers in Public Health. 9: 638082. doi:10.3389/fpubh.2021.638082. (PMC) 7973082 $2. (PMID) 33748070.
- ^ O'Neil, M. J.; Heckelman, P. E.; Roman, C. B. (2006). The Merck Index. 14th Ed. Whitehouse Station, New Jersey, ABD: Merck & Co.
- ^ "Maurice C. Hall". Special Collections. USDA National Agricultural Library. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2024.
- ^ Young, M.D. (1960). "The Comparative Efficacy of Bephenium Hydroxynaphthoate and Tetrachloroethylene against Hookworm and other Parasites of Man". American Journal of Tropical Medicine and Hygiene. 9 (5): 488-491. doi:10.4269/ajtmh.1960.9.488. (PMID) 13787477.
- ^ "Clinical Aspects and Treatment of the More Common Intestinal Parasites of Man (TB-33)". Veterans Administration Technical Bulletin 1946 & 1947. 10: 1-14. 1948. 25 Şubat 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Şubat 2023.
- ^ Davison, F. R. (1940). "Tetrachlorethylene". Synopsis of materia medica, toxicology, and pharmacology for students and practitioners of medicine. s. 181.]
- ^ a b c Foot, E. B.; Apgar, V.; Bishop, K. (Mayıs 1943). "Tetrachlorethylene as an Anesthetic Agent"". Anesthesiology. 4 (3).
- ^ Amos, J. Lawrence (1990). "Chlorinated solvents". Boundy, Ray H.; Amos, J. Lawrence (Ed.). A History of the Dow Chemical Physics Lab : the freedom to be creative. New York and Basel: Marcel Dekker, Inc. ss. 71-79.
- ^ Lothar, O.; Wurm, M (2010). "Astrophysik mit Neutrinos". Sterne und Weltraum. ss. 30-38.
- ^ Bahcall, J. N.; Davis Jr, R. (1976). "Solar Neutrinos: A Scientific Puzzle | Science". Science. 191 (4224): 264-267. doi:10.1126/science.191.4224.264. (PMID) 17832133. 15 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından .
- ^ Lande, Kenneth (October 2006). "Obituary: Raymond Davis Jr". Physics Today. 59 (10): 78-80. Bibcode:2006PhT....59j..78L. doi:10.1063/1.2387099.
- ^ Laurent, A. (1835). "Note sur les Chlorure, Bromure et Iodure d'Aldehydène". Annales de Chimie et de Physique. s. 327. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2024.
- ^ a b Regnault, V. (1839). "Sur les chlorures de carbone CCl et CCl2". Annales de Chimie et de Physique. Cilt 70. ss. 104-107. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2024.. Almanca tekrar basım: V. Regnault (1839). "Ueber die Chlorverbindungen des Kohlenstoffs, C2Cl2 und CCl2". Annalen der Pharmacie. 30 (3): 350-352. doi:10.1002/jlac.18390300310. 17 Ocak 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Ocak 2023.
- ^ Regnault'nun yazısının İngilizce yorumu: "Preparation of Dichloride of Carbon". The Philosophical magazine; a journal of theoretical, experimental and applied physics. 1839.
- ^ 1848 baskısı İngilizce çevirisinde 214–216 numaralı sayfalar, aynı kitapta bichloride of carbon: s. 212
- ^ Winter, K. (1847). "Handbuch der Organischen Chemie von Leopold Gmelin". Transactions of the Pharmaceutical Meetings. s. 548. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2024.
- ^ Malaguti (1845). "Recherches sur les éthers chlorés". Comptes rendus des séances de l'Académie des sciences. Vie académique. 21 (13). s. 749. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2024.
- ^ Kolbe, H. (1851). "On the Chemical Constitution and Nature of Organic Radicals". The Quaterly Journal of the Chemical Society of London. Cilt 3. s. 372. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2024.
- ^ Kolbe, H. (1851). "On the Chemical Constitution and Nature of Organic Radicals". The Quaterly Journal of the Chemical Society of London. Cilt 3. s. 382. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2024.
- ^ Odling, W. (1857). "On the Natural Groupings of the Elements". London and Edinburgh Philosophical Magazine and Journal of Science. s. 438. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2024.
- ^ Knight, C. (1860). "Ethylene". English Cyclopaedia. 3.
- ^ Chloroform 21 Haziran 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 1911 Encyclopædia Britannica, 6. cilt
- ^ Pohanish, R. P. (2012). Sittig's Handbook of Toxic and Hazardous Chemical Carcinogens 6th Edition. s. 2520.
- ^ Campbell, R. W.; Vogl, O. (1977). "A Practical Synthesis of Tetrachloroethylene Oxide". Journal of Macromolecular Science: Part A - Chemistry. Informa UK Limited. 11 (3): 515-534. doi:10.1080/00222337708061286. ISSN 0022-233X.
- ^ Oshin, L. A. (1978). Промышленные хлорорганические продукты.
- ^ "AT PRESSTIME". Coin-Op. 2 (4): 61. Nisan 1961.
- ^ "FLUOROCARBON 113". Emergency and Continuous Exposure Limits for Selected Airborne Contaminants. 2. Washington DC: National Research Council (US) Committee on Toxicology. 1984.
- ^ Knunyatsya, I. L. (1992). Химическая энциклопедия. ISBN .
- ^ Iddon, B.; Wakefield, B. J.; Price, D. (1988). Bromine Compounds: Chemistry and Applications.
- ^ "Recherches sur Éthers Chlorés". Annales de Chimie et de Physique. 16 (3): 24.
- ^ Frémy, E.; Chastain, P. L. (1883). Encyclopédie Chimique. s. 235.
- ^ a b Argo, W. L.; James, E. M.; Donnelly, J. L. (November 1919). "Tetrachlordinitroethane". The Journal of Physical Chemistry. 23 (8): 578-585. doi:10.1021/j150197a004. 26 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Mayıs 2024.
- ^ Sartori, Mario (1939). The War Gases. New York: D. Van. Nostrand Co. s. 174.
- ^ "Toxic agent". US3769354A. 27 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Haziran 2024.
- ^ a b Yasuhara, A. (Nisan 1993). "Thermal decomposition of tetrachloroethylene". 26 (8): 1507-1512. doi:10.1016/0045-6535(93)90218-T.
- ^ Montermoso, J. (Aralık 1961). "'Fluorine-containing Elastomers". Rubber Chemistry and Technology. 34 (5): 1523.]
- ^ Gonikberg, M. G. (1963). "Thermal Transformations of Tetrachloroethylene". Chemical Equilibria and Reaction Rates at High Pressures. s. 73-74.
- ^ Bachmann, E. W. (1942). "Cyclobutanes by Thermal Cycloaddition Reactions". Organic Reactions. 12: 18.
- ^ Sources, emission, and exposure for trichloroethylene (TCE) and related chemicals. Environmental Protection Agency Office of Research and Development. s. 40.
- ^ a b Ethel Browning, Toxicity of Industrial Organic Solvents (1953) s. 182-185
- ^ E.-L. Dreher; T. R. Torkelson; K. K. Beutel (2011). "Chlorethanes and Chloroethylenes". Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry. Weinheim: Wiley-VCH. doi:10.1002/14356007.o06_o01. ISBN .
- ^ Riihimäki, V.; Pfäffli, C. (1978). "Percutaneous absorption of solvent vapors in man". Scand J Work Environ Health. 4: 73-85.
- ^ Azimi Pirsaraei, S. R.; Khavanin, A; Asilian, H; Soleimanian, A (2009). "Occupational exposure to perchloroethylene in dry-cleaning shops in Tehran, Iran". Industrial Health. 47 (2): 155-9. doi:10.2486/indhealth.47.155. (PMID) 19367044.
- ^ a b Biological Monitoring: An Introduction. 1993. s. 470.
- ^ Toxicological Profile for Tetrachloroethylene: Draft. U.S. Department of Health and Human Services, Public Health Service, Agency for Toxic Substances and Disease Registry. 1995.
