Güney Afrika Cumhuriyeti ya da daha yaygın kullanımı ile Güney Afrika, Afrika kıtasının güneyinde yer alan bir ülkedir. Ülkenin sınır komşularını (kuzeyden saat yönünde ilerlendiğinde) Namibya, Botsvana, Zimbabve, Mozambik ve Esvatini oluştururken ülkenin güneydoğusunda Hint Okyanusu, güney ve güneybatısında Atlas Okyanusu bulunmaktadır. Bu ülkelerin haricinde Lesotho'da da tamamen Güney Afrika Cumhuriyeti toprakları içinde yer alan bir ülke olarak Güney Afrika ile tüm sınırlarını paylaşmaktadır. Güney Afrika'da yürütme başkenti Pretoria, yasama başkenti Cape Town, yargı başkenti Bloemfontein olmak üzere üç başkent bulunmaktadır.
Güney Afrika Cumhuriyeti Ulusal dillerdeki ismi
| |||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Başkent | Pretoria (yürütme) Bloemfontein (yargı) Cape Town (yasama) | ||||||||||||||||||||||
En büyük | Johannesburg | ||||||||||||||||||||||
Resmî dil(ler) | Afrikaanca Güney Ndebele dili Güney Sotho dili İngilizce Kuzey Sotho dili Swati dili Tsonga dili Tswana dili Venda dili Xhosa dili Zuluca | ||||||||||||||||||||||
Etnik gruplar | %79,3 Siyahi %9,1 Beyaz %9,0 Melez %2,6 Asyalı | ||||||||||||||||||||||
Hükûmet | Federatif Cumhuriyet | ||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||
Tarihçe | |||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||
Yüzölçümü | |||||||||||||||||||||||
• Toplam | 1.219.912 km2 | ||||||||||||||||||||||
Nüfus | |||||||||||||||||||||||
• 2019 tahminî | 59.622.350 (24..) | ||||||||||||||||||||||
• 2011 sayımı | 51.770.560 | ||||||||||||||||||||||
• Yoğunluk | 42,4/km2 (169.) | ||||||||||||||||||||||
GSYİH (SAGP) | 2020 tahminî | ||||||||||||||||||||||
• Toplam | 711 milyar $ (32.) | ||||||||||||||||||||||
• Kişi başına | 11.911 $ (101..) | ||||||||||||||||||||||
GSYİH (nominal) | 2020 tahminî | ||||||||||||||||||||||
• Toplam | 283 milyar $ (35.) | ||||||||||||||||||||||
• Kişi başına | 6.001 $ (94.) | ||||||||||||||||||||||
Gini (2014) | ▼ 63.0 çok yüksek | ||||||||||||||||||||||
İGE (2019) | 0.709 yüksek · 114. | ||||||||||||||||||||||
Para birimi | Rand (ZAR) | ||||||||||||||||||||||
Zaman dilimi | UTC+2 () | ||||||||||||||||||||||
Trafik akışı | sol | ||||||||||||||||||||||
Telefon kodu | +27 | ||||||||||||||||||||||
İnternet alan adı | .za |
Ülke adı
Ülke, Orta Afrika Cumhuriyeti ile birlikte ülke isminde kıta ismi Afrika'yı kullanan iki ülkeden biridir. Geçmişte Roma İmparatorluğu'na bağlı bir eyalet olan ve günümüzde Tunus'un kurulu olduğu bölgelerde bulunan Afrika eyaleti için kullanılan Afrika daha sonraları Araplar tarafından da aslına sadık kalınarak Ifriqiya olarak adlandırılmıştır. O dönemler Libya olarak adlandırılan kıta zamanla Afrika olarak adlandırılmıştır. Afrika kelimesinin köken olarak nereden geldiği ve nasıl oluşturulduğu tam olarak belli olmasa da yerel kabilelerin kullanımından ortaya çıkan bir kelime olduğu ya da Fenike dilinde toz anlamına gelen afar kelimesinden türetildiği tahmin edilmektedir. Ülkenin konumu ile birlikte kıta isminin de kullanılması ile birlikte ülke ismi oluşturulmuştur.
Coğrafya
Güney Afrika Cumhuriyeti sahip olduğu 1.219.912 km2 yüzölçümü ile dünyanın en büyük 24. ülkesi konumundadır. Ülkenin toplamda sahip olduğu 5.244 km'lik kara sınırından 1.005 km'si Namibya, 1.969 km'si Botsvana, 1.106 km'si Lesotho, 496 km'si Mozambik, 438 km'si Esvatini ve 230 km'si Zimbabve ile oluşurken, ülkenin ayrıca Atlas Okyanusu ve Hint Okyanusu'na 2.798 km'lik sahil şeridi bulunmaktadır.
Ülke konum itibarıyla Afrika kıtasının en güney ucunda yer almaktadır. Ülkenin olarak da adlandırılan ve 900 m ile 2.000 m deniz seviyesinden yukarıda yer alan orta kesimleri kumtaşı içeren yaylalardan oluşmaktadır. Ülkenin kıyı kesimlerine doğru ilerledikçe düşen rakım sonucu oluşan ve tabakaların basamak oluşturduğu yapıya Great Escarpment (Türkçe:büyük eğimli yüzey) ismi verilmektedir. Ülkenin sahip olduğu alanların büyük bir kısmı hem yüzey bilimi açısından hem de petrografi açısından Karoo Ana Havzası olarak adlandırılan yapıdan oluşmaktadır. Ülkenin kuzey bölgelerinde ise magmatik kayaçlar yanı sıra yakınlarında çok eskiye dayanan başkalaşım kayaçları görülmektedir. Drakensberg sıradağları ülkenin kuzeydoğu bölgesinden başlayarak enklave ülke konumunda olan Lesotho'yu geçerek güneydoğu bölgesine kadar uzanmaktadır. Sıradağların en yüksek noktası Lesotho sınırları içerisinde yer almakta olup, Thabana Ntlenyana Dağı olarak adlandırılan dağın zirvesi 3.482 m yüksekliktedir. Güney Afrika Cumhuriyeti'nin en yüksek dağını ise 3.450 m ile Lesotho sınırına yakın bir konumda bulunan ve zirvesi her iki ülke arasındaki sınırı belirleyen Mafadi Dağı oluşturmaktadır. Bloemfontein'nin kuzeybatısından başlayarak Botsvana ve Namibya'ya kadar uzanan Kalahari Çölü ülkenin kuzeybatı bölgesinde coğrafi koşulları belirlemektedir. Afrika kıtasının en güney uç noktasını belirleyen ve Atlas Okyanusu ile Hint Okyanusu arasındaki coğrafi sınırı belirleyen Agulhas Burnu'da Güney Afrika Cumhuriyeti'nin önemli coğrafi konumlarından birini oluşturmaktadır. Agulhas Burnu'nun batısında ise kıtanın bilinenin aksine en güney uç noktasını değil en güneybatıda yer alan noktasını belirleyen Ümit Burnu yer almaktadır.
Ülke genelinde yer alan akarsuların büyük çoğunluğunun kaynağı Drakensberg dağlarında yer almaktadır. Burada kaynağından çıkan akarsular doğu yönünde ilerleyerek Hint Okyanusu'na ulaşmaktadır. Ülkenin en uzun akarsuyu Drakensberg'deki kaynağından çıkarak birçok nehrin aksine batı yönünde akarak Atlas Okyanusu'na dökülen Turuncu nehri'dir. Ülkede Gariep olarak da adlandırılan Turuncu nehri ülke içerisinde toplamda 1.850 km'lik bir uzunluğa sahiptir. Turuncu nehrin en önemli noktalarından birini de Augrabies Şelalesi oluşturmaktadır. Güney Afrika Cumhuriyeti'nin bir diğer önemli nehri olan ve 1.600 km'lik bir uzunluğa sahip olan Limpopo Nehri Güney Afrika'nın Botsvana ve Zimbabve ile olan doğal sınırını belirlemekte ve Hint Okyanusu'na dökülmektedir.
Güney Afrika Cumhuriyeti'ne ait olan ve üzerinde yaşam olmayan iki küçük adadan oluşan Prens Edward Adaları'da Hint Okyanusu'nun güney kesiminde yer almakta ve anakarada Port Elizabeth'in 1.770 km güneydoğusunda yer almaktadır.
İklim
Güney Afrika Cumhuriyeti konumu gereği iklimsel ve orografik açıdan büyük farklılıklar arz etmektedir. Ülkenin Namibya sınırına yakın batı bölgelerinde Kalahari çölü bulunup bu doğrultuda çöl iklimi yaşanabilirken, ülkenin Mozambik sınırına yakın güneydoğu bölgelerinde tropikal ormanlar gözlemlenebilmektedir. Ülkenin batı kıyı kesimlerinde kurak iklim ile birlikte yoğun ılıman okyanusal iklim yaşanmakta olup güney kıyı kesimlerinde yarı kurak iklim yaşanmaktadır. Her iki iklimin sonucu ortaya çıkan sıcak su akıntısı Agulhas Akıntısı ile soğuk su akıntısı Benguela Akıntısı, Ümit Burnu kısmında birbiriyle buluşmasını sağlamaktadır. Ülkenin iç kesimlerinde kurak ile yarı kurak iklim arasında geçişler görülmekte olup bu iklime uygun bozkır alanlar gözlemlenebilmektedir. Cape Town ve civarında Akdeniz iklimi gözlemlenmekte olup yoğun kar yağışları sadece yüksek noktalarda yaşanmaktadır.
Ülkenin güney yarım kürede yer alması nedeniyle kuzey yarım kürenin tam aksi mevsimler yaşanmaktadır. Ülkenin kış mevsimini yaşadığı Haziran ve Ağustos ayları arasında Drakensberg'in zirvesinde, yüksek yaylalarda ve Johannesburg ve civarında kar yağışı gözlemlenebilmektedir. Ülke genelinde gündüz sıcaklıkları 23 °C yer alırken, gece sıcaklık değerleri büyük oranda düşmektedir. Yazın gündüz sıcaklık değerleri 30 °C kadar çıkabilmektedir. Batı Kap bölgesi ile Cape Town civarında kışın serin bir iklim hakim olurken, yoğun olmayacak şekilde yağmur çiseleyebilmektedir. Bu bölgelerde yaz aylarının yaşandığı kasım ile mart ayları arasında sıcak ve kurak bir iklim gözlemlenmektedir. Kıyı kesiminde yer alan KwaZulu-Natal bölgesi boyunca nemli bir iklim hakim olup denizden esen serin rüzgarlar gerçekleşebilmektedir. Bu bölgelerde sıcaklık değerleri yıl boyu 25 °C ile 35 °C arasında gözlemlenebilmektedir.
Güney Afrika Cumhuriyeti'nin doğu kesimlerinde yer alan platolar genel olarak sıcak havanın etkisinde bulunmaktadır. Yarı çöl konumunda olan Karoo bölgesinde sıcaklıklar aşırı derecede artış göstermekte olup yıllık ortalama yağış miktarları 200 mm'nin altında gerçekleşmektedir. Kış aylarında gerçekleşen yağışlar ise düzensiz olarak yağmaktadır.
Ülkede bu denli farklı iklimlerin oluşmasında farklı nedenler sayılabilmektedir. Sıcak ve soğuk akıntıları, coğrafi yükseklik gibi nedenler bu alanda belirleyici olabilmektedir. Ülkenin doğu kıyılarında Hint Okyanusu'nda oluşan sıcak su akıntısı sıcaklığın etkisi ile yükselen su dolu havanın bölgeye yağmur olarak geri dönüşünün mümkün kılarken, batı kıyılarında nemden arındırılmış soğuk su akıntısının etkili olması ile kurak ve çöl oluşumunu mümkün kılabilmektedir. Bu oluşumlar nedeniyle ülkenin iç kesimlerinde de yıllık yağış ortalamaları düşük seyredebilmektedir.
Yaban hayat ve bitki örtüsü
Güney Afrika Cumhuriyeti 20.000'den fazla bitkiye ev sahipliği yapmaktadır. Ülkenin güneybatı bölgesinde bulunan ve dünyadaki ekolojik çeşitlilik açısından önemli bir yer tutan Fynbos'ta söz konusu bitkilerin 9.000 adeti gözlemlenebilmektedir. Ülkede gözlemlenen bitkilerin birçoğu bu bölgeye özgü endemik türler olup birçok botanik uzmanı Capensis adını verdikleri bu bölgeyi dünyadaki bitki çeşitliliği açısından dünyadaki altı noktadan biri olarak kabul etmektedir.
Ülkedeki bitkilerin çoğunluğunu her daim yeşil olan sert, ince ve iğne yapraklı bitkiler oluşturmaktadır. Bunların haricinde ülkede 130 farklı çeşidi bulunan iki çenekli, taçsız çiçekli bitkiler familyası olan Proteaceae'lar da sık bir şekilde görülmektedir.
Ülke genelinde birçok bitki türü bulunmasına rağmen ormanlık alanlar çok azdır. Güney Afrika Cumhuriyeti yüzölçümünün sadece %1'i ormanlarla kaplı olup bu ormanlar da ülkenin doğu kıyılarında Mozambik sınıra yakın bölgelerde bulunmaktadır. Bölgeye ilk Avrupalıların geldiği dönemlerde mevcut olan ağaçlar Avrupalı göçmenler tarafından ihtiyaçlar doğrultusunda kesilmiş, bu işlemler sonucunda da bölgeye özgü ağaçların soyu tükenmiştir. Avrupa'dan getirilerek dikilen okaliptüs ve çam ağaçları gibi bu bölgeye özgü olmayan ağaçlar kuraklığa, erozyona ve orman yangınlarına, yerel ağaç ve bitki türlerinin yok olmasına sebep olmuştur. Günümüzde bu tür sorunlara yol açan ağaç türleri kapsamlı çalışmalar doğrultusunda bölgeden uzaklaştırılmaktadır.
Ülkenin batı kıyılarına yakın bölgede bulunan Namaqualand bölgesinde hakim olan kurak ve sıcak havanın etkisiyle succulent, sarısabır ve gibi bünyesinde sıvı barındıran bitkilerin hakimiyeti gözlemlenmektedir. Ülkede iç kesimlere doğru ilerledikçe hakim olan ve özellikle yüksek veldlerde gözlemlenebilen bitki örtüsü bünyesinde çalılık alanları ile akasya ağaçlarını barındıran yeşil otlaklardır. Ülkenin kuzeybatı bölgesine ilerledikçe yıllık yağış ortalamasının da etkisi ile seyrekleşen bitki örtüsü, Kalahari çölünün doğusunda geniş çayırlık alanlar, kuzeydoğuya doğru ilerledikçe de daha sık bitki örtüsü olarak ortaya çıkmaktadır. Güney Afrika Cumhuriyeti'nin Mozambik sınırı boyunca kurulu olan Kruger Ulusal Parkı'nda da baobab ağaçları gözlemlenmektedir.
Ülke genelinde zengin de bir yaban hayat bulunmaktadır. Burada bulunan birçok ulusal parklar ile oluşturulan yaban hayatı koruma bölgeleri sayesinde birçok yaban hayvan gözlemlenebilmektedir. Güney Afrika Cumhuriyeti 300'den fazla memeli hayvan, 500'den fazla kuş türü, 100'den fazla sürüngen hayvan ile birçok böcek ailesine ait hayvana ev sahipliği yapmaktadır. Afrika kıtasının Beş Büyük hayvanı olarak adlandırılan Afrika mandası, Afrika leoparı, aslan, Afrika fili ve kara gergedanı ülkede yaşamaktadır. Bunların haricinde impala, büyük kudu, gnu ve nyala gibi birçok antilop çeşidi ile birlikte zürafa, su aygırı, düğmeli domuz, bayağı zebra, çita, sırtlan ve Afrika yaban köpeği yaşamaktadır. Ülke genelinde deve kuşu ve flamingo kuş türleri içerisinde önemli bir yer tutmakta olup kıyı kesimleri ile küçük adalarda koruma altında bulunan penguenler yaşamaktadır.
Nüfus
Güney Afrika Cumhuriyeti, Afrika kıtasında nüfus yoğunluğunun çok olduğu ülkelerden biri konumundadır. 2011 yılında gerçekleştirilen son resmi sayım sonuçlarına göre ülke kıtanın en çok nüfusuna sahip 5. ülkesidir. Ülke nüfusunun çoğunluğu şehirlerde yaşamaktadır. Ülkenin özellikle kıyı kesimleri ile kuzeydoğu kesimlerinde nüfus yoğunluğu yaşanırken ülkenin batı ve kuzeybatı bölgeleri neredeyse insansız bölge konumundadır. Ülke genelinde 2015 tahmini verilerine göre ortalama yıllık nüfus artışı %1,33 seviyesindedir.
Güney Afrika Cumhuriyeti birçok Afrika ülkesinin aksine orta yaşlı bir nüfusa sahip olup 2020 tahmini verilerine göre %44,74'ü 0-24 yaş aralığındadır. Ülkenin sadece %6,09'u 65 yaş ve üzerindedir.
0-14 yaş: %27.94 (erkek 7,894,742/kadın 7,883,266)
15-24 yaş: %16.80 (erkek 4,680,587/kadın 4,804,337)
25-54 yaş: %42.37 (erkek 12,099,441/kadın 11,825,193)
55-64 yaş: %6.80 (erkek 1,782,902/kadın 2,056,988)
65 yaş ve üzeri: %6.09 (erkek 1,443,956/kadın 1,992,205)
Şehirde yaşayanların oranı 2022 verilerine göre %68,3 olan ülkede, nüfusun geri kalanı ülkenin geri kalan büyük bölümünde yaşamaktadır. Ülkede nüfusun yıllık artış oranı 2022 tahmini verilerine göre %0,93 düzeyindedir.
Etnik gruplar
Güney Afrika çok kültürlü bir ülke konumundadır. Birçok kültüre sahip farklı topluluklar iç içe yaşıyor olsa dahi geçmişte uygulanan ancak günümüzde geçerli olmayan Apartheid politikalarının bir sonucu olarak ülkede yaşayan kişiler kendini belirli bir gruba üye hissetmekte ve bu farklı gruplar birbirinden ayrı alanlarda yaşamaktadır.