- ^ Monitoring human exposure to carcinogenic and mutagenic agents: proceedings of a joint symposium held in Espoo, Finland, 12-15 December 1983. 1984. s. 69.
- ^ Anesthesia and Intensive Care for Patients with Liver Disease. 1994. s. 248.
- ^ "Tetrachloroethylene Toxicity: Section 3.1. Evaluation and Diagnosis | Environmental Medicine | ATSDR". www.atsdr.cdc.gov (İngilizce). 9 Şubat 2021. 2 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Mart 2023.
- ^ Popp, W. (1992). "Concentrations of tetrachloroethene in blood and trichloroacetic acid in urine in workers and neighbours of dry-cleaning shops". Int. Arch. Occup. Environ. Health.
- ^ a b c d "Tetrachloroethylene (IARC Summary & Evaluation, Volume 63, 1995)". www.inchem.org. 29 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ekim 2023.
- ^ "IARC Monographs evaluate consumption of red meat and processed meat" (PDF). 26 Ekim 2015 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 26 Ekim 2015.
- ^ "Drinking Coffee, Mate, and Very Hot Beverages, IARC Monographs on the Evaluation of Carcinogenic Risks to Humans, Volumes 116". IARC Monographs on the Evaluation of Risk to Humans. IARC. 13 Haziran 2018. 8 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Temmuz 2019.
- ^ Anttila, A.; Pukkala, E.; Sallmén, M. (1995). "Cancer incidence among Finnish workers exposed to halogenated hydrocarbons". J. Occup. Environ. Med. 37: 797-806.
- ^ Boice, J. D.; Marano, D. E.; Fryzek, J. P. (1999). "Mortality among aircraft manufacturing workers". Occup. Environ. Med. 56: 581-597.
- ^ Steineck, G; Gerhardsson, M; Plato, N (1990). "Increased risk of urothelial cancer in Stockholm during 1985–87 after exposure to benzene and exhausts". Int. J. Cancer. 45: 1012-1017.
- ^ Golan, D. E.; Armstrong, E. J.; Armstrong, A. W. (2017). Principles of Pharmacology: The Pathophysiology Basis of Drug Therapy. s. 916.
- ^ Costa, A. K.; Ivanevitch, K. M. (1984). "Chlorinated Ethylenes". Carcinogenesis. 12 (1629).
- ^ Campbell, T. J.; Burris, D. R.; Roberts, A. L.; Wells, J. R. (Ekim 2009). "Trichloroethylene and tetrachloroethylene reduction in a metallic iron–water-vapor batch system". Environmental Toxicology and Chemistry. 16 (4): 625-630. doi:10.1002/etc.5620160404.
- ^ Ghattas, Ann-Kathrin; Fischer, Ferdinand; Wick, Arne; Ternes, Thomas A. (2017). "Anaerobic biodegradation of (Emerging) organic contaminants in the aquatic environment". Water Research. 116: 268-295. Bibcode:2017WatRe.116..268G. doi:10.1016/j.watres.2017.02.001. (PMID) 28347952.
- ^ Ryoo, D.; Shim, H.; Arenghi, F. L. G.; Barbieri, P.; Wood, T. K. (2001). "Tetrachloroethylene, Trichloroethylene, and Chlorinated Phenols Induce Toluene-o-xylene Monooxoygenase Activity in Pseudomonas stutzeri OX1". Appl Microbiol Biotechnol. 56 (3–4): 545-549. doi:10.1007/s002530100675. (PMID) 11549035.
- ^ Åkesson, Sofia; Sparrenbom, Charlotte J.; Paul, Catherine J.; Jansson, Robin; Holmstrand, Henry (2021). "Characterizing natural degradation of tetrachloroethene (PCE) using a multidisciplinary approach". Ambio. 50 (5): 1074-1088. doi:10.1007/s13280-020-01418-5. (PMC) 8035386 $2. (PMID) 33263919.
- ^ Mohr, T. (2010). Environmental investigation and remediation : 1,4-dioxane and other solvent stabilizers. s. 59.
- ^ Commission Regulation (EU) 2018/35 of 10 January 2018 amending Annex XVII to Regulation (EC) No 1907/2006 of the European Parliament and of the Council concerning the Registration, Evaluation, Authorisation and Restriction of Chemicals (REACH) as regards octamethylcyclotetrasiloxane (‘D4’) and decamethylcyclopentasiloxane (‘D5’) (İngilizce), 10 Ocak 2018, erişim tarihi: 10 Ağustos 2023
- ^ (PDF). 2003. 6 Kasım 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2013.
- ^ a b Stephenson R. M., Mutual Solubilities: Water-Ketones, Water-Ethers, and Water-Gasoline-Alcohols., J. Chem. Eng. Data. 37, 1992, s. 80–95, doi:10.1021/je00005a024.
- ^ Lange's Handbook of Chemistry, 10th ed. pp 1289-1376
- ^ . ChemicalLand21. 29 Mayıs 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 June 2007.
- ^ a b Computational Chemistry Comparison and Benchmark DataBase, Experimental data for C2Cl4 (Tetrachloroethylene) 26 Nisan 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ . National Toxicology Program. 24 Eylül 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2007.
- ^ Lange's Handbook of Chemistry, 10. basım, s. 1669-1674
- ^ CRC Handbook of Chemistry and Physics 47th ed.
- ^ "Pure Component Properties" (Queriable database). Chemical Engineering Research Information Center. Erişim tarihi: 9 Haziran 2007.
- ^ Wild Women Do Transcript[]
- ^ "3.14 "Foothold" Transcript". 22 Nisan 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Nisan 2024.
- ^ "FOOTHOLD". 26 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Nisan 2024.
Dış bağlantılar
- (İngilizce), Avrupa Klorlu Çözücüler Birliği (ECSA)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Tetrakloroetilen perkloroetilen veya sistematik adiyla tetrakloroeten formulu C2 Cl4 olan bir klorokarbon ve cozucu olarak kullanilan ucucu agir bir sividir Cesitli yaglari cozebilmesinden oturu yaygin olarak kuru temizleme ve sanayide yag giderme icin kullanilir Kuru temizleme ile ozdesleștirildiginden cogu zaman kuru temizleme sivisi olarak anilir Otomotiv sanayisinde etkili bir fren temizleyicisidir Gecmiste hayvanlar ve insanlar uzerinde kurt dusurucu olarak sikca kullanilmistir Tetrakloroetilen Tetrakloroetilen Tetrakloroetilen Karbon C Klor ClAdlandirmalarTercih edilen IUPAC adiTetrachloroetheneSistematik IUPAC adiTetrakloroetenDiger adlarEtilen tetraklorur Perkloroetilen Perkloroeten Karbon biklorur Karbon diklorur Ticari adlar Ankilostin Dow Per Nema Perawin Perchlor Perclene Percosolv Perklone PerSec Tarihi adlar Chlorethose Chloretherose Fransizca Trichloracetylchlorid Almanca dichloride of carbon Ingilizce TanimlayicilarCAS numarasi 127 18 4 3D model JSmol Etkilesimli goruntuKisaltmalar PCE perc perk perklor F 1110Beilstein Referansi 1304635ChEBI CHEBI 17300 ChEMBL ChEMBL114062 ChemSpider 13837281 ECHA InfoCard 100 004 388EC Numarasi 204 825 9Gmelin Referansi 101142KEGG C06789 PubChem CID 31373RTECS numarasi KX3850000UNII TJ904HH8SN UN numarasi 1897CompTox Bilgi Panosu EPA DTXSID2021319InChI InChI 1S C2Cl4 c3 1 4 2 5 6 Key CYTYCFOTNPOANT UHFFFAOYSA N InChI 1 C2Cl4 c3 1 4 2 5 6Key CYTYCFOTNPOANT UHFFFAOYAOSMILES ClC Cl C Cl ClOzelliklerKimyasal formul C2Cl4Molekul kutlesi 165 83 g molGorunum Berrak cok kirici renksiz siviKoku Hafif ve tatlimsiYogunluk 1 622 g cm3Erime noktasi 22 0 ila 22 7 C 7 6 ila 8 9 F 251 2 ila 250 5 K Kaynama noktasi 121 1 C 250 0 F 394 2 K Buhar basinci 14 mmHg 20 C 1 9 kPa 20 C 3 2 kPa 30 C 6 kPa 40 C Manyetik alinganlik x 81 6 10 6 cm3 molKirinim dizimi nD 1 505Akmazlik 0 89 cP 25 C deTehlikelerIs sagligi ve guvenligi OHS OSH Ana tehlikeler Buhari merkezi sinir sistemini etkileyebilir ve anesteziye neden olabilir Sivi uzun sureli temas halinde cildi tahris edebilir Gozleri tahris edebilir ancak yaralanmaya neden olmaz GHS etiketleme sistemi PiktogramlarIsaret sozcugu IkazR ibareleri R40 R51 53 R23 24 25Tehlike ifadeleri H351 H411Onlem ifadeleri P201 P202 P273 P281 P308 P313 P391 P405 P501NFPA 704 yangin karosu 200Parlama noktasi Yanici degilOldurucu doz veya konsantrasyon LD LC LD50 medyan doz 8 85 g kg oral fare 3420 mg kg oral sican 2629 mg kg oral sican gt 10000 mg kg dermal sican LC50 medyan konsantrasyon 4000 ppm sican 4 sa 5200 ppm fare 4 sa 4964 ppm sican 8 sa NIOSH ABD maruz kalma limitleri PEL izin verilen TWA 100 ppm C 200 ppm herhangi bir 3 saatlik sure icinde 5 dakika boyunca maksimum 300 ppm lik zirve ileREL tavsiye edilen Isyerinde maruziyet konsantrasyonlarini en aza indirin IDLH aninda tehlike Ca 150 ppm Guvenlik bilgi formu SDS DOWPER MC Perchloroethylene Solvent SDS Turkce Benzeyen bilesiklerBenzeyen organohalojenurler Tetrafloroetilen Tetrabromoetilen TetraiyodoetilenBenzeyen bilesikler Trikloroetilen Dikloroetilen 1 1 2 2 Tetrakloroetan Karbon tetraklorurAksi belirtilmedigi surece madde verileri Standart sicaklik ve basinc kosullarinda belirtilir 25 C 77 F 100 kPa Bilgi kutusu kaynaklari Tetrakloroetilen Cl2C CCl2 yapisi ile H2C CH2 yapisina sahip etilenin tum hidrojenlerinin klor ile degistirilmis bir turevidir Ilk olarak Fransiz kimyager Victor Regnault tarafindan 1839 da hekzakloroetanin termal bozunmasi ile elde edilmistir Endustriyel olarak buyuk hidrokarbonlarin klorlanmasi ile uretilen tetrakloroetilen yanici veya patlayici degildir Benzer bilesiklere nazaran daha kararlidir kolay tepkimeye girmez ve polimerlesme egilimi gostermez UretimiTetrakloroetilen gunumuzde hafif az karbon sayisina sahip hidrokarbon karisimlarinin klorla parcalanmasi ile uretilir En buyuk miktarlarda cikan yan urunler arasinda karbon tetraklorur hidrojen klorur ve hekzaklorobutadien HCBD gibi onemli kimyasallar bulunur Karbon tetraklorur ve HCBD piroliz gibi bir takim isil islemlerden gecirilerek tetrakloroetilene donusturulebilir Uzun yillar boyunca tetrakloroetilen toplam verimin 90 94 kadar yuksek oldugu asetilenden trikloroetilen yoluyla elde edildi C2 H2 2 Cl2 C2 H2 Cl4 C2 H2 Cl4 C2 HCl3 HCl C2 HCl3 Cl2 C2 HCl5 C2 HCl5 C2 Cl4 HCl 1970 lerde asetilen hammaddesinin artan fiyati nedeniyle diger hidrokarbonlarin dogrudan klorlama veya oksiklorinasyonunu iceren daha yeni yontemler gelistirildi Bunun yaninda 1 2 dikloroetanin oksiklorinasyonunu iceren baska bir yontem gelistirilmistir C2 H4 Cl2 Cl2 O2 C2 Cl4 2 H2 O Bu yontemde de olusan trikloroetilen damitma ile ayrilan onemli bir yan urundur Uretim miktari Japonya Bati Avrupa ve ABD de tetrakloroetilen uretimi 1980 lerde zirveye ulasti 1985 yilinda dunya capinda toplam uretim yaklasik 1 milyon ton civarindaydi 1992 de yillik tetrakloroetilen uretim kapasitesi Avusturya da 10 000 ton Belcika da 30 000 ton Fransa da 62 000 ton Almanya ve Italya da 100 000 ton Ispanya da 21 000 ton Birlesik Krallik ta 130 000 ton Japonya da 96 000 ton ve ABD de 223 000 tondu 2007 de tetrakloroetilenin en buyuk tuketicisi ABD oldu talebin 43 u onu Bati Avrupa 19 Cin 10 ve Japonya 9 takip etti Dogadaki varligi Cok kucuk miktarlarda olmasina ragmen tetrakloroetilen volkanlarda trikloroetilen ile birlikte dogal olarak olusur Bazi iliman subtropikal ve tropikal algler ve bir kirmizi mikroalgin tetrakloroetilen urettigi bilinmektedir Trikloroetilen uretebilen birkac yosun ayrica tetrakloroetilen de uretebilir KullanimlariTekstil bakim sembollerinden P harfi perkloroetilen ile yikanmasinin uygun oldugunu belirtir Tetrakloroetilen apolar oldugu icin yaglar gibi suda cozunmeyen organik malzemeler icin harika bir cozucudur Ucucudur kararlidir yanici degildir ve toksisitesi benzer bilesiklere nazaran dusuktur Bu nedenlerin yaninda neredeyse butun dogal elyaf ve bircok sentetik elyaftan yapilmis kumaslari zarar vermeden temizleyebildigi icin 1930 lardan beri kuru temizlemede cozucu olarak kullanilir Gunumuzde halen kuru temizlemede en yaygin cozucudur Ayrica otomotiv ve diger metal isleme endustrilerinde metal parcalarin yagini gidermek icin genellikle diger klorlu cozuculerle karisim halinde kullanilir Tetrakloroetilenin komur endustrisindeki testler de dahil olmak uzere petrol rafinerilerinde katalitik reformasyon islemlerinde klor kaynagi olarak ve filmlerin baskilarinin ve negatiflerinin temizlenmesi gibi baska bircok kullanim alani daha vardir Duzeltme sivisinda leke cikarma urunlerinde boya sokuculer ve aerosol preparatlari dahil olmak uzere birkac tuketici urununde de bulunabilir 1950 lerde tetrakloroetilenin