1991 yılına kadar Güney Afrika Cumhuriyeti anayasası toplumu dört büyük sınıfa ayırmaktaydı. Bu gruplar siyahlar, beyazlar, renkliler ve Asyalılar olarak adlandırılmaktaydı. Söz konusu olan yasa maddesi günümüzde anayasada yer almasa da birçok Güney Afrikalı kendini bu gruplardan birine üye olarak hissetmekte, devlet tarafından yapılan belli istatistiklerde de bu kategoriler hala kullanılmaktadır.
Ülke nüfusunun %80,2'sini oluşturan siyahlar, Güney Afrika'da çoğunluğu oluşturmaktadır. Renkliler olarak adlandırılan grup %8,8 ile en kalabalık ikinci nüfusu oluştururken, beyazlar %8,4, Asyalılar ise %2,5 oranı ile diğer grupları oluşturmaktadır. Ülkede çoğunluğu oluşturan siyahlar ise yine kendi içerisinde farklı etnik gruplara ayrılmaktadır. Ülke genelinde Zulular, Xhosalar, Basotholar, Vendalar, Batsvanalar, Tsongalar, Svaziler ve Ndebeleler başta olmak üzere farklı etnik gruplar yaşamaktadır. Çoğu yasadışı bir şekilde Zimbabve'den ülkeye giren mülteciler de ülke genelinde yaşamaktadır.
Güney Afrika'da yaşayan beyazların çoğunluğunu özellikle 17. yüzyıldan itibaren bölgeye göç eden Hollandalı, Alman, Fransız ve İngiliz göçmenlerin neslinden gelen kişiler oluşturmaktadır. Güney Afrika Cumhuriyeti bu özelliği ile Afrika kıtasında en çok Avrupa kökenli kişiyi barındıran ülke konumundadır. Ancak son yıllarda ülkede yaşayan beyazların oranında düşüş yaşanmaya başlanmış, 1990'lı yıllardan itibaren bir milyona yakın beyaz Avrupalı ülkeyi terk etmiştir.
Renkliler olarak adlandırılan grubun üyeleri genellikle beyaz Avrupalılar ile yerliler veya kölelerin neslinden gelen melez topluluklardır. Bu tanımlama sömürge döneminde Apartheid politikalarında belirtilen ten rengi ayrımından dolayı kullanılmış bir kelime olarak dile yerleşmiştir.
Asya kökenli nüfusun çoğunluğunu Hindistan'dan gelen topluluklar oluşturmaktadır. Bu kişiler özellikle 19. yüzyıl ortalarında sözleşmeli işçi olarak şeker kamışı tarlalarında çalıştırılmak üzere ülkeye getirilmiştir. Hintlerin haricinde de Çin kökenli nüfus da ülkede yaşamaktadır.
Dil
Güney Afrika Cumhuriyeti'nde Apartheid döneminin sona ermesi ile birlikte resmi olarak on bir ulusal dil belirlenmiştir. Bunlar, İngilizce, Afrikaanca, Güney Ndebelece, Güney Sothoca, Kuzey Sothoca, Svatice, Tsongaca, Tswanaca, Vendaca, Xhosaca ve Zuluca olarak sıralanır. Bu kadar çok resmi dile sahip olma özelliği ile Güney Afrika Cumhuriyeti, dünya üzerinde Bolivya ve Hindistan'dan sonra en çok resmi dile sahip ülkelerden biri konumundadır. Ülke nüfusunun %60'a yakını Afrikaanca dilini ana dillerinden biri olarak kullanmaktadır. Özellikle beyazlar ve renkliler olarak sınıflanan gruplar arasında Afrikaanca önemli bir yer tutmaktadır. Bunun haricinde 2011 resmi verilerine göre nüfusun %22,7'si Zuluca, %16'sı Xhosaca dilini konuşurken nüfusun sadece %9,6'sı tarafından ana dil olarak İngilizce konuşulmaktadır.
Ülke, Afrika kıtasında Avrupa dili olmayan dillerin rahat bir şekilde konuşulduğu ve resmi dil olarak da kabul görülen ender ülkelerden biri konumundadır.
Din
Ülke genelinde nüfusun %79,7'si Hristiyan dinine mensuptur. Burada Protestan mezhebine göre inancını yaşayanların oranı %36,6 olarak ifade edilirken Katolik mezhebine inananların oranı %7,1 düzeyindedir. Diğer Hristiyan mezheplerine göre inancını yaşayanların oranı ise %36 seviyesindedir. 2001 verilerine göre ülkede İslamiyet dinine inananlar %1,5 ile düşük seviyede bulunmakta olup Müslümanlar Güney Afrika Cumhuriyeti'nde azınlıkta yer almaktadır. Güney Afrika'da nüfusun %2,3'ü diğer dinlere inandığını beyan ederken %15'i herhangi bir dine inanmadığını, %1,5'i ise dini ile ilgili bilgi vermek istemediğini ifade etmiştir.
Din | Oran |
---|---|
Hristiyan | % 79,7 |
İslamiyet | % 1,5 |
Diğer | % 18,8 |
Sosyal durum
Sağlık
Ülkede temiz su kaynaklarına ulaşabilen nüfusun oranı genel Afrika ortalamasına göre yüksek düzeyde olup 2012 tahmini verilerine göre nüfusun neredeyse tamamı (%95,1'i) temiz kaynaklardan su temin edebilmektedir. Tam teçhizatlı sağlık hizmetlerinden yararlanma oranının yüksek olduğu ülkede, nüfusun %74,4'ü bu yönde bir hizmet alabilirken %25,6'sı ilkel şartlarda sağlık hizmeti alabilmektedir. Ülke içerisinde orta düzeyde ishal, hepatit, tifo hastalıkları görülebilmektedir. AIDS, Afrika kıtasının genelinde görülen yüksek düzeylerde görülmekte olup bu oran 2013 tahmini verilerine göre %19,05 seviyesindedir.
Eğitim
Ülke genelinde 15 yaş ve üzerinde okuma yazma bilenlerin oranı 2015 tahmini verilerine göre %94,3 düzeyindedir. Bu oran erkeklerde %95,5 iken kadınlarda %93,1 seviyesindedir. Güney Afrika Cumhuriyeti genelinde dokuz yıl kesintisiz okula gitme zorunluluğu bulunmaktadır. Ülkede bulunan okulların çoğunluğu devlet okulu olup bu okulların yanı sıra özel okullarda da eğitim verilmektedir. Ülkede yedi yaşına girmiş bir çocuk yedi yıl boyunca primary school olarak adlandırılan ve herhangi bir ücrete tabi olmayan ilkokul eğitimi almaktadır. Bu eğitimden sonra başlayan ve iki yıl süren high school ücrete tabi bir konumdadır. 1996 yılından bu yana söz konusu iki yıllık high school eğitiminden sonra okula gitme zorunluluğu sona ermektedir.
Güney Afrika Cumhuriyeti'nde Afrika kıtasının en önemli üniversitelerinden bazıları bulunmaktadır. 2010/2011 eğitim yılında dünyanın en iyi üniversiteleri içerisinde 107. sıra ile Cape Town Üniversitesi, Afrika kıtasının en iyi üniversitesi konumunda yer almaktadır.
Suç oranları
Ülke genelinde suç oranları yüksek düzeyde seyretmektedir. Emniyet verilerine göre Mayıs 2008 ile Mayıs 2009 arasında 2,1 milyon şiddet içerikli suç dosyası oluşturulmuştur. Güney Afrika dünya genelinde suç oranlarının en yüksek olduğu ülkelerin başında gelmektedir. Dünya genelinde sadece Kolombiya'da daha yüksek suç oranları bulunmaktadır. Birleşmiş Milletler'in verilerine göre ülke 1998 ile 2000 yılları arasında ateşli silahlar ile ölümde, tecavüzde ve yaralanmalarda en üst noktada yer almış; cinayetlerde ikinci ve hırsızlık olaylarında da dünya genelinde dördüncü sırada yer almıştır. 2001 yılında açıklanan verilere göre, Nisan 2000 ile Eylül 2001 döneminde her güne 59 cinayet, 149 tecavüz olayı düşecek şekilde şiddet olayları yaşandığı belirtilmiştir. Dönemin Güvenlik Bakanı ise yaptığı açıklamada bundan sonra bu tip verilerin uygun olduğu takdirde yılda bir kez açıklanacağını ifade etmiş, bu şekilde toplumun moralini bozacak verilerin gündeme getirilmemesinin hedeflendiğini açıklamıştır. Toplum arasında oluşan sosyal farklılıklar, zengin ile fakir toplum arasında yaşam tezatlığı ve çelişkisi ile yüksek işsizlik oranları bu durumların yaşanmasında başlıca sebep olarak gösterilmektedir. Günümüzde suç oranlarında aşağı yönde gelişmeler gözlemlense de, suç oranlarının hala yüksek düzeyde olduğu kabul edilmektedir.
Tarihçe
Erken tarih
Güney Afrika Cumhuriyeti'nin kurulu olduğu bölgelerde paleoantropolojik olarak en eski fosillerinden bazıları ortaya çıkarılmıştır. olarak adlandırılan ve Taung'da bulunan fosil ile birlikte 'ta bulunan Sterkfontein mağaralarında bulunan Australopithecus africanus'a ait kalıntılar 3,5 milyon yıl öncesine dayandırılmaktadır. Bu ön-insanların yaşamasından sonra bölgeye göç sonucu gelen Bantu grupları Limpopo nehrini geçerek günümüzde Güney Afrika'nın kurulu olduğu bölgelere yerleşerek çiftçi ve çoban olarak yerleşmişlerdir. Söz konusu dönemlerde bu bölgelerde yaşayan Buşmanlar ve bölgelerinden uzaklaştırılmıştır.
Hollanda sömürge dönemi
Güney Afrika'da modern tarih Hollandalı Jan van Riebeeck'in Hollanda Doğu Hindistan Şirketi adına Ümit Burnu'nda bu yolu kullanan gemilerin personelin için mola verebilecekleri bir tedarik istasyonu kurması sonrası başlamıştır. Bu bölgeye konum uygunluğu nedeniyle 6 Nisan 1652 tarihinde kurulan bu istasyon ile Avrupa ile Güneydoğu Asya arasında seferler düzenleyen gemilerin personelinin dinlenmesi planlanmıştır. 17. yüzyıl ile 18. yüzyıl arasında bölgede giderek artan yerleşim ilk olarak topluluklarını boşalttığı batı bölgelerde başlamış, 1770 yılından itibaren de doğuya doğru ilerleme başlatılarak Bantu grupların yaşam sınırlarına dayanmıştır. Burada iki topluluğun karşılaşması neticesinde Avrupalı yerleşimciler ile toplulukları arasında adı verilen ve 1779 ile 1879 yılları arasında gerçekleşen toplamda dokuz adet savaş yaşanmıştır. Bölgeye yerleşen Hollandalılar kendi dönemlerinde bölgeye Endonezya, Madagaskar ve Hindistan'dan birçok köle getirmiş, bu süreç sonucunda 1743 yılında yerleşim yerinde Avrupalı göçmenlerden fazla kölenin yaşadığı bir durum ortaya çıkartılmıştır. Bu yıllarda bölgeye getirilen köleler ilerleyen yıllarda beyazlar ile evlenerek daha sonra ülke tarihinde Sanlar ile birlikte renkliler olarak sınıflandırılan grubun üyelerini oluşturmuşlardır.
19. yüzyıl dönemi
Hollanda Doğu Hindistan Şirketi'nin iflasın eşiğine geldiği bir dönemde, 1797 yılında, bölgede Hollanda hakimiyetinin azalması ile birlikte Büyük Britanya Ümit Burnu civarındaki bölgeleri işgal etmeye başlamıştır. neticesinde Napolyon Bonapart Hollanda'yı işgal etmiş, bu işgal neticesinde 1795 yılında kurulan Batavya Cumhuriyeti de Britanya ile bugüne kadar var olan işbirliğini sonlandırma kararı almıştır. Burun bölgesinin Britanya tarafından arka bahçeden girilerek elde edilmesi bölgenin Fransa'nın kontrolü altına girmesine karşı alınmış bir önlemin bir göstergesi konumundaydı. Britanya bölgeyi her ne kadar 1802 yılında Amiens Antlaşması kapsamında Hollanda'ya geri vermiş olsa da, 1806 yılında bölgenin yeniden hakimi olmuştur. Bu hakimeyi sağlamlaştırmak adına bölge tümden krallığa ait koloni bölgesi olarak ilan edilerek sürekli koloni bölgesi olarak 'nin kuruluşu gerçekleştirilmiştir. Bu yıllarda hala devam eden Sınır Savaşları kapsamında Britanya, Xhosalar'dan elde edilen bölgelere yerleşerek hakimiyetini kıyılarına kadar genişletmiştir. Britanya elde ettiği bölgelerin sınırlarını sağlamlaştırarak içeride kalan kısımlara yeni yerleşim yeri kurulmasına olanak sağlamıştır. 1833 yılında Britanya parlamentosunda köleliğin tüm hakim olunan bölgelerde kaldırıldığını beyan eden yasayı onaylaması neticesinde Britanya bölgelerinde yaşayan birçok Afrikaner için geçim kaynağı ortadan kalkmıştı. Bu karardan etkilenmemek ve köleleri gündelik hayatlarında kullanabilmek için Büyük Göç adını verdikleri göçü başlatacak olan ve Voortrekker (Türkçe:Önden göç edenler) olarak adlandırılan grup Britanya hakimiyetinin dışında kalan bölgelere göç etmiştir. 1835 ile 1841 yılları arasında gerçekleştirilen Büyük Göç süresince 14.000 Afrikaner (Boer) Turuncu Nehir'in kuzey kıyılarına göç etmiş, burada da birçok Boer cumhuriyetleri kurarak yaşamaya devam etmişlerdir. Bu cumhuriyetler arasında en uzun soluklu olanlar ise Transvaal Cumhuriyeti ile Özgür Orange Devleti olmuştur.
1867'de elmasın, 1886 yılında da altının bölgede bulunması ile ticari açıdan önem kazanan bölgeye Avrupa kıtasından büyük bir göç dalgasının oluşmasına sebep olmuştur. Bu göç dalgası nedeniyle bölgede yaşayan yerliler daha da ayrımcılığı uğramasına ve sömürü altında yaşamasına sebebiyet vermiştir. Bölgede hakimiyetleri sürdürme amacında olan Boerler 1880 ile 1881 yılları arasında gerçekleşen I. Boer Savaşı ile Britanya'nın genişleme politikalarına karşı savaşmış, sayıca daha az olmalarına rağmen, coğrafi şartlara kendilerini ve kıyafetlerini daha uyumlu getirdikleri için Britanyalılar'a karşı üstünlük sağlamışlardır.
20. yüzyıl dönemi
1899 yılında itibaren başlayan II. Boer Savaşı'nda bir önceki sıkıntıları yaşamamak adına bölgeye daha fazla destek kuvvet sevk eden Britanya, 1902 yılına kadar süren savaş neticesinde önemli kazanımlar elde etmiş, son Boer cumhuriyetlerini de işgal ederek hakimiyet alanına dahil etmiştir. Bu savaşın önemli sebeplerinden birini de 'da bulunan zengin altın madenleri bölgesinin hakimiyeti oluşturmaktaydı. Bu süreç yaşanmadan önce Boer cumhuriyetlerinin Alman İmparatorluğu ve Alman Güneybatı Afrikası ile ittifak arayışına girmesi, bu bölgelerdeki hakimiyetini tehlike altında göre Britanya'nın bu adımları atmasında önemli bir etken olmuştur. Boerlerin sayısal olarak azınlıkta kalmasının yanında Britanya'nın sürekli destek kuvvet ile bölgedeki varlığını arttırması sonucunda Boerler savaştan yenilgi ile ayrılmışlardır. Vereeniging Antlaşması kapsamında işgal edilen iki Boer cumhuriyeti (Transvaal ve Özgür Orange Devleti) tamamen ilhak edilerek Büyük Britanya İmparatorluğu'nun bir parçasi haline getirilmiştir. Buralarda yaşanan Boerlerin mağduriyet yaşamaması ve hayatlarını kolaylaştırmak adına önemli kazanımlar sunulmuş ve Felemenkçe resmi dil olarak kabul edilmiştir. Bu antlaşmada beyazlar adına kolaylaştırıcı adımlar atılırken bu iki eski Boer cumhuriyetinde yaşayan beyaz olmayanların medeni haklarında kısıtlamalar yapılmıştır.
Dört yıl süren müzakereler sonucunda II. Boer savaşının bitiş gününün sekizinci yıl dönümünde bölgede bulunan dört Britanya kolonisi olan , Natal Kolonisi, Transvaal Kolonisi ve Oranj Nehri Kolonisi'nin bir araya getirilerek kendi kendine yönetebilen Güney Afrika Birliği dominyonu oluşturulmuştur. 1934 yılında birlik içerisinde yaşayan Britanyalı ve Boerleri barıştırarak yeniden bir araya getirmek adına Britanya partisi olan (Türkçe: Güney Afrika Partisi) ile Boerlerin partisi olan (Türkçe: Ulusal Parti) birleştirilerek (Türkçe: Birleşik Parti) adı verilen parti oluşturulmuştur. Bu birliktelik 1939 yılında II. Dünya Savaşı'nda Büyük Britanya'nın saflarında savaşma konusunda yaşanan anlaşmazlık nedeniyle dağılmıştır. Adolf Hitler'in Almanya'sına özenen ve bu doğrultuda ırkların ayrımını savunan sağcı bir parti olan Nasionale Party, bu yönde bir adımın atılmasını kabul görmemiş ve birliktelik sonlandırılmıştır.
Apartheid
II. Dünya Savaşı'nın sona ermesi sonrasında ülkede azınlıkta olan beyazlar, hakimiyetlerini Nasionale Party önderliğinde genişletmiş, Apartheid politikalarını otoriter bir şekilde uygulamaya koymuşlardır. Bu politikalar doğrultusunda parlamentodan birçok yasa kabul edilerek geçirilmiş, bu nedenle ülkede sistematik olarak iki sınıflı, birçok kişinin haklarını kısıtlayan bir toplum yapısı oluşturulmuştur.