yaklasik 80 i kuru temizlemede 15 i ise metal temizleme ve buharla yag gidermede kullanildi Su anda tetrakloroetilenin en yaygin kullanimi kloroflorokarbonlarin ve hidroflorokarbonlarin uretimi icin bir hammadde olaraktir Tarihi kullanimlari Nema marka antihelmintik tetrakloroetilen kapsulleri reklami 1945 1925 te antihelmintikler uzerinde calisan Amerikali veteriner Maurice Crowther Hall 1881 1938 kancali kurt istilasinin insanlar ve ciftlik hayvanlarinda neden oldugu ankilostomiyaz hastaliginin tedavisinde tetrakloroetilenin etkinligini gosterdi Hall tetrakloroetileni kendi uzerinde denemeden once 1921 yilinda karbon tetraklorurun bagirsak parazitleri uzerindeki guclu etkisini kesfetti ve Nobel Fizyoloji veya Tip Odulu ne aday gosterildi ancak birkac yil sonra tetrakloroetilenin daha etkili ve saglik icin guvenli oldugunu buldu Tetrakloroetilen tedavisi Amerika Birlesik Devletleri nde ve yurtdisinda kancali kurtlarin yok edilmesinde hayati bir rol oynamistir Hall un yeniligi tip alaninda bir atilim olarak kabul edildi Insanlarda ozellikle Necator americanus parazitinden kurtulmak icin agizdan sivi olarak ya da kapsuller halinde sulu magnezyum sulfat cozeltisi ile birlikte verildi Yetiskinler icin tavsiye edilen tetrakloroetilen dozu 3 mL idi 1925 1943 yillari arasinda yaklasik elli bin kisiye agizdan verildi En ciddi yan etkiler mide yollarinin tahrisine bagli bulanti ve kusmaydi Bildirilen zehirlenmelerin cogu narkotik etkileriydi ve tedavi amacli tetrakloroetilen alimi nedeniyle hicbir olum kaydedilmedi Tetrakloroetilen gecmiste inhalasyon anestezigi olarak denenen maddelerden biridir Farkli tarihlerde defalarca kez hayvanlar ve insanlar uzerinde anestezi deneyleri yapilmis ancak hicbiri ikna edici sonuclar vermedi Insanlari iceren son ve en kapsamli 1943 arastirmasinin sonuclari tetrakloroetilenin anestezik potansiyelinin yuksek oldugu ancak dusuk ucuculugu ve solunum yollarini tahris etmesinden dolayi anestezide kullanilmaya uygun olmadigini gosterdi 1943 deneyinde tetrakloroetilen kucuk ameliyatlarda anestezik olarak bazen nitroz oksit ile birlikte bazen tek basina denenmistir Hatta tetrakloroetilen anestezisi altinda iki oglan cocugu sunnet edildi ve bir kadin dogum yapti Tetrakloroetilenin kuru temizlemede yanici cozuculere alternatif olarak kullanilmasini 1930 larda Dow Chemical da calisan Amerikali kimyager Sylvia Stoesser onermistir Homestake deneyi Homestake Madeninde deneyin plani Tetrakloroetilen 1960 larda Amerikali fizikciler Raymond Davis ve John N Bahcall tarafindan yurutulen temel parcacik fiziginde oncu bir deney olan Homestake deneyinde alisilmadik bir kullanim buldu Burada uzun suredir varsayilan ancak tespit edilmesi cok zor olan notrinoyu bulmak icin bir nukleer reaksiyonda kullanmak uzere klor bakimindan zengin 614 ton neredeyse 380 bin litre tetrakloroetilen kozmik isinlardan korunmasi icin yerin 1 478 metre altindaki Homestake Altin Madeninde Lead Guney Dakota depolandi Bir elektron notrinosu ile etkilesime girdiginde bir 37Cl atomu elektron kaybederek sonradan tanka verilen helyum akisiyla toplanip sayilabilecek radyoaktif 37Ar izotopuna donusur ne 37Cl 37Ar e displaystyle mathrm nu e 37 Cl longrightarrow 37 Ar e Davis Homestake deneyi icin 2002 yilinda Nobel Fizik odulu nu aldi Tarihce1835 tarihli bir arastirma yazisinda Fransiz kimyager Auguste Laurent o yil henuz uretilmemis kesfedilmemis tetrakloroetileni C8 Cl8 H4 Cl4 gunumuz yazimi ile 2CCl2 2HCl seklinde tanimladigi 2 mol kloroformdan 2 mol HCl cikarilmis olarak bir diklorokarben cifti gibi C8 Cl8 formuluyle Chloretherose adini vererek tahmin etti Tetrakloroetilen ilk olarak 1839 da Fransiz kimyager ve fizikci Henri Victor Regnault tarafindan Michael Faraday in 1821 tarihli karbon protoklorur Ingilizce protochloride of carbon karbon tetraklorur sentezini takiben hekzakloroetanin termal bozunmasi ile uretti C2 Cl6 C2 Cl4 Cl2 Faraday daha once aslinda karbon tetraklorur olan ilk tetrakloroetilen kesfi icin yanlis bir sekilde biliniyordu Regnault Faraday in karbon protoklorur unu yapmaya calisirken bilesiginin Faraday inkinden farkli oldugunu fark etti ve soyle yazdi Faraday a gore karbon klorur 77 derecede kaynar Elde ettigim urunler atmosfer basincinda 120 dereceye kadar kaynamaya baslamadi Tetrakloroetilen ve karbon tetraklorur 19 yuzyilin ortalarina kadar ayni bilesik olarak kabul edilmistir tetrakloroetilen bir sure boyunca karbon protoklorur adiyla anilmistir ayni sekilde o donemlerde karbon tetraklorure karbon biklorur Ingilizce bichloride of carbon bi iki denmistir Tetrakloroetilen 1840 larda Auguste Laurent tarafindan Chlorethose olarak yeniden adlandirildi Laurent ose sonekini etilendeki hidrojenlerin dort kat yer degistirmesi olarak acikladi Eger sadece bir hidrojen atomu degistirilseydi kelime ase ile biterdi Laurent in mantigina gore vinil klorure Chlorethase adi verilecekti Tetrakloroetilenin brom ile tepkimesinden elde edilen 1 2 dibromotetrakloroetan BrCl2 CCBrCl2 bilesigine Bromure de chlorethose tetrakloroetilen bromur klor ile tepkimesinden elde edilen hekzakloroetana ise chlorure de chlorethose tetrakloroetilen klorur denmistir Bu bilesige verilen ilk adlarin arasinda modern yazimda trikloroasetil klorur e denk gelen Almanca Trichloracetylchlorid bulunmaktadir Tetrakloroetilen Ingilizce Tetrachlorethylene adi ilk kez 1857 de Ingiliz kimyager William Odling tarafindan kullanilmistir Perkloroetilen Ingilizce Perchlorethylene adi ise ilk kez 1860 ta bir ansiklopedide gecmistir Ilk olarak 1886 da bahsedildigi uzere tetrakloroetilen hekzaklorobenzen ve hekzakloroetan birlikte kloroform buharinin kizdirilmis bir tupten gecirilmesiyle de elde edilebilir ReaksiyonlariTetrakloroetilenin molekul agirliginin 14 49 u karbondan geri kalan 85 5 i ise klordan olusur Etan ve etilenin butun klorlu turevleri arasinda en kararli bilesiktir Hidrolize karsi direnclidir ve diger klorlu cozuculere gore daha az koroziftir Flor analogu tetrafloroetilen C2 F4 gibi polimerlesme egilimi gostermez Alkali veya toprak alkali metaller alkaliler sodyum hidroksit ve potasyum hidroksit nitrik asit berilyum baryum ve aluminyum ile siddetli reaksiyona girebilir Oksidasyon ve indirgenme Tetrakloroetilenin havada morotesi radyasyon ile oksidasyonu trikloroasetil klorur ve fosgen uretir 4 C2 Cl4 3 O2 2 CCl3 COCl 4 COCl2 Bu reaksiyon stabilizator olarak aminler ve fenoller genellikle N metilpirol ve N metilmorfolin kullanilarak yavaslatilabilir Ancak reaksiyon kasitli olarak trikloroasetil klorur uretmek icin kullanilabilir Tetrakloroetilene 60 C den daha dusuk sicakliklarda morotesi radyasyon esliginde oksijen ile mudahalede trikloroasetil klorur ile onun izomeri olan ve tetrakloro oksiran olarak da bilinen perkloroetilen oksit adli bir epoksitin esit karisimi elde edilir 60 C uzerine isitildiginda bu epoksit trikloroasetil klorure donusur Halojenlenmesi Tetrakloroetilen katalizor olarak az miktarda demir III klorur 0 1 varliginda 50 80 C de klor ile reaksiyona girdiginde hekzakloroetan olusur C2 Cl4 Cl2 C2 Cl6 1960 larda DuPont tarafindankuru temizlemede tetrakloroetilene alternatif olarak piyasaya surulen ve daha sonrasinda ozon tabakasina olumsuz etkileri nedeniyle yasaklanan CFC 113 de tetrakloroetilenin antimon pentaflorur varliginda klor ve HF ile reaksiyonuyla sentezlenir C2 Cl4 3 HF Cl2 CClF2 CCl2 F 3 HCl Tetrakloroetilenin bromlanmasi 1 2 dibromotetrakloroetani verir C2 Cl4 Br2 C2 Br2 Cl4 1 2 Dibromotetrakloroetan isitildiginda tetrakloroetilen ve broma ayristigi icin laboratuvarlarda brom kaynagi olarak kullanilir Bu bilesik 1846 da Italyan kimyager Faustino Malaguti tarafindan kesfedildi Malaguti brom ve o zamanlar chlorethose olarak bilinen tetrakloroetilen karisimini gunes isigina maruz birakti Sentez yonteminden dolayi Bromure de chlorethose olarak adlandirildi Nitrasyon Tetrakloroetilenin dumanli konsantre nitrik asit veya diazot tetroksit ile nitrasyonu ile tetraklorodinitroetan elde edilebilir Cl2 CCCl2 N2 O4 NO2 Cl2 CCCl2 NO2 Bu kristalik kati bilesigin tetrakloroetilen ve diazot tetroksitten eldesi ilk olarak Hermann Kolbe tarafindan 1869 da tanimlandi Tetraklorodinitroetan baska bir nitroalkan olan kimyasal silah kloropikrinden alti kat daha zehirli bir goz yasartici ajandir ancak dusuk ucuculugu nedeniyle hic kloropikrin gibi kimyasal silah olarak kullanilmamistir Termal bozunma ve polimerleșme Tetrakloroetilen 400 C de bozunmaya baslar 600 C civarinda bozunma hizlanir ve 800 C de tamamen bozunur Organik bozunma urunleri arasinda hekzakloroetan tetrakloropropen pentakloropropen hekzakloropropen triklorobuten tetraklorobutadien hekzaklorobutadien diklorosiklopentan triklorosiklopentan dikloropenten trikloropenten 1 3 dikloroaseton tetrakloroaseton ve metil trikloroasetat bulunur Flor analogu tetrafloroetilen gibi polimerlesmez Klor atomlarinin flor atomlarindan daha buyuk olmasindan oturu olusan sikisma ve bag gerilimi nedeniyle politetrakloroetilen polimerinin uretilmesi mumkun degildir 5000 atm gibi yuksek bir basincta bile polimerlesme egilimi tespit edilememis 30000 atm gibi asiri bir basincta dahi 200 C ye kadar stabil oldugu bulunmustur Tetrakloroetilen 300 C de dodekaklorosiklohekzan trimerini olusturabilir 3 C2 Cl4 C6 Cl12 Bu trimer bozunur ve klorlarini kaybederek hekzaklorobenzene donusurken kalan tetrakloroetilenin de klorlanmasini saglar C6 Cl12 6 Cl C6 Cl6 3 C2 Cl4 6 Cl 3 C2 Cl6GuvenlikTetrakloroetilen yanici degildir ancak cok yuksek sicakliklarda oksijen ve morotesi UV radyasyon varliginda diger organoklorurler gibi cok zehirli olan fosgen gazina donusme riski vardir Tetrakloroetilen 260 nanometre dalgaboyundan buyuk UV isigini emmediginden direkt fotolize ugramaz Havada foto oksidasyon haftalar hatta aylar surebilir Bunun haricinde tetrakloroetilen 400 C ye kadar termal olarak stabildir ve kuru temizleme islemleri sonrasinda defalarca kez damitilmaya dayanabilir Tetrakloroetilenin toksisitesinin dusuk olmasi bir avantaj olarak kabul edilir diger klorlu cozuculere nazaran daha az zehirlidir Kuru temizleme ve diger alanlarda siklikla kullanilmasina ragmen insanlarda zehirlenme olaylari nadirdir Yaglari cozebildiginden deri ile devamli temasi tahris edebilir ancak deriden emilim orani 1 kadar dusuktur Diger klorlu cozuculer gibi uzun sure solunmasi bilinc kaybina neden olabilir Dusuk ucuculugu ile sinirli olsa dahi tetrakloroetilen buharinin solunmasi halinde guclu anestezik etkileri vardir Tetrakloroetilenin cogu sivi halde kullanildigindan ve modern makinelerde herhangi bir buhar kacisini onlemek icin kapali sistemler bulundugundan risk minimum duzeydedir Tipik bir kuru temizlemecideki tetrakloroetilen maruziyetinin herhangi bir tehlike arz edebilecek seviyelerin cok altinda oldugu bulunmustur Metabolizma Tetrakloroetilenin biyolojik yari omru yaklasik 3 gundur Solunan tetrakloroetilenin yaklasik 98 i degismeden tekrar solunumla disari verilir ve yalnizca 1 3 kadari hizla trikloroasetil klorure Cl3 C CO Cl izomerlesen tetrakloroetilen epoksite metabolize olur Trikloroasetil klorur vucuttan atilmadan once trikloroasetik asite hidrolize olur Cok dusuk oranda metabolize olmasi ve metabolitlerinin kolayca atilmasi nedeniyle en yogun veya uzun sureli tetrakloroetilen maruziyeti sonucunda bile DNA nin alkillenmesi mumkun degildir Bu nedenle Tetrakloroetilenin benzer bilesikler karbon tetraklorur ve 1 1 2 2 Tetrakloroetan gibi karaciger uzerinde herhangi bir hepatotoksik etkisi olmadigi dusunulmektedir Dow Chemical in kuru temizleme icin Dow Per marka tetrakloroetilen reklami 1952 Tetrakloroetilen maruziyeti nefesten alkol olcumlerine benzer bir nefes testiyle degerlendirilebilir Ayrica akut maruziyetler icin solunumla vucuttan atilan havadaki tetrakloroetilen olculebilir Tetrakloroetilen ve onun metaboliti trikloroasetik asit kanda tespit edilebilir Kanserojenlik Tetrakloroetilenin insanlarda kansere neden olduguna dair kanitlar kisitlidir Uluslararasi Kanser Arastirmalari Ajansi IARC Tetrakloroetileni 2A grubunda yani muhtemel kanserojen olarak siniflandirdi Karsilastirma ve siniflandirmanin daha iyi anlasilmasi icin kirmizi et ve sicak icecek tuketilmesi de IARC tarafindan 2A grubu insanlar icin muhtemel kanserojen olarak siniflandirilmistir Degerlendirilen kanser teshisi konmus kuru temizlemecilerin cogunun sigara ve icki aliskanligi olmasi ve kuru temizlemede tetrakloroetilen haricinde bircok kimyasalin daha kullanilmasi nedeniyle de tetrakloroetilenin kanserojen olma olasiligina dair kesin kanitlar sinirlidir Bunun yaninda yillar boyunca cesitli sektorlerde tetrakloroetilen ile calismis iscilerde kanser gorulme olasiliginin tetrakloroetilene maruz kalmamis kisilerle ayni oldugu gorulmustur Tetrakloroetilenin insanlarda tumorlere neden olmadigi bilinmektedir bunun nedeninin dusuk metabolizma orani oldugu varsayilmaktadir Tetrakloroetilen hayvan hucrelerinde kontrolsuz DNA sentezini tetiklemez Tetrakloroetilen ile kirlenmis icme suyuna maruz kalan insanlarla ilgili bes calisma yapildi Bunlardan dordunde herhangi bir spesifik kansere yonelik tutarli bir risk modeli gozlemlenmedi Amerika Birlesik Devletleri nin Massachusetts eyaletinde yapilan besinci calismada losemi riskinde artis olmasina ragmen sonuc yalnizca iki vakaya dayaniyordu Kohort calismalarinda losemi riskinin arttigina dair tutarli bir kanit gorulmedi Bobrek kanserine iliskin olarak bu tur sonuclarin bildirildigi uc calismada tutarli bir yuksek risk modeli gorulmedi Kanada nin Montreal kentinde