Bu uygulamaların en somut adımları yaşam alanlarında atılmış, yerleşim yerlerinde Avrupa kökenli beyazlar ile diğer ırklar arasında yapay sınırlar çizilerek birçok diğer grup üyesi beyazlardan ayrılmıştır. Çoğunluğu siyahiler olmak üzere diğer ırk üyeleri bu ayrıştırma adımlar neticesinde ekonomik açıdan zarara uğratılmış ve zararı karşılanmamıştır. Bu süreçte beyaz Avrupalılar dışında kalan siyahiler, renkliler ve Asya kökenliler birçok engele maruz bırakılmıştır. Uygulamaların tek amacı Afrika kökenli siyahilerin native reserves olarak adlandırılan (ileride Bantustan olarak adlandırılacak) bölgelere toplanmasını sağlamak ve ileride de bu bölgelerin adım adım bağımsızlığa yönlendirilerek bağımsızlıklarının tanınmasıydı. Bu süreçte beyazların siyasi hedefleri doğrultusunda adımlar atılmış, bu doğrultuda toprak kaybı söz konusu olsa da beyaz ırkın ülkenin tek ırkı olarak kalabilmesi için bu adımlardan geri dönülmemiştir. Bu uygulama dört bölgede başarılı olmuş ve Ciskei, , Bophuthatswana ve Transkei bantustanları süreç içerisinde kendi kendilerini bağımsız bir şekilde yönetme başarısına ulaşmışlardır.
1960'lı yıllarda ciddi bir ekonomik kalkınma yaşayan ülke, bu süreçte Afrika kıtasının ilk ve tek ülkesi olarak gelişmiş ülke statüsüne kavuşmuştur. Bu süreçte ülke genelinde dış yatırımlar gerçekleştirilmiş, birçok yurt dışı menşeli firma ülkede fabrika kurmuş ya da var olan fabrikalara ortak olmuştur. Ancak bu süreçte gerçekleşen yatırımlardan elde edilen kazanımlar uygulanan politikalar nedeniyle sadece beyazların refahı için kullanılmış, toplum arasında eğitim, mesleki öğrenimler ve maaş dağılımları gibi konularda etkisini uzun yıllar içerisinde de gösterecek şekilde farklılıklar ortaya çıkmıştır.
Başta Afrika ve Asya üye ülkelerinin baskıları sonucu Güney Afrika üyesi olduğu İngiliz Milletler Cemiyeti'nden 1961 yılında ihraç edilmiş, tekrar birliğe alınması ise 33 yıl sonra 1994 yılında gerçekleştirilmiştir. 1960 yılında gerçekleştirilen ve ülkenin dominyon olarak kalması ile yeni bir yönetim şekli ile cumhuriyet olarak ilan edilip edilmemesini halka soran referandum sonucunun yanı sıra Republic of South Africa Constitution Act (Act No. 32 / 1961) ile birlikte Güney Afrika Birliği adını değiştirerek Güney Afrika Cumhuriyeti adını almıştır. Bu gelişmelerin ışığında baskı altında olan siyah nüfusun umutsuzluğu artış göstermekteydi. 1976 yılında gerçekleşen ve olarak da adlandırılan 'daki öğrencilerin ayaklanmasına karşı sert önlemler alan emniyet güçleri gösterilerde 176 siyahi öğrencinin ölmesine neden olmuş, yaşanan bu olaylar sonucunda ülke genelinde ırkçı rejime ve uygulanan Apartheid politikalarına karşı geniş çaplı protesto gösterileri düzenlenmiştir. 1980'li yıllardan itibaren ülke üzerinde artan uluslararası baskılar sonucu ülkeye karşı yaptırımlar uygulanmıştır.
Apartheid döneminin sonu
1990'lı yıllarda artan isyanlar, gösteriler, grevler ve zaman zaman Anti-Apartheid hareketleri tarafından gerçekleştirilen terör olayları sonucunda iktidardaki Nasionale Party kendi iktidarını yetkisizleştirilmesi konusunda ilk adımları atarak o güne kadar yasadışı olarak kabul edilen başta Afrika Ulusal Konseyi (ANC) olmak üzere birçok muhalif partilerin yasağını kaldırmış, Nelson Mandela gibi 27 yıldır cezaevinde bulunan direnişçi önderini serbest bırakma kararı almıştır. Apartheid politikalarını belirleyen yasa maddeleri zaman içerisinde yasadan kaldırılmış, tüm toplumun ilk defa özgürce oy kullanabileceği 1994 seçimleri gerçekleştirilmiştir. 27 Nisan 1994 tarihinde yapılan seçimler neticesinde ANC oyların %62 ile büyük çoğunluğunu elde etmiş, 400 sandalyeli mecliste 252 sandalye kazanmıştır. Bu seçimler ile birlikte iktidarı ele alan ANC, bu iktidarını günümüzde de korumaktadır. Nelson Mandela, Güney Afrika Cumhuriyeti'nin ilk siyahi başkanı olarak devlet başkanı makamına seçilmiş, bunun yanı sıra Nasionale Party'nin son devlet başkanı olan Frederik Willem de Klerk ile birlikte Apartheid politikalarının sona erdirilmesi konusunda attıkları adımlar nedeniyle Nobel Barış Ödülü'ne layık görülmüştür.
1999 yılına kadar bu görevde kalan Mandela, 1999 yılında görevi Thabo Mbeki'ye devretmiştir.
21. yüzyıl dönemi
2004 yılında gerçekleştirilen üçüncü bağımsız seçimlerde oylarını arttırma başarısı gösteren ANC, geçerli oyların %69,7'sini elde etmiş, aynı zamanda devlet başkanı Mbeki ikinci kez devlet başkanlığı görevine getirilmiştir.
2008 yılının Mayıs ayında ülkenin belli bölgelerinde özellikle Zimbabve'den gelen göçmenlere karşı yabancı düşmanlığı kapsamında gerçekleştirilen saldırılar sonucu karışıklıklar yaşanmasına neden olmuş, bu kapsamda Malavi bu ülkede yaşayan tüm vatandaşlara geri dönmesi konusunda çağrıda bulunmuştur.
2008 yılında devlet başkanı Mbeki kendi hakkında rakibi Jacob Zuma'nın davasını olumsuz şekilde etkilediği yönünde açıklamaların yapılması sonucunda görevinden istifa etmiş, yerine geçici olarak Kgalema Motlanthe devlet başkanı olarak atanmıştır. 2009 yılında gerçekleştirilen seçimlerde ANC bir önceki seçimlere göre 15 sandalye kaybetse de yine birinci parti olarak seçimleri kazanmış, Jacob Zuma'da yeni devlet başkanı olarak seçilmiştir.
Ülke genelinde güncel olarak son seçimler olan 2014 seçimlerinde, ANC bir kez daha birinci parti olarak ayrılmış, oyların %62'sini elde ederek 249 sandalyenin sahibi olmuştur. ANC yine bir önceki seçimlere göre 15 sandalye daha az kazanmasına rağmen en yakın rakibinden 160 fazla sandalye elde etme başarısını göstermiştir. Bu seçimler sonucunda da Zuma ikinci bir dönem için devlet başkanlığı koltuğuna oturmuştur.
Siyaset
Güney Afrika Cumhuriyeti anayasa ile yönetilen bir cumhuriyettir. Günümüzde yürürlükte olan anayasa dönemin devlet başkanı Nelson Mandela tarafından 10 Aralık 1996 yılında imzalanmış ve 3 Şubat 1997 tarihinde de yürürlüğe girmiştir. Bu anayasanın kabulünden önce ülke Apartheid döneminin sona erdiği 1994 ile 1996 yılları arasında geçici bir anayasa oluşturulmuş ve bu süreçte de yeni ve kalıcı bir anayasanın oluşturulması yönünde çalışmalar gerçekleştirilmiştir.
Güney Afrika Cumhuriyeti Apartheid yönetiminin uygulandığı 1983 yılında kabul edilen yasa çerçevesinde dünya üzerinden pek görülmeyen ve tercih edilmeyen bir siyasi yapıya geçmiş ve 1984 ile 1994 yılları arasında üç kanattan oluşan bir parlamento ile yönetilmiştir. Buna göre ülkede yasalarla dört ırka ayrılan topluluklardan üçü olan beyazlar House of Assembly'de, renkliler House of Representatives'de ve Asyalılar ise House of Delegates ismini verdikleri parlamentoda söz hakkına sahip olmuşlardır. Parlamentolar arası herhangi bir anlaşmazlık ya da uyuşmazlıkta beyazların parlamentosu olan House of Assembly'nin kararlı geçerli kabul edilmiştir.
Günümüzde Güney Afrika Cumhuriyeti'nde iki kanatlı bir parlamento yapısı mevcuttur. Cape Town'da bulunan bu parlamentoların ilki 400 sandalyeden oluşan National Assembly olarak adlandırılan ulusal meclistir. Ulusal meclis üyeleri beş yılda bir gerçekleştirilen seçim ile belirlenmektedir. Ülkede ikinci parlamento kanadını oluşturan National Council of Provinces (Türkçe: İller Ulusal Konseyi) toplamda 90 sandalyeden oluşmakta olup üyeleri beş yılda bir seçilmektedir. Ülkenin idari yapısı gereği mevcut olan dokuz il bu meclise nüfus sayısı ve yüzölçümü büyüklüğüne bakılmaksızın dolaylı seçimler ile belirlenen on üye göndermektedir. Bu on üyenin altısı il meclisine seçilen kişilerden oluşurken, dört üye içerisinde ilin başbakanın da bulunduğu özel delegelerden oluşmaktadır. Söz konusu on kişilik gruba ilin başbakanı önderlik etmektedir.
Ülkede 1995 yılında bu yana var olan Parliamentary Monitoring Group (Türkçe: Parlamento Gözlem Grubu) parlamentodan bağımsız olarak burada atılan adımların doğruluğunu denetlemekte ve doğrulanabilir bilgilerin kamu ile paylaşılması yönünde faaliyetlerde bulunmaktadır.
Güney Afrika Cumhuriyeti çok partili bir siyasi sisteme sahip olup başkanlık sistemi ile yönetilmektedir. Ülkenin devlet başkanı beş yıllık bir süre için seçilmekte olup aynı kişi bu göreve ikinci bir beş yıl için yeniden seçilebilmektedir. Devlet başkanı olarak görev yapan kişi aynı zamanda hükûmetin de başkanı olarak da görevini gerçekleştirmektedir.
Ülkenin 1961 yılında cumhuriyeti kabul etmesi sonucu oluşturulan devlet başkanlığı makamından önce söz konusu makam Genel Vali adı ile Büyük Britanya tarafından atanan kişi tarafından yürütülmekteydi. Ülke 1961 yılında cumhuriyeti ilan etmiş olsa da ilk demokratik seçimler Apartheid döneminin sona ermesinden sonra Nisan 1994 tarihinde gerçekleştirilmiştir. Bu seçimler ile birlikte Apartheid döneminin sona ermesi adına uzun süreçli faaliyetlerde bulunan ve 1960 ile 1990 yılları arasında faaliyetleri yasadışı olarak kabul edilen Afrika Ulusal Konseyi ülkede seçimlerden başarılı bir şekilde ayrılmaktadır.
Dış siyaset
Güney Afrika Cumhuriyeti Milletler Cemiyetinin kurucu üyelerinden biri olmuş, söz konusu yapının son erdirilip oluşturulan Birleşmiş Milletlerin de kurucu üyeleri arasında yer almıştır. Birleşmiş Milletler'in kuruluşunda oluşturulan BM'nin yasası olarak kabul edilen 'nin oluşumunda dönemin Güney Afrika Birliği başbakanı olan yoğun faaliyetlerde bulunmuştur. Ülkenin içerisine bulunduğu Apartheid dönemi boyunca uluslararası alanda dışlanan ve boykot edilen Güney Afrika Cumhuriyeti, bu süreçte 1977 yılında BM tarafından silah ambargosu ile birlikte birçok yaptırımına maruz kalmıştır. Ülkede bulunan birçok yatırımcı ülkeyi terk etmiş, yatırım yapmayı reddetmiş ya da bu ülke ile işbirliği yapılmasını engellemiştir. Sportif alanda da uluslararası organizasyonlardan men edilen Güney Afrika Cumhuriyeti, turizmde de söz konusu olumsuz etkileri yaşamış ve turist ziyaretlerinde büyük düşüşler yaşamıştır. Dönemin başbakanı olan Pieter Willem Botha yaşananları total onslaught (Türkçe: toplu saldırı) olarak adlandırmış ve bu uluslararası adımlara karşı maaşların dondurulması, deregülasyon ve özelleştirme gibi konuları içeren adını verdiği hükûmet programını açıklamıştır.
Güney Afrika Cumhuriyeti birçok uluslararası organizasyonlarda üye olarak bulunmaktadır. Birleşmiş Milletler, Afrika Birliği, Uluslararası Para Fonu, Güney Afrika Kalkınma Topluluğu, Dünya Ticaret Örgütü ülkenin üyeliğinin bulunduğu organizasyonlardan birkaç tanesidir. Ülke ayrıca Afrika kıtasının tek temsilcisi olarak G20 ile BRICS organizasyonlarında yer almaktadır.
Üç başkent
Ülkenin önceli olan Güney Afrika Birliği'ni oluşturan dört farklı sömürge bölgesi olan Cape Kolonisi, Natal Kolonisi, Transvaal Kolonisi ve Oranj Nehri Kolonisi'nin adları yeni ülkede , , Transvaal ve Özgür Devlet olarak adlandırılmış, sömürge bölgesinde bulunan parlamentolar feshedilerek il meclisleri oluşturulmuştur. Geçmiş dönemlerde tek başına bağımsız olan ve ilerleyen süreçte Britanya sömürge bölgesi olan yeni ülkenin yeni illeri arasında ülkenin başkentinin belirlenmesi safhasında da rekabet yaşanmıştır. Ülkenin başkentinin belirlenmesi sürecinde illerden birinin mağduriyet yaşamaması için üç farklı başkent belirlenmiş, bu bağlamda Pretoria idari başkent, Cape Town yasama başkenti ve Bloemfontein'de adli başkent ilan edilmiş, Natalia Cumhuriyeti'nden sonra Natal Kolonisi'nin de başkenti konumunda olan Pietermaritzburg'da herhangi bir başkent görevi verilemediği için maddi tazminat elde etmiştir.
Ordu
Ülkenin silahlı gücü olan South African National Defence Force (SANDF) ülkenin ordusunu oluşturmaktadır. Apartheid döneminin sona ermesi ile 1994 yılında oluşturulan bu yapının günümüzde 60.000 aktif mensubu bulunmaktadır. SANDF, South African Army adı ile kara kuvvetleri, South African Air Force ile hava kuvvetleri, South African Navy ile deniz kuvvetleri ve South African Military Health Service adı ile de sağlık hizmetleri veren birlikleri bulunmaktadır. 1994 yılına kadar zorunlu olan askerlik eğitimi söz konusu yılda kaldırılmış ve gönüllü profesyonel bir ordu oluşturulmuştur.
İdari yapılanma
Güney Afrika Cumhuriyeti 1996 anayasasında belirlendiği haliyle üç idari düzeye ayrılmış konumdadır. Ülke yönetiminin en tepe noktasında devlet başkanı yer alırken, ikinci sırada devlet başkanının önderliğinde kurulan ulusal hükûmet ile bu hükûmete bağlı idari yapılar.
Hükûmete bağlı idari yapıları oluşturan dokuz adet il, bu ili yöneten başbakan ve başbakana bağlı yürütme kurulu bu idari yapının temelini oluşturmaktadır. Söz konusu dokuz il toplamda 8 büyükşehir belediyesi ve 44 ilçe belediyesi olmak üzere toplam 52 ilçeden oluşmaktadır. İllerde bulunan 44 ilçe belediyesi de 226 yerel belediyeden oluşmaktadır.