gerceklestirilen bir vaka kontrol calismasi 3 4 luk bir olasilik orani gosterse de bu istatistiksel olarak onemli degildi ve soz konusu maruziyet ozellikle tetrakloroetilene degil genel olarak yag cozuculerine yonelikti Cevreye etkileriYogunlugunun sudan 62 daha fazla olmasindan dolayi tetrakloroetilenle kirlenmis sularin temizlenmesi zordur Prensip olarak tetrakloroetilen kontaminasyonu kimyasal islemle giderilebilir Kimyasal aritma demir tozu gibi metallerle indirgenilmesini icerir Biyoremediasyon genellikle anaerobik havasiz kosullar altinda Dehalococcoides turleri tarafindan indirgeyici klorsuzlastirmayi gerektirir Aerobik kosullar altinda Pseudomonas turleri tarafindan baska bilesikler ile birlikte ko metabolizmasi yoluyla bozunabilir Biyolojik indirgeyici klorsuzlastirma urunleri arasinda trikloroetilen cis 1 2 dikloroetilen vinil klorur etilen ve klorur bulunur Biyoremediasyona ek olarak tetrakloroetilen toprakla temas ettiginde hidrolize olur 1960 lar Italyan yapimi eski kuru temizleme makineleri Gecmiste kuru temizlemeciler ucuz bir yontem oldugundan kullanilmis ve kirlenmis tetrakloroetileni baca yoluyla atarlardi Bunun yeralti sularinda birikmeye neden ve cozucu israfi oldugu anlasilinca daha sonraki kuru temizleme makinesi modellerinde kirlenmis tetrakloroetileni damitmak icin kazanlar ve mekanizmalar kullanildi Tetrakloroetilen alternatifleri Tetrakloroetilenin yerine kullanilmasi onerilen hidrokarbon haricindeki alternatif cozuculerin cevre ve saglik uzerinde onemli etkileri bulunmaktadir ya da uzun vadede cevre ve saglik uzerindeki etkileri bilinmemektedir Bu durum ozellikle de su anda perkloroetilene alternatif olarak gosterilen ve tetrakloroetilenden daha pahali olan siloksanlar GreenEarth gibi urunler icin gecerlidir 2000 lerin basinda tetrakloroetilene alternatif dusuk sicakliklarda daha etkili ve hizli temizlik saglayan ancak tetrakloroetilenden cok daha pahali olan n propil bromur piyasaya suruldu Daha sonra en cok ABD de kullanimi benimsenen n propil bromurun iscilerde kalici yari kalici sinir uyusuklugu gibi etkileri oldugu kesfedildi OzelliklerTetrakloroetilen normal basinc altinda 121 C de kaynayan ve 22 0 ila 22 7 C arasinda donan 50 ppm gibi cok dusuk konsantrasyonlarda bile alinan hafiften keskin hos kokulu agir renksiz bir sividir Tetrakloroetilenin bir sivi icin yuksek sayilabilecek kirilma indisi 1 505 tir Tetrakloroetilen dolu bir cam tupun arkasindaki figurun goruntusunun kirilmasi tupun caminin kirilma indisi onemsizdir Su ile karisabilirligi sinirlidir ve sudaki cozunurlugu onemsiz kabul edilir Sudaki asiri dusuk cozunurlugu nedeniyle suya katildiginda dibe coker Sicaklik arttikca tetrakloroetilenin sudaki cozunurlugu artar veya suyun tetrakloroetilen icindeki cozunurlugu artar Tetrakloroetilen ve suyun cozunurluguSicaklik C 0 9 5 19 5 31 1 40 0 50 1 61 3 71 0 80 2 91 8Suda Tetrakloroetilen 0 0273 0 0270 0 0286 0 0221 0 0213 0 0273 0 0304 0 0377 0 0380 0 0523Tetrakloroetilende su 0 0045 0 0054 0 0075 0 0091 0 0104 0 0117 0 0142 0 0205 0 0214 0 0245 Tetrakloroetilen bircok organik cozucude cozunur Bazi cozuculer tetrakloroetilenle azeotropik karisimlar olusturur Tetrakloroetilenin azeotropik karisimlarinin bilesimi ve kaynama noktalari Ikinci bilesen Tetrakloroetilenin kutle orani 101 3 kPa da azeotropik karisimin kaynama noktasiSu 15 9 87 1Metanol 63 5 63 8Etanol 63 0 76 81 Propanol 48 0 94 1Izopropil alkol 70 0 81 71 Butanol 29 0 109 02 Butanol 40 0 103 1Formik asit 50 0 88 2Asetik asit 38 5 107 4Propiyonik asit 8 5 119 2Izobutirik asit 3 0 120 5Asetamid 2 6 120 5Pirol 19 5 113 41 1 2 Trikloroetan 43 0 112 0Etilen glikol 6 0 119 1Fiziksel ve termodinamik veriler Yapi ve ozelliklerKirilma indisi nD 1 5055 20 C de Abbe sayisi BilinmiyorDielektrik sabiti er 2 5 e0 21 C de Bag gucu BilinmiyorBag uzunlugu 1 354 A C C 1 718 A C Cl Bag acisi 115 7 Cl C Cl 122 15 C C Cl Dipol momenti 0 DManyetik alinganlik 81 6 10 6 cm3 molYuzey gerilimi 31 74 dyn cm 20 C de havaya karsi C2Cl4 44 4 dyn cm 25 C de suya karsi C2Cl4 Viskozite 1 1384 mPa sn 0 43 C 0 8759 mPa sn 22 3 C 0 6539 mPa sn 52 68 C 0 4043 mPa sn 117 09 C Faz davranisiUclu nokta 250 81 K 22 34 C PaKritik nokta 620 K 347 C 4760 kPaStandart fuzyon entalpi degisimi DfusHo 10 88 kJ molStandart fuzyon entalpi degisimi DfusSo 43 38 J mol K Standart buharlasma entalpi degisimi DvapHo 34 68 kJ mol 121 C de Standart buharlasma entropi degisimi DvapSo 102 8 J mol K 25 C Kati ozellikleriStandart olusum entalpi degisimi DfHokati BilinmiyorStandart molar entropi Sokati BilinmiyorIsi kapasitesi cp BilinmiyorSivi ozellikleriStandart olusum entalpi degisimi DfHosivi 54 4 kJ molStandart molar entropi Sosivi 240 6 J mol K Yanma entalpisi DcHo 830 kJ molIsi kapasitesi cp 146 J mol K 25 C Gaz ozellikleriStandart olusum entalpi degisimi DfHogaz 12 43 kJ molStandart molar entropi Sogaz 343 4 J mol K 25 C Isi kapasitesi cp 95 51 J mol K 25 C Buhar basinci mmHg cinsinden basinc 1 10 40 100 400 760 C cinsinden sicaklik 20 6 kati 13 8 40 1 61 3 100 0 120 8log10 Tetrakloretilen buhar basincinin log10 u Kullanilan formul loge PmmHg displaystyle scriptstyle log e P mmHg loge 760101 325 6 665868loge T 273 15 6530 97T 273 15 60 47398 3 522382 10 6 T 273 15 2 displaystyle scriptstyle log e frac 760 101 325 6 665868 log e T 273 15 frac 6530 97 T 273 15 60 47398 3 522382 times 10 6 T 273 15 2 Populer kulturAmerican Dad adli animasyon dizisinin Wild Women Do bolumunde ailenin uyusturucu saticisi Del Monaco nun kuru temizlemecisi tetrakloroetilen buharlarini soluyarak paranoyaklasiyor ve bu da onun camasir makinelerinden korkmasina neden oluyor Stargate SG 1 in ucuncu sezonunun 14 bolumunde bir tetrakloroetilen sizintisi uzayli istilasina kilif gorevi goruyor Tetrakloroetilen gercek hayatta halusinojen olmamasina ragmen bolumde halusinasyonlara neden olarak tasvir ediliyor Ayrica bakinizHalojenli cozuculer listesi Hekzaklorobutadien C4 Cl6 Tetrakloroetilenin uretiminde buyuk miktarlarda ortaya cikan bir perklorokarbon Hekzakloropropen C3 Cl6 Tetrakloroetilenden elde edilebilen baska bir perkloroalken Hekzaklorosiklopentadien C5 Cl6 Islak temizleme Tetrakloroetilen gibi organik cozuculeri kullanmaktan kacinan bir tekstil yikama yontemi Polivinil klorur klorlanmis PVC ve politetrafloroetilen Ilisik polimerler Oktakloropropan C3 Cl8 Okzalil klorur C2 Cl2 O2 Tetraklorosiklopropen C3 Cl4 Notlar Bu ad gecmiste Ingilizcede bichloride of carbon olarak Karbon Tetraklorure atfedilmistir 19 yuzyilda Fransiz kimyagerlerin bilesiklerin molekul agirliklarini iki kez yazmalari yaygindi ayrica Laurent de 2 molekul kloroform saydi 19 yuzyilin baslarinda karbonun hatali bilinen molekul agirligiyla gercekte oldugunun yarisi birlestirildiginde bunlar toplamda 2 molekul kloroform icin 8 karbon etti Ornegin Leopold Gmelin in 1840 larda yazdigi Handbuch Der Chemie kitabinda iki bilesik de ayni ad altinda gecmektedir Buradaki Asetil vinil grubunun eski adidir Kaynakca a b NIST 2023 NIST Chemistry WebBook SRD 69 22 Nisan 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Temmuz 2024 a b c d NIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards 0599 National Institute for Occupational Safety and Health NIOSH Verschueren K 2001 Handbook of environmental data on organic chemicals New York NY John Wiley amp Sons a b c CAMEO Chemicals PERCHLOROETHYLENE 3 Aralik 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde Tetrachloroethylene ChemBK 6 Subat 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Nisan 2024 Sigma Aldrich Tetrachloroethylene MSDS Fischer Scientific Tetrachloroethylene MSDS 17 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Nisan 2024 Tetrachloroethylene Immediately Dangerous to Life or Health Concentrations IDLH Ulusal Is Sagligi ve Guvenligi Enstitusu NIOSH Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link PubChem 1 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Eylul 2020 a b c d e Rossberg M Lendle W Pfleiderer G Togel A Dreher E L Langer E Rassaerts H Kleinschmidt P Strack H Cook R Beck U Lipper K A Torkelson T R Loser E Beutel K K Mann T Chlorinated Hydrocarbons Ullmann s Encyclopedia of Industrial Chemistry 2006 Wiley VCH Weinheim DOI 10 1002 14356007 a06 233 pub2 Toxicological Profile for Trichloroethylene Atlanta Georgia ABD ATSDR 1997 Speight J G 2002 Chemical and Process Design Handbook s 380 a b Linak E Yoshida Y Leder A 1992 Chlorinated Solvents Chemical Economies Handbook Menlo Park California ABD SRI International Glauser J Ishikawa Y 2008 C2 Chlorinated Solvents Chemical Industries Newsletter Chemical Economics Handbook Marketing Research Report PDF SRI Consulting Gribble G W 1996 Naturally occurring organohalogen compounds A comprehensive survey Progress in the Chemistry of Organic Natural Products 68 10 ss 1 423 doi 10 1021 np50088a001 PMID 8795309 Ambrahamsson K Ekdahl A Pedersen M 1995 Marine algae a source of trichloroethylene and perchloroethylene Limnol Oceanogr 40 1 ss 321 1326 doi 10 4319 lo 1995 40 7 1321 a b c Doherty R E 2000 Part 1 Historical background carbon tetrachloride and tetrachloroethylene A history of the production and use of carbon tetrachloride tetrachloroethylene trichloroethylene and 1 1 1 trichloroethane in the United States J Environmental Forensics s 81 IARC 1995 Dry Cleaning Some Chlorinated Solvents and Other Industrial Chemicals IARC Monographs on the Evaluation of Carcinogenic Risks to Humans No 63 Lyon Fransa IARC Working Group on the Evaluation of Carcinogenic Risks to Humans Ceballos Diana M Fellows Katie M Evans Ashley E Janulewicz Patricia A Lee Eun Gyung Whittaker Stephen G 2021 Perchloroethylene and Dry Cleaning It s Time to Move the Industry to Safer Alternatives Frontiers in Public Health 9 638082 doi 10 3389 fpubh 2021 638082 PMC 7973082 2 PMID 33748070 O Neil M J Heckelman P E Roman C B 2006 The Merck Index 14th Ed Whitehouse Station New Jersey ABD Merck amp Co Maurice C Hall Special Collections USDA National Agricultural Library Erisim tarihi 5 Temmuz 2024 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Young M D 1960 The Comparative Efficacy of Bephenium Hydroxynaphthoate and Tetrachloroethylene against Hookworm and other Parasites of Man American Journal of Tropical Medicine and Hygiene 9 5 488 491 doi 10 4269 ajtmh 1960 9 488 PMID 13787477 Clinical Aspects and Treatment of the More Common Intestinal Parasites of Man TB 33 Veterans Administration Technical Bulletin 1946 amp 1947 10 1 14 1948 25 Subat 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Subat 2023 Davison F R 1940 Tetrachlorethylene Synopsis of materia medica toxicology and pharmacology for students and practitioners of medicine s 181 a b c Foot E B Apgar V Bishop K Mayis 1943 Tetrachlorethylene as an Anesthetic Agent Anesthesiology 4 3 Amos J Lawrence 1990 Chlorinated solvents Boundy Ray H Amos J Lawrence Ed A History of the Dow Chemical Physics Lab the freedom to be creative New York and Basel Marcel Dekker Inc ss 71 79 Lothar O Wurm M 2010 Astrophysik mit Neutrinos Sterne und Weltraum ss 30 38 Bahcall J N Davis Jr R 1976 Solar Neutrinos A Scientific Puzzle Science Science 191 4224 264 267 doi 10 1126 science 191 4224 264 PMID 17832133 15 Agustos 2017 tarihinde kaynagindan Lande Kenneth October 2006 Obituary Raymond Davis Jr Physics Today 59 10 78 80 Bibcode 2006PhT 59j 78L doi 10 1063 1 2387099 Laurent A 1835 Note sur les Chlorure Bromure et Iodure d Aldehydene Annales de Chimie et de Physique s 327 Erisim tarihi 5 Temmuz 2024 a b Regnault V 1839 Sur les chlorures de carbone CCl et CCl2 Annales de Chimie et de Physique Cilt 70 ss 104 107 Erisim tarihi 5 Temmuz 2024 Almanca tekrar basim V Regnault 1839 Ueber die Chlorverbindungen des Kohlenstoffs C2Cl2 und CCl2 Annalen der Pharmacie 30 3 350 352 doi 10 1002 jlac 18390300310 17 Ocak 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Ocak 2023 Regnault nun yazisinin Ingilizce yorumu Preparation of Dichloride of Carbon The Philosophical magazine a journal of theoretical experimental and applied physics 1839 1848 baskisi Ingilizce cevirisinde 214 216 numarali sayfalar ayni kitapta bichloride of carbon s 212 Winter K 1847 Handbuch der Organischen Chemie von Leopold Gmelin Transactions of the Pharmaceutical Meetings s 548 Erisim tarihi 5 Temmuz 2024 Malaguti 1845 Recherches sur les ethers chlores Comptes rendus des seances de l Academie des sciences Vie academique 21 13 s 749 Erisim tarihi 5 Temmuz 2024 Kolbe H 1851 On the Chemical Constitution and Nature of Organic Radicals The Quaterly Journal of the Chemical Society of London Cilt 3 s 372 Erisim tarihi 5 Temmuz 2024 Kolbe H 1851 On the Chemical Constitution and Nature of Organic Radicals The Quaterly Journal of the Chemical Society of London Cilt 3 s 382 Erisim tarihi 5 Temmuz 2024 Odling W 1857 On the Natural Groupings of the Elements London and Edinburgh Philosophical Magazine and Journal of Science s 438 Erisim tarihi 5 Temmuz 2024 Knight C 1860 Ethylene English Cyclopaedia 3 Chloroform 21 Haziran 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi 1911 Encyclopaedia Britannica 6 cilt Pohanish R P 2012 Sittig s Handbook of Toxic and Hazardous Chemical Carcinogens 6th Edition s 2520 Campbell R W Vogl O 1977 A Practical Synthesis of Tetrachloroethylene Oxide Journal of Macromolecular Science Part A Chemistry Informa UK Limited 11 3 515 534 doi 10 1080 00222337708061286 ISSN 0022 233X Oshin L A 1978 Promyshlennye hlororganicheskie produkty AT PRESSTIME Coin Op 2 4 61 Nisan 1961 FLUOROCARBON 113 Emergency and Continuous Exposure Limits for Selected Airborne Contaminants 2 Washington DC National Research Council US Committee on Toxicology 1984 Knunyatsya I L 1992 Himicheskaya enciklopediya ISBN 5 85270 039 8 Iddon B Wakefield B J Price D 1988 Bromine Compounds Chemistry and Applications Recherches sur Ethers Chlores Annales de Chimie et de Physique 16 3 24 Fremy E Chastain P L 1883 Encyclopedie Chimique s 235 a b Argo W L James E M Donnelly J L November 1919 Tetrachlordinitroethane The Journal of Physical Chemistry 23 8 578 585 doi 10 1021 j150197a004 26 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Mayis 2024 Sartori Mario 1939 The War Gases New York D Van Nostrand Co s 174 Toxic agent US3769354A 27 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Haziran 2024 a b Yasuhara A Nisan 1993 Thermal decomposition of tetrachloroethylene 26 8 1507 1512 doi 10 1016 0045 6535 93 90218 T Montermoso J Aralik 1961 Fluorine containing Elastomers Rubber Chemistry and Technology 34 5 1523 Gonikberg M G 1963 Thermal Transformations of Tetrachloroethylene Chemical Equilibria and Reaction Rates at High Pressures s 73 74 Bachmann E W 1942 Cyclobutanes by Thermal Cycloaddition Reactions Organic Reactions 12 18 Sources emission and exposure for trichloroethylene TCE and related chemicals Environmental Protection Agency Office of Research and Development s 40 a b Ethel Browning Toxicity of Industrial Organic Solvents 1953 s 182 185 E L Dreher T R Torkelson K K Beutel 2011 Chlorethanes and Chloroethylenes Ullmann s Encyclopedia of Industrial Chemistry Weinheim Wiley VCH doi 10 1002 14356007 o06 o01 ISBN 978 3527306732 Riihimaki V Pfaffli C 1978 Percutaneous absorption of solvent vapors in man Scand J Work Environ Health 4 73 85 Azimi Pirsaraei S R Khavanin A Asilian H Soleimanian A 2009 Occupational exposure to perchloroethylene in dry cleaning shops in Tehran Iran Industrial Health 47 2 155 9 doi 10 2486 indhealth 47 155 PMID 19367044 a b Biological Monitoring An Introduction 1993 s 470 Toxicological Profile for Tetrachloroethylene Draft U S Department of Health and Human Services Public Health Service Agency for Toxic Substances and Disease Registry 1995 Monitoring human exposure to carcinogenic and mutagenic agents proceedings of a joint symposium held in Espoo Finland 12 15 December 1983 1984 s 69 Anesthesia and Intensive Care for Patients with Liver Disease 1994 s 248 Tetrachloroethylene Toxicity Section 3 1 Evaluation and Diagnosis Environmental Medicine ATSDR www atsdr cdc gov Ingilizce 9 Subat 2021 2 Mart 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Mart 2023 Popp W 1992 Concentrations of tetrachloroethene in blood and trichloroacetic acid in urine in workers and neighbours of dry cleaning shops Int Arch Occup Environ Health a b c d Tetrachloroethylene IARC Summary amp Evaluation Volume 63 1995 www inchem org 29 Mart 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ekim 2023 IARC Monographs evaluate consumption of red meat and processed meat PDF 26 Ekim 2015 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 26 Ekim 2015 Drinking Coffee Mate and Very Hot Beverages IARC Monographs on the Evaluation of Carcinogenic Risks to Humans Volumes 116 IARC Monographs on the Evaluation of Risk to Humans IARC 13 Haziran 2018 8 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Temmuz 2019 Anttila A Pukkala E Sallmen M 1995 Cancer incidence among Finnish workers exposed to halogenated hydrocarbons J Occup Environ Med 37 797 806 Boice J D Marano D E Fryzek J P 1999 Mortality among aircraft manufacturing workers Occup Environ Med 56 581 597 Steineck G Gerhardsson M Plato N 1990 Increased risk of urothelial cancer in Stockholm during 1985 87 after exposure to benzene and exhausts Int J Cancer 45 1012 1017 Golan D E Armstrong E J Armstrong A W 2017 Principles of Pharmacology The Pathophysiology Basis of Drug Therapy s 916 Costa A K Ivanevitch K M 1984 Chlorinated Ethylenes Carcinogenesis 12 1629 Campbell T J Burris D R Roberts A L Wells J R Ekim 2009 Trichloroethylene and tetrachloroethylene reduction in a metallic iron water vapor batch system Environmental Toxicology and Chemistry 16 4 625 630 doi 10 1002 etc 5620160404 Ghattas Ann Kathrin Fischer Ferdinand Wick Arne Ternes Thomas A 2017 Anaerobic biodegradation of Emerging organic contaminants in the aquatic environment Water Research 116 268 295 Bibcode 2017WatRe 116 268G doi 10 1016 j watres 2017 02 001 PMID 28347952 Ryoo D Shim H Arenghi F L G Barbieri P Wood T K 2001 Tetrachloroethylene Trichloroethylene and Chlorinated Phenols Induce Toluene o xylene Monooxoygenase Activity in Pseudomonas stutzeri OX1 Appl Microbiol Biotechnol 56 3 4 545 549 doi 10 1007 s002530100675 PMID 11549035 Akesson Sofia Sparrenbom Charlotte J Paul Catherine J Jansson Robin Holmstrand Henry 2021 Characterizing natural degradation of tetrachloroethene PCE using a multidisciplinary approach Ambio 50 5 1074 1088 doi 10 1007 s13280 020 01418 5 PMC 8035386 2 PMID 33263919 Mohr T 2010 Environmental investigation and remediation 1 4 dioxane and other solvent stabilizers s 59 Commission Regulation EU 2018 35 of 10 January 2018 amending Annex XVII to Regulation EC No 1907 2006 of the European Parliament and of the Council concerning the Registration Evaluation Authorisation and Restriction of Chemicals REACH as regards octamethylcyclotetrasiloxane D4 and decamethylcyclopentasiloxane D5 Ingilizce 10 Ocak 2018 erisim tarihi 10 Agustos 2023 PDF 2003 6 Kasim 2013 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 6 Kasim 2013 a b Stephenson R M Mutual Solubilities Water Ketones Water Ethers and Water Gasoline Alcohols J Chem Eng Data 37 1992 s 80 95 doi 10 1021 je00005a024 Lange s Handbook of Chemistry 10th ed pp 1289 1376 ChemicalLand21 29 Mayis 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 June 2007 a b Computational Chemistry Comparison and Benchmark DataBase Experimental data for C2Cl4 Tetrachloroethylene 26 Nisan 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde National Toxicology Program 24 Eylul 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Haziran 2007 Lange s Handbook of Chemistry 10 basim s 1669 1674 CRC Handbook of Chemistry and Physics 47th ed Pure Component Properties Queriable database Chemical Engineering Research Information Center Erisim tarihi 9 Haziran 2007 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Wild Women Do Transcript olu kirik baglanti 3 14 Foothold Transcript 22 Nisan 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Nisan 2024 FOOTHOLD 26 Mart 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Nisan 2024 Dis baglantilar Ingilizce Avrupa Klorlu Cozuculer Birligi ECSA