Apartheid döneminin sona erdiği 1994 yılında o güne kadar bağımsız ya da yarı bağımsız konumda olan Bantustan (diğer bir adı ile Homelands) bölgelerinin Güney Afrika'nın yeni siyasi yapısına entegre edilmesi gerekmekteydi. Bu sebepten dolayı o güne kadar var olan dört adet il ortadan kaldırılmış, tüm Güney Afrika Cumhuriyeti topraklarını kapsayacak şekilde yeni dokuz il oluşturulmuş, bu illerde toplamda 52 adet ilçeye ayrılmıştır. Güney Afrika Cumhuriyeti'nin illeri şu şekildedir:
Nr. | İl | Eski Bantustan ve il adları | Merkez şehir | Yüzölçümü (km2) | Nüfus(2011) |
---|---|---|---|---|---|
1 | Batı Kap (Western Cape) | Cape Town | 129.462 | 5.822.734 | |
2 | Kuzey Kap (Northern Cape) | Burun | Kimberley | 372.889 | 1.145.861 |
3 | Doğu Kap (Eastern Cape) | Burun, Transkei, Ciskei | Bhisho | 168.966 | 6.562.053 |
4 | KwaZulu-Natal | , , Transkei | Pietermaritzburg | 94.361 | 10.267.300 |
5 | Özgür Devlet (Free State) | Özgür Orange Devleti, Bophuthatswana, | Bloemfontein | 129.825 | 2.745.590 |
6 | Kuzeybatı (North West) | Transvaal, Kap, Bophuthatswana | Mahikeng | 104.882 | 3.509.953 |
7 | Gauteng | Transvaal | Johannesburg | 18.178 | 12.272.263 |
8 | Mpumalanga | Transvaal, , , Bophuthatswana, | Nelspruit | 76.495 | 4.039.939 |
9 | Limpopo | Transvaal, Venda, Lebowa, | Polokwane | 125.754 | 5.404.868 |
Şehir
2000 yılında kabul edilen yeni belediye reform yasasına göre birçok Güney Afrika Cumhuriyeti şehri civarında yer alan mahalle ve nahiyelerle birleştirilmiştir. Bu birleşim ile ortaya çıkan büyükşehir belediyelerinin ismi değiştirilmiş, bu değişiklikte de yeni Güney Afrika Cumhuriyeti'nin bir yansıması olarak Bantu dilinden türeyen isimlerin konulmasına özen gösterilmiştir. Ülkede yer alan sekiz büyükşehir belediyeyi oluşturan şehirler şu şekildedir:
Sıra | Belediye | En büyük şehir | Yüzölçümü (km2) | Nüfus (2011) | İl |
---|---|---|---|---|---|
1 | Johannesburg | 1644 | 4.434.827 | Gauteng | |
2 | Cape Town | 2499 | 3.740.026 | Batı Kap | |
3 | Durban | 2292 | 3.442.361 | KwaZulu-Natal | |
4 | 1924 | 3.178.470 | Gauteng | ||
5 | Pretoria | 2198 | 2.921.488 | Gauteng | |
6 | Port Elizabeth | 1952 | 1.152.115 | Doğu Kap | |
7 | East London | 2528 | 755.200 | Doğu Kap | |
8 | Bloemfontein | 6284 | 747.431 | Özgür Devlet |
Ekonomi
Ekonomi tarihi
Güney Afrika Cumhuriyeti'nin kurulu olduğu bölgelerde uzun süre geçim ekonomisi uygulanmış ve bu doğrultuda tarımsal faaliyetler gerçekleştirilmiştir. Bu alanda gerçekleştirilen faaliyetlerin büyük bölümü kişisel tüketimi karşılamak için gerçekleştirilmiştir. Bölgeye gelen ilk beyaz göçmenler 1652 yılında Cape Town'da kurdukları tedarik istasyonu ile buraya yanaşan gemilerin personeline gıda dağıtımında bulunmuştur. Bu istasyonda dağıtılmak üzere gıda ürünleri ekilmiş ve yetiştirilmiştir. Bölgede tarıma dayalı ekonomi 1867 yılına kadar hakim olmuş, söz konusu yılda Turuncu nehrin kıyılarında elmasın bulunması ile tarım geri plana düşmüştür. Ülkede Transvaal'ın doğu kesimlerinde altın madenin de bulunması ile bölge birçok altın bulma ümidiyle bölgeye gelen kişilerle dolmuştur. 1886 yılında 'ta ilk altının ortaya çıkarılması ile bölgede altına hücum olarak tanımlanan hareket başlatılmış, bu hücum Johannesburg şehrinin kurulmasına yol açmıştır. II. Boer Savaşı neticesinde bölgenin hakimiyetinin Büyük Britanya'ya geçmesi ile birçok yeraltı madeni gün yüzüne çıkarılmıştır. Apartheid döneminde madenlerden elde edilen gelirlerin büyük bölümü beyazlar arasında dağıtılmış, buna karşılık daha tehlikeli ve zor işlerde çalışan siyahi maden işçileri çok daha kötü maddi şartlarda çalışmak durumunda bırakılmıştır. Bu işlerde çalışanların çoğu da işçi olarak farklı ülkelerden gelen kişilerdi. Buna göre 1977 yılında 128.000 Lesotho vatandaşı madenlerde çalışmak üzere ülkeye gelmiştir.
Afrika kıtasının en büyük ekonomilerinden birine sahip olan ülke, Uluslararası Para Fonu'nun Ağustos 2016'da açıkladığı verilere göre Afrika kıtasının en büyük ekonomisi özelliğini Nijerya'dan alarak yeniden elde ettiği ifade edilmiştir.
Yeraltı madenleri
Yeraltı madenleri açısında zengin bir ülke konumunda olan Güney Afrika Cumhuriyeti'nde ihracat gelirlerinin %40'ı ile %50'si arasındaki kazancı madenler oluşturmaktadır. Ülke gerçekleştirdiği krom ihracatı ile dünya genelinde gerçekleştirilen krom ihracatının %44'ünü tek başına sağlamaktadır. Bunun haricinde platin, vanadyum ve mangan ihracatı da ülke ekonomisinde önemli bir yer tutmaktadır. Ülkede yeraltı madeni olarak bulunan diğer madenler ise altın, elmas, kömür, demir cevheri, nikel, titanyum, antimon ve paladyum olarak listelenmektedir.
Öte yandan bugüne kadar bulunan dünyanın en büyük elması 1905 yılında Güney Afrika Cumhuriyeti'nde keşfedilmiş olup, 3.106 karatlık Cullinan elması 105 parçaya kesilmiştir. Söz konusu elmasın parçalarının bir bölümü İngiliz Kraliyet ailesine ait mücevherlerde kullanılmıştır.
Tarım
Güney Afrika Cumhuriyeti'nde Gayri safi yurt içi hasılanın sadece %2,4'ü tarım faaliyetleri oluşturuyor olsa da, ülke dünyanın en büyük üçüncü tarım ürünleri ihracatçısı konumundadır. Ülke genelinde başta mısır ve buğday olmak üzere hububat ürünleri ile birlikte şeker kamışı, meyve ve sebze ekilip yetiştirilmektedir.
Turizm
Turizm ülke için özellikle 20. yüzyıldan sonra önemli bir yer tutmaktadır. Ülkede Apartheid döneminin sona ermesi sonrası kalkan ambargoların da etkisi ile yurt dışından gelen turistler ülke için önemli bir gelir kaynağı haline gelmiştir. 2002 verilerin göre ülkeye söz konusu yılda altı milyon turist geldiği açıklanmış, 2005 yılında ise turizmin gayri safi yurt içi hasılasında oranı %7'ye çıkarak önemli bir artış gerçekleşmiştir. Ülkede çalışan toplumun %3 turizm sektöründe istihdam edilmiş konumdadır. Güney Afrika Cumhuriyeti'nde önemli turistik şehirlerden ve yerlerden bazıları şu şekildedir:
İhracat
Ülke ekonomisinin en önemli ihracat ürünlerini altın, elmas, platin başta olmak üzere diğer metaller ve mineraller, makina ve ekipmanları oluşturmaktadır. Ülkenin 2013 verilerine göre ihracat yaptığı ilk dört ülke şu şekildedir:
Çin %32
A.B.D. %6.5
Japonya %5
Hindistan %4.7
İthalat
Ülke ekonomisinin en önemli ithalat ürünlerini makine ve ekipmanları, petrol ürünleri, kimyasallar, gıda ürünleri ve bilimsel aletler oluşturmaktadır. Ülkenin 2013 verilerine göre ithalat yaptığı ilk beş ülke şu şekildedir:
Çin %16.2
Almanya %9.5
Suudi Arabistan %8
A.B.D. %7
Hindistan %4.8
Ulaşım
Havayolu
Merkezi 'ta bulunan ve 1934 yılında kurulan South African Airways Güney Afrika Cumhuriyeti'nin havayolları şirketi konumundadır. Havayolu şirketi hem uluslararası hem de ulusal anlamda ülkenin en büyük havayolu şirketi olup, bünyesinde 65 uçak filosu barındırmaktadır. Ülke genelinde 2013 verilerine göre bulunan toplam 566 havalimanından en büyük iki tanesi Johannesburg'da bulunan OR Tambo International Airport ile Cape Town'da bulunan Cape Town International Airport havalimanlarıdır. Bu havaalanlarından yurt içi uçuşların yanı sıra kıta Afrika'sında yer alan Maputo, Nairobi, Lagos, Libreville, Entebbe, Cotonou, Lilongwe, Windhoek, Libreville gibi diğer ülke şehirleri ile diğer kıta şehirleri olan Perth, Peking, Washington, Mumbai, Londra ve Münih gibi şehirlere uçuşlar düzenlenmektedir.
Ülke genelinde mevcut olan söz konusu 566 havaalanından 144 tanesi asfalt piste sahip olup, geri kalan 422 havaalanı toprak pistlere sahiptir.
Demiryolu
Ülke genelinde bulunan demiryolu hatları öncelikle tarafından işletilmektedir. Ülke genelinde var olan toplam 20.986 km demiryolu hattında genel itibarıyla mal taşımacılığı gerçekleştirilmektedir. Bunun haricinde aynı hatlar üzerinden gerçekleştirilen insan taşımacılığı ise idaresinde gerçekleştirilmektedir.
Ülke genelinde bulunan demiryolu hatların çoğunluğu kuzey ve kuzeydoğu bölgelerinden geçmekte olup, ülkenin batı ve kuzeybatı bölgelerinde demiryolu hatları neredeyse bulunmamaktadır. Ülke demiryolu hatları üzerinden komşu ülkeler olan Mozambik, Esvatini, Zimbabve, Botsvana, Lesotho ve Namibya'ya da bağlanmış konumda olup, bu ülkelere de mal ve insan taşımacılığı yapılmaktadır.
Karayolu
Güney Afrika Cumhuriyeti'nde trafik soldan akar. Ülke genelinde 2014 verilerine göre toplamda bulunan 747.014 km karayolundan 158.952 km'si asfaltlanmış konumdadır. Bu alanda özellikle büyük şehirler arasındaki karayolları iyi bir konumda olup, en uzun karayolu Cape Town ile arasında bulunan ve National Route 2 olarak adlandırılan 2.190 km uzunluğundaki karayoludur. Ülkede bulunan otoyollar ücretli olup, söz konusu ücret aracın sınıfına göre alınmaktadır.
Ülkede özel araçların dışında toplu taşıma araçları da şehir içi taşımacılığında yer almakta olup, toplu taşımanın yetersiz kaldığı yerlerde de dolmuş ya da motorsuz araçlarla taşıma seçenekleri de bulunmaktadır. Motorsuz araç kullanımında da bisiklet Güney Afrikalılar'ın gündelik hayatında önemli bir yer tutmaktadır. Özellikle kırsal alanda yaşayanlar arasında bisiklet kullanımı yaygın bir konumdadır. Ülkede bisiklet ile karayollarında seyahat edenlerde artış yaşanması nedeniyle gerçekleşen kazalarda da birçok bisiklet sürücüsü hayatını kaybetmektedir.
Spor
Güney Afrika Cumhuriyeti'nde birçok toplumsal alanda olduğu gibi sportif faaliyetlerde de etnik gruplar arasında ayrım bulunmaktadır. Ülkedeki siyahi topluluklar arasında en sevilen spor dalı futboldur. Futbol beyaz topluluklar tarafından da sevilen ve gerçekleştirilen bir spor türü olup, futbol Apartheid döneminde ragbi kadar etnik ayrımdan fazla etkilenmemiştir. Ülke futbolu 1991 yılında kurulan Güney Afrika Futbol Federasyonu (South African Football Association) tarafından yönetilmektedir. Futbol Federasyonu ülkenin millî takımları ile birlikte ulusal alanda 3. Lig ile 5.lig arasındaki organizasyonları gerçekleştirmektedir. Güney Afrika futbolunun 1. ve 2. Lig organizasyonları National Soccer League adı verilen bir organizasyon tarafından gerçektirilmektedir. Ülkenin en üst profesyonel futbol ligini Premier Division adı verilen yapı oluşturmakta olup, 1996/1997 yılından itibaren organize edilen ülkenin en üst liginde on altı takım mücadele etmektedir. Ülkenin en başarılı futbol takımı ise elde ettiği altı şampiyonluk ile takımıdır. Taraftarlar tarafından Bafana Bafana (Türkçe:bizim çocuklar) olarak adlandırılan Güney Afrika Cumhuriyeti millî futbol takımı Ağustos 2015'te açıklanan FIFA sıralamasında 72. sırada yer almakta olup, en yüksek sıralamasını 1996 yılında 19. olarak elde etmiştir. Ülke millî takımı 1998 FIFA Dünya Kupası ile 2002 FIFA Dünya Kupası'na katılma başarısını göstermiş, Afrika kıtasında ilk ülke olarak da bir dünya kupası organizasyonu yapmak ile görevlendirilmiş ve bunun sonucunda da 2010 FIFA Dünya Kupası'na ev sahipliği yapmıştır.
Özellikle beyaz topluluk arasında popüler olan spor dalları ragbi ve kriket olmuş, bu spor dalları futbolun aksine neredeyse tamamen beyaz topluluklar tarafından oynanmıştır. Günümüzde de ragbi daha çok Afrikaanca konuşan topluluklar arasında yaygın bir şekilde oynanırken, kriket geleneksel olarak İngilizce konuşan beyazlar arasında oynanmaktadır. Ülkede Springboks (Türkçe:Antiloplar) takma adıyla anılan (South African Rugby Union) 1995 yılında kendi ülkelerinde ve 2007 yılında Fransa'da gerçekleştirilen Ragbi Dünya Kupası'nda şampiyon olmuştur.
Kültür
Güney Afrika Cumhuriyeti tarihsel gelişimi ve etnik çokluk nedeniyle ortak bir kültüre sahip bir topluluğa sahip değildir. Ülkede yaşayan topluluklar yaşanılan bölgeye ve topluma göre farklı gelenek ve kültürler gösterebilmektedir. Burada yaşanan ve dünya üzerinde çok az ülkede gözlemlenebilen bu çok kültürlülük nedeniyle ülke çoğu kez gökkuşağı ulusu olarak da adlandırılmaktadır.
Günümüzde hala yoksulluk ile yaşamlarını sürdüren siyahi ülke vatandaşları geleneksel müzik ve dans figürlerini devam ettirmektedirler. Şehirleşmenin ve Avrupai yaşamın sonucu olarak kaybolmaya yüz tutan gelenek ve göreneklerini ayakta tutmaya çalışan siyahi topluluklar içerisinde, resmi dil olarak kabul edilmeyen Khoisan dili hala kullanan belli bir grupta bulunmaktadır. Kültürleri olarak gördükleri anadillerinin kaybolmaması ve yok olmaması adına bu dili konuşan topluluklar 21. yüzyılda de mevcudiyetlerini devam ettirmektedirler.
Ülkede Avrupa kökenli olan beyazlar göç ettikleri bölgelerin ve ülkelerin kültürlerine göre yaşamlarını sürdürmektedir. Batı Avrupa, Kuzey Amerika ya da Okyanusya'da geçerli olan yaşam koşulları ve şekilleri burada yaşayan beyaz nüfus tarafından aynı şekilde uygulanmaktadır.
Apartheid döneminde renkliler olarak gruplandırılan topluluklar günümüzde beyaz topluluklar ile aynı şartlarda yaşamaya çabalamaktadır. Burada hakim olan ortak dil Afrikaancanın da etkisi ile renkliler siyahi topluluklardan ziyade beyaz topluluklar ile yakınlık kurmaktadırlar.
Ülkenin, çoğu Hindistan'dan olmak üzere, Asya kökenli toplulukları ise kendi gelmiş olduğu Asya bölgesindeki kültürlerini yaşamaya çaba göstermektedirler. Bu topluluklar kendi dillerini, dinlerini ve diğer kültürel miraslarını Güney Afrika Cumhuriyeti'nde devam ettirmektedirler.
Kaynakça
- ^ "Mid-year population estimates" (PDF). Statistics South Africa. 9 Temmuz 2020. 29 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 9 Temmuz 2020.
- ^ Census 2011: Census in brief (PDF). Pretoria: Statistics South Africa. 2012. ss. 23-25. ISBN . 13 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından (PDF).
- ^ a b c d "World Economic Outlook Database, October 2020". International Monetary Fund. 26 Kasım 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ekim 2020.
- ^ . World Bank. 6 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2018.
- ^ (PDF). United Nations Development Programme. 2019. 9 Aralık 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2019.
- ^ . 6 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2009.
- ^ Dietmar Urmes: Handbuch der geographischen Namen. Ihre Herkunft, Entwicklung und Bedeutung. Marix, Wiesbaden 2004
- ^ Ernst Klimm, Karl-Günther Schneider, Bernd Wiese: Das südliche Afrika. (Wissenschaftliche Länderkunden Band 17), Darmstadt 1980, Sayfa 36-42
- ^ Ernst Klimm, Karl-Günther Schneider, Bernd Wiese: Das südliche Afrika. (Wissenschaftliche Länderkunden Band 17), Darmstadt 1980, Sayfa 36
- ^ . 19 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2015.
- ^ Andrew Balmford: Wild hope - On the Front Lines of Conservation Success. The University of Chicago Press, Chicago 2012
- ^ a b c d e f g h i "www.cia.gov". 28 Ocak 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Ağustos 2015.
- ^ a b . 26 Aralık 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2015.
- ^ "Beyaz Avrupalılar Güney Afrika'yı terk ediyor". 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Ağustos 2015.
- ^ "Cape Town Üniversitesi resmi sitesi". 17 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Ağustos 2015.
- ^ . 10 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2015.
- ^ . 16 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2015.
- ^ "2000-2001 suç oranları verileri ve dönemin Güvenlik Bakanı'nın açıklamaları". 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ağustos 2015.
- ^ "Güney Afrika'da şiddet olayları hakkında bilgiler". 3 Nisan 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ağustos 2015.
- ^ "Republic of South Africa Constitution Act (Act No. 32 / 1961)". 23 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ağustos 2015.
- ^ (PDF). 30 Ocak 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2015.
|başlık=
dış bağlantı () - ^ "Soveto Ayaklanması hakkında bilgiler". 7 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ağustos 2015.
- ^ "1994 seçimleri sonuçları" (PDF). 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 26 Ağustos 2015.
- ^ "2004 seçimleri hakkında bilgiler". 7 Eylül 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ağustos 2015.
- ^ "Güney Afrika Cumhuriyeti'nde yabancı düşmanlığı". 14 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ağustos 2015.
- ^ "2009 seçimleri sonuçları". 4 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2015.
- ^ . 12 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2015.
- ^ "Güney Afrika'da üç kanatlı parlamento yapısı". 21 Eylül 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Ağustos 2015.
- ^ "Parliamentary Monitoring Group sitesi". 11 Ocak 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Ağustos 2015.
- ^ "GAC'de ilk demokratik seçimler 1994". 14 Aralık 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Ağustos 2015.
- ^ . 2 Ocak 1997 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2015.
- ^ "Jacklyn Cock, Laurie Nathan: War and society: The militarisation of South Africa. 1989, Bölüm 2, Sayfa 146-147". 13 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Ağustos 2015.
- ^ "2011 resmi nüfus sayım sonuçları, Sayfa 18" (PDF). 25 Aralık 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ağustos 2015.
- ^ 2011 sonuçları[]
- ^ "JSE Trading Hours & Market Holidays [2023]". www.tradinghours.com. 26 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Mart 2023.
- ^ Scott Rosenberg, Richard W. Weisfelder, Michelle Frisbie-Fulton: Historical Dictionary of Lesotho. Scarecrow Press, Lanham, Maryland/Oxford 2004
- ^ "2016'da Afrika kıtasının en büyük ekonomisi Güney Afrika Cumhuriyeti'nde". 12 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Ağustos 2016.
- ^ a b Bernd Wiese: Südafrika mit Lesotho und Swasiland. Klett-Perthes, Gotha/Stuttgart 1999
- ^ "Dünyanın en büyük elması GAC'da bulundu". 8 Aralık 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Aralık 2015.
- ^ . 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2015.
- ^ "www.arrivealive.co.za". 20 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ağustos 2015.
- ^ . 12 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2015.
- ^ "Güney Afrika Cumhuriyeti; Gökkuşağı Ulusunun yaşadığı ülke". 29 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ağustos 2015.
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Güney Afrika Cumhuriyeti ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Wikimedia Atlas'da Güney Afrika Cumhuriyeti
Vikisözlük'te güney afrika cumhuriyeti ile ilgili tanım bulabilirsiniz. |
Vikigezgin'de Güney Afrika Cumhuriyeti ile ilgili gezi rehberi bulunmaktadır. |
- fotoğraf galerisi 19 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Guney Afrika Cumhuriyeti ya da daha yaygin kullanimi ile Guney Afrika Afrika kitasinin guneyinde yer alan bir ulkedir Ulkenin sinir komsularini kuzeyden saat yonunde ilerlendiginde Namibya Botsvana Zimbabve Mozambik ve Esvatini olustururken ulkenin guneydogusunda Hint Okyanusu guney ve guneybatisinda Atlas Okyanusu bulunmaktadir Bu ulkelerin haricinde Lesotho da da tamamen Guney Afrika Cumhuriyeti topraklari icinde yer alan bir ulke olarak Guney Afrika ile tum sinirlarini paylasmaktadir Guney Afrika da yurutme baskenti Pretoria yasama baskenti Cape Town yargi baskenti Bloemfontein olmak uzere uc baskent bulunmaktadir Guney Afrika CumhuriyetiUlusal dillerdeki ismi Afrikaanca Republiek van Suid AfrikaIngilizce Republic of South AfricaGuney Ndebele dili Riphabliki yeSewula AfrikaXhosa dili IRiphabliki yaseMzantsi AfrikaZuluca IRiphabliki yaseNingizimu AfrikaKuzey Sotho dili Rephaboliki ya Afrika BorwaGuney Sotho dili Rephaboliki ya Afrika BorwaTsvana dili Rephaboliki ya Aforika BorwaSwati dili IRiphabhulikhi yeNingizimu AfrikaVenda dili Riphabuḽiki ya Afurika TshipembeTsongaca Riphabliki ra Afrika DzongaBayrak ArmaSlogan ke e ǀxarra ǁke ǀXamca Farkli insanlar birlesiyor Milli mars Guney Afrika Ulusal Marsi source source track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track BaskentPretoria yurutme Bloemfontein yargi Cape Town yasama En buyukJohannesburgResmi dil ler Afrikaanca Guney Ndebele dili Guney Sotho dili Ingilizce Kuzey Sotho dili Swati dili Tsonga dili Tswana dili Venda dili Xhosa dili ZulucaEtnik gruplar 79 3 Siyahi 9 1 Beyaz 9 0 Melez 2 6 AsyaliHukumetFederatif Cumhuriyet Devlet BaskaniCyril Ramaphosa Baskan YardimcisiTarihce Dominyon31 Mayis 1910 Westminster Statusu11 Aralik 1931 Cumhuriyet ilani31 Mayis 1961Yuzolcumu Toplam1 219 912 km2Nufus 2019 tahmini59 622 350 24 2011 sayimi51 770 560 Yogunluk42 4 km2 169 GSYIH SAGP 2020 tahmini Toplam711 milyar 32 Kisi basina11 911 101 GSYIH nominal 2020 tahmini Toplam283 milyar 35 Kisi basina6 001 94 Gini 2014 63 0 cok yuksekIGE 2019 0 709 yuksek 114 Para birimiRand ZAR Zaman dilimiUTC 2 Trafik akisisolTelefon kodu 27Internet alan adi zaUlke adiUlke Orta Afrika Cumhuriyeti ile birlikte ulke isminde kita ismi Afrika yi kullanan iki ulkeden biridir Gecmiste Roma Imparatorlugu na bagli bir eyalet olan ve gunumuzde Tunus un kurulu oldugu bolgelerde bulunan Afrika eyaleti icin kullanilan Afrika daha sonralari Araplar tarafindan da aslina sadik kalinarak Ifriqiya olarak adlandirilmistir O donemler Libya olarak adlandirilan kita zamanla Afrika olarak adlandirilmistir Afrika kelimesinin koken olarak nereden geldigi ve nasil olusturuldugu tam olarak belli olmasa da yerel kabilelerin kullanimindan ortaya cikan bir kelime oldugu ya da Fenike dilinde toz anlamina gelen afar kelimesinden turetildigi tahmin edilmektedir Ulkenin konumu ile birlikte kita isminin de kullanilmasi ile birlikte ulke ismi olusturulmustur CografyaDrakensberg Siradaglari Guney Afrika Cumhuriyeti sahip oldugu 1 219 912 km2 yuzolcumu ile dunyanin en buyuk 24 ulkesi konumundadir Ulkenin toplamda sahip oldugu 5 244 km lik kara sinirindan 1 005 km si Namibya 1 969 km si Botsvana 1 106 km si Lesotho 496 km si Mozambik 438 km si Esvatini ve 230 km si Zimbabve ile olusurken ulkenin ayrica Atlas Okyanusu ve Hint Okyanusu na 2 798 km lik sahil seridi bulunmaktadir Ulke konum itibariyla Afrika kitasinin en guney ucunda yer almaktadir Ulkenin olarak da adlandirilan ve 900 m ile 2 000 m deniz seviyesinden yukarida yer alan orta kesimleri kumtasi iceren yaylalardan olusmaktadir Ulkenin kiyi kesimlerine dogru ilerledikce dusen rakim sonucu olusan ve tabakalarin basamak olusturdugu yapiya Great Escarpment Turkce buyuk egimli yuzey ismi verilmektedir Ulkenin sahip oldugu alanlarin buyuk bir kismi hem yuzey bilimi acisindan hem de petrografi acisindan Karoo Ana Havzasi olarak adlandirilan yapidan olusmaktadir Ulkenin kuzey bolgelerinde ise magmatik kayaclar yani sira yakinlarinda cok eskiye dayanan baskalasim kayaclari gorulmektedir Drakensberg siradaglari ulkenin kuzeydogu bolgesinden baslayarak enklave ulke konumunda olan Lesotho yu gecerek guneydogu bolgesine kadar uzanmaktadir Siradaglarin en yuksek noktasi Lesotho sinirlari icerisinde yer almakta olup Thabana Ntlenyana Dagi olarak adlandirilan dagin zirvesi 3 482 m yuksekliktedir Guney Afrika Cumhuriyeti nin en yuksek dagini ise 3 450 m ile Lesotho sinirina yakin bir konumda bulunan ve zirvesi her iki ulke arasindaki siniri belirleyen Mafadi Dagi olusturmaktadir Bloemfontein nin kuzeybatisindan baslayarak Botsvana ve Namibya ya kadar uzanan Kalahari Colu ulkenin kuzeybati bolgesinde cografi kosullari belirlemektedir Afrika kitasinin en guney uc noktasini belirleyen ve Atlas Okyanusu ile Hint Okyanusu arasindaki cografi siniri belirleyen Agulhas Burnu da Guney Afrika Cumhuriyeti nin onemli cografi konumlarindan birini olusturmaktadir Agulhas Burnu nun batisinda ise kitanin bilinenin aksine en guney uc noktasini degil en guneybatida yer alan noktasini belirleyen Umit Burnu yer almaktadir Kuzeybati Kuzey Kap Gauteng Limpopo Mpumalanga Ozgur Devlet KwaZulu Natal Dogu Kap Bati Kap Ulke genelinde yer alan akarsularin buyuk cogunlugunun kaynagi Drakensberg daglarinda yer almaktadir Burada kaynagindan cikan akarsular dogu yonunde ilerleyerek Hint Okyanusu na ulasmaktadir Ulkenin en uzun akarsuyu Drakensberg deki kaynagindan cikarak bircok nehrin aksine bati yonunde akarak Atlas Okyanusu na dokulen Turuncu nehri dir Ulkede Gariep olarak da adlandirilan Turuncu nehri ulke icerisinde toplamda 1 850 km lik bir uzunluga sahiptir Turuncu nehrin en onemli noktalarindan birini de Augrabies Selalesi olusturmaktadir Guney Afrika Cumhuriyeti nin bir diger onemli nehri olan ve 1 600 km lik bir uzunluga sahip olan Limpopo Nehri Guney Afrika nin Botsvana ve Zimbabve ile olan dogal sinirini belirlemekte ve Hint Okyanusu na dokulmektedir Guney Afrika Cumhuriyeti ne ait olan ve uzerinde yasam olmayan iki kucuk adadan olusan Prens Edward Adalari da Hint Okyanusu nun guney kesiminde yer almakta ve anakarada Port Elizabeth in 1 770 km guneydogusunda yer almaktadir Iklim Guney Afrika Cumhuriyeti konumu geregi iklimsel ve orografik acidan buyuk farkliliklar arz etmektedir Ulkenin Namibya sinirina yakin bati bolgelerinde Kalahari colu bulunup bu dogrultuda col iklimi yasanabilirken ulkenin Mozambik sinirina yakin guneydogu bolgelerinde tropikal ormanlar gozlemlenebilmektedir Ulkenin bati kiyi kesimlerinde kurak iklim ile birlikte yogun iliman okyanusal iklim yasanmakta olup guney kiyi kesimlerinde yari kurak iklim yasanmaktadir Her iki iklimin sonucu ortaya cikan sicak su akintisi Agulhas Akintisi ile soguk su akintisi Benguela Akintisi Umit Burnu kisminda birbiriyle bulusmasini saglamaktadir Ulkenin ic kesimlerinde kurak ile yari kurak iklim arasinda gecisler gorulmekte olup bu iklime uygun bozkir alanlar gozlemlenebilmektedir Cape Town ve civarinda Akdeniz iklimi gozlemlenmekte olup yogun kar yagislari sadece yuksek noktalarda yasanmaktadir Ulkenin guney yarim kurede yer almasi nedeniyle kuzey yarim kurenin tam aksi mevsimler yasanmaktadir Ulkenin kis mevsimini yasadigi Haziran ve Agustos aylari arasinda Drakensberg in zirvesinde yuksek yaylalarda ve Johannesburg ve civarinda kar yagisi gozlemlenebilmektedir Ulke genelinde gunduz sicakliklari 23 C yer alirken gece sicaklik degerleri buyuk oranda dusmektedir Yazin gunduz sicaklik degerleri 30 C kadar cikabilmektedir Bati Kap bolgesi ile Cape Town civarinda kisin serin bir iklim hakim olurken yogun olmayacak sekilde yagmur ciseleyebilmektedir Bu bolgelerde yaz aylarinin yasandigi kasim ile mart aylari arasinda sicak ve kurak bir iklim gozlemlenmektedir Kiyi kesiminde yer alan KwaZulu Natal bolgesi boyunca nemli bir iklim hakim olup denizden esen serin ruzgarlar gerceklesebilmektedir Bu bolgelerde sicaklik degerleri yil boyu 25 C ile 35 C arasinda gozlemlenebilmektedir Guney Afrika Cumhuriyeti nin dogu kesimlerinde yer alan platolar genel olarak sicak havanin etkisinde bulunmaktadir Yari col konumunda olan Karoo bolgesinde sicakliklar asiri derecede artis gostermekte olup yillik ortalama yagis miktarlari 200 mm nin altinda gerceklesmektedir Kis aylarinda gerceklesen yagislar ise duzensiz olarak yagmaktadir Ulkede bu denli farkli iklimlerin olusmasinda farkli nedenler sayilabilmektedir Sicak ve soguk akintilari cografi yukseklik gibi nedenler bu alanda belirleyici olabilmektedir Ulkenin dogu kiyilarinda Hint Okyanusu nda olusan sicak su akintisi sicakligin etkisi ile yukselen su dolu havanin bolgeye yagmur olarak geri donusunun mumkun kilarken bati kiyilarinda nemden arindirilmis soguk su akintisinin etkili olmasi ile kurak ve col olusumunu mumkun kilabilmektedir Bu olusumlar nedeniyle ulkenin ic kesimlerinde de yillik yagis ortalamalari dusuk seyredebilmektedir Pretoria iklimi Cape Town iklimi iklimi Durban iklimiYaban hayat ve bitki ortusu Guney Afrika Cumhuriyeti 20 000 den fazla bitkiye ev sahipligi yapmaktadir Ulkenin guneybati bolgesinde bulunan ve dunyadaki ekolojik cesitlilik acisindan onemli bir yer tutan Fynbos ta soz konusu bitkilerin 9 000 adeti gozlemlenebilmektedir Ulkede gozlemlenen bitkilerin bircogu bu bolgeye ozgu endemik turler olup bircok botanik uzmani Capensis adini verdikleri bu bolgeyi dunyadaki bitki cesitliligi acisindan dunyadaki alti noktadan biri olarak kabul etmektedir Ulkedeki bitkilerin cogunlugunu her daim yesil olan sert ince ve igne yaprakli bitkiler olusturmaktadir Bunlarin haricinde ulkede 130 farkli cesidi bulunan iki cenekli tacsiz cicekli bitkiler familyasi olan Proteaceae lar da sik bir sekilde gorulmektedir Ulke genelinde bircok bitki turu bulunmasina ragmen ormanlik alanlar cok azdir Guney Afrika Cumhuriyeti yuzolcumunun sadece 1 i ormanlarla kapli olup bu ormanlar da ulkenin dogu kiyilarinda Mozambik sinira yakin bolgelerde bulunmaktadir Bolgeye ilk Avrupalilarin geldigi donemlerde mevcut olan agaclar Avrupali gocmenler tarafindan ihtiyaclar dogrultusunda kesilmis bu islemler sonucunda da bolgeye ozgu agaclarin soyu tukenmistir Avrupa dan getirilerek dikilen okaliptus ve cam agaclari gibi bu bolgeye ozgu olmayan agaclar kurakliga erozyona ve orman yanginlarina yerel agac ve bitki turlerinin yok olmasina sebep olmustur Gunumuzde bu tur sorunlara yol acan agac turleri kapsamli calismalar dogrultusunda bolgeden uzaklastirilmaktadir Ulkenin bati kiyilarina yakin bolgede bulunan Namaqualand bolgesinde hakim olan kurak ve sicak havanin etkisiyle succulent sarisabir ve gibi bunyesinde sivi barindiran bitkilerin hakimiyeti gozlemlenmektedir Ulkede ic kesimlere dogru ilerledikce hakim olan ve ozellikle yuksek veldlerde gozlemlenebilen bitki ortusu bunyesinde calilik alanlari ile akasya agaclarini barindiran yesil otlaklardir Ulkenin kuzeybati bolgesine ilerledikce yillik yagis ortalamasinin da etkisi ile seyreklesen bitki ortusu Kalahari colunun dogusunda genis cayirlik alanlar kuzeydoguya dogru ilerledikce de daha sik bitki ortusu olarak ortaya cikmaktadir Guney Afrika Cumhuriyeti nin Mozambik siniri boyunca kurulu olan Kruger Ulusal Parki nda da baobab agaclari gozlemlenmektedir Ulke genelinde zengin de bir yaban hayat bulunmaktadir Burada bulunan bircok ulusal parklar ile olusturulan yaban hayati koruma bolgeleri sayesinde bircok yaban hayvan gozlemlenebilmektedir Guney Afrika Cumhuriyeti 300 den fazla memeli hayvan 500 den fazla kus turu 100 den fazla surungen hayvan ile bircok bocek ailesine ait hayvana ev sahipligi yapmaktadir Afrika kitasinin Bes Buyuk hayvani olarak adlandirilan Afrika mandasi Afrika leopari aslan Afrika fili ve kara gergedani ulkede yasamaktadir Bunlarin haricinde impala buyuk kudu gnu ve nyala gibi bircok antilop cesidi ile birlikte zurafa su aygiri dugmeli domuz bayagi zebra cita sirtlan ve Afrika yaban kopegi yasamaktadir Ulke genelinde deve kusu ve flamingo kus turleri icerisinde onemli bir yer tutmakta olup kiyi kesimleri ile kucuk adalarda koruma altinda bulunan penguenler yasamaktadir Afrika mandasi Afrika leopari Aslan Afrika fili Kara gergedanNufusGuney Afrika da nufus yogunlugu 2011 lt 1 nufus km2 1 3 nufus km2 3 10 nufus km2 10 30 nufus km2 30 100 nufus km2 100 300 nufus km2 300 1000 nufus km2 1000 3000 nufus km2 gt 3000 nufus km2 Guney Afrika Cumhuriyeti Afrika kitasinda nufus yogunlugunun cok oldugu ulkelerden biri konumundadir 2011 yilinda gerceklestirilen son resmi sayim sonuclarina gore ulke kitanin en cok nufusuna sahip 5 ulkesidir Ulke nufusunun cogunlugu sehirlerde yasamaktadir Ulkenin ozellikle kiyi kesimleri ile kuzeydogu kesimlerinde nufus yogunlugu yasanirken ulkenin bati ve kuzeybati bolgeleri neredeyse insansiz bolge konumundadir Ulke genelinde 2015 tahmini verilerine gore ortalama yillik nufus artisi 1 33 seviyesindedir Guney Afrika Cumhuriyeti bircok Afrika ulkesinin aksine orta yasli bir nufusa sahip olup 2020 tahmini verilerine gore 44 74 u 0 24 yas araligindadir Ulkenin sadece 6 09 u 65 yas ve uzerindedir 0 14 yas 27 94 erkek 7 894 742 kadin 7 883 266 15 24 yas 16 80 erkek 4 680 587 kadin 4 804 337 25 54 yas 42 37 erkek 12 099 441 kadin 11 825 193 55 64 yas 6 80 erkek 1 782 902 kadin 2 056 988 65 yas ve uzeri 6 09 erkek 1 443 956 kadin 1 992 205 Sehirde yasayanlarin orani 2022 verilerine gore 68 3 olan ulkede nufusun geri kalani ulkenin geri kalan buyuk bolumunde yasamaktadir Ulkede nufusun yillik artis orani 2022 tahmini verilerine gore 0 93 duzeyindedir Etnik gruplar Guney Afrika cok kulturlu bir ulke konumundadir Bircok kulture sahip farkli topluluklar ic ice yasiyor olsa dahi gecmiste uygulanan ancak gunumuzde gecerli olmayan Apartheid politikalarinin bir sonucu olarak ulkede yasayan kisiler kendini belirli bir gruba uye hissetmekte ve bu farkli gruplar birbirinden ayri alanlarda yasamaktadir 1991 yilina kadar Guney Afrika Cumhuriyeti anayasasi toplumu dort buyuk sinifa ayirmaktaydi Bu gruplar siyahlar beyazlar renkliler ve Asyalilar olarak adlandirilmaktaydi Soz konusu olan yasa maddesi gunumuzde anayasada yer almasa da bircok Guney Afrikali kendini bu gruplardan birine uye olarak hissetmekte devlet tarafindan yapilan belli istatistiklerde de bu kategoriler hala kullanilmaktadir Ulke nufusunun 80 2 sini olusturan siyahlar Guney Afrika da cogunlugu olusturmaktadir Renkliler olarak adlandirilan grup 8 8 ile en kalabalik ikinci nufusu olustururken beyazlar 8 4 Asyalilar ise 2 5 orani ile diger gruplari olusturmaktadir Ulkede cogunlugu olusturan siyahlar ise yine kendi icerisinde farkli etnik gruplara ayrilmaktadir Ulke genelinde Zulular Xhosalar Basotholar Vendalar Batsvanalar Tsongalar Svaziler ve Ndebeleler basta olmak uzere farkli etnik gruplar yasamaktadir Cogu yasadisi bir sekilde Zimbabve den ulkeye giren multeciler de ulke genelinde yasamaktadir Guney Afrika da yasayan beyazlarin cogunlugunu ozellikle 17 yuzyildan itibaren bolgeye goc eden Hollandali Alman Fransiz ve Ingiliz gocmenlerin neslinden gelen kisiler olusturmaktadir Guney Afrika Cumhuriyeti bu ozelligi ile Afrika kitasinda en cok Avrupa kokenli kisiyi barindiran ulke konumundadir Ancak son yillarda ulkede yasayan beyazlarin oraninda dusus yasanmaya baslanmis 1990 li yillardan itibaren bir milyona yakin beyaz Avrupali ulkeyi terk etmistir Renkliler olarak adlandirilan grubun uyeleri genellikle beyaz Avrupalilar ile yerliler veya kolelerin neslinden gelen melez topluluklardir Bu tanimlama somurge doneminde Apartheid politikalarinda belirtilen ten rengi ayrimindan dolayi kullanilmis bir kelime olarak dile yerlesmistir Asya kokenli nufusun cogunlugunu Hindistan dan gelen topluluklar olusturmaktadir Bu kisiler ozellikle 19 yuzyil ortalarinda sozlesmeli isci olarak seker kamisi tarlalarinda calistirilmak uzere ulkeye getirilmistir Hintlerin haricinde de Cin kokenli nufus da ulkede yasamaktadir Dil Guney Afrika dillerinin dagilimi Afrikaanca Ingilizce Guney Ndebelece Xhosaca Zuluca Kuzey Sothoca Guney Sothoca Tswanaca Swatice Vendaca Tsongaca Baskin dil yok Guney Afrika Cumhuriyeti nde Apartheid doneminin sona ermesi ile birlikte resmi olarak on bir ulusal dil belirlenmistir Bunlar Ingilizce Afrikaanca Guney Ndebelece Guney Sothoca Kuzey Sothoca Svatice Tsongaca Tswanaca Vendaca Xhosaca ve Zuluca olarak siralanir Bu kadar cok resmi dile sahip olma ozelligi ile Guney Afrika Cumhuriyeti dunya uzerinde Bolivya ve Hindistan dan sonra en cok resmi dile sahip ulkelerden biri konumundadir Ulke nufusunun 60 a yakini Afrikaanca dilini ana dillerinden biri olarak kullanmaktadir Ozellikle beyazlar ve renkliler olarak siniflanan gruplar arasinda Afrikaanca onemli bir yer tutmaktadir Bunun haricinde 2011 resmi verilerine gore nufusun 22 7 si Zuluca 16 si Xhosaca dilini konusurken nufusun sadece 9 6 si tarafindan ana dil olarak Ingilizce konusulmaktadir Ulke Afrika kitasinda Avrupa dili olmayan dillerin rahat bir sekilde konusuldugu ve resmi dil olarak da kabul gorulen ender ulkelerden biri konumundadir Din Ulke genelinde nufusun 79 7 si Hristiyan dinine mensuptur Burada Protestan mezhebine gore inancini yasayanlarin orani 36 6 olarak ifade edilirken Katolik mezhebine inananlarin orani 7 1 duzeyindedir Diger Hristiyan mezheplerine gore inancini yasayanlarin orani ise 36 seviyesindedir 2001 verilerine gore ulkede Islamiyet dinine inananlar 1 5 ile dusuk seviyede bulunmakta olup Muslumanlar Guney Afrika Cumhuriyeti nde azinlikta yer almaktadir Guney Afrika da nufusun 2 3 u diger dinlere inandigini beyan ederken 15 i herhangi bir dine inanmadigini 1 5 i ise dini ile ilgili bilgi vermek istemedigini ifade etmistir Din OranHristiyan 79 7Islamiyet 1 5Diger 18 8Sosyal durumSaglik Parow Cape Town daki Tygerberg hastanesi Ulkede temiz su kaynaklarina ulasabilen nufusun orani genel Afrika ortalamasina gore yuksek duzeyde olup 2012 tahmini verilerine gore nufusun neredeyse tamami 95 1 i temiz kaynaklardan su temin edebilmektedir Tam techizatli saglik hizmetlerinden yararlanma oraninin yuksek oldugu ulkede nufusun 74 4 u bu yonde bir hizmet alabilirken 25 6 si ilkel sartlarda saglik hizmeti alabilmektedir Ulke icerisinde orta duzeyde ishal hepatit tifo hastaliklari gorulebilmektedir AIDS Afrika kitasinin genelinde gorulen yuksek duzeylerde gorulmekte olup bu oran 2013 tahmini verilerine gore 19 05 seviyesindedir Egitim Cape Town Universitesi Ulke genelinde 15 yas ve uzerinde okuma yazma bilenlerin orani 2015 tahmini verilerine gore 94 3 duzeyindedir Bu oran erkeklerde 95 5 iken kadinlarda 93 1 seviyesindedir Guney Afrika Cumhuriyeti genelinde dokuz yil kesintisiz okula gitme zorunlulugu bulunmaktadir Ulkede bulunan okullarin cogunlugu devlet okulu olup bu okullarin yani sira ozel okullarda da egitim verilmektedir Ulkede yedi yasina girmis bir cocuk yedi yil boyunca primary school olarak adlandirilan ve herhangi bir ucrete tabi olmayan ilkokul egitimi almaktadir Bu egitimden sonra baslayan ve iki yil suren high school ucrete tabi bir konumdadir 1996 yilindan bu yana soz konusu iki yillik high school egitiminden sonra okula gitme zorunlulugu sona ermektedir Guney Afrika Cumhuriyeti nde Afrika kitasinin en onemli universitelerinden bazilari bulunmaktadir 2010 2011 egitim yilinda dunyanin en iyi universiteleri icerisinde 107 sira ile Cape Town Universitesi Afrika kitasinin en iyi universitesi konumunda yer almaktadir Suc oranlari Ulke genelinde suc oranlari yuksek duzeyde seyretmektedir Emniyet verilerine gore Mayis 2008 ile Mayis 2009 arasinda 2 1 milyon siddet icerikli suc dosyasi olusturulmustur Guney Afrika dunya genelinde suc oranlarinin en yuksek oldugu ulkelerin basinda gelmektedir Dunya genelinde sadece Kolombiya da daha yuksek suc oranlari bulunmaktadir Birlesmis Milletler in verilerine gore ulke 1998 ile 2000 yillari arasinda atesli silahlar ile olumde tecavuzde ve yaralanmalarda en ust noktada yer almis cinayetlerde ikinci ve hirsizlik olaylarinda da dunya genelinde dorduncu sirada yer almistir 2001 yilinda aciklanan verilere gore Nisan 2000 ile Eylul 2001 doneminde her gune 59 cinayet 149 tecavuz olayi dusecek sekilde siddet olaylari yasandigi belirtilmistir Donemin Guvenlik Bakani ise yaptigi aciklamada bundan sonra bu tip verilerin uygun oldugu takdirde yilda bir kez aciklanacagini ifade etmis bu sekilde toplumun moralini bozacak verilerin gundeme getirilmemesinin hedeflendigini aciklamistir Toplum arasinda olusan sosyal farkliliklar zengin ile fakir toplum arasinda yasam tezatligi ve celiskisi ile yuksek issizlik oranlari bu durumlarin yasanmasinda baslica sebep olarak gosterilmektedir Gunumuzde suc oranlarinda asagi yonde gelismeler gozlemlense de suc oranlarinin hala yuksek duzeyde oldugu kabul edilmektedir TarihceErken tarih Guney Afrika Cumhuriyeti nin kurulu oldugu bolgelerde paleoantropolojik olarak en eski fosillerinden bazilari ortaya cikarilmistir olarak adlandirilan ve Taung da bulunan fosil ile birlikte ta bulunan Sterkfontein magaralarinda bulunan Australopithecus africanus a ait kalintilar 3 5 milyon yil oncesine dayandirilmaktadir Bu on insanlarin yasamasindan sonra bolgeye goc sonucu gelen Bantu gruplari Limpopo nehrini gecerek gunumuzde Guney Afrika nin kurulu oldugu bolgelere yerleserek ciftci ve coban olarak yerlesmislerdir Soz konusu donemlerde bu bolgelerde yasayan Busmanlar ve bolgelerinden uzaklastirilmistir Hollanda somurge donemi Guney Afrika da modern tarih Hollandali Jan van Riebeeck in Hollanda Dogu Hindistan Sirketi adina Umit Burnu nda bu yolu kullanan gemilerin personelin icin mola verebilecekleri bir tedarik istasyonu kurmasi sonrasi baslamistir Bu bolgeye konum uygunlugu nedeniyle 6 Nisan 1652 tarihinde kurulan bu istasyon ile Avrupa ile Guneydogu Asya arasinda seferler duzenleyen gemilerin personelinin dinlenmesi planlanmistir 17 yuzyil ile 18 yuzyil arasinda bolgede giderek artan yerlesim ilk olarak topluluklarini bosalttigi bati bolgelerde baslamis 1770 yilindan itibaren de doguya dogru ilerleme baslatilarak Bantu gruplarin yasam sinirlarina dayanmistir Burada iki toplulugun karsilasmasi neticesinde Avrupali yerlesimciler ile topluluklari arasinda adi verilen ve 1779 ile 1879 yillari arasinda gerceklesen toplamda dokuz adet savas yasanmistir Bolgeye yerlesen Hollandalilar kendi donemlerinde bolgeye Endonezya Madagaskar ve Hindistan dan bircok kole getirmis bu surec sonucunda 1743 yilinda yerlesim yerinde Avrupali gocmenlerden fazla kolenin yasadigi bir durum ortaya cikartilmistir Bu yillarda bolgeye getirilen koleler ilerleyen yillarda beyazlar ile evlenerek daha sonra ulke tarihinde Sanlar ile birlikte renkliler olarak siniflandirilan grubun uyelerini olusturmuslardir 19 yuzyil donemi Jan van Riebeeck in Umit Burnu na gelisini gosteren portre Hollanda Dogu Hindistan Sirketi nin iflasin esigine geldigi bir donemde 1797 yilinda bolgede Hollanda hakimiyetinin azalmasi ile birlikte Buyuk Britanya Umit Burnu civarindaki bolgeleri isgal etmeye baslamistir neticesinde Napolyon Bonapart Hollanda yi isgal etmis bu isgal neticesinde 1795 yilinda kurulan Batavya Cumhuriyeti de Britanya ile bugune kadar var olan isbirligini sonlandirma karari almistir Burun bolgesinin Britanya tarafindan arka bahceden girilerek elde edilmesi bolgenin Fransa nin kontrolu altina girmesine karsi alinmis bir onlemin bir gostergesi konumundaydi Britanya bolgeyi her ne kadar 1802 yilinda Amiens Antlasmasi kapsaminda Hollanda ya geri vermis olsa da 1806 yilinda bolgenin yeniden hakimi olmustur Bu hakimeyi saglamlastirmak adina bolge tumden kralliga ait koloni bolgesi olarak ilan edilerek surekli koloni bolgesi olarak nin kurulusu gerceklestirilmistir Bu yillarda hala devam eden Sinir Savaslari kapsaminda Britanya Xhosalar dan elde edilen bolgelere yerleserek hakimiyetini kiyilarina kadar genisletmistir Britanya elde ettigi bolgelerin sinirlarini saglamlastirarak iceride kalan kisimlara yeni yerlesim yeri kurulmasina olanak saglamistir 1833 yilinda Britanya parlamentosunda koleligin tum hakim olunan bolgelerde kaldirildigini beyan eden yasayi onaylamasi neticesinde Britanya bolgelerinde yasayan bircok Afrikaner icin gecim kaynagi ortadan kalkmisti Bu karardan etkilenmemek ve koleleri gundelik hayatlarinda kullanabilmek icin Buyuk Goc adini verdikleri gocu baslatacak olan ve Voortrekker Turkce Onden goc edenler olarak adlandirilan grup Britanya hakimiyetinin disinda kalan bolgelere goc etmistir 1835 ile 1841 yillari arasinda gerceklestirilen Buyuk Goc suresince 14 000 Afrikaner Boer Turuncu Nehir in kuzey kiyilarina goc etmis burada da bircok Boer cumhuriyetleri kurarak yasamaya devam etmislerdir Bu cumhuriyetler arasinda en uzun soluklu olanlar ise Transvaal Cumhuriyeti ile Ozgur Orange Devleti olmustur 1867 de elmasin 1886 yilinda da altinin bolgede bulunmasi ile ticari acidan onem kazanan bolgeye Avrupa kitasindan buyuk bir goc dalgasinin olusmasina sebep olmustur Bu goc dalgasi nedeniyle bolgede yasayan yerliler daha da ayrimciligi ugramasina ve somuru altinda yasamasina sebebiyet vermistir Bolgede hakimiyetleri surdurme amacinda olan Boerler 1880 ile 1881 yillari arasinda gerceklesen I Boer Savasi ile Britanya nin genisleme politikalarina karsi savasmis sayica daha az olmalarina ragmen cografi sartlara kendilerini ve kiyafetlerini daha uyumlu getirdikleri icin Britanyalilar a karsi ustunluk saglamislardir 20 yuzyil donemi 1899 yilinda itibaren baslayan II Boer Savasi nda bir onceki sikintilari yasamamak adina bolgeye daha fazla destek kuvvet sevk eden Britanya 1902 yilina kadar suren savas neticesinde onemli kazanimlar elde etmis son Boer cumhuriyetlerini de isgal ederek hakimiyet alanina dahil etmistir Bu savasin onemli sebeplerinden birini de da bulunan zengin altin madenleri bolgesinin hakimiyeti olusturmaktaydi Bu surec yasanmadan once Boer cumhuriyetlerinin Alman Imparatorlugu ve Alman Guneybati Afrikasi ile ittifak arayisina girmesi bu bolgelerdeki hakimiyetini tehlike altinda gore Britanya nin bu adimlari atmasinda onemli bir etken olmustur Boerlerin sayisal olarak azinlikta kalmasinin yaninda Britanya nin surekli destek kuvvet ile bolgedeki varligini arttirmasi sonucunda Boerler savastan yenilgi ile ayrilmislardir Vereeniging Antlasmasi kapsaminda isgal edilen iki Boer cumhuriyeti Transvaal ve Ozgur Orange Devleti tamamen ilhak edilerek Buyuk Britanya Imparatorlugu nun bir parcasi haline getirilmistir Buralarda yasanan Boerlerin magduriyet yasamamasi ve hayatlarini kolaylastirmak adina onemli kazanimlar sunulmus ve Felemenkce resmi dil olarak kabul edilmistir Bu antlasmada beyazlar adina kolaylastirici adimlar atilirken bu iki eski Boer cumhuriyetinde yasayan beyaz olmayanlarin medeni haklarinda kisitlamalar yapilmistir Dort yil suren muzakereler sonucunda II Boer savasinin bitis gununun sekizinci yil donumunde bolgede bulunan dort Britanya kolonisi olan Natal Kolonisi Transvaal Kolonisi ve Oranj Nehri Kolonisi nin bir araya getirilerek kendi kendine yonetebilen Guney Afrika Birligi dominyonu olusturulmustur 1934 yilinda birlik icerisinde yasayan Britanyali ve Boerleri baristirarak yeniden bir araya getirmek adina Britanya partisi olan Turkce Guney Afrika Partisi ile Boerlerin partisi olan Turkce Ulusal Parti birlestirilerek Turkce Birlesik Parti adi verilen parti olusturulmustur Bu birliktelik 1939 yilinda II Dunya Savasi nda Buyuk Britanya nin saflarinda savasma konusunda yasanan anlasmazlik nedeniyle dagilmistir Adolf Hitler in Almanya sina ozenen ve bu dogrultuda irklarin ayrimini savunan sagci bir parti olan Nasionale Party bu yonde bir adimin atilmasini kabul gormemis ve birliktelik sonlandirilmistir Apartheid Apartheid donemi Sadece beyazlar icin uyarisini iceren bir tabela II Dunya Savasi nin sona ermesi sonrasinda ulkede azinlikta olan beyazlar hakimiyetlerini Nasionale Party onderliginde genisletmis Apartheid politikalarini otoriter bir sekilde uygulamaya koymuslardir Bu politikalar dogrultusunda parlamentodan bircok yasa kabul edilerek gecirilmis bu nedenle ulkede sistematik olarak iki sinifli bircok kisinin haklarini kisitlayan bir toplum yapisi olusturulmustur Bu uygulamalarin en somut adimlari yasam alanlarinda atilmis yerlesim yerlerinde Avrupa kokenli beyazlar ile diger irklar arasinda yapay sinirlar cizilerek bircok diger grup uyesi beyazlardan ayrilmistir Cogunlugu siyahiler olmak uzere diger irk uyeleri bu ayristirma adimlar neticesinde ekonomik acidan zarara ugratilmis ve zarari karsilanmamistir Bu surecte beyaz Avrupalilar disinda kalan siyahiler renkliler ve Asya kokenliler bircok engele maruz birakilmistir Uygulamalarin tek amaci Afrika kokenli siyahilerin native reserves olarak adlandirilan ileride Bantustan olarak adlandirilacak bolgelere toplanmasini saglamak ve ileride de bu bolgelerin adim adim bagimsizliga yonlendirilerek bagimsizliklarinin taninmasiydi Bu surecte beyazlarin siyasi hedefleri dogrultusunda adimlar atilmis bu dogrultuda toprak kaybi soz konusu olsa da beyaz irkin ulkenin tek irki olarak kalabilmesi icin bu adimlardan geri donulmemistir Bu uygulama dort bolgede basarili olmus ve Ciskei Bophuthatswana ve Transkei bantustanlari surec icerisinde kendi kendilerini bagimsiz bir sekilde yonetme basarisina ulasmislardir 1960 li yillarda ciddi bir ekonomik kalkinma yasayan ulke bu surecte Afrika kitasinin ilk ve tek ulkesi olarak gelismis ulke statusune kavusmustur Bu surecte ulke genelinde dis yatirimlar gerceklestirilmis bircok yurt disi menseli firma ulkede fabrika kurmus ya da var olan fabrikalara ortak olmustur Ancak bu surecte gerceklesen yatirimlardan elde edilen kazanimlar uygulanan politikalar nedeniyle sadece beyazlarin refahi icin kullanilmis toplum arasinda egitim mesleki ogrenimler ve maas dagilimlari gibi konularda etkisini uzun yillar icerisinde de gosterecek sekilde farkliliklar ortaya cikmistir Basta Afrika ve Asya uye ulkelerinin baskilari sonucu Guney Afrika uyesi oldugu Ingiliz Milletler Cemiyeti nden 1961 yilinda ihrac edilmis tekrar birlige alinmasi ise 33 yil sonra 1994 yilinda gerceklestirilmistir 1960 yilinda gerceklestirilen ve ulkenin dominyon olarak kalmasi ile yeni bir yonetim sekli ile cumhuriyet olarak ilan edilip edilmemesini halka soran referandum sonucunun yani sira Republic of South Africa Constitution Act Act No 32 1961 ile birlikte Guney Afrika Birligi adini degistirerek Guney Afrika Cumhuriyeti adini almistir Bu gelismelerin isiginda baski altinda olan siyah nufusun umutsuzlugu artis gostermekteydi 1976 yilinda gerceklesen ve olarak da adlandirilan daki ogrencilerin ayaklanmasina karsi sert onlemler alan emniyet gucleri gosterilerde 176 siyahi ogrencinin olmesine neden olmus yasanan bu olaylar sonucunda ulke genelinde irkci rejime ve uygulanan Apartheid politikalarina karsi genis capli protesto gosterileri duzenlenmistir 1980 li yillardan itibaren ulke uzerinde artan uluslararasi baskilar sonucu ulkeye karsi yaptirimlar uygulanmistir Apartheid doneminin sonu Frederik Willem de Klerk ve Nelson Mandela bir arada 1992 1990 li yillarda artan isyanlar gosteriler grevler ve zaman zaman Anti Apartheid hareketleri tarafindan gerceklestirilen teror olaylari sonucunda iktidardaki Nasionale Party kendi iktidarini yetkisizlestirilmesi konusunda ilk adimlari atarak o gune kadar yasadisi olarak kabul edilen basta Afrika Ulusal Konseyi ANC olmak uzere bircok muhalif partilerin yasagini kaldirmis Nelson Mandela gibi 27 yildir cezaevinde bulunan direnisci onderini serbest birakma karari almistir Apartheid politikalarini belirleyen yasa maddeleri zaman icerisinde yasadan kaldirilmis tum toplumun ilk defa ozgurce oy kullanabilecegi 1994 secimleri gerceklestirilmistir 27 Nisan 1994 tarihinde yapilan secimler neticesinde ANC oylarin 62 ile buyuk cogunlugunu elde etmis 400 sandalyeli mecliste 252 sandalye kazanmistir Bu secimler ile birlikte iktidari ele alan ANC bu iktidarini gunumuzde de korumaktadir Nelson Mandela Guney Afrika Cumhuriyeti nin ilk siyahi baskani olarak devlet baskani makamina secilmis bunun yani sira Nasionale Party nin son devlet baskani olan Frederik Willem de Klerk ile birlikte Apartheid politikalarinin sona erdirilmesi konusunda attiklari adimlar nedeniyle Nobel Baris Odulu ne layik gorulmustur 1999 yilina kadar bu gorevde kalan Mandela 1999 yilinda gorevi Thabo Mbeki ye devretmistir 21 yuzyil donemi 2004 yilinda gerceklestirilen ucuncu bagimsiz secimlerde oylarini arttirma basarisi gosteren ANC gecerli oylarin 69 7 sini elde etmis ayni zamanda devlet baskani Mbeki ikinci kez devlet baskanligi gorevine getirilmistir 2008 yilinin Mayis ayinda ulkenin belli bolgelerinde ozellikle Zimbabve den gelen gocmenlere karsi yabanci dusmanligi kapsaminda gerceklestirilen saldirilar sonucu karisikliklar yasanmasina neden olmus bu kapsamda Malavi bu ulkede yasayan tum vatandaslara geri donmesi konusunda cagrida bulunmustur 2008 yilinda devlet baskani Mbeki kendi hakkinda rakibi Jacob Zuma nin davasini olumsuz sekilde etkiledigi yonunde aciklamalarin yapilmasi sonucunda gorevinden istifa etmis yerine gecici olarak Kgalema Motlanthe devlet baskani olarak atanmistir 2009 yilinda gerceklestirilen secimlerde ANC bir onceki secimlere gore 15 sandalye kaybetse de yine birinci parti olarak secimleri kazanmis Jacob Zuma da yeni devlet baskani olarak secilmistir Ulke genelinde guncel olarak son secimler olan 2014 secimlerinde ANC bir kez daha birinci parti olarak ayrilmis oylarin 62 sini elde ederek 249 sandalyenin sahibi olmustur ANC yine bir onceki secimlere gore 15 sandalye daha az kazanmasina ragmen en yakin rakibinden 160 fazla sandalye elde etme basarisini gostermistir Bu secimler sonucunda da Zuma ikinci bir donem icin devlet baskanligi koltuguna oturmustur SiyasetCyril Ramaphosa Guney Afrika Cumhuriyeti devlet baskani 2018 Guney Afrika Cumhuriyeti anayasa ile yonetilen bir cumhuriyettir Gunumuzde yururlukte olan anayasa donemin devlet baskani Nelson Mandela tarafindan 10 Aralik 1996 yilinda imzalanmis ve 3 Subat 1997 tarihinde de yururluge girmistir Bu anayasanin kabulunden once ulke Apartheid doneminin sona erdigi 1994 ile 1996 yillari arasinda gecici bir anayasa olusturulmus ve bu surecte de yeni ve kalici bir anayasanin olusturulmasi yonunde calismalar gerceklestirilmistir Guney Afrika Cumhuriyeti Apartheid yonetiminin uygulandigi 1983 yilinda kabul edilen yasa cercevesinde dunya uzerinden pek gorulmeyen ve tercih edilmeyen bir siyasi yapiya gecmis ve 1984 ile 1994 yillari arasinda uc kanattan olusan bir parlamento ile yonetilmistir Buna gore ulkede yasalarla dort irka ayrilan topluluklardan ucu olan beyazlar House of Assembly de renkliler House of Representatives de ve Asyalilar ise House of Delegates ismini verdikleri parlamentoda soz hakkina sahip olmuslardir Parlamentolar arasi herhangi bir anlasmazlik ya da uyusmazlikta beyazlarin parlamentosu olan House of Assembly nin kararli gecerli kabul edilmistir Gunumuzde Guney Afrika Cumhuriyeti nde iki kanatli bir parlamento yapisi mevcuttur Cape Town da bulunan bu parlamentolarin ilki 400 sandalyeden olusan National Assembly olarak adlandirilan ulusal meclistir Ulusal meclis uyeleri bes yilda bir gerceklestirilen secim ile belirlenmektedir Ulkede ikinci parlamento kanadini olusturan National Council of Provinces Turkce Iller Ulusal Konseyi toplamda 90 sandalyeden olusmakta olup uyeleri bes yilda bir secilmektedir Ulkenin idari yapisi geregi mevcut olan dokuz il bu meclise nufus sayisi ve yuzolcumu buyuklugune bakilmaksizin dolayli secimler ile belirlenen on uye gondermektedir Bu on uyenin altisi il meclisine secilen kisilerden olusurken dort uye icerisinde ilin basbakanin da bulundugu ozel delegelerden olusmaktadir Soz konusu on kisilik gruba ilin basbakani onderlik etmektedir Ulkede 1995 yilinda bu yana var olan Parliamentary Monitoring Group Turkce Parlamento Gozlem Grubu parlamentodan bagimsiz olarak burada atilan adimlarin dogrulugunu denetlemekte ve dogrulanabilir bilgilerin kamu ile paylasilmasi yonunde faaliyetlerde bulunmaktadir Guney Afrika Cumhuriyeti cok partili bir siyasi sisteme sahip olup baskanlik sistemi ile yonetilmektedir Ulkenin devlet baskani bes yillik bir sure icin secilmekte olup ayni kisi bu goreve ikinci bir bes yil icin yeniden secilebilmektedir Devlet baskani olarak gorev yapan kisi ayni zamanda hukumetin de baskani olarak da gorevini gerceklestirmektedir Ulkenin 1961 yilinda cumhuriyeti kabul etmesi sonucu olusturulan devlet baskanligi makamindan once soz konusu makam Genel Vali adi ile Buyuk Britanya tarafindan atanan kisi tarafindan yurutulmekteydi Ulke 1961 yilinda cumhuriyeti ilan etmis olsa da ilk demokratik secimler Apartheid doneminin sona ermesinden sonra Nisan 1994 tarihinde gerceklestirilmistir Bu secimler ile birlikte Apartheid doneminin sona ermesi adina uzun surecli faaliyetlerde bulunan ve 1960 ile 1990 yillari arasinda faaliyetleri yasadisi olarak kabul edilen Afrika Ulusal Konseyi ulkede secimlerden basarili bir sekilde ayrilmaktadir Dis siyaset Guney Afrika Cumhuriyeti Milletler Cemiyetinin kurucu uyelerinden biri olmus soz konusu yapinin son erdirilip olusturulan Birlesmis Milletlerin de kurucu uyeleri arasinda yer almistir Birlesmis Milletler in kurulusunda olusturulan BM nin yasasi olarak kabul edilen nin olusumunda donemin Guney Afrika Birligi basbakani olan yogun faaliyetlerde bulunmustur Ulkenin icerisine bulundugu Apartheid donemi boyunca uluslararasi alanda dislanan ve boykot edilen Guney Afrika Cumhuriyeti bu surecte 1977 yilinda BM tarafindan silah ambargosu ile birlikte bircok yaptirimina maruz kalmistir Ulkede bulunan bircok yatirimci ulkeyi terk etmis yatirim yapmayi reddetmis ya da bu ulke ile isbirligi yapilmasini engellemistir Sportif alanda da uluslararasi organizasyonlardan men edilen Guney Afrika Cumhuriyeti turizmde de soz konusu olumsuz etkileri yasamis ve turist ziyaretlerinde buyuk dususler yasamistir Donemin basbakani olan Pieter Willem Botha yasananlari total onslaught Turkce toplu saldiri olarak adlandirmis ve bu uluslararasi adimlara karsi maaslarin dondurulmasi deregulasyon ve ozellestirme gibi konulari iceren adini verdigi hukumet programini aciklamistir Guney Afrika Cumhuriyeti bircok uluslararasi organizasyonlarda uye olarak bulunmaktadir Birlesmis Milletler Afrika Birligi Uluslararasi Para Fonu Guney Afrika Kalkinma Toplulugu Dunya Ticaret Orgutu ulkenin uyeliginin bulundugu organizasyonlardan birkac tanesidir Ulke ayrica Afrika kitasinin tek temsilcisi olarak G20 ile BRICS organizasyonlarinda yer almaktadir Uc baskent Ulkenin onceli olan Guney Afrika Birligi ni olusturan dort farkli somurge bolgesi olan Cape Kolonisi Natal Kolonisi Transvaal Kolonisi ve Oranj Nehri Kolonisi nin adlari yeni ulkede Transvaal ve Ozgur Devlet olarak adlandirilmis somurge bolgesinde bulunan parlamentolar feshedilerek il meclisleri olusturulmustur Gecmis donemlerde tek basina bagimsiz olan ve ilerleyen surecte Britanya somurge bolgesi olan yeni ulkenin yeni illeri arasinda ulkenin baskentinin belirlenmesi safhasinda da rekabet yasanmistir Ulkenin baskentinin belirlenmesi surecinde illerden birinin magduriyet yasamamasi icin uc farkli baskent belirlenmis bu baglamda Pretoria idari baskent Cape Town yasama baskenti ve Bloemfontein de adli baskent ilan edilmis Natalia Cumhuriyeti nden sonra Natal Kolonisi nin de baskenti konumunda olan Pietermaritzburg da herhangi bir baskent gorevi verilemedigi icin maddi tazminat elde etmistir OrduGuney Afrika Hava Kuvvetleri Saab GripenGuney Afrika yapimi Rooivalk saldiri helikopteriSAS Spioenkop F147 Guney Afrika Donanmasi nin Valour sinifi dort gizli gudumlu fuze firkateyninden biridir Ulkenin silahli gucu olan South African National Defence Force SANDF ulkenin ordusunu olusturmaktadir Apartheid doneminin sona ermesi ile 1994 yilinda olusturulan bu yapinin gunumuzde 60 000 aktif mensubu bulunmaktadir SANDF South African Army adi ile kara kuvvetleri South African Air Force ile hava kuvvetleri South African Navy ile deniz kuvvetleri ve South African Military Health Service adi ile de saglik hizmetleri veren birlikleri bulunmaktadir 1994 yilina kadar zorunlu olan askerlik egitimi soz konusu yilda kaldirilmis ve gonullu profesyonel bir ordu olusturulmustur Idari yapilanmaGuney Afrika Cumhuriyeti illeriGuney Afrika Cumhuriyeti ilceleri Guney Afrika Cumhuriyeti 1996 anayasasinda belirlendigi haliyle uc idari duzeye ayrilmis konumdadir Ulke yonetiminin en tepe noktasinda devlet baskani yer alirken ikinci sirada devlet baskaninin onderliginde kurulan ulusal hukumet ile bu hukumete bagli idari yapilar Hukumete bagli idari yapilari olusturan dokuz adet il bu ili yoneten basbakan ve basbakana bagli yurutme kurulu bu idari yapinin temelini olusturmaktadir Soz konusu dokuz il toplamda 8 buyuksehir belediyesi ve 44 ilce belediyesi olmak uzere toplam 52 ilceden olusmaktadir Illerde bulunan 44 ilce belediyesi de 226 yerel belediyeden olusmaktadir Apartheid doneminin sona erdigi 1994 yilinda o gune kadar bagimsiz ya da yari bagimsiz konumda olan Bantustan diger bir adi ile Homelands bolgelerinin Guney Afrika nin yeni siyasi yapisina entegre edilmesi gerekmekteydi Bu sebepten dolayi o gune kadar var olan dort adet il ortadan kaldirilmis tum Guney Afrika Cumhuriyeti topraklarini kapsayacak sekilde yeni dokuz il olusturulmus bu illerde toplamda 52 adet ilceye ayrilmistir Guney Afrika Cumhuriyeti nin illeri su sekildedir Nr Il Eski Bantustan ve il adlari Merkez sehir Yuzolcumu km2 Nufus 2011 1 Bati Kap Western Cape Cape Town 129 462 5 822 7342 Kuzey Kap Northern Cape Burun Kimberley 372 889 1 145 8613 Dogu Kap Eastern Cape Burun Transkei Ciskei Bhisho 168 966 6 562 0534 KwaZulu Natal Transkei Pietermaritzburg 94 361 10 267 3005 Ozgur Devlet Free State Ozgur Orange Devleti Bophuthatswana Bloemfontein 129 825 2 745 5906 Kuzeybati North West Transvaal Kap Bophuthatswana Mahikeng 104 882 3 509 9537 Gauteng Transvaal Johannesburg 18 178 12 272 2638 Mpumalanga Transvaal Bophuthatswana Nelspruit 76 495 4 039 9399 Limpopo Transvaal Venda Lebowa Polokwane 125 754 5 404 868 Sehir 2000 yilinda kabul edilen yeni belediye reform yasasina gore bircok Guney Afrika Cumhuriyeti sehri civarinda yer alan mahalle ve nahiyelerle birlestirilmistir Bu birlesim ile ortaya cikan buyuksehir belediyelerinin ismi degistirilmis bu degisiklikte de yeni Guney Afrika Cumhuriyeti nin bir yansimasi olarak Bantu dilinden tureyen isimlerin konulmasina ozen gosterilmistir Ulkede yer alan sekiz buyuksehir belediyeyi olusturan sehirler su sekildedir Sira Belediye En buyuk sehir Yuzolcumu km2 Nufus 2011 Il1 Johannesburg 1644 4 434 827 Gauteng2 Cape Town 2499 3 740 026 Bati Kap3 Durban 2292 3 442 361 KwaZulu Natal4 1924 3 178 470 Gauteng5 Pretoria 2198 2 921 488 Gauteng6 Port Elizabeth 1952 1 152 115 Dogu Kap7 East London 2528 755 200 Dogu Kap8 Bloemfontein 6284 747 431 Ozgur DevletEkonomiJohannesburg Menkul Kiymetler Borsasi JSE 1 36 trilyon dolarlik piyasa degeri ile Afrika kitasinin en buyuk dunyanin ise 17 en buyuk borsasidirEkonomi tarihi Guney Afrika da misir tarlalari Guney Afrika Cumhuriyeti nin kurulu oldugu bolgelerde uzun sure gecim ekonomisi uygulanmis ve bu dogrultuda tarimsal faaliyetler gerceklestirilmistir Bu alanda gerceklestirilen faaliyetlerin buyuk bolumu kisisel tuketimi karsilamak icin gerceklestirilmistir Bolgeye gelen ilk beyaz gocmenler 1652 yilinda Cape Town da kurduklari tedarik istasyonu ile buraya yanasan gemilerin personeline gida dagitiminda bulunmustur Bu istasyonda dagitilmak uzere gida urunleri ekilmis ve yetistirilmistir Bolgede tarima dayali ekonomi 1867 yilina kadar hakim olmus soz konusu yilda Turuncu nehrin kiyilarinda elmasin bulunmasi ile tarim geri plana dusmustur Ulkede Transvaal in dogu kesimlerinde altin madenin de bulunmasi ile bolge bircok altin bulma umidiyle bolgeye gelen kisilerle dolmustur 1886 yilinda ta ilk altinin ortaya cikarilmasi ile bolgede altina hucum olarak tanimlanan hareket baslatilmis bu hucum Johannesburg sehrinin kurulmasina yol acmistir II Boer Savasi neticesinde bolgenin hakimiyetinin Buyuk Britanya ya gecmesi ile bircok yeralti madeni gun yuzune cikarilmistir Apartheid doneminde madenlerden elde edilen gelirlerin buyuk bolumu beyazlar arasinda dagitilmis buna karsilik daha tehlikeli ve zor islerde calisan siyahi maden iscileri cok daha kotu maddi sartlarda calismak durumunda birakilmistir Bu islerde calisanlarin cogu da isci olarak farkli ulkelerden gelen kisilerdi Buna gore 1977 yilinda 128 000 Lesotho vatandasi madenlerde calismak uzere ulkeye gelmistir Afrika kitasinin en buyuk ekonomilerinden birine sahip olan ulke Uluslararasi Para Fonu nun Agustos 2016 da acikladigi verilere gore Afrika kitasinin en buyuk ekonomisi ozelligini Nijerya dan alarak yeniden elde ettigi ifade edilmistir Yeralti madenleri African Rainbow Minerals ve Impala Platinum holdings limited e ait olan Limpopo Steelpoort taki Two Rivers madeninin havadan gorunumu Yeralti madenleri acisinda zengin bir ulke konumunda olan Guney Afrika Cumhuriyeti nde ihracat gelirlerinin 40 i ile 50 si arasindaki kazanci madenler olusturmaktadir Ulke gerceklestirdigi krom ihracati ile dunya genelinde gerceklestirilen krom ihracatinin 44 unu tek basina saglamaktadir Bunun haricinde platin vanadyum ve mangan ihracati da ulke ekonomisinde onemli bir yer tutmaktadir Ulkede yeralti madeni olarak bulunan diger madenler ise altin elmas komur demir cevheri nikel titanyum antimon ve paladyum olarak listelenmektedir Ote yandan bugune kadar bulunan dunyanin en buyuk elmasi 1905 yilinda Guney Afrika Cumhuriyeti nde kesfedilmis olup 3 106 karatlik Cullinan elmasi 105 parcaya kesilmistir Soz konusu elmasin parcalarinin bir bolumu Ingiliz Kraliyet ailesine ait mucevherlerde kullanilmistir Tarim Guney Afrika Cumhuriyeti nde Gayri safi yurt ici hasilanin sadece 2 4 u tarim faaliyetleri olusturuyor olsa da ulke dunyanin en buyuk ucuncu tarim urunleri ihracatcisi konumundadir Ulke genelinde basta misir ve bugday olmak uzere hububat urunleri ile birlikte seker kamisi meyve ve sebze ekilip yetistirilmektedir Turizm Kruger Ulusal Parki girisi Turizm ulke icin ozellikle 20 yuzyildan sonra onemli bir yer tutmaktadir Ulkede Apartheid doneminin sona ermesi sonrasi kalkan ambargolarin da etkisi ile yurt disindan gelen turistler ulke icin onemli bir gelir kaynagi haline gelmistir 2002 verilerin gore ulkeye soz konusu yilda alti milyon turist geldigi aciklanmis 2005 yilinda ise turizmin gayri safi yurt ici hasilasinda orani 7 ye cikarak onemli bir artis gerceklesmistir Ulkede calisan toplumun 3 turizm sektorunde istihdam edilmis konumdadir Guney Afrika Cumhuriyeti nde onemli turistik sehirlerden ve yerlerden bazilari su sekildedir Drakensberg Durban Kruger Ulusal Parki NamaqualandIhracat Ulke ekonomisinin en onemli ihracat urunlerini altin elmas platin basta olmak uzere diger metaller ve mineraller makina ve ekipmanlari olusturmaktadir Ulkenin 2013 verilerine gore ihracat yaptigi ilk dort ulke su sekildedir Cin 32 A B D 6 5 Japonya 5 Hindistan 4 7 Ithalat Ulke ekonomisinin en onemli ithalat urunlerini makine ve ekipmanlari petrol urunleri kimyasallar gida urunleri ve bilimsel aletler olusturmaktadir Ulkenin 2013 verilerine gore ithalat yaptigi ilk bes ulke su sekildedir Cin 16 2 Almanya 9 5 Suudi Arabistan 8 A B D 7 Hindistan 4 8UlasimHavayolu South African Airways Airbus A340 Munih Havaalaninda Merkezi ta bulunan ve 1934 yilinda kurulan South African Airways Guney Afrika Cumhuriyeti nin havayollari sirketi konumundadir Havayolu sirketi hem uluslararasi hem de ulusal anlamda ulkenin en buyuk havayolu sirketi olup bunyesinde 65 ucak filosu barindirmaktadir Ulke genelinde 2013 verilerine gore bulunan toplam 566 havalimanindan en buyuk iki tanesi Johannesburg da bulunan OR Tambo International Airport ile Cape Town da bulunan Cape Town International Airport havalimanlaridir Bu havaalanlarindan yurt ici ucuslarin yani sira kita Afrika sinda yer alan Maputo Nairobi Lagos Libreville Entebbe Cotonou Lilongwe Windhoek Libreville gibi diger ulke sehirleri ile diger kita sehirleri olan Perth Peking Washington Mumbai Londra ve Munih gibi sehirlere ucuslar duzenlenmektedir Ulke genelinde mevcut olan soz konusu 566 havaalanindan 144 tanesi asfalt piste sahip olup geri kalan 422 havaalani toprak pistlere sahiptir Demiryolu GAC demiryolu hattiGautrain yuksek hizli banliyo demiryolu Ulke genelinde bulunan demiryolu hatlari oncelikle tarafindan isletilmektedir Ulke genelinde var olan toplam 20 986 km demiryolu hattinda genel itibariyla mal tasimaciligi gerceklestirilmektedir Bunun haricinde ayni hatlar uzerinden gerceklestirilen insan tasimaciligi ise idaresinde gerceklestirilmektedir GAC ulusal karayolu hatlari Ulke genelinde bulunan demiryolu hatlarin cogunlugu kuzey ve kuzeydogu bolgelerinden gecmekte olup ulkenin bati ve kuzeybati bolgelerinde demiryolu hatlari neredeyse bulunmamaktadir Ulke demiryolu hatlari uzerinden komsu ulkeler olan Mozambik Esvatini Zimbabve Botsvana Lesotho ve Namibya ya da baglanmis konumda olup bu ulkelere de mal ve insan tasimaciligi yapilmaktadir Karayolu Johannesburg daki Nelson Mandela koprusu Guney Afrika Cumhuriyeti nde trafik soldan akar Ulke genelinde 2014 verilerine gore toplamda bulunan 747 014 km karayolundan 158 952 km si asfaltlanmis konumdadir Bu alanda ozellikle buyuk sehirler arasindaki karayollari iyi bir konumda olup en uzun karayolu Cape Town ile arasinda bulunan ve National Route 2 olarak adlandirilan 2 190 km uzunlugundaki karayoludur Ulkede bulunan otoyollar ucretli olup soz konusu ucret aracin sinifina gore alinmaktadir Ulkede ozel araclarin disinda toplu tasima araclari da sehir ici tasimaciliginda yer almakta olup toplu tasimanin yetersiz kaldigi yerlerde de dolmus ya da motorsuz araclarla tasima secenekleri de bulunmaktadir Motorsuz arac kullaniminda da bisiklet Guney Afrikalilar in gundelik hayatinda onemli bir yer tutmaktadir Ozellikle kirsal alanda yasayanlar arasinda bisiklet kullanimi yaygin bir konumdadir Ulkede bisiklet ile karayollarinda seyahat edenlerde artis yasanmasi nedeniyle gerceklesen kazalarda da bircok bisiklet surucusu hayatini kaybetmektedir Spor2010 FIFA Dunya Kupasi logosu Guney Afrika Cumhuriyeti nde bircok toplumsal alanda oldugu gibi sportif faaliyetlerde de etnik gruplar arasinda ayrim bulunmaktadir Ulkedeki siyahi topluluklar arasinda en sevilen spor dali futboldur Futbol beyaz topluluklar tarafindan da sevilen ve gerceklestirilen bir spor turu olup futbol Apartheid doneminde ragbi kadar etnik ayrimdan fazla etkilenmemistir Ulke futbolu 1991 yilinda kurulan Guney Afrika Futbol Federasyonu South African Football Association tarafindan yonetilmektedir Futbol Federasyonu ulkenin milli takimlari ile birlikte ulusal alanda 3 Lig ile 5 lig arasindaki organizasyonlari gerceklestirmektedir Guney Afrika futbolunun 1 ve 2 Lig organizasyonlari National Soccer League adi verilen bir organizasyon tarafindan gercektirilmektedir Ulkenin en ust profesyonel futbol ligini Premier Division adi verilen yapi olusturmakta olup 1996 1997 yilindan itibaren organize edilen ulkenin en ust liginde on alti takim mucadele etmektedir Ulkenin en basarili futbol takimi ise elde ettigi alti sampiyonluk ile takimidir Taraftarlar tarafindan Bafana Bafana Turkce bizim cocuklar olarak adlandirilan Guney Afrika Cumhuriyeti milli futbol takimi Agustos 2015 te aciklanan FIFA siralamasinda 72 sirada yer almakta olup en yuksek siralamasini 1996 yilinda 19 olarak elde etmistir Ulke milli takimi 1998 FIFA Dunya Kupasi ile 2002 FIFA Dunya Kupasi na katilma basarisini gostermis Afrika kitasinda ilk ulke olarak da bir dunya kupasi organizasyonu yapmak ile gorevlendirilmis ve bunun sonucunda da 2010 FIFA Dunya Kupasi na ev sahipligi yapmistir Ozellikle beyaz topluluk arasinda populer olan spor dallari ragbi ve kriket olmus bu spor dallari futbolun aksine neredeyse tamamen beyaz topluluklar tarafindan oynanmistir Gunumuzde de ragbi daha cok Afrikaanca konusan topluluklar arasinda yaygin bir sekilde oynanirken kriket geleneksel olarak Ingilizce konusan beyazlar arasinda oynanmaktadir Ulkede Springboks Turkce Antiloplar takma adiyla anilan South African Rugby Union 1995 yilinda kendi ulkelerinde ve 2007 yilinda Fransa da gerceklestirilen Ragbi Dunya Kupasi nda sampiyon olmustur KulturGuney Afrika Cumhuriyeti tarihsel gelisimi ve etnik cokluk nedeniyle ortak bir kulture sahip bir topluluga sahip degildir Ulkede yasayan topluluklar yasanilan bolgeye ve topluma gore farkli gelenek ve kulturler gosterebilmektedir Burada yasanan ve dunya uzerinde cok az ulkede gozlemlenebilen bu cok kulturluluk nedeniyle ulke cogu kez gokkusagi ulusu olarak da adlandirilmaktadir Gunumuzde hala yoksulluk ile yasamlarini surduren siyahi ulke vatandaslari geleneksel muzik ve dans figurlerini devam ettirmektedirler Sehirlesmenin ve Avrupai yasamin sonucu olarak kaybolmaya yuz tutan gelenek ve goreneklerini ayakta tutmaya calisan siyahi topluluklar icerisinde resmi dil olarak kabul edilmeyen Khoisan dili hala kullanan belli bir grupta bulunmaktadir Kulturleri olarak gordukleri anadillerinin kaybolmamasi ve yok olmamasi adina bu dili konusan topluluklar 21 yuzyilda de mevcudiyetlerini devam ettirmektedirler Ulkede Avrupa kokenli olan beyazlar goc ettikleri bolgelerin ve ulkelerin kulturlerine gore yasamlarini surdurmektedir Bati Avrupa Kuzey Amerika ya da Okyanusya da gecerli olan yasam kosullari ve sekilleri burada yasayan beyaz nufus tarafindan ayni sekilde uygulanmaktadir Apartheid doneminde renkliler olarak gruplandirilan topluluklar gunumuzde beyaz topluluklar ile ayni sartlarda yasamaya cabalamaktadir Burada hakim olan ortak dil Afrikaancanin da etkisi ile renkliler siyahi topluluklardan ziyade beyaz topluluklar ile yakinlik kurmaktadirlar Ulkenin cogu Hindistan dan olmak uzere Asya kokenli topluluklari ise kendi gelmis oldugu Asya bolgesindeki kulturlerini yasamaya caba gostermektedirler Bu topluluklar kendi dillerini dinlerini ve diger kulturel miraslarini Guney Afrika Cumhuriyeti nde devam ettirmektedirler Kaynakca Mid year population estimates PDF Statistics South Africa 9 Temmuz 2020 29 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 9 Temmuz 2020 Census 2011 Census in brief PDF Pretoria Statistics South Africa 2012 ss 23 25 ISBN 978 0621413885 13 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan PDF a b c d World Economic Outlook Database October 2020 International Monetary Fund 26 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ekim 2020 World Bank 6 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Eylul 2018 PDF United Nations Development Programme 2019 9 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 9 Aralik 2019 6 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Temmuz 2009 Dietmar Urmes Handbuch der geographischen Namen Ihre Herkunft Entwicklung und Bedeutung Marix Wiesbaden 2004 Ernst Klimm Karl Gunther Schneider Bernd Wiese Das sudliche Afrika Wissenschaftliche Landerkunden Band 17 Darmstadt 1980 Sayfa 36 42 Ernst Klimm Karl Gunther Schneider Bernd Wiese Das sudliche Afrika Wissenschaftliche Landerkunden Band 17 Darmstadt 1980 Sayfa 36 19 Subat 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Agustos 2015 Andrew Balmford Wild hope On the Front Lines of Conservation Success The University of Chicago Press Chicago 2012 a b c d e f g h i www cia gov 28 Ocak 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Agustos 2015 a b 26 Aralik 2018 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 14 Agustos 2015 Beyaz Avrupalilar Guney Afrika yi terk ediyor 24 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Agustos 2015 Cape Town Universitesi resmi sitesi 17 Mayis 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Agustos 2015 10 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Agustos 2015 16 Temmuz 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Agustos 2015 2000 2001 suc oranlari verileri ve donemin Guvenlik Bakani nin aciklamalari 24 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Agustos 2015 Guney Afrika da siddet olaylari hakkinda bilgiler 3 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Agustos 2015 Republic of South Africa Constitution Act Act No 32 1961 23 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Agustos 2015 PDF 30 Ocak 2012 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 26 Agustos 2015 baslik dis baglanti yardim Soveto Ayaklanmasi hakkinda bilgiler 7 Temmuz 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Agustos 2015 1994 secimleri sonuclari PDF 24 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 26 Agustos 2015 2004 secimleri hakkinda bilgiler 7 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Agustos 2015 Guney Afrika Cumhuriyeti nde yabanci dusmanligi 14 Agustos 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Agustos 2015 2009 secimleri sonuclari 4 Ekim 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Agustos 2015 12 Mayis 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Agustos 2015 Guney Afrika da uc kanatli parlamento yapisi 21 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Agustos 2015 Parliamentary Monitoring Group sitesi 11 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Agustos 2015 GAC de ilk demokratik secimler 1994 14 Aralik 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Agustos 2015 2 Ocak 1997 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Agustos 2015 Jacklyn Cock Laurie Nathan War and society The militarisation of South Africa 1989 Bolum 2 Sayfa 146 147 13 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Agustos 2015 2011 resmi nufus sayim sonuclari Sayfa 18 PDF 25 Aralik 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Agustos 2015 2011 sonuclari olu kirik baglanti JSE Trading Hours amp Market Holidays 2023 www tradinghours com 26 Mart 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Mart 2023 Scott Rosenberg Richard W Weisfelder Michelle Frisbie Fulton Historical Dictionary of Lesotho Scarecrow Press Lanham Maryland Oxford 2004 2016 da Afrika kitasinin en buyuk ekonomisi Guney Afrika Cumhuriyeti nde 12 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Agustos 2016 a b Bernd Wiese Sudafrika mit Lesotho und Swasiland Klett Perthes Gotha Stuttgart 1999 Dunyanin en buyuk elmasi GAC da bulundu 8 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Aralik 2015 24 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Agustos 2015 www arrivealive co za 20 Temmuz 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Agustos 2015 12 Eylul 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Agustos 2015 Guney Afrika Cumhuriyeti Gokkusagi Ulusunun yasadigi ulke 29 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Agustos 2015 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Guney Afrika Cumhuriyeti ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Wikimedia Atlas da Guney Afrika Cumhuriyeti Vikisozluk te guney afrika cumhuriyeti ile ilgili tanim bulabilirsiniz Vikigezgin de Guney Afrika Cumhuriyeti ile ilgili gezi rehberi bulunmaktadir fotograf galerisi 19 Eylul